GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 1
CHUYÊN ĐỀ PHÂN S
DNG 1: Tìm n để phân s ti gin:
Bài 1: Tìm n
N để các phân s ti gin:
a,
7
2
n
A
n
+
=
b,
13
2
n
B
n
+
=
c,
23
41
n
C
n
+
=
+
d,
32
71
n
A
n
+
=
+
HD:
a,
2 9 9
1
22
n
A
nn
−+
= = +
−−
Để A ti gin thì
9
2n
ti gin hay
b,
2 15 15
1
22
n
A
nn
−+
= = +
−−
Để A ti gin thì
15
2n
ti gin hay
2 5 5 2( )n h n h h N = +
c, Gi d =UCLN( 2n+3; 4n+1) => 2( 2n+3) - (4n +1) d=> 5 d,
Để C ti gin thì d # 5 hay 2n+3 # 5k => 2n+8 # 5k=>n # 5k 4 (k
N)
d, Gi d=UCLN (3n+2; 7n+1) => 7(3n+2) - 3(7n+1) d => 11 d,
Để A ti gin thì d # 11 hay 3n+2 # 11k=> n # 11k+3 (k
N)
Bài 2: Tìm n
N để các phân s ti gin:
a,
27
52
n
A
n
+
=
+
b,
8 193
43
n
C
n
+
=
+
c,
18 3
21 7
n
A
n
+
=
+
d,
21 3
64
n
A
n
+
=
+
HD:
a, Gi
( ) ( ) ( )
3 2;2 7 5 2 7 2 5 2 31d UCLN n n n n d d= + + = + + =
Để A ti gin thì
31 2 7 31 2 7 31 31d n n

= + = + +
( )
2 19 31n
= + =
n # 31k 19 (k
N)
b, Gi
( ) ( ) ( )
8 193;4 3 8 193 2 4 3 187d UCLN n n n n d d= + + = + + =
187 11.17=
, Nên để C ti gin thì:
11, 17dd
TH1:
( )
11 4 3 11 4 3 11 11 4 8 11 2 11 11 2d n n n n k n k k N
= + = + = = = +
TH2:
( )
( )
*
17 4 3 17 4 3 17 17 4 5 17 17 5d n n n n h h N
= + = + + = + =
c, Gi
( ) ( ) ( )
18 3;21 7 7 18 3 6 21 7 21d UCLN n n n n d d= + + = + + =
21 3.7=
, Nên để A ti gin thì
3,7d
Thy hin nhiên
( )
3, 21 7 3dn
+
Vi
( )
7 18 3 7 18 3 3 6 1 7 6 1 7 7d n n n n
= + = + = + = +
71nk= +
d, Gi
( ) ( ) ( )
21 3;6 4 2 21 3 7 6 4 22d UCLN n n n n d d= + + = + + =
Mà 22 = 2.11, Nên để A ti gin thì:
2, 11dd
TH1:
2 21 3 2d n k n = + =
là s chn
TH2:
11 6 4 11 6 4 22 11 3 11 11 3d n n n n k
= + = + = = +
Bài 3: Tìm n
N để các phân s ti gin:
3
12
n
B
n
+
=
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 2
Bài 4: Tìm n để
21 3
64
n
A
n
+
=
+
rút gọn được
HD:
Gi s t và mu cùng chia hết cho s nguyên t d => 22 d=> d=2 hoc d=11
TH1: d=1=> 6n+4 2 vi mi n và 21n +3 2 khi n l
TH2: d=11=> 21n +3 11=> n 3 11=> n = 11k +3 => Vi n= 11k+3 => 6n+4 11
Bài 5: CMR nếu phân s :
2
71
6
n +
là s t nhiên vi n
N thì các phân s
2
n
3
n
là các phân s ti
gin ?
HD :
Vì phân s
2
71
6
n +
là s t nhiên vi mi n nên
2
7 1 6n +
=> n l và n không chia hết cho 3
Vy
;
23
nn
là các phân s ti gin
Bài 6: Cho biu thc
32
32
21
2 2 1
aa
A
a a a
+−
=
+ + +
a/ Rút gn biu thc
b/ CMR nếu a là s nguyên thì giá tr ca biu thức tìm được ca câu a là 1 phân s ti gin
Bài 7: Tìm tt c các s t nhiên n để
3
12
n
n
+
là phân s ti gin
Bài 8: Tìm các giá tr nguyên của n để phân s
31
1
n
M
n
=
có giá tr là s nguyên
HD:
( )
31
3 1 1 3 1 2 2 2 1
1
n
M Z n n n n n
n
= = = + =
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 3
DNG 2: Chng minh các phân s sau ti gin:
Bài 1: Chng minh các phân s sau ti gin:
a,
1
23
n
n
+
+
b,
23
35
n
n
+
+
c,
53
32
n
n
+
+
d,
3
42
2
31
nn
nn
+
+−
HD:
a, Gi
( ) ( ) ( )
1
1;2 3 2 1 2 3 1 1
23
nd
d UCLN n n n n d d d
nd
+
= + + = = + + = = =
+
b, Gi
( ) ( ) ( )
23
2 3;3 5 3 2 3 2 3 5 1 1
35
nd
d UCLN n n n n d d d
nd
+
= + + = = + + = = =
+
c, Gi
( ) ( ) ( )
53
5 3;3 2 5 3 2 3 5 3 1 1
32
nd
d UCLN n n n n d d d
nd
+
= + + = = + + = = =
+
d, Gi
( ) ( ) ( )
2
3 4 2 3 4 2
3
1
2 ; 3 1 2 3 1
2
nd
d UCLN n n n n n n n n n d
n n d
+
= + + = + + =
+
( ) ( )
32
2
21
1
nd
n n n n d
nd
= + + =
+
2
2
11
1
nd
dd
nd
= = = =
+
Bài 2: Chng minh các phân s sau ti gin:
a,
16 5
62
n
n
+
+
b,
14 3
21 4
n
n
+
+
c,
21
2 ( 1)
n
nn
+
+
d,
23
48
n
n
+
+
HD:
a, Gi
( ) ( ) ( )
16 5;6 2 8 6 2 3 16 5 1 1d UCLN n n n n d d d= + + = + + = = =
b, Gi
( ) ( ) ( )
14 3
14 3;21 4 3 14 3 2 21 4 1 1
21 4
nd
d UCLN n n n n d d d
nd
+
= + + = = + + = =
+
c, Gi
( )
( )
2
2
2
2
21
2
2 1;2 2
21
22
22
n n d
n n d n d
d UCLN n n n
nd
n n d
n n d
+
+
= + + = = =
+
+
+
( )
2 1 2 1 1n n d d d= + = = =
d, Gi
( ) ( ) ( )
23
2 3;4 8 4 8 2 2 3 2 1, 2
48
nd
d UCLN n n n n d d d d
nd
+
= + + = = + + = = = =
+
23nd+
mà 2n+3 là s l nên d l, vy
2d =
loi
Bài 3: Chng minh các phân s sau ti gin:
a,
32
53
n
n
+
+
b,
1
n
n +
c,
12 1
30 2
n
n
+
+
HD:
a, Gi
( ) ( ) ( )
53
5 3;3 2 5 3 2 3 5 3 1 1
32
nd
d UCLN n n n n d d d
nd
+
= + + = = + + = = =
+
b, Gi
( ) ( )
1
; 1 1 1 1
nd
d UCLN n n n n d d d
nd
+
= + = = + = = =
c, Gi
( ) ( ) ( )
12 1
12 1;30 2 5 12 1 2 30 2 1 1,
30 2
nd
d UCLN n n n n d d d
nd
+
= + + = = + + = = =
+
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 4
Bài 4: Tìm n
Z để các phân s sau là s nguyên:
a,
6
3n
b,
4
n
n
c,
27
3
n
n
+
+
d,
12
31n
HD:
a, Để
( )
6
3 6 1; 2; 3; 6 ...
3
A Z n U n
n
= = = = =
b, Để
( )
4 4 4
1 4 4 1; 2; 4
4 4 4
nn
B Z n U
n n n
−+
= = = + = =
c, Để
( )
2 7 2 6 1 1
2 3 1 1 ...
3 3 3
nn
C Z n U n
n n n
+ + +
= = = + = + = =
+ + +
d, Để
( )
12
3 1 12 1; 2; 4
31
D Z n U
n
= = =
, Vì
3 1 3n
Bài 5: Tìm n
Z để các phân s sau là s nguyên:
a,
32
1
n
n
+
b,
64
23
n
n
+
c,
34
1
n
n
+
d,
63
31
n
n
+
HD:
a, Để
( )
3 2 3 3 5 5
3 1 5 1; 5
1 1 1
nn
A Z n U
n n n
+ +
= = = + = =
b, Để
( )
6 4 6 9 13 13
3 2 3 13 1; 13
2 3 2 3 2 3
nn
B Z n U
n n n
+
= = = = + =
+ + +
c, Để
( )
3 4 3 3 7 7
3 1 7 1; 7
1 1 1
nn
C Z n U
n n n
+ +
= = = + = =
d, Để
( )
6 3 6 2 5 5
2 3 1 5 1; 5
3 1 3 1 3 1
nn
D Z n U
n n n
+
= = = = + =
+ + +
Bài 6: Cho phân s
63
31
A
n
=
+
vi n
N, tìm n để A là s t nhiên
Bài 7: Tìm n
Z để các phân s sau là s nguyên:
a,
10
28
n
n
+
b,
3
22
n
n
+
c,
23
7
n +
d,
2
3
2
n
n
+
+
HD :
a, Ta có : 2n 8 =2(n-4) => n+10 2 và n+10 n 4 hay n là s chn và
10 4nn+
b, Ta có : 2n 2 =2(n 1)=> n+3 2 và n+3 n 1 hay n là s l
31nn+
c, Ta có : 2n+3 7 => 2n+10 7= >n+5 7 => n= 7k 5 (k
)N
d, Ta có :
2
2 2 3 2 ( 2) 2 4 7 2 ( 2) 2( 2) 7 2n n n n n n n n n n n n+ + + = + + + = + + + +
=>7 n+2
Bài 8: Tìm n
N để
8 193
43
n
A
n
+
=
+
sao cho:
a, Có giá tr là s t nhiên b, Là phân s ti gin c, Vi n t 150-170 thì A rút gn
được
HD :
a,
187
2
43
A
n
=+
+
để A là s t nhiên thì 4n+3
U(187) =
1; 11; 17; 187
b, Để A ti gin thì
187
43n +
ti gin hay 187 không chia hết cho 4n+3 hay 4n+3 # 11k và 4n+3
# 17
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 5
c, Để A rút gọn được thì n = 11k + 2 hoc n = 17h 5=>
100 11 2 170
100 17 5 170
k
h
+
Bài 9: CMR nếu (a 1; b+1) thì
352
5 8 3
ab
A
ab
++
=
++
là phân s ti gin
HD:
Gi d=UCLN(3a+5b+2; 5a+8b+3) => 5(3a+5b+2) 3(5a+8b+3) d=> b+1 d
Và 8(3a+5b+2) 5(5a+8b+3) d=> a 1 d => d
UC( a 1; b+1)
Mà UCLN( a 1; b+1) =1 => d =1; - 1
Bài 10: Tìm n
Z sao cho c
2
1
A
n
=
4
1
n
B
n
+
=
+
là các s nguyên
Bài 11: Cho phân s
9
6
n
A
n
+
=
(n
Z, n > 6), Tìm n để phân s có giá tr nguyên dương
Bài 12: Cho phân s
75
52
A
n
=
(n
N*). Tìm n để
a, Phân s A là s t nhiên b, A rút gọn được
Bài 13: Tìm n
N để
27
1
n
n
+
+
là s nguyên
Bài 14: Tìm s t nhiên n nh nhất để các phân s sau ti gin:
1 2 3 2001 2002
; ; ;...; ;
3 4 5 2003 2004n n n n n+ + + + +
HD:
Các phân s đã cho có dạng:
2
a
na++
vi a=1; 2; 3; ...; 2001; 2002
Để
2
a
na++
ti gin thì UCLN(n+2+a;a) =1, => UCLN(n+2; a)=1=> n+2 và a nguyên t
cùng nhau
Vi mi s 1,2,3,..., 2002 và n+2 nh nht thì n+2=2003( Vì 2003 là s nguyên t)
Bài 15: Tìm n để tích hai phân s
19
1n
9
n
có giá tr ngyên
Bài 16: Tìm x để giá tr ca biu thc:
2
2
32
31
x
P
x
=
+
là s nguyên
Bài 17: Cho
2017
10
x
T
x
=
, tìm các giá tr nguyên của x để: T có giá tr nguyên, T có giá tr ln nht
Bài 19: Cho
2
1
x
M
x
+
=
, biết x là s hu t âm, và M là s nguyên, Tìm x
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 6
DNG 3: Tìm n để phân s có GTLN hoc GTNN
Bài 1: Tìm n
Z để các phân s sau có GTNN:
a,
64
23
n
A
n
=
+
b,
61
32
n
B
n
=
+
c,
13
3
x
A
x
=
+
d,
24
1
x
B
x
+
=
+
HD:
a, Do n
Z
nên 2n+3
Z
,
Để
13
3
23
A
n
=−
+
nh nht thì
13
23n +
s dương lớn nht
khi 2n+3 là s nguyên dương nhỏ nht=> 2n+3 =1=> n = -1
b, Do n
Z
nên 3n+2
Z
,
Để
5
2
32
B
n
=−
+
nh nht thì
5
32n +
là s dương lớn nht
hay 3n+2 là s nguyên dương bé nhất => 3n+2 =1 =>n = -1/3( loi) nên 3m+2 =2=> n=0
c, Do x
Z
nên x+3
Z
Để
16
1
3
A
x
=−
+
nh nht thì
16
3x +
là s dương lớn nht
hay x+3 là s nguyên dương nhỏ nht hay x+3 =1=> x = - 2
d, Do x
Z
nên x+1
Z
để
2
2
1
B
x
=+
+
nh nht thì
2
1x +
là s âm nh nht
hay x+1 là s nguyên âm ln nht hay x+1 = - 1 => x = - 2
Bài 2: Tìm n
Z để các phân s sau có GTNN:
a,
10 25
24
x
E
x
+
=
+
b,
37
1
x
A
x
+
=
c,
20 13
43
a
B
a
+
=
+
d,
3
25
D
x
=
HD:
a, Do x
Z
nên 2x+4
Z
Để
5
5
24
E
x
=+
+
nh nht thì
5
24x +
là s âm nh nht
hay 2x+4 là s nguyên âm ln nht hay 2x+4 = - 1 => x= - 5/2 (loại) khi đó 2x+4 = - 2 => x= -
3
b, Do x
Z
nên x-1
Z
Để
10
3
1
A
x
=+
nh nht thì
10
1x
là s âm nh nht
hay x -1 là s nguyên âm ln nht hay x - 1 = - 1=> x=0
c, Do a
Z
nên 4a+3
Z
Để
2
5
43
B
a
=−
+
nh nht thì
2
43a +
là s dương lớn nht
hay 4a+3 là s nguyên dương nhỏ nht hay 4a+3 =1=> a =-1/2(loi)
hay 4a+3 =2 => a = -1/4(loi) hay 4a+3=3=> a=0
d, Do x
Z
nên 2x-5
Z
, Đề
3
25
D
x
=
nh nht thì 2x 5 là s nguyên dương bé nht
hay 2x 5 =1=> x =3
Bài 3: Tìm n
Z để các phân s sau có GTNN:
a,
41
23
n
A
n
+
=
+
b,
23
2
n
B
n
=
+
c,
8
3
x
C
x
=
d,
3
25
E
n
=
HD:
a, Do n
Z
nên 2n+3
Z
, Để A =
5
2
23n
+
nh nht thì
5
23n +
là s dương lớn nht
=> 2n+3 là s nguyên dương nhỏ nht => 2n+3=1=> n= - 1
b, Do n
Z
nên n+2
Z
, Để
7
2
2
B
n
=−
+
nh nht thì
7
2n +
là s dương lớn nht
=> n+2 là s nguyên dương nhỏ nht=> n+2 =1=> n= - 1
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 7
c, Do x
Z
nên x-3
Z
, Để
5
1
5
C
x
= +
nh nht thì
5
5x
là s âm nh nht
=> x 5 là s nguyên âm ln nht => x 5 = - 1 => x= 4
d, Do n
Z
nên 2n-5
Z
, Để
3
25
E
n
=
nh nht thì
3
25n
là s dương lớn nht
=> 2n-5 là s nguyên dương nhỏ nht => 2n-5 =1=>n=3
Bài 4: Tìm x
Z để các phân s sau có GTNN:
52
x
A
x
=
HD :
Do x
Z
nên 5x-2
Z
, Để
1 5 1 2
1
5 5 2 5 5 2
x
A
xx
= = +
−−
nh nht thì
2
52x
là s âm nh
nht
=> 5x - 2 là s nguyên âm ln nht => 5x - 2= -1
1
5
x= =
(loại) khi đó 5x - 2= - 2 => x = 0
Bài 5: Tìm n, x
Z để các phân s sau có GTLN
a,
1
2
n
C
n
+
=
b,
14
4
n
D
n
=
c,
7
5
x
E
x
=
d,
1
4
C
x
=
+
HD:
a, Do n
Z
nên n-2
Z
, Để
3
1
2
C
n
=+
ln nht thì
3
2n
là s dương lớn nht
khi đó n 2 là s nguyên dương nhỏ nht => n - 2 = 1=> n = 3
b, Do n
Z
nên 4 n
Z
, Để
10
1
4
D
n
=+
ln nht thì
10
4 n
là s dương lớn nht
hay 4 n là s nguyên dương nhỏ nht => 4 n = 1 => n = 3
c, Do x
Z
nên x-5
Z
, Để
2
1
5
E
x
= +
ln nht thì
2
5x
là s dương lớn nht
hay x 5 là s nguyên dương nhỏ nht => x 5 = 1=> x = 6
d, Do x
Z
nên 4+x
Z
, Để
1
4
C
x
=
+
ln nht thì
1
4 x+
là s dương lớn nht
hay 4+x là s nguyên dương nhỏ nht => 4 + x = 1 => x = 3
Bài 6: Tìm n, x
Z để các phân s sau có GTLN
a,
5 19
9
x
D
x
=
b,
3
25
D
x
=
c,
31
23
n
C
n
=
−+
HD:
a, Do x
Z
nên x-9
Z
, Để
26
5
9
D
x
=+
ln nht thì
26
9x
là s dương lớn nht
hay x 9 là s nguyên dương nhỏ nht => x 9 =1=> x = 10
b, Do x
Z
nên 2x-5
Z
,Để
3
25
D
x
=
ln nht thì
3
25x
là s m nh nht
hay 2x -5 là s nguyên âm ln nht => 2 x 5= - 1=> x = 2
c, Do n
Z
nên -2n + 3
Z
, Để
1 6 2 1 7
3
2 2 3 2 2 3
n
C
nn
= = +
+ +
ln nht
hay
7
23n−+
là s dương lớn nht, hay -2n + 3 là s nguyên dương bé nhất => -2n+3 =1 => n
=1
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 8
Bài 7: Tìm n
Z để các phân s sau có GTNN:
a,
78
23
n
A
n
=
b,
23
2
n
B
n
=
c,
1
3
D
n
=
+
d,
8
3
x
A
x
=
Bài 8: Tìm n
Z để các phân s sau có GTNN:
a,
3
2
x
B
x
=
+
b,
14
4
x
C
x
=
c,
1
5
D
x
=
+
Bài 9: Tìm n
Z để các phân s sau có GTLN
a,
1
5
C
x
=
+
b,
1
5
n
E
n
+
=
c,
63
31
n
D
n
=
+
d,
23
2
n
E
n
=
Bài 10: Tìm n
Z để các phân s sau có GTLN
a,
1
5
n
A
n
+
=
b,
41
23
n
B
n
+
=
+
c,
23
2
n
C
n
=
+
d,
63
31
n
E
n
=
+
Bài 11: Tìm n
Z để các phân s sau có GTLN
a,
78
23
n
F
n
=
b,
23
2
n
G
n
=
c,
31
23
n
I
n
=
−+
d,
63
31
n
K
n
=
+
Bài 12: Tìm s t nhiên n để
10 3
4 10
n
B
n
=
Đạt giá tr ln nhất, Tìm GTLN đó
HD :
( )
( )
5 2 5 22
5 11
2 2 5 2 2 5
n
B
nn
−+
= = +
−−
Bài 13: Tìm s nguyên n sao cho
16
32
n
A
x
=
đạt giá tr nh nht
Bài 14: Tìm các giá tr nguyên của x để:
a,
2
6
A
x
=
có giá tr ln nht b,
8
3
x
B
x
=
có GTNN
Bài 15: Tìm GTNN ca phân s :
ab
A
ab
=
+
Bài 16: Tìm GTNN ca mi biu thc:
5 19
4
x
A
x
=
,
22
C x y=+
nếu x+y=1
Bài 17: Tìm các s t nhiên a, b nh nht sao cho
78
ab=
(1)
HD:
T
78
ab=
=>
7
a
b
b

=


vì b
N nên a b => a=b.k (k
N)
Và vì a > b =>
12
a
k
b
=
, thay a = b.k vào (1) ta được
7 7 8 7
.b k b k b= = =
Mà k
2 =>
7 7 7
22kb =
mà b nh nht nên
7
2b =
, khi đó k = 2 =>
78
2 .2 2a ==
Bài 18: Cho s t nhiên n có hai ch s, ch s hàng chục là x, hàng đơn vị là y, Gi
n
M
xy
=
+
a, Tìm n để M=2 b, Tìm n để M nh nht
HD:
a, Ta có:
10
28
xy
yx
xy
+
= = =
+
, Mà x,y là các ch s nên x=1 và y=8
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 9
b,
9 9 9
11
1
x y x x
M
y
x y x y
x
++
= = + = +
++
+
để M nh nht thì
1
y
x
+
ln nht hay y ln nht và x
nh nhât
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 10
DNG 4: Các bài toán liên qua đến phân s
Bài 1: Tìm a, b, c, d
N* , biết :
30 1
1
43
1
1
a
b
c
d
=
+
+
+
Bài 2: Cng c t và mu ca phân s
17
21
vi cùng 1 s nguyên ri rút gọn ta được phân s
11
13
.
Hãy tìm s nguyên đó ?
Bài 3: Khi cng c t và mu ca phân s
3
7
vi cùng 1 s nguyên x thì được 1 phân s có giá tr bng
1
3
. Tìm s nguyên x?
Bài 4: Tìm 1 phân s ti gin, Biết rng khi cng c t và mu ca phân s y vi mu ca s đó thì
được 1 s mi ln gip hai ln phân s ban đầu ?
HD:
Gi phân s ti giản lúc đầu là
a
b
, nếu ch cng mu s vào mu s ta được phân s :
2
aa
b b b
=
+
phân s này nh hơn phân số
a
b
là 2 ln,
Để
2
ab
b
+
gp hai ln phân s ban đầu thì a+b gip 4 ln a
=> Mu s b phi gip 3 ln t s a, phân s ti gin thỏa mãn điều kin trên là
1
3
Bài 5: Tìm phân s ti gin
a
b
nh nhât khác 0 sao cho khi chia
a
b
cho mi phân s
9
14
21
35
ta được
kết qu là 1 s t nhiên
Bài 6: Tìm s t nhiên n nh nhất để các phân s sau ti gin:
1 2 3 2001 2002
; ; ;...; ;
3 4 5 2003 2004n n n n n+ + + + +
HD :
Các phân s trên có dng
, 1,2,3,...,2002
2
a
a
na
=
++
, để
2
a
na++
ti gin thì :
( ; 2) 1 ( 2; ) 1UCLN a n a UCLN n a+ + = = + = =
n+2 và a là hai s nguyên t cùng nhau
Vi mi s : 1,2,3,...,2002 và n+2 nh nht =>n+2=2003 là s nguyên t=> n=2001
Bài 7: Cho 50 s t nhiên:
1 2 3 50
, , ,...,a a a a
, t/ m :
1 2 3 50
1 1 1 1 51
...
2a a a a
+ + + + =
, Chng minh rng trong
50 s đó có ít nhất hai s bng nhau

Preview text:

CHUYÊN ĐỀ PHÂN SỐ
DẠNG 1: Tìm n để phân số tối giản:
Bài 1: Tìm n  N để các phân số tối giản: n + 7 n +13 2n + 3 3n + 2 a, A = B = C = A = n − b, 2 n − c, 2 4n + d, 1 7n + 1 HD: n − 2 + 9 9 a, A = =1+ n − 2 n − 2 9 Để A tối giản thì
n −  k = n k + k N n − tối giản hay 2 3 3 2( ) 2 n − 2 +15 15 b, A = =1+ n − 2 n − 2 15 Để A tối giản thì
n −  k = n k + k N n − tối giản hay 2 3 3 2( ) 2
n − 2  5h = n  5h + 2(h N )
c, Gọi d =UCLN( 2n+3; 4n+1) => 2( 2n+3) - (4n +1) d=> 5 d,
Để C tối giản thì d # 5 hay 2n+3 # 5k => 2n+8 # 5k=>n # 5k – 4 (k  N)
d, Gọi d=UCLN (3n+2; 7n+1) => 7(3n+2) - 3(7n+1) d => 11 d,
Để A tối giản thì d # 11 hay 3n+2 # 11k=> n # 11k+3 (k  N)
Bài 2: Tìm n  N để các phân số tối giản: 2n + 7 8n +193 18n + 3 21n + 3 a, A = C = A = A = 5n + b, 2 4n + c, 3 21n + d, 7 6n + 4 HD:
a, Gọi d = UCLN (3n + 2;2n + 7) = 5(2n + 7) − 2(5n + 2) d = 31 d
Để A tối giản thì d  31 = 2n + 7  31 = 2n + 7 + 31 31 = 2(n +19) 31 = n # 31k – 19 (k N)
b, Gọi d = UCLN (8n +193;4n + ) 3 = (8n +19 ) 3 − 2(4n + ) 3 d = 187 d
Mà 187 = 11.17 , Nên để C tối giản thì: d  11, d  17
TH1: d  11 = 4n + 311 = 4n + 3 −1111 = 4n − 811 = n − 2 11k = n  11k + 2(k N ) TH2: d  = n +  = n + + 
= (n + ) = n h − ( * 17 4 3 17 4 3 17 17 4 5 17 17 5 h N )
c, Gọi d = UCLN (18n + 3;21n + 7) = 7(18n + )
3 − 6(21n + 7) d = 21 d
Mà 21 = 3.7 , Nên để A tối giản thì d  3,7
Thấy hiển nhiên d  3,(21n + 7  ) 3
Với d  7 = 18n + 3 7 = 18n + 3 = 3(6n + )
1  7 = 6n +1− 7  7 = n  7k +1
d, Gọi d = UCLN (21n + 3;6n + 4) = 2(21n + )
3 − 7(6n + 4) d = 22 d
Mà 22 = 2.11, Nên để A tối giản thì: d  2,d  11
TH1: d  2 = 21n + 3  2k = n là số chẵn
TH2: d  11 = 6n + 4 11 = 6n + 4 − 22 11 = n − 311 = n  11k + 3 n + 3
Bài 3: Tìm n  N để các phân số tối giản: B = n − 12
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 1 21n + 3
Bài 4: Tìm n để A = 6n + rút gọn được 4 HD:
Giả sử tử và mẫu cùng chia hết cho số nguyên tố d => 22 d=> d=2 hoặc d=11
TH1: d=1=> 6n+4 2 với mọi n và 21n +3 2 khi n lẻ
TH2: d=11=> 21n +3 11=> n – 3 11=> n = 11k +3 => Với n= 11k+3 => 6n+4 11 2 7n +1 n n
Bài 5: CMR nếu phân số :
là số tự nhiên với n N thì các phân số và là các phân số tối 6 2 3 giản ? HD : 2 7n +1 Vì phân số
là số tự nhiên với mọi n nên 2
7n +1 6 => n lẻ và n không chia hết cho 3 6 n n Vậy ;
là các phân số tối giản 2 3 3 2 a + 2a −1
Bài 6: Cho biểu thức A = 3 2
a + 2a + 2a +1 a/ Rút gọn biểu thức
b/ CMR nếu a là số nguyên thì giá trị của biểu thức tìm được của câu a là 1 phân số tối giản n + 3
Bài 7: Tìm tất cả các số tự nhiên n để n − là phân số tối giản 12 3n − 1
Bài 8: Tìm các giá trị nguyên của n để phân số M = n − có giá trị là số nguyên 1 HD: 3n − 1 M =
Z = 3n −1 n −1 = 3(n − )
1 + 2 n − 2 = 2 n − 1 n − 1
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 2
DẠNG 2: Chứng minh các phân số sau tối giản:
Bài 1: Chứng minh các phân số sau tối giản: n +1 2n + 3 5n + 3 3 n + 2n a, 2n + b, 3 3n + c, 5 3n + d, 2 4 2 n + 3n −1 HD: n +1 d
a, Gọi d = UCLN (n +1;2n + ) 3 =  = 2(n + ) 1 − (2n + ) 3 d = 1 − d = d = 1  2n + 3 d 2n + 3 d
b, Gọi d = UCLN (2n + 3;3n + 5) = 
= 3(2n + 3) − 2(3n + 5) d = 1 − d = d = 1  3n + 5 d 5  n + 3 d
c, Gọi d = UCLN (5n + 3;3n + 2) = 
= 5(3n + 2) − 3(5n + 3) d = 1 d = d = 1  3n + 2 d n +1 d
d, Gọi d = UCLN (n + 2 ; n n + 3n − )
1 = n (n + 2n) − (n + 3n − ) 2 3 4 2 3 4 2 1 d =  3 n + 2n dn d 2 n d = ( 3
n + 2n) − n ( 2 n + ) 1 d =  = 
= 1 d = d = 1  2 n +1 d 2 n +1 d
Bài 2: Chứng minh các phân số sau tối giản: 16n + 5 14n + 3 2n +1 2n + 3 a, d, 6n + b, 2 21n + c, 4 2 ( n n +1) 4n + 8 HD:
a, Gọi d = UCLN (16n + 5;6n + 2) = 8(6n + 2) − 3(16n + )
5 d = 1 d = d = 1  1  4n + 3 d
b, Gọi d = UCLN (14n + 3;21n + 4) =  = 3(14n + )
3 − 2 (21n + 4) d1 d = d = 1  21n + 4 d
n 2n +1 d 2n + n dn d
c, Gọi d = UCLN (2n +1;2n + 2n) ( ) 2 2 =  =  =  2 2 2n + 2n d 2n + 2n d 2n +1 d = (2n + )
1 − 2n d = 1 d = d = 1  d, Gọi = (  + n + n + ) 2n 3 d d UCLN 2 3;4 8 = 
= (4n + 8) − 2(2n + )
3 d = 2 d = d = 1  ,d = 2  4n + 8 d
Vì 2n + 3 d mà 2n+3 là số lẻ nên d lẻ, vậy d = 2  loại
Bài 3: Chứng minh các phân số sau tối giản: 3n + 2 n 12n +1 a, 5n+ b, 3 n + c, 1 30n + 2 HD: 5  n + 3 d
a, Gọi d = UCLN (5n + 3;3n + 2) = 
= 5(3n + 2) − 3(5n + 3) d = 1 d = d = 1  3n + 2 dn +1 d
b, Gọi d = UCLN ( ; n n + ) 1 =  = (n + )
1 − n d = 1 d = d = 1  n d c, Gọi = (  + n + n + ) 12n 1 d d UCLN 12 1;30 2 =  = 5(12n + )
1 − 2 (30n + 2) d = 1 d = d = 1  , 30n + 2 d
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 3
Bài 4: Tìm n Z để các phân số sau là số nguyên: 6 n 2n + 7 12 a, n − b, 3 n − c, 4 n + d, 3 3n −1 HD: 6 a, Để A =
Z = n − 3U (6) = 1;2;3;  6 = n = ..  . n − 3 n n − 4 + 4 4 b, Để B = = = 1+
Z = n − 4U (4) = 1; 2  ;  4 n − 4 n − 4 n − 4 2n + 7 2n + 6 + 1 1 c, Để C = = = 2 +
Z = n + 3U ( ) 1 =   1 = n ..  . n + 3 n + 3 n + 3 12 d, Để D =
Z = 3n −1U (12) =  1  ; 2  ;  4 n −  3n − , Vì 3 1 3 1
Bài 5: Tìm n Z để các phân số sau là số nguyên: 3n + 2 6n − 4 3n + 4 6n − 3 a, n− b, 1 2n + c, 3 n − d, 1 3n + 1 HD: 3n + 2 3n − 3 + 5 5 a, Để A = = = 3+
Z = n −1U (5) =  1  ;  5 n − 1 n − 1 n − 1 6n − 4 6n + 9 −13 13 b, Để B = = = 3−
Z = 2n + 3U (13) =  1  ; 1  3 2n + 3 2n + 3 2n + 3 3n + 4 3n − 3 + 7 7 c, Để C = = = 3+
Z = n −1U (7) =  1  ;  7 n −1 n −1 n − 1 6n − 3 6n + 2 − 5 5 d, Để D = = = 2 −
Z = 3n +1U (5) =  1  ;  5 3n + 1 3n + 1 3n + 1 63
Bài 6: Cho phân số A = 3n + với n N, tìm n để A là số tự nhiên 1
Bài 7: Tìm n Z để các phân số sau là số nguyên: n +10 n + 3 2n + 3 2 n + 3 a, d, 2n − b, 8 2n − c, 2 7 n + 2 HD :
a, Ta có : 2n – 8 =2(n-4) => n+10 2 và n+10 n – 4 hay n là số chẵn và n + 10 n − 4
b, Ta có : 2n – 2 =2(n – 1)=> n+3 2 và n+3 n – 1 hay n là số lẻ và n + 3 n −1
c, Ta có : 2n+3 7 => 2n+10 7= >n+5 7 => n= 7k – 5 (k  N ) d, Ta có : 2
n + 2n − 2n + 3 n + 2 = (
n n + 2) − 2n − 4 + 7 n + 2 = (
n n + 2) − 2(n + 2) + 7 n + 2 =>7 n+2 8n +193
Bài 8: Tìm n  N để A = 4n+ sao cho: 3
a, Có giá trị là số tự nhiên
b, Là phân số tối giản
c, Với n từ 150-170 thì A rút gọn được HD : 187 a, A = 2 + 1  ; 1  1; 1  7; 1  87
4n + để A là số tự nhiên thì 4n+3  U(187) =  3 187
b, Để A tối giản thì 4n+ tối giản hay 187 không chia hết cho 4n+3 hay 4n+3 # 11k và 4n+3 3 # 17
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 4 1
 00 11k + 2 170
c, Để A rút gọn được thì n = 11k + 2 hoặc n = 17h – 5=>  1
 00 17h − 5 170 3a + 5b + 2
Bài 9: CMR nếu (a – 1; b+1) thì A = 5a +8b + là phân số tối giản 3 HD:
Gọi d=UCLN(3a+5b+2; 5a+8b+3) => 5(3a+5b+2) – 3(5a+8b+3) d=> b+1 d
Và 8(3a+5b+2) – 5(5a+8b+3) d=> a – 1 d => d UC( a – 1; b+1)
Mà UCLN( a – 1; b+1) =1 => d =1; - 1 2 n + 4
Bài 10: Tìm n Z sao cho cả A = B = n − và 1
n + là các số nguyên 1 n + 9
Bài 11: Cho phân số A = n − (n Z, n > 6), Tìm n để phân số có giá trị nguyên dương 6 75
Bài 12: Cho phân số A = 5n − (n N*). Tìm n để 2
a, Phân số A là số tự nhiên b, A rút gọn được 2n + 7
Bài 13: Tìm n  N để n + là số nguyên 1 Bài 14: Tìm số tự nhiên n nhỏ nhất
để các phân số sau tối giản: 1 2 3 2001 2002 ; ; ;...; ;
n + 3 n + 4 n + 5 n + 2003 n + 2004 HD: a
Các phân số đã cho có dạng: n + 2+ với a=1; 2; 3; ...; 2001; 2002 a a
Để n+ 2+ tối giản thì UCLN(n+2+a;a) =1, => UCLN(n+2; a)=1=> n+2 và a là nguyên tố a cùng nhau
Với mỗi số 1,2,3,..., 2002 và n+2 nhỏ nhất thì n+2=2003( Vì 2003 là số nguyên tố) 19 n
Bài 15: Tìm n để tích hai phân số có giá trị ngyên n − và 1 9 2 3x − 2
Bài 16: Tìm x để giá trị của biểu thức: P = là số nguyên 2 3x +1 2017 − x
Bài 17: Cho T = 10− , tìm các giá trị nguyên của x để: T có giá trị nguyên, T có giá trị lớn nhất x x + 2
Bài 19: Cho M = x − , biết x là số hữu tỉ âm, và M là số nguyên, Tìm x 1
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 5
DẠNG 3: Tìm n để phân số có GTLN hoặc GTNN
Bài 1: Tìm n  Z để các phân số sau có GTNN: 6n − 4 6n −1 x −13 2x + 4 a, A = B = A = B = 2n + b, 3 3n + c, 2 x + d, 3 x + 1 HD: 13 13
a, Do n  Z nên 2n+3 Z , Để A = 3 − 2n + nhỏ nhất thì 3
2n + số dương lớn nhất 3
khi 2n+3 là số nguyên dương nhỏ nhất=> 2n+3 =1=> n = -1 5 5
b, Do n Z nên 3n+2 Z , Để B = 2 − 3n+ nhỏ nhất thì 2 3n + là số dương lớn nhất 2
hay 3n+2 là số nguyên dương bé nhất => 3n+2 =1 =>n = -1/3( loại) nên 3m+2 =2=> n=0 16 16
c, Do x Z nên x+3 Z Để A = 1− x + nhỏ nhất thì 3
x + là số dương lớn nhất 3
hay x+3 là số nguyên dương nhỏ nhất hay x+3 =1=> x = - 2 2 2
d, Do x Z nên x+1 Z để B = 2 + x + nhỏ nhất thì 1
x + là số âm nhỏ nhất 1
hay x+1 là số nguyên âm lớn nhất hay x+1 = - 1 => x = - 2
Bài 2: Tìm n  Z để các phân số sau có GTNN: 10x + 25 3x + 7 20a +13 a, E = A = B = 2x + b, 4 x − c, 1 4a + d, 3 3 − D = 2x − 5 HD: 5 5
a, Do x  Z nên 2x+4 Z Để E = 5 + 2x + nhỏ nhất thì 4 2x + là số âm nhỏ nhất 4
hay 2x+4 là số nguyên âm lớn nhất hay 2x+4 = - 1 => x= - 5/2 (loại) khi đó 2x+4 = - 2 => x= - 3 10 10
b, Do x Z nên x-1  Z Để A = 3 + x − nhỏ nhất thì 1
x − là số âm nhỏ nhất 1
hay x -1 là số nguyên âm lớn nhất hay x - 1 = - 1=> x=0 2 2
c, Do a Z nên 4a+3 Z Để B = 5 − 4a + nhỏ nhất thì 3
4a + là số dương lớn nhất 3
hay 4a+3 là số nguyên dương nhỏ nhất hay 4a+3 =1=> a =-1/2(loại)
hay 4a+3 =2 => a = -1/4(loại) hay 4a+3=3=> a=0 3 −
d, Do x Z nên 2x-5  Z , Đề D = 2x − nhỏ nhất thì 2x – 5 là số nguyên dương bé nhất 5 hay 2x – 5 =1=> x =3
Bài 3: Tìm n  Z để các phân số sau có GTNN: 4n +1 2n − 3 8 − x 3 − a, A = B = C = E = 2n + b, 3 n + c, 2 x − d, 3 2n − 5 HD: 5 5
a, Do n Z nên 2n+3  Z , Để A = 2 − 2n + nhỏ nhất thì 3
2n + là số dương lớn nhất 3
=> 2n+3 là số nguyên dương nhỏ nhất => 2n+3=1=> n= - 1 7 7
b, Do n Z nên n+2  Z , Để B = 2 − n + nhỏ nhất thì 2 n +
là số dương lớn nhất 2
=> n+2 là số nguyên dương nhỏ nhất=> n+2 =1=> n= - 1
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 6 5 5
c, Do x  Z nên x-3 Z , Để C = 1
− + x− nhỏ nhất thì 5
x − là số âm nhỏ nhất 5
=> x – 5 là số nguyên âm lớn nhất => x – 5 = - 1 => x= 4 3 − 3
d, Do n Z nên 2n-5  Z , Để E = 2n − nhỏ nhất thì 5
2n − là số dương lớn nhất 5
=> 2n-5 là số nguyên dương nhỏ nhất => 2n-5 =1=>n=3 x
Bài 4: Tìm x  Z để các phân số sau có GTNN: A = 5x − 2 HD : 1  5x  1  2  2
Do x Z nên 5x-2 Z , Để A = = 1+     nhỏ nhất thì
5  5x − 2  5  5x − 2  5x − là số âm nhỏ 2 nhất 1
=> 5x - 2 là số nguyên âm lớn nhất => 5x - 2= -1 = x =
(loại) khi đó 5x - 2= - 2 => x = 0 5
Bài 5: Tìm n, x Z để các phân số sau có GTLN n +1 14 − n 7 − x 1 a, C = D = E = C = n − b, 2 4 − c, n x − d, 5 4 + x HD: 3 3
a, Do n  Z nên n-2  Z , Để C = 1+ n − lớn nhất thì 2
n − là số dương lớn nhất 2
khi đó n – 2 là số nguyên dương nhỏ nhất => n - 2 = 1=> n = 3 10 10
b, Do n Z nên 4 – n  Z , Để D = 1+ 4− lớn nhất thì n 4 − là số dương lớn nhất n
hay 4 – n là số nguyên dương nhỏ nhất => 4 – n = 1 => n = 3 2 2
c, Do x Z nên x-5 Z , Để E = 1
− + x− lớn nhất thì 5
x − là số dương lớn nhất 5
hay x – 5 là số nguyên dương nhỏ nhất => x – 5 = 1=> x = 6 1 1
d, Do x Z nên 4+x  Z , Để C = 4+ lớn nhất thì x 4 + là số dương lớn nhất x
hay 4+x là số nguyên dương nhỏ nhất => 4 + x = 1 => x = 3
Bài 6: Tìm n, x  Z để các phân số sau có GTLN 5x −19 3 − 3n −1 a, D = D = C = x − b, 9 2x − c, 5 2 − n + 3 HD: 26 26
a, Do x Z nên x-9  Z , Để D = 5 + x − lớn nhất thì 9
x − là số dương lớn nhất 9
hay x – 9 là số nguyên dương nhỏ nhất => x – 9 =1=> x = 10 3 − 3
b, Do x Z nên 2x-5 Z ,Để D = 2x − lớn nhất thì 5
2x − là số ấm nhỏ nhất 5
hay 2x -5 là số nguyên âm lớn nhất => 2 x – 5= - 1=> x = 2 1  6n − 2  1  7 
c, Do n Z nên -2n + 3 Z , Để C = = 3 − +     lớn nhất 2  2 − n + 3  2  2 − n + 3  7 hay 2
n + là số dương lớn nhất, hay -2n + 3 là số nguyên dương bé nhất => -2n+3 =1 => n 3 =1
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 7
Bài 7: Tìm n  Z để các phân số sau có GTNN: 7n − 8 2n − 3 1 8 − x a, A = B = D = A = 2n − b, 3 n − c, 2 n + d, 3 x − 3
Bài 8: Tìm n  Z để các phân số sau có GTNN: x − 3 14 − x 1 a, B = C = D = x + b, 2 4 − c, x x + 5
Bài 9: Tìm n  Z để các phân số sau có GTLN 1 n +1 6n − 3 a, C = E = D = x + b, 5 n − c, 5 3n + d, 1 2n − 3 E = n − 2
Bài 10: Tìm n  Z để các phân số sau có GTLN n +1 4n +1 2n − 3 6n − 3 a, A = B = C = E = n − b, 5 2n + c, 3 n + d, 2 3n +1
Bài 11: Tìm n  Z để các phân số sau có GTLN 7n − 8 2n − 3 3n −1 6n − 3 a, F = G = I = d, K = 2n − b, 3 n − c, 2 −2n + 3 3n + 1 10n − 3
Bài 12: Tìm số tự nhiên n để B = 4n − Đạt giá trị lớn nhất, Tìm GTLN đó 10 HD : 5(2n − 5) + 22 5 11 B = = + 2(2n − 5) 2 2n − 5 1− 6n
Bài 13: Tìm số nguyên n sao cho A = 3x − đạt giá trị nhỏ nhất 2
Bài 14: Tìm các giá trị nguyên của x để: 2 8 − x a, A = B = 6 − có giá trị lớn nhất b, x x − có GTNN 3 ab
Bài 15: Tìm GTNN của phân số : A = a + b 5x −19
Bài 16: Tìm GTNN của mỗi biểu thức: A = = + nếu x+y=1 x − , 2 2 C x y 4
Bài 17: Tìm các số tự nhiên a, b nhỏ nhất sao cho 7 8 a = b (1) HD: 7  a  Từ 7 8
a = b => b =   vì b N nên a b => a=b.k (k  N)  b a Và vì a > b =>
1 = k  2 , thay a = b.k vào (1) ta được 7 7 8 7
b .k = b = k = b b Mà k  2 => 7 7 7
k  2 = b  2 mà b nhỏ nhất nên 7
b = 2 , khi đó k = 2 => 7 8 a = 2 .2 = 2 n
Bài 18: Cho số tự nhiên n có hai chữ số, chữ số hàng chục là x, hàng đơn vị là y, Gọi M = x + y a, Tìm n để M=2
b, Tìm n để M nhỏ nhất HD: 10x + y a, Ta có:
= 2 = y = 8x , Mà x,y là các chữ số nên x=1 và y=8 x + y
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 8
x + y + 9x 9x 9 y b, M = =1+ = 1+ để M nhỏ nhất thì 1 +
lớn nhất hay y lớn nhất và x x + y x + y y x 1+ x nhỏ nhât
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 9
DẠNG 4: Các bài toán liên qua đến phân số 30 1
Bài 1: Tìm a, b, c, d  N* , biết : = 43 1 a + 1 b + 1 c + d 17 11
Bài 2: Cộng cả tử và mẫu của phân số
với cùng 1 số nguyên rồi rút gọn ta được phân số . 21 13 Hãy tìm số nguyên đó ? 3
Bài 3: Khi cộng cả tử và mẫu của phân số
với cùng 1 số nguyên x thì được 1 phân số có giá trị bằng 7 1 . Tìm số nguyên x? 3
Bài 4: Tìm 1 phân số tối giản, Biết rằng khi cộng cả tử và mẫu của phân số ấy với mẫu của số đó thì
được 1 số mới lớn giấp hai lần phân số ban đầu ? HD: a
Gọi phân số tối giản lúc đầu là
, nếu chỉ cộng mẫu số vào mẫu số ta được phân số : b a a = a là 2 lần, b +
phân số này nhỏ hơn phân số b 2b b a + b Để
gấp hai lần phân số ban đầu thì a+b giấp 4 lần a 2b 1
=> Mẫu số b phải giấp 3 lần tử số a, phân số tối giản thỏa mãn điều kiện trên là 3 a a 9 21
Bài 5: Tìm phân số tối giản
nhỏ nhât khác 0 sao cho khi chia cho mỗi phân số và ta được b b 14 35
kết quả là 1 số tự nhiên
Bài 6: Tìm số tự nhiên n nhỏ nhất để các phân số sau tối giản: 1 2 3 2001 2002 ; ; ;...; ;
n + 3 n + 4 n + 5 n + 2003 n + 2004 HD : a a
Các phân số trên có dạng , a  =1,2,3,...,2002, để n + 2 + a n + 2 + tối giản thì : a UCLN ( ;
a n + a + 2) = 1 = UCLN (n + 2; a) = 1 = n+2 và a là hai số nguyên tố cùng nhau
Với mỗi số : 1,2,3,...,2002 và n+2 nhỏ nhất =>n+2=2003 là số nguyên tố=> n=2001 1 1 1 1 51
Bài 7: Cho 50 số tự nhiên: a ,a ,a ,...,a , t/ m : + + +...+ = , Chứng minh rằng trong 1 2 3 50 a a a a 2 1 2 3 50
50 số đó có ít nhất hai số bằng nhau
GV: Ngô Thế Hoàng _ THCS Hợp Đức 10