Đề bài: Cơ sở hình thành nhà nước và pháp luật phương Đông cổ đại. môn Lí luận nhà nước và pháp luật | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 47028186
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI 1. KHOA LUẬT 2. 3.
BÀI TẬP LỚN MÔN:
LỊCH SỬ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT
Đề bài: Cơ sở hình thành nhà nước và pháp luật phương Đông cổ đại.
Họ và tên: Nguyễn Minh Thành
Ngày, tháng, năm sinh:11/06/2003 MSSV: 21a500100181 Ngành: Luật học Lớp: 2150A01 lOMoAR cPSD| 47028186
MỞ ĐẦU..............................................................................................................1
NỘI DUNG...........................................................................................................2
1. Nhận định chung về cơ sở hình thành các nhà nước Phương Đông cổ
đại.....................................................................................................................2 1.1
Ai Cập.................................................................................................2 1.2
Babilon...............................................................................................3 1.3 Ấn
Độ.....................................................................................................3 1.4 Trung
Quốc............................................................................................3
2. Pháp luật của các nhà nước Phương Đông cổ đại.................................... 4
Đặc điểm chung:...........................................................................................4
KẾT LUẬN..........................................................................................................5
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................6 lOMoAR cPSD| 47028186 MỞ ĐẦU
Các quốc gia cổ đại phương đông là những quốc gia xuất hiện sớm nhất trên thế
giới. Nó mở ra thời đại văn minh nhân loại, thời đại xã hội của các giai cấp và các quốc
gia. Các quốc gia cổ đại có nền văn hóa lớn là Trung Quốc, Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ
(4 quốc gia cổ đại phương đông). Giữa các quốc gia này có nhiều điểm giống và khác
nhau, trong đó có cơ sở và quy luật hình thành và pháp luât của các quốc gia. Nhận thức
rõ vấn đề này, tôi đã chọn tựa đề: “Cơ sở hình thành và pháp luật của các nhà nước
cổ đại phương Đông” để trình bày. Dù cố gắng đến đâu nhưng bài làm của em vẫn còn
những thiếu sót, mong cô giáo góp ý để bài làm của em được tốt hơn. 1 lOMoAR cPSD| 47028186 NỘI DUNG
1 . Nhận định chung về cơ sở hình thành các nhà nước Phương Đông cổ đại.
Các nhà nước ở phương Đông cổ đại được hình thành từ lưu vực những con sông
lớn (nên công tác trị thủy làm nông nghiệp được trú trọng vào thời kì này).
- Các quốc gia phương đông cổ đại sự phân hóa giai cấp diễn ra chậm chạp mâu
thuẫn gia cấp còn hạn chế tính đố kháng giữa các gia cấp còn chưa cao ít hơn rất
nhiều so với các nước ở phương tây.
- Chính công cuộc trị thủy về thủy lợi không chỉ là yếu tố duy trì tư hữu về tư liệu
sản suất mà còn là yếu tố thúc đẩy sự ra đời nhà nước (trước đó tổ chức công xã
thị tộc vơi quy mô tổ chức và hiệu lực của nó không đủ để đáp ứng khả năng tưới tiêu).
- Đồng thời nhu cầu tự vệ cũng là một trong nhưng quá trình hình thành và thúc
đẩy sự ra đời của nhà nước.
- Nhà nước ra đời sớm cả về không gian lẫn thời gian do điều kiện tự nhiên kinh
tế xã hội đặc biệt của ca quốc gia cổ đại phương đông. 1.1
Ai Cập. - Tình hình kinh tế:
+ Địa hình nhiều đồng bằng thuận lợi cho việc chăn nuôi.
+ Giáp biển và có nhiều sông lớn => đất đai phì nhiêu và thuận lợi cho công việc
đánh bắt thủy hải sản.
Chú trọng đến công việc trị thủy dẫn đến sản xuất nông nghiệp phát triển
Ngoài ra còn trao đổi, buôn bán với nước ngoài nên Ai Cập có nền kinh tế rất phát triển. -Tình hình xã hội:
Kết cấu XH gồm 3 tầng lớp: Chủ nô, Nô lệ, Nông dân công xã. 2 lOMoAR cPSD| 47028186
Đứng đầu là Vua hay còn gọi là Pha-ra-on có quyền lực rất lớn, có quyền lực tối
cao về hầu hết mọi mặt của nhà nước như phân, cấp ruộng đất, bổ nhiệm quan lại,..
Dưới vua là quý tộc, tăng lữ (nắm trong tay 1 khối tài sản lớn, có sức mạnh trong
XH) sau đó là nông dân công xã (có đất trồng trọt) sau đó là nô lệ được coi là tài sản có
thể trao đổi, buôn bán. 1.2
Babilon. - Tình hình kinh tế :
+ Babilon có nhiều sông tiêu biểu là Ti gơ rơ và Ơ phơ rat.
+Babilon là điểm nối các con đường giao lưu chính trị- tinh tế, thương mại từ 34
đến Tiểu á và ngoại Cáp-ca-dơ.
- Tình hình xã hội: Vua đứng đầu sau đó là quý tộc, tăng lữ sau đó đến dân cư tự
do, dân Avilum đầy đủ quyền lợi, dân Mu sơ ke nu coi là tiện dân.
Cuối cùng là nô lệ: nô lệ cung đình, nô lệ của người Mu sơ ke nu.
1.3 . Ấn Độ. Cơ sở kinh tế:
+ Do có nhiều đất đai màu mỡ, điều kiện tự nhiên thận lợi nên phát triển nông nghiệp và chăn nuôi.
+ Do có con sông Ấn chảy qua cùng nhiều sông nhỏ nên hệ thống thủy lợi cũng
như buôn bán phát triển.
+ Vì nông nghiệp phát triển nên ngày càng xã hội nhiều công cụ lao động để phục vụ.
Cơ sở xã hội: có sự phân chia giàu nghèo rõ rệt,nhà nước tồn tại 2 giai cấp chính
là giai cấp thống trị và giai cấp bị trị :
+ Giai cấp thống trị: vua, chủ nô, tăng lữ, quan lại-nắm giữ toàn bộ đất đai, ruộng
vườn ,đặt ra rất nhiều quy tắc , luật lệ nhằm phục vụ cho lợi ích của mình. 3 lOMoAR cPSD| 47028186
+ Giai cấp bị trị: nông dân, nô lệ phải phục tùng mọi quy định của giai cấp thống trị.
+ Cư dân: gồm 2 tộc chính là: người Đraviđa cư trú ở miền nam, người Arya ở phía bắc.
1.4 . Trung Quốc. Cơ sở kinh tế:
+ Do có 2 con sông lớn chảy qua là Hoàng Hà ở phía bắc và Trường Giang ở phía
nam cùng với đất đai màu mỡ nên nông nghiệp và hệ thống thủy lợi phát triển mạnh.
+ Buôn bán và trao đổi hàng hóa, giao thông khá phát triển.
+ Các công cụ và đồ dùng bằng đồng thau tương đối phổ biến.
Cơ sở xã hội :có sự phân chia giàu nghèo rõ rệt, phân làm 2 giai cấp chủ đạo:
+ Giai cấp thống trị: giai cấp quý tộc chủ nô, vua-nắm trong tay địa vị xã hội cao
cùng quyền lực tuyệt đối.
+ Giai cấp bị trị: nông dân công xã nông thôn, nô lệ bị bóc lột và áp bức.
2 . Pháp luật của các nhà nước Phương Đông cổ đại.
Đặc điểm chung:
Nó được hình thành sớm hơn, với tính cách hỗn hợp, nguồn luật phong phú, và các
yếu tố của quyền lực hoàng gia và thần thánh.
Luật phương Đông kém dân chủ hơn nhiều so với luật phương Tây.
So với phương Tây, những tiến bộ của luật pháp phương Đông cổ đại rất đáng chú
ý: công bằng và công lý, vai trò của luật pháp, quyền của phụ nữ, vai trò của tòa án,
trách nhiệm giải trình và tranh tụng.
* Pháp luật ra đời bảo vệ lợi ích trước hết của giai cấp thống trị.
Trong thời kỳ này, thực chất của pháp luật là pháp luật của chủ nô nhằm thiết lập
trật tự xã hội có lợi cho giai cấp chủ nô.
- Công khai thừa nhận sự bất bình đẳng của các quan hệ giai cấp và đẳng cấp, bảo
vệ quyền lợi và địa vị của các giai cấp trên trong xã hội, củng cố quyền thống trị tuyệt
đối của giai cấp thống trị. 4 lOMoAR cPSD| 47028186
+ Bảo vệ quyền sở hữu của chủ nô đối với tư liệu sản xuất và nô lệ, hợp pháp hóa
các hình thức bóc lột nô lệ của chủ nô, thể hiện trong Bộ luật Hammurabi.
+ Nhận biết sự phân biệt đẳng cấp trong xã hội.
Luật pháp trao đặc quyền kinh tế và chính trị cho các chủ nô giàu có thuộc các tầng lớp trên của xã hội.
- Nhận thức được quan hệ gia đình giữa vợ, chồng, con cái không bình đẳng do
ảnh hưởng của chế độ phụ hệ.
Pháp luật thời kỳ này công nhận quyền tuyệt đối của tộc trưởng đối với tài sản gia
đình và quyền thống trị của tộc trưởng đối với các thành viên khác trong gia đình.
*Ranh giới giữa hình sự và dân sự mờ nhạt, các hình phạt hà khắc, tàn bạo
và nặng nề về cả mặt tâm lý và thân thể.
Luật hình sự hóa hầu hết các tội, kể cả các tội trong các mối quan hệ dân sự. Hầu
hết các luật đều có chế tài. Các hình phạt phổ biến nhất là nhiều hình thức tử hình khác
nhau: ném đá, buộc ném đá xuống sông, treo cổ…. Những hình phạt dã man khác cũng
được áp dụng cho những tội danh ít nghiêm trọng hơn: bịt mắt, cắt lưỡi, đem đi đốt than
hồng ... Luật của những người chủ nô lệ cũng cho phép trả thù bình đẳng, tra tấn tù nhân. KẾT LUẬN
Qua những phân tích ở trên, ta đã phần nào đã thấy rõ về cơ sở hình thành
nhà nước và pháp luật phương Đông thời kì cổ đại. Để từ đó có thể thấy được
điểm, ưu điểm cơ bản về nhà nước và pháp luật ở phương Đông thời kì này.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.
Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình lịch sử nhà nước và pháp luật thế giới, Nxb. CAND, Hà Nội, 2008. 2.
Khoa luật - Đại học quốc gia Hà Nội, Giáo trình lịch sử nhà nước và pháp luật
thế giới, Nxb. ĐHQG, Hà Nội, 1997. 3.
Lương Ninh (chủ biên), Lịch sử thế giới cổ đại, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2006. 5 lOMoAR cPSD| 47028186 6