Đạo Mẫu - Đạo Mẫu là một tín ngưỡng dân gian bản địa của Việt Nam | Đại học Văn Lang

Sự phát triển hiện tại của đạo Mẫu
Đạo Mẫu là một tín ngưỡng dân gian bản địa của Việt Nam, thờ Mẫu -
những vị nữ thần linh thiêng, được coi là đấng sáng tạo, bảo trợ cho con
người và đất nước. Đạo Mẫu có lịch sử lâu đời, được hình thành từ hàng
nghìn năm trước, và cho đến ngày nay vẫn là một trong những tín ngưỡng
phổ biến nhất ở Việt Nam.
Đạo Mẫu đã có lịch sử hàng nghìn năm và được UNESCO công nhận là Di
sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2016.
Trong những năm gần đây, đạo Mẫu đã có sự phát triển mạnh mẽ, cả về
quy mô và hình thức. Sự phát triển này có thể được nhìn nhận từ một số khía cạnh sau:
+ Số lượng tín đồ tăng nhanh: Đạo Mẫu không chỉ phổ biến ở các vùng
nông thôn, mà còn ngày càng được đón nhận ở các thành phố lớn.
Theo thống kê của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, hiện nay cả nước
có khoảng 20 triệu tín đồ đạo Mẫu.
+ Hình thức biểu hiện đa dạng: Bên cạnh các hình thức truyền thống như
lễ hội, hầu đồng, đạo Mẫu hiện nay còn có nhiều hình thức biểu hiện
mới, phù hợp với nhu cầu của tín đồ trong thời đại mới. Ví dụ như các
hoạt động văn hóa, nghệ thuật, giáo dục về đạo Mẫu,. . Các nghi lễ, lễ
hội của đạo Mẫu đã được cải tiến, hiện đại hóa, đồng thời vẫn giữ
được bản sắc truyền thống vốn có.
+ Nhận thức của xã hội được nâng cao: Đạo Mẫu không chỉ được coi là
một tín ngưỡng, mà còn là một di sản văn hóa phi vật thể quan trọng
của Việt Nam. Trong những năm gần đây, đã có nhiều công trình
nghiên cứu khoa học về đạo Mẫu, góp phần nâng cao nhận thức của
xã hội về tín ngưỡng này.
Một số nguyên nhân dẫn đến sự phát triển của đạo Mẫu trong thời gian gần đây:
+ Sự gia tăng của các đền, phủ, điện thờ Mẫu: Trong những năm gần
đây, số lượng các đền, phủ, điện thờ Mẫu đã tăng lên đáng kể. Điều
này cho thấy sự quan tâm của người dân đối với đạo Mẫu ngày càng lớn.
+ Sự phát triển của các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng gắn liền với đạo
Mẫu: Các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng gắn liền với đạo Mẫu, như
hầu đồng, hát chầu văn,. . cũng ngày càng phát triển. Các hoạt động
này không chỉ là nơi để người dân bày tỏ niềm tin, tín ngưỡng mà còn
là nơi để họ giao lưu, gặp gỡ, gắn kết cộng đồng.
+ Sự quan tâm của các cơ quan chức năng đối với đạo Mẫu: Các cơ
quan chức năng của Việt Nam đã có nhiều chính sách, biện pháp để
bảo tồn và phát huy đạo Mẫu. Điều này đã góp phần quan trọng vào
sự phát triển của đạo Mẫu trong những năm gần đây.
Những bước phát triển này cho thấy đạo Mẫu đang ngày càng khẳng định
được vai trò và vị thế của mình trong đời sống tinh thần của người Việt. Đạo
Mẫu không chỉ là một tín ngưỡng tôn giáo, mà còn là một nét văn hóa đặc
sắc của Việt Nam, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Những thách thức đối với đạo Mẫu
Bên cạnh những mặt tích cực, đạo Mẫu cũng đang phải đối mặt với một số
thách thức, trong đó có thể kể đến những thách thức sau:
+ Thương mại hóa: Trong những năm gần đây, đạo Mẫu đã bị thương
mại hóa ở một số nơi. Điều này dẫn đến việc các nghi lễ, lễ hội của
đạo Mẫu bị biến tướng, mất đi tính linh thiêng.
+ Biến tướng: Đạo Mẫu là một tín ngưỡng dân gian, nên vẫn tồn tại
những yếu tố mê tín dị đoan trong một số cộng đồng. Điều này dẫn
đến việc đạo Mẫu bị hiểu sai, bị gắn với những hình ảnh tiêu cực.
+ Thiếu hiểu biết: Do đạo Mẫu là một tín ngưỡng dân gian, nên vẫn còn
nhiều người chưa hiểu rõ về đạo Mẫu. Điều này dẫn đến việc đạo Mẫu
bị kỳ thị, bị coi là một tín ngưỡng lạc hậu.
Để giải quyết những thách thức này, cần có sự nỗ lực của cả cộng đồng, đặc
biệt là các cơ quan chức năng và những người theo đạo Mẫu. Dưới đây là
một số giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy đạo Mẫu:
+ Tăng cường tuyên truyền, giáo dục về đạo Mẫu: Cần tăng cường tuyên
truyền, giáo dục về đạo Mẫu, giúp mọi người hiểu rõ hơn về giá trị văn
hóa, nhân văn của tín ngưỡng này.
+ Cải thiện công tác quản lý: Cần có sự quản lý chặt chẽ của các cơ
quan chức năng để ngăn chặn các hoạt động thương mại hóa, biến
tướng trong thực hành tín ngưỡng.
+ Nâng cao nhận thức của cộng đồng: Cần nâng cao nhận thức của
cộng đồng về đạo Mẫu, giúp mọi người hiểu và tôn trọng tín ngưỡng này.
Việc khắc phục những thách thức đối với đạo Mẫu là một nhiệm vụ quan
trọng, cần có sự chung tay của các cấp, các ngành và toàn xã hội.
Tầm quan trọng của việc tìm hiểu đạo Mẫu trong văn hóa Việt Nam
Vì là một nét văn hóa bản địa đặc sắc, nên việc tìm hiểu đạo Mẫu có tầm
quan trọng to lớn trong văn hóa Việt Nam, thể hiện ở những khía cạnh sau:
+ Giúp hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa của Việt Nam: Đạo Mẫu là một
bộ phận quan trọng của văn hóa Việt Nam. Việc tìm hiểu đạo Mẫu sẽ
giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hóa, phong tục tập quán của dân tộc.
+ Giúp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống: Đạo Mẫu là
một di sản văn hóa quý giá của dân tộc. Việc tìm hiểu đạo Mẫu sẽ góp
phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
+ Giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về đạo Mẫu: Đạo Mẫu là một
tín ngưỡng mang tính nhân văn, hướng con người đến những giá trị tốt
đẹp. Việc tìm hiểu đạo Mẫu sẽ giúp nâng cao nhận thức của cộng
đồng về đạo Mẫu, từ đó góp phần xây dựng xã hội hài hòa, phát triển.
Việc tìm hiểu đạo Mẫu mang lại cho chúng ta những lợi ích cụ thể sau:
+ Hiểu rõ hơn về hệ thống thần điện của đạo Mẫu: Đạo Mẫu thờ phụng
một hệ thống thần điện phong phú, đa dạng. Việc tìm hiểu hệ thống
thần điện của đạo Mẫu sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tín ngưỡng này.
+ Hiểu rõ hơn về các nghi lễ, lễ hội của đạo Mẫu: Đạo Mẫu có hệ thống
nghi lễ, lễ hội phong phú, độc đáo. Việc tìm hiểu các nghi lễ, lễ hội của
đạo Mẫu sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về đời sống tâm linh của người Việt.
+ Hiểu rõ hơn về âm nhạc, nghệ thuật của đạo Mẫu: Đạo Mẫu có hệ
thống âm nhạc, nghệ thuật phong phú, đa dạng. Việc tìm hiểu âm
nhạc, nghệ thuật của đạo Mẫu sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về đời
sống văn hóa của người Việt.
Tóm lại, việc tìm hiểu đạo Mẫu là một việc làm cần thiết và có ý nghĩa quan
trọng đối với văn hóa Việt Nam. Chúng ta cần có những nỗ lực để tìm hiểu
và bảo tồn đạo Mẫu, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc. Mấy cái nguồn tùm lum:
https://dantri.com.vn/van-hoa/toa-dam-nghi-le-hau-dong-co-truyen-bao-
ton-phat-huy-tin-nguong-tho-mau-20231022200933955.htm
https://baothainguyen.vn/van-hoa/202310/bao-ton-tin-nguong-tho-mau- tam-phu-a7f51b9/
https://dangcongsan.vn/tu-tuong-van-hoa/tin-nguong-tho-mau-net-van- hoa-can-luu-giu-275062.html
https://bvhttdl.gov.vn/phat-huy-vai-tro-cua-cong-dong-trong-bao-ton-gia-
tri-di-san-van-hoa-20210222090113975.htm
https://www.govangtam.vn/tam-linh/vai-tro-cua-tin-nguong-tho-mau- trong-doi-song.html
https://www.vietnamplus.vn/bai-tru-me-tin-di-doan-de-huong-toi-mot-doi-
song-tam-linh-van-minh/705764.vnp
Source hình đền thờ Mẫu:
https://dantri.com.vn/du-lich/tham-ngoi-den-thieng-ba-chua-thuong-
ngan-cach-ha-noi-hon-70km-20220105173735429.htm