Giải Địa lí 10 Bài 6: Thạch quyển, nội lực | Chân trời sáng tạo

Giải Địa lí 10 Bài 6: Thạch quyển, nội lực sẽ giúp các em sẽ biết cách trả lời toàn bộ các câu hỏi phần luyện tập, vận dụng của Bài 6 chương 3 trong sách giáo khoa Địa lí 10 Chân trời sáng tạo

Lý thuyết Thch quyn, ni lc
I. Khái nim Thch quyn
- Thch quyn là phn cng ngoài cùng của Trái Đất, bao gm v Trái Đất và phn
trên ca lp man-ti. Vt cht cu to thch quyn ch yếu là các loại đá.
- Theo thuyết kiến to mng, thch quyển được cu to bi các mng kiến to có kích
thưc ln nh khác nhau, chuyển động trên lp man-ti quánh do.
- Vận động kiến to ranh gii các mảng đã làm thay đổi cấu trúc và hình thái địa
hình b mt Trái Đt.
II. Ni lực và tác đng ca ni lc đến s hình thành địa hình b mặt trái đt
*Ni lc
- Là lc phát sinh t n trong Trái Đất, sinh ra t s phân hu các nguyên t phóng
x, s dch chuyn ca các dòng vt cht theo trng lực, năng lượng ca các phn ng
hoá học trong lòng đt,...
- Ni lc làm dch chuyn các mng kiến to; hình thành các dãy núi; to ra các un
nếp, đứt gãy; gây ra động đất, núi lửa; làm thay đổi cấu trúc ban đu, to nên cu trúc
mi;… t đó làm biến đổi b mặt Trái Đất.
Tr li Luyn tp, vn dụng Địa lý 10 bài 6 trang 34
Luyn tp 1
Da vào hình 6.6, em hãy xác định các vành đai động đất và núi lửa trên Trái Đất.
Gi ý đáp án
Các vành đai động đất, vành đai núi lửa trên thế gii
- Vành đai động đất: phía tây châu Mĩ, giữa Đại Tây Dương, từ Địa Trung Hi qua
Nam Á đến In-đô--xi-a, phía tây Thái Bình Dương.
- Vành đai núi lửa: phía tây châu Mĩ, đông Đại Tây Dương, từ Địa Trung Hi qua
Nam Á đến In-đô--si-a, phía tây Thái Bình Dương.
Luyn tp 2
Da vào hình 4.4 và hình 6.6, em hãy trình bày mi liên quan gia s phân b các
vành đai động đất, núi la vi s dch chuyn các mng kiến to ca thch quyn.
Gii thích s phân b đó.
Gi ý đáp án
Các vành đai động đt, núi la nm nơi tiếp xúc ca các mng kiến tạo, nơi diễn ra
s chuyn dch ca các mng (tách ri hoc xô húc nhau):
- Khi hai mng tách ri s hình thành nên sng núi ngm kèm theo là hiện tượng động
đất, núi la. Ví d: s tách ri ca mng Bắc Mĩ – Á-Âu, mảng Nam Mĩ - Phi hình
thành nên vành đai động đất dc sng núi ngầm Đại Tây Dương.
- Khi hai mng xô húc vào nhau hình thành nên các dãy núi un nếp tr, vc sâu, đo
núi lửa, kèm theo đó động đất, núi lửa cũng xy ra. Ví d: s xô húc ca mng Bc Mĩ
và mảng Nam Mĩ với mảng Thái Bình Dương hình thành nên h thng núi tr rìa
phía tây châu Mĩ, theo đó là vành đai động đất và núi la…
Vn dng
Em hãy sưu tầm thông tin mô t v mt dạng địa hình được hình thành dưới tác đng
ca ni lc.
Gi ý đáp án
- Hc sinh tìm hiu thông tin qua sách, báo hoc internet.
- Mt s dạng địa hình hình thành dưới tác đng ca ni lực như: Hồ núi la, các dãy
núi cao, các núi lửa đã tắt,…
- Ví d: Núi la đã ngưng hot động Chư Đăng Ya, Gia Lai, Việt Nam
Núi Chư Đăng Ya
Núi Chư Đăng Ya thuc đa phận xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Păh, cách trung tâm
thành ph Pleiku (tnh Gia Lai) khong 30km v hướng đông bắc, cách điểm du lch
Bin H 20 km.
Chư Đăng Ya là một ngn núi lửa đã ngưng hoạt đng hàng triệu năm, miệng núi la
có hình phu, cao khong 500m so vi mực nước bin. Núi la Chư Đăng Ya nằm n
mình gia rừng xanh đi ngàn hùng vĩ.
Đến với Chư Đăng Ya, du khách có thể chiêm ngưỡng s thay đổi ca nhng sc màu
rc r theo tng mùa. Vào mùa khô, núi lửa Chư Đăng Ya được ph kín màu vàng rc
ca hàng vn bông dã qu đua nhau khoe sắc. Đặc bit, vào tháng 11 là thi đim
hàng trăm ngàn bông hoa dã qu đua nhau khoe sắc, ph vàng trên khp các no
đường và đồi núi.
| 1/3

Preview text:


Lý thuyết Thạch quyển, nội lực
I. Khái niệm Thạch quyển
- Thạch quyển là phần cứng ngoài cùng của Trái Đất, bao gồm vỏ Trái Đất và phần
trên của lớp man-ti. Vật chất cấu tạo thạch quyển chủ yếu là các loại đá.
- Theo thuyết kiến tạo mảng, thạch quyển được cấu tạo bởi các mảng kiến tạo có kích
thước lớn nhỏ khác nhau, chuyển động trên lớp man-ti quánh dẻo.
- Vận động kiến tạo ở ranh giới các mảng đã làm thay đổi cấu trúc và hình thái địa
hình bề mặt Trái Đất.
II. Nội lực và tác động của nội lực đến sự hình thành địa hình bề mặt trái đất *Nội lực
- Là lực phát sinh từ bên trong Trái Đất, sinh ra từ sự phân huỷ các nguyên tố phóng
xạ, sự dịch chuyển của các dòng vật chất theo trọng lực, năng lượng của các phản ứng
hoá học trong lòng đất,...
- Nội lực làm dịch chuyển các mảng kiến tạo; hình thành các dãy núi; tạo ra các uốn
nếp, đứt gãy; gây ra động đất, núi lửa; làm thay đổi cấu trúc ban đầu, tạo nên cấu trúc
mới;… từ đó làm biến đổi bề mặt Trái Đất.
Trả lời Luyện tập, vận dụng Địa lý 10 bài 6 trang 34 Luyện tập 1
Dựa vào hình 6.6, em hãy xác định các vành đai động đất và núi lửa trên Trái Đất. Gợi ý đáp án
Các vành đai động đất, vành đai núi lửa trên thế giới
- Vành đai động đất: phía tây châu Mĩ, giữa Đại Tây Dương, từ Địa Trung Hải qua
Nam Á đến In-đô-nê-xi-a, phía tây Thái Bình Dương.
- Vành đai núi lửa: phía tây châu Mĩ, đông Đại Tây Dương, từ Địa Trung Hải qua
Nam Á đến In-đô-nê-si-a, phía tây Thái Bình Dương. Luyện tập 2
Dựa vào hình 4.4 và hình 6.6, em hãy trình bày mối liên quan giữa sự phân bố các
vành đai động đất, núi lửa với sự dịch chuyển các mảng kiến tạo của thạch quyển.
Giải thích sự phân bố đó. Gợi ý đáp án
Các vành đai động đất, núi lửa nằm ở nơi tiếp xúc của các mảng kiến tạo, nơi diễn ra
sự chuyển dịch của các mảng (tách rời hoặc xô húc nhau):
- Khi hai mảng tách rời sẽ hình thành nên sống núi ngầm kèm theo là hiện tượng động
đất, núi lửa. Ví dụ: sự tách rời của mảng Bắc Mĩ – Á-Âu, mảng Nam Mĩ - Phi hình
thành nên vành đai động đất dọc sống núi ngầm Đại Tây Dương.
- Khi hai mảng xô húc vào nhau hình thành nên các dãy núi uốn nếp trẻ, vực sâu, đảo
núi lửa, kèm theo đó động đất, núi lửa cũng xảy ra. Ví dụ: sự xô húc của mảng Bắc Mĩ
và mảng Nam Mĩ với mảng Thái Bình Dương hình thành nên hệ thống núi trẻ ở rìa
phía tây châu Mĩ, theo đó là vành đai động đất và núi lửa… Vận dụng
Em hãy sưu tầm thông tin mô tả về một dạng địa hình được hình thành dưới tác động của nội lực. Gợi ý đáp án
- Học sinh tìm hiểu thông tin qua sách, báo hoặc internet.
- Một số dạng địa hình hình thành dưới tác động của nội lực như: Hồ núi lửa, các dãy
núi cao, các núi lửa đã tắt,…
- Ví dụ: Núi lửa đã ngưng hoạt động Chư Đăng Ya, Gia Lai, Việt Nam Núi Chư Đăng Ya
Núi Chư Đăng Ya thuộc địa phận xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Păh, cách trung tâm
thành phố Pleiku (tỉnh Gia Lai) khoảng 30km về hướng đông bắc, cách điểm du lịch Biển Hồ 20 km.
Chư Đăng Ya là một ngọn núi lửa đã ngưng hoạt động hàng triệu năm, miệng núi lửa
có hình phễu, cao khoảng 500m so với mực nước biển. Núi lửa Chư Đăng Ya nằm ẩn
mình giữa rừng xanh đại ngàn hùng vĩ.
Đến với Chư Đăng Ya, du khách có thể chiêm ngưỡng sự thay đổi của những sắc màu
rực rỡ theo từng mùa. Vào mùa khô, núi lửa Chư Đăng Ya được phủ kín màu vàng rực
của hàng vạn bông dã quỳ đua nhau khoe sắc. Đặc biệt, vào tháng 11 là thời điểm
hàng trăm ngàn bông hoa dã quỳ đua nhau khoe sắc, phủ vàng trên khắp các nẻo đường và đồi núi.