Đấu thầu trong kinh doanh 2024: Đặc điểm, quy trình và nguyên tắc môn Quản trị kinh doanh | Đại học Công nghệ Giao thông vận tải

Table of Contents
1. Đấu thầu là gì? Trình bày đặc điểm, vai trò và nguyên tắc của đấu thầu? Phân loại đấu
thầu?.................................................................................................................1
2. Trình bày các hình thức và các phương thức lựa chọn nhà thầu?...............................8
3. Tại sao nói hoạt động đấu thầu luôn có sự quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước? 12
4. Nội dung và trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động đấu thầu?...13
5. Nêu sự cần thiết phải lập kế hoạch đấu thầu? Trình bày căn cứ, nội dung, nguyên tắc và
trình tự các bước lập kế hoạch đấu thầu?...............................................................14
6. Hãy nêu quy trình lựa chọn nhà thầu đối với đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế cho
góithầu mua sắm hàng hóa theo phương thức 1 giai đoạn 1 túi hồ sơ và 1 giai đoạn 2 túi
hồ sơ?.....................................................................................................................19
7. Quy trình lựa chọn nhà thầu đối với chỉ định thầu?..............................................21
8. Quy trình lựa chọn nhà thầu đối với chào hàng cạnh tranh?...................................22
9. Quy trình lựa chọn nhà thầu đối với hình thức tự thực hiện?..................................25
10. Hồ sơ mời thầu là gì? Trình bày các căn cứ, lựa chọn nhân sự chuẩn bị HSMT? Nội
dung, vai trò và yêu cầu của hồ sơ mời thầu?..........................................................25
11. Hồ sơ dự thầu là gì? Trình tự lập hồ sơ dự thầu gói thầu mua sắm hàng hóa?..........28
12. Đánh giá hồ sơ dự thầu là gì? Trình bày nội dụng, phương pháp và quy trình đánh giá
hồ sơ dự thầu?..................................................................................................30
13. Đấu thầu qua mạng là gì? Trình bày đặc điểm và vai trò của đấu thầu qua mạng?....35
14. Hệ thống đấu thầu qua mạng là gì? Trình bày yêu cầu và chức năng của hệ thống đấu
thầu qua mạng?.................................................................................................38
15. Trình bày các nhân tố ảnh hưởng đến đấu thầu qua mạng?..................................39
1. Đấu thầu là gì? Trình bày đặc điểm, vai trò và nguyên tắc của đấu thầu?
Phân loại đấu thầu?
*Khái niệm: Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để kí kết và thực hiện hợp đồng
cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp; lựa chọn
nhà đầu tư để kí kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tư theo hình thức đối tác công
tư, dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. * Đặc điểm:
- Đấu thầu là một hoạt động thương mại. Trong đó bên dự thầu là các thương nhân
có đủ điều kiện và mục tiêu mà bên dự thầu hướng tới là lợi nhuận, còn bên mời
thầu là xác lập được hợp đồng mua bán hàng hóa, sử dụng dịch vụ với các điều kiện tốt nhất cho họ.
- Đấu thầu là một giai đoạn tiền hợp đồng. Hoạt động đấu thầu luôn gắn với quan
hệ mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ. Trong nền kinh tế đấu thầu không diễn
ra như 1 hoạt động độc lập, nó chỉ xuất hiện khi con người có nhu cầu mua sắm
hàng hóa và sử dụng dịch vụ. Mục đích cuối cùng của đấu thầu là là giúp bên mời
thầu tìm ra chủ thể có khả năng cung cấp hàng hóa, dịch vụ với chất lượng và giá
cả tốt nhất. Sau khi quá trình đấu thầu hoàn tất, người trúng thầu sẽ cùng với người
tổ chức đấu thầu đàm phán, để kí hợp đồng mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ hay xây lắp công trình.
- Chủ thể tham gia quan hệ đấu thầu hàng hóa, dịch vụ. Theo Luật thương mại,
trong hoạt động đấu thầu có thể xuất hiện bên thứ ba như các công ty tư vấn giúp
lập hồ sơ mời thầu, chuyên gia giúp đỡ, đánh giá hồ sơ dự thầu. Tuy nhiên đây là
hoạt động không qua trung gian, không có thương nhân làm dịch vụ đấu thầu hàng
hóa, dịch vụ cho thương nhân khác nhận thù lao. Quan hệ đấu thầu luôn được xác
lập giữa 1 bên mời thầu và nhiều bên dự thầu. Nhưng vẫn có trường hợp ngoại lệ
như trong trường hợp chỉ định đầu tư.
- Hình thức pháp lí của quan hệ đấu thầu hàng hóa, dịch vụ là hồ sơ mời thầu và
hồ sơ dự thầu. Hồ sơ mời thầu là văn bản pháp lí do bên mời thầu lập, trong đó có
đầy đủ những yêu cầu về kĩ thuật, tài chính và thương mại của hàng hóa cần mua
sắm, dịch vụ cần sử dụng. Còn hồ sơ dự thầu thể hiện năng lực, mức độ đáp ứng
của bên dự thầu trước các yêu cầu trong hồ sơ mời thầu.
- Giá của gói thầu: xét trên góc độ giá cả thì đấu thầu cần thiết phải có sự khống
chế về giá, gọi là giá gói thầu hoặc dự toán _ được đưa ra bởi bên mời thầu theo
khả năng tài chính của bên mời thầu. Bên dự thầu đưa ra giá cao hơn khả năng tài
chính của bên mời thầu thì dù có tốt đến mấy cũng khó có thể thắng thầu. bên dự
thầu nào đáp ứng được các yêu cầu của bên mời thầu mà có giá càng thấp thì sẽ càng có cơ hội *Vai trò:
⮚ Vai trò vói chủ đầu tư trong đấu thầu
- Thực hiện có hiệu quả yêu cầu về chất lượng công trình, tiết kiệm được vốn đầutư
xây dựng cơ bản, bảo đảm tiến độ xây dựng công trình.
- Thông qua đấu thầu xây lắp, tăng cường quản lý vốn đầu tư, tránh thất thoát lãngphí.
- Bảo đảm quyền chủ động, tránh tình trạng phụ thuộc vào một nhà xây dựng
trongxây dựng công trình trong quá trình đấu thầu
- Tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh giữa các doanh nghiệp
xâydựng trong quá trình đấu thầu
- Cho phép chủ đầu tư nâng cao trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ kinh tế kỹ thuậtcủa
chính các chủ đầu tư trong quá trình đấu thầu
⮚ Vai trò đối với nhà thầu
- Tham dự đấu thầu và hướng tới mục tiêu thắng thầu, các nhà thầu phải tự
hoànthiện mình trên tất cả phương diện.
- Nhờ nguyên tắc công khai và bình đẳng trong đấu thầu: các nhà thầu cạnh
tranhbình đẳng trên thương trường, các nhà thầu phải phát huy tối đa tính chủ
động trong việc tìm kiếm các cơ hội tham dự đấu thầu và kí kết hợp đồng (khi
trúng thầu) tạo công ăn việc làm cho người lao động, phát triển sản xuất.
- Nhờ đấu thầu, các nhà thầu phải đầu tư có trọng điểm nhằm nâng cao năng lựccông
nghệ và kỹ thuật của mình. Từ đó sẽ nâng cao năng lực của doanh nghiệp trong tham gia đấu thầu.
- Để đạt mục tiêu thắng thầu, các công ty xây lắp phải tự hoàn thiện các mặt quảnlý,
nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý trong tham gia đấu thầu và thực
hiện công trình đã thắng thầu.
- Thông qua phương thức đấu thầu, các công ty sẽ tự nâng cao hiệu quả công
tácquản trị chi phí kinh doanh, quản lý tài chính, thúc đẩy nâng cao hiệu quả kinh
tế khi giá bỏ thầu thấp nhưng vẫn thu được lợi nhuận. *Nguyên tắc:
⮚ Nguyên tắc cạnh tranh
- Cạnh tranh trong đấu thầu được hiểu là các nhà thầu thuộc mọi thành phần kinhtế,
đều được tạo điều kiện thuận lợi để tham gia đấu thầu, tất cả các nhà thầu có đầy
đủ khả năng về kỹ thuật cũng như tài chính và mong muốn, đều có quyền tham
gia đấu thầu, không phân biệt là nhà thầu trong nước hay nhà thầu nước ngoài, số
lượng các nhà thầu tham gia đấu thầu càng nhiều thì BMT càng có cơ hội lựa chọn
được nhà thầu tốt nhất.
- Nguyên tắc cạnh tranh thể hiện rất rõ thông qua nội dung của HSMT (quy định
vềđiều kiện tham gia dự thầu và những yêu cầu khác về thực hiện hợp đồng).
⮚ Nguyên tắc công bằng
- Công bằng được hiểu là các nhà thầu khi cùng tham gia đấu thầu thì được
hưởngnhững quyền lợi như nhau và phải có nghĩa vụ như nhau. Các nhà thầu có
mức độ đáp ứng như nhau thì được đánh giá bằng nhau và không có bất kỳ sự ưu tiên hay ngoại lệ nào.
- Công bằng còn được thể hiện trong việc đánh giá HSDT. Các hồ sơ phải đượcđánh
giá một cách chính xác đúng theo chuẩn mực và được đánh giá bởi Hội đồng xét
thầu có năng lực và phẩm chất, không thiên vị. Phải loại ngay những Nhà thầu có
hành vi vi phạm pháp luật đấu thầu. Phải giải thích đầy đủ khi có quyết định loại
bỏ hay lựa chọn nhà thầu để tránh sự nghi ngờ của các bên tham gia.
⮚ Nguyên tắc công khai
- Công khai trong đấu thầu được hiểu là các thông tin về hoạt động đấu thầu
phảiđược thông báo rộng rãi và đầy đủ trên các phương tiện thông tin phù hợp để
các tổ chức và cá nhân có liên quan trực tiếp được tiếp cận một cách kịp thời.
- Để đảm bảo nguyên tắc này, việc xác định phạm vi, phương tiện và thời
điểmtruyền thông có vai trò quan trọng đối với các bên liên quan. Nguyên tắc
công khai không nên được hiểu và được thực hiện một cách máy móc. Trong một
số trường hợp cụ thể, thông tin về hoạt động đấu thầu thậm chí chỉ có một nhà thầu được biết.
- Ngoài ra, trong nguyên tắc công khai không phải công khai tất cả các thông
tintrong đấu thầu, mà một số thông tin cần được đảm bảo tính bí mật .Những thông
tin này do BMT lưu giữ, không cung cấp cho các nhà thầu cũng như các tổ chức,
cá nhân không có trách nhiệm. Kết quả đánh giá cần được giữ bí mật cho đến khi
người có thẩm quyền đưa ra quyết định cuối cùng về lựa chọn nhà thầu.
⮚ Nguyên tắc minh bạch
- Minh bạch được hiểu là mọi thông tin trong HSMT cũng như quyết định do cácchủ
thể liên quan đến hoạt động đấu thầu đưa ra, phải được cung cấp đầy đủ, rõ ràng
và đáng tin cậy để không gây ra sự hiểu lầm cho các bên khác. Các thông tin và
quyết định không được đưa ra một cách tùy tiện mà phải dựa trên cơ sở khoa học,
khách quan, luật pháp,... Tiêu chí đánh giá HSDT được xây dựng một cách khoa
học và dễ dàng lượng hóa, tránh sử dụng các tiêu chí định tính nhằm giúp các nhà
thầu có thể đánh giá được khả năng của họ. Thông tin do BMT cung cấp phải giúp
các nhà thầu biết được họ cần làm gì và làm như thế nào khi tham gia đấu thầu .
⮚ Nguyên tắc hiệu quả
- Vì hoạt động đấu thầu sử dụng tiền của nhà nước (hoặc do nhà nước quản lý) nên
phải đảm bảo hiệu quả về cả hai mặt .
- Về mặt kinh tế, đấu thầu phải lựa chọn được những nhà thầu đáp ứng các yêu
cầu(về chất lượng, thời gian thực hiện) của BMT với chi phí ít nhất. Hiệu quả về
kinh tế còn được thể hiện ở chi phí và thời gian tổ chức đấu thầu. Hoạt động đấu
thầu được thực hiện theo một quy trình với nhiều công việc mang tính chất hành
chính do chính phủ hoặc nhà tài trợ quy định. Nếu quy trình được thiết lập thiếu
khoa học, cứng nhắc hoặc phức tạp sẽ dẫn đến tăng chi phí cũng như tăng thời
gian cho việc tổ chức đấu thầu.
- Hiệu quả về mặt kinh tế đôi khi mâu thuẫn với hiệu quả về mặt xã hội khi hoạtđộng
đấu thầu được thực hiện trong những trường họp rất khẩn cấp. Trong các trường
hợp này BMT có thể phải chọn nhà thầu có mức giá cao hơn bình thường.
*Phân loại đấu thầu:
⮚ Theo đặc điểm của công việc đấu thầu
❖ Đấu thầu dịch vụ tư vấn
- Dịch vụ tư vấn là người bán cung cấp kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng, lời
khuyên... theo yêu cầu riêng của người mua. Đó là việc cung cấp kiến thức, kinh
nghiệm, kiến thức chuyên môn cho chủ đầu tư trong quá trình ra quyết định ở các giai đoạn của dự án.
- Đấu thầu dịch vụ tư vấn là lựa chọn nhà thầu tư vấn cho BMT với chất lượng dịch
vụ tốt, giá cả hợp lý.
Các loại dịch vụ tư vấn gồm: - Chuẩn bị dự án - Thực hiện dự án
- Điều hành quản lý dự án, thu xếp tài chính, đào tạo, chuyển giao công nghệ.
❖ Đấu thầu dịch vụ phi tư vấn
Dịch vụ phi tư vấn là dịch vụ về logistics, bảo hiểm, quảng cảo, lắp đặt không
thuộc quá trình xây dựng, lắp đặt công trình, hạng mục công trình, nghiệm thu chạy
thử, tổ chức đào tạo, bảo trì bảo dưỡng... và các hoạt động khác không thuộc dịch vụ tư vấn.
Đầu thầu dịch vụ phi tư vấn là lựa chọn nhà thầu cung cấp các dịch vụ phi tư vấn
với chất lượng dịch vụ tốt, giá cả hợp lý.
❖ Đấu thầu mua sắm hàng hóa
Đầu thầu mua sắm hàng hóa là quá trình lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hóa đạt
yêu cầu với giá cả hợp lý nhất.
❖ Đấu thầu xây lắp
Đầu thầu xây lắp là quá trình lựa chọn nhà thầu để thực hiện các công việc trog
lĩnh vực xây lắp đáp ứng yêu cầu với giá hợp lý nhất.
Đấu thầu xây lắp được tiến hành trong giai đoạn thực hiện dự án, sau khi thiết kế
và dự toán được phê duyệt.
❖ Đấu thầu thực hiện dự án
+ Bối cảnh xuất hiện đấu thầu thực hiện dự án: Chủ đầu tư có ý tưởng về một dự
án song không thể tự tiến hành chuẩn bị, triển khai toàn bộ dự án phải tìm nhà thầu đáp ứng yêu cầu đó.
+Đấu thầu thực hiện dự án là lựa chọn nhà thầu cung cấp toàn bộ dự án. Bao
gồm: Lập dự án, thiết kế, cung cấp hàng hóa, thiết bị, vật tư và xây lắp.
❖ Đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư
Là hoạt động đấu thầu tìm kiếm nhà đầu tư thực hiện dự án theo hình thức đối
tác công tư (PPP), dự án đầu tư có sử dụng đất.
Đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) là hình thức đầu tư được thực hiện
trên cơ sở hợp đồng giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư, doanh
nghiệp dự án để thực hiện, quản lý, vận hành dự án kết cấu hạ tầng, cung cấp các dịch vụ công.
⮚ Theo phạm vi hoạt động
❖ Đấu thầu trong nước
Đấu thầu trong nước là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng của BMT mà chỉ có
sự tham gia của các nhà thầu trong nước.
Nhà thầu trong nước là tổ chức được thành lập theo pháp luật Việt Nam hoặc cá
nhân mang quốc tịch Việt Nam tham dự thầu.
❖ Đấu thầu quốc tế
Là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng của BMT mà có sự tham gia của các nhà
thầu trong nước và nước ngoài.
Nhà thầu nước ngoài là tổ chức được thành lập theo pháp luật nước ngoài hoặc
cá nhân mang quốc tịch nước ngoài dự thầu tại Việt Nam.
Khi nào sẽ tổ chức đấu thầu quốc tế:
- Gói thầu thuộc dự án mà nhà tài trợ vốn yêu cầu tổ chức đấu thầu quốc tế (dự án có nguồn vốn ODA…);
- Gói thầu mua sắm hàng hóa mà sản xuất hay nhập khẩu trong nước không có khả năng đáp ứng;
- Các gói thầu mà các nhà thầu trong nước không có khả năng đáp ứng hoặc đã tổ
chức đấu thầu trong nước song không có ai trúng thầu.
❖ Đấu thầu qua mạng
Đầu thầu qua mạng được thực hiện trực tuyến thông qua mạng quốc gia theo
quy trình do Bộ Kế hoạch & Đầu tư quy định.
Quy trình được thực hiện công khai trên Internet, gồm: - Thông báo mời thầu; - Phát hành HSMT; - Nộp HSDT; - Đánh giá HSDT; - Thông báo kết quả.
2. Trình bày các hình thức và các phương thức lựa chọn nhà thầu?
*Hình thức lựa chọn nhà thầu
⮚ Đấu thầu rộng rãi
- Đấu thầu rộng rãi là hình thức lựa chọn nhà thầu trong đó không hạn chế số
lượngnhà thầu tham dự.
- BMT phải thông báo công khai về các diều kiện, thời gian dự thầu trên cácphương
tiện thông tin đại chúng trước khi phát hành HSMT. Hình thức đấu thầu này có ưu
điểm nổi bật là tính cạnh tranh trong đấu thầu cao, hạn chế tiêu cực trong đấu thầu,
kích thích các nhà thầu phải thường xuyên năng cao năng lực. - Đấu thầu rộng rãi
được áp dụng cho các gói thầu, dự án thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu,
trừ trường hợp quy định đối với đấu thầu hạn chế; chỉ định thầu; chào hàng cạnh
tranh; mua sắm trực tiếp; tự thực hiện; lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt.
⮚ Đấu thầu hạn chế
- Đấu thầu hạn chế là hình thức đấu thầu mà BMT mời một số nhà thầu (tối thiểulà
5) có đủ năng lực tham dự..Đấu thầu hạn chế được áp dụng trong trường hợp gói
thầu có yêu cầu cao về kỹthuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ có một số nhà
thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu.
⮚ Chỉ định thầu
- Chỉ định thầu là hình thức chọn trực tiếp nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầuđể
thương thảo hợp đồng. Chỉ có duy nhất một nhà thầu được lựa chọn để thực hiện yêu cầu của BMT.
- Chỉ định thầu đối với nhà thầu được áp dụng trong các trường họp sau:
+ Gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu qủa gây ra do
sự cố bất khả kháng; gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước; gói thầu
cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và tài sản
của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc để không ảnh hưởng nghiêm trọng đến công
trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác
phòng, chống dịch bệnh trong trường họp cấp bách;
+ Gói thầu cấp bách cần triển khai nhằm mục tiêu bảo vệ chủ quyền quốc gia, biên
giới quốc gia, hải đảo;
- Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa phảimua
từ nhà thầu đã thực hiện trước đó do phải bảo đảm tính tương thích về công nghệ,
bản quyền mà không thể mua được từ nhà thầu khác; gói thầu có tính chất nghiên
cứu, thử nghiệm; mua bản quyền sở hữu trí tuệ;
- Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế xâydựng
được chỉ định cho tác giả của thiết kế kiến trúc công trình trúng tuyển hoặc được
tuyển chọn khi tác già có đủ điều kiện năng lực theo quy định; gói thầu thi công xây
dựng tượng đài, phù điêu, tranh hoành tráng, tác phẩm nghệ thuật gắn với quyền tác
giả từ khâu sáng tác đến thi công công trình;
- Gói thầu di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật do một đơn vị chuyên ngành trựctiếp
quản lý để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng; gói thầu rà phá bom, mìn, vật nổ
để chuẩn bị mặt bằng thi công XDCT;
- Gói thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công, gói thầu có giá gói thầu trong hạnmức
được áp dụng chỉ định thầu theo quy định của Chính phủ phù hợp với điều kiện kinh
tế - xã hội trong từng thời kỳ.
⮚ Chào hàng cạnh tranh
❖ Các trường hợp được chào hàng cạnh tranh
- Gói thầu dịch vụ phi tư vấn thông dụng, đơn giản;
- Gói thầu mua sắm hàng hóa thông dụng, sẵn có trên thị trường với đặc tính kỹthuật
được tiêu chuẩn hóa và tương đương nhau về chất lượng;
- Gói thầu xây lắp công trình đơn giản đã có thiết kế bản vẽ thi công được phêduyệt.
⮚ Mua sắm trực tiếp
❖ Khái niệm : là hình thức đấu thầu mà BMT mời nhà thầu trước đó đã trúng
thầu rộng rãi hoặc hạn chế và đã ký hợp đồng thực hiện gói thầu trước đó.
❖ Các trường hợp được mua sắm trực tiếp
Mua sắm trực tiếp được áp dụng đối với gói thầu mua sắm hàng hóa tương tự thuộc
cùng một dự án, dự toán mua sắm hoặc thuộc dự án, dự toán mua sắm khác. ⮚ Tự thực hiện
Tự thực hiện được áp dụng đối với gói thầu thuộc dự án, dự toán mua sắm trong trường hợp sau:
- Tổ chức trực tiếp quản lý, sử dụng gói thầu;
- Có năng lực kỹ thuật, tài chính và kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu của gói thầu.
⮚ Trường hợp đặc biệt
Trường hợp gói thầu, dự án xuất hiện các điều kiện đặc thù, riêng biệt mà không thể
áp dụng lựa chọn nhà thầu theo các hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chỉ
định thầu, chào hàng cạnh tranh, mua sắm trực tiếp hoặc tự thực hiện thì người có
thẩm quyền trình Thủ tướng Chính phù xem xét, quyết định phương án lựa chọn nhà thầu.
⮚ Tham gia thực hiện công đồng
Đây là hình thức mà theo đó cộng đồng dân cư, tổ, nhóm thợ tại địa phương nơi có
gói thầu được giao thực hiện toàn bộ hoặc một phần gói thầu đó trong các trường
hợp: gói thầu thuộc chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình hỗ trợ xóa đói giảm
nghèo cho các huyện, xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo, vùng kinh tế – xã hội
đặc biệt khó khăn, gói thầu quy mô nhỏ mà cộng đồng dân cư, tổ chức, tổ, nhóm thợ
tại địa phương có thể đảm nhiệm.
*Phương thức lựa chọn nhà thầu
1.Phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ :
*Phương thức một giai đoạn - một túi hồ sơ được áp dụng trong các trường hợp: -
Đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế đối với gói thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn; gói
thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp có quy mô nhỏ;
- Chào hàng cạnh tranh đối với gói thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn, mua sắmhàng hóa, xây lắp;
- Chỉ định thầu đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn,
muasắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp;
- Mua sắm trực tiếp đối với gói thầu mua sắm hàng hóa; - Chỉ định thầu đối với lựa chọn nhà đầu tư.
- Với BMT, thuận lợi lớn nhất là BMT được công khai giá dự thầu của các nhàthầu
ngay tại buổi mở thầu, qua đó đánh giá được mức độ cạnh tranh của các nhà thầu tham gia.
- Đối với nhà thầu, thuận lợi có được từ phương thức này là biết được giá dự
thầucủa các đối thủ cạnh tranh khi tham dự mở thầu, từ đó có thể dự đoán được phần
nào khả năng thắng thầu của mình. Tuy nhiên, không giữ được bí mật về giá dự thầu,
đồng thời cũng là một bất lợi cho các nhà thầu.
2. Phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ :
- Nhà thầu nộp đồng thời HSĐX về kỹ thuật và HSĐX về tài chính riêng biệt theoyêu cầu của HSMT.
- Theo phương thức này việc mở thầu được tiến hành hai lần. HSĐX về kỹ thuật
sẽđược mở ngay sau thời điểm đóng thầu. Nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật sẽ
được mở HSĐX về tài chính để đánh giá.
- Phương thức một giai đoạn - hai túi hồ sơ được áp dụng trong các trường hợp: +
Đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch
vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hỏa, xây lắp, hỗn hợp; + Đấu thầu rộng rãi đối với lựa chọn nhà đầu tư.
- Với phương thức này, việc đánh giá ĐXKT được tiến hành khách quan hơn
dokhông bị các thông tin về giá dự thầu chi phôi, qua đó thuận lợi cho BMT.
3. Phương thức hai giai đoạn một túi hồ sơ:
-Phù hợp với những gói thầu có nội dung tư vấn thiết kế hoặc ngừng gói thầu mà
BMT chưa am hiểu nhiều về phương án kỹ thuật để thực hiện.
- áp dụng trong trường hợp đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế đối với gói thầumua
sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp có quy mô lớn, phức tạp.
- Giai đoạn một: Nhà thầu nộp HSDT, trong hồ sơ chỉ có một túi ( gồm: đề xuất
vềkỹ thuật tổng thể, nhà thầu có thể nộp phương án tài chính sơ bộ, nhưng chưa có giá dự thầu)
- Giai đoạn hai: Nhà thầu đã tham gia giai đoạn một được mời nộp HSDT.
HSDTlần này cũng chỉ có một túi hồ sơ niêm phong, trong túi này bao gồm: Đề xuất
về kỹ thuật hoàn chỉnh và đề xuất về tài chính chi tiết theo yêu cầu của HSMT giai
đoạn hai. Việc mở thầu giai đoạn này được xem xét ngay về ĐXKT sau đó đến ĐXTC.
Nhà thầu đáp ứng các yêu cầu này sẽ được coi là nhà thầu trúng thầu. Nhà thầu không
đạt bất cứ yêu cầu nào trong túi này cũng đều bị loại.
4. Phương thức hai giai đoạn hai túi hồ sơ: áp dụng trong trường hợp đấu thầu rộng
rãi, đấu thầu hạn chế đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp có kỹ
thuật, công nghệ mới, phức tạp, có tính đặc thù.
Giai đoạn 1 : Các nhà thầu nộp đồng thời HSĐX về kỹ thuật và HSĐX về tài chính
riêng biệt theo yêu cầu của HSMT.
- HSĐX về kỹ thuật sẽ được mở (mở lần 1) ngay sau thời điểm đóng thầu. Trên cơsở
đánh giá đề xuất về kỹ thuật của các nhà thầu trong giai đoạn này sẽ xác định các
nội dung hiệu chỉnh về kỹ thuật so với HSMT và danh sách nhà thầu đáp ứng yêu
cầu được mời tham dự thầu giai đoạn hai.
- HSĐX về tài chính sẽ được mở ở giai đoạn hai.
Giai đoạn 2 : Trong giai đoạn hai, các nhà thầu đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn một được mời nộp HSDT.
- HSDT giai đoạn này bao gồm HSĐX về kỹ thuật và HSĐX về tài chính theo yêucầu của HSMT giai đoạn hai.
- Trong giai đoạn này, HSĐX về tài chính đã nộp trong giai đoạn một sẽ được mởđồng
thời với HSDT giai đoạn hai (mở lần 2) để đánh giá.
3. Tại sao nói hoạt động đấu thầu luôn có sự quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước?
Vì Hoạt động đấu thầu được thực hiện trong hầu hết các lĩnh vực của nền kinh tế và
tại tất cả các vùng lãnh thổ. Do đó, hoạt động này không những chịu sự quản lý của
các cơ quan quản lý nhà nước theo ngành dọc, mà còn chịu sự quản lý của chính
quyền địa phương các cấp.
4. Nội dung và trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động đấu thầu? *Nội dung
- Ban hành, phổ biến, tuyên truyền, hướng dẫn và tổ chức thực hiện các văn
bản quy phạm pháp luật và chính sách về đấu thầu;
- Cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động đấu thầu;
- Quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng về đấu thầu;
- Tổng kết, đánh giá, báo cáo tình hình thực hiện hoạt động đấu thầu;
- Quản lý hệ thống thông tin và các cơ sở dữ liệu về đấu thầu trên phạm vi cả nước;
- Theo dõi, giám sát, kiểm tra, thanh tra, giải quyết kiến nghị, khiếu nại, tố
cáo trong đấu thầu và xử lý vi phạm pháp luật về đấu thầu theo quy định của
Luật Đấu thầu và quy định khác của pháp luật có liên quan;
- Hợp tác quốc tế về đấu thầu *Trách nhiệm
❖ Trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ -
Chỉnh phủ thống nhất quản lý nhà nước về hoạt động đấu thầu trên phạm vi cả nước; -
Thủ tướng Chính phủ thực hiện trách nhiệm sau đây:
+ Quyết định các nội dung về đấu thầu đối với các dự án thuộc thẩm quyền của mình;
+ Phê duyệt phương án lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt; +
Chỉ đạo công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong đấu thầu theo quy định;
❖ Trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư -
Chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện thống nhất quản lý Nhà nước về
hoạt động đấu thầu trên phạm vi cả nước; -
Thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư các dự án thuộc thẩm quyền
xem xét, quyết định của Thủ tướng Chính phủ; -
Xây dựng, quản lý, hướng dẫn sử dụng hệ thống mạng đấu thầu quốc gia và Báo đấu thầu; -
Thực hiện các nhiệm vụ khác về đấu thầu được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.
❖ Trách nhiệm của bộ, cơ quan ngang bộ và ủy ban nhân dân các cấp -
Thực hiện quản lý công tác đấu thầu; -
Tổng kết, đánh giá, báo cáo tình hình thực hiện hoạt động đấu thầu; -
Giải quyết kiến nghị trong hoạt động đấu thầu; -
Kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đấu thầu; -
Tổ chức bồi dưỡng kiến thức về đấu thầu cho cán bộ, công chức, viên chức
làm công tác đấu thầu.
❖ Trách nhiệm của tổ chức vận hành hệ thống mạng đấu thầu quốc gia -
Quản lý và vận hành hệ thống mạng đấu thầu quốc gia; -
Bảo mật thông tin trong quá trình đấu thầu qua mạng theo quy định; -
Cung cấp các dịch vụ hướng dẫn chủ đầu tư, bên mời thầu, nhà thầu, nhà đầu
tư thực hiện đấu thầu qua mạng và đăng ký, đăng tải thông tin trên hệ thống
mạng đấu thầu quốc gia; -
Lưu trữ thông tin phục vụ công tác ưa cứu, theo dõi, giám sát, kiểm ưa, thanh ưa, kiểm toán; -
Thông báo công khai điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin của người sử
dụng khi tham gia đấu thầu qua mạng.
5. Nêu sự cần thiết phải lập kế hoạch đấu thầu? Trình bày căn cứ, nội dung,
nguyên tắc và trình tự các bước lập kế hoạch đấu thầu?
*sự cần thiết phải lập kế hoạch đấu thầu
- Giúp chủ đầu tư có sự đánh giá tổng thể về đặc điểm hoạt động đấu thầu của dự án,
tiên lượng những điều kiện thuận lợi và khó khăn có thể xảy ra khi thực hiện kế
hoạch, đưa ra kế hoạch tài trợ và phân bổ các nguồn lực một cách hợp lý - Tạo cơ hội
cho các bên có liên quan đến dự án ( gồm chủ đầu tư, nhà tài trợ, người hưởng lợi,
các cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia kỹ thuật…) trao đổi về nhu cầu mua sắm
trong trường hợp cần thiết để thống nhất cách thức thực hiện mua sắm.
* Căn cứ lập kế hoạch đấu thầu của dự án gồm: -
Chủ trương đầu tư: đây là căn cứ mang tính quyết định tới việc thực hiện nghiên
cứu tiền khả thi và khả thi của một dự án đầu tư. Dựa trên căn cứ này, kế hoạch
đấu thầu cho giai đoạn chuẩn bị của dự án sẽ được lập; -
Quyết định đầu tư và các tài liệu để ra quyết định đầu tư; Giấy chứng nhận
đăng ký kinh doanh, Giấy chứng nhận đầu tư. -
Quyết định đầu tư là căn cứ pháp lý quan trọng nhất, xác nhận việc dự án đã được chấp thuận -
Cam kết về việc tài trợ vốn đầu tư cho dự án: Căn cứ này đảm bảo tính khả thi
trong cung cấp vốn, đặc biệt đối với những dự án sử dụng từ hai nguồn vốn trở
lên. Cam kết tài trợ vốn thể hiện được quy mô, tiến độ và nội dung tài trợ . -
Các căn cứ cần thiết khác trong từng trường hợp dự án cụ thể .
* Nội dung của từng gói thầu bao gồm: ⮚ Tên gói thầu
Tên gói thầu thể hiện tính chất, nội dung và phạm vi công việc của gói thầu, phù hợp
với nội dung nêu trong dự án. Trường hợp đủ điều kiện và căn cứ đặc thù của dự án,
gói thầu có thể bao gồm các nội dung công việc lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi,
lập báo cáo nghiên cứu khả thi và thiết kế kỹ thuật. Trường hợp gói thầu gồm nhiều
phần riêng biệt (nhiều lô), trong kế hoạch đấu thầu cần nêu tên của từng phần. ⮚ Giá gói thầu
Giá gói thầu (bao gồm cả dự phòng) được xác định trên cơ sở tổng mức đầu tư hoặc
tổng vốn đầu tư, dự toán được duyệt (nếu có) và các quy định liên quan. Đối với các
gói thầu dịch vụ tự vấn lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo nghiên cứu khả
thi, giá gói thầu được xác định trên cơ sở các thông tin sau: giá trung bình theo thống
kê các dự án đã thực hiện liên quan của ngành trong khoảng thời gian xác định; ước
tính tổng mức đầu tư theo định mức suất đầu tư của các dự án thuộc từng lĩnh vực
chuyên ngành; sơ bộ tổng mức đầu tư. ⮚ Nguồn vốn
Đối với mỗi gói thầu phải nêu rõ nguồn vốn hoặc phương thức thu xếp vốn để thanh
toán cho nhà thầu; Trường hợp sử dụng vốn ODA thì phải nêu rõ tên nhà tài trợ vốn và cơ cấu nguồn vốn.
⮚ Hình thức lựa chọn nhà thầu và phương thức đấu thầu
Nêu hình thức lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật Xây dựng; phương thức đấu
thầu theo quy định của Luật Đấu thầu. Trường hợp cần áp dụng thủ tục lựa chọn danh
sách nhà thầu để mời tham gia đấu thầu tư vấn và cần lựa chọn tư vấn cá nhân thì
người quyết định đầu tư quy định trong kế hoạch đấu thầu. ⮚ Thời gian lựa chọn nhà thầu
Trong kế hoạch đấu thầu phải nêu thời gian tổ chức thực hiện việc lựa chọn nhà thầu,
thực hiện gói thầu để bảo đảm tiến độ của gói thầu. ⮚ Hình thức hợp đồng
Tùy theo tính chất của gói thầu, xác định các hình thức hợp đồng áp dụng đối với hợp
đồng cho gói thầu theo quy định của Luật Đấu thầu và Luật Xây dựng. ⮚ Thời gian thực hiện hợp đồng
Thời gian thực hiện hợp đồng phải bảo đảm việc thực hiện gói thầu phù hợp với tiến độ thực hiện dự án. *Nguyên tắc
(1) Kế hoạch đấu thầu của dự án phải được người có thẩm quyền phê duyệt bằng văn
bản sau khi phê duyệt quyết định đầu tư hoặc phê duyệt đồng thời với quyết định đầu
tư trong trường hợp đủ điều kiện để làm cơ sở pháp lý cho chủ đầu tư tổ chức lựa
chọn nhà thầu, trừ gói thầu cần thực hiện trước khi có quyết định đầu tư. Người phê
duyệt kế hoạch đấu thầu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình.
(2) Kế hoạch đấu thầu phải lập cho toàn bộ dự án; trường hợp chưa đủ điều kiện và
thật cần thiết thì được phép lập kế hoạch đấu thầu cho một số gói thầu để thực hiện trước.
(3) Trong kế hoạch đấu thầu phải nêu rõ số lượng gói thầu và nội dung của từng gói
thầu. Nội dung của từng gói thầu bao gồm: - Tên gói thầu; - Giá gói thầu; - Nguồn vốn; -
Hình thức lựa chọn nhà thầu; phương thức đấu thầu; -
Thời gian lựa chọn nhà thầu; - Hình thức hợp đồng; -
Thời gian thực hiện hợp đồng.
(4) Việc phân chia dự án thành các gói thầu phải căn cứ theo tính chất kỹ thuật, trình
tự thực hiện, bảo đảm tính đồng bộ của dự án và có quy mô gói thầu hợp lý. Mỗi gói
thầu chỉ có một HSMT và được tiến hành đấu thầu một lần. Một gói thầu được thực
hiện theo một hợp đồng; trường hợp gói thầu gồm nhiều phần độc lập thì được thực
hiện theo một hoặc nhiều hợp đồng. *Trình tự
⮚ bước 1: Xác định các loại gói thầu có trong dự án
Xác định các loại gói thầu có trong dự án còn được gọi là xác định số lượng mảng
công việc trong dự án. Tùy đặc điểm, một dự án có thể có nhiều nhất bốn loại nhu
cầu mua sắm và ít nhất là một nhu cầu mua sắm. Do vậy, dự án có thể có nhiều nhất
là năm loại gói thầu và ít nhất là hai loại gói thầu.Các dự án có tính chất và quy mô
tương đồng nhau nhưng có thể có số lượng gói thầu khác nhau.
⮚ bước 2: Xác định số lượng gói thầu trong từng loại gói thầu Nội
dung từng phần trong nguyên tắc được hiểu như sau:
● Hợp về quy mô: quy mô phải hợp lý,phù hợp với từng lĩnh vực của gói thầu .
● Đảm bảo tính đồng bộ về kỹ thuật và công nghệ: các công việc trong một gói
thầu không được mâu thuẫn với nhau về mục đích và tính chất. Nghĩa là không
thể tách các công việc có liên quan chặt chẽ với nhau thành những gói thầu
riêng lẻ, và cũng không thể ghép các nhu cầu mua sắm qúa khác nhau vào một gói thầu.
● Đảm bảo tiến độ thực hiện dự án: mỗi gói thầu được thực hiện ở những địa
điểm khác nhau phải do các nhà thầu khác nhau thực hiện
⮚ bước 3:Xác định các thông tin cần thiết về gói thầu
● Xác định giá gói thầu -
Giá gói thầu được hiểu là mức giá dự kiến cao nhất dành cho việc thực hiện
gói thầu, phản ánh quy mô của gói thầu. -
Giá gói thầu được xác định dựa trên một số căn cứ như tổng mức đầu tư của
dự án hoặc dự toán cho gói thầu, dựa trên định mức do cơ quan quản lý nhà
nước công bố, dựa trên những quy định của ngành, hoặc cũng có thể dựa vào
thông tin trên thị trường tại thời điểm xác định giá gói thầu -
Giá gói thầu là căn cứ quan trọng để lựa chọn nhà thầu, là một trong những căn
cứ để xác định hình thức lựa chọn nhà thầu và hình thức hợp đồng cho mỗi gói thầu. -
Khi xác định giá gói thầu cần tính tới yếu tố trượt giá và phải đảm bảo dự án
không vượt tổng mức đầu tư trong quá trình thực hiện.
● Xác định nguồn vốn tài trợ cho gói thầu
Những dự án chỉ sử dụng một nguồn vốn, công việc này rất đơn giản, nhưng
những dự án sử dụng đa dạng nguồn vốn, người lập kế hoạch phải căn cứ vào cam
kết tài trợ của các nguồn vốn để xác định gói thầu nào sẽ sử dụng nguồn vốn nào.
Thông tin về nguồn vốn trong kế hoạch đấu thầu giúp các nhà thầu biết được đặc
điểm của nguồn vốn như: quy định về đấu thầu áp dụng đối với gói thầu hay thủ tục giải ngân.
● Xác định phương thức đấu thầu và hình thức lựa chọn nhà thầu
Xác định phương thức đấu thầu và hình thức lựa chọn nhà thầu phải căn cứ
vào quy định của pháp luật, hoặc quy định của nhà tài trợ về đấu thầu; những thuận
lợi và bất lợi của mỗi hình thức đấu thầu để xem hình thức nào sẽ mang lại lợi ích cho các bên tham gia.
● Xác định các mốc thời gian: tổ chức đấu thầu, bắt đầu và kết thúc thực hiện hợp đồng
Thời gian tổ chức đấu thầu, bắt đầu và kết thúc thực hiện hợp đồng chưa thể
xác định tuyệt đổi chính xác khỉ lập kế hoạch đấu thầu, tuy nhiên, xác định các mốc
thời gian này càng chính xác thì càng thể hiện sự chuẩn bị tốt của chủ đầu tư cho hoạt
động đấu thầu của dự án. Để tránh rủi ro cho việc thực hiện kế hoạch, thời gian tổ
chức đấu thầu cho từng gói thầu, nên xác định phạm vi từ 1 - 3 tháng. Việc xác định
thời gian tổ chức đấu thầu trong dự án phải dựa trên căn cứ tiến độ thực hiện dự án,
trong đó có tính đến các yếu tố rủi ro: tính thời vụ của hàng hóa, thời tiết...
● Xác định hình thức hợp đồng trong kế hoạch đấu thầu dựa trên những căn cứ sau: -
Loại gói thầu: dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp, hàng hóa hay hỗn hợp; -
Đặc điểm kỹ thuật của gói thầu: đơn giản hay phức tạp; -
Quy mô của gói thầu: nhỏ hay không nhỏ; -
Thời gian thực hiện hợp đồng: dài hay ngắn.
6. Hãy nêu quy trình lựa chọn nhà thầu đối với đấu thầu rộng rãi, đấu thầu
hạn chế cho gói thầu mua sắm hàng hóa theo phương thức 1 giai đoạn 1 túi
hồ sơ và 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ?
*quy trình lựa chọn nhà thầu đối với đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế cho
gói thầu mua sắm hàng hóa theo phương thức 1 giai đoạn 1 túi hồ sơ
Bước 1. Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu - Lập HSMT;
- Thẩm định và phê duyệt HSMT.
- Bước 2. Tổ chức lựa chọn nhà thầu - Mời thầu;
- Phát hành, sửa đổi, làm rõ HSMT;
- Chuẩn bị, nộp, tiếp nhận, quản lý, sửa đổi, rút HSDT; - Mở thầu.
Bước 3. Đánh giá HSDT
- Kiểm tra, đánh giá tính hợp lệ của HSDT; - Đánh giá chi tiết HSDT; - Xếp hạng nhà thầu.
Bước 4. Thương thảo hợp đồng
Bước 5. Trình, thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu
Bước 6. Hoàn thiện, ký kết hợp đồng
Sơ đồ quy trình lựa chọn nhà thầu xây lắp theo phương thức 1 giai đoạn 1 túi hồ sơ
*quy trình lựa chọn nhà thầu đối với đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế cho
gói thầu mua sắm hàng hóa theo phương thức 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ
Bước 1. Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu
- Lựa chọn danh sách ngắn (nếu cần thiết); - Lập HSMT;
- Thẩm định và phê duyệt HSMT.
- Bước 2. Tổ chức lựa chọn nhà thầu - Mời thầu;
- Phát hành, sửa đổi, làm rõ HSMT;
- Chuẩn bị, nộp, tiếp nhận, quản lý, sửa đổi, rút HSDT;
- Mở HSĐX về kỹ thuật.
Bước 3. Đánh giá HSĐX về kỹ thuật
- Kiểm tra, đánh giá tính hợp lệ của HSĐX về kỹ thuật;
- Đánh giá chi tiết HSĐX về kỹ thuật;
- Phê duyệt danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật.
Bước 4. Mở và đánh giá HSĐX về tài chính
- Mở HSĐX về tài chính của các nhà thầu trong danh sách được duyệt;
- Kiểm tra, đánh giá tính hợp lệ của HSĐX về tài chính; - Đánh giá chi tiết HSĐX về tài chính; - Xếp hạng nhà thầu.
Bước 5. Thương thảo hợp đồng.
Bước 6. Trình, thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu. Bước