Giải Địa 10 Bài 28: Thương mại, tài chính ngân hàng và dịch vụ CD 1. Thương mại
Câu hỏi trang 107 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin và quan sát hình 28.1, hãy nêu ví dụ cụ thể về vai trò của ngành thương mại. Lời giải
Thương mại là khâu tất yếu của quá trình sản xuất, được coi là mạch máu của nền
kinh tế, có vai trò quan trọng về nhiều mặt.
- Cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng thông qua việc trao đổi, luân chuyển hàng hoá,
dịch vụ giữa người bán và người mua.
- Điều tiết sản xuất, giúp hàng hoá được trao đổi, mở rộng thị trường và thúc đẩy phát triển sản xuất.
- Thúc đẩy phân công lao động theo lãnh thổ trong nước và quốc tế, làm cho nền
kinh tế của mỗi nước là một bộ phận khăng khít của nền kinh tế thế giới.
- Hướng dẫn tiêu dùng, tạo ra tập quán tiêu dùng mới, thị hiếu mới.
Câu hỏi trang 108 SGK Địa 10 CD
Quan sát hình 28.2, hãy trình bày và nêu ví dụ cụ thể về một trong ba đặc điểm của thương mại. Lời giải
* Đặc điểm của thương mại
- Hoạt động theo quy luật cung, cầu; gắn liền với giá cả, thị trường và xu hướng
trong cung, cầu của các sản phẩm hàng hoá và dịch vụ.
- Không gian hoạt động ngày càng mở rộng, không chỉ giới hạn trong phạm vi quốc
gia (nội thương) mà còn mở rộng ra thế giới, mang tính toàn cầu (ngoại thương).
- Hoạt động chủ yếu có hai nhóm là mua bán hàng hoá và cung ứng dịch vụ.
* Ví dụ: Khi người mua có nhu cầu lớn về một mặt hàng, sản phẩm (điện thoại
Iphone, xe điện,…) thì nhà sản xuất, kinh doanh sẽ đẩy mạnh phát triển sản phẩm đó và ngược lại.
Câu hỏi trang 108 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin, hãy lựa chọn và phân tích một hoặc hai nhân tố ảnh hưởng đến sự
phát triển và phân bố ngành thương mại. Lấy ví dụ cụ thể. Lời giải
Có nhiều nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố ngành thương mại, chủ
yếu là các nhân tố sau:
- Trình độ phát triển kinh tế, đặc biệt là các ngành sản xuất vật chất tạo ra khối
lượng sản phẩm hàng hoá và dịch vụ phong phú, đa dạng đáp ứng nhu cầu trong
nước, cung cấp nhiều mặt hàng xuất khẩu.
- Đặc điểm dân số, trong đó số dân và nguồn lao động, cơ cấu dân số, sự phân bố
dân cư và mạng lưới điểm quần cư, phong tục tập quán, thói quen tiêu dùng,... ảnh
hưởng đến sự phát triển và phân bố nội thương, đến việc tập trung sản xuất các mặt
hàng xuất khẩu cần nhiều lao động.
- Khoa học - công nghệ và chính sách có ảnh hưởng mạnh mẽ đến cơ cấu thương
mại, mở rộng hoạt động buôn bán, trao đổi hàng hoá, dịch vụ, hình thành nhiều loại
hình và phương thức hoạt động mới như thương mại điện tử, các siêu thị và trung tâm thương mại.
- Nhân tố khác: Các nhân tố cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kĩ thuật, tài nguyên thiên
nhiên, nguồn vốn,... ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển và phân bố của thương mại.
Câu hỏi trang 109 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin, hãy trình bày tình hình phát triển và phân bố ngành nội thương. Lời giải * Tình hình phát triển
- Nội thương là hoạt động thương mại diễn ra bên trong phạm vi của một quốc gia.
- Hoạt động nội thương là điều kiện thúc đẩy sản xuất hàng hoá phát triển, tạo ra thị
trường thống nhất trong nước và đẩy mạnh phân công lao động giữa các vùng.
- Nội thương đáp ứng mọi nhu cầu của sản xuất và đời sống, lưu thông hàng hoá và
dịch vụ trong nước được thông suốt.
-Trong hoạt động nội thương, chỉ tiêu Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch
vụ tiêu dùng được coi là thước đo quan trọng. * Phân bố
- Việc mua bán hàng hoá và dịch vụ thường diễn ra tại các cửa hàng bán lẻ, chợ, cửa
hàng tạp hoá, siêu thị, trung tâm thương mại.
- Hệ thống bán buôn, bán lẻ phát triển nhanh trên toàn thế giới, nhiều tập đoàn
thương mại và siêu thị lớn đã có mặt ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
- Xã hội văn minh, hiện đại, con người có xu hướng mua sắm hàng hoá ở các siêu
thị, trung tâm thương mại và mua bán online.
Câu hỏi trang 110 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin, hãy trình bày tình hình phát triển và phân bố ngành ngoại thương. Lời giải * Tình hình phát triển
- Ngoại thương là hoạt động thương mại diễn ra giữa các quốc gia trên thế giới,
thông qua việc trao đổi hàng hoá, dịch vụ.
- Hoạt động ngoại thương gắn liền với xuất khẩu và nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ.
- Quan hệ so sánh giữa trị giá hàng hoá, dịch vụ xuất khẩu với trị giá hàng hoá, dịch
vụ nhập khẩu gọi là cán cân xuất nhập khẩu.
- Xu hướng toàn cầu hoá và hội nhập làm cho hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra sôi
động và gia tăng nhanh chóng.
- Cơ cấu hàng xuất khẩu trên thế giới có những thay đổi rõ rệt. * Phân bố
- Các khu vực có đóng góp lớn vào hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá là Tây Âu, Bắc Mỹ, Đông Á,...
- Các quốc gia có trị giá xuất nhập khẩu hàng đầu thế giới là Trung Quốc, Hoa Kỳ,
Đức, Nhật Bản, Pháp, Anh, Hà Lan, Hàn Quốc,...
- Những nước xuất siêu là Trung Quốc, Đức, Hà Lan, Hàn Quốc,...; những nước
nhập siêu là Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Nhật Bản,…
2. Tài chính ngân hàng
Câu hỏi trang 111 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin và quan sát hình 28.4, hãy tìm ví dụ cụ thể về vai trò của tài chính ngân hàng. Lời giải
Hoạt động tài chính ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội
- Là bộ phận quan trọng của nền kinh tế, cung cấp các dịch vụ tài chính, đáp ứng
nhu cầu khác nhau của sản xuất và đời sống.
- Tạo cơ hội cho nhà sản xuất và người dân thanh khoản trên thị trường, duy trì
nguồn cung tài chính thông qua việc hình thành và sử dụng quỹ tiền tệ.
- Điều tiết và ổn định nền kinh tế, tạo đà tăng trưởng và phát triển kinh tế.
- Góp phần hình thành quan hệ tích lũy và tiêu dùng hợp lí.
Câu hỏi trang 111 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin, hãy trình bày và nêu ví dụ cụ thể về đặc điểm của tài chính ngân hàng. Lời giải
- Tài chính ngân hàng gồm hai bộ phận khăng khít với nhau là tài chính và ngân
hàng. Tài chính liên quan đến vấn đề tiền tệ, còn ngân hàng liên quan đến việc thực
hiện các giao dịch tài chính nhằm thanh toán, chi trả trong nội địa và quốc tế.
- Các tổ chức tài chính và các ngân hàng có quy mô khác nhau dựa trên tài sản,
doanh thu và đối tượng phục vụ.
- Tính thuận tiện, nhanh chóng, lãi suất, phí dịch vụ quyết định tới việc lựa chọn các
tổ chức tài chính và các ngân hàng của người tiêu dùng.
Câu hỏi trang 111 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin, hãy phân tích ảnh hưởng của các nhân tố đến sự phát triển và phân
bố của tài chính ngân hàng. Lời giải
Tài chính ngân hàng hoạt động được là nhờ sự lưu thông và vận hành tiền tệ thống
qua ngân hàng, chịu ảnh hưởng của các nhân tố chủ yếu sau:
- Sự phát triển của nền kinh tế: kinh tế càng phát triển sẽ tạo ra nhiều tổng sản phẩm
xã hội, cơ sở để tạo lập và sử dụng quỹ tiền tệ, đáp ứng nhu cầu chi tiêu hoặc tích
luỹ tiền tệ của mọi chủ thể trong xã hội.
- Khoa học - công nghệ, mức thu nhập của dân cư,... cũng ảnh hưởng đến sự phát
triển và phân bố của tài chính ngân hàng.
- Chính sách tài chính ảnh hưởng đến sự phát triển và hiệu quả của ngành.
Câu hỏi trang 112 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin, hãy cho biết các trung tâm tài chính ngân hàng lớn trên thế giới. Lời giải
Các trung tâm tài chính ngân hàng lớn nhất thế giới hiện nay là Niu Y-oóc,
Luân-đôn, Tô-ky-ô, Thượng Hải, Bắc Kinh, Xin-ga-po, Phran-phuốc, Zu-rich,… 3. Du lịch
Câu hỏi trang 113 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin và quan sát hình 28.6, hãy nêu ví dụ về vai trò của du lịch. Lời giải
Du lịch thuộc nhóm ngành dịch vụ, một ngành kinh tế quan trọng của nhiều nước và
toàn thế giới, có vai trò to lớn về kinh tế, xã hội và môi trường.
- Kích thích sự phát triển của nhiều ngành kinh tế, mang lại nguồn thu ngoại tệ, tăng
nguồn thu ngân sách cho quốc gia và địa phương.
- Tạo nhiều việc làm, giảm nghèo, phục hồi sức khoẻ; tăng cường sự hiểu biết lẫn
nhau giữa các dân tộc, quốc gia.
- Góp phần khai thác, sử dụng hợp lí và hiệu quả tài nguyên; bảo vệ, khôi phục và
tôn tạo môi trường (tự nhiên và nhân văn).
Câu hỏi trang 113 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin, hãy trình bày đặc điểm của du lịch. Lời giải
Du lịch là hoạt động của con người nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng,
giải trí, khám phá tài nguyên du lịch,... có những đặc điểm nổi bật sau:
- Hoạt động du lịch thường gắn với tài nguyên du lịch, khách du lịch phải đến nơi
có tài nguyên du lịch nhờ các dịch vụ du lịch để thoả mãn nhu cầu của mình.
- Nhu cầu của khách du lịch rất đa dạng và phong phú, thay đổi theo thời gian và
phụ thuộc vào thu nhập, nghề nghiệp, độ tuổi,..
- Hoạt động du lịch thường có tính mùa vụ.
Câu hỏi trang 114 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin, lựa chọn và phân tích 1-2 nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố du lịch. Lời giải
- Tài nguyên du lịch là điều kiện cần thiết để phát triển và phân bố du lịch, là nhân
tố cơ bản tạo nên các sản phẩm du lịch, thoả mãn nhu cầu của khách du lịch.
- Thị trường khách du lịch ảnh hưởng tới việc hình thành và phát triển du lịch, tới
cơ cấu các sản phẩm du lịch và doanh thu của ngành du lịch. Thị trường khách du
lịch nội địa hay quốc tế có nhu cầu du lịch khác nhau, mức chi tiêu khác nhau.
- Cơ sở hạ tầng giao thông vận tải, thông tin liên lạc,...) và cơ sở vật chất kĩ thuật
ngành du lịch (cơ sở lưu trú, các khu vui chơi giải trí, cơ sở dịch vụ,...) ảnh hưởng
tới hoạt động du lịch, tới khả năng thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.
- Các nhân tố khác: các nhân tố kinh tế - xã hội khác như khoa học công nghệ, chính
sách phát triển du lịch, điều kiện chính trị và an toàn xã hội,... ảnh hưởng tới sự phát
triển và phân bố du lịch.
Câu hỏi trang 114 SGK Địa 10 CD
Đọc thông tin, hãy trình bày tình hình phát triển ngành du lịch. Lời giải
Tình hình phát triển ngành du lịch
- Du lịch được coi là ngành “công nghiệp không khói” và có đóng góp quan trọng
vào GDP của nhiều quốc gia.
- Bước sang thế kỉ XXI, lượng khách du lịch quốc tế tăng lên không ngừng.
- Doanh thu từ du lịch cũng ngày càng lớn.
- Các hình thức du lịch ngày càng phong phú, từ truyền thống (du lịch biển, nghỉ
dưỡng vùng núi, mạo hiểm,...) đến các hình thức mới (du lịch hội thảo, hội nghị, sự kiện, mua sắm,...).
- Các tuyến, tour và sản phẩm du lịch ngày càng phong phú, đa dạng.
- Những nước đứng hàng đầu thế giới về số lượt khách và doanh thu du lịch là Tây
Ban Nha, Hoa Kỳ, Pháp, I-ta-li-a, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ,…