I. Hệ sinh dục
Đọc thông tin trên kết hợp với quan sát Hình 40.1 và 40.2 để thực hiện
yêu cầu và trả lời câu hỏi sau:
 Trình bày chức năng của các cơ quan sinh dục nam và nữ.
 Tinh hoàn nằm trong bìu có thuận lợi gì cho việc sản sinh tinh trùng? Trả lời:
* Chức năng của các cơ quan sinh dục nam và nữ:
Cơ quan Chức năng Tinh
Là nơi sản sinh ra tinh trùng. hoàn
Mào tinh Là nơi tinh trùng tiếp tục phát triển và hoàn thiện về cấu tạo.
Cơ quan Ống dẫn Giúp tinh trùng di chuyển đến túi tinh. sinh dục tinh nam
Túi tinh Chứa và nuôi dưỡng tinh trùng.
Ống đái Là con đường giúp tinh dịch phóng ra ngoài. Dương Chứa ống đái. vật Tuyến
Tiết dịch màu trắng hòa với tinh trùng từ túi tinh phóng ra
tiền liệt tạo thành tinh dịch. Tuyến
Tiết dịch nhờn có tác dụng rửa niệu đạo và làm giảm tính hành
acid của dịch âm đạo, đảm bảo sự sống sót của tinh trùng. Buồng
Sản xuất trứng và tiết hormone sinh dục nữ. trứng
Ống dẫn Đón trứng, là nơi diễn ra sự thụ tinh, vận chuyển trứng hoặc
Cơ quan trứng hợp tử xuống tử cung. sinh dục Tử cung nữ
Nuôi dưỡng thai nhi phát triển.
Là nơi tiếp nhận tinh trùng và là đường ra của trẻ sơ sinh. Có
Âm đạo tuyến sinh dục phụ như tuyến tiền đình tiết dịch nhờn để bôi
trơn âm đạo và ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập.
* Tinh hoàn nằm trong bìu giúp tạo điều kiện nhiệt độ thích hợp (khoảng
35 o C) cho quá trình sản sinh tinh trùng: Bìu nằm ngoài cơ thể nên có thể
giúp giữ cho nhiệt độ của tinh hoàn thấp hơn nhiệt độ của cơ thể. Nhiệt
độ của tinh hoàn trong bìu được quân bình ở mức khoảng 35 o C bởi sự
co thắt và dãn của cơ bìu và lớp cân Dartos: Nếu nhiệt độ bên ngoài lạnh
thì tinh hoàn sẽ được kéo lên gần ổ bụng, nếu nhiệt độ môi trường nóng
thì tinh hoàn sẽ được thả lỏng xuống. II. Thụ tinh và thụ thai
Em hãy phân biệt thụ tinh và thụ thai. Trả lời:
Phân biệt thụ tinh và thụ thai: Tiêu Thụ tinh Thụ thai chí
Thụ thai là quá trình phôi di chuyển Khái
Thụ tinh là quá trình tinh trùng kết đến tử cung và bám vào niêm mạc tử
niệm hợp với trứng tạo thành hợp tử. cung để làm tổ.
Trong ống dẫn trứng (thường là ở
Vị trí khoảng 1/3 phía ngoài của ống dẫn Trong tử cung. diễn ra trứng).
Trứng phải gặp được tinh trùng. Điều
Hợp tử phải bám và làm tổ được ở lớp
Tinh trùng phải chui được vào bên kiện niêm mạc tử cung. trong trứng.
III. Hiện tượng kinh nguyệt và các biện pháp tránh thai
Dựa vào thông tin trong Hình 40.4, em hãy mô tả sự thay đổi độ dày niêm
mạc tử cung trong chu kì kinh nguyệt. Theo em, sự thay đổi này có ý nghĩa gì? Trả lời:
- Sự thay đổi độ dày niêm mạc tử cung trong chu kì kinh nguyệt:
+ Ở giai đoạn bắt đầu chu kì kinh nguyệt (khoảng ngày 1 đến ngày 5 của
chu kì), lớp niêm mạc tử cung bị bong ra → lớp niêm mạc tử cung mỏng dần.
+ Ở giai đoạn tiếp theo (khoảng ngày 6 đến ngày 28 của chu kì), lớp niêm
mạc của tử cung phát triển dày lên dần → lớp niêm mạc tử cung dày nhất vào cuối của chu kì.
- Ý nghĩa của sự thay đổi độ dày niêm mạc tử cung trong chu kì kinh
nguyệt: Niêm mạc tử cung có vai trò quan trọng khi thụ thai, vì đây là nơi
làm tổ của trứng sau khi đã thụ tinh. Niêm mạc tử cung quá dày hoặc
mỏng quá cũng là yếu tố bất lợi cho sự làm tổ và phát triển của phôi thai.
Do đó, sự thay đổi độ dày niêm mạc tử cung trong chu kì kinh nguyệt đảm
bảo niêm mạc có độ dày thích hợp (không quá mỏng cũng không quá dày)
cho sự làm tổ và phát triển của phôi thai. Trong đó, sự tăng độ dày niêm
mạc sau giai đoạn hành kinh tạo cho niêm mạc tử cung chứa đầy chất dinh
dưỡng, sẵn sàng cung cấp cho trứng được thụ tinh khi di chuyển vào làm tổ trong buồng tử cung.
IV. Một số bệnh lây truyền qua đường sinh dục và bảo vệ sức khỏe sinh sản vị thành niên
Câu 1: Bảo vệ sức khỏe sinh sản vị thành niên có ý nghĩa gì? Trả lời:
Bảo vệ sức khỏe sinh sản vị thành niên có ý nghĩa giúp sức khỏe về thể
chất, tinh thần và hoạt động của cơ quan sinh dục ở tuổi vị thành niên
khỏe mạnh, từ đó, đảm bảo tương lai sự nghiệp của trẻ, góp phần nâng
cao chất lượng dân số.
Câu 2: Em có thể vận dụng những kiến thức về sinh sản để bảo vệ sức
khỏe bản thân như thế nào? Trả lời:
Em có thể vận dụng những kiến thức về sinh sản để bảo vệ sức khỏe bản thân bằng cách:
- Tìm hiểu thông tin về sức khỏe sinh sản từ nguồn kiến thức đáng tin cậy.
- Nâng cao sức khỏe, vệ sinh cá nhân và cơ quan sinh dục đúng cách, sinh
hoạt điều độ, tập thể dục thường xuyên, chế độ dinh dưỡng hợp lí nhằm
nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
- Không sử dụng các chất kích thích, không xem phim ảnh, website không
phù hợp để tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
- Có hành vi đúng mực với người khác giới, giữ tình bạn trong sáng, giúp
đỡ nhau cùng tiến bộ và giảm nguy cơ bị xâm hại.
- Không nên quan hệ tình dục để tránh mang thai ngoài ý muốn, mắc các
bệnh lây truyền qua đường sinh dục và vi phạm pháp luật.