Đề cương môn Kinh tế chính trị Mac Lenin - Trường Đại học Lao động – Xã hội.

Phân tích những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về giai cấp công
nhân. Nêu ý nghĩa, tầm quan trọng, nhận định của bản thân sau khi nghiên cứu vấn đề trên. Bài làm
1. Phân tích những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về giai cấp công nhân.
1.1. Khái niệm về giai cấp công nhân.
C.Mác và Ph.Ăngghen đã sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ giai cấp
công nhân như giai cấp vô sản; giai cấp vô sản hiện đại; giai cấp công nhân hiện
đại; giai cấp công nhân đại công nghiệp… Đó là những cụm từ đồng nghĩa để chỉ
giai cấp công nhân – con đẻ của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, giai cấp đại
biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại.
Dù diễn đạt bằng những thuật ngữ khác nhau, song giai cấp công nhân được các
nhà kinh điển xác định theo hai phương diện cơ bản:
Một là, trên phương diện kinh tế - xã hội:
Về phương thức lao động: giai cấp công nhân là những người lao động trực tiếp
hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng
hiện đại và xã hội hóa cao. Họ lao động bằng những phương thức công nghiệp
ngày càng hiện đại với những đặc điểm nổi bật: sản xuất bằng máy móc, lao động
có tính chất xã hội hóa, năng suất lao động cao và tạo ra những tiền đề của cải vật chất cho xã hội mới.
Về vị trí trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa: Là giai cấp không sở hữu tư
liệu sản xuất phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị chủ tư bản bóc lột giá trị thặng dư..
Hai là, trên phương diện chính trị - xã hội:
C.Mác và Ph. Ăngghen chỉ rõ, đó là giai cấp của những người lao động không
có sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội. Họ phải bán sức lao động cho nhà tư
bản và bị chủ tư bản bóc lột giá trị thặng dư. Đối diện với nhà tư bản, công nhân là
những người lao động tự do, với nghĩa là tự do bán sức lao động của mình để kiếm
sống. Chính điều này khiến cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp đối kháng với giai cấp tư sản.
Mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là mâu thuẫn giữa
lực lượng sản xuất xã hội hóa ngày càng rộng lớn với quan hệ sản xuất tư bản chủ
nghĩa dựa trên chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất. Mâu thuẫn cơ
bản này thể hiện về mặt xã hội là mâu thuẫn về lợi ích giữa giai cấp công nhân và
giai cấp tư sản. Lao động sống của công nhân là nguồn gốc của giái trị thặng dư và
sự giàu có của giai cấp tư sản cũng chủ yếu nhờ vào việc bóc lột được ngày càng
nhiều hơn giá trị thặng dư.
Mâu thuẫn đó cho thấy tính chất đối kháng không thể điều hòa giữa giai cấp
công nhân (giai cấp vô sản) với giai cấp tư sản trong phương thức sản xuất tư bẩn
chủ nghĩa và chế độ tư bản chủ nghĩa.
Từ phân tích trên, theo chủ nghĩa Mác – Lênin: Giai cấp công nhân là một
tập toàn xã hội, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công
nghiệp hiện đại; họ lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và
gắn liền với quá trình sản xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản
xuất mang tính xã hội hóa ngày càng cao. Họ là người làm thuê do không có tư
liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động để sống và bị giai cấp tư sản bóc lột giá
trị thặng dư; vì vậy lợi ích cơ bản của họ đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp tư
sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng thành
công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.
1.2. Đặc điểm của giai cấp công nhân.
Nghiên cứu giai cấp công nhân (giai cấp vô sản) từ phương diện kinh tế - xã
hội và chính trị - xã hội trong chủ nghĩa tư bản, C.Mác và Ph. Ăngghen đã không
những đưa lại quan niệm khoa học về giai cấp công nhân mà còn làm sáng tỏ
những đặc điểm quan trọng của nó với tư cách là một giai cấp cách mạng có sứ
mệnh lịch sử thế giới.
Có thể khái quát những đặc điểm chủ yếu của giai cấp công nhân bao gồm:
- Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức công
nghiệp với đặc trưng công cụ lao động là máy móc, tạo ra năng suất lao động cao,
quá trình lao động mang tính chất xã hội hóa.
- Giai cấp công nhân là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, là chủ thế
của quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Do đó, giai cấp công nhân là đại biểu cho
lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất tiên tiến, quyết định sự tồn
tại và phát triển của xã hội hiện đại.
- Nền sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiên tiến đã rèn luyện
cho giai cấp công nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật lao động,
tinh thần hợp tác và tâm lý lao động công nghiệp. Đó là một giai cấp cách mạng và
có tinh thần cách mạng triệt để.
Những đặc điểm ấy chính là những phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân
có vai trò lãnh đạo cách mạng.
Là giai cấp cách mạng và có tinh thần cách mạng triệt để.
2. Ý nghĩa của những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về giai cấp công nhân.
Sự tác động của giai cấp công nhân không chỉ ảnh hưởng tới sự chuyển biến
của lịch sử thế giới là thay đổi từ hình thái kinh tế này sang hình thái kinh tế khác,
thay đổi từ chế độ này sang chế độ khác mà còn làm thay đổi tình hình kinh tế
chính trị xã hội, nó tác động đến quá trình sản xuất cụ thể, tới bộ mặt phát triển của thế giới
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát
triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại, với nhịp độ
phát triển của lực lượng sản xuất có tính xã hội hoá ngày càng cao; lực lượng
sản xuất cơ bản, tiên tiến, trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào quá trình sản
xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; là lực lượng
chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Ở
các nước tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân là những người không có hoặc về
cơ bản không có tư liệu sản xuất phải làm thuê cho giai cấp tư sản và bị giai cấp
tư sản bóc lột giá trị thặng dư. ở các nước xã hội chủ nghĩa, họ là người đã cùng
nhân dân lao động làm chủ những tư liệu sản xuất chủ yếu và cùng nhau hợp tác
lao động vì lợi ích chung của toàn xã hôi, trong đó có lợi ích chính đáng của bản
thân họgiai cấp công nhân thông qua chính đảng tiền phong, giai cấp công nhân
tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ các chế độ người bóc lột
người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công nhân nhân dân lao
động khỏi mọi sự áp bức, nghèo nàn, lạc hậu xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh
Phát triển về số lượng và chất lượng, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị,
trình độ học vấn và nghề nghiệp thực hiện “tri thức hóa công nhân”, nâng cao năng
lực ứng dụng công nghệ vào sản xuất nhằm tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả
làm việc, xứng đáng với vai trò lãnh đạo cách mạng trong thời kỳ mới.
3. Tầm quan trọng của những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về giai cấp công nhân.
T Tầm quan trọng C.Mác, Ph.awngghen và Lenin cũng đã luân giải sâu sắc
trong thực tiễn về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân chính là người đào mộ
chôn chủ nghĩa tư bản, xây dựng chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản ở mỗi
quốc gia, dân tộc và toàn thế giới. Đã khắc phục được hạn chế lớn nhất chủa chủ
nghĩa không tưởng khác là họ chưa chỉ ra lực lượng xã hội tiên phong xóa bỏ
CNTB là giai cấp công nhân. Bước đầu tìm ra được con đường đấu tranh cách
mạng mang tính lịch sử của giai cấp công nhân. Họ là lực lượng duy nhất đấu
tranh triệt để nhất, có đủ phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân có vai trò
lãnh đạo cánh mạng. Giai cấp công nhân là lực lượng đại biểu cho sự phát triển
của lực lượng sản xuất tiến bộ, cho xu hướng tiến bộ của xu hướng sản xuất, là
giai cấp có tinh thần triệt để cách mạng, là giai cấp có tính tổ chức và kỉ luật
cao, là giai cấp có bản chất quốc tế. Hiểu được quan niệm giai cấp công nhân là
gì, sự ra đời của giai cấp công nhân là như thế nào theo từng phương diện. Vì
sao giai cấp công nhân phù hợp trong hoàn cảnh đó . Như trong tuyên ngôn độc
lập của Đảng Cộng Sản đã làm rõ. “Trong tất cả các giai cấp hiện đang đói lập
với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp vô uản là giai cấp thực sự cách mạng . Tất
cả các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng sự phát triển của đại công
nghiệp, còn giai cấp vô sản là sản phẩm của của bản thân nền đại công nghiệp”
Để tháy rõ tầm quan trọng trên thì vào năm 1930, nước ta đã áp dụng các lý luận
trên để làm nền tảng đưa vào thực tiễn trong cương lĩnh chính trị của mình.
Đảng Cộng Sản Việt Nam đã chủ trương “Tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ
nhân dân do giai cấp công nhân lãnh đạo, tiến lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua giai
cấp chủ nghĩa”. Cũng như ý nghĩa cảu sứ mệnh lịch sử công nhân thì tầm quan
trọng của sứ mệnh lịch sử công nhân cũng được xét ở ba mặt : Đầu tiên, về nội
dung kinh tế thì giai cấp công nhân đã tập hợp lực lượng, đoàn kết với các giai
cấp, tầng lớp nhân dân lao động khác trong cuộc đấu tranh chống lại các giai cấp
tư bản để giải phóng lực lượng sản xuất và thúc đẩy lực lượng sản xuất phát
triển hơn. Tiếp đến, về nội dung chính trị - xã hội thì giai cấp công nhân đã giải
quyết đúng đắn các vấn đề chính trị xã hội đặt ra trong quá trình tiến hành cách
mạng xã hội chủ nghĩa như: liên minh giữa các giai cấp công nhân với các tầng
lớp xã hội khác, vấn đề đoàn kết dân tộc, xây dựng xã hộ mới, con người mới xã
hội chủ nghĩa… Cuối cùng về nội dung văn hóa, tư tưởng giai cấp công nhân đã
thực hiện thành công cuộc cách mạng về văn hóa tư tưởng bao gồm cải tạo cái
cũ , các lỗi thời lạc hậu, xây dựng cái mới, cái tiến bộ, phát triển văn hóa, xây
dựng con người mới xã hội chủ nghĩa. Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu
cho tương lai, cho xu thế đi lên của tiến trình phát triển lịch sử - đây là đặc tính
quan trọng, quyết định bản chất cách mạng của giai cấp công nhân. Hoàn toàn
không phải nghèo khổ mà giai cấp công nhân là một giai cấp cách mạng. Tình
trạng nghèo khổ của giai cấp công nhân dưới chủ nghĩa tư bản là lạc hậu dưới sự
bóc lột, áp bức mà giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản tạo ra đối với công nhân,
đó là trạng thái cách mạng sẽ xóa bỏ để giải phóng giai cấp công nhân và giải
phóng xã hội. Sau khi nghiên cứu về vấn đề trên, chúng ta thấy được tầm quan
trọng của những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về giai cấp công
nhân. Nó là một thành công to lớn nhất của C.Mác, Ph. Ăngghen và Lenin, một
bước phát hiện vĩ đại. Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu cho tương lai, cho
xu thế đi lên của tiến trình phát triển lịch sử - đây là đặc tính quan trọng quyết
định bản chất cách mạng của giai cấp công nhân
Sự tác động của giai cấp công nhân không chỉ ảnh hưởng tới sự chuyển biến
của lịch sử thế giới là thay đổi từ hình thái kinh tế này sang hình thái kinh tế khác,
thay đổi từ chế độ này sang chế độ khác mà còn làm thay đổi tình hình kinh tế
chính trị xã hội, nó tác động đến quá trình sản xuất cụ thể, tới bộ mặt phát triển của thế giới
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát
triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại, với nhịp độ
phát triển của lực lượng sản xuất có tính xã hội hoá ngày càng cao; lực lượng
sản xuất cơ bản, tiên tiến, trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào quá trình sản
xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; là lực lượng
chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Ở
các nước tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân là những người không có hoặc về
cơ bản không có tư liệu sản xuất phải làm thuê cho giai cấp tư sản và bị giai cấp
tư sản bóc lột giá trị thặng dư. ở các nước xã hội chủ nghĩa, họ là người đã cùng
nhân dân lao động làm chủ những tư liệu sản xuất chủ yếu và cùng nhau hợp tác
lao động vì lợi ích chung của toàn xã hôi, trong đó có lợi ích chính đáng của bản
thân họgiai cấp công nhân thông qua chính đảng tiền phong, giai cấp công nhân
tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ các chế độ người bóc lột
người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công nhân nhân dân lao
động khỏi mọi sự áp bức, nghèo nàn, lạc hậu xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh
Và riêng ở Việt Nam, giai cấp công nhân Việt Nam đã khẳng định được vai
trò của mình, xứng đáng là bộ phận của giai cấp công nhân thế giới, tiếp tục lấy
chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng. Ngày nay,
công nhân Việt Nam chủ động tham gia giải quyết các vấn đề là thu hút sự quan
tâm hàng đầu của Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung. Các vấn đề đó có tính
thời sự cao như dân số, môi trường, văn hóa, năng lượng, lương thực,…
Phát triển về số lượng và chất lượng, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị,
trình độ học vấn và nghề nghiệp thực hiện “tri thức hóa công nhân”, nâng cao năng
lực ứng dụng công nghệ vào sản xuất nhằm tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả
làm việc, xứng đáng với vai trò lãnh đạo cách mạng trong thời kỳ mới.
4. Nhận định của bản thân sau khi nghiên cứu vấn đề trên.
Sau khi nghiên cứu vấn đề trên , ta có thể rút ra được tầm quan trọng của
giai cấp công nhân thông qua chủ nghĩa Mác – Lênin về giai cấp công nhân .
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay :
Những kết luận của C.mác Ph. Ăngghen và Lênin về sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân là hoàn toàn đúng đắn. Với quan điểm về giai cấp công nhân
của mình,C.Mác và Ph.Ăngghen đã tiến hành luận chứng cho sứ mệnh lịch sử toàn
thế giới của giai cấp công nhân. Theo các ông, trong thời đại ngày nay, với tư cách
là “sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp”, giai cấp công nhân không chỉ trở
thành “giai cấp đang nắm tương lai trong tay”, mà còn là “giai cấp thực sự cách
mạng” nhất và chính nền sản xuất TBCN đã đưa họ lên địa vị đó, lên vũ đài lịch sử
với tư cách lực lượng cách mạng hùng hậu và không điều hòa với toàn bộ chế độ lao động làm thuê.
Trong thời kỳ đổi mới, Đảng ta đã xác định vai trò giai cấp công nhân và sứ
mệnh lịch sử to lớn của giai cấp công nhân ở nước ta: “Giai cấp công nhân nước ta
có sứ mệnh lịch sử to lớn: Là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền
phong là Đảng Cộng sản Việt Nam; giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất
tiên tiến; giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, lực lượng
đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; lực lượng nòng cốt trong
lien minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng “ .
-Từ đó em đã tự cảm thấy được sứ mệnh và vai trò của mình trong vấn đề
trên. Là một sinh viên đang theo học ngành nhân sự , em tự cảm thấy sau này mình
cần phải là cầu nối kết nối giữa công nhân và chủ doanh nghiệ. Nhằm giúp cho giai
cấp công nhân lớn mạnh , phát triển , tri thức cao . Giúp họ hoàn thành được sứ
mệnh , đi đầu trong công cuộc đổi mới hiện đại phương thức sản xuất ,tạo ra nhiều
giá trị cho xã hội. Em cần phải bảo vệ quyền lợi chính đáng của công nhân , giúp
họ yên tâm sản xuất , lao động .
-Tham gia vào lực lượng kiên định bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ
nghĩa, không chấp nhận chế độ đa đảng, đa nguyên chính trị của giai cấp công nhân.
-Tham gia vào các thành phần kinh tế, lấy mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng dân chủ văn minh để phấn đấu.
-Cùng với giai cấp công nhân là lực lượng tiên phong trong đấu tranh phòng
chống tiêu cực, tham nhũng, tệ nạn xã hội, là lực lượng chính trị – xã hội quan
trọng trong việc bảo vệ tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự xã hội, xây dựng
nền quốc phòng toàn dân
-Bản thân tích cực nâng cao về trình độ chuyên môn nghề nghiệp, hình
thành tác phong và kỷ luật lao động theo hướng hiện đại.
-Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của giai cấp công nhân Việt Nam
trong các giai đoạn cách mạng trước đây, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của
Đảng, đi đầu, năng động, sáng tạo trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.