Soạn văn 7: Cốm Vòng Chuẩn bị đọc
Câu 1. Em đã từng ăn cốm chưa? Hãy chia sẻ cảm nhận của em về mùi vị của cốm.
Mùi vị của cốm: dẻo, thơm và ngọt.
Câu 2. Dựa vào nhan đề, em hãy dự đoán nội dung của văn bản.
Nội dung của văn bản: Giới thiệu về Cốm Vòng.
* Tóm tắt văn bản: Cốm và hồng tưởng chừng như tương phản nhưng thực chất
khi ăn cùng lại nâng vị ngon của nhau lên. Hình ảnh những cô gái làng Vòng đi
bán cốm thật mộc mạc, bình dị. Thôn Vòng Hậu và Vòng Sở ở Làng Vòng
chính là nơi sản xuất ra cốm quý. Cốm nguyên là cái hạt non của “thóc nếp hoa
vàng”. Lúa ngắt ở cánh đồng về, được tuốt để cho những hạt thóc rơi ra. Những
người đàn bà làng Vòng khéo léo đảo cốm, hay giã cốm cũng đều tay. Thóc giã
ra rồi sàng, rồi hồ cốm và cuối cùng được trình bày trên lá chuối, lá sen để đem
đi bán. Người thưởng thức cũng phải thanh lịch, cao quý.
Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1. Chú ý những từ tác giả dùng để miêu tả màu sắc, mùi vị của cốm và hồng.
Mầu sắc tương phản mà lại tôn lẫn nhau lên; đến cái vị của hai thức đó, tưởng là
xung khắc mà ai ngờ lại cũng thắm đượm với nhau; giản dị mà thanh khiết; chói
lọi mà vương giả, vị ngọt lừ của hồng nâng mùi thơm của cốm lên.
Câu 2. Em hình dung thế nào về hình ảnh cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán
được tác giả miêu tả trong đoạn này?
Hình ảnh cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán được tác giả miêu tả với nét mộc
mạc, giản dị mà thanh lịch.
Câu 3. Để làm ra sản phẩm cốm, cần bao nhiêu công đoạn? a. Ngắt lúa b. Tuốt lúa c. Đảo trong nồi rang d. Xay, giã thóc đ. Sàng thóc g. Hồ
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong các đoạn văn sau:
Vì thế, ăn miếng cốm cho ra miếng cốm, người ta cũng cần phải tỏ ra một chút
gì thanh lịch, cao quý; phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi, và nhất là phải ăn từng
chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng.
Ta vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến tinh chất thơm của cốm thoang thoảng
mùi lúa đòng đòng, tinh chất ngọt của cốm phiêu phiêu như khí trời trong sạch
và ta sẽ thấy rằng ăn một miếng cốm vào miệng là ta nuốt cả hương thơm của
những cánh đồng quê của ông cha ta vào lòng. Dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao! Gợi ý:
Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong các đoạn văn:
 ăn miếng cốm cho ra miếng cốm
 tỏ ra một chút gì thanh lịch, cao quý; tiếc từng hạt rơi, hạt vãi
 ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng
 vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ
 Dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!
Câu 2. Tìm một số chi tiết thể hiện sự hòa quyện giữa cảm xúc, suy nghĩ của
tác giả với vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo vật trong văn bản và nêu tác dụng của chúng. Gợi ý:
- Một số chi tiết thể hiện sự hòa quyện giữa cảm xúc, suy nghĩ của tác giả với
vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo vật trong văn bản:
 Có ai, một buổi sáng mùa thu… yêu đương?
 Một ngày đầu tháng Tám…phơi phới.
 Ta vừa nhai nhỏ nhẹ… Mà cảm khái nhường bao!
- Tác dụng: Cho thấy sự hòa hợp giữa thiên nhiên và tạo vật, cùng với đó là tâm
hồn đẹp đẽ của tác giả, sự trân trọng nét đẹp văn hóa của quê hương.
Câu 3. Đọc văn bản, em cảm nhận được điều gì về tâm hồn của nhà văn Vũ Bằng?
Nhà văn Vũ Bằng có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm cùng với đó là tình yêu thiên
nhiên, đất nước sâu sắc, tha thiết.
Câu 4. Xác định chủ đề của văn bản. Dựa vào đâu em xác định như vậy?
Chủ đề của văn bản: Nét đẹp của Cốm Vòng.
Dựa vào nhan đề, nội dung bài viết để xác định chủ đề.
Câu 5. Em hãy chỉ ra một số đặc điểm của tùy bút được thể hiện qua văn bản.
 Ghi chép những kiến thức về Cốm Vòng (công đoạn làm cốm, những cô
gái làng Vòng gánh cốm đi bán, cách thưởng thức cốm…)
 Giọng văn uyển chuyển, linh hoạt; Người kể chuyện xưng “tôi” để dẫn
dắt mạch cảm xúc cho bài tùy bút…
Câu 6. “Ờ mà thật vậy, sao cứ phải là lá sen mới gói được cốm? Mà sao cứ phải
là rơm tươi của cây lúa mới đem buộc được gói cốm”. Hãy viết từ 3 đến 5 câu
trình bày cách lí giải của em về câu hỏi trên. Gợi ý:
- Mẫu 1: Hai câu hỏi trên nhằm khẳng định được tầm quan trọng của lá sen và
rơm tươi trong việc gói cốm. Lá sen và rơm tươi của cây lúa đều là những sự
vật đã quen thuộc, gắn bó. Khi bọc trong lá sen, cốm sẽ có mùi thơm và ngon
hơn. Cốm không chỉ là thứ quà bình dị, dân dã mà còn mang đậm chất tinh tế,
hương sắc của trời đất mỗi độ thu về. - Mẫu 2:
Hai câu hỏi phủ định “Ờ mà thật vậy, sao cứ phải là lá sen mới gói được cốm?
Mà sao cứ phải là rơm tươi của cây lúa mới đem buộc được gói cốm?” nhằm để
khẳng định tầm quan trọng trong của lá sen và rơm tươi trong việc gói cốm.
Đây là hai câu hỏi tu từ, hỏi nhưng không nhằm mục đích tìm câu trả lời. Bởi
bản thân người viết đã có câu trả lời, mục đích của câu hỏi nhằm nhấn mạnh vai
trò của lá sen và rơm tươi trong việc gói cốm. Chỉ có dùng lá sen thì hương vị
của cốm mới có thể giữ lại một cách trọn vẹn nhất. Bọc trong lá sen là những
hạt cốm thơm ngon, dẻo quánh, bên ngoài được buộc bằng những cọng rơm
tươi ở cây lúa tạo nên một sự dân dã, bình dị, quen thuộc mà không kém phần
chắc chắn. Chính vì vậy, lá sen và rơm tươi là hai nguyên liệu quan trọng trong
việc lưu giữ nét đẹp truyền thống nhất của cốm, không gì có thể thay thế được.