Giải Công nghệ 10 Ôn tập chủ đề 4 CD
Hệ thống hoá kiến thức
Câu hỏi trang 62 SGK Công nghệ 10 CD: Em hãy hoàn thành sơ đồ theo mẫu dưới đây. Lời giải
(1) Hạn chế sâu bệnh và yếu tố bất lợi của môi trường
(2) Tăng được số vụ trồng trong một năm
(3) Luân canh cây trồng, dễ cơ giới hóa.
(4) Quần thể cây trồng có thể phân biệt được với quần thể cây trồng khác nhau
thông qua sự biểu hiện ít nhất một đặc tính và di truyền được cho đời sau; đồng nhất
về hình thái, ổn định qua các chu kì nhân giống; có giá trị canh tác, giá trị sử dụng;
bao gồm cây nông nghiệp; giống cây dược liệu, giống cây cảnh và giống nấm ăn. (5) Chọn lọc cá thể
(6) Ứng dụng công nghệ sinh học (7) Đột biến gen (8) Đa hội thể (9) Chuyển gen (10) Chiết cành (11) Ghép cành
(12) Phương pháp nhân giống bằng hạt, được tiến hành qua 5 bước: Chọn hạt giống
gốc ; Gieo trồng, chăm sóc; Thu hoạch hạt; Chọn lọc, làm sạch, phơi khô hạt; Bảo quản.
(13) Ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống cây trồng.
Luyện tập và vận dụng trang 63 SGK Công nghệ 10 CD
Câu hỏi 1 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: Hãy nêu sự khác nhau giữa giống lúa
địa phương, lúa cải tiến và lúa lai. Lời giải
Sự khác nhau giữa giống lúa địa phương, lúa cải tiến và lúa lai là:
- Giống lúa địa phương năng suất thấp
- Giống lúa cải tiến có năng suất cao
- Giống lúa lai có năng suất cao vượt trội
Câu hỏi 2 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: Cho ví dụ biểu hiện của tương tác
gen và môi trường đối với cây trồng. Lời giải
Biểu hiện của tương tác gen và môi trường đối với cây trồng:
- Môi trường: cùng một giống cây trồng bí đỏ, khu vực nào tiếp xúc ánh sáng nhiều hơn sẽ cho quả to hơn
- Gen: cùng một khu vực trồng, cây bí đỏ giống tốt hơn sẽ ra nhiều quả hơn, kích thước lớn hơn.
Câu hỏi 3 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: Vì sao phải chọn, tạo ra các giống mới? Lời giải
Phải chọn, tạo ra các giống mới để cải thiện tính di truyền của cây trồng, tạo ra các
giống mới phù hợp với yêu cầu của người tiêu dùng, đem lại lợi ích cho con người.
Câu hỏi 4 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: Hãy phân biệt giữa chọn giống và tạo giống. Lời giải
- Chọn giống : chọn lọc, tuyển lựa những cây trồng đã có hoặc mới tạo ra theo
hướng đem lại lợi ích cho con người.
- Tạo giống: hình thành giống mới từ những nguồn vật liệu đã có qua việc thay đổi
vật chất di truyền trong tế bào.
Câu hỏi 5 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: Giống đối chứng là gì? Vì sao khi
chọn giống phải so sánh với giống đối chứng? Lời giải
- Giống đối chứng: Là các giống cùng nhóm với giống khảo nghiệm, có nhiều tính
trạng tương tự nhất với giống khảo nghiệm
- Khi chọn giống phải so sánh với giống đối chứng để xác định giống mới có tính
ưu điểm gì, so sánh toàn diện về các chỉ tiêu: sinh trưởng, năng suất, chất lượng
nông sản, tính chống chịu.
Câu hỏi 6 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: Hãy nêu sự khác nhau giữa phương
pháp chọn lọc hỗn hợp và chọn lọc cá thể. Lời giải Dấu hiệu Chọn lọc cá thể
Chọn lọc hàng loạt so sánh
Thường áp dụng cho cây nhân giống
Thường áp dụng cho cây tự thụ Đối tượng
vô tính, cây tự thụ phấn, cây giao
phấn, cây nhân giống vô tính phấn Số
lượng Chọn ngay số lượng cá thể lớn Bé giống
Chọn kiểu hình nên năng suất Chọn kiểu gen nên năng suất được ổn
Năng suất không ổn định. định
Cách chọn Phải chọn lặp đi lặp lại nhiều Có thể chỉ chọn một lần đã có giống loc lần tốt thuần chủng
Tạo ra sự khác biệt rõ theo mục Nhanh đạt được mục tiêu chọn giống
Ưu, nhược tiêu chọn giống và dễ thực hiện điểm
Tốn nhiều thời gian và diện Không tạo ra nhiều sự khác biệt so tích đất. với giống gốc.
Cau hỏi 7 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: Phân biệt 4 phương pháp tạo giống
cây trồng chính theo mẫu Bảng 1.
Bảng 1. Phân biệt các phương pháp tạo giống cây trồng chính Chỉ tiêu
Lai hữu tính Đột biện gen Đa bội thể Chuyển gen Tác nhân ? ? ? ? Ưu điểm ? ? ? ? Nhược điểm ? ? ? ? Đối tượng áp dụng ? ? ? ? Lời giải Chỉ tiêu Lai hữu tính Đột biến gen Đa bội thể Chuyển gen Sự giao
phối Tia phóng xạ, Cây trồng trong tế bào Tác giữa hai
hay chất hóa học,.. sinh dưỡng có số lượng nhân
nhiều dạng bố Vật lí, chất hóa nhiễm sắc thể mẹ khác nhau học.
Dễ thực hiện, Tạo ra nguồn Có thể tạo ra giống cây Nhanh đạt đặc tính di biến dị
rất trồng có năng suất cao; được mục
Ưu điểm truyền ổn định, phong phú và tính thích ứng rộng; có đích chọn
thế hệ sau tỉ lệ nhanh tạo ra khả năng chống chịu giống sinh sản cao giống mới
cao với điều kiện bất lợi
Nhược Tốn nhiều thời Tỉ lệ biến dị có Tỉ lệ giống bất dục cao Kĩ thuật cao điểm
gian, khó loại bỏ lợi thấp
nên hạn chế nhân giống và thiết bị hoàn toàn tính trạng không hữu tính. phức tạo mong muốn Đối tượng áp dụng
Câu hỏi 8 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: Hiện nay, ứng dụng công nghệ sinh
học trong nhân giống chuối là phương pháp hiệu quả nhất. Vì sao? Lời giải
Ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống chuối là phương pháp hiệu quả nhất
vì phương pháp này áp dụng cho cây cần tạo cây giống sạch bệnh hoặc khả năng
nhân giống bằng phương pháp khác kém hiệu quả.
Câu hỏi 9 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: So sánh ưu và nhược điểm của
phương pháp nhân giống hữu tính và vô tính Lời giải So sánh
Nhân giống hữu tính
Nhân giống vô tính
Dễ thực hiện, chi phí thấp, hệ số nhân cao, cây có Giữ đặc tính cây mẹ,
Ưu điểm tuổi thọ cao, tính thích nghi cao, dễ dàng bảo ra hoa sớm, mau cho
quản và vận chuyển hạt giống. quả sớm Nhược
Dễ bị thoái hoá giống,
Dễ phân li tính trạng, lâu ra hoa, đậu quả điểm
hệ số nhân giống thấp.
Câu hỏi 10 trang 63 SGK Công nghệ 10 CD: Phân biệt 3 phương pháp nhân
giống vô tính cây trồng theo mẫu Bảng 2.
Bảng 2. Phân biệt phương pháp nhân giống vô tính Chỉ tiêu
Giâm cành Chiết cành Ghép cành Ưu điểm ? ? ? Nhược điểm ? ? ? Đối tượng áp dụng ? ? ? Lời giải Chỉ tiêu Giâm cành Chiết cành Ghép cành
cây ghép có bộ rễ khỏe,
cây chiết cành sinh thích nghi điều kiện
hệ số nhân giống cao, dễ trưởng nhanh hơn Ưu điểm
ngoại cảnh địa phương thực hiện
cây giâm cành do nên cây sức sinh trưởng
kích thước cây lớn mạnh
bộ rễ phát triển kém hơn
sức tiếp hợp giữa gốc tương tự cây giâm
cây nhân giống từ hạt, ghép và cành ghép kém Nhược cành nhưng hệ số
giảm sức sống nếu nhân
sẽ ảnh hưởng đến cây điểm nhân giống thấp
giống nhiều, dễ lây lan
ghép, đòi hỏi kĩ thuật hơn bệnh hại cao
áp dụng cho hầu hết các thường áp dụng cho Đối thường áp dụng cho nhóm cây ăn quả, cây những cây thân gỗ
tượng áp những dễ ra rễ, cây lâu cảnh, cay công nghiệp lâu năm, cây không dụng năm, cây không có hạt
lâu năm và một số loại có hạt rau