Đất Nước Việt Nam - Tình Yêu và Di sản Văn Hóa của Nguyễn Đình Thi

VIỆT NAM THÂN YÊU
Việt Nam đất nước ta ơi !
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn.
Cánh cò bay lả dập dờn,
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều.
Quê hương biết mấy thân yêu,
Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau.
Mặt người vất vả in sâu,
Gái trai cũng một áo nâu nhuộm bùn.
Đất nghèo nuôi những anh hùng,
Chìm trong máu chảy lại vùng đứng lên.
Đạp quân thù xuống đất đen,
Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa.
Nguyễn Đình Thi Tác giả : * Tiểu sử
- Nguyễn Đình Thi (1924- 2003), sinh ra tại Thành phố Luông Pha Băng, nước Lào
và qua đời ngày 18 tháng 4 năm 2003 tại Hà Nội.
- Ông tham gia kháng chiến và giữ nhiều chức vụ quan trọng của Đảng.
- Nguyễn Đình Thi được xem là một nghệ sĩ đa tài, ông sáng tác nhạc, làm thơ, viết
tiểu thuyết, kịch, tiểu luận phê bình. Ở lĩnh vực nào ông cũng có những đóng góp đáng trân trọng.
- Trong cuộc đời hoạt động chính trị và nghệ thuật của mình ông đã được Nhà
nước trao tặng rất nhiều giải thưởng cao quý như :
+ Huân chương kháng chiến chống Pháp hạng Nhất.
+ Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất.
+ Huân chương Độc lập hạng Nhất.
+ Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng.
+ Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I về văn học nghệ thuật. * Sự nghiệp văn học
a. Phong cách nghệ thuật
- Thơ ông tự do, phóng khoáng mà vẫn hàm súc, sâu lắng, suy tư và có nhiều tìm
tòi theo hướng hiện đại.
- Những tác phẩm văn xuôi của Nguyễn Đình Thi là sự phản ánh kịp thời cuộc
chiến đấu anh dũng của nhân dân ta trong các cuộc kháng chiến. Các tác phẩm của
ông đều mang tính thời sự về các cuộc kháng chiến của dân tộc Việt Nam. b. Tác phẩm chính
- Thơ: Người chiến sỹ (1958); Bài thơ Hắc Hải (1958); Dòng sông trong xanh
(1974); Tia nắng (1985); Đất nước (1948 - 1955); Việt Nam quê hương ta; Nhớ; Lá đỏ. .
- Tiểu thuyết "Xung kích", "Vỡ bờ"; "Thu đông năm nay" (1954), "Bên bờ sông
Lô" (1957), "Vào lửa" (1966), "Mặt trận trên cao" (1967) . .
- Phê bình văn học: Tiểu luận "Nhận đường".
- Kịch: Con nai đen (1961); Hoa và Ngần (1975); Giấc mơ (1983); Rừng trúc
(1978); Nguyễn Trãi ở Đông Quan (1979); Người đàn bà hóa đá (1980); Tiếng
sóng (1980); Cái bóng trên tường (1982); Trương Chi (1983); Hòn Cuội (1983 - 1986). Tác phẩm : - Thể thơ : Lục bát
- Xuất xứ : Bài thơ được trích từ trường ca Bài thơ Hắc Hải sáng tác 1955 – 1958
(nguồn: Tuyển thơ Nguyễn Đình Thi, NXB Văn học, 2001).
- Hoàn cảnh sáng tác : Được ra đời trong hoàn cảnh đất nước đã dành lại được độc
lập và đang trong giai đoạn xây dựng đất nước. - Bố cục : 2 đoạn
+ Đoạn 1 ( 4 câu thơ đầu ) ⟶ Vẻ đẹp thiên nhiên của đất nước Việt Nam.
+ Đoạn 2 (còn lại) ⟶ Vẻ đẹp của con người Việt Nam.
• VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊNViệtNamđấtnướctaơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn Cánh cò bay lả rập rờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều.
+ Ngôn từ giản dị, hình ảnh gần gũi khiến cho lời thơ đã in sâu vào tiềm
thức mỗi người dân Việt Nam.
+ Đại từ “ta” không chỉ riêng một cá nhân mà đây là toàn thể 54 anh em dân
tộc trên khắp đất nước Việt Nam thể hiện được niềm tự hào dân tộc tha thiết
và dạt dào dành cho đất nước Việt Nam.
+ Giữa nền xanh biếc “biển lúa” là hình ảnh đàn cò trắng chao nghiêng rập
rờn. Hình ảnh “biển lúa” rộng mênh mông gợi cho ta niềm tự hào về sự giàu
đẹp, trù phú của quê hương. Biển lúa mênh mông hứa hẹn một sự no đủ,
cánh cò bay lả rập rờn thật thanh bình, giản dị và đáng yêu.
Nhà thơ đã tinh tế vẽ nên một bức tranh hài hòa màu sắc, cảnh vật của làng
quê Việt Nam. Những hình ảnh quen thuộc của làng quê xưa đã đi vào lời
thơ. Hình ảnh cánh đồng lúa mênh mông, với những cánh cò trắng bay lả rập
rờn cũng từng xuất hiện trong ca dao: “Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng”
+ Hình ảnh “cánh cò bay lả dập dờn” gợi vẻ nên thơ, xao xuyến mọi tấm
lòng. Đất nước còn mang niềm tự hào với vẻ đẹp hùng vĩ và nên thơ của
“đỉnh Trường Sơn” cao vời vợi sớm chiều mây phủ. Khung cảnh thiên nhiên
đất nước hiện lên với vẻ thanh bình.
⟶ Đất nước Việt Nam ta hiện ra trong khổ thơ trên của nhà thơ Nguyễn
Đình Thi thật giàu đẹp và đáng yêu, thật nên thơ và hùng vĩ. Qua đó ta đã
cảm nhận được tình cảm thiết tha yêu quý và tự hào về quê hương, đất nước
của tác giả Nguyễn Đình Thi.
• VẺ ĐẸP CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM
Quê hương biết mấy thân yêu,
Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau.
Mặt người vất vả in sâu,
Gái trai cũng một áo nâu nhuộm bùn.
Đất nghèo nuôi những anh hùng,
Chìm trong máu chảy lại vùng đứng lên.
Đạp quân thù xuống đất đen,
Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa.
+ Để có được đất nước thanh bình, đẹp đẽ như ngày hôm nay, biết bao thế
hệ đã phải chịu thật nhiều đau thương, mất mát, chịu bao gông xiềng của phong kiến, đế quốc.
+ Ông cha ta có câu “ giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”, do vậy từ “ gái trai”
câu thơ của Nguyễn Đình Thi cho thấy sự dũng cảm,ý chí quyết tâm chống
giặc, đòi lại độc lập cho dân tộc không phân biệt giới tính.
+ Hình ảnh “ áo nâu nhuộm bùn” như minh chứng cho sự gian lao, tảo tần,
cho đức hy sinh của những con người thật thà, chất phác. Trước muôn vàn
khổ đau, mảnh đất nghèo biến những con người bé nhỏ thành những anh
hùng bất khuất, không chịu lùi bước trước bạo tàn mà “chìm trong máu lửa
lại vùng đứng lên”. Trong mọi hoàn cảnh, lòng yêu nước luôn được đặt lên
trên hết. Chiến thắng của nhân dân ta cũng chính ở tinh thần tự cường và ý chí gan dạ ấy.
+ Vần thơ Nguyễn Đình Thi độc đáo ở chỗ, bên cạnh những cụm từ nhanh,
mạnh còn là những gam màu nóng của “áo nâu”, “máu lửa”, “đất đen”, thể
hiện bản lĩnh kiên định của người dân chân chất yêu chuộng hòa bình. Cao
cả hơn là tính nhân văn được tác giả gói gọn trong câu thơ “súng gươm vứt
bỏ lại hiền như xưa”. Những con người không chỉ anh dũng trong chiến đấu
mà còn biết vượt qua mất mát chiến tranh, chịu thương, chịu khó cùng nhau
xây dựng đất nước hòa bình, hạnh phúc.
Từ bức tranh làng quê tươi đẹp, thanh bình ở hiện tại, tác giả gợi lại hình ảnh
quá khứ hào hùng của dân tộc, để rồi sau đó lại hòa âm điệu nhẹ nhàng,
thanh thoát vào nhịp sống mới mẻ. Đó là một Việt Nam chan hòa ánh nắng,
nơi “hoa thơm, cỏ ngọt bốn mùa trời xanh”, nơi con người “yêu trọn tấm
tình thủy chung”. Đất nước còn mang vẻ hữu tình bởi vô vàn cảnh sắc tươi
mới: màu đen đôi mắt trở nên “long lanh” đầy cảm xúc, bàn tay rắn rỏi trong
đau thương cũng như có “phép tiên”… Tất cả dệt nên một cuộc sống tinh khôi.
Quê hương không chỉ là nơi ta sinh ra, mà còn là nơi in dấu tuổi thơ, nơi của
những “bâng khuâng chuyến đò” mà đêm đêm vọng câu hò Trương Chi.
Mảnh đất “chôn rau, cắt rốn” ấy chan chứa bao nghĩa tình, khiến ai đi xa
cũng phải nhớ về. Điệp từ “ta đi ta nhớ” càng nhấn mạnh tình yêu son sắt, sự gắn bó bền chặt: Ta đi ta nhớ núi rừng
Ta đi ta nhớ dòng sông vỗ bờ
Từ nỗi nhớ nước non đến nỗi nhớ những điều dung dị, mộc mạc:
Nhớ đồng ruộng, nhớ khoai ngô
Bát cơm rau muống quả cà giòn tan
“Ta” lớn lên nhờ đồng ruộng và khoai ngô, nhờ bữa cơm đạm bạc của rau
muống, quả cà dầm tương. Thức quà của làng quê giản dị mà nuôi nấng biết
bao thế hệ nên người. Dù mai này cất bước đến đâu, bữa cơm ấy vẫn luôn
hiện hữu như sợi dây gắn kết để gợi nhớ quê hương. Yêu đất nước cũng
chính là yêu từ bao điều bình dị như thế.
Đất nước ngày một khang trang, đời sống nhân dân cũng đổi thay rõ rệt. Vậy
nhưng, hình ảnh hào hùng trong quá khứ và niềm vui của con người những
năm đầu hòa bình sẽ mãi trường tồn với thời gian. Để mỗi chúng ta có thể tự
hào rằng, Việt Nam đất nước ta ơi/ Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn…
Document Outline

• VIỆT NAM THÂN YÊU
• Tác giả :
• Tác phẩm :
• •VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN
• •VẺ ĐẸP CỦA CON NGƯỜI VIỆT NAM