Đề Tài: Vai Trò Của Pháp Luật Đối Với Cuộc Sống Chính Bản Thân Em môn Lí luận nhà nước và pháp luật | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 47028186
ĐỀ TÀI: VAI TRÒ CỦA PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI CUỘC SỐNG CHÍNH BẢN THÂN EM. MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tầm quan trọng của pháp luật.
Pháp luật đóng vai trò vô cùng quan trọng và là một phần không thể thiếu
trong cuộc sống hàng ngày của mỗi cá nhân, bao gồm cả chính bản thân em. Nó
là công cụ không thể thiếu, bảo đảm cho sự tồn tại, vận hành bình thường của
xã hội nói chung và của nền đạo đức nói riêng. Pháp luật không chỉ là một công
cụ quản lý nhà nước hữu hiệu, mà còn tạo môi trường thuận lợi cho sự phát
triển của ý thức đạo đức, làm lành mạnh hóa đời sống xã hội và góp phần bồi
đắp nên anhững giá trị mới.
2. Tại sao pháp luật lại quan trọng đối với bản thân mỗi người.
Cùng với sự phát triển của xã hội, quyền và nghĩa vụ của công dân ngày càng
được coi trọng và mở rộng, phản ánh sự tiến bộ và phát triển toàn diện của con
người. Quyền công dân bao gồm quyền tự do, quyền bình đẳng và quyền tham
gia vào các hoạt động xã hội, chính trị. Trong việc bảo vệ quyền công dân, pháp
luật đóng vai trò vô cùng quan trọng đảm bảo rằng mỗi cá nhân trong xã hội đều
được đối xử công bằng, bình đẳng và được hưởng những quyền cơ bản mà xã
hội hiện đại đã thừa nhận.
3. Khái niệm pháp luật.
Trước hết, chúng ta cần phải hiểu pháp luật là gì? Trong mỗi giáo trình của
các cơ sở đào tạo luật học cũng như trong sách báo pháp lí tồn tại nhiều định
nghĩa về pháp luật, tuy nhiên các định nghĩa đó cơ bản chỉ khác nhau về câu chữ
và cách thể hiện. Nhìn chung chúng ta có thể hiểu: pháp luật là hệ thống quy tắc
xử sự chung do nhà nước đặt ra hoặc thừa nhận và đảm bảo thực hiện để điều
chỉnh các quan hệ xã hội theo mục đích, định hướng của nhà nước. lOMoAR cPSD| 47028186 PHẦN NỘI DUNG
1. Vai trò của pháp luật đối với cuộc sống chính bản thân em.
Để hiểu rõ hơn về vai trò của pháp luật với cuộc sống của bản thân em,
chúng ta có thể phân tích chi tiết từng khía cạnh mà pháp luật tác động đến
cuộc sống hàng ngày của em như sau:
1.1 Bảo vệ quyền lợi cá nhân.
Pháp luật giúp bảo vệ em khỏi các hành vi xâm phạm đến các quyền cơ bản.
Các quyền này gồm: -
Quyền được học tập: em có quyền tiếp cận giáo dục, không ai có thể cản
trở quyền học của em.
*Căn cứ vào điều 13 luật Giáo Dục 2019: quyền và nghĩa vụ học tập của công dân. -
Quyền riêng tư: pháp luật bảo vệ quyền riêng tư của em, không ai có thể
tùy tiện truy cập thông tin cá nhân hoặc xâm phạm đời tư nếu không có sự
đồng ý của em, trừ khi có lý do pháp lý chính đáng.
*Căn cứ vào điều 21 Hiến Pháp 2013 quy định về quyền bí mật đời tư. -
Quyền sống và an toàn cá nhân: pháp luật quy định các biện pháp bảo vệ em
trong môi trường làm việc, học tập và sinh hoạt, đảm bảo sức khỏe và an toàn cho mọi người.
*Căn cứ tại điều 19 hiến pháp Việt Nam năm 2013 quy định rằng “mọi người
có quyền sống”. Đây là quyền cơ bản nhất, pháp luật bảo vệ sự sống của mỗi cá
nhân và cấm mọi hành vi xâm phạm đến tính mạng và sức khỏe của người khác.
- Quyền tự do cá nhân: pháp luật bảo vệ quyền tự do cá nhân, bao gồm quyền
tự do ngôn luận, tự do tôn giáo và tự do hội họp. lOMoAR cPSD| 47028186
*Căn cứ vào điều 25 của Hiến Pháp 2013 quy định rằng “Công dân có quyền
tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền tiếp cận thông tin, quyền hội họp, lập
hội và biểu tình theo quy định của pháp luật”.
1.2 Pháp luật bảo đảm sự công bằng và an toàn xã hội.
Pháp luật giúp xây dựng một xã hội công bằng và an toàn, nơi mọi người đều
được đối xử bình đẳng và không bị phân biệt đối xử. -
Quyền bình đẳng: đảm bảo em và mọi người đều được đối xử công bằng,
không phân biệt giới tính, dân tộc, tôn giáo, hoặc địa vị xã hội.
Ví dụ, nếu em tham gia thi đại học hay ứng tuyển việc làm em sẽ không bị
phân biệt đối xử vì lý do các nhân.
*Căn cứ tại điều 16 hiến pháp 2013, “mọi người đều bình đẳng trước pháp
luật, không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội”. -
Bảo vệ khỏi bạo lực và xâm phạm: pháp luật Việt Nam có các quy định cụ
thể nhằm bảo vệ cá nhân khỏi các hành vi xâm phạm thể chất và tinh thần.
Ví dụ thực tế, nếu em bị bắt nạt trong trường học, em có thể tìm giáo viên
hoặc chính quyền nhà trường theo quy định của Luật trẻ em năm 2016. Nếu
hành vi bắt nạt ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần và sức khỏe, người gây
ra hành vi này có thể bị xử lý theo pháp luật hình sự.
*Luật phòng chống bạo lực gia đình năm 2007 và luật bảo vệ, chăm sóc và
giáo dục trẻ em năm 2004 (sửa đổi năm 2016) đều nêu rõ các biện pháp bảo vệ
quyền lợi của trẻ em và phụ nữ, giúp em an tâm rằng mình sẽ được pháp luật
bảo vệ nếu bị xâm phạm.
Pháp luật không chỉ bảo vệ quyền cá nhân của em mà còn giúp duy trì trật tự
trong xã hội. Điều này đảm bảo mọi người đều tuân thủ các nguyên tắc chung,
tạo ra một môi trường sống an toàn: lOMoAR cPSD| 47028186 -
Phòng chống tội phạm: pháp luật hình sự quy định rõ ràng về các hành vi
phạm tội và hình phạt tương ứng. Điều này giúp răn đe và xử lý những người vi
phạm, tạo ra sự an tâm cho em trong cuộc sống hàng ngày.
*Một số điều luật được áp dụng trong việc phòng chống tội phạm: Luật hình
sự; luật phòng, chống tội phạm; luật an ninh mạng; luật bảo vệ người tiêu dùng;
luật cư trú và bảo vệ đất đai; chính sách cộng đồng.
1.3 Pháp luật định hướng hành vi và xây dựng trách nhiệm xã hội.
Pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn giúp em nhận thức rõ
về trách nhiệm của mình trong xã hội. Nó định hướng những hành vi đúng đắn
và giúp em trở thành một công dân có trách nhiệm.
- Trách nhiệm tuân thủ pháp luật giao thông: việc tuân thủ luật an toàn giao
thông giúp bảo vệ tính mạng của em và những người xung quanh, tạo ra môi
trường giao thông an toàn, tránh các hình phạt pháp lý, góp phần xây dựng hình
ảnh tích cực, tăng cường sự tự tin khi tham gia giao thông.
Ví dụ, việc đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy là bắt buộc. Nếu em vi phạm, như
không đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp điện, em có thể bị xử phạt hành chính
theo quy định. Điều này giúp bảo vệ tính mạng của em khi tham gia giao thông
và giảm thiểu tai nạn.
* Căn cứ theo Luật Giao thông đường bộ năm 2008.
- Trách nhiệm bảo vệ môi trường: Mỗi người cần bảo vệ môi trường vì sức
khỏe của bản thân và cộng đồng, giúp giảm bệnh tật nhờ vào không khí và nước
sạch. Hành động hôm nay sẽ bảo vệ tài nguyên cho thế hệ mai sau, đồng thời hỗ
trợ phát triển kinh tế bền vững. Khi mỗi cá nhân tham gia, chúng ta tạo ra sức
mạnh tập thể và xây dựng văn hóa trách nhiệm. Cuối cùng, bảo vệ môi trường
cũng là cách chống lại biến đổi khí hậu, góp phần tạo dựng một tương lai tốt
đẹp hơn cho tất cả.
Ví dụ, nếu em xả rác không đúng quy định, em có thể bị xử phạt hành chính
theo luật hay trong các phong trào tại địa phương, như thu gom rác hay trồng
cây xanh, em có thể tham gia để đóng góp cho cộng đồng. Pháp luật khuyến lOMoAR cPSD| 47028186
khích và bảo vệ quyền tham gia của em vào các hoạt động này, đồng thời xử
phạt các hành vi gây tổn hại đến môi trường.
*Căn cứ theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.
1.4 Pháp luật bảo vệ quyền lợi khi em gặp khó khăn.
Pháp luật là công cụ quan trọng bảo vệ quyền lợi của em khi bị xâm phạm
hoặc gặp khó khăn, đảm bảo rằng em được đối xử công bằng và có sự bảo vệ của nhà nước. -
Quyền được hỗ trợ pháp lý: nhà nước quy định những trường hợp công
dân được hưởng trợ giúp pháp lý miễn phí, đặc biệt là những người thuộc diện
yếu thế trong xã hội, như người nghèo, người khuyết tật, trẻ em, người cao
tuổi, và nạn nhân của bạo lực gia đình.
*Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 quy định rằng các đối tượng này có thể
nhận được sự hỗ trợ miễn phí từ các trung tâm trợ giúp pháp lý của nhà nước
hoặc các tổ chức xã hội khác, bao gồm tư vấn pháp luật, bào chữa và đại diện tại tòa án.
Ví dụ, nếu em thuộc diện hộ nghèo và gặp phải tranh chấp về quyền sở hữu
đất đai, em có thể đến trung tâm trợ giúp pháp lý tại địa phương để nhận được
tư vấn và hỗ trợ pháp lý mà không cần chi trả chi phí, giúp em bảo vệ quyền lợi
của mình một cách công bằng.
Quyền được hỗ trợ pháp lý giúp đảm bảo rằng mọi công dân đều được bảo
vệ quyền lợi trong những tình huống cần đến pháp luật, và có cơ hội tiếp cận
công bằng với các dịch vụ pháp lý, dù có khó khăn về tài chính hay không có
nhiều hiểu biết về pháp luật. -
Bảo vệ trong lĩnh vực lao động: Khi em bước vào thế giới lao động, pháp
luật sẽ bảo vệ quyền lợi của em với các quy định rõ ràng trong Bộ luật Lao động
năm 2019. Bộ luật này quy định về thời gian làm việc, chế độ nghỉ ngơi và quyền
được hưởng lương công bằng, giúp em yên tâm làm việc trong môi trường an
toàn và không bị bóc lột sức lao động. lOMoAR cPSD| 47028186
1.5 Pháp luật tạo điều kiện phát triển bản thân.
Pháp luật còn là nền tảng giúp em phát triển bản thân thông qua các quyền và
nghĩa vụ trong nhiều lĩnh vực. -
Quyền được học tập: Pháp luật bảo vệ quyền học tập của em, không chỉ ở
bậc phổ thông mà cả ở các cấp độ cao hơn. Nhà nước còn có các chính sách hỗ
trợ học phí cho học sinh, sinh viên thuộc gia đình có hoàn cảnh khó khăn, giúp
em có cơ hội tiếp tục con đường học tập và phát triển tương lai.
*Hiến pháp Việt Nam năm 2013, tại Điều 39, quy định rằng "Công dân có
quyền và nghĩa vụ học tập. -
Quyền tiếp cận thông tin và công nghệ: đảm bảo quyền của em trong việc
tiếp cận thông tin công khai, giúp em có thể tra cứu các nguồn tư liệu học tập,
nâng cao kiến thức. Điều này đặc biệt quan trọng trong thời đại công nghệ số,
khi mà kiến thức và thông tin đóng vai trò thiết yếu trong việc phát triển bản thân.
*Luật tiếp cận thông tin năm 2016.
Việc tuân thủ pháp luật là trách nhiệm của mỗi công dân để bảo đảm trật tự
và phát triển xã hội. Tuy nhiên, trong thực tế, việc tuân thủ này không phải lúc
nào cũng diễn ra suôn sẻ, và các thách thức nảy sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau.
2. Một số thách thức chính trong việc tuân thủ pháp luật và các giải pháp để khắc phục.
2.1 Nhận thức pháp luật chưa đầy đủ
Thách thức: Một bộ phận người dân, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa hoặc
nhóm người có thu nhập thấp, chưa được tiếp cận đầy đủ với các kiến thức
pháp luật. Họ không nắm rõ các quy định về quyền và nghĩa vụ của mình, dẫn
đến vi phạm pháp luật mà không ý thức được mức độ nghiêm trọng. Giải pháp: lOMoAR cPSD| 47028186
-Tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc
biệt là ở các khu vực khó khăn.
-Đưa giáo dục pháp luật vào chương trình học ở các cấp học cơ bản để học
sinh sớm có nhận thức đúng đắn về pháp luật.
-Xây dựng các chương trình tuyên truyền dễ hiểu, thực tế, phù hợp với đối
tượng tiếp cận và sử dụng các kênh truyền thông xã hội để mở rộng phạm vi tiếp cận.
2.2 Tâm lý chủ quan và thiếu ý thức trách nhiệm
Thách thức: Tâm lý chủ quan, coi thường pháp luật khiến nhiều người cố tình
vi phạm các quy định. Điều này xuất phát từ ý thức kém, cảm thấy bản thân có
thể thoát khỏi sự trừng phạt của pháp luật hoặc do nghĩ rằng vi phạm nhỏ sẽ
không gây hại nhiều. Giải pháp:
Tăng cường chế tài xử phạt nghiêm minh, đủ sức răn đe để người vi phạm
cảm nhận rõ hậu quả của hành vi vi phạm.
Khuyến khích các phong trào thi đua chấp hành pháp luật trong cộng đồng,
nơi làm việc, và gia đình để nâng cao ý thức trách nhiệm tập thể.
Đẩy mạnh truyền thông về các hậu quả tiêu cực của việc vi phạm pháp luật,
giúp công dân nhận thức rõ hơn về tác động tiêu cực của hành vi không tuân thủ.
2.3 Công tác quản lý và giám sát chưa chặt chẽ
Thách thức: Sự lỏng lẻo trong công tác quản lý, giám sát của các cơ quan chức
năng dẫn đến tình trạng không phát hiện kịp thời hoặc bỏ qua các hành vi vi
phạm, khiến người dân thiếu niềm tin vào tính nghiêm minh của pháp luật. Giải pháp:
-Tăng cường năng lực và trách nhiệm của các cơ quan quản lý, giám sát, xử lý
nghiêm các cán bộ sai phạm hoặc bao che vi phạm. lOMoAR cPSD| 47028186
-Ứng dụng công nghệ thông tin để giám sát và quản lý hiệu quả hơn các vi
phạm, tránh tình trạng gian lận hoặc sai sót trong khâu kiểm soát.
-Tạo cơ chế để người dân phản ánh vi phạm pháp luật và bảo vệ họ khi tố
cáo, từ đó hỗ trợ công tác quản lý.
2.4 Tình trạng tham nhũng và bao che vi phạm
Thách thức: Tham nhũng trong hệ thống thực thi pháp luật làm giảm hiệu quả
thực hiện pháp luật, gây nên sự bất công và mất niềm tin trong cộng đồng.
Nhiều trường hợp vi phạm pháp luật bị bỏ qua hoặc xử lý không công bằng do tình trạng này. Giải pháp:
-Áp dụng chế tài mạnh tay với các hành vi tham nhũng trong hệ thống thực thi pháp luật.
-Tăng cường giám sát minh bạch từ các cơ quan, tổ chức và thúc đẩy sự tham
gia của người dân trong việc giám sát thực thi pháp luật.
-Đào tạo và nâng cao đạo đức nghề nghiệp cho các cán bộ thực thi pháp luật,
đồng thời khuyến khích cơ chế khen thưởng cho những cá nhân, tổ chức thực
hiện tốt công việc.
2.5. Sự phức tạp và thay đổi thường xuyên của các quy định pháp luật
Thách thức: Hệ thống pháp luật có tính chuyên môn cao, phức tạp và có thể
thay đổi thường xuyên khiến người dân, đặc biệt là các doanh nghiệp, gặp khó
khăn trong việc nắm bắt và tuân thủ đầy đủ. Giải pháp:
-Đơn giản hóa và làm rõ các quy định pháp luật, đồng thời tăng cường hướng
dẫn cụ thể để người dân dễ hiểu và áp dụng.
-Nhà nước cần cập nhật thông tin pháp luật kịp thời, chính xác qua các kênh
truyền thông để công dân nắm bắt kịp thời các thay đổi. lOMoAR cPSD| 47028186
-Xây dựng và cung cấp các dịch vụ tư vấn pháp lý miễn phí cho người dân khi
cần thiết, đặc biệt là ở các vùng nông thôn. 3 .Kết luận
Những thách thức trong việc tuân thủ pháp luật có thể gây ảnh hưởng tiêu
cực đến xã hội và làm giảm hiệu quả quản lý của nhà nước. Để khắc phục, cần
có sự phối hợp giữa nhà nước, cơ quan chức năng và sự đồng lòng của người
dân. Từ đó, không chỉ tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, mà còn xây dựng
một xã hội công bằng, phát triển và văn minh. PHẦN KẾT BÀI
1. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu biết và tuân thủ pháp luật.
Hiểu biết và tuân thủ pháp luật có vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi cá
nhân và toàn xã hội. Pháp luật không chỉ là bộ quy tắc ràng buộc, mà còn là cơ
sở bảo vệ quyền lợi, công bằng và ổn định xã hội. Việc hiểu rõ pháp luật giúp
mỗi người biết cách bảo vệ quyền lợi của mình, tránh những hành vi sai phạm
và đối mặt với rủi ro pháp lý. Đồng thời, tuân thủ pháp luật góp phần duy trì
trật tự xã hội, tăng cường ý thức trách nhiệm của từng công dân trong xây dựng
một cộng đồng an toàn, lành mạnh.
Hơn nữa, khi mỗi người dân tuân thủ pháp luật, môi trường xã hội trở nên
ổn định và phát triển hơn. Đây là nền tảng để xã hội đạt được sự tiến bộ về kinh
tế, văn hóa và chính trị, tạo điều kiện thuận lợi cho đời sống của mỗi người.
Chính vì vậy, hiểu biết và tuân thủ pháp luật không chỉ là nghĩa vụ mà còn là
trách nhiệm và ý thức của mỗi cá nhân, giúp hướng tới một xã hội công bằng,
văn minh và bền vững.
2. lời khuyên và cách để trở thành một công dân có trách nhiệm.
Để trở thành một công dân có trách nhiệm, các bạn trẻ nên bắt đầu bằng việc
trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về pháp luật và quyền công dân. Hiểu
biết về pháp luật sẽ giúp chúng ta biết rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, từ đó
có thể hành động một cách đúng đắn và tự tin trong mọi tình huống. lOMoAR cPSD| 47028186
Ngoài ra, hãy rèn luyện ý thức tôn trọng quy định chung trong gia đình,
trường học và nơi công cộng. Đơn giản như việc tuân thủ luật giao thông, xếp
hàng nơi công cộng, hay bảo vệ tài nguyên môi trường sẽ góp phần xây dựng
một xã hội văn minh, nơi mọi người đều tôn trọng lẫn nhau.
Cuối cùng, các bạn nên tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng, tình
nguyện, giúp đỡ những người khó khăn. Những việc làm này không chỉ giúp
phát triển kỹ năng, mở rộng tầm nhìn mà còn góp phần lan tỏa giá trị tích cực
trong xã hội. Để trở thành một công dân có trách nhiệm, hãy bắt đầu từ những
hành động nhỏ, nhưng với thái độ nghiêm túc và ý thức trách nhiệm cao.