A. Mở bài: Trên bước đường thành công, luôn xuất hiện muôn vàn khó khăn thử thách. Chiến
thắng bản thân, chiến thắng mọi nỗi sợ hãi, sự cám dỗ chính là đã vượt qua chính mình. Điều
quan trọng nhất chính là bạn đã dám đương đầu với mọi khó khăn trước mắt. Chính vì lẽ đó mà
“Chiến thắng bản thân là chiến thắng hiển hách nhất” B. Thân bài: 1. Giải thích
- Chiến thắng bản thân: Chiến thắng bản thân là đấu tranh với chính bản thân mình để làm chủ
con người, vượt lên cái xấu, cái tầm thường, thấp hèn trong chính con người mình
- “Chiến thắng hiển hách nhất”: là chiến thắng khó khăn và đáng tự hào nhất
=> Ý nghĩa cả câu: Đề cao sự tự đấu tranh vượt lên những gì xấu xa, tầm thường trong chính
bản thân mỗi người, đó điều đáng tự hào, trân trọng nhất. Câu nói là lời nhắc nhở mỗi người về cách sống.
2.Phân tích, lí giải:
- Tại sao chiến thắng bản thân là chiến thắng hiển hách nhất? (tại sao chiến thắng những gì
xấu xa, tầm thường trong chính con người mình là đáng trân trọng, tự hào nhất?)
+ Mỗi con người trên chặng đường đời không chỉ phải đối mặt với những khó khăn trong cuộc
sống mà còn phải vượt qua những thách thức xuất phát từ chính bản thân.
+ Trong mỗi con người bên cạnh những đức tính phẩm chất tốt đẹp còn luôn tiềm ẩn những tính
toán nhỏ nhen, ích kỉ, tầm thường. Những lúc yếu đuối, nóng giận, tính xấu trong con người có
cơ hội trỗi dậy. Nếu không vượt lên, chiến thắng được những tính xấu đó, con người sẽ đán mất mình, rơi vào tội lỗi
+ Nhận diện được những thói hư tật xấu của bản thân đã là điều vô cùng khó khăn, không phải ai cũng có thể làm được.
+ Cuộc chiến với phần “bóng tối” trong con người mình là một cuộc chiến khó khăn nhất bởi kẻ
thù không phải ở bên kia chiến tuyến, dễ nhận biết, quan sát mà ẩn náu ngay trong bản thân mỗi
người . Cuộc chiến này diễn ra âm thầm, không có tiếng súng nhưng rất quyết liệt, giằng xé, dữ
dội thậm chí là đau đớn. Có thể nói chiến thắng những mặt xấu trong mỗi con người còn khó
khăn hơn chiến thắng nối khổ đau và cái chết. Vì thế mà chiến thắng này trở nên hiển hách, đáng tự hào nhất.
+ Chiến thắng bản thân đòi hỏi con người phải làm chủ cảm xúc, phải đấu tranh quyết liệt trong
tư tưởng, suy nghĩ. Nếu không con người sẽ vĩnh viễn thất bại.
+ Chiến thắng bản thân còn ở khả năng rèn luyện ý chí, bản lĩnh. Nếu không có bản lính, con
người sẽ không bao giờ vượt lên được những cái tầm thường nhỏ nhen, xấu xa trong chính con người mình.
Dẫn chứng: Edison đã phải trải qua hơn 1000 lần thất bại mới có thể đem lại ánh sáng cho nhân
loại. Cristiano năm 15 tuổi phát hiện bệnh tim nhờ điều trị và luyện tập bản thân từng ngày mà
trở thành một trong những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới…
+ Mỗi con người ai cũng có cái tôi nhất định, có những thú vui riêng, nếu chúng ta biết tiết chế
bản thân để học tập, làm việc, định hướng cho cuộc sống, chúng ta sẽ đạt được mục tiêu của mình.
+ Người có ý chí vượt qua mọi cám dỗ để hướng đến những điều tốt đẹp sẽ là tấm gương để
người khác học tập theo, đồng thời góp phần phát triển xã hội, lan tỏa được những thông điệp tốt đẹp.
* Học sinh tự lấy dẫn chứng Liz Murray sinh ra trong một gia đình mà cả bố và mẹ đều mang
trong mình căn bệnh thế kỉ HIV/AIDS. Mẹ cô qua đời năm cô 15 tuổi, sau đó người cha phải
chuyển đến khu tạm trú cho những người vô gia cư. Murray rơi vào cảnh không nhà cửa, không
cha mẹ. Vượt lên những mặc cảm tự ti, những ám ảnh tiêu cực “Tôi không thể”, Liz Murray vẫn
luôn chăm chỉ làm việc, hằng đêm tìm nơi có ánh sáng để đọc sách. Cô gái ấy đã chiến thắng
được số phận, chiến thắng được sự tự ti, để rồi có tên trong danh sách nhập học của Đại học danh
tiếng Havard và sau này trở thành một diễn giả tài năng. Như Mieheal Phelph, siêu kình ngư số 1
của Olympic Bắc Kinh với 8 huy chương vàng đã từng nói rằng: “Tôi bơi không hề nghĩ đến
việc vượt qua lịch sử, chỉ đơn thuần tôi muốn vượt qua chính mình”. Bạn thấy không, họ dám
vượt qua chính bản thân mình để rồi trở thành vận động viên bơi lội xuất sắc nhất toàn thế giới.
Và với Micheal Phelpl thì “vượt qua bản thân” - đó mới chính là tấm huy chương vào cao nhất
mà anh giành được.Edison đã phải trải qua hơn 1000 lần thất bại mới có thể đem lại ánh sáng
cho nhân loại. Cristiano năm 15 tuổi phát hiện bệnh tim nhờ điều trị và luyện tập bản thân từng
ngày mà trở thành một trong những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới…
3. Bàn luận, mở rộng:
- Câu nói đúng đắn, là một lời khuyên, bài học xác đáng: Mỗi người cần ý thức được bản thân
mình chính là đối thủ cần vượt qua. Mỗi người cần luôn nỗ lực từng ngày để hoàn thiện bản thân,
trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình ở ngày mai.
- Chiến thắng bản thân không đồng nghĩa với việc liên tục đấu tranh, căng thẳng với bản thân mà
cũng cần những khoảng thời gian ngơi nghỉ, đáp ứng những nhu cầu thực tế để cuộc sống trở nên
cân bằng. Chiến thắng bản thân là chiến thắng hiển hách song cần phải chiến thắng cả những khó
khăn cuộc sống và gặt hái thành công mới là chiến thắng toàn vẹn nhất.
- Muốn vậy, chúng ta hãy rèn luyện bản thân, tích luỹ tri thức, không bằng lòng hay thoả mãn
với chính mình. Hãy vượt lên khỏi hoàn cảnh của bản thân bằng sức mạnh của chính mình. Cần
dành những khoảng thời gian ngắt kết nối với thế giới xung quanh để kết nối chính mình hiểu bản thân.
C. Kết thúc: Khái quát lại vấn đề nghị luận.
- Câu nói là một lời khuyên đúng đắn để giúp con người tìm được chìa khóa vươn tới thành công
và giải mã chính mình. Chỉ có chiến thắng được bản thân mình, bạn mới có thể chiến thắng thế
giới bên ngoài. Chiến thắng chính bản thân mình là chiến thắng hiển hách nhất, cũng chính là
bản lĩnh và dũng cảm, là danh dự và nhân phẩm của con người!
Có một lần, trên một chương trình truyền hình, tôi đã nhìn thấy hình ảnh những con linh cẩu
sống thành bầy đàn hợp tác, hộ trợ nhau để săn bắt được những con mồi to lớn hơn. Khi đấy,
tôi đã tự hỏi “Điều gì sẽ xảy ra, nếu một con linh cẩu ko sống với bầy đàn mà chỉ sống riêng
lẻ”. Và để rồi một lần khác, tôi đã tự tìm ra câu trả lời cho câu hỏi đó khi nghe thấy một lời
dạy bảo của Đức Phật “Giọt nước chỉ hòa vào biển cả mới không cạn mà thôi”. B. Thân bài:
1. Giải thích ĐTNL: “Giọt nước chỉ hoà vào giữa biển cả mới không cạn mà thôi” nghĩa là như thế nào?
a. Giải thích khái niệm (từ ngữ) - Nghĩa đen :
+ “Giọt nước”: yếu tố, phần nhỏ bé, dễ bay hơi tan biến mất đi dưới ánh mặt trời và chỉ tồn tại,
còn mãi khi hoà vào đại dương mênh mông.
+ “biển cả”: không gian mêmh mông rộng lớn, do muôn triệu giọt nước tạo thành nên không
bao giờ khô cạn. Khi đại dương không cạn, giọt nước trong đại dương sẽ còn tồn tại mãi.
+ “không cạn”: có sức mạnh, phát huy giá trị mãi trong cuộc đời.
- Nghĩa bóng : giọt nước ẩn dụ biểu tượng chỉ một con người, một cá nhân. Biển cả ẩn dụ cho
tập thể, cộng đồng những con người.
b. Tìm ra nội dung ý nghĩa của ĐTNL một cách đơn giản đẽ hiểu nhất:
=> Như vậy, bằng cách nói hình ảnh ẩn dụ, Phật răn dạy chúng sinh một điều : Con người, cá
nhân chỉ tồn tại, có sức mạnh, sống ý nghĩa khi hoà nhập, sống trong cộng đồng, trong tập thể.
2. Phân tích, lí giải: Tại sao một con người chỉ có sức mạnh, chỉ tồn tại được khi hòa nhập
với cộng đồng, tập thể ?
- Cá nhân là những con người cụ thể tồn tại và hoạt động không chỉ là một thực thể tự nhiên mà
còn là một thực thể xã hội (có những quan hệ xã hội cụ thể).Trong những hoạt động của mình, cá
nhân trực tiếp sáng tạo nên các giá trị vật chất cũng như tinh thần, làm phong phú, giàu có cho
cuộc sống. Song khi cá nhân toả sáng những giá trị độc lập cũng là toả sáng trong môi trường và
trong những mối quan hệ với tập thể.
- Tập thể là khối đoàn kết, thống nhất, tập hợp của những cá nhân trong xã hội. Tập thể lưu giữ
và phát triển những giá trị sáng tạo của cá nhân, tạo môi trường cho cá nhân hoạt động và bộc lộ khả năng.
- Cá nhân chỉ có sức mạnh, chỉ tồn tại và khẳng định mình khi sống trong tập thể.
Dân tộc Việt Nam vốn có truyền thống đoàn kết. Từ trong quá khứ, nhân dân ta đã đoàn kết một
lòng để bảo vệ độc lập, tự do cho dân tộc. Từ khởi nghĩa hai bà Trưng, bà Triệu đến Đinh Bộ
Lĩnh dẹp loạn mười hai sứ quân. Rồi Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng
hay cuộc kháng chiến chống Tống của Lý Thường Kiệt và cả Hưng Đạo vương - Trần Quốc
Tuấn ba lần đánh thắng quân Nguyên - Mông và cả trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp và đế quốc Mĩ. Trong cuộc sống thường ngày, khi chưa có sự hỗ trợ của máy móc, nhân
dân ta cũng biết đoàn kết trong lao động, để có được năng suất lao động cao hơn…
Đến ngày hôm nay, tinh thần đó lại tiếp tục được phát huy. Đại dịch Covid-19 đã khiến cho
nhiều cường quốc trên thế giới phải điêu đứng trước dịch bệnh. Nhưng toàn thể nhân dân Việt
Nam đã đồng lòng để chống lại dịch bệnh. Những biện pháp kiểm soát dịch bệnh, chính sách hỗ
trợ người chịu ảnh hưởng bởi đại dịch của nhà nước. Những hành động hỗ trợ thể hiện tinh thần
tương thân tương ái của người dân. Những hành động thể hiện trách nhiệm cộng đồng của các y
bác sĩ. Điều đó khiến cho chúng ta cảm thấy tự hào, biết ơn khi được là một người con Việt
Nam. Có đôi khi, tinh thần đoàn kết cũng rất đơn giản như trong một lớp học, các học sinh giúp
đỡ nhau trong học tập, cùng nhau xây dựng để đưa lớp học của mình trở thành một tập thể giỏi.
3. Bàn luận, mở rộng
Là những người trẻ tuổi, thế hệ tương lai quyết định vận mệnh của đất nước, thế hệ trẻ cần ý thức
sâu sắc được vai trò của mình trong tập thể cũng như ý thức được tầm quan trọng của tập thể
trong sự phát triển cá nhân. Cuộc sống vật chất ngày càng đẩy đưa, sự trang bị tiên tiến khiến
cho chỉ ở một nơi mà con người có thể cập nhật được tất cả tin tức trong và ngoài nước. Điều đó
dễ khiến con người thu mình vào thế giới riêng, ít giao tiếp trực tiếp với bên ngoài mà đánh mất
đi ở mình khả năng giao tiếp và hòa nhập. Nhưng cô tú, cậu tú, mải mê bên bàn phím vi tính, khi
ra đời nhìn cuộc sống bằng cặp mắt khờ dại, đờ đẫn. Không quen nói trực tiếp phát biểu suy nghĩ
của minh, người ta dễ quên đi cách để có thể nói chuyện với người khác. Đối với một lứa tuổi lẽ
ra đang tràn đầy sức sống, đầy ắp những ý tưởng sáng tạo đây là điều không chỉ đáng buồn mà
còn đáng báo động. Không ít những thanh thiếu niên quen sống trong sự nuông chiều của gia
đình mà trở nên ích kỉ, chỉ quan tâm đến lợi ích và mong muốn đạt được những đòi hỏi của bản
thân mà không quan tâm đến việc người khác sẽ nghĩ gì hay điều đó sẽ ảnh hưởng gì đến những
người xung quanh, Mọi lúc, mọi nơi, gia đình và xã hội cần phải có sự quan tâm đúng mức tới
thế hệ trẻ để họ có thể vượt qua những nhược điểm của mình, trở thành một người có ích cho xã hội.
Xã hội, cộng đồng là những cái mà ta không thể tách rời được cũng như “giọt nước” nếu tách rời
“biển cả” thì sẽ nhanh chóng bị cạn khô. Thế nên khi ta sống, thì ta phải biết đến cộng đồng, phải
có trách nhiệm với xã hội, phải biết hòa nhập với mọi người. Mỗi con người hãy tự biến mình
thành một giọt nước, một giọt nước trong suốt và đẹp đẽ để có thể hòa nhập vào biển - cộng
đồng rộng lớn, để không bao giờ vơi cạn.....