Giải GDCD 7 Bài 1: Tự hào về truyền thống quê hương | Chân trời sáng tạo

GDCD 7 Bài 1: Tự hào về truyền thống quê hương
Chân trời sáng tạo
Mở đầu trang 5 SGK GDCD 7 Chân trời sáng tạo
Em hãy cho biết những câu ca dao dưới đây thể hiện truyền thống nào của dân tộc Việt Nam?
1. Chẳng thơm cũng thể hoa nhài
Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An.
2. Ai về Bình Định mà coi
Con gái Bình Định cầm roi đi quyền. (Ca dao) Hướng dẫn trả lời:
- Câu 1: thể hiện niềm tự hào về nếp sống thanh lịch của người Tràng An.
- Câu ca dao 2: thể hiện thể hiện tinh thần yêu nước, thượng võ của người phụ nữ
Bình Định (nói riêng) và người dân Bình Định (nói chung).
Khám phá trang 5, 6 SGK GDCD 7
1. Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi:
Câu hỏi trang 6 SGK GDCD 7
- Em hãy cho biết những địa danh trên gắn với truyền thống gì?
- Ngoài truyền thống trên, còn truyền thống nào của quê hương mà em biết? Hướng dẫn trả lời:
- Thông tin 1: Làng gốm Bát Tràng gắn với truyền thống cần cù lao động.
- Thông tin 2: Vùng đất Phú Thọ gắn với truyền thống yêu thương, đoàn kết, đùm
bọc lẫn nhau, ý thức về cội nguồn.
- Thông tin 3: Ngệ An gắn với truyền thống cách mạng, lịch sử, yêu nước.
Ngoài ra, quê hương em còn rất nhiều truyền thống tốt đẹp đáng tự hào khác như:
+ Truyền thống bất khuất chống giặc ngoại xâm.
+ Truyền thống nhân nghĩa.
+ Truyền thống hiếu học.
+ Truyền thống tôn sư trọng đạo.
+ Truyền thống hiếu thảo.
2. Em hãy quan sát các bức tranh sau và thực hiện yêu cầu.
Câu hỏi trang 7 SGK GDCD 7
- Cho biết các bạn trong những bức tranh trên đã làm gì để giữ gìn, phát huy truyền thống quê hương.
- Nêu suy nghĩ của em về một truyền thống văn hóa, yêu nước, chống giặc ngoại xâm ở địa phương.
- Nêu những việc em đã làm để giữ gìn và phát huy truyền thống quê hương. Hướng dẫn trả lời:
- Các hoạt động của bạn nhỏ thông qua các bức tranh là:
+ Tranh 1: Các bạn nhỏ đang giao lưu với nghệ nhân đờn ca tài tử ngay ở trong trường học.
+ Tranh 2: Bạn nhỏ đang cùng với bố mẹ tự tay làm các sản phẩm truyền thống từ
mây, tre, nứa… để phục vụ cho việc kinh doanh, buôn bán, giữ gìn được các truyền thống của quê hương.
+ Tranh 3: Bạn nhỏ chuẩn bị những bức hình và giới thiệu những truyền thống của
quê phương, đất nước mình cho cô giáo và các bạn trong lớp học nghe.
+ Tranh 4: Các bạn nhỏ nhận giấy khen thưởng cho cuộc thi quảng bá, tuyên truyền quê hương trên internet.
- Suy nghĩ của bản thân về một truyền thống văn hóa, yêu nước, chống giặc ngoại xâm ở địa phương:
Truyền thống yêu nước là một trong những truyền thống vô cùng đáng quý của Việt
Nam ta nói chung và của quê hương em nói riêng. Ngày nay tinh thần yêu nước vẫn
được thể hiện rất rõ. Thế hệ trẻ luôn luôn cố gắng học tập để trở thành người có ích
cho đất nước, đưa đất nước “sánh vai với các cường quốc năm châu”. Người nông
dân thì hăng say lao động sản xuất, người giáo viên miệt mài bên trang giáo án bồi
dưỡng những chủ nhân tương lai của đất nước…Mỗi người mỗi thế mạnh, mỗi lĩnh
vực, mỗi nhiệm vụ khác nhau nhưng tựu chung lại đều hướng đến việc gìn giữ, kế
thừa và phát huy các truyền thống tốt đẹp của quê hương mình.
- Những việc bản thân đã làm để giữ gìn và phát huy truyền thống quê hương:
+ Cố gắng học tập tốt, rèn luyện về phẩm chất đạo đức, lối sống.
+ Luôn đoàn kết với các bạn trong lớp, nghe lời ông bà, bố mẹ…
+ Quảng bá, giới thiệu với bạn bè và mọi người về mảnh đất của mình.
+ Giới thiệu về nghề truyền thống của gia đình.
+ Luôn tự hào về quê hương của mình.
+ Phê phán, lên án những hành vi gây tổn hại đến truyền thống tốt đẹp của quê hương.
3. Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Trả lời câu hỏi 1 trang 7 SGK GDCD 7 Trường hợp 1
Trong cuộc thi “Tiếng hát học đường” toàn quốc, H đã thể hiện xuất sắc bài dân ca
và được trao giải “Thí sinh được yêu thích nhất” do khán giả bình chọn. Nhiều ý kiến
cho rằng: “H phải rất yêu dòng nhạc dân ca thì mới có thể hát hay và truyền cảm được như vậy.”
Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao? Hướng dẫn trả lời:
- Ý kiến: Đồng tính với ý kiến trên.
- Giải thích: Vì H có yêu, tìm hiểu kỹ dòng nhạc dân ca thì mới thể hiện được hay và
truyền cảm. Qua đó, H còn giới thiệu được dòng nhạc này đến với mọi người, càng
làm thể hiện được tình yêu của H với dòng nhạc đó.
Trả lời câu hỏi 2 trang 8 SGK GDCD 7 Trường hợp 2
Nhà trường tổ chức cho học sinh đến tham quan bảo tàng. Khi nghe thuyết minh và
xem những hình ảnh được trưng bày, B cảm thấy biết ơn, kính phục các thế hệ cha
ông đi trước đã anh dũng, bất khuất đấu tranh để giữ làng, giữ nước. B tự hứa sẽ
học tập tốt để noi gương các thế hệ đi trước.
- Em có nhận xét gì về suy nghĩ của bạn B?
- Em sẽ làm gì để giữ gìn, phát huy truyền thống của quê hương? Hướng dẫn trả lời:
- Nhận xét: B đã có những suy nghĩ đúng đắn, tự hào và biết ơn, kính phục với
những gì mà cha ông đã làm để gìn giữ quê hương, đất nước. Qua đó, B còn thể
hiện được truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đáng là tấm gương cho các bạn khác noi theo.
- Những việc làm của bản thân để gìn giữ, phát huy truyền thống của quê hương.
+ Luôn tự hào về quê hương của mình.
+ Giới thiệu những truyền thống tốt đẹp của quê hương cho mọi người, bạn bè quốc tế biết.
+ Ngăn chặn, phê phán những hành vi xấu làm ảnh hưởng đến truyền thống của quê hương
Trả lời câu hỏi 3 trang 8 SGK GDCD 7 Trường hợp 3
H cho rằng: “Múa rối nước không còn phù hợp với cuộc sống hiện đại”. Do vậy, H
không dành thời gian tìm hiểu và thờ ơ trước các hoạt động giữ gìn, phát huy truyền
thống này do nhà trường và địa phương tổ chức.
Em đồng tình với ý kiến của bạn H không? Vì sao? Em sẽ ứng xử thế nào nếu bạn
bè, người thân có những biểu hiện như trên? Hướng dẫn trả lời:
- Em không đồng tình với ý kiến của H vì bất kì một môn nghệ thuật nào do cha ông
sáng tạo ra đều là nét văn hóa truyền thống của dân tộc, vì vậy cần được bảo tồn và phát huy giá trị.
- Nếu bạn bè, người thân của em có biểu hiện nêu trên em sẽ giải thích cho mọi người hiểu về:
+ Lịch sử hình thành và phát triển của nghệ thuật múa rối nước.
+ Đặc trưng nghệ thuật và những giá trị văn hóa của múa rối nước.
+ Khuyên mọi người tham gia các hoạt động giữ gìn, phát huy truyền thống múa rối
nước do nhà trường hoặc địa phương tổ chức.
Luyện tập trang 9 SGK GDCD 7
1. Em hãy đọc các tình huống sau và trả lời câu hỏi
Luyện tập 1 trang 9 GDCD 7
Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi:
M sinh ra và lớn lên ở một vùng đất có truyền thống yêu nước với môn võ | truyền
thống độc đáo, được nhiều người biết đến. Tại đây, các câu lạc bộ võ thuật cổ
truyền hoạt động sôi nổi với nhiều bạn trẻ tham gia. Khi bạn bè mời gia nhập câu lạc
bộ, M cho rằng: “Học vẽ làm gì cho phí thời gian, ngày nay người ta đã có nhiều vũ khí hiện đại rồi”.
- Nếu là bạn của M, em sẽ nói gì với M?
- Em cần làm gì để tránh các biểu hiện đi ngược lại hay thiếu tôn trọng truyền thống quê hương? Hướng dẫn trả lời:
- Nếu là bạn của M, em sẽ nói với bạn: M phải luôn tôn trọng, gìn giữ và phát huy
những truyền thống tốt đẹp của quê hương. M nên cảm thấy tự hào khi quê hương
mình có bộ môn võ thuật nổi tiếng, được nhiều người biết đến. Và mỗi bộ môn nghệ
thuật nó có những đặc điểm riêng biệt của nó, sẽ rất có lợi cho bản thân trong cuộc
sống. Các vũ khí dù có hiện đại đến đâu thì cũng không thể thay thế được các bộ môn truyền thống.
- Các việc làm để tránh các biểu hiện đi ngược lại hay thiếu tôn trọng truyền thống quê hương:
+ Tìm hiểu các truyền thống tốt đẹp của quê hương.
+ Giới thiệu cho bạn bè về những gì tốt đẹp được lưu giữ ngay ở quê hương mình.
+ Mời bạn bè tham gia các môn nghệ thuật truyền thống của quê hương.
Luyện tập 2 trang 10 GDCD 7
- Em sẽ nói gì với Lan?
- Em sẽ quảng bá truyền thống quê hương em như thế nào? Hướng dẫn trả lời:
- Lời nói với Lan: Tớ cảm thấy vinh dự khi được biết đến làng nghề nặn tò he nổi
tiếng của quê hương cậu. Tớ thấy cậu rất yêu các nghề truyền thống của quê
hương cậu. Tớ cũng mong muốn được tham gia cùng với cậu để tìm hiểu và giới
thiệu nghề nặn tò he với mọi người.
- Việc làm của bản thân mình để quảng bá truyền thống quê hương:
+ Chụp lại các bức hình về làng nghề truyền thống và giới thiệu cho bản bè, mọi người cùng biết.
+ Làm những video ngắn để đăng tải trên các trang mạng xã hội như yotube,
facebook… cho mọi người cùng xem.
+ Viết bài văn ngắn để giới thiệu các nghề truyền thống của quê hương. Luyện tập Luyện tập 3
Trả lời câu hỏi trang 10 SGK GDCD 7 – Chân trời sáng tạo
2. Em hãy sắm vai và xử lý các tình huống sau:
Luyện tập 5 trang 10 GDCD lớp 7:
Em hãy sắm vai và xử lí các tình huống sau. Hướng dẫn trả lời:
- Tình huống 1: B sẽ nói với N rằng: Theo tớ, có nhiều cách để thể hiện tình yêu
quê hương khác nhau. Uớc mơ của N rất đáng được biểu dương và tôn trọng. Tuy
nhiên, thi vào trường quân đội không phải là hành động duy nhất để thể hiện tình
yêu quê hương đất nước.
- Tình huống 2: H sẽ nói với bạn rằng: Chủ đề Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là
một trong những chủ đề thể hiện truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc ta. Bất cứ
một truyền thống nào của dân tộc cũng đều rất đáng được tôn trọng và được mọi
người biết đến. Chúng mình hãy suy nghĩ và thống nhất lại chủ đề dự thi nhé.
Vận dụng trang 10 SGK GDCD 7
Câu hỏi 1 trang 10 SGK GDCD 7
1. Em hãy cùng các bạn trong nhóm/ tổ làm một tập san, gồm: các hình ảnh, nhân
vật, câu chuyện về truyền thống văn hóa, yêu nước, chống giặc ngoại xâm của quê hương. Hướng dẫn trả lời: - Một số hình ảnh: Gợi ý:
- Em sưu tầm các hình ảnh về các truyền thống tốt đẹp của quê hương em nói riêng
và của đất nước Việt Nam ta nói chung để làm tư liệu cho quyển tập san.
- Sau đó viết nên các câu chuyện ngắn về những nhân vật, sự kiện về các truyền
thống đó để tuyên truyền đến với mọi người.
Ví dụ: Em có thể làm tập san về truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta:
- Em có thể kể về 10 trận đánh nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam gồm các trận: Trận
Bạch Đằng năm 938; trận Như Nguyệt năm 1077; trận Đông Bộ Đầu năm 1288; trận
Bạch Đằng năm 1288; trận Chi Lăng - Xương Giang năm 1427; trận Rạch Gầm -
Xoài Mút năm 1785; trận Ngọc Hồi - Đống Đa năm 1789; Chiến dịch Điện Biên Phủ
năm 1954; Điện Biên Phủ trên không năm 1972; Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975.
- Sưu tầm các hình ảnh về trận chiến và các nhân vật trong các trận chiến đó.
- Câu chuyện về truyền thống văn hóa, yêu nước, chống giặc ngoại xâm của quê hương:
Thực tiễn dựng nước và các truyền thuyết, truyện cổ tích về nguồn gốc con cháu
Rồng Tiên, Sơn Tinh, Thủy Tinh, Thánh Gióng đã làm rõ cơ sở của truyền thống quý
báu, giàu bản sắc của dân tộc Việt Nam. Đó là nền tảng sức mạnh mở đầu cho sự
nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
Câu hỏi 2 trang 10 SGK GDCD 7
Em hãy làm việc theo nhóm để lập dự án tuyên truyền về những truyền thống tốt đẹp của quê hương em.
Gợi ý: Em cùng các bạn lập nhóm để cùng nhau tuyên truyền truyền về những
truyền thống tốt đẹp của quê hương đến với mọi người xung quanh bằng các hình
thức như vẽ tranh, viết báo, xây dựng trang web,...