Đề cương môn Tư tưởng HCM- Trường Đại học bách khoa - Đại học đà nẵng.

BÀI TẬP CHƯƠNG 3
1. Hồ Chí Minh chủ trương xây dựng chủ nghĩa xã hội theo mô hình
của Liên Xô, đúng hay sai, vì sao?
=> SAI. Bởi vì Hồ Chí Minh chủ trương xây dựng CNXH xuất phát từ
những thực tiễn của đất nước, không theo mô hình của một đất nước nào,
Phong tục tập quán, lịch sử..v.. khác nhau
2. Theo Hồ Chí Minh giặc ngoại xâm, giặc đói, giặc dốt là kẻ thù
nguy hiểm số một của chủ nghĩa xã hội, đúng hay sai, vì sao?f
=> SAI. Kẻ thù nguy hiểm số một của CNXH là CHỦ NGHĨA CÁ NHÂN.
Đây là “ căn bệnh mẹ” , “bệnh gốc” kẻ thù hung ác nhất của CNXH, từ
đó đẻ ra hang trăm thứ bệnh nguy hiểm. Chủ nghĩa cá nhân là một thứ rất
gian xảo, xảo quyệt, nó khéo dỗ dành người ta đi xuống dốc. Nó là một
thứ vi trùng rất độc, đẻ ra hàng trăm thứ bệnh: tham ô, lãng phí, xa hoa
3. Tại sao Hồ Chí Minh lại xác định bước đầu của thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam phải lấy nông nghiệp làm mặt trận hàng
đầu?- 3.1 Theo Hồ Chí Minh cơ cấu ngành kinh tế nào là phù hợp với Việt Nam
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội? Vì sao?
=> Chúng ta vừa thoát khỏi chiến tranh, chúng ta vừa ra khỏi chiến tranh,
“Nếu để dân đói là chính phủ có lỗi, mọi chính sách của Đảng không thực
hiện được”, “Muốn phát triển công nghiệp, phát triển kinh tế nói chung
thì phải lấy phát triển nông nghiệp làm gốc, làm chính” ; phải ưu tiên phát
triển nông nghiệp còn bởi vì chúng ta có “thiên thời” (khí hậu, đất đai),
“nhân hòa” (lực lượng lao động nông nghiệp).
4. Luận điểm cho rằng chủ nghĩa đế quốc, các thế lực thù địch là kẻ
thù nguy hiểm số một của chủ nghĩa xã hội là của Hồ Chí Minh, đúng hay sai, vì sao? (GIỐNG CÂU 2)
5. Luận điểm cho rằng trong thời kỳ quá đó cần xóa bỏ các thành
phần kinh tế phi xã hội chủ nghĩa là chủ trương của Hồ Chí Minh, đúng hay sai, vì sao?
=> SAI. Chủ trương của HCM là Tăng gia sản xuất gắn liền với thực hành
tiết kiệm, nâng cao năng xuất lao động trên cơ sở tiến hành công nghệp
hóa xã hội chủ nghĩa. Xác định cơ cấu kinh tế nông – công nghiệp, coi
trọng thương nghiệp. Phát triển kinh tế nhiều thành phần
6. Hồ Chí Minh đã xác định những bước đi và những biện pháp nào
trong xây dựng thời kỳ quá độ ở Việt Nam? Trong những biện pháp
ấy biện pháp nào được Hồ Chí Minh xem là quan trọng nhất, vì sao?
=>Về bước đi cụ thể của thời kỳ quá độ:
- ưu tiên phát triển nông nghiệp
- phát triển tiểu công nghiệp và công nghiệp nhẹ
- phát triển công nghiệp nặng
=>Về biện pháp xây dựng chủ nghĩa xã hội:
- kết hợp cải tạo với xây dựng, trong đó là xây dựng là chủ yếu và lâu dài
- thực hiện đường lối phát triển kinh tế xã hội hài hòa đảm bảo cho các
thành phần kinh tế, thành phần xã hội đều có điều kiện phát triển
- phương thức chủ yếu để xây dựng chủ nghĩa xã hội là “ đem tài dân, sức
dân, của dân, làm lợi cho dân: đó là chủ nghĩa xã hội nhân dân”, không
phải là chủ nghĩa xã hội Nhà nước”, xây dựng chủ nghĩa xã hội không thể
bằng mệnh lệnh từ trên xuống
Quan trọng: kết hợp cải tạo với xây dựng, trong đó xây dựng là chủ yếu
và lâu dài. Vì đây là nền móng cơ bản để phát triển cái khác
7. Giặc ngoại xâm là kẻ thù nguy hiểm số một của chủ nghĩa xã hội là
quan điểm của Hồ Chí Minh, đúng hay sai, vì sao? (GIỐNG CÂU 2)
8. Phân tích làm rõ những động lực và trở lực trong xây dựng chủ
nghĩa xã hội theo Hồ Chí Minh. Theo anh (chị) trong các yếu tố đó,
yếu tố nào quyết định nhất đến việc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt
Nam, anh (chị) cần làm gì để đóng ghóp vào sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc hiện nay? Động lực:
- phát huy sức mạnh cộng đồng, thực hiện đại đoàn kết dân tộc và có
chính sách đúng đắn về giai cấp, dân tộc, tôn giáo....
- phát huy sức mạnh đoàn kết của cộng đồng dân tộc là động lực chủ yếu
để phát triển đất nước. Cần phải:
* thứ nhất, đảm bảo lợi ích của dân, thực hành dân chủ và đặt quyền lợi của dân lên trên hết
* thứ hai, phát huy tính năng động, sáng tạo của cá nhân người lao động.
- HCM yêu cầu phải coi trọng các giải pháp
1) các giải pháp tác động vào nhu cầu và lợi ích, trước hết là lợi ích vật
chất của người lao dộng
2) các giả pháp kích thích về chính trị, tinh thần ( thi đua, phát huy tinh thần yêu nước)
3) thực hiện công bằng xã hội - Trở lực:
* thứ nhất là chủ nghĩa cá nhân – căn bệnh ‘mẹ”, “bệnh gốc”,”kẻ thù
hung ác nhất của CNXH” từ đó đẻ ra trăm thứ bệnh nguy hiểm
* thứ 2, “giặc nội xâm”: “tham nhũng”, lãng phí, quan liêu(bệnh gốc)
* thứ 3 là chia rẽ bè phái mất đoàn kết làm giảm sút uy tín và sức mạnh
của Đảng, của cách mạng
* thứ 4 là chủ quan, bảo thủ, lười biếng không chịu học tập lý luận, học tập cái mới
9. Nội dung về mặt chính trị trong chủ nghĩa xã hội theo tư tưởng Hồ Chí Minh là gì?
=> Giữ vững và phát huy vai trò lãnh đạo của ĐCSVN
10. Phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về các nguyên tắc, bước đi và
biện pháp xây dựng thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội?
* quán triệt nguyên lý của chủ nghĩa Mac-lenin, học tập kinh nghiệm của các
nước nhueng không được giáo điều,máy móc. Phải giữ vững độc lập
dân tộc, tự chủ, tự cường
11. Hãy lý giải vì sao theo Hồ Chí Minh phải tiến lên xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam? -
12. Luận điểm “Chủ nghĩa xã hội là lấy nhà xưởng, xe lửa, ngân
hàng… làm của chung” là nhấn mạnh đặc trưng nào của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam?
- Chủ nghĩa xã hội là công trình tập thể của nhân dân, do nhân dân tự
xây dựng lấy dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản. Đó là một chủ
nghĩa xã hội của dân, do dân, vì dân, là hiện thân đỉnh cao của tiến
trình tiến hóa lịch sử nhân loại.
13. Nhân tố nào theo Hồ Chí Minh sẽ đảm bảo thành công trong thời
kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội?
+Giữ vững và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng.
+ Nâng cao vai trò quản lý của Nhà nước
+ Phát huy tính tích cực chủ động của các tổ chức quần chúng, tổ
chức chính trị xã hội.
+ Xây dựng đội ngũ cán bộ đủ đức và tài, đáp ứng yêu cầu của sự
nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa
14. Tại sao theo Hồ Chí Minh thời kỳ quá độ lại lâu dài, khó khăn?
- Xuất phát điểm thấp kém về kinh tế, xã hội và sự phá hoại của các
thế lực thù địch ở trong và ngoài nước. Vì vậy thời kỳ quá độ phải
kéo dài, đầy khó khăn, phức tạp...
15. Tiêu chí nào để đánh giá nền độc lập hoàn toàn, độc lập triệt
để? Trong các tiêu chí ấy, tiêu chí nào quan trọng nhất.
- HCM đã nêu lên 2 tiêu chí của độc lập thực sự:
+ Dân tộc đó phải có quyền quyết định trên tất cả các mặt kinh tế,
chính trị, quân sự, ngoại giao, toàn vẹn lãnh thổ. Quan trọng nhất là
độc lập về chính trị.
+ Dân tộc đó phải được bình đẳng với các dân tộc khác. Quốc tế
không thể can thiệp vào công việc nội bộ của một nước nếu không có
đại diện chân chính của nước đó tham gia.
16. Chủ trương xóa bỏ các thành phần kinh tế phi xã hội chủ
nghĩa trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, là quan điểm của
Hồ Chí Minh, đúng hay sai, vì sao? (Có ở trên rồi)
17. Có nhận định cho rằng: Cách mạng giải phóng dân tộc muốn
thắng lợi phải do Đảng Cộng Sản lãnh đạo là luận điểm sáng tạo
của HCM? Đúng hay sai? Vì sao?
- Sai. CMGPDT chủ động sáng tạo có khả năng giành thắng lợi
trước CMVS ở các nước Chính quốc mới là luận điểm sáng tạo của HCM
18. Vì sao HCM lại khẳng định CM Tháng Mười là cách mạng
triệt để, cách mạng đến nơi?
19. Hồ Chí Minh đã sử dụng những hình ảnh gì để nói về sự
nguy hiểm của chủ nghĩa thực dân - đế quốc?
20. Trong các lực cản xây dựng CNXH lực cản nào nguy hiểm nhất?
21. Quan điểm: “Đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân có nghĩa là
loại bỏ lợi ích cá nhân để tập trung cho lợi ích tập thể” có phải của
Hồ Chí Minh không? Tại sao?
- Sai. HCM chú trọng đảm bảo lợi ích cá nhân chính đáng, song phải
chống chủ nghĩa cá nhân.
22. Theo Hồ Chí Minh, các lực cản chủ yếu đối với công cuộc xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta gồm những nhân tố nào (chỉ cần nêu tên)?
23. Trình bày những đặc trưng bản chất của chủ nghĩa xã hội ở Việt
Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh ?
- Đó là một chế độ chính trị dân chủ, do nhân dân là chủ, làm chủ,
mọi quyền hành, lực lượng đều ở nơi dân, có nhà nước của dân, do
dân, vì dân, dựa trên khối đại đoàn kết toàn dân.
- CNXH có nền KT phát triển cao, dân giàu nước mạnh, có khoa học,
kỹ thuật tiên tiến, hiện đại.
- Là chế độ không còn áp bức, bóc lột, bất công, dựa trên chế độ sở
hữu xã hội về tư liệu sx, và thực hiện phân phối theo lao động
- Là một XH phát triển cao về văn hóa, đạo đức, con người được giải
phóng, phát triển tự do, toàn diện trong sự hài hòa giữa XH với tự nhiên
-Là công trình tập thể của nhân dân, do nhân dân tự xây dựng dưới
sự lãnh đạo của ĐCS. Đó là một CNXH của dân, do dân, vì dân, là
hiện thân đỉnh cao của tiến trình tiến hóa lịch sử nhân loại.
24. Trong vấn đề độc lập dân tộc, Hồ Chí Minh đã giải quyết mối
quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp như thế nào?
- Cần phải kết hợp hài hòa vấn đề dân tộc với vấn đề giai cấp trên
cả bình diện quốc tế cũng như từng quốc gia.
- Thống nhất lập trường giai cấp với lập trường dân tộc, thống nhất
lợi ích giai cấp với lợi ích dân tộc
- Với các nước thuộc địa thì cần phải ưu tiên giải phóng dân tộc
trước, đặt lợi ích dân tộc lên trên hết, trước hết, lợi ích giai cấp phải
phục tùng lợi ích dân tộc.
- Chỉ có giải phóng dân tộc mới giải phóng được giai cấp…. là
tiền đề giải phóng giai cấp
- Độc lập dân tộc phải gắn với CNXH
- Chủ trương đấu tranh giành độc lập cho dân tộc mình và độc lập
cho các dân tộc khác. Kiên quyết giữ vững độc lập dân tộc mình,
đồng thời tôn trọng độc lập của dân tộc khác.
25. Vì sao Hồ Chí Minh lại đề cao vai trò của chủ nghĩa dân tộc?
Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Chủ nghĩa dân tộc là một động lực lớn, một động lực vĩ
đại, duy nhất của người Việt Nam, nước Việt Nam". Người cộng sản cần phải
nắm lấy ngọn cờ dân tộc, giương cao ngọn cờ dân tộc trong cuộc đầu tranh
chống áp bức bóc lột thực hiện Chủ nghĩa cộng sản. “Chủ nghĩa dân tộc chân
chính, khác với chủ nghĩa dân tộc tư sản, nó không xa rời, không đổi lập với
chủ nghĩa Mác – Lê Nin mà "chủ nghĩa dân tộc sẽ biến thành chủ nghĩa Quốc
tế vô sản".Ở các nước thuộc địa, mâu thuẫn giữa dân tộc và đế quốc
thực dân là mâu thuẫn chủ yếu vì vậy chỉ có chủ nghĩa dân tộc mới
quy tụ được mọi giai cấp và tầng lớp xã hội vào một mặt trận chung
chống đế quốc thực dân... Đó là nguồn gốc sức mạnh của chủ nghĩa dân tộc
26. Trong các động lực xây dựng chủ nghĩa XH động lực nào quan trọng nhất? => Con người
27. Hãy cho biết trong tư tưởng Hồ Chí Minh giặc nội xâm gồm những vấn đề gì?
- “tham nhũng”, lãng phí, quan liêu(bệnh gốc)
28. Trình bày các nguyên tắc, bước đi và biện pháp xây dựng
CNXH trong thời kỳ quá độ? Trong các biện pháp ấy biện pháp nào
mang tính quyết định thắng lợi.
29. Có nhận định cho rằng: Cách mạng giải phóng dân tộc muốn
thắng lợi triệt để phải sử dụng Bạo lực cách mạng là luận điểm
sáng tạo của HCM? Đúng hay sai? Vì sao?
=> Sai. Hồ Chi Minh khẳng định cách mạng ở các nước thuộc địa
không thể thành công triệt để nếu không sử dụng tới bạo lực. Bởi
vì ở đây sự tàn bạo của Chủ nghĩa đế quốc đã đạt tới mức cao nhất,
chúng không từ bỏ một thủ đoạn nào, kể cả việc dìm các phong trào đấu tranh tay
không của nhân dân thuộc địa trong biển máu. Tư tưởng cách mạng bạo
lực của Hồ Chí Minh là bạo lực cách mạng của quần chúng nhân dân
khác với tư tưởng khủng bố cá nhân, tư tưởng say mê bạo lực vũ
trang....Quan điểm sáng tạo của hồ chí minh cho rằng bạo lực cách mạng là
sức mạnh tổng hợp 2 yếu tố là lực lượng chính trị của quần chúng và lực lượng vũ trang nhân dân
30. Trong TT Hồ Chí Minh giặc nội xâm gồm những vấn đề nào?
Vì sao theo Hồ Chí Minh, đối với các nước kém phát triển như Việt Nam, công nghiệp
hoá là một tất yếu nhưng không nhất thiết là từ công nghiệp nặng?
- CN hoá là một tất yếu để tạo nên LLSX, cơ sở vật chất kỹ thuật hạ tầng cho chủ nghĩa xã hội
- Tuy nhiên, đối với nước kém như Việt Nam không nhất thiết từ công nghiệp
nặng, mà nên có sự phù hợp với điều kiện của đất nước, theo HCM nên phát triển
và ưu tiên lĩnh vực nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, vì nó giải quyết được nhiều
vấn đề cho đất nước
Theo Hồ Chí Minh, trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội yếu tố đặc trưng nào
của nền kinh tế sẽ giúp Việt Nam đi lên chủ nghĩa xã hội mà không bị chệch hướng
sang Chủ nghĩa tư bản?
- Đặc trưng sở hữu công về tư liệu sản xuất (biểu hiện là thành phần kinh tế Nhà
nước) là yếu tố quyết định để nền kinh tế sẽ giúp Việt Nam đi lên chủ nghĩa xã
hội mà không bị chệch hướng sang Chủ nghĩa tư bản
Dựa trên việc học tập Tư tưởng Hồ Chí Minh, anh (chị) hãy nêu ý
kiến bản thân về biện pháp tạo động lực cho người lao động hăng
say lao động sản xuất và học tập?
- Tác động đến lợi ích vật chất: chế độ lương, thưởng
- Tác động đến lợi ích tinh thần: chế độ dân chủ, công bằng, phát
huy vai trò của văn hoá, đoàn kết dân tộc, truyền thống yêu nước…
Tại sao chủ nghĩa xã hội theo Hồ Chí Minh là xã hội không còn áp bức, bóc lột?
- Vì chủ nghĩa xã hội được xây dựng trên chế độ sở hữu công, không còn áp bức, bóc lột.
Điều kiện nào để kinh tế Việt Nam thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội giữ vững được
định hướng xã hội chủ nghĩa mà không chệch hướng sang tư bản chủ nghĩa?
Duy trì chế độ sở hữu công và thành phần kinh tế nhà nước
1.2 Nguyên nhân nào theo Hồ Chí Minh là quan trọng và quyết định để gây ra những
“thứ giặc nội xâm”: tham ô, quan liêu và lãng phí?
1.2 Các nguồn gốc nào dẫn đến sự thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đầu năm
1930 theo Hồ Chí Minh?
- Chủ nghĩa Mác – Lênin - Phong trào công nhân - Phong trào yêu nước
-Phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về tính tất yếu đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Chủ nghĩa xã hội là một quy luật tất yếu của lịch sử loài người (có luận giải)
Xuất phát chính từ sự tàn bạo của chủ nghĩa tư bản
Từ con đường cách mạng của Việt Nam, bao gồm 2 giai đoạn: độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội. Sau khi giành được ĐLDT tất yếu phải đi lên chủ nghĩa xã hội
Từ lý luận cách mạng không ngừng của Chủ nghĩa Mác – Lênin trong luận giải việc
bỏ qua một hoặc một vài chế độ để đi lên chủ nghĩa xã hội.
Từ mối tương quan lực lượng giữa giai cấp tư sản và vô sản trong cách mạng ở Việt Nam.