Đề thi thử tốt nghiệp THPT 2025 môn Ngữ văn lần 1 cụm trường THPT Nghệ An

SỞ GD&ĐT NGHỆ AN
ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT CỤM TRƯỜNG THPT
LẦN 1, NĂM HỌC 2024-2025
H.NGHĨA ĐÀN-TX.THÁI HOÀ Môn: Ngữ văn
Thời gian làm bài:120 phút (Không kể thời gian giao đề)
(Đề thi gồm 02 trang)
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản:
Khi gió đồng thơm ngát
Hương lúa chín ngọt ngào Rợp trời chim én liệng Cho lòng anh nôn nao Tiếng chim vườn xôn xao Sắc hoa vàng ngây ngất
Nắng trời đường tươm mật Nên bỗng vàng long lanh Cây nẩy đầy chồi xanh
Nhiều như niềm khát vọng Mây trắng bay yên lành
Đẹp như điều mơ mộng Em chợt đến bên anh Dịu dàng như cơn gió Và lòng anh để ngỏ Cho tình em mơn man Em là cánh én mỏng
Chao xuống giữa đời anh Cho lòng anh xao động
Thành mùa xuân ngọt ngào Én về én lại xa Mùa xuân không ở lại Bên anh em gần mãi
Nên đời vẫn xuân trào
(Mùa chim én bay, Diệp Minh Tuyền, Báo Quân khu 7, 2017)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của bài thơ.
Câu 2. Xác định từ ngữ, hình ảnh mang tính ẩn dụ trong khổ thơ: Em là cánh én mỏng
Chao xuống giữa đời anh Cho lòng anh xao động
Thành mùa xuân ngọt ngào
Câu 3. Trình bày hiệu quả của việc sử dụng hình thức lời tâm sự của “anh” với “em” trong bài thơ.
Câu 4. Nêu sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình “anh” trong bài thơ. 1
Câu 5. Từ tâm trạng của nhân vật trữ tình “anh” trong bài thơ, anh/chị hãy bày tỏ suy
nghĩ về sự kì diệu của tình yêu (trình bày khoảng 5-7 dòng).
II. LÀM VĂN (6,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) nêu cảm nhận về mùa chim én bay -
mùa của tình yêu trong bài thơ “Mùa chim én bay” ở phần Đọc hiểu.
Câu 2 (4,0 điểm)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý
kiến: Người trẻ hiện nay nên sống với ước mơ của mình hay sống theo kỳ vọng của cha mẹ.
-------- HẾT --------
- Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
- Giám thị không giải thích gì thêm.
Họ, tên thí sinh……………………………………Số báo danh……………… 2 SỞ GD&ĐT NGHỆ AN
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM CỤM TRƯỜNG THPT
ĐỀ THI THỬ KỲ THI TỐT NGHIỆP THPT
H.NGHĨA ĐÀN-TX.THÁI HOÀ
LẦN 1, NĂM HỌC 2024-2025 --------------------
Môn: Ngữ văn
Thời gian làm bài:120 phút (Không kể thời gian giao đề) HƯỚNG DẪN CHẤM (HDC gồm 04 trang) I. Yêu cầu chung
1. Giám khảo nắm vững yêu cầu của Hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài
làm của học sinh. Hướng dẫn chấm chỉ nêu những nội dung cơ bản, có tính định
hướng, định tính chứ không định lượng. Giám khảo cần linh hoạt khi vận dụng; trân
trọng những bài có ý kiến và giọng điệu riêng. Chấp nhận các cách kiến giải khác
nhau, kể cả không có trong hướng dẫn chấm, miễn là hợp lí và có sức thuyết phục.
2. Tổng điểm toàn bài là 10,0 điểm, cho lẻ đến 0,25 điểm.
II. Yêu cầu cụ thể Phần/ Nội dung Điểm Câu I ĐỌC HIỂU 4,0 1
Các dòng thơ đều có năm chữ là cơ sở để xác định thể thơ năm chữ 0,5 của văn bản. Hướng dẫn chấm:
- Thí sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm.
- Thí sinh trả lời khác đáp án: 0,0 điểm. 2
Từ ngữ, hình ảnh mang tính ẩn dụ: cánh én mỏng, mùa xuân ngọt 0,5 ngào. Hướng dẫn chấm:
- Thí sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm
- Thí sinh trả lời được 1 ý của đáp án: 0,25 điểm
- Thí sinh trả lời khác đáp án: 0,0 điểm. 3
Hiệu quả của việc sử dụng hình thức lời tâm sự của “anh” với 1,0 “em”:
- Tạo giọng điệu tâm tình tha thiết, sâu lắng.
- Thể hiện/nhấn mạnh tình yêu thiên nhiên và tình yêu “em” ngọt ngào. Hướng dẫn chấm:
- Thí sinh trả lời như đáp án: 1,0 điểm.
- Thí sinh trả lời được ý 1: 0,5 điểm.
- Thí sinh trả lời được ý 2: 0,5 điểm.
- Thí sinh không trả lời hoặc có câu trả lời xa yêu cầu: không cho điểm. 4
Sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình “anh”: 1,0
- Cảm nhận bức tranh mùa xuân tràn đầy sức sống, đắm say, dạt
dào và da diết, khiến “lòng anh nôn nao”.
- Tình yêu “em” chợt đến nhẹ nhàng và thanh thoát như cơn gió 3
của mùa xuân “cho lòng anh xao động”. Tình yêu nồng nàn của em
và anh, có em bên anh thì cuộc đời mãi mãi mùa xuân. Hướng dẫn chấm:
- Thí sinh trả lời như gợi ý: 1.0 điểm.
- Thí sinh trả lời được 1 ý: 0,5 điểm.
- Thí sinh trả lời sơ sài, chung chung: 0,25 điểm.
- Thí sinh trả lời xa vấn đề hoặc không trả lời: 0,0 điểm. 5
Từ tâm trạng của nhân vật trữ tình “anh” trong bài thơ, học sinh 1,0
bày tỏ suy nghĩ về sự kì diệu của tình yêu. Có thể theo hướng:
- Trong bất cứ thời đại nào, nền văn minh nào, câu chuyện về tình
yêu cũng tồn tại và được tôn thờ. Tình yêu có những nét kỳ diệu
riêng vì đó là tình cảm vĩnh cửu/đẹp/thiêng liêng; cảm hóa con
người; giúp người ta vượt qua cái chết; người ta có thể hy sinh tất cả cho tình yêu;… Hướng dẫn chấm:
- Thí sinh trình bày thuyết phục: 1,0 điểm.
- Thí sinh hiểu nhưng trình bày chưa thuyết phục: 0,5 điểm .
- Thí sinh trả lời sơ sài: 0,25 điểm.
- Thí sinh không trả lời hoặc có câu trả lời xa yêu cầu: 0,0 điểm. II VIẾT 6,0 1
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) nêu cảm nhận về 2,0
mùa chim én bay - mùa của tình yêu trong bài thơ “Mùa chim
én bay” ở phần Đọc hiểu.
a. Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng đoạn văn 0,25
Đảm bảo yêu cầu về hình thức và dung lượng (200 chữ) của đoạn
văn. Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp,
phối hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận 0,25
Cảm nhận về mùa chim én bay - mùa của tình yêu trong bài thơ “Mùa chim én bay” .
c. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu 1,0
Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và
dẫn chứng trên cơ sở đảm bảo những nội dung sau:
- Bức tranh mùa xuân tràn đầy sức sống, dạt dào và da diết, lãng mạn
đưa tâm hồn con người bay bổng với đất trời thiên nhiên: “Sắc hoa
vàng ngây ngất/ Nắng trời đường thơm mật”, “Cây nảy đầy chồi
xanh.../Mây trắng bay yên lành”...
- Tình yêu cũng chợt đến nhẹ nhàng và thanh thoát như cơn gió của
mùa xuân: “Em chợt đến bên anh/ Dịu dàng như cơn gió/ Và lòng
anh để ngỏ/ Cho tình em mơn man/ Em là cánh én mỏng/ Chao xuống
giữa đời anh/ Cho lòng anh xao động/ Thành mùa xuân ngọt ngào”.
-> Sự giao hòa của đất trời vạn vật khi “mùa chim én bay” là sự hòa
điệu giữa hai tâm hồn và hai trái tim.
- Bài thơ kết thúc bằng những câu thơ mang tính triết lí: “Én về én lại
xa/ Mùa xuân không ở lại/ Bên anh em gần mãi/ Nên đời vẫn xuân
trào”. Cánh én nhỏ rồi cũng sẽ bay về phương Nam tránh rét và hẹn
mùa sau, mùa xuân rồi cũng trôi đi, nhưng có một điều không thay
đổi đó là tình yêu của em và anh, có em bên anh thì cuộc đời mãi mãi 4 mùa xuân.
=> Thể thơ năm chữ; gieo vần chân (ngào-nao; ngất-mật); sử dụng
một số biện pháp tu từ truyền thống như: ẩn dụ (cánh én mỏng, mùa
xuân ngọt ngào), so sánh (Cây nẩy đầy chồi xanh/ Nhiều như niềm
khát vọng; từ láy (nôn nao, xôn xao); hình ảnh thợ gợi hình gợi
cảm;… -> ca ngợi vẻ đẹp của tình yêu, tuổi trẻ và mùa xuân. d. Diễn đạt 0,25
- Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng việt, liên kết câu trong đoạn văn. đ. Sáng tạo 0,25
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. 2
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của 4,0
anh/ chị về ý kiến: Người trẻ hiện nay nên sống với ước mơ của
mình hay sống theo kỳ vọng của cha mẹ.
a. Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng bài văn 0,25
Bảo đảm yêu cầu về bố cục và dung lượng (600 chữ) của bài văn.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5
Trình bày ý kiến về vấn đề: Người trẻ hiện nay nên sống với ước
mơ của mình hay sống theo kỳ vọng của cha mẹ.
c. Viết bài văn nghị luận đảm bảo các yêu cầu 2,5
- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp nhuần
nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp
theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng sau:
* Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận. * Thân bài: - Giải thích:
Sống với ước mơ của mình là sống có phấn đấu, sống có mục đích
vì bản thân; chính ước mơ đó sẽ khiến chúng ta phát triển hơn, nỗ
lực hơn trong cuộc sống. Sống theo kì vọng của cha mẹ là sống
theo niềm tin và sự mong đợi của cha mẹ mong muốn con sẽ vươn
lên trưởng thành, sống một cuộc sống đầy ý nghĩa và thành công theo cha mẹ. - Bàn luận:
+ Mỗi người là một cá thể độc lập; cha mẹ và con cái thuộc hai thế
hệ khác nhau, hoàn cảnh sống khác nhau, quan điểm về giá trị sống
cũng không thể như nhau. Vì thế, người trẻ nên sống theo ước mơ của bản thân.
+ Sống với ước mơ của mình giúp người trẻ phát huy nội lực của
bản thân; khiến họ vui vẻ, hạnh phúc, dễ thành công, góp phần
cống hiến, xây dựng đất nước…
+ Sống theo kỳ vọng của cha mẹ dễ khiến người trẻ trở nên thụ
động, mất phương hướng, dễ rơi vào áp lực…
+ Cách ứng xử phù hợp: Người trẻ nên sống theo ước mơ của mình
và lắng nghe kỳ vọng, mong muốn của cha mẹ
- Mở rộng vấn đề, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến
khác: Cha mẹ thuộc thế hệ những người trưởng thành, kinh nghiệm
vốn sống phong phú, người trẻ đôi khi còn nông cạn, thiếu nhiều kĩ 5
năng, nên cần tham khảo ý kiến bố mẹ. Nhiều bạn trẻ bất chấp
sống với ước mơ viển vông không thực tế, nhiều bạn lại sống theo
sự sắp đặt của cha mẹ…
* Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận.
Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng
phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Diễn đạt 0,25
- Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn. đ. Sáng tạo 0,5
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. 6