I. Xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng
Câu hỏi trang 57 Lịch sử 9
Nêu các biện pháp của Chính phủ để xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng? Trả lời:
- Sau khi giành được độc lập, một trong những nhiệm vụ cấp bách hàng đầu của
Việt Nam là xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng.
- Ngày 6-1-1946, cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên diễn ra trong cả nước.
Trên 90% cử tri đi bỏ phiếu, bầu được 333 đại biểu vào Quốc hội khóa I. Ngày
2-3-1946, tại kì họp đầu tiên của Quốc hội, Chính phủ liên hiệp kháng chiến được
thành lập, do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu.
- Sau cuộc bầu cử Quốc hội, các địa phương ở Bắc Bộ và Trung Bộ tiến hành bầu
cử Hội đồng nhân dân, thành lập Ủy ban hành chính các cấp. Tháng 5-1946, Hội
Liên hiệp quốc dân Việt Nam (gọi tắt là Hội Liên Việt) được thành lập, khối đoàn kết
toàn dân được tăng cường. Ngày 9-11-1946, Quốc hội thông qua bản Hiến pháp
đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Lực lượng vũ trang nhân dân được chú trọng xây dựng và phát triển. Tháng
9-1945, Việt Nam Giải phóng quân đối thành Vệ quốc đoàn, đến tháng 6-1946 đổi
thành Quân đội quốc gia Việt Nam. Lực lượng dân quân, tự vệ tăng lên hàng chục
vạn người, có mặt ở khắp nơi trên cả nước.
II. Giải quyết khó khăn về kinh tế, tài chính, văn hóa, giáo dục
Câu hỏi trang 59 Lịch sử 9
Nêu các biện pháp của Chính phủ để giải quyết khó khăn về kinh tế, tài chính, văn hóa, giáo dục? Trả lời:
- Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, đất nước phải đối mặt với nhiều khó khăn:
ngân sách nhà nước trống rỗng: nền nông nghiệp lạc hậu; nạn đói hoành hành; tàn
dư văn hóa lạc hậu của chế độ thực dân, phong kiến nặng nề; trên 90% dân số Việt Nam không biết chữ,...
- Để giải quyết nạn đói, Chính phủ đề ra nhiều biện pháp trước mắt như kêu gọi
"Nhường cơm sẻ áo", lập "Hũ gạo cứu đói", tổ chức "Ngày đồng tâm", điều hòa thóc
gạo giữa các địa phương, nghiêm trị việc đầu cơ tích trữ thóc gạo,...
- Về biện pháp lâu dài, Chính phủ kêu gọi nhân dân đẩy mạnh tăng gia sản xuất,
thực hiện khẩu hiệu "Tấc đất tấc vàng", "Không một tấc đất bỏ hoang", chính quyền
cách mạng ra sắc lệnh bãi bỏ thuế thân và các thứ thuế vô lí khác của chế độ cũ, ra
sắc lệnh giảm tô 25%, giảm thuế ruộng đất. Vì vậy; từ cuối năm 1945 đến giữa năm
1946, sản xuất nông nghiệp nhanh chóng được phục hồi, nạn đói cơ bản bị đầy lùi.
- Để giải quyết khó khăn về tài chính. Chính phủ kêu gọi tinh thần tự nguyện đóng
góp của nhân dân cả nước. Hưởng ứng cuộc vận động xây dựng “Quỹ độc lập”,
phong trào “Tuần lễ vàng” do Chính phủ phát động, chỉ trong thời gian ngắn,người
dân đã đóng góp được 370 kg vàng, 20 triệu đồng vào "Quỹ độc lập" và 40 triệu
đồng vào "Quỹ đảm phụ quốc phòng". Tháng 11-1946, đồng tiền Việt Nam mới được
chính thức lưu hành trong cả nước.
- Để giải quyết nạn dốt, ngày 8-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí sắc lệnh lập Nha
Bình dân học vụ và kêu gọi nhân dân cả nước tham gia phong trào xóa nạn mù
chữ.Phong trào Bình dân học vụ nhanh chóng lan rộng khắp cả nước. Các lớp học
được mở khắp nơi (trong nhà dân, đình, chùa,..). Chỉ sau một năm hoạt động, gần
76 000 lớp học được tổ chức, giúp trên 2,5 triệu người thoát nạn mù chữ (chiếm
khoảng 10% dân số cả nước). Trường học các cấp phổ thông và đại học sớm được
khai giảng. Nội dung và phương pháp giáo dục bước đầu được đối mới theo tinh
thần dân tộc và dân chủ.
- Về văn hóa, nhà nước bảo đảm quyền tự do báo chí. Tính từ tháng 9 đến cuối năm
1945, cả nước có khoảng 90 tờ báo được xuất bản, như Cờ giải phóng, Sự thật,
Cửu quốc, Độc lập.... Nội dung báo chí phản ánh công cuộc xây dựng và bảo vệ chế độ mới.
III. Kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược trở lại Nam Bộ
Câu hỏi trang 59 Lịch sử 9
Trình bày những nét chính về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Nam Bộ? Trả lời:
- Tại Nam Bộ, ngày 2-9-1945, thực dân Pháp đã nổ súng vào nhân dân Sài Gòn -
Chợ Lớn đang tham gia mít tinh chào mừng "Ngày Độc lập". Rạng sáng ngày
23-9-1945, thực dân Pháp tấn công Uỷ ban Nhân dân Nam Bộ, mở đầu cuộc xâm
lược Việt Nam lần thứ hai.
- Nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn kiên quyết chống thực dân Pháp bằng mọi vũ khí với
nhiều hinh thức như: dựng chiến luỹ, chướng ngại vật, cắt điện, nước,..
- Đầu tháng 10-1945, quân Pháp phá vòng vây xung quanh Sài Gòn - Chợ Lớn,
đánh chiếm các tỉnh Nam Bộ và Nam Trung Bộ. Đảng và Chính phủ phát động
phong trào ủng hộ nhân dân Nam Bộ kháng chiến. Hàng vạn thanh niên gia nhập
đoàn quân "Nam tiến"; nhân dân Bắc Bộ, Trung Bộ tích cực quyên góp lương thực,
tiền bạc, ủng hộ đồng bào Nam Bộ.
- Cuộc chiến đấu của nhân dân Nam Bộ đã đẩy quân Pháp rơi vào thế bị động, giam
chân địch trong thành phố, tạo điều kiện để nhân dân cả nước chuẩn bị lực lượng
cho cuộc kháng chiến lâu dài.