Giải Kinh tế và Pháp luật 10 bài 14: Quốc hội, chủ tịch nước, chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam CTST

Xin giới thiệu bài Giải Kinh tế và Pháp luật 10 bài 14: Quốc hội, chủ tịch nước, chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam CTST vừa được chúng tôi sưu tầm và xin gửi tới bạn đọc cùng tham khảo. Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm nhiều tài liệu để học tập tốt hơn môn KTPL 10 nhé. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết bài viết dưới đây.

Thông tin:
10 trang 9 tháng trước

Bình luận

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận.

Giải Kinh tế và Pháp luật 10 bài 14: Quốc hội, chủ tịch nước, chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam CTST

Xin giới thiệu bài Giải Kinh tế và Pháp luật 10 bài 14: Quốc hội, chủ tịch nước, chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam CTST vừa được chúng tôi sưu tầm và xin gửi tới bạn đọc cùng tham khảo. Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm nhiều tài liệu để học tập tốt hơn môn KTPL 10 nhé. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết bài viết dưới đây.

66 33 lượt tải Tải xuống
Gii Kinh tế và Pháp lut 10 bài 14: Quc hi,
ch tịch nước, chính ph c Cng hòa xã hi
ch nghĩa Việt Nam
M đầu trang 88 Kinh tế Pháp lut 10: Em hãy ch ra mt s hoạt đng ca Quc
hi, Ch tch nưc, Chính ph mà em biết.
Li gii:
- Mt s hot đng ca Quc hi, Ch tịch nưc, Chính ph
+ Quc hi: Son tho Hiến pháp sửa đổi Hiến pháp, m lut sửa đổi lut, quyết
định các vấn đề quan trng ca đất nước,…
+ Ch tịch nước: Tiếp đón các phái đoàn của các nước, quyết định phong, thăng, giáng,
c quân hàm cấp ng, chuẩn đô đốc, phó đô đốc, đô đc hi quân; b nhim, min
nhim, cách chc Tng tham mưu trưởng, Ch nhim Tng cc chính tr Quân đội nhân
dân Việt Nam,…
+ Chính ph: quyết định chương trình hot động hàng năm của Chính ph, các d án lut,
pháp lnh các d án khác trình Quc hi hoc Ủy ban thường v Quc hi; d án
chiến lược, quy hoch, kế hoch phát trin kinh tế - hi ngn hn dài hn, các công
trình quan trng, d toán ngân sách nhà nưc; các chính sách c th phát trin kinh tế - xã
hi, tài chính, quốc phòng, an ninh, đi ngoại,
1. Quc hội nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam
Câu hi trang 89 Kinh tế và Pháp lut 10: Chc năng ca Quc hi trong các thông tin
trên đưc th hin qua nhng hot đng gì?
Li gii:
Chc năng ca Quc hi trong các thông tin trên đưc th hin qua nhng hot đng:
+ Thông qua Hiến pháp nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam.
+ Thông qua các văn bn lut.
+ Phê duyt, thông qua, giám sát các Ngh quyết: Ngh quyết s 52/2017/QH14, ngh
quyết v Kế hoch phát trin kinh tế - hi 5 năm 2021-2025, ngh quyết v Chương
trình giám sát và thành lập 02 Đoàn giám sát chuyên đề ca Quc hội năm 2022.
Câu hi trang 89 Kinh tế Pháp lut 10: Quc hội nước Cng hòa hi ch nghĩa
Vit Nam bao gm các chc năng nào?
Li gii:
- Chc năng ca Quc hi nưc Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam
+ Chức năng lập hiến, lập pháp: quan thông qua, sửa đổi, b sung Hiến pháp, các
lut.
+ Chức năng quyết định các vấn đề quan trng của đất nước: quyết định nhng chính
sách bản v đối ni đối ngoi; nhim v kinh tế - hi, quc phòng - an ninh ca
đất nước; xây dng, cng c phát trin b máy nhà nước các vấn đề quan trng
khác.
+ Chc năng giám sát ti cao: Giám sát vic tuân theo Hiến pháp, lut ngh quyết ca
Quc hi; giám sát hot đng ca Ch tịch nưc, Ủy ban thường v Quc hội,
Câu hi trang 90 Kinh tế Pháp lut 10: Em hãy đọc các thông tin sau thc hin
yêu cu.
Thông tin 1:
- Chia s hiu biết ca em v cơ cấu t chc ca Quc hi.
- Em hãy v sơ đồ th hiện cơ cấu t chc ca Quc hi.
Thông tin 2:
- Hãy cho biết Quc hi hot động như thế nào.
- Nêu cách hiu ca em v chế độ làm vic theo hi ngh quyết định theo đa s ca
Quc hi.
Li gii:
* Thông tin 1:
- Cơ cấu t chc ca Quc hi:
+ Căn cứ theo quy định ca pháp lut thì Quc hội có cấu t chc bao gm: y ban
thưng v Quc hi; Hi đng dân tc và các y ban ca Quc hi.
+ Ủy ban thường v Quc hi bao gm: Ch tch Quc hi, các Phó Ch tch Quc hi
các y viên Ủy ban thường v Quc hi do Ch tch Quc hi làm Ch tch các
Phó Ch tch Quc hi làm Phó Ch tch. Thành viên ca Ủy ban thường v Quc hi
đại biu Quc hi hoạt động chuyên trách không đồng thi thành viên Chính ph.
S Phó ch tch Quc hi s y viên Ủy ban thưng v Quc hi do Quc hi quyết
định.
+ Hội đồng dân tc các y ban ca Quc hội: cấu t chc ca Hội đồng dân tc
bao gm: Ch tch, các Phó Ch tch, y viên thưng trc, y viên chuyên trách các
y viên khác. y ban ca Quc hi gm Ch nhim, các Phó Ch nhim, y viên
thưng trc, y viên chuyên trách các y viên khác. Ch tch Hi đng dân tc, Ch
nhim y ban ca Quc hi do Quc hi bu. Các Phó Ch tch, Ủy viên thưng trc,
y viên chuyên trách và các y viên khác ca Hội đồng dân tc; các Phó Ch nhim, y
viên thường trc, y viên chuyên trách các y viên khác ca y ban do y ban
thưng v Quc hi phê chun.
- Sơ đồ cơ cấu t chc ca Quc hi:
*Thông tin 2:
- Hot đng ca Quc hi:
+ Quc hi làm vic theo chế độ hi ngh quyết định theo đa số. Quc hi hp công
khai, thường l mỗi năm 2 kì hoặc có th hp kín trong những trưng hp cn thiết.
+ Quc hi tho lun quyết định theo đa s các vấn đề thuc nhim v, quyn hn ca
mình quyết định các vấn đề ti phiên hp bng biu quyết. Đại biu Quc hi
quyn biu quyết tán thành hoc không tán thành, hoc không biu quyết.
- Chế độ làm vic theo hi ngh tc Quc hi s thc hin các nhim v ca mình
thông qua vic m các hi ngh. Các hi ngh đó sẽ được m công khai hoc th hp
kín trong các trường hp cn thiết.
- Quc hi quyết định theo đa s tc là Quc hi tiến hành tho lun và quyết đnh theo
đa s các vấn đ thuc nhim v, quyn hn ca mình. Quc hi quyết định các vấn đề
ti phiên hp bng biu quyết. Đại biu Quc hi quyn biu quyết tán thành hoc
không tán thành, hoc không biu quyết.
2. Ch tịch nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam
Câu hi trang 91 Kinh tế Pháp lut 10: Em hãy đọc các thông tin dưới đây và tr li
câu hi: Trong nhim 2016 - 2021, Ch tch nước đã thực hin hiu qu nhim v,
quyn hạn theo quy định ca Hiến pháp các nhim v do B Chính trị, Ban thư
phân ng, góp phn tích cực cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thc hin thng li
Ngh quyết Đại hi XII, các ch trương, đưng li của Đảng, chính sách, pháp lut ca
Nhà nưc và các Ngh quyết ca Quc hi khóa XIV.
Căn cứ các ngh quyết ca Quc hi, Ch tịch nước đã kết quyết đnh b nhim 5 Phó
Th ng Chính ph, 21 B trưởng và các thành viên khác ca Chính ph nhim kì 2016
- 2021; phi hp cht ch vi Quc hi, Chính ph quyết định b nhim mt s B
trưng, Th trưởng các quan ngang B khí thay đổi v nhân s như: Bộ trưng B
Giao thông vn ti, B trưng b Thông tin Truyn thông, Tng Thanh Tra Chính
ph, B trưng B Y tế, B trưng B Khoa hc Công ngh, Thống đốc Ngân hàng
Nhà c Vit Nam. Cùng vi vic b nhim 21 B trưng các thành viên khác ca
Chính ph nhim 2016 - 2021, trong nhim kì, Ch tịch ớc đã quyết định min
nhim 24 thành viên Chính phủ, đình chỉ công tác đi vi 1 thành viên Chính ph.
Ch tịch nước đã lệnh công b 72 lut, 2 pháp lệnh đã đưc Quc hi, Ủy ban thưng
v Quc hi khóa XIV thông qua; ch đạo văn phòng Chủ tch nước phi hp với các
quan liên quan t chc hp báo công b lnh ca Ch tịch nước kp thời, đúng quy định.
Nhiều văn bản pháp luật được Quc hội khóa XIV thông qua đã tạo sở pháp quan
trọng, đồng b, vng chc, đóng góp tích cc vào quá trình phát trin kinh tế - xã hi, bo
đảm quc phòng - an ninh hi nhp quc tế của đất nước. (Trích báo Điện t Chính
ph, ngày 21/03/2021)
Em hãy cho biết thông tin trên đề cập đến chức năng, nhiệm v, quyn hn ca Ch
tch nưc?
Li gii:
- Chc năng: Đứng đầu, thay mặt Nhà nưc v các mt đi ni, đi ngoi.
- Nhim v, quyn hn ca Ch tịch nước:
+ Công b Hiến pháp, lut, pháp lnh;
+ Đề ngh Quc hi bu, min nhim, bãi nhim Phó Ch tịch nước, Th ng Chính
phủ; căn c vào ngh quyết ca Quc hi, b nhim, min nhim, cách chc Phó Th
ng Chính ph, B trưởng và thành viên khác ca Chính ph;
+ Đ ngh Quc hi bu, min nhim, bãi nhim Chánh án Tòa án nhân dân ti cao, Vin
trưng Vin kim sát nhân dân ti cao;
+ Quyết định tặng thưởng huân chương, huy chương, các giải thưởng nhà c, danh
hiu vinh d nhà nước;
+ Thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân;
+ Quyết đnh cho nhp quc tch, thôi quc tch, tr li quc tch hoc tưc quc tch;
+ Quyết định đặc xá; căn cứ vào ngh quyết ca Quc hi, công b quyết định đi xá;
+ Căn cứ vào ngh quyết ca Quc hi, công b, bãi b quyết định tuyên b tình trng
chiến tranh;
+ Tiếp nhận đại s đặc mnh toàn quyn của nước ngoài; quyết định đàm phán, điều
ước quc tế nhân danh Nhà c; trình Quc hi phê chun, quyết định gia nhp hoc
chm dt hiu lực điều ước quc tế…
+ Ch tịch c có quyn tham d phiên hp ca Ủy ban thường v Quc hi, phiên hp
ca Chính ph;
+ Ch tịch nước quyn yêu cu Chính ph hp bàn v vấn đ Ch tịch nước xét
thy cn thiết đ thc hin nhim v, quyn hn ca Ch tch nưc.
Câu hi trang 92 Kinh tế và Pháp lut 10: Em hãy tr li các câu hi sau:
- Trình bày cơ cu t chc ca Ch tịch nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam.
- Nêu các hình thc hot đng ca Ch tịch nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam.
Li gii:
- Cơ cấu t chc:
+ Ch tịch nước do Quc hi bu trong s đại biu Quc hi.
+ Ch tịch nước chu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quc hi.
+ Nhim k ca Ch tch nước theo nhim k ca Quc hi. Khi Quc hi hết nhim k,
Ch tịch nước tiếp tc làm nhim v cho đến khi Quc hi khóa mi bu ra Ch tch
nước.
+ Khi Ch tịch nước không làm việc đưc trong thi gian dài thì Phó Ch tịch c gi
quyn Ch tịch ớc. Trong trường hp khuyết Ch tch c thì Phó Ch tịch c gi
quyn Ch tch nước cho đến khi Quc hi bu ra Ch tịch nước mi.
- Hình thc hot đng:
+ Họp thường k mi tháng mt phiên hoc họp chuyên đ hoc họp để gii quyết công
vic phát sinh đột xut theo quyết định ca Ch tịch nước, theo yêu cu ca Ch tch
nước hoc ca ít nht mt phn ba tng s thành viên Quc hi.
+ Trong trường hp không hp, Ch tịch nước ph quyết định gi ly ý kiến các thành
viên trong văn phòng Chủ tch nưc bằng văn bn.
3. Chính ph c Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam
Câu hi trang 92 Kinh tế và Pháp lut 10: Em hãy tr li các câu hi sau
- Trình bày chức năng chính của Chính ph c Cng hòa xã hi ch nghĩa Vit Nam.
- Cho biết, chức năng hành pháp của Chính ph nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt
Nam đưc th hiện như thế nào.
- Gii thích ti sao Chính ph nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam là cơ quan chấp
hành ca Quc hội nưc Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam?
Li gii:
- Chc năng ca Chính ph:
+ Chính ph qun mi mt hoạt động của Nhà ớc đời sng hi trên phm vi
toàn quc.
+ Chính ph các chức năng thống nht qun vic thc hin các nhim v chính tr,
kinh tế, văn hoá, xã hi, quốc phòng, an ninh và đi ngoi của Nhà nước.
+ Bảo đảm hiu lc ca b máy nhà nước t trung ương đến cơ sở.
+ Bảo đảm vic tôn trng và chp hành Hiến pháp và pháp lut.
+ Phát huy quyn làm ch ca nhân dân trong s nghip xây dng bo v t quc, bo
đảm ổn định và nâng cao đời sng vt chất và văn hoá của nhân dân.
- Chc năng hành pháp ca Chính ph:
+ Đề xut, xây dựng chính sách mô, đề xuất định ng phát trin kinh tế - xã hi
trình Quc hi, trình d tho lut trưc Quc hi.
+ Ban hành chính sách, kế hoch c th theo thm quyn ca Chính ph; ban hành các
văn bản dưới lut đ thc thi các ch trương, chính sách, văn hóa do Quốc hi ban hành;
+ T chc thc hin pháp lut; ch đạo, ng dn, giám sát vic thc hin kế hoch,
chính sách bởi c quan nh chính nhà c nhm thng nht qun các lĩnh vực
ca đi sng xã hi;
+ Thiết lp trt t hành chính, thng nht qun nn hành chính quốc gia trên s các
quy định ca pháp lut.
- Gii thích: Chính ph nước Cng hòa hi ch nghĩa Việt Nam quan chấp hành
ca Quc hi nưc Cng hòa xã hi ch nghĩa Vit Nam vì:
+ Chính ph nm quyn thng nht quản điều hành các mặt đi sng kinh tế - hi
của đất nước, trước hết là quyết định nhng vấn đề v ch trương, cơ chế, chính sách, th
chế quản lý hành chính nhà nước.
+ Chính ph v trí cao nhất nước v mt qun hành chính, nên chức năng hành
chính ca Chính ph phi bao quát toàn b các công vic quản lý hành chính nhà nước
ca đt nưc, ca c b máy nhà nưc và h thng chính tr.
+ Các quyết định ca Chính ph phải đưc tt c các quan, tổ chc trong xã hi, trong
h thng chính tr, b máy nhà nưc tôn trng và chp hành nghiêm túc.
Câu hi trang 93 Kinh tế Pháp lut 10: Em hãy đọc thông tin dưới đây và tr li câu
hi.
- cấu t chc ca Chính ph c Cng hòa hi ch nghĩa Việt Nam bao gm các
cơ quan nào
- Chính ph nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam có cơ cấu t chc như thế nào?
Li gii:
- Chính ph gm: 18 b và 4 cơ quan ngang b
+ 18 B: B Quc phòng; B Công an; B Ngoi giao; B Ni v; B pháp; Bộ Kế
hoạch Đầu tư; Bộ Tài chính; B Công Thương; Bộ Nông nghip Phát trin nông
thôn; B Giao thông vn ti; B Xây dng; B Tài nguyên Môi trưng; B Thông tin
Truyn thông; B Lao động-Thương binh hội; B Văn hóa, Bộ Th thao Du
lch; B Khoa hc và Công ngh; B Giáo dục và Đào tạo; B Y tế.
+ 4 cơ quan ngang B: y ban Dân tộc; Ngân hàng Nhà nước; Thanh tra Chính phủ; Văn
phòng Chính Ph.
- Cơ cấu t chc ca Chính ph:
+ Chính ph gm Th ng Chính ph, các Phó Th ng Chính ph, các B trưng và
Th trưởng quan ngang bộ. cu s ng thành viên Chính ph do Th ng
Chính ph trình Quc hi quyết đnh.
+ Cơ cấu t chc ca Chính ph gm các bộ, cơ quan ngang bộ.
+ Vic thành lp, bãi b bộ, cơ quan ngang bộ do Chính ph trình Quc hi quyết đnh.
Câu hi trang 94 Kinh tế Pháp lut 10: Cho biết, hoạt động ca Chính ph c
Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam đưc th hin thông qua nhng hình thc nào.
Li gii:
Hình thc hoạt động ca Chính ph:
+ Thông qua phiên hp ca thành viên Chính ph.
+ Thông qua hot đng ca Th ng Chính ph.
+ Thông qua hot đng ca B trưng và Th ớng cơ quan ngang Bộ.
Câu hi trang 94 Kinh tế Pháp lut 10: Trình bày hoạt động ca Chính ph nước
Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam.
Li gii:
Hot đng ca Chính ph:
* Thông qua phiên hp ca thành viên Chính ph:
- Ti phiên hp, Chính ph tho lun và quyết định nhng vn đề quan trng thuc nhim
v, quyn hạn như:
+ chương trình hoạt động hàng năm của Chính ph, các d án lut, pháp lnh các d
án khác trình Quc hi hoc Ủy ban thường v Quc hi;
+ d án chiến lược, quy hoch, kế hoch phát trin kinh tế - hi ngn hn dài hn,
các công trình quan trng, d toán ngân sách nhà nước;
+ các chính sách c th phát trin kinh tế - xã hi, tài chính, quốc phòng, an ninh, đối
ngoi.
- Ni dung phiên hp Chính ph do Th ng đề ngh thông báo đến các thành viên
Chính ph. Các quyết định ca phiên hp Chính ph phải được quá na tng s thành
viên Chính ph biu quyết tán thành, trong trường hp biu quyết ngang nhau, thc hin
theo ý kiến mà Th ớng đã biểu quyết.
* Thông qua hoạt động ca Th ng Chính ph: Th ng Chính ph căn cứ vào Hiến
pháp, lut, ngh quyết ca Quc hi, pháp lnh, ngh quyết ca Ủy ban thưng v Quc
hi, lnh, quyết định ca Ch tịch nước, văn bn ca Chính phủ, ban hành văn bản pháp
luật để thc hin nhim v, quyn hạn theo quy đnh ca lut kim tra vic thc hin
văn bản đó.
* Thông qua hoạt động ca B trưng Th ớng quan ngang B: B trưng
Th ớng quan ngang B thc hin chc năng quản lý, chu trách nhim qun lý nhà
nước v ngành, lĩnh vực được phân công; t chc thi hành theo dõi vic thi hành pháp
lut liên quan đến ngành, lĩnh vực trong phm vi toàn quc.
4. Luyn tp
Luyn tp trang 99 Kinh tế Pháp lut 10: Em hãy đọc các trường hp sau và tr li
câu hi.
Trưng hp 1
- Nhng luận điệu xuyên tc của các đối tưng nhm mc đích gì?
- sao phi cnh giác vi các thông tin xuyên tc, chng phá Quc hội nước Cng hòa
xã hi ch nghĩa Việt Nam?
Trưng hp 2
- Em có nhn xét gì v hành vi ca ch tài khon NVT?
- Là hc sinh trung hc ph thông, em cần m gì đ đấu tranh vi các hành vi chng phá
Chính ph nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Việt Nam?
Li gii:
*Trường hp 1:
- Mục đích: nhằm chống đối Nhà c, chế độ chính tr, Quc hội c Cng hòa hi
ch nghĩa Việt Nam; nhm h thp uy tín, s tin tưởng ca qun chúng nhân dân vào s
lãnh đạo của Đảng, Nhà c; nhm lôi kéo nhân dân vào nhng thế lc xu chng phá
Đảng và Nhà nước;…
- Phi cnh giác vi các thông tin xuyên tc, chng phá Quc hội nước Cng hòa hi
ch nghĩa Việt Nam nếu không cnh giác chúng ta s rt d b lôi kéo, d d vào
nhng thành phn chng phá cách mạng, Đảng và Nhà nước.
*Trường hp 2:
- Hành vi ca ch tài khon NVT hành vi vi phm pháp luật khi đã thưng xuyên cp
nhập đăng tải nhiều thông tin không khách quan, không đúng sự tht v s phát trin
của nước ta. Ngoài ra, ch tài khon n tham gia bình lun nhng ni dung xuyên tc
các ch trương, đường li, chính sách ca Chính phủ. Đây đưc xem hành vi xuyên
tc, chống phá Đảng và Nhà nước ta.
- Trách nhim ca hc sinh:
+ Trang b lun ca ch nghĩa Mác Lênin, tưởng H Chí Minh đưng li, chính
sách ca Đảng và Nhà nước đ nhn diện các âm mưu, th đon ca k thù.
+ Nâng cao ý thc phòng tránh, t v khi tham gia mng hi. Nghiên cu k trưc khi
like hoc chia s các file, các bài viết hoặc các đường link; cnh giác vi trang web l
(web đen), E-mail chưa danh tính đưng dẫn đáng nghi ngờ; tuyệt đối không a dua,
hiếu k, hoc tham tin bc cùng vi nhng lời kích động, xúi gic của các đối tượng
xu. Kp thi cung cp thông tin, thc hin yêu cầu ng dn của quan nhà nước
có thm quyền, người có trách nhim.
+ Ph biến, tuyên truyền trong gia đình, ngưi thân, bn Nhân dân nơi trú về
cách nhn diện đối vi các hành vi chng phá và cách x lí đi với các hành vi đó.
| 1/10

Preview text:


Giải Kinh tế và Pháp luật 10 bài 14: Quốc hội,
chủ tịch nước, chính phủ nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam
Mở đầu trang 88 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy chỉ ra một số hoạt động của Quốc
hội, Chủ tịch nước, Chính phủ mà em biết. Lời giải:
- Một số hoạt động của Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ
+ Quốc hội: Soạn thảo Hiến pháp và sửa đổi Hiến pháp, làm luật và sửa đổi luật, quyết
định các vấn đề quan trọng của đất nước,…
+ Chủ tịch nước: Tiếp đón các phái đoàn của các nước, quyết định phong, thăng, giáng,
tước quân hàm cấp tướng, chuẩn đô đốc, phó đô đốc, đô đốc hải quân; bổ nhiệm, miễn
nhiệm, cách chức Tổng tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam,…
+ Chính phủ: quyết định chương trình hoạt động hàng năm của Chính phủ, các dự án luật,
pháp lệnh và các dự án khác trình Quốc hội hoặc Ủy ban thường vụ Quốc hội; dự án
chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ngắn hạn và dài hạn, các công
trình quan trọng, dự toán ngân sách nhà nước; các chính sách cụ thể phát triển kinh tế - xã
hội, tài chính, quốc phòng, an ninh, đối ngoại,…
1. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Câu hỏi trang 89 Kinh tế và Pháp luật 10: Chức năng của Quốc hội trong các thông tin
trên được thể hiện qua những hoạt động gì? Lời giải:
Chức năng của Quốc hội trong các thông tin trên được thể hiện qua những hoạt động:
+ Thông qua Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
+ Thông qua các văn bản luật.
+ Phê duyệt, thông qua, giám sát các Nghị quyết: Nghị quyết số 52/2017/QH14, nghị
quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, nghị quyết về Chương
trình giám sát và thành lập 02 Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội năm 2022.
Câu hỏi trang 89 Kinh tế và Pháp luật 10: Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam bao gồm các chức năng nào? Lời giải:
- Chức năng của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
+ Chức năng lập hiến, lập pháp: là cơ quan thông qua, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, các luật.
+ Chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước: quyết định những chính
sách cơ bản về đối nội và đối ngoại; nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của
đất nước; xây dựng, củng cố và phát triển bộ máy nhà nước và các vấn đề quan trọng khác.
+ Chức năng giám sát tối cao: Giám sát việc tuân theo Hiến pháp, luật và nghị quyết của
Quốc hội; giám sát hoạt động của Chủ tịch nước, Ủy ban thường vụ Quốc hội,…
Câu hỏi trang 90 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc các thông tin sau và thực hiện yêu cầu. Thông tin 1:
- Chia sẻ hiểu biết của em về cơ cấu tổ chức của Quốc hội.
- Em hãy vẽ sơ đồ thể hiện cơ cấu tổ chức của Quốc hội. Thông tin 2:
- Hãy cho biết Quốc hội hoạt động như thế nào.
- Nêu cách hiểu của em về chế độ làm việc theo hội nghị và quyết định theo đa số của Quốc hội. Lời giải: * Thông tin 1:
- Cơ cấu tổ chức của Quốc hội:
+ Căn cứ theo quy định của pháp luật thì Quốc hội có cơ cấu tổ chức bao gồm: Ủy ban
thường vụ Quốc hội; Hội đồng dân tộc và các ủy ban của Quốc hội.
+ Ủy ban thường vụ Quốc hội bao gồm: Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội
và các Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội do Chủ tịch Quốc hội làm Chủ tịch và các
Phó Chủ tịch Quốc hội làm Phó Chủ tịch. Thành viên của Ủy ban thường vụ Quốc hội là
đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách và không đồng thời là thành viên Chính phủ.
Số Phó chủ tịch Quốc hội và số Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội do Quốc hội quyết định.
+ Hội đồng dân tộc và các ủy ban của Quốc hội: Cơ cấu tổ chức của Hội đồng dân tộc
bao gồm: Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, Ủy viên thường trực, Ủy viên chuyên trách và các
Ủy viên khác. Ủy ban của Quốc hội gồm có Chủ nhiệm, các Phó Chủ nhiệm, Ủy viên
thường trực, Ủy viên chuyên trách và các Ủy viên khác. Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ
nhiệm Ủy ban của Quốc hội do Quốc hội bầu. Các Phó Chủ tịch, Ủy viên thường trực,
Ủy viên chuyên trách và các Ủy viên khác của Hội đồng dân tộc; các Phó Chủ nhiệm, Ủy
viên thường trực, Ủy viên chuyên trách và các Ủy viên khác của Ủy ban do Ủy ban
thường vụ Quốc hội phê chuẩn.
- Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Quốc hội: *Thông tin 2:
- Hoạt động của Quốc hội:
+ Quốc hội làm việc theo chế độ hội nghị và quyết định theo đa số. Quốc hội họp công
khai, thường lệ mỗi năm 2 kì hoặc có thể họp kín trong những trường hợp cần thiết.
+ Quốc hội thảo luận và quyết định theo đa số các vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của
mình và quyết định các vấn đề tại phiên họp bằng biểu quyết. Đại biểu Quốc hội có
quyền biểu quyết tán thành hoặc không tán thành, hoặc không biểu quyết.
- Chế độ làm việc theo hội nghị tức là Quốc hội sẽ thực hiện các nhiệm vụ của mình
thông qua việc mở các hội nghị. Các hội nghị đó sẽ được mở công khai hoặc có thể họp
kín trong các trường hợp cần thiết.
- Quốc hội quyết định theo đa số tức là Quốc hội tiến hành thảo luận và quyết định theo
đa số các vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Quốc hội quyết định các vấn đề
tại phiên họp bằng biểu quyết. Đại biểu Quốc hội có quyền biểu quyết tán thành hoặc
không tán thành, hoặc không biểu quyết.
2. Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Câu hỏi trang 91 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc các thông tin dưới đây và trả lời
câu hỏi: Trong nhiệm kì 2016 - 2021, Chủ tịch nước đã thực hiện hiệu quả nhiệm vụ,
quyền hạn theo quy định của Hiến pháp và các nhiệm vụ do Bộ Chính trị, Ban Bí thư
phân công, góp phần tích cực cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi
Nghị quyết Đại hội XII, các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước và các Nghị quyết của Quốc hội khóa XIV.
Căn cứ các nghị quyết của Quốc hội, Chủ tịch nước đã kí kết quyết định bổ nhiệm 5 Phó
Thủ tướng Chính phủ, 21 Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ nhiệm kì 2016
- 2021; phối hợp chặt chẽ với Quốc hội, Chính phủ kí quyết định bổ nhiệm một số Bộ
trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang Bộ khí có thay đổi về nhân sự như: Bộ trưởng Bộ
Giao thông vận tải, Bộ trưởng bộ Thông tin và Truyền thông, Tổng Thanh Tra Chính
phủ, Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Thống đốc Ngân hàng
Nhà nước Việt Nam. Cùng với việc bổ nhiệm 21 Bộ trưởng và các thành viên khác của
Chính phủ nhiệm kì 2016 - 2021, trong nhiệm kì, Chủ tịch nước đã kí quyết định miễn
nhiệm 24 thành viên Chính phủ, đình chỉ công tác đối với 1 thành viên Chính phủ.
Chủ tịch nước đã kí lệnh công bố 72 luật, 2 pháp lệnh đã được Quốc hội, Ủy ban thường
vụ Quốc hội khóa XIV thông qua; chỉ đạo văn phòng Chủ tịch nước phối hợp với các cơ
quan liên quan tổ chức họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước kịp thời, đúng quy định.
Nhiều văn bản pháp luật được Quốc hội khóa XIV thông qua đã tạo cơ sở pháp lý quan
trọng, đồng bộ, vững chắc, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội, bảo
đảm quốc phòng - an ninh và hội nhập quốc tế của đất nước. (Trích báo Điện tử Chính phủ, ngày 21/03/2021)
Em hãy cho biết thông tin trên đề cập đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn gì của Chủ tịch nước? Lời giải:
- Chức năng: Đứng đầu, thay mặt Nhà nước về các mặt đối nội, đối ngoại.
- Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước:
+ Công bố Hiến pháp, luật, pháp lệnh;
+ Đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính
phủ; căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Thủ
tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ;
+ Đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện
trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao;
+ Quyết định tặng thưởng huân chương, huy chương, các giải thưởng nhà nước, danh
hiệu vinh dự nhà nước;
+ Thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân;
+ Quyết định cho nhập quốc tịch, thôi quốc tịch, trở lại quốc tịch hoặc tước quốc tịch;
+ Quyết định đặc xá; căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội, công bố quyết định đại xá;
+ Căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội, công bố, bãi bỏ quyết định tuyên bố tình trạng chiến tranh;
+ Tiếp nhận đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước ngoài; quyết định đàm phán, ký điều
ước quốc tế nhân danh Nhà nước; trình Quốc hội phê chuẩn, quyết định gia nhập hoặc
chấm dứt hiệu lực điều ước quốc tế…
+ Chủ tịch nước có quyền tham dự phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội, phiên họp của Chính phủ;
+ Chủ tịch nước có quyền yêu cầu Chính phủ họp bàn về vấn đề mà Chủ tịch nước xét
thấy cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước.
Câu hỏi trang 92 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Trình bày cơ cấu tổ chức của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Nêu các hình thức hoạt động của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Lời giải: - Cơ cấu tổ chức:
+ Chủ tịch nước do Quốc hội bầu trong số đại biểu Quốc hội.
+ Chủ tịch nước chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quốc hội.
+ Nhiệm kỳ của Chủ tịch nước theo nhiệm kỳ của Quốc hội. Khi Quốc hội hết nhiệm kỳ,
Chủ tịch nước tiếp tục làm nhiệm vụ cho đến khi Quốc hội khóa mới bầu ra Chủ tịch nước.
+ Khi Chủ tịch nước không làm việc được trong thời gian dài thì Phó Chủ tịch nước giữ
quyền Chủ tịch nước. Trong trường hợp khuyết Chủ tịch nước thì Phó Chủ tịch nước giữ
quyền Chủ tịch nước cho đến khi Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước mới.
- Hình thức hoạt động:
+ Họp thường kỳ mỗi tháng một phiên hoặc họp chuyên đề hoặc họp để giải quyết công
việc phát sinh đột xuất theo quyết định của Chủ tịch nước, theo yêu cầu của Chủ tịch
nước hoặc của ít nhất một phần ba tổng số thành viên Quốc hội.
+ Trong trường hợp không họp, Chủ tịch nước phủ quyết định gửi lấy ý kiến các thành
viên trong văn phòng Chủ tịch nước bằng văn bản.
3. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Câu hỏi trang 92 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy trả lời các câu hỏi sau
- Trình bày chức năng chính của Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Cho biết, chức năng hành pháp của Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam được thể hiện như thế nào.
- Giải thích tại sao Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là cơ quan chấp
hành của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam? Lời giải:
- Chức năng của Chính phủ:
+ Chính phủ quản lí mọi mặt hoạt động của Nhà nước và đời sống xã hội trên phạm vi toàn quốc.
+ Chính phủ có các chức năng thống nhất quản lí việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị,
kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của Nhà nước.
+ Bảo đảm hiệu lực của bộ máy nhà nước từ trung ương đến cơ sở.
+ Bảo đảm việc tôn trọng và chấp hành Hiến pháp và pháp luật.
+ Phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, bảo
đảm ổn định và nâng cao đời sống vật chất và văn hoá của nhân dân.
- Chức năng hành pháp của Chính phủ:
+ Đề xuất, xây dựng chính sách vĩ mô, đề xuất định hướng phát triển kinh tế - xã hội
trình Quốc hội, trình dự thảo luật trước Quốc hội.
+ Ban hành chính sách, kế hoạch cụ thể theo thẩm quyền của Chính phủ; ban hành các
văn bản dưới luật để thực thi các chủ trương, chính sách, văn hóa do Quốc hội ban hành;
+ Tổ chức thực hiện pháp luật; chỉ đạo, hướng dẫn, giám sát việc thực hiện kế hoạch,
chính sách bởi các cơ quan hành chính nhà nước nhằm thống nhất quản lí các lĩnh vực
của đời sống xã hội;
+ Thiết lập trật tự hành chính, thống nhất quản lí nền hành chính quốc gia trên cơ sở các
quy định của pháp luật.
- Giải thích: Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là cơ quan chấp hành
của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vì:
+ Chính phủ nắm quyền thống nhất quản lý điều hành các mặt đời sống kinh tế - xã hội
của đất nước, trước hết là quyết định những vấn đề về chủ trương, cơ chế, chính sách, thể
chế quản lý hành chính nhà nước.
+ Chính phủ có vị trí cao nhất nước về mặt quản lý hành chính, nên chức năng hành
chính của Chính phủ phải bao quát toàn bộ các công việc quản lý hành chính nhà nước
của đất nước, của cả bộ máy nhà nước và hệ thống chính trị.
+ Các quyết định của Chính phủ phải được tất cả các cơ quan, tổ chức trong xã hội, trong
hệ thống chính trị, bộ máy nhà nước tôn trọng và chấp hành nghiêm túc.
Câu hỏi trang 93 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi.
- Cơ cấu tổ chức của Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bao gồm các cơ quan nào
- Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có cơ cấu tổ chức như thế nào? Lời giải:
- Chính phủ gồm: 18 bộ và 4 cơ quan ngang bộ
+ 18 Bộ: Bộ Quốc phòng; Bộ Công an; Bộ Ngoại giao; Bộ Nội vụ; Bộ Tư pháp; Bộ Kế
hoạch và Đầu tư; Bộ Tài chính; Bộ Công Thương; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn; Bộ Giao thông vận tải; Bộ Xây dựng; Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Thông tin
và Truyền thông; Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội; Bộ Văn hóa, Bộ Thể thao và Du
lịch; Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ Y tế.
+ 4 cơ quan ngang Bộ: Ủy ban Dân tộc; Ngân hàng Nhà nước; Thanh tra Chính phủ; Văn phòng Chính Phủ.
- Cơ cấu tổ chức của Chính phủ:
+ Chính phủ gồm Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng và
Thủ trưởng cơ quan ngang bộ. Cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ do Thủ tướng
Chính phủ trình Quốc hội quyết định.
+ Cơ cấu tổ chức của Chính phủ gồm các bộ, cơ quan ngang bộ.
+ Việc thành lập, bãi bỏ bộ, cơ quan ngang bộ do Chính phủ trình Quốc hội quyết định.
Câu hỏi trang 94 Kinh tế và Pháp luật 10: Cho biết, hoạt động của Chính phủ nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thể hiện thông qua những hình thức nào. Lời giải:
Hình thức hoạt động của Chính phủ:
+ Thông qua phiên họp của thành viên Chính phủ.
+ Thông qua hoạt động của Thủ tướng Chính phủ.
+ Thông qua hoạt động của Bộ trưởng và Thủ tướng cơ quan ngang Bộ.
Câu hỏi trang 94 Kinh tế và Pháp luật 10: Trình bày hoạt động của Chính phủ nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Lời giải:
Hoạt động của Chính phủ:
* Thông qua phiên họp của thành viên Chính phủ:
- Tại phiên họp, Chính phủ thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng thuộc nhiệm vụ, quyền hạn như:
+ chương trình hoạt động hàng năm của Chính phủ, các dự án luật, pháp lệnh và các dự
án khác trình Quốc hội hoặc Ủy ban thường vụ Quốc hội;
+ dự án chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ngắn hạn và dài hạn,
các công trình quan trọng, dự toán ngân sách nhà nước;
+ các chính sách cụ thể phát triển kinh tế - xã hội, tài chính, quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
- Nội dung phiên họp Chính phủ do Thủ tướng đề nghị và thông báo đến các thành viên
Chính phủ. Các quyết định của phiên họp Chính phủ phải được quá nửa tổng số thành
viên Chính phủ biểu quyết tán thành, trong trường hợp biểu quyết ngang nhau, thực hiện
theo ý kiến mà Thủ tướng đã biểu quyết.
* Thông qua hoạt động của Thủ tướng Chính phủ: Thủ tướng Chính phủ căn cứ vào Hiến
pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc
hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước, văn bản của Chính phủ, ban hành văn bản pháp
luật để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của luật và kiểm tra việc thực hiện văn bản đó.
* Thông qua hoạt động của Bộ trưởng và Thủ tướng cơ quan ngang Bộ: Bộ trưởng và
Thủ tướng cơ quan ngang Bộ thực hiện chức năng quản lý, chịu trách nhiệm quản lý nhà
nước về ngành, lĩnh vực được phân công; tổ chức thi hành và theo dõi việc thi hành pháp
luật liên quan đến ngành, lĩnh vực trong phạm vi toàn quốc. 4. Luyện tập
Luyện tập trang 99 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi. Trường hợp 1
- Những luận điệu xuyên tạc của các đối tượng nhằm mục đích gì?
- Vì sao phải cảnh giác với các thông tin xuyên tạc, chống phá Quốc hội nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam? Trường hợp 2
- Em có nhận xét gì về hành vi của chủ tài khoản NVT?
- Là học sinh trung học phổ thông, em cần làm gì để đấu tranh với các hành vi chống phá
Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam? Lời giải: *Trường hợp 1:
- Mục đích: nhằm chống đối Nhà nước, chế độ chính trị, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam; nhằm hạ thấp uy tín, sự tin tưởng của quần chúng nhân dân vào sự
lãnh đạo của Đảng, Nhà nước; nhằm lôi kéo nhân dân vào những thế lực xấu chống phá Đảng và Nhà nước;…
- Phải cảnh giác với các thông tin xuyên tạc, chống phá Quốc hội nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam vì nếu không cảnh giác chúng ta sẽ rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ vào
những thành phần chống phá cách mạng, Đảng và Nhà nước. *Trường hợp 2:
- Hành vi của chủ tài khoản NVT là hành vi vi phạm pháp luật khi đã thường xuyên cập
nhập và đăng tải nhiều thông tin không khách quan, không đúng sự thật về sự phát triển
của nước ta. Ngoài ra, chủ tài khoản còn tham gia bình luận những nội dung xuyên tạc
các chủ trương, đường lối, chính sách của Chính phủ. Đây được xem là hành vi xuyên
tạc, chống phá Đảng và Nhà nước ta.
- Trách nhiệm của học sinh:
+ Trang bị lí luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chính
sách của Đảng và Nhà nước để nhận diện các âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù.
+ Nâng cao ý thức phòng tránh, tự vệ khi tham gia mạng xã hội. Nghiên cứu kỹ trước khi
like hoặc chia sẻ các file, các bài viết hoặc các đường link; cảnh giác với trang web lạ
(web đen), E-mail chưa rõ danh tính và đường dẫn đáng nghi ngờ; tuyệt đối không a dua,
hiếu kỳ, hoặc tham tiền bạc cùng với những lời kích động, xúi giục của các đối tượng
xấu. Kịp thời cung cấp thông tin, thực hiện yêu cầu và hướng dẫn của cơ quan nhà nước
có thẩm quyền, người có trách nhiệm.
+ Phổ biến, tuyên truyền trong gia đình, người thân, bạn bè và Nhân dân nơi cư trú về
cách nhận diện đối với các hành vi chống phá và cách xử lí đối với các hành vi đó.