Đại cương môn Kinh tế chính trị Mác Lênin - Trường Đại học lao động -  xã hội

NHÓM 11
Bảng đánh giá thành viên nhóm STT
Họ và tên Nhiệm vụ Nhận xét 94 Nguyễn Quỳnh Phương Tổng hợp nội dung Tham gia tích cực, có nhiều đóng góp cho bài thảo luận nhóm 17 Trịnh Thị Kim Anh Nội dung
Chủ động, có tinh thần trách nhiệm cao 24 Nguyễn Minh Chính Nội dung Nhiệt tình, chủ động trong công việc 80 Vũ Quốc Nam Nội dung Nội dung đóng góp đầy đủ, tham gia bài thảo luận nhóm tốt 53 Nguyễn Mai Hương Nội dung
Nội dung đầy đủ, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao 18 Đặng Ngọc Ánh Thiết kế slide
Chủ động, có tinh thần trách nhiệm cao, đóng góp tích cực 29 Đào Tuấn Dương Thuyết trình 30 Nguyễn Thị Thùy Dương Nội dung Đúng hạn, có trách nhiệm cao 93 Lê Thị Phương Nội dung Hoàn thành tốt nhiệm vụ 126 Trần Vũ Bảo Trung Thuyết trình THẢO LUẬN
ĐỀ: Làm rõ lịch sử phát triển của các cuộc cách mạng công nghiệp, những vai trò
của các cuộc cách mạng đó đối với sự phát triển của xã hội loài người? Trách
nhiệm của sinh viên cần đóng góp gì để thực hiện thành công công nghiệp hóa,
hiện đại hóa ở Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0?
1. Khái niệm cách mạng công nghiệp
- Cách mạng công nghiệp là những bước phát triển nhảy vọt về chất trình độ của tư
liệu lao động trên cơ sở những phát minh đột phá về kỹ thuật và công nghệ trong
quá trình phát triển của nhân loại kéo theo sự thay đổi căn bản về phân công lao
động xã hội cũng như tạo bước phát triển năng suất lao động cao hơn hẳn nhờ áp
dụng một cách phổ biến những tính năng mới trong kỹ thuật – công nghệ đó vào đời sống xã hội
2. Lịch sử các cuộc cách mạng công nghiệp
a) Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất (cuối thế kỷ 18 - giữa thế kỷ 19):
- Thời gian: Khởi phát từ nước Anh, bắt đầu từ giữa thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX
- Địa điểm: Bắt đầu tại Anh và nhanh chóng lan sang châu Âu và Hoa Kỳ. - Nội dung:
+ Tiền đề của cuộc cách mạng này xuất phát từ sự phát triển hang hóa của
ngành công nghiệp dệt vải sau đó lan tỏa ra các ngành kinh tế khác của nước Anh.
+ Chuyển từ lao động thủ công thành lao động sử dụng máy móc, thực hiện cơ
giới hóa sản xuất bằng việc sử dụng năng lượng nước và hơi nước. - Đặc điểm:
+) Công nghệ: Xuất hiện máy hơi nước, máy kéo sợi, và các máy móc tự động hóa cơ bản.
+) Sản xuất: Chuyển từ sản xuất thủ công sang sản xuất hàng loạt trong các nhà máy.
+) Nông nghiệp: Sự cải cách trong nông nghiệp với kỹ thuật mới giúp nâng cao sản lượng.
- Địa điểm: Bắt đầu tại Anh và nhanh chóng lan sang châu Âu và Hoa Kỳ. - Tác động:
+) Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên đã mở ra một kỷ nguyên mới trong
lịch sử nhân loại – kỷ nguyên sản xuất cơ khí, cơ giới hóa
+) Thay thế hệ thống kỹ thuật cũ có tính truyền thống của thời đại nông nghiệp
(kéo dài 17 thế kỷ) bằng một hệ thống kỹ thuật mới với nguồn động lực là máy
hơi nước và nguồn nguyên, nhiên vật liệu và năng lượng mới là sắt và than đá
+) Nó khiến lực lượng sản xuất được thúc đẩy phát triển mạnh mẽ, tạo nên tình
thế phát triển vượt bậc của nền công nghiệp và nền kinh tế
⇨ Cuộc cách mạng công nghiệp này được đánh dấu bởi dấu mốc quan trọng là
việc James Watt phát minh ra động cơ hơi nước năm 1784. Phát minh vĩ đại
này đã châm ngòi cho sự bùng nổ của công nghiệp thế kỷ 19 lan rộng từ
Anh đến châu Âu và Hoa Kỳ.
b) Cách mạng công nghiệp lần thứ hai (cuối thế kỷ 19 - đầu thế kỷ 20):
- Thời gian: Khoảng từ 1870 đến khi thế chiến I nổ ra - Đặc điểm:
+) Công nghệ: Phát triển điện, động cơ đốt trong, và công nghệ hóa học.
+) Sản xuất: Ra đời của dây chuyền lắp ráp, làm cho sản xuất hàng hóa trở nên
nhanh chóng và hiệu quả.
- Địa điểm: Lan rộng từ Anh sang châu Âu, Mỹ, và Nhật Bản. - Tác động:
+) Về tư tưởng kinh tế - xã hội, cuộc cách mạng này tạo ra những tiền đề thắng
lợi của chủ nghĩa xã hội ở quy mô thế giới.
+) Cuộc cách này đã mở ra kỷ nguyên sản xuất hàng loạt, được thúc đẩy bởi sự
ra đời của điện và dây chuyền lắp ráp
+) Kích thích phát triển kinh tế và sự bùng nổ công nghiệp.
+) Phát triển giao thông và truyền thông (đường sắt, điện thoại) tạo ra mạng
lưới kết nối toàn cầu.
⇨ Yếu tố quyết định của cuộc cách mạng này là chuyển sang sản xuất trên cơ
sở điện - cơ khí và sang giai đoạn tự động hóa cục bộ trong sản xuất, tạo ra
các ngành mới trên cơ sở khoa học thuần túy, biến khoa học thành một
ngành lao động đặc biệt.
c) Cách mạng công nghiệp lần thứ ba (những năm đầu thập niên 60 – cuối
thế kỷ XX)
- Thời gian: Bắt đầu từ khoảng những năm đầu thập niên 60 của thế kỷ XX đến cuối thế kỷ XX - Đặc điểm:
+) Giai đoạn 1947 – 1979: Mạng lưới toàn cầu World Wide Web chính thức hình thành
+) Những năm 1980: Máy tính trở thành công cụ phổ biến và quen thuộc,
điện thoại di động đầu tiên được cho ra mắt
+) Giai đoạn 1990 – 1992: Internet được ứng dụng rộng khắp trong các hoạt
động kinh doanh. Mạng toàn cầu đã trở thành một nhân tố không thể thiếu
trong cuộc sống hằng ngày của một nửa dân số Mỹ vào cuối những năm 1990
+) Năm 2000: Internet ngày càng phổ biến, số lượng người sử dụng điện
thoại di động ngày càng tăng. Truyền hình cũng bắt đầu chuyển sang tín hiệu kỹ thuật số - Thành tựu:
+) Internet: “Kỷ nguyên của những gã khổng lồ” ra đời vào năm 1974 và
được phát triển mạnh mẽ cho đến nay. Các cụm từ như “cư dân mang” hay
“cộng đồng mạng” dần trở nên quen thuộc hơn
+) SMAC là viết tắt của các cụm từ: Social media (Mạng xã hội), Mobile
(Công nghệ di động), Analytics (Công nghệ phân tích), Cloud (Điện toán
đám mây) được ra đời
+) Big data được ra đời và được tận dụng, khai thác để tìm hiểu insigns khách hang - Đặc trưng:
+) Sự tiến bộ về hạ tầng điện tử, máy tính và số hóa vì nó xúc tác từ sự phát
triển của chất bán dẫn, siêu máy tính, máy tính cá nhân
+) Sự xuất hiện của công nghệ thông tin, tự động hóa sản xuất
⇨ Sử dụng Công nghệ thông tin và máy tính để tự động hóa sản xuất
d) Cách mạng công nghiệp lần thứ tư
- Thời gian: Được đề cập lần đầu tiên năm 2011 tại Hội chợ triển lãm công
nghệ Hannover (Cộng hòa liên bang Đức) và được chính phủ Đức đưa vào
“Kế hoạch hành động chiến lược công nghệ cao” năm 2012 - Đặc điểm:
+) Được hình thành dựa trên cơ sở cuộc cách mạng số, gắn với sự phát triển
và phổ biến của internet kết nối vạn vật với nhau nhằm hàm ý có sự thay đổi
về chất trong lực lượng sản xuất trong nền kinh tế thế giới
+) Những yếu tố cốt lõi của Kỹ thuật số trong cách mạng công nghiệp lần
thứ tư sẽ là: Trí tuệ nhân tạo (AI), Vạn vật kết nối – Internet of Things (IoT)
và dữ liệu lớn (Big Data). Trên lĩnh vực công nghệ sinh học, Cách mạng
Công nghiệp 4.0 tập trung vào nghiên cứu để tạo ra những bước nhảy vọt
trong Nông nghiệp, Thủy sản, Y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi
trường, năng lượng tái tạo, hóa học và vật liệu. Cuối cùng là lĩnh vực Vật lý
với robot thế hệ mới, máy in 3D, xe tự lái, các vật liệu mới (graphene,
skyrmions…) và công nghệ nano.
+) Cách mạng công nghiệp 4.0 có thể gây ra sự bất bình đẳng. Đặc biệt có
thể phá vỡ thị trường lao động. Khi tự động hóa thay thế lao động chân tay
trong nền kinh tế, khi robot thay thế con người trong nhiều lĩnh vực, hàng
triệu lao động trên thế giới có thể rơi vào cảnh thất nghiệp, nhất là những
người làm trong lĩnh vực bảo hiểm, môi giới bất động sản, tư vấn tài chính, vận tải…
- Đặc trưng: Xuất hiện của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, big data, in 3D,…
=> Liên kết giữa thế giới thực và ảo, để thực hiện công việc thông minh và hiệu quả nhất
https://www.youtube.com/embed/ExTGYOLAmJM?feature=oembed
3. Vai trò của các cuộc cách mạng đó đối với sự phát triển của xã
hội loài người
a) Thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất :
- Tư liệu sản xuất máy móc ra đời thay thế cho lao động thủ công cho đến
sự ra đời của máy tính điện tử , chuyển nền sản xuất sang giai đoạn tự động hóa .
- Cách mạng công nghiệp đặt ra nhiều đòi hỏi về chất lượng nguồn nhân lực
ngày càng cao , vừa tạo điều kiện để phát triển nguồn nhân lực.
- Tạo ra cơ hội việc làm mới mặc dù cách mạng công nghệ có thể dẫn đến
sự mất việc làm trong một số ngành nghề, nhưng nó cũng tạo ra nhiều cơ
hội việc làm mới trong các lĩnh vực công nghệ, dịch vụ, và sáng tạo.
b) Tăng trưởng kinh tế :
- Kinh tế số tạo ra các ngành công nghiệp mới, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
- Toàn cầu hóa kết nối thế giới, tạo điều kiện cho giao thương, hợp tác quốc tế.
- Cách mạng công nghiệp tạo ra những bước nhảy vọt về sản xuất và tiêu
dùng, góp phần vào sự phát triển kinh tế toàn cầu. Nền kinh tế chuyển từ
nông nghiệp sang công nghiệp, mở ra nhiều cơ hội việc làm mới.
- Sự phát triển của công nghệ và giao thông đã thúc đẩy thương mại toàn
cầu, tạo ra sự kết nối giữa các quốc gia và nền kinh tế.
- Chuyển đổi từ nông nghiệp sang công nghiệp cách mạng công nghiệp đã
tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ từ nền kinh tế nông nghiệp sang nền kinh tế
công nghiệp, thúc đẩy sản xuất hàng hóa quy mô lớn.
c) Cải tiến công nghệ :
- Sự phát triển của công nghệ trong giai đoạn này đã tạo ra những đổi mới
quan trọng trong giao thông, truyền thông và năng lượng, cải thiện chất
lượng cuộc sống và kết nối con người trên toàn cầu.
- Khuyến khích tư duy công nghệ tạo ra môi trường làm việc sáng tạo,
khuyến khích mọi người tìm ra giải pháp mới.
- Phát triển khoa học công nghệ hỗ trợ các nhà khoa học nghiên cứu, khám
phá những bí ẩn của vũ trụ.
- Công nghệ thông tin và truyền thông đã làm cho thế giới trở nên kết nối
hơn. Con người có thể giao tiếp và làm việc với nhau từ xa, mở rộng thị
trường và hợp tác toàn cầu.
d) Cải thiện chất lượng cuộc sống :
- Mang lại nhiều tiện ích trong sinh hoạt hàng ngày, từ giao thông đến y tế,
giúp nâng cao chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ con người.
- Y tế công nghệ y sinh giúp phát hiện và điều trị bệnh hiệu quả hơn, kéo dài tuổi thọ.
- Giáo dục học trực tuyến, thực tế ảo mở ra cơ hội học tập cho mọi người, mọi lúc, mọi nơi.
e) Cải cách xã hội :
- Cách mạng công nghiệp đã thúc đẩy các phong trào xã hội, bao gồm quyền
lao động, quyền phụ nữ, và các phong trào đòi hỏi cải cách chính trị, giúp
nâng cao nhận thức và quyền lợi cho nhiều tầng lớp trong xã hội.
- Bình đẳng giữa nam giới và nữ giới , tránh phân biệt cổ hủ “ trọng nam khinh nữ”
f) Thay đổi văn hóa , lối sống :
- Cách mạng công nghiệp đã ảnh hưởng đến văn hóa, nghệ thuật và lối sống
của con người, với sự xuất hiện của các phong trào nghệ thuật mới và những
thay đổi trong các giá trị xã hội.
g) Đô thị hóa :
- Tạo ra sự đô thị hóa mạnh mẽ. Các thành phố và khu công nghiệp đã hình
thành, trở thành trung tâm kinh tế và văn hóa mới.
- Sự phát triển của các ngành công nghiệp đã thúc đẩy quá trình đô thị hóa.
Người lao động từ nông thôn di cư vào các thành phố để tìm kiếm việc làm,
dẫn đến sự hình thành và phát triển của các khu đô thị lớn.
h) Tác động đến môi trường :
- Mặc dù cách mạng công nghiệp mang lại nhiều lợi ích, nhưng nó cũng gây
ra các vấn đề môi trường nghiêm trọng như ô nhiễm và khai thác tài nguyên thiên nhiên quá mức.
https://www.youtube.com/watch?v=HgDNaqAYtkw
4. Trách nhiệm của sinh viên cần đóng góp gì để thực hiện thành
công công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam trong bối cảnh
cách mạng công nghiệp 4.0?
Là một sinh viên, một cá nhân trong đội ngũ trí thức, có thể nói trong bối cảnh
hiện nay, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vừa là cơ hội cũng lại là
thách thức to lớn. Để góp phần thực hiện thành công công nghiệp hóa, hiện đại
hóa ở nước ta khi mà quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá của Việt Nam ta
đang ở những bước đầu chập chững, chúng ta cần chủ động, tích cực dựa trên
những nội dung đã nêu trên. Cụ thể:
- Tích cực học tập, nâng cao trình độ lý luận chính trị, bồi đắp tư tưởng cách
mạng trong sáng. Phải có lập trường tư tưởng vững vàng, có lòng yêu nước,
có niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và sự nghiệp mới.
- Tích cực học tập và tự học tập để nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn,
khoa học, kỹ thuật và tay nghề. Trong thời kỳ phát triển kinh tế - xã hội
trong nước và hội nhập quốc tế, thanh niên nước ta cần nâng cao trình độ
học vấn, tay nghề khả năng thực tế, kỹ năng lao động để thích ứng với thị
trường lao động trong nước và thị trường lao động quốc tế.
- Đặc biệt là chú trọng vào việc tiếp thu những công nghệ hiện đại, áp dụng có
hiệu quả vào thực tiễn cuộc sống.
- Nhận thức đúng đắn về mục tiêu, nhiệm vụ của đất nước, sẵn sàng cống
hiến,tiếp thu tinh hoa nhân loại, nhưng hòa nhập chứ không hòa tan. - Đặc biệt là chú trọng vào việc tiếp thu những công nghệ hiện đại, áp dụng có 5 . -
Tích cực học tập, nâng cao trình độ lý luận chính
trị, bồi đắp tư tưởng cách
Document Outline

• NHÓM 11
• THẢO LUẬN
  • 1. Khái niệm cách mạng công nghiệp
  • 2. Lịch sử các cuộc cách mạng công nghiệp
    • d) Cách mạng công nghiệp lần thứ tư
    • b) Tăng trưởng kinh tế :
    • c) Cải tiến công nghệ :
    • d) Cải thiện chất lượng cuộc sống :
    • h) Tác động đến môi trường :