1. Khái niệm về từ trường
Thực hành trang 79 KHTN lớp 7 Dụng cụ
+ Một kim nam châm có thể quay được tự do quanh trục thẳng đứng trên giá
đỡ, đang chỉ hướng nam bắc.
+ Một thanh nam châm đặt trên giá đỡ. Tiến hành
+ Dịch chuyển nhẹ nhàng giá đỡ để đưa kim nam châm đến các vị trí khác
nhau gần thanh nam châm, đợi cho kim nam châm nằm yên. Quan sát và so
sánh hướng của kim nam châm với hướng ban đầu của nó.
+ Ở mỗi vị trí xung quanh nam châm, sau khi kim nam châm đã nằm yên trên
giá đỡ, xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định. Buông tay và quan sát xem
kim nam châm sẽ nằm yên theo hướng nào?
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
+ Khi dịch chuyển nhẹ nhàng giá đỡ để đưa kim nam châm sang các vị trí
khác, đến khi kim nam châm nằm yên thì hướng của kim nam châm sẽ thay
đổi so với hướng ban đầu. Cực từ S của kim nam châm bên trái luôn hướng
vào cực N của thanh nam châm, cực từ N của kim nam châm bên phải luôn
hướng vào cực S của thanh nam châm.
+ Ở mỗi vị trí xung quanh nam châm, sau khi kim nam châm đã nằm yên trên
giá đỡ, xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định. Buông tay thì kim nam
châm có xu hướng trở về vị trí có hướng xác định trước khi xoay.
Câu hỏi 1 trang 79 KHTN lớp 7
Trong thí nghiệm hình 15.1, khi đưa kim nam châm lại gần thanh nam châm,
hướng của kim nam châm có thay đổi so với hướng ban đầu không?
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Khi đưa kim nam châm lại gần thanh nam châm thì hướng của kim nam châm không thay đổi. 2. Từ phổ
Câu hỏi 2 trang 80 KHTN lớp 7
Chúng ta không nhận biết được trực tiếp từ trường bằng giác quan. Làm thế
nào để hình dung ra từ trường?
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Ta có thể dùng nhiều kim nam châm thử đặt xung quanh một nam châm lớn,
sự định hướng của các kim nam châm thử cho ta hình ảnh của từ trường.
Luyện tập 1 trang 80 KHTN lớp 7
Dùng các dụng cụ như hình 15.2, thay nam châm thẳng bằng nam châm hình
chữ U. Hãy tạo từ phổ của nam châm hình chữ U.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Rắc mạt sắt xung quanh nam châm chữ U sau đó gõ nhẹ. Ta được từ phổ của
nam châm chữ U như hình: 3. Đường sức từ
Luyện tập 2 trang 81 KHTN lớp 7
Biết chiều đường sức từ của hai nam châm như hình 15.5. Hãy xác định tên
các cực từ của hai nam châm.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Bên ngoài nam châm, đường sức từ có chiều đi ra từ cực bắc, đi vào cực nam
của nam châm. Từ đó ta xác định được các cực từ của nam châm.
4. Chế tạo nam châm điện
Vận dụng trang 82 KHTN lớp 7
Ở thí nghiệm trên hình 15.8, em làm thế nào để kiểm tra từ trường của nam
châm thay đổi khi giữ nguyên đầu dây ở chốt 1 và chuyển đầu dây nối từ chốt 4 sang chốt 2.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi
+ Khi các chốt ở vị trí 1 và 4 thì mạch điện có 2 pin, dòng điện trong mạch đủ
lớn, từ trường của nam châm điện đủ mạnh để hút viên bi sắt mạnh hơn.
+ Khi giữ nguyên chốt 1, chuyển chốt 4 sang chốt 2 thì mạch điện chỉ còn 1
pin, dòng điện trong mạch giảm dẫn đến từ trường của nam châm điện yếu đi,
viên bi sắt bị hút yếu hơn.
Em có thể cầm viên bi đưa lại gần và ra xa nam châm điện trong 2 trường hợp
để cảm nhận sự thay đổi về từ trường.