18 trang 3 lượt tải

Đề cương môn Chủ nghĩa xã hội - Trường Đại học lao động - xã hội.

Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về dân tộc và giải quyết vấn đề dân
tộc trong cách mạng XHCN? Đề cương môn Chủ nghĩa xã hội - Trường Đại học lao động - xã hội. Tài liệu được sưu tầm gồm 18 trang giúp bạn tham khảo , ôn tập và đạt kết quả cao

Môn: Chủ nghĩa xã hội(CNXH101) 50 tài liệu

Trường: Trường Đại học Lao động - Xã hội 1.8 K tài liệu

Tác giả:

thu huyen

1 tuần trước

Tải xuống Chia sẻ Báo cáo

Danh sách Quiz

Chương 6: VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ TÔN GIÁO TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ

LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

A. CÂU HỎI CHUẨN BỊ BÀI:

1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về dân tộc và giải quyết vấn đề dân

tộc trong cách mạng XHCN?

Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về dân tộc:

Theo quan đim ca ch ngha Mác – Lênin, dân tc l quá trnh phát trin lâu

di ca x hi loi ngưi, trải qua các hnh thc cng đng từ thấp đến cao, bao

gm:thị tc, b lạc, b tc, dân tc. S biến đi ca phương thc sản xuất chnh l

nguyên nhân quyết định s biến đi ca cng đng dân tc.

Ở phương Tây, dân tc xuất hin khi phương thc sản xuất tư bản ch ngha được

xác lp thay thế phương thc sản xuất phong kiến. Ở phương Đông, dân tc được

hnh thnh trên cơ sở mt nn văn hoá, mt tâm l dân tc đ phát trin tương đi

chn mui v mt cng đng kinh tế tuy đ đạt ti mt mc đ nhất định song nhn

chung còn km phát trin v ở trạng thái phân tán.

Giải quyết vấn đề dân tộc trong cách mạng XHCN:

Cương lĩnh dân tộc của chủ nghĩa Mác – Lênin

Da trên quan đim ca ch ngha Mác v mi quan h giữa dân tc vi giai cấp;

kết hợp phân tch hai xu hưng khách quan trong s phát trin dân tc; da vo

kinh

nghim ca phong tro cách mạng thế gii v thc tiễn cách mạng Nga trong vic

giải

quyết vấn đ dân tc những năm đầu thế kỷ XX, V.I.Lênin đ khái quát Cương lnh

dân tc như sau: “Các dân tc hon ton bnh đẳng, các dân tc được quyn t

quyết,

liên hip công nhân tất cả các dân tc lại”.

Một là: Các dân tộc hoàn toàn bnh đẳng

Đây l quyn thiêng liêng ca các dân tc, không phân bit dân tc ln hay nh,

ở trnh đ phát trin cao hay thấp. Các dân tc đu c ngha v v quyn lợi ngang

nhau trên tất cả các lnh vc ca đi sng x hi, không dân tc no được giữ đặc

quyn, đặc lợi v kinh tế, chnh trị, văn ha.

Trong quan h x hi cũng như trong quan h quc tế, không mt dân tc no c

quyn đi áp bc, bc lt dân tc khác. Trong mt quc gia c nhiu dân tc, quyn

bnh đẳng dân tc phải được th hin trên cơ sở pháp l, nhưng quan trọng hơn n

phải

được thc hin trên thc tế.

Quyn bnh đẳng giữa các dân tc l cơ sở đ thc hin quyn dân tc t quyết

v xây dng mi quan h hữu nghị, hợp tác giữa các dân tc.

Hai là: Các dân tộc được quyền tự quyết

Đ l quyn ca các dân tc t quyết định lấy vn mnh ca dân tc mnh, quyn

t la chọn chế đ chnh trị v con đưng phát trin ca dân tc mnh.

Quyn t quyết dân tc bao gm quyn tách ra thnh lp mt quc gia dân tc

đc lp, đng thi c quyn t nguyn liên hip vi dân tc khác trên cơ sở bnh

đẳng.

Tuy nhiên, vic thc hin quyn dân tc t quyết phải xuất phát từ thc tiễn - c

th v

phải đng vững trên lp trưng ca giai cấp công nhân, đảm bảo s thng nhất

giữa lợi

ch dân tc v lợi ch ca giai cấp công nhân. V.I.Lênin đặc bit ch trọng quyn t

quyết ca các dân tc bị áp bc, các dân tc ph thuc.

Ba là: Liên hip công nhân tất cả các dân tộc

Liên hip công nhân các dân tc phản ánh s thng nhất giữa giải phng dân tc

v giải phng giai cấp; phản ánh s gn b chặt chẽ giữa tinh thần ca ch ngha

yêu

nưc v ch ngha quc tế chân chnh.

Đon kết, liên hip công nhân các dân tc l cơ sở vững chc đ đon kết các

tầng lp nhân dân lao đng thuc các dân tc trong cuc đấu tranh chng ch

ngha đế

quc v đc lp dân tc v tiến b x hi. V vy, ni dung ny vừa l ni dung ch

yếu vừa l giải pháp quan trọng đ liên kết các ni dung ca Cương lnh dân tc

thnh

mt chnh th.

Cương lnh dân tc ca ch ngha Mác – Lênin l cơ sở l lun quan trọng đ các

Đảng cng sản vn dng thc hin chnh sách dân tc trong quá trnh đấu tranh

ginh

đc lp dân tc v xây dng ch ngha x hi.

2. Quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước Việt Nam về dân

tộc và giải quyết vấn đề dân tộc trong TKQĐ lên CNXH, xây dựng và bảo vệ

Tổ quốc XHCN?

Quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước Việt Nam về dân

tộc:

Đảng cng sản Vit Nam ngay từ khi mi ra đi đ thc hin nhất quán những

nguyên tc cơ bản ca ch ngha Mác – Lênin v dân tc. Căn c vo thc tiễn lịch

sư

đấu tranh cách mạng đ xây dng v bảo v T quc Vit Nam cũng như da vo

tnh

hnh thế gii trong giai đoạn hin nay, Đảng v Nh nưc ta luôn luôn coi trọng

vấn đ

dân tc v xây dng khi đại đon kết ton dân tc c tầm quan trọng đặc bit.

Trong

mỗi thi kỳ cách mạng, Đảng v Nh nưc ta coi vic giải quyết đng đn vấn đ

dân

tc l nhim v c tnh chiến lược nhm phát huy sc mạnh tng hợp, cũng như

tim

năng ca từng dân tc v đưa đất nưc quá đ lên ch ngha x hi. Đại hi XII

khẳng

định: “Đon kết các dân tc c vị tr chiến lược trong s nghip cách mạng ca

nưc

ta. Tiếp tc hon thin cơ chế chnh sách, bảo đảm các dân tc bnh đẳng, tôn

trọng,

đon kết giải quyết hi hòa quan h giữa các dân tc, gip nhau cng phát trin, tạo

chuyn biến rõ rt trong phát trin kinh tế, văn ha, x hi vng đng bo dân tc

thiu

s... Tăng cưng kim tra, giám sát, đánh giá kết quả thc hin các ch trương,

chnh

sách dân tc ca Đảng v Nh nưc ở các cấp. Chng kỳ thị dân tc, nghiêm trị

những

âm mưu hnh đng chia rẽ, phá hoại khi đại đon kết dân tc”1

Tu trung lại, quan đim cơ bản ca Đảng ta v vấn đ dân tc th hin ở các ni

dung sau:

- Vấn đ dân tc v đon kết dân tc l vấn đ chiến lược cơ bản, lâu di, đng

thi cũng l vấn đ cấp bách hin nay ca cách mạng Vit Nam.

- Các dân tc trong đại gia đnh Vit Nam bnh đẳng, đon kết, tương trợ, gip

nhau cng phát trin, cng nhau phấn đấu thc hin thng lợi s nghip công

nghip

ha, hin đại ha đất nưc, xây dng v bảo v T quc Vit Nam x hi ch

ngha.

Kiên quyết đấu tranh vi mọi âm mưu chia rẽ dân tc.

- Phát trin ton din chnh trị, kinh tế, văn ha, x hi v an ninh - quc phòng

trên địa bn vng dân tc v min ni; gn tăng trưởng kinh tế vi giải quyết các

vấn

đ x hi, thc hin tt chnh sách dân tc; quan tâm phát trin, bi dưng ngun

nhân

lc; chăm lo xây dng đi ngũ cán b dân tc thiu s; giữ gn v phát huy những

giá

trị, bản sc văn ha truyn thng các dân tc thiu s trong s nghip phát trin

chung

ca cng đng dân tc Vit Nam thng nhất.

- Ưu tiên đầu tư phát trin kinh tế - x hi các vng dân tc v min ni, trưc

hết, tp trung vo phát trin giao thông v cơ sở hạ tầng, xa đi, giảm ngho; khai

thác c hiu quả tim năng, thế mạnh ca từng vng, đi đôi vi bảo v bn vững

môi

trưng sinh thái; phát huy ni lc, tinh thần t lc, t cưng ca đng bo các dân

tc,

đng thi tăng cưng s quan tâm hỗ trợ ca Trung ương v s gip đ ca các địa

phương trong cả nưc.

- Công tác dân tc v thc hin chnh sách dân tc l nhim v ca ton Đảng,

ton dân, ton quân, ca các cấp, các ngnh v ton b h thng chnh trị” 1.

Giải quyết vấn đề dân tộc trong TKQĐ lên CNXH, xây dựng và bảo vệ Tổ

quốc XHCN:

Chnh sách dân tc cơ bản ca Đảng v Nh nưc ta được th hin c th ở

những đim sau:

Về chnh trị: thc hin bnh đẳng, đon kết, tôn trọng, gip nhau cng phát trin

giữa các dân tc. Chnh sách dân tc gp phần nâng cao tnh tch cc chnh trị ca

công dân; nâng cao nhn thc ca đng bo các dân tc thiu s v tầm quan trọng

ca

vấn đ dân tc, đon kết các dân tc, thng nhất mc tiêu chung l đc lp dân tc

v

ch ngha x hi, dân giu, nưc mạnh, dân ch, công bng, văn minh.

Về kinh tế, ni dung, nhim v kinh tế trong chnh sách dân tc l các ch

trương, chnh sách phát trin kinh tế - x hi min ni, vng đng bo các dân tc

thiu s nhm phát huy tim năng phát trin, từng bưc khc phc khoảng cách

chênh

lch giữa các vng, giữa các dân tc. Thc hin các ni dung kinh tế thông qua các

chương trnh, d án phát trin kinh tế ở các vng dân tc thiu s, thc đẩy quá

trnh

phát trin kinh tế thị trưng định hưng x hi ch ngha.

Về văn hóa: xây dng nn văn ha Vit Nam tiên tiến đm đ bản sc dân tc.

Giữ gn v phát huy giá trị văn ha truyn thng ca các tc ngưi, phát trin ngôn

ngữ, xây dng đi sng văn ha ở cơ sở, nâng cao trnh đ văn ha cho nhân dân

các

dân tc. Đo tạo cán b văn ha, xây dng môi trưng, thiết chế văn ha ph hợp

vi

điu kin ca các tc ngưi trong quc gia đa dân tc. Đng thi, mở rng giao lưu

văn ha vi các quc gia, các khu vc v trên thế gii. Đấu tranh chng t nạn x

hi, chng

diễn biến hòa bnh trên mặt trn tư tưởng- văn ha ở nưc ta hin nay.

Về x hội: thc hin chnh sách x hi, đảm bảo an sinh x hi trong vng đng

bo dân tc thiu s. Từng bưc thc hin bnh đẳng x hi, công bng thông qua

vic

thc hin chnh sách phát trin kinh tế - x hi, xa đi giảm ngho, dân s, y tế,

giáo

dc trên cơ sở ch  đến tnh đặc th mỗi vng, mỗi dân tc. Phát huy vai trò ca

h

thng chnh trị cơ sở v các t chc chnh trị - x hi ở min ni, vng dân tc

thiu s.

Về an ninh quốc phòng, tăng cưng sc mạnh bảo v t quc trên cơ sở đảm bảo

n định chnh trị, thc hin tt an ninh chnh trị, trt t an ton x hi. Phi hợp

chặt

chẽ các lc lượng trên từng địa bn. Tăng cưng quan h quân dân, tạo thế trn

quc

phòng ton dân trong vng đng bo dân tc sinh sng

3. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về tôn giáo và giải quyết vấn đề tôn

giáo trong cách mạng XHCN?

Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về tôn giáo:

Theo quan đim ca ch ngha Mác - Lênin, đến mt giai đoạn lịch sư no đ,

khi khoa học v giáo dc gip cho đại đa s quần chng nhân dân nhn thc được

bản

chất các hin tượng t nhiên v x hi th tôn giáo sẽ dần dần mất đi vị tr ca n

trong

đi sng x hi v cả trong nhn thc, nim tin ca mỗi ngưi.

Tnh qun chng của tôn giáo

Tôn giáo l mt hin tượng x hi ph biến ở tất cả các dân tc, quc gia, châu

lc. Tnh quần chng ca tôn giáo không ch biu hin ở s lượng tn đ rất đông

đảo

(gần 3/4 dân s thế gii); m còn th hin ở chỗ, các tôn giáo l nơi sinh hoạt văn

hoá,

tinh thần ca mt b phn quần chng nhân dân. D tôn giáo hưng con ngưi vo

nim tin hạnh phc hư ảo ca thế gii bên kia, song n luôn luôn phản ánh khát

vọng

ca những ngưi lao đng v mt x hi t do, bnh đẳng, bác ái. Mặt khác, nhiu

tôn

giáo c tnh nhân văn, nhân đạo v hưng thin, v vy, được nhiu ngưi ở các

tầng

lp khác nhau trong x hi, đặc bit l quần chng lao đng, tin theo.

Tnh chnh trị của tôn giáo

Khi x hi chưa c giai cấp, tôn giáo ch phản ánh nhn thc hn nhiên, ngây thơ

ca con ngưi v bản thân v thế gii xung quanh mnh, tôn giáo chưa mang tnh

chnh trị. Tnh chất chnh trị ca tôn giáo ch xuất hin khi x hi đ phân chia giai

cấp, c s khác bit, s đi kháng v lợi ch giai cấp. Trưc hết, do tôn giáo l sản

phẩm ca những điu kin kinh tế - x hi, phản ánh lợi ch, nguyn vọng ca các

giai

cấp khác nhau trong cuc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tc, nên tôn giáo mang

tnh

chnh trị. Mặt khác, khi các giai cấp bc lt, thng trị sư dng tôn giáo đ phc v

cho

lợi ch giai cấp mnh, chng lại các giai cấp lao đng v tiến b x hi, tôn giáo

mang

tnh chnh trị tiêu cc, phản tiến b.

Giải quyết vấn đề tôn giáo trong cách mạng XHCN:

Trong thi kỳ quá đ lên ch ngha x hi, tôn giáo vn còn tn tại, tuy đ c s

biến đi trên nhiu mặt. V vy, khi giải quyết vấn đ tôn giáo cần đảm bảo các

nguyên tc sau:

Tôn trọng, bảo đảm quyền tự do tn ngưỡng và không tn ngưỡng của nhân dân

Tn ngưng tôn giáo l nim tin sâu sc ca quần chng vo đấng ti cao, đấng

thiêng liêng no đ m họ tôn th, thuc lnh vc  thc tư tưởng. Do đ, t do tn

ngưng v t do không tn ngưng thuc quyn t do tư tưởng ca nhân dân. Tôn

trọng t do tn ngưng cũng chnh l tôn trọng quyn con ngưi, th hin bản chất

ưu vit ca chế đ x hi ch ngha. Nh nưc x hi ch ngha không can thip v

không cho bất c ai can thip, xâm phạm đến quyn t do tn ngưng, quyn la

chọn theo hay không theo tôn giáo ca nhân dân. Các tôn giáo v hoạt đng tôn

giáo bnh thưng, các cơ sở th t, các phương tin phc v nhm thoả mn nhu

cầu tn ngưng ca ngưi dân được Nh nưc x hi ch ngha tôn trọng v bảo

h.

- Khắc phc dn nhng ảnh hưởng tiêu cực của tôn giáo phải gắn liền với quá

trnh cải to x hội c, xây dựng x hội mới

Nguyên tc ny đ khẳng định ch ngha Mác - Lênin ch hưng vo giải quyết

những ảnh hưởng tiêu cc ca tôn giáo đi vi quần chng nhân dân m không ch

trương can thip vo công vic ni b ca các tôn giáo. Ch ngha Mác - Lênin ch

ra rng, mun thay đi  thc x hi, trưc hết cần phải thay đi bản thân tn tại x

hi; mun xoá b ảo tưởng nảy sinh trong tư tưởng con ngưi, phải xoá b ngun

gc sinh ra ảo tưởng ấy. Điu cần thiết trưc hết l phải xác lp được mt thế gii

hin thc không c áp bc, bất công, ngho đi v thất học… cũng như những t

nạn nảy sinh trong x hi. Đ l mt quá trnh lâu di, v không th thc hin được

nếu tách ri vic cải tạo x hi cũ, xây dng x hi mi.

Phân bit hai mặt chnh trị và tư tưởng; tn ngưỡng, tôn giáo và lợi dng tn

ngưỡng, tôn giáo trong quá trnh giải quyết vấn đề tôn giáo

Trong x hi công x nguyên thuỷ, tn ngưng, tôn giáo ch biu hin thuần tu v

tư tưởng. Nhưng khi x hi đ xuất hin giai cấp th dấu ấn giai cấp - chnh trị t

nhiu đu in rõ trong các tôn giáo. Từ đ, hai mặt chnh trị v tư tưởng thưng th

hin v c mi quan h vi nhau trong vấn đ tôn giáo v bản thân mỗi tôn giáo.

Mặt chnh trị phản ánh mi quan h giữa tiến b vi phản tiến b, phản ánh mâu

thun đi kháng v lợi ch kinh tế, chnh trị giữa các giai cấp, mâu thun giữa

những thế lc lợi dng tôn giáo chng lại s nghip cách mạng vi lợi ch ca

nhân dân lao đng. Mặt tư tưởng biu hin s khác nhau v nim tin, mc đ tin

giữa những ngưi c tn ngưng tôn giáo v những ngưi không theo tôn giáo,

cũng như những ngưi c tn ngưng, tôn giáo khác nhau, phản ánh mâu thun

không mang tnh đi kháng.

- Quan đim lịch s c th trong giải quyết vấn đề tn ngưỡng, tôn giáo

Tôn giáo không phải l mt hin tượng x hi bất biến, ngược lại, n luôn luôn vn

đng v biến đi không ngừng tuỳ thuc vo những điu kin kinh tế - x hi - lịch

sư c th. Mỗi tôn giáo đu c lịch sư hnh thnh, c quá trnh tn tại v phát trin

nhất định. Ở những thi kỳ lịch sư khác nhau, vai trò, tác đng ca từng tôn giáo

đi vi đi sng x hi không ging nhau. Quan đim, thái đ ca các giáo hi,

giáo s, giáo dân v những lnh vc ca đi sng x hi luôn c s khác bit. V

vy, cần phải c quan đim lịch sư c th khi xem xt, đánh giá v ng xư đi vi

những vấn đ c liên quan đến tôn giáo v đi vi từng tôn giáo c th.

4. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính sách, pháp luật của Nhà

nước Việt Nam về tôn giáo và giải quyết vấn đề tôn giáo trong TKQĐ lên

CNXH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN?

Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính sách, pháp luật của Nhà nước

Việt Nam về tôn giáo:

Quan đim, chnh sách tôn giáo ca Đảng v Nh nưc Vit Nam bao gm

những ni dung cơ bản sau:

- Tn ngưỡng, tôn giáo là nhu cu tinh thn của một bộ phận nhân dân, đang và

sẽ tồn ti cng dân tộc trong quá trnh xây dựng chủ nghĩa x hội ở nước ta

Đảng ta khẳng định, tn ngưng, tôn giáo sẽ tn tại lâu di cng dân tc trong quá

trnh xây dng ch ngha x hi. S khẳng định đ mang tnh khoa học v cách

mạng, hon ton khác vi cách nhn nhn ch quan, tả khuynh khi cho rng c th

bng các bin pháp hnh chnh, hay khi trnh đ dân tr cao, đi sng vt chất được

bảo đảm l c th lm cho tn ngưng, tôn giáo mất đi; hoặc duy tâm, hữu khuynh

khi nhn nhn tn ngưng, tôn giáo l hin tượng bất biến, đc lp, thoát ly vi mọi

cơ sở kinh tế - x hi, th chế chnh trị.

- Đảng, Nhà nước thực hin nhất quán chnh sách đi đoàn kết dân tộc.

Đon kết đng bo theo các tôn giáo khác nhau; đon kết đng bo theo tôn giáo

v đng bo không theo tôn giáo. Nh nưc x hi ch ngha, mt mặt, nghiêm

cấm mọi hnh vi chia rẽ, phân bit đi xư vi công dân v l do tn ngưng, tôn

giáo; mặt khác, thông qua quá trnh vn đng quần chng nhân dân tham gia lao

đng sản xuất, hoạt đng x hi thc tiễn, nâng cao đi sng vt chất, tinh thần,

nâng cao trnh đ kiến thc... đ tăng cưng s đon kết v mc tiêu “dân giu,

nưc mạnh, dân ch, công bng, văn minh”, đ cng nhau xây dng v bảo v T

quc x hi ch ngha. Giữ gn v phát huy những giá trị tch cc ca truyn thng

th cng t tiên, tôn vinh những ngưi c công vi T quc v nhân dân. Đng

thi, nghiêm cấm lợi dng tn ngưng, tôn giáo đ hoạt đng mê tn dị đoan, hoạt

đng trái pháp lut v chnh sách ca Nh nưc, kch đng chia rẽ nhân dân, chia

rẽ các dân tc, gây ri, xâm phạm an ninh quc gia.

- Nội dung cốt lõi của công tác tôn giáo là công tác vận động qun chng.

Công tác vn đng quần chng các tôn giáo nhm đng viên đng bo nêu cao tinh

thần yêu nưc,  thc bảo v đc lp v thng nhất đất nưc; thông qua vic thc

hin tt các chnh sách kinh tế - x hi, an ninh, quc phòng, bảo đảm lợi ch vt

chất v tinh thần ca nhân dân ni chung, trong đ c đng bo tôn giáo.

- Công tác tôn giáo là trách nhim của cả h thống chnh trị.

Công tác tôn giáo c liên quan đến nhiu lnh vc ca đi sng x hi, các cấp,

các ngnh, các địa bn, liên quan đến chnh sách đi ni v đi ngoại ca Đảng,

Nh nưc. Công tác tôn giáo không ch liên quan đến quần chng tn đ, chc sc

các tôn giáo, m còn gn lin vi công tác đấu tranh vi âm mưu, hoạt đng lợi

dng tôn giáo gây phương hại đến lợi ch T quc, dân tc. Lm tt công tác tôn

giáo l trách nhim ca ton b h thng chnh trị, bao gm h thng t chc đảng,

chnh quyn, mặt trn T quc, đon th

chnh trị do Đảng lnh đạo. Cần cng c v kin ton t chc b máy v đi ngũ

cán b chuyên trách lm công tác tôn giáo các cấp. Tăng cưng công tác quản l

nh nưc đi vi các tôn giáo v đấu tranh vi hoạt đng lợi dng tôn giáo gây

phương hại đến lợi ch T quc v dân tc.

- Vấn đề theo đo và truyền đo.

Mọi tn đ đu c quyn t do hnh đạo tại gia đnh v cơ sở th t hợp pháp theo

quy định ca pháp lut. Các t chc tôn giáo được Nh nưc thừa nhn được hoạt

đng theo pháp lut v được pháp lut bảo h. Vic theo đạo, truyn đạo cũng như

mọi hoạt đng tôn giáo khác đu phải tuân th Hiến pháp v pháp lut; không được

lợi dng tôn giáo đ tuyên truyn t đạo, hoạt đng mê tn dị đoan, không được p

buc ngưi dân theo đạo. Nghiêm cấm các t chc truyn đạo, ngưi truyn đạo v

các cách thc truyn đạo trái php, vi phạm các quy định ca Hiến pháp v pháp

lut.

Giải quyết vấn đề tôn giáo trong TKQĐ lên CNXH, xây dựng và bảo vệ Tổ

quốc XHCN:

Đ giải quyết tt mi quan h dân tc v tôn giáo, Đảng Cng sản Vit Nam ch rõ:

“… Nghiêm trị những âm mưu, hnh đng chia rẽ, phá hoại khi đại đon kết dân

tc… Đng thi ch đng phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh vi những hnh vi lợi

dng tn ngưng, tôn giáo đ chia rẽ, phá hoại khi đại đon kết dân tc hoặc

những hoạt đng tn ngưng, tôn giáo trái quy định ca pháp lut”1.

Trên cơ sở nhn din rõ các đặc đim ca quan h dân tc v tôn giáo ở nưc ta

hin nay, quá trnh giải quyết mi quan h ny cần quán trit mt s quan đim

- Tăng cường mối quan h tốt đẹp gia dân tộc và tôn giáo, củng cố khối đi

đoàn kết toàn dân tộc và đoàn kết tôn giáo là vấn đề chiến lược, cơ bản, lâu dài

và cấp bách của cách mng Vit Nam

Trong lịch sư phát trin, từ khi nưc nh đc lp, Đảng ta luôn khẳng định: xây

dng, cng c khi đại đon kết ton dân tc v đon kết tôn giáo l vấn đ chiến

lược, cơ bản, lâu di v cấp bách ca cách mạng Vit Nam; phát huy những giá trị

văn ha truyn thng ca các dân tc, đng thi “phát huy những giá trị văn ha,

đạo đc tt đẹp v ngun lc ca tôn giáo cho quá trnh phát trin đất nưc”2.

Thc tiễn ny cũng đặt ra yêu cầu: ở mỗi giai đoạn lịch sư, vic giải quyết mi

quan h dân tc v tôn giáo cần c cách tiếp cn v la chọn ưu tiên giải quyết ph

hợp vi bi cảnh, tnh hnh ca giai đoạn đ; đng thi phải luôn nhn din đầy đ

v giải quyết mt cách hiu quả những vấn đ mi nảy sinh trong mi quan h dân

tc v tôn giáo.

Giải quyết mối quan h dân tộc và tôn giáo phải đặt trong mối quan h với

cộng đồng quốc gia – dân tộc thống nhất theo định hướng x hội chủ nghĩa

Tôn giáo v dân tc l hai vấn đ rất nhạy cảm. Những vấn đ liên quan đến dân

tc, tôn giáo nếu không được giải quyết mt cách tha đáng sẽ dn ti nguy cơ gây

mất n định chnh trị, x hi, dễ tạo c cho các thế lc chnh trị bên ngoi can thip

vo công vic ni b ca đất nưc. V vy, đ giải quyết tt mi quan h dân tc v

tôn giáo cần phải tuân th nguyên tc: giải quyết vấn đ tôn giáo trên cơ sở vấn đ

dân tc, tuyt đi không được lợi dng vấn đ tôn giáo đòi ly khai dân tc, hay

chia rẽ khi đại đon kết dân tc lm tn hại đến lợi ch quc gia – dân tc, m

phải đảm bảo giữ vững đc lp ch quyn, thng nhất đất nưc. “Tp hợp đng

bo theo tn ngưng, tôn giáo v đng bo không theo tn ngưng, tôn giáo xây

dng khi đại đon kết ton dân tc, xây dng v bảo v T quc”1.

Giải quyết mối quan h dân tộc và tôn giáo phải bảo đảm quyền tự do tn

ngưỡng, tôn giáo của nhân dân, quyền của các dân tộc thiu số, đồng thời kiên

quyết đấu tranh chống lợi dng vấn đề dân tộc, tôn giáo vào mc đch chnh trị.

Trong các mi quan h x hi th quan h dân tc, tôn giáo v nhân quyn l những

quan h hết sc nhạy cảm, giữa chng c s tác đng tương hỗ, thng nhất vi

nhau, đng thi qui định ln nhau. Do vy, vic giải quyết tt mi quan h ny l

nhm đảm bảo cho con ngưi những quyn cơ bản v kinh tế, chnh trị, văn ha, x

hi v tn ngưng, tôn giáo. Song quyn phải gn lin vi pháp lut, do vy đảm

bảo quyn ca các dân tc, quyn t do tôn giáo, tn ngưng cũng chnh l đảm

bảo thc hin những ni dung ct yếu ca quyn con ngưi trong khuôn kh ca

pháp lut.

Ch đng vạch trần những âm mưu thâm đc ca các thế lc th địch trong vic

lợi dng vấn đ dân tc v tôn giáo, hoặc kết hợp vấn đ dân tc vi vấn đ tôn

giáo

nhm “tôn giáo ha dân tc” ca chng. Kiên quyết đấu tranh, xư l các t chc,

các

đi tượng c các hoạt đng vi phạm pháp lut truyn đạo trái php, hoặc lợi dng

vấn

đ dân tc, tôn giáo v nhân quyn đ kch đng quần chng, chia rẽ tnh đon kết

dân

tc, đon kết tôn giáo

B. CÂU HỎI THẢO LUẬN:

1. Mối quan hệ giữa dân tộc với tôn giáo ở Việt Nam? Ảnh hưởng của mối

quan hệ này đến sự ổn định chính trị - xã hội của đất nước, đến độc lập chủ

quyền của đất nước? Liên hệ trách nhiệm của cá nhân mỗi sinh viên?

•

Mối quan hệ giữa dân tộc với tôn giáo ở Việt Nam:

Vit Nam l mt quc gia đa dân tc, đa tôn giáo. Ưc tnh khoảng 80% dân s

Vit Nam c đi sng tn ngưng, tôn giáo, trong đ c gần 20 triu tn đ ca 6

tôn giáo như: Pht giáo khoảng 10 triu tn đ, Công giáo gần 6 triu tn đ, Cao

Đi khoảng 2,3 triu tn đ, Hòa Hảo khoảng 1,3 triu tn đ, Đạo Tin Lnh gần 1

triu tn đ, Hi giáo 70.000 tn đ. Ngoi ra còn hng triu ngưi theo các tôn

giáo bản địa như Tịnh đ cư sỹ, Bưu sơn Kỳ hương, T ân Hiếu ngha, Minh Sư

đạo v các tôn giáo mi du nhp vo như đạo Bahai... Các t chc tôn giáo ở nưc

ta đ xây dng được mt lc lượng chc sc, các nh tu hnh v những ngưi hoạt

đng tôn giáo chuyên nghip đông đảo. S chc sc, chc vic ny l lc lượng

lnh đạo các t chc tôn giáo như: Giáo hi Pht giáo Vit Nam, 25 Giáo phn

Công giáo, 9 Hi thánh Cao Đi, Hi thánh đạo Tin Lnh Vit Nam (min Bc),

Hi thánh đạo Tin Lnh Vit Nam (min Nam), Giáo hi Pht giáo Hòa Hảo, Ban

Đại din Cng đng Hi giáo Thnh ph H Ch Minh... đ được Nh nưc công

nhn tư cách pháp nhân. Đ giải quyết tt mi quan h tôn giáo ở nưc ta cũng như

mi quan h giữa đng bo c tn ngưng, tôn giáo vi đng bo không c tn

ngưng, tôn giáo; đng bo theo các tn ngưng, tôn giáo khác nhau, đng bo c

tn ngưng, tôn giáo ở trong nưc vi đng bo c tn ngưng, tôn giáo ở nưc

ngoi v mi quan h đng đạo trong v ngoi nưc... l công tác quan trọng nhm

vừa bảo đảm quyn t do tn ngưng, tôn giáo ca nhân dân, vừa đấu tranh chng

lại những âm mưu lợi dng tôn giáo ca các thế lc th địch, tạo s đng thun ca

đng bo các tôn giáo trong quá trnh xây dng nn kinh tế thị trưng định hưng

x hi ch ngha ở nưc ta hin nay. Do đ, thc hin công tác quản l v tôn giáo

phải da trên quan đim lịch sư khoa học, nhn thc ton din căn nguyên lịch sư

sâu xa, căn nguyên x hi, tâm l phát sinh v s tn tại ca tôn giáo, nhn thc

ton din hin tượng x hi tôn giáo c ảnh hưởng tương đi ln đi vi mt b

phn quần chng nhân dân.

•

Ảnh hưởng của mối quan hệ này đến sự ổn định chính trị - xã hội của đất

nước, đến độc lập chủ quyền của đất nước?

Phê phán những kẻ lợi dụng tôn giáo để phục vụ cho mục đích chính trị đen

tối

L mt ngưi dân thuc địa, cng vi quá trnh đi tm nguyên nhân mất nưc v

con đưng giải phng dân tc, H Ch Minh đ nhn thấy mi quan h rất mt thiết

giữa tôn giáo, nhất l Thiên cha giáo vi s xâm lược ca ch ngha thc dân.

Bên cạnh vic khẳng định những giá trị tch cc ca Thiên cha giáo, nhất l tinh

thần bác ái, Ngưi cũng nhn thấy s b i ca những kẻ lợi dng tôn giáo đ thc

hin những vic xấu xa, lm ô danh Thiên cha. Đ l vic do thám tnh hnh đ

báo cho quân đi chiếm đng, đem những li th ti ca con chiên báo cho nh

cầm quyn, cho vay nặng li, cưp đoạt rung đất ca ngưi dân, nhất l nông dân:

“Trong cuc xâm chiếm Đông Dương th chnh những nh truyn đạo Thiên cha

đ đi do thám đ báo cho đi quân chiếm đng biết những kế hoạch phòng th ca

nưc chng tôi. Cũng chnh những nh truyn đạo đ dn đưng những đi quân

tấn công, cũng chnh lại l những nh truyn đạo đ lợi dng tnh trạng ln xn ca

đất nưc đ ăn cp những văn bản chng nhn quyn sở hữu rung đất ca ngưi

nông dân ny nọ hay ca mt lng no đ”. Thc dân Pháp đ sư dng tôn giáo đ

đn áp phong tro đấu tranh ca nhân dân ta: “các s giả ca Cha ...np những

ngưi An Nam yêu nưc cho bọn chiến thng đem lên máy chm hay giá treo c”.

Thm ch c những linh mc chân đi đất, quần xn đến mông, lưng tht bao đạn,

vai khoác sng di, hông đeo sng ngn, dn đầu mt đon con chiên vác giáo mác

v sng kp; vi s ym h ca quân đi xông vo các lng ca nhân dân. Bởi vy

lm cho ngưi dân Vit Nam bị hnh hnh bng lưi lê ca nn văn minh tư bản

ch ngha, m còn bng cây thánh giá ca giáo hi sa đọa lm ô danh Cha.

Đặt vấn đề tôn giáo trong vận mệnh chung của dân tộc, gắn với cuộc đấu

tranh cách mạng

Trong quá trnh hoạt đng v lnh đạo cách mạng, H Ch Minh luôn thấy vn

mnh dân tc tác đng sâu sc ti vn mnh ca tôn giáo v ở chiu ngược lại, s

phát trin ca tôn giáo c ảnh hưởng ti dân tc. Do đ, Ngưi luôn hưng tôn

giáo vo cuc đấu tranh cho đc lp, t do ca dân tc. Bởi v, T quc được đc

lp th tôn giáo được t do. Ngưi cng vi Đảng ta ra sc vn đng các lc lượng

tôn giáo tham gia vo cuc đấu tranh cách mạng. H Ch Minh khẳng định d l

theo các tôn giáo khác nhau, nhưng đ l ngưi Vit Nam th ai d t hay nhiu

cũng c lòng yêu nưc.

Điu quan tâm nhất ca H Ch Minh vn l lm thế no đ đon kết ton dân tc,

đon kết lương giáo, thu ht những ngưi theo tôn giáo tham gia vo s nghip

cách mạng chung ca ton dân do Đảng Cng sản lnh đạo. V vy, tất cả cách ng

xư ca H Ch Minh vi tôn giáo vn l hưng ti mc tiêu giải phng dân tc,

xây dng x hi mi.

Khai thác, phát huy cái thiện, cái nhân văn của các tôn giáo vào sự nghiệp

chính trị

L mt nh chnh trị, nhưng H Ch Minh luôn nhn tôn giáo mt cách ton din,

trong đ c gc nhn ca nh chnh trị thông qua lăng knh văn ha. Bởi vy,

Ngưi đ nhn thấy được những giá trị nhân văn, nhân đạo trong các giáo l ca

tôn giáo. Nếu trong lịch sư, chng ta đ từng chng kiến c những nhân vt chnh

trị đ quay lưng vo quá kh v ph nhn những giá trị lịch sư, c thái đ cc đoan

đi vi tôn giáo. Th trái lại, H Ch Minh luôn tôn trọng những giá trị đạo đc,

văn ha, nhân văn ca nhân loại d c ph bên ngoi mt mu sc tôn giáo đ gạn

đc, khơi trong; đ giữ gn, tiếp biến.

Thừa nhận sự tồn tại lâu dài của tôn giáo trong chủ nghĩa xã hội và Nhà nước

tôn trọng tôn giáo và các hoạt động tín ngưỡng tôn giáo của nhân dân nhưng

xử lý nghiêm những hành động lợi dụng tôn giáo để phá hoại đất nước

Khi bưc vo xây dng x hi mi, đặc bit trong quá trnh xây dng ch ngha x

hi ở min Bc v đấu tranh đ thng nhất T quc, mt trong những điu trăn trở

đi vi đng bo c đạo l trong ch ngha x hi do ngưi cng sản lnh đạo c

chấp nhn s tn tại ca tôn giáo hay không? V thái đ ca ngưi cng sản vô

thần đi vi tôn giáo như thế no? H Ch Minh rất lưu tâm giải ta vưng mc

ny ca b con tn đ v chc sc các tôn giáo.

Từ đ, Ngưi khẳng định đưng li v chnh sách nhất quán, Đảng ta không những

không tiêu dit tôn giáo như những kẻ xâm lược v tay sai ca chng tuyên truyn,

m trái lại còn tạo điu kin cho các tôn giáo hoạt đng.

Chính quyền cần có phương pháp phù hợp, khéo léo đối với từng tôn giáo

khác nhau, không để kẻ địch lợi dụng vấn đề tôn giáo để chống phá cách

mạng

Đây l mt vấn đ rất quan trọng m H Ch Minh luôn yêu cầu chnh quyn v

đi ngũ cán b các cấp phải thc hin cho tt, bởi chnh sách đng nhưng phải c

phương pháp ph hợp th mi thnh công. Ngưi ch rõ: “Đi vi đng bo Công

giáo th chưa biết ra sc tranh th. C nơi vn đng đ c kết quả, nhưng ri lại

không c gng liên tc. Đng bo Công giáo cũng yêu nưc. Nếu ta biết kiên nhn

thuyết phc giác ng, th nhất định tranh th được. Lm được như vy th phá được

mt phần âm mưu ca địch, v rất c lợi cho vic đon kết nhân dân đ kháng

chiến”

Đảng, Nhà nước và cán bộ, đảng viên phải quan tâm đến đời sống vật chất và

tinh thần của giáo dân để vận động họ, thuyết phục họ, giáo dục họ, tổ chức

họ trong đấu tranh cách mạng

H Ch Minh ch rõ, chnh quyn v cán b, đảng viên các cấp cần quan tâm đến

đi sng giáo dân mt cách ton din cả v phần đạo v phần đi. Ngưi cho rng,

phải lm sao đ cho đng bo giáo dân c được cuc sng m ở đ “phần xác no

ấm, phần hn thong dong”. “Các cấp y phải tht quan tâm đến phần đi v phần

đạo ca đng bo Công giáo... Đng bo Công giáo cng hiu rõ chnh sách ca

Đảng th cng gn b vi hợp tác x. Cho nên phải ra sc gip đ cng c v phát

trin tt các hợp tác x ca đng bo Công giáo nhm lm cho hợp tác x ngy

cng vững chc, x viên thu nhp ngy cng tăng, đi sng ngy cng no ấm hơn”.

•

Liên hệ bản thân

2. Văn hoá dân tộc Nùng

Theo Ban Dân tc tnh, tnh đến cui năm 2013, ton tnh c 3.720 h vi 15.525

khẩu dân tc Nng, l dân tc thiu s đông th 4 trong tnh, ch đng sau dân tc

Ty, Dao, Cao Lan. Trong cả nưc, dân tc Nng c hơn 1 triu ngưi, l dân tc

thiu s đông th 7. Dân tc Nng phân tán ở 63 tnh, thnh ph nhưng tp trung

nhiu nhất ở các tnh min ni thuc pha Đông Bc B, trong đ c Tuyên Quang.

Dân tc Nng gm các nhm địa phương: Nng Xung, Nng Giang, Nng An,

Nng Lòi, Nng Phn Snh, Nng Cháo, Nng Inh, Nng Quy Rịn, Nng Dn.

Ngưi Nng thuc nhm ngôn ngữ Ty - Thái ca h ngôn ngữ Thái - Kadai.

Ngun sng chnh ca ngưi Nng l la v ngô. Họ kết hợp lm rung nưc ở các

vng khe dọc vi trng la cạn trên các sưn đi. Các ngnh ngh th công ca

ngưi Nng đ phát trin, ph biến nhất l ngh dt, mc, đan lát, rn, gm. Ngưi

Nng thch ăn các mn xo m lợn. Mn ăn đc đáo v được coi trọng l sang

trọng ca ngưi Nng l “khau nhc”. Tc mi nhau ung rượu cho chn c lịch

sư từ lâu đi, nay đ thnh tp quán ca ngưi Nng. Ngưi Nng c mt kho tng

văn ha dân gian phong ph v c nhiu ln điu dân ca đm đ mu sc dân tc.

Tiếng Sli giao duyên ca thanh niên Nng hòa quyn vo âm thanh t nhiên ca

ni rừng gây ấn tượng sâu sc cho những ai nghe. Then l ln điu dân ca, c hnh

thc biu diễn đ lm rạo rc tâm hn bao ngưi. Lễ hi ni tiếng thu ht được

nhiu ngưi, nhiu la tui khác nhau, m ngưi Nng gọi l “Lng tng” (hi

xung đng) được t chc vo tháng giêng hng năm. Ngưi Nng ăn cơm tẻ l

ch yếu. Trong những ngy lễ, tết, ngưi Nng thưng lm nhiu loại bánh từ gạo

v c tc ung rượu bng tha.

Nam, nữ đến tui trưởng thnh thưng hay bịt mt chiếc răng bng vng ở hm

trên v như thế được xem l lm đẹp, ngưi sang trọng. Ph nữ mặc áo năm thân

v ci mt hng cc bng nt vải pha bên nách phải. Ty từng nhm Nng địa

phương m áo di, ngn, rng, hẹp khác nhau. Nam, nữ đu mặc mt loại quần

nhum mu chm, cạp to, ng rng, di ti tn mt cá chân. Ph nữ Nng thưng

đeo tạp d trưc bng, khi gng gánh còn mang thêm miếng nm vai. Đim khác

nhau giữa các nhm, mt trong những biu hin l cách đi khăn v các loại khăn

trang tr khác nhau đôi cht.

Ngưi Nng thưng ở nh sn v nh nưa sn nưa đất, trong đ nh sn l kiu

nh truyn thng ưa thch ca họ. Nh thưng khá to, rng, c ba gian, vách

thưng bng gỗ v lợp ngi máng. Nh đất hin chiếm khá ph biến ở vng ngưi

Nng. Nh được chia lm hai phần bởi vách ngăn, trừ mt li đi ở gian giữa, phần

trong đặt bếp, nơi sinh hoạt ca ph nữ trong gia đnh. Phần ngoi, dnh cho nam

gii v đặt bn th t tiên. Trong gia đnh, quan h giữa cha chng, anh chng vi

nng dâu c s cách bit nghiêm ngặt. Theo phong tc Nng, d l con anh, con

em, con chị... ai nhiu tui hơn được gọi l anh, l chị. Ngưi Nng c thi quen t

khi gọi thẳng tên ngưi ông, ngưi cha m thưng gọi theo tên ca đa cháu đầu,

con đầu ca họ. Khi đặt tên con phải tuân theo h thng tên đm ca dòng họ. Vic

dng vợ, gả chng do b mẹ quyết định trên cơ sở môn đăng h đi giữa hai gia

đnh, s ưng thun ca con cái v lá s ca đôi nam nữ. Ngưi ph nữ khi đ đi lấy

chng xem như hon ton ph thuc nh chng.

Ngưi Nng th cng t tiên trong nh. Bn th t tiên c bi vị, lư hương v

được đặt vo nơi trang trọng nhất. Ngoi ra, mỗi nh còn th b m mẹ Hoa (Thần

bảo h trẻ nh), mẹ Cưa (Thần trông nh). Vo những ngy đầu tháng, ngy rm

họ thưng đt hương. Ngy lễ, tết c cng ch, rượu v các mn ăn. Ngưi Nng

cng ma sn v các cô hn đầu ngõ vo dịp Tết Nguyên đán. Những gia đnh cng

mt dòng họ th cng chung mt miếu th th công, th địa. Các thầy to, thầy mo

theo  tưởng từ xưa họ c khả năng tiếp xc vi các loại ma thần nên được gọi l

“ngưi mt sáng”. Họ hnh ngh cng bái, cầu s tt lnh cho ngưi dân, được

mọi ngưi knh n. Trưc ngưi Nng dng chữ Hán, chữ Nôm Nng đ ghi chp

thơ ca v truyn c dân gian. Hin nay, phần ln ngưi Nng đu không biết viết

chữ ca dân tc mnh. Mọi ngưi đu được học chữ Quc ngữ ca ngưi Vit.

Ở tnh ta, 7 huyn, thnh ph đu c ngưi Nng sinh sng, lm phong ph

thêm bản sc 22 dân tc anh em. Ngưi Nng trong tnh gi đây đang tp trung

phát trin kinh tế, xây dng nông thôn mi nhưng vn giữ gn v phát huy được

bản sc văn ha dân tc ca mnh.

Dân tc Nng cư tr hầu khp trên địa bn tnh Cao Bng, tp trung đông ở 4

huyn: Phc Hòa, Quảng Uyên, Hạ Lang, Tr Lnh (trên 40% dân s huyn), riêng

huyn Phc Hòa, ngưi Nng chiếm ti 65%. Các nhm Nng phát trin ngy

cng đông đc v phn thịnh. Địa bn cư tr ca ngưi Nng tp trung ở vng đi

ni thấp, ven chân ni, thung lũng, vng địa hnh gần sông, sui, thun lợi cho

canh tác nông, lâm nghip, quần cư thnh từng lng bản, trung bnh khoảng 10 đến

15 nc nh, c lng bản trên 30 nh. Nhn chung, ngưi Nng sng xen kẽ vi dân

tc Ty. Cng chung ngữ h Ty - Thái nên v văn ha, phong tc tp quán giữa

hai dân tc Ty, Nng c s giao thoa, chịu ảnh hưởng ln nhau.

V sản xuất nông nghip, do địa thế v kh hu, ngưi Nng thưng sản xuất mt

v la ma, còn lại trng các cây hoa mu. Ngưi Nng rất kho tnh toán b tr

cây trng, vt nuôi, xen canh, gi v quanh năm đạt hiu quả cao. Canh tác trên

vng đất đi thấp, đất ry l đặc trưng cơ bản, ni bt ca dân tc Nng. Tại đây,

ngưi Nng trng la nương v ngô, đỗ tương cng các loại cây hoa mu. Ngưi

Nng coi trọng chnh sách khuyến nông, kế thừa kinh nghim truyn thng vi

vic tiếp thu ng dng khoa học kỹ thut tiên tiến vo sản xuất, nhất l các loại

ging cây, con c năng suất cao. V chăn nuôi, cũng như ngưi Ty, ngưi Nng

chăn thả gia sc, gia cầm...

Sng ở vng rừng ni, ngưi Nng luôn đ cao vai trò, vị tr ca rừng trong sản

xuất, đi sng, c  thc bảo v v tch cc trng rừng, tn dng từng hc đá trng

cây, gieo ging. Xm Phja Chang, x Phc Sen (huyn Quảng Uyên) ca ngưi

Nng An l đim đin hnh như thế. Hai bên quc l l rừng ni đá vôi xanh, đến

nay 100% din tch ni đá được ph xanh.

Ngưi Nng rất coi trọng bảo tn những ngh truyn thng như: Dt, rn, đc

nông c, đan lát, mc, lm hương, ngi... Ph nữ Nng quanh năm lo trng bông,

ko sợi dt vải, trng cây chm tinh chế thnh phẩm nhum, tạo nên th vải chm

bn, đẹp. Từ bao đi nay, biết trng bông lm vải l thưc đo, tiêu chuẩn ca ngưi

ph nữ Nng. Còn đn ông th phải biết lm ngh rn, đan lát, mc... Những công

c cầm tay (dao, ba, cuc, cy) ca ngưi Nng tạo ra sc, bn, đẹp, tin dng, c

chất lượng cao đ trở thnh hng ha, ni tiếng trong nưc. Nhiu năm trở lại đây,

đi sng ca ngưi Nng c nhiu chuyn biến, tiến b trên l trnh xa đi giảm

ngho, phát trin kinh tế hng ha, đi sng ca ngưi dân ngy cng được cải

thin.

Phong tc tp quán, đi sng văn ha tinh thần ca dân tc Nng rất phong ph đa

dạng. Ngưi Nng c nhiu truyn k dân gian, truyn thơ v tch lũy được kho tri

thc v t nhiên, địa l, lịch sư hay kinh nghim chữa bnh bng các bi thuc dân

gian... Những truyn dân gian v dân ca Nng được ghi chp lại, như: Lưu Đi -

Hán Xuân, Tần Chu - Quyn Vương, Lưu San - Lưu Vương, Tng Trân - Cc Hoa,

Phạm Tải - Ngọc Hoa, Quảng Tân - Ngọc Lương, Mc Quế Anh, Thanh Minh

miếu c (miếu Thanh Minh ở Phc Sen, Quảng Uyên), Sli slp sloong bươn (Sli 12

tháng), Sli mẩng pi mấư (Sli mừng năm mi), Sli chc mẩng (Sli chc tng, mừng

các tiết trong năm), Sli lẩu (Sli đám cưi), Hát chc ph khươi, ph noọng (Hát

chc ph r, ph dâu) .... Ngh thut hát tung Dá Hail đặc trưng ca dân tc

Nng, giu âm hưởng trữ tnh, cng vi đ ngưi Nng c các điu ma rng, ma

lân c tiếng trong dịp Tết, lễ hi.

Vi dân s đông, đi sng văn ha phong ph, đa dạng gn b cng các dân tc

trong tnh, dân tc Nng đ gp phần tô thm thêm bản sc văn ha các dân tc

ca quê hương Cao Bng.

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

Preview text:

Chương 6: VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ TÔN GIÁO TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ
LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
A. CÂU HỎI CHUẨN BỊ BÀI:
1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về dân tộc và giải quyết vấn đề dân
tộc trong cách mạng XHCN?
Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về dân tộc:
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, dân tộc là quá trình phát triển lâu
dài của xã hội loài người, trải qua các hình thức cộng đồng từ thấp đến cao, bao
gồm:thị tộc, bộ lạc, bộ tộc, dân tộc. Sự biến đổi của phương thức sản xuất chính là
nguyên nhân quyết định sự biến đổi của cộng đồng dân tộc.
Ở phương Tây, dân tộc xuất hiện khi phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa được
xác lập thay thế phương thức sản xuất phong kiến. Ở phương Đông, dân tộc được
hình thành trên cơ sở một nền văn hoá, một tâm lý dân tộc đã phát triển tương đối
chín muồi và một cộng đồng kinh tế tuy đã đạt tới một mức độ nhất định song nhìn
chung còn kém phát triển và ở trạng thái phân tán.
Giải quyết vấn đề dân tộc trong cách mạng XHCN:
Cương lĩnh dân tộc của chủ nghĩa Mác – Lênin
Dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác về mối quan hệ giữa dân tộc với giai cấp;
kết hợp phân tích hai xu hướng khách quan trong sự phát triển dân tộc; dựa vào kinh
nghiệm của phong trào cách mạng thế giới và thực tiễn cách mạng Nga trong việc giải
quyết vấn đề dân tộc những năm đầu thế kỷ XX, V.I.Lênin đã khái quát Cương lĩnh
dân tộc như sau: “Các dân tộc hoàn toàn bình đẳng, các dân tộc được quyền tự quyết,
liên hiệp công nhân tất cả các dân tộc lại”.
Một là: Các dân tộc hoàn toàn bình đẳng
Đây là quyền thiêng liêng của các dân tộc, không phân biệt dân tộc lớn hay nhỏ,
ở trình độ phát triển cao hay thấp. Các dân tộc đều có nghĩa vụ và quyền lợi ngang
nhau trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, không dân tộc nào được giữ đặc
quyền, đặc lợi về kinh tế, chính trị, văn hóa.
Trong quan hệ xã hội cũng như trong quan hệ quốc tế, không một dân tộc nào có
quyền đi áp bức, bóc lột dân tộc khác. Trong một quốc gia có nhiều dân tộc, quyền
bình đẳng dân tộc phải được thể hiện trên cơ sở pháp lý, nhưng quan trọng hơn nó phải
được thực hiện trên thực tế.
Quyền bình đẳng giữa các dân tộc là cơ sở để thực hiện quyền dân tộc tự quyết
và xây dựng mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa các dân tộc.
Hai là: Các dân tộc được quyền tự quyết
Đó là quyền của các dân tộc tự quyết định lấy vận mệnh của dân tộc mình, quyền
tự lựa chọn chế độ chính trị và con đường phát triển của dân tộc mình.
Quyền tự quyết dân tộc bao gồm quyền tách ra thành lập một quốc gia dân tộc
độc lập, đồng thời có quyền tự nguyện liên hiệp với dân tộc khác trên cơ sở bình đẳng.
Tuy nhiên, việc thực hiện quyền dân tộc tự quyết phải xuất phát từ thực tiễn - cụ thể và
phải đứng vững trên lập trường của giai cấp công nhân, đảm bảo sự thống nhất giữa lợi
ích dân tộc và lợi ích của giai cấp công nhân. V.I.Lênin đặc biệt chú trọng quyền tự
quyết của các dân tộc bị áp bức, các dân tộc phụ thuộc.
Ba là: Liên hiệp công nhân tất cả các dân tộc
Liên hiệp công nhân các dân tộc phản ánh sự thống nhất giữa giải phóng dân tộc
và giải phóng giai cấp; phản ánh sự gắn bó chặt chẽ giữa tinh thần của chủ nghĩa yêu
nước và chủ nghĩa quốc tế chân chính.
Đoàn kết, liên hiệp công nhân các dân tộc là cơ sở vững chắc để đoàn kết các
tầng lớp nhân dân lao động thuộc các dân tộc trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa đế
quốc vì độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội. Vì vậy, nội dung này vừa là nội dung chủ
yếu vừa là giải pháp quan trọng để liên kết các nội dung của Cương lĩnh dân tộc thành một chỉnh thể.
Cương lĩnh dân tộc của chủ nghĩa Mác – Lênin là cơ sở lý luận quan trọng để các
Đảng cộng sản vận dụng thực hiện chính sách dân tộc trong quá trình đấu tranh giành
độc lập dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
2. Quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước Việt Nam về dân
tộc và giải quyết vấn đề dân tộc trong TKQĐ lên CNXH, xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc XHCN?
Quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước Việt Nam về dân tộc:
Đảng cộng sản Việt Nam ngay từ khi mới ra đời đã thực hiện nhất quán những
nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về dân tộc. Căn cứ vào thực tiễn lịch sư
đấu tranh cách mạng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam cũng như dựa vào tình
hình thế giới trong giai đoạn hiện nay, Đảng và Nhà nước ta luôn luôn coi trọng vấn đề
dân tộc và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc có tầm quan trọng đặc biệt. Trong
mỗi thời kỳ cách mạng, Đảng và Nhà nước ta coi việc giải quyết đúng đắn vấn đề dân
tộc là nhiệm vụ có tính chiến lược nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp, cũng như tiềm
năng của từng dân tộc và đưa đất nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Đại hội XII khẳng
định: “Đoàn kết các dân tộc có vị trí chiến lược trong sự nghiệp cách mạng của nước
ta. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách, bảo đảm các dân tộc bình đẳng, tôn trọng,
đoàn kết giải quyết hài hòa quan hệ giữa các dân tộc, giúp nhau cùng phát triển, tạo
chuyển biến rõ rệt trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu
số... Tăng cường kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện các chủ trương, chính
sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ở các cấp. Chống kỳ thị dân tộc, nghiêm trị những
âm mưu hành động chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc”1
Tựu trung lại, quan điểm cơ bản của Đảng ta về vấn đề dân tộc thể hiện ở các nội dung sau:
- Vấn đề dân tộc và đoàn kết dân tộc là vấn đề chiến lược cơ bản, lâu dài, đồng
thời cũng là vấn đề cấp bách hiện nay của cách mạng Việt Nam.
- Các dân tộc trong đại gia đình Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ, giúp
nhau cùng phát triển, cùng nhau phấn đấu thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Kiên quyết đấu tranh với mọi âm mưu chia rẽ dân tộc.
- Phát triển toàn diện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh - quốc phòng
trên địa bàn vùng dân tộc và miền núi; gắn tăng trưởng kinh tế với giải quyết các vấn
đề xã hội, thực hiện tốt chính sách dân tộc; quan tâm phát triển, bồi dưỡng nguồn nhân
lực; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số; giữ gìn và phát huy những giá
trị, bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số trong sự nghiệp phát triển chung
của cộng đồng dân tộc Việt Nam thống nhất.
- Ưu tiên đầu tư phát triển kinh tế - xã hội các vùng dân tộc và miền núi, trước
hết, tập trung vào phát triển giao thông và cơ sở hạ tầng, xóa đói, giảm nghèo; khai
thác có hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, đi đôi với bảo vệ bền vững môi
trường sinh thái; phát huy nội lực, tinh thần tự lực, tự cường của đồng bào các dân tộc,
đồng thời tăng cường sự quan tâm hỗ trợ của Trung ương và sự giúp đỡ của các địa phương trong cả nước.
- Công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc là nhiệm vụ của toàn Đảng,
toàn dân, toàn quân, của các cấp, các ngành và toàn bộ hệ thống chính trị” 1.
Giải quyết vấn đề dân tộc trong TKQĐ lên CNXH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN:
Chính sách dân tộc cơ bản của Đảng và Nhà nước ta được thể hiện cụ thể ở những điểm sau:
Về chính trị: thực hiện bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển
giữa các dân tộc. Chính sách dân tộc góp phần nâng cao tính tích cực chính trị của
công dân; nâng cao nhận thức của đồng bào các dân tộc thiểu số về tầm quan trọng của
vấn đề dân tộc, đoàn kết các dân tộc, thống nhất mục tiêu chung là độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Về kinh tế, nội dung, nhiệm vụ kinh tế trong chính sách dân tộc là các chủ
trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội miền núi, vùng đồng bào các dân tộc
thiểu số nhằm phát huy tiềm năng phát triển, từng bước khắc phục khoảng cách chênh
lệch giữa các vùng, giữa các dân tộc. Thực hiện các nội dung kinh tế thông qua các
chương trình, dự án phát triển kinh tế ở các vùng dân tộc thiểu số, thúc đẩy quá trình
phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Về văn hóa: xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các tộc người, phát triển ngôn
ngữ, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, nâng cao trình độ văn hóa cho nhân dân các
dân tộc. Đào tạo cán bộ văn hóa, xây dựng môi trường, thiết chế văn hóa phù hợp với
điều kiện của các tộc người trong quốc gia đa dân tộc. Đồng thời, mở rộng giao lưu
văn hóa với các quốc gia, các khu vực và trên thế giới. Đấu tranh chống tệ nạn xã hội, chống
diễn biến hòa bình trên mặt trận tư tưởng- văn hóa ở nước ta hiện nay.
Về xã hội: thực hiện chính sách xã hội, đảm bảo an sinh xã hội trong vùng đồng
bào dân tộc thiểu số. Từng bước thực hiện bình đẳng xã hội, công bằng thông qua việc
thực hiện chính sách phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, dân số, y tế, giáo
dục trên cơ sở chú ý đến tính đặc thù mỗi vùng, mỗi dân tộc. Phát huy vai trò của hệ
thống chính trị cơ sở và các tổ chức chính trị - xã hội ở miền núi, vùng dân tộc thiểu số.
Về an ninh quốc phòng, tăng cường sức mạnh bảo vệ tổ quốc trên cơ sở đảm bảo
ổn định chính trị, thực hiện tốt an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Phối hợp chặt
chẽ các lực lượng trên từng địa bàn. Tăng cường quan hệ quân dân, tạo thế trận quốc
phòng toàn dân trong vùng đồng bào dân tộc sinh sống
3. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về tôn giáo và giải quyết vấn đề tôn
giáo trong cách mạng XHCN?
Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về tôn giáo:
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, đến một giai đoạn lịch sư nào đó,
khi khoa học và giáo dục giúp cho đại đa số quần chúng nhân dân nhận thức được bản
chất các hiện tượng tự nhiên và xã hội thì tôn giáo sẽ dần dần mất đi vị trí của nó trong
đời sống xã hội và cả trong nhận thức, niềm tin của mỗi người.
Tính quần chúng của tôn giáo
Tôn giáo là một hiện tượng xã hội phổ biến ở tất cả các dân tộc, quốc gia, châu
lục. Tính quần chúng của tôn giáo không chỉ biểu hiện ở số lượng tín đồ rất đông đảo
(gần 3/4 dân số thế giới); mà còn thể hiện ở chỗ, các tôn giáo là nơi sinh hoạt văn hoá,
tinh thần của một bộ phận quần chúng nhân dân. Dù tôn giáo hướng con người vào
niềm tin hạnh phúc hư ảo của thế giới bên kia, song nó luôn luôn phản ánh khát vọng
của những người lao động về một xã hội tự do, bình đẳng, bác ái. Mặt khác, nhiều tôn
giáo có tính nhân văn, nhân đạo và hướng thiện, vì vậy, được nhiều người ở các tầng
lớp khác nhau trong xã hội, đặc biệt là quần chúng lao động, tin theo.
Tính chính trị của tôn giáo
Khi xã hội chưa có giai cấp, tôn giáo chỉ phản ánh nhận thức hồn nhiên, ngây thơ
của con người về bản thân và thế giới xung quanh mình, tôn giáo chưa mang tính
chính trị. Tính chất chính trị của tôn giáo chỉ xuất hiện khi xã hội đã phân chia giai
cấp, có sự khác biệt, sự đối kháng về lợi ích giai cấp. Trước hết, do tôn giáo là sản
phẩm của những điều kiện kinh tế - xã hội, phản ánh lợi ích, nguyện vọng của các giai
cấp khác nhau trong cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc, nên tôn giáo mang tính
chính trị. Mặt khác, khi các giai cấp bóc lột, thống trị sư dụng tôn giáo để phục vụ cho
lợi ích giai cấp mình, chống lại các giai cấp lao động và tiến bộ xã hội, tôn giáo mang
tính chính trị tiêu cực, phản tiến bộ.
Giải quyết vấn đề tôn giáo trong cách mạng XHCN:
Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, tôn giáo vẫn còn tồn tại, tuy đã có sự
biến đổi trên nhiều mặt. Vì vậy, khi giải quyết vấn đề tôn giáo cần đảm bảo các nguyên tắc sau:
Tôn trọng, bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng và không tín ngưỡng của nhân dân
Tín ngưỡng tôn giáo là niềm tin sâu sắc của quần chúng vào đấng tối cao, đấng
thiêng liêng nào đó mà họ tôn thờ, thuộc lĩnh vực ý thức tư tưởng. Do đó, tự do tín
ngưỡng và tự do không tín ngưỡng thuộc quyền tự do tư tưởng của nhân dân. Tôn
trọng tự do tín ngưỡng cũng chính là tôn trọng quyền con người, thể hiện bản chất
ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa. Nhà nước xã hội chủ nghĩa không can thiệp và
không cho bất cứ ai can thiệp, xâm phạm đến quyền tự do tín ngưỡng, quyền lựa
chọn theo hay không theo tôn giáo của nhân dân. Các tôn giáo và hoạt động tôn
giáo bình thường, các cơ sở thờ tự, các phương tiện phục vụ nhằm thoả mãn nhu
cầu tín ngưỡng của người dân được Nhà nước xã hội chủ nghĩa tôn trọng và bảo hộ.
- Khắc phục dần những ảnh hưởng tiêu cực của tôn giáo phải gắn liền với quá
trình cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới
Nguyên tắc này để khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ hướng vào giải quyết
những ảnh hưởng tiêu cực của tôn giáo đối với quần chúng nhân dân mà không chủ
trương can thiệp vào công việc nội bộ của các tôn giáo. Chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ
ra rằng, muốn thay đổi ý thức xã hội, trước hết cần phải thay đổi bản thân tồn tại xã
hội; muốn xoá bỏ ảo tưởng nảy sinh trong tư tưởng con người, phải xoá bỏ nguồn
gốc sinh ra ảo tưởng ấy. Điều cần thiết trước hết là phải xác lập được một thế giới
hiện thực không có áp bức, bất công, nghèo đói và thất học… cũng như những tệ
nạn nảy sinh trong xã hội. Đó là một quá trình lâu dài, và không thể thực hiện được
nếu tách rời việc cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới.
- Phân biệt hai mặt chính trị và tư tưởng; tín ngưỡng, tôn giáo và lợi dụng tín
ngưỡng, tôn giáo trong quá trình giải quyết vấn đề tôn giáo
Trong xã hội công xã nguyên thuỷ, tín ngưỡng, tôn giáo chỉ biểu hiện thuần tuý về
tư tưởng. Nhưng khi xã hội đã xuất hiện giai cấp thì dấu ấn giai cấp - chính trị ít
nhiều đều in rõ trong các tôn giáo. Từ đó, hai mặt chính trị và tư tưởng thường thể
hiện và có mối quan hệ với nhau trong vấn đề tôn giáo và bản thân mỗi tôn giáo.
Mặt chính trị phản ánh mối quan hệ giữa tiến bộ với phản tiến bộ, phản ánh mâu
thuẫn đối kháng về lợi ích kinh tế, chính trị giữa các giai cấp, mâu thuẫn giữa
những thế lực lợi dụng tôn giáo chống lại sự nghiệp cách mạng với lợi ích của
nhân dân lao động. Mặt tư tưởng biểu hiện sự khác nhau về niềm tin, mức độ tin
giữa những người có tín ngưỡng tôn giáo và những người không theo tôn giáo,
cũng như những người có tín ngưỡng, tôn giáo khác nhau, phản ánh mâu thuẫn
không mang tính đối kháng.
- Quan điểm lịch sử cụ thể trong giải quyết vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo
Tôn giáo không phải là một hiện tượng xã hội bất biến, ngược lại, nó luôn luôn vận
động và biến đổi không ngừng tuỳ thuộc vào những điều kiện kinh tế - xã hội - lịch
sư cụ thể. Mỗi tôn giáo đều có lịch sư hình thành, có quá trình tồn tại và phát triển
nhất định. Ở những thời kỳ lịch sư khác nhau, vai trò, tác động của từng tôn giáo
đối với đời sống xã hội không giống nhau. Quan điểm, thái độ của các giáo hội,
giáo sĩ, giáo dân về những lĩnh vực của đời sống xã hội luôn có sự khác biệt. Vì
vậy, cần phải có quan điểm lịch sư cụ thể khi xem xét, đánh giá và ứng xư đối với
những vấn đề có liên quan đến tôn giáo và đối với từng tôn giáo cụ thể.
4. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính sách, pháp luật của Nhà
nước Việt Nam về tôn giáo và giải quyết vấn đề tôn giáo trong TKQĐ lên
CNXH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN?
Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính sách, pháp luật của Nhà nước
Việt Nam về tôn giáo:
Quan điểm, chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước Việt Nam bao gồm
những nội dung cơ bản sau:
- Tín ngưỡng, tôn giáo là nhu cầu tinh thần của một bộ phận nhân dân, đang và
sẽ tồn tại cùng dân tộc trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta
Đảng ta khẳng định, tín ngưỡng, tôn giáo sẽ tồn tại lâu dài cùng dân tộc trong quá
trình xây dựng chủ nghĩa xã hội. Sự khẳng định đó mang tính khoa học và cách
mạng, hoàn toàn khác với cách nhìn nhận chủ quan, tả khuynh khi cho rằng có thể
bằng các biện pháp hành chính, hay khi trình độ dân trí cao, đời sống vật chất được
bảo đảm là có thể làm cho tín ngưỡng, tôn giáo mất đi; hoặc duy tâm, hữu khuynh
khi nhìn nhận tín ngưỡng, tôn giáo là hiện tượng bất biến, độc lập, thoát ly với mọi
cơ sở kinh tế - xã hội, thể chế chính trị.
- Đảng, Nhà nước thực hiện nhất quán chính sách đại đoàn kết dân tộc.
Đoàn kết đồng bào theo các tôn giáo khác nhau; đoàn kết đồng bào theo tôn giáo
và đồng bào không theo tôn giáo. Nhà nước xã hội chủ nghĩa, một mặt, nghiêm
cấm mọi hành vi chia rẽ, phân biệt đối xư với công dân vì lý do tín ngưỡng, tôn
giáo; mặt khác, thông qua quá trình vận động quần chúng nhân dân tham gia lao
động sản xuất, hoạt động xã hội thực tiễn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần,
nâng cao trình độ kiến thức... để tăng cường sự đoàn kết vì mục tiêu “dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, để cùng nhau xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc xã hội chủ nghĩa. Giữ gìn và phát huy những giá trị tích cực của truyền thống
thờ cúng tổ tiên, tôn vinh những người có công với Tổ quốc và nhân dân. Đồng
thời, nghiêm cấm lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để hoạt động mê tín dị đoan, hoạt
động trái pháp luật và chính sách của Nhà nước, kích động chia rẽ nhân dân, chia
rẽ các dân tộc, gây rối, xâm phạm an ninh quốc gia.
- Nội dung cốt lõi của công tác tôn giáo là công tác vận động quần chúng.
Công tác vận động quần chúng các tôn giáo nhằm động viên đồng bào nêu cao tinh
thần yêu nước, ý thức bảo vệ độc lập và thống nhất đất nước; thông qua việc thực
hiện tốt các chính sách kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, bảo đảm lợi ích vật
chất và tinh thần của nhân dân nói chung, trong đó có đồng bào tôn giáo.
- Công tác tôn giáo là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị.
Công tác tôn giáo có liên quan đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, các cấp,
các ngành, các địa bàn, liên quan đến chính sách đối nội và đối ngoại của Đảng,
Nhà nước. Công tác tôn giáo không chỉ liên quan đến quần chúng tín đồ, chức sắc
các tôn giáo, mà còn gắn liền với công tác đấu tranh với âm mưu, hoạt động lợi
dụng tôn giáo gây phương hại đến lợi ích Tổ quốc, dân tộc. Làm tốt công tác tôn
giáo là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, bao gồm hệ thống tổ chức đảng,
chính quyền, mặt trận Tổ quốc, đoàn thể
chính trị do Đảng lãnh đạo. Cần củng cố và kiện toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ
cán bộ chuyên trách làm công tác tôn giáo các cấp. Tăng cường công tác quản lý
nhà nước đối với các tôn giáo và đấu tranh với hoạt động lợi dụng tôn giáo gây
phương hại đến lợi ích Tổ quốc và dân tộc.
- Vấn đề theo đạo và truyền đạo.
Mọi tín đồ đều có quyền tự do hành đạo tại gia đình và cơ sở thờ tự hợp pháp theo
quy định của pháp luật. Các tổ chức tôn giáo được Nhà nước thừa nhận được hoạt
động theo pháp luật và được pháp luật bảo hộ. Việc theo đạo, truyền đạo cũng như
mọi hoạt động tôn giáo khác đều phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; không được
lợi dụng tôn giáo để tuyên truyền tà đạo, hoạt động mê tín dị đoan, không được ép
buộc người dân theo đạo. Nghiêm cấm các tổ chức truyền đạo, người truyền đạo và
các cách thức truyền đạo trái phép, vi phạm các quy định của Hiến pháp và pháp luật.
Giải quyết vấn đề tôn giáo trong TKQĐ lên CNXH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN:
Để giải quyết tốt mối quan hệ dân tộc và tôn giáo, Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ rõ:
“… Nghiêm trị những âm mưu, hành động chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết dân
tộc… Đồng thời chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh với những hành vi lợi
dụng tín ngưỡng, tôn giáo để chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc hoặc
những hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo trái quy định của pháp luật”1.
Trên cơ sở nhận diện rõ các đặc điểm của quan hệ dân tộc và tôn giáo ở nước ta
hiện nay, quá trình giải quyết mối quan hệ này cần quán triệt một số quan điểm sau:
- Tăng cường mối quan hệ tốt đẹp giữa dân tộc và tôn giáo, củng cố khối đại
đoàn kết toàn dân tộc và đoàn kết tôn giáo là vấn đề chiến lược, cơ bản, lâu dài
và cấp bách của cách mạng Việt Nam
Trong lịch sư phát triển, từ khi nước nhà độc lập, Đảng ta luôn khẳng định: xây
dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và đoàn kết tôn giáo là vấn đề chiến
lược, cơ bản, lâu dài và cấp bách của cách mạng Việt Nam; phát huy những giá trị
văn hóa truyền thống của các dân tộc, đồng thời “phát huy những giá trị văn hóa,
đạo đức tốt đẹp và nguồn lực của tôn giáo cho quá trình phát triển đất nước”2.
Thực tiễn này cũng đặt ra yêu cầu: ở mỗi giai đoạn lịch sư, việc giải quyết mối
quan hệ dân tộc và tôn giáo cần có cách tiếp cận và lựa chọn ưu tiên giải quyết phù
hợp với bối cảnh, tình hình của giai đoạn đó; đồng thời phải luôn nhận diện đầy đủ
và giải quyết một cách hiệu quả những vấn đề mới nảy sinh trong mối quan hệ dân tộc và tôn giáo.
- Giải quyết mối quan hệ dân tộc và tôn giáo phải đặt trong mối quan hệ với
cộng đồng quốc gia – dân tộc thống nhất theo định hướng xã hội chủ nghĩa
Tôn giáo và dân tộc là hai vấn đề rất nhạy cảm. Những vấn đề liên quan đến dân
tộc, tôn giáo nếu không được giải quyết một cách thỏa đáng sẽ dẫn tới nguy cơ gây
mất ổn định chính trị, xã hội, dễ tạo cớ cho các thế lực chính trị bên ngoài can thiệp
vào công việc nội bộ của đất nước. Vì vậy, để giải quyết tốt mối quan hệ dân tộc và
tôn giáo cần phải tuân thủ nguyên tắc: giải quyết vấn đề tôn giáo trên cơ sở vấn đề
dân tộc, tuyệt đối không được lợi dụng vấn đề tôn giáo đòi ly khai dân tộc, hay
chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc làm tổn hại đến lợi ích quốc gia – dân tộc, mà
phải đảm bảo giữ vững độc lập chủ quyền, thống nhất đất nước. “Tập hợp đồng
bào theo tín ngưỡng, tôn giáo và đồng bào không theo tín ngưỡng, tôn giáo xây
dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”1.
- Giải quyết mối quan hệ dân tộc và tôn giáo phải bảo đảm quyền tự do tín
ngưỡng, tôn giáo của nhân dân, quyền của các dân tộc thiểu số, đồng thời kiên
quyết đấu tranh chống lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo vào mục đích chính trị.
Trong các mối quan hệ xã hội thì quan hệ dân tộc, tôn giáo và nhân quyền là những
quan hệ hết sức nhạy cảm, giữa chúng có sự tác động tương hỗ, thống nhất với
nhau, đồng thời qui định lẫn nhau. Do vậy, việc giải quyết tốt mối quan hệ này là
nhằm đảm bảo cho con người những quyền cơ bản về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã
hội và tín ngưỡng, tôn giáo. Song quyền phải gắn liền với pháp luật, do vậy đảm
bảo quyền của các dân tộc, quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng cũng chính là đảm
bảo thực hiện những nội dung cốt yếu của quyền con người trong khuôn khổ của pháp luật.
Chủ động vạch trần những âm mưu thâm độc của các thế lực thù địch trong việc
lợi dụng vấn đề dân tộc và tôn giáo, hoặc kết hợp vấn đề dân tộc với vấn đề tôn giáo
nhằm “tôn giáo hóa dân tộc” của chúng. Kiên quyết đấu tranh, xư lý các tổ chức, các
đối tượng có các hoạt động vi phạm pháp luật truyền đạo trái phép, hoặc lợi dụng vấn
đề dân tộc, tôn giáo và nhân quyền để kích động quần chúng, chia rẽ tình đoàn kết dân
tộc, đoàn kết tôn giáo
B. CÂU HỎI THẢO LUẬN:
1. Mối quan hệ giữa dân tộc với tôn giáo ở Việt Nam? Ảnh hưởng của mối
quan hệ này đến sự ổn định chính trị - xã hội của đất nước, đến độc lập chủ
quyền của đất nước? Liên hệ trách nhiệm của cá nhân mỗi sinh viên?
• Mối quan hệ giữa dân tộc với tôn giáo ở Việt Nam:
Việt Nam là một quốc gia đa dân tộc, đa tôn giáo. Ước tính khoảng 80% dân số
Việt Nam có đời sống tín ngưỡng, tôn giáo, trong đó có gần 20 triệu tín đồ của 6
tôn giáo như: Phật giáo khoảng 10 triệu tín đồ, Công giáo gần 6 triệu tín đồ, Cao
Đài khoảng 2,3 triệu tín đồ, Hòa Hảo khoảng 1,3 triệu tín đồ, Đạo Tin Lành gần 1
triệu tín đồ, Hồi giáo 70.000 tín đồ. Ngoài ra còn hàng triệu người theo các tôn
giáo bản địa như Tịnh độ cư sỹ, Bưu sơn Kỳ hương, Tứ ân Hiếu nghĩa, Minh Sư
đạo và các tôn giáo mới du nhập vào như đạo Bahai... Các tổ chức tôn giáo ở nước
ta đã xây dựng được một lực lượng chức sắc, các nhà tu hành và những người hoạt
động tôn giáo chuyên nghiệp đông đảo. Số chức sắc, chức việc này là lực lượng
lãnh đạo các tổ chức tôn giáo như: Giáo hội Phật giáo Việt Nam, 25 Giáo phận
Công giáo, 9 Hội thánh Cao Đài, Hội thánh đạo Tin Lành Việt Nam (miền Bắc),
Hội thánh đạo Tin Lành Việt Nam (miền Nam), Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo, Ban
Đại diện Cộng đồng Hồi giáo Thành phố Hồ Chí Minh... đã được Nhà nước công
nhận tư cách pháp nhân. Để giải quyết tốt mối quan hệ tôn giáo ở nước ta cũng như
mối quan hệ giữa đồng bào có tín ngưỡng, tôn giáo với đồng bào không có tín
ngưỡng, tôn giáo; đồng bào theo các tín ngưỡng, tôn giáo khác nhau, đồng bào có
tín ngưỡng, tôn giáo ở trong nước với đồng bào có tín ngưỡng, tôn giáo ở nước
ngoài và mối quan hệ đồng đạo trong và ngoài nước... là công tác quan trọng nhằm
vừa bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân, vừa đấu tranh chống
lại những âm mưu lợi dụng tôn giáo của các thế lực thù địch, tạo sự đồng thuận của
đồng bào các tôn giáo trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay. Do đó, thực hiện công tác quản lý về tôn giáo
phải dựa trên quan điểm lịch sư khoa học, nhận thức toàn diện căn nguyên lịch sư
sâu xa, căn nguyên xã hội, tâm lý phát sinh và sự tồn tại của tôn giáo, nhận thức
toàn diện hiện tượng xã hội tôn giáo có ảnh hưởng tương đối lớn đối với một bộ
phận quần chúng nhân dân.
• Ảnh hưởng của mối quan hệ này đến sự ổn định chính trị - xã hội của đất
nước, đến độc lập chủ quyền của đất nước?
Phê phán những kẻ lợi dụng tôn giáo để phục vụ cho mục đích chính trị đen tối
Là một người dân thuộc địa, cùng với quá trình đi tìm nguyên nhân mất nước và
con đường giải phóng dân tộc, Hồ Chí Minh đã nhận thấy mối quan hệ rất mật thiết
giữa tôn giáo, nhất là Thiên chúa giáo với sự xâm lược của chủ nghĩa thực dân.
Bên cạnh việc khẳng định những giá trị tích cực của Thiên chúa giáo, nhất là tinh
thần bác ái, Người cũng nhận thấy sự bỉ ổi của những kẻ lợi dụng tôn giáo để thực
hiện những việc xấu xa, làm ô danh Thiên chúa. Đó là việc do thám tình hình để
báo cho quân đội chiếm đóng, đem những lời thú tội của con chiên báo cho nhà
cầm quyền, cho vay nặng lãi, cướp đoạt ruộng đất của người dân, nhất là nông dân:
“Trong cuộc xâm chiếm Đông Dương thì chính những nhà truyền đạo Thiên chúa
đã đi do thám để báo cho đội quân chiếm đóng biết những kế hoạch phòng thủ của
nước chúng tôi. Cũng chính những nhà truyền đạo đã dẫn đường những đội quân
tấn công, cũng chính lại là những nhà truyền đạo đã lợi dụng tình trạng lộn xộn của
đất nước để ăn cắp những văn bản chứng nhận quyền sở hữu ruộng đất của người
nông dân này nọ hay của một làng nào đó”. Thực dân Pháp đã sư dụng tôn giáo để
đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân ta: “các sứ giả của Chúa ...nộp những
người An Nam yêu nước cho bọn chiến thắng đem lên máy chém hay giá treo cổ”.
Thậm chí có những linh mục chân đi đất, quần xắn đến mông, lưng thắt bao đạn,
vai khoác súng dài, hông đeo súng ngắn, dẫn đầu một đoàn con chiên vác giáo mác
và súng kíp; với sự yểm hộ của quân đội xông vào các làng của nhân dân. Bởi vậy
làm cho người dân Việt Nam bị hành hình bằng lưỡi lê của nền văn minh tư bản
chủ nghĩa, mà còn bằng cây thánh giá của giáo hội sa đọa làm ô danh Chúa.
Đặt vấn đề tôn giáo trong vận mệnh chung của dân tộc, gắn với cuộc đấu
tranh cách mạng
Trong quá trình hoạt động và lãnh đạo cách mạng, Hồ Chí Minh luôn thấy vận
mệnh dân tộc tác động sâu sắc tới vận mệnh của tôn giáo và ở chiều ngược lại, sự
phát triển của tôn giáo có ảnh hưởng tới dân tộc. Do đó, Người luôn hướng tôn
giáo vào cuộc đấu tranh cho độc lập, tự do của dân tộc. Bởi vì, Tổ quốc được độc
lập thì tôn giáo được tự do. Người cùng với Đảng ta ra sức vận động các lực lượng
tôn giáo tham gia vào cuộc đấu tranh cách mạng. Hồ Chí Minh khẳng định dù là
theo các tôn giáo khác nhau, nhưng đã là người Việt Nam thì ai dù ít hay nhiều
cũng có lòng yêu nước.
Điều quan tâm nhất của Hồ Chí Minh vẫn là làm thế nào để đoàn kết toàn dân tộc,
đoàn kết lương giáo, thu hút những người theo tôn giáo tham gia vào sự nghiệp
cách mạng chung của toàn dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Vì vậy, tất cả cách ứng
xư của Hồ Chí Minh với tôn giáo vẫn là hướng tới mục tiêu giải phóng dân tộc,
xây dựng xã hội mới.
Khai thác, phát huy cái thiện, cái nhân văn của các tôn giáo vào sự nghiệp chính trị
Là một nhà chính trị, nhưng Hồ Chí Minh luôn nhìn tôn giáo một cách toàn diện,
trong đó có góc nhìn của nhà chính trị thông qua lăng kính văn hóa. Bởi vậy,
Người đã nhìn thấy được những giá trị nhân văn, nhân đạo trong các giáo lý của
tôn giáo. Nếu trong lịch sư, chúng ta đã từng chứng kiến có những nhân vật chính
trị đã quay lưng vào quá khứ và phủ nhận những giá trị lịch sư, có thái độ cực đoan
đối với tôn giáo. Thì trái lại, Hồ Chí Minh luôn tôn trọng những giá trị đạo đức,
văn hóa, nhân văn của nhân loại dù có phủ bên ngoài một màu sắc tôn giáo để gạn
đục, khơi trong; để giữ gìn, tiếp biến.
Thừa nhận sự tồn tại lâu dài của tôn giáo trong chủ nghĩa xã hội và Nhà nước
tôn trọng tôn giáo và các hoạt động tín ngưỡng tôn giáo của nhân dân nhưng
xử lý nghiêm những hành động lợi dụng tôn giáo để phá hoại đất nước
Khi bước vào xây dựng xã hội mới, đặc biệt trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã
hội ở miền Bắc và đấu tranh để thống nhất Tổ quốc, một trong những điều trăn trở
đối với đồng bào có đạo là trong chủ nghĩa xã hội do người cộng sản lãnh đạo có
chấp nhận sự tồn tại của tôn giáo hay không? Và thái độ của người cộng sản vô
thần đối với tôn giáo như thế nào? Hồ Chí Minh rất lưu tâm giải tỏa vướng mắc
này của bà con tín đồ và chức sắc các tôn giáo.
Từ đó, Người khẳng định đường lối và chính sách nhất quán, Đảng ta không những
không tiêu diệt tôn giáo như những kẻ xâm lược và tay sai của chúng tuyên truyền,
mà trái lại còn tạo điều kiện cho các tôn giáo hoạt động.
Chính quyền cần có phương pháp phù hợp, khéo léo đối với từng tôn giáo
khác nhau, không để kẻ địch lợi dụng vấn đề tôn giáo để chống phá cách mạng
Đây là một vấn đề rất quan trọng mà Hồ Chí Minh luôn yêu cầu chính quyền và
đội ngũ cán bộ các cấp phải thực hiện cho tốt, bởi chính sách đúng nhưng phải có
phương pháp phù hợp thì mới thành công. Người chỉ rõ: “Đối với đồng bào Công
giáo thì chưa biết ra sức tranh thủ. Có nơi vận động đã có kết quả, nhưng rồi lại
không cố gắng liên tục. Đồng bào Công giáo cũng yêu nước. Nếu ta biết kiên nhẫn
thuyết phục giác ngộ, thì nhất định tranh thủ được. Làm được như vậy thì phá được
một phần âm mưu của địch, và rất có lợi cho việc đoàn kết nhân dân để kháng chiến”
Đảng, Nhà nước và cán bộ, đảng viên phải quan tâm đến đời sống vật chất và
tinh thần của giáo dân để vận động họ, thuyết phục họ, giáo dục họ, tổ chức
họ trong đấu tranh cách mạng
Hồ Chí Minh chỉ rõ, chính quyền và cán bộ, đảng viên các cấp cần quan tâm đến
đời sống giáo dân một cách toàn diện cả về phần đạo và phần đời. Người cho rằng,
phải làm sao để cho đồng bào giáo dân có được cuộc sống mà ở đó “phần xác no
ấm, phần hồn thong dong”. “Các cấp ủy phải thật quan tâm đến phần đời và phần
đạo của đồng bào Công giáo... Đồng bào Công giáo càng hiểu rõ chính sách của
Đảng thì càng gắn bó với hợp tác xã. Cho nên phải ra sức giúp đỡ củng cố và phát
triển tốt các hợp tác xã của đồng bào Công giáo nhằm làm cho hợp tác xã ngày
càng vững chắc, xã viên thu nhập ngày càng tăng, đời sống ngày càng no ấm hơn”.
• Liên hệ bản thân
2. Văn hoá dân tộc Nùng
Theo Ban Dân tộc tỉnh, tính đến cuối năm 2013, toàn tỉnh có 3.720 hộ với 15.525
khẩu dân tộc Nùng, là dân tộc thiểu số đông thứ 4 trong tỉnh, chỉ đứng sau dân tộc
Tày, Dao, Cao Lan. Trong cả nước, dân tộc Nùng có hơn 1 triệu người, là dân tộc
thiểu số đông thứ 7. Dân tộc Nùng phân tán ở 63 tỉnh, thành phố nhưng tập trung
nhiều nhất ở các tỉnh miền núi thuộc phía Đông Bắc Bộ, trong đó có Tuyên Quang.
Dân tộc Nùng gồm các nhóm địa phương: Nùng Xuồng, Nùng Giang, Nùng An,
Nùng Lòi, Nùng Phàn Sình, Nùng Cháo, Nùng Inh, Nùng Quy Rịn, Nùng Dín.
Người Nùng thuộc nhóm ngôn ngữ Tày - Thái của hệ ngôn ngữ Thái - Kadai.
Nguồn sống chính của người Nùng là lúa và ngô. Họ kết hợp làm ruộng nước ở các
vùng khe dọc với trồng lúa cạn trên các sườn đồi. Các ngành nghề thủ công của
người Nùng đã phát triển, phổ biến nhất là nghề dệt, mộc, đan lát, rèn, gốm. Người
Nùng thích ăn các món xào mỡ lợn. Món ăn độc đáo và được coi trọng là sang
trọng của người Nùng là “khau nhục”. Tục mời nhau uống rượu chéo chén có lịch
sư từ lâu đời, nay đã thành tập quán của người Nùng. Người Nùng có một kho tàng
văn hóa dân gian phong phú và có nhiều làn điệu dân ca đậm đà màu sắc dân tộc.
Tiếng Sli giao duyên của thanh niên Nùng hòa quyện vào âm thanh tự nhiên của
núi rừng gây ấn tượng sâu sắc cho những ai nghe. Then là làn điệu dân ca, có hình
thức biểu diễn đã làm rạo rực tâm hồn bao người. Lễ hội nổi tiếng thu hút được
nhiều người, nhiều lứa tuổi khác nhau, mà người Nùng gọi là “Lùng tùng” (hội
xuống đồng) được tổ chức vào tháng giêng hàng năm. Người Nùng ăn cơm tẻ là
chủ yếu. Trong những ngày lễ, tết, người Nùng thường làm nhiều loại bánh từ gạo
và có tục uống rượu bằng thìa.
Nam, nữ đến tuổi trưởng thành thường hay bịt một chiếc răng bằng vàng ở hàm
trên và như thế được xem là làm đẹp, người sang trọng. Phụ nữ mặc áo năm thân
và cài một hàng cúc bằng nút vải phía bên nách phải. Tùy từng nhóm Nùng địa
phương mà áo dài, ngắn, rộng, hẹp khác nhau. Nam, nữ đều mặc một loại quần
nhuộm màu chàm, cạp to, ống rộng, dài tới tận mắt cá chân. Phụ nữ Nùng thường
đeo tạp dề trước bụng, khi gồng gánh còn mang thêm miếng nệm vai. Điểm khác
nhau giữa các nhóm, một trong những biểu hiện là cách đội khăn và các loại khăn
trang trí khác nhau đôi chút.
Người Nùng thường ở nhà sàn và nhà nưa sàn nưa đất, trong đó nhà sàn là kiểu
nhà truyền thống ưa thích của họ. Nhà thường khá to, rộng, có ba gian, vách
thường bằng gỗ và lợp ngói máng. Nhà đất hiện chiếm khá phổ biến ở vùng người
Nùng. Nhà được chia làm hai phần bởi vách ngăn, trừ một lối đi ở gian giữa, phần
trong đặt bếp, nơi sinh hoạt của phụ nữ trong gia đình. Phần ngoài, dành cho nam
giới và đặt bàn thờ tổ tiên. Trong gia đình, quan hệ giữa cha chồng, anh chồng với
nàng dâu có sự cách biệt nghiêm ngặt. Theo phong tục Nùng, dù là con anh, con
em, con chị... ai nhiều tuổi hơn được gọi là anh, là chị. Người Nùng có thói quen ít
khi gọi thẳng tên người ông, người cha mà thường gọi theo tên của đứa cháu đầu,
con đầu của họ. Khi đặt tên con phải tuân theo hệ thống tên đệm của dòng họ. Việc
dựng vợ, gả chồng do bố mẹ quyết định trên cơ sở môn đăng hộ đối giữa hai gia
đình, sự ưng thuận của con cái và lá số của đôi nam nữ. Người phụ nữ khi đã đi lấy
chồng xem như hoàn toàn phụ thuộc nhà chồng.
Người Nùng thờ cúng tổ tiên trong nhà. Bàn thờ tổ tiên có bài vị, lư hương và
được đặt vào nơi trang trọng nhất. Ngoài ra, mỗi nhà còn thờ bà mụ mẹ Hoa (Thần
bảo hộ trẻ nhỏ), mẹ Cưa (Thần trông nhà). Vào những ngày đầu tháng, ngày rằm
họ thường đốt hương. Ngày lễ, tết có cúng chè, rượu và các món ăn. Người Nùng
cúng ma sàn và các cô hồn đầu ngõ vào dịp Tết Nguyên đán. Những gia đình cùng
một dòng họ thì cùng chung một miếu thờ thổ công, thổ địa. Các thầy tào, thầy mo
theo ý tưởng từ xưa họ có khả năng tiếp xúc với các loại ma thần nên được gọi là
“người mắt sáng”. Họ hành nghề cúng bái, cầu sự tốt lành cho người dân, được
mọi người kính nể. Trước người Nùng dùng chữ Hán, chữ Nôm Nùng để ghi chép
thơ ca và truyện cổ dân gian. Hiện nay, phần lớn người Nùng đều không biết viết
chữ của dân tộc mình. Mọi người đều được học chữ Quốc ngữ của người Việt.
Ở tỉnh ta, 7 huyện, thành phố đều có người Nùng sinh sống, làm phong phú
thêm bản sắc 22 dân tộc anh em. Người Nùng trong tỉnh giờ đây đang tập trung
phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới nhưng vẫn giữ gìn và phát huy được
bản sắc văn hóa dân tộc của mình.
Dân tộc Nùng cư trú hầu khắp trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, tập trung đông ở 4
huyện: Phục Hòa, Quảng Uyên, Hạ Lang, Trà Lĩnh (trên 40% dân số huyện), riêng
huyện Phục Hòa, người Nùng chiếm tới 65%. Các nhóm Nùng phát triển ngày
càng đông đúc và phồn thịnh. Địa bàn cư trú của người Nùng tập trung ở vùng đồi
núi thấp, ven chân núi, thung lũng, vùng địa hình gần sông, suối, thuận lợi cho
canh tác nông, lâm nghiệp, quần cư thành từng làng bản, trung bình khoảng 10 đến
15 nóc nhà, có làng bản trên 30 nhà. Nhìn chung, người Nùng sống xen kẽ với dân
tộc Tày. Cùng chung ngữ hệ Tày - Thái nên về văn hóa, phong tục tập quán giữa
hai dân tộc Tày, Nùng có sự giao thoa, chịu ảnh hưởng lẫn nhau.
Về sản xuất nông nghiệp, do địa thế và khí hậu, người Nùng thường sản xuất một
vụ lúa mùa, còn lại trồng các cây hoa màu. Người Nùng rất khéo tính toán bố trí
cây trồng, vật nuôi, xen canh, gối vụ quanh năm đạt hiệu quả cao. Canh tác trên
vùng đất đồi thấp, đất rẫy là đặc trưng cơ bản, nổi bật của dân tộc Nùng. Tại đây,
người Nùng trồng lúa nương và ngô, đỗ tương cùng các loại cây hoa màu. Người
Nùng coi trọng chính sách khuyến nông, kế thừa kinh nghiệm truyền thống với
việc tiếp thu ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất, nhất là các loại
giống cây, con có năng suất cao. Về chăn nuôi, cũng như người Tày, người Nùng
chăn thả gia súc, gia cầm...
Sống ở vùng rừng núi, người Nùng luôn đề cao vai trò, vị trí của rừng trong sản
xuất, đời sống, có ý thức bảo vệ và tích cực trồng rừng, tận dụng từng hốc đá trồng
cây, gieo giống. Xóm Phja Chang, xã Phúc Sen (huyện Quảng Uyên) của người
Nùng An là điểm điển hình như thế. Hai bên quốc lộ là rừng núi đá vôi xanh, đến
nay 100% diện tích núi đá được phủ xanh.
Người Nùng rất coi trọng bảo tồn những nghề truyền thống như: Dệt, rèn, đúc
nông cụ, đan lát, mộc, làm hương, ngói... Phụ nữ Nùng quanh năm lo trồng bông,
kéo sợi dệt vải, trồng cây chàm tinh chế thành phẩm nhuộm, tạo nên thứ vải chàm
bền, đẹp. Từ bao đời nay, biết trồng bông làm vải là thước đo, tiêu chuẩn của người
phụ nữ Nùng. Còn đàn ông thì phải biết làm nghề rèn, đan lát, mộc... Những công
cụ cầm tay (dao, búa, cuốc, cày) của người Nùng tạo ra sắc, bền, đẹp, tiện dụng, có
chất lượng cao đã trở thành hàng hóa, nổi tiếng trong nước. Nhiều năm trở lại đây,
đời sống của người Nùng có nhiều chuyển biến, tiến bộ trên lộ trình xóa đói giảm
nghèo, phát triển kinh tế hàng hóa, đời sống của người dân ngày càng được cải thiện.
Phong tục tập quán, đời sống văn hóa tinh thần của dân tộc Nùng rất phong phú đa
dạng. Người Nùng có nhiều truyện kể dân gian, truyện thơ và tích lũy được kho tri
thức về tự nhiên, địa lý, lịch sư hay kinh nghiệm chữa bệnh bằng các bài thuốc dân
gian... Những truyện dân gian và dân ca Nùng được ghi chép lại, như: Lưu Đài -
Hán Xuân, Tần Chu - Quyền Vương, Lưu San - Lưu Vương, Tống Trân - Cúc Hoa,
Phạm Tải - Ngọc Hoa, Quảng Tân - Ngọc Lương, Mộc Quế Anh, Thanh Minh
miếu cổ (miếu Thanh Minh ở Phúc Sen, Quảng Uyên), Sli slíp sloong bươn (Sli 12
tháng), Sli mẩng pi mấư (Sli mừng năm mới), Sli chúc mẩng (Sli chúc tụng, mừng
các tiết trong năm), Sli lẩu (Sli đám cưới), Hát chúc phù khươi, phù noọng (Hát
chúc phù rể, phù dâu) .... Nghệ thuật hát tuồng Dá Hailà đặc trưng của dân tộc
Nùng, giàu âm hưởng trữ tình, cùng với đó người Nùng có các điệu múa rồng, múa
lân có tiếng trong dịp Tết, lễ hội.
Với dân số đông, đời sống văn hóa phong phú, đa dạng gắn bó cùng các dân tộc
trong tỉnh, dân tộc Nùng đã góp phần tô thắm thêm bản sắc văn hóa các dân tộc
của quê hương Cao Bằng.

Đề cương môn Chủ nghĩa xã hội - Trường Đại học lao động - xã hội.

Tài liệu liên quan:

Đề cương môn Chủ nghĩa xã hội khoa học - Trường Đại học lao động - xã hội

Tiểu luận môn Chủ nghĩa xã hội - Trường Đại học lao động - xã hội.

Đề cương môn Chủ nghĩa xã hội khoa học - Trường Đại học lao động - xã hội

Đề cương môn Chủ nghĩa xã hội khoa học - Trường Đại học lao động - xã hội.

Đề cương môn Chủ nghĩa xã hội khoa học - Trường Đại học lao động - xã hội