Đặc điểm chung của nhóm các nước đang phát triển là gì?
1. Nước đang phát triển là gì?
Nước đang phát triển là quốc gia có bình quân mức sống còn khiêm tốn, có nền tảng công nghiệp
chưa được phát triển hoàn toàn mô ̣t c ách toàn diê ̣n và có chỉ số phát triển con người (HDI) cũng
như thu nhập bình quân đầu người không cao. Ở các quốc gia này, ngoại trừ nhóm thiểu số (các
nước công nghiệp mới) đạt đến được mức khá hoặc cao, phần lớn còn lại có thu nhập bình quân
đầu người và chỉ số phát triển con người chỉ ở mức trung bình.
2. Đặc điểm của các nước đang phát triển
- Mức độ phát triển của một xã hội gồ m cơ sở hạ tầng hiện đại cả về mặt vật chất và thể chế cùng
với sự chuyển đổi ra khỏi những lĩnh vực sản xuất tạo ra giá trị gia tăng thấp như nông nghiệp và
khai thác tài nguyên tự nhiên. Ở các nước phát triển, hệ thống kinh tế dựa trên sự tăng trưởng mạnh
mẽ và sự bền vững trong những lĩnh vực dịch vụ, giáo dục, nghiên cứu phát triển, thông tin,... so
với những nước đang phát triển thì hê ̣ thống kinh tế dựa trên tăng trưởng còn ở mức trung bình
của các lĩnh vực dịch vụ, nghiên cứu phát triển cũng như giáo dục hay thông tin,...
- Việc áp dụng thuật ngữ nước đang phát triển cho toàn thể các nước chưa chạm tới tiêu chuẩn
của trình độ nước phát triển trong nhiều trường hợp là không thích hợp, có mô ̣t số quốc gia nghèo
không hề có sự cải thiện tình hình kinh tế thậm chí là suy giảm vẫn được coi là quốc gia đang phát
triển. Thuật ngữ "nước đang phát triển" nhiều khi được thay thế bởi một số tên gọi khác, ví dụ
như: nước kém phát triển, nước chậm phát triển, nước nông nghiệp, nước kém phát triển nhất,...
 NHóm nước có nền kinh tế châ ̣m phát triển nhất thế giới là các quốc gia kém phát triển nhất cùng
các nước có bình quân thu nhập ở mức thấp, do nhiều nguyên nhân khác nhau như chiến tranh,
xung đột, tội phạm, nội chiến, chế độ độc tài, lệnh rừng phạt; kéo dài, tự tách biệt, cô lập với
phần còn lại của thế giới, đóng cửa nền kinh tế, nền kinh tế suy sụp, thiếu thông tin nghiêm trọng,...
 Các quốc gia đang phát triển nhưng có sự phát triển kinh tế không ổn định do các yếu tố quản lý
hoặc chính trị phụ thuộc lớn bị động vào tài nguyên, nông nghiệp, tỷ trọng công nghiệp ở mức
thấp. Phần lớn là các quốc gia thuộc châu Phi, một số ít quốc gia Trung Mỹ, một phần thế giới
Ả Rập ngoại trừ các nước vùng vịnh,…
- Các quốc gia có sự tiến bộ vượt trội so với các nước đang phát triển nhưng trình độ chưa đạt tới
so với các nước phát triển được đưa vào nhóm nước mới công nghiệp hóa- đây là nhóm quốc gia
đã cơ bản hoàn thành quá trình công nghiệp hóa, xếp sau các nước phát triển nhưng đứng trên các
nước nông nghiệp đang phát triển vì chỉ số kinh tế- xã hội duy trì ở mức trung bình đến cao bao
gồm các quốc gia thuộc G20, khu vực Đông Nam Á, khu vực Nam Mỹ, các quốc gia vùng vịnh
như Oman, Bahrain, Khu vực Đông Nam Á,…
- Các quốc gia đang phát triển với nền kinh tế phát triển ổn định và thuận lợi trong một thời gian
dài nhưng chỉ tâ ̣p trung vào sự phát triển mạnh của lĩnh vực nông nghiệp còn tỷ trọng công nghiệp
trong cơ cấu nền kinh tế có sự gia tăng nhưng chưa cao, GDP đầu người ở mức trung bình thấp
như: Phần lớn nam Á, phần lớn Bắc Phi, một số quốc gia Nam Mỹ, Việt Nam, một số ít những
quốc gia châu Âu từng tham gia Hiệp ước Warsawa.
3. Sự phân chia thành các nhóm nước
- Trên thế giới có hơn 200 quốc gia với vùng lãnh thổ khác nhau và đặc điểm tự nhiên, dân cư, xã
hội, trình độ phát triển cũng khác biê ̣t và được chia làm 2 nhóm nước: phát triển và đang phát triển.
Mà để đánh giá mô ̣t quốc gia thuô ̣c nhóm nào, cần phải xem xét những tiêu chuẩn và đặc điểm riêng biê ̣t.
 Các nước đang phát triển thường có GDP/ người thấp, nợ nước ngoài nhiều, HDI thấp.
 Các nước phát triển thì ngược lại: thu nhập bình quân đầu người cùng chỉ số phát triển con người
luôn duy trì ở mức từ cao đến rất cao.
- Một số nước và vùng lãnh thổ đã trải qua quá trình công nghiệp hoá và đạt được trình độ nhất
định về công nghiệp gọi chung là các nước công nghiệp mới (NICs) như: Hàn Quốc, Đài Loan, Xin-ga-po…
4. Sự khác biệt chính giữa các nước phát triển và đang phát triển
+ Các quốc gia độc lập và thịnh vượng được gọi là các quốc gia phát triển. Các nước đang bước
vào thời kì công nghiệp hóa được gọi là các nước đang phát triển.
+ Các nước phát triển có thu nhập bình quân đầu người và GDP cao so với các nước đang phát triển.
+ Ở các nước phát triển, tỷ lệ biết chữ cao, nhưng ở các nước đang phát triển tỷ lệ mù chữ cao.
+ Các nước phát triển có cơ sở hạ tầng tốt và môi trường sức khỏe và môi trường sống tốt hơn và
an toàn, điều này không có ở các nước đang phát triển.
+ Các nước phát triển tạo ra doanh thu lớn từ lĩnh vực công nghiệp. Ngược lại, các nước đang phát
triển tạo ra doanh thu từ lĩnh vực dịch vụ, nông nghiê ̣p.
+ Ở các nước phát triển, mức sống của người dân cao, các nước đang phát triển có mức sống của
người dân ở mức vừa phải.
+ Các nguồn tài nguyên được sử dụng hiệu quả và hiệu quả ở các nước phát triển. Mặt khác, việc
sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên không được thực hiện ở các nước đang phát triển.
+ Ở các nước phát triển, tỷ lệ sinh và tỷ lệ tử thấp, trong khi ở các nước đang phát triển, cả hai tỷ lệ này đều cao.
+ Nhu cầu con người cao và du nhâ ̣p những thiết bị hiê ̣n đại, tiếp câ ̣n thời đại công nghê ̣ kĩ thuâ ̣t
sớm hơn của các nước phát triển so với các nước đang phát triển. Các nước đang phát triển có xu
hướng bị châ ̣m hơn so với thời đại.
5. Đặc điểm chung của nhóm các nước đang phát triển
Câu hỏi: Đặc điểm chung của nhóm các nước đang phát triển là gì?
A. GDP bình quân đầu người thấp, chỉ số HDI ở mức cao, nợ nước ngoài nhiều.
B. GDP bình quân đầu người cao, chỉ số HDI ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều.
C. GDP bình quân đầu người thấp, chỉ số HDI ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều.
D. Năng suất lao động xã hội cao, chỉ số HDI ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều. Đáp án: C
Giải thích: Thế giới có trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau về đặc điểm tự nhiên, dân
cư, xã hội, trình độ phát triển kinh tế. Các nước trên thế giới được xếp vào những nhóm khác nhau,
với sự tương phản rõ rệt về trình độ phát triển kinh tế xã hội. Hiện các quốc gia được xếp vào hai
nhóm nước: nhóm nước phát triển và nhóm nước đang phát triển. Các nước phát triển có tổng sản
phẩm trong nước bình quân đẩu người (GDP/người) cao, đầu tư nước ngoài (FDI) nhiều, chỉ số
phát triển con người (HDI) ở mức cao. Theo quỹ tiền tệ quốc tế, thế giới có 29 nước thành viên có
nền kinh tế phát triển, thuộc vào hàng những nước công nghiệp. Có thể kể tên các nước phát triển
theo danh sách sau: Anh, Mỹ, Đức, Ý, Canada, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Đan Mạch, Hồng
Kong, Iceland, Newzealand, Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan, Bỉ, Hi lạp, Ireland, Hà Lan, Bồ Đào
Nha, Tây Ban Nha, Luxembourg.
Đặc điểm chung của nhóm các nước đang phát triển là: GDP bình quân đầu người thấp, chỉ số HDI
ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều. Ở nước đang phát triển, ngoại trừ nhóm các nước công nghiệp
mới đạt đến được mức khá hoặc cao, phần lớn còn lại có thu nhập bình quân đầu người và chỉ số
phát triển con người chỉ ở mức trung bình. Các quốc gia có sự tiến bộ vượt trội so với các nước
đang phát triển nhưng chưa đạt tới trình độ của các nước phát triển được đưa vào nhóm nước mới
công nghiệp hóa. => Đúng.