Soạn Địa 6 Bài 1: Hệ thống kinh, vĩ tuyến. Tọa độ địa lí Phần mở đầu
Ngày nay, các con tàu ra khơi đều có gắn các thiết bị định vị để thông báo vị trí
của tàu. Vậy dựa vào đâu để người ta xác định được vị trí của con tàu khi đang lênh đênh trên biển? Trả lời:
Dựa vào tọa độ Địa lý
Phần nội dung bài học
Hệ thống kinh, vĩ tuyến
Dựa vào hình 2 và đọc thông tin trong mục 1, em hãy:
1. Xác định đường kinh tuyến gốc và vĩ tuyến gốc. Cho biết thế nào là kinh
tuyến tây, kinh tuyến đông, vĩ tuyến bắc, vĩ tuyến nam.
2. So sánh độ dài của các kinh tuyến với nhau và độ dài giữa các vĩ tuyến với nhau. Trả lời: 1 1.
● Đường kinh tuyến gốc là đường kinh tuyến có kinh độ là 0 độ đi qua đài
thiên văn Greenwich của Anh
● Vĩ tuyến gốc là đường vĩ tuyến có vĩ độ 0 độ hay còn gọi là xích đạo.
● Kinh tuyến tây là những kinh tuyến nằm bên trái kinh tuyến gốc
● Kinh tuyến đông là những kinh tuyến nằm bên phải kinh tuyến gốc.
● Vĩ tuyến bắc là những vĩ tuyến nằm từ xích đạo đến cực Bắc
● Vĩ tuyến nam là những vĩ tuyến nằm từ xích đạo đến cực Nam
2. So sánh các đường vĩ tuyến với nhau, kinh tuyến với nhau:
● Đường vĩ tuyến dài nhất là đường xích đạo, đường kinh tuyến dài nhất là
đường kinh tuyến có kinh độ là 0 độ đi qua đài thiên văn Greenwich của Anh
● Các đường kinh tuyến bằng nhau (do đường kinh tuyến là đường nối liền
hai cực của trái đất, mà trái đất là dạng hình cầu)
● Các đường vĩ tuyến có đường kính nhỏ dần từ vĩ tuyến gốc đến các vĩ
tuyến ở gần cực Trái Đất
Kinh độ, vĩ độ và tọa độ địa lí
Xác định tọa độ địa lí của các điểm A, B, C trên hình 4. 2 Trả lời: Tọa độ các điểm: ● A (60oB , 120oĐ) ● B (23o27′B, 60oĐ) ● C (30oN, 90oĐ)
Phần luyện tập và vận dụng Câu 1
Cho biết nếu vẽ các đường kinh tuyến, vĩ tuyến cách nhau 1 độ thì trên quả Địa
Cầu có bao nhiêu kinh tuyến, vĩ tuyến. Trả lời
● Có tất cả 360 kinh tuyến nếu mỗi kinh tuyến cách nhau 1 độ.
● Có tất cả 181 vĩ tuyến nếu mỗi vĩ tuyến cách nhau 1 độ. Câu 2 3
Tra cứu thông tin, ghi tọa độ địa lí các điểm cực (Bắc, Nam, Đông, Tây) trên
phần đất liền của nước ta. Trả lời
Các điểm cực Bắc, Nam, Đông, Tây của phần đất liền nước ta và cho biết tọa độ của chúng như sau:
● Điểm cực Bắc: tại xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, với vĩ
độ 23°23'B, kinh độ 105°20'Đ
● Điểm cực Nam: tại xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau, với vĩ độ
8°34'B, kinh độ 104°40'Đ
● Điểm cực Tây: tại xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên, với vĩ
độ 22°22'B, kinh độ 102°09'Đ
● Điểm cực Đông: tại xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hoà, với
vĩ độ 12°40′, kinh độ 109°24'Đ
Lý thuyết Hệ thống kinh, vĩ tuyến. Tọa độ địa lí
1. Hệ thống kinh, vĩ tuyến
- Kinh tuyến là những nửa đường tròn nối hai cực trên bề mặt quả Địa cầu.
- Vĩ tuyến là những vòng tròn bao quanh quả Địa cầu và vuông góc với các kinh tuyến.
- Kinh tuyến gốc là đường đi qua đài thiên văn Grin-Uýt ở ngoại ô Luân Đôn -
thủ đô nước Anh (đánh số độ là 0o).
• Dựa vào kinh tuyến gốc (kinh tuyến 0°) và kinh tuyến 180° đối diện để
nhận biết kinh tuyến đông, kinh tuyến tây.
• Dựa vào vĩ tuyến gốc (Xích đạo) để biết vĩ tuyến bắc, vĩ tuyến nam.
• Các kinh tuyến có độ dài bằng nhau. Các vĩ tuyến có độ dài khác nhau. 4
2. Kinh độ, vĩ độ và toạ độ địa lí
• Kinh độ của một điểm là số độ chỉ khoảng cách từ kinh tuyến đi qua điểm
đó tới kinh tuyến gốc.
• Vĩ độ của một điểm là số độ chỉ khoảng cách từ vĩ tuyến đi qua địa điểm
đó đến vĩ tuyến gốc.
• Tọa độ địa lí của một điểm là nơi giao nhau giữa kinh độ và vĩ độ của điểm đó. 5
Câu hỏi trắc nghiệm Lịch sử 6 Bài 1: Hệ thống kinh, vĩ tuyến. Tọa độ địa lí
Câu 1. Các đường nối liền hai điểm cực Bắc và cực Nam trên bề mặt quả Địa Cầu là những đường A. kinh tuyến. B. kinh tuyến gốc. C. vĩ tuyến. D. vĩ tuyến gốc. Đáp án: A
Câu 2. Trên quả Địa Cầu có mấy điểm cực? A. 1. B. 2. 6 C. 3. D. 4. Đáp án: B
Câu 3. Những vòng tròn trên quả Địa Cầu vuông góc với các kinh tuyến là những đường A. kinh tuyến. B. kinh tuyến gốc. C. vĩ tuyến. D. vĩ tuyến gốc. Đáp án: C
Câu 4. Vĩ tuyến gốc chính là A. chí tuyến Bắc. B. Xích đạo. C. chí tuyến Nam. D. hai vòng cực. Đáp án: B 7