Giải Khoa học tự nhiên 8 bài 39: Da và điều hòa thân nhiệt ở người | Kết nối tri thức

Giải Khoa học tự nhiên 8 KNTT bài 39: Da và điều hòa thân nhiệt ở người bao gồm hướng dẫn giải chi tiết cho các câu hỏi trong sách giáo khoa Khoa học tự nhiên 8 kết nối tri thức, giúp các em củng cố kiến thức được học.

I. Da ngưi
1. Cấu tạo và chức năng của da
Câu 1: Quan sát Hình 39.1, em hãy xác định các thành phần của lớp
biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da.
Tr li:
- Các thành phần của lớp biểu bì: tầng sừng, tầng t bào sng.
- Các thành phần của lớp bì: thụ quan, cơ co chân lông, tuyn mồ hôi,
lông và bao lông, mạch máu, tuyn nhờn, dây thần kinh.
- Các thành phần của lớp mỡ dưới da: các t bào mỡ.
Câu 2: Nêu chức năng các thành phần của da.
Tr li:
Chức năng các thành phần của da:
Lp biu bì có chc năng bảo v cơ thể, chng lại các tia t ngoại,
tránh s xâm nhp của vi sinh vật từ môi trường bên ngoài, ngăn
ngừa sự mt nước của cơ thể.
Lớp bì gip giảm sự tác đng từ bên ngoài và làm lành vt thương,
gip nuôi dưỡng biểu bì, loại b cht thải.
Lp m ới da có chức năng cách nhiệt, tạo lớp đệm bảo vệ chng
ảnh hưởng cơ học t môi trường và đóng vai tr như mt nguồn dự
tr năng lưng.
2. Một số bệnh về da và bảo vệ da
Câu 1: Vì sao nói gi gìn vệ sinh môi trường cũng là mt biện pháp bảo
vệ da?
Tr li:
Gi gìn vệ sinh môi trường cũng là mt biện pháp bảo vệ da vì: Da là b
mt lớn nht trên cơ thể tip xc trực tip với môi trường; da có chức
năng điu ha thân nhiệt, che chn cho các b phận bên trong cơ thể.
Nu môi trường bị ô nhim s dn đn da bị nhim khun, nhim đc,
gây nên các bệnh v da, dn đn ảnh hưởng đn việc thực hiện chức
năng của da (v dụ, các l chân lông bị bịt tc gây ảnh hưởng đn việc
ta nhiệt của cơ thể).
Câu 2: Vận dụng nhng hiểu bit v da, nêu các biện pháp chăm sóc,
bảo vệ và trang điểm da an toàn.
Tr li:
Các biện pháp chăm sóc, bảo vệ và trang điểm da an toàn:
Tránh làm da bị tn thương.
V sinh cơ thể sch s, đc biệt là nhng vng tip xc trực tip với
môi trường như tay, mt.
Che chn da hoc s dụng kem chng nng khi tip xc với ánh nng
mt trời để da không bị tn thương do tia UV.
Không nên lm dụng mĩ phm và cn v sinh da sch s sau khi trang
đim.
Gi tinh thn lc quan, sinh hoạt điu đ, ăn nhiu rau xanh và b
sung vitamin, cht khoáng; ung đủ nước.
Gi v sinh môi trường để tránh mc các bnh ngoài da.
3. Một số thành tựu ghép da trong y học
Em hãy tìm hiểu và nêu mt s thành tựu ghép da trong y học.
Tr li:
Mt s thành tựu ghép da trong y học:
Ngày 16/05/1965, viện Quân y 103 đã thành công khi dng da ch
ghép lên mt din bng sâu 10% mt người ph n.
Bệnh viện Bng Quc gia đã nghiên cứu, x l và s dụng da ch
tươi, da ch đông khô tiệt trng bng tia Gamma hoc s dụng trung
bì da heo tươi, da heo đông khô ở đ lạnh sâu để ghép da, điu trị vt
bng cho người bệnh.
Gần đây, công nghệ nhân nuôi t bào si đưc chuyển giao từ Nga và
Singapore gip Bệnh viện Bng Quc gia thành công trong việc cy
nguyên bào si trong nghiên cứu và điu trị bng.
II. Điu hòa thân nhit ngưi
Câu 1: Duy trì n định thân nhiệt ở người có vai tr gì? Nêu các cơ ch
duy trì thân nhiệt ở người.
Tr li:
- Vai tr của việc duy trì n định thân nhiệt ở người: Thân nhiệt đưc
duy trì n định quanh mt giá trị nht định ngay cả khi nhiệt đ môi
trường cao hơn hoc thp hơn nhiệt đ cơ thể s gip các quá trình sng
trong cơ thể din ra bình thường. Nu thân nhiệt hạ xung dưới 35 oC
hoc tăng lên trên 38 oC thì tim, hệ thần kinh và cơ quan khác có thể bị
ri loạn, ảnh hưởng đn các hoạt đng sng của cơ thể.
- Các cơ ch duy trì thân nhiệt:
+ Cơ ch thần kinh: Sự tăng, giảm quá trình dị hóa để điu tit sự sinh
nhiệt, cng với các phản ứng co và dãn mạch máu, tit mồ hôi, co cơ
chân lông,… để điu khiển quá trình ta nhiệt đu là các phản xạ đưc
thực hiện dưới sự điu khiển của hệ thần kinh.
+ Cơ ch thể dịch: Lưng hormone tit ra nhiu hay t làm quá trình
chuyển hóa tăng hoc giảm, góp phần duy trì n định thân nhiệt.
Câu 2: Trình bày vai tr của da và hệ thần kinh trong điu ha thân
nhiệt.
Tr li:
- Vai tr của da trong điu ha thân nhiệt: Da là cơ quan đóng vai tr
quan trọng nht trong điu hoà thân nhiệt. Khi trời nóng và khi lao đng
nng, mao mạch ở da dãn gip ta nhiệt nhanh, đồng thời, tăng cường
tit mồ hôi, mồ hôi bay hơi s ly đi mt lưng nhiệt của cơ thể. Khi trời
lạnh, mao mạch ở da co lại, cơ chân lông co để giảm sự ta nhiệt. Ngoài
ra, khi trời quá lạnh, cn có hiện tưng cơ co dãn liên tục gây phản xạ
run để sinh nhiệt.
- Vai tr của hệ thần kinh trong điu ha thân nhiệt: Sự tăng, giảm quá
trình phân giải các cht ở t bào để điu tit sự sinh nhiệt, cng với các
phản ứng co, dãn mạch máu dưới da; tăng, giảm tit mồ hôi; co, dui cơ
chân lông để điu tit sự ta nhiệt của cơ thể đu là phản xạ, chịu sự
điu khiển của hệ thần kinh. Như vậy, hệ thần kinh gi vai tr chủ đạo
trong hoạt đng điu ha thân nhiệt.
Câu 3: Cho nhng hoạt đng sau: trồng cây xanh, chng nóng cho nhà
ở, s dụng quạt, mc áo m, luyện tập thể dục, thể thao, s dụng điu
ha hai chiu. Hoạt đng nào có vai tr chng nóng, hoạt đng nào có
vai tr chng lạnh cho cơ thể?
Tr li:
- Hoạt đng có vai tr chng nóng cho cơ thể: trồng cây xanh, chng
nóng cho nhà ở, s dụng quạt, luyện tập thể dục thể thao, s dụng điu
ha hai chiu.
- Hoạt đng có vai tr chng lạnh cho cơ thể: mc áo m, luyện tập thể
dục, thể thao, s dụng điu ha hai chiu.
| 1/5

Preview text:

I. Da ở người
1. Cấu tạo và chức năng của da
Câu 1: Quan sát Hình 39.1, em hãy xác định các thành phần của lớp
biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da. Trả lời:
- Các thành phần của lớp biểu bì: tầng sừng, tầng tế bào sống.
- Các thành phần của lớp bì: thụ quan, cơ co chân lông, tuyến mồ hôi,
lông và bao lông, mạch máu, tuyến nhờn, dây thần kinh.
- Các thành phần của lớp mỡ dưới da: các tế bào mỡ.
Câu 2: Nêu chức năng các thành phần của da. Trả lời:
Chức năng các thành phần của da:
 Lớp biểu bì có chức năng bảo vệ cơ thể, chống lại các tia tử ngoại,
tránh sự xâm nhập của vi sinh vật từ môi trường bên ngoài, ngăn
ngừa sự mất nước của cơ thể.
 Lớp bì giúp giảm sự tác động từ bên ngoài và làm lành vết thương,
giúp nuôi dưỡng biểu bì, loại bỏ chất thải.
 Lớp mỡ dưới da có chức năng cách nhiệt, tạo lớp đệm bảo vệ chống
ảnh hưởng cơ học từ môi trường và đóng vai trò như một nguồn dự trữ năng lượng.
2. Một số bệnh về da và bảo vệ da
Câu 1: Vì sao nói giữ gìn vệ sinh môi trường cũng là một biện pháp bảo vệ da? Trả lời:
Giữ gìn vệ sinh môi trường cũng là một biện pháp bảo vệ da vì: Da là bề
mặt lớn nhất trên cơ thể tiếp xúc trực tiếp với môi trường; da có chức
năng điều hòa thân nhiệt, che chắn cho các bộ phận bên trong cơ thể.
Nếu môi trường bị ô nhiễm sẽ dẫn đến da bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc,
gây nên các bệnh về da, dẫn đến ảnh hưởng đến việc thực hiện chức
năng của da (ví dụ, các lỗ chân lông bị bịt tắc gây ảnh hưởng đến việc
tỏa nhiệt của cơ thể).
Câu 2: Vận dụng những hiểu biết về da, nêu các biện pháp chăm sóc,
bảo vệ và trang điểm da an toàn. Trả lời:
Các biện pháp chăm sóc, bảo vệ và trang điểm da an toàn:
 Tránh làm da bị tổn thương.
 Vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt là những vùng tiếp xúc trực tiếp với
môi trường như tay, mặt.
 Che chắn da hoặc sử dụng kem chống nắng khi tiếp xúc với ánh nắng
mặt trời để da không bị tổn thương do tia UV.
 Không nên lạm dụng mĩ phẩm và cần vệ sinh da sạch sẽ sau khi trang điểm.
 Giữ tinh thần lạc quan, sinh hoạt điều độ, ăn nhiều rau xanh và bổ
sung vitamin, chất khoáng; uống đủ nước.
 Giữ vệ sinh môi trường để tránh mắc các bệnh ngoài da.
3. Một số thành tựu ghép da trong y học
Em hãy tìm hiểu và nêu một số thành tựu ghép da trong y học. Trả lời:
Một số thành tựu ghép da trong y học:
 Ngày 16/05/1965, viện Quân y 103 đã thành công khi dùng da ếch
ghép lên một diện bỏng sâu 10% ở một người phụ nữ.
 Bệnh viện Bỏng Quốc gia đã nghiên cứu, xử lí và sử dụng da ếch
tươi, da ếch đông khô tiệt trùng bằng tia Gamma hoặc sử dụng trung
bì da heo tươi, da heo đông khô ở độ lạnh sâu để ghép da, điều trị vết bỏng cho người bệnh.
 Gần đây, công nghệ nhân nuôi tế bào sợi được chuyển giao từ Nga và
Singapore giúp Bệnh viện Bỏng Quốc gia thành công trong việc cấy
nguyên bào sợi trong nghiên cứu và điều trị bỏng.
II. Điều hòa thân nhiệt ở người
Câu 1: Duy trì ổn định thân nhiệt ở người có vai trò gì? Nêu các cơ chế
duy trì thân nhiệt ở người. Trả lời:
- Vai trò của việc duy trì ổn định thân nhiệt ở người: Thân nhiệt được
duy trì ổn định quanh một giá trị nhất định ngay cả khi nhiệt độ môi
trường cao hơn hoặc thấp hơn nhiệt độ cơ thể sẽ giúp các quá trình sống
trong cơ thể diễn ra bình thường. Nếu thân nhiệt hạ xuống dưới 35 oC
hoặc tăng lên trên 38 oC thì tim, hệ thần kinh và cơ quan khác có thể bị
rối loạn, ảnh hưởng đến các hoạt động sống của cơ thể.
- Các cơ chế duy trì thân nhiệt:
+ Cơ chế thần kinh: Sự tăng, giảm quá trình dị hóa để điều tiết sự sinh
nhiệt, cùng với các phản ứng co và dãn mạch máu, tiết mồ hôi, co cơ
chân lông,… để điều khiển quá trình tỏa nhiệt đều là các phản xạ được
thực hiện dưới sự điều khiển của hệ thần kinh.
+ Cơ chế thể dịch: Lượng hormone tiết ra nhiều hay ít làm quá trình
chuyển hóa tăng hoặc giảm, góp phần duy trì ổn định thân nhiệt.
Câu 2: Trình bày vai trò của da và hệ thần kinh trong điều hòa thân nhiệt. Trả lời:
- Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt: Da là cơ quan đóng vai trò
quan trọng nhất trong điều hoà thân nhiệt. Khi trời nóng và khi lao động
nặng, mao mạch ở da dãn giúp tỏa nhiệt nhanh, đồng thời, tăng cường
tiết mồ hôi, mồ hôi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể. Khi trời
lạnh, mao mạch ở da co lại, cơ chân lông co để giảm sự tỏa nhiệt. Ngoài
ra, khi trời quá lạnh, còn có hiện tượng cơ co dãn liên tục gây phản xạ run để sinh nhiệt.
- Vai trò của hệ thần kinh trong điều hòa thân nhiệt: Sự tăng, giảm quá
trình phân giải các chất ở tế bào để điều tiết sự sinh nhiệt, cùng với các
phản ứng co, dãn mạch máu dưới da; tăng, giảm tiết mồ hôi; co, duỗi cơ
chân lông để điều tiết sự tỏa nhiệt của cơ thể đều là phản xạ, chịu sự
điều khiển của hệ thần kinh. Như vậy, hệ thần kinh giữ vai trò chủ đạo
trong hoạt động điều hòa thân nhiệt.
Câu 3: Cho những hoạt động sau: trồng cây xanh, chống nóng cho nhà
ở, sử dụng quạt, mặc áo ấm, luyện tập thể dục, thể thao, sử dụng điều
hòa hai chiều. Hoạt động nào có vai trò chống nóng, hoạt động nào có
vai trò chống lạnh cho cơ thể? Trả lời:
- Hoạt động có vai trò chống nóng cho cơ thể: trồng cây xanh, chống
nóng cho nhà ở, sử dụng quạt, luyện tập thể dục thể thao, sử dụng điều hòa hai chiều.
- Hoạt động có vai trò chống lạnh cho cơ thể: mặc áo ấm, luyện tập thể
dục, thể thao, sử dụng điều hòa hai chiều.