Cách nhận biết các dạng biểu đồ Địa lý nhanh, chính xác nhất
Trong môn địa lý, sẽ có rất nhiều các loại biểu đồ. Tuy nhiên trong trường hợp nào thì sử dụng loại biểu đồ
nào, không phải ai cũng biết. Việc tìm hiểu cách nhận biết các dạng biểu đồ sẽ giúp các em dễ dàng trong
việc thực hiện bài tập vẽ biểu đồ trong môn Địa lý.
1. Biểu đồ là gì?
Biểu đồ là một hình ảnh hoặc biểu đồ được sử dụng để trình bày dữ liệu một cách trực quan . Nó được sử
dụng để hiển thị các mối quan hệ, xu hướng và mô hình trong dữ liệu. Có nhiều loại biểu đồ khác nhau bao
gồm biểu đồ cột, biểu đồ đường, biểu đồ tròn, biểu đồ kết hợp. Mỗi loại biểu đồ có thể được sử dụng để
trình bày một loại dữ liệu khác nhau hoặc để hiển thị một loại thông tin cụ thể. Biểu đồ thường được sử
dụng trong các lĩnh vực như khoa học, kinh doanh, tài chính, địa lý và nhiều lĩnh vực khác để giúp trình bày
dữ liệu một cách dễ hiểu về trực quan.
2. Cách nhận biết các loại biểu đồ chính xác trong Địa Lý 2.1. Biểu đồ tròn
Biểu đồ tròn là loại biểu đồ được sử dụng để hiển thị phần trăm hoặc tỉ lệ của các phần khác nhau của một tập hợp dữ liệu
Cách nhận biết biểu đồ tròn:
- Hình dạng: biểu đồ tròn có hình dạng tròn, được chia thành các phần tương ứng với các giá trị của dữ liệu
- Màu sắc: mỗi phần của biểu đồ tròn được mô tả bằng một màu sắc khác nhau để dễ phân biệt giữa các phần
- Phần trăm: giá trị phần trăm của mỗi phần được hiển thị bên trong hoặc ngoài phần tương ứng trên biểu đồ
- Tên và chú thích: biểu đồ tròn của có tên và chú thích giải thích ý nghĩa của các phần
- Tổng số tổng giá trị của các phần trong biểu đồ tròn thường bằng 100% hoặc một số nguyên nhất nào đó,
tùy thuộc vào loại dữ liệu hiển thị. Khi nhìn vào biểu đồ tròn ta có thể dễ dàng nhận biết được phần trăm
hoặc tỉ lệ các phần trăm khác nhau của một tập hợp dữ liệu.
Khi đề bài yêu cầu các em vẽ biểu đồ mô tả cơ cấu hoặc tỉ lệ các thành phần trong một tổng thể thì chắc
chắn các em phải vẽ biểu đồ tròn để thể hiện/ Đồng thời khi nhìn vào bảng số liệu ít nhất phải có số liệu ít
hơn hoặc bằng mốc thời gian và có nhiều thành phần thì sẽ vẽ biểu đồ tròn.
2.2. Biểu đồ đường
Biểu đồ đường là một loại biểu đồ thường được sử dụng để biểu diễn sự thay đổi của một số liệu theo thời
gian. Nó được tạo ra bằng cách nối các điểm dữ liệu bằng một đường thẳng. Dưới đây là một số cách để
nhận biết biểu đồ đường
- Hình dạng: biểu đồ đường được vẽ dưới dạng các đường thẳng nối các điểm dữ liệu với nhau
- Trục đồ thị: biểu đồ đường có trục hoành và trục tung, với trục hoành biểu thị cho thời gian và trục tung
biểu thị cho giá trị của dữ liệu
- Điểm dữ liệu: trên biểu đồ thường mỗi điểm dữ liệu được hiển thị bằng một hình tròn hoặc hình vuông nhỏ
- Đơn vị đo: biểu đồ đường sử dụng đơn vị đo đối với trục tung. Ví dụ như Đô la,%, số lượng và tỉ lệ
- Tiêu đề và chú thích: biểu đồ đường có thể có tiêu đề và chú thích để giải thích ý nghĩa của dữ liệu và các
đường trên biểu đồ. Khi nhìn vào biểu đồ đường ta có thể dễ dàng nhận biết được xu hướng và sự thay đổi
của các giá trị dữ liệu theo thời gian.
Khi đề bài yêu cầu thể hiện tiến trình và động thái phát triển của một nhóm đối tượng qua thời gian thì các
em sẽ vẽ biểu đồ đường.
2.3. Cách nhận biết biểu đồ cột
Biểu đồ cột là một loại biểu đồ thường được sử dụng để so sánh giá trị của các mục khác nhau trong cùng
một cặp dữ liệu. Dưới đây là một số cách để nhận biết biểu đồ cột
- Hình dạng: biểu đồ cột được vẽ dưới dạng các cột thẳng đứng và đôi khi có các cột ngang
- Chiều cao: cột chiều cao của cột biểu thị giá trị của mỗi mục chiều rộng của cột thường giống nhau
- Trục đồ thị: biểu đồ cột có trục hoành và trục tung trục hoành, biểu thị cho các mục và trục tung biểu thị
cho các giá trị của các mục
- Đơn vị đo: biểu đồ cột sử dụng đơn vị đo cho trục tung. Ví dụ như Đô la, %, số lượng hoặc tỉ lệ
- Tiêu đề và chú thích: biểu đồ cột có thể có tiêu đề và chú thích để giải thích ý nghĩa của dữ liệu vào các
cột trên biểu đồ. Khi nhìn vào biểu đồ cột ta có thể dễ dàng so sánh các giá trị của các mục với nhau và xác
định được mục nào có giá trị cao nhất hoặc thấp nhất. Biểu đồ cột thường được sử dụng trong nhiều lĩnh
vực bao gồm kinh doanh, tài chính, giáo dục và y tế.
Biểu đồ cột cũng thể hiện sự phát triển nhưng lại có sự so sánh tương quan về độ lớn giữa những đại
lượng hoặc cơ cấu thành phần của một tổng thể.
2.4. Biểu đồ kết hợp cột và đường
Biểu đồ kết hợp cột và đường là một loại biểu đồ kết hợp giữa biểu đồ cột và biểu đồ đường. Nó cho phép
hiển thị hai loại dữ liệu khác nhau trên cùng một biểu đồ để dễ dàng so sánh và phân tích. Dưới đây là một
số cách để nhận biết biểu đồ kết hợp cột và đường
- Hình dạng: biểu đồ kết hợp cột và đường thường có các cột thẳng đứng và các đường liên tục
- Trục đồ thị: biểu đồ kết hợp cột và đường có thể có nhiều trục đồ thị tùy thuộc vào loại dữ liệu được hiển
thị. Thường thì trục hoành biểu thị cho thời gian và trục tung biểu thị cho các giá trị của dữ liệu
- Màu sắc thường thì các cột được tô màu sắc khác nhau để phân biệt giữa các màu khác nhau, trong khi
các đường thường có màu sắc đặc biệt để dễ dàng phân biệt
- Đơn vị đo: biểu đồ kết hợp cột và đường sử dụng đơn vị đo đối với trục tung. Ví dụ như Đô la, %, số lượng hoặc tỉ lệ
- Tiêu đề và chú thích: biểu đồ kết hợp cột và đường có thể có tiêu đề và chú thích để giải thích ý nghĩa của
dữ liệu và các cột và đường trên biểu đồ. Khi nhìn vào biểu đồ kết hợp cột và đường ta có thể dễ dàng so
sánh giá trị của các cột với nhau và theo dõi xu hướng và sự thay đổi của các giá trị dữ liệu theo thời gian.
2.5. Biểu đồ miền biểu đồ miền
Biểu đồ miền là một loại biểu đồ được sử dụng để biểu thị sự thay đổi của một loạt các dữ liệu theo thời
gian. Dưới đây là một số cách để nhận biết biểu đồ miền
- Hình dạng biểu đồ miền thường có các dải màu xếp chồng lên nhau tạo thành một dạng hình chữ nhật các
giải màu có độ dài khác nhau và nằm trên một trục thời gian
- Trục đồ thị: trục hoành biểu thị thời gian trong khi trục tung biểu thị giá trị của dữ liệu
- Màu sắc: các giải màu trên biểu đồ miền thường có màu sắc khác nhau tạo ra một hình ảnh trực quan và
giúp dễ dàng phân biệt các loại dữ liệu
- Đơn vị đo: biểu đồ miền sử dụng đơn vị đo đối với trục tung. Ví dụ như Đô la, %, số lượng hoặc tỉ lệ
- Tiêu đề và chú thích: biểu đồ miền có thể có tiêu đề và chú thích để giải thích ý nghĩa của dữ liệu và các
giải màu trên biểu đồ. Khi nhìn vào biểu đồ miền ta có thể dễ dàng theo dõi sự thay đổi của các giá trị dữ
liệu theo thời gian và so sánh sự khác nhau giữa các loại dữ liệu. Biểu đồ miền thường được sử dụng trong
các báo cáo tài chính, kinh doanh và kinh tế để thể hiện sự thay đổi của các chỉ số và thị trường.
Trong biểu đồ này cũng dùng để thể hiện cơ cấu tỉ lệ số liệu thể hiện trên ba mốc thời gian (ít hơn hoặc
bằng 3 mốc thời gian thì vẽ biểu đồ tròn). Nhưng từ ba mốc thời gian trở nên thì các em phải vẽ biểu đồ miền.