Các Mô Hình Văn Hóa Doanh Nghiệp Theo Cơ Cấu & Định Hướng | Môn Văn hóa doanh nghiệp - Đại học Công Đoàn

lOMoAR cPSD| 61099620
Chủ đề: CÁC MÔ HÌNH VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP THEO CƠ CẤU
VÀ ĐỊNH HƯỚNG VỀ CON NGƯỜI VÀ NHIỆM VỤ 1.Mở đầu
Trong nghiên cứu về VHDN, có nhiều cách phân loại khác nhau. Tuy nhiên,
cách tiếp cận phổ biến là phân chia các mô hình văn hoá doanh nghiệp theo cơ
cấu tổ chức và theo định hướng (hướng vào con người hoặc hướng vào nhiệm
vụ). Việc tìm hiểu hai khía cạnh này sẽ giúp các nhà quản lý và nhân viên có cái
nhìn hệ thống hơn, từ đó lựa chọn mô hình phù hợp với đặc thù tổ chức của mình.
I. Các yếu tố quyết định sự hình thành các mô hình
Theo F. Trompenaars có 3 yếu tố ảnh hưởng quyết định đến cấu trúc văn hóa doanh nghiệp :
(1)Mối quan hệ giữa nhân viên và doanh nghiệp
(2)Hệ thống phân cấp quyền lực xác định cấp trên, cấp dưới
(3)Quan điểm chung của nhân viên về số phận, mục đích , mục tiêu và vị trí
của họ trong doanh nghiệp Và sử dụng đồng thời 2 tiêu chí:
(1)Mức độ ngang bằng hay thứ bậc trong cơ cấu tổ chức
(2)Mức độ nhấn mạnh/chú trọng đến cá nhân hay nhiệm vụ
Theo cơ sở đó F. Trompenaars đã xác định 4 mô hình văn hóa theo cơ cấu và
định hướng về con người và nhiệm vụ bao gồm:
(1)Văn hóa gia đình
(2)Văn hóa tháp Eiffel
(3)Văn hóa tên lửa dẫn đường
(4)Văn hóa lò ấp trứng lOMoAR cPSD| 61099620
II. BỐN MÔ HÌNH VĂN HÓA CHI TIẾT
1. VĂN HÓA GIA ĐÌNH
Châm ngôn:”Chúng ta cùng nhau phát triển”
Văn hóa Gia đình coi tổ chức như một đại gia đình, nơi mọi người quan tâm,
chăm sóc lẫn nhau. Thành công được đo lường bằng sự phát triển của con
người và mức độ hài lòng của nhân viên.
 Đặc điểm chi tiết:
o Cấu trúc tổ chức:
 Ít phân cấp, quan hệ thân thiết
 Ra quyết định theo nhóm
 Giao tiếp mở và thân thiện
 Chia sẻ thông tin minh bạch
o Quản lý nhân sự:
 Chú trọng phát triển năng lực nhân viên
 Chính sách phúc lợi tốt
 Coi nhân viên như thành viên gia đình
 Khuyến khích học hỏi và đào tạo o Ưu điểm:
 Nhân viên gắn bó cao
 Môi trường linh hoạt, dễ dàng thích nghi và mở rộng thị trường
o Nhược điểm:
 Có thể thiếu kỷ luật
 Khó cạnh tranh trong môi trường khắc nghiệt
 Khó duy trì khi công ty mở rộng quy mô
 Cấu trúc lãnh đạo phẳng có thể khiến quy trình vận hành trở
nên rời rạc và thiếu định hướng rõ ràng
o Đối tượng phù hợp
 Thường thấy trong các công ty khởi nghiệp và doanh nghiệp
nhỏ, nơi đề cao sự hợp tác và giao tiếp.
 Các tổ chức trẻ, mới thành lập thường tập trung mạnh vào
xây dựng đội ngũ và thu thập phản hồi từ nhân viên.
 Đối với các công ty có nhiều nhân viên làm việc từ xa.
o Ví dụ điển hình:
 Công ty Việt Nam: Vinamilk, FPT Software lOMoAR cPSD| 61099620
 Công ty quốc tế: Google (giai đoạn đầu), Southwest Airlines
2. VĂN HÓA THÁP EIFFEL
Tháp Eiffel của Paris được chọn làm biểu tượng cho mô hình văn hóa này
vì tháp có độ dốc đứng, cân đối, thu hẹp ở đỉnh và nới rộng ở đáy, chắc
chắn, vững chãi. Giống như một bộ máy chính thống. Đây là mô hình
được xây dựng trên cơ sở chức năng và vai trò rõ ràng Đặc điểm chi tiết:
 Cấu trúc tổ chức:
o Cấu trúc phân cấp rõ ràng từ trên xuống dưới o Vai trò
và trách nhiệm được phân chia cụ thể o Chuỗi chỉ huy
không được vi phạm o Phạm vi quản lý được quy định
chặt chẽ  Quản lý nhân sự:
o Tuân thủ quy định nghiêm ngặt chẳng hạn như đồng
phục hoặc các quy tắc ăn mặc cụ th
• Ưu điểm:
• Hướng đi rõ ràng nhờ vào các quy trình chi tiết phục vụ mục tiêu của công ty
• Môi trường làm việc ổn định với ít sự gián đoạn và xáo trộn
• Tính kỷ luật cao, giúp duy trì hiệu suất và chất lượng công việc
đồng nhất  Nhược điểm:
• Ít sáng tạo do quy tắc cứng nhắc, khó thích ứng với thị trường đang thay đổi
• Khó tiếp nhận phản hồi từ nhân viên vì công ty ưu tiên quy trình hơn là cá nhân
• Bộ máy có thể cồng kềnh, dẫn đến việc ra quyết định chậm hơn
so với các mô hình linh hoạt khác
• Đối tượng phù hợp o cơ quan nhà nước, tập đoàn lớn hoặc các
doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực ít biến động.
Ví dụ điển hình:
• Công ty Việt Nam: Các ngân hàng nhà nước, EVN, Petrolimex
• Công ty quốc tế: McDonald's, Walmart, các cơ quan chính phủ
3. VĂN HÓA TÊN LỬA DẪN ĐƯỜNG
Trong mô hình này, trọng tâm của tổ chức là nhiệm vụ, dự án hoặc mục tiêu cụ thể. lOMoAR cPSD| 61099620 •
Đặc điểm chi tiết: •
Cấu trúc tổ chức •
Hoạt động theo bộ phận hoặc nhóm, mỗi nhóm đảm nhận một
phần công việc cụ thể trong dự án. •
Phân cấp linh hoạt ,cấu trúc không quá cứng nhắc, cho phép điều
chỉnh nhanh chóng để thích ứng với thay đổi trong dự án hoặc môi trường kinh doanh. •
Quyền ra quyết định có thể được phân bổ cho các nhóm hoặc cá
nhân có chuyên môn phù hợp để tăng hiệu quả. •
Quản lý nhân sự •
Tuyển chọn và phân công theo chuyên môn •
Khuyến khích học hỏi và cập nhật kiến thức mới để đáp ứng yêu cầu công việc. •
Quản lý hiệu suất dựa trên kết quả •
Môi trường giao tiếp mở, trao đổi thông tin nhanh chóng và hiệu
quả giữa các bộ phận. •
Sử dụng các công cụ quản lý dự án để theo dõi tiến độ và phối hợp công việc. • Ưu điểm
o Các dự án thường được hoàn thành nhanh chóng và hiệu quả.
o Các thành viên trong nhóm có sự tự chủ và được trao quyền
để đưa ra quyết định, từ đó tạo ra động lực và sự gắn kết cao với công việc.
o Môi trường linh hoạt, sáng tạo giúp tổ chức luôn đi đầu
trong việc tìm kiếm các giải pháp đột phá. • Nhược điểm:
o khó duy trì sự ổn định lâu dài và nếu thiếu phối hợp có thể
dẫn tới xung đột lợi ích giữa các nhóm
o Các nhóm có quyền tự chủ cao, điều này có thể gây khó
khăn cho việc quản lý và kiểm soát toàn bộ tổ chức •
Đối tượng phù hợp
4. VĂN HÓA LÒ ẤP TRỨNG
Mô hình này coi trọng cá nhân, đặt lợi ích và sự phát triển của nhân viên
lên hàng đầu. Doanh nghiệp tồn tại nhằm phục vụ nhu cầu của các thành viên
Đặc điểm chi tiết: lOMoAR cPSD| 61099620
Cấu trúc tổ chức
• Không có hệ thống thứ bậc cứng nhắc.
• lỏng lẻo, thường xuyên thay đổi để phù hợp với nhu cầu của các dự
án và sự phát triển cá nhân. Quản lý nhân sự
• Các quy tắc và quy trình được giảm thiểu để không cản trở sự sáng tạo.
• Khuyến khích thử nghiệm ,Chấp nhận thất bại như bài học Ưu điểm:
- Môi trường làm việc khuyến khích sự tự do và thử nghiệm tạo điều
kiện phát triển cá nhân
- dễ dàng thích nghi với sự thay đổi của thị trường và công
nghệ.Nhược điểm:
- thiếu tính gắn kết, khó quản lý tập thể và khó đạt được mục tiêu
chung khi có xung đột lợi ích
- Cường độ làm việc cao có thể dẫn đến sự cạnh tranh giữa các nhân viên
Đối tượng phù hợp:Các doanh nghiệp thiên về sáng tạo, công nghệ , thiết
kế hoặc các doanh nghiệp khởi nghiệp