Chương 1 Phần II Tổng quan về ngành hàng không Việt Nam - Hàng không dân dụng | Học viện Hàng Không Việt Nam

T ng quan vềề ng ổ ành hàng không Vi t Nam ệ 2.1, L ch s ị hình thành v ử à phát tri n ngàn ể h HKVN
A. Khởi nguyên của ngành hàng không Vi t Nam ệ
Ngày 15 tháng 1 năm 1956, Thủ t ng Chính ph ướ ủ Việt Nam Dân ch C ủ ng ộ hòa Ph m V
ạ ăn Đôềng ký Nghị đ nh sôố 666/TT ị
g thành lập C c Hàng không Dân d ụ ụng
Việt Nam tiềốp theo sau s quôốc h ự u hóa ữ sân bay Gia Lâm. Đây đ c xe ượ m là ngày thành lập chính th c c ứ a
ủ Hàng không Việt Nam hiện t i. Lúc này đ ạ i ba ộ y c a hãng ủ ch bao gôềm 5 chiềốc ( ỉ
Ilyushin Il-14, Antonov An-2, Aero Ae-45,...).Chuyềốn bay n i đ ộ a ị đâều tiền đ c
ượ khai tr ng vào tháng 9/1956. ươ Năm 1976, đ i tền thành T ổ ng c ổ ục Hàng không Dân d ng ụ Vi t Nam ệ
(TCHKDDVN). Ngày 11 tháng 2 năm 1976, H i đôềng Chính ph ộ ra Ngh ủ đ ị nh sôố 28-CP ị vềề vi c thành l ệ p T ậ ng c ổ c HKDD Vi ụ t Nam. ệ
Giai đo n 1976 - 1980 đánh dâốu vi ạ c m ệ r ở ng và khai thác hi ộ u qu ệ nhiềều ả
tuyềốn bay quôốc tềố đềốn các các n c châu Á nh ướ
ư Lào, Campuchia, Trung Quôốc, Thái
Lan, Philippines, Malaysia và Singapore. Vào cuôối giai đo n ạ này, HKDD Vi t Nam tr ệ ở thành thành viền c a ICAO ủ (12/4/1981)
B. Ngành hàng không Vi t ệ Nam đ i ổ m i và ph ớ át tri n ể
Ngày 29 tháng 8 năm 1989, H i đôềng B ộ tr ộ ng ưở , ban hành Ngh đ ị nh sôố 112- ị
HĐBT vềề việc quy đ nh ch ị c năng ứ , nhi m v ệ ụ và bộ máy t ch ổ ức c a ủ Tổng c c HKDD ụ Vi t Nam. ệ
Nghị đ nh có nều: HKDD là ngành kinh t ị ềố kyỹ thu t c ậ a ủ Nhà n c; ướ T ng c ổ c ụ HKDD là c quan tr ơ c ự thu c H ộ i đôềng B ộ tr ộ ng ưở
Tháng 4 năm 1993, Hãng Hàng không Quôốc gia Vi t Nam ệ (Vietnam Airlines) chính th c hình thành v ứ i ớ t cách là m ư t đ ộ n v ơ ị kinh doanh v n t ậ i hàng không có ả quy mô l n c
ớ ủa Nhà nước. Vào ngày 27/05/1995, T ng Công ty Hàng không Vi ổ t ệ Nam đ c ượ thành l p trền c ậ s ơ liền kềốt 2 ở 0 doanh nghi p ho ệ t đ ạ ng ộ kinh doanh d ch
ị v hàng không, lâốy Vietnam Airlines làm nòng côốt.. ụ
Ngày 30/7/1992, H i đôềng B ộ tr ộ ng ra Quyềốt ưở đ nh sôố 242/HĐB ị T, thành l p ậ C c Hàng không dân d ụ ụng Vi t Nam, tr ệ c thu ự c ộ B Giao thông v ộ n t ậ i và B ả u đi ư n. ệ C c Hàng không dân d ụ ng Vi ụ t nam là c ệ quan qu ơ n lý nhà n ả c vềề hàng không ướ dân d ng
ụ , có t cách pháp nhân, có con dâ ư
ốu và ngân sách riềng, đ c m ượ tài kho ở n ả t i Kho B ạ c Nhà n ạ c.
ướ Ngành Hàng không Vi t Nam chính th ệ c chuy ứ n t ể ho ừ ch ạ toán t p trung toàn ng ậ ành sang c chềố ho ơ ch toán đ ạ c ộ l p. ậ
Ngày 26/3/1993, Văn phòng Chính ph đã có c ủ
ông văn 86/TB thông báo kềốt lu n c ậ a Th ủ t ủ ng Chính ph ướ vềề ph ủ ng h ươ ng phát tri ướ n c ể ủa Ngành Hàng không Vi t Nam trong th ệ i gian t ờ ừ 1993 - 2000 ph i t ả p trung xâ ậ y d ng và phá ự t tri n ể
Ngành Hàng không dân d ng Vi ụ t Nam thành m ệ
t nềền kinh tềố kyỹ thu ộ t quan tr ậ ng, ọ đ s ủ c ph ứ c v ụ các yều câ ụ
ều phát tri n kinh tềố - xã h ể i tr ộ ong n c cũng nh ướ tr ư anh th m ủ i kh ọ năng m ả r ở ng ộ quan h h ệ p tác kinh tềố v ợ i n ớ c ngoài; đôềng th ướ i đ ờ m ả b o các yều câều phá ả t tri n văn hóa – xã h ể i, an ninh quôốc phòng c ộ a đâốt n ủ c. ướ
Ngày 22 tháng 5 năm 1995, Chính ph đã có Ngh ủ Quyềốt sôố 32-CP v ị ềề vi c ệ chuy n ể C c HKDD Vi ụ t Nam tr ệ c thu ự c Chính ph ộ ủ
Ngày 19 tháng 09 năm 2002 Th t ủ ng Chính ph ướ ủ đã có Quyềốt đ nh ị
sôố121/2002/QĐ-TTg Vềề vi c chuy ệ n C ể c HKDD Vi ụ t Nam vào B ệ Giao thông v ộ n t ậ i ả
Ngày 16 tháng 7 năm 2009 Th t ủ ng Chính ph ướ
ủ đã có Quyềốt đ nh sôố ị 94/2009/QĐ-TTg quy đ nh ch ị c năng ứ , nhi m v ệ , quy ụ ềền h n và c ạ câốu t ơ ch ổ c c ứ a ủ C c ụ Hàng không Vi t Nam. ệ 2.2, L ch s ị phát tri ử n Vietnam Airlines ể
Tháng 4 năm 1993, Hãng Hàng không Quôốc gia Vi t Nam (Vietnam Airlines) ệ chính th c hình thành v ứ i ớ t cách là m ư t đ ộ n v ơ kinh doanh v ị n t ậ i hàng không có ả quy mô l n c
ớ ủa Nhà nước. Vào ngày 27/05/1995, T ng Công ty Hàng không Vi ổ t ệ Nam đ c ượ thành l p trền c ậ s ơ liền kềốt 20 do ở anh nghi p ho ệ t đ ạ ng ộ kinh doanh d ch v ị hàng không ụ
, lâốy Vietnam Airlines làm nòng côốt. 2003: Tiềốp nh n đ ậ a v
ư ào khai thác tàu bay hi n đ ệ i Boeing 777 đâều tiền, ạ kh i đâều ch ở ng trình hi ươ n ệ đ i hóa đ ạ i bay ộ .
2006: Tr thành thành viền chính th ở c c ứ a IA ủ TA. 2010: Chính th c l ứ à thành viền th 10 c ứ
a Liền minh hàng không Skyteam. ủ 07/2016: Chính th c đ ứ c
ượ công nh n là Hãng hàng không quôốc tềố 4 sao theo ậ tiều chu n c ẩ ủa Skytrax. 2018:
- Năềm trong top nh ng Hãng hàng không l ữ n đ ớ c
ượ yều thích nhâốt châu Á năm 2018
(Traveler’ Choice Major Airlines – Asia 2018) do Tripadvisor bình ch n. ọ
- Skytrax công nh n Vietnam Airlines là Hãng hàng không 4 sao năm th ậ 3 liền tiềốp. ứ
- Hãng hàng không 4 sao toàn câều do t ch ổ c APEX (T ứ
he Airline Passenger Experience Association) trao t ng. ặ
- “Hãng hàng không hàng đâều thềố gi i vềề h ớ ng Ph ạ thông đ ổ c bi ặ t ệ ” và “Hãng hàng
không hàng đâều thềố gi i vềề b ớ n săốc văn hóa” b ả i W ở orld Travel Awards. 2019:
- Hãng hàng không quôốc tềố 4 sao năm th t ứ liền tiềốp (SKYTR ư AX).
- "Hãng hàng không hàng đâều Châu Á vềề th ng hi ươ u”
ệ , “Hãng hàng không hàng đâều Châu Á vềề h ng Ph ạ thông và Ph ổ thông đ ổ c bi ặ t ệ ” b i W ở orld Travel Awards.
- “Hãng hàng không hàng đâều thềố gi i vềề b ớ n săốc văn hoá” v ả à “Hãng hàng không
hàng đâều thềố gi i vềề h ớ ng Ph ạ ổ thông đ c bi ặ t ệ ” b i ở World Travel Awards. 2020: - Ch ng ch ứ
5 sao cao nhâốt vềề an toàn phòng chôống d ỉ ch Covid-19 (SKY ị TRAX). - Nhãn hi u gi ệ
ữ vị trí sôố 1 trong Top 10 “Nhãn hi u n ệ i tiềống Vi ổ t Nam” năm 2020 - ệ
là năm th 3 liền tiềốp nh ứ n gi ậ i th ả ng này t ưở H ừ i S ộ h ở u ữ trí tu Vi ệ t ệ Nam.
- “Hãng hàng không hàng đâều Châu Á vềề b n săốc văn hoá” ả , “Hãng hàng không hàng
đâều Châu Á vềề h ng Ph ạ thông và Ph ổ thông đ ổ c bi ặ t ệ ” b i W ở orld Travel Awards. 2022: - Ch ng
ươ trình LotuSmiles là “Ch ng trình Khách hàng T ươ
rung thành tôốt nhâốt”, h ng ạ m c Du l ụ ch và Ngh ị ỉ d ng - tra ưỡ o b i
ở Loyalty & Engagement Awards.
- “Hãng hàng không hàng đâều châu Á vềề h ng ghềố Ph ạ thông ổ ” và “Th ng hi ươ u ệ
hàng không hàng đâều châu Á” b i ở World Travel Awards.
- "Hãng hàng không hàng đâều thềố gi i vềề b ớ n săốc văn hóa" b ả i W ở orld Travel Awards. 2.3, Vai trò c a ngà ủ
nh hàng không Vi t Nam ệ Là m t đ ộ ng ộ l c cho s ự
ự phát triển kinh tềố - xã h i, s ộ l ự n m ớ nh c ạ a ủ ngành hàng không khu v c gi ự
ữ một vai trò thiềốt yềốu đôối v i các th ớ tr ị ng và đ ườ a ph ị ng ươ trong khu v c ho ự t đ ạ ng. Hàng không khu v ộ c seỹ không ch ự c ỉ i thi ả n ệ kềốt nôối gi a ữ các thành phôố l n t ớ i ớ các địa đi m có m ể t đ ậ thâốp h ộ n c
ơ ủa Vi t Nam mà còn thúc ệ đ y s
ẩ ự kềốt nôối quôốc tềố c a Vi ủ t Nam t ệ i nh ớ ng n ữ c lân c ướ n nh ậ các n ư c trong ướ khu v c Đông Nam Á hay T ự rung Quôốc.
Ngành hàng không là m t tiềềm năng phát tri ộ n đem t ể i thu nh ớ p kh ậ ủng cho Vi t Nam. ệ Theo Hi p h ệ i V ộ n t ậ
i Hàng không Quôốc tềố (IA ả TA), ngành v n t ậ i hàng ả
không bao gôềm các hãng hàng không và chuôỹi cung ng đóng góp ứ c tính 2,6 t ướ ỷ USD vào GDP c a Vi ủ t Nam. Chi tiều c ệ a
ủ du khách quôốc tềố đóng góp thềm 9,9 t ỷ USD, nâng m c t ứ ng lền 12,5 t ổ USD ỷ . Nguôền thu t lĩnh v ừ c v ự n t ậ i hàng không và ả
du khách quôốc tềố đềốn băềng đ ng hàng không chiềốm t ườ ng c ổ ng 5,2% trong GDP c ộ a ủ c n ả c. ướ Đem l i sôố l ạ ng l ượ n công vi ớ c gi ệ i quyềốt nhu câều vi ả c làm. ệ Theo báo cáo c a IA ủ TA, ngành v n t ậ i hàng không đã hôỹ tr ả cho 2,2 tri ợ u vi ệ c l ệ àm. Các hãng hàng
không, nhà khai thác sân bay, doanh nghi p t ệ i sân bay (nhà hàng v ạ à c a hàng bán ử l ), nhà s ẻ
ản xuâốt máy bay và nhà cung câốp d ch v ị b ụ o đ ả m ho ả t đ ạ ng bay s ộ d ử ng ụ 42.000 lao đ ng t ộ i Vi ạ t Nam. Ngoài ra ệ , thông qua vi c mua các s ệ n ph ả m và d ẩ ch ị v t
ụ ừ nhà cung câốp tại địa ph ng
ươ , ngành này cũng đã hôỹ tr thềm 174.000 vi ợ c ệ làm. H n n ơ
ữa, ngành hàng không ước tính seỹ hôỹ tr thềm 182.000 vi ợ c ệ làm thông qua tiềền l ng chi ươ tr cho nhân viền. T ả đó, m ừ t phâền ho ộ c toàn b ặ sôố tiềền l ộ ng ươ này seỹ đ c
ượ chi cho hàng tiều dùng và d ch v ị . Du khách ụ
quôốc tềố đềốn Vi t ệNam băềng đ ng
ườ hàng không c tính seỹ hôỹ tr ướ thềm 1,8 tri ợ u vi ệ c làm qua nh ệ ng ữ kho n chi ả
tiều đóng góp cho nềền kinh tềố địa ph ng. ươ
Còn là câều nôối gi a các ngành kinh t ữ ềố, du l ch,.. đem l ị i tiềềm năng phát tri ạ n ể m nh. T ạ o r ạ a giá tr kinh tềố nh ị vi ờ c t ệ o r ạ a các c h ơ i vi
ộ c làm yều câều kyỹ năng v ệ à có giá tr cao ị , t đó góp phâ ừ
ền vào sự phát triển c a
ủ quôốc gia. V i đóng góp l ớ n vào ớ
nềền kinh tềố, ngành hàng không là châốt xúc tác c a các lĩnh v ủ c bao gôềm (nh ự ng ư không gi i h ớ n ạ ) th ở ng m ươ i ạ , du l ch và phá ị t tri n xã h ể i. Nh ộ có s ờ tác đ ự ng tích ộ c c c ự a hàng không, các ng ủ
ành nghềề khác cũng seỹ đ c thúc đ ượ y năng suâốt vềề lâu ẩ dài. 2.4, T ch
ổ ức của ngành HKVN hi n nay ệ Các hãng hàng không: -T ng Công ty ổ Hàng không Việt Nam -Jetstar Pacific Airlines
-Hãng hàng không Vietjet Air,
-Hãng hàng không Bamboo Airways -Vietstar Airlines. -H i Âu Avia ả tion. -Vietravel Airlines. -Jetstar Airways. -Sun Air
Các công ty nhiên liệu hàng không
-Petrolimex Aviation: Công ty CP nhiền li u bay P ệ etrolimex
- Công ty TNHH MTV Nhiền li u hàng không Vi ệ t Nam( Skypec) ệ -Công ty CP d ch v ị
ụ nhiền li u hàng không N ệ i Bài ộ Các công ty Logistics: -Công ty CP v n t
ậ i hàng không miềền Nam( SA ả TSCO)
-Công ty CP Logistics hàng không(ALS) Các tr ng h ườ c đào t ọ o ạ -H c vi ọ n ệ Hàng không Vi t Nam; ệ -Đ i h ạ c ọ bách khoa Hà N i ộ -H c vi ọ n kyỹ thu ệ t quân s ậ ự -H c vi ọ n Phòng không- không quân ệ -Tr ng syỹ quan không quân ườ -Đ i h ạ c ọ bách khoa, đ i h ạ c quôốc gia TP HCM ọ -Đ i h ạ c ọ khoa h c và công ngh ọ Hà N ệ i ộ Các T ng công ty C ổ ng ả
-Miềền Băốc:C ng hàng không quôốc tềố N ả i Bài,Cát Bi,.. ộ -Miềền Trung: C ng hàn ả
g không quôốc tềố Đà Năỹng,Vinh,..
-Miềền Nam:C ng hàng không quôốc tềố T ả ân S n Nhâốt,... ơ
Các công ty dịch v hàng không ụ
-Công Ty CP suâốt ăn hàng không N i Bài( NCS) ộ -T ng công ty tr ổ c thăng Vi ự t Nam ệ -Công ty TNHH th ng m ươ i d ạ ch v ị du l ụ ch Thu ị n Phong ậ -Công ty TNHH du l ch T ị ân Toàn Câều Các c quan nhà n ơ c liền quan: ướ -B giao thông v ộ n t ậ i. ả -C c hàng không Vi ụ t Nam. ệ -T ng công ty qu ổ n l ả ý bay Vi t Nam ệ -H i quan c ả a kh ử u ẩ -C quan ki ơ m d ể ch ị Các công ty v n chuy ậ n hàng không ể -Vietnam Airlines -Knight Logistics -Antlog -Công ty B u V ư n Quôốc T ậ ềố Đông D ng IndoChinaPos ươ t -Công ty Liền Minh (AIL) -DHL -FedEx -UPS -Bi n vàng ể Các công ty b o d ả ng s ưỡ a ch ử a ữ -Công Ty TNHH Sửa Ch a ữ Tr c ự Thăng Biền Hòa. ... -Công ty TNHH MTV Kyỹ thu t ậ máy bay (VAECO)
-CÔNG TY TNHH M T THÀNH VIÊN Ộ S A CH Ử ỮA MÁY BAY VÀ D CH V Ị KYỸ THU Ụ T Ậ HÀNG KHÔNG -Công ty TNHH d ch v ị b ụ o d ả ng máy ba ưỡ y c ng
ả hàng không miềền Nam SAAM