Chương 3 Văn hóa doanh nghiệp của tập đoàn FPT | Môn Văn hóa kinh doanh và khởi nghiệp - Đại học Bách Khoa Hà Nội

lOMoAR cPSD| 61622044
CHƯƠNG 3: VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP CỦA TẬP ĐOÀN FPT
3.1 Cơ sở lý thuyết của văn hoá doanh nghiệp 3.1.1 Văn hoá
Nhà nhân học người Anh, Edward Tylor (1871) cho rằng: “Văn hóa là một tổng
thể phức tạp bao gồm tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, tập quán, và
các khả năng và các thói quen khác mà con người thủ đắc là một thành viên của xã hội”.
Văn hóa làm cho mỗi con người trong xã hội có sự giống nhau và làm cho các xã hội khác biệt nhau.
Theo triết học Mác – Lênin: “Văn hóa là tổng hòa những giá trị vật chất và tinh
thần cũng như các phương thức tạo ra chúng,kỹ năng sử dụng các giá trị đó vì sự tiến
bộ của loài người và sự truyền thụ các giá trị đó từ thế hệ này sang thế hệ khác”.
Như vậy,dù theo cách này hay cách khác thì chúng ta đều thừa nhận và khẳng định
mối liên hệ mật thiết giữa văn hóa với con người. Con người sáng tạo ra văn hóa,đồng
thời con người cũng chính là sản phẩm của văn hoá.
3.1.2 Văn hoá doanh nghiệp
Nhà xã hội học người Mỹ E.N.Schein đưa ra định nghiã văn hóa như sau: "Văn
hóa doanh nghiệp là tổng thể những thủ pháp và quy tắc giải quyết vấn đề thích ứng bên
ngoài và thống nhất bên trong các nhân viên, những quy tắc đã tỏ ra hữu hiệu trong quá
khứ và vẫn cấp thiết trong hiện tại. Những quy tắc và những thủ pháp này là yếu tố khởi
nguồn trong việc các nhân viên lựa chọn phương thức hành động, phân tích và ra quyết
định thích hợp. Các thành viên của tổ chức doanh nghiệp không đắn đo suy nghĩ về ý
nghĩa của những quy tắc và thủ pháp ấy, mà coi chúng là đúng đắn ngay từ đầu".
N.Demetr - nhà xã hội học người Pháp cũng cho rằng, văn hóa doanh nghiệp -
đó là hệ thống những quan niệm, những biểu tượng, những giá trị, và những khuôn
mẫu hành vi được tất cả các thành viên trong doanh nghiệp nhận thức và thực hiện theo.
Văn hóa doanh nghiệp còn đảm bảo sự hài hòa giữa lợi ích tập thể với lợi ích cá
nhân và giúp cho mỗi cá nhân thực hiện vai trò của mình theo đúng định hướng chung của doanh nghiệp.
 Văn hoá doanh nghiệp hay Văn hoá tổ chức được hiểu là một hệ thống hữu cơ
các giá trị,các chuẩn mực,các quan niệm và hành vi do các thành viên trong doanh
nghiệp đó sáng tạo và tích luỹ trong quá trình tương tác với môi trường bên ngoài và
hội nhập bên trong tổ chức,nó đã có hiệu lực và được coi là đúng đắn,do đó, được chia
sẻ và phổ biến rộng rãi giữa các thế hệ thành viên như một phương pháp chuẩn mực để
nhận thức,tư duy và cảm nhận trong mối quan hệ với các vấn đề mà họ phải đối mặt. lOMoAR cPSD| 61622044
3.1.3 Các cấp độ văn hoá doanh nghiệp
Theo Edgar H.Shein, văn hoá doanh nghiệp có thể chia thành ba cấp độ (level)
khác nhau. Thuật ngữ “cấp độ” ở đây chỉ mức độ cảm nhận được của các giá trị văn hoá
trong doanh nghiệp hay cũng có thể nói rằng tính hữu hình và vô hình, tính trực quan
và phi trực quan trong biểu hiện của các giá trị văn hoá đó.
3.1.3.1 Cấp độ thứ nhất (biểu trưng trực quan – hữu hình): Các quá trình
và cấu trúc hữu hình
Đó là những biểu trưng trực quan giúp con người dễ dàng nhìn thấy, nghe thấy, sờ
thấy các giá trị và triết lý cần được tôn trọng, cấp độ này ta dễ dàng quan sát được gay
từ lần gặp đầu tiên đối với doanh nghiệp, bao gồm: •
Kiến trúc, cách bài trí, công nghệ, sản phẩm •
Cơ cấu tổ chức các phòng ban của doanh nghiệp •
Các văn bản quy định nguyên tắc hoạt động của doanh nghiệp •
Lễ nghi và lễ hội hàng năm •
Các biểu tượng, logo, slogan, khẩu hiệu, tài liệu quảng cáo của doanh nghiệp
 Ngôn ngữ, cách ăn mặc, cách biểu hiện cảm xúc.  Những huyền thoại, câu chuyện về doanh nghiệp •
Hình thức mẫu mã sản phẩm •
Thái độ cung cách ứng xử của các thành viên
Đây là cấp độ văn hoá dễ nhận biết nhất, dễ cảm nhận nhất; ta có thể nhận thấy
ngay trong lần tiếp xúc đầu tiên thông qua các yếu tố vật chất như vật kiến trúc, cách
bài trí, đồng phục... của doanh nghiệp. Cấp độ văn hoá chịu ảnh hưởng nhiều bởi tính
chất Những giá trị sâu hơn và những nhận thức được hình thành bởi các thành viên của
tổ chức công việc ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp và quan điểm của lãnh đạo.
Cấp độ văn hoá này dễ thay đổi và thể hiện không đầy đủ và sâu sắc văn hoá doanh
nghiệp, có quan điểm cho rằng cấp độ này chỉ phản ánh khoảng 13% đến 20% giá trị
văn hoá của doanh nghiệp.
3.1.3.2 Cấp độ thứ hai (biểu trưng phi trực quan – vô hình): những giá trị được tuyên bố
Bất kể doanh nghiệp nào cũng có các quy định, nguyên tắc, triết lý, mục tiêu và
chiến lược hoạt động riêng của mình; nhưng chúng được thể hiện với nội dung, phạm
vi mức độ khác nhau giữa các doanh nghiệp mà thôi. Đó là kim chỉ nam cho hoạt động
của toàn bộ nhân viên trong doanh nghiệp và được doanh nghiệp công bố rộng rãi ra
công chúng để mọi thành viên cùng thực hiện, chia sẻ và xây dựng. Đây chính là những
giá trị được công bố, một bộ phận của nền văn hoá doanh nghiệp.
Những giá trị được công bố cũng có tính hữu hình vì người ta có thể nhận biết và
diễn đạt chúng một cách rõ ràng, chính xác. Chúng thực hiện chức năng hướng dẫn cho
các nhân viên trong doanh nghiệp cách thức đối phó với các tình huống cơ bản và rèn
luyện cách ứng xử cho các nhân viên mới trong môi trường cạnh tranh. lOMoAR cPSD| 61622044
3.1.3.3 Cấp độ thứ ba: Những quan niệm chung (những niềm tin, nhận
thức, suy nghĩ và tình cảm có tính vô thức, mặc nhiên được công
nhận trong doanh nghiệp)
Trong bất kỳ hình thức văn hoá nào (văn hoá dân tộc, văn hoá kinh doanh, văn hoá
doanh nghiệp...) cũng đều có các quan niệm chung, được tồn tại trong thời gian dài,
chúng ăn sâu vào trong tâm trí của hầu hết tất cả các thành viên thuộc nền văn hoá đó
và trở thành điều mặc nhiên được công nhận.
3.1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến văn hoá doanh nghiệp
3.1.4.1 Các nhân tố bên trong
 Người đứng đầu/người chủ doanh nghiệp
Đây là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến văn hóa doanh nghiệp. Người đứng
đầu doanh nghiệp không chỉ là người quyết định cơ cấu tổ chức và công nghệ được áp
dụng trong doanh nghiệp, mà còn là người sáng tạo ra các biểu tượng, các ý thức hệ,
các hệ thống giá trị áp dụng trong doanh nghiệp, sáng tạo ra niềm tin, các giai thoại,
nghi lễ, các nguyên tắc, mục tiêu, chiến lược... của doanh nghiệp. Trong quá trình xây
dựng và quản lý doanh nghiệp, các hệ tư tưởng, tính cách của người đứng đầu doanh
nghiệp sẽ được phản chiếu trong hoạt động kinh doanh, góp phần quan trọng trong quá
trình hình thành văn hoá doanh nghiệp. Doanh nghiệp nào có những con người có khát
vọng cháy bỏng, dám biến những khát vọng thành hiện thực sinh động thì doanh nghiệp
ấy sẽ chiến thắng trên thương trường. Cho nên có thể nói, nhân cách của người chủ hay
người đứng đầu doanh nghiệp sẽ quyết định chất lượng văn hóa của cả doanh nghiệp.
 Lịch sử, truyền thống của doanh nghiệp
Đây là yếu tố tuy không mang vai trò quyết định nhưng cần phải được kể đến trước
tiên. Bởi vì, trên thực tế, mỗi doanh nghiệp đều có lịch sử phát triển của mình. Qua mỗi
thời kỳ tồn tại, mỗi doanh nghiệp đều có những đặc điểm mang tính đặc thù cả về cơ
cấu tổ chức, cơ chế hoạt động và đặc trưng văn hóa. Tất cả những yếu tố đó đều có ảnh
hưởng không nhỏ đến việc xây dựng, điều chỉnh và phát triển văn hóa kinh doanh của
doanh nghiệp trong giai đoạn mới. Lịch sử phát triển và truyền thống văn hóa của một
doanh nghiệp cho chúng ta hiểu được đầy đủ quá trình vận động, thay đổi của doanh
nghiệp, cũng như thấy được những nguyên nhân và sự tác động của những nguyên nhân
đó đối với sự thay đổi của doanh nghiệp. Thực tế cho thấy, những doanh nghiệp có lịch
sử phát triển lâu đời và bề dày truyền thống thường khó thay đổi về tổ chức hơn những
doanh nghiệp non trẻ chưa định hình rõ phong cách hay đặc trưng văn hóa. Những
truyền thống, tập quán, nhân tố văn hóa đã xuất hiện và định hình trong lịch sử vừa là
chỗ dựa nhưng cũng có thể là rào cản tâm lý không dễ vượt qua trong việc xây dựng và
phát triển những đặc trưng văn hóa mới cho doanh nghiệp. Các doanh nghiệp mới thành
lập thường có các phong cách kinh doanh hiện đại và hướng tới thị trường nhiều hơn.
Thành viên của doanh nghiệp này cũng trẻ hơn và năng động hơn. Ngược lại những lOMoAR cPSD| 61622044
doanh nghiệp có lịch sử phát triển lâu dài thường khó đổi mới hơn và có các giá trị văn
hóa truyền thống, có kinh nghiệm chuyên môn hơn.
 Ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp
Giữa các công ty có ngành nghề kinh doanh khác nhau sẽ có văn hóa khác nhau.
Văn hóa ngành nghề cũng là một yếu tố tác động quan trọng đến kết quả kinh doanh
của từng doanh nghiệp. Các công ty thương mại có văn hóa khác với công ty sản xuất
và chế biến. Mặt khác, văn hóa ngành nghề cũng thể hiện rõ trong việc xác định mối
quan hệ giữa các phòng ban và bộ phận khác nhau trong công ty. Những người làm hành
chính sẽ có các cách ứng xử và những giá trị văn hóa khác với các công nhân trực tiếp
sản xuất và khác với các nhân viên kế toán... Điều đó đã lý giải cho việc tại sao giữa
các đơn vị, bộ phận trong một công ty nhiều khi lại khó phối hợp hoạt động. Sự khó
phối hợp này đã làm giảm khả năng của tất cả các đơn vị trong việc đưa ra chất lượng
hiệu quả cao vì mục đích chung của doanh nghiệp.
 Hình thức sở hữu của doanh nghiệp
Loại hình sở hữu hay các loại hình công ty khác nhau cũng tạo ra sự khác biệt
trong văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp. Các công ty cổ phần sẽ có những giá trị
văn hóa khác với giá trị văn hóa của các công ty trách nhiệm hữu hạn và càng khác với
giá trị văn hóa của các công ty của nhà nước. Sở dĩ như vậy vì bản chất hoạt động và
điều hành cũng như ra quyết định của các công ty này là khác nhau. Trong các công ty
nhà nước, khi giám đốc điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh dựa trên nguồn vốn
100% của nhà nước, lại hoạt động chủ yếu trong các môi trường độc quyền và điều hành
hoạt động theo các chỉ tiêu kế hoạch mà nhà nước thông qua thì tính chủ động và tự
giác sẽ thấp hơn các công ty tư nhân. Theo các nhà nghiên cứu thì các công ty nhà nước
thường có giá trị văn hóa thích sự tuân thủ, ít chú ý đến hoạt động chăm sóc khách hàng
trong khi các công ty tư nhân lại có giá trị văn hóa hướng tới khách hàng và ưa thích sự linh hoạt hơn.
 Mối quan hệ giữa các thành viên của doanh nghiệp:
Mối quan hệ giữa các thành viên trong doanh nghiệp sẽ là yếu tố ảnh hưởng rất
mạnh mẽ đến văn hóa doanh nghiệp cũng như sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Một doanh nghiệp có những giá trị phù hợp để mọi thành viên cùng chia sẻ, quan tâm;
có một hệ thống định chế bao gồm những vấn đề liên quan đến tính chuyên nghiệp như
sự hoàn hảo của công việc, sự hài hòa giữa quyền hạn và trách nhiệm, quyền lợi và
nghĩa vụ của người lao động; có quy trình kiểm soát, đánh giá chính xác hiệu quả làm
việc của người lao động... thì sẽ tạo thành được một thể thống nhất, tạo được sự gắn bó,
đoàn kết giữa các thành viên.
 Những giá trị văn hoá học hỏi được
Những giá trị học hỏi được thường rất phong phú và đa dạng, nhưng chủ yếu qua các hình thức sau: lOMoAR cPSD| 61622044
• Những kinh nghiệm tập thể của doanh nghiệp: Đây là những kinh nghiệm có
được khi xử lý các công việc chung, rồi sau đó được tuyên truyền và phổ biến
toàn doanh nghiệp và các thành viên mới.
• Những giá trị học hỏi được từ các doanh nghiệp khác: Đó là kết quả của quá
trình nghiên cứu thị trường, nghiên cứu đối thủ cạnh tranh, các chương trình giao
lưu, hội chợ, các khoá đào tạo của ngành...
• Những giá trị văn hoá được tiếp nhận trong quá trình giao lưu với nền văn hoá
khác: Đây là trường hợp phổ biến của các công ty đa quốc gia và xuyên quốc
gia, các công ty gửi nhân viên đi làm việc và đào tạo ở nước ngoài, các doanh
nghiệp đầu tư ở nước ngoài và có các đối tác nước ngoài.
• Những giá trị do một hay nhiều thành viên mới đến mang lại: Việc tiếp nhận
những giá trị này thường phải trải qua một thời gian dài, tiếp nhận một cách vô
thức hoặc có ý thức. Ví dụ khi chưa có nhân viên mới này, doanh nghiệp chưa
có thói quen giải quyết khiếu nại của khách hàng trong vòng 24 giờ (đây là thói
quen của nhân viên mới), do thực hiện tốt công việc được khách hàng khen ngợi,
được cấp trên thưởng. Các nhân viên khác thấy vậy noi gương theo, dẫn đến hình
thành văn hoá của doanh nghiệp.
• Những xu hướng và trào lưu xã hội: Các trào lưu xã hội tác động ảnh hưởng đến
văn hoá doanh nghiêp, ví dụ như ngày càng nhiều các doanh nghiệp Việt Nam
thực hiện công việc trên cơ sở máy tính hoá và sử dụng thư điện tử trong công
việc như thông báo cho khác hàng, phân công công việc, gửi các tài liệu... đều
có thể trao đổi qua thư điện tử và như vậy hình thành nền văn hoá điện tử (E –
Culture) đang dần được hình thành.
3.1.4.2 Các nhân tố bên ngoài
 Văn hoá xã hội, văn hóa dân tộc, văn hóa vùng miền
Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, trong doanh nghiệp có các nhân viên đến từ
các địa phương, các vùng khác nhau thì các giá trị văn hóa vùng miền thể hiện rất rõ
nét. Các hành vi mà nhân viên mang đến nơi làm việc không dễ dàng thay đổi bởi các
qui định của doanh nghiệp. Hay nói cách khác, văn hóa của công ty không dễ dàng làm
giảm đi hoặc loại trừ văn hóa vùng miền trong mỗi nhân viên của công ty. Do đó, đây
cũng là yếu tố tác động đến văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp. Văn hoá kinh doanh
là một bộ phận của văn hoá dân tộc, văn hoá xã hội. Vì vậy sự phản chiếu của văn hoá
dân tộc, văn hoá xã hội lên nền văn hoá kinh doanh là một điều tất yếu. Mỗi cá nhân
trong một nền văn hoá kinh doanh đều phụ thuộc vào một nền văn hoá dân tộc cụ thể,
với một phần nhân cách tuân theo các giá trị văn hoá dân tộc. Mức độ coi trọng tính cá
nhân hay tính tập thể, khoảng cách phân cấp của xã hội, tính linh hoạt chuyển đổi giữa
các tầng lớp xã hội, tính đối lập giữa nam quyền và nữ quyền, tính thận trọng... là những
thành tố của văn hoá xã hội tác động rất mạnh mẽ đến văn hoá kinh doanh. lOMoAR cPSD| 61622044
 Thể chế xã hội
Thể chế là yếu tố hàng đầu, có vai trò tác động chi phối tới văn hóa kinh doanh
mỗi nước. Thể chế là “những quy tắc của cuộc chơi trong xã hội” hoặc “những luật lệ
do con người đặt ra để điều tiết và định hình những quan hệ tương hỗ giữa con người”.
Vì đối tượng điều chỉnh của thể chế là các quan hệ xã hội, cho nên để tương ứng với
các quan hệ xã hội, người ta chia ra: thể chế chính trị, thể chế kinh tế, thể chế văn hóa
xã hội, thể chế hành chính...
Hoạt động sản xuất – kinh doanh của từng cá nhân, từng tổ chức, từng doanh
nghiệp trong xã hội đều phải chịu sự quy định, sự tác động của môi trường thể chế, phải
tuân thủ các nguyên tắc, thủ tục hành chính, sự quản lý của nhà nước về kinh tế.
Do vậy có thể nói, thể chế chính trị, thể chế kinh tế, thể chế hành chính, thể chế
văn hóa, các chính sách của chính phủ, hệ thống pháp chế... là những yếu tố ảnh hưởng
trực tiếp đến môi trường kinh doanh và qua đó ảnh hưởng sâu sắc tới việc hình thành
và phát triển văn hóa kinh doanh.
Các chính sách của nhà nước sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ tới doanh nghiệp, nó có
thể tạo ra lợi nhuận hoặc thách thức với doanh nghiệp như chính sách thương mại, chính
sách phát triển ngành, phát triển kinh tế, các chính sách điều tiết cạnh tranh bảo vệ người
tiêu dùng... Hệ thống chính sách hợp lý, đồng bộ, nhất quán dựa trên một nền chính trị
ổn định sẽ ảnh hưởng tích cực đến hoạt động của doanh nghiệp. Ví dụ chính sách thuế
với các quy định hợp lý về thuế xuất khẩu, nhập khẩu, các khoản thuế tiêu thụ, thuế thu
nhập... sẽ ảnh hưởng tới doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp.
Phương thức hoạt động, mức độ công bằng, công khai, minh bạch và hiệu quả của
nền hành chính có tác động trực tiếp tới hành vi và hiệu quả hoạt động của giới doanh
nhân. Sự ổn định về chính trị, thái độ của các quan chức chính phủ đối với doanh nghiệp,
hệ thống pháp luật, chính sách thương mại... là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới
môi trường kinh doanh, ảnh hưởng rất lớn đến chiến lược kinh doanh và các mối quan
hệ bên trong của chủ thể kinh doanh và qua đó ảnh hưởng sâu sắc tới việc hình thành
và phát triển văn hoá kinh doanh.
Ngoài các yếu tố thuộc về các chính sách và hệ thống pháp chế của chính phủ thì
chính thể chế kinh tế cũng đã đặt ra những yêu cầu cho sự phát triển của văn hoá kinh
doanh. Thông qua quan hệ kinh tế, kinh doanh mà chủ thể kinh doanh hình thành được
các bản sắc văn hóa riêng từ việc kế thừa và tiếp thu những giá trị văn hóa tốt đẹp của
nhân loại, những giá trị truyền thống quí báu của dân tộc và thể hiện được những giá trị
đó trong các sản phẩm được sản xuất ra. Sự cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường cũng
buộc các doanh nghiệp muốn đạt được sự phát triển bền vững thì phải quan tâm nhiều
hơn đến văn hóa kinh doanh, nhà kinh doanh phải có đạo đức, tôn trọng con người, có
cuộc sống trong sạch, có tác phong tự chủ, năng động sáng tạo, có tinh thần dám nghĩ
dám làm, dám chấp nhận rủi ro dám chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động của mình. lOMoAR cPSD| 61622044
 Quá trình toàn cầu hoá
Toàn cầu hoá tạo nên một xu thế phát triển ngày càng rõ nét, các nền kinh tế ngày
càng trở nên phụ thuộc lẫn nhau, tiến dần đến một hệ thống kinh tế toàn cầu. Tiến trình
này đã thúc đẩy các quá trình luân chuyển vốn và công nghệ, mở rộng các thị trường,
góp phần làm cho hoạt động kinh doanh phát triển mạnh mẽ. Các nền kinh tế hoà nhập
cùng nền kinh tế thế giới, tạo điều kiện cho các doanh nhân có cơ hội phát huy hết khả
năng của mình, nâng cao trình độ kinh doanh cho phù hợp với yêu cầu của thị trường.
Quá trình này mở cửa cho các nền kinh tế hoà nhập cùng nền kinh tế thế giới, tạo điều
kiện cho các doanh nhân có cơ hội phát huy hết khả năng của mình, nâng cao trình độ
kinh doanh cho phù hợp với yêu cầu của thị trường. Trong quá trình toàn cầu hoá diễn
ra sự giao lưu giữa các nền văn hoá kinh doanh, đã bổ sung thêm giá trị mới cho văn
hoá kinh doanh mỗi nước, làm phong phú thêm kho tàng kiến thức về kinh doanh, biết
cách chấp nhận những luật chơi chung, những giá trị chung để cùng hợp tác phát triển.
 Sự khác biệt và sự giao lưu văn hoá
Giữa các quốc gia, các chủ thể kinh doanh và các cá nhân trong đơn vị kinh doanh
không bao giờ có cùng một kiểu văn hoá thuần nhất. Trong khi nền văn hoá Mỹ đánh
giá cao lối sống cá nhân và tính thẳng thắn thì nền văn hoá châu Á lại coi trọng việc
tuân thủ luật lệ xã hội. Đối với một số nền văn hoá, việc thưởng tiền hay hối lộ để đạt
được một quyết định có lợi hơn là một thông lệ được chấp nhận. Tuy nhiên, ở Mỹ nhà
quản trị làm việc thưởng tiền kiểu đó có thể phải vào tù. Sự khác biệt về văn hoá có thể
là nguyên nhân gây căng thẳng hoặc dẫn tới xung đột văn hoá (nhất là trong các doanh
nghiệp liên doanh). Sự xung đột này tác động khá mạnh đến việc hình thành một bản
sắc văn hoá kinh doanh phù hợp.
Trong môi trường kinh doanh quốc tế ngày nay, các chủ thể kinh doanh không thể
duy trì văn hoá của mình như một lãnh địa đóng kín mà phải mở cửa và phát triển giao
lưu về văn hoá. Sự giao lưu văn hoá tạo điều kiện cho các chủ thể kinh doanh học tập,
lựa chọn những khía cạnh tốt về văn hoá của các chủ thể khác nhằm phát triển mạnh
nền văn hoá của doanh nghiệp mình.  Khách hàng
Các chủ thể kinh doanh tồn tại và phát triển không vì lợi nhuận trước mắt mà phải
vì một lợi nhuận lâu dài và bền vững. Với vai trò là người góp phần tạo ra doanh thu,
khách hàng cũng đóng góp một phần rất quan trọng vào việc tạo ra lợi nhuận lâu dài và
bền vững cho chủ thể kinh doanh. Nhất là trong xã hội hiện đại, khách hàng không mua
sản phẩm thuần tuý, họ muốn mua những giá trị, họ đưa ra các quyết định dựa trên bối
cảnh văn hoá chứ không đơn thuần là những quyết định có tính chất thiệt hơn. Khách
hàng ngày càng đòi hỏi nhiều hơn, họ có tính cách, suy nghĩ, lập trường riêng, có nghĩa
là họ có văn hoá riêng của họ. Cuộc sống càng hiện đại, cung cách buôn bán càng phát
triển thì họ càng được tự do hơn trong lựa chọn. Do đó, nhu cầu, thẩm mỹ, trình độ dân
trí về kinh tế của khách hàng tác động trực tiếp tới văn hoá kinh doanh của các chủ thể kinh doanh. lOMoAR cPSD| 61622044
3.2 Văn hoá kinh doanh của tập đoàn FPT 3.2.1 Văn hoá FPT
Các biểu trưng trực quan của văn hoá doanh nghiệp FPT
 Kiến trúc và diện mạo công ty
Trụ sở chính của tập đoàn FPT là tòa nhà FPT Cầu Giấy, Hà Nội. Khai
trương ngày 8/10, tòa nhà FPT Cầu Giấy, ở lô B2 , Cụm sản xuất tiểu thủ Công
nghiệp và Công nghiệp nhỏ, đường Phạm Hùng (Hà Nội), gồm 15 tầng chính, 2
tầng kỹ thuật và 1 tầng hầm trên diện tích đất 4.000 m2, diện tích sử dụng hơn
20.000 m2, là nơi làm việc của khoảng 2.000 nhân viên.
Hình 3.1: Tòa nhà FPT (nguồn: Ban Nhân sự FPT)
FPT Cầu Giấy, với tổng vốn đầu tư hơn 200 tỷ đồng, được thiết kế hai khu
chức năng gồm trung tâm sản xuất phần mềm, đào tạo nguồn nhân lực phần mềm
và khu văn phòng. Tòa nhà do Công ty WSP HongKong tư vấn thiết kế, với sự
tham gia thiết kế của Công ty PTW Australia. Phong cách kiến trúc hiện đại, nhiều
không gian văn phòng mở với hệ thống thang máy thông minh tốc độ cao, điều hòa trung tâm.
Tầng hầm của tòa nhà là nơi để xe và các hệ thống kỹ thuật. Tầng 2, gồm 13
phòng họp lớn nhỏ, khu đào tạo phục vụ từ 800 đến 1.000 học viên. Từ tầng 3 đến
tầng 14 là các văn phòng làm việc của các bộ phận. Các không gian làm việc rộng
rãi, thông thoáng, được bố trí hợp lý, khoa học, với không gian xanh trong khu nhà.
Tầng trên cùng là hội trường đa năng có thể phục vụ cho 1.000 người, với lan can lOMoAR cPSD| 61622044
rộng rãi và tầm nhìn thoáng rộng ra quang cảnh thành phố. Ngoài các không gian
làm việc, phòng họp... tòa nhà còn có các không gian giải trí, giao tiếp công việc
và xã hội cho cán bộ, nhân viên và khách làm việc tại Công ty FPT. Công trình có
chất lượng sử dụng cao, độ bền vững cấp 1, khả năng chống động đất cấp 7, chống
cháy cấp 2, thời hạn sử dụng 100 năm.
Tòa nhà sử dụng các vật liệu bên ngoài cao cấp như hệ thống kính chống
nhiệt khổ lớn, tấm ốp alucobond với tông màu chủ đạo đen - trắng nhằm tạo sự
khác biệt và làm nổi bật công trình. Các hệ thống kỹ thuật trong tòa nhà cũng đều
hiện đại nhất hiện nay ở Việt Nam như hệ thống theo dõi và quản lý tòa nhà BMS.
Hệ thống này được thiết kế để phối hợp toàn bộ hoạt động điện trong tòa nhà nhằm
mục đích tiết kiệm năng lượng tiêu thụ, giúp quá trình quản lý, giám sát hiệu quả
hơn. Tất cả các thông tin về hoạt động của hệ thống điều hòa không khí, điện, chiếu
sáng, camera giám sát... đều sẽ được truyền về phòng điều khiển BMS. Nhờ BMS,
bảo vệ sẽ không phải đến từng phòng làm việc để tắt, bật đèn và điều hòa bởi tất cả
đều được lập trình sẵn.
Tòa nhà của FPT tại 89 Láng Hạ là tòa nhà có thiết kế hiện đại. Các khu
chức năng chính gồm có tầng hầm để xe ôtô, xe máy và các phòng kỹ thuật, sảnh
đón, khu trưng bày, các phòng họp và hội thảo, khu văn phòng làm việc, phòng ban
Tổng giám đốc, nhà hàng, không gian đa năng... Công trình có thời hạn sử dụng
trên 100 năm (cấp công trình đặc biệt), chịu được động đất cấp 7.
Thiết kế của công trình do Công ty TNHH Kiến trúc sư Hồ Thiệu Trị và
cộng sự thực hiện. Công trình được thiết kế bao gồm một khối kiến trúc mang tính
biểu tượng và thống nhất cao, đạt được các khoảng lùi so với chỉ giới đường đỏ và
so với ranh giới các khu đất bên cạnh. Hình khối kiến trúc mang tính biểu tượng,
cô đọng và thống nhất, tạo nên một hình ảnh đồng nhất từ mọi hướng nhìn, thể hiện
được những định hướng trong chiến lược phát triển của tập đoàn FPT là yếu tố con
người, đoàn kết, hội tụ số và công nghệ.
Khu đất xây dựng có hình dạng kim cương. Sức căng từ tâm đến các cạnh biên
tương đối đồng nhất. Vì vậy, thiết kế đề xuất một hình khối kiến trúc mang tính
biểu tượng thống nhất cao, tạo bởi những mặt cong nối tiếp và dị biến của đường
tròn và ellipsse. Điều này mang lại tính hoà nhập cao giữa hình khối kiến trúc với lOMoAR cPSD| 61622044
hình dạng khu đất cũng như tổng thể kiến trúc quy hoạch xung quanh. Mặt khác,
khối kiến trúc cong, căng đều thoả mãn được thủ pháp tương phản với khối kiến
trúc thẳng đứng mạnh mẽ của toà nhà trung tâm thương mại dầu khí Hà Nội đối
diện qua ngã tư. Công trình góp phần chuyển tiếp êm giữa các diện mảng kiến trúc
qua những điểm nhìn từ đường Láng Hạ và Thái Hà, tạo một điểm nhấn đẹp cho
kiến trúc đô thị. Toàn bộ công trình là sự kết hợp các vật liệu hiện đại gồm kính an
toàn, cản, cách nhiệt và hệ khung xương kim loại đặc biệt tạo hình ảnh kiến trúc
độc đáo. Về ban đêm, bóng dáng và độ chiếu sáng của công trình sẽ cho cảm thụ
một hình dạng đặc biệt, dễ dàng tạo điểm nhấn.  Logo Logo cũ của FPT Logo mới của FPT
Hình 3.2: Logo FPT (Nguồn Ban Văn hóa Đoàn thể FPT)
Ban Truyền thông và Cộng đồng (FCC) được giao nhiệm vụ tìm công ty tư
vấn hàng đầu để làm dự án thương hiệu chuyên nghiệp. Mất đến ba tháng để chọn
lọc và cân nhắc các đề án, FPT đã chọn Công ty JWT làm đơn vị tư vấn. JWT lại
bắt đầu bài bản từ khảo sát hình ảnh FPT trong con mắt các lãnh đạo chủ chốt
FPT và khách hàng tiềm năng từ cá nhân đến doanh nghiệp…
Theo FPT, điều này thể hiện sự tập trung phát huy sức mạnh cốt lõi là công
nghệ thông tin – viễn thông. FPT cho rằng, logo với 3 mầu đặc trưng vốn đã trở
thành hình ảnh quen thuộc trong lĩnh vực công nghệ thông tin và viễn thông suốt
20 năm qua. Tuy nhiên, sự quen thuộc này đã gây ra những hạn chế khi FPT định
hướng phát triển thành tập đoàn đa ngành nghề, gồm cả ngân hàng, đào tạo, bất
động sản… vì thế cần xây dựng một hình ảnh nhận diện mới. Theo đó, Thương lOMoAR cPSD| 61622044
hiệu mới sẽ quy hoạch rõ hơn hướng phát triển chiến lược “Vì công dân điện tử”
(e-citizen) mà FPT đang theo đuổi.
Logo mới kế thừa và phát huy những giá trị cốt lõi của thương hiệu FPT với
3 màu đặc trưng mang ý nghĩa riêng: màu cam thể hiện sinh lực, sáng tạo, chia sẻ
cộng đồng; màu xanh lá cây biểu hiện sự thay đổi, phát triển; màu xanh dương đậm
liên tưởng đến trí tuệ và sự bền vững, thống nhất. Sâu sắc hơn, “Xanh dương là
màu công ty truyền thông tính ổn định là biểu trưng cho vị trí dẫn đầu là màu của
tập đoàn, dùng để truyền tải sự bền vững. Xanh lục là màu của thân thiện, môi
trường và sức khoẻ. Da cam là màu của bán lẻ, tạo sự chú ý”- Al Ries & Laura Ries
-The 22 Immutable Laws of Branding phát biểu. Họ nhấn mạnh đến màu xanh lam
được đặt ở vị trí đầu như một mục tiêu mà công ty hướng tới (và trở thành tập đoàn
là điều mong mỏi của công ty đã đạt được sau gần 20 năm). Còn màu da cam thì
cũng đúng với những gì mà FPT đang có: Hiện nay FPT đang đứng top 10 nhà bán
lẻ hàng đầu Việt Nam, top 500 nhà bán lẻ hàng đầu khu vực Châu Á - Thái Bình
Dương. Màu xanh lá cây là màu thể hiện sự thân thiện của công ty với đối tác của
mình. 3 màu xanh lam, da cam và xanh lá cây trên logo chính là ý nghĩa mà FPT
muốn hướng đến : Một tập đoàn vững mạnh Nhà bán lẻ hàng đầu – Luôn là người
bạn đáng tin cậy và bền vững với đối tác và khách hàng.
Hơn nữa, màu xanh dương tượng trưng cho tây phương. Còn màu da cam
đó là sự phối hợp hai màu trên lá cờ Việt Nam. Màu xanh lá cây biểu tượng cho sự
phát triển vững mạnh không ngừng. Và 3 màu đi song song với nhau tượng trưng
cho sự hoà nhập toàn cầu của người Việt Nam.
Ngoài ra còn kiểu phông và màu chữ đặc chuẩn dùng để viết tên FPT cũng
rất đặc biệt. Kiểu phông chữ là Helvetica – Một loại phông chữ không chân - nó
tạo vẻ gọn gàng thanh thoát cho logo, trông dễ nhìn, đẹp và rất dễ ghi nhớ. Màu
trắng của chữ là nổi bật tên FPT trên 3 thanh mầu nền cơ bản. FPT giải thích: màu
trắng trong logo phản ánh sự tinh lọc, tính chân lý, niềm tin, sự giàu có và thể hiện
cá tính đương thời trong đó nữa. Thêm vào đó, logo mới của FPT có những nét
cong dựa trên đường tròn hội tụ và có ý nghĩa lan tỏa sức mạnh từ ứng dụng công
nghệ tới cho cộng đồng. Những đường cong uyển chuyển liên tiếp, có xu hướng
vươn lên, tựa như những ngọn lửa đầy sinh khí và năng động. lOMoAR cPSD| 61622044
Kiểu dáng 3 khối màu quen thuộc được tạo góc nghiêng 13 độ so với chiều
thẳng đứng, tạo cảm giác đi tới vững vàng. Số 13 là con số linh thiêng luôn gắn bó
với lịch sử thành lập và thành công của FPT. Chữ FPT được thể hiện bằng font chữ
kỹ thuật số Phantom Digital, tạo ấn tượng công nghệ và hiện đại ngay từ cái nhìn
đầu tiên. Mục tiêu là giúp tất cả mọi người có ngay cái nhìn ấn tượng từ lần đầu
tiên tiếp xúc và tất nhiên sẽ ghi nhớ nó như một địa chỉ đáng tin cậy, sãn sàng cho
mục đích liên hệ làm đối tác kinh doanh hoặc làm khách hàng sau này.
FPT đã tiến hành quy hoạch lại logo các công ty thành viên thành 2 nhóm.
Trong đó, nhóm các công ty kinh doanh thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin – viễn
thông sẽ sử dụng trọn vẹn logo FPT. Nhóm các công ty không thuộc lĩnh vực trên
chỉ thừa hưởng dấu hiệu 3 màu của logo.
 Khẩu hiệu: “ Tiếp nguồn sinh khí”
Hình 3.3: Khẩu hiệu FPT – Nguồn Ban Văn hóa Đoàn thể FPT
FPT đã từng có nhiều khẩu hiệu. Chẳng hạn như “ FPT luôn gia tăng giá
trị”, nghe rất công thức, quá mang tính gần gũi, thân thuộc, nó lại quá dài và khó
nhớ. Sau đó công ty chuyển sang khẩu hiệu “Cùng đi tới thành công”. Đó cũng là
một khẩu hiệu dễ nhớ, ngắn gọn, xúc tích. Nhưng để khẳng định lại tầm nhìn mới,
cùng với việc thay đổi logo, khẩu hiệu của công ty cũng được thay đổi.
Các lãnh đạo FPT thống nhất cao về thế mạnh cốt lõi công nghệ thông tin
viễn thông, đều mong muốn FPT có thông điệp thương hiệu rõ ràng, xây dựng
thương hiệu thống nhất. Chính vì vậy JWT xây dựng tầm nhìn thương hiệu FPT là
FPT “Tiếp nguồn sinh khí” (FPT- Energizing Life). Ngày 20/9/2010, Tập đoàn FPT
chính thức công bố chiến lược thương hiệu mới với thông điệp “Tiếp nguồn sinh
khí” nhân dịp kỷ niệm 22 năm thành lập.
Chính từ chiến lược này công ty nhận thấy “chiếc áo cũ không còn phù
hợp” và việc thay chiếc áo mới là điều cần thiết. Việc thay đổi logo và thông điệp lOMoAR cPSD| 61622044
“Tiếp nguồn sinh khí” là bước khởi đầu quan trọng, đánh dấu sự chuyển mình của
FPT. Một FPT mới hiện đại hơn, năng động hơn và thân thiện hơn với khách hàng. 
Các ấn phẩm
Các ấn phẩm là kết tinh của những giá trị FPT, là nguồn thông tin, tư liệu
phong phú về FPT, về con người và lịch sử phát triển, là tình cảm của mỗi thành
viên FPT gửi gắm vào đó. Các ấn phẩm gồm:
 Các cuốn sử ký: Sử ký 10 năm FPT, sử ký 13 năm, sử ký 15 năm; sử ký 20
năm bao gồm các bài viết của người FPT. Các bộ phận FPT cũng có sử ký riêng của mình.
Hình 3.4: Bìa cuốn sách “FPT – Sử kí 20 năm”- Nguồn Ban Văn hóa Đoàn thể FPT
• Các Tuyển tập nhân vật: Đỗ Cao Bảo tuyển tập, Hùng Râu, Hoàng tuyển...
bao gồm các bài viết của các nhân vật hoặc viết về các nhân vật nổi tiếng trong FPT. • Sách Đồng đội
• Báo Chúng ta: Được duy trì và phát hành vào thứ 5 hàng tuần tới tất cả các thành viên của FPT
• Các báo và bản tin nội bộ khác của các đơn vị cũng truyền tải những nội
dung và hoạt động của các đơn vị, là món ăn tinh thần cho các thành viên của đơn vị đó.  Nghỉ lễ lOMoAR cPSD| 61622044
Lễ hội là một phần không thể thiếu được của văn hoá FPT. Hàng năm, đến
các dịp lễ hội, tất cả các thành viên của Tập đoàn tụ tập cùng nhau giao lưu, vui
chơi sống trong không khí đậm chất FPT
Ban Truyền thông và Cộng đồng FPT có nhiệm vụ phát triển và gìn giữ văn
hóa FPT. Hàng năm, Ban Truyền thông và Cộng đồng FPT luôn tổ chức các hoạt
động văn hóa - thể thao nhằm mang lại cho người FPT một cuộc sống tinh thần
phong phú, sự gắn bó với công ty, tin tưởng vào tương lai cùng thành công với FPT.
• Lễ kỷ niệm ngày thành lập Tập đoàn (13/09/1988): tổ chức hàng năm vào
ngày 13/09, đây là lễ hội quan trọng nhất của Tập đoàn. Nội dung bao gồm:
Hình 3.5: Hội diễn STCO – Nguồn Ban Văn hóa Đoàn thể FPT
 Hội diễn văn nghệ STCo;  Olympic thể thao FPT.
Lễ hội này còn được mở rộng ra đối với các chi nhánh. •
Hội làng: được tổ chức vào dịp cuối năm Âm lịch, theo truyền thống dân gian. •
Lễ sắc phong Trạng nguyên: là buổi lễ tôn vinh cá nhân xuất sắc của
công ty. Các cá nhân có kết quả cao nhất trong cuộc thi tổ chức toàn công ty hàng
năm được chọn ra và sắc phong Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa. Nội dung bao gồm:
 Rước rùa đá có khắc tên trạng nguyên;  Đọc sắc phong. •
Lễ tổng kết năm kinh doanh. Nội dung bao gồm:  Tổng kết năm;  Khen thưởng;
 Bầu chọn Hoa hậu và các Á hậu;
 Cúng trời đất và mổ lợn liên hoan. lOMoAR cPSD| 61622044
Bên cạnh đó, còn có các hoạt động văn hoá thể thao để khôi phục, khích lệ,
chia sẻ tình cảm và sự gắn bó của các thành viên với nhau và với công ty. • Các giải bóng đá
Bao gồm giải Vô địch FPT (tháng 5, tháng 6), Cúp Liên đoàn FFF (tháng
10, tháng 11). Các giải bóng đá luôn là những sự kiện thể thao hàng đầu đối với người FPT.
Hình 3.6: Giải bóng đá 2012- Nguồn Ban Văn hóa Đoàn thể FPT 
Một số hoạt động khác
Các hội diễn văn nghệ, hội quán, gặp gỡ giao lưu với các nghệ sĩ, các câu lạc bộ
thể thao như bơi lội, khiêu vũ..... và hàng ngàn hoạt động khác diễn ra thường xuyên
hàng tuần, hàng tháng tại các công ty/chi nhánh. 
Văn hóa đồng phục và đeo thẻ nhân sự ở FPT
Trong thời đại văn minh công nghiệp hiện nay, văn hóa đồng phục, có thể coi là
một trong những nét đẹp thể hiện bản sắc và đặc trưng của thời đại mới, thời đại của
nền kinh tế thị trường sôi động, của văn hóa doanh nghiệp thời hội nhập với những nhu
cầu mạnh mẽ và bức thiết trong việc thể hiện cá tính và thương hiệu của mình. Nó thể
hiện nét đặc trưng cho môi trường làm việc, tính chất công việc hoặc thương hiệu... của
đơn vị hay doanh nghiệp đó, và được xem như “cánh cửa mở” của con đường văn hóa,
của một xã hội văn minh, hiện đại.
FPT là một tập đoàn lớn bao gồm 11 công ty thành viên- trong đó mỗi công ty lại
mang một nét đặc trưng riêng với một màu áo riêng. lOMoAR cPSD| 61622044
Đồng phục của FIS
Đồng phục của FU
Đồng phục của FPT Shop Đồng phục FAQ
Hình 3.7: Đồng phục các đơn vị thành viên FPT – Nguồn Ban Văn hóa Đoàn thể FPT
Màu sắc đồng phục FPT khá đa dạng, độc đáo, chủ yếu là những màu tươi
sáng, trẻ trung, năng động như màu cam,đỏ, trắng… với sự phối màu hài hòa,tinh
tế thể hiện sức trẻ, sức sáng tạo và lửa nhiệt tình của “Người FPT”. Đồng phục
trong Tập đoàn FPT không đơn thuần chỉ là “sự lặp lại giống nhau”, ngược lại, ẩn
chứa bên trong sự “giống nhau” ấy còn rất nhiều ý nghĩa sâu sắc. Nó là sự thể hiện lOMoAR cPSD| 61622044
của tinh thần hòa đồng, đoàn kết và tính chuyên nghiệp, đóng vai trò tạo nên sức mạnh tập thể lớn lao.
Ngoài ra Tập đoàn FPT còn thực hiện đồng phục đeo thẻ nhân sự tới nơi làm
việc. Mỗi nhân viên của FPT đều được cung cấp một mã số thẻ để có thể ra vào công ty. 3.2.2
Đánh giá thực trạng văn hoá doanh nghiệp tại Tập Đoàn FPT
3.2.2.1 Những kết quả đạt được
FPT là một trong những công ty đi đầu trong việc xây dựng văn hóa trong doanh
nghiệp. Cùng với sự phát triển của Công ty, ngay từ khi mới thành lập, FPT đã ý thức
được sức mạnh của nền tảng văn hóa doanh nghiệp. Đến nay, với gần 20 năm hoạt động,
FPT tự hào có một nền văn hóa mạnh và ấn tượng được xây dựng trên nền tảng mấy
ngàn năm của văn hóa dân tộc và học hỏi có chọn lọc kinh nghiệm từ các doanh nghiệp
thành đạt trên thế giới. Nó trở thành chất keo dính kết con người FPT với nhau, tạo
thành một không gian riêng mà trong đó các thành viên có thể thoải mái làm việc, phát
huy tối đa năng lực của mình. Cụ thể hơn đó là:
FPT đã có những lễ hội như “Lễ sắc phong Trạng nguyên” để khuyến khích, động
viên nhân viên luôn trao dồi nghiệp vụ, hay các giải bóng đá, hội diễn văn nghệ đã giúp
các thành viên trong công ty thêm gắn bó với nhau, cũng như giải trí sau những giờ làm
việc căng thẳng. Đồng thời, các hoạt động văn nghệ, câu lạc bộ thể thao cũng giúp xây
dựng đời sống văn hóa lành mạnh cho các thành viên.
Logo, khẩu hiệu mới bám sát với giá trị cốt lõi của FPT. Logo và khẩu hiệu dễ
nhớ, có ý nghĩa sâu xa, mọi người dễ hình dung. Với định hướng thị trường đại chúng
(Go Mass), khẩu hiệu "Energizing life" rất phù hợp, hàm ý FPT, với những con người
đam mê, nhiệt huyết, tràn đầy năng lượng như vậy sẽ truyền thêm năng lượng, tiếp thêm
nguồn sinh khí cho các khách hàng, đối tác, cộng đồng ... thông qua các sản phẩm, dịch vụ của FPT.
Có nền văn hóa STCo vô cùng đặc sắc, ấn tượng, với những ca khúc “tự chế”,
những đêm diễn nghệ thuật hoành tráng, sôi động. lOMoAR cPSD| 61622044
Hình 3.8: Văn hóa FPT – Nguồn Ban Nhân sự Công ty
Lãnh đạo FPT thống nhất cao về thế mạnh cốt lõi công nghệ thông tin viễn
thông của công ty nên đã xây dựng tầm nhìn thương hiệu FPT mới rõ ràng và thống
nhất hơn, và công ty đã ngay lập tức có sự chuyển mình, đầu tiên bằng việc đổi mới
Các cuốn sử ký FPT, cuốn sách đồng đội, báo chúng ta và các tờ báo nội bộ
khác là nơi người FPT chia sẻ một cách không giấu diếm những bài học thành công,
những kinh nghiệm quản trị phong phú và cả những kiến thức được hình thành từ
mồ hôi, công sức, tiền bạc của người FPT. Những thứ mà bạn sẽ rất khó để học
được ở trong nhà trường hay ở những công ty khác bởi họ có thể coi đó là bí mật
kinh doanh. Ở FPT thì không coi đó là bí mật, họ coi đó là những tài sản kiến thức
cần được chia sẻ. Nhu cầu chia sẻ những giá trị đó là những nhu cầu hết sức tự
nhiên không màu mè và không đao to búa lớn.
Bằng cách như vậy, FPT đã chia sẻ rộng rãi được tầm nhìn, sứ mệnh trong
toàn thể thành viên. Đạt được tính nhất quán – yếu tố quan trọng gắn kết hành vi
từ nhân viên tới lãnh đạo cấp cao nhất với những giá trị cốt lõi của doanh nghiệp,
từ đó FPT sẽ ngày một phát triển và thành công.
3.2.2.2 Những hạn chế
a) Hạn chế trong văn hóa đồng phục FPT
Đối với tập đoàn FPT sự sáng tạo được khuyến khích không những trong công
việc mà sự sáng tạo trong trang phục cũng khá đặc sắc. Nhân viên cố tình hiểu sai hoặc lOMoAR cPSD| 61622044
không tuân theo quy tắc ăn mặc của công ty. Đối với những người thích thay đổi thì
trang phục công sở truyền thống và ít kiểu cách sẽ nhanh chóng khiến họ cảm thấy chán và không phù hợp.
b) Hạn chế trong văn hóa ứng xử tại công ty
Từ lâu, cãi vã trong tập đoàn FPT đã được coi như chuyện thường tình. Nhiều bài
viết của nhân viên tập đoàn còn ca ngợi việc này. Thậm chí một số người còn được ca
tụng vì có khả năng ... chửi hay!
Trong hơn hai thập niên, FPT vẫn được coi là một công ty tiên phong trong việc
tạo ra văn hóa doanh nghiệp. Những nhà sáng lập công ty cho biết họ được cổ vũ bởi
tinh thần "tự do, bình đẳng, bác ái" của cách mạng Pháp.
Tuy nhiên, sự tự do đó thường đi quá giới hạn và hình như bị hiểu sai ý nghĩa.
Tại các kỳ hội nghị chiến lược của tập đoàn, cãi vã là chuyện "cơm bữa". Kịch
bản thường thấy là một lãnh đạo đang thuyết trình thì bất thình lình bị các thành viên
khác truy vấn và phản biện.
Sau đó, người diễn giả thường chuyển sang trạng thái phòng thủ. Phải mất một
thời gian, phòng họp mới trật tự để vị diễn giả đó tiếp tục nói theo mạch cũ của mình.
Tệ hơn, hai bên có thể tìm cách công kích lại ý kiến của nhau. Khi đó phần thuyết
trình trở nên rời rạc và không có trọng tâm hoặc cuộc cãi vã đi quá xa.
Gần đây, việc văng tục có chiều hướng giảm đi, song thói quen cắt ngang lời người
khác và to tiếng vẫn ăn sâu vào nhiều lãnh đạo FPT.
Những người thích ngắt lời người khác nhất lại chính là các sếp lớn. Họ thường
nói với tông giọng cao, âm lượng lớn, tốc độ nhanh còn tay chân thì chỉ chỏ khiêu khích.
Tháng 1 năm 2010, một lãnh đạo có thâm niên ở FPT đã rời khỏi công ty. Lí do
đưa ra là không hợp với tổ chức. Tuy nhiên, trước đó anh đã có những trận chiến nảy
lửa trên mail đàn công ty.
"Không thể nói là các sếp không có kĩ năng làm việc tập thể. Nhưng những gì họ
thể hiện thì hình như không đúng lắm với tiêu chí Tôn trọng - Đổi mới - Đồng đội", lời
một diễn giả về kĩ năng mềm đang làm việc tại FPT.
Tuy nhiên, đây là một trong nhiều nguyên nhân khiến nhân viên rời bỏ FPT. Họ
cảm thấy không quen được với lối tranh luận căng thẳng này. lOMoAR cPSD| 61622044
Nguyên nhân là nhiều người FPT chưa hiểu về văn hóa phản biện, sinh ra tật "đốp
chát" lẫn nhau. Nhiều lãnh đạo vẫn nhầm lẫn giữa phê bình mang tính xây dựng và phê
bình chỉ trích. Nhiều người dường như còn "nhầm lẫn" giữa phản biện và ném đá.
Một chủ trương khác trong xây dựng văn hóa FPT là đối xử với nhân viên và khách
hàng bình đẳng. Điều đó dẫn đến tác dụng phụ là khách hàng có thể bị lôi vào những
cuộc đôi co với nhân viên và bị coi thường.
Lối cư xử này đã tồn tại trong FPT từ ngày mới thành lập. Nhân viên được nhận
vào FPT coi đó là một phần văn hóa và bị cuốn theo. Cấp dưới học cấp trên; người đến
sau học người đến trước.
Điều này đã tạo nên thế “găng” , làm cho quan hệ giữa nhân viên với sếp, giữa các
thành viên trong cuộc họp trở nên xấu đi. Đặc biệt, có thể dẫn đến cấp dưới không có
sự tôn trọng đối với cấp trên. Đây cũng là một trong những nguyên nhân mà nhân viên
rời bỏ tổ chức mà ra đi.
c) Hạn chế trong văn hóa thẩm mỹ - Văn hóa STCo
Từ lâu, hình ảnh FPT đã gắn với một môi trường trẻ, đoàn kết, năng động, hài
hước- nơi mà mỗi thành viên đều có thể phát huy tính sáng tạo, kỹ năng tổ chức trong
mọi hoạt động . Ở FPT vẫn luôn có cái tôi đặc trưng cho văn hoá doanh nghiệp, và công
ty rất chú trọng điều này. Văn hóa STCo tuy có một khởi đầu mới mẻ và sáng tạo, là
sản phẩm của thế hệ FPT đầu tiên đã tạo nền móng cho văn hóa FPT. Thế nhưng, ranh
giới giữa sự sáng tạo quá mức và chuẩn mực của hệ thống đạo đức thường rất mong
manh. Chính vì thế mà nhiều bài hát, nhiều hoạt động của họ mang tính chất văn hoá
đặc thù nhưng lại cũng dễ rơi sang phía bên kia của sự phản cảm .Văn hóa STCo phù
hợp với môi trường cũ, điều kiện cũ khi FPT còn là một tập thể nhỏ. Song không thể
phủ nhận những ảnh hưởng tốt của STCo tới FPT trong suốt thời gian qua, không chỉ
làm thỏa mãn người nội bộ mà còn trở thành một bản sắc riêng được người ngoài ghi nhận.
Tuy nhiên, gần 20 năm qua, văn hóa FPT như một đoàn tàu nối thêm toa, càng
ngày toa cuối càng xa toa đầu, gắn kết càng lúc càng rời rạc, văn hóa STCo mới chỉ
dừng lại ở mức vui chơi và ngày càng bị mai một với biến thể ngày càng xa mục đích
đề ra ban đầu của FPT.Minh họa cho điều này đó là sự kiện trong lễ hội ngày 13/9 được
tổ chức để kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Công ty (13/9/1988) đang gây xôn xao trong
dư luận. Lễ hội có rất nhiều chương trình vui chơi giải trí đặc biệt khuyến khích sự sáng