Giải Địa lí 10 Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất | Chân trời sáng tạo

Trả lời câu hỏi hình thành kiến thức mới Địa 10 bài 5
I. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất
1. Sự luân phiên ngày, đêm
Câu 1. Dựa vào hình 5.1 và thông tin trong bài, em hãy cho biết vì sao ngày và đêm
diễn ra luân phiên trên Trái Đất. Gợi ý đáp án
* Ngày và đêm diễn ra luân phiên trên Trái Đất vì:
Trái Đất có dạng hình cầu nên trong cùng một thời điểm chỉ được Mặt Trời chiếu sáng
một nửa. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm. Tuy nhiên,
Trái Đất không đứng yên mà tự quay quanh trục tưởng tượng của nó => tạo ra sự luân
phiên ngày và đêm trên Trái Đất.
2. Giờ trên Trái Đất
Câu 2. Dựa vào hình 5.2 và thông tin trong bài, em hãy:
- Cho biết Trái Đất được chia thành bao nhiêu múi giờ. Mỗi múi giờ rộng bao nhiêu độ kinh tuyến?
- Giải thích vì sao ranh giới múi giờ không thẳng theo đường kinh tuyến. Gợi ý đáp án
* Trái Đất được chia thành 12 múi giờ. Mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến.
* Ranh giới múi giờ không thẳng theo đường kinh tuyến vì: độ rộng lãnh thổ của từng
quốc gia khác nhau, được quy định theo đường biên giới quốc gia.
II. Hệ quả chuyển động quanh Mặt Trời của Trái Đất
1. Các mùa trong năm
Câu 3. Dựa vào hình 5.4 và thông tin trong bài, em hãy:
- Xác định thời gian bắt đầu và kết thúc bốn mùa ở bán cầu Bắc theo dương lịch.
- Nhận xét và giải thích sự thay đổi thời tiết trong bốn mùa. Gợi ý đáp án
* Tại đường xích đạo luôn có thời gian ngày và đêm đài bằng nhau.
=> Giải thích: vào các ngày này, Trái Đất hướng cả hai nửa cầu về phía Mặt Trời như
nhau, tia sáng mặt trời luôn chiếu vuông góc với Xích đạo, nên mọi nơi đều có số giờ
chiếu sáng như nhau (12 giờ), ngày và đêm dài bằng nhau.
& Càng lên vĩ độ cao chênh lệch độ dài ngày - đêm càng lớn, từ 66033’đến cực có
ngày hoặc đêm địa cực dài 24 giờ.
* Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ trong các ngày 22 - 6 và 22 - 12 ở bán cầu Bắc
Ngày 22//6 (Hạ chí): bán cầu Bắc có ngày dài hơn đêm, càng về xích đạo chênh lệch
ngày – đêm càng lớn, từ 66033’đến cực có ngày địa cực dài 24 giờ.
=> Giải thích: bán cầu Bắc ngã về phía Mặt Trời, nên diện tích được chiếu sáng lớn,
thời gian chiếu sáng dài, vì vậy có ngày dài hơn đêm.
* Ngày 22/12 (Đông chí): bán cầu Bắc có ngày ngắn hơn đêm, càng về xích đạo chênh
lệch ngày – đêm càng lớn, từ 66033’đến cực có đêm dài 24 giờ.
=> Giải thích: bán cầu Bắc ngã về phía xa Mặt Trời, nên diện tích được chiếu sáng
nhỏ, thời gian chiếu sáng ngắn, vì vậy có ngày ngắn hơn đêm.
Trả lời Luyện tập, vận dụng Địa lý 10 bài 5 trang 30 Luyện tập 1
Trình bày các hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất. Gợi ý đáp án
* Sự luân phiên ngày đêm:
Trái Đất có dạng hình cầu nên trong cùng một thời điểm chỉ được Mặt Trời chiếu sáng
một nửa. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm. Tuy nhiên,
Trái Đất không đứng yên mà tự quay quanh trục tưởng tượng của nó => tạo ra sự luân
phiên ngày và đêm trên Trái Đất.
* Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế:
- Trái Đất được chia thành 12 múi giờ. Mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến.
- Lấy kinh tuyến 180o qua giữa múi giờ số 12 ở Thái Bình Dương làm đường chuyển ngày quốc tế. Luyện tập 2
Lập sơ đồ các hệ quả chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất. Gợi ý đáp án * Các mùa trong năm:
- Nguyên nhân: do trục Trái Đất nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo của Trái Đất và
không đổi phương khi chuyển động quanh Mặt Trời. Nên có thời kì bán cầu Bắc ngả
về phía Mặt Trời và có thời kì bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời. Điều này làm cho
thời gian chiếu sáng và lượng bức xạ mặt trời nhận được ở mỗi bán cầu đều thay đổi quanh năm.
- Tính chất: Một năm thành bốn mùa: xuân, hạ, thu, đông => chỉ mang tính chất tương
đối và có sự khác nhau ở các khu vực, các quốc gia.
* Ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ:
- Nguyên nhân: Do trục Trái Đất nghiêng và không đổi phương trong khi chuyển động
quanh Mặt Trời nên tuỳ vào vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo mà độ dài ngày, đêm thay
đổi theo mùa và theo vĩ độ. - Tính chất:
● Ở Xích đạo, quanh năm có ngày, đêm bằng nhau.
● Càng xa Xích đạo về hai cực, độ dài ngày và đêm càng chênh lệch.
● Càng gần cực, số ngày địa cực càng tăng. Tại hai cực có 6 tháng ngày và 6 tháng đêm. Vận dụng
Trận chung kết World Cup, năm 2018 diễn ra ở Mát-xcơ-va (Liên bang Nga) được
truyền hình trực tiếp trên thế giới vào 19 giờ ngày 15-7-2018. Người hâm mộ Việt
Nam và Ác-hen-ti-na (Argentina) sẽ được xem truyền hình trực tiếp vào ngày, giờ nào? Gợi ý đáp án
Nếu trận chung kết World Cup, năm 2018 diễn ra ở Mát-xcơ-va (Liên bang Nga) được
truyền hình trực tiếp trên thế giới vào 19 giờ ngày 15-7-2018. - Thì:
Người hâm mộ Việt Nam sẽ được xem truyền hình trực tiếp vào 0 giờ ngày 16-7-2018
Người hâm mộ Ác-hen-ti-na sẽ được xem truyền hình trực tiếp vào 13 giờ ngày 15-7- 2018