Đề thi HSG môn Sinh học 9 Sở GD Quảng Nam 2019-2020 (có đáp án)

Trọn bộ đề thi học sinh giỏi môn SINH HỌC 9 của Sở GD&ĐT Quảng Nam năm 2019-2020 có đáp án chi tiết. Đề thi gồm 2 trang với 6 bài tập tự luận giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời bạn đọc đón xem!

52 26 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Trang 1

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

QUẢNG NAM

(Đề thi có 03 trang)

KỲ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP TỈNH

NĂM HỌC 2019 - 2020

Môn thi : SINH HỌC

Thời gian : 150 phút (không kể thời gian giao đề)

Ngày thi : 10/6/2020

Câu 1. (4,0 điểm)

1. Ở mt loi thc vt, alen A quy đnh qu trn tri hon ton so vi alen a quy

đnh qu di, alen B quy đnh thân cao tri hon ton so vi alen b quy đnh thân

thp. Hy xc đnh cc kiu gen, kiu hnh ca th h b m P khi đi con F

c xut

hin cây cho qu di, thân thp. Bit rng mi gen quy đnh mt tnh trng thuc cc

nhim sc th thưng khc nhau v không xy ra đt bin.

2. Bn Nam cho bn An cc ht ging t mt qu ca mt loi hoa v ni rng: “Đây

l ging thun chng c kiu hnh hoa đ tri”. Nhưng An vn cn nghi ng v đ thun

chng ca ht ging. Em hy gip An tin hnh th nghim đ pht hin ra đ thun

chng ca cc ht ging đ. Bit rng tnh trng ny do mt gen quy đnh, gen tri l tri

hon ton v loi hoa ny t th phn bt buc.

Câu 2. (4,0 điểm)

1. Ti sao trong qu trnh nhân đôi ADN hai mch đơn mi trong cng mt chc

ti bn li c chiu tng hp ngưc nhau?

2. Cho mt gen ban đu t nhân đôi mt ln đ hnh thnh đưc 4800 liên kt hiđrô.

Trong đ, s liên kt hiđrô ca cặp G – X nhiu hơn s liên kt hiđrô ca cặp A – T là 2400.

a. Gen ban đu c chiu di l bao nhiêu micrômet?

b. Cc gen con tip tc t nhân đôi liên tip mt s ln bng nhau to ra các

gen mi có tng s mch đơn nhiu gp 16 ln so vi s mch đơn ban đu ca cc

gen con. Hãy xc đnh s ln t nhân đôi ca cc gen con v s nuclêôtit t do mi

loi môi trưng cung cp cho qu trnh nhân đôi ny.

c. Khi gen ban đu t nhân đôi liên tip 3 ln, c xy ra đt bin đim to ra

cc gen con c tng s 19198 liên kt hiđrô. Hy xc đnh dng đt bin v tng s

nuclêôtit c trong cc gen con đ.

Câu 3. (4,0 điểm)

1. Trong qu trnh phân bo bnh thưng  sinh vt nhân thc th giai đon no

trong mi t bo c s lưng nhim sc th tăng gp đôi? Trnh by đặc đim phân

bo  giai đon đ.

2. Có ba t bào cùng loài nguyên phân mt s đt bng nhau, cn môi trưng ni

bào cung cp 900 nhim sc th đơn. Trong các t bo con sinh ra vo đt nguyên

phân cui cùng c 960 nhim sc th đơn. Hy xc đnh s lưng nhim sc th trong

b lưỡng bi ca loài và s ln nguyên phân ca mi t bào.

ĐỀ CHÍNH THỨC

Trang 2

3. Khi nghiên cứu s di truyn v tnh trng mu sc hoa v v qu  mt loài cây,

ngưi ta cho lai giữa cc c th P đu thun chng tương phn, thu đưc F

. Cho F

giao phn vi cá th khc chưa bit kiu gen, đi F

xut hin các kiu hnh như sau:

605 cây cho hoa đ, qu c v ngọt; 597 cây cho hoa đ, qu c v chua; 1201 cây

cho hoa trng, qu c v ngọt. Bit mi gen qui đnh mt tính trng, kiu hnh hoa đ

tri hoàn toàn so vi hoa trng v không xy ra đt bin. Hy bin lun quy lut di

truyn chi phi php lai trên; kiu gen, kiu hnh ca P, F

v c th lai vi F

Câu 4. (3,0 điểm)

1. Ở loi hoa liên hnh, khi chng ta đem cây c kiu gen tri trng  cc điu kin

nhit đ khc nhau th hoa ca cc cây c mu sc như hnh bên dưi. S thay đi mu

sc như vy l hin tưng g? Hy trnh by đặc đim ca hin tưng ny. Bit rng

những cây trên không xy ra đt bin.

2. B nhim sc th lưỡng bi ca mt loi thc vt c 6 cặp NST k hiu I, II, III,

IV, V, VI. Khi kho st mt qun th ca loi ny ngưi ta pht hin c 6 th đt bin

k hiu a, b, c, d, e, g. Phân tch t bo ca cc th đt bin trên ngưi ta đm đưc s

lưng nhim sc th như sau:

Th đt

bin

S lưng nhim sc th đm đưc  tng cp

III

a. Xc đnh tên gọi v vit k hiu b nhim sc th ca cc th đt bin trên.

b. Ở loi ny c th c bao nhiêu dng đt bin như th d?

Trang 3

Câu 5. (2,0 điểm)

1. Th no l gii hn sinh thái? Đi vi mt nhân t sinh thi th sinh vt sẽ sinh

trưng và phát trin như th nào trong cc trưng hp sau đây :

- Trong khong thun li;

- Trong khong chng chu;

- Ngoài gii hn chu đng?

2. Theo sơ đ lưi thức ăn sau đây:

- Em hy lit kê cc chui thức ăn

c trong sơ đ.

- Những loi no thuc bc dinh

dưỡng cp 2?

- Khi loi D b tiêu dit th loi no

b nh hưng nhiu nht? V sao?

Câu 6. (3,0 điểm)

1. Em hy ch thch cc k hiu

(1), (2), (3), (4), (5), (6) đ hon

thin sơ đ chuyn gen vo t bo vi

khun đưng rut (E.coli).

2. Trong mt gia đnh, khi kho sát s di truyn bnh G do mt cặp alen B, b quy

đnh, ngưi ta lp đưc sơ đ ph h sau:

a. Bnh G trong ph h do gen tri hay lặn, nm trên nhim sc th thưng hay

nhim sc th gii tnh quy đnh? Gii thích.

b. Những ngưi no trong ph h trên c th mang kiu gen d hp? Gii thch.

c. Ngưi con trai II.8 ly v b bnh th kh năng sinh con gi bnh thưng l

bao nhiêu?

………..HT……….

(Cn b coi thi không gii thch g thêm)

Trang 4

ĐP N CHÍNH THỨC

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

QUẢNG NAM

(Đp n gồm có 05 trang)

KỲ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP TỈNH

Năm hc 2019-2020

Môn thi : SINH HỌC

Ngy thi : 10/6/2020

HƯỚNG DẪN CHẤM THI HỌC SINH GIỎI TỈNH LỚP 9

(Hướng dẫn chấm gồm 05 trang)

Câu

Đáp án

Đim

Câu 1

(4,0 đ)

1. Xác đnh các kiu gen, kiu hnh ca th h b m P. (3,0 đ)

- Đ cho mi gen quy đnh 1 tnh trng nm trên cc NST khc nhau

→ 2 tnh trng tuân theo quy lut di truyn phân li đc lp.

- Kiu hnh qu di, thân thp  F1 c kiu gen aabb, nhn giao t ab t b

v m nên b m phi c chứa alen a v b.

- T đ suy ra cc trưng hp b, m P:

+ AaBb (qu trn, thân cao) x AaBb (qu trn, thân cao)

+ AaBb (qu trn, thân cao) x Aabb (qu trn, thân thp)

+ AaBb (qu trn, thân cao) x aaBb (qu di, thân cao)

+ AaBb (qu trn, thân cao) x aabb (qu di, thân thp)

+ Aabb (qu trn, thân thp) x Aabb (qu trn, thân thp)

+ Aabb (qu trn, thân thp) x aaBb (qu di, thân cao)

+ Aabb (qu trn, thân thp) x aabb (qu di, thân thp)

+ aaBb (qu di, thân cao) x aaBb (qu di, thân cao)

+ aaBb (qu di, thân cao) x aabb (qu di, thân thp)

+ aabb (qu di, thân thp) x aabb (qu di, thân thp)

2. Xác đnh ging thun chng. (1,0 đ)

- Bưc 1: Đem gieo cc ht ging P v thu đưc ht ging F

- Bưc 2: Đem gieo cc ht ging F

thu đưc ht cây F

+ Nu tt c cc cây F

cho kt qu 1 loi kiu hnh hoa đ th ht ging ban

đu thun chng.

+ Nu c xut hin cây F

cho kiu hnh khc hoa đ th ht ging ban đu

không thun chng.

0,25

Câu 2

(4,0 đ)

1. Trong quá trnh nhân đôi ADN hai mch đơn mi trong cng mt

chc tái bn li c chiu tng hp ngưc nhau. V:

- Trong cu trc phân t ADN 2 mch đơn c chiu liên kt tri ngưc nhau.

- Do đặc đim ca enzim ADN polimeraza ch c th b sung cc nucleotit

mi vo đu 3’-OH t do. (Hoc ADN polimeraza tng hp mch mi theo

chiều 5’-3’)

2.a. Tính chiu di ca gen

- S liên kt hiđro trong cặp G-X l 3G

0,5

Trang 5

- S liên kt hiđro trong cặp A-T l 2A.

- S liên kt hiđro ca 1 gen l 3G + 2A

- Theo đ ta c:

(3G + 2A) x 2 = 4800 (1)

(3G - 2A) x 2 = 2400 (2)

T (1) v (2) → G = X= 600 nu, A = T= 300 nu.

→ N = 2A + 2G = 2.300 +2.600 = 1800 nu.

→ L = N/2 x 3,4 A

= 1800/2 x 3,4 A

= 3060 A

= 0,306 𝜇𝑚

2b. Xác đnh:

* S ln tự nhân đôi ca các gen con.

- 2 gen con c 2x2 = 4 mch đơn.

→ s mch đơn trong cc gen mi l 4 x 16 = 64 mch.

→ s gen mi = 64:2 = 32

→ s ln t nhân đôi ca cc gen l: 2

.2 = 32 → x = 4.

* S nu tự do mi loi môi trường cung cp:

Amt = Tmt = (2

-1).A.2= (2

-1).300.2= 9000 nu.

Gmt = Xmt = (2

-1).G.2= (2

-1).600.2= 18000 nu.

2c. Xác đnh dng đt bin v tng s nucleotit c trong các gen con:

- S liên kt hiđrô ca 1 gen bnh thưng = 4800:2 = 2400

→ sau 3 ln nhân đôi bnh thưng c H= 2

x2400 = 19200

- Sau khi đt bin to ra 8 gen c s liên kt hiđrô t hơn 8 gen bnh thưng

l 19200- 19198 = 2 liên kt

* Trường hp 1: xy ra đt bin mt 1 cặp nu A-T  1 gen.

Tng s nuclêôtit ca cc gen sau 3 ln nhân đôi c đt bin

= 2

xN-2 = 2

x1800-2 = 14398.

* Trường hp 2: xy ra đt bin thay th 1 cặp nu (G-X) thnh 1 cặp (A-T)

 2 gen.

Tng s nuclêôtit ca cc gen sau 3 ln nhân đôi c đt bin

= 2

xN = 2

x1800 = 14400.

(Hc sinh c th gii cch khc vẫn cho đim ti đa)

0,25

0,5

0,25

0,5

Câu 3

(4,0 đ)

1. Trong quá trnh phân bo bnh thường  t bo nhân thực th s

lưng nhim sc th tăng gp đôi trong 1 t bo  giai đon: k sau ca

nguyên phân.

- Đc đim ca k sau nguyên phân:

+ Mi nhim sc th kp tch nhau ra  tâm đng thnh 2 nhim sc th đơn.

+ Cc nhm NST đơn phân li 2 cc ca t bo.

2 * Xác đnh s lưng NST trong b lưỡng bi ca loi:

- Gọi x l s ln nguyên phân ca cc t bo (x ∈ Z

)

- S NST môi trưng cung cp l: 3.(2

-1).2n = 900. (1)

- S NST c trong cc t bo con  ln nguyên phân cui cng l:

3.2

.2n = 960. (2)

0,25

Trang 6

- T (1) v (2) → 2n = 20 NST. (3)

* S ln nguyên phân ca mi t bo:

- T (1) v (3) hoặc - T (2) v (3) → x= 4.

(Hc sinh c th gii cch khc vẫn cho đim ti đa)

3. Bin lun quy lut di truyn chi phi php lai trên; kiu gen, kiu

hnh ca P, F

v cá th lai vi F

- A- hoa đ, a- hoa trng

- Xt riêng cc tnh trng  F

+ Hoa đ: hoa trng = (605+597): 1201 ≈ 1: 1 → F

x c th (I): Aa x aa.

+ V ngọt : v chua = (605 + 1201)) : 597 ≈ 3:1 → Qu v ngọt (B) tri hon

ton so vi qu v chua (b) → F

x c th khác: Bb x Bb.

- P thun chng tương phn → F

d hp 2 cặp gen → cn li c th khác d

hp 1 cặp gen.

- Xt chung cc tnh trng:

(Hoa đ: hoa trng) x (V ngọt : v chua) = (1: 1) x (3:1) = 3:3:1:1 khác 1:2:1

ca đ bi, đng thi hn ch bin d t hp → 2 tnh trng di truyn liên kt

hon ton.

(Hc sinh c th gii cch khc vẫn cho đim ti đa)

* Xác đnh kiu gen v kiu hnh ca P, F

v cá th lai vi F

- F

không c kiu hnh hoa trng, qu v chua (

𝑎𝑏

) nên không nhn giao t

ab t F

v c th I (

𝑎𝐵

𝑎𝑏

) cho giao t ab → F

𝐴𝑏

𝑎𝐵

(hoa đ, qu v ngọt);

C th khc:

𝑎𝐵

𝑎𝑏

(hoa trng, qu v ngọt).

→ Ptctp:

𝐴𝑏

(hoa đ, qu v chua); x

𝑎𝐵

(hoa trng, qu v ngọt).

(Hc sinh c th gii cch khc vẫn cho đim ti đa)

0,25

0,5

0,25

0,5

Câu 4

(3,0 đ)

1.Xác đnh hin tưng thay đi mu sc hoa  cây liên hnh khi thay đi

nhit đ: Đây l thưng bin.

* Đặc đim ca thưng bin:

- Thay đi kiu hnh nhưng không thay đi kiu gen khi điu kin môi

trưng sng thay đi.

- Không di truyn đưc.

- Xy ra đng lot, theo 1 hưng xc đnh.

2a.Xác đnh tên gi v vit kí hiu b NST ca các th đt bin:

a. Th tam bi, 3n.

b. Th ba, 2n+1.

c. Th mt, 2n-1.

d. Th mt kp, 2n-1-1.

e. Th tứ bi, 4n.

g. Th bn, 2n+2.

2b. S dng đt bin như th d:

1,0

0,25

0,5

Trang 7

-S dng đt bin th 1 kp: Xy ra cc trưng hp tăng 1 chic NST  2

cặp: 1-2, 1-3, 1-4, 1-5, 1-6, 2-3, 2-4, 2-5, 2-6, 3-4, 3-5, 3-6, 4-5, 4-6, 5-6.

( Hoc s dng đt bin thể 1 kp = 𝐶

𝑛

= 𝐶

= 15.)

(Hc sinh c th gii cch khc vẫn cho đim ti đa)

Câu 5

(2,0 đ)

1. Gii hn sinh thái

- Gii hn sinh thi l gii hn chu đng ca cơ th sinh vt đi vi mt

nhân t sinh thi no đ.

- Khi sinh vt sng trong khong thun li: sẽ sinh trưng v pht trin tt nht.

- Trong khong chng chu: Sinh trưng v pht trin km hơn.

- Khi sinh vt sng ngoi gii hn chu đng: sẽ yu dn v cht.

2. *C 9 chui thc ăn:

A → B → C → F → I

A → B → D → C → F → I

A → B → D → G → I

A → B → D → H → K → I

A → D → C → F → I

A → D → G → I

A → D → H → K → I

A → H → K → I

A → E → H → K → I

* Bc dinh dưỡng cp 2 gm: B, D, E, H.

* Khi loi D b tiêu dit th loi G b nh hưng nhiu nht. V loi D l

ngun thức ăn duy nht ca loi G.

1,0

0,5

0,25

Câu 6

(3,0 đ)

1. Ch thích các kí hiu (1), (2), (3), (4), (5), (6) v sơ đ chuyn gen vo

t bo vi khun đường rut (E.coli):

(1) – Đon ADN tch ra t t bo cho.

(2) – Phân t ADN lm th truyn.

(3) – ADN ti t hp.

(4) – ADN ti t hp trong t bo vi khun.

(5) – ADN dng vng ca vi khun.

(6) – ADN ti t hp ca th h tip theo.

2a. Bnh G trong ph h do gen tri hay ln, thuc NST thường hay NST

gii tính quy đnh? Gii thích.

- Bnh do gen tri qui đnh. V: T th h III c cc c th (9), (10), (11)

bnh thưng m b m II.6 v II.7 b bnh.

- Gen thuc NST thưng quy đnh. V:

+ Nam, nữ b bnh nên gen không thuc Y.

+ Bnh do gen tri, b bnh m con gi bnh thưng nên gen không thuc X.

(Hc sinh c th gii cch khc vẫn cho đim ti đa)

2b. Cơ th c th mang kiu gen d hp:

1,0

0,5

Trang 8

-Cơ th II.5, II.8, III.11 không b bnh c kiu gen lặn bb nhn giao t b t b v m.

→ Cc cơ th mang kiu gen d hp: I.2, I.3, II.6, II.7.

- Cơ th I.1, I.4 c kiu gen lặn bb th đi con sẽ nhn giao t lặn b

→ cơ th II.6 v II.7 c kiu hnh tri mang kiu gen d hp Bb.

- Cơ th II.6 v II.7 kt hp vi nhau: Bb xBb → con b bnh III.12 mang

kiu gen BB hoặc Bb.

Vy cơ th c th mang kiu gen d hp: I.2, I.3, II.6, II.7, III.12.

(Hc sinh c th gii cch khc vẫn cho đim ti đa)

2c. Xác sut sinh con gái bnh thường :

-V ca ngưi II.8 t qun th c kiu gen ( xBB: yBb: zbb) (Vi x+y+z =1)

→ V ca ngưi II.8 b bnh c t l kiu gen: x/(x+y)BB : y/(x+y)Bb.

→ (x/(x+y)BB : y/(x+y)Bb) x bb

→ xc sut sinh con gi bnh thưng = =

(- Nu HS chỉ gii trường hp sau th cho ½ s điểm của câu

V của người II.8 b bnh có thể l ½ BB: 1/2Bb.

→ (½ BB: 1/2Bb) x bb

→ xc sut sinh con gi bnh thường = 1/2x1/2x1/2 = 1/8.)

0,5

---------------HẾT---------------

4(x+y)

2(x+y)

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

| 1/8

| | Tải xuống

Preview text:

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP TỈNH QUẢNG NAM
NĂM HỌC 2019 - 2020 Môn thi : SINH HỌC
ĐỀ CHÍNH THỨC
Thời gian : 150 phút (không kể thời gian giao đề)
(Đề thi có 03 trang)
Ngày thi : 10/6/2020
Câu 1. (4,0 điểm)
1. Ở một loài thực vật, alen A quy định quả tròn trội hoàn toàn so với alen a quy
định quả dài, alen B quy định thân cao trội hoàn toàn so với alen b quy định thân
thấp. Hãy xác định các kiểu gen, kiểu hình của thế hệ bố mẹ P khi đời con F1 có xuất
hiện cây cho quả dài, thân thấp. Biết rằng mỗi gen quy định một tính trạng thuộc các
nhiễm sắc thể thường khác nhau và không xảy ra đột biến.
2. Bạn Nam cho bạn An các hạt giống từ một quả của một loài hoa và nói rằng: “Đây
là giống thuần chủng có kiểu hình hoa đỏ trội”. Nhưng An vẫn còn nghi ngờ về độ thuần
chủng của hạt giống. Em hãy giúp An tiến hành thí nghiệm để phát hiện ra độ thuần
chủng của các hạt giống đó. Biết rằng tính trạng này do một gen quy định, gen trội là trội
hoàn toàn và loài hoa này tự thụ phấn bắt buộc.
Câu 2. (4,0 điểm)
1. Tại sao trong quá trình nhân đôi ADN hai mạch đơn mới trong cùng một chạc
tái bản lại có chiều tổng hợp ngược nhau?
2. Cho một gen ban đầu tự nhân đôi một lần đã hình thành được 4800 liên kết hiđrô.
Trong đó, số liên kết hiđrô của cặp G – X nhiều hơn số liên kết hiđrô của cặp A – T là 2400.
a. Gen ban đầu có chiều dài là bao nhiêu micrômet?
b. Các gen con tiếp tục tự nhân đôi liên tiếp một số lần bằng nhau tạo ra các
gen mới có tổng số mạch đơn nhiều gấp 16 lần so với số mạch đơn ban đầu của các
gen con. Hãy xác định số lần tự nhân đôi của các gen con và số nuclêôtit tự do mỗi
loại môi trường cung cấp cho quá trình nhân đôi này.
c. Khi gen ban đầu tự nhân đôi liên tiếp 3 lần, có xảy ra đột biến điểm tạo ra
các gen con có tổng số 19198 liên kết hiđrô. Hãy xác định dạng đột biến và tổng số
nuclêôtit có trong các gen con đó.
Câu 3. (4,0 điểm)
1. Trong quá trình phân bào bình thường ở sinh vật nhân thực thì giai đoạn nào
trong mỗi tế bào có số lượng nhiễm sắc thể tăng gấp đôi? Trình bày đặc điểm phân
bào ở giai đoạn đó.
2. Có ba tế bào cùng loài nguyên phân một số đợt bằng nhau, cần môi trường nội
bào cung cấp 900 nhiễm sắc thể đơn. Trong các tế bào con sinh ra vào đợt nguyên
phân cuối cùng có 960 nhiễm sắc thể đơn. Hãy xác định số lượng nhiễm sắc thể trong
bộ lưỡng bội của loài và số lần nguyên phân của mỗi tế bào. Trang 1
3. Khi nghiên cứu sự di truyền về tính trạng màu sắc hoa và vị quả ở một loài cây,
người ta cho lai giữa các cá thể P đều thuần chủng tương phản, thu được F1. Cho F1
giao phấn với cá thể khác chưa biết kiểu gen, đời F2 xuất hiện các kiểu hình như sau:
605 cây cho hoa đỏ, quả có vị ngọt; 597 cây cho hoa đỏ, quả có vị chua; 1201 cây
cho hoa trắng, quả có vị ngọt. Biết mỗi gen qui định một tính trạng, kiểu hình hoa đỏ
trội hoàn toàn so với hoa trắng và không xảy ra đột biến. Hãy biện luận quy luật di
truyền chi phối phép lai trên; kiểu gen, kiểu hình của P, F1 và cá thể lai với F1.
Câu 4. (3,0 điểm)
1. Ở loài hoa liên hình, khi chúng ta đem cây có kiểu gen trội trồng ở các điều kiện
nhiệt độ khác nhau thì hoa của các cây có màu sắc như hình bên dưới. Sự thay đổi màu
sắc như vậy là hiện tượng gì? Hãy trình bày đặc điểm của hiện tượng này. Biết rằng
những cây trên không xảy ra đột biến.
2. Bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội của một loài thực vật có 6 cặp NST kí hiệu I, II, III,
IV, V, VI. Khi khảo sát một quần thể của loài này người ta phát hiện có 6 thể đột biến
kí hiệu a, b, c, d, e, g. Phân tích tế bào của các thể đột biến trên người ta đếm được số
lượng nhiễm sắc thể như sau: Thể đột
Số lượng nhiễm sắc thể đếm được ở từng cặp biến I II III IV V VI a 3 3 3 3 3 3 b 2 2 2 3 2 2 c 2 1 2 2 2 2 d 2 2 1 2 1 2 e 4 4 4 4 4 4 g 2 2 2 2 2 4
a. Xác định tên gọi và viết kí hiệu bộ nhiễm sắc thể của các thể đột biến trên.
b. Ở loài này có thể có bao nhiêu dạng đột biến như thể d? Trang 2
Câu 5. (2,0 điểm)
1. Thế nào là giới hạn sinh thái? Đối với một nhân tố sinh thái thì sinh vật sẽ sinh
trưởng và phát triển như thế nào trong các trường hợp sau đây :
- Trong khoảng thuận lợi;
- Trong khoảng chống chịu;
- Ngoài giới hạn chịu đựng?
2. Theo sơ đồ lưới thức ăn sau đây:
- Em hãy liệt kê các chuỗi thức ăn có trong sơ đồ.
- Những loài nào thuộc bậc dinh dưỡng cấp 2?
- Khi loài D bị tiêu diệt thì loài nào
bị ảnh hưởng nhiều nhất? Vì sao?
Câu 6. (3,0 điểm)
1. Em hãy chú thích các kí hiệu
(1), (2), (3), (4), (5), (6) để hoàn
thiện sơ đồ chuyển gen vào tế bào vi
khuẩn đường ruột (E.coli).
2. Trong một gia đình, khi khảo sát sự di truyền bệnh G do một cặp alen B, b quy
định, người ta lập được sơ đồ phả hệ sau:
a. Bệnh G trong phả hệ do gen trội hay lặn, nằm trên nhiễm sắc thể thường hay
nhiễm sắc thể giới tính quy định? Giải thích.
b. Những người nào trong phả hệ trên có thể mang kiểu gen dị hợp? Giải thích.
c. Người con trai II.8 lấy vợ bị bệnh thì khả năng sinh con gái bình thường là bao nhiêu? ………..HẾT……….
(Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm) Trang 3
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KỲ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP TỈNH QUẢNG NAM Năm học 2019-2020 Môn thi : SINH HỌC
ĐÁP ÁN CHÍNH THỨC Ngày thi : 10/6/2020
(Đáp án gồm có 05 trang)
HƯỚNG DẪN CHẤM THI HỌC SINH GIỎI TỈNH LỚP 9
(Hướng dẫn chấm gồm 05 trang) Câu Đáp án Điểm Câu 1
1. Xác định các kiểu gen, kiểu hình của thế hệ bố mẹ P. (3,0 đ)
(4,0 đ) - Đề cho mỗi gen quy định 1 tính trạng nằm trên các NST khác nhau
→ 2 tính trạng tuân theo quy luật di truyền phân li độc lập. 0,25
- Kiểu hình quả dài, thân thấp ở F1 có kiểu gen aabb, nhận giao tử ab từ bố
và mẹ nên bố mẹ phải có chứa alen a và b. 0,25
- Từ đó suy ra các trường hợp bố, mẹ P:
+ AaBb (quả tròn, thân cao) x AaBb (quả tròn, thân cao) 0,25
+ AaBb (quả tròn, thân cao) x Aabb (quả tròn, thân thấp) 0,25
+ AaBb (quả tròn, thân cao) x aaBb (quả dài, thân cao) 0,25
+ AaBb (quả tròn, thân cao) x aabb (quả dài, thân thấp) 0,25
+ Aabb (quả tròn, thân thấp) x Aabb (quả tròn, thân thấp) 0,25
+ Aabb (quả tròn, thân thấp) x aaBb (quả dài, thân cao) 0,25
+ Aabb (quả tròn, thân thấp) x aabb (quả dài, thân thấp) 0,25
+ aaBb (quả dài, thân cao) x aaBb (quả dài, thân cao) 0,25
+ aaBb (quả dài, thân cao) x aabb (quả dài, thân thấp) 0,25
+ aabb (quả dài, thân thấp) x aabb (quả dài, thân thấp) 0,25
2. Xác định giống thuần chủng. (1,0 đ)
- Bước 1: Đem gieo các hạt giống P và thu được hạt giống F1. 0,25
- Bước 2: Đem gieo các hạt giống F1 thu được hạt cây F2: 0,25
+ Nếu tất cả các cây F2 cho kết quả 1 loại kiểu hình hoa đỏ thì hạt giống ban 0,25 đầu thuần chủng.
+ Nếu có xuất hiện cây F2 cho kiểu hình khác hoa đỏ thì hạt giống ban đầu 0,25 không thuần chủng. Câu 2
1. Trong quá trình nhân đôi ADN hai mạch đơn mới trong cùng một
(4,0 đ) chạc tái bản lại có chiều tổng hợp ngược nhau. Vì:
- Trong cấu trúc phân tử ADN 2 mạch đơn có chiều liên kết trái ngược nhau. 0,5
- Do đặc điểm của enzim ADN polimeraza chỉ có thể bổ sung các nucleotit
mới vào đầu 3’-OH tự do. (Hoặc ADN polimeraza tổng hợp mạch mới theo 0,5 chiều 5’-3’)
2.a. Tính chiều dài của gen
- Số liên kết hiđro trong cặp G-X là 3G Trang 4
- Số liên kết hiđro trong cặp A-T là 2A.
- Số liên kết hiđro của 1 gen là 3G + 2A - Theo đề ta có: 0,25 (3G + 2A) x 2 = 4800 (1) (3G - 2A) x 2 = 2400 (2)
TỪ (1) và (2) → G = X= 600 nu, A = T= 300 nu. 0,25
→ N = 2A + 2G = 2.300 +2.600 = 1800 nu. 0,25
→ L = N/2 x 3,4 A0 = 1800/2 x 3,4 A0 = 3060 A0 = 0,306 𝜇𝑚 0,25 2b. Xác định:
* Số lần tự nhân đôi của các gen con. 0,5
- 2 gen con có 2x2 = 4 mạch đơn.
→ số mạch đơn trong các gen mới là 4 x 16 = 64 mạch.
→ số gen mới = 64:2 = 32
→ số lần tự nhân đôi của các gen là: 2x.2 = 32 → x = 4.
* Số nu tự do mỗi loại môi trường cung cấp: 0,25
Amt = Tmt = (24-1).A.2= (24-1).300.2= 9000 nu.
Gmt = Xmt = (24-1).G.2= (24-1).600.2= 18000 nu.
2c. Xác định dạng đột biến và tổng số nucleotit có trong các gen con:
- Số liên kết hiđrô của 1 gen bình thường = 4800:2 = 2400
→ sau 3 lần nhân đôi bình thường có H= 23x2400 = 19200
- Sau khi đột biến tạo ra 8 gen có số liên kết hiđrô ít hơn 8 gen bình thường 0,25
là 19200- 19198 = 2 liên kết
* Trường hợp 1: xảy ra đột biến mất 1 cặp nu A-T ở 1 gen. 0,5
Tổng số nuclêôtit của các gen sau 3 lần nhân đôi có đột biến = 23xN-2 = 23x1800-2 = 14398.
* Trường hợp 2: xảy ra đột biến thay thế 1 cặp nu (G-X) thành 1 cặp (A-T) 0,5 ở 2 gen.
Tổng số nuclêôtit của các gen sau 3 lần nhân đôi có đột biến = 23xN = 23x1800 = 14400.
(Học sinh có thể giải cách khác vẫn cho điểm tối đa) Câu 3
1. Trong quá trình phân bào bình thường ở tế bào nhân thực thì số
(4,0 đ) lượng nhiễm sắc thể tăng gấp đôi trong 1 tế bào ở giai đoạn: kỳ sau của 0,25 nguyên phân.
- Đặc điểm của kỳ sau nguyên phân:
+ Mỗi nhiễm sắc thể kép tách nhau ra ở tâm động thành 2 nhiễm sắc thể đơn. 0,25
+ Các nhóm NST đơn phân li 2 cực của tế bào. 0,25
2 * Xác định số lượng NST trong bộ lưỡng bội của loài:
- Gọi x là số lần nguyên phân của các tế bào (x ∈ Z+)
- Số NST môi trường cung cấp là: 3.(2x -1).2n = 900. (1) 0,25
- Số NST có trong các tế bào con ở lần nguyên phân cuối cùng là: 3.2x.2n = 960. (2) 0,25 Trang 5
- Từ (1) và (2) → 2n = 20 NST. (3) 0,25
* Số lần nguyên phân của mỗi tế bào:
- Từ (1) và (3) hoặc - Từ (2) và (3) → x= 4. 0,5
(Học sinh có thể giải cách khác vẫn cho điểm tối đa)
3. Biện luận quy luật di truyền chi phối phép lai trên; kiểu gen, kiểu
hình của P, F1 và cá thể lai với F1:
- A- hoa đỏ, a- hoa trắng
- Xét riêng các tính trạng ở F2:
+ Hoa đỏ: hoa trắng = (605+597): 1201 ≈ 1: 1 → F1 x cá thể (I): Aa x aa. 0,25
+ Vị ngọt : vị chua = (605 + 1201)) : 597 ≈ 3:1 → Quả vị ngọt (B) trội hoàn
toàn so với quả vị chua (b) → F1 x cá thể khác: Bb x Bb. 0,25
- P thuần chủng tương phản → F1 dị hợp 2 cặp gen → còn lại cá thể khác dị hợp 1 cặp gen. 0,25
- Xét chung các tính trạng:
(Hoa đỏ: hoa trắng) x (Vị ngọt : vị chua) = (1: 1) x (3:1) = 3:3:1:1 khác 1:2:1
của đề bài, đồng thời hạn chế biến dị tổ hợp → 2 tính trạng di truyền liên kết hoàn toàn. 0,25
(Học sinh có thể giải cách khác vẫn cho điểm tối đa)
* Xác định kiểu gen và kiểu hình của P, F1 và cá thể lai với F1: 𝑎𝑏 - F 0,5
2 không có kiểu hình hoa trắng, quả vị chua (
) nên không nhận giao tử 𝑎𝑏 𝑎𝐵 𝐴𝑏
ab từ F1 vì cá thể I ( ) cho giao tử ab → F1:
(hoa đỏ, quả vị ngọt); 𝑎𝑏 𝑎𝐵
Cá thể khác: 𝑎𝐵 (hoa trắng, quả vị ngọt). 𝑎𝑏 → Ptctp: 𝐴𝑏 𝑎𝐵 0,5
(hoa đỏ, quả vị chua); x
(hoa trắng, quả vị ngọt). 𝐴𝑏 𝑎𝐵
(Học sinh có thể giải cách khác vẫn cho điểm tối đa) Câu 4
1.Xác định hiện tượng thay đổi màu sắc hoa ở cây liên hình khi thay đổi 1,0
(3,0 đ) nhiệt độ: Đây là thường biến.
* Đặc điểm của thường biến:
- Thay đổi kiểu hình nhưng không thay đổi kiểu gen khi điều kiện môi
trường sống thay đổi.
- Không di truyền được.
- Xảy ra đồng loạt, theo 1 hướng xác định.
2a.Xác định tên gọi và viết kí hiệu bộ NST của các thể đột biến: 0,25 a. Thể tam bội, 3n. 0,25 b. Thể ba, 2n+1. 0,25 c. Thể một, 2n-1. 0,25
d. Thể một kép, 2n-1-1. 0,25 e. Thể tứ bội, 4n. 0,25 g. Thể bốn, 2n+2.
2b. Số dạng đột biến như thể d: 0,5 Trang 6
-Số dạng đột biến thể 1 kép: Xảy ra các trường hợp tăng 1 chiếc NST ở 2
cặp: 1-2, 1-3, 1-4, 1-5, 1-6, 2-3, 2-4, 2-5, 2-6, 3-4, 3-5, 3-6, 4-5, 4-6, 5-6.
( Hoặc số dạng đột biến thể 1 kép = 𝐶2 2
𝑛 = 𝐶6 = 15.)
(Học sinh có thể giải cách khác vẫn cho điểm tối đa) Câu 5
1. Giới hạn sinh thái 1,0
(2,0 đ) - Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một
nhân tố sinh thái nào đó.
- Khi sinh vật sống trong khoảng thuận lợi: sẽ sinh trưởng và phát triển tốt nhất.
- Trong khoảng chống chịu: Sinh trưởng và phát triển kém hơn.
- Khi sinh vật sống ngoài giới hạn chịu đựng: sẽ yếu dần và chết.
2. *Có 9 chuỗi thức ăn: A → B → C → F → I 0,5
A → B → D → C → F → I A → B → D → G → I
A → B → D → H → K → I A → D → C → F → I A → D → G → I A → D → H → K → I A → H → K → I A → E → H → K → I
* Bậc dinh dưỡng cấp 2 gồm: B, D, E, H. 0,25
* Khi loài D bị tiêu diệt thì loài G bị ảnh hưởng nhiều nhất. Vì loài D là 0,25
nguồn thức ăn duy nhất của loài G. Câu 6
1. Chú thích các kí hiệu (1), (2), (3), (4), (5), (6) về sơ đồ chuyển gen vào 1,0
(3,0 đ) tế bào vi khuẩn đường ruột (E.coli):
(1) – Đoạn ADN tách ra từ tế bào cho.
(2) – Phân tử ADN làm thể truyền.
(3) – ADN tái tổ hợp.
(4) – ADN tái tổ hợp trong tế bào vi khuẩn.
(5) – ADN dạng vòng của vi khuẩn.
(6) – ADN tái tổ hợp của thế hệ tiếp theo.
2a. Bệnh G trong phả hệ do gen trội hay lặn, thuộc NST thường hay NST 0,5
giới tính quy định? Giải thích.
- Bệnh do gen trội qui định. Vì: Từ thế hệ III có các cá thể (9), (10), (11)
bình thường mà bố mẹ II.6 và II.7 bị bệnh.
- Gen thuộc NST thường quy định. Vì:
+ Nam, nữ bị bệnh nên gen không thuộc Y.
+ Bệnh do gen trội, bố bệnh mà con gái bình thường nên gen không thuộc X.
(Học sinh có thể giải cách khác vẫn cho điểm tối đa)
2b. Cơ thể có thể mang kiểu gen dị hợp: Trang 7
-Cơ thể II.5, II.8, III.11 không bị bệnh có kiểu gen lặn bb nhận giao tử b từ bố và mẹ.
→ Các cơ thể mang kiểu gen dị hợp: I.2, I.3, II.6, II.7.
- Cơ thể I.1, I.4 có kiểu gen lặn bb thì đời con sẽ nhận giao tử lặn b 0,5
→ cơ thể II.6 và II.7 có kiểu hình trội mang kiểu gen dị hợp Bb.
- Cơ thể II.6 và II.7 kết hợp với nhau: Bb xBb → con bị bệnh III.12 mang 0,5 kiểu gen BB hoặc Bb.
Vậy cơ thể có thể mang kiểu gen dị hợp: I.2, I.3, II.6, II.7, III.12.
(Học sinh có thể giải cách khác vẫn cho điểm tối đa)
2c. Xác suất sinh con gái bình thường : 0,5
-Vợ của người II.8 từ quần thể có kiểu gen ( xBB: yBb: zbb) (Với x+y+z =1)
→ Vợ của người II.8 bị bệnh có tỉ lệ kiểu gen: x/(x+y)BB : y/(x+y)Bb.
→ (x/(x+y)BB : y/(x+y)Bb) x bb y 1 x 2(x+y) 2
→ xác suất sinh con gái bình thường = = y 4(x+y) .
(- Nếu HS chỉ giải trường hợp sau thì cho ½ số điểm của câu
Vợ của người II.8 bị bệnh có thể là ½ BB: 1/2Bb. → (½ BB: 1/2Bb) x bb
→ xác suất sinh con gái bình thường = 1/2x1/2x1/2 = 1/8.)
---------------HẾT--------------- Trang 8

Đề thi HSG môn Sinh học 9 Sở GD Quảng Nam 2019-2020 (có đáp án)

Thông tin :

Tài liệu liên quan:

Đề thi học kì 1 lớp 9 môn Sinh học trường THCS Tiên Sơn năm học 2018 - 2019

Đề Thi Học Kỳ 1 Sinh Học 9 Quảng Nam 2017-2018 (Có Lời Giải)

Đề Thi Học Kỳ 1 Môn Sinh Lớp 9 Quảng Nam 2018-2019 (Có Lời Giải)

Đề Thi Học Kỳ 2 Môn Sinh Lớp 9 Quảng Nam 2018-2019 (có lời giải)

TOP 10 Đề Thi HK2 Môn Sinh 9 (Có Lời Giải)