Công nghệ lớp 7 bài 3: Gieo trồng, chăm sóc và phòng trừ
sâu, bệnh cho cây trồng
I. Kĩ thuật gieo trồng Khám phá 1
Đọc nội dung mục I và nêu các yêu cầu của kĩ thuật gieo trồng. Đáp án:
Các yêu cầu của kĩ thuật gieo trồng: ● Thời vụ.
● Mật độ, khoảng cách. ● Độ nông, sâu. Khám phá 2
Quan sát Hình 3.1, nêu hình thức gieo trồng ở mỗi ảnh trong hình. Đáp án: Hình thức gieo trồng: 1
● Hình a: Gieo bằng đoạn thân.
● Hình b: Gieo bằng hạt.
● Hình c: Gieo bằng cây con.
● Hình d: Gieo bằng củ. Khám phá 3
Kể tên một số loại cây trồng mà em biết. Các cây trồng đó được gieo trồng bằng
hình thức nào (gieo hạt, trồng cây con, trồng bằng củ,...)? Đáp án:
● Cây lúa, ngô, đậu tương, mướp, bí,..: gieo bằng hạt.
● Cây mía, sắn, hành khô,..: gieo bằng củ.
● Cây cam, cây chanh, cây bưởi, cây cau,...: gieo bằng cây con.
● Cây táo, hồng xiêm...: gieo bằng đoạn thân.
II. Chăm sóc cây trồng Khám phá 1
Từ nội dung mục II.1 và II.2, em hãy cho biết mục đích của việc tỉa, dặm cây và làm cỏ, vun xới. Đáp án:
- Mục đích của việc tỉa, dặm cây:
● Đảm bảo khoảng cách, mật độ cây trên ruộng.
● Giúp cây sinh trưởng tốt, đảm bảo năng suất.
- Mục đích của việc làm cỏ, vun xới:
● Giảm sự cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng.
● Hạn chế nơi trú ẩn của sâu, bệnh. 2
● Giúp cây đứng vững.
● Tạo độ tơi xốp, thoáng khí cho đất.
● Tạo điều kiện thuận lợi cho cây sinh trưởng, phát triển. Khám phá 2
Đọc mục II.3, II.4, II.5 và nêu ý nghĩa của việc tưới, tiêu nước và bón phân
thúc. Vì sao trước khi bón phân thúc cần phải làm sạch cỏ dại? Đáp án:
- Ý nghĩa của việc tưới nước: Nước cần cho sinh trưởng và phát triển của cây
trồng. Thiếu nước cây sẽ héo, lâu ngày sẽ chết.
- Ý nghĩa của tiêu nước: Nước thừa sẽ ngập úng, ảnh hưởng đến rễ cây, lá vàng
úa. Ngập lâu ngày cây sẽ chết.
- Ý nghĩa của bón phân thúc:
● Cung cấp đầy đủ, kịp thời chất dinh dưỡng.cho từng giai đoạn sinh
trưởng và phát triển của cây trồng.
● Nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.
- Trước khi bón phân thúc cần phải làm sạch cỏ dại vì khi bón thúc sẽ khiến cỏ
dại mọc nhiều và tốc độ nhanh.
III. Phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng Khám phá 1
Từ nội dung mục 2a, em hãy nêu mục đích của các biện pháp phòng trừ sâu,
bệnh theo mẫu bảng dưới đây: Đáp án: 3
Biện pháp phòng trừ Mục đích Vệ sinh đồng ruộng ?
Gieo trồng đúng thời vụ ? Chăm sóc kịp thời ? Luân canh cây trồng ?
Sử dụng giống chống chịu sâu, bệnh ? Đáp án:
Biện pháp phòng trừ Mục đích
Hạn chế mầm sâu, bệnh. Vệ sinh đồng ruộng
Gieo trồng đúng thời vụ
Tránh thời kì sâu, bệnh phát triển mạnh Chăm sóc kịp thời
Giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt. Luân canh cây trồng
Tăng sức chống chịu sâu, bệnh.
Sử dụng giống chống chịu sâu, bệnh
Tránh sự xâm nhập của sâu, bệnh. 4 Khám phá 2
Đọc nội dung mục 2b, 2c và nêu ưu, nhược điểm của biện pháp thủ công và biện
pháp hóa học trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng. Đáp án:
Ưu, nhược điểm của biện pháp thủ công và biện pháp hóa học trong phòng, trừ sâu bệnh: Biện pháp thủ công: - Ưu điểm:
● Đơn giản, dễ thực hiện
● Có hiệu quả khi sâu, bệnh mới phát sinh. - Nhược điểm: ● Tốn công.
● Hiệu quả thấp khi sâu, bệnh đã phát triển mạnh. Biện pháp hóa học: - Ưu điểm:
● Tiêu diệt sâu bệnh nhanh. ● Ít tốn công. Nhược điểm:
● Thường gây ô nhiễm môi trường.
● Làm ảnh hưởng đến sức khỏe của con người, vật nuôi và hệ sinh thái.
Kết nối năng lực 5
Sử dụng Internet, sách, báo,… để tìm hiểu về tác hại của việc sử dụng thuốc hóa
học không đúng cách trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng. Đáp án: - Đối với con người:
● Gây ra ngộ độc thực phẩm khi sử dụng thực phẩm chứa chất hóa học quá mức quy định.
● Gây ra các bệnh lí như bệnh ung thư, các bệnh về hệ thống thần kinh (rối
loạn thần kinh, bệnh Parkinson, bệnh bạch cầu ở trẻ em, hen suyễn) và
các vấn đề sinh sản ở những người tiếp xúc với thuốc trừ sâu,...
- Đối với động, thực vật tự nhiên:
● Diệt cả những côn trùng hữu ích cho con người như ong và bươm bướm -
những động vật có ích trong việc tự thụ phấn tự nhiên.
● Việc lạm dụng quá nhiều thuốc trừ sâu hoặc sử dụng thuốc trừ sâu không
đúng cách cũng dẫn đến làm hư hại cây trồng.
● Có thể làm biến đổi thế cân bằng tự nhiên của hệ sinh thái.
- Đối với môi trường:
● Gây ô nhiễm đất, làm đất bị thoái hóa trầm trọng, bị chua, độ xốp giảm và
dẫn đến khả năng không thể tái tạo lại dinh dưỡng cho đất.
● Gây ô nhiễm nước sông, nước ngầm.
● Gây ô nhiễm không khí. Khám phá 3
Nêu ưu và nhược điểm của các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng. Đáp án:
- Biện pháp canh tác và sử dụng giống chống, sâu bệnh: 6
● Ưu điểm: Dễ thực hiện, hiệu quả lâu dài.
● Nhược điểm: Tốn công, làm được với diện tích hẹp, hiệu quả thấp khi
sâu, bệnh phát triển mạnh. - Biện pháp thủ công:
● Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện, có hiệu quả khi sâu, bướm mới phát sinh.
● Nhược điểm: Tốn công, hiệu quả thấp khi sâu, bệnh phát triển mạnh. - Biện pháp hóa học:
● Ưu điểm: Tiêu diệt sâu, bệnh nhanh, ít tốn công, hiệu quả cao.
● Nhược điểm: Gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe con người,
vật nuôi và hệ sinh thái.
- Biện pháp sinh học và kiểm dịch thực vật:
● Ưu điểm: Hiệu quả bền vững, không gây ô nhiễm môi trường, đảm bảo
chất lượng sản phẩm, ngăn chặn sự lây lan của sâu, bệnh.
● Nhược điểm: Tốn kém về công sức và thời gian, không áp dụng được cho
toàn bộ các loài sâu, bệnh.
Luyện tập Công nghệ 7 bài 3 Kết nối tri thức
Vì sao trong công tác phòng, trừ sâu bệnh hại cây trồng cần thực hiện nguyên tắc phòng là chính? Đáp án:
Trong công tác phòng, trừ sâu bệnh hại cây trồng cần thực hiện nguyên tắc phòng là chính vì: 7
● Phòng bệnh là nhằm ngăn ngừa sâu bệnh phát triển, xâm nhập và gây hại
cho cây trồng nên thực hiện nguyên tắc phòng là chính sẽ tạo điều kiện
cho cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt, đồng thời giữ được năng suất,
chất lượng nông sản và hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật qua đó bảo
vệ môi trường, sức khỏe của chính mỗi chúng ta.
● Nếu không phòng tốt, để cây trồng bị sâu, bệnh phá hoại thì cây trồng sẽ
sinh trưởng và phát triển kém, đồng thời tốn rất nhiều thời gian, công sức
và tiền của để diệt trừ sâu, bệnh.
Vận dụng Công nghệ 7 bài 3 Kết nối tri thức Vận dụng 1
Em hãy vận dụng kiến thức về chăm sóc cây trồng để thực hiện việc chăm sóc
một loại cây trồng trong gia đình hoặc trong khuôn viên nhà trường. Đáp án:
Vận dụng kiến thức về chăm sóc cây trồng để thực hiện việc chăm sóc cây hoa giấy trong gia đình.
● Tỉa, dặm cây: Thường xuyên cắt tỉa để tạo kiểu cho cây, loại bỏ bớt bông hoa bắt đầu tàn lụi.
● Làm cỏ, vun xới: Trộn xơ dừa, mùn cưa và vỏ trấu như một loại phân bón
hữu cơ để đảm bảo dinh dưỡng và độ tơi xốp của cây.
● Tưới nước: Thường xuyên tưới nước đều đặn cho cây phát triển toàn
diện, tưới đủ ẩm, không tưới ướt đẫm.
● Tiêu nước: Tạo nhiều lỗ thoát nước trong chậu cây để giúp cây tránh bị úng rễ. 8
● Bón phân thúc: Bón phân bằng cách hòa nước dạng lỏng ngay khi cây bắt
đầu tăng trưởng vào đầu mùa xuân và tiếp tục bón hai tuần một lần trong
thời kỳ ra hoa. Bón phân lót hàng năm cho cây hoa giấy để đảm bảo cây
có đủ chất dinh dưỡng để phát triển. Vận dụng 2
Hãy giải thích và tuyên truyền cho mọi người áp dụng đúng cách và tuân thủ
các nguyên tắc khi sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu, bệnh. Đáp án:
Các nguyên tắc khi sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu, bệnh:
● Sử dụng đúng loại thuốc, đúng nồng độ và liều lượng.
● Phun đúng kĩ thuật, không phun ngược chiều gió hoặc lúc trời mưa.
● Đảm bảo thời gian cách li từ khi phun đến khi thu hoạch.
● Đảm bảo quy định về an toàn lao động và vệ sinh môi trường. 9