Đề cương môn Tư tưởng Hồ chí minh - trường đại học Ngoại ngữ Đại học quốc gia Hà Nội.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ SEMINAR 06
MÔN HỌC TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Chủ đề: Vai trò của chủ nghĩa yêu nước trong tư tưởng Hồ Chí Minh Giảng viên : Nguyễn Ngọc Diệp Lớp : POL1001 6 Nhóm : 6 Thành viên nhóm Tên Mã sinh viên Liên hệ Nguyễn Tuệ Trúc 21041341 0335906299 tuetruc13@gmail.com Nguyễn Thu Hiền 21041315 0329269632 thuhiennguyen0422@gmail.com Lê Thị Hồng 21041168 0826142546 lehong031103@gmail.com Lý Thị Oanh 22040105 0396560646 lythioanh2003hytq@gmail.com
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ 1
Hà Nội, tháng 11 năm 2023 MỤC LỤC I.
Giới thiệu chung về chủ nghĩa yêu nước của dân tộc Việt Nam 3 II.
Khái quát chung về chủ nghĩa yêu nước 3 III.
Ảnh hưởng và chuyển hóa của chủ nghĩa yêu nước trong tư tưởng Hồ Chí Minh 4
1. Ảnh hưởng của chủ nghĩa yêu nước đến tư tưởng Hồ Chí Minh 4
2. Chuyển hóa của chủ nghĩa yêu nước trong tư tưởng Hồ Chí Minh 5 IV. Tổng kết 6
BẢNG THEO DÕI HỌC TẬP NHÓM MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 7 2 I. Giới thiệu
Chủ nghĩa yêu nước là giá trị xuyên suốt trong những truyền thống tốt đẹp của
dân tộc Việt Nam, đó là động lực, là sức mạnh giúp cho dân tộc Việt Nam tồn tại
và vượt qua mọi khó khăn trong quá trình dựng nước và giữ nước. Chính chủ
nghĩa yêu nước là nền tảng tư tưởng, điểm xuất phát và là động lực thúc đẩy Hồ
Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước, và tìm thấy ở chủ nghĩa Mác - Lênin con
đường cứu nước, cứu dân.
II. Khái quát chung về chủ nghĩa yêu nước
Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam được hình thành trong quá trình lập nước, trong
đấu tranh giành độc lập, thoát khỏi sự đô hộ của ngoại bang, xác lập có ý thức
về sự thống nhất, bản sắc nổi bật và riêng biệt của cộng đồng đó bằng mối liên
kết lâu dài về lịch sử văn hóa.
● Ngay từ thuở ban đầu, người Việt Nam với tư cách là một nhóm đã thể
hiện tình cảm chung trong một quá trình dần dần nhận thức sơ đẳng về số
phận chung và gắn bó bằng di sản dân tộc, ngôn ngữ và văn hóa chung, đã
sát cánh bên nhau, quyết tâm giữ gìn bản sắc của mình, luôn luôn lấy sự
đoàn kết và sức mạnh dân tộc để vượt qua thời kỳ khó khăn.
● Đến khi giành được độc lập, ý thức dân tộc của người Việt đã phát triển
thành nhận thức và khái niệm hiện đại bắt rễ sâu trong quần chúng nhân dân.
Chủ Nghĩa yêu nước trong tư tưởng Hồ Chí Minh là sự gặp gỡ, tổng hòa của tư
tưởng yêu nước Việt Nam chân chính; truyền thống, tinh hoa văn hóa dân tộc ta
với hệ tư tưởng tiên tiến của giai cấp công nhân mà chủ nghĩa Mác-Lênin là đại diện.
Đó là sự hòa quyện giữa tư tưởng truyền thống và tư tưởng hiện đại, chứa đựng
trong đó là sức mạnh của dân tộc với sức mạnh thời đại.
● Tư tưởng yêu nước của Hồ Chí Minh là yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, coi
việc đánh đổ đế quốc, đánh đổ ách thống trị của nước ngoài là yếu tố hàng
đầu để giải phóng dân tộc, nhưng không dừng lại ở đó, cái đích vươn tới
là dân phải tự do, ấm no, hạnh phúc. Đó là lòng yêu nước chân chính, sâu
sắc và triệt để, không mang tính nửa vời. Điều này được thể hiện rõ trong
từng lời nói, việc làm của Hồ Chí Minh.
● Vào đầu năm 1946, khi trả lời phỏng vấn các nhà báo nước ngoài, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã nói: “ Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc, 3
là làm sao cho nước nhà được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự
do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. Như
vậy chủ nghĩa yêu nước của Hồ Chí Minh đã được chứa đựng trong đó cả
tình yêu nước, yêu dân nồng nàn và yêu chủ nghĩa xã hội sâu sắc. Hai
mục tiêu đấu tranh giành độc lập dân tộc và đấu tranh cho chủ nghĩa xã
hội trong chủ nghĩa yêu nước của Hồ Chí Minh tự thân nó đã luôn thống nhất với nhau.
III. Ảnh hưởng và chuyển hóa của chủ nghĩa yêu nước trong tư tưởng Hồ Chí Minh 1. Ảnh hưởng
Chính lòng yêu nước, thương dân đã hun đúc nên cốt cách của Hồ Chí Minh, bản lĩnh
Hồ Chí Minh, chủ nghĩa yêu nước Hồ Chí Minh đề Người trở thành biểu tượng cho cả
dân tộc, anh hùng giải phóng dân tộc. Yêu nước, thương dân, tình cảm tha thiết với
nhân dân, với nước, gắn bó với nước với dân như xuất phát điểm, là cơ sở, nền tảng, là
điểm tựa của tư tưởng Hồ Chí Minh trong cả nội dung cũng như trong phương pháp tư tưởng của người.
+ Tình yêu nước đã nảy nở trong tâm hồn Hồ Chí Minh từ thuở nhỏ qua ảnh
hưởng của gia đình, quê hương và đất nước. Sinh ra trong một gia đình nhà nho
yêu nước, Người đã sớm thấy hiểu sự cao đẹp của tình yêu quê hương đất
nước qua lời dạy của cha, lời ru của mẹ và từ tấm gương sáng ngời về lòng yêu
nước, thương dân của thân phụ thân mẫu. Bác sinh ra trong một gia đình tại xứ
Nghệ, nơi có bề dày lịch sử yêu nước, là cái nôi sản sinh ra các anh hùng
hào kiệt như là Cũng tại nơi đây Bác nếm trải tình cảnh của người dân
một nước nô lệ; đau xót trước cuộc sống nghèo khổ bị đàn áp; chứng kiến đồng
bào mình bị bóc lột cùng cực và sự ươn hèn bạc nhược của bọn quan lại triều
đình, những thất bại của phong trào cách mạng.
+ Với lòng yêu nước, thương dân, Nguyễn Tất Thành đã trăn trở về sự bế tắc
trong đường lối cứu nước của dân tộc và quyết chí ra đi tìm đường cứu
nước mới cho dân tộc, người đã khẳng định rõ mục đích “Tôi muốn ra nước
ngoài, xem Pháp và các nước khác, sau khi xem xét họ làm như thế nào, tôi sẽ
trở về giúp đồng bào chúng ta.” Tình yêu nước của Người đã được hiện thực
hóa bằng hành động. Vào ngày 5/6/1911, với tên Văn Ba người thanh niên
Nguyễn Tất Thành đã rời nước ra đi, bắt đầu hành trình 30 bôn ba nước
ngoài tìm đường cứu nước. Người biết rõ, chỉ có hiểu rõ kẻ thù của mình và đi
bằng con đường lao động thì mới đi được xa và lâu.
+ Chủ nghĩa yêu nước đã đưa Hồ Chí Minh đến được với chủ nghĩa Mác -
Lênin, tìm thấy lời giải đáp đầy thuyết phục về con đường cứu nước và giải
phóng dân tộc. Hồ Chí Minh nêu rõ: “Lúc đầu, chính chủ nghĩa yêu nước, chứ
không phải chủ nghĩa cộng sản đã đưa tôi theo Lênin, vừa làm công tác thực tế,
dần dần tôi hiểu được rằng chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải 4
phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi
ách nô lệ.” Qua đó cho thấy, chủ nghĩa yêu nước kết tinh trong Hồ Chí Minh
là cầu nối giữa Người và chủ nghĩa Mác Lênin - nguồn gốc lý luận chủ yếu
quyết định đến bản chất cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh.
Như vậy, chủ nghĩa yêu nước và ý chí kiên cường, bất khuất trong đấu tranh dựng
nước và giữ nước của dân tộc là một truyền thống quý báu, là động lực tinh thần to lớn
góp phần vào sự trường tồn của dân tộc và sự phồn vinh của đất nước. Đồng thời, các
giá trị ấy đã hưởng sâu sắc đến hình thành, phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh. Nếu
không có chủ nghĩa yêu nước là động lực để Bác ra đi tìm đường cứu nước thì sẽ
không đến được với chủ nghĩa Mác Lênin, từ đó không thể có tư tưởng Hồ Chí Minh.
Chủ nghĩa yêu nước như con thuyền lớn đã đưa Bác đến với chủ nghĩa Mác Lênin và
tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc. 2. Chuyển hóa
- Yêu nước ở Hồ Chí Minh là gắn liền độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội,
gắn liền chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế vô sản, "Giang sơn muôn
dặm một nhà - Bốn phương vô sản đều là anh em"
+ Chủ nghĩa yêu nước Hồ Chí Minh phát triển Chủ nghĩa yêu nước Việt
Nam truyền thống thành tư tưởng "Không có gì quý hơn độc lập tự do"
Đó là bản lĩnh Việt Nam được đúc kết trong bản lĩnh Hồ Chí Minh. Tình
cảm nuôi lớn ý chí thành tư tưởng, thành niềm tin, sức mạnh không gì
lay chuyển nổi vào thắng lợi, vào ngày mai đất nước đàng hoàng hơn, to
đẹp hơn: "Còn non, còn nước, còn người - Thắng giặc Mỹ ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay".
+ Chủ nghĩa yêu nước Hồ Chí Minh là biến tình cảm, tinh thần thành
sức mạnh tổ chức, hoạt động thực tiễn.
Tinh thần yêu nước phải được thể hiện trong hành động thực tế chứ
không chỉ đơn giản là khẩu hiệu, là lời kêu, gọi động viên thuần tuý.
Nhờ yêu nước nồng nàn, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tìm và tìm ra con
đường cứu nước, tìm gặp chủ nghĩa Mác - Lênin - đỉnh cao của tư
tưởng-văn hoá nhân loại. Cũng chính nhờ lòng yêu nước, Người đã biến
tình cảm, tư tưởng thành sức mạnh thực tiễn bằng những sáng tạo, tài
năng và cống hiến vô giá trong sáng lập, rèn luyện và lãnh đạo Đảng,
lãnh đạo nhân dân Việt Nam vượt qua muôn vàn khó khăn, hy sinh gian
khổ để giành thắng lợi trong hai cuộc cách mạng: Giải phóng dân tộc,
xây dựng chế độ dân chủ nhân dân và cách mạng XHCN.
- Chủ nghĩa yêu nước Hồ Chí Minh là luôn gắn chặt yêu nước với thương dân,
phấn đấu vì lợi ích và hạnh phúc của nhân dân. Đúng như lời dạy của Người
dành cho thế hệ trẻ phải "Yêu tổ quốc, yêu đồng bào". 5
+ Ở Hồ Chí Minh, thương dân không phải là lòng thương của người trên
dân, xa dân, của các "ông quan cách mạng". Thương dân ở Hồ Chí
Minh là tình cảm chân thành, độ lượng, bao dung, biểu hiện trong
hành vi ứng xử cũng như thái độ hết mực yêu thương, săn sóc. Yêu
dân trong hiểu dân, cảm thông giúp đỡ, động viên bằng vật chất, bằng tinh thần...
+ "Suốt đời tôi chỉ có một ham muốn tột bậc là đồng bào ta ai cũng có
cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành"
+ Tình yêu thương nhân dân, yêu thương con người ở Hồ Chí Minh đã làm
cho Người trở nên gần gũi thân yêu với mọi thế hệ nhân dân Việt
Nam: "Người là Cha, là Bác, là Anh"
Sinh thời, dẫu bận trăm công ngàn việc, căng thẳng vì trọng trách lãnh
đạo Đảng và Nhà nước với cương vị Chủ tịch Đảng, Chủ tịch nước trước
hai cuộc kháng chiến trường kỳ gian khổ và trong công cuộc vừa kháng
chiến, vừa kiến quốc và xây dựng CNXH, Người vẫn luôn dành thì giờ,
tâm huyết cho tất cả từng lớp nhân dân, tất cả các lực lượng vũ trang, tất
cả các giới, các đoàn thể, các lứa tuổi, mọi dân tộc, mọi tôn giáo. Tình
cảm của Người in dấu sâu đậm trong tiềm thức của mỗi Người dân Việt
Nam, dù họ sống trong nước hay nước ngoài
=> Yêu nước, thương dân, tất cả vì dân - đó là nét đặc sắc trong chủ nghĩa yêu nước Hồ Chí Minh.
Đó là sự phát huy truyền thống yêu nước Hồ Chí Minh. Đó là sự phát huy truyền
thống yêu nước Việt Nam trong thời đại mới dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác -
Lênin. Bởi vậy, khi coi chủ nghĩa Mác - Lênin là nguồn gốc tư tưởng lý luận chủ yếu
hình thành nên tư tưởng Hồ Chí Minh càng phải nghiên cứu đầy đủ hơn, sâu sắc hơn
tiền đề, nguồn gốc có ý nghĩa xuất phát rất quan trọng đó là truyền thống yêu nước,
chủ nghĩa yêu nước Việt Nam được kế thừa, phát huy rực rỡ trong tư tưởng Hồ Chí Minh. IV. Kết luận
Chủ nghĩa yêu nước là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong quá trình hình thành tư tưởng Hồ
Chí Minh. Nó tạo nên lòng yêu nước sâu đậm đậm của Hồ Chí Minh nói riêng, và của
cả dân tộc Việt Nam nói chung, tạo nên nguồn động lực to lớn để Hồ Chí Minh ra đi
tìm đường cứu nước, là cơ sở tư tưởng dẫn dắt người đến với chủ nghĩa Mác-Lênin.
Cả cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tấm gương mẫu
mực về thực hiện chủ nghĩa yêu nước; Như Người đã từng nói: “Tôi không có gia
đình, cũng không có con cái. Nước Việt Nam là gia đình của tôi. Tất cả thanh niên Việt
Nam là con cháu của tôi. Mất một thanh niên Việt Nam là tôi như đứt một đoạn ruột".
Người đã luôn như vậy, luôn tận tụy, hết lòng vì dân vì nước. 6
Cuối cùng, chủ nghĩa yêu nước theo tư tưởng Hồ Chí Minh luôn phải được học tập,
phát huy trong toàn thể dân tộc Việt Nam ở cả hiện tại và tương lai, để làm cho chủ
nghĩa yêu nước chân chính được phát huy cao độ trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
BẢNG THEO DÕI HỌC TẬP NHÓM MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH Năm học 2023-2024 Nhóm số: 06 Lớp TTHCM: POL1001 6 Các thành viên: Tên Mã sinh viên Liên hệ Nguyễn Tuệ Trúc 21041341 0335906299 tuetruc13@gmail.com Nguyễn Thu Hiền 21041315 0329269632 thuhiennguyen0422@gmail.com Lê Thị Hồng 21041168 0826142546 lehong031103@gmail.com Lý Thị Oanh 22040105 0396560646 lythioanh2003hytq@gmail.com
Chữ ký của nhóm trưởng: Trúc Nguyễn Tuệ Trúc Bài STT
Đánh giá của nhóm trưởng Giáo Ghi chú Seminar viên chương đánh giá Không Tham Tham Tham tham gia gia gia tích gia tích = 0 = 1 cực cực, có điểm điểm = 3 hiệu quả điểm = 4 điểm 1 x 2 x 7 3 x 4 x 8