Dàn ý phân tích bài Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm chi tiết nhất

Dàn ý phân tích bài Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm chi tiết nhất
1. Dàn ý phân tích bài Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm (Mẫu 1) MỞ BÀI:
Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Khoa Điềm và đoạn trích Đất Nước. THÂN BÀI:
a. Lịch sử của Đất Nước:
- Đất Nước đã tồn tại từ khi chúng ta bắt đầu nhận thức về nó. Tác giả khẳng định rằng, khi
chúng ta lớn lên, đất nước đã hiện diện trước mắt chúng ta, khuyến khích mọi người tìm hiểu về gốc rễ của mình.
- Đất Nước chính là những thứ gần gũi, bình dị trong cuộc sống hàng ngày của người Việt: như
"miếng trầu của bà", "búi tóc của mẹ"...
- Đất Nước phát triển theo quá trình lao động và sự đấu tranh của người dân, như những câu
như "cái kèo cái cột thành tên" hay "một nắng hai sương".
- Đánh giá: Tác giả mang đến một cách nhìn độc đáo về nguồn gốc của đất nước, nó xuất phát
từ sự sâu sắc của văn hóa, văn học, lịch sử và truyền thống dân tộc.
b. Định nghĩa về Đất Nước: - Về mặt địa lý:
+ Tác giả tách rời "đất" và "nước" để suy ngẫm sâu hơn.
+ Đất Nước là không gian mỗi người quen thuộc, như "nơi anh đến trường", "nơi em tắm", kết
nối với ký ức tình yêu: "nơi em đánh rơi ... thương thầm".
+ Đất Nước cũng là không gian của cả cộng đồng, một không gian kế thừa qua thời gian, như
"nơi con chim phượng hoàng ... dân mình đoàn tụ".
- Đất Nước được quan sát qua lịch sử:
+ Trong quá khứ, nó là nơi linh thiêng, liên quan đến các truyền thuyết và huyền thoại.
+ Hiện tại, nó là trái tim của mỗi người, chứa đựng giá trị và tình yêu của họ.
+ Tương lai sẽ thấy thế hệ mới "mang đất nước đi xa".
- Mỗi người có trách nhiệm với đất nước, cần đóng góp và hi sinh cho sự phát triển của nó.
- Đánh giá: Đất Nước không chỉ gần gũi và quen thuộc mà còn linh thiêng, trường tồn qua thời gian.
c. Triết lý về Đất Nước từ dân:
- Thiên nhiên và văn hóa của đất nước không chỉ là do tạo hóa mà còn là tinh thần của mỗi người.
+ Nhờ vào tình cảm và truyền thống, như "hòn Vọng Phu", "hòn Trống Mái".
+ Nhờ vào tinh thần anh hùng, như những địa danh lịch sử. - Dân làm nên lịch sử:
+ Họ là những người bình dị nhưng luôn yêu nước.
+ Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của mỗi người trong lịch sử.
- Dân cống hiến và bảo tồn giá trị cho đất nước, từ đó xây dựng và phát triển nền kinh tế, văn hóa.
- Đánh giá: Đất Nước là sự hòa quyện của dân tộc, từ quá khứ đến hiện tại và tương lai, được
bảo vệ và phát triển bởi tất cả mọi người. KẾT BÀI:
Cảm nhận riêng của bản thân về đoạn trích Đất Nước.
2. Dàn ý phân tích bài Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm (Mẫu 2) MỞ BÀI:
- Nguyễn Khoa Điềm là một nhà thơ thuộc thế hệ những người viết lên tinh thần chống lại sự
thù địch từ Mỹ để bảo vệ quê hương. Tác phẩm thơ của ông không chỉ phản ánh sự nồng nàn
của trái tim mà còn thể hiện sự suy tư sâu rộng về đất nước và dân tộc.
- Bài thơ "Đất nước" nằm trong tác phẩm dài có tên "Mặt đường khát vọng". Nó là một sáng tác
đậm chất triết lí, nêu bật tư tưởng về sự gắn kết giữa dân tộc và đất nước. THÂN BÀI:
(1) Đất nước không chỉ được hiểu qua góc độ lịch sử, văn hóa, mà còn qua khía cạnh sâu rộng
của không gian và thời gian.
a. Nguyễn Khoa Điềm, qua tác phẩm của mình, đã khẳng định: “Khi ta lớn lên đất nước đã có
rồi”. Điều này khơi gợi lòng người tìm về nguồn gốc đất nước.
- Cơ bản, đất nước phản ánh những thực hư đơn giản, gắn liền với cuộc sống cổ truyền của
người Việt như “ngày xưa” hay “miếng trầu”. Những nét đặc trưng như việc búi tóc hay cách
yêu thương sâu sắc được thể hiện qua bài thơ.
- Qua các từ ngữ như “cái kèo cái cột thành tên” hay “một nắng hai sương”, tác giả mô tả hành
trình phát triển của đất nước, từ công việc lao động đến kháng chiến.
- Tác phẩm cho thấy, đất nước không chỉ là lịch sử, văn hóa mà còn là tâm hồn và truyền thống của mỗi người dân.
b. Về định nghĩa đất nước:
- Nguyễn Khoa Điềm chia tách "đất" và "nước" để đắm chìm trong ý nghĩa sâu xa. Đất nước là
nơi mỗi người đặt chân tới trường, tắm, và gặp gỡ tình yêu. Nó không chỉ là không gian mà còn là ký ức và quá khứ.
- Đất nước, trong bài thơ, là tâm hồn, một nơi mỗi người đều sở hữu và mang trong mình. Tình
yêu và sự gắn kết với nó giúp mỗi người trở nên giàu có và hài lòng.
- Đối với tương lai, sự kỳ vọng đặt vào thế hệ trẻ khi họ tiếp tục bảo vệ và phát triển đất nước,
đem theo những ước mơ và hứa hẹn cho tương lai.
(2) Cảm nhận sâu sắc về đất nước: Đất nước của nhân dân
- Đặc trưng địa lý của đất nước không chỉ do sự sắp đặt tự nhiên mà còn được hình thành từ
bản tính và số phận của mỗi cá nhân, là biểu hiện của trái tim và tâm hồn của con người:
+ Được hình thành từ tình yêu thương, lòng trung thành, như “hòn Vọng Phu” và “hòn Trống Mái”.
+ Từ tinh thần kiên định, dũng cảm trong việc xây dựng và bảo vệ quốc gia, ta có những di sản
lịch sử như các di tích dấu ấn quốc gia.
+ Từ tâm hồn yêu nghề và kính trọng tri thức, ta có những “núi Bút non Nghiên”.
- Nhân dân chính là nguồn gốc của 4000 năm lịch sử:
+ Đó là những con người bình dị nhưng đầy niềm tự hào về đất nước.
+ Nguyễn Khoa Điềm nhấn mạnh sức mạnh của những người vô danh trong lịch sử, khẳng định
sự quan trọng của mỗi cá nhân trong sự phát triển của dân tộc.
- Nhân dân đã tạo ra và nuôi dưỡng những giá trị tinh thần và vật chất cho đất nước, như văn
hóa truyền thống: “truyền hạt lúa”, “truyền lửa”, “truyền giọng nói”, và bằng cách gắn bó với
danh tính của mỗi xã, làng, họ đã cùng nhau xây dựng một nền tảng vững chắc cho sự tiến bộ của quốc gia.
- Tư duy trung tâm và nguồn cảm hứng của đoạn văn là: “đất nước này chính là nơi sinh sống
của nhân dân, nơi mang trên mình những truyền thuyết và huyền thoại”. Đất nước được thể
hiện qua trái tim và tinh thần của mỗi người, với khả năng yêu thương, trân trọng tình bạn, và
sẵn lòng chiến đấu vì tổ quốc. - Đánh giá:
+ Đối với nội dung: “Đất nước” đã mô tả một cái nhìn độc đáo về quê hương, kết hợp giữa văn
hóa, lịch sử và địa lý, dựa trên tâm niệm chung: “quê hương là của nhân dân”.
+ mặt nghệ thuật: Tác giả đã khéo léo sử dụng ngôn ngữ dân gian và triết học để tạo nên một
bức tranh sâu sắc và đa dạng. KẾT BÀI:
Đoạn trích đã khẳng định rõ ràng tư tưởng “đất nước của nhân dân”, phản ánh sự yêu thương
quê hương sâu sắc của tác giả và thúc đẩy mỗi người đối diện với tình yêu và trách nhiệm của
mình đối với đất nước trong bối cảnh hiện tại.
3. Dàn ý phân tích bài Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm (Mẫu 3) MỞ BÀI:
- Giới thiệu đôi nét về nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm và bài thơ Đất nước.
- Khái quát nội dung và nghệ thuật của bài thơ Đất nước. THÂN BÀI:
(1) Nguồn gốc của Đất Nước
- Đất Nước đã tồn tại từ lâu đời và trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều truyền thuyết và câu chuyện dân gian.
- Những câu chuyện như Trầu Cau giới thiệu đến tình anh em, tình yêu vợ chồng và những
phong tục đặc trưng của dân tộc.
- Thánh Gióng, một huyền thoại quen thuộc, tái hiện lòng yêu nước và dũng cảm chống lại kẻ thù.
- Đất Nước không chỉ phát triển từ những phong tục truyền thống như búi tóc hay tình yêu gia
đình mà còn từ cuộc sống hàng ngày, từ việc xây nhà, trồng trọt của người Việt.
(2) Định nghĩa về Đất Nước
- Về không gian: Đất Nước là không gian mà con người gắn bó, từ việc đi học đến những khoảnh
khắc thư giãn. Nó cũng là nơi mà mỗi người dựa vào khi nhớ về quê hương. - Về lịch sử:
+ Trong quá khứ, Đất Nước là biểu tượng của sự truyền thống và văn hóa, là nguồn gốc của dân tộc Việt.
+ Hiện tại, Đất Nước trở nên gần gũi hơn trong tâm trí mỗi người, được thể hiện qua ngôn ngữ
và phong tục truyền thống.
+ Trong tương lai, Đất Nước mang trong mình hy vọng về những thế hệ sau, những người trẻ
tuổi với khát vọng và trách nhiệm sẽ làm nên những thay đổi to lớn cho dân tộc.
(3) Tư tưởng: Đất Nước của Nhân Dân a. Về mặt địa lý:
- Đất Nước được cảm nhận qua những địa danh nổi tiếng như núi Vọng Phu, hòn Trống Mái hay
Đất tổ Hùng Vương. Đặc biệt, nó thể hiện sự đoàn kết của toàn dân, từ Bắc đến Nam, trở thành một gia đình lớn.
- Đất Nước không chỉ là biểu tượng vẻ đẹp tâm hồn Việt mà còn gợi nhớ sự kiên định, lòng
trung hiếu, và lòng yêu nước sâu sắc của dân tộc. Dù là những vật thể giản dị như con cóc, con
gà, cũng đã trở thành biểu tượng của quê hương.
b. Về khía cạnh lịch sử:
- Trong suốt 4000 năm văn hiến, mặc dù có những con người không được ghi danh trong sách
vở, nhưng chính họ đã làm nên Đất Nước và làm nên lịch sử.
- Dân tộc không chỉ góp phần xây dựng và bảo vệ Đất Nước mà còn có trách nhiệm lớn lao là
truyền dạy những giá trị văn hóa và tinh thần cho thế hệ sau.
c. Về mặt văn hóa sâu rộng:
- Tác giả đã chọn lọc ba câu ca dao để thể hiện ba giá trị văn hóa cốt lõi của người Việt, đồng
thời cũng là ba nét đẹp văn hóa đặc trưng của dân tộc.
- Ca dao "Yêu em từ thuở trong nôi" thể hiện tình yêu thương sâu sắc đối với người thân.
- Ca dao "Cầm vàng mà lội qua sông" đề cao tình nghĩa và trọng trách hơn cả vật chất.
- Ca dao "Thù này ắt hẳn còn lâu" tái hiện tinh thần bất khuất trong cuộc chiến chống lại kẻ thù gian ác. KẾT BÀI:
- Khái quát lại những giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
- Cảm nhận cá nhân về bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm.