Giải Lịch sử 8 Bài 7: Phong trào Tây Sơn thế kỉ XVIII
Trả lời câu hỏi Lịch sử 8 Cánh diều Bài 7
I. Nguyên nhân bùng nổ
Đọc thông tin và tư liệu, trình bày những nét chính về nguyên nhân bùng nổ phong trào Tây Sơn. Trả lời:
- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong ngày càng suy yếu: •
Tầng lớp quý tộc, quan lại chỉ quan tâm đến các thú vui chơi và hưởng
thụ. Trương Phúc Loan thâu tóm hết quyền hành, xưng là Quốc phó, nổi
tiếng tham lam, làm nhiều điều bạo ngược và những nhiễu nhân dân. •
Nhân dân Đàng Trong phải chịu chế độ thuế khóa nặng nề. Thiên tai, mất
mùa và nạn đói thường xuyên xảy ra.
- Trong bối cảnh đó, mùa xuân năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn
Huệ và Nguyễn Lữ đến vùng Tây Sơn thượng đạo (nay thuộc An Khê, Gia Lai)
lập căn cứ, tập hợp nhân dân dựng cờ khởi nghĩa.
II. Những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn
Câu 1: Khai thác thông tin và hình 7.2, trình bày những thắng lợi tiêu biểu của
phong trào Tây Sơn trong quá trình lật đổ chúa Nguyễn, chúa Trịnh và vua Lê. 1 Trả lời:
- Nhờ có chủ trương đúng đắn và đưa ra khẩu hiệu phù hợp, phong trào Tây Sơn
đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các tầng lớp nhân dân.
- Lực lượng và thanh thế nghĩa quân ngày càng lớn mạnh, trong những năm
1773 đến 1788, nghĩa quân Tây Sơn đã giành được nhiều chiến công vang dội, tiêu biểu như: •
Năm 1773 - 1774, quân Tây Sơn chiếm phủ thành Quy Nhơn, từng bước
kiểm soát từ Bình Thuận đến Quảng Nam. •
Năm 1777, quân Tây Sơn lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong. •
Năm 1786, Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc lật đổ chúa Trịnh, sau đó giao
lại chính quyền ở Đàng Ngoài cho vua Lê. •
Năm 1787, Đàng Ngoài rối loạn, Nguyễn Huệ cử Vũ Văn Nhậm ra Bắc
dẹp loạn, để ổn định tình hình. •
Năm 1788, Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc, chính quyền vua Lê sụp đổ.
Vua Lê Chiêu Thống sang cầu viện nhà Thanh. Câu hỏi 2:
- Trình bày những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn trong quá trình
đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược. 2
- Nêu những nét độc đáo về nghệ thuật quân sự của Nguyễn Huệ - Quang Trung
trong quá trình đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược.
III. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn
Nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.
Giải Luyện tập và vận dụng Lịch sử 8 Cánh diều Bài 7 Luyện tập 1
Lập bảng thống kê những thắng lợi tiêu biểu trong quá trình phát triển của
phong trào Tây Sơn theo gợi ý: thời gian, tên chiến thắng và ý nghĩa lịch sử. Trả lời:
Những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn (cuối thế kỉ XVIII)
Thời Thắng lợi tiêu biểu Ý nghĩa gian
- Quân Tây Sơn lật đổ chính
Năm quyền chúa Nguyễn ở Đàng 1777 Trong.
Lật đổ các chính quyền phong
kiến Nguyễn, Trịnh, Lê; xóa bỏ
Năm - Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc, tình trạng chia cắt đất nước, đặt cơ
1786 lật đổ chính quyền chúa Trịnh. sở cho việc thống nhất đất nước.
Năm - Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc,
1788 lật đổ chính quyền nhà Lê.
Năm - Quân Tây Sơn giành thắng lợi - Bảo vệ vững chắc nền độc lập và
quyết định trong trận Rạch Gầm 1785
toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.
- Xoài Mút, đánh tan gần 5 vạn 3 quân Xiêm xâm lược.
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm
quý báu về nghệ thuật quân sự.
- Quân Tây Sơn giành thắng lợi
Năm quyết định trong trận Ngọc Hồi -
1789 Đống Đa, đánh tan gần 29 vạn
quân Mãn Thanh xâm lược. Luyện tập 2
Đánh giá vai trò của Quang Trung - Nguyễn Huệ trong phong trào Tây Sơn và lịch sử dân tộc. Trả lời:
- Vai trò của Quang Trung - Nguyễn Huệ: •
Tham gia lãnh đạo phong trào Tây Sơn, lật đổ các chính quyền Nguyễn,
Trịnh, Lê; đặt cơ sở cho sự nghiệp thống nhất đất nước. •
Chỉ huy các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Xiêm, Thanh, bảo vệ
vững chắc nền độc lập dân tộc. •
Thiết lập vương triều mới (định đô ở Phú Xuân), ban hành nhiều chính
sách tiến bộ nhằm ổn định và phát triển đất nước. Trong thời gian ngắn ngủi
(4 năm) kể từ khi lên ngôi hoàng đế sáng lập vương triều cho đến khi từ
trần, công cuộc canh tân dựng nước cùng với những hoài bão lớn lao của
vua Quang Trung tuy chưa được thực hiện đầy đủ và chưa phát huy hết tác
dụng nhưng đã cho thấy tầm vóc, tài năng và ý chí của ông. Vận dụng 3
Giới thiệu về những địa phương có đường phố, trường học được đặt tên các
tướng lĩnh trong phong trào Tây Sơn cho thầy cô và bạn học. Trả lời: 4
(*) Tham khảo: một số địa phương có đường phố, trường học được đặt tên các
tướng lĩnh trong phong trào Tây Sơn là: - Thành phố Hà Nội: •
Đường Quang Trung, trường THPT chuyên Nguyễn Huệ,… (ở quận Hà Đông). •
Trường THCS Quang Trung (ở quận Đống Đa). •
Đường Quang Trung (ở quận Hoàn Kiếm). • … - Tỉnh Bình Định: •
Bảo tàng Quang Trung (ở thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định). •
Đường Nguyễn Nhạc; đường Nguyễn Huệ; đường Nguyễn Lữ; đường
Bùi Thị Xuân;... (ở thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) •
Trường THCS Quang Trung (ở thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định). • … 5