ĐỀ THI CUỐI KÌ 2 NGỮ Ề
A. PHẦ ĐỌC HIỂ (4.0 điểm)
Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi: Thời gian qua kẽ tay Làm khô những chiếc lá Kỷ niệm trong tôi Rơi như tiếng sỏi trong lòng giếng cạn
Riêng những câu thơ còn xanh
Riêng những bài hát còn xanh
Và đôi mắt em như hai giếng nước.
(Theo Văn Cao, cuộc đời và tác phẩm, NXB Văn học, 1996, tr.80)
âu 1 (1.0 điểm): Hai dòng thơ đầu gợi lên điều gì? Nêu ý nghĩa biểu đạt
của hình ảnh chiếc lá.
âu 2 (1.0 điểm): Các câu “Kỉ niệm trong tôi/ Rơi như tiếng sỏi trong
lòng giếng cạn” dùng biện pháp tu từ gì ? Tác dụng của biện pháp tu từ ấy?
âu 3 (1.0 điểm): Theo anh/chị, chúng ta cần làm gì khi ý thức được sự
trôi chảy của thời gian.
âu 4 (1.0 điểm): Ý nghĩa tư tưởng của bài thơ
PHẦN VIẾT (6.0 điểm)
âu 1 (6.0 điểm): Phân tích bài thơ Mời trầu để làm rõ tư tưởng của Hồ Xuân Hương
ướng dẫn trả lời A. PHẦ ĐỌC HIỂU Câu 1:
- Ý nghĩa của hai dòng thơ đầu: Cảm nhận về dòng chảy của thời gian,
tác động nghiệt ngã của thời gian với con người và sự sống. Phép ẩn dụ
chuyển đổi cảm giác được sử dụng tài tình trong hai câu thơ. Vốn dĩ thời
gian là thứ trừu tượng, vô hình nhưng được chuyển đổi thành hình khối,
dáng điệu có thể chạy xuyên qua kẽ tay con người
=> Tăng thêm khả năng tưởng tượng của con người về sự chảy trôi của
thời gian và tác động của nó tới mọi thứ xung quanh.
- Ý nghĩa biểu đạt của hình ảnh chiếc lá: Biểu tượng cho thiên nhiên và sự sống. Câu 2:
- Câu thơ sử dụng phép tu từ so sánh “kỉ niệm trong tôi rơi” giống như
“tiếng sỏi rơi trong lòng giếng cạn” - Tác dụng:
+ Gợi hình ảnh: Giếng cạn là giếng không còn nước, chỉ còn trơ lòng
giếng, sỏi ném xuống lòng giếng toàn bùn, cát liền bị lấp đầy, không còn
nghe thấy hay vang vọng lại điều gì. Những kỉ niệm trong lòng nhân vật
tôi theo thời gian cũng vậy, vô tăm tích, không còn âm thanh giống như viên sỏi kia.
+ Gợi cảm xúc: tiếc nuối, bâng khuâng, vô định. Câu 3:
- Biết quý trọng thời gian, trân trọng những gì đang có.
- Sử dụng quỹ thời gian hiệu quả.
- Sống trọn vẹn, có ý nghĩa trong từng phút giây của cuộc đời.
- Lưu giữ giá trị của bản thân để nó trường tồn và nối tiếp ở thế hệ sau, khuất phục thời gian. Câu 4:
- Ý nghĩa tư tưởng của bài thơ: sức mạnh của thời gian và giá trị đích
thực của những điều vĩnh hằng.
+ Thời gian xóa nhòa tất cả, thời gian tàn phá cuộc đời con người, làm
cho vạn vật khô tàn, héo úa.
+ Duy chỉ có văn học nghệ thuật và kỉ niệm về tình yêu là có sức sống lâu
dài, không bị thời gian hủy hoại.
PHẦN VIẾT (6.0 điểm) 1. MỞ BÀI
- Giới thiệu khái quát về tác giả Hồ Xuân Hương và bài thơ Mời trầu
- Nêu vấn đề cần phân tích. 2. THÂN BÀI
a) Phân tích nội dung bài thơ
- Phân tích câu đề: Giới thiệu về hình ảnh trầu cau
Quả cau nho nhỏ, miếng trầu hôi
+ Hình ảnh trầu cau được miêu tả theo lối ước lệ tượng trưng: quả cau là
biểu tượng của người nam, miếng trầu là biểu tượng của người nữ
- Phân tích câu thực: Thể hiện tâm trạng của tác giả
+ Nỗi cô đơn, lẻ loi của người phụ nữ
+ Khao khát được yêu thương, hạnh phúc
- Phân tích câu luận: Lời mời trầu của tác giả
+ Mời trầu là một cách bày tỏ tình cảm của người phụ nữ
+ Lời mời trầu của tác giả mang ý nghĩa mong muốn tìm được một người
tri kỉ, gắn bó trọn đời
- Phân tích câu kết: Lời thề ước của tác giả, mong muốn tình yêu bền vững, thủy chung.
b) Đặc sắc nghệ thuật
- Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu ý nghĩa
- Hình ảnh ước lệ tượng trưng mang đậm bản sắc dân tộc
- Sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ. 3. KẾT BÀI
- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Nêu cảm nhận, đánh giá của bản thân về bài thơ.