CHƯƠNG 5
Câu 1: Phân tích rõ cơ cấu xã hội - giai cấp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội và liên hệ ở Việt Nam?
Cơcấuxãhộilànhữngcộngđồngngườicùngtoànbộnhữngmốiquanhệxãhộido
sựtácđộnglẫnnhaucủacáccôngđồngấytạonênỞTriếthọckhinóiđếnbảnchất
conngười,Cácnóibảnchấtconngườilàtổnghòacácmốiquanhệxãhội.Trongcuộc
sốngchúngtacónhiềumốiquanhệkhácnhauvàchínhcácmốiquanhệcủacon
ngườitạothànhcộngđồngvàbảnthânchúngtalàthànhviêncủanhiềucộngđồng khácnhau.
Có 2 loại cộng đồng :
Cộngđồngkháchquan:đượchìnhthànhtựnhiên,khôngphụthuộcvàoýkiếncon
ngườinhưgiaicấp,dântộc..
Cộngđồngchủquan:đượchìnhthànhdosựtựgiác,xuấtpháttừmụcđíchconngười
Cơcấuxãhộiđềcậpchủyếuđếncáccộngđồngngườiđượchìnhthànhmộtcáchtự
nhiênnhưCơcấuxãhộicónhiềuloạinhư:
+Cơcấuxãhội-dâncư
+Cơcấuxãhội-nghềnghiệp
+Cơcấuxãhội-giaicấp
+Cơcấuxãhội-dântộc
+Cơcấuxãhội–tôngiáo
Cơcấuxãhội–giaicấplàhệthốngcácgiaicấp,tầnglớpxãhộitồntạikháchquan
trongmộtchếđộxãhộinhấtđịnh,thôngquanhữngmốiquanhệvềsởhữutưliệusản
xuất,vềtổchứcquảnlíquátrìnhsảnxuất,vềđịavịchínhtrị-xãhội...giữacácgiai
cấpvàtầnglớpđó.
1. Lãnh đạo chính trị:Đâylàtầnglớpcaonhấttrongxãhội,baogồmlãnhđạo
cấpcaocủaĐảngCộngsảnViệtNamvàchínhphủ,cũngnhưcácnhàlãnhđạo
trongquânđội.Họthườngcóquyềnlựclớntrongviệcđịnhhìnhchínhsáchvà
hướngpháttriểncủađấtnước.
2. Tầng lớp công nhân:Côngnhânlàmộttrongnhữnggiaicấpcơbảnnhấttrong
xãhội,đóngvaitròquantrọngtrongsảnxuấtvàxâydựngkinhtếquốcgia.Họ
thườnglàmviệctrongcácnhàmáy,xưởngsảnxuấtvàthườnggặpcácvấnđề
liênquanđếnđiềukiệnlàmviệcvàlươngthấp.
3. Nông dân:DânlàngvànôngdânchiếmmộtphầnlớndânsốViệtNamvà
đónggópquantrọngvàonềnkinhtếnôngnghiệp.Tuynhiên,họthườnggặp
phảicácvấnđềliênquanđếnnghèođói,thiếuhạnhphúcvàthiếutiệnnghicơ bản.
4. Các tầng lớp trung lưu:Baogồmcácnhàkinhdoanh,chuyêngia,vàngười
laođộngtríóc.Họthườngcóthunhậpvàđịavịxãhộicaohơnsovớicáctầng
lớplaođộng,nhưngcũngphảiđốimặtvớiáplựccạnhtranhvàcácyếutốkhác
trongcuộcsốnghàngngày.
5. Tầng lớp dân trí thức:Baogồmcácnhàgiáo,nhàvăn,nhàbáo,vànhững
ngườilàmviệctronglĩnhvựcgiáodụcvàvănhóa.Họcóảnhhưởnglớnđếný
thứccộngđồngvàthườngđượccoilàlựclượngquantrọngtrongviệcxây
dựngvàpháttriểnxãhội.
6. Tầng lớp dân cư thấp:Gồmcáctầnglớpdâncưnghèođói,thấtnghiệp,và
dântộcthiểusố.Họthườnggặpnhiềukhókhăntrongviệctiếpcậngiáodục,y
tếvàcơhộilàmviệc.
7. Tầng lớp tư sản và tư sản mới nổi:Giaicấpnàythườngsởhữutàisảnlớnvà
cóảnhhưởngtrongkinhdoanh,tàichínhvàchínhtrị.Sựgiàucócủahọthường
điđôivớisựphânbiệtgiaicấpvàbấtcôngxãhội.
TrongxãhộiViệtNam,mặcdùđãcósựpháttriểnkinhtếvàxãhội,nhưngvẫncòn
nhiềutháchthứcvềbấtcôngvàphânhóaxãhộicầnđượcgiảiquyết.
Mỗigiaicấptầnglớpxãhộinàycónhữngvịtrívàvaitròxácđịnhsongdướisựlãnh
đạocủaĐảngCộngsảncùnghợplực,tạosứcmạnh,tổnghợpđểthựchiệnnhữngmục
tiêu,nộidung,nhiệmvụcủathờikỳquáđộlênCNXH,tiếntớixâydựngthànhcông CNXHvàCNCS
Liên hệ ở Việt Nam: 
Chínhsáchchínhtrịvàkinhtếcủachínhphủtậptrungvàoviệcxâydựngnền
kinhtếxãhộichủnghĩavànângcaođờisốngcủacáctầnglớplaođộng. 
Sựưutiênđặcbiệtđượcđưarachocáctầnglớpcôngnhân,nôngdânvànhân
dânnghèo,vớimụctiêuloạibỏbấtcôngxãhộivàpháttriểnđồngđềugiữacác giaicấp. 
Sựpháttriểncủatầnglớptríthứcvànhândânnghệsĩđượccoilàquantrọng
trongviệcxâydựngvàbảovệvănhoádântộcvàcáchmạng.
Câu 2: Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội vì sao phải thực hiện liên minh
giai cấp, tầng lớp? Phân tích vị trí, vai trò của các giai cấp, tầng lớp cơ bản trong
cơ cấu xã hội - giai cấp Việt nam?
* Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội vì sao phải thực hiện liên minh giai
cấp, tầng lớp?
Thứnhất,trongCNTBtấtcảcácgiaicấpvàcáctầnglớplaođộngđềubịbóclộthọ
phảiliênminhđểchốnglạikẻthùchunglàgiaicấptưsản.Mácđãkhẳngđịnh:Trong
cáchmạngXHCN,giaicấpnôngdânlà“ngườibạnđồngminhtựnhiên”củagiaicấp
côngnhân.DướisựlãnhđạocủaĐảngCộngsản,giaicấpcôngnhânphảiliênminh
vớigiaicấpnôngdânvàcáctầnglớpnhândânlaođộngđểtạothành“bàiđồngca”
đảmbảochothắnglợicủacuộccáchmạngnàycảtronggiaiđoạngiànhchínhquyền
vàgiaiđoạnxâydựngxãhộimới.
Thứhai,trongCNXH,liênminhcông–nông–tríthứcthựcchấtlàliênminhgiữa
cácngànhtrongcơcấukinhtếquốcdân.Liênminhgiaicấp,tầnglớpđượchìnhthành
xuấtpháttừyêucầukháchquancủaquátrìnhđẩymạnhCNH-HĐH,vàchuyểndịch
cơcấukinhtếtừmộtnềnsảnxuấtsangsảnxuấthànghóalớn,pháttriểncôngnghiệp,
dịchvụvàkhoahọc–côngnghệ...Mỗilĩnhvựccủanềnkinhtếchỉpháttriểnđược
khigắnbóchặtchẽ,hỗtrợchonhauđểcùnghướngtớiphụcvụpháttriểnsảnxuấtvà
tạothànhnềncơcấukinhtếquốcdânthốngnhất.Chínhnhữngbiếnđổitrongcơcấu
kinhtếnàyđãvàđangtừngbướctăngcườngkhốiliênminhgiữagiaicấpcôngnhân
vớigiaicấpnôngdân,độingũtríthứcvàcáctầnglớpnhândân.
Thứba,trongXH,GCCNvàcáctầnglớplaođộnglàlựclượngchínhtrịtolớnđểbảo
vệvàxâydựngXH.TrongthờikỳquáđộlênCNXH,giaicấpcôngnhân,giaicấp
nôngdânvàtầnglớplaođộngkhácvừalàlựclượngsảnxuấtcơbản,vừalàlựclượng
chínhtrị-xãhộitolớn.
=> Do đó, họ phải liên minh với nhau để cùng xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Nếu
thực hiện tốt khối liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và các
tầng lớp nhân dân lao động khác, trong đó trước hết là với trí thức thì không những
cơ sở kinh tế vững mạnh mà chế độ chính trị XHCN cũng ngày càng được củng cố vững chắc
* Vị trí của cơ cấu xã hội – giai cấp trong cơ cấu xã hội:
Cóvịtríquantrọnghàngđầu,chiphícácloạihìnhcơcấuxãhộikhácvì:
 Liênquanđếncácđảngpháichínhtrịvànhànước;đếnquyềnsởhữutưliệu
sảnxuất,quảnlýtổchứclaođộng,vấnđềphânphốithunhập...
 Sựbiếnđổicủacơcấuxãhội–giaicấptấtyếusẽảnhhưởngđếnsựbiếnđổi
củacáccơcấuxãhộikhácvàtácđộngđếnsựbiếnđổicủatoànbộcơcấuxã hội
 Làcăncứcơbảnđểtừđóxâydựngchínhsáchpháttriểnkinhtế,vănhóa,xã
hộicủamỗixãhộitrongtừnggiaiđoạnlịchsửcụthể
 Mặc dù cơ cấu xh-gc giữ vị trí quan trọng song không vì thế mà tuyệt đối
hóa, xem nhẹ các loại hình cơ cấu khác, từ đó có thể dẫn đến tùy tiện muốn
xóa bỏ nhanh chóng các giai cấp, tầng lớp xh một cách đơn giản theo ý
muốn chủ quan
Cơcấuxãhộivàcácgiaicấp,tầnglớptrongxãhộiViệtNamcósựphứctạpvàđa
dạng,đượcảnhhưởngbởinhiềuyếutốlịchsử,kinhtế,chínhtrịvàvănhóa.Dướiđây
làmộtphântíchvềvịtrívàvaitròcủacácgiaicấp,tầnglớpcơbảntrongcơcấuxã hộicủaViệtNam:
1. Lãnh đạo chính trị:Đâylàtầnglớpcaonhấttrongxãhội,baogồmlãnhđạo
cấpcaocủaĐảngCộngsảnViệtNamvàchínhphủ,cũngnhưcácnhàlãnhđạo
trongquânđội.Họthườngcóquyềnlựclớntrongviệcđịnhhìnhchínhsáchvà
hướngpháttriểncủađấtnước.
2. Tầng lớp công nhân:Côngnhânlàmộttrongnhữnggiaicấpcơbảnnhấttrong
xãhội,đóngvaitròquantrọngtrongsảnxuấtvàxâydựngkinhtếquốcgia.Họ
thườnglàmviệctrongcácnhàmáy,xưởngsảnxuấtvàthườnggặpcácvấnđề
liênquanđếnđiềukiệnlàmviệcvàlươngthấp.
3. Nông dân:DânlàngvànôngdânchiếmmộtphầnlớndânsốViệtNamvà
đónggópquantrọngvàonềnkinhtếnôngnghiệp.Tuynhiên,họthườnggặp
phảicácvấnđềliênquanđếnnghèođói,thiếuhạnhphúcvàthiếutiệnnghicơ bản.
4. Các tầng lớp trung lưu:Baogồmcácnhàkinhdoanh,chuyêngia,vàngười
laođộngtríóc.Họthườngcóthunhậpvàđịavịxãhộicaohơnsovớicáctầng
lớplaođộng,nhưngcũngphảiđốimặtvớiáplựccạnhtranhvàcácyếutốkhác
trongcuộcsốnghàngngày.
5. Tầng lớp dân trí thức:Baogồmcácnhàgiáo,nhàvăn,nhàbáo,vànhững
ngườilàmviệctronglĩnhvựcgiáodụcvàvănhóa.Họcóảnhhưởnglớnđếný
thứccộngđồngvàthườngđượccoilàlựclượngquantrọngtrongviệcxây
dựngvàpháttriểnxãhội.
6. Tầng lớp dân cư thấp:Gồmcáctầnglớpdâncưnghèođói,thấtnghiệp,và
dântộcthiểusố.Họthườnggặpnhiềukhókhăntrongviệctiếpcậngiáodục,y
tếvàcơhộilàmviệc.
7. Tầng lớp tư sản và tư sản mới nổi:Giaicấpnàythườngsởhữutàisảnlớnvà
cóảnhhưởngtrongkinhdoanh,tàichínhvàchínhtrị.Sựgiàucócủahọthường
điđôivớisựphânbiệtgiaicấpvàbấtcôngxãhội.
TrongxãhộiViệtNam,mặcdùđãcósựpháttriểnkinhtếvàxãhội,nhưngvẫncòn
nhiềutháchthứcvềbấtcôngvàphânhóaxãhộicầnđượcgiảiquyết.
Câu 3: Phân tích nội dung của liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ quá độ
lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam và đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm tăng
cường khối liên minh giai cấp, tầng lớp ở nước ta hiện nay?
* Nội dung liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kì quá độ lên CNXH ở VN:
 Nội dung kinh tế của liên minh:
-Mụcđích:thỏamãncáclợiíchkinhtếcủacácgiaicấpvàtầnglớpXH.
-Thựchiệnliênminhtrênlĩnhvựckinhtếphải:
+Xácđịnhcơcấukinhtếhợplý.
+Đượcthựchiệnquacáckhâucủacácquátrìnhkinhtế,cáclĩnhvựcKT,cácđịa
bàn,vùng,miềntrongcảnước.
+TừngbướchìnhthànhquanhệsảnxuấtXHCNtrongquátrìnhthựchiệnliên minh.
+NhànướccóvaitròquantrọngtrongliênminhKT.
=>LàcơsởvữngchắcchoNhànướcXHCN,tạothànhnòngcốtchoMặtTrận
DânTộcthốngnhất.
 Nội dung chính trị của liên minh:
-Mụcđích:tạokhốiđạiđoànkếttoàndân,đậptanâmmưuthùđịch,bảovệvững chắctổquốcXHCN.
-Thựchiệnliênminhtrênlĩnhvựcchínhtrịphải:
+Giữvữnglậptrườngchínhtrị-tưtưởngcủagiaicấpcôngnhân.
+GiữvữngsựlãnhđạocủaĐảng.
+Pháthuyquyềnlàmchủcủanhândân.
+XâydựngĐảngvàNhànướctrongsạchvữngmạnh.
+Đấutranhchốnglạimọiâmmưuthùđịch.
 Nội dung Văn Hóa - Xã Hội của liên minh:
-Mụcđích:xâydựngnềnvănhóatiêntiến,đậmđàbảnsắcdântộc.
-ThựchiệnliênminhtrênlĩnhvựcVănHóa-XãHộiphải:
+GắntăngtrưởngKTvớipháttriểnVH,conngườivàthựchiệntiếnbộvàcông bằngXH.
+Xâydựng,pháttriênVH,conngườiViệtNampháttriểntoàndiện.
+Nângcaochấtlượngnguồnnhânlực,xóađóigiảmnghèo.
+Nângcaodântrí,thựchiệntốtansinhXH.
+Nângcaochấtlượngcuộcsốngchonhândân.
* Phương hướng và giải pháp nhằm tăng cường khối liên minh giai cấp, tầng
lớp trong thời kì quá độ lên CNXH ở VN:
1.ĐẩymạnhCNH-HĐH;giảiquyếttốtcácmốiquanhệgiữatăngtrưởngKTvới
đảmbảotiếnbộ,côngbằngXHtạoMTvàđiềukiệnthúcđẩybiếnđổicơcấuXH-giai
cấptheohướngtíchcực.
2.XâydựngvàthựchiệnhệthốngchínhsáchXHtổngthểnhằmtácđộngtạosự
biếnđổitíchcựccơcấuXH,nhấtlàcácchínhsáchliênquanđếncơcấuXH-giaicấp.
3.Tạosựđồngthuậnvàpháthuytinhthầnđoànkếtthốngnhấtgiữacáclựclượng
trongkhốiliênminhvàtoànXH.
4.HoànthiệnthểchếkinhtếthịtrườngđịnhhướngXHCN,đẩymạnhpháttriển
KHvàCN,tạoMTvàđiềukiệnthuậnlợiđểpháthuyvaitròcủacácchủthểtrong khốiliênminh.
5.ĐổimớihoạtđộngcủaĐảng,Nhànước,MặttrậnTổquốcViệtNamnhằmtăng
cườngkhốiliênminhgiaicấp,tầnglớpvàxâydựngkhốiđạiđoànkếttoàndân.
Câu 4: Làm rõ trách nhiệm của thanh niên, sinh viên trong việc góp phần
củng cố khối liên minh giai cấp, tầng lớp và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân?
Cóthểthấyviệcsinhviêncótráchnhiệmtrongviệccủngcốvàgópphầnkhối
đạiđoànkếtdântộclàviệcýnghĩahếtsứctolớntrongcôngcuộcxâydựngđấtnước.
Đâycũngđượccoilàtưtưởngcơbảntrongviệcchiếnđấu,chốnggiặcngoạixâm,
hìnhthànhsứcmạnhvữngchắc,làmộtvấnđềsốngcủacáchmạng:
Thứnhất:ýthứcluônđượcrèndũa,nângcaođạođứcmỗingày:Tôisẽluônđặttrách
nhiệmvàphẩmcáchlênhàngđầu.VìđốivớimộtĐảngviên,việcđặttráchnhiệmvà
phẩmcáchsẽquyếtđịnhtấtcảtrongcôngtrìnhpháttriểnđấtnướcta.Luônluôntrau
dồiphẩmchấttưcách,hoànthànhnhiệmvụmàĐảngvàchínhquyềngiaophó.Sống
hếtlònghếtsứcvìdânvàĐảng,đốixửhoàđồng,tựnguyệnphụcvụchoxãhội.
Thứhai:ýthứcđượctráchnhiệmcủabảnthânđốivớicôngviệcnghềnghiệpcủa
mình.Tôisẽluônthamgiacáchoạtđộngchuyênmôncủanhàtrườngcũngnhưvà
Ngànhtôiđangtheođuổi.Tôisẽcốgắnghếtsứctrongviệchọccủamình,luônluôn
hoànthànhbàitậpvànhiệmvụđãđượcgiaotrướcđó.Sẽcốnghiếnhếtmìnhcho
nghềnghiệpcủamình.
Thứba:sốngchínhtrực,trungthực,dámđứnglênlàmchứng,bảovệchonhữngđiều
đúngđắn,bảovệđườnglốichínhsách,quanniệmcủaĐảngCộngSản.Luônyêu
thươngngườikhókhănhơnmình,sốngngaythẳng,khiêmtốntrongmọiviệc.Không
đuatheothànhtíchtrướcmắt,khônggiấudiếm,bảovệcônglý,khôngngạiđưara
khuyếtđiểmcủamình.
Thứtư:Trongtiềmthứcmỗingườiphảiluôninsâuvềviệcgiữgìnđoànkếtcơquan
nhànướccũngnhưcơquanđơnvị.LuônkhenthưởngnhữngĐảngviêncóthànhtích
xuấtsắctrướccôngchúng.Đềcaoýthứctráchnhiệmcôngviệccũngnhưtrongcuộc sống.
Thứnăm:ýthứctổchức,kỷluật,tựphêbìnhvàphêbìnhtheotấmgươngđạođứcHồ ChíMinh:
Đốivớibảnthâncủamỗingườisinhviênphảitựđặtmìnhvàngườikháctrong
mộttổchức.Làmviệcgìcũngphảinghĩđếnhậuquảvàphápluật.Đềcaoýthứccủa
mỗingườitrongcôngcuộcxâydựngđấtnước.Khôngchiabèchiaphái,lôikéongười
kháclàmnhữngviệctráiphápluật.
Cóýthứccoitrọngtựphêbìnhvàphêbìnhbảnthân.Làngườisinhviên,tôiphảiluôn
cốgắnghếtsứcmìnhtrongmọiviệc,nhấtlàtrongcôngcuộcxâydựngkhốiđạiđoàn
kếtdântộc.Luôntựkiểmđiểmbảnthântrongmọiviệc.Thựchiệntốtnhiệmvụcủa
trườngvàĐảngđưara.Cònđiềusaisót,trongtươnglaitôisẽcốgắnghơnđểgóp
phầnxâydựngĐảngta.
Noi gương phấn đấu, rèn luyện tu dưỡng đạo đức lối sống của mỗi sinh viên theo
gương chủ tịch Hồ Chí Minh:
Làmộtsinhviêntôiphảiphấnđấuvàtrởnêngươngmẫutrongcáchoạtđộngxãhội,
vậndụngsángtạođểgópphầnchođấtnướcngàycàngmộtpháttriểnmạnhmẽhơn.
Luôngiữvữnglậptrườngcủamình,dámnóilêntiếngnóicủamình.Giữchuẩnmực
đạođứccủaôngchatatừxưađếnnay.NoigươngtheochủtịchHồChíMinhvĩđạià
cũngnhưtrongmọihànhđộngvàýnghĩ,tôisẽluônquántriệttưtưởngsâusắctrong
việcđấutranhvớibảnthânđểnoitheotấmgươngvĩđạicủaNgười.Thêmvàođóvới
việcxâydựngĐảng,tôiluôncảnhgiácvớinhữngthếlựcthùđịchchốngpháViệt
Nam,bạoloạnlậtđổcủacácchủnghĩađếquốc.Luôntraudồi,họchỏi,họctậpvàrèn
luyệntheotưtưởngcủaHồChíMinhvềcáchmạngĐảngcũngnhưvềsựnghiệpcủa
thanhniênViệtNam.LuôntrungthànhtuyệtđốivớiĐảngvàNhànước.
Trongxuthếtoàncầuhiệnnày,bảnthântalàmộtsinhviênthìphảicótráchnhiệm
sángsuốttrongviệcchọnlọcthôngtin.Khôngđểbảnthânsalầyvàonhữnghộiphản
động,lôikéolốisốngthựcdụng.Sinhviênngàynayphảithamgiavàocáchoạtđộng
tìnhnguyệngiúpđỡ,tuyêntruyềnýthứctựgiác,kỷluậtnhằmđẩymạnhtrongcông
tácxâydựngĐảngta.Khôngtựhọcsuốtđời,tựbồidưỡngđểnângcaochuyênmôn
củamìnhtuyêntruyềnđườnglốichínhsáchphápluậtcủaĐảng,củanhànướcđến
quầnchúngnhândân.Tìmbiệnphápđểphòngchốngsuythoáivềphẩmchấtđạođức. CHƯƠNG 7 :
Câu 1 : Phân tích vị trí, chức năng của gia đình?
Giađìnhlàmộtcộngđồngngườiđặcbiệt,cóvaitròquyếtđịnhđếnsựtồntạivàphát
triểncủaxãhội.C.MácvàPh.Ăngghenkhiđềcậpđếngiađìnhđãchorằng:
“Quanhệthứbathamdựngaytừđầuvàoquátrìnhpháttriểncủalịchsử:hằngngày
táitạorađờisốngcủabảnthânmình,conngườibắtđầutạoranhữngngườikhác,sinh
sôinảynở-đólàquanhệgiữachồngvàvợ,chamẹvàconcái,đólàgiađình”.
-Cơsởhìnhthànhgiađìnhlà2mốiquanhệcơbản:
+Quanhệhônnhân:làcơsở,nềntảnghìnhthànhnênmốiquanhệkháctronggia đình.
+Quanhệgiữachamẹ,concái.
+Quanhệgiữaôngbàvớicháuchắt.
+Quanhệgiữacô,dì,chúbácvớicháu,..
Nhưvậy,“Giađìnhlàmộthìnhthứccộngđồngxãhộiđặcbiệt,đượchìnhthành,duy
trìvàcủngcốchủyếudựatrêncơsởhônnhân,quanhệhuyếtthốngvàquanhệnuôi
dưỡng,cùngvớinhữngquyđịnhvềquyềnvànghĩavụcủacácthànhviêntronggia đình”.
** Vị trí của gia đình
a) Gia đình là tế bào của xã hội :
-Giađìnhcóvaitròquyếtđịnhđốivớisựtồntại,vậnđộngvàpháttriểncủaxãhội.
Ph.Ăngghenđãchỉrõ:“Theoquanđiểmduyvậtthìnhântốquyếtđịnhtronglịchsử,
quychođếncùng,làsảnxuấtvàtáisảnxuấtrađờisốngtrựctiếp.Nhưngbảnthânsự
sảnxuấtđólạicóhailoại,mộtmặtlàsảnxuấtratưliệusinhhoạt:thựcphẩm,quần
áo,nhàởvànhữngcôngcụcầnthiếtđểsảnxuấtranhữngthứđó;mặtkháclàsựsản
xuấtrabảnthânconngười,làsựtruyềnnòigiống.Nhữngtrậttựxãhội,trongđó
nhữngconngườicủamộtthờiđạilịchsửnhấtđịnhvàcủamộtnướcnhấtđịnhđang
sống,làdohailoạisảnxuấtquyếtđịnh:mộtmặtlàdotrìnhđộpháttriểncủalaođộng
vàmặtkháclàdotrìnhđộpháttriểncủagiađình”.Giađìnhnhưmộttếbàotựnhiên,
làmộtđơnvịcơsởđểtạonêncơthể-xãhội.Khôngcógiađìnhđểtáitạoracon
ngườithìxãhộikhôngthểtồntạivàpháttriểnđược.Vìvậy,muốncómộtxãhộiphát
triểnlànhmạnhthìphảiquantâmxâydựngtếbàogiađìnhtốt,nhưchủtịchHồChí
Minhđãnói:“…nhiềugiađìnhcộnglạimớithànhxãhội,xãhộitốtthìgiađìnhcàng
tốt,giađìnhtốtthìxãhộimớitốt.Hạtnhâncủaxãhộichínhlàgiađình”.
b) Gia đình là tổ ấm , mang lại các giá trị hạnh phúc , sự hài hòa trong đời sống cá
nhân của mỗi thành viên .
-Giađìnhlàmôitrườngtốtnhấtđểmỗicánhânđượcyêuthương,nuôidưỡng,chăm
sóc,trưởngthành,pháttriển.Sựyênbình,hạnhphúccủamỗigiađìnhlàtiềnđề,điều
kiệnquantrọngchosựhìnhthành,pháttriểnnhâncách,thểlực,trílựcđểtrởthành
côngdântốtchoxãhội,từđócóđộnglựcđểphấnđấutrởthànhconngườixãhộitốt.
c) Gia đình là cầu giữa cá nhân với xã hội.
-Giađìnhlàcộngđồngxãhộiđầutiênmàmỗicánhânsinhsống,cóảnhhưởngrất
lớnđếnsựhìnhthànhvàpháttriểnnhâncáchcủamỗingười.Chỉtronggiađình,mới
thểhiệnđượcquanhệtìnhcảmthiêngliêng,sâuđậmgiữavợvàchồng,chamẹvàcon
cái,anhchịemvớinhaumàkhôngcộngđồngnàocóđượcvàcóthểthaythế.Gia
đìnhlàcộngđồngxãhộiđầutiênđápứngnhucầuquanhệxãhộicủamỗicánhân,là
môitrườngđầutiênmàmỗicánhânhọcđượcvàthựchiệnquanhệxãhội:mỗicá
nhânkhôngthểchỉsốngtrongquanhệtìnhcảmgiađình,màcòncónhucầuquanhệ
xãhội,quanhệvớinhữngngườikhác,ngoàigiađình.
1. Các chức năng của gia đình
* Chức năng tái sản xuất ra con người
Đâylàchứcnăngđặcthùcủagiađình,khôngmộtcộngđồngnàocóthể
thaythế.Chứcnăngnàykhôngchỉđápứngnhucầutâm,sinhlýtựnhiêncủacon
người,đápứngnhucầuduytrìnòigiốngcủagiađình,dònghọmàcònđápứng
nhucầuvềsứclaođộngvàduytrìsựtrườngtồncủaxãhội.
Việcthựchiệnchứcnăngtáisảnxuấtraconngườidiễnratrongtừnggia
đình,nhưngkhôngchỉlàviệcriêngcủagiađìnhmàlàvấnđềxãhội.Bởivì,thực
hiệnchứcnăngnàyquyếtđịnhđếnmậtđộdâncưvànguồnlựclaođộngcủamột
quốcgiavàquốctế,mộtyếutốcấuthànhcủatồntạixãhội.Thựchiệnchứcnăng
nàyliênquanchặtchẽđếnsựpháttriểnmọimặtcủađờisốngxãhội.Vìvậy,tùy
theotừngnơi,phụthuộcvàonhucầucủaxãhội,chứcnăngnàyđượcthựchiện
theoxuhướnghạnchếhaykhuyếnkhích.Trìnhđộpháttriểnkinhtế,vănhóa,xã
hộiảnhhưởngđếnchấtlượngnguồnlựclaođộngmàgiađìnhcungcấp.
* Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục
Bêncạnhchứcnăngtáisảnxuấtraconngười,giađìnhcòncótráchnhiệm
nuôidưỡng,dạydỗconcáitrởthànhngườicóíchchogiađình,cộngđồngvàxã
hội.Chứcnăngnàythểhiệntìnhcảmthiêngliêng,tráchnhiệmcủachamẹvới
concái,đồngthờithểhiệntráchnhiệmcủagiađìnhvớixãhội.Thựchiệnchức
năngnày,giađìnhcóýnghĩarấtquantrọngđốivớisựhìnhthànhnhâncách,đạo
đức,lốisốngcủamỗingười.Bởivì,ngaykhisinhra,trướctiênmỗingườiđều
chịusựgiáodụctrựctiếpcủachamẹvàngườithântronggiađình.Nhữnghiểu
biếtđầutiên,màgiađìnhđemlạithườngđểlạidấuấnsâuđậmvàbềnvữngtrong
cuộcđờimỗingười.Vìvậy,giađìnhlàmộtmôitrườngvănhóa,giáodục,trong
môitrườngnày,mỗithànhviênđềulànhữngchúthểsángtạonhữnggiátrịvăn
hóa,chủthểgiáodụcđồngthờicũnglànhữngngườithụhưởnggiátrịvănhóa,
vàlàkháchthểchịusựgiáodụccủacácthànhviênkháctronggiađình
Chứcnăngnuôidưỡng,giáodụccóảnhhưởnglâudàivàtoàndiệnđến
cuộcđờicủamỗithànhviên,từlúclọtlòngchođếnkhitrưởngthànhvàtuổigià.
Mỗithànhviêntronggiađìnhđềucóvịtrí,vaitrònhấtđịnh,vừalàchủthểvừa
làkháchthểtrongviệcnuôidưỡng,giáodụccủagiađình.Đâylàchứcnănghết
sứcquantrọngmặcdù,trongxãhộicónhiềucộngđồngkhác(nhàtrường,các
đoànthể,chínhquyềnvv..)cũngthựchiệnchứcnăngnày,nhưngkhôngthểthay
thếchứcnănggiáodụccủagiađình.Vớichứcnăngnày,giađìnhgópphầntolớn
vàoviệcđàotạothếhệtrẻ,thểhệtươnglaicủaxãhội,cungcấpvànângcaochất
lượngnguồnlaođộngđểduytrìsựtrườngtồncủaxãhội,đồngthờimỗicánhân
từngbướcđượcxãhộihóa.Vìvậy,giáodụccủagiađìnhgắnliềnvớigiáodục
củaxãhội.Nếugiáodụccủagiađìnhkhônggắnvớigiáodụccủaxãhội,mỗicá
nhânsẽkhókhănkhihòanhậpvớixãhộivàngượclại,giáodụccủaxãhộisẽkhông
đạtđượchiệuquảcaokhikhôngkếthợpvớigiáodụccủagiađình,khônglấygiáo
dụccủagiađìnhlànềntảng.
* Chức năng kinh tế và tổ chức tiêu dùng
Giađìnhduynhấtthamgiatrựctiếpvàoquátrìnhsảnxuấtvàtáisảnxuất
ratưliệusảnxuấtvàtưliệutiêudùng.
Giađìnhcònlàmộtđơnvịtiêudùngtrongxãhội
Tùytheogiaiđoạnpháttriểncủaxãhộimàchứcnăngkinhtếcủagiađình cósựkhácnhau
Giađìnhđảmbảonguồnsinhsống,đápứngnhucầuvậtchất,tinhthần
củacácthànhviêntronggiađình
Giađìnhđónggópvàoquátrìnhsảnxuấtvàtáisảnxuấtracủacải,sựgiàu cócủaxãhội
* Chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm gia đình.
Đâylàchứcnăngthườngxuyêncủagiađình,baogồmviệcthỏamãnnhucầutình
cảm,vănhóa,tinhthầnchocácthànhviên,đảmbảosựcầnbằngtâmlý,bảovệ,
chămsócsứckhỏengườiốm,ngườigià,trẻem.
Giađìnhlàchỗdựatìnhcảmchomỗicánhânlànơinươngtựavềmặttinh
thần,vậtchấtcủaconngười.Sựquantâm,chămsóclẫnnhauvừalànhu
cầutìnhcảm,vừalàtráchnhiệm,đạolý,lươngtâmcủamỗingười.
Giađìnhcóýnghĩaquyếtđịnhđếnsựổnđịnhvàpháttriểncủaxãhội.
Giađìnhlàcầunốicủamốiquanhệgiữanhànướcvớicôngdân.
Câu 2: Trình bày những cơ sở của gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội?
1 .Cơ sở kinh tế - xã hội
Cơsởkinhtế-xãhộichoviệcxâydựnggiađìnhtrongthờikỳquáđộlênchủ
nghĩaxãhộichínhlàsựpháttriểncủalựclượngsảnxuấtphùhợpvớiquanhệ
sảnxuấtxãhộichủnghĩa.Cốtlõicủaquanhệsảnxuấtmớiấylàchếđộsở
hữuxãhộichủnghĩađốivớitưliệusảnxuấttừngbướchìnhthànhvàcủngcố
thaythếchếđộsởhữutưnhânvềtưliệusảnxuất.
Xoábỏchếđộtưhữuvềtưliệusảnxuất,tạocơsởkinhtếchoviệcxâydựng
quanhệbìnhđẳngtronggiađìnhvàgiảiphóngphụnữtrongxãhội.Dướigóc
nhìncủaĂngghen,gốcrễcủasựápbứcđốivớiphụnữnằmởchếđộtưhữu.
Dođó,ôngnhậnđịnhrằngphụnữsẽđượcgiảiphóngkhimàchếđộtưhữubị
xóabỏ.Sựbiếnđổicủachếđộtưhữusangchếđộcônghữusẽmanglạimột
mốiquanhệtựdohơnrấtnhiềudoởđósẽkhôngcònsựphụthuộccủanữgiới
vàonamgiới.Ăngghentinrằngviệcgiảiphóngphụnữphụthuộcvàomộtsố
điềukiệnbaogồmviệctạocơhộichotoànbộphụnữthamgiavàoquátrình
sảnxuất,sựbiếnđổilaođộngnộitrợthànhmộtngànhcôngnghiệpxãhội,và
sựxãhộihóagiáodụcvàchămsóctrẻem.Xoábỏchếđộtưhữuvềtưliệusản
xuấtcũnglàcơsởlàmchohônnhânđượcthựchiệndựatrêncơsởtìnhyêu
chânchínhchứkhôngphảivìlýdokinhtế,địavịxãhộihaymộttínhtoánnào
khác.Vậynênkhôngcócáigìgọilà“tìnhyêu”tronggiađìnhmộtvợmột
chồng.Chỉkhinàoxãhộigiaicấpbịphânrã(khimàphụnữđượcgiảiphóng
khỏisựlệthuộcvềmặtkinhtếvàonamgiới),thìhônnhânmớicóthểthựcsự
đượcdựatrêncơsởcủatìnhyêuđíchthực.
2. Cơ sở chính trị - xã hội
Cơsởchínhtrịđểxâydựnggiađìnhtrongthờikỳquáđộlênchủnghĩaxãhộilàviệc
thiếtlậpchínhquyềnnhànướccủagiaicấpcôngnhânvànhândânlaođộng,nhànước
xãhộichủnghĩa.Trongđó,lầnđầutiêntronglịchsử,nhândânlaođộngđượcthực
hiệnquyềnlựccủamìnhkhôngcósựphânbiệtgiữanamvànữ.V.I.Lêninđãkhẳng
định:“ChínhquyềnXôviếtlàchínhquyềnđầutiênvàduynhấttrênthếgiớiđãhoàn
toànthủtiêutấtcảnhữngphápluậtcũkỹ,tưsản,đêtiện,nhữngphápluậtđóđặt
ngườiphụnữvàotìnhtrạngkhôngbìnhđẳngvớinamgiới,đãdànhđặcquyềncho
namgiới...ChínhquyềnXôviết,mộtchínhquyềncủanhândânlaođộng,làchính
quyềnđầutiênvàduynhấttrênthếgiớiđãhủybỏtấtcảnhữngđặcquyềngắnliềnvới
chếđộtưhữu,nhữngđặcquyềncủangườiđànôngtronggiađình”.
Hệthốngphápluậtvàchínhsáchxãhộiđóvừađịnhhướng,vừathúcđẩyqúatrình
hìnhthànhgiađìnhmớitrongthờikỳquáđộđilênchủnghĩaxãhội.
3. Cơ sở văn hóa
Trongthờikỳquáđôlênchủnghĩaxãhội,cùngvớinhữngbiếnđổicănbảntrongđời
sốngchínhtrị,kinhtế,thìđờisốngvănhóa,tinhthầncũngkhôngngừngbiếnđổi.
Nhữnggiátrịvănhóađượcxâydựngtrênnềntảnghệtưtưởngchínhtrịcủagiaicấp
côngnhântừngbướchìnhthànhvàdầndầngiữvaitròchiphốinềntảngvănhóa,tinh
thầncủaxãhội,đồngthờinhữngyếutốvănhóa,phongtụctậpquán,lốisốnglạchậu
doxãhộicũđểlạitừngbướcbịloạibỏ.
Sựpháttriểnhệthốnggiáodục,đàotạo,khoahọcvàcôngnghệgópphầnnângcao
trìnhđộdântrí,kiếnthứckhoahọcvàcôngnghệcủaxãhội,đồngthờicũngcungcấp
chocácthànhviêntronggiađìnhkiếnthức,nhậnthứcmới,làmnềntảngchosựhình
thànhnhữnggiátrị,chuẩnmựcmới,điềuchỉnhcácmốiquanhệgiađìnhtrongquá
trìnhxâydựngchủnghĩaxãhội.
Bêncạnhđó,việcthiếuđicơsởvănhóa,hoặccơsởvănhóakhôngđiliềnvớicơsở
kinhtế,chínhtrị,thìviệcxâydựnggiađìnhsẽlệchlạc,khôngđạthiệuquảcao.
* Chế độ hôn nhân tiến bộ
- Hôn nhân tự nguyện
Tìnhyêulàkhátvọngcủaconngườitrongmọithờiđại.Hônnhântựdodựatrêncơsở
tìnhyêuchânchínhcónghĩalàtìnhyêu,làlído,làđộngcơduynhấtcủaviệckếthôn.
Haingườitựdotìmhiểunhaucảmthấycóthểgắnbóvớinhauthìmớicóthểđiđến
hônnhânmàkhôngcósựépbuộc.Chừngnào,hônnhânkhôngđượcxâydựngtrêncơ
sởtìnhyêuthìkhiđótronghônnhân,tìnhyêu,hạnhphúcgiađìnhsẽbịhạnchế.Đây
làbướcpháttriểntấtyếucủatìnhyêunamnữ,nhưPh.Ăngghennhấnmạnh:“...nếu
nghĩavụcủavợvàchồnglàphảithươngyêunhauthìnghĩavụcủanhữngkẻyêunhau
háchẳngphảilàkếthônvớinhauvàkhôngđượckếthônvớingườikhác.Hônnhân
tiếnbộbaohàmcảquyềntựdolyhônkhitìnhyêugiữanamvànữđãkhôngcòn.
Ph.Ăngghenviết:“Nếuchỉriênghônnhândựatrêncơsởtìnhyêumớihợpđạođứcthì
cũngchỉriênghônnhântrongđótìnhyêuđượcduytrì,mớilàhợpđạođứcmàthôi...
vànếutìnhyêuđãhoàntoànphainhạthoặcbịmộttìnhyêusayđắmmớiátđi,thìly
hônsẽlàđiềuhaychocảđôibêncũngnhưchoxãhội”.Tuynhiên,hônnhântiếnbộ
khôngkhuyếnkhíchviệclyhôn,vìlyhônđểlạihậuquảnhấtđịnhchoxãhội,chocả
vợ,chồngvàđặcbiệtlàconcái.
- Hôn nhân một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng
Bảnchấtcủatìnhyêulàkhôngthểchiasẻđược,nênhônnhânmộtvợmộtchồng
làkếtquảtấtyếucủahônnhânxuấtpháttừtìnhyêu.Thựchiệnhônnhânmộtvợmột
chồnglàđiềukiệnđểđảmbảohạnhphúcgiađình,đồngthờiphùhợpvớiquyluậttự
nhiên,tâmlý,tìnhcảm,đạođứcconngười. Hônnhânmộtvợmộtchồngđãxuấthiện
từsớmtronglịchsửxãhộiloàingười,từkhicósựthắnglợicủachếđộtưhữuđốivới
chếđộcônghữunguyênthủy.Tuynhiên,trongcácxãhộitrước,hônnhânmộtvợmột
chốngthựcchấtchỉdiễnrađốivớingườiphụnữ.Chếđộmộtvợmộtchồngsinhratừ
sựtậptrungnhiềucủacảivàotaymộtngười-vàotayngườiđànông,trụcộtgiađình-
vàtừnguyệnvọngchuyểncủacảiấylạichoconcáicủangườiđànôngấy,chứkhông
phảicủangườivợhaybấtkỳngườinàokhác.Vìthế,cầnphảicóchếđộmộtvợmột
chồngvềphíangườivợ,chứkhôngphảivềphíangườichồng.Trongthờikỳquáđộ
lênchủnghĩaxãhội,việcthựchiệnchếđộhônnhânmộtvợmộtchồnglàthựchiệnsự
giảiphóngđốivớiphụnữ,thựchiệnsựbìnhđẳng,tôntrọnglẫnnhautrongmốiquan
hệhônnhângiữavợvàchồng.
NhưLêninđãtừngnói:“Muốntriệtđểgiảiphóngphụnữ,muốnlàmchohọthực
sựbìnhđẳngvớinamgiới,thìphảicónềnkinhtếchungcủaxãhội,phảiđểphụnữ
thamgiavàolaođộngsảnxuấtchung.Nhưthế,phụnữmớicóđịavịbìnhđẳngvới namgiới”.
Vợchồngbìnhđẳngtrongquyềnlợivànghĩavụtrongmọivấnđềcuộcsốnggia
đình.Mỗingườiđượctựdolựachọnnhữngvấnđềriêng,chínhđángnhưnghề
nghiệp,vịtrícôngtácxãhội,cơhộihọctập,pháttriển,vàmộtsốnhucầukhác,...
Quanhệvợchồngbìnhđẳngcũnglàcơsởchosựbìnhđẳngtrongquanhệgiữacha
mẹvớiconcáivàquanhệgiữaanhchịemvớinhau.
Nếunhưtrongthờiđạiphongkiếnnhữngtưtưởng,chếđộcốhủtạonênsựbất
bìnhđẳngsâusắc,đồngthờithấmnhuầnnhữngbấtcôngđóvàohệthốngsuynghĩcủa
mộtsốngười.Trongđó,vaitròcủangườiphụnữluônbịxãhộixemnhẹ,vaitròcủa
ngườiđànôngthìluônđượcđềcao.Điểnhìnhnhưđứctínhtamtòngtứđứcđược
ngườixưađềcao,catụnglạilàgọngkềmkiềmhãmsựpháttriển,tựdocủangườiphụ
nữ.Ngườiphụnữtrongthờiđạiđókhôngđượcphépđihọc,đilàmmàphảiởnhà
đảmnhiệmvaitrònộitrợ,chămlogiađìnhvàbịxemnhưcôngcụsinhsảnđểduytrì
nòigiống.Cònngườiđànôngthìđượcquyềnquyếtđịnhmọiviệccủabảnthân,lẫn
nhữngviệcquantrọngtrongnhàmàkhôngcầnthôngquaýkiếncủavợ.Nhưngngày
nay,vớisựxuấthiệnvàpháttriểncủachếđộcônghữu,sựbấtbìnhđẳngấyđangdần
bịxóabỏvớinhữngbiểuhiệnrấtrõ,nhưviệcngườiphụnữcũngcótiếngnóivàvai
tròquantrọngtươngtựngườiđànông,cũngcóquyềnhọctập,làmviệcvàđượccống
hiếnbảnthângópphầntạoranhữnggiátrịchoxãhội.
Tuynhiênnếugiađìnhmộtvợmộtchồngkhôngđápứngđượcyêucầucủaxã
hội,khôngtiếntriểncùngvớisựtiếntriểncủaxãhộithìtấtyếusẽcómộthìnhthức
giađìnhmớirađờithaythếnó.Vậylàtheoquyluậtpháttriển,loàingườitấtyếusẽ
tiếnmộtbướccaohơnthờiđạixãhộitưbảnchủnghĩa,đólàxãhộicộngsảnchủ
nghĩamàtrướchếtphảixâydựnggiaiđoạnđầu-xãhộixãhộichủnghĩa.Giađình
cũngvậy,cũngbắtbuộcphảicónhữngbướctiếnđểtheokịpvàphảnánhđúng,tiến
triểncùngxãhộixãhộichủnghĩa.
- Hôn nhân được bảo đảm về pháp lý
Quanhệhônnhân,giađìnhthựcchấtkhôngphảilàvấnđềriêngtưcủamỗigia
đìnhmàlàquanhệxãhội.Tìnhyêugiữanamvànữthựcchấtlàvấnđềriêngcủamỗi
người,xãhộikhôngcanthiệp,nhưngkhihaingườiđãthỏathuậnđểđiđếnhônnhân,
tứclàđãđưamốiquanhệriêngbướcvàoquanhệxãhội,thìphảicósựthừanhậncủa
xãhội,điềuđóđượcbiểuhiệnbằngthủtụcpháplýtronghônnhânkhôngchỉmang
tínhpháplýmàcònmangtínhtâmlývàtruyềnthốngchođếnngàynay.Thựchiệnthủ
tụcpháplýtronghônnhânthểhiệnsựtôntrọngtrongtìnhyêuvàlàtráchnhiệmcủa
namnữtrướckhitiếnđếnhônnhân.Đâylàcũngbiệnphápngănchặnnhữngcánhân
lợidụngquyềntựdokếthôn,tựdolyhônnhằmthỏamãn,phụcvụchonhữngnhu
cầukhôngchínhđáng,vàcũngđểbảovệhạnhphúccủacánhânvàgiađình.Thực
hiệnthủtụcpháplýtronghônnhânlàthểhiệnsựtôntrọngđốivớibảnthân,đốivới
tìnhyêucủađôibên,vàthểhiệntráchnhiệmgiữanamvànữ,tráchnhiệmcủacánhân
vớigiađình,xãhộivàngượclại.
ỞViệtNamkhimuốntiếntớihônnhâncầnphảiđượcsựthừanhậncủachamẹ,
anhchịem,họhàng,..vàhơnhếtphảihoànthànhthủtụcđăngkýkếthôn,saukhikết
hônthìcáccặpvợchồngphảithựchiện,tuântheoLuậtHônnhânvàgiađình.Trêncơ
sởđóthìtạiViệtNam-Nguyêntắcvợchồngbìnhđẳnglàmộttrongnhữngnguyên
tắccơbảncủaLuậtHônnhânvàgiađình,đồngthờidựatrêncơsởnguyêntắcnamnữ
bìnhđẳngmàHiếnphápđãquyđịnh.TheoquyđịnhtạiĐiều19LuậtHônnhânvàgia
đìnhnăm2014:“Vợchồngbìnhđẳngvớinhau,cónghĩavụvàquyềnngangnhauvề
mọimặttronggiađình
Câu 3 : Những biến đổi cơ bản của gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội?
Trongthờikỳquáđộlênchủnghĩaxãhội,giađìnhViệtNamđãtrảiquanhiềubiến
đổitoàndiện.Dướitácđộngcủanhiềuyếutốkháchquanvàchủquannhưlàphát
triểncủakinhtếthịtrườngcũngnhưđịnhhướngxãhộichủnghĩa,côngnghiệphóa,
hiệnđạihóađấtnướcgắnvớipháttriểnkinhtếtrithức,xuthếtoàncầuhóavàhội
nhậpquốctế,cáchmạngkhoahọcvàcôngnghệhiệnđại,chủtrương,chínhsáchcủa
ĐảngvàNhànướcvềgiađình.
Biếnđổiquymô,kếtcấucủagiađình:GiađìnhViệtNamhiệnnaycóthểđượccoilà
“giađìnhquáđộ”trongbướcchuyểnđổitừxãhộinôngnghiệptruyềnthốngbước
sangxãhộicôngnghiệphiệnđạipháttriển.Quymôgiađìnhngàynaytồntạixu
hướngngàycàngthunhỏhơnsovớitrướckia,sốthànhviêntronggiađìnhcũngvì
vậymàtrởnênítđi.Giađìnhđơnhaycònđượcgọilàgiađìnhhạtnhânđangdầntrở
nênrấtphổbiếnởcácđôthịvàcảởcácvùngnôngthônđượcthaythếchokiểugia
đìnhtruyềnthốngtừnggiữvaitròchủđạocủatrướcđây.
Biếnđổicácchứcnăngcủagiađình:Cácchứcnăngcủagiađìnhcũngđãthayđổi,
baogồmchứcnăngkinhtếvàtổchứctiêudùng,chứcnănggiáodục(xãhộihóa),
chứcnăngthỏamãnnhucầutâmsinhlý,duytrìtìnhcảm.
Biếnđổiquanhệgiađình:Sựbìnhđẳnggiữanamvànữđượcđềcaohơntrước,cuộc
sốngriêngtưcủaconngườiđượctôntrọnghơn,tránhđượcnhữngmâuthuẫnthường
cótrongđờisốngcủagiađìnhtruyềnthống.
Tấtnhiên,quátrìnhbiếnđổinàycũnggâyranhữngphảnchứcnăngnhưtạorasự
ngăncáchkhônggiangiữacácthànhviêntronggiađình,tạokhókhăn,cảntrởtrong
việcgìngiữtìnhcảmcũngnhưcácgiátrịvănhóanétđẹptruyềnthốngcủagiađình.
Xãhộingàycàngpháttriển,mỗingườiđềubịcuốntheocôngviệccủariêngmìnhvới
mụcđíchtăngthêmthunhập,thờigiandànhchogiađìnhcũngvìvâ ƒymàngàycàngít đi.
Câu 4. Trình bày những phương hướng xây dựng và phát triển gia đình ở Việt
Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội?
PhươnghướngvàpháttriểngiađìnhởViệtNamtrongthờikỳquáđộđilênxãhộichủ
nghĩacóthểđượctrìnhbàynhưsau:
TăngcườngsựlãnhđạocủaĐảng,nângcaonhậnthứccủaxãhộivềxâydựngvàphát
triểngiađình:Tiếptụcđẩymạnhcôngtáctuyêntruyềnđểcáccấpủy,chínhquyền,
cáctổchứcđoànthểtừtrungươngđếncơsởdầnnhậnthứcsâusắcvềvịtrícũngnhư
vaitròvàtầmquantrọngcủagiađìnhvàcôngtácxâydựngcũngnhưpháttriểngia
đìnhViệtNamhiệnnay.Cấpủyvàchínhquyềncùngcáccấpphảiđưaranhữngnội
dung,mụctiêucủacôngtácxâydựngvàpháttriểngiađìnhvàochiếnlượcpháttriển
kinhtế,xãhộivàchươngtrìnhkếhoạchcôngtáchàngnămcủacáccấpbộ,ngành,địa phương.
Đẩymạnhpháttriểnkinhtế,xãhội,nângcaođờisốngvậtchất,kinhtếcủahộgia
đình:Xâydựngvàhoànthiệnchínhsáchpháttriểnkinhtế,xãhộiđểgópphầncủng
cốvàổnđịnhvàpháttriểnkinhtếgiađình.Cónhữngchínhsáchưutiênđồngthờihỗ
trợpháttriểnkinhtếgiađìnhchocácgiađìnhliệtsỹ,giađìnhthươngbinhbệnhbinh,
giađìnhcácdântộcthiểusố,giađìnhkhókhăn,giađìnhđangsinhsốngởvùngsâu,
vùngxa,vùngtươngđốikhókhăn.Cóchínhsáchkịpthờihỗtrợcácgiađìnhphát
triểnkinhtế,sảnxuấtcũngnhưkinhdoanhcácsảnphẩmmới,sảnphẩmsửdụng
nguyênliệutạichỗ,hỗtrợcácgiađìnhthamgiasảnxuấtphụcvụxuấtnhậpkhẩu.
Tíchcựckhaitháccũngnhưtạođiềukiệnthuậnlợichocáchộgiađìnhvayvốnngắn
hạnvàdàihạnnhằmxóađóigiảmnghèo,đồngthờichuyểndịchcơcấusảnxuất,mở
rộngpháttriểnnềnkinhtế,đẩymạnhloạihìnhkinhtếtrangtrại,vươnlênlàmgiàu chínhđáng.
Kếthừanhữnggiátrịtinhhoacủagiađìnhtruyềnthốngđồngthờitiếpthunhữngtiến
bộcủanhânloạivềgiađìnhtrongxâydựnggiađìnhViệtNamhiệnnay:Giađình
truyềnthốngđượcđúckếttừlâuđờitronglịchsửdântộc.Bướcvàomộtthờikỳmới
thờikỳmàgiađìnhấybộclộcảnhữngmặttíchcựcvàtiêucực.Dovậy,Nhànước
cũngnhưcáccơquanvănhóa,cácbanngànhliênquancầnphảixácđịnh,duytrì
nhữngnétđẹpvănhóatíchcực;đồngthời,tìmranhữnghạnchếvàtiếntớikhắcphục
nhữnghủtụccủagiađìnhxưa.
Nhữngphươnghướngnàynhằmmụctiêuxâydựnggiađìnhmới,hướngtớihình
thànhconngườimớiViệtNamvớinhữngđứctínhcaođẹp. 