Đề cương ôn tập - Tư Tưởng hồ chí Minh | Trường Đại học Luật, Đại học Huế

23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh
Câu 1: Định nghĩa Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Câu 2: Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh. about:blank 1/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1 about:blank 2/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1 about:blank 3/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
Câu 3: Quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh.
1. Thời kỳ trước năm 1911: Hình thành tư tưởng yêu nước và chí hướng cứu nước
- Tiếp thu truyền thống của gia đình, quê hương, đất nước.
- Những bài học thành, bại rút ra từ các cuộc đấu tranh chống Pháp. about:blank 4/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
- Nung nấu ý chí yêu nước và quyết tâm ra đi tìm con đường cứu nước mới.
2. Thời kỳ 1911-1920: Tìm thấy con đường cứu nước, giải phóng dân tộc.
- Tới Pháp và các nước châu Âu, nới sản sinh những tư tưởng tự do, bình đẳng, bác ái.
- Kiên trì chịu đựng gian khổ, ra sức học tập và khảo sát thực tiễn.
- Tham gia vào các tổ chức chính trị, xã hội tiến bộ.
- Tìm hiểu các cuộc cách mạng thế giới.
- Đến với chủ nghĩa ML và biểu quyết tán thành Quốc tế III, tham gia Đảng
Cộng sản Pháp, tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn.
3. Thời kỳ 1921-1930: Hình thành cơ bản tư tưởng về cách mạng Việt Nam
- Tiếp tục hoạt động và tìm hiểu về chủ nghĩa ML.
- Kết hợp nghiên cứu với xây dựng lý luận.
- Hình thành hệ thống các quan điểm về cách mạng VN.
4. Thời kỳ 1930-1945: Vượt qua thử thách, kiên trì giữ vững lập trường cách mạng
- Giữ vững lập trường quan điểm trước khuynh hướng “tả khuynh” của quốc tế cộng sản.
- Theo sát tình hình để chỉ đạo CM trong nước.
- Xây dựng và hoàn thiện chiến lược CM gpdt, xác lập tư tưởng độc lập, tự do
dẫn tới thắng lợi của CMT8.
- Tư tưởng về các quyền dân tộc cơ bản (trong Tuyên ngôn độc lập).
5. Thời kỳ 1945-1969: Tư tưởng HCM tiếp tục phát triển, hoàn thiện
- Tư tưởng kết hợp kháng chiến và kiến quốc.
- Tư tưởng chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, kháng chiến lâu dài, dựa vào sức mình là chính.
- Tư tưởng về chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
- Tư tưởng xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân.
- Tư tưởng và chiến lược về con người của HCM.
- Tư tưởng xây dựng Đảng Cộng sản với tư cách là 1 Đảng cầm quyền.
- Quan hệ quốc tế và đường lối đối ngoại.
Câu 4: Ý nghĩa của việc học tập Tư tưởng Hồ Chí Minh
 Nâng cao năng lực tư duy lý luận và phương pháp công tác
- Nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí tư tưởng Hồ Chí Minh đối với đời sống
cánh mạng Việt Nam; làm cho tư tưởng của Người ngày càng giữ vai trò chủ
đạo trong đời sống tinh thần của thế hệ trẻ nước ta. about:blank 5/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
-Bồi dưỡng, củng cố cho sinh viên, thanh niên lập trường, quan điểm cách
mạng trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định
mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền vối chủ nghĩa xã hội; tích cực, chủ động đấu
tranh phê phán những quan điểm sai trái, bảo vệ chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta; biết
vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào giải quyết các vấn đề đặt ra trong cuộc sống.
 Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, rèn luyện bản lĩnh chính trị.
- Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần giáo dục đạo đức, tư cách, phẩm
chất cách mạng, biết sống ở đời và làm người hợp đạo lý, yêu cái tốt, cái
thiện, ghét cái ác, cái xấu; nâng cao lòng tự hào về Người, về Đảng Cộng
sản Việt Nam, tự nguyện “sống, chiến đấu, lao động, học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại”.
- Trên cơ sở kiến thức đã được học, sinh viên vận dụng vào cuộc sống, tu
dưỡng, rèn luyện bản thân, hoàn thành tốt chức trách của mình, đóng góp
thiết thực và hiệu quả cho sự nghiệp cách mạng, con đường cách mạng mà
Hồ Chí Minh và Đảng ta đã lựa chọn.
- Đối với sinh viên, giáo dục tư tưởng, văn hóa, đạo đức Hồ Chí Minh là giáo
dục lý luận sống, đạo làm người, hoàn thiện nhân cách cá nhân, trang bị cho
họ trí tuệ và phương pháp tư duy biện chứng để họ trở thành những chiến sĩ
đi tiên phong trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng một nước Việt Nam đàng
hoàng hơn, to đẹp hơn như mong muốn và khát vọng của Hồ Chí Minh.
Câu 5: Nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc.
1, Tính chất, nhiệm vụ và mục tiêu của cách mạng giải phóng dân tộc  Tính chất about:blank 6/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
- Sự phân hóa giai cấp ở các nước thuộc địa phương Đông không sâu sắc như
ở phương Tây. Các giai cấp ở thuộc địa có sự khác nhau ít nhiều, nhưng đều
chung một số phận là người mất nước, giữa họ vẫn có sự tương đồng lớn:
“Dù là địa chủ hay nông dân, họ đều chung số phận là người nô lệ mất nước”.
- Do mâu thuẫn chủ yếu khác nhau, tính chất cuộc đấu tranh cách mạng ở các
nước tư bản chủ nghĩa và các nước thuộc địa cũng khác nhau. Nếu như ở các
nước tư bản chủ nghĩa phải tiến hành cuộc đấu tranh giai cấp, thì ở các nước
thuộc địa trước hết phải tiến hành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
 Nhiệm vụ và mục tiêu cách mạng giải phóng dân tộc  Nhiệm vụ:
- Đối tượng của cách mạng ở thuộc địa là chủ nghĩa thực dân và tay sai phản động.
- Yêu cầu bức thiết của nhân dân các nước thuộc địa là độc lập dân tộc.
- Mâu thuẫn chủ yếu ở thuộc địa là mâu thuẫn dân tộc quy định tính chất và
nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng ở thuộc địa là giải phóng dân tộc.  Mục tiêu:
- Cách mạng giải phóng dân tộc nhằm đánh đổ ách thống trị của chủ nghĩa
thực dân, giành độc lập dân tộc và thiết lập chính quyền của nhân dân.
2, Cách mạng gpdt muốn thắng lợi phải đi theo con đường cách mạng vô sản
- Thất bại của các phong trào yêu nước chống thực dân Pháp ở Việt Nam cuối
thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 đã chứng tỏ những con đường gpdt theo tư tưởng
phong kiến và tư tưởng tư sản là ko đáp ứng được yêu cầu khách quan là
giành độc lập, tự do của dân tộc do lịch sử đặt ra.
- Tìm hiểu cách mạng tư sản Pháp và Mỹ, Người nhận thấy: “Cách mệnh
Pháp cũng như cách mệnh Mỹ, nghĩa là cách mệnh tư bản, cách mệnh không
đến nơi, tiếng là cộng hòa dân chủ, kỳ thực trong thì nó tước lục công nông,
ngoài thì nó áp bức thuộc địa”. Bởi lẽ đó, Người không đi theo con đường cách mạng tư sản.
- HCM thấy được CMT10 Nga ko chỉ là cuộc cách mạng vô sản, mà còn là 1
cuộc cách mạng gpdt. Nó nêu tấm gương sáng về sự nghiệp gpdt thuộc địa
và “mở ra trước mắt họ thời đại cách mạng chống đế quốc, thời đại gpdt”.
- HCM đã đến với học thuyết cách mạng của chủ nghĩa ML và lựa chọn
khuynh hướng chính trị vô sản. Người khẳng định: “Muốn cứu nước và gpdt
ko có con đường nào khác con đường CMVS”. about:blank 7/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
3, Cách mạng gpdt trong thời đại mới phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo - Trong tác phẩm:
HCM khẳng định: Muốn giải phóng
“Đường kách mệnh”
dân tộc thành công: “Trước hết phải có đảng cách mệnh... Đảng có vững
cách mệnh mới thành công... Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm
cốt... Bây giờ chủ nghĩa nhiều, học thuyết nhiều nhưng chủ nghĩa chân
chính nhất, chắc chắn nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lênin”.
- HCM đã khẳng định: cách mạng muốn thắng lợi phải do Đảng Cộng sản
lãnh đạo, Đảng đó phải được xây dựng dựa theo Đảng kiểu mới của Lênin,
được vũ trang bằng chủ nghĩa ML.
- Theo Người, Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân, của
nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam.
- Ngay từ khi mới ra đời, Đảng do HCM sáng lập đã quy tụ được lực lượng và
sức mạnh của toàn bộ giai cấp công nhân và dân tộc Việt Nam. Nhờ đó,
ngay từ khi mới ra đời, Đảng đã nắm ngọn cờ lãnh đạo duy nhất đối với cách
mạng Việt Nam và trở thành nhân tố hàng đầu đảm bảo mọi thắng lợi của cách mạng.
4, Lực lượng của cách mạng gpdt bao gồm toàn dân tộc
- Theo HCM, để có thắng lợi, cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Đông Dương phải
có tính chất 1 cuộc khởi nghĩa quần chúng chứ không phải 1 cuộc nổi loạn.
Cuộc khởi nghĩa phải được chuẩn bị trong quần chúng.
- Cách mạng gpdt là sự nghiệp chung của toàn dân tộc chứ ko phải là việc của một, hai người.
- HCM đánh giá rất cao vai trò của quần chúng nhân dân trong khởi nghĩa vũ
trang. Người coi sức mạnh vĩ đại và năng lực sáng tạo vô tận của quần
chúng là then chốt đảm bảo thắng lợi. Dân khí mạnh thì quân lính nào, súng
ống nào cũng không chống lại nổi.
- CM gpdt như HCM viết “là việc chung cả dân chúng, chứ không phải là
việc một, hai người” vì vậy, phải đoàn kết toàn dân “sĩ, nông, công, thương
đều nhất trí chống lại cường quyền”. Nhưng trong đó, “Công nông là chủ
của cách mệnh, công nông là gốc của cách mệnh”.
Như vậy, theo Hồ Chí Minh:
+ Lực lượng cách mạng bao gồm toàn dân tộc.
+ Động lực cách mạng là giai cấp công nhân và giai cấp nông dân.
+ Bạn đồng minh của cách mạng là tiểu tư sản, tư sản dân tộc và một bộ
phận giai cấp địa chủ. about:blank 8/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
5, Cách mạng gpdt cần được tiến hành chủ động sáng tạo và có khả năng giành
thắng lợi trước CMVS ở chính quốc
- Sức sống của chủ nghĩa tư bản đang tập trung ở các nước thuộc địa. “Nọc
độc và sức sống của con rắn độc tư bản đang tập trung ở các thuộc địa...”
*Mối quan hệ giữa cách mạng ở thuộc địa và cách mạng ở chính quốc
- Theo HCM, giữa cách mạng gpdt ở thuộc địa và cách mạng vô sản ở chính quốc
có mối quan hệ mật thiết với nhau:
+ Cùng chống kẻ thù chung là chủ nghĩa đế quốc.
+ Quan hệ bình đẳng chứ ko phải là quan hệ phụ thuộc hoặc quan hệ chính phụ.
+ Cách mạng gpdt có thể giành thắng lợi trước cuộc cách mạng vô sản ở chính quốc.
 Đây là 1 luận điểm sáng tạo, có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn; 1 cống
hiến rất quan trọng của HCM vào kho tàng lý luận của chủ nghĩa ML đã
được thắng lợi của phong trào cách mạng gpdt trên toàn thế giới trong hơn
nửa thế kỷ qua chứng minh là hoàn toàn đúng.
6, Cách mạng gpdt phải được tiến hành bằng con đường cách mạng bạo lực - HCM cho rằng:
+ Bạo lực cách mạng là bạo lực của quần chúng.
+ Hình thức của bạo lực cách mạng bao gồm cả đấu tranh chính trị và đấu
tranh vũ trang. Tùy tình hình cụ thể mà quyết định hình thức đấu tranh cho thích hợp.
- Tư tưởng HCM về bạo lực cách mạng khắc hẳn tư tưởng hiếu chiến của các
thế lực đế quốc xâm lược ở chỗ:
+ Tận dụng mọi khả năng giải quyết xung đột bằng biện pháp hòa bình.
+ Phải tiến hành chiến tranh chỉ là giải pháp bắt buộc cuối cùng.
+ Khi tiến hành chiến tranh, vẫn tìm mọi cách vãn hồi hòa bình.
- Theo HCM, trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc “lực lượng chính là
dân”. Người chủ trương tiến hành khởi nghĩa toàn dân và chiến tranh nhân dân.
- Tự lực cánh sinh cũng là một phương châm chiến lược rất quan trọng, nhằm
phát huy cao độ nguồn sức mạnh chủ quan, tránh tư tưởng bị động, trông
chờ vào sự giúp đỡ bên ngoài. about:blank 9/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
Câu 6: Nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam.
1. Khái niệm về thời kỳ quá độ
Là thời kì cải tạo cách mạng xã hội tư bản chủ nghĩa thành xã hội xã hội chủ nghĩa,
bắt đầu từ khi giai cấp công nhân giành được chính quyền và kết thúc khi xây dựng
xong các cơ sở của chủ nghĩa xã hội. Đặc trưng kinh tế của thời kì quá độ lên
CNXH là cơ cấu kinh tế nhiều thành phần.
2. Tính tất yếu khách quan của thời kì quá độ lên CNXH:
2.1. Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin:
- Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, từ CNTB lên CNXH tất yếu phải
trải qua thời kì quá độ chính trị.
- C.Mác khẳng định: “Giữa xã hội tư bản chủ nghĩa và xã hội cộng sản chủ nghĩa
là một thời kì cải biến cách mạng từ xã hội này sang xã hội kia. Thích ứng với thời
kì ấy là một thời kì quá độ chính trị, trong đó nhà nước của thời kì ấy không thể là
cái gì khác hơn là nền chuyên chính cách mạng giai cấp vô sản”.
- V.I.Lênin cũng khẳng định: “Về lý luận, không thể nghi ngờ được rằng giữa
CNTB và CNCS có một thời kì quá độ nhất định”.
- Hai nhà sáng lập nên CNXH có nêu lên hai kiểu quá độ từ CNTB lên CNXH: 
Quá độ trực tiếp từ CNTB lên CNXH đối với những nước đã trải qua CNTB phát
 Quá độ trực tiếp từ CNTB lên CNXH đối với những nước đã trải qua CNTB phát triển.
 Quá độ gián tiếp từ CNTB lên CNXH đối với những nước chưa trải qua CNTB phát triển.
 Vì vậy, quá độ lên CNXH là một thời kì tất yếu và khách quan. 
Quá độ gián tiếp từ CNTB lên CNXH đối với những nước chưa trải qua CNTB phát
 Vì vậy, quá độ lên CNXH là một thời kì tất yếu và khách quan.
Quán triệt và vận dụng, phát triển và sáng tạo những nguyên lý của chủ nghĩa
Mác – Lênin trong thời đại ngày nay và trên toàn thế giới, chúng ta có thể khẳng
định rằng: Với lợi thế của thời đại, trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công
nghiệp 4.0, các nước lạc hậu sau khi giành được chính quyền, với sự lãnh đạo của
Đảng Cộng sản có thể tiến thẳng lên CNXH bỏ qua chế độ TBCN.
2.2. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh:
- Quan niệm của Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội:
+ “Nói một cách tóm tắt, mộc mạc, chủ nghĩa xã hội trước hết nhằm làm cho nhân
dân lao động thoát nạn bần cùng, làm cho mọi người có công ăn việc làm, được ấm
no và sống một đời hạnh phúc, là làm sao cho dân giàu nước mạnh”
(Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011 , t.15 , tr 391). about:blank 10/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
- Tính chất: Đây là thời kỳ cải biến sâu sắc nhất nhưng phức tạp, lâu dài, khó khăn,
gian khổ. Là quá trình đấu tranh với các thế lực thù địch, đấu tranh xóa bỏ cái lạc hậu.
- Theo Hồ Chí Minh, thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam là thời kỳ cải biến xã
hội cũ thành xã hội mới – một xã hội chưa từng có trong lịch sử dân tộc ta
- Là thời kỳ phải thay đổi triệt để những nếp sống, thói quen.
- Ý nghĩa và thành kiến có gốc rễ sâu xa hàng ngàn năm.
- Phải xóa bỏ giai cấp bóc lột, phải biến một nước dốt nát, cực khổ thành một
nước nông nghiệp lạc hậu, mới thoát khỏi ách thực dân, phong kiến.
=> Vì vậy nó là công cuộc biến đổi sâu sắc nhất, khó khăn nhất, thậm chí còn khó
khăn, phức tạp hơn cả việc đánh giặc. Cho nên Việt Nam tiến lên CNXH không thể
một sớm một chiều, không thể làm mau được mà phải làm dần dần. - Đặc điểm:
Đặc điểm lớn nhất của thời kỳ quá độ ở Việt Nam là từ một nước nông nghiệp lạc
hậu tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội, không trải qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa.
Đặc điểm này cùng với những đặc điểm khác và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội đã
quy định nhiệm vụ của dân tộc ta trong thời kỳ quá độ
- Nhiệm vụ: + Xây dựng cơ sở vật chất và kỹ thuật cho CNXH, xây dựng các tiền
đề về kinh tế, chính trị, văn hóa, tư tưởng cho CNXH.
+ Cải tạo XH cũ, xây dựng XH mới, kết hợp cải tạo và xây dựng, trong đó lấy xây
dựng làm trọng tâm, làm nội dung cốt yếu nhất, chủ chốt, lâu dài.
*Quan điểm của HCM về nội dung xây dựng CNXH ở Việt Nam trong thời kỳ quá độ.
Về kinh tế: Người nhấn mạnh đến việc tăng năng suất lao động trên cơ sở tiến
hành công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa. Đối với cơ cấu kinh tế, Hồ Chí Minh đề
cập đến cơ cấu ngành và cơ cấu các thành phần kinh tế, cơ cấu kinh tế vùng, lãnh thổ.
Về chính trị: Nội dung quan trọng nhất là phải giữ vững và phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng.
Về văn hóa – xã hội: Hồ Chí Minh nhấn mạnh đến vấn đề xây dựng con người
mới. Đặc biệt, HCM đề cao vai trò của văn hóa, giáo dục và khoa học kỹ thuật trong xã hội chủ nghĩa.
Nguyên tắc, bước đi, biện pháp thực hiện trong quá trình xây dựng CNXH
- Hai nguyên tắc có tính chất phương pháp luận:
+ Một là, xây dựng chủ nghĩa xã hội là một hiện tượng phổ biến mang tính
quốc tế, cần quán triệt các nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa ML về xây dựng
chế độ mới, có thể tham khảo, học tập kinh nghiệm của các nước anh em. about:blank 11/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
+ Hai là, xác định bước đi và biện pháp xây dựng chủ nghĩa xã hội chủ yếu
xuất phát từ điều kiện thực tế, đặc điểm dân tộc, nhu cầu và khả năng thực tế của nhân dân.
- Phương châm: xây dựng chủ nghĩa xã hội là một quá trình lâu dài, có nhiều
bước, bước ngắn, bước dài cho nên phải làm dần dần từng bước một, phải
thận trọng và vững chắc. - Bước đi:
+ Bước đi trong cải tạo nông nghiệp: “Lúc đầu là cải tạo ruộng đất, sau đó
tiến lên một bước là tổ chức tổ đổi công sao cho xtốt, cho khắp, lại tiến tới
hình thức hợp tác xã dễ dàng rồi tiến lên hợp tác xã cao hơn”.
+ Bước đi trong công nghiệp: “Ta làm cho nông nghiệp là quan trọng và ưu
tiên rồi đến tiểu thủ công nghiệp nhẹ, sau mới đến công nghiệp nặng”. - Biện pháp:
+ Phải kết hợp chặt chẽ giữa hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt
Nam “xây dựng miền Bắc, chiếu cố miền Nam”.
+ Phải kết hợp giữa cải tạo với xây dựng trong đó xây dựng là chủ yếu, vừa xây dựng vừa bảo vệ.
+ Xây dựng chủ nghĩa xã hội phải có kế hoạch, biện pháp, quyết tâm để thực
hiện thắng lợi kế hoạch.
+ Đẩy mạnh gia tăng sản xuất phải đi đôi với thực hành tiết kiệm. Hồ Chí
Minh viết: “Tăng gia là tay phải của hạnh phúc, tiết kiệm là tay trái của hạnh phúc”.
+ Phải gắn mục tiêu cao cả của chủ nghĩa xã hội với biện pháp và cách làm
thiết thực, cụ thể để đáp ứng yêu cầu của nhân dân trong từng giai đoạn.
Câu 7: Nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam.
1. Tính tất yếu và vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
- Hồ Chí Minh khẳng định sự cần thiết phải có Đảng - nhân tố quyết định
thắng lợi của sự nghiệp cách mạng.
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, tồn tại và phát triển chính là do nhu cầu tất
yếu của xã hội Việt Nam từ đầu năm 1930 trở đi. Đảng đã được toàn dân tộc trao
cho sứ mệnh lãnh đạo đất nước trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và đi lên chủ nghĩa xã hội.
- Về quy luật ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam
+ Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin: Trên thế giới, nói chung, sự ra
đời của một đảng cộng sản là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa cộng sản khoa about:blank 12/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
học với phong trào công nhân.
Chủ nghĩa Mác - Lênin cần phong trào công nhân với tư cách là lực lượng
để thực hiện chủ nghĩa của mình và phong trào công nhân cần chủ nghĩa Mác –
Lênin để soi đường dẫn lối đấu tranh.
+ Quan điểm của Hồ Chí Minh: Năm 1960 nhân kỷ niệm 30 năm hoạt động
của Đảng, trên tạp chí Hòa bình và chủ nghĩa xã hội, Hồ Chí Minh đã khẳng
định:“Chủ nghĩa Mác kết hợp với phong trào công nhân và phong trào yêu nước
đã dẫn tới việc thành lập Đảng Cộng sản Đông Dương vào đầu năm 1930”.
Đây là luận điểm Hồ Chí Minh đã phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác –
Lênin về quy luật hình thành Đảng Cộng sản phù hợp với thực tiễn Việt Nam
khi đưa thêm vào yếu tố thứ ba nữa, đó là phong trào yêu nước.
2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh
a. Đảng là đạo đức, là văn minh
(1) Mục đích hoạt động của Đảng là lãnh đạo đấu tranh giải phóng dân tộc, giải
phóng xã hội, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. .
(2) Cương lĩnh, đường lối, chủ trương và mọi hoạt động thực tiễn của Đảng đều
phải nhằm mục đích đó. Đảng phải luôn luôn trung thành với lợi ích toàn dân cho đất nước .
(3) Đội ngũ đảng viên phải luôn luôn thấm nhuần đạo đức cách mạng, ra sức
tu dưỡng, rèn luyện, suốt đời phấn đấu cho lợi ích của dân, của nước
(4) Đảng văn minh là một Đảng tiêu biểu cho lương tâm, trí tuệ và danh dự của dân tộc.
(5) Đảng ra đời là một tất yếu, phù hợp với quy luật phát triển văn minh tiến
bộ của dân tộc và của nhân loại
(6) Đảng phải luôn luôn trong sạch, vững mạnh, làm tròn sứ mệnh lịch sử do
nhân dân, dân tộc giao phó là lãnh đạo giành độc lập cho Tổ quốc và đưa lại tự do,
ấm no, hạnh phúc cho nhân dân
(7) Xây dựng Đảng văn minh còn thể hiện trong giai đoạn cầm quyền, Đảng
hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật, Đảng không phải là tổ chức đứng trên dân tộc.
(6) Đảng văn minh phải là Đảng có quan hệ quốc tế trong sáng, hoạt động
không những vì lợi ích dân tộc Việt Nam mà còn vì độc lập, chủ quyền, thống
nhất, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia khác; vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng
phát triển của các dân tộc trên thế giới.
b. Những vấn đề nguyên tắc trong hoạt động của Đảng
- Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động. - Tập trung dân chủ
-Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.
- Tự phê bình và phê bình. about:blank 13/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
- Kỷ luật nghiêm minh, tự giác.
- Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn
-Đảng phải chọn lựa những người rất trung thành và rất hăng hái
-Đảng phải luôn luôn tẩy bỏ những phần tử hủ hóa ra ngoài.
- Đoàn kết, thống nhất trong Đảng.
- Đảng phải liên hệ mật thiết với nhân dân. - Đoàn kết quốc tế.
c. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên
- Phải tuyệt đối trung thành với Đảng.
- Phải là những người nghiêm chỉnh thực hiện cương lĩnh, đường lối, quan
điểm, chủ trương, nghị quyết của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng.
- Phải luôn luôn tu dưỡng, rèn luyện, trau đồi đạo đức cách mạng.
- Phải luôn luôn học tập nâng cao trình độ về mọi mặt.
- Phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân.
- Phải luôn luôn chịu trách nhiệm, năng động, sáng tạo.
- Phải là những người luôn luôn phòng và chống các tiêu cực.
Câu 8: Nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc. about:blank 14/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
Câu 9: Định nghĩa văn hóa của Hồ Chí Minh. about:blank 15/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
- Khái niệm văn hóa có nôi hàm phong phú và ngoại diên rất rộng. Chính vì
vậy, có đến hàng trăm định nghĩa về nó.Tháng 8- 1943, khi còn trong nhà tù
của Tưởng Giới Thạch, lần đầu tiên Hồ Chí Minh đưa ra định nghĩa của
mình về văn hóa: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài
người đã sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật,
khoa học, tôn giáo, văn hóa, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng
ngày về mặc, ăn, ở, và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo
và phát minh đó tức là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương
thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm
thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn”.
- Cùng với định nghĩa về văn hóa, HCM đưa ra 5 điểm lớn định hướng cho
xây dựng nền văn hóa dân tộc: Xây dựng tâm lý, Xây dựng luân lí, Xây
dựng xã hội ; Xây dựng chính trị; Xây dựng kinh tế.
Câu 10: Nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức.
a, Quan điểm về vai trò và sức mạnh của đạo đức
*Đạo đức là gốc của người cách mạng.
“Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn, cây phải
có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo
đức thì dù có tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”.
*Đạo đức là nhân tố tạo nên sức hấp dẫn của chủ nghĩa xã hội.
+ Sức hấp dẫn của chủ nghĩa xã hội là ở những giá trị đạo đức cao đẹp, nhân văn.
+ Cán bộ, đảng viên của Đảng phải là một tấm gương đạo đức.
b, Quan điểm về những chuẩn mực đạo đức cách mạng
*Trung với nước, hiếu với dân
- ND chủ yếu của Trung với nước là:
+ Trong mqh giữa cá nhân với cộng đồng và xã hội, phải biết đặt lợi ích của Đảng,
của Tổ quốc, của cách mạng lên trên hết, lên trước hết.
+ Quyết tâm phấn đấu thực hiện mục tiêu cách mạng.
+ Thực hiện tốt mọi chủ trương, chính sách của Đảng.
-ND chủ yếu của Hiếu với dân là:
+ Khẳng định vai trò sức mạnh thực sự của nhân dân.
+ Tin dân, học dân, lắng nghe ý kiến của dân, gắn bó mật thiết với dân, tổ chức,
vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
+ Chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
-Đây là phẩm chất đạo đức bao trùm, quan trọng nhất chi phối các phẩm chất khác.
*Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư Theo Hồ Chí Minh: about:blank 16/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
- Cần tức là lao động cần cù, siêng năng, lao dộng có kế hoạch, sáng tạo, lao
động với năng suất và hiệu quả cao.
- Kiệm là tiết kiệm, không xa xỉ, không hoang phí.
- Liêm là trong sạch, không tham lam. Không tham tiền tài, địa vị, sung
sướng, danh tiếng,... Ngược lại đều là bất liêm.
- Chính nghĩa là không tà, thẳng thắn, đứng đắn.
- Chí công vô tư là không suy nghĩ đến mình trước, hưởng thụ đi sau mà chỉ
biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì đồng bào.
- Tóm lại, cần, kiệm, liêm, chính sẽ dẫn đến chí công vô tư, ngược lại chí
công vô tư thì nhất định sẽ thực hiện được cần, kiệm, liêm, chính.
*Thương yêu con người, sống có tình nghĩa
- Hồ Chí Minh quan niệm thương yêu con người là một trong những phẩm chất
đạo đức cao đẹp nhất.
- Tình thương đó trước hết dành cho những người cùng khổ, những người lao động
bị áp bức bóc lột, không phân biệt màu da, dân tộc.
- Tình yêu thương con người phải được thể hiện trong mối quan hệ bạn bè, đồng
chí, nó đòi hỏi phải biết tôn trọng con người chứ không phải dùi dập con người.
Thương yêu trên nguyên tắc tự phê bình và phê bình một cách chân thành, thẳng thắn, nghiêm túc.
* Có tinh thần quốc tế trong sáng
- Đó là tinh thần đoàn kết quốc tế vô sản, tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị áp
bức, với nhân dân lao động trên toàn thế giới mà Hồ Chí Minh đã dầy công vun đắp.
- Đó là tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với all những người tiến bộ trên
thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và CNXH. Tinh thần đó gọi là tinh thần quốc tế vô sản.
- Chủ nghĩa yêu nước chân chính phải gắn với tinh thần quốc tế vô sản trong sáng
thì mới tránh được chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, sô vanh, biệt lập hay bành trướng bá quyền.
c, Quan điểm về những nguyên tắc xây dựng đạo đức mới
*Nói đi đôi với làm, phải nêu gương về đạo đức
- HCM coi nói đi đôi với làm là nguyên tắc quan trọng bậc nhất trong việc xây
dựng một nền đạo đức mới.
Đối với mỗi người, lời nói phải đi đôi với việc làm thì mới đem lại hiệu quả thiết
thực cho chính bản thân mình cà tác dụng đối với người khác.
Phải chống lại thói đạo đức giả, nó là đặc trưng đạo đức của giai cấp bóc lột
“hãy làm theo tôi nói, đừng làm theo tôi làm”.
-Nêu gương về đạo đức là một nét đẹp của truyền thống văn hóa phương Đông.
Nói đi đôi với làm phải gắn liền với nêu gương về đạo đức. Hồ Chí Minh rất chú ý about:blank 17/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
đến nêu gương những người tốt, việc tốt, một trăm bài diễn văn hay không bằng một tấm gương sáng. * Xây đi đôi với chống
- Giáo dục những phẩm chất, những chuẩn mực đạo đức mới ngay từ trong gia
đình, nhà trường và ngoài xã hội.
- Chống lại cái xấu, cái sai, cái vô đạo đức vẫn thường diễn ra.
* Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời
- Đạo đức cách mạng ko phải từu trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh rèn luyện bền
bỉ hàng ngày mà phát triển, mà củng cố cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong.
- Tu dưỡng đạo đức phải trên tinh thần tự giác, tự nguyện, dựa vào lương tâm trách
nhiệm của mỗi người và dư luận của quần chúng.
- Tu dưỡng đạo đức phải được thực hiện trong mọi hoạt động thực tiễn, trong đời
tư cung như đời công, trong sinh hoạt, lao động, học tập...
Câu 11: Nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân. about:blank 18/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1 about:blank 19/22 23:40 8/8/24
Đề cương Tư tưởng Hồ Chí Minh 1
Câu 12: Giá trị và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay. about:blank 20/22