Giải SGK Khoa học tự nhiên 7 bài 40: Sinh sản hữu tính ở sinh vật| Kết nối tri thức

Khoa học tự nhiên 7 bài 40: Sinh sản hữu tính ở sinh vật KNTT được biên soạn được chúng tôi biên soạn hướng dẫn bạn đọc trả lời các nội dung câu hỏi thảo luận, SGK Khoa học tự nhiên lớp 7 KNTT. Hy vọng thông qua tài liệu bạn đọc có thêm nguồn soạn bài,

Mở đầu
Trả lời câu hỏi trang 158 SGK KHTN 7
Những “nhành cây” với màu sắc rực rỡ trong hình bên các tập đoàn san
gồm hàng nghìn thể dính liền với nhau, được tạo thành nhờ hình thức sinh
sản tính. Vậy sinh sản tính gì?
Lời giải
Sinh sản tính hình thức sinh sản thể con được tạo thành từ một
phần thể mẹ, không sự kết hợp của giao tử đực giao tử cái.
I. Sinh sản gì?
Trả lời câu hỏi trang 158 SGK KHTN 7
* Câu hỏi bài tập
Quan sát hình 39.1 kết hợp kiến thức đã biết, hãy nêu khái niệm sinh sản
lấy dụ
Lời giải
Sinh sản quá trình tạo ra những thể mới, đảm bảo sự phát triển liên tục
của loài
VD: đẻ trứng, Lợn đẻ con, tre sinh sản bằng rễ ra măng non
II. Sinh sản tính
Trả lời câu hỏi trang 159 SGK KHTN 7
* Câu hỏi bài tập
Câu 1: Quan sát hình 39.2 39.3, 39.4 kết hợp đọc thông tin trong mục II,
đánh dấu X vào ô phù hợp theo mẫu bảng 39.1
Bảng 39.1
Con sinh ra sự
kết hợp của giao
tử đực giao tử
cái
Con sinh ra
từ một phần
thể mẹ
Con các đặc
điểm giống hệt
thể mẹ
Con những
đặc điểm khác
thể mẹ
Sinh sản
trùng
roi
Sinh sản
cây
gừng
Sinh sản
thủy
tức
Câu 2: Dựa vào kết quả câu 1, em hãy nêu các đặc điểm của sinh sản tính
Lời giải
Câu 1:
Con sinh ra sự
kết hợp của giao
tử đực giao tử
cái
Con sinh ra
từ một phần
thể mẹ
Con các đặc
điểm giống hệt
thể mẹ
Con những
đặc điểm khác
thể mẹ
Sinh sản
trùng
roi
x
x
Sinh sản
cây
gừng
x
x
Sinh sản
thủy
tức
x
x
Câu 2:
Đặc điểm của sinh sản tính:
+ Không cần sự kết hợp giữa giao tử đực giao tử cái.
+ Con được sinh ra bằng cách: phân đôi hoặc mọc chồi.
+ Con sinh ra đặc điểm giống nhau (trùng roi).
+ Con sinh ra những đặc điểm khác mẹ (chồi mọc ra từ củ gừng).
+ Con tách mẹ ra vẫn sống được.
Trả lời câu hỏi trang 159 SGK KHTN 7
* Câu hỏi bài tập
Hãy kể tên một số loài cây khác khả năng sinh sản bằng rễ, thân, em
biết. sao người ta gọi hình thức sinh sản từ rễ, thân, sinh sản sinh
dưỡng?
Lời giải
- Một số loài cây khả năng sinh sản bằng rễ, thân, lá:
+ Sinh sản bằng rễ: gừng, cỏ mần trầu, cây dong ta,…
+ Sinh sản bằng thân: sắn, khoai lang, rau má, rau ngót,…
+ Sinh sản bằng lá: cây thuốc bỏng, cây càng cua, cây bèo cái, cây sam
nhật,…
- Người ta gọi hình thức sinh sản từ thân, rễ, sinh sản sinh dưỡng
hình thức này thể mới được hình thành từ quan sinh dưỡng từ của
thể mẹ (thân, rễ, lá).
Trả lời câu hỏi trang 160 SGK KHTN 7
* Hoạt động
Đọc thông tin mục 3 hoàn thành bản theo mẫu bảng 39.2
Đặc điểm
Hình thức sinh sản
Giống
Khác
Nảy chồi
Phân mảnh
Trình sản
Lời giải
Giống
Khác
Không sự kết hợp của
giao tử đực giao tử cái,
các thể con sinh ra giống
hệt nhau giống hệt mẹ về
di truyền.
hình thức sinh sản “chồi” được
mọc ra từ thể mẹ, lớn dần lên
tách ra khỏi thể mẹ thành thể
mới hoặc vẫn dính với thể mẹ
tạo thành tập đoàn
Mỗi mảnh nhỏ riêng biệt của thể
mẹ phát triển thành một thể mới
hoàn chỉnh
Tế bào trứng không thụ tinh phát
triển thành thể mới
Trả lời câu hỏi trang 161 SGK KHTN 7
* Hoạt động
Em hãy tìm hiểu trên sách, báo, internet hoặc người thân về những hạn chế
của hình thức sinh sản tính sinh vật
Lời giải
Không phủ nhận vai trò của sinh sản tính như: tạo giống cây sạch bệnh,
nhân nhanh giống quý hiếm đang nguy tuyệt chủng hay bị thoái hóa;
nhân nhanh giống cây trồng, giúp hạ thấp thành, nâng cao hiệu quả kinh tế.
Những hạn chế sinh sản tính sinh vật là: Đời con không đa dạng di
truyền, đời con thống nhất về mặt di truyền; nên thích ứng kém trước điều
kiện môi trường thay đổi, thể dẫn đến hàng loạt thể bị chết, thậm chí
toàn bộ quần thể bị tiêu diệt.
Trả lời câu hỏi trang 163 SGK KHTN 7
* Hoạt động
Câu 1: Đọc thông tin mục 4 hoàn thành bảng theo mẫu bảng 39.3
Phương pháp nhân giống
Áp dụng với các cây
Ưu điểm
Giâm cành
Chiết cành
Ghép
Nuôi cấy tế bào,
Câu 2: Tại sao cành được sử dụng để giâm bảo đủ mắt, chồi
Câu 3: Để khôi phục các loài thực vật quý hiếm đang nguy tuyệt chủng,
phương pháp nhân giống nào được sử dụng hiệu quả nhất? sao?
Lời giải
Câu 1:
Bảng 39.3
Phương
pháp nhân
giống
Áp dụng với các cây
Ưu điểm
Giâm cành
Sắn, mía, các cây hoa (hoa hồng,
hoa cúc,…) các cây ăn quả (dâu
tằm, chanh,…).
Đơn giản, dễ thực hiện.
Chiết cành
Các cây ăn quả lâu năm như hồng
xiêm, cam, bưởi,…
Rút ngắn thời gian sinh
trưởng của cây con, nhanh
cho thu hoạch.
Ghép
thể ghép các cây khác nhau
nhưng cùng loài như mít với mít,
với bơ,.., hoặc các cây cùng
giống như cam với bưởi, hoa
quỳnh với thanh long,…
Kết hợp được các ưu điểm
của cành/mắt ghép gốc
ghép theo mong muốn của
con người.
Nuôi cấy tế
bào,
Những cây khó nhân giống bằng
các phương pháp thông thường:
các giống hoa, cây thuốc, cây gỗ
quý hiếm như hoa phong lan, sâm
ngọc linh, trầm hương,…
Tạo ra số lượng lớn các
cây con đồng đều, sạch
bệnh, giữ được đặc tính tốt
của cây mẹ mang lại
hiệu quả kinh tế cao.
Câu 2:
Cành được sử dụng để giâm bảo đủ mắt, chồi sau khi cắm cành đủ
mắt, chồi xuống đất ẩm từ các mắt sẽ mọc ra rễ mới. Tiếp đó các mầm non sẽ
mọc lên từ chồi để phát triển thành cây mới.
Câu 3:
- Để khôi phục các loài thực vật quý hiếm đang nguy tuyệt chủng,
phương pháp nhân giống được sử dụng hiệu quả nhất nuôi cấy tế bào, mô.
- Giải thích: Dùng phương pháp nhân giống tính trong trường hợp này
những cây này rất khó để nhân giống bằng các phương pháp thông thường
khác đồng thời phương pháp nhân giống tính cũng phương pháp nhân
giống tiết kiệm giống gốc nhất (chỉ cần một phần nhỏ của củ, lá, ngọn, bao
phấn,… thể tạo ra rất nhiều cây con).
| 1/5

Preview text:

Mở đầu
Trả lời câu hỏi trang 158 SGK KHTN 7
Những “nhành cây” với màu sắc rực rỡ trong hình bên là các tập đoàn san hô
gồm hàng nghìn cá thể dính liền với nhau, được tạo thành nhờ hình thức sinh
sản vô tính. Vậy sinh sản vô tính là gì? Lời giải
Sinh sản vô tính hình thức sinh sản mà cơ thể con được tạo thành từ một
phần cơ thể mẹ, không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái.
I. Sinh sản là gì?
Trả lời câu hỏi trang 158 SGK KHTN 7 * Câu hỏi và bài tập
Quan sát hình 39.1 kết hợp kiến thức đã biết, hãy nêu khái niệm sinh sản và lấy ví dụ
Lời giải
Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài
VD: Gà đẻ trứng, Lợn đẻ con, tre sinh sản bằng rễ ra măng non
II. Sinh sản vô tính
Trả lời câu hỏi trang 159 SGK KHTN 7 * Câu hỏi và bài tập
Câu 1: Quan sát hình 39.2 và 39.3, 39.4 kết hợp đọc thông tin trong mục II,
đánh dấu X vào ô phù hợp theo mẫu bảng 39.1 Bảng 39.1

Con sinh ra có sự Con sinh ra Con có các đặc Con có những kết hợp của giao
từ một phần điểm giống hệt đặc điểm khác
tử đực và giao tử cơ thể mẹ cơ thể mẹ cơ thể mẹ cái Sinh sản ở trùng roi Sinh sản ở cây gừng Sinh sản ở thủy tức
Câu 2: Dựa vào kết quả ở câu 1, em hãy nêu các đặc điểm của sinh sản vô tính Lời giải Câu 1:
Con sinh ra có sự Con sinh ra Con có các đặc Con có những kết hợp của giao
từ một phần điểm giống hệt đặc điểm khác
tử đực và giao tử cơ thể mẹ cơ thể mẹ cơ thể mẹ cái Sinh sản x x ở trùng roi Sinh sản x x ở cây gừng Sinh sản x x ở thủy tức Câu 2:
Đặc điểm của sinh sản vô tính:
+ Không cần sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái.
+ Con được sinh ra bằng cách: phân đôi hoặc mọc chồi.
+ Con sinh ra có đặc điểm giống nhau (trùng roi).
+ Con sinh ra có những đặc điểm khác mẹ (chồi mọc ra từ củ gừng).
+ Con tách mẹ ra vẫn sống được.
Trả lời câu hỏi trang 159 SGK KHTN 7 * Câu hỏi và bài tập
Hãy kể tên một số loài cây khác có khả năng sinh sản bằng rễ, thân, lá mà em
biết. Vì sao người ta gọi hình thức sinh sản từ rễ, thân, lá là sinh sản sinh dưỡng? Lời giải

- Một số loài cây có khả năng sinh sản bằng rễ, thân, lá:
+ Sinh sản bằng rễ: gừng, cỏ mần trầu, cây dong ta,…
+ Sinh sản bằng thân: sắn, khoai lang, rau má, rau ngót,…
+ Sinh sản bằng lá: cây thuốc bỏng, cây càng cua, cây bèo cái, cây sam nhật,…
- Người ta gọi hình thức sinh sản từ thân, rễ, lá là sinh sản sinh dưỡng vì ở
hình thức này cơ thể mới được hình thành từ cơ quan sinh dưỡng từ của cơ thể mẹ (thân, rễ, lá).
Trả lời câu hỏi trang 160 SGK KHTN 7 * Hoạt động
Đọc thông tin mục 3 và hoàn thành bản theo mẫu bảng 39.2
Đặc điểm Giống Khác Hình thức sinh sản Nảy chồi Phân mảnh Trình sản Lời giải Đặc Giống Khác điểm Hình thức sinh sản Nảy
Không có sự kết hợp của
Là hình thức sinh sản “chồi” được chồi
giao tử đực và giao tử cái,
mọc ra từ cơ thể mẹ, lớn dần lên và
các cá thể con sinh ra giống tách ra khỏi cơ thể mẹ thành cơ thể
hệt nhau và giống hệt mẹ về mới hoặc vẫn dính với cơ thể mẹ di truyền.

tạo thành tập đoàn Phân
Mỗi mảnh nhỏ riêng biệt của cơ thể mảnh
mẹ phát triển thành một cơ thể mới hoàn chỉnh Trình
Tế bào trứng không thụ tinh phát sản
triển thành cơ thể mới
Trả lời câu hỏi trang 161 SGK KHTN 7 * Hoạt động
Em hãy tìm hiểu trên sách, báo, internet hoặc người thân về những hạn chế
của hình thức sinh sản vô tính ở sinh vật Lời giải
Không phủ nhận vai trò của sinh sản vô tính như: tạo giống cây sạch bệnh,
nhân nhanh giống quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng hay bị thoái hóa;
nhân nhanh giống cây trồng, giúp hạ thấp thành, nâng cao hiệu quả kinh tế.
Những hạn chế mà sinh sản vô tính ở sinh vật là: Đời con không đa dạng di
truyền, đời con thống nhất về mặt di truyền; nên thích ứng kém trước điều
kiện môi trường thay đổi, có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết, thậm chí
toàn bộ quần thể bị tiêu diệt.
Trả lời câu hỏi trang 163 SGK KHTN 7 * Hoạt động
Câu 1: Đọc thông tin ở mục 4 và hoàn thành bảng theo mẫu bảng 39.3

Phương pháp nhân giống Áp dụng với các cây Ưu điểm Giâm cành Chiết cành Ghép
Nuôi cấy tế bào, mô
Câu 2: Tại sao cành được sử dụng để giâm bảo có đủ mắt, chồi
Câu 3: Để khôi phục các loài thực vật quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng,
phương pháp nhân giống nào được sử dụng có hiệu quả nhất? Vì sao? Lời giải Câu 1: Bảng 39.3
Phương
Áp dụng với các cây Ưu điểm pháp nhân giống
Giâm cành Sắn, mía, các cây hoa (hoa hồng,
Đơn giản, dễ thực hiện.
hoa cúc,…) và các cây ăn quả (dâu tằm, chanh,…).
Chiết cành Các cây ăn quả lâu năm như hồng Rút ngắn thời gian sinh xiêm, cam, bưởi,…
trưởng của cây con, nhanh cho thu hoạch. Ghép
Có thể ghép các cây khác nhau
Kết hợp được các ưu điểm
nhưng cùng loài như mít với mít,
của cành/mắt ghép và gốc
bơ với bơ,.., hoặc các cây cùng
ghép theo mong muốn của
giống như cam với bưởi, hoa con người.
quỳnh với thanh long,…
Nuôi cấy tế Những cây khó nhân giống bằng
Tạo ra số lượng lớn các bào, mô
các phương pháp thông thường:
cây con đồng đều, sạch
các giống hoa, cây thuốc, cây gỗ
bệnh, giữ được đặc tính tốt
quý hiếm như hoa phong lan, sâm của cây mẹ và mang lại
ngọc linh, trầm hương,…

hiệu quả kinh tế cao. Câu 2:
Cành được sử dụng để giâm bảo có đủ mắt, chồi vì sau khi cắm cành có đủ
mắt, chồi xuống đất ẩm từ các mắt sẽ mọc ra rễ mới. Tiếp đó các mầm non sẽ
mọc lên từ chồi và để phát triển thành cây mới. Câu 3:
- Để khôi phục các loài thực vật quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng,
phương pháp nhân giống được sử dụng hiệu quả nhất là nuôi cấy tế bào, mô.
- Giải thích: Dùng phương pháp nhân giống vô tính trong trường hợp này vì
những cây này rất khó để nhân giống bằng các phương pháp thông thường
khác đồng thời phương pháp nhân giống vô tính cũng là phương pháp nhân
giống tiết kiệm giống gốc nhất (chỉ cần một phần nhỏ của củ, lá, ngọn, bao
phấn,… là có thể tạo ra rất nhiều cây con).