Chương 1: Tổng quan về tài trợ thương mại môn Hoạt động tiền tệ thương mại | Đại học Thăng Long

lOMoARcPSD| 40615597
I. Tổng quan về tài trợ thương mại
1. Khái niệm và đặc điểm 1.1. Khái niệm
Tài trợ thương mại đề cập đến các hoạt động và công cụ tài chính được sử dụng để
tạo thuận lợi cho các giao dịch thương mại quốc tế. Nó liên quan đến việc cung cấp
vốn, giảm thiểu rủi ro và các dịch vụ liên quan cho các doanh nghiệp tham gia
xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ xuyên biên giới.
Mục đích chính của tài trợ thương mại là giải quyết những thách thức và rủi ro liên
quan đến việc tiến hành thương mại quốc tế, chẳng hạn như thời gian trễ giữa sản
xuất và thanh toán, biến động tiền tệ, rủi ro chính trị và khoảng cách tin cậy giữa
người mua và người bán ở các quốc gia khác nhau. Bằng cách cung cấp các giải
pháp tài chính và quản lý rủi ro, tài trợ thương mại cho phép các doanh nghiệp tham
gia vào thương mại toàn cầu với sự không chắc chắn giảm và dòng tiền được cải
thiện. 1.2. Đặc điểm
Các dịch vụ tài trợ thương mại thường được cung cấp bởi các ngân hàng, tổ chức tài
chính và các công ty tài trợ thương mại chuyên biệt. Các thực thể này đánh giá
mức độ tín nhiệm của người mua, giao dịch thương mại cơ bản và các rủi ro liên
quan để xác định các điều khoản tài trợ. Các công cụ và dịch vụ cụ thể được sử
dụng trong tài trợ thương mại có thể khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu của các bên liên
quan và bản chất của giao dịch thương mại.
Có nhiều cách phân loại các hình thức tài trợ thương mại khác nhau, ở Việt Nam đang
có những hình thức tài trợ thương mại phố biến như:
- Thư tín dụng (LC): Thư tín dụng là một công cụ tài chính do ngân hàng phát
hành thay mặt cho nhà nhập khẩu (người mua) để đảm bảo thanh toán cho nhà
xuất khẩu (người bán) khi đáp ứng các điều kiện quy định. Nó hoạt động như
một sự đảm bảo thanh toán và giúp giảm thiểu rủi ro cho cả hai bên tham gia giao dịch thương mại.
- Tài trợ xuất/nhập khẩu: Tài trợ xuất khẩu cung cấp vốn lưu động cho các nhà
xuất khẩu để thực hiện các đơn đặt hàng, sản xuất hàng hóa hoặc trang trải chi
phí cho đến khi nhận được thanh toán. Mặt khác, tài trợ nhập khẩu cung cấp
vốn cho các nhà nhập khẩu để thanh toán hàng hóa hoặc dịch vụ mua từ các
nhà cung cấp nước ngoài.
- Nhờ thu chứng từ: Đây là một phương thức tài trợ thương mại trong đó các
ngân hàng đóng vai trò trung gian để tạo điều kiện thanh toán giữa người mua
và người bán. Ngân hàng của người xuất khẩu thu tiền thanh toán từ ngân hàng
của người nhập khẩu để đổi lấy các chứng từ gửi hàng, sau đó các chứng từ này lOMoARcPSD| 40615597
sẽ được phát hành cho người nhập khẩu khi thanh toán hoặc chấp nhận hối phiếu.
- Bảo hiểm tín dụng thương mại: Bảo hiểm tín dụng thương mại bảo vệ các
doanh nghiệp trước rủi ro không thanh toán của người mua. Nó cung cấp bảo
hiểm cho các rủi ro thương mại và chính trị, chẳng hạn như mất khả năng thanh
toán, vỡ nợ kéo dài hoặc các sự kiện chính trị có thể ảnh hưởng đến thương mại.
- Tài trợ của Cơ quan tín dụng xuất khẩu (ECA): ECA là các tổ chức chính
phủ hoặc bán chính phủ cung cấp tài chính và bảo lãnh để hỗ trợ xuất khẩu từ
các quốc gia tương ứng của họ. Họ cung cấp bảo hiểm tín dụng xuất khẩu, tài
trợ trung và dài hạn, và bảo lãnh để giúp các nhà xuất khẩu đảm bảo hợp đồng và giảm thiểu rủi ro.
- Tài trợ kho hàng: Tài trợ kho hàng là một hình thức tài trợ thương mại cung
cấp vốn ngắn hạn cho các doanh nghiệp dựa trên giá trị hàng hóa hoặc hàng
hóa được lưu trữ của họ. Nó cho phép các doanh nghiệp tận dụng hàng tồn kho
của họ để tiếp cận vốn lưu động.
Ngoài ra, theo cách phân loại khác, có 2 hình thức tà tài trợ thương mại trực tiếp và tài
trợ thương mại gián tiếp.
- Tài trợ thương mại trực tiếp: Đây là một biện pháp mang tính hỗ trợ trực tiếp
nhờ vào việc cho vay ngắn hạn, trung hạn và cả dài hạn. Nó đảm bảo cho hoạt
động xuất nhập khẩu, sản xuất và vận chuyển được thanh toán thông qua các
hình thức như thu hộ, bao thanh toán, tín dụng và cả chứng từ. Hoạt động này
sẽ được thực hiện thông qua các sản phẩm tài trợ thương mại của ngân hàng
cung cấp trên thị trường.
- Tài trợ thương mại gián tiếp: Hoạt động này chỉ tạo điều kiện cho doanh
nghiệp có môi trường kinh doanh tốt hơn thông qua những chính sách gián tiếp
như chính sách lãi suất, môi trường pháp lý ổn định, tỷ giá hối đoái,…
2. Vai trò của hoạt động TTTM đối với Doanh nghiệp
Các hoạt động tài trợ thương mại đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo thuận lợi
cho thương mại quốc tế và cung cấp hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp tham gia
vào các giao dịch xuyên biên giới. Dưới đây là một số vai trò và lợi ích chính của tài
trợ thương mại đối với doanh nghiệp: lOMoARcPSD| 40615597
- Tăng cường dòng tiền: Tài trợ thương mại cho phép các doanh nghiệp thu
hẹp khoảng cách giữa thời gian hàng hóa được vận chuyển hoặc dịch vụ
được cung cấp và việc nhận thanh toán từ người mua. Bằng cách cung cấp
các tùy chọn tài chính như tài trợ trước khi giao hàng hoặc sau khi giao hàng,
các doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn ngay lập tức để trang trải chi phí
sản xuất hoặc vận hành, cải thiện dòng tiền của họ.
- Giảm thiểu rủi ro thanh toán: Thương mại quốc tế liên quan đến rủi ro liên
quan đến việc không thanh toán, biến động tiền tệ, bất ổn chính trị và các yếu
tố khác. Các công cụ tài trợ thương mại như thư tín dụng và bảo hiểm tín dụng
thương mại giúp giảm thiểu những rủi ro này bằng cách cung cấp bảo lãnh
thanh toán và bảo hiểm. Điều này cho phép các doanh nghiệp giao dịch với sự
tự tin, biết rằng họ sẽ nhận được khoản thanh toán hoặc được bảo vệ trước
những tổn thất tiềm tàng.
- Mở rộng phạm vi tiếp cận thị trường: Tài trợ thương mại có thể mở ra cánh
cửa tới các thị trường mới bằng cách cung cấp các giải pháp tài chính nhằm
giải quyết các nhu cầu và thách thức cụ thể của thương mại quốc tế. Bằng cách
đưa ra các điều khoản tài trợ thuận lợi, các doanh nghiệp có thể thu hút
người mua quốc tế, mở rộng cơ sở khách hàng và khám phá các cơ hội
kinh doanh mới trên toàn cầu.
- Hỗ trợ quản lý vốn lưu động: Các giải pháp tài trợ thương mại như tài trợ hóa
đơn hoặc bao thanh toán cho phép các doanh nghiệp chuyển đổi các khoản
phải thu thương mại của họ thành tiền mặt ngay lập tức. Điều này cải thiện
việc quản lý vốn lưu động bằng cách cung cấp thanh khoản để đáp ứng các
nghĩa vụ ngắn hạn hoặc đầu tư vào các cơ hội tăng trưởng.
- Hỗ trợ hoạt động chuỗi cung ứng: Tài trợ thương mại đóng một vai trò quan
trọng trong việc hỗ trợ hoạt động chuỗi cung ứng trôi chảy. Nó cung cấp
các tùy chọn tài chính cho việc mua sắm, quản lý hàng tồn kho và hậu cần,
đảm bảo giao hàng hóa và dịch vụ kịp thời. Bằng cách tối ưu hóa chuỗi
cung ứng, doanh nghiệp có thể giảm chi phí, nâng cao hiệu quả và đáp ứng
nhu cầu của khách hàng một cách hiệu quả.
- Xây dựng niềm tin và sự tín nhiệm: Các công cụ tài trợ thương mại, chẳng
hạn như thư tín dụng, tạo niềm tin và sự tín nhiệm giữa người mua và
người bán, đặc biệt khi họ hoạt động ở các quốc gia khác nhau với các hệ
thống pháp luật và thông lệ kinh doanh khác nhau. Bằng cách cung cấp các cơ lOMoARcPSD| 40615597
chế thanh toán an toàn và đảm bảo hiệu quả hoạt động, tài trợ thương mại
củng cố lòng tin và củng cố các mối quan hệ kinh doanh.
- Tiếp cận nguồn tài trợ chuyên biệt: Tài trợ thương mại cung cấp các lựa chọn
tài trợ chuyên biệt phù hợp với nhu cầu riêng của thương mại quốc tế, chẳng
hạn như tài trợ xuất/nhập khẩu, hỗ trợ của cơ quan tín dụng xuất khẩu
(ECA) hoặc tài trợ hàng hóa. Những giải pháp này cung cấp cho các doanh
nghiệp khả năng tiếp cận nguồn tài trợ có thể không có sẵn thông qua các
hình thức tài trợ truyền thống.