Giáo án Lịch Sử 6 kết nối tri thức học kỳ 1 phương pháp mới

Giáo án Lịch Sử 6 kết nối tri thức học kỳ 1 phương pháp mới. Tài liệu được biên soạn dưới dạng file PDF bao gồm 83 trang tổng hợp các kiến thức giúp các bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời các bạn đón xem!

Thông tin:
83 trang 9 tháng trước
Tác giả:
Student
Mỹ Duyên
Đang cập nhật

Bình luận

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận.

Giáo án Lịch Sử 6 kết nối tri thức học kỳ 1 phương pháp mới

Giáo án Lịch Sử 6 kết nối tri thức học kỳ 1 phương pháp mới. Tài liệu được biên soạn dưới dạng file PDF bao gồm 83 trang tổng hợp các kiến thức giúp các bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời các bạn đón xem!

46 23 lượt tải Tải xuống

Chủ đề: Giáo án Lịch Sử 6

Môn: Lịch Sử 6

Thông tin:

83 trang 9 tháng trước

Tác giả:

Profile Mỹ Duyên
Trang 1
Ngày soạn: Ngày dạy:
CHƯƠNG I: VÌ SAO PHẢI HỌC LỊCH SỬ
BÀI 1. LỊCH SỬ VÀ CUỘC SỐNG
(1tiết)
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Khi nim lch s và mn Lch s.
- V sao cn thit phi hc mn Lch s.
2. Năng lực
- Pht trin nng lc tm hiu lch s: Khai thc và s dụng thng tin từ video, vn bn,
hnh nh về lch s và mn lch s đ nêu được khi nim lch s và mn lch s.
- Nhận thức và tư duy lch s
+ Hiu được lch s là nhng g din ra trong qu khứ.
+ Nêu được khi nim “lch s” và “mn Lch s”.
+ Gii thch được v sao cn thit phi hc lch s.
- Pht trin nng lc vận dụng kin thức, k nng đ hc
+ Bt đu hnh thành nng lc quan trng này trong bi cnh sng quen thuc ca HS.
+ Tập trung vào tri nghim tch cc cho hoạt đng này và nhn mạnh s cn thit ca tnh
khch quan s hc khi cc em tập tm hiu lch s ging như mt nhà s hc-
- Nng lc chung: T ch, t hc, giao tip, hợp tc
3. Phẩm chất:
+ Khi dậy s t m, hứng th cho HS đi vi mn Lch s.
+ Tn trng qu khứ.C thức bo v cc dis n ca th h đi trưc đ lại.
+Tn trng k vật ca gia đnh. C thi đ đng đn khi tham quan di tch lch s, bo
tàng.
II. CHUẨN BỊ TƯ LIỆU VÀ THIẾT BỊ
1. Giáo viên
- Phiu hc tập dùng cho ni dung luyn tập
- My tnh, my chiu.
2. Học sinh
- Hc sinh đc trưc sgk và tr lời cc câu hỏi trong SGK.
III. TIÊN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm th đhc sinh xc đnh được mục tiêu và ni dung ca b mn
mnh chuẩn b hc
Trang 2
b. Nội dung: HS lng nghe gio viên truyền đạt nhng quy đnh khi hc b mn Lch s ở
trường THCS
c. Sản phẩm: HS lng nghe và tip nhận thng tin và hiu được  ngha hc mn lch s
d. Tổ chức hoạt động
- GV thng bo về tên – s đin thoại – kinh nghim và sở thch ca mnh
- GV thng bào ni quy lp hc
-
Gio viên dẫn dt vào bài:
Em hy cho bit  ngha cu hai câu th trên
C th HS chưa tr lời được th GV gợi  hưng HS đén cc cụm từ “s ta” “gc tch”
+ S ta: lch s ca đt nưc Vit Nam ta;
+Gc tch: lch s hnh thành bui đu ca đt nưc Vit Nam, là mt phn ca lch s đt
nưc ta – “s ta”.
ngha: người Vit Nam phi bit lch s ca đt nưc Vit Nam như vậy mi bit được
ngun gc, ci ngun ca dân tc.
“Bit s ta” khng phi ch đn thun là ghi nh mt s s kin, mt vài chin cng ni
lên tin trnh đi lên ca dân tc hay ghi nhcng lao ca mt s người làm nên s nghip
to ln đ, mà cn phi bit tm hiu “cho tường gc tch nưc nhà Vit Nam”, tip nhận
Trang 3
nhng nét đẹp ca đạo đức, ca đạo l làm người Vit Nam. V chnh đlà gc ca mi s
nghip ln hay nhỏ ca dân tc, khng phi ch ở thời xưa mà ở c ngày nay và mai sau.
. Lch s l g? V sao phi hc lch s? Hôm nay chúng ta cùng khám phá
HOẠT ĐÔNG 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I LỊCH SỬ LÀ GÌ?
a. Mục tiêu: - Nêu được lch s là g, nêu được khi nim “lch s” và “mn Lch s”.
b. Nội dung: hc sinh quan st cc bức tranh đc tên cc bức tranh và tr lời câu hỏi lch
s là g
c. Sản phẩm: Nêu tên cc s kin tưing ứng vi bức nh và rt ra được khi nim lch s
và mn lch s
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
GV t chức hoạt đng nhm
1.Em hy quan st bức tranh, nhng bức tranh này gợi
cho em nhđn s kin nào? Nhng s kin đ đdin
ra chưa? Từ đrt ra lch s là g?
2 Theo em, nhng câu hỏi nào c th được đt ra đ
tm hiu về qu khứ khi quan st hnh 1.1?
3. Đ tm hiu về mt chuyn xy ra trong qu khứ, cc
em cn xc đnh được nhng yu t c bn nào?
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
Bước 3. HS báo cáo
- Bc H đc bn tuyên ngn đc lập, L cờ đỏ
sao vàng bay trên np hm Cattri - Chin thng
Đin biên ph; Xe tng ht cng dinh đc lập-
Chin dch H Ch minh thng lợi
GV điều khin Cc nhm c đại din trnh bày, nhận
xét
Bước 4: GV Nhận xét, trnh bày và cht (kt luận)
HS Lng nghe và ghi chép
– Qu khứ là tt c nhng g đ
xy ra trưc thời đim hin tại.
– Lch s là tt c nhng g đ
xy ra trong qukhứ, được con
người ghi chép lại hoc được
phn nh qua cc ngun tư liu.
– Mn Lch s, là mt mn hc
trong nhà trường, hc về cc s
kin lch s nhưng nhằm nhng
mục đch nht đnh.
Đ tm hiu về mt chuyn xy
ra trong qu khứ, cn xc đnh
được nhng yu t c bn là:
thời gian, khng gian xy ra và
con người liên quan ti s kin
đ. Cc em cn t đt ra và tr
lời nhng câu hỏi như: Vic đ
xy ra khi nào? đâu? Xy ra
như th nào? V sao lại xy ra?
Ai liên quan đn vic đ? Vic
đ c ngha và gi tr g đi
vi ngày nay?...
Trang 4
II . VÌ SAO PHẢI HỌC LỊCH SỬ?
a. Mục tiêu: - Gii thch được cc l do v sao chng ta phi hc Lch s.
b. Nội dung: - Gio viên yêu cu HS làm vic c nhân vi phiếu học tập : “Khai thc bức hnh
ng và chu”.
c. Sản phẩm: hiu được l do cn hc mn lch s
d. Tổ chức thực hiện:
Phiếu học tập: Khai thác bức hình ông và cháu
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Nhiệm vụ 1 hoạt đng c nhân: Em hy khai
thc bức hnh ng và chu hoàn thành phiu
hc tập
Nhiệm vụ 2: GV t chức hoạt đng cp đi:
+ Hy ly nhng v dụ, chứng tỏ rằng, vic
khng hiu bit Lch s dẫn đn nhng xung
đt, mâu thuẫn.
+ Hy thnêu nhng “bài hc từ lch s” ca
chnh bạn, gia đnh bạn hoc dân tc Vit
- Hc lch s đ bit được ci ngun ca
t tiên, quê hưng, đt nưc; hiu được
ng cha ta đ phi lao đng, sng tạo,
đu tranh như th nào đ c được đt
nưc ngày nay.
- Hc lch s cn đ đc kt nhng bài
hc kinh nghim ca qu khứ nhằm
phục vụ cho hin tại và tưng lai.
(Bit qu khứ, hiu hin tại, hưng ti
Trang 5
Nam
Nhiệm vụ 3: GV t chức hoạt đng cp đi:
- Em hiu th nào về từ “gc tch” trong câu
th ca Ch tch H Ch Minh? Nêu ngha
câu th đ?
- C kin cho rằng: Lch s là nhng gđ
qua, khng th thay đi được nên khng cn
thit phi hc mn Lch s. Em c đng  vi
 kin đkhng? Tại sao?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HSthc hin nhim vụ.
- Gv khuyn khch hc sinh hợp tc, theo dõi
và hỗ trợ bằng cac câu hỏi gợi mở:
- Em hiu như th nào về ngha ca lời cn
dn ca Bc H? Tại sao Bc lại chn đa
đim tại Đền Hùng đ cn dn cc chin s?
Lời cn dn ca Bc c ngha g?...
Bước 3: Bo co kt qu hoạt đng
Gi HS và đại din cc cp ln lượt trnh bày
Bước 4: Đnh gi kt qu hc tập và khẳng
đnh Vic biên soạn hai tc phẩm ca cc nhà
s hc chnh là gip chng ta tm hiu về qu
khứ, ci ngun,... ca dâân tc và nhân loại
(Hình 2)
tưng lai)
“Dân ta phi bit s ta
cho tường gc tch nưc nhà Vit Nam”.
(Lch s nưc ta, H ch Minh)
+ S ta: lch s ca đt nưc Vit Nam
ta;
+Gc tch: lch s hnh thành bui đu
ca đt nưc Vit Nam, là mt phn ca
lch s đt nưc ta – “s ta”.
ngha: người Vit Nam phi bit lch
s ca đt nưc Vit Nam như vậy mi
bit được ngun gc, ci ngun ca dân
tc.
Chng ta cn phi hc lch s, v:
- Mỗi con người cn phi bit t tiên,
ng bà mnh là ai, mnh thuc dân tc
nào, con người phi làm g đ c được
như ngày hm nay,...
- Hiu v sao phi qu trng, bit n
nhng người đlàm nên cuc sng hm
nay và chng ta phi hc tập, lao đng
đ gp phn làm cho cuc sng tưi đẹp
hn na.
- “Lch s gip con người hiu về nhau
hn đ c th cùng chung sng”.
- Lch s gip chng ta khng lp lại
nhng sai lm trong qu khứ.
- Lch s gip bạn rèn luyn kh nng tư
duy, cch tip cận đa chiều.
- Lch s c th gip bạn hnh thành
nhng k nng và phẩm cht ca mt
nhà lnh đạo trong tưng lai.
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: Pht trin nng lc tm hiu lch s
b. Nội dung: hưng dẫn HS tho luận nhm và hoạt đng c nhân tr lời câu hỏi sgk
Trang 6
c. Sản phẩm: Hoàn thành phiu hc tập vào vở
d. Cách thức thực hiện
1. Nhà chnh tr ni ting ca La Mc đại Xi-xe-rng đ ni “ Lch s là thy dạy cuc
sng” Em c đng  vi nhận xét đ khng? V sao?
2. Hoàn thành phiu hc tập sau vào vở
Phiếu học tập
Chn cc d kin điền vào chỗ trng: lch s; biến đổi; xuất hiện; tương lai; bi hc kinh
nghiêm; cội nguồn; thời gian; khoa hc; hoạt động; loi người; quá khứ; đấu tranh.
Mi vật xuâng quanh ta đều pht sinh, tn tại và…………theo………X hi
………..cũng vậy. Qu trnh đ chnh là lch s.
…………là nhng g xy ra trong ………………bao gm mi hoạt đng ca con
người từ khi …………….đn nay
Mn Lch s là mn …………….tm hiu về lch s loài người, bao gm toàn b
nhng …………. ca con người và x hi loài người trong qu khứ
Hc lch s đ bit được ……………ca t tiên, quê hưng, đt nưc; hiu được
cha ng ta phi lao đng, sng tạo ………………….như th nào đc được đt nưc ngày
nay
Hc lch s cn đđc kt nhng …………………………….ca qu khứ nhằm phục vụ
cho hin tại và………
GỢI Ý SẢN PHẨM
Câu 1. GV chia lp thành hai nhm, tho luận và đại din nhm tr lời kin. C th hai
nhm HS s đng tnh hoc khng đng tnh vi kin đ. GV ch trng khai thc l do v
sao HS đng tnh hoc khng đng tnh, chp nhận c nhng l do hợp l khc ngoài SGK
hay kin thức vừa được hnh thành ca HS. Cui cùng, GV cẩn cht lại kin đng. Lch
s dạy cho chng ta nhng bài hc từ qu khứ, đc kt kinh nghim ca qu khứ cho cuc
sng hin tại. .
Câu 2. Chn cc d kin điền vào chỗ trng: lch s; biến đổi; xuất hiện; tương lai; bi
hc kinh nghiêm; cội nguồn; thời gian; khoa hc; hoạt động; loi người; quá khứ; đấu
tranh.
Mi vật xung quanh ta đều pht sinh, tn tại và bin đi theo thời gian X hi loài
người cũng vậy. Qu trnh đ chnh là lch s.
Lch s là nhng g xy ra trong qukhứ bao gm mi hoạt đng ca con người từ
khi xut hin đn nay
Mn Lch s là mn khoa hc tm hiu về lch s loài người, bao gm toàn b nhng
hoạt đng ca con người và x hi loài người trong qu khứ
Hc lch s đ bit được ci ngun ca t tiên, quê hưng, đt nưc; hiu được cha
ng ta phi lao đng, sng tạo , đu tranh như th nào đ c được đt nưc ngày nay
Trang 7
Hc lch s cn đ đc kt nhng bi hc kinh nghiêm ca qu khứ nhằm phục vụ cho hin
tại và tưng lai
4. HOAT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Pht trin nng lc vận dụng kin thức, k nng đ hc vào cuc sng thc
tin
b. Nội dung: GV t chức nêu cc tnh hung c vn đề hc sinh suy ngh tho luận tr lời
c. Sản phẩm: Câu tr lời.
d. Cách thức thực hiện
Chuyển giao nhiệm vụ
Câu 1. Cc bạn trong hnh bên đang làm g? Theo em vic làm đc  ngha như th nào?
Câu 2. Hy chia sẻ vi thy c gio và cc bạn cc hnh thức hc lch s mà em bit; cch
hc lch s nào gip em hứng th và đạt hiu qu tt nht
Câu 3. Em hy điều tra xem trong lp c bao nhiêu bạn thch hc mn Ton, mn Ng
Vn và mn Lch s. Theo em, cc bạn thch hc nhng mn khc c cn bit lch s
không? Vì sao?
GV hướng dẫngợi ý
Câu 1.Cc bạn HS đang chm sc ngha trang – Ung nưc nh ngun
Câu 2. GV t chức HS t trnh bày v cch hc lch s ca bn thân: Hc qua cc ngun
(hnh thức) nào? Hc như th nào? Em thy cch hc nào hứng th/ hiu qu nht vi
mnh? V sao?,... Từ đ đnh hưng, ch dẫn thêm cho HS về cc hnh thức hc tập lch s
đ đạt hiu qu: đc sch (SGK, sch tham kho,...), xem phim (phim lch s, cc bng
video, hnh,...) và hc trong cc bo tàng, hc tại thc đa,... Khi hc cn ghi nh’ nhng
yu t c bn cn xc đnh (thời gian, khng gian - đa đim xy ra và con người liên quan
đn s kin đ); nhng câu hỏi cn tm câu tr lời khi hc tập, tm hiu lch s. Ngoài ra,
GV c thê’ ly thêm v dụ về cc hnh thức khc na đ HS thy rằng vic hc lch s rt
phong ph, khng ch b hẹp trong vic nghe ging và hc trong SGK như lâu nay cc em
vẫn thường làm
Câu 4. GV c th hỏi HS về mn hc mnh yêu thch nht, ri đt vn đề: Nu thch hc
cc mn khc th c cn hc lch s khng và đnh hưng đ HS tr lời:
- Hc lch s đ bit ngun gc t tiên và rt ra nhng bài hc kinh nghim cho cuc sng
nên bt cứ ai cũng cn.
- Mỗi mn hc, ngành hc đều c lch s hnh thành và pht trin ca n: Ton hc c lch
s ngành Ton hc, Vật l c lch s ngành Vật l,... Nu cc em hiu và bit được lch s
cc ngành nghề th s gip cc em làm tt hn ngành nghề mnh yêu thch. Suy rng ra,
hc lch s là đ đc rt kinh nghim, nhng bài hc về s thành cng và tht bại ca qu
khứ đ phục vụ cho hin tại và xây dng cuc sng mi trong tưng lai.
Trang 8
Ngày soạn: Ngày dạy:
BÀI 2.
CÁC NHÀ SỬ HỌC DỰA VÀO ĐÂU ĐỂ BIẾT VÀ PHỤC DỰNG LẠI LỊCH SỬ
(1TIÊT)
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Xc đnh được cc thuật ng liên quan đn bằng chứng trong lch s.
- Nhận ra cc loại bằng chứng/tư liu khc nhau.  ngha và gi tr ca cc tư liu
- Phân loại bằng chứng, và ch ra được s khc bit gia cc loại bằng chứng.
2. Năng lực
- Pht trin nng lc tm hiu lch s: Khai thc và s dụng thng tin từ video, vn bn,
hnh nh đ nêu tên tư liu
- Nhận thức và tư duy lch s
+ Nhận din và phân bit được cc ngun s liu c bn.
+ Gii thch được ngha và gi tr ca cc ngun s liu.
- Pht trin nng lc vận dụng kin thức, k nng đ hc
Bit thc hành sưu tẩm, phân tch, khai thc mt s ngun tư liu đn gin, pht trin k
nng, vận dụng kin thức đ hc.
- Nng lc chung: T ch, t hc, giao tip, hợp tc
3. Phẩm chất:
Bi dưng cc phẩm cht trung thc, trch nhim, chm ch thng qua hoạt đng thc
hành sưu tm, phân tch và khai thc mt s tư liu lch s.
+Tn trng k vật ca gia đnh. C thi đ đng đn khi tham quan di tch lch s, bo
tàng.
II. CHUẨN BỊ TƯ LIỆU VÀ THIẾT BỊ
1. Giáo viên
- Mt s tư liu hin vật, tranh nh được phng to hoc đ trnh chiu, mt s mẩu chuyn
lch s tiêu biu gn vi ni dung bài hc.
- My tnh, my chiu.
2. Học sinh
- Hc sinh đc trưc sgk và tr lời cc câu hỏi trong SGK.
Trang 9
- Tm hiu trưc mt s truyền thuyt, câu chuyn về lch s và di tch lch s ở đa
phưng
III. TIÊN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG (5P)
a. Mục tiêu: Tạo tâm thđ hc sinh xc đnh được mục tiêu và ni dung về kin thức, k
nng trong bài hc mi.
b. Nội dung: GV cho HS quan st , nêu tnh hung c vn đề đ HS suy ngh
c. Sản phẩm:
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Quan sât Hnh 1 và tr lời câu hỏi:
Em hãy nêu nhng hiu bit ca cc em về
hin vật, về nhng điều cc em cm nhận,
suy luận được thng qua quan st hnh nh?
Bưc 2 HS thc hin nhim vụ
Bước 3. HS báo cáo
Bước 4 GV chốt v chuyển ý
Ttrong hnh là mt trng đng Ngc Lũ -
mt hin vật tiêu biu ca nền vn minh
Đng Sn ni ting ca Vit Nam. Hoa
vn trên mt trng m t phn nào đời
sng vật cht, tinh thn ca cư dân Vit
c. Hnh nh gip chng ta c nhng
suy đon v đời sng vật cht, tinh thn
ca người xưa. Đây là nhng tư liu qu
đ nghiên cứu về qu khứ ca người
Vit c cũng như nền vn minh Vit
c,...).
HS c th tr lời đng, hoc đng mt
phn, hoc khng đng nhng câu hỏi
mà GV nêu ra, điều đ khng quan
trng.
Trên c sở đ, GV dẫn dt HS vào bài
hc mi: Đ chnh là nguồn s liệu, m
da vo đ các nh s hc biết v phục
dng lại lch s.
HOẠT ĐỘNG 2 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (25P)
1, Tư liệu hiện vật
a. Mục tiêu: Nhận din và phân bit được ngun tư liu hin vật. Gii thch được ngha
và gi tr ca ngun tư liu hin vật. Bit thc hành sưu tẩm, phân tch, khai thc mt s
ngun tư liu hin vật
Trang 10
b. Nội dung: GV t chức hc sinh quan st cc bức tranh phân bit được ngun tư liu
hin vật và nêu  ngha cc ngun tư liu đ
c. Sản phẩm: k đng tên tư liu hin vật và trnh bày được khi nim, ưu nhược
loại tư liu này
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm y/c cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Quan st cc hnh trên em hãy :
- Đc tên 2 tư liu này
- Cho bit đim chung ca nhng tư liu đ là g?
- Em c hiu bit g về tư liu này?
- Em hy ly thêm mt v dụ minh hoạ?
Tho luận cp đi:
+ Em hy rt ra khi nim tư liu th nào được gi là tư
liu hin vật
+ Khi s dụng tư liu hin vật c nhng ưu - nhược g?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Hs xem thc hin nhim vụ.
Gv khuyn khch hc sinh hợp tc, theo dõi và hỗ trợ.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
- Cc cp c đại din trnh bày, cp khc nhận xét
và b sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thn làm vic và chnh xc ha kin
thức
Tư liệu hiện vật: là nhng
di tch, đ vật ca người
xưa cn gi được trong
lng đt hay trên mt đt.
Ưu điểm: bsung, kim tra
cc tư liu ch vit. Da
vào tư liu hin vật c th
dng lại lch s.
Nhược điểm : Tư liu câm,
thường khng cn nguyên
vẹn và đy đ.
2, Tư liệu chữ viết
Trang 11
a. Mục tiêu: Nhận din và phân bit được ngun tư liu ch vit. Gii thch được ngha
và gi tr ca ngun tư liu ch vit. Bit thc hành sưu tẩm, phân tch, khai thc mt s
ngun tư liu ch vit
b. Nội dung: GV t chức hc sinh quan st cc bức tranh phân bit được ngun tư liu
ch vit và nêu  ngha cc ngun tư liu đ
c. Sản phẩm: k đng tên tư liu ch vit và trnh bày được khi nim, ưu nhược loại tư
liu này
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm y/c cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV cho HS đc đoạn tư liu di chc ca Ch tch H
Ch Minh và quan st bia Tin s, t chức HS tho luận
cp đi:
+ Đoạn tư liu trên cho em bit thng tin g?
+ Theo em Nhng tm bia Tin s thời xưa ở Vn Miu
(Hà Ni) ghi nhng thng tin g?l
+ Em hy rt ra khi nim tư liu th nào được gi là tư
liu ch vit
+ Khi s dụng tư liu ch vit c nhng ưu - nhược g?
+ V sao bia Tin s ở Vn Miu cũng được coi là tư
liu ch vit
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Hs xem thc hin nhim vụ.
Gv khuyn khch hc sinh hợp tc, theo dõi và hỗ trợ.
Nhng tm bia ghi tên người đỗ Tin s thời xưa ở Vn
Miu (Hà Ni) là nhng bia đ ghi tên, tui, nm thi đỗ
ca nhng người đỗ Tin s trong cc khoa thi từ thời
Tư liệu chữ viết: là nhng
bn ghi, sch vở chép tay
hay được in, khc bằng ch
vit, gi chung là tư liu
ch vit.
Ưu điểm: Da vào tư liu
vit th rt rõ ràng, chnh
xác.
Nhược điểm: Khng c tư
liu vit vào thời kỳ khi
chưa c ch vit, Nu vit
trên giy th kh bo qun
được nguyên vẹn vi thời
gian dài
Trang 12
Lê s đn thời Lê trung hưng (1442 - 1779). Nm 2010,
82 bia Tin s ở Vn Miu đà được UNESCO cng
nhận là Di sn tư liu th gii.
- Đoạn tư liu Di chc ca Ch tch H Ch Minh trong
H Ch Minh toàn tập là minh chứng sinh đng cho tư
liu ch vit, th hin tr tu, niềm tin ca Người về
cuc khng chin chng M cứu nưc ca nhân dân ta,
cũng như nhng tnh cm và ưc mong ca Bc H
knh yêu đi vi toàn Đng, toàn dân ta.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
- Cc cp c đại din trnh bày, cp khc nhận xét
và b sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thn làm vic và chnh xc ha kin
thức
3, Tư liệu truyền miệng
a. Mục tiêu: Nhận din và phân bit được ngun tư liu truyền ming. Gii thch được
ngha và gi tr ca ngun tư liu truyền ming. Bit thc hành sưu tẩm, phân tch, khai
thc mt s ngun tư liu truyền ming
b. Nội dung: GV t chức hc sinh quan st cc bức tranh phân bit được ngun tư liu
truyền ming và nêu  ngha cc ngun tư liu đ
c. Sản phẩm: kđng tên tư liu truyền ming và trnh bày được khi nim, ưu nhược
loại tư liu này
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Em hy quan st 2 bức tranh trên, Hai bức tranh này
giúp em liên tưởng đn. truyền thuyt nào?
- Chia 2 nhm k vn tt ni dung 2 câu chuyn này
Tư liệu truyền
miệng: là nhng câu
chuyn, nhng lời m
t được truyền từ đời
này qua đời khc ở rt
nhiều dạng khc nhau.
Ưu điểm : C th cho
người sau bit được
nhng g qu khứ đ
xy ra và nhng gđ
hc được và thậm ch
c th tạo ra mt câu
Trang 13
(nhm 1,2 chuyn Thnh Ging; nhm 3,4 chuyn
Con rng chu tiên)
- Qua 2 câu chuyn cc em hy ch ra cc yu t mang
tính cht lch s thng qua mỗi câu chuyn truyền
thuyt đ?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Hs xem tranh và đc thng tin thc hin nhim vụ.
Gv khuyn khch hc sinh hợp tc, theo dõi và hỗ trợ.
+ Thnh Ging đnh gic n (tranh dân gian Đng H): m
t cnh Thnh Ging nh tre đnh gic n tan tc.
+ Con Rng Chu Tiên Nhc nhở chng ta nh về ngun
gc cao qu ca dân tc : Con Rng chu Tiên ===> Tinh
thn t hào và t tn dân tc
Nhc nhở chng ta phi bit yêu thưng đùm bc lẫn nhau
trong tnh thân rut tht ca hai ting "đng bào" (c ngha là
cùng mt ci bc trm trứng ca mẹ u C) => Truyền
thng đoàn kt ca dân tc
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
- Cc cp c đại din trnh bày, cp khc nhận xét và b
sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thn làm vic và chnh xc ha kin thức
truyn mi.
Nhược điểm : C th
truyền ming sai hoc
người truyền cho thêm
yu t k o vào khng
được chnh xc
3, Tư liệu gốc
a. Mục tiêu: Nhận din và phân bit được ngun tư liu gc.
b. Nội dung: GV t chức hc sinh quan st cc bức tranh phân bit được ngun tư liu
gc và nêu  ngha cc ngun tư liu đ
c. Sản phẩm: k đng tên tư liu gc và trnh bày được khi nim
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm y/c cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
GV t chức hoạt đng cp đi
- Đc tên cc loại tư liu ở 4 bức tranh sau? N
thuc nhm tư liu nào?
- Trong cc hnh nh đ , hnh nh nào là bn gc
Tư liệu gốc: là tư liu cung
cp nhng thng tin đu
tiên và trc tip về s kin
hoc thời kỳ lch s nào đ.
Đây là ngun tư liu đng
tin cậy nht khi tm hiu
lch s.
C ba loại tư liu trên đu
Trang 14
Em hiu th nào là tư liu gc? cho v dụ cụ th
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Hs xem tranh và đc thng tin thc hin nhim vụ.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
- Cc cp c đại din trnh bày, cp khc nhận xét
và b sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thn làm vic và chnh xc ha kin
thức
c nhng ngun gc, xut
xứ khc nhau. C loại được
tạo nên bởi chnh nhng
người tham gia hoc chứng
kin s kin, bin c đ xy
ra, hay là sn phẩm ca
chnh thời k lch s đ - đ
là tư liu gc. Nhng tài
liu được biên soạn lại da
trên cc tư liu gc th được
gi là nhng tư liu phi
sinh. Tư liu gc bao giờ
cũng c gi tr, đng tin cậy
hn tư liu phi sinh.
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP (10P)
a, Mục tiêu: cng c kin thức cui bui hc
b. Nội dung: GV hướng dẫn học sinh hoàn thành phiếu học tập vào vở
c. Sản phẩm: Hoàn thành phiu hc tập
d. Cách thức thực hiện
Câu 1- Hướng dẫn học sinh hoàn thành phiếu học tập sau vào vở
PHIẾU HỌC TẬP 1
Em hãy ghép nguồn sử liệu ở cột a với khái niệm, ý nghĩa ở cột B sao cho phù hợp
Cột B
a, Nhng di tch, đ vật ca người xưa cn được gi
lại trong lng đt hay trên mt đt
b, Nhng bn ghi, sch vở chép tay hay được in,
khc trên giy, gỗ, đ
Trang 15
c, Nhng câu chuyn, nhng lời m tđược truyền
từ đời này sang đời khc bằng nhiều hnh thức khc
nhau
d. Khng cho bit chnh xc về đa đim và thời
gian, nhưng phn nào phn nh hin thc lch s
e, Là nhng tư liu “câm” nhưng cho bit kh cụ th
và trung thc về đời sng vật cht và phn nào về
đời sng tinh thn ca người xưa
g. Cho bit tưng đi đy đ về cc mt ca cuc
sng, nhưng thường mang thức ch quan ca tc
gi tư liu
Đp n: 1 ni vi: c, g; 2 ni vi :a, e ; 3 nii vi: b, g
Phiu hc tập 2
Nối hình ảnh tư liệu vào loại tư liệu rồi nhận xét ưu và nhu
HOẠT ĐỘNG 4 VẬN DỤNG (5P)
a. Mục tiêu: Pht trin nng lc vận dụng kin thức, k nng đ hc vào cuc sng thc
tin
b. Nội dung: GV t chức nêu cc tnh hung c vn đề hc sinh suy ngh tho luận tr lời
Trang 16
c. Sản phẩm: Câu tr lời.
d. Cách thức thực hiện
Chuyển giao nhiệm vụ
Câu 1
Nêu 3 thng tin mà em tm hiu
được về hin vật này?
Câu 2  nhà em hoc ni em sinh sng c nhng hin vật nào c th gip tm hiu lch s?
Hy gii thiu ngn gn 1 hin vật mà em thch nht
Gợi 
- Bia chquyền nằm trong khun viên chùa Nam Huyên, cn ở đo Song T Tây, di tch
này nằm ngay trên trục đường chnh dẫn từ cu cng vào khu trung tâm hành chnh ca x
đo.
- Đây là tm bia ch quyền trên qun đo Trường sa là mt trong nhng du tch c xưa,
được cng nhận là di tch lch s cp quc gia.
- Đây là bằng chứng c gi tr quan trng trong vic khẳng đnh ch quyền ca Vit Nam
tại qun đo Trường Sa.
DẶN DÒ:
- Hoàn thin cc bài tập
- Chuẩn b bài mi: Sưu tm tờ lch và nghiên cứu cc thng tin trên tờ lch đ
Ngày soạn: Ngày dạy:
Bài 3: THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ.
(1TIẾT)
I. MỤC TIÊU
Trang 17
1. Kiến thức:
- Cch tnh thời thời gian trong lch s theo dưng lch và âm lch.
- Cch tnh thời gian theo Cng lch và nhng quy ưc gi thời gian theo chuẩn quc t.
2. Năng lực
- Pht trin nng lc tm hiu lch s “Quan st, khai thc và s dụng thng tin ca tư liu
lch s được s dụng trong bài hc
- Nhận thức và tư duy lch s
+ Nêu được mt s khi nim về thời gian trong lch s như thập k, th k, thiên niên k,
trưc Cng nguyên, Cng nguyên, âm lch, dưng lch.
+ Hiu cch tnh thời gian theo quy ưc chung ca th gii.
- Pht trin nng lc vận dụng
+ Bit đc, ghi, và tnh thời gian theo quy ưc chung ca th gii.
+ Sp xp cc s kin lch s theo trnh t thời gian.
- Nng lc chung: T ch, t hc, giao tip, hợp tc
3. Phẩm chất
– Tnh chnh xc, khoa hc trong hc tập và trong cuc sng.
– Bit qu trng thời gian, bit sp xp thời gian mt cch hợp l, khoa hc cho cuc sng,
sinh hoạt ca bn thân.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên:
- Cc tranh nh + Tài liu c liên quan đn bài hc.
- Cc phiu hc tập, bng phụ điền sẵn thng tin phục vụ cho bài dạy.
2. Học sinh:
Sưu tm cc tờ lch.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG (5P)
a. Mục tiêu: Hc sinh quan st tranh (cc nhân vật lch s) đ sp xp lại theo thời gian
b. Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động: Hc sinh quan st tranh và cho bit:
- ? K tên cc nhân vật trong cc bức tranh?
- ? Sp xp cc bức tranh theo thứ t trưc sau?
- ? Da vào đâu em sp xp được trưc sau?
Trang 18
Trn Quc Tng (1253-1318) L Thi T (974-1028) HĐ Quang Trung(1753-1792)
c. Gợi ý sản phẩm:
Nêu được :
- Trn Quc Tng (1253-1318), L Thi T (974-1028), HĐ Quang Trung(1753-1792)
- L Thi T (974-1028), Trn Quc Tng (1253-1318 HĐ Quang Trung(1753-1792)
- Cn cứ vào cc mc thời gian
Vậy Cch tnh thời gian trong lch s như thnào, hm nay ta tm hiu bài: Cch tnh
thời gian trong lch s
HOẠT ĐỘNG 2: KHÁM PHÁ KIẾN THỨC. (30P)
I. VÌ SAO PHẢI XÁC ĐỊNH THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ
a) Mục tiêu: HS nêu được vic xc đnh thời gian là mt trong nhng yêu cu bt buc ca
khoa hc lch s. VÌ sao phi xc đnh được thời gian trong lch s?
b) Nội dung: GV nêu vn đề, t chức hoạt đng c nhân, HS quan st kênh hnh và kênh
ch, cùng vi hiu bit ca bn thân đ tr lời câu hỏi
c) Sn phẩm: V được đường thời gian ca bn thân; xc đnh được vsao phi xc đnh
được thời gian
d) Tổ chức thc hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Dự kiến sản phẩm
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Nhiệm vụ 1:Hoạt đng c nhân:
- Tại sao phi xc đnh thời gian trong lch s? Con
người thời xưa đ xc đnh thời gian bằng nhng
cách nào?
Nhiệm vụ : Hoạt đng nhm
Các em hãy hon thnh phiếu hc tập theo nhm.
Nhm 1 đồng hồ mặt trời, nhm 2 đồng hồ nước,
nhm 3 đồng hồ cát
- Mun hiu và dng lại lch s phi
sp xp cc s kin theo thứ t thời
gian.
- Vic xc đnh thời gian là cn thit
và là nguyên tc c bn trong vic
hc tập tm hiu lch s.
- Thời gian gip con người bit được
cc s kin xy ra khi nào, qua đ
hiu được qu trnh pht trin ca
nó.
Trang 19
Cách đo thời
gian
Hoạt động
như thế nào?
Hạn chế
Đồng hồ cát
Đồng hồ nước
Đồng hồ mặt trời
Bước 2 HS thực hiện nhiệm vụ
GV gợi ý:
- giới thiệu về các dụng cụ đo thời gian
- Hnh 2a. Đng h ct: c hai bnh thng nhau, trên
thân bnh c chia nhiều vạch. Đ ct vào mt bnh,
cho chy từ từ xung bnh thứ hai và xc đnh giờ
da trên ct chy đn từng vạch.
- Hnh 2b. Đng h nưc cũng c nguyên tc hoạt
đng tưng t như đng h ct.
- Hnh 2c. Đng h mt trời: c mt ci mâm trn,
trên đ v nhiều vng trn đng tâm. Dùng mt que
gỗ cm ở gia mâm ri đ ra ngoài nh nng mt
trời. Bng ca cây que đn vng trn nào th xc
đnh được lc đ là my giờ.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
- Gi mt em bt kỳ trnh bày, cc em khc
nhận xét và b sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thn làm vic và chính xác hóa
kin thức
Từ xa xưa, con người đã
nghĩ ra những công cụ
khác nhau để đo thời gian,
các công cụ ny da trên
một số nguyên tắc hoạt
động nhất đnh. Tuy nhiên,
chúng không tránh khỏi
những hạn chế
II. CÁC CÁCH TNH THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ
a) Mục tiêu: HS trình bày Cch tnh thời gian theo Cng lch và nhng quy ưc gi thời
gian theo chuẩn
b) Nội dung: GV t chức cho HS đc thng tin sgk, quan st tranh nh kênh hnh tho luận
nhóm tìm hiu về m lch và dưng lch, trưc CN sau CN, th kỷ…
c) Sn phẩm: đc được s nm ca thập klir, th kỷ, thiên niên kỷ
d) Tổ chức thc hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Dự kiến sản phẩm
Trang 20
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- Chia thành 4 nhm. Cc nhm đc mục 2 SGK và quan
st tờ lch (4 pht), tho luận và thc hin cc yêu cu sau:
+ Nhm 1,2: Hy xem trên tờ lch h 1 c nhng đn v thời
gian nào và nhng loại lch nào? Người xưa đ da vào c
sở đlàm ra lch? Theo em, cch tnh thời gian thng nht
trên toàn th gii c cn thit khng? V sao?
+ Nhm 3,4 Đc thng tin sgk cho bit mỗi thập kỷ, thkỷ,
thiên niên kỷ c bao nhiêu nm? Quan st s đ hnh 3
mun bit nm 2000 TCN cch ngày nay bao nhiêu nm th
tnh như th nào?
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS đc SGK và thc hin yêu cu.GV khuyn khch hc
sinh hợp tc vi nhau khi thc khi thc hin nhim vụ hc
tập, GV đn cc nhm theo dõi, hỗ trợ HS làm vic nhng
ni dung kh (bằng h thng câu hỏi gợi mở - linh hoạt).
Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Người xưa sng tạo ra lch
da trên c sở quan st và
tnh ton quy luật di
chuyn ca Mt Trng,
Mt Trời nhn từ Tri Đt.
- m lch là cch tnh thời
gian theo chu k Mt
Trng quay xung quanh
Tri Đt. Thời gian Mt
Trng chuyn đng ht
mt vng quanh Tri Đt
là mt thng.
- Dưng lch là cch tnh
thời gian theo chu k Tri
Đt quay xung quanh Mt
Trời. Thời gian Tri Đt
chuyn đng ht mt vng
quanh Mt Trời là mt
nm.
- Th gii cn c lch
chung: đ là Cng lch.
- Cng lch ly nm Cha
Giê-xu ra đời làm nm đu
tiên ca Cng nguyên.
Trưc nm đ là trưc
Công nguyên (TCN)
- Theo Cng lch: 1 nm
có 12 tháng hay 365 ngày.
Nm nhuận thêm 366
ngày.
+ 100 nm là 1 th kỷ.
+ 1000 nm là 1 thiên
niên kỷ.
Trang 21
Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
HS phân tch, nhận xét, đnh gi kt qu ca nhm trnh
bày. GV b sung phn phân tch nhận xét, đnh gi, kt qu
thc hin nhim vụ hc tập ca hc sinh. Chnh xc ha cc
kin thức đ hnh thành cho hc sinh.
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP. (5P)
- Mục tiêu: S dụng tư liu và vận dụng phép tnh đn gin ca ton hc đ luyn tập cch
tnh thời gian ca mt s kin lch s so vi hin tại.
- Nội dung: Gio viên hưng dẫn cho hc sinh cch xc đnh cc skin và cch tnh thời
gian
- Sản phẩm: bit cch tnh khong cch gia cc s kin
- Phương thức tiến hành: GV giao nhim vụ cho HS và ch yu cho làm vic cá nhân,
tr lời cc câu hỏi
Câu hỏi 1. Cc s kin dưi đây cch ngày nay bao nhiêu nm
- Khong thiên niên kỷ thứ III, người Ai cập bit làm ra lch
- Cuc khởi ngha Hai Bà Trưng N ra nm 40
Câu 2. Cc nm ghi màu đỏ sau đây thuc th k nào?
Gợi 
Gv hưng dẫn HS v s đ ri da vào s đ em hy xc đnh từ thời đim xy ra cc s
kin ghi trên s đ đn hin tại là bao nhiêu nm, bao nhiêu thập k, bao nhiêu th k
Trang 22
Câu 1:
- Cch đây hn 5000 nm người Ai cập đ ngh ra lch (3000+ 2021 = 5021)
- 2021-40 =
Câu 2: nm 1792 TCN thuc th k XVIII TCN
S kin nm 179 cch ngày nay: 179+ 2021=. 2200 (nm) (s kin din ra TCN)
S kin nm 179 nằm ở th k II TCN
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG. (5P)
- Mục tiêu: Vận dụng kin thức mi mà HS đ được lnh hi đgii quyt nhng
vn đề mi trong hc tập và thc tin.
- Phưng thức tin hành: cc câu hỏi sau khi hnh thành kin thức mi.
- D kin sn phẩm
- T chức hoạt đng:
Bài tập 1
1. Hy chn 9 s kin đ xy ra trong cuc đời em, c ghi rõ tên skin và nm xy ra
s kin (V dụ, nm 2010, em được sinh ra)
2. Biu din cc s kin trên trục thời gian (theo mẫu)
3. Hy chn mt s kin mà em cho là quan trng nht và vit khong 7 – 10 dng về
s kin này (s kin đ là g? N xy ra khi nào? ở đâu? C liên quan đn nhng ai?
V sao n lại xy ra? V sao em lại cho n là quan trng?)
4. Mt bnh gm được chn dưi đt vào nm 1885 TCN. Theo tnh ton ca cc nhà
kho c, bnh gm đ nằm dưi đt 3877 nm. Hỏi người ta đpht hin nvào nm
nào?
- Gợi ý:
Trang 23
Câu 3: 3877- 1885 = 1992. (vào nm 1992)
- GV giao nhim vụ cho HS về nhà
Hoàn thành phiu hc tập sau”
Chuẩn b bài mi Bài 3: Ngun gc loài người.
+ S xut hin ca con người trên Tri Đt: thời gian, đa đim, đng lc.
+ S khc nhau gia Người ti c và Người tinh khn.
Ngày soạn: Ngày dạy:
CHƯƠNG II. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
BÀI 4: NGUỒN GỐC LOÀI NGƯỜI
(2 tiết)
Trang 24
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- S xut hin ca con người trên Tri Đt – đim bt đu ca lch s loài người.
- S hin din ca Người ti c ở Đng Nam và Vit Nam.
2. Năng lực
- Pht trin nng lc tm hiu lch s “Quan st, khai thc và s dụng thng tin ca tư liu
lch s được s dụng trong bài hc
- Nhận thức và tư duy lch s
+ Gii thiu được s lược qu trnh tin ho từ Vượn người thành người trên Tri Đt.
+ Xc đnh được nhng du tch ca Người ti c ở Đng Nam .
+K tên được nhng đa đim tm thy du tch ca Người ti c trên đt nưc Vit Nam.
- Pht trin nng lc vận dụng
+ Bt đu pht trin hnh thành nng lc quan trng này trong mi liên h vi thức t cuc
sng xung quanh, vận dụng kin thức c trong bài đ l gii mt vn đề thc tin mà HS c
th quan st được (cc màu da khc nhau trên th gii).
- Nng lc chung: T ch, t hc, giao tip, hợp tc
3. Phẩm chất
Yêu đt nưc bit gc tch t tiên, quê hưng đ từ đ bi đp thêm lng yêu nưc.
Trch nhim bit gi gn và bo tn cc di sn vn ha
Chm ch tm hiu và thu thập cc thng tin, hnh nh trong bài hc.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- Thit k bài ging(video, tranh nh về s hnh thành và pht trin ca Loài người)
- My tnh, thit b trnh chiu Tivi, tranh nh
- Lược đ du tch ca qu trnh chuyn bin từ Vượn thành người ở ĐNA
- Mt s hnh nh cng cụ đ đ, rng hóa thạch
- Phiu hc tập
- Bn đĐng Nam .
2. Đối với học sinh
Đc và tr lời cc câu hỏi trong sch gio khoa, đc và tm hiu cc tài liu liên quan.
+ S xut hin ca con người trên Tri Đt: thời gian, đa đim, đng lc.
+ S khc nhau gia Người ti c và Người tinh khn.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Dự kiến kế hoạch dạy học:
* Tit 1: phn khởi đng và mục I Qu trnh tin ho từ vượn thành người
* Tit 2 mục II Du tch ca người ti c ở Đng Nam , mục luyn tập và vận dụng
Trang 25
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. (10P)
a. Mục tiêu: Gip hc sinh nm được cc ni dung c bn ca bài hc cn đạt được đlà
hiu được ngun gc ca Loài người và pht trin tạo tâm th đi vào tm hiu bài mi.
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS xem video về ngun gc loài người và xc đnh được
qu trnh tin ha từ vượn thành người din ra như th nào (chn 1 trong 3 video sau)
https://youtu.be/oT2vFokuc4A
https://youtu.be/YDKGXp8WZXs?t=144 Người nguyên thy tâp 1
https://youtu.be/P2D0aeEn2-M?t=71 Tm tt qu trnh tin ho ca loài người
c. Sản phẩm: Hc sinh trnh bày được ngun gc loài người là từ vượn người tri qua qu
trnh lao đng kim sng đ chuyn ha thành người
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Giao nhim vụ
Cho HS xem video và yêu HS tr lời câu hỏi: Con người c ngun gc từ đâu? Qu trnh
tin ha din ra như th nào?
Bước 2: Thc hin nhim vụ: HS xem và suy ngh tr lời câu hỏi
Bước 3: HS bo co nhng g mnh đ nghe và hiu
Bước 4: GV Nhận xét, đnh gi, kt luận/cht: Con người c ngun gc từ mt loài
Vượn nhưng qutrnh tin ha din ra như thnào? Và nhng ni nào là ci ni ca loài
người chng chuyn vào tm hiu bài 3
HOẠT ĐỒNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (70P)
I. QUÁ TRÌNH TIẾN HOÁ T VƯỢN NGƯỜI THÀNH NGƯỜI (35p)
a. Mục tiêu: Nêu được qutrnh tin ha từ vượn thành người tri qua 3 giai đoạn; nêu
được đc đim tin ha về cu tạo c thca vượn người, Người ti c, Người tinh khn
và xc đnh được nhng minh chứng chứng minh ngun gc ca loài người
b. Nội dung: GV t chức cho HS quan st tranh nh, tm hiu thng tin trong SGK, thu
thập thng tin, tho luận nhm đ bit được ngun gc ca loài người
c. Sản phẩm: Hc sinh trnh bày được Loài người c ngun gc từ mt loài vượn c tri
qua 3 giai đoạn, hoàn thành được phiu hc tập
d. Tổ chức thực hiện:
PHIẾU HỌC TẬP
Trang 26
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ:
GV ln lượt t chức cho HS thc hin cc nhim vụ:
1. Quan st vào hnh 2 (tr17) tho luận nhm tr lời cc
câu hỏi sau: Qu trnh tin ha từ vượn thành người tri
qua my giai đoạn? đ là nhng giai đoạn nào? Cho bit
niên đại tưng ứng ca cc giai đoạn đ?
2. Quan sát hình sau
- Quá trình chuyển biến
từ vượn thành người trải
qua 3 giai đoạn
chính: vượn c=> người
ti c=> người tinh khn
- Người ti c ở nhiều ni
trên th gii và thời gian
tn tại khc nhau.
- Người tinh khn xut
hin và tn tại cùng vi
nhiều “anh em” ca h và
trong qu trnh tin ho,
Người tinh khn là loài
duy nht tn tại và pht
trin.
- Cc nhà khoa hc tm
thy cc b xưng người
ha thạch và xc đnh
Trang 27
t
Em rt ra đc đim nào cho s tin ha ca người ti c so
vi vượn người (Đã đi thẳng bằng 2 chân, từ bỏ đời sống
leo trèo, đã biết lm công cụ, não lớn hơn)
3. Vic pht hin cc b xưng ha thạch (H3.2;H3.3)
c ngha như thnào trong vic gii thch ngun gc và
qu trnh tin ha ca loài người?
4. Hoàn thành phiu hc tập (theo mẫu)
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm cđại din trnh bày cc nhim
vụ được giao, cc nhm bạn nhận xét bsung theo k thuật
3-2-1 (nêu 3 ưu đim 2 tn tại và 1 gp )
GV cn cung cp cho cc em thêm tên và thời gian tn tại
ca người Neanderthal (400 000 TCN – 40 TCN) và người
lùn Floresiensis (200 000 TCN – 50 0000 TCN) trong bức
hnh. Cn cứ trên thời gian tn tại được khoa hc chứng
minh da trên ho thạch, cho HS t rt ra kt luận: Khi
Người tinh khn xut hin và tn tại cùng vi nhiều “anh
em” ca hvà trong qu trnh tin ho, Người tinh khn là
loài duy nht tn tại và pht trin
Bước 4: GV Nhận xét, trnh bày và cht (kt luận) HS
Lng nghe và ghi chép
được niên đại chứng tỏ
con người đ xut hin
trên tri đt cch đây hàng
triu nm, đập tan nhng
quan đim duy tâm về
ngun gc loài người (do
mt đng thn linh nào đ
sng tạo ra)
II. NHỮNG DẤU TCH CỦA QUÁ TRÌNH CHUYỂN BIẾN T VƯỢN THÀNH
NGƯỜI Ở ĐÔNG NAM Á VÀ VIỆT NAM (30p)
a. Mục tiêu: - HS xc đnh được du tch ca người ti c trên bn đ Đng Nam và
Vit Nam; Hiu được qu trnh chuyn bin từ vượn ở ĐNA din ra liên tục
Trang 28
b. Nội dung: GV tổ chức hc sinh hoạt đng nhm tm hiu thng tin trong SGK và quan
st vào lược đ du tch người ti c ở Đng Nam  đề xc đnh v tr trên bn đ và nhận
xét
c. Sản phẩm: Hs ch được v tr cc di tch ha thạch và v tr di ch đ đ trên bn đ
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ:
- GV chia lp thành 4 nhm và giao nhim vụ cho từng
nhm tho luận trong vng 3 pht
Nhm 1,2:. Quan st lược đH3 xc đnh nhng du tch
ca Người ti c được tm thy đ chứng minh: “ ĐNA là
mt trong nhng chic ni ca loài người”
Nhm 3,4: Da vào thng tin và hnh 3, 4, 5 trong SGK,
vic pht hin ra cng cụ đ và rng ho thạch ca Người
ti c ở Vit Nam chứng tỏ điều g?
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
GV quan sát và hỗ trợ cc nhm nu cn
Bước 3. HS báo cáo
- GV gi đại din. nhm 1,2 lên ch trên lược đcc đa
đim tm thy di ct Vượn người, Người ti c và Người
tinh khn. Đ chứng minh ĐNA là mt trong nhng chic
ni ca loài người. Cc bạn cn lại quan st và nhận xét
gp  b sung
- Gi đại din nhm 3 trnh bày 2 và nhm 4 nhận xét
b sung gp
- GV yêu cu HS Gạch chân cc đa đim và mc thời
- Đng Nam :
Mian ma; Thái Lan,
Vit Nam. Inđonexia
- Philippin, Malayxia
⇨ Đng Nam là mt
trong nhng chic
ni ca loài người
- Vit Nam: Ni Đ,
An Khê, Xuân Lc,
Thẩm Khuyên, Thẩm
Ha -> Là mt trong
nhng chiêc ni ca
loài người
⇨ qu trnh chuyn bin
từ Vượn người thành
người ở Đng Nam
và Vit Nam din
ra liên tục.
Trang 29
gian đ rt ra qu trnh chuyn bin đdin ra liên tục kéo
dài đn khong 4 vạn nm cch ngày nay ththành người
hin đại
Bước 4: GV Nhận xét, trnh bày và cht (kt luận) HS
Lng nghe và ghi chép
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP. (10P)
a. Mục tiêu: - Nhằm cng c, h thng ha, hoàn thin kin thức mi mà HS đ được lnh
hi ở hoạt đng hnh thành kin thức về ngun gc loài người
b. Nội dung: GV giao nhim vụ cho HS và ch yu cho làm vic cá nhân tr lời cc câu
hỏi. Trong qu trnh làm vic HS c th trao đi vi bạn hoc thy, c gio.
c. Sản phẩm:
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ:
Bài tập 1: Bằng chứng nào chứng tỏ Đng Nam  là ni c con người xut hin rt sm
Bài tập 2: Lập Bng thng kê cc di tch ca người Ti c ở Đng Nam theo ni dung
(tên quc gia, đa đim tm thy du tch ca người ti c)
Bài tập 3: Da vào ni dung ca bài hc em hy v s đ theo mẫu vào vở và hoàn thành
s đ tin ha từ vượn thành người.
Bước 2. HS nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng GV quan st và hỗ trợ cc nhm nu
cn
Bước 3. HS bo co GV điều khin Cc nhm c đại din trnh bày, nhận xét
Bước 4: GV nhận xét, trnh bày và cht  (kt luận) HS Lng nghe và ghi chép
Gợi ý sản phẩm
1. Bằng chứng: Da vào bằng chứng khoa hc được tm thy ở Đng Nam : ho thạch ở
Java, cng cụ lao đng ca Người ti c, rng Người ti c tm thy khp mi ni trên khu
vc ĐNA
2. Quan st lược đ hnh 3 em hy lập bng thng kê cc di tch ca người Ti c ở Đng
Nam Á
3.
Tên quốc gia
ngày nay
Tên địa điểm tìm thấy dấu tích
Myanmar
Pondaung
Thái Lan
Tham Lod
Trang 30
Vit Nam
Ni Đ, An Khê, Xuân Lc,Thẩm Khuyên, Thẩm Hai
Indonesia
Trinin, Liang Bua
Philippines
Ta Bon
Malaysia
Nia
3. S đ theo mẫu vào vở và hoàn thành s đ tin ha từ vượn thành người.
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG .( 5P)
a) Mục tiêu: Vận dụng kin thức mi mà HS đđược lnh hi đgii quyt nhng vn đề
mi trong hc tập.
b) Nội dung hoạt động: GV t chức cho HS nghiên cứu hoàn thành bài tập ở nhà
c) Sn phẩm hc tập: bức thư gii thiu về ngun gc loài người
d) Cách thức tiến hnh hoạt động
- GV yêu cầu HS thảo luận câu hỏi sgk
Phần lớn người châu Phi c ln da đen, người châu Á c ln da vng còn người châu
Âu có ln da trắng, liệu h c chung một nguồn gốc hay không?
- HS tư duy:
Châu Phi là ni xut hin sm nht - di cư qua cc châu lục - mi trường sng khc nhau-
c th bin đi thch nghi vi mi trường
GV gip HS rt ra kt luận: Mi trường nh hưởng quan trng, là yu t quyt đnh qu trnh
tin ho. Ngày nay con người vẫn tip tục tin ho đ thch nghi vi mi trường.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Vit mt l thư k cho người thân về hiu bit ca mnh về ngun gc con người
Hà Ni ngày thng nm
Mai thân mn!
Đ lâu chng mnh chưa liên lạc k từ ngày cậu chuyn trường. Cậu và gia đnh c khỏe
khng? Vic hc tập ca cậu tt khng? Chng mnh nh cậu rt là nhiều. Chng mnh th
vẫn khỏe và c gng trong vic hc tập. Cậu c nh trưc đây, chng ta vẫn hay t t m
về câu chuyn loài người đ tm và s dụng la như th nào. Qua cc bài hc trên lp, th
Trang 31
ra đây là vn đề cc nhà nghiên cứu vẫn mit mài đi tm câu tr lời, nhưng cũng c gi
thuyt cho rằng, loài người chng ta tm ra la nhờ vào nhng hin tượng t nhiên như
nhng vụ chy rừng, nhng ln ni la phun trào, sét đnh hoc khi con người sdụng
cng cụ đ, chng va vào nhau và vtnh tạo ra la. Qua vic tm ra la như vậy, con
người bt đu nhận ra cng dụng ca la như c th sưởi m, gip làm chn thức n, làm
cho thức n ngon hn khi con người n tht đng vật từ sau nhng vụ chy rừng hoc đn
gin là la c th làm đng vật, th dtrong rừng hong sợ và bỏ chạy, cc nhà kho c
đ tm thy nhng đng tro c niên đại cch nay từ 200.000 đn 600.000 nm. Con người
từ thời s khai đ bit gi la và tạo ra la, chng ta tm thy nhiều viên đ la trong cc
di ch kho c về người nguyên thy. Nhờ c la, con người đ c ngun nng lượng cc
kỳ quan trng trong qu trnh sinh sng, pht trin và tin ha ca mnh. Tại Vit Nam,
nhiều di chthuc cc nền vn ha c nguyên thy cũng pht hin nhng đng tro bp,
viên đ la, điều này chứng tỏ mt điều cư dân c trên đt nưc Vit Nam cũng đtm ra
và tạo ra la từ rt sm.
La thật s ra ngun nng lượng quan trng đi vi người nguyên thy, qu trnh pht
hin, s dụng và tạo ra la ca con người thật s là th vphi khng cậu? Thi mnh xin
phép dừng bt nha. Chc cậu và gia đnh mạnh khỏe.
5. Dặn dò.
- Chuẩn b cho bài mi : X hi nguyên thuỷ + Cc giai đoạn pht trin
+ Đời sng vật cht và tinh thn
Ngày soạn: Ngày dạy:
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THỦY
(2 tiết)
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Cc giai đoạn tin trin ca x hi nguyên thuỷ.
- Đời sng vật cht và tinh thn ca người nguyên thuỷ.
- Vai tr ca lao đng đi vi qu trnh pht trin ca con người và x hi loài người thời
nguyên thuỷ.
2. Năng lực
- Pht trin nng lc tm hiu lch s “Quan st, khai thc và s dụng thng tin ca tư liu
lch s được s dụng trong bài hc
- Nhận thức và tư duy lch s
+ M t được s lược cc giai đoạn tin trin ca x hi nguyên thuỷ.
Trang 32
+ Trnh bày được nhng nét chnh về đời sng ca con người thời nguyên thuỷ trên th
gii và Vit Nam.
+ Nhận bit được vai tr ca lao đng đi vi qu trnh pht trin ca con người thời
nguyên thuỷ và x hi loài người
- Pht trin nng lc vận dụng: nhận thức s tin b vượt bậc trong đời sng vật cht ca
Người tinh khn là s xut hin ca trng trt và chn nui. Từ đ xc đnh được nhim vụ
chnh ca hc sinh trong giai đoạn hin nay
- Nng lc chung: T ch, t hc, giao tip, hợp tc
3. Phẩm chất
Yêu đt nưc: bit n con người thời xa xưa đ pht minh ra la, lưng thc
Trch nhim : thức được tm quan trng ca lao đng vi bn thân và x hi. thức bo
v rừng.
Chm ch tm hiu và thu thập cc thng tin, hnh nh trong bài hc.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- Thit k bài ging(video, tranh nh về s hnh thành và pht trin ca Loài người)
- My tnh, thit b trnh chiu Tivi
- Bn đtreo tường cc di ch thời kỳ đđ và đng ở Vit Nam
- Tranh nh về cng cụ và đ trang sức ca người nguyên thy
- Phiu hc tập
2. Đối với học sinh
- Tm hiu cc thng tin về x hi nguyên thy.
- S đ về cc giai đoạn ca x hi nguyên thy
3. D kin tit hc
Tiết 1: Tm hiu cc giai đoạn tin trin ca x hi nguyên thuỷ
Tiết 2 Đời sng vật cht và tinh thn ca người nguyên thuỷ trên đt nưc Vit Nam
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG (5p)
a. Mục tiêu: Gip hc sinh t m mong mun tm hiu về đời sng ca người nguyên
thy,.
b. Nội dung hoạt động: Kim tra bài cũ đ kt ni vi bài mi
c. Sản phẩm:
d. Tổ chức thực hiện:
GV thc hin k thuật 5W1H đ HS thc hin bài làm
Bước 1: Giao nhim vụ
GV giao phiu hc tập thc hin theo nhm
Trang 33
Bước 2: Thc hin nhim vụ:
HS suy ngh tr lời câu hỏi theo nhm
Bước 3: HS báo cáo;
Cc nhm dn sn phẩm lên bng, GV gi đại din 1 nhm trnh bày, cac nhm khc nhận
xét gpb sung
Bước 4: GV Nhận xét, đnh gi cho đim nhm
Chuyển ý Người tối cổ sống v tồn tại phát triển như thế no hôm nay chúng ta tm hiểu
bi xã hội nguyên thuỷ
Trang 34
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC. (70p
I.CÁC GIAI ĐOẠN TIẾN TRIỂN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
1. Tổ chức xã hội
a. Mục tiêu: HS nêu được cc giai đoạn pht trin ca x hi nguyên thy, qu trnh lao
đng và ci tin cng cụ ca người nguyên thy
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS xem video quan st bức tranh H2 Bức tranh chế tác
công cụ của người nguyên thủy v bng hệ thống các giai đoạn người nguyên thủy thế giới
đ tho luận nhm tr lời câu hỏi
Xem video đời sng người nguyên thy ( https://youtu.be/r53sXuJ5gEY )
c. Sản phẩm: trnh bày. X hi nguyên thuỷ tri qua 2 giai đoạn – quan h x hi n chung
ở chung và làm chung
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ:
Đc sgk và Da vào s đ 4.1 s đ m phỏng cc giai đoạn
pht trin ca x hi nguyên thy tho luận nhm 3 pht tr
lời cc câu hỏi sau:
+ X hi nguyên thuỷ đ tri qua nhng giai đoạn pht trin
nào?
+ Hy cho bit đời sng vật cht, tinh thn ca Người ti c
và Người tinh khn.
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
GV quan sát và hỗ trợ cc nhm nu cn bằng cc câu hỏi
- X hi nguyên thy tri
qua 2 giai đoạn: by người
nguyên thy (người ti c)
cng xth tc (người tinh
khôn)
+ By người nguyên thy:
Là t chức s khai đu tiên
ca loài người; sng da
vào sn bt và hi lượm,
tạo ra la; bit ch tạo
cng cụ
+ Cng x th tc: Bit
trng trt chn nui, làm
đ gm….., bit làm đẹp,
sng tạo ngh thuật
->Người nguyên thy phi
lun lao đng (sn bt, hi
lượm) đ c thức n, phi
ch tc cng cụ, ci tin
cng cụ đ tng nng sut
và hiu qu lao đng
Trang 35
gợi mở về ni dung đời sng vật cht, tinh thn ca người
nguyên thy:
- V sao giai đoạn đu khi loài người vừa hnh thành lại sng
vi nhau thành từng by?
- Th nào là cng x th tc?
+ Thtc (một nhm người c cùng dòng máu, sống quần tụ
cùng nhau)
+ Công xã (một tổ chức xã hội cộng đồng, trong đ mi cái
đề l của chung-làm chung- hưởng chung)
- Em c suy ngh g khi quan st Hnh 2 (một l, để chế tạo
ra những công cụ nhn v sắc hơn, hai l, lm thay đổi dấn
cơ thể Người tối cổ (não phát triển do c tư duy, hai chi
trước trỏ’ nên kho lo hơn, dần trỏ’ thnh hai tay,...); ba
l, tch lu kinh nghiêm dn tới s phát minh ra la bằng
việc c xát hai hòn đá với nhau)
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm c đại din trnh bày từng ni
dung, cc nhm khc nhận xét, b sung theo k thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét, trnh bày và cht (kt luận) HS
Lng nghe và ghi chép
- Đ sinh tn và pht trin, người nguyên thy phi lao đng
(sn bt, hi lượm) đ c thức n; phi ch tc cng cụ, ci
tin cng cụ đ tng nng sut và hiu qu lao đng,...
Nhng hoạt đng đ ctc dụng đn s pht trin ca x
hi nguyên thy
II. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT VÀ TINH THẦN CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY TRÊN
ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM
1 Đời sống vật chất
a. Mục tiêu: HS khai thc kênh hnh và kênh ch đthy được được nhng nét chnh về
đời sng ca con người thời nguyên thuỷ ở Vit Nam.
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan st bức tranh đ tho luận nhm / hoạt đng c
nhân tr lời câu hỏi
c. Sản phẩm: Trnh bày được nhng nét chnh về đời sng ca con người thời nguyên
thuỷ ở Vit Nam đi từ sn bt hi lượm đn trng trt và chn nui, ch tc cng cụ, làm
đ gm
d. Tổ chức thực hiện:
Trang 36
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần
đạt
Bước 1 chuyển giao nhiệm vụ
Nhiệm vụ 1: Tho luận cp đi
- Quan st trên lược đ Hnh 4 Lược đồ di ch thời đổ đá v
đổ đồng ở Việt Nam, hy ch cc du tch ca con người từ
thời đại đ đ (đ đ cũ và đ đ mi) đn thời đại đ đng ở
Vit Nam. Qua đ em c nhận xét g về s phân b cc du
tch thời nguyên thuỷ trên đt nưc ta?
Nhim vụ 2: Tho luận cp đi
Quan st bức tranh sau cho bit: K thuật ch tc cng cụ Bc
Sn c đim g tin b hn Ni Đ?.
Nhim vụ 3. Tho luận nhm
Quan vào hình sau hãy cho biết những nt chnh về đời sống
của người nguyên thuỷ ở Việt Nam (cách thức lao động, vai
trò của la trong đời sống của h).
- Đời sng vật cht:
+ Người nguyên thuỷ bit
mài đ, tạo thành nhiều
cng cụ: ru, chày, cuc
đ,...; dùng tre, gỗ, xưng,
sừng đ làm mi tên, mũi
lao,...
+ Bưc đu bit trng trt
và chn nui (tm thy
nhiu xưng gia sc, du
vt ca cc cây n qu,
rau đậu,...).
+ Bit làm đ gm vi
nhiều kiu dng, hoa vn
trang tr phong ph.
Trang 37
sát
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
GV quan sát và hỗ trợ cc nhm nu cn bằng cc câu hỏi gợi
mở:
- Ch lược đ ch phn ch thch (Đồ đá cũ, mới,
đồng)
- Ch tc cng cụ c g mi? (mnh tước, ghè đẽo, mi)
- Cng cụ được mài so vi cng cụ ghè đo th loại cng
cụ nào mang hiu qu cao hn? V sao?
- Nhn trên bức tranh m phỏng đời sng người nguyên
thuỷ em thy cc hoạt đng g ca người nguyên thuỷ?
Bước 3. C đại din cp/ nhm lên bo co- các cp/nhóm
khc nhận xét b sung
Bước 4: GV Nhận xét, trnh bày và cht  (kt luận)
2. Đời sống tinh thần
a. Mục tiêu: HS khai thc kênh hnh và kênh ch đthy được được nhng nét chnh về
đời sng tinh thn ca con người thời nguyên thuỷ Vit Nam.
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan st bức tranh đ tho luận nhm / hoạt đng c
nhân tr lời câu hỏi
c. Sản phẩm:
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần
đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ:
Nhiệm vụ 1 Tho luận nhm 3 pht
Quan st bức tranh hnh 5 Bức hnh ny gợi cho em điều g?
Trang 38
GV gợi cho HS Qua hnh vẽ ta thấy trong nhm quan hệ th
tộc tnh mẹ con anh em ngy cng gắn b mật thiết với nhau.
- Hnh vẽ trên cũng cho chúng ta suy đoán rằng những cư dân
nguyên thủy ở đây c tn ngưỡng thờ vật tổ. Vật tổ của h c
thể l một loi động vật ăn cỏ, c thể l hươu hoặc trâu, bò v
trên mặt người c sừng.
Nhiệm vụ 2. – Tho luận cp đi
- Hãy kể tên các đồ trang sức m em nhn thấy ở hnh trên.
Chúng được lm từ các vật liệu g Các đồ trang sức ny dùng
để lm g ?
- Nêu nhng nét chnh về đời sng tinh thn ca người
nguyên thuỷ trên đt nưc Vit Nam
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
- GV quan st và hỗ trợ cc em nu cn bằng cc câu hỏi gợi
mở (nu cn)
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm cđại din trnh bày từng ni dung,
- Đời sng tinh thn
+ Người Vit c đ bit
làm đ trang sức bằng
nhiều vật liu khc nhau.
+ Bit v, khc nhng bức
tranh, c th là quan nim
về tn ngưng, th hin c
thẩm
m, bưc đu bit đn
ngh thuật ca người xưa.
+ Chn người cht kèm
theo cng cụ và đ trang
sức
Trang 39
cc nhm khc nhận xét, b sung theo k thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét cch trnh bày và gp ca cc nhm
cui cùng cht  (kt luận)
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP. (10p)
a) Mục tiêu: Nhằm cng c, h thng ha, hoàn thin kin thức mi mà HS đđược lnh
hi ở hoạt đng hnh thành kin thức về x hi nguyên thy
b) Nội dung: GV giao nhim vụ cho HS và ch yu cho làm vic cá nhân tr lời cc câu
hỏi. Trong qu trnh làm vic HS c th trao đi vi bạn hoc thy, c gio.
c) Sn phẩm: tr lời câu hỏi th hin đy đ ni dung bài hc;
d) Tổ chức thc hiện:
Câu hỏi:
1. Theo em, lao đng c vai tr như thnào trong vic làm thay đi con người và cuc
sng ca người nguyên thuỷ? X hi ngày nay c cn phi lao đng khng?
2. Đời sng vật cht, tinh thn và t chức ca Người tinh khn c đim nào tin bhn
Người ti c
Dự kiến sản phẩm
1/ Ý 1.
+ Lao đng và chnh trong lao đng mà từ mt loài vượn người đ dn dn bin đi (từ chỗ
đi bằng bn chân ri đi bằng hai chân, hai chi trưc trỏ’ nên khéo léo và trở thành hai bàn
tay, hp s pht trin, th tch s no ln hn,...) đ trở thành Người ti c, ri thành
Người tinh khn.
+ Cũng chnh nhờ c lao đng (trong ch tc cng cụ lao đng, từ chỗ ch bit ghè đo th
s tin ti bit mài, khoan, cưa đ,...;
+ trong đời sng: từ chỗ phi sng trong cc hang đ tin ti bit làm nhng tp lu bằng
cành cây, lợp l hoc cỏ kh, bit ch tạo ra la đ sưởi m và nưng chn thức n;
+ từ chỗ phi sng thành từng by đ t bo v và tm kim thức n tin ti cc t chức x
hi cht ch hn là cng x th tc “cùng làm cùng hưởng” loài người pht trin ngày càng
tin b hn qua cc giai đoạn by người nguyên thuỷ đn cng x th tc.
Ý 2. GV nên hưng HS cch tr lời tch cc và cụ th: lao đng lun đng vai tr quan
trng đi vi x hi loài người, mong mun ca mỗi c nhân sau này s trở thành người
lao đng chân chnh trong nhng lnh vc nào?
2/ So vi đời sng ca Người ti c, đời sng ca Người tinh khn c s tin b hn:
- Khng sng theo by mà theo từng th tc: cc nhm nhỏ, gm vài chục gia đnh, c h
hàng gn gũi vi nhau. Nhng người cùng th tc đều làm chung, n chung và gip đ lẫn
nhau trong mi cng vic.
- Bit trng rau, trng la, chn nui gia sc, dt vi, làm đ gm và đ trang sức như vng
tay, vng c.
Trang 40
- Đời sng được ci thin hn, thức n kim được nhiều hn và sng tt hn, vui hn.
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG. (5p)
a) Mục tiêu: Nhằm gip HS vận dụng được cc kin thức k nng đhc đgii quyt cc
tnh hung cụ th
b) Nội dung: GV giao nhim vụ cho HS và ch yu cho làm vic cá nhân tr lời cc câu
hỏi. Trong qu trnh làm vic HS c th trao đi vi bạn hoc thy, c gio.
c) Sn phẩm: tr lời câu hỏi th hin đy đ ni dung bài hc;
d) Tổ chức thc hiện:
Câu hỏi:
1.Tm trên lược đ hnh 4 trang 22 kt hợp vi tra cứu thng tin từ sch và internet, hãy
cho bit cc di tch thời đđđược phân b ở nhng tnh nào ngày nay và s phân b đ
ni lên điều g?
2., Vận dụng kin thức trong bài hc, em hy sp xp cc bức v minh hoạ đời sng lao
đng ca người nguyên thuỷ bên dưi theo hai ch đề:
Ch đề 1: Cch thức lao đng ca Người ti c.
Ch đề 2: Cch thức lao đng ca Người tinh khn.
D kin sn phẩm
Câu 1 . GV cẩn hưng dẫn HS đi chiu vi bn đ Vit Nam hin tại đ tm và tr lời
chnh xc.
- Di tch thời đ đ được phân bở nhng tnh sau: Thanh Ha ( Ni Đ), Qung Ninh (Hạ
Long), Ph Th, Vnh Yên, Ha Bnh, Hà Tây, Hi Phng, Hà Giang, Bc Ninh, Hà Ni,
Qung Bnh, Đng Nai, Bnh Phưc...
-  ngha: S phân b cc di ch cho thy con người đ sng ri rc khp mi miền trên đt
nưc Vit Nam hin nay, từ miền đi ni đn đng bằng, ven bin và c hi đo.
Câu 2: Nên t chức thành mt tr chi ln. Chia lp thành 2 nhm:
● – Nhm 1: La chn nhng hnh nh về Người ti c và m t cch thức lao đng
ca Người ti c. (1,4,5)
Trang 41
● – Nhm 2: La chn nhng hnh nh về Người tinh khn và m t cch thức lao
đng ca Người tinh khn. (2,3,6)
DẶN DÒ. CHUẨN BỊ BÀI 5
Tm hiu s đ qu trnh xut hin cng cụ kim loại
Tm hiu qu trnh thay đi khi xut hin cng cụ kim loại
Ngày soạn: Ngày dạy:
Bài 6 SỰ CHUYỂN BIẾN VÀ PHÂN HOÁ CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
(2 tit)
I. MỤC TIỂU
1. Kiến thức
- Qu trnh pht hin ra kim loại và vai tr ca kim loại đi vi s chuyn bin từ x hi
nguyên thuỷ sang x hi c giai cp.
- S tan r ca x hi nguyên thuỷ và s hnh thành x hi c giai cp trên th gii và ở Vit
Nam.
-S phân ho khng trit đ ca x hi nguyên thuỷ ở phưng Đng.
2. Năng lực
- Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử
Bit quan st, khai thc và s dụng được thng tin ca tư liu lch s được s dụng trong bài
hc.
- Phát triển năng lực nhận thức và tư duy lịch sử
+Trnh bày được qu trnh pht hin ra kim loại và vai tr ca kim loại đi vi s chuyn bin
từ x hi nguyên thuỷ sang x hi c giai cp
+ M t được qu trnh tan r ca x hi nguyên thuỷ và gii thch được nguyên nhân quá trình
đ
+ Nêu và gii thch được s phân ho khng trit đ ca x hi nguyên thuỷ ở phưng Đng
+ Nêu được mt s nét c bn ca qu trnh tan r ca x hi nguyên thuỷ ở Vit Nam.
-Phát triển năng lực vận dụng
Tập tm hiu lch s ging như mt nhà s hc (vit vn bn lch s da trên chứng cứ lch
s).
Vận dụng kin thức lch s đ m t mt s hin tượng trong cuc sng (nhng đ vật xung
quanh em thừa hưởng pht minh ra kim loại từ thời k nguyên thuỷ).
- NĂNG LỰC CHUNG:T ch, t hc giao tip, hợp tc
3. Hình thành những phẩm chất
- Tnh cm đi vi t nhiên và nhân loại. Tn trng nhng gi tr nhân bn ca loài người như
s bnh đẳng trong x hi. Tn trng di sn vn ho ca t tiên đ lại.
Trang 42
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
+ Lược đ treo tường di ch thời đ đ và đ đng ở Vit Nam
+ Mt s hnh nh cng cụ bằng đng sch ca người nguyên thy trên th gii và ở Vit
Nam, mt s mẩu chuyn lch s tiêu biu
+ S đ qu trnh xut hin cng cụ bằng kim loại trên th gii và Vit Nam
2. Đối với học sinh
Tm hiu s đqu trnh xut hin cng cụ kim loại
Tm hiu qu trnh thay đi khi xut hin cng cụ kim loại
3. Dự kiến tiết dạy
Tit 1: Hoạt đng khởi đng và mục I phn hnh thành kin thức
Tit 2: Mục II và phn luyn tập, vận dụng
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thsẵn sàng vào bài hc mi thng qua kim tra bài tập bằng cch t
chức tr chi
b. Nội dung hoạt động: GV t chức HS tr chi đ HS nhlại cc kin thức đhc và từ đ
khc sâu đc đim chung ca x hi nguyên thuỷ là n chung ở chung và làm chung mi người
bnh đẳng như nhau ri dẫn dt vào bài mi
c. Sản phẩm: tr lời chnh xc cc từ kho vi câu gợi mở ca bạn chi
d. Tổ chức thực hiện:
- GV T chức tr chi ln lượt gi cc cp tr lời khi tr lời sai th cp khc lên thay
Hai người đứng quay lưng vào nhau, mt người hưng lên bng, mt người nhn xung
dưi lp
• Người nhn lên bng s thy cc từ kha ln lượt xut hin và nêu khi nim về từ
kho đ đ người cn lại đon được từ đ.
• Lưu :Trong phn gợi  khng được s dụng từ kha.
GV dẫn dắt vào bài: Đc đim chung ca xhi nguyên thuỷ là làm chung n chung mi
người đều bnh đẳng như nhau. Nhưng khi cng cụ kim loại được pht hin thxhi c s
Trang 43
thay đi Kim loại được pht hin ra từ bao giờ? Kim loại c tc dụng như th nào trong đời
sng con người (xưa và nay)? Hm nay chng ta tm hiu bà
HOẠT ĐỘNG 2 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. SỰ PHÁT HIỆN RA KIM LOẠI VÀ BƯỚC TIẾN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
a. Sự phát hiện ra kim loại và bước tiến của xã hội nguyên thuỷ
a. Mục tiêu: HS nêu được qu trnh con người pht hin kim loại; Nêu được s thay đi trong
đời sng xhi khi cng cụ kim loại xut hin; Gii thch được s phân ha khng trit đ ca
x hi nguyên thy ở Phưng Đng
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan st bức tranh H1 Sơ đồ quá trnh xuất hiện công cụ
kim loại đ tho luận nhm tr lời câu hỏi
c. Sản phẩm: cng cụ kim loại xut hin đng đỏ- đng thau-st, sn xut pht trin, ca ci
dư thừa
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ:
Hoạt đng nhm
Em hy đc phn mục em c biết và quan st s
đ quá trnh xuất hiện công cụ bằng kim loại tho
luận nhm tr lời cc câu hỏi sau:
1. Kim loại đ được pht hin ra như th nào?
2 . Vic xut hin kim loại n c ngha gtrong
vic ch tc cng cụ và sn xut?
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt
đng
GV hỗ trợ bằng cc câu hỏi gợi mở (nu cn)
* S pht trin kim loại:
- Khong 3.500 nm trưc Cng
Nguyên người Lưng Hà và Ai Cập
đ bit dùng đng đỏ. Khong
2.000 nm trưc Cng Nguyên
đng thau đphbin ở nhiều ni.
Khong 1.500 trưc Cng Nguyên,
k ngh đc đng đ pht trin
mạnh. Khong đu thiên niên k I
TCN, đ st ra đời
* Vai tr ca kim loại:
- Vi kim loại con người ch tạo
được nhiều loại cng cụ sc bén (cày
cuc giao gm, mũi tên…), nhiều
loại đđng (bnh v) và c đ trang
sức
- Đẩy mạnh sn xut, nhiều ngành
sn xut mi ra đời: nng nghip
dùng cày, chn nui, nghề luyn
kim, trao đi….
- Sn xut pht trin, tạo ra ca ci
Trang 44
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm c đại din trnh bày
từng ni dung, cc nhm khc nhận xét, b sung
theo k thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét cch trnh bày và gp
ca cc nhm cui cùng cht  (kt luận)
ngày càng nhiều, người ta làm ra
khng chđ n mà cn dư thừa
b. Sự thay đổi trong đời sống xã hội
a. Mục tiêu: HS Nêu được s thay đi trong đời sng xhi khi cng cụ kim loại xut hin;
Gii thch được s phân ha khng trit đ ca x hi nguyên thy ở Phưng Đng
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan st bức tranh H3 và đc thng tin sgk đtho luận
nhm tr lời câu hỏi
c. Sản phẩm: s thay đi trong gia đnh – Gia đnh phụ h; thay đi trong x hi xut hin x
hi c giai cp
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ:
GV t chức tho luận nhm
Quan st hnh 3 và đc thng tin sgk em hy ch
ra nhng thay đi trong đời sng x hi khi
cng cụ kim loại xut hin?
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt
đng
GV h trợ bằng cc câu hỏi gợi mở:
+ Khi cng cụ kim loại xut hin sn xut pht
trin vai tr ca đàn ng đàn bà thay đi như th
nào (quan sát vo bức tranh)
Kim loại xut hin- sn xut pht
trin:
+ Ch đ phụ h thay cho mẫu h
+ X hi xut hin người giàu- người
nghèo
+ Mi quan h gia người vi người
thay đi, quan h bt bnh đẳng thay
cho quan h bnh đẳng.
+ Qu trnh này din ra khng đng
đều trên th gii, s phân ho x hi
c ni din ra trit đ, c ni khng
trit đề (tuỳ thuc vào điều kin cụ
th).
Đ gip HS hiu cn k hn về vn
đề này, GV c th phân tch thêm:
phưng Đng, cư dân thường sinh
sng ven cc dng sng ln, điu
kin t nhiên thuận lợi (đt phù sa
màu mở và mềm, d canh tc nên chi
cn cng cụ bằng gỗ, đ cng c th
Trang 45
+ Nguyên nhân nào dẫn đn s phân ho x hi
thành “người giàu” và “người nghèo”?
+ Mi quan h gia người vi người như th
nào trong x hi c phân ho giàu, nghèo?
+ V sao x hi nguyên thuỷ ở phưng Đng
khng phân ho trit đ?
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm c đại din trnh bày
từng ni dung, cc nhm khc nhận xét, b
sung theo k thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét cch trnh bày và gp
ca cc nhm cui cùng cht (kt luận)HS
Lng nghe và ghi chép
canh tc, trng trt đạt hiu qu
cao...). Đng thời, cư dân ở khu vc
này lun phi chng chi vi lũ lụt
nên h sm bit liên kt vi nhau đê’
đp đê, làm kênh tưi tiêu cho đng
rung,... Tt c nhng điều đ đ dẫn
ti x hi nguyên thuỷ ở khu vc
này sm b phân ho, xut hin kẻ
giàu, người nghèo và hnh thành x
hi c giai cp. Tuy nhiên qu trnh
phân ho ở đây khng trit đ, biu
hin như:
Cn bo tn lâu dài cc quan h thân
tc, tức là quan h dng mu, h
hàng, quan h làng xm,... theo cch
sng “ti la, tt đèn” c nhau.
+ Vai tr ca nhng người đứng đu
th tc vẫn tip tục được duy tr dẫn
ti s tn tại trong x hi mt lp
người “cha truyền con ni”, “con
vua th lại làm vua”, “sng lâu lên
lo làng”. Đ là nhng tàn dư ca
quan h trong x hi nguyên thuỷ
cn tn tại đn x hi c giai cp ở
phưng Đng.
II. SỰ TAN RÃ CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ Ở VIỆT NAM
1. Sự xuất hiện kim loại
a. Mục tiêu: HS trnh bày được nhng nn vn ho kho c đ đng ở nưc ta, từ đ nêu
được s xut hin ca lm loại ở Vit Nam.
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan st kênh hnh và cc thng tin đ tho luận cp
đi tr lời câu hỏi
c. Sản phẩm: nêu tên được 5 nền vn ho
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt đng thy - trò
Sn phẩm cn đạt
Bưc 1. Chuyn giao nhim vụ
- Vùng Bc b: Vn ho
Trang 46
Tho luận cp đi:
- Quan st lược đ Hnh 4 Lược đồ di ch thời đổ đá v đồ
đồng ở Việt Nam trang 22 và s đ hnh 4 trang 26 cc em
hãy tm cc di ch thuc thời đại đ đng thau và tr lời
câu hỏi:
- Thời đại đ đng ở Vit Nam đ tri qua nhng nền vn
ho kho c nào?
- Nêu nhng đc đim tưng đng gia cc nền vn ho
đ đng trên đt nưc ta?
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm c đại din trnh bày từng ni
dung, cc nhm khc nhận xét, b sung theo k thuật 3-2-
1
Bước 4: GV Nhận xét cch trnh bày và gp ca cc
nhm cui cùng cht  (kt luận)
S pht trin ca cc nền vn ha đ đng ở 3 khu vc
này là tiền đề quan trng ng dẫn ti s hnh thành cc
vưng quc c đu tiên ở Bc B ( Vn Lang- Âu), Trung
B B( Cham pa) và Nam B ( Vưng Quc Phù Nam)
Phùng Nguyên; Đng Đậu;
Gò Mun
- Trung B: Sa huỳnh
- Nam B: Đng Nai
* Đc đim chung ca cc
nền vn ho thuc thời đại
đng thau ở Vit Nam là
cc hin vật đng được tm
thy đều thuc đng thau,
khng c đng đỏ, cc loại
hnh cng cụ, vũ kh,... rt
phong ph, đa dạng, k ngh
luyn kim đ đạt ti trnh đ
cao
●
2. Sự phân hoá và tan rã của xã hội nguyên thuỷ ở Việt Nam
a. Mục tiêu: HS nêu được mt s nét c bn ca qu trnh tan r ca x hi nguyên thuỷ ở
Vit Nam
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan st bức tranh H3,4 và các thông tin đ tho luận
nhm tr lời câu hỏi
c. Sản phẩm: nêu tên được 3 nền vn ho
Trang 47
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt đng thy - trò
Sn phẩm cn đạt
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
Tho luận cp đi:
Quan st hnh 2 k tên mt s cng cụ, vũ khđược
tm thy thuc vn ha G mun? s xut hin đ kim
kh trên lnh th Vit Nam cho em bit điều g?
Bước 2. HS nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
- Gio viên gii thiu: G Mun là đa đim thuc x
Tứ X, huyn Phong Châu, tnh Ph Th. Tại đây vào
nm 1961 cc nhà khoa hc đ pht hin di ch tiêu
biu thuc vn ho G Mun, tn tại vào na đu thiên
niên k I TCN.
GV gợi  cc câu hỏi gợi mở:
+ C nhng loại cng cụ g? Hnh dng c g khc vi
cng cụ đ?
+ Vi cng cụ bằng kim loại đời sng kinh t, xhi
ca cư dân c s thay đi như th nào?
*S mở rng đa bàn cư tr.
• S tập trung dân cư.
• S pht trin ca nghề nng.
• S phân ho giàu - nghèo.
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin Cc nhm c đại din trnh bày, nhận
xt Từ công cụ lao động, HS suy ra ngnh nghề sn
xuất: v dụ: công cụ mũi nhn dùng trong săn bắt,
trồng trt, mũi giáo, mũi tên để săn động vật. Từ vật
dụng suy ra ngnh sn xuất: v dụ, đồ gốm, đồ đồng
- Nhng biu hin ca s
chuyn bin dẫn ti s phân
ho:
+ Nhờ c cng cụ kim loại, con
người đ khai hoang, mở rng
đa bàn cư tr (b khp mi
miền, từ trung du xung đng
bằng và ven bin, hi đo).
+ Nghề nng đ pht trin rng
khp cc vùng min.
+ Tập trung dân cư: vùng đng
bằng Bc B và Bc Trung B,
vùng đng bằng ven bin miền
Trung và đng bằng lưu vc
sng Đng Nai.
+ Phân ho giàu - nghèo: biu
hin qua m tng (đa s m
khng c đ chn theo, mt s
m c chn theo cng cụ và đ
trang sức bằng đng).
● .
Trang 48
chứng tỏ thủ công nghiệp phát triển, đã c thợ chuyên
lm gốm, thợ luyện kim
Bước 4: GV Nhận xét, trnh bày và cht :
S pht trin ca cc nền vn ha đ đng ở 3 khu vc
này là tiền đề quan trng ng dẫn ti s hnh thành cc
vưng quc c đu tiên ở Bc B ( Vn Lang- Âu),
Trung B B( Cham pa) và Nam B ( Vưng Quc
Phù Nam)
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP. (10p)
a. Mục tiêu: - Nhằm cng c, hthng ha, hoàn thin kin thức mi mà HS đđược lnh
hi ở hoạt đng hnh thành kin thức
b. Nội dung: GV giao nhim vụ cho HS và ch yu cho làm vic cá nhân tr lời cc câu hỏi.
Trong qu trnh làm vic HS c th trao đi vi bạn hoc thy, c gio.
c. Sản phẩm:
d. Tổ chức thực hiện:
GV chuyển giao nhiệm vụ- HS thực hiện – trình bày sản phẩm – góp ý – GV chốt
Câu 1. Người nguyên thuỷ đ c nhiều pht minh nh hưởng tch cc đn s pht minh ca
loài người. Da vào nhng hnh v dưi đây, em hy nêu tên và đưa ra nhng từ khovề
ngha ca nhng pht minh đ? Trong cc pht minh đpht minh nào quan trng nht
Trang 49
2. Em hy nêu nhng chuyn bin về kinh t, x hi vào cui thời nguyên thuỷ. Pht minh
quan trng nào ca người nguyên thuỷ tạo nên nhng chuyn bin này?
3. Lập bng theo mẫu sau và điền nhng ni dung phù hợp.
Nền vn ho
Niên đại
Công cụ tìm thấy
Phùng nguyên
?
?
Đng Đậu
?
?
Gò Mun
?
?
Sa Huỳnh
Đng Nai
Gợi ý sản phẩm:
Câu 1
1. Pht minh ra la- sưởi m. 2. Ch tc cng cụ 3. K thuật mài
4. Trng trt. 5. Chn nui. 6. Làm gm
7. dùng trâu b caỳ kéo. 8, pht hin kim loại ch tc cng cụ kim loại. 9. Làm nhà
Vic pht hin ra kim loại, chtc ra cng cụ kim loại. là quan trng nht, v c cng cụ kim
loại sc bén nên din tch sn xut và canh tc càng mở rng, nng sut tng cao, sn phẩm
dư thừa => X hi c s phân ha thành người giàu và người nghèo.
Câu 2
- Chuyn bin về kinh t: Con người pht hin ra kim loại và ch tc cng cụ lao đng bằng
đng đỏ, đng thau và bằng st
- Chuyn bin về xhi: Chuyn bin từ x hi nguyên thy sang xhi c giai cp. Riêng ở
phưng Đng, cư dân đsinh sng quây qun và canh tc nng nghip nên mi quan h gia
người vi người vẫn rt gn gũi, mật thit.
Trong đ, chuyn bin kinh t là quan trng nht. Từ vic pht hin ra kim loại, chtc ra
cng cụ kim loại nên din tch sn xut và canh tc càng mở rng, nng sut tng cao, sn
phẩm dư thừa => X hi c s phân ha thành người giàu và người nghèo.
Câu 3 Lập bng theo mẫu sau và điền nhng ni dung phù hợp.
Nền văn hóa
Niên đại
Công cụ tìm thấy
Phùng nguyên
2000 TCN
nhng mẩu gđng, màu đng thau nhỏ, mnh vng
hay đoạn dây ch
Trang 50
Đng Đậu
1500 TCN
Hin vật bằng đng kh ph bin gm: đục, dùi, cn
dao, mũi tên, lưi câu...
Gò Mun
1000 TCN
vũ kh (mũi lên, dao, gio..), lưi câu, dùi, ru (đc bit
ru lưi xéo), đục
Sa Huỳnh
Cng cụ đng: Đục , Lao, lưi câu
Đng Nai
Cng cụ đng: Đục Rừu, lao c ngạnh, mũi tên, lưi
câu
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG. (5p)
a. Mục tiêu: Tập tm hiu lch s ging như mt nhà s hc (vit vn bn lch s da trên
chứng cứ lch s). Vận dụng kin thức lch s đ m t mt s hin tượng trong cuc sng
(nhng đ vật xung quanh em thừa hưởng pht minh ra kim loại từ thời k nguyên thuỷ).
b. Nội dung: GV giao nhim vụ cho HS và ch yu cho làm vic cá nhân tr lời cc câu hỏi.
Trong qu trnh làm vic HS c th trao đi vi bạn hoc thy, c gio.
c. Sản phẩm: vit được bài vn m t
d. Tổ chức thực hiện: GV tổ chức cho HS làm bài tập
Bài tập 1 Hãy tưởng tượng và viết một câu chuyện khoảng 20 dòng trong đó:
1. Lm thế no m em phát hiện được các cục đồng? Em phát hiện ra ntrong tnh huống
nào?
2. Hãy kể lại quá trnh chế tác những cục đồng đ để trở thnh một chiếc ru bằng đồng.
3. Hãy mô t s tiện dụng v sức mạnh của chiếc ru bằng kim loại so với chiếc ru đá
trước đây.
Bài tập 2. Em hãy kể tên một số vật dụng bng kim loại mà con người ngày nay vẫn
tha hưởng t những phát minh của người nguyên thuỷ
Gợi :
Câu 1: Da vào tư duy ca HS, vit mt đoạn vn ngn: Bài tập yêu cu tr tưởng tượng
lch s trên c sở tư liu và kin thức, coi trng tri nghim tập làm cng vic ca nhà s
hc, tch hợp vi vn hc trong din đạt. Mt s từ kho GV nên ch đng gợi cho HS
như (cch ngày nay hn 4000 nm...........gom qung…………đun nng. khun. ....
sc).
Câu 2: Lưu từ “vật dụng” – ch đ dùng hằng ngày, v dụ: lưi cuc, dao, ru cht cây,
lưi câu, xiên nưng tht,... là nhng vật dụng c từ pht minh ra kim loại và đ c từ thời
nguyên thuỷ.
Đ dùng sn xut: liềm, km, ba, cuc, xẻng, cày,…
Đ dùng gia đnh: xoong, ni, cho, tha, dao…
Đ dùng cng nghip: Cc loại my mc cng nghip
Trang 51
DẶN DÒ: n tập từ bài 1 đn bài 5 tit sau kim tra
KIỂM TRA GIỮA KỲ I.
I. MỤC TIÊU
1. Kin thức
+ Kim tra kin thức trong 5 bài đ hc (bài 1 đn bài 5)
2. Năng lực
+ Nêu được khi nim lch s; nêu tên cc loại tư liu lch s cũng như cch tnh thời gian
trong lch s
+ Nêu được du tch, qu trình pht trin và tan r ca người nguyên thuỷ
+ Trnh bày được đời sng vật cht, tinh thn và t chức x hi ca người nguyên thuỷ
+ So snh được s khc nhau gia người ti c và người Tinh khn
+ Gii thch được s tan r ca x hi nguyên thy;
- Rèn luyn k nng nêu và đnh gi vn đề, so sánh...
3. Phẩm chất
- Gio dục hc sinh tnh t hc, t rèn, tnh trung thc và t gic trong kim
II.Hình thức kiểm tra: trắc nghiệm 50% tự luận 50%
III.Khung ma trận kiểm tra:
Mức độ
Chủ đề
Nhận biết
40%
Thông hiểu
30%
Vận dụng
20%
Vận dụng
cao
Trang 52
10%
TN
TL
TN
TL
TN
TL
TN
TL
Tại sao cn hc
lch s
-Nêu được khi
nim lch s
- Nêu tên các
ngun tư liu
- Nêu được cch
tnh thời gian
- Hiu được
người xưa làm
ra lch như th
nào
Liên h
bn thân
cch hc lch
s gip em
hứng th và
đạt hiu qu
tt nht.
Số câu
4
1
1
Số điểm
2
0,5
1
X hi nguyên
thy
- Nêu được du
tích, quá trình phát
trin và tan r ca
người nguyên thuỷ
- Hiu được đc
đim người ti
c và người tinh
khôn
- Trnh bày được
đời sng vật
cht, tinh thn
và t chức x
hi ca người
nguyên thuỷ
- So sánh
đim khc
nhau gia
người ti c
và người tinh
khôn
Số câu
4
1
1/2
1/2
Số điểm
2
0,5
2
2
Tổng Số câu
8
2
1/2
1/2
1
Tổng Số điểm
4
1
2
2
1
IV ĐỀ RA
A. Trc nghim. Em hy khoanh vào  đng nht và ni cc  vi nhau cho phù hợp
Câu 1. Lch s là
A. nhng g đ din ra trong qu khứ. B. nhng g đ din ra hin tại.
C. nhng g đ din ra . . D. bài hc ca cuc sng.
Câu 2. Truyn “ Thnh Ging” thuc ngun tư liu nào?
A.Truyền ming . B. Ch vit.
D. Hin vật. D. Khng thuc cc tư liu trên.
Câu 3. Người xưa da vào đâu đ làm ra lch?
A. S di chuyn ca Mt Trng quanh Tri Đt
B. S chuyn đng lên xung ca thy triều
C. S di chuyn ca Tri Đt quanh Mt Trời.
D. S di chuyn ca Tri Đt quanh Mt Trời và s di chuyn ca Mt Trng quanh Tri
Đt.
Trang 53
Câu 4. Nm 179 TCN cch ngày nay (nm 2021) bao nhiêu nm?
A. 1839 nm. B. 1840 nm. C. 2195 nm. . D. 2200 nm.
Câu 5 : Mt thiên niên kỷ gm bao nhiêu nm?
A. 1000 nm . B. 100 nm . . C. 10 nm . D. 2000 nm
Câu 6. Du tch ca Người ti c được tm thy đu tiên ở đâu?
A. Nam Phi . B. Đng châu Phi. C. Nam M . D. Tây Phi
Câu 7. Con người pht hin ra kim loại và dùng kim loại đ ch tạo ra cng cụ vào thời
gian nào?
A. 4000 nm TCN . B. 4 triu nm. C. 3000 nm TCN. D. 5 triu nm
Câu 8 . Nguyên nhân chnh làm cho x hi nguyên thuỷ tan r là do
A. nng sut lao đng tng. B. x hi phân ho giàu nghèo.
C. cng cụ sn xut bằng kim loại xut hin. . D. c sn phẩm thừa.
Câu 9. Vượn c chuyn ha thành người thng qua qu trnh
A. tm kim thức n. . B. ch tạo ra cung tên.
C. tạo ra la . . D. Lao đng, ch tạo và s dụng cng cụ lao đng
Câu 10. Hãy nối cột I với cột II sao cho phù hợp
I
II
1. Người tối cổ
A
- Thời gian: khong 4 vạn nm cch ngày nay
- Hnh dng: Cu tạo c th như ngày nay, đi thng
hai tay khéo léo
- Th tch no: Khong 1400 cm3
2 Người tinh khôn
B
- Thời gian: Khong 3-4 triu nm cch ngày nay
- Hnh dng: Hoàn toàn đi đứng bằng 2 chân
- Th tch no: khong 1100 cm3
B. TỰ LUẬN. (5 đim)
1. ( 2 đim) Em hy trnh bày đời sng vật cht tinh thn và tchức xhi ca Người
ti c và Người tinh khn?
2. ( 2đim ) Đời sng vật cht, tinh thn và t chức xhi ca Người tinh khn c
nhng đim nào tin b hn so vi Người ti c?
3. (1 đim) Em hy chia sẻ cch hc lch s nào gip em hứng th và đạt hiu qu tt
nht?
V.ĐÁP ÁN
Trắc nghiệm: mỗi câu đúng 0,5 điểm
Câu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Đp n
A
A
D
D
A
B
A
C
D
1.B; 2.A
Tự luận: ( 5điểm)
Câu
Nội dung
Điểm
Trang 54
1
Đời sng vật cht tinh thn và t chức x hi ca Người ti c và
Người tinh khn
Người tối cổ:
- Đời sng kinh t: Bit ghè đo đ làm cng cu, tạo ra la, sng trong
hang đng, da vào sn bt và hi lượm.
0,25
- Đời sng tinh thn: Làm đ trang sức như vng đeo tay bằng vỏ c
hay rng th xuyên lỗ, v tranh lên vch đ...
0,25
- T chức x hi: Sng thành by khong vài người, c người đứng
đu, c s phân cng lao đng và cùng chm sc con ci
0,25
Người tinh khôn:
- Đời sng kinh t: Bit mài đ đ tạo ra cng cụ sc bén hn, bit ch
tạo cung tên, làm đ gm, dt vi và trng trt, chn nui bit dng
lều bằng cành cây hoc xưng th đ ở.
0,5
- Đời sng tinh thn: Làm đ trang sức như vng c, vng tay, hoa tai
bằng đ, làm tượng bằng đ hoc đt nung, v tranh trên vch đ,... Đ
c tục chn người cht và đời sng tâm linh.
0,25
- T chức x hi: Sng qun tụ trong cc th tc gm 2, 3 th h, chục
người, c c cùng dng mu, làm chung, hưởng chung. Nhiều th tc
h hàng, sng cạnh nhau tạo thành b lạc.
0,5
2
So vi đời sng ca Người ti c, đời sng ca Người tinh khn c s
tin bhn:
- Khng sng theo by mà theo từng th tc: cc nhm nhỏ, gm vài
chục gia đnh, c h hàng gn gũi vi nhau. Nhng người cùng th tc
đều làm chung, n chung và gip đ lẫn nhau trong mi cng vic.
1
- Bit trng rau, trng la, chn nui gia sc, dt vi, làm đ gm và
đ trang sức như vng tay, vng c.
0,5
- Đời sng được ci thin hn, thức n kim được nhiều hn và sng
tt hn, vui hn.
0,5
3
chia sẻ cch hc lch s gip em hứng th và đạt hiu qu tt nht
(Câu hỏi mở)
Đc sch gio khoa sau đ t tm tt kin thức chnh vào vở
Đc sch trưc khi lên lp và đc lại vào bui ti
Ghi cc s kin vào giy nh và dn lên khu vc bàn hc
V s đ tư duy, ch ghi  chnh, c th m t bằng hnh nh
Hc cùng bạn bè trong giờ ra chi
1
Chuẩn b bài X hi c đại
+ Tm hiu về điều kin t nhiên ca nưc Ai Cập
+ Nhà nưc c đại Ai cập được thành lập như th nào
Trang 55
Ngày soạn: Ngày dạy:
CHƯƠNG III: XÃ HỘI CỔ ĐẠI
BÀI 7. AI CẬP LƯỠNG HÀ CỔ ĐẠI
(3 tiết)
I.MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Điều kin t nhiên ca Ai Cập, Lưng Hà c đại.
- Qu trnh thành lập nhà nưc Ai Cập, Lưng Hà c đại.
- Nhng thành tu vn ho tiêu biu ca cư dân Ai Cập, Lưng Hà c đại.
2. Năng lực
- Pht trin nng lc nhận thức và tư duy lch s
+ Quan st, khai thc và sdụng được thng tin ca mt s tư liu đ nêu được tc đng
ca điều kin t nhiên đi vi s hnh thành ca nền vn minh Ai Cập, Lưng Hà c đại.
+ Trnh bày được qu trnh thành lập nhà nưc ca người Ai Cập, Lưng Hà
+ Nêu được nhng thành tu ch yu về vn ho ở Ai Cập, Lưng Hà
- Pht trin nng lc vận dụng kin thức, k nng đ hc
Vận dụng kin thức, trnh bày quan đim c nhân về mt vn đề; quan st lp hc, kt hợp
vi kin thức ton hc tnh ton chiều cao ca lp hc vi chiều cao ca kim t thp Keops
đ hnh dung ra s k v, to ln ca kim t thp.
- Nng lc chung: t ch và t hc (Thch ứng vi cuc sng) qua vic HS bit liên h
thc tin về vai tr ca ngun nưc, đt đai đi vi s pht trin ca nhng cng đng dân
cư và vi c nhân.
3. Phẩm chất
Trân trng nhng cng hin mang tnh tiên phong ca nhân loại và bo v nhng gi tr
vn ho ca nhân loại.
II. CHUẨN BỊ THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU
Trang 56
1. Giáo viên
- Gio n soạn theo đnh hưng pht trin nng lc, phiu hc tập.
- Cc hnh nh, video c liên quan đn Ai Cập, Lưng Hà thời cđại.
- My tnh, my chiu.
2. Học sinh
- Tm hiu v tr, điều kin tnhiên, cc thng tin về cc thành tu ch yu ở Ai Cập,
Lưng Hà c đại.
3. Dự kiến tiết dạy:
Tit 1 phn khởi đng và mục I phn hnh thành kin thức
Tit 2: Mục II phn hnh thành kin thức và bài tập 1,2 phn luyn tập
Tit 3. Mục III phn hnh thành kin thức và Phn vận dụng
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
a) Mục tiêu: Tạo tâm thđ hc sinh xc đnh được mục tiêu và ni dung về kin thức, k
nng trong bài hc mi.
b) Nội dung: GV t chức HS quan st tranh và nêu vn đề
c) Sn phẩm: Nêu được s pht trin ca nền vn minh Ai cập, Lưng Hà c đại
d) Cách thức thc hiện:
Bưc 1: T chức cho HS quan st bức tranh H1,2. Hỏi: Em c suy ngh gkhi quan st 2
bức tranh ny
Bưc 2: HS suy ngh
GV gợi : S xut hin ch vit th hin điều g?; Ch vit được vit ở đâu…..
Bưc 3: GV gi HS pht biu.
Bưc 4: GV đnh gi, nhận xét chuyn : Người Ai cập, Lưng hà đsng tạo ch vit
như thnào, h đxây dng nền vn minh trong điều kin ra sao chng ta cùng tm hiu
bài 7
HOẠT ĐỘNG 2 KHÁM PHÁ KIẾN THỨC
Trang 57
I. TẶNG PHẨM CỦA NHỮNG DÒNG SÔNG
a) Mục tiêu: Quan st, khai thc và sdụng được thng tin ca mt s tư liu đnêu được
tc đng ca điều kin t nhiên đi vi s hnh thành ca nền vn minh Ai Cập, Lưng Hà
c đại.
b) Nội dung: GV t chức cho HS quan st lược đ tranh nh tho luận cp đi đ tr lời
các câu
c) Sn phẩm:Nêu được  ngha sng Nin đi vi đời sng ca người Ai cập, Lưng Hà
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ:
GV t chức hoạt đng cp đi
Quan st vào lược đ H 3 và tranh v
H4:
+ Ch trên lược đ v tr Ai cập,
Lưng Hà c đại? N thuc quc gia
nào hin nay?
+ Chra nhng đim ni bật về điều
kin t nhiên ca hai quc gia c đại
Ai cập, Lưng Hà?
+ Vi nhng điều kin t nhiên đ
hai quc gia Ai Cập, Lưng Hà s
pht trin nhng ngành kinh t nào?
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin
khai hoạt đng
GV quan sát và hỗ trợ cc em nu cn
bằng cc câu hỏi gợi mở:
- Cc quc gia này được hnh thành ở
nhng lưu vc sng nào?
- Nhng ngun lợi mà nhng con
sng này mang lại là g?
- Sng ở cc lưu vc con sng cc cư
dân c gp kh khn g? Đ khc
phục kh khn h đ làm g?
- Quan sát hình 4 Người Ai Cập c
đại canh tc nng nghip (tranh v),
cho bit điều g v sn xut nng
nghip ca người Ai Cập c đại?
- Vị trí địa lý:
+ Ai cập là mt thung lũng hẹp và nằm dc lưu
vc sng Nin, gip Đa Trung Hi và Bin Đỏ
+ Lưng Hà là vùng đt nằm trên lưu vc hai
con sng -phrt và Ti-gr
- Điều kiện tự nhiên ni bật ca Ai Cập và
vùng Lưng Hà là nằm ở lưu vc cc dng sng
ln (sng Nin, -pho-rt và Ti-g-r).
+ Mt là, bi đp phù sa (màu m và đc bit là
rt mềm, d canh tc, nên ch cn cng cụ gỗ,
đ cng c th trng cy được-> xut hin giàu
nghèo sm);
+ Hai là, cung cp nưc tưi (rt di dào, nhưng
lại theo mùa lũ nên phi làm thuỷ lợi, kênh,
Trang 58
(Người Ai Cập cổ đại đã biết lm
nông nghiệp từ rất sớm, biết dùng cy
v sức ko trâu bò để cy ruộng, gieo
hạt cây trồng, giống cây chủ yếu l
ch l v ô lưu)
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm c đại din
trnh bày, cc nhm khc nhận xét b
sung theo k thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét cc trnh bày,
hoạt đng ca cc nhm và cht
(kt luận)
mưng tưi tiêu -> cn phi liên kt vi nhau);
+ Ba là, đường giao thưng bun bn (sng là
đường giao thng chnh).
🡺 Thuận lợi cho pht trin kinh t nng nghip,
thuỷ sn, giao lưu đi lại bun bn, thc đẩy vn
minh pht trin
🡺 Quà tng ca nhng dng sng
II. HÀNH TRÌNH LẬP QUỐC CỦA NGƯỜI AI CẬP LƯỠNG HÀ
a) Mục tiêu:- HS trnh bày được qu trnh thành lập nhà nưc Ai Cập và Lưng Hà
b) Nội dung: GV t chức cho HS quan st s đ đc thng tin hoạt đng c nhân / cp đi
đ tr lời phiu hc tập và cc câu hỏi
c) Sn phẩm:
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần
đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ:
+ Ai Cập: Nm 3200 TCN,
nhà nưc thng nht hnh
Trang 59
Nhiệm vụ 1:GV t chức cho hc sinh hoạt đng c nhân tr
lời câu hỏi:
+ Đc nhanh ni dung chnh và quan st trục thời gian
(tr.29) đ lập hoàn thành phiu hc tập sau:
Nhiệm vụ: (làm việc theo cặp)
- Em c nhận xt g về quá trnh thnh lập nước Ai Cập v
Lưỡng H?
- V sao nh nước ở đây ra đời sớm hơn so với các khu vc
khác trên thế giới?
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
GV quan sát và hỗ trợ cc nhm nu cn bằng cc câu hỏi
gợi mở
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm c đại din trnh bày từng ni
dung, cc nhm khc nhận xét, b sung theo k thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét cch trnh bày và gp ca cc
nhm cui cùng cht  (kt luận)
thành, tri qua cc giai đoạn
ln: To k vưng quc, C
vưng quc, Trung vưng
quc, Tân vưng quc và Hậu
k vưng quc. Đn gia th k
ITCN b La M xâm chim.
+ khu vc Lưng Hà: Cũng
khong nm 3000 TCN, người
Xu-me đ xây dng nền vn
minh đu tiên ở đây. Sau người
Xu me là người c-ct, t-xi-
ri, Ba-bi-lon,... thay nhau làm
ch vùng đt này. Đn th k
III TCN th trở thành mt phn
ca đ ch Ba Tư rng ln.
- Lưng Hà và Ai Cập theo th
ch nhà nưc quân ch chuyên
ch
III. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HOÁ TIÊU BIỂU
a) Mục tiêu: HS nêu được nhng thành tu ch yu về vn ho ở Ai Cập, Lưng Hà và
trân trng nhng cng hin mang tnh tiên phong ca nhân loại và bo v nhng gi tr vn
ho ca nhân loại.
b) Nội dung: GV t chức cho HS quan st lược đ tranh nh trao đi theo nhmđ tr lời
các câu
c) Sn phẩm: vđược s đ tư duy thhin nhng thành tu và l gii được thành tu n
tượng nht
Trang 60
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ
GV t chức cho HS tho luận nhm thc hin 2 nhim vụ
Nhóm 1,2
Nhim vụ 1:Yêu cu HS v s đ tư duy về nhng thành tu ca
Ai Cập
Nhim vụ 2:
Hằng nm, nưc
sng Nile dâng cao
khin ranh gii
gia cc tha
Trang 61
– Trong cc thành tu vn ho ca người Ai Cập, em c n tượng
vi thành tu nào nht? Tại sao?
– Tại sao hnh hc lại pht trin ở Ai Cập c đại?
Nhóm 3,4
Nhim vụ 1:Yêu cu HS vs đ tư duy về nhng thành tu ca
Lưng Hà
Nhim vụ 2:.
– Quan st hnh 5, Bnh xe do người Lưng Hà pht minh ra hin
nay được ứng dụng trong nhng lnh vc nào?
– Trong cc thành tu vn ho ca người Lưng Hà, em c n
tượng vi thành tu nào nht? Tại sao?
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
GV quan sát và hỗ trợ cc nhm nu cn bằng cc đnh hưng gợi
mở:
GV cn đnh hưng cho HS về cch gii thch hưng ti ngha
ứng dụng – thành tu đ vẫn c nhng đng gp cho hin tại,
- v dụ kim t thp và nhng tc phẩm ngh thuật ca Ai Cập
c đại là mt ngun thu ln ca Ai Cập ngày nay trong
ngành du lch,...
- Bnh xe do người Lưng Hà pht minh ra hin nay được
ứng dụng trong nhng lnh (Làm bnh xe t, xe my,...)
- Tuy nhiên, v câu hỏi là “thành tu HS c n tượng”, mt
câu hỏi mở vi HS nên cc em c th chn và gii thch theo
cch riêng, GV lưu cch gii thch hợp l)
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm c đại din trnh bày từng ni dung, cc
nhm khc nhận xét, b sung theo k thuật 3-2-1
rung b xo nhoà,
nên mỗi khi nưc
rt, người Ai Cập
c đại phi tin
hành đo đạc lại
din tch. V vậy,
h rt giỏi về hnh
hc.
Trang 62
Bước 4: GV Nhận xét cch trnh bày và gp ca cc nhm cui
cùng cht  (kt luận)
- T chức cho HS xem video: video
https://youtu.be/W3o6cijwX7U Kim t thp Ai Cập “ Đnh bại ”
Thời gian – tin tức VTV24
video https://youtu.be/mWHQp2lWoMg T
i dng vườn treo Babilon- tin tức VOA hoặc video
https://youtu.be/oOOZ_OeUwS8
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
a) Mục tiêu: Nhằm cng c, h thng ha, hoàn thin kin thức mi mà HS đđược lnh
hi ở hoạt đng hnh thành kin thức về Ai cập, Lưng Hà c đại
b) Nội dung: GV hưng dẫn cho HS hoàn thành bài tập sgk
c) Sn phẩm: tr lời câu hỏi th hin đy đ ni dung bài hc;
d) Tổ chức thc hiện:
1. Em hiu th nào về câu ni ca s gia Hy Lạp c đại Hê-r-đt (Herodotus): “Ai Cập là
quà tng ca sng Nin”?
2.. Da vào kin thức đ hc kt hợp vi quan st trục thời gian sau và tr lời cc câu hỏi :
a. Nhà nưc Ai cập và Lưng Hà c đại được hnh thành và suy vong vào nm bao
nhiêu
b. Trong hai nhà nưc đ nhà nưc nào hnh thành và suy vong sm hn? V sao c
s khc bit đ?
c. Theo em nhân t nào quyt đnh s suy vong ca hai nhà nưc Ai Cập, Lưng
Hà c đại (nền văn minh cũng xây dng da trên những nỗi sợ hãi, tham lam của
các vua chúa, cá nhân ch kỷ; mâu thun giữa các cấp trong xã hội)
GV gi  cho hc sinh:
1. Yêu cu HS đc đoạn trch sau đ tr lời câu hỏi 1“Vinh danh thay người, sng Nin
(Nile) v đại! Người đn từ đt và mang đn s sng cho Ai Cập”. Đ là nhng dng
th bt đu trong mt bài th c ngợi ca dng sng gn vi s pht sinh và pht trin
Trang 63
ca nền vn minh Ai Cập. “Ai Cập là tng phẩm ca sng Nin”. Khng c sng Nin
s khng c Ai Cập như chng ta được bit ngày nay.
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
a) Mục tiêu: Vận dụng được kin thức thành tu vn ha Ai Cập, Lưng Hà c đại đnh
gi được gi tr đi vi cuc sng hin tại
b) Nội dung: Hc sinh pht biu kin về nhng gi tr mà nền vn ha c đại Ai Cập,
Lưng Hà đ lại đn ngày nay.
c) Sn phẩm: HS bit được cch tnh và xc đnh được nhng thành t c gi tr đi vi
cuc sng hin tại
d) Cách thức thc hiện
1 . Gi s lp hc ca em c chiều cao 3m, em hy cùng cc bạn trong lp tm hiu xem
chiều cao ca kim t thp Kê-p gp bao nhiêu ln chiều cao ca lp hc?
2. Nhng thành tu vn ha Ai Cập , Lưng Hà c đại c gi tr như thnào đi vi cuc
sng hin tại.
Gợi tr lời:
Câu 1 HS thc hin phép tnh chia, 147/3 = 49 ln.
GV yêu cu HS pht biu cm ngh về đ k v ca kim t thp, s tài ba ca nhng con
người c đại khi xây dng kim t thp trong thời k cng cụ th s, khng c my mc.
Câu 2. Nhng sng tạo ca người Ai Cập , Lưng Hà c gi tr đn ngày nay trên cc lnh
vc: Lch, ch vit, lch s, ton hc, bnh xe, bn đ…..Qua đthy được sức mạnh, tr
tu ca con người.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Quan st lược đ Ai Cập c đại và Lưng Hà, thc hin nhim vụ
Trang 64
a. Điền từ/ cụm từ vào chỗ trng
(..) hoàn thành s đ tư duy về
v tr đa l ca Ai Cập và Lưng Hà
a. So snh nhng đim ging và khc nhau về điều kin t nhiên ca Ai Cập và
Lưng Hà
b. Hin nay Lưng Hà c đại thuc quc gia nào ?
- Chuẩn b bài ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI theo cc câu hỏi sau
Ngày soạn: Ngày dạy:
Trang 65
BÀI 8. ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI
(3 tit)
I.MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- V tr đa l và điều kin t nhiên ca Ấn Đ c đại.
- X hi Ấn Đ c đại.
- Nhng thành tu vn ho tiêu biu.
2.Năng lực
- Pht trin nng lc tm hiu lch s: Bit khai thc và s dụng được cc thng tin c trong
tư liu cu thành nên ni dung bài hc.
- Pht trin nng lc nhận thức và tư duy lch s
• Trnh bày được t nht 3 đc đim về điều kin t nhiên và tc đng ca n vi lch
s Ấn Đ theo cch hiu ca em.
• Nêu được tên 4 đẳng cp trong x hi Ấn Đ và ra ch s khc bit gia cc đẳng
cp.
• Lit kê nhng thành tu chnh ca vn ho Ấn Đ c đại.
- Pht trin nng lc vận dụng kin thức, k nng đ hc
HS pht trin nng lc vận dụng kin thức, k nng đ hc qua vic hoàn thành hoạt đng 3
trang 45 về vic liên h kin thức đ hc vào thc t
3. Phẩm chất
Gio dục s tn trng nhng tn ngưng tn gio khc nhau khi n trở thành niềm tin ca
mt cng đng. Trân trng nhng di sn ca nền vn minh Ấn Đ đ lại cho nhân loại
II. CHUẨN BỊ THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên
- Lược đ Ấn Đ c đại và bn đ Châu  ngày nay; phiu hc tập.
- Cc hnh nh, video c liên quan đn Ấn Đ thời c đại.
- My tnh, my chiu.
2. Học sinh
- Tm hiu v tr, điều kin tnhiên, cc thng tin về cc thành tu ch yu ở Ấn Đ c
đại.
3. Dự kiến tiết dạy:
Tit 1: Hoạt đng khởi đng; Hoạt đng hnh thành kin thức: Mục 1
Tit 2: Hoạt đng hnh thành kin thức: Mục 2; Hoạt đng luyn tập câu 1,2,3
Tit 3 Hoạt đng hnh thành kin thức: Mục 3; Hoạt đng luyn tập cn lại và vận dụng
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1 KHỞI ĐỘNG (5p)
Trang 66
a) Mục tiêu: Thu ht s chvà taoj hứng th cho HS bưc vào bài hc mi; HS huy đng
vn kin thức đ c đ chuẩn b tip nhận kin thức mi và k nng mi
b) Nội dung: Gio viên s dụng hnh nh kt hợp phiu KWLH giao nhim vụ cho HS -
Hnh nh này gợi cho em bit đn quc gia nào? (VIDEO, TRÒ CHI)
c) Sn phẩm: HS điền thng tin bn thân bit về đt nưc, con người Ấn Đ, mong mun
được bit thêm về n.
d) Cách thức thc hiện:
Bưc 1: GV giao nhim vụ và cho hc sinh
+ Hnh nh 4 bức tranh trên gợi cho em bit về đt nưc/ quc gia nào?
+ Hoàn thành mục K-W trong bng KWLH sau :
Bưc 2 GV pht phiu bài tập (KWLH) về ch đề yêu cu HS điền vào ct K và W.
- HS: thc hin yêu cu.
Trang 67
- GV yêu cu HS ln lượt chia sẻ nhng được cc em bit về đt nưc, con người Ấn Đ
và mong mun tm hiu thêm về n, cc  kin khng được trùng nhau
Da trên c sở kin chia sẻ ca HS, GV dẫn dt HS vào bài mi: Ấn Đ là mt trong
nhng ci ni ca nền vn minh nhân loại, được vlà quê hưng cc tn gio. Nền vn
minh Ấn Đ ra đời từ khi nào? Da trên c sở nào? Đt nưc và con người Ấn Đ thời c
đại ra sao? H đ đạt thành tu g về vn ho vào thời k c đại? Bài hc hm nay chng ta
cùng nhau khm ph về đt nưc huyền b này nhé!
HOẠT ĐỘNG 2: KHẮM PHÁ KIẾN THỨC. (70P)
I. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN
a) Mục tiêu:- Quan st, khai thc và s dụng được thng tin ca mt s tư liu đ nêu được
nhng tc đng ca điều kin t nhiên vi s hnh thành Ấn Đ c đại
b) Nội dung: GV t chức cho HS quan st lược đ tranh nh đ tr lời cc câu
c) Sn phẩm:Nêu được v tr đa l, điều kin t nhiên đ hnh thành nền vn minh Ấn Đ
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ
GV hưng dẫn HS quan st lược đ H2 và kt hợp đc
thng tin trong SGK tho luận cp đi:
– M t v tr đa l, điều kin t nhiên ca Ấn Đ c đại?
Vi điều kin t nhiên đ c nh hưởng như th nào đn
s hnh thành nền vn minh Ấn Đ?
- Quan st lược đ n Đ ngày nay cho bit lnh th Ấn
Đ c đại bao gm nhng quc gia nào hin nay?
- V tr đa l: Là bn đo ở
Nam , c 3 mt gip bin,
nằm trên trục đường bin từ
Tây sang Đng. Pha Bc
được bao bc bởi dy Hi-
ma-lay-a- mt vng cung
khng l
- Đa hnh:
+ Ấn Đ c đng bằng sng
Ấn, sng Hằng ln vào loại
bậc nht thgii, được phù
sa màu m ca hai con sng
ln
+ Miền Trung và miền Nam
là cao nguyên Đê -can vi
ni đvi him trở đt kh
cằn
+Vùng cc Nam và dc ven
bin là nhng đng bằng
hẹp
- Kh hậu: Lưu vc sng Ấn
Trang 68
Bước 2. HS Nhận nhim vụ và trin khai hoạt đng
GV quan sát và hỗ trợ cc nhm nu cn bằng cc đnh
hưng gợi mở:
- Xc đnh v tr; + Đa hnh + Kh hậu
- Điều kin t nhiên ca Ấn đ c đại c g ging và khc
so vi Ai cập và Lưng Hà (Giống: đều cnhững dòng
sông lớn; Khác:Ấn Độ lớn, đa hnh kh hậu khác nhau
mỗi miền, 3 mặt giáp biển)
- Xc đnh trên lược đ Ấn Đ c đại bao gm nhng
quc gia nào ngày nay? (n Độ, Băng-la-đt, Nê-pan,
Bu-tan, Pakistan, Áp-ga-ni-xtan.)
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm c đại din trnh bày từng ni
dung, cc nhm khc nhận xét, b sung theo k thuật 3-
2-1
Bước 4: GV Nhận xét cch trnh bày và gp ca cc
nhm cui cùng cht  (kt luận)
c kh hậu kh nng t mưa.
 lưu vc sng Hằng c gi
mùa nên lượng mưa nhiều
=> Hai con sng mang đn
ngun nưc, phù sa tạo
thành nhng vùng đng
bằng màu m đ cư dân sn
xut nng nghip và chn
nui. Từ đ, nền vn minh
được hnh thành sm ở bc
Ấn Đ.
II. CHẾ ĐỘ XÃ HỘI Ở ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI
a) Mục tiêu:- Hiu được về s phân chia x hi theo đẳng cp da trên skhc bit về tc
người và màu da và đnh gi được đlà ch đ bt bnh đẳng
b) Nội dung: GV t chức cho HS quan st s đ và đc thng tin sgk đ tr lời cc câu
c) Sn phẩm: xc đnh được c sở phân chia đng cp và v tr cc đẳng cp trong xhi
Ấn Đ c đại
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ
Nhim vụ 1 Hoạt đng c nhân (4 pht)
Hãy da vo sách giáo khoa để hon thiện sơ đồ chế độ
đẳng cấp Vac-na v vẽ lại vo vở. V nêu khái niệm
“đẳng cấp” l g”
-CNN 2500 nm – vn
minh sng Ấn do người bn
đa Dravida da đen xây
dng nên, h trng la m,
la mạch, dt vi, xây dng
nhng thành th dc 2 bờ
sng Ấn.
- CNN 1500 nm – người
Aryan (da trng) từ Trung
xâm nhập vào Ấn Đ,
dn đui người bn đa và
bin hthành đẳng cp thứ
Trang 69
Nhiệm vụ 2: GV sdụng k thuật khn tri bàn hưng
dẫn HS tm hiu về ch đ đẳng cp ca xhi Ấn Đ
c đại.
+ Hoạt đng c nhân (4 phút): HS tr lời câu hỏi sau
(vit ra giy note)
1. Ngun gc ca s phân bit đẳng cp do ai tạo ra?
2. Đoạn tư liu: Giết một con mèo….. (Trch, Điều XI –
132, Luật Manu) cho bit điều g về ch đ phân bit
đẳng cp Vc-na?
3. Theo em, tại sao người dân chp nhận và duy tr ch đ
phân bit chng tc này?
4. Tc đng ch đđẳng cp đi vi lch s Ấn Đ c
đại.
+ Hoạt đng nhm (4 phút): HS thng nht kin
chung sau hoạt đng c nhân.
Bước 3. HS báo cáo
- GV t chức HS bo co kt quvà nhận xét hoạt đng
theo k thuật 321 (3 – ưu đim, 2 – hạn ch, 1 – góp ý).
Bước 4: GV Nhận xét phn trnh bày và b sung ca cc
nhm sau đcht  (kt luận)
S phân chia xhi theo đẳng cp da trên s khc bit
về tc người và màu da; đây là ch đ x hi bt bnh
đẳng, th hin phân bit p bức ca người da trng vi
người da màu rt khc nghit; cn lên n….
4 trong h thng 4 đẳng
cp, tạo lập nên vn minh
sng Hằng. Chđnày gi
là ch đ đẳng cp Varna.
1) Đẳng cp Brahman: gii
tng l, chuyên t l thn
linh, thng tr xhi về tinh
thn
2) Đẳng cp Kasatoria: qu
tc, võ s -> cai tr dân,
qun l nhà nưc, chinh
chin
3) Đẳng cp Vaisya: nng
dân, thợ th cng, thưng
nhân -> lao đng sn xut,
np t thu, làm lao dch
4) Đẳng cp Sudra: phi
làm mi vic đkim sng,
phục dch cho 3 đẳng cp
trên
Đẳng cp dưi phi phục
tùng đẳng cp trên, vic tip
xc gia nhng người khc
đẳng cp là u, nghiêm
cm kt hn khng cùng
đẳng cp.
III. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HOÁ TIÊU BIỂU
a) Mục tiêu:- HS nêu được nhng thành tu ch yu về vn ho ở Ấn Đ và trân trng
nhng cng hin mang tnh tiên phong ca nhân loại và bo v nhng gi tr vn ho ca
nhân loại.
b) Nội dung: GV t chức cho HS quan st lược đ tranh nh đ tr lời cc câu
Trang 70
c) Sn phẩm: vđược s đ tư duy thhin nhng thành tu và l gii được thành tu n
tượng nht
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sn phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyn giao nhim vụ
GV t chức cho HS tho luận nhm thc
hin 2 nhim vụ
Nhim vụ 1:Yêu cu HS vs đtư duy
về nhng thành tu vn ho ca Ấn Đ
Nhim vụ 2:.
- Theo em, tn gio nào ở Ấn Đ quan
nim mi người đều bnh đẳng?
– Em hy cho mt v dụ về mt phép ton
c s dụng thành tu s 0 ca Ấn Đ c
đại.
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khin cc nhm c đại din trnh
bày từng ni dung, cc nhm khc nhận
xét, bsung theo k thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét cch trnh bày và
gp ca cc nhm cui cùng cht (kt
luận)
GV c th gp phn hnh thành nng lc
chung T ch và t hc cùng Gii quyt
vn đề và sng tạo qua vic mời nhiều HS
lên bng vit phép ton (đm bo đ cng,
trừ, nhân, chia) c s dụng s 0 đ thy
được s đa dạng và tm quan trng ca s
- Những thnh tu về văn hoá
- Phật gio, ch trưng bnh đẳng, ai cũng
c th theo Phật gio khng phân bit giai
tng.
Vi ch trưng bnh đẳng, về sau, Phật
gio khng cn được pht trin ở Ấn do h
thng đẳng cp ca Hindu gio đ thâm
nhập sâu vào x hi Ấn Đ.
Trang 71
0.
HOẠT ĐỘNG 3. LUYỆN TẬP (10P)
a) Mục tiêu: Nhằm cng c, h thng ha, hoàn thin kin thức mi mà HS đđược lnh
hi ở hoạt đng hnh thành kin thức về Ấn Đ c đại
b) Nội dung: GV hưng dẫn cho HS hoạt đng c nhân hoàn thành bài tập sgk
c) Sn phẩm: tr lời câu hỏi th hin đy đ ni dung bài hc;
d) Tổ chức thc hiện:
Gv hưng dẫn HS hoàn thành bài tập 1,2
1. Tại sao cư dân Ấn Đ c đại sinh sng nhiều ở vùng Bc Ấn?
2. Điều kin t nhiên ca Ấn Đ c đại c đim g ging và khc so vi Ai câp, Lưng hà
C đại
3. S phân ho trong x hi Ấn Đ c đại biu hin như th nào?
4. Thành tu vn ho ca người Ấn Đ c đại vẫn được s dụng hoc được bo tn đn
ngày nay?
Gợi tr lời:
Câu 1: Miền Bc Ấn, ni c hai con sng ln – sng Ấn và sng Hằng thuận tin cho cư
dân sn xut nng nghip. Đc bit sng Hằng c đt đai màu m, mưa nhiều và khng c
sa mạc.
Câu 2. Điều kin t nhiên ca Ấn Đ c đại c đim g ging và khc so vi Ai Cập và
Lưng Hà?
* Giống nhau: Ấn Đ, Ai Cập và Lưng Hà c 3 đều nằm ở lưu vc cc con sng ln,
nhiều phù sa, kh hậu thuận lợi cho pht trin nng nghip
* Khác nhau: ở v tr đa l:
Lưng Hà:
● Nằm trên lưu vc hai con sng -ph-rat (Euphrates) và Ti-go-r.
● Là vùng bình nguyên
Ai Cập:
● Nằm ở pha đng bc châu Phi, dc hai bên bờ sng Nin
● Pha bc vùng hạ Ai Cập, ni sng Nin đ ra Đa Trung hi
● Pha nam là vùng Thượng Ai Cập vi nhiều ni, đi ct
● Pha tây và đng gip sa mạc
Ấn Đ:
● Ba mt gip bin, nằm trên trục đường bin từ tây sang đng
● Pha bc được bao bc bởi dy ni Hi-ma-lay-a
● Dãy Vin-di-a vùng Trung Ấn chia đia hnh Ấn Đ thành hai khu vc: Bc Ấn và
Nam Ấn
Trang 72
Câu 3 Trưc ht, GV nên gii thch cho HS khi nim: phân ho trong x hi là g? Từ đ
cc em c th tr lời như sau:
S phân ho trong x hi Ấn Đ c đại th hin rõ nht là vic phân chia x hi thành cc
đẳng cp khc nhau theo thứ t từ cao nht đn thp nht. Ch đ đ được bo v bởi tn
gio và nhng nhng điều luật kht khe.
+ Người khc đẳng cp khng được kt hn vi nhau
+ Nhng người thuc đẳng cp dưi phi phục tùng người thuc đẳng cp trên.
Câu 4 Thành tu vn ho ca người Ấn Đ c đại vẫn được s dụng hoc được bo tn
đn ngày nay:
Vn hc: Hai tc phẩm vn hc ni bật nht thời c đại là Ma-ha-bha-ra-ta và Ra-ma-ya-
na, c nh hưởng to ln ti s pht trin ca vn hc Ấn Đ và Đng Nam  ở cc giai
đoạn sau này.
Lch: Người Ấn Đ c đại đ bit làm lch.
Ton hc: H cũng là ch nhân ca 10 ch s mà ngày nay được dùng rng ri trên th
gii, đc bit là ch s 0. Người Ả Rập đ hc tập chs Ấn Đ ri truyền sang châu u.
Tn gio: đạo Bà La Mn, đạo Hindu (Ấn Đ gio). Khong th k VI TCN, Phật gio
Kin trc: Cng trnh kin trc tiêu biu ca Ấn Đ c đại là ct đ A-sô-ca và đại bo
tháp Sanchi.
HOẠT ĐỘNG 4 VẬN DỤNG. (5p)
a) Mục tiêu: HS pht trin nng lc vận dụng kin thức, k nng đ hc qua vic hoàn
thành hoạt đng 3 trang 45 về vic liên h kin thức đ hc vào thc t
b) Nội dung: GV hưng dẫn cho HS tm kim thng tin trên internet
c) Sn phẩm: bi viết về một chủ đề liên quan đến thnh tu văn hoá Ấn Độ;
d) Tổ chức thc hiện:
Viết đoạn văn ngắn mô t một thnh tu văn hoá của Ấn Độ cổ đại c nh hưởng đến văn
hoá Việt Nam.
Gợi  tr lời:
Từ nhng hiu bit về nhng thành tu vn ho Ấn Đ, HS vit mt đoạn vn ngn m t
mt thành tu nh hưởng đn Vit Nam. Cc em c th chn lnh vc tn ngưng (Đạo
Phật), kin trc (cc đền thp Chm ở miền Trung Vit Nam)
Mt trong nhng thành tu vn ha ca Ấn Đ nh hưởng đn vn ha Vit Nam chnh là
Phật gio. Phật gio rn dạy chng ta về luật nhân qu, về cch sng sao tt, khuyên rn
con người ta khng làm vic xu và ch chưng tt c mi người sng đều bnh đẳng.
Chnh v nhng nét đẹp trong vn ha Phật gio Ấn Đ mà Phật gio được lưu hành rng
ri tri qua hàng ngàn nm ở nưc ta. Hin nay c nhng di tch cho thy rõ ràng nht về
s tn tại ca Ấn Đ gio là thnh đa M Sn ca quc gia Champa c, mt cng trnh
kin trc v đại cn tn tại đn ngày nay
Trang 73
ÔN TẬP CUỐI KỲ I
MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
+ Lch s là g, cch tnh thời gian trong lch s
+ X hi nguyên thuỷ
+ Ai cập, Lưng Hà,và Ấn Đ c đại
2. Về năng lực
Trang 74
+ Trnh bày s xut hin ca con người trên Tri Đt; Cc giai đoạn pht trin ca thời
nguyên thuỷ thng qua lao đng sn xut; L gii nguyên nhân tan r ca xhi nguyên
thuỷ
+ Trnh bày được tc đng điều kin t nhiên đ hnh thành nên cc quc gia c đại;
Nhng thành tu vn ho ln thời c đại.
- Bi dưng k nng bưc đu so snh, khi qut và đnh gi cc s kin Lch s
- Đnh hưng pht trin nng lc:
+ Nng lc chung: Nng lc giao tip và hợp tc; t hc; gii quyt vn đề.
+Nng lc chuyên bit: So snh, khi qut và đnh gi cc s kin Lch s
- Rèn luyn k nng nêu , trnh bày và đnh gi vn đề
3. Về phẩm chất:
- Gio dục lng t hào ngưng m s sng tạo ca con người ở thời đại c đại
II. CHUẨN BỊ THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên
- cc phiu bài tập
- My tnh, my chiu.
2. Học sinh
H thng câu hỏi
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1 KHỞI ĐỘNG (5p)
a) Mục tiêu: Tạo tâm thđ hc sinh xc đnh được mục tiêu và ni dung về kin thức, k
nng trong trong tit n tập
b) Nội dung: GV t chức cho HS xem video đ nêu vn đề cho HS tm hiu trong tit hc
c) Sn phẩm: Hs lng nghe và suy ngh và tr lời
d) Cách thức thc hiện:
Hnh thức t chức: Hỏi đp
1 Lch s là g? V sao phi hc lch s? Qua thời gian mt hc kỳ em bit g về b mn
lch s mà em đang hc?
HOẠT ĐỘNG 2 ÔN TẬP KIẾN THỨC
GV t chức cho HS n tập cc ni dung chnh sau:
Nội dung 1: Tư liệu lịch sử
- GV hướng dẫn học sinh hoàn thành phiếu học tập 1
- Hãy phân loại các tư liệu sau thành 3 nhm: tư liệu hiện vật, tư liệu thành văn, tư liệu
truyền miệng
Trang 75
- Số 1 – tư liệu hiện vật
- Số 2 – tư liệu thnh văn
- Số 3 – tư liệu truyền miệng
-
Nội dung 2: Xã hội nguyên thuỷ
1 Ngun gc loài người
- GV t chức cho HS hoàn thành s đ sau
Em hy v s đ s xut hin ca loài người
2. T chức x hi ca người ti c và người tinh khn
Em hy hoàn thin s đ sau:
Trang 76
Gợi  sn phẩm
3, Đời sng vật cht
Hoàn thành bài tập sau:
Người ti c
Người tinh khn
Đời sng
vật cht
Đời sng
tinh thn
Gợi  sn phẩm
Người ti c
Người tinh khn
Đời sng
vật cht
Bit ghè đo đ làm cng cụ lao
đng, tạo ra la, sn bt và hi
lượm tm thức n, sng trong
hang đng
Bit mài đ làm cng cụ lao đng, ch
tạo cung tên, làm đ gm, dt vi,
trng trt, chn nui, dng lều bằng
cành cây, xưng th…đ ở
Trang 77
Đời sng
tinh thn
Làm đ trang sức như vng đeo
tay bằng vỏ c hay rng th,…
V tranh trên vch đ
Làm đ trang sức (vng tay…), làm
tượng bằng đ, v tranh trên đ, làm
ng so…đ c tục chn người cht.
Nội dung 2: Các quốc gia cổ đại:
Câu 1:Lập bng thng kê
Ai Cập
Lưng Hà
Ấn đ
V tr
Điều kin t nhiên
Hoạt đng kinh t
T chức nhà nưc
+ Thời gian thành lập
+Người đứng đu nhà
nưc
Gợi  sn phẩm
Ai Cập
Lưng Hà
Ấn đ
V tr
vùng đt thuc
Đng Bc châu Phi
- Nền vn minh Ai
Cập được hnh
thành trên sông Nile
Nằm ở khu vc
Trung Đng
-Hnh thành trên lưu
vc sng Tigr và
phrat
Nằm ở Nam , 3 mt gip bin
- Nền vn minh Đ được hnh
thành trên lưu vc Sng Ấn và
S Hằng
Điều
kin t
nhiên
Pha Bc là đng
bằng châu th sng
Nile (Hạ Ai Cập),
phía Nam là
Thượng Ai Cập
(vùng đt dài hẹp,
ch yu là cn ct).
Nưc sng Nin
hàng nm dâng tràn
2 bờ đ lại lp phù
sa màu m, thuận
lợi canh tc nng
nghip.
Bao bc xung quanh
Lưng Hà là cc sa
mạc
Vùng đt gia hai
con sông Ti-g-r và
-ph-rt kh bằng
phẳng và màu m.
Điều kin t nhiên
thuận lợi cho trng
trt, giao thng và
buôn bán
Miền Bc c nhng dy ni cao
bao bc, đng bằng sng Ấn
chu tc đng ca sa mạc nên t
mưa, đng bằng sng Hằng
mưa nhiều, trù ph, sn xut
nng nghip.
Miền Trung và miền Nam vi
cao nguyên Đê can vi rừng
rậm và ni đ, chn nui gia
súc.
Miền cc Nam và dc theo 2 bờ
bin là nhng đng bằng nhỏ
hẹp
Hoạt
đng
Sn xut nng
nghip, th cng
Điều kin t nhiên
thuận lợi cho trng
Điều kin t nhiên thuận lợi cho
trng trt, giao thng và bun
Trang 78
kinh t
nghip (gm, dt
vi), thưng nghip
bun bn gia
Thượng và Hạ Ai
Cập .
=> Cuc sng ngày
càng n đnh, no đ,
ca ci dư thừa
trt, giao thng và
buôn bán
bán
T
chức
nhà
nưc
+ 3200 TCN
Pha-ra-ông
3000 TCN
En-xi
2500 TCN
Hãy dựa vào tư liệu trong sách giáo khoa và hoàn thành bảng thống kê các thành tựu văn ha
tiêu biểu củaAi cập, Lưỡng Hà , Ấn Độ cổ đại? Thành tựu nào vẫn đang được sử dụng ngày
nay
Lĩnh vực
Thành tựu
Có ý nghĩa như thế nào
với cuộc sống này nay?
Đánh giá tầm
quan trọng
của nó
Chvit và vn
hc
Trang 79
Ton hc
Luật php
Kin trc và điêu
khc
Về nhà n tập tit sau kim tra hc kỳ
KIỂM TRA CUỐI KỲ I
I. MỤC TIÊU
1. Kin thức
+ Đời sng vật cht và tinh thn ca x hi nguyên thuỷ
+ Điều kin tnhiên, quá trnh thành lập nhà nưc, thành tu vn hoca các quc gia c
đại
Trang 80
2. Năng lực
- Nêu được cuc sng ca người ti c và tinh khn
- Nêu được tên cc con sng gn vi tên cc quc gia c đại
- Nêu tên cc cng trnh kin trc ni ting
-Trnh bày được pht minh quan trng thc đẩy cuc sng ca người ti c
- Gii thch s thay đi ca người nguyên thuỷ khi xut hin kim loại
- Liên h nhng thành tu thời c đại đang được ứng dụng ngày này
3. Phẩm chất
Gio dục hc sinh tnh t hc, t rèn, tnh trung thc và t gic trong kim tra.
II. Hình thức kiểm tra: T luận: 50% Trc nghim 50%
III.Khung ma trận kiểm tra:
Mức độ
Chủ đề
Nhận biết
40%
Thông hiểu
30%
Vận dụng
20%
Vận dụng
cao
10%
TN
TL
TN
TL
TN
TL
TN
TL
X hi nguyên
thy
- Nêu được cuc
sng ca người ti
c và tinh khn
Trnh bày được
phát minh quan
trng thc đẩy
cuc sng ca
người ti c
- Gii thch
s thay đi
ca người
nguyên thuỷ
khi xut hin
kim loại
Số câu
4
1
1
Số điểm
2
0,5
2
X hi c đại
- Nêu được tên cc
con sng gn vi
tên cc quc gia c
đại
- Nêu tên các công
trnh kin trc ni
ting
Trnh bày được
nhng thành tu
ch yu ca cc
quc gia c đại
Liên h nhng
thành tu thời
c đại đang
được ứng
dụng ngày
này
Số câu
2
1
1
1
1
Số điểm
2
0,5
2
2
1
Tổng Số câu
6
2
1
1
1
Tổng Số điểm
4
1
2
2
1
IV. ĐỀ RA
TRẮC NGHIỆM. (5 điểm) Em hãy chọn ý đúng các câu sau đây:
Câu 1. Người ti c kim sng bằng g?
A. Chn nui, hi lượm. B. Sn bt, chn nui,
C. Sn bt, hi lượm. D. Chn nui, trng trt.
Câu 2 Người tinh khn xut hin cch ngày nay khong bao nhiêu nm?
Trang 81
A. 3 - 4 triu nm. B. 4000 ngàn nm.
C. 4 triu nm. D. 4 vạn nm.
Câu 3 Thời gian nào con người pht hin ra kim loại?
A. Khong 4000 nm TCN. B. 4 vạn nm TCN.
C. 1 vạn nm TCN. D. Khong 3500 nm TCN.
Câu 4. Do đâu mà c sn phẩm dư thừa?
A. Do lao đng. B. Do c cng cụ kim loại
C. Do chim đoạt. D. Do khai hoang.
Câu 5 Pht minh quan trng nht, gip ci thin cuc sng ca Người ti c là
A. Bit ch tc cng cụ lao đng. B. Bit cch tạo ra la.
C. Bit ch tc đ gm. D. Bit trng trt và chn nui.
Câu 6. Kim T Thp là cng trnh kin trc ni ting ca quc gia nào
A, Ấn Đ. B. Ai Cập. C. Lưng Hà. D. Trung Quc
Câu 7. Tại sao cc quc gia c đại sm hnh thành và pht trin ở lưu vc cc sng ln?
A. Đây vn là đa bàn sinh sng ca người nguyên thy.
B. Điều kin t nhiên ở đây thuận lợi, đt đai màu m, dcanh tc, tạo điều kin cho sn
xut pht trin.
C. Cư dân ở đây sm pht hin ra cng cụ bằng kim loại.
D. Cư dân ở đây c trnh đ vn minh cao hn.
Câu 8. (1.5 đim) Hy ni tên sng vi tên quc gia c đại cho phù hợp
Tên sông
Tên quc gia c đại
Ni
1.Sông Nin
a. Ấn Đ
1 ni vi……..
2. Sng Ấn, Sng Hằng
b. Lưng Hà
2 ni vi…..
3. Sông Ti-g-r, sng -ph-rát
c.Ai Cập
3 ni vi…….
TỰ LUẬN
Câu 1. (2 đim)Theo em vic xut hin cng cụ kim loại làm cho đời sng kinh t và x
hi người nguyên thuỷ thay đi như th nào?
Câu 2 (2 đim) Em hy trnh bày thành tu vn ho quan trng ca người Ai cập. và
Lưng Hà c đại?
Câu 3 (1 đim) hy nêu 2 vật dụng hay lnh vc mà ngày nay chng ta đang thừa hưởng
từ cc pht minh ca người Ai Cập và Lưng Hà c đại?
V. ĐÁP ÁN
Trắc nghiệm: mỗi câu đúng 0,5 điểm
Câu
1
2
3
4
5
6
7
8
Trang 82
Đp n
C
D
D
B
B
B
B
1.-C; 2.-A; 3- B
Tự luận
Câu
Nội dung
Điểm
1
Vic xut hin cng cụ kim loại làm cho đời sng kinh tvà xhi
người nguyên thuỷ thay đi:
Đời sng kinh t: Vic s dụng cc cng cụ bằng kim loại đ gip cho
người nguyên thuỷ sn xut ra nhiều sn phẩm, khng nhng đ n
mà còn dư thừa. (H đã biết dùng cây gỗ c lắp lưỡi bằng đồng để cy
ruộng, trồng lúa, dùng lưỡi hái để gặt.)
1
Đời sng x hi: Cuc sng ca người nguyên thy ngày càng n
đnh. H đnh cư lâu dài ven cc con sng ln như sng Hng, sng
Mã, sông Thu Bn, sng Đng Nai,... đây đ hnh thành nhng khu
vc dân cư đng đc, chuẩn bcho s xut hin cc quc gia cđu
tiên trên đt nưc Vit Nam
1
2
Thành tu vn ho quan trng ca người Ai cập. và Lưng Hà c đại
Ch vit: ch tượng hnh ca Ai Cập, ch hnh nêm ca Lưng Hà
0,5
Ton hc: h đm thập phân, ch s 1 đn 9 ca Ai Cập, h đm 60
ca Lưng Hà,...),
0,5
Thiên vn hc: Làm lch
0,25
Y hc: Xc ưp
0,25
Kin trc: Kim tthp, vườn treo Babylon vi k thuật xây dng ch
tc đ tinh xo
0,5
3
Ngày nay chng ta đang thừa hưởng từ cc pht minh ca người Ai
Cập và Lưng Hà c đại
Học sinh lựa chọn2 trong các thành tựu sau:
- H đm 60 và 1 giờ c 60 pht.
- Ton hc: 4 phép tnh cng trừ nhân chia, bit phân s, lu
thừa, cn s bậc hai và cn s bậc 3.
- Lch 12 thng:
- Bánh xe và xe kéo:
- Thuyền bum:
- Lưi cày:
- Bn đ:
1
Dn d: Chuẩn b bài Trung Quc
Trang 83
| 1/83
| | Tải xuống

Tài liệu khác của Lịch Sử 6

Preview text:

Ngày soạn: Ngày dạy:
CHƯƠNG I: VÌ SAO PHẢI HỌC LỊCH SỬ
BÀI 1. LỊCH SỬ VÀ CUỘC SỐNG (1tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
- Khái niệm lịch sử và môn Lịch sử.
- Vì sao cần thiết phải học môn Lịch sử. 2. Năng lực
- Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng thông tin từ video, văn bản,
hình ảnh về lịch sử và môn lịch sử để nêu được khái niệm lịch sử và môn lịch sử.
- Nhận thức và tư duy lịch sử
+ Hiểu được lịch sử là những gì diễn ra trong quá khứ.
+ Nêu được khái niệm “lịch sử” và “môn Lịch sử”.
+ Giải thích được vì sao cần thiết phải học lịch sử.
- Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
+ Bắt đầu hình thành năng lực quan trọng này trong bối cảnh sống quen thuộc của HS.
+ Tập trung vào trải nghiệm tích cực cho hoạt động này và nhấn mạnh sự cần thiết của tính
khách quan sử học khi các em tập tìm hiểu lịch sử giống như một nhà sử học-
- Năng lực chung: Tự chủ, tự học, giao tiếp, hợp tác 3. Phẩm chất:
+ Khơi dậy sự tò mò, hứng thú cho HS đối với môn Lịch sử.
+ Tôn trọng quá khứ.Có ý thức bảo vệ các dis ản của thế hệ đi trước để lại.
+Tôn trọng kỉ vật của gia đình. Có thái độ đúng đắn khi tham quan di tích lịch sử, bảo tàng.
II. CHUẨN BỊ TƯ LIỆU VÀ THIẾT BỊ 1. Giáo viên
- Phiếu học tập dùng cho nội dung luyện tập
- Máy tính, máy chiếu. 2. Học sinh
- Học sinh đọc trước sgk và trả lời các câu hỏi trong SGK.
III. TIÊN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế để học sinh xác định được mục tiêu và nội dung của bộ môn mình chuẩn bị học Trang 1
b. Nội dung: HS lắng nghe giáo viên truyền đạt những quy định khi học bộ môn Lịch sử ở trường THCS
c. Sản phẩm: HS lắng nghe và tiếp nhận thông tin và hiểu được ý nghĩa học môn lịch sử
d. Tổ chức hoạt động
- GV thông báo về tên – số điện thoại – kinh nghiệm và sở thích của mình
- GV thông bào nội quy lớp học -
Giáo viên dẫn dắt vào bài:
Em hãy cho biết ý nghĩa cảu hai câu thơ trên
Có thể HS chưa trả lời được thì GV gợi ý hướng HS đén các cụm từ “sử ta” “gốc tích”
+ Sử ta: lịch sử của đất nước Việt Nam ta;
+Gốc tích: lịch sử hình thành buổi đầu của đất nước Việt Nam, là một phần của lịch sử đất
nước ta – “sử ta”.
Ý nghĩa: người Việt Nam phải biết lịch sử của đất nước Việt Nam như vậy mới biết được
nguồn gốc, cội nguồn của dân tộc.
“Biết sử ta” không phải chỉ đơn thuần là ghi nhớ một số sự kiện, một vài chiến công nói
lên tiến trình đi lên của dân tộc hay ghi nhớ công lao của một số người làm nên sự nghiệp
to lớn đó, mà còn phải biết tìm hiểu “cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”, tiếp nhận Trang 2
những nét đẹp của đạo đức, của đạo lý làm người Việt Nam. Vì chính đó là gốc của mọi sự
nghiệp lớn hay nhỏ của dân tộc, không phải chỉ ở thời xưa mà ở cả ngày nay và mai sau.
. Lịch sử là gì? Vì sao phải học lịch sử? Hôm nay chúng ta cùng khám phá
HOẠT ĐÔNG 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I LỊCH SỬ LÀ GÌ?
a. Mục tiêu: - Nêu được lịch sử là gì, nêu được khái niệm “lịch sử” và “môn Lịch sử”.
b. Nội dung: học sinh quan sát các bức tranh đọc tên các bức tranh và trả lời câu hỏi lịch sử là gì
c. Sản phẩm: Nêu tên các sự kiện tươing ứng với bức ảnh và rút ra được khái niệm lịch sử và môn lịch sử
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
– Quá khứ là tất cả những gì đã
GV tổ chức hoạt động nhóm
xảy ra trước thời điểm hiện tại.
– Lịch sử là tất cả những gì đã
xảy ra trong quá khứ, được con
người ghi chép lại hoặc được
phản ánh qua các nguồn tư liệu.
– Môn Lịch sử, là một môn học
trong nhà trường, học về các sự
kiện lịch sử nhưng nhằm những
1.Em hãy quan sát bức tranh, những bức tranh này gợi
cho em nhớ đến sự kiện nào? Những sự kiện đó đã diễn mục đích nhất định.
ra chưa? Từ đó rút ra lịch sử là gì? Để
tìm hiểu về một chuyện xảy
2 Theo em, những câu hỏi nào có thể được đặt ra để ra trong quá khứ, cần xác định đượ
tìm hiểu về quá khứ khi quan sát hình 1.1?
c những yếu tố cơ bản là:
3. Để tìm hiểu về một chuyện xảy ra trong quá khứ, các thời gian, không gian xảy ra và
em cần xác định được những yếu tố cơ bản nào?
con người liên quan tới sự kiện
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động đó
. Các em cần tự đặt ra và trả
Bước 3. HS báo cáo
lời những câu hỏi như: Việc đó
- Bác Hồ đọc bản tuyên ngôn độc lập, Lá cờ đỏ xảy ra khi nào? Ở đâu? Xảy ra
sao vàng bay trên nắp hầm Cattri - Chiến thắng như thế nào? Vì sao lại xảy ra?
Điện biên phủ; Xe tăng hút công dinh độc lập- Ai liên quan đến việc đó? Việc
Chiến dịch Hồ Chí minh thắng lợi đó
có ý nghĩa và giá trị gì đối
GV điều khiển Các nhóm cử đại diện trình bày, nhận với ngày nay?... xét
Bước 4: GV Nhận xét, trình bày và chốt ý (kết luận)
HS Lắng nghe và ghi chép Trang 3
II . VÌ SAO PHẢI HỌC LỊCH SỬ?
a. Mục tiêu: - Giải thích được các lí do vì sao chúng ta phải học Lịch sử.
b. Nội dung: - Giáo viên yêu cầu HS làm việc cá nhân với phiếu học tập : “Khai thác bức hình ông và cháu”.
c. Sản phẩm: hiểu được lý do cần học môn lịch sử
d. Tổ chức thực hiện:
Phiếu học tập: Khai thác bức hình ông và cháu
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Học lịch sử để biết được cội nguồn của
Nhiệm vụ 1 hoạt động cá nhân: Em hãy khai tổ tiên, quê hương, đất nước; hiểu được
thác bức hình ông và cháu hoàn thành phiếu ông cha ta đã phải lao động, sáng tạo, học tập
đấu tranh như thế nào để có được đất
Nhiệm vụ 2: GV tổ chức hoạt động cặp đôi: nước ngày nay.
+ Hãy lấy những ví dụ, chứng tỏ rằng, việc - Học lịch sử còn để đúc kết những bài
không hiểu biết Lịch sử dẫn đến những xung học kinh nghiệm của quá khứ nhằm đột, mâu thuẫn.
phục vụ cho hiện tại và tương lai.
+ Hãy thử nêu những “bài học từ lịch sử” của (Biết quá khứ, hiểu hiện tại, hướng tới
chính bạn, gia đình bạn hoặc dân tộc Việt Trang 4 Nam tương lai)
Nhiệm vụ 3: GV tổ chức hoạt động cặp đôi:
- Em hiểu thế nào về từ “gốc tích” trong câu “Dân ta phải biết sử ta
thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh? Nêu ý nghĩa cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. câu thơ đó?
(Lịch sử nước ta, Hồ chí Minh)
- Có ý kiến cho rằng: Lịch sử là những gì đã + Sử ta: lịch sử của đất nước Việt Nam
qua, không thể thay đổi được nên không cần ta;
thiết phải học môn Lịch sử. Em có đồng ý với +Gốc tích: lịch sử hình thành buổi đầu
ý kiến đó không? Tại sao?
của đất nước Việt Nam, là một phần của
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
lịch sử đất nước ta – “sử ta”.
- HSthực hiện nhiệm vụ.
Ý nghĩa: người Việt Nam phải biết lịch
- Gv khuyến khích học sinh hợp tác, theo dõi sử của đất nước Việt Nam như vậy mới
và hỗ trợ bằng cac câu hỏi gợi mở:
biết được nguồn gốc, cội nguồn của dân
- Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của lời căn tộc.
dặn của Bác Hồ? Tại sao Bác lại chọn địa
điểm tại Đền Hùng để căn dặn các chiến sĩ? Chúng ta cần phải học lịch sử, vì:
Lời căn dặn của Bác có ý nghĩa gì?...
- Mỗi con người cần phải biết tổ tiên,
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
ông bà mình là ai, mình thuộc dân tộc
Gọi HS và đại diện các cặp lần lượt trình bày nào, con người phải làm gì để có được
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập và khẳng như ngày hôm nay,...
định Việc biên soạn hai tác phẩm của các nhà - Hiểu vì sao phải quý trọng, biết ơn
sử học chính là giúp chúng ta tìm hiểu về quá những người đã làm nên cuộc sống hôm
khứ, cội nguồn,... của dâân tộc và nhân loại nay và chúng ta phải học tập, lao động (Hình 2)
để góp phần làm cho cuộc sống tươi đẹp hơn nữa.
- “Lịch sử giúp con người hiểu về nhau
hơn để có thể cùng chung sống”.
- Lịch sử giúp chúng ta không lặp lại
những sai lầm trong quá khứ.
- Lịch sử giúp bạn rèn luyện khả năng tư
duy, cách tiếp cận đa chiều.
- Lịch sử có thể giúp bạn hình thành
những kĩ năng và phẩm chất của một
nhà lănh đạo trong tương lai.
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử
b. Nội dung: hướng dẫn HS thảo luận nhóm và hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi sgk Trang 5
c. Sản phẩm: Hoàn thành phiếu học tập vào vở
d. Cách thức thực hiện
1. Nhà chính trị nổi tiếng của La Mã cổ đại Xi-xe-rông đã nói “ Lịch sử là thầy dạy cuộc
sống” Em có đồng ý với nhận xét đó không? Vì sao?
2. Hoàn thành phiếu học tập sau vào vở Phiếu học tập
Chọn các dữ kiện điền vào chỗ trống: lịch sử; biến đổi; xuất hiện; tương lai; bài học kinh
nghiêm; cội nguồn; thời gian; khoa học; hoạt động; loài người; quá khứ; đấu tranh.
Mọi vật xuâng quanh ta đều phát sinh, tồn tại và…………theo………Xã hội
………..cũng vậy. Quá trình đó chính là lịch sử.
…………là những gì xảy ra trong ………………bao gồm mọi hoạt động của con
người từ khi …………….đến nay
Môn Lịch sử là môn …………….tìm hiểu về lịch sử loài người, bao gồm toàn bộ
những …………. của con người và xã hội loài người trong quá khứ
Học lịch sử để biết được ……………của tổ tiên, quê hương, đất nước; hiểu được
cha ông ta phải lao đông, sáng tạo ………………….như thế nào để có được đất nước ngày nay
Học lịch sử còn để đúc kết những …………………………….của quá khứ nhằm phục vụ
cho hiện tại và……… GỢI Ý SẢN PHẨM
Câu 1. GV chia lớp thành hai nhóm, thảo luận và đại diện nhóm trả lời ý kiến. Có thể hai
nhóm HS sẽ đồng tình hoặc không đống tình với ý kiến đó. GV chú trọng khai thác lí do vì
sao HS đồng tình hoặc không đống tình, chấp nhận cả những lí do hợp lí khác ngoài SGK
hay kiến thức vừa được hình thành của HS. Cuối cùng, GV cẩn chốt lại ý kiến đúng. Lịch
sử dạy cho chúng ta những bài học từ quá khứ, đúc kết kinh nghiệm của quá khứ cho cuộc sống hiện tại. .
Câu 2. Chọn các dữ kiện điền vào chỗ trống: lịch sử; biến đổi; xuất hiện; tương lai; bài
học kinh nghiêm; cội nguồn; thời gian; khoa học; hoạt động; loài người; quá khứ; đấu tranh.
Mọi vật xung quanh ta đều phát sinh, tồn tại và biến đổi theo thời gian Xã hội loài
người cũng vậy. Quá trình đó chính là lịch sử.
Lịch sử là những gì xảy ra trong quá khứ bao gồm mọi hoạt động của con người từ
khi xuất hiện đến nay
Môn Lịch sử là môn khoa học tìm hiểu về lịch sử loài người, bao gồm toàn bộ những
hoạt động của con người và xã hội loài người trong quá khứ
Học lịch sử để biết được cội nguôn của tổ tiên, quê hương, đất nước; hiểu được cha
ông ta phải lao đông, sáng tạo , đấu tranh như thế nào để có được đất nước ngày nay Trang 6
Học lịch sử còn để đúc kết những bài học kinh nghiêm của quá khứ nhằm phục vụ cho hiện tại và tương lai
4. HOAT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào cuộc sống thực tiễn
b. Nội dung: GV tổ chức nêu các tình huống có vấn đề học sinh suy nghĩ thảo luận trả lời
c. Sản phẩm: Câu trả lời. d. Cách thức thực hiện Chuyển giao nhiệm vụ
Câu 1. Các bạn trong hình bên đang làm gì? Theo em việc làm đó có ý nghĩa như thế nào?
Câu 2. Hãy chia sẻ với thầy cô giáo và các bạn các hình thức học lịch sử mà em biết; cách
học lịch sử nào giúp em hứng thú và đạt hiệu quả tốt nhất
Câu 3. Em hãy điều tra xem trong lớp có bao nhiêu bạn thích học môn Toán, môn Ngữ
Văn và môn Lịch sử. Theo em, các bạn thích học những môn khác có cần biết lịch sử không? Vì sao? GV hướng dẫngợi ý
Câu 1.Các bạn HS đang chăm sóc nghĩa trang – Uống nước nhớ nguồn
Câu 2. GV tổ chức HS tự trình bày vế cách học lịch sử của bản thân: Học qua các nguồn
(hình thức) nào? Học như thế nào? Em thấy cách học nào hứng thú/ hiệu quả nhất với
mình? Vì sao?,... Từ đó định hướng, chỉ dẫn thêm cho HS về các hình thức học tập lịch sử
để đạt hiệu quả: đọc sách (SGK, sách tham khảo,...), xem phim (phim lịch sử, các băng
video, hình,...) và học trong các bảo tàng, học tại thực địa,... Khi học cần ghi nhó’ những
yếu tố cơ bản cần xác định (thời gian, không gian - địa điểm xảy ra và con người liên quan
đến sự kiện đó); những câu hỏi cần tìm câu trả lời khi học tập, tìm hiểu lịch sử. Ngoài ra,
GV có thê’ lấy thêm ví dụ về các hình thức khác nữa để HS thấy rằng việc học lịch sử rất
phong phú, không chỉ bó hẹp trong việc nghe giảng và học trong SGK như lâu nay các em vẫn thường làm
Câu 4. GV có thể hỏi HS về môn học mình yêu thích nhất, rồi đặt vấn đề: Nếu thích học
các môn khác thì có cần học lịch sử không và định hướng để HS trả lời:
- Học lịch sử để biết nguồn gốc tổ tiên và rút ra những bài học kinh nghiệm cho cuộc sống
nên bất cứ ai cũng cần.
- Mỗi môn học, ngành học đều có lịch sử hình thành và phát triển của nó: Toán học có lịch
sử ngành Toán học, Vật lí có lịch sử ngành Vật lí,... Nếu các em hiểu và biết được lịch sử
các ngành nghề thì sẽ giúp các em làm tốt hơn ngành nghề mình yêu thích. Suy rộng ra,
học lịch sử là để đúc rút kinh nghiệm, những bài học về sự thành công và thất bại của quá
khứ để phục vụ cho hiện tại và xây dựng cuộc sống mới trong tương lai. Trang 7 Ngày soạn: Ngày dạy: BÀI 2.
CÁC NHÀ SỬ HỌC DỰA VÀO ĐÂU ĐỂ BIẾT VÀ PHỤC DỰNG LẠI LỊCH SỬ (1TIÊT) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
- Xác định được các thuật ngữ liên quan đến bằng chứng trong lịch sử.
- Nhận ra các loại bằng chứng/tư liệu khác nhau. Ý nghĩa và giá trị của các tư liệu
- Phân loại bằng chứng, và chỉ ra được sự khác biệt giữa các loại bằng chứng. 2. Năng lực
- Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng thông tin từ video, văn bản,
hình ảnh để nêu tên tư liệu
- Nhận thức và tư duy lịch sử
+ Nhận diện và phân biệt được các nguồn sử liệu cơ bản.
+ Giải thích được ý nghĩa và giá trị của các nguồn sử liệu.
- Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
Biết thực hành sưu tẩm, phân tích, khai thác một số nguồn tư liệu đơn giản, phát triển kĩ
năng, vận dụng kiến thức đã học.
- Năng lực chung: Tự chủ, tự học, giao tiếp, hợp tác 3. Phẩm chất:
Bồi dưỡng các phẩm chất trung thực, trách nhiệm, chăm chỉ thông qua hoạt động thực
hành sưu tầm, phân tích và khai thác một số tư liệu lịch sử.
+Tôn trọng kỉ vật của gia đình. Có thái độ đúng đắn khi tham quan di tích lịch sử, bảo tàng.
II. CHUẨN BỊ TƯ LIỆU VÀ THIẾT BỊ 1. Giáo viên
- Một số tư liệu hiện vật, tranh ảnh được phóng to hoặc để trình chiếu, một số mẩu chuyện
lịch sử tiêu biểu gắn với nội dung bài học.
- Máy tính, máy chiếu. 2. Học sinh
- Học sinh đọc trước sgk và trả lời các câu hỏi trong SGK. Trang 8
- Tìm hiểu trước một số truyền thuyết, câu chuyện về lịch sử và di tích lịch sử ở địa phương
III. TIÊN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG (5P)
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế để học sinh xác định được mục tiêu và nội dung về kiến thức, kĩ
năng trong bài học mới.
b. Nội dung: GV cho HS quan sát , nêu tình huống có vấn đề để HS suy nghĩ c. Sản phẩm:
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Bước 3. HS báo cáo
- Quan sât Hình 1 và trả lời câu hỏi:
Bước 4 GV chốt và chuyển ý
Ttrong hình là mặt trống đồng Ngọc Lũ -
một hiện vật tiêu biểu của nền văn minh
Đông Sơn nổi tiếng của Việt Nam. Hoa
văn trên mặt trống mô tả phần nào đời
sống vật chất, tinh thần của cư dân Việt
cổ. Hình ảnh giúp chúng ta có những
suy đoán vế đời sống vật chất, tinh thần
của người xưa. Đây là những tư liệu quý
để nghiên cứu về quá khứ của người
Việt cổ cũng như nền văn minh Việt cổ,...).
HS có thể trả lời đúng, hoặc đúng một
phần, hoặc không đúng những câu hỏi
Em hãy nêu những hiểu biết của các em về
mà GV nêu ra, điều đó không quan
hiện vật, về những điều các em cảm nhận, trọng.
suy luận được thông qua quan sát hình ảnh?
Trên cơ sở đó, GV dẫn dắt HS vào bài
Bước 2 HS thực hiện nhiệm vụ
học mới: Đó chính là nguồn sử liệu, mả
dựa vào đó các nhà sử học biết và phục
dựng lại lịch sử.
HOẠT ĐỘNG 2 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (25P) 1, Tư liệu hiện vật
a. Mục tiêu: Nhận diện và phân biệt được nguồn tư liệu hiện vật. Giải thích được ý nghĩa
và giá trị của nguồn tư liệu hiện vật. Biết thực hành sưu tẩm, phân tích, khai thác một số
nguồn tư liệu hiện vật Trang 9
b. Nội dung: GV tổ chức học sinh quan sát các bức tranh phân biệt được nguồn tư liệu
hiện vật và nêu ý nghĩa các nguồn tư liệu đó
c. Sản phẩm: kể đúng tên tư liệu hiện vật và trình bày được khái niệm, ưu nhược loại tư liệu này
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm y/c cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Tư liệu hiện vật: là những
di tích, đồ vật của người
xưa còn giữ được trong
lòng đất hay trên mặt đất.
Ưu điểm: bổ sung, kiểm tra
các tư liệu chữ viết. Dựa
vào tư liệu hiện vật có thể dựng lại lịch sử.
Nhược điểm : Tư liệu câm,
thường không còn nguyên
Quan sát các hình trên em hãy : vẹn và đầy đủ.
- Đọc tên 2 tư liệu này
- Cho biết điểm chung của những tư liệu đó là gì?
- Em có hiểu biết gì về tư liệu này?
- Em hãy lấy thêm một ví dụ minh hoạ? Thảo luận cặp đôi:
+ Em hãy rút ra khái niệm tư liệu thế nào được gọi là tư liệu hiện vật
+ Khi sử dụng tư liệu hiện vật có những ưu - nhược gì?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Hs xem thực hiện nhiệm vụ.
Gv khuyến khích học sinh hợp tác, theo dõi và hỗ trợ.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
- Các cặp cử đại diện trình bày, cặp khác nhận xét và bổ sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thần làm việc và chính xác hóa kiến thức
2, Tư liệu chữ viết Trang 10
a. Mục tiêu: Nhận diện và phân biệt được nguồn tư liệu chữ viết. Giải thích được ý nghĩa
và giá trị của nguồn tư liệu chữ viết. Biết thực hành sưu tẩm, phân tích, khai thác một số
nguồn tư liệu chữ viết
b. Nội dung: GV tổ chức học sinh quan sát các bức tranh phân biệt được nguồn tư liệu
chữ viết và nêu ý nghĩa các nguồn tư liệu đó
c. Sản phẩm: kể đúng tên tư liệu chữ viết và trình bày được khái niệm, ưu nhược loại tư liệu này
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm y/c cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Tư liệu chữ viết: là những
bản ghi, sách vở chép tay
hay được in, khắc bằng chữ
viết, gọi chung là tư liệu chữ viết.
Ưu điểm: Dựa vào tư liệu
viết thì rất rõ ràng, chính xác.
Nhược điểm: Không có tư
liệu viết vào thời kỳ khi
chưa có chữ viết, Nếu viết
trên giấy thì khó bảo quản
- GV cho HS đọc đoạn tư liệu di chúc của Chủ tịch Hồ
được nguyên vẹn với thời
Chí Minh và quan sát bia Tiến sĩ, tổ chức HS thảo luận gian dài cặp đôi:
+ Đoạn tư liệu trên cho em biết thông tin gì?
+ Theo em Những tấm bia Tiến sĩ thời xưa ở Văn Miếu
(Hà Nội) ghi những thông tin gì?l
+ Em hãy rút ra khái niệm tư liệu thế nào được gọi là tư liệu chữ viết
+ Khi sử dụng tư liệu chữ viết có những ưu - nhược gì?
+ Vì sao bia Tiến sĩ ở Văn Miếu cũng được coi là tư liệu chữ viết
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Hs xem thực hiện nhiệm vụ.
Gv khuyến khích học sinh hợp tác, theo dõi và hỗ trợ.
Những tấm bia ghi tên người đỗ Tiến sĩ thời xưa ở Vần
Miếu (Hà Nội) là những bia đá ghi tên, tuổi, năm thi đỗ
của những người đỗ Tiến sĩ trong các khoa thi từ thời Trang 11
Lê sơ đến thời Lê trung hưng (1442 - 1779). Năm 2010,
82 bia Tiến sĩ ở Vần Miếu đà được UNESCO công
nhận là Di sản tư liệu thế giới.
- Đoạn tư liệu Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong
Hồ Chí Minh toàn tập là minh chứng sinh động cho tư
liệu chữ viết, thể hiện trí tuệ, niềm tin của Người về
cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta,
cũng như những tình cảm và ước mong của Bác Hồ
kính yêu đối với toàn Đảng, toàn dân ta.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
- Các cặp cử đại diện trình bày, cặp khác nhận xét và bổ sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thần làm việc và chính xác hóa kiến thức
3, Tư liệu truyền miệng
a. Mục tiêu: Nhận diện và phân biệt được nguồn tư liệu truyền miệng. Giải thích được ý
nghĩa và giá trị của nguồn tư liệu truyền miệng. Biết thực hành sưu tẩm, phân tích, khai
thác một số nguồn tư liệu truyền miệng
b. Nội dung: GV tổ chức học sinh quan sát các bức tranh phân biệt được nguồn tư liệu
truyền miệng và nêu ý nghĩa các nguồn tư liệu đó
c. Sản phẩm: kể đúng tên tư liệu truyền miệng và trình bày được khái niệm, ưu nhược loại tư liệu này
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Tư liệu truyền
miệng: là những câu
chuyện, những lời mô
tả được truyền từ đời
này qua đời khác ở rất nhiều dạng khác nhau.
Ưu điểm : Có thể cho người sau biết được
những gì quá khứ đã
- Em hãy quan sát 2 bức tranh trên, Hai bức tranh này
xảy ra và những gì đã
giúp em liên tưởng đến. truyền thuyết nào?
học được và thậm chí
- Chia 2 nhóm kể vắn tắt nội dung 2 câu chuyện này
có thể tạo ra một câu Trang 12
(nhóm 1,2 chuyện Thánh Gióng; nhóm 3,4 chuyện truyện mới. Con rồng cháu tiên)
Nhược điểm : Có thể
- Qua 2 câu chuyện các em hãy chỉ ra các yếu tố mang
truyền miệng sai hoặc
tính chất lịch sử thông qua mỗi câu chuyện truyền người truyền cho thêm thuyết đó?
yếu tố kì ảo vào không
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ được chính xác
Hs xem tranh và đọc thông tin thực hiện nhiệm vụ.
Gv khuyến khích học sinh hợp tác, theo dõi và hỗ trợ.
+ Thánh Gióng đánh giặc Ân (tranh dân gian Đông Hồ): mô
tả cảnh Thánh Gióng nhổ tre đánh giặc Ân tan tác.
+ Con Rồng Cháu Tiên Nhắc nhở chúng ta nhớ về nguồn
gốc cao quý của dân tộc : Con Rồng cháu Tiên ===> Tinh
thần tự hào và tự tôn dân tộc
Nhắc nhở chúng ta phải biết yêu thương đùm bọc lẫn nhau
trong tình thân ruột thịt của hai tiếng "đồng bào" (có nghĩa là
cùng một cái bọc trăm trứng của mẹ Âu Cơ) => Truyền
thống đoàn kết của dân tộc
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
- Các cặp cử đại diện trình bày, cặp khác nhận xét và bổ sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thần làm việc và chính xác hóa kiến thức 3, Tư liệu gốc
a. Mục tiêu: Nhận diện và phân biệt được nguồn tư liệu gốc.
b. Nội dung: GV tổ chức học sinh quan sát các bức tranh phân biệt được nguồn tư liệu
gốc và nêu ý nghĩa các nguồn tư liệu đó
c. Sản phẩm: kể đúng tên tư liệu gốc và trình bày được khái niệm
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm y/c cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Tư liệu gốc: là tư liệu cung
GV tổ chức hoạt động cặp đôi
cấp những thông tin đầu
- Đọc tên các loại tư liệu ở 4 bức tranh sau? Nó tiên và trực tiếp về sự kiện
thuộc nhóm tư liệu nào?
hoặc thời kỳ lịch sử nào đó.
- Trong các hình ảnh đó , hình ảnh nào là bản gốc
Đây là nguồn tư liệu đáng
tin cậy nhất khi tìm hiểu lịch sử.
Cả ba loại tư liệu trên đểu Trang 13
có những nguồn gốc, xuất
xứ khác nhau. Có loại được
tạo nên bởi chính những
người tham gia hoặc chứng
kiến sự kiện, biến cố đã xảy
ra, hay là sản phẩm của
chính thời kì lịch sử đó - đó
là tư liệu gốc. Những tài
liệu được biên soạn lại dựa
trên các tư liệu gốc thì được
Em hiểu thế nào là tư liệu gốc? cho ví dụ cụ thể
gọi là những tư liệu phái
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
sinh. Tư liệu gốc bao giờ
Hs xem tranh và đọc thông tin thực hiện nhiệm vụ.
cũng có giá trị, đáng tin cậy
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
hơn tư liệu phái sinh.
- Các cặp cử đại diện trình bày, cặp khác nhận xét và bổ sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thần làm việc và chính xác hóa kiến thức
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP (10P)
a, Mục tiêu: củng cố kiến thức cuối buổi học
b. Nội dung: GV hướng dẫn học sinh hoàn thành phiếu học tập vào vở
c. Sản phẩm: Hoàn thành phiếu học tập d. Cách thức thực hiện
Câu 1- Hướng dẫn học sinh hoàn thành phiếu học tập sau vào vở PHIẾU HỌC TẬP 1
Em hãy ghép nguồn sử liệu ở cột a với khái niệm, ý nghĩa ở cột B sao cho phù hợp Cột A Cột B
a, Những di tích, đồ vật của người xưa còn được giữ
lại trong lòng đất hay trên mặt đất
b, Những bản ghi, sách vở chép tay hay được in,
khắc trên giấy, gỗ, đá Trang 14
c, Những câu chuyện, những lời mô tả được truyền
từ đời này sang đời khác bằng nhiều hình thức khác nhau
d. Không cho biết chính xác về địa điểm và thời
gian, nhưng phần nào phản ánh hiện thực lịch sử
e, Là những tư liệu “câm” nhưng cho biết khá cụ thể
và trung thực về đời sống vật chất và phần nào về
đời sống tinh thần của người xưa
g. Cho biết tương đối đầy đủ về các mặt của cuộc
sống, nhưng thường mang ý thức chủ quan của tác giả tư liệu
Đáp án: 1 nối với: c, g; 2 nối với :a, e ; 3 nôii với: b, g Phiếu học tập 2
Nối hình ảnh tư liệu vào loại tư liệu rồi nhận xét ưu và nhu
HOẠT ĐỘNG 4 VẬN DỤNG (5P)
a. Mục tiêu: Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào cuộc sống thực tiễn
b. Nội dung: GV tổ chức nêu các tình huống có vấn đề học sinh suy nghĩ thảo luận trả lời Trang 15
c. Sản phẩm: Câu trả lời. d. Cách thức thực hiện Chuyển giao nhiệm vụ Câu 1
Nêu 3 thông tin mà em tìm hiểu
được về hiện vật này?
Câu 2 Ở nhà em hoặc nơi em sinh sống có những hiện vật nào có thể giúp tìm hiểu lịch sử?
Hãy giới thiệu ngắn gọn 1 hiện vật mà em thích nhất Gợi ý
- Bia chủ quyền nằm trong khuôn viên chùa Nam Huyên, còn ở đảo Song Tử Tây, di tích
này nằm ngay trên trục đường chính dẫn từ cầu cảng vào khu trung tâm hành chính của xã đảo.
- Đây là tấm bia chủ quyền trên quần đảo Trường sa là một trong những dấu tích cổ xưa,
được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia.
- Đây là bằng chứng có giá trị quan trọng trong việc khẳng định chủ quyền của Việt Nam
tại quần đảo Trường Sa. DẶN DÒ:
- Hoàn thiện các bài tập
- Chuẩn bị bài mới: Sưu tầm tờ lịch và nghiên cứu các thông tin trên tờ lịch đó
Ngày soạn: Ngày dạy:
Bài 3: THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ. (1TIẾT) I. MỤC TIÊU Trang 16 1. Kiến thức:
- Cách tính thời thời gian trong lịch sử theo dương lịch và âm lịch.
- Cách tính thời gian theo Công lịch và những quy ước gọi thời gian theo chuẩn quốc tế. 2. Năng lực
- Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử “Quan sát, khai thác và sử dụng thông tin của tư liệu
lịch sử được sử dụng trong bài học
- Nhận thức và tư duy lịch sử
+ Nêu được một số khái niệm về thời gian trong lịch sử như thập kỉ, thế kỉ, thiên niên kỉ,
trước Công nguyên, Công nguyên, âm lịch, dương lịch.
+ Hiểu cách tính thời gian theo quy ước chung của thế giới.
- Phát triển năng lực vận dụng
+ Biết đọc, ghi, và tính thời gian theo quy ước chung của thế giới.
+ Sắp xếp các sự kiện lịch sử theo trình tự thời gian.
- Năng lực chung: Tự chủ, tự học, giao tiếp, hợp tác 3. Phẩm chất
– Tính chính xác, khoa học trong học tập và trong cuộc sống.
– Biết quý trọng thời gian, biết sắp xếp thời gian một cách hợp lí, khoa học cho cuộc sống,
sinh hoạt của bản thân.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên:
- Các tranh ảnh + Tài liệu có liên quan đến bài học.
- Các phiếu học tập, bảng phụ điền sẵn thông tin phục vụ cho bài dạy. 2. Học sinh:
Sưu tầm các tờ lịch.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG (5P)
a. Mục tiêu: Học sinh quan sát tranh (các nhân vật lịch sử) để sắp xếp lại theo thời gian
b. Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động: Học sinh quan sát tranh và cho biết:
- ? Kể tên các nhân vật trong các bức tranh?
- ? Sắp xếp các bức tranh theo thứ tự trước sau?
- ? Dựa vào đâu em sắp xếp được trước sau? Trang 17
Trần Quốc Tảng (1253-1318) Lý Thái Tổ (974-1028) HĐ Quang Trung(1753-1792)
c. Gợi ý sản phẩm: Nêu được :
- Trần Quốc Tảng (1253-1318), Lý Thái Tổ (974-1028), HĐ Quang Trung(1753-1792)
- Lý Thái Tổ (974-1028), Trần Quốc Tảng (1253-1318 HĐ Quang Trung(1753-1792)
- Căn cứ vào các mốc thời gian
Vậy Cách tính thời gian trong lịch sử như thế nào, hôm nay ta tìm hiểu bài: Cách tính
thời gian trong lịch sử
HOẠT ĐỘNG 2: KHÁM PHÁ KIẾN THỨC. (30P)
I. VÌ SAO PHẢI XÁC ĐỊNH THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ
a) Mục tiêu: HS nêu được việc xác định thời gian là một trong những yêu cầu bắt buộc của
khoa học lịch sử. VÌ sao phải xác định được thời gian trong lịch sử?
b) Nội dung: GV nêu vấn đề, tổ chức hoạt động cá nhân, HS quan sát kênh hình và kênh
chữ, cùng với hiểu biết của bản thân để trả lời câu hỏi
c) Sản phẩm: Vẽ được đường thời gian của bản thân; xác định được vì sao phải xác định được thời gian
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Dự kiến sản phẩm
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- Muốn hiểu và dựng lại lịch sử phải
Nhiệm vụ 1:Hoạt động cá nhân:
sắp xếp các sự kiện theo thứ tự thời gian.
- Tại sao phải xác định thời gian trong lịch sử? Con - Việc xác định thời gian là cần thiết
người thời xưa đã xác định thời gian bằng những và là nguyên tắc cơ bản trong việc cách nào?
học tập tìm hiểu lịch sử.
Nhiệm vụ : Hoạt động nhóm
- Thời gian giúp con người biết được
Các em hãy hoàn thành phiếu học tập theo nhóm. các sự kiện xảy ra khi nào, qua đó
Nhóm 1 đồng hồ mặt trời, nhóm 2 đồng hồ nước, hiểu được quá trình phát triển của
nhóm 3 đồng hồ cát nó. Trang 18
Từ xa xưa, con người đã Cách đo thời Hoạt động Hạn chế
nghĩ ra những công cụ
khác nhau để đo thời gian, gian như thế nào?
các công cụ này dựa trên
Đồng hồ cát
một số nguyên tắc hoạt Đồng hồ nước
động nhất định. Tuy nhiên,
Đồng hồ mặt trời
chúng không tránh khỏi những hạn chế
Bước 2 HS thực hiện nhiệm vụ GV gợi ý:
- giới thiệu về các dụng cụ đo thời gian
- Hình 2a. Đồng hồ cát: có hai bình thông nhau, trên
thân bình có chia nhiều vạch. Đổ cát vào một bình,
cho chảy từ từ xuống bình thứ hai và xác định giờ
dựa trên cát chảy đến từng vạch.
- Hình 2b. Đồng hồ nước cũng có nguyên tắc hoạt
động tương tự như đổng hồ cát.
- Hình 2c. Đồng hồ mặt trời: có một cái mâm tròn,
trên đó vẽ nhiều vòng tròn đồng tâm. Dùng một que
gỗ cắm ở giữa mâm rồi để ra ngoài ánh nắng mặt
trời. Bóng của cây que đến vòng tròn nào thì xác
định được lúc đó là mấy giờ.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động
- Gọi một em bất kỳ trình bày, các em khác nhận xét và bổ sung
Bước 4: Đánh giá kết quả học tập
- Gv nhận xét tinh thần làm việc và chính xác hóa kiến thức
II. CÁC CÁCH TÍNH THỜI GIAN TRONG LỊCH SỬ
a) Mục tiêu: HS trình bày Cách tính thời gian theo Công lịch và những quy ước gọi thời gian theo chuẩn
b) Nội dung: GV tổ chức cho HS đọc thông tin sgk, quan sát tranh ảnh kênh hình thảo luận
nhóm tìm hiểu về Âm lịch và dương lịch, trước CN sau CN, thế kỷ…
c) Sản phẩm: đọc được số năm của thập klir, thế kỷ, thiên niên kỷ
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Dự kiến sản phẩm Trang 19
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Người xưa sáng tạo ra lịch
- Chia thành 4 nhóm. Các nhóm đọc mục 2 SGK và quan dựa trên cơ sở quan sát và
sát tờ lịch (4 phút), thảo luận và thực hiện các yêu cầu sau: tính toán quy luật di
+ Nhóm 1,2: Hãy xem trên tờ lịch h 1 có những đơn vị thời chuyển của Mặt Trăng,
gian nào và những loại lịch nào? Người xưa đã dựa vào cơ Mặt Trời nhìn từ Trái Đất.
sở để làm ra lịch? Theo em, cách tính thời gian thống nhất - Âm lịch là cách tính thời
trên toàn thế giới có cần thiết không? Vì sao? gian theo chu kì Mặt Trăng quay xung quanh
Trái Đất. Thời gian Mặt
Trăng chuyển động hết
một vòng quanh Trái Đất là một tháng.
- Dương lịch là cách tính
thời gian theo chu kì Trái
Đất quay xung quanh Mặt
Trời. Thời gian Trái Đất
chuyển động hết một vòng
quanh Mặt Trời là một năm.
- Thế giới cần có lịch
chung: đó là Công lịch.
+ Nhóm 3,4 Đọc thông tin sgk cho biết mỗi thập kỷ, thế kỷ, - Công lịch lấy năm Chúa
thiên niên kỷ có bao nhiêu năm? Quan sát sơ đồ hình 3 Giê-xu ra đời làm năm đầu
muốn biết năm 2000 TCN cách ngày nay bao nhiêu năm thì tiên của Công nguyên. tính như thế nào?
Trước năm đó là trước Công nguyên (TCN) - Theo Công lịch: 1 năm có 12 tháng hay 365 ngày. Năm nhuận thêm 366 ngày.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập
+ 100 năm là 1 thế kỷ.
HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.GV khuyến khích học + 1000 năm là 1 thiên
sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học niên kỷ.
tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những
nội dung khó (bằng hệ thống câu hỏi gợi mở - linh hoạt).
Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận Trang 20
Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm trình
bày. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả
thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các
kiến thức đã hình thành cho học sinh.
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP. (5P)
- Mục tiêu: Sử dụng tư liệu và vận dụng phép tính đơn giản của toán học để luyện tập cách
tính thời gian của một sự kiện lịch sử so với hiện tại.
- Nội dung: Giáo viên hướng dẫn cho học sinh cách xác định các sự kiện và cách tình thời gian
- Sản phẩm: biết cách tính khoảng cách giữa các sự kiện
- Phương thức tiến hành: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu hỏi
Câu hỏi 1. Các sự kiện dưới đây cách ngày nay bao nhiêu năm
- Khoảng thiên niên kỷ thứ III, người Ai cập biết làm ra lịch
- Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng Nổ ra năm 40
Câu 2. Các năm ghi màu đỏ sau đây thuộc thế kỉ nào? Gợi ý
Gv hướng dẫn HS vẽ sơ đồ rồi dựa vào sơ đồ em hãy xác định từ thời điểm xảy ra các sự
kiện ghi trên sơ đồ đến hiện tại là bao nhiêu năm, bao nhiêu thập kỉ, bao nhiêu thế kỉ Trang 21 Câu 1:
- Cách đây hơn 5000 năm người Ai cập đã nghĩ ra lịch (3000+ 2021 = 5021) - 2021-40 =
Câu 2: năm 1792 TCN thuộc thế kỉ XVIII TCN
Sự kiện năm 179 cách ngày nay: 179+ 2021=. 2200 (năm) (sự kiện diễn ra TCN)
Sự kiện năm 179 nằm ở thế kỉ II TCN
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG. (5P)
- Mục tiêu: Vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những
vấn đề mới trong học tập và thực tiễn.
- Phương thức tiến hành: các câu hỏi sau khi hình thành kiến thức mới. - Dự kiến sản phẩm
- Tổ chức hoạt động: Bài tập 1
1. Hãy chọn 9 sự kiện đã xảy ra trong cuộc đời em, có ghi rõ tên sự kiện và năm xảy ra
sự kiện (Ví dụ, năm 2010, em được sinh ra)
2. Biểu diễn các sự kiện trên trục thời gian (theo mẫu)
3. Hãy chọn một sự kiện mà em cho là quan trọng nhất và viết khoảng 7 – 10 dòng về
sự kiện này (sự kiện đó là gì? Nó xảy ra khi nào? ở đâu? Có liên quan đến những ai?
Vì sao nó lại xảy ra? Vì sao em lại cho nó là quan trọng?)
4. Một bình gốm được chôn dưới đất vào năm 1885 TCN. Theo tính toán của các nhà
khảo cổ, bình gốm đã nằm dưới đất 3877 năm. Hỏi người ta đã phát hiện nó vào năm nào? - Gợi ý: Trang 22
Câu 3: 3877- 1885 = 1992. (vào năm 1992)
- GV giao nhiệm vụ cho HS về nhà
Hoàn thành phiếu học tập sau”
Chuẩn bị bài mới Bài 3: Nguồn gốc loài người.
+ Sự xuất hiện của con người trên Trái Đất: thời gian, địa điểm, động lực.
+ Sự khác nhau giữa Người tối cổ và Người tinh khôn. Ngày soạn: Ngày dạy:
CHƯƠNG II. XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
BÀI 4: NGUỒN GỐC LOÀI NGƯỜI (2 tiết) Trang 23 I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức:
- Sự xuất hiện của con người trên Trái Đất – điểm bắt đầu của lịch sử loài người.
- Sự hiện diện của Người tối cổ ở Đông Nam Á và Việt Nam. 2. Năng lực
- Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử “Quan sát, khai thác và sử dụng thông tin của tư liệu
lịch sử được sử dụng trong bài học
- Nhận thức và tư duy lịch sử
+ Giới thiệu được sơ lược quá trình tiến hoá từ Vượn người thành người trên Trái Đất.
+ Xác định được những dấu tích của Người tối cổ ở Đông Nam Á.
+Kể tên được những địa điểm tìm thấy dấu tích của Người tối cổ trên đất nước Việt Nam.
- Phát triển năng lực vận dụng
+ Bắt đầu phát triển hình thành năng lực quan trọng này trong mối liên hệ với thức tế cuộc
sống xung quanh, vận dụng kiến thức có trong bài để lí giải một vấn đề thực tiễn mà HS có
thể quan sát được (các màu da khác nhau trên thế giới).
- Năng lực chung: Tự chủ, tự học, giao tiếp, hợp tác 3. Phẩm chất
Yêu đất nước biết gốc tích tổ tiên, quê hương để từ đó bồi đắp thêm lòng yêu nước.
Trách nhiệm biết giữ gìn và bảo tồn các di sản văn hóa
Chăm chỉ tìm hiểu và thu thập các thông tin, hình ảnh trong bài học.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Đối với giáo viên
- Thiết kế bài giảng ̣(video, tranh ảnh về sự hình thành và phát triển của Loài người)
- Máy tính, thiết bị trình chiếu Tivi, tranh ảnh
- Lược đồ dấu tích của quá trình chuyển biến từ Vượn thành người ở ĐNA
- Một số hình ảnh công cụ đồ đá, răng hóa thạch - Phiếu học tập
- Bản đồ Đông Nam Á. 2. Đối với học sinh
Đọc và trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa, đọc và tìm hiểu các tài liệu liên quan.
+ Sự xuất hiện của con người trên Trái Đất: thời gian, địa điểm, động lực.
+ Sự khác nhau giữa Người tối cổ và Người tinh khôn.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Dự kiến kế hoạch dạy học:
* Tiết 1: phần khởi động và mục I Quá trình tiến hoá từ vượn thành người
* Tiết 2 mục II Dấu tích của người tối cổ ở Đông Nam Á, mục luyện tập và vận dụng Trang 24
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG. (10P)
a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó là
hiểu được nguồn gốc của Loài người và phát triển tạo tâm thế đi vào tìm hiểu bài mới.
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS xem video về nguồn gốc loài người và xác định được
quá trình tiến hóa từ vượn thành người diễn ra như thế nào (chọn 1 trong 3 video sau) https://youtu.be/oT2vFokuc4A
https://youtu.be/YDKGXp8WZXs?t=144 Người nguyên thủy tâp 1
https://youtu.be/P2D0aeEn2-M?t=71 Tóm tắt quá trình tiến hoá của loài người
c. Sản phẩm: Học sinh trình bày được nguồn gốc loài người là từ vượn người trải qua quá
trình lao động kiếm sống đã chuyển hóa thành người
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Giao nhiệm vụ
Cho HS xem video và yêu HS trả lời câu hỏi: Con người có nguồn gốc từ đâu? Quá trình
tiến hóa diễn ra như thế nào?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS xem và suy nghĩ trả lời câu hỏi
Bước 3: HS báo cáo những gì mình đã nghe và hiểu
Bước 4: GV Nhận xét, đánh giá, kết luận/chốt: Con người có nguồn gốc từ một loài
Vượn nhưng quá trình tiến hóa diễn ra như thế nào? Và những nơi nào là cái nôi của loài
người chúng chuyển vào tìm hiểu bài 3
HOẠT ĐỒNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (70P)
I. QUÁ TRÌNH TIẾN HOÁ TỪ VƯỢN NGƯỜI THÀNH NGƯỜI (35p)
a. Mục tiêu: Nêu được quá trình tiến hóa từ vượn thành người trải qua 3 giai đoạn; nêu
được đặc điểm tiến hóa về cấu tạo cơ thể của vượn người, Người tối cổ, Người tinh khôn
và xác định được những minh chứng chứng minh nguồn gốc của loài người
b. Nội dung: GV tổ chức cho HS quan sát tranh ảnh, tìm hiểu thông tin trong SGK, thu
thập thông tin, thảo luận nhóm để biết được nguồn gốc của loài người
c. Sản phẩm: Học sinh trình bày được Loài người có nguồn gốc từ một loài vượn cổ trải
qua 3 giai đoạn, hoàn thành được phiếu học tập
d. Tổ chức thực hiện: PHIẾU HỌC TẬP Trang 25
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
GV lần lượt tổ chức cho HS thực hiện các nhiệm vụ:
- Quá trình chuyển biến
từ vượn thành người trải qua 3 giai đoạn
chính: vượn cổ=> người
tối cổ=> người tinh khôn
- Người tối cổ ở nhiều nơi
trên thế giới và thời gian tồn tại khác nhau. 1.
Quan sát vào hình 2 (tr17) thảo luận nhóm trả lời các - Người tinh khôn xuất
câu hỏi sau: Quá trình tiến hóa từ vượn thành người trải hiện và tồn tại cùng với
qua mấy giai đoạn? đó là những giai đoạn nào? Cho biết nhiều “anh em” của họ và
niên đại tương ứng của các giai đoạn đó?
trong quá trình tiến hoá, 2. Quan sát hình sau
Người tinh khôn là loài
duy nhất tồn tại và phát triển.
- Các nhà khoa học tìm
thấy các bộ xương người
hóa thạch và xác định Trang 26
được niên đại chứng tỏ
con người đã xuất hiện
trên trái đất cách đây hàng
triệu năm, đập tan những quan điểm duy tâm về
nguồn gốc loài người (do
một đấng thần linh nào đó sáng tạo ra) t
Em rút ra đặc điểm nào cho sự tiến hóa của người tối cổ so
với vượn người (Đã đi thẳng bằng 2 chân, từ bỏ đời sống
leo trèo, đã biết làm công cụ, não lớn hơn) 3.
Việc phát hiện các bộ xương hóa thạch (H3.2;H3.3)
có ý nghĩa như thế nào trong việc giải thích nguồn gốc và
quá trình tiến hóa của loài người? 4.
Hoàn thành phiếu học tập (theo mẫu)
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình bày các nhiệm
vụ được giao, các nhóm bạn nhận xét bổ sung theo kỹ thuật
3-2-1 (nêu 3 ưu điểm 2 tồn tại và 1 góp ý)
GV cần cung cấp cho các em thêm tên và thời gian tồn tại
của người Neanderthal (400 000 TCN – 40 TCN) và người
lùn Floresiensis (200 000 TCN – 50 0000 TCN) trong bức
hình. Căn cứ trên thời gian tồn tại được khoa học chứng
minh dựa trên hoá thạch, cho HS tự rút ra kết luận: Khi
Người tinh khôn xuất hiện và tồn tại cùng với nhiều “anh
em” của họ và trong quá trình tiến hoá, Người tinh khôn là
loài duy nhất tồn tại và phát triển
Bước 4: GV Nhận xét, trình bày và chốt ý (kết luận) HS
Lắng nghe và ghi chép
II. NHỮNG DẤU TÍCH CỦA QUÁ TRÌNH CHUYỂN BIẾN TỪ VƯỢN THÀNH
NGƯỜI Ở ĐÔNG NAM Á VÀ VIỆT NAM (30p)
a. Mục tiêu: - HS xác định được dấu tích của người tối cổ trên bản đồ Đông Nam Á và
Việt Nam; Hiểu được quá trình chuyển biến từ vượn ở ĐNA diễn ra liên tục Trang 27
b. Nội dung: GV tổ chức học sinh hoạt động nhóm tìm hiểu thông tin trong SGK và quan
sát vào lược đồ dấu tích người tối cổ ở Đông Nam Á đề xác định vị trí trên bản đồ và nhận xét
c. Sản phẩm: Hs chỉ được vị trí các di tích hóa thạch và vị trí di chỉ đồ đá trên bản đồ
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ: - Ở Đông Nam Á:
- GV chia lớp thành 4 nhóm và giao nhiệm vụ cho từng Mian ma; Thái Lan,
nhóm thảo luận trong vòng 3 phút Việt Nam. Inđonexia
Nhóm 1,2:. Quan sát lược đồ H3 xác định những dấu tích - Philippin, Malayxia
của Người tối cổ được tìm thấy để chứng minh: “ ĐNA là
⇨ Đông Nam Á là một
một trong những chiếc nôi của loài người” trong những chiếc
Nhóm 3,4: Dựa vào thông tin và hình 3, 4, 5 trong SGK, nôi của loài người
việc phát hiện ra công cụ đả và răng hoá thạch của Người
tối cổ ở Việt Nam chứng tỏ điều gì?
- Ở Việt Nam: Núi Đọ,
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động An Khê, Xuân Lộc,
GV quan sát và hỗ trợ các nhóm nếu cần Thẩm Khuyên, Thẩm
Bước 3. HS báo cáo Ha -> Là một trong
- GV gọi đại diện. nhóm 1,2 lên chỉ trên lược đồ các địa những chiêc nôi của
điểm tìm thấy di cốt Vượn người, Người tối cổ và Người loài người
tinh khôn. Để chứng minh ĐNA là một trong những chiếc
⇨ quá trình chuyển biến
nôi của loài người. Các bạn còn lại quan sát và nhận xét từ Vượn người thành góp ý bổ sung người ở Đông Nam
- Gọi đại diện nhóm 3 trình bày ý 2 và nhóm 4 nhận xét Á và Việt Nam diễn bổ sung góp ý ra liên tục.
- GV yêu cầu HS Gạch chân các địa điểm và mốc thời Trang 28
gian để rút ra quá trình chuyển biến đó diễn ra liên tục kéo
dài đến khoảng 4 vạn năm cách ngày nay thì thành người hiện đại
Bước 4: GV Nhận xét, trình bày và chốt ý (kết luận) HS
Lắng nghe và ghi chép
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP. (10P)
a. Mục tiêu: - Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh
hội ở hoạt động hình thành kiến thức về nguồn gốc loài người
b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân trả lời các câu
hỏi. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo. c. Sản phẩm:
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
Bài tập 1: Bằng chứng nào chứng tỏ Đông Nam Á là nơi có con người xuất hiện rất sớm
Bài tập 2: Lập Bảng thống kê các di tích của người Tối cổ ở Đông Nam Á theo nội dung
(tên quốc gia, địa điểm tìm thấy dấu tích của người tối cổ)
Bài tập 3: Dựa vào nội dung của bài học em hãy vẽ sơ đồ theo mẫu vào vở và hoàn thành
sơ đồ tiến hóa từ vượn thành người.
Bước 2. HS nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động GV quan sát và hỗ trợ các nhóm nếu cần
Bước 3. HS báo cáo GV điều khiển Các nhóm cử đại diện trình bày, nhận xét
Bước 4: GV nhận xét, trình bày và chốt ý (kết luận) HS Lắng nghe và ghi chép Gợi ý sản phẩm
1. Bằng chứng: Dựa vào bằng chứng khoa học được tìm thấy ở Đông Nam Á: hoá thạch ở
Java, công cụ lao động của Người tối cổ, răng Người tối cổ tìm thấy khắp mọi nơi trên khu vực ĐNA
2. Quan sát lược đồ hình 3 em hãy lập bảng thống kê các di tích của người Tối cổ ở Đông Nam Á 3. Tên quốc gia
Tên địa điểm tìm thấy dấu tích ngày nay Myanmar Pondaung Thái Lan Tham Lod Trang 29 Việt Nam
Núi Đọ, An Khê, Xuân Lộc,Thẩm Khuyên, Thẩm Hai Indonesia Trinin, Liang Bua Philippines Ta Bon Malaysia Nia
3. Sơ đồ theo mẫu vào vở và hoàn thành sơ đồ tiến hóa từ vượn thành người.
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG .( 5P)
a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập.
b) Nội dung hoạt động: GV tổ chức cho HS nghiên cứu hoàn thành bài tập ở nhà
c) Sản phẩm học tập: bức thư giới thiệu về nguồn gốc loài người
d) Cách thức tiến hành hoạt động
- GV yêu cầu HS thảo luận câu hỏi sgk
Phần lớn người châu Phi có làn da đen, người châu Á có làn da vàng còn người châu
Âu có làn da trắng, liệu họ có chung một nguồn gốc hay không? - HS tư duy:
Châu Phi là nơi xuất hiện sớm nhất - di cư qua các châu lục - môi trường sống khác nhau-
cơ thể biến đổi thích nghi với môi trường
GV giúp HS rút ra kết luận: Môi trường ảnh hưởng quan trọng, là yếu tố quyết định quá trình
tiến hoá. Ngày nay con người vẫn tiếp tục tiến hoá để thích nghi với môi trường.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Viết một lá thư kể cho người thân về hiểu biết của mình về nguồn gốc con người
Hà Nội ngày tháng năm Mai thân mến!
Đã lâu chúng mình chưa liên lạc kể từ ngày cậu chuyển trường. Cậu và gia đình có khỏe
không? Việc học tập của cậu tốt không? Chúng mình nhớ cậu rất là nhiều. Chúng mình thì
vẫn khỏe và cố gắng trong việc học tập. Cậu có nhớ trước đây, chúng ta vẫn hay tự tò mò
về câu chuyện loài người đã tìm và sử dụng lửa như thế nào. Qua các bài học trên lớp, thì Trang 30
ra đây là vấn đề các nhà nghiên cứu vẫn miệt mài đi tìm câu trả lời, nhưng cũng có giả
thuyết cho rằng, loài người chúng ta tìm ra lửa nhờ vào những hiện tượng tự nhiên như
những vụ cháy rừng, những lần núi lửa phun trào, sét đánh hoặc khi con người sử dụng
công cụ đá, chúng va vào nhau và vô tình tạo ra lửa. Qua việc tìm ra lửa như vậy, con
người bắt đầu nhận ra công dụng của lửa như có thể sưởi ấm, giúp làm chín thức ăn, làm
cho thức ăn ngon hơn khi con người ăn thịt động vật từ sau những vụ cháy rừng hoặc đơn
giản là lửa có thể làm động vật, thú dữ trong rừng hoảng sợ và bỏ chạy, các nhà khảo cổ
đã tìm thấy những đống tro có niên đại cách nay từ 200.000 đến 600.000 năm. Con người
từ thời sơ khai đã biết giữ lửa và tạo ra lửa, chúng ta tìm thấy nhiều viên đá lửa trong các
di chỉ khảo cổ về người nguyên thủy. Nhờ có lửa, con người đã có nguồn năng lượng cực
kỳ quan trọng trong quá trình sinh sống, phát triển và tiến hóa của mình. Tại Việt Nam,
nhiều di chỉ thuộc các nền văn hóa cổ nguyên thủy cũng phát hiện những đống tro bếp,
viên đá lửa, điều này chứng tỏ một điều cư dân cổ trên đất nước Việt Nam cũng đã tìm ra
và tạo ra lửa từ rất sớm.
Lửa thật sự ra nguồn năng lượng quan trọng đối với người nguyên thủy, quá trình phát
hiện, sử dụng và tạo ra lửa của con người thật sự là thú vị phải không cậu? Thôi mình xin
phép dừng bút nha. Chúc cậu và gia đình mạnh khỏe. 5. Dặn dò.
- Chuẩn bị cho bài mới : Xã hội nguyên thuỷ + Các giai đoạn phát triển
+ Đời sống vật chất và tinh thần Ngày soạn: Ngày dạy:
BÀI 5. XÃ HỘI NGUYÊN THỦY (2 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức:
- Các giai đoạn tiến triển của xã hội nguyên thuỷ.
- Đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thuỷ.
- Vai trò của lao động đối với quá trình phát triển của con người và xã hội loài người thời nguyên thuỷ. 2. Năng lực
- Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử “Quan sát, khai thác và sử dụng thông tin của tư liệu
lịch sử được sử dụng trong bài học
- Nhận thức và tư duy lịch sử
+ Mô tả được sơ lược các giai đoạn tiến triển của xã hội nguyên thuỷ. Trang 31
+ Trình bày được những nét chính về đời sống của con người thời nguyên thuỷ trên thế giới và Việt Nam.
+ Nhận biết được vai trò của lao động đối với quá trình phát triển của con người thời
nguyên thuỷ và xã hội loài người
- Phát triển năng lực vận dụng: nhận thức sự tiến bộ vượt bậc trong đời sống vật chất của
Người tinh khôn là sự xuất hiện của trổng trọt và chăn nuôi. Từ đó xác định được nhiệm vụ
chính của học sinh trong giai đoạn hiện nay
- Năng lực chung: Tự chủ, tự học, giao tiếp, hợp tác 3. Phẩm chất
Yêu đất nước: biết ơn con người thời xa xưa đã phát minh ra lửa, lương thực
Trách nhiệm :Ý thức được tầm quan trọng của lao động với bản thân và xã hội. Ý thức bảo vệ rừng.
Chăm chỉ tìm hiểu và thu thập các thông tin, hình ảnh trong bài học.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- Thiết kế bài giảng ̣(video, tranh ảnh về sự hình thành và phát triển của Loài người)
- Máy tính, thiết bị trình chiếu Tivi
- Bản đồ treo tường các di chỉ thời kỳ đồ đá và đồng ở Việt Nam
- Tranh ảnh về công cụ và đồ trang sức của người nguyên thủy - Phiếu học tập
2. Đối với học sinh
- Tìm hiểu các thông tin về xã hội nguyên thủy.
- Sơ đồ về các giai đoạn của xã hội nguyên thủy
3. Dự kiến tiết học
Tiết 1: Tìm hiểu các giai đoạn tiến triển của xã hội nguyên thuỷ
Tiết 2 Đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG (5p)
a. Mục tiêu: Giúp học sinh tò mò mong muốn tìm hiểu về đời sống của người nguyên thủy,.
b. Nội dung hoạt động: Kiểm tra bài cũ để kết nối với bài mới c. Sản phẩm:
d. Tổ chức thực hiện:
GV thực hiện kỹ thuật 5W1H để HS thực hiện bài làm
Bước 1: Giao nhiệm vụ
GV giao phiếu học tập thực hiện theo nhóm Trang 32
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS suy nghĩ trả lời câu hỏi theo nhóm
Bước 3: HS báo cáo;
Các nhóm dán sản phẩm lên bảng, GV gọi đại diện 1 nhóm trình bày, cac nhóm khác nhận xét góp ý bổ sung
Bước 4: GV Nhận xét, đánh giá cho điểm nhóm
Chuyển ý Người tối cổ sống và tồn tại phát triển như thế nào hôm nay chúng ta tìm hiểu
bài xã hội nguyên thuỷ Trang 33
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC. (70p
I.CÁC GIAI ĐOẠN TIẾN TRIỂN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
1. Tổ chức xã hội
a. Mục tiêu: HS nêu được các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thủy, quá trình lao
động và cải tiến công cụ của người nguyên thủy
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS xem video quan sát bức tranh H2 Bức tranh chế tác
công cụ của người nguyên thủy và bảng hệ thống các giai đoạn người nguyên thủy thế giới
để thảo luận nhóm trả lời câu hỏi
Xem video đời sống người nguyên thủy ( https://youtu.be/r53sXuJ5gEY )
c. Sản phẩm: trình bày. Xã hội nguyên thuỷ trải qua 2 giai đoạn – quan hệ xã hội ăn chung ở chung và làm chung
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
- Xã hội nguyên thủy trải
Đọc sgk và Dựa vào sơ đồ 4.1 sơ đồ mô phỏng các giai đoạn qua 2 giai đoạn: bầy người
phát triển của xã hội nguyên thủy thảo luận nhóm 3 phút trả nguyên thủy (người tối cổ) lời các câu hỏi sau:
công xã thị tộc (người tinh khôn)
+ Bầy người nguyên thủy:
Là tổ chức sơ khai đầu tiên
của loài người; sông dựa
vào săn bắt và hái lượm,
tạo ra lửa; biết chế tạo công cụ
+ Công xã thị tộc: Biết
trồng trọt chăn nuôi, làm
đồ gốm….., biết làm đẹp, sáng tạo nghệ thuật
->Người nguyên thủy phải
luôn lao động (săn bát, hái
lượm) để có thức ăn, phải
+ Xã hội nguyên thuỷ đã trải qua những giai đoạn phát triển chế tác công cụ, cải tiến nào?
công cụ để tăng năng suất
+ Hãy cho biết đời sống vật chất, tinh thần của Người tối cổ và hiệu quả lao động và Người tinh khôn.
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
GV quan sát và hỗ trợ các nhóm nếu cần bằng các câu hỏi Trang 34
gợi mở về nội dung đời sống vật chất, tinh thần của người nguyên thủy:
- Vì sao giai đoạn đầu khi loài người vừa hình thành lại sống
với nhau thành từng bầy?
- Thế nào là công xã thị tộc?
+ Thị tộc (một nhóm người có cùng dòng máu, sống quần tụ cùng nhau)
+ Công xã (một tổ chức xã hội cộng đồng, trong đó mọi cái
đề là của chung-làm chung- hưởng chung)
- Em có suy nghĩ gì khi quan sát Hình 2 (một là, để chế tạo
ra những công cụ nhọn và sắc hơn, hai là, làm thay đổi dấn
cơ thể Người tối cổ (não phát triển do có tư duy, hai chi
trước trỏ’ nên khéo léo hơn, dần trỏ’ thành hai tay,...); ba
là, tích luỹ kinh nghiêm dẫn tới sự phát minh ra lửa bằng
việc cọ xát hai hòn đá với nhau)
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình bày từng nội
dung, các nhóm khác nhận xét, bổ sung theo kỉ thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét, trình bày và chốt ý (kết luận) HS
Lắng nghe và ghi chép
- Để sinh tồn và phát triển, người nguyên thủy phải lao động
(săn bắt, hái lượm) để có thức ăn; phải chế tác công cụ, cải
tiến công cụ để tăng năng suất và hiệu quả lao động,...
Những hoạt động đó có tác dụng đến sự phát triển của xã hội nguyên thủy
II. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT VÀ TINH THẦN CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM 1 Đời sống vật chất
a. Mục tiêu: HS khai thác kênh hình và kênh chữ để thấy được được những nét chính về
đời sống của con người thời nguyên thuỷ ở Việt Nam.
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan sát bức tranh để thảo luận nhóm / hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm: Trình bày được những nét chính về đời sống của con người thời nguyên
thuỷ ở Việt Nam đi từ săn bắt hái lượm đến trồng trọt và chăn nuôi, chế tác công cụ, làm đồ gốm
d. Tổ chức thực hiện: Trang 35
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1 chuyển giao nhiệm vụ
- Đời sống vật chất:
Nhiệm vụ 1: Thảo luận cặp đôi
+ Người nguyên thuỷ biết
- Quan sát trên lược đồ Hình 4 Lược đồ di chỉ thời đổ đá và
mài đá, tạo thành nhiều
đổ đồng ở Việt Nam, hãy chỉ các dấu tích của con người từ
công cụ: rìu, chày, cuốc
thời đại đồ đá (đồ đá cũ và đồ đá mới) đến thời đại đồ đổng ở
đá,...; dùng tre, gỗ, xương,
Việt Nam. Qua đó em có nhận xét gì về sự phân bố các dấu
sừng để làm mủi tên, mũi
tích thời nguyên thuỷ trên đất nước ta? lao,...
+ Bước đầu biết trồng trọt
và chăn nuôi (tìm thấy
nhiếu xương gia súc, dấu
vết của các cây ăn quả, rau đậu,...).
+ Biết làm đổ gốm với
nhiều kiểu dáng, hoa văn trang trí phong phú.
Nhiệm vụ 2: Thảo luận cặp đôi
Quan sát bức tranh sau cho biết: Kĩ thuật chế tác công cụ Bắc
Sơn có điểm gì tiến bộ hơn Núi Đọ?.
Nhiệm vụ 3. Thảo luận nhóm
Quan vào hình sau hãy cho biết những nét chính về đời sống
của người nguyên thuỷ ở Việt Nam (cách thức lao động, vai
trò của lửa trong đời sống của họ). Trang 36 sát
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
GV quan sát và hỗ trợ các nhóm nếu cần bằng các câu hỏi gợi mở:
- Chỉ lược đồ chú ý phần chú thích (Đồ đá cũ, mới, đồng)
- Chế tác công cụ có gì mới? (mảnh tước, ghè đẽo, mài)
- Công cụ được mài so với công cụ ghè đẽo thì loại công
cụ nào mang hiệu quả cao hơn? Vì sao?
- Nhìn trên bức tranh mô phỏng đời sống người nguyên
thuỷ em thấy các hoạt động gì của người nguyên thuỷ?
Bước 3. Cử đại diện cặp/ nhóm lên báo cáo- các cặp/nhóm khác nhận xét bổ sung
Bước 4: GV Nhận xét, trình bày và chốt ý (kết luận)
2. Đời sống tinh thần
a. Mục tiêu: HS khai thác kênh hình và kênh chữ để thấy được được những nét chính về
đời sống tinh thần của con người thời nguyên thuỷ Việt Nam.
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan sát bức tranh để thảo luận nhóm / hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm:
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
Nhiệm vụ 1 Thảo luận nhóm 3 phút
Quan sát bức tranh hình 5 Bức hình này gợi cho em điều gì? Trang 37
GV gợi ý cho HS Qua hình vẽ ta thấy trong nhóm quan hệ thị
tộc tình mẹ con anh em ngày càng gắn bó mật thiết với nhau.
- Hình vẽ trên cũng cho chúng ta suy đoán rằng những cư dân
nguyên thủy ở đây có tín ngưỡng thờ vật tổ. Vật tổ của họ có
thể là một loài động vật ăn cỏ, có thể là hươu hoặc trâu, bò vì
trên mặt người có sừng.
Nhiệm vụ 2. – Thảo luận cặp đôi
- Đời sống tinh thần
+ Người Việt cổ đã biết
làm đồ trang sức bằng
nhiều vật liệu khác nhau.
+ Biết vẽ, khắc những bức
tranh, có thể là quan niệm
về tín ngưỡng, thể hiện óc thẩm
mĩ, bước đầu biết đến
- Hãy kể tên các đồ trang sức mà em nhìn thấy ở hình trên.
Chúng được làm từ các vật liệu gì Các đồ trang sức này dùng nghệ thuật của người xưa. để làm gì ?
+ Chôn người chết kèm
theo công cụ và đồ trang
- Nêu những nét chính về đời sống tinh thần của người
nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam sức
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
- GV quan sát và hỗ trợ các em nếu cần bằng các câu hỏi gợi mở (nếu cần)
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình bày từng nội dung, Trang 38
các nhóm khác nhận xét, bổ sung theo kỹ thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét cách trình bày và góp ý của các nhóm
cuối cùng chốt ý (kết luận)
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP. (10p)
a) Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh
hội ở hoạt động hình thành kiến thức về xã hội nguyên thủy
b) Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân trả lời các câu
hỏi. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.
c) Sản phẩm: trả lời câu hỏi thể hiện đầy đủ nội dung bài học;
d) Tổ chức thực hiện: Câu hỏi:
1. Theo em, lao động có vai trò như thế nào trong việc làm thay đổi con người và cuộc
sống của người nguyên thuỷ? Xã hội ngày nay có cần phải lao động không?
2. Đời sống vật chất, tinh thần và tổ chức của Người tinh khôn có điểm nào tiến bộ hơn Người tối cổ Dự kiến sản phẩm 1/ Ý 1.
+ Lao động và chính trong lao động mà từ một loài vượn người đã dần dấn biến đổi (từ chỗ
đi bằng bốn chân rồi đi bằng hai chân, hai chi trước trỏ’ nên khéo léo và trở thành hai bàn
tay, họp sọ phát triển, thể tích sọ não lớn hơn,...) để trở thành Người tối cổ, rồi thành Người tinh khôn.
+ Cũng chính nhờ có lao động (trong chế tác công cụ lao động, từ chỗ chỉ biết ghè đẽo thô
sơ tiến tới biết mài, khoan, cưa đá,...;
+ trong đời sống: từ chỗ phải sống trong các hang đá tiến tới biết làm những túp lếu bằng
cành cây, lợp lá hoặc cỏ khô, biết chế tạo ra lửa để sưởi ấm và nướng chín thức ăn;
+ từ chỗ phải sống thành từng bầy để tự bảo vệ và tìm kiếm thức ăn tiến tới các tổ chức xã
hội chặt chẽ hơn là công xã thị tộc “cùng làm cùng hưởng” loài người phát triển ngày càng
tiến bộ hơn qua các giai đoạn bầy người nguyên thuỷ đến công xã thị tộc.
Ý 2. GV nên hướng HS cách trả lời tích cực và cụ thể: lao động luôn đóng vai trò quan
trọng đối với xã hội loài người, mong muốn của mỗi cá nhân sau này sẽ trở thành người
lao động chân chính trong những lĩnh vực nào?
2/ So với đời sống của Người tối cổ, đời sống của Người tinh khôn có sự tiến bộ hơn:
- Không sống theo bầy mà theo từng thị tộc: các nhóm nhỏ, gồm vài chục gia đình, có họ
hàng gần gũi với nhau. Những người cùng thị tộc đều làm chung, ăn chung và giúp đỡ lẫn
nhau trong mọi công việc.
- Biết trồng rau, trồng lúa, chăn nuôi gia súc, dệt vải, làm đồ gốm và đồ trang sức như vòng tay, vòng cổ. Trang 39
- Đời sống được cải thiện hơn, thức ăn kiếm được nhiều hơn và sống tốt hơn, vui hơn.
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG. (5p)
a) Mục tiêu: Nhằm giúp HS vận dụng được các kiến thức kĩ năng đã học để giải quyết các tình huống cụ thể
b) Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân trả lời các câu
hỏi. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.
c) Sản phẩm: trả lời câu hỏi thể hiện đầy đủ nội dung bài học;
d) Tổ chức thực hiện: Câu hỏi:
1.Tìm trên lược đồ hình 4 trang 22 kết hợp với tra cứu thông tin từ sách và internet, hãy
cho biết các di tích thời đồ đá được phân bố ở những tỉnh nào ngày nay và sự phân bố đó nói lên điều gì?
2., Vận dụng kiến thức trong bài học, em hãy sắp xếp các bức vẽ minh hoạ đời sống lao
động của người nguyên thuỷ bên dưới theo hai chủ đề:
Chủ đề 1: Cách thức lao động của Người tối cổ.
Chủ đề 2: Cách thức lao động của Người tinh khôn. Dự kiến sản phẩm
Câu 1 . GV cẩn hướng dẫn HS đối chiếu với bản đồ Việt Nam hiện tại để tìm và trả lời chính xác.
- Di tích thời đồ đá được phân bố ở những tỉnh sau: Thanh Hóa ( Núi Đọ), Quảng Ninh (Hạ
Long), Phú Thọ, Vĩnh Yên, Hòa Bình, Hà Tây, Hải Phòng, Hà Giang, Bắc Ninh, Hà Nội,
Quảng Bình, Đồng Nai, Bình Phước...
- Ý nghĩa: Sự phân bố các di chỉ cho thấy con người đã sống rải rác khắp mọi miền trên đất
nước Việt Nam hiện nay, từ miền đồi núi đến đồng bằng, ven biển và cả hải đảo.
Câu 2: Nên tổ chức thành một trò chơi lớn. Chia lớp thành 2 nhóm:
● – Nhóm 1: Lựa chọn những hình ảnh về Người tối cổ và mô tả cách thức lao động
của Người tối cổ. (1,4,5) Trang 40
● – Nhóm 2: Lựa chọn những hình ảnh về Người tinh khôn và mô tả cách thức lao
động của Người tinh khôn. (2,3,6)
DẶN DÒ. CHUẨN BỊ BÀI 5
Tìm hiểu sơ đồ quá trình xuất hiện công cụ kim loại
Tìm hiểu quá trình thay đổi khi xuất hiện công cụ kim loại Ngày soạn: Ngày dạy:
Bài 6 SỰ CHUYỂN BIẾN VÀ PHÂN HOÁ CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ (2 tiết) I. MỤC TIỂU 1. Kiến thức
- Quá trình phát hiện ra kim loại và vai trò của kim loại đối với sự chuyển biến từ xã hội
nguyên thuỷ sang xã hội có giai cấp.
- Sự tan rã của xã hội nguyên thuỷ và sự hình thành xã hội có giai cấp trên thế giới và ở Việt Nam.
-Sự phân hoá không triệt để của xã hội nguyên thuỷ ở phương Đông. 2. Năng lực
- Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử
Biết quan sát, khai thác và sử dụng được thông tin của tư liệu lịch sử được sử dụng trong bài học.
- Phát triển năng lực nhận thức và tư duy lịch sử
+Trình bày được quá trình phát hiện ra kim loại và vai trò của kim loại đối với sự chuyển biến
từ xã hội nguyên thuỷ sang xã hội có giai cấp
+ Mô tả được quá trình tan rã của xã hội nguyên thuỷ và giải thích được nguyên nhân quá trình đó
+ Nêu và giải thích được sự phân hoá không triệt để của xã hội nguyên thuỷ ở phương Đông
+ Nêu được một số nét cơ bản của quá trình tan rã của xã hội nguyên thuỷ ở Việt Nam.
-Phát triển năng lực vận dụng
Tập tìm hiểu lịch sử giống như một nhà sử học (viết văn bản lịch sử dựa trên chứng cứ lịch sử).
Vận dụng kiến thức lịch sử để mô tả một số hiện tượng trong cuộc sống (những đồ vật xung
quanh em thừa hưởng phát minh ra kim loại từ thời kì nguyên thuỷ).
- NĂNG LỰC CHUNG:Tự chủ, tự học giao tiếp, hợp tác
3. Hình thành những phẩm chất
- Tình cảm đối với tự nhiên và nhân loại. Tôn trọng những giá trị nhân bản của loài người như
sự bình đẳng trong xã hội. Tôn trọng di sản văn hoá của tổ tiên để lại. Trang 41
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Đối với giáo viên
+ Lược đồ treo tường di chỉ thời đồ đá và đồ đồng ở Việt Nam
+ Một số hình ảnh công cụ bằng đồng sách của người nguyên thủy trên thế giới và ở Việt
Nam, một số mẩu chuyện lịch sử tiêu biểu
+ Sơ đồ quá trình xuất hiện công cụ bằng kim loại trên thế giới và Việt Nam 2. Đối với học sinh
Tìm hiểu sơ đồ quá trình xuất hiện công cụ kim loại
Tìm hiểu quá trình thay đổi khi xuất hiện công cụ kim loại
3. Dự kiến tiết dạy
Tiết 1: Hoạt động khởi động và mục I phần hình thành kiến thức
Tiết 2: Mục II và phần luyện tập, vận dụng
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế sẵn sàng vào bài học mới thông qua kiểm tra bài tập bằng cách tổ chức trò chơi
b. Nội dung hoạt động: GV tổ chức HS trò chơi để HS nhớ lại các kiến thức đã học và từ đó
khắc sâu đặc điểm chung của xã hội nguyên thuỷ là ăn chung ở chung và làm chung mọi người
bình đẳng như nhau rồi dẫn dắt vào bài mới
c. Sản phẩm: trả lời chính xác các từ khoá với câu gợi mở của bạn chơi
d. Tổ chức thực hiện:
- GV Tổ chức trò chơi lần lượt gọi các cặp trả lời khi trả lời sai thì cặp khác lên thay
Hai người đứng quay lưng vào nhau, một người hướng lên bảng, một người nhìn xuống dưới lớp
• Người nhìn lên bảng sẽ thấy các từ khóa lần lượt xuất hiện và nêu khái niệm về từ
khoá đó để người còn lại đoán được từ đó.
• Lưu ý:Trong phần gợi ý không được sử dụng từ khóa.
GV dẫn dắt vào bài: Đặc điểm chung của xã hội nguyên thuỷ là làm chung ăn chung mọi
người đều bình đẳng như nhau. Nhưng khi công cụ kim loại được phát hiện thì xã hội có sự Trang 42
thay đổi Kim loại được phát hiện ra từ bao giờ? Kim loại có tác dụng như thế nào trong đời
sống con người (xưa và nay)? Hôm nay chúng ta tìm hiểu bàì
HOẠT ĐỘNG 2 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. SỰ PHÁT HIỆN RA KIM LOẠI VÀ BƯỚC TIẾN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
a. Sự phát hiện ra kim loại và bước tiến của xã hội nguyên thuỷ
a. Mục tiêu: HS nêu được quá trình con người phát hiện kim loại; Nêu được sự thay đổi trong
đời sống xã hội khi công cụ kim loại xuất hiện; Giải thích được sự phân hóa không triệt để của
xã hội nguyên thủy ở Phương Đông
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan sát bức tranh H1 Sơ đồ quá trình xuất hiện công cụ
kim loại để thảo luận nhóm trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm: công cụ kim loại xuất hiện đồng đỏ- đồng thau-sắt, sản xuất phát triển, của cải dư thừa
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
* Sự phát triển kim loại: Hoạt động nhóm
- Khoảng 3.500 năm trước Công
Em hãy đọc phần mục em có biết và quan sát sơ
Nguyên người Lưỡng Hà và Ai Cập
đồ quá trình xuất hiện công cụ bằng kim loại thảo đã biết dùng đồng đỏ. Khoảng
luận nhóm trả lời các câu hỏi sau:
2.000 năm trước Công Nguyên
đồng thau đã phổ biến ở nhiều nơi.
Khoảng 1.500 trước Công Nguyên,
kỹ nghệ đúc đồng đã phát triển
mạnh. Khoảng đầu thiên niên kỉ I TCN, đồ sắt ra đời * Vai trò của kim loại:
- Với kim loại con người chế tạo
được nhiều loại công cụ sắc bén (cày
cuốc giao găm, mũi tên…), nhiều
loại đồ đựng (bình vò) và cả đồ trang
1. Kim loại đã được phát hiện ra như thế nào? sức
2 . Việc xuất hiện kim loại nó có ý nghĩa gì trong - Đẩy mạnh sản xuất, nhiều ngành
việc chế tác công cụ và sản xuất?
sản xuất mới ra đời: nông nghiệp
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt dùng cày, chăn nuôi, nghề luyện động kim, trao đổi….
GV hỗ trợ bằng các câu hỏi gợi mở (nếu cần)
- Sản xuất phát triển, tạo ra của cải Trang 43
Bước 3. HS báo cáo
ngày càng nhiều, người ta làm ra
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình bày không chỉ đủ ăn mà còn dư thừa
từng nội dung, các nhóm khác nhận xét, bổ sung theo kỹ thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét cách trình bày và góp ý
của các nhóm cuối cùng chốt ý (kết luận)
b. Sự thay đổi trong đời sống xã hội
a. Mục tiêu: HS Nêu được sự thay đổi trong đời sống xã hội khi công cụ kim loại xuất hiện;
Giải thích được sự phân hóa không triệt để của xã hội nguyên thủy ở Phương Đông
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan sát bức tranh H3 và đọc thông tin sgk để thảo luận nhóm trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm: sự thay đổi trong gia đình – Gia đình phụ hệ; thay đổi trong xã hội xuất hiện xã hội có giai cấp
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
Kim loại xuất hiện- sản xuất phát
GV tổ chức thảo luận nhóm triển:
+ Chế độ phụ hệ thay cho mẫu hệ
+ Xã hội xuất hiện người giàu- người nghèo
+ Mối quan hệ giữa người với người
thay đổi, quan hệ bất bình đẳng thay
cho quan hệ bình đẳng.
+ Quá trình này diễn ra không đồng
đều trên thế giới, sự phân hoá xã hội
có nơi diễn ra triệt để, có nơi không
Quan sát hình 3 và đọc thông tin sgk em hãy chỉ triệt đề (tuỳ thuộc vào điều kiện cụ
ra những thay đổi trong đời sống xã hội khi thể).
công cụ kim loại xuất hiện?
Để giúp HS hiểu cặn kẽ hơn về vấn
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt đề này, GV có thể phân tích thêm: Ở động
phương Đông, cư dân thường sinh
GV hộ trợ bằng các câu hỏi gợi mở:
sống ven các dòng sông lớn, điểu
+ Khi công cụ kim loại xuất hiện sản xuất phát kiện tự nhiên thuận lợi (đất phù sa
triển vai trò của đàn ông đàn bà thay đổi như thế màu mở và mềm, dễ canh tác nên chi
cấn công cụ bằng gỗ, đá củng có thể
nào (quan sát vào bức tranh) Trang 44
+ Nguyên nhân nào dẫn đến sự phân hoá xã hội canh tác, trồng trọt đạt hiệu quả
thành “người giàu” và “người nghèo”?
cao...). Đồng thời, cư dân ở khu vực
+ Mối quan hệ giữa người với người như thế này luôn phải chống chọi với lũ lụt
nào trong xã hội có phân hoá giàu, nghèo?
nên họ sớm biết liên kết với nhau đê’
+ Vì sao xã hội nguyên thuỷ ở phương Đông đắp đê, làm kênh tưới tiêu cho đồng
không phân hoá triệt để?
ruộng,... Tất cả những điều đó đã dẫn
Bước 3. HS báo cáo
tới xã hội nguyên thuỷ ở khu vực
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình bày này sớm bị phân hoá, xuất hiện kẻ
từng nội dung, các nhóm khác nhận xét, bổ giàu, người nghèo và hình thành xã sung theo kỉ thuật 3-2-1
hội có giai cấp. Tuy nhiên quá trình
Bước 4: GV Nhận xét cách trình bày và góp ý phân hoá ở đây không triệt để, biểu
của các nhóm cuối cùng chốt ý (kết luận)HS hiện như: Lắng nghe và ghi chép
Còn bảo tồn lâu dài các quan hệ thân
tộc, tức là quan hệ dòng máu, họ
hàng, quan hệ làng xóm,... theo cách
sống “tối lửa, tắt đèn” có nhau.
+ Vai trò của những người đứng đầu
thị tộc vẫn tiếp tục được duy trì dẫn
tới sự tồn tại trong xã hội một lớp
người “cha truyền con nối”, “con
vua thì lại làm vua”, “sống lâu lên
lão làng”. Đó là những tàn dư của
quan hệ trong xã hội nguyên thuỷ
còn tổn tại đến xã hội có giai cấp ở phương Đông.
II. SỰ TAN RÃ CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ Ở VIỆT NAM
1. Sự xuất hiện kim loại
a. Mục tiêu: HS trình bày được những nến văn hoá khảo cổ đổ đồng ở nước ta, từ đó nêu
được sự xuất hiện của lỡm loại ở Việt Nam.
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan sát kênh hình và các thông tin để thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm: nêu tên được 5 nền văn hoá
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động thầy - trò Sản phẩm cần đạt
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
- Vùng Bắc bộ: Văn hoá Trang 45 Thảo luận cặp đôi:
Phùng Nguyên; Đồng Đậu; Gò Mun - Trung Bộ: Sa huỳnh - Nam Bộ: Đồng Nai
* Đặc điểm chung của các
nền văn hoá thuộc thời đại
đồng thau ở Việt Nam là
các hiện vật đồng được tìm
thấy đều thuộc đồng thau,
không có đổng đỏ, các loại
hình công cụ, vũ khí,... rất
phon g phú, đa dạng, kĩ nghệ
- Quan sát lược đồ Hình 4 Lược đồ di chỉ thời đổ đá và đồ luyện kim đã đạt tới trình độ
đồng ở Việt Nam trang 22 và sơ đồ hình 4 trang 26 các em cao
hãy tìm các di chỉ thuộc thời đại đồ đồng thau và trả lời câu hỏi:
- Thời đại đồ đồng ở Việt Nam đã trải qua những nền văn hoá khảo cổ nào?
- Nêu những đặc điểm tương đồng giữa các nền văn hoá
đồ đổng trên đất nước ta?
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình bày từng nội ●
dung, các nhóm khác nhận xét, bổ sung theo kỹ thuật 3-2- 1
Bước 4: GV Nhận xét cách trình bày và góp ý của các
nhóm cuối cùng chốt ý (kết luận)
Sự phát triển của các nền văn hóa đồ đồng ở 3 khu vực
này là tiền đề quan trọng ống dẫn tới sự hình thành các
vương quốc cổ đầu tiên ở Bắc Bộ ( Văn Lang- Âu), Trung
Bộ Bộ( Cham pa) và Nam Bộ ( Vương Quốc Phù Nam)
2. Sự phân hoá và tan rã của xã hội nguyên thuỷ ở Việt Nam
a. Mục tiêu: HS nêu được một số nét cơ bản của quá trình tan rã của xã hội nguyên thuỷ ở Việt Nam
b. Nội dung hoạt động: GV cho HS quan sát bức tranh H3,4 và các thông tin để thảo luận
nhóm trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm: nêu tên được 3 nền văn hoá Trang 46
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động thầy - trò Sản phẩm cần đạt
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
- Những biểu hiện của sự Thảo luận cặp đôi:
chuyển biến dẫn tới sự phân hoá:
+ Nhờ có công cụ kim loại, con
người đã khai hoang, mở rộng
địa bàn cư trú (bố khắp mọi
miền, từ trung du xuống đồng
bằng và ven biển, hải đảo).
+ Nghề nông đã phát triển rộng
Quan sát hình 2 kể tên một số công cụ, vũ khí được khắp các vùng miến.
tìm thấy thuộc văn hóa Gò mun? sự xuất hiện đồ kim + Tập trung dân cư: vùng đồng
khí trên lãnh thổ Việt Nam cho em biết điều gì?
bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ,
Bước 2. HS nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
vùng đống bằng ven biển miền
- Giáo viên giới thiệu: Gò Mun là địa điểm thuộc xã Trung và đồng bằng lưu vực
Tứ Xã, huyện Phong Châu, tỉnh Phú Thọ. Tại đây vào sông Đổng Nai.
năm 1961 các nhà khoa học đã phát hiện di chỉ tiêu + Phân hoá giàu - nghèo: biểu
biểu thuộc văn hoá Gò Mun, tổn tại vào nửa đầu thiên hiện qua mộ táng (đa số mộ niên kỉ I TCN.
không có đồ chôn theo, một số
GV gợi ý các câu hỏi gợi mở:
mộ có chôn theo công cụ và đồ
+ Có những loại công cụ gì? Hình dáng có gì khác với trang sức bằng đồng). công cụ đá?
+ Với công cụ bằng kim loại đời sống kinh tế, xã hội
của cư dân có sự thay đổi như thế nào?
*Sự mở rộng địa bàn cư trú. ● .
• Sự tập trung dân cư.
• Sự phát triển của nghề nông.
• Sự phân hoá giàu - nghèo.
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khiển Các nhóm cử đại diện trình bày, nhận
xét Từ công cụ lao động, HS suy ra ngành nghề sản
xuất: ví dụ: công cụ mũi nhọn dùng trong săn bắt,
trồng trọt, mũi giáo, mũi tên để săn động vật. Từ vật
dụng suy ra ngành sản xuất: ví dụ, đồ gốm, đồ đồng Trang 47
chứng tỏ thủ công nghiệp phát triển, đã có thợ chuyên
làm gốm, thợ luyện kim
Bước 4: GV Nhận xét, trình bày và chốt ý:
Sự phát triển của các nền văn hóa đồ đồng ở 3 khu vực
này là tiền đề quan trọng ống dẫn tới sự hình thành các
vương quốc cổ đầu tiên ở Bắc Bộ ( Văn Lang- Âu),
Trung Bộ Bộ( Cham pa) và Nam Bộ ( Vương Quốc Phù Nam)
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP. (10p)
a. Mục tiêu: - Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh
hội ở hoạt động hình thành kiến thức
b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân trả lời các câu hỏi.
Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo. c. Sản phẩm: d. Tổ chức thực hiện:
GV chuyển giao nhiệm vụ- HS thực hiện – trình bày sản phẩm – góp ý – GV chốt
Câu 1. Người nguyên thuỷ đã có nhiều phát minh ảnh hưởng tích cực đến sự phát minh của
loài người. Dựa vào những hình vẽ dưới đây, em hãy nêu tên và đưa ra những từ khoá về ý
nghĩa của những phát minh đó? Trong các phát minh đó phát minh nào quan trọng nhất Trang 48
2. Em hãy nêu những chuyển biến về kinh tế, xã hội vào cuối thời nguyên thuỷ. Phát minh
quan trọng nào của người nguyên thuỷ tạo nên những chuyển biến này?
3. Lập bảng theo mẫu sau và điền những nội dung phù hợp. Nền văn hoá Niên đại
Công cụ tìm thấy Phùng nguyên ? ? Đồng Đậu ? ? Gò Mun ? ? Sa Huỳnh Đồng Nai Gợi ý sản phẩm: Câu 1
1. Phát minh ra lửa- sưởi ấm. 2. Chế tác công cụ 3. Kỹ thuật mài
4. Trồng trọt. 5. Chăn nuôi. 6. Làm gốm
7. dùng trâu bò caỳ kéo. 8, phát hiện kim loại chế tác công cụ kim loại. 9. Làm nhà
Việc phát hiện ra kim loại, chế tác ra công cụ kim loại. là quan trọng nhất, vì có công cụ kim
loại sắc bén nên diện tích sản xuất và canh tác càng mở rộng, năng suất tăng cao, sản phẩm
dư thừa => Xã hội có sự phân hóa thành người giàu và người nghèo. Câu 2
- Chuyển biến về kinh tế: Con người phát hiện ra kim loại và chế tác công cụ lao động bằng
đồng đỏ, đồng thau và bằng sắt
- Chuyển biến về xã hội: Chuyển biến từ xã hội nguyên thủy sang xã hội có giai cấp. Riêng ở
phương Đông, cư dân đã sinh sống quây quần và canh tác nông nghiệp nên mối quan hệ giữa
người với người vẫn rất gần gũi, mật thiết.
Trong đó, chuyển biến kinh tế là quan trọng nhất. Từ việc phát hiện ra kim loại, chế tác ra
công cụ kim loại nên diện tích sản xuất và canh tác càng mở rộng, năng suất tăng cao, sản
phẩm dư thừa => Xã hội có sự phân hóa thành người giàu và người nghèo.
Câu 3 Lập bảng theo mẫu sau và điền những nội dung phù hợp. Nền văn hóa Niên đại Công cụ tìm thấy Phùng nguyên 2000 TCN
những mẩu gỉ đồng, màu đồng thau nhỏ, mảnh vòng hay đoạn dây chì Trang 49 Đồng Đậu 1500 TCN
Hiện vật bằng đồng khá phổ biến gồm: đục, dùi, cần
dao, mũi tên, lưỡi câu... Gò Mun 1000 TCN
vũ khí (mũi lên, dao, giáo..), lưỡi câu, dùi, rìu (đặc biệt rìu lưỡi xéo), đục Sa Huỳnh
Công cụ đồng: Đục , Lao, lưỡi câu Đồng Nai
Công cụ đồng: Đục Rừu, lao có ngạnh, mũi tên, lưỡi câu
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG. (5p)
a. Mục tiêu: Tập tìm hiểu lịch sử giống như một nhà sử học (viết văn bản lịch sử dựa trên
chứng cứ lịch sử). Vận dụng kiến thức lịch sử để mô tả một số hiện tượng trong cuộc sống
(những đồ vật xung quanh em thừa hưởng phát minh ra kim loại từ thời kì nguyên thuỷ).
b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân trả lời các câu hỏi.
Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.
c. Sản phẩm: viết được bài văn mô tả
d. Tổ chức thực hiện: GV tổ chức cho HS làm bài tập
Bài tập 1 Hãy tưởng tượng và viết một câu chuyện khoảng 20 dòng trong đó:
1. Làm thế nào mà em phát hiện được các cục đồng? Em phát hiện ra nó trong tình huống nào?
2. Hãy kể lại quá trình chế tác những cục đồng đó để trở thành một chiếc rìu bằng đồng.
3. Hãy mô tả sự tiện dụng và sức mạnh của chiếc rìu bằng kim loại so với chiếc rìu đá trước đây.
Bài tập 2. Em hãy kể tên một số vật dụng bằng kim loại mà con người ngày nay vẫn
thừa hưởng từ những phát minh của người nguyên thuỷ Gợi ý:
Câu 1: Dựa vào tư duy của HS, viết một đoạn văn ngắn: Bài tập yêu cầu trí tưởng tượng
lịch sử trên cơ sở tư liệu và kiến thức, coi trọng trải nghiệm tập làm công việc của nhà sử
học, tích hợp với văn học trong diễn đạt. Một số từ khoá GV nên chủ động gợi ý cho HS
như (cách ngày nay hơn 4000 năm...........gom quặng…………đun nóng. khuôn. .... sắc).
Câu 2: Lưu ý từ “vật dụng” – chỉ đồ dùng hằng ngày, ví dụ: lưỡi cuốc, dao, rìu chặt cây,
lưỡi câu, xiên nướng thịt,... là những vật dụng có từ phát minh ra kim loại và đã có từ thời nguyên thuỷ.
Đồ dùng sản xuất: liềm, kìm, búa, cuốc, xẻng, cày,…
Đồ dùng gia đình: xoong, nồi, chảo, thìa, dao…
Đồ dùng công nghiệp: Các loại máy móc công nghiệp Trang 50
DẶN DÒ: ôn tập từ bài 1 đến bài 5 tiết sau kiểm tra
KIỂM TRA GIỮA KỲ I. I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
+ Kiểm tra kiến thức trong 5 bài đã học (bài 1 đến bài 5) 2. Năng lực
+ Nêu được khái niệm lịch sử; nêu tên các loại tư liệu lịch sử cũng như cách tính thời gian trong lịch sử
+ Nêu được dấu tích, quá trình phát triển và tan rã của người nguyên thuỷ
+ Trình bày được đời sống vật chất, tinh thần và tổ chức xã hội của người nguyên thuỷ
+ So sánh được sự khác nhau giữa người tối cổ và người Tinh khôn
+ Giải thích được sự tan rã của xã hội nguyên thủy;
- Rèn luyện kĩ năng nêu và đánh giá vấn đề, so sánh... 3. Phẩm chất
- Giáo dục học sinh tính tự học, tự rèn, tính trung thực và tự giác trong kiểm
II.Hình thức kiểm tra: trắc nghiệm 50% tự luận 50%
III.Khung ma trận kiểm tra: Mức độ Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng Chủ đề 40% 30% 20% cao Trang 51 10% TN TL TN TL TN TL TN TL Tại sao cần học -Nêu được khái - Hiểu được Liên hệ lịch sử niệm lịch sử người xưa làm bản thân - Nêu tên các ra lịch như thế cách học lịch nguồn tư liệu nào sử giúp em - Nêu được cách tính thời gian hứng thú và đạt hiệu quả tốt nhất. Số câu 4 1 1 Số điểm 2 0,5 1 Xã hội nguyên - Nêu được dấu - Hiểu được đặc - So sánh thủy
tích, quá trình phát điểm người tối điểm khác triển và tan rã của cổ và người tinh nhau giữa người nguyên thuỷ khôn người tối cổ
- Trình bày được và người tinh đời sống vật khôn chất, tinh thần và tổ chức xã hội của người nguyên thuỷ Số câu 4 1 1/2 1/2 Số điểm 2 0,5 2 2 Tổng Số câu 8 2 1/2 1/2 1 Tổng Số điểm 4 1 2 2 1 IV ĐỀ RA
A. Trắc nghiệm. Em hãy khoanh vào ý đúng nhất và nối các ý với nhau cho phù hợp
Câu 1. Lịch sử là
A. những gì đã diễn ra trong quá khứ. B. những gì đã diễn ra hiện tại.
C. những gì đã diễn ra . . D. bài học của cuộc sống.
Câu 2. Truyện “ Thánh Gióng” thuộc nguồn tư liệu nào?
A.Truyền miệng . B. Chữ viết.
D. Hiện vật. D. Không thuộc các tư liệu trên.
Câu 3. Người xưa dựa vào đâu để làm ra lịch?
A. Sự di chuyển của Mặt Trăng quanh Trái Đất
B. Sự chuyển động lên xuống của thủy triều
C. Sự di chuyển của Trái Đất quanh Mặt Trời.
D. Sự di chuyển của Trái Đất quanh Mặt Trời và sự di chuyển của Mặt Trăng quanh Trái Đất. Trang 52
Câu 4. Năm 179 TCN cách ngày nay (năm 2021) bao nhiêu năm?
A. 1839 năm. B. 1840 năm. C. 2195 năm. . D. 2200 năm.
Câu 5 : Một thiên niên kỷ gồm bao nhiêu năm? A. 1000 năm
. B. 100 năm . . C. 10 năm . D. 2000 năm
Câu 6. Dấu tích của Người tối cổ được tìm thấy đầu tiên ở đâu?
A. Nam Phi . B. Đông châu Phi. C. Nam Mĩ . D. Tây Phi
Câu 7. Con người phát hiện ra kim loại và dùng kim loại để chế tạo ra công cụ vào thời gian nào?
A. 4000 năm TCN . B. 4 triệu năm. C. 3000 năm TCN. D. 5 triệu năm
Câu 8 . Nguyên nhân chính làm cho xã hội nguyên thuỷ tan rã là do
A. năng suất lao động tăng.
B. xã hội phân hoá giàu nghèo.
C. công cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện. . D. có sản phẩm thừa.
Câu 9. Vượn cổ chuyển hóa thành người thông qua quá trình A. tìm kiếm thức ăn.
. B. chế tạo ra cung tên. C. tạo ra lửa .
. D. Lao động, chế tạo và sử dụng công cụ lao động
Câu 10. Hãy nối cột I với cột II sao cho phù hợp I II 1. Người tối cổ
- Thời gian: khoảng 4 vạn năm cách ngày nay A
- Hình dáng: Cấu tạo cơ thể như ngày nay, đi thảng hai tay khéo léo
- Thể tích não: Khoảng 1400 cm3 2 Người tinh khôn
- Thời gian: Khoảng 3-4 triệu năm cách ngày nay B
- Hình dáng: Hoàn toàn đi đứng bằng 2 chân
- Thể tích não: khoảng 1100 cm3 B. TỰ LUẬN. (5 điểm)
1. ( 2 điểm) Em hãy trình bày đời sống vật chất tinh thần và tổ chức xã hội của Người
tối cổ và Người tinh khôn?
2. ( 2điểm ) Đời sống vật chất, tinh thần và tổ chức xã hội của Người tinh khôn có
những điểm nào tiến bộ hơn so với Người tối cổ?
3. (1 điểm) Em hãy chia sẻ cách học lịch sử nào giúp em hứng thú và đạt hiệu quả tốt nhất? V.ĐÁP ÁN
Trắc nghiệm: mỗi câu đúng 0,5 điểm Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Đáp án A A D D A B A C D 1.B; 2.A Tự luận: ( 5điểm)
Câu Nội dung Điểm Trang 53 1
Đời sống vật chất tinh thần và tổ chức xã hội của Người tối cổ và Người tinh khôn
Người tối cổ:
- Đời sống kinh tế: Biết ghè đẽo đá làm công cu, tạo ra lửa, sống trong 0,25
hang động, dựa vào săn bắt và hái lượm.
- Đời sống tinh thần: Làm đồ trang sức như vòng đeo tay bằng vỏ ốc 0,25
hay răng thú xuyên lỗ, vẽ tranh lên vách đá...
- Tổ chức xã hội: Sống thành bầy khoảng vài người, có người đứng 0,25
đầu, có sự phân công lao động và cùng chăm sóc con cái
Người tinh khôn:
- Đời sống kinh tế: Biết mài đá để tạo ra công cụ sắc bén hơn, biết chế 0,5
tạo cung tên, làm đồ gốm, dệt vải và trồng trọt, chăn nuôi biết dựng
lều bằng cành cây hoặc xương thú để ở.
- Đời sống tinh thần: Làm đồ trang sức như vòng cổ, vòng tay, hoa tai 0,25
bằng đá, làm tượng bằng đá hoặc đất nung, vẽ tranh trên vách đá,... Đã
có tục chôn người chết và đời sống tâm linh.
- Tổ chức xã hội: Sống quần tụ trong các thị tộc gồm 2, 3 thế hệ, chục 0,5
người, có có cùng dòng máu, làm chung, hưởng chung. Nhiều thị tộc
họ hàng, sống cạnh nhau tạo thành bộ lạc. 2
So với đời sống của Người tối cổ, đời sống của Người tinh khôn có sự
tiến bộ hơn:
- Không sống theo bầy mà theo từng thị tộc: các nhóm nhỏ, gồm vài 1
chục gia đình, có họ hàng gần gũi với nhau. Những người cùng thị tộc
đều làm chung, ăn chung và giúp đỡ lẫn nhau trong mọi công việc.
- Biết trồng rau, trồng lúa, chăn nuôi gia súc, dệt vải, làm đồ gốm và 0,5
đồ trang sức như vòng tay, vòng cổ.
- Đời sống được cải thiện hơn, thức ăn kiếm được nhiều hơn và sống 0,5
tốt hơn, vui hơn. 3
chia sẻ cách học lịch sử giúp em hứng thú và đạt hiệu quả tốt nhất
(Câu hỏi mở)
Đọc sách giáo khoa sau đó tự tóm tắt kiến thức chính vào vở 1
Đọc sách trước khi lên lớp và đọc lại vào buổi tối
Ghi các sự kiện vào giấy nhớ và dán lên khu vực bàn học
Vẽ sơ đồ tư duy, chỉ ghi ý chính, có thể mô tả bằng hình ảnh
Học cùng bạn bè trong giờ ra chơi
Chuẩn bị bài Xã hội cổ đại
+ Tìm hiểu về điều kiện tự nhiên của nước Ai Cập
+ Nhà nước cổ đại Ai cập được thành lập như thế nào Trang 54 Ngày soạn: Ngày dạy:
CHƯƠNG III: XÃ HỘI CỔ ĐẠI
BÀI 7. AI CẬP LƯỠNG HÀ CỔ ĐẠI (3 tiết) I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức
- Điều kiện tự nhiên của Ai Cập, Lưỡng Hà cổ đại.
- Quá trình thành lập nhà nước Ai Cập, Lưỡng Hà cổ đại.
- Những thành tựu văn hoá tiêu biểu của cư dân Ai Cập, Lưỡng Hà cổ đại. 2. Năng lực
- Phát triển năng lực nhận thức và tư duy lịch sử
+ Quan sát, khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu để nêu được tác động
của điều kiện tự nhiên đối với sự hình thành của nền văn minh Ai Cập, Lưỡng Hà cổ đại.
+ Trình bày được quá trình thành lập nhà nước của người Ai Cập, Lưỡng Hà
+ Nêu được những thành tựu chủ yếu về văn hoá ở Ai Cập, Lưỡng Hà
- Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
Vận dụng kiến thức, trình bày quan điểm cá nhân về một vấn đề; quan sát lớp học, kết hợp
với kiến thức toán học tính toán chiều cao của lớp học với chiều cao của kim tự tháp Keops
để hình dung ra sự kì vĩ, to lớn của kim tự tháp.
- Năng lực chung: tự chủ và tự học (Thích ứng với cuộc sống) qua việc HS biết liên hệ
thực tiễn về vai trò của nguồn nước, đất đai đối với sự phát triển của những cộng đồng dân cư và với cá nhân. 3. Phẩm chất
Trân trọng những cống hiến mang tính tiên phong của nhân loại và bảo vệ những giá trị
văn hoá của nhân loại.
II. CHUẨN BỊ THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU Trang 55 1. Giáo viên
- Giáo án soạn theo định hướng phát triển năng lực, phiếu học tập.
- Các hình ảnh, video có liên quan đến Ai Cập, Lưỡng Hà thời cổ đại.
- Máy tính, máy chiếu. 2. Học sinh
- Tìm hiểu vị trí, điều kiện tự nhiên, các thông tin về các thành tựu chủ yếu ở Ai Cập, Lưỡng Hà cổ đại.
3. Dự kiến tiết dạy:
Tiết 1 phần khởi động và mục I phần hình thành kiến thức
Tiết 2: Mục II phần hình thành kiến thức và bài tập 1,2 phần luyện tập
Tiết 3. Mục III phần hình thành kiến thức và Phần vận dụng
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
a) Mục tiêu: Tạo tâm thế để học sinh xác định được mục tiêu và nội dung về kiến thức, kĩ
năng trong bài học mới.
b) Nội dung: GV tổ chức HS quan sát tranh và nêu vấn đề
c) Sản phẩm: Nêu được sự phát triển của nền văn minh Ai cập, Lưỡng Hà cổ đại
d) Cách thức thực hiện:
Bước 1: Tổ chức cho HS quan sát bức tranh H1,2. Hỏi: Em có suy nghĩ gì khi quan sát 2 bức tranh nảy Bước 2: HS suy nghĩ
GV gợi ý: Sự xuất hiện chữ viết thể hiện điều gì?; Chữ viết được viết ở đâu…..
Bước 3: GV gọi HS phát biểu.
Bước 4: GV đánh giá, nhận xét chuyển ý: Người Ai cập, Lưỡng hà đã sáng tạo chữ viết
như thế nào, họ đã xây dựng nền văn minh trong điều kiện ra sao chúng ta cùng tìm hiểu bài 7
HOẠT ĐỘNG 2 KHÁM PHÁ KIẾN THỨC Trang 56
I. TẶNG PHẨM CỦA NHỮNG DÒNG SÔNG
a) Mục tiêu: Quan sát, khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu để nêu được
tác động của điều kiện tự nhiên đối với sự hình thành của nền văn minh Ai Cập, Lưỡng Hà cổ đại.
b) Nội dung: GV tổ chức cho HS quan sát lược đồ tranh ảnh thảo luận cặp đôi để trả lời các câu
c) Sản phẩm:Nêu được ý nghĩa sông Nin đối với đời sống của người Ai cập, Lưỡng Hà
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
GV tổ chức hoạt động cặp đôi
Quan sát vào lược đồ H 3 và tranh vẽ H4:
+ Chỉ trên lược đồ vị trí Ai cập,
Lưỡng Hà cổ đại? Nó thuộc quốc gia nào hiện nay?
+ Chỉ ra những điểm nổi bật về điều
kiện tự nhiên của hai quốc gia cổ đại Ai cập, Lưỡng Hà?
+ Với những điều kiện tự nhiên đó
hai quốc gia Ai Cập, Lưỡng Hà sẽ
phát triển những ngành kinh tế nào?
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
- Vị trí địa lý:
GV quan sát và hỗ trợ các em nếu cần + Ai cập là một thung lũng hẹp và nằm dọc lưu
bằng các câu hỏi gợi mở:
vực sông Nin, giáp Địa Trung Hải và Biển Đỏ
- Các quốc gia này được hình thành ở + Lưỡng Hà là vùng đất nằm trên lưu vực hai
những lưu vực sông nào?
con sông Ơ-phrát và Ti-grơ
- Những nguồn lợi mà những con - Điều kiện tự nhiên nổi bật của Ai Cập và
sông này mang lại là gì?
vùng Lưỡng Hà là nằm ở lưu vực các dòng sông
- Sống ở các lưu vực con sông các cư lớn (sông Nin, ơ-pho-rát và Ti-gơ-rơ).
dân có gặp khó khăn gì? Để khắc + Một là, bồi đắp phù sa (màu mỡ và đặc biệt là
phục khó khăn họ đã làm gì?
rất mềm, dễ canh tác, nên chỉ cần công cụ gỗ,
- Quan sát hình 4 Người Ai Cập cổ đá củng có thể trổng cấy được-> xuất hiện giàu
đại canh tác nông nghiệp (tranh vẽ), nghèo sớm);
cho biết điều gì vế sản xuất nông + Hai là, cung cấp nước tưới (rất dồi dào, nhưng
nghiệp của người Ai Cập cổ đại?
lại theo mùa lũ nên phải làm thuỷ lợi, kênh, Trang 57
(Người Ai Cập cổ đại đã biết làm mương tưới tiêu -> cần phải liên kết với nhau);
nông nghiệp từ rất sớm, biết dùng cày + Ba là, đường giao thương buôn bán (sông là
và sức kéo trâu bò để cày ruộng, gieo đường giao thông chính).
hạt cây trồng, giống cây chủ yếu là
chà là và ô lưu)
🡺 Thuận lợi cho phát triển kinh tế nông nghiệp,
Bước 3. HS báo cáo
thuỷ sản, giao lưu đi lại buôn bán, thúc đẩy văn
GV điều khiển các nhóm cử đại diện minh phát triển
trình bày, các nhóm khác nhận xét bổ
🡺 Quà tặng của những dòng sông sung theo kỹ thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét các trình bày,
hoạt động của các nhóm và chốt ý (kết luận)
II. HÀNH TRÌNH LẬP QUỐC CỦA NGƯỜI AI CẬP LƯỠNG HÀ
a) Mục tiêu:- HS trình bày được quá trình thành lập nhà nước Ai Cập và Lưỡng Hà
b) Nội dung: GV tổ chức cho HS quan sát sơ đồ đọc thông tin hoạt động cá nhân / cặp đôi
để trả lời phiếu học tập và các câu hỏi c) Sản phẩm:
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
+ Ở Ai Cập: Năm 3200 TCN,
nhà nước thống nhất hình Trang 58
Nhiệm vụ 1:GV tổ chức cho học sinh hoạt động cá nhân trả thành, trải qua các giai đoạn lời câu hỏi:
lớn: Tảo kì vương quốc, Cổ + Đọ
vương quốc, Trung vương
c nhanh nội dung chính và quan sát trục thời gian quốc, Tân vương quốc và Hậu
(tr.29) để lập hoàn thành phiếu học tập sau:
kì vương quốc. Đến giữa thế kỉ
ITCN bị La Mã xâm chiếm.
+ Ở khu vực Lưỡng Hà: Cũng
khoảng năm 3000 TCN, người
Xu-me đã xây dựng nền văn
minh đầu tiên ở đây. Sau người
Xu me là người Ác-cát, Át-xi-
Nhiệm vụ: (làm việc theo cặp)
ri, Ba-bi-lon,... thay nhau làm
- Em có nhận xét gì về quá trình thành lập nước Ai Cập và
chủ vùng đất này. Đến thế kỉ Lưỡng Hà?
III TCN thì trở thành một phần
- Vì sao nhà nước ở đây ra đời sớm hơn so với các khu vực
của đế chế Ba Tư rộng lớn.
khác trên thế giới?
- Lưỡng Hà và Ai Cập theo thể
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
chế nhà nước quân chủ chuyên
GV quan sát và hỗ trợ các nhóm nếu cần bằng các câu hỏi chế gợi mở
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình bày từng nội
dung, các nhóm khác nhận xét, bổ sung theo kỉ thuật 3-2-1
Bước 4: GV Nhận xét cách trình bày và góp ý của các
nhóm cuối cùng chốt ý (kết luận)
III. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HOÁ TIÊU BIỂU
a) Mục tiêu: HS nêu được những thành tựu chủ yếu về văn hoá ở Ai Cập, Lưỡng Hà và
trân trọng những cống hiến mang tính tiên phong của nhân loại và bảo vệ những giá trị văn hoá của nhân loại.
b) Nội dung: GV tổ chức cho HS quan sát lược đồ tranh ảnh trao đổi theo nhómđể trả lời các câu
c) Sản phẩm: vẽ được sơ đồ tư duy thể hiện những thành tựu và lý giải được thành tựu ấn tượng nhất Trang 59
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ
GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm thực hiện 2 nhiệm vụ Nhóm 1,2
Nhiệm vụ 1:Yêu cầu HS vẽ sơ đồ tư duy về những thành tựu của Ai Cập Hằng năm, nước sông Nile dâng cao Nhiệm vụ 2: khiến ranh giới giữa các thửa Trang 60
– Trong các thành tựu văn hoá của người Ai Cập, em có ấn tượng ruộng bị xoá nhoà,
với thành tựu nào nhất? Tại sao? nên mỗi khi nước
– Tại sao hình học lại phát triển ở Ai Cập cổ đại? rút, người Ai Cập Nhóm 3,4 cổ đại phải tiến
Nhiệm vụ 1:Yêu cầu HS vẽ sơ đồ tư duy về những thành tựu của hành đo đạc lại Lưỡng Hà diện tích. Vì vậy,
họ rất giỏi về hình học. Nhiệm vụ 2:.
– Quan sát hình 5, Bánh xe do người Lưỡng Hà phát minh ra hiện
nay được ứng dụng trong những lĩnh vực nào?
– Trong các thành tựu văn hoá của người Lưỡng Hà, em có ấn
tượng với thành tựu nào nhất? Tại sao?
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
GV quan sát và hỗ trợ các nhóm nếu cần bằng các định hướng gợi mở:
GV cần định hướng cho HS về cách giải thích hướng tới ý nghĩa
ứng dụng – thành tựu đó vẫn có những đóng góp cho hiện tại,
- ví dụ kim tự tháp và những tác phẩm nghệ thuật của Ai Cập
cổ đại là một nguồn thu lớn của Ai Cập ngày nay trong ngành du lịch,...
- Bánh xe do người Lưỡng Hà phát minh ra hiện nay được
ứng dụng trong những lĩnh (Làm bánh xe ô tô, xe máy,...)
- Tuy nhiên, vì câu hỏi là “thành tựu HS có ấn tượng”, một
câu hỏi mở với HS nên các em có thể chọn và giải thích theo
cách riêng, GV lưu ý cách giải thích hợp lí)
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình bày từng nội dung, các
nhóm khác nhận xét, bổ sung theo kỉ thuật 3-2-1 Trang 61
Bước 4: GV Nhận xét cách trình bày và góp ý của các nhóm cuối
cùng chốt ý (kết luận) - Tổ chức cho HS xem video: video
https://youtu.be/W3o6cijwX7U Kim tự tháp Ai Cập “ Đánh bại ”
Thời gian – tin tức VTV24
video https://youtu.be/mWHQp2lWoMg T
ái dựng vườn treo Babilon- tin tức VOA hoặc video
https://youtu.be/oOOZ_OeUwS8
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
a) Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh
hội ở hoạt động hình thành kiến thức về Ai cập, Lưỡng Hà cổ đại
b) Nội dung: GV hướng dẫn cho HS hoàn thành bài tập sgk
c) Sản phẩm: trả lời câu hỏi thể hiện đầy đủ nội dung bài học;
d) Tổ chức thực hiện:
1. Em hiểu thế nào về câu nói của sử gia Hy Lạp cổ đại Hê-rô-đốt (Herodotus): “Ai Cập là
quà tặng của sông Nin”?
2.. Dựa vào kiến thức đã học kết hợp với quan sát trục thời gian sau và trả lời các câu hỏi :
a. Nhà nước Ai cập và Lưỡng Hà cổ đại được hình thành và suy vong vào năm bao nhiêu
b. Trong hai nhà nước đó nhà nước nào hình thành và suy vong sớm hơn? Vì sao có sự khác biệt đó?
c. Theo em nhân tố nào quyết định sự suy vong của hai nhà nước Ai Cập, Lưỡng
Hà cổ đại (nền văn minh cũng xây dựng dựa trên những nỗi sợ hãi, tham lam của
các vua chúa, cá nhân ích kỷ; mâu thuẫn giữa các cấp trong xã hội) GV gọi ý cho học sinh:
1. Yêu cầu HS đọc đoạn trích sau để trả lời câu hỏi 1“Vinh danh thay người, sông Nin
(Nile) vĩ đại! Người đến từ đất và mang đến sự sống cho Ai Cập”. Đó là những dòng
thơ bắt đầu trong một bài thơ cổ ngợi ca dòng sông gắn với sự phát sinh và phát triển Trang 62
của nền văn minh Ai Cập. “Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin”. Không có sông Nin
sẽ không có Ai Cập như chúng ta được biết ngày nay.
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
a) Mục tiêu: Vận dụng được kiến thức thành tựu văn hóa Ai Cập, Lưỡng Hà cổ đại đánh
giá được giá trị đối với cuộc sống hiện tại
b) Nội dung: Học sinh phát biểu ý kiến về những giá trị mà nền văn hóa cổ đại Ai Cập,
Lưỡng Hà để lại đến ngày nay.
c) Sản phẩm: HS biết được cách tính và xác định được những thành tự có giá trị đối với
cuộc sống hiện tại
d) Cách thức thực hiện
1 . Giả sử lớp học của em có chiều cao 3m, em hãy cùng các bạn trong lớp tìm hiểu xem
chiều cao của kim tự tháp Kê-ốp gấp bao nhiêu lần chiều cao của lớp học?
2. Những thành tựu văn hóa Ai Cập , Lưỡng Hà cổ đại có giá trị như thế nào đối với cuộc sống hiện tại. Gợi ý trả lời:
Câu 1 HS thực hiện phép tính chia, 147/3 = 49 lần.
GV yêu cầu HS phát biểu cảm nghĩ về độ kì vĩ của kim tự tháp, sự tài ba của những con
người cổ đại khi xây dựng kim tự tháp trong thời kì công cụ thô sơ, không có máy móc.
Câu 2. Những sáng tạo của người Ai Cập , Lưỡng Hà có giá trị đến ngày nay trên các lĩnh
vực: Lịch, chữ viết, lịch sử, toán học, bánh xe, bản đồ …..Qua đó thấy được sức mạnh, trí tuệ của con người. BÀI TẬP VỀ NHÀ
Quan sát lược đồ Ai Cập cổ đại và Lưỡng Hà, thực hiện nhiệm vụ Trang 63
a. Điền từ/ cụm từ vào chỗ trống
(..) hoàn thành sơ đồ tư duy về
vị trí địa lý của Ai Cập và Lưỡng Hà
a. So sánh những điểm giống và khác nhau về điều kiện tự nhiên của Ai Cập và Lưỡng Hà
b. Hiện nay Lưỡng Hà cổ đại thuộc quốc gia nào ?
- Chuẩn bị bài ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI theo các câu hỏi sau Ngày soạn: Ngày dạy: Trang 64
BÀI 8. ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI (3 tiết) I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức:
- Vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Ấn Độ cổ đại.
- Xã hội Ấn Độ cổ đại.
- Những thành tựu văn hoá tiêu biểu. 2.Năng lực
- Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử: Biết khai thác và sử dụng được các thông tin có trong
tư liệu cấu thành nên nội dung bài học.
- Phát triển năng lực nhận thức và tư duy lịch sử
• Trình bày được ít nhất 3 đặc điểm về điều kiện tự nhiên và tác động của nó với lịch
sử Ấn Độ theo cách hiểu của em.
• Nêu được tên 4 đẳng cấp trong xã hội Ấn Độ và ra chỉ sự khác biệt giữa các đẳng cấp.
• Liệt kê những thành tựu chính của văn hoá Ấn Độ cổ đại.
- Phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
HS phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học qua việc hoàn thành hoạt động 3
trang 45 về việc liên hệ kiến thức đã học vào thực tế 3. Phẩm chất
Giáo dục sự tôn trọng những tín ngưỡng tôn giáo khác nhau khi nó trở thành niềm tin của
một cộng đồng. Trân trọng những di sản của nền văn minh Ấn Độ để lại cho nhân loại
II. CHUẨN BỊ THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên
- Lược đồ Ấn Độ cổ đại và bản đồ Châu Á ngày nay; phiếu học tập.
- Các hình ảnh, video có liên quan đến Ấn Độ thời cổ đại.
- Máy tính, máy chiếu. 2. Học sinh
- Tìm hiểu vị trí, điều kiện tự nhiên, các thông tin về các thành tựu chủ yếu ở Ấn Độ cổ đại.
3. Dự kiến tiết dạy:
Tiết 1: Hoạt động khởi động; Hoạt động hình thành kiến thức: Mục 1
Tiết 2: Hoạt động hình thành kiến thức: Mục 2; Hoạt động luyện tập câu 1,2,3
Tiết 3 Hoạt động hình thành kiến thức: Mục 3; Hoạt động luyện tập còn lại và vận dụng
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1 KHỞI ĐỘNG (5p) Trang 65
a) Mục tiêu: Thu hút sự chú ý và taoj hứng thú cho HS bước vào bài học mới; HS huy động
vốn kiến thức đã có để chuẩn bị tiếp nhận kiến thức mới và kỹ năng mới
b) Nội dung: Giáo viên sử dụng hình ảnh kết hợp phiếu KWLH giao nhiệm vụ cho HS -
Hình ảnh này gợi cho em biết đến quốc gia nào? (VIDEO, TRÒ CHƠI)
c) Sản phẩm: HS điền thông tin bản thân biết về đất nước, con người Ấn Độ, mong muốn
được biết thêm về nó.
d) Cách thức thực hiện:
Bước 1: GV giao nhiệm vụ và cho học sinh
+ Hình ảnh 4 bức tranh trên gợi cho em biết về đất nước/ quốc gia nào?
+ Hoàn thành mục K-W trong bảng KWLH sau :
Bước 2 GV phát phiếu bài tập (KWLH) về chủ đề yêu cầu HS điền vào cột K và W.
- HS: thực hiện yêu cầu. Trang 66
- GV yêu cầu HS lần lượt chia sẻ những được các em biết về đất nước, con người Ấn Độ
và mong muốn tìm hiểu thêm về nó, các ý kiến không được trùng nhau
Dựa trên cơ sở ý kiến chia sẻ của HS, GV dẫn dắt HS vào bài mới: Ấn Độ là một trong
những cái nôi của nền văn minh nhân loại, được ví là quê hương các tôn giáo. Nền văn
minh Ấn Độ ra đời từ khi nào? Dựa trên cơ sở nào? Đất nước và con người Ấn Độ thời cổ
đại ra sao? Họ đã đạt thành tựu gì về văn hoá vào thời kì cổ đại? Bài học hôm nay chúng ta
cùng nhau khám phá về đất nước huyền bí này nhé!
HOẠT ĐỘNG 2: KHẮM PHÁ KIẾN THỨC. (70P)
I. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN
a) Mục tiêu:- Quan sát, khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu để nêu được
những tác động của điều kiện tự nhiên với sự hình thành Ấn Độ cổ đại
b) Nội dung: GV tổ chức cho HS quan sát lược đồ tranh ảnh để trả lời các câu
c) Sản phẩm:Nêu được vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên đã hình thành nền văn minh Ấn Độ
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ
- Vị trí địa lý: Là bán đảo ở
Nam Á, có 3 mặt giáp biển,
nằm trên trục đường biển từ
Tây sang Đông. Phía Bắc
được bao bọc bởi dãy Hi- ma-lay-a- một vòng cung khổng lồ - Địa hình:
+ Ấn Độ có đồng bằng sông
Ấn, sông Hằng lớn vào loại
bậc nhất thế giới, được phù
sa màu mỡ của hai con sông lớn
+ Miền Trung và miền Nam
GV hướng dẫn HS quan sát lược đồ H2 và kết hợp đọc là cao nguyên Đê -can với
thông tin trong SGK thảo luận cặp đôi:
núi đá vôi hiểm trở đất khô
– Mô tả vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên của Ấn Độ cổ đại? cằn
Với điều kiện tự nhiên đó có ảnh hưởng như thế nào đến
+Vùng cực Nam và dọc ven
sự hình thành nền văn minh Ấn Độ?
biển là những đồng bằng
- Quan sát lược đồ Ân Độ ngày nay cho biết lãnh thổ Ấn hẹp
Độ cổ đại bao gồm những quốc gia nào hiện nay?
- Khí hậu: Lưu vực sông Ấn Trang 67
Bước 2. HS Nhận nhiệm vụ và triển khai hoạt động
có khí hậu khô nóng ít mưa.
GV quan sát và hỗ trợ các nhóm nếu cần bằng các định Ở lưu vực sông Hằng có gió hướng gợi mở:
mùa nên lượng mưa nhiều
- Xác định vị trí; + Địa hình + Khí hậu
=> Hai con sông mang đến
- Điều kiện tự nhiên của Ấn độ cổ đại có gì giống và khác nguồn nước, phù sa tạo
so với Ai cập và Lưỡng Hà (Giống: đều có những dòng thành những vùng đồng
sông lớn; Khác:Ấn Độ lớn, địa hình khí hậu khác nhau bằng màu mỡ để cư dân sản
mỗi miền, 3 mặt giáp biển)
xuất nông nghiệp và chăn
- Xác định trên lược đồ Ấn Độ cổ đại bao gồm những nuôi. Từ đó, nền văn minh
quốc gia nào ngày nay? (Ân Độ, Băng-la-đét, Nê-pan, được hình thành sớm ở bắc
Bu-tan, Pakistan, Áp-ga-ni-xtan.) Ấn Độ.
Bước 3. HS báo cáo
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình bày từng nội
dung, các nhóm khác nhận xét, bổ sung theo kỹ thuật 3- 2-1
Bước 4: GV Nhận xét cách trình bày và góp ý của các
nhóm cuối cùng chốt ý (kết luận)
II. CHẾ ĐỘ XÃ HỘI Ở ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI
a) Mục tiêu:- Hiểu được về sự phân chia xã hội theo đẳng cấp dựa trên sự khác biệt về tộc
người và màu da và đánh giá được đó là chế độ bất bình đẳng
b) Nội dung: GV tổ chức cho HS quan sát sơ đồ và đọc thông tin sgk để trả lời các câu
c) Sản phẩm: xác định được cơ sở phân chia đảng cấp và vị trí các đẳng cấp trong xã hội Ấn Độ cổ đại
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ -CNN 2500 năm – văn
Nhiệm vụ 1 Hoạt động cá nhân (4 phút)
minh sông Ấn do người bản
Hãy dựa vào sách giáo khoa để hoàn thiện sơ đồ chế độ địa Dravida da đen xây
đẳng cấp Vac-na và vẽ lại vào vở. Và nêu khái niệm dựng nên, họ trồng lúa mì,
“đẳng cấp” là gì”
lúa mạch, dệt vải, xây dựng
những thành thị dọc 2 bờ sông Ấn. - CNN 1500 năm – người
Aryan (da trắng) từ Trung
Á xâm nhập vào Ấn Độ,
dồn đuổi người bản địa và
biến họ thành đẳng cấp thứ Trang 68
4 trong hệ thống 4 đẳng
cấp, tạo lập nên văn minh
sông Hằng. Chế độ này gọi
là chế độ đẳng cấp Varna.
1) Đẳng cấp Brahman: giới
tăng lữ, chuyên tế lễ thần
linh, thống trị xã hội về tinh thần
2) Đẳng cấp Kasatoria: quý
Nhiệm vụ 2: GV sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn hướng tộc, võ sĩ -> cai trị dân,
dẫn HS tìm hiểu về chế độ đẳng cấp của xã hội Ấn Độ quản lý nhà nước, chinh cổ đại. chiến
+ Hoạt động cá nhân (4 phút): HS trả lời câu hỏi sau 3) Đẳng cấp Vaisya: nông (viết ra giấy note)
dân, thợ thủ công, thương
1. Nguồn gốc của sự phân biệt đẳng cấp do ai tạo ra?
nhân -> lao động sản xuất,
2. Đoạn tư liệu: Giết một con mèo….. (Trích, Điều XI –
nộp tô thuế, làm lao dịch
132, Luật Manu) cho biết điều gì về chế độ phân biệt
4) Đẳng cấp Sudra: phải đẳng cấp Vác-na?
làm mọi việc để kiếm sống,
3. Theo em, tại sao người dân chấp nhận và duy trì chế độ phục dịch cho 3 đẳng cấp
phân biệt chủng tộc này? trên
4. Tác động chế độ đẳng cấp đối với lịch sử Ấn Độ cổ Đẳng cấp dưới phải phục đại.
tùng đẳng cấp trên, việc tiếp
+ Hoạt động nhóm (4 phút): HS thống nhất ý kiến xúc giữa những người khác
chung sau hoạt động cá nhân.
đẳng cấp là ô uế, nghiêm
Bước 3. HS báo cáo
cấm kết hôn không cùng
- GV tổ chức HS báo cáo kết quả và nhận xét hoạt động đẳng cấp.
theo kĩ thuật 321 (3 – ưu điểm, 2 – hạn chế, 1 – góp ý).
Bước 4: GV Nhận xét phần trình bày và bổ sung của các
nhóm sau đó chốt ý (kết luận)
Sự phân chia xã hội theo đẳng cấp dựa trên sự khác biệt
về tộc người và màu da; đây là chế độ xã hội bất bình
đẳng, thể hiện phân biệt áp bức của người da trắng với
người da màu rất khắc nghiệt; cần lên án….
III. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HOÁ TIÊU BIỂU
a) Mục tiêu:- HS nêu được những thành tựu chủ yếu về văn hoá ở Ấn Độ và trân trọng
những cống hiến mang tính tiên phong của nhân loại và bảo vệ những giá trị văn hoá của nhân loại.
b) Nội dung: GV tổ chức cho HS quan sát lược đồ tranh ảnh để trả lời các câu Trang 69
c) Sản phẩm: vẽ được sơ đồ tư duy thể hiện những thành tựu và lý giải được thành tựu ấn tượng nhất
d. Tổ chức hoạt động
Hoạt động thầy - trò
Sản phẩm/Yêu cầu cần đạt
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ
- Những thành tựu về văn hoá
GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm thực hiện 2 nhiệm vụ
Nhiệm vụ 1:Yêu cầu HS vẽ sơ đồ tư duy
về những thành tựu văn hoá của Ấn Độ Nhiệm vụ 2:
- Phật giáo, chủ trương bình đẳng, ai cũng .
có thể theo Phật giáo không phân biệt giai
- Theo em, tôn giáo nào ở Ấn Độ quan tầng.
niệm mọi người đều bình đẳng? –
Với chủ trương bình đẳng, về sau, Phật
Em hãy cho một ví dụ về một phép toán giáo không còn được phát triển ở Ấn do hệ
có sử dụng thành tựu số 0 của Ấn Độ cổ đạ
thống đẳng cấp của Hindu giáo đã thâm i. Bước 3.
nhập sâu vào xã hội Ấn Độ. HS báo cáo
GV điều khiển các nhóm cử đại diện trình
bày từng nội dung, các nhóm khác nhận xét, bổ sung theo kỹ thuật 3-2-1 Bước 4:
GV Nhận xét cách trình bày và
góp ý của các nhóm cuối cùng chốt ý (kết luận)
GV có thể góp phần hình thành năng lực
chung Tự chủ và tự học cùng Giải quyết
vấn đề và sáng tạo qua việc mời nhiều HS
lên bảng viết phép toán (đảm bảo đủ cộng,
trừ, nhân, chia) có sử dụng số 0 để thấy
được sự đa dạng và tầm quan trọng của số Trang 70 0.
HOẠT ĐỘNG 3. LUYỆN TẬP (10P)
a) Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh
hội ở hoạt động hình thành kiến thức về Ấn Độ cổ đại
b) Nội dung: GV hướng dẫn cho HS hoạt động cá nhân hoàn thành bài tập sgk
c) Sản phẩm: trả lời câu hỏi thể hiện đầy đủ nội dung bài học;
d) Tổ chức thực hiện:
Gv hướng dẫn HS hoàn thành bài tập 1,2
1. Tại sao cư dân Ấn Độ cổ đại sinh sống nhiều ở vùng Bắc Ấn?
2. Điều kiện tự nhiên của Ấn Độ cổ đại có điểm gì giống và khác so với Ai câp, Lưỡng hà Cổ đại
3. Sự phân hoá trong xã hội Ấn Độ cổ đại biểu hiện như thế nào?
4. Thành tựu văn hoá của người Ấn Độ cổ đại vẫn được sử dụng hoặc được bảo tồn đến ngày nay? Gợi ý trả lời:
Câu 1: Miền Bắc Ấn, nơi có hai con sông lớn – sông Ấn và sông Hằng thuận tiện cho cư
dân sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt sông Hằng có đất đai màu mỡ, mưa nhiều và không có sa mạc.
Câu 2. Điều kiện tự nhiên của Ấn Độ cổ đại có điểm gì giống và khác so với Ai Cập và Lưỡng Hà?
* Giống nhau: Ấn Độ, Ai Cập và Lưỡng Hà cả 3 đều nằm ở lưu vực các con sông lớn,
nhiều phù sa, khí hậu thuận lợi cho phát triển nông nghiệp
* Khác nhau: ở vị trí địa lí: Lưỡng Hà:
● Nằm trên lưu vực hai con sông Ơ-phơ-rat (Euphrates) và Ti-go-rơ. ● Là vùng bình nguyên Ai Cập:
● Nằm ở phía đông bắc châu Phi, dọc hai bên bờ sông Nin
● Phía bắc vùng hạ Ai Cập, nơi sông Nin đổ ra Địa Trung hải
● Phía nam là vùng Thượng Ai Cập với nhiều núi, đồi cát
● Phía tây và đông giáp sa mạc Ấn Độ:
● Ba mặt giáp biển, nằm trên trục đường biển từ tây sang đông
● Phía bắc được bao bọc bởi dãy núi Hi-ma-lay-a
● Dãy Vin-di-a vùng Trung Ấn chia đia hình Ấn Độ thành hai khu vực: Bắc Ấn và Nam Ấn Trang 71
Câu 3 Trước hết, GV nên giải thích cho HS khái niệm: phân hoá trong xã hội là gì? Từ đó
các em có thể trả lời như sau:
Sự phân hoá trong xã hội Ấn Độ cổ đại thể hiện rõ nhất là việc phân chia xã hội thành các
đẳng cấp khác nhau theo thứ tự từ cao nhất đến thấp nhất. Chế độ đó được bảo vệ bởi tôn
giáo và những những điều luật khắt khe.
+ Người khác đẳng cấp không được kết hôn với nhau
+ Những người thuộc đẳng cấp dưới phải phục tùng người thuộc đẳng cấp trên.
Câu 4 Thành tựu văn hoá của người Ấn Độ cổ đại vẫn được sử dụng hoặc được bảo tồn đến ngày nay:
Văn học: Hai tác phẩm văn học nổi bật nhất thời cổ đại là Ma-ha-bha-ra-ta và Ra-ma-ya-
na, có ảnh hưởng to lớn tới sự phát triển của văn học Ấn Độ và Đông Nam Á ở các giai đoạn sau này.
Lịch: Người Ấn Độ cổ đại đã biết làm lịch.
Toán học: Họ cũng là chủ nhân của 10 chữ số mà ngày nay được dùng rộng rãi trên thế
giới, đặc biệt là chữ số 0. Người Ả Rập đã học tập chữ số Ấn Độ rồi truyền sang châu Âu.
Tôn giáo: đạo Bà La Môn, đạo Hindu (Ấn Độ giáo). Khoảng thế kỉ VI TCN, Phật giáo
Kiến trúc: Công trình kiến trúc tiêu biểu của Ấn Độ cổ đại là cột đá A-sô-ca và đại bảo tháp Sanchi.
HOẠT ĐỘNG 4 VẬN DỤNG. (5p)
a) Mục tiêu: HS phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học qua việc hoàn
thành hoạt động 3 trang 45 về việc liên hệ kiến thức đã học vào thực tế
b) Nội dung: GV hướng dẫn cho HS tìm kiếm thông tin trên internet
c) Sản phẩm: bài viết về một chủ đề liên quan đến thành tựu văn hoá Ấn Độ;
d) Tổ chức thực hiện:
Viết đoạn văn ngắn mô tả một thành tựu văn hoá của Ấn Độ cổ đại có ảnh hưởng đến văn hoá Việt Nam. Gợi ý trả lời:
Từ những hiểu biết về những thành tựu văn hoá Ấn Độ, HS viết một đoạn văn ngắn mô tả
một thành tựu ảnh hưởng đến Việt Nam. Các em có thể chọn lĩnh vực tín ngưỡng (Đạo
Phật), kiến trúc (các đền tháp Chăm ở miền Trung Việt Nam)
Một trong những thành tựu văn hóa của Ấn Độ ảnh hưởng đến văn hóa Việt Nam chính là
Phật giáo. Phật giáo răn dạy chúng ta về luật nhân quả, về cách sống sao tốt, khuyên răn
con người ta không làm việc xấu và chủ chương tất cả mọi người sống đều bình đẳng.
Chính vì những nét đẹp trong văn hóa Phật giáo Ấn Độ mà Phật giáo được lưu hành rộng
rãi trải qua hàng ngàn năm ở nước ta. Hiện nay có những di tích cho thấy rõ ràng nhất về
sự tồn tại của Ấn Độ giáo là thánh địa Mỹ Sơn của quốc gia Champa cổ, một công trình
kiến trúc vĩ đại còn tồn tại đến ngày nay Trang 72
ÔN TẬP CUỐI KỲ I MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
+ Lịch sử là gì, cách tính thời gian trong lịch sử + Xã hội nguyên thuỷ
+ Ai cập, Lưỡng Hà,và Ấn Độ cổ đại 2. Về năng lực Trang 73
+ Trình bày sự xuất hiện của con người trên Trái Đất; Các giai đoạn phát triển của thời
nguyên thuỷ thông qua lao động sản xuất; Lý giải nguyên nhân tan rã của xã hội nguyên thuỷ
+ Trình bày được tác động điều kiện tự nhiên đã hình thành nên các quốc gia cổ đại;
Những thành tựu văn hoá lớn thời cổ đại.
- Bồi dưỡng kỹ năng bước đầu so sánh, khái quát và đánh giá các sự kiện Lịch sử
- Định hướng phát triển năng lực:
+ Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề.
+Năng lực chuyên biệt: So sánh, khái quát và đánh giá các sự kiện Lịch sử
- Rèn luyện kĩ năng nêu , trình bày và đánh giá vấn đề 3. Về phẩm chất:
- Giáo dục lòng tự hào ngưỡng mộ sự sáng tạo của con người ở thời đại cổ đại
II. CHUẨN BỊ THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên
- các phiếu bài tập
- Máy tính, máy chiếu. 2. Học sinh
Hệ thống câu hỏi
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1 KHỞI ĐỘNG (5p)
a) Mục tiêu: Tạo tâm thế để học sinh xác định được mục tiêu và nội dung về kiến thức, kĩ
năng trong trong tiết ôn tập
b) Nội dung: GV tổ chức cho HS xem video để nêu vấn đề cho HS tìm hiểu trong tiết học
c) Sản phẩm: Hs lắng nghe và suy nghĩ và trả lời
d) Cách thức thực hiện:
Hình thức tổ chức: Hỏi đáp
1 Lịch sử là gì? Vì sao phải học lịch sử? Qua thời gian một học kỳ em biết gì về bộ môn
lịch sử mà em đang học?
HOẠT ĐỘNG 2 ÔN TẬP KIẾN THỨC
GV tổ chức cho HS ôn tập các nội dung chính sau:
Nội dung 1: Tư liệu lịch sử
- GV hướng dẫn học sinh hoàn thành phiếu học tập 1
- Hãy phân loại các tư liệu sau thành 3 nhóm: tư liệu hiện vật, tư liệu thành văn, tư liệu
truyền miệng Trang 74
- Số 1 – tư liệu hiện vật
- Số 2 – tư liệu thành văn
- Số 3 – tư liệu truyền miệng -
Nội dung 2: Xã hội nguyên thuỷ
1 Nguồn gốc loài người
- GV tổ chức cho HS hoàn thành sơ đồ sau
Em hãy vẽ sơ đồ sự xuất hiện của loài người
2. Tổ chức xã hội của người tối cổ và người tinh khôn
Em hãy hoàn thiện sơ đồ sau: Trang 75 Gợi ý sản phẩm
3, Đời sống vật chất Hoàn thành bài tập sau: Người tối cổ Người tinh khôn Đời sống vật chất Đời sống tinh thần Gợi ý sản phẩm Người tối cổ Người tinh khôn Đời sống
Biết ghè đẽo đá làm công cụ lao
Biết mài đá làm công cụ lao động, chế vật chất
động, tạo ra lửa, săn bắt và hái
tạo cung tên, làm đồ gốm, dệt vải,
lượm tìm thức ăn, sống trong
trồng trọt, chăn nuôi, dựng lều bằng hang động
cành cây, xương thú…để ở Trang 76 Đời sống
Làm đồ trang sức như vòng đeo
Làm đồ trang sức (vòng tay…), làm tinh thần
tay bằng vỏ ốc hay răng thú,…
tượng bằng đá, vẽ tranh trên đá, làm Vẽ tranh trên vách đá
ống sáo…đã có tục chôn người chết.
Nội dung 2: Các quốc gia cổ đại:
Câu 1:Lập bảng thống kê Ai Cập Lưỡng Hà Ấn độ Vị trí Điều kiện tự nhiên Hoạt động kinh tế Tổ chức nhà nước + Thời gian thành lập
+Người đứng đầu nhà nước Gợi ý sản phẩm Ai Cập Lưỡng Hà Ấn độ Vị trí vùng đất thuộc Nằm ở khu vực
Nằm ở Nam Á, 3 mặt giáp biển Đông Bắc châu Phi Trung Đông
- Nền văn minh Độ được hình - Nền văn minh Ai -Hình thành trên lưu
thành trên lưu vực Sông Ấn và Cập được hình vực sông Tigrơ và S Hằng
thành trên sông Nile Ơphrat Điều
Phía Bắc là đồng Bao bọc xung quanh Miền Bắc có những dãy núi cao
kiện tự bằng châu thổ sông Lưỡng Hà là các sa bao bọc, đồng bằng sông Ấn nhiên Nile (Hạ Ai Cập), mạc
chịu tác động của sa mạc nên ít phía Nam
là Vùng đất giữa hai mưa, đồng bằng sông Hằng
Thượng Ai Cập con sông Ti-gơ-rơ và mưa nhiều, trù phú, sản xuất
(vùng đất dài hẹp, Ơ-phơ-rát khá bằng nông nghiệp.
chủ yếu là cồn cát). phẳng và màu mỡ.
Miền Trung và miền Nam với Nước sông Nin
cao nguyên Đê can với rừng
hàng năm dâng tràn Điều kiện tự nhiên rậm và núi đá, chăn nuôi gia
2 bờ để lại lớp phù thuận lợi cho trồng súc.
sa màu mỡ, thuận trọt, giao thông và Miền cực Nam và dọc theo 2 bờ
lợi canh tác nông buôn bán
biển là những đồng bằng nhỏ nghiệp. hẹp Hoạt Sản xuất nông Điều kiện tự nhiên
Điều kiện tự nhiên thuận lợi cho động nghiệp, thủ công thuận lợi cho trồng
trồng trọt, giao thông và buôn Trang 77
kinh tế nghiệp (gốm, dệt trọt, giao thông và bán
vải), thương nghiệp buôn bán buôn bán giữa Thượng và Hạ Ai Cập .
=> Cuộc sống ngày
càng ổn định, no đủ, của cải dư thừa Tổ + 3200 TCN 3000 TCN 2500 TCN chức Pha-ra-ông En-xi nhà nước
Hãy dựa vào tư liệu trong sách giáo khoa và hoàn thành bảng thống kê các thành tựu văn hóa
tiêu biểu củaAi cập, Lưỡng Hà , Ấn Độ cổ đại? Thành tựu nào vẫn đang được sử dụng ngày nay Lĩnh vực Thành tựu
Có ý nghĩa như thế nào Đánh giá tầm
với cuộc sống này nay? quan trọng của nó Chữ viết và văn học Trang 78 Toán học Luật pháp Kiến trúc và điêu khắc
Về nhà ôn tập tiết sau kiểm tra học kỳ
KIỂM TRA CUỐI KỲ I I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
+ Đời sống vật chất và tinh thần của xã hội nguyên thuỷ
+ Điều kiện tự nhiên, quá trình thành lập nhà nước, thành tựu văn hoá của các quốc gia cổ đại Trang 79 2. Năng lực
- Nêu được cuộc sống của người tối cổ và tinh khôn
- Nêu được tên các con sông gắn với tên các quốc gia cổ đại
- Nêu tên các công trình kiến trúc nổi tiếng
-Trình bày được phát minh quan trọng thúc đẩy cuộc sống của người tối cổ
- Giải thích sự thay đổi của người nguyên thuỷ khi xuất hiện kim loại
- Liên hệ những thành tựu thời cổ đại đang được ứng dụng ngày này 3. Phẩm chất
Giáo dục học sinh tính tự học, tự rèn, tính trung thực và tự giác trong kiểm tra.
II. Hình thức kiểm tra: Tự luận: 50% Trắc nghiệm 50%
III.Khung ma trận kiểm tra: Mức độ Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng Chủ đề 40% 30% 20% cao 10% TN TL TN TL TN TL TN TL
Xã hội nguyên - Nêu được cuộc Trình bày được - Giải thích thủy
sống của người tối phát minh quan sự thay đổi cổ và tinh khôn trọng thúc đẩy của người
cuộc sống của nguyên thuỷ người tối cổ khi xuất hiện kim loại Số câu 4 1 1 Số điểm 2 0,5 2 Xã hội cổ đại
- Nêu được tên các Trình bày được Liên hệ những
con sông gắn với những thành tựu thành tựu thời
tên các quốc gia cổ chủ yếu của các cổ đại đang đại quốc gia cổ đại được ứng - Nêu tên các công dụng ngày trình kiến trúc nổi này tiếng Số câu 2 1 1 1 1 Số điểm 2 0,5 2 2 1 Tổng Số câu 6 2 1 1 1 Tổng Số điểm 4 1 2 2 1 IV. ĐỀ RA
TRẮC NGHIỆM. (5 điểm) Em hãy chọn ý đúng các câu sau đây:
Câu 1. Người tối cổ kiếm sống bằng gì?
A. Chăn nuôi, hái lượm. B. Săn bắt, chăn nuôi,
C. Săn bắt, hái lượm. D. Chăn nuôi, trồng trọt.
Câu 2 Người tinh khôn xuất hiện cách ngày nay khoảng bao nhiêu năm? Trang 80
A. 3 - 4 triệu năm. B. 4000 ngàn năm.
C. 4 triệu năm. D. 4 vạn năm.
Câu 3 Thời gian nào con người phát hiện ra kim loại?
A. Khoảng 4000 năm TCN. B. 4 vạn năm TCN.
C. 1 vạn năm TCN. D. Khoảng 3500 năm TCN.
Câu 4. Do đâu mà có sản phẩm dư thừa?
A. Do lao động. B. Do có công cụ kim loại
C. Do chiếm đoạt. D. Do khai hoang.
Câu 5 Phát minh quan trọng nhất, giúp cải thiện cuộc sống của Người tối cổ là
A. Biết chế tác công cụ lao động. B. Biết cách tạo ra lửa.
C. Biết chế tác đồ gốm. D. Biết trồng trọt và chăn nuôi.
Câu 6. Kim Tự Tháp là công trình kiến trúc nổi tiếng của quốc gia nào
A, Ấn Độ. B. Ai Cập. C. Lưỡng Hà. D. Trung Quốc
Câu 7. Tại sao các quốc gia cổ đại sớm hình thành và phát triển ở lưu vực các sông lớn?
A. Đây vốn là địa bàn sinh sống của người nguyên thủy.
B. Điều kiện tự nhiên ở đây thuận lợi, đất đai màu mỡ, dễ canh tác, tạo điều kiện cho sản xuất phát triển.
C. Cư dân ở đây sớm phát hiện ra công cụ bằng kim loại.
D. Cư dân ở đây có trình độ văn minh cao hơn.
Câu 8. (1.5 điểm) Hãy nối tên sông với tên quốc gia cổ đại cho phù hợp Tên sông Tên quốc gia cổ đại Nối 1.Sông Nin a. Ấn Độ 1 nối với…….. 2. Sông Ấn, Sông Hằng b. Lưỡng Hà 2 nối với…..
3. Sông Ti-gơ-rơ, sông Ơ-phơ-rát c.Ai Cập 3 nối với……. TỰ LUẬN
Câu 1. (2 điểm)Theo em việc xuất hiện công cụ kim loại làm cho đời sống kinh tế và xã
hội người nguyên thuỷ thay đổi như thế nào?
Câu 2 (2 điểm) Em hãy trình bày thành tựu văn hoá quan trọng của người Ai cập. và Lưỡng Hà cổ đại?
Câu 3 (1 điểm) hãy nêu 2 vật dụng hay lĩnh vực mà ngày nay chúng ta đang thừa hưởng
từ các phát minh của người Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại? V. ĐÁP ÁN
Trắc nghiệm: mỗi câu đúng 0,5 điểm Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 Trang 81 Đáp án C D D B B B B 1.-C; 2.-A; 3- B Tự luận
Câu Nội dung Điểm 1
Việc xuất hiện công cụ kim loại làm cho đời sống kinh tế và xã hội
người nguyên thuỷ thay đổi:
Đời sống kinh tế: Việc sử dụng các công cụ bằng kim loại đã giúp cho 1
người nguyên thuỷ sản xuất ra nhiều sản phẩm, không những đủ ăn
mà còn dư thừa. (Họ đã biết dùng cây gỗ có lắp lưỡi bằng đồng để cày
ruộng, trồng lúa, dùng lưỡi hái để gặt.)
Đời sống xã hội: Cuộc sống của người nguyên thủy ngày càng ổn 1
định. Họ định cư lâu dài ven các con sông lớn như sông Hồng, sông
Mã, sông Thu Bồn, sông Đồng Nai,... Ở đây đã hình thành những khu
vực dân cư đồng đúc, chuẩn bị cho sự xuất hiện các quốc gia cố đầu
tiên trên đất nước Việt Nam 2
Thành tựu văn hoá quan trọng của người Ai cập. và Lưỡng Hà cổ đại
Chữ viết: chữ tượng hình của Ai Cập, chữ hình nêm của Lưỡng Hà 0,5
Toán học: hệ đếm thập phân, chữ sổ 1 đến 9 của Ai Cập, hệ đếm 60 0,5
của Lưỡng Hà,...),
Thiên văn học: Làm lịch 0,25 Y học: Xác ướp 0,25
Kiến trúc: Kim tự tháp, vườn treo Babylon với kỉ thuật xây dựng chế 0,5
tác đá tinh xảo 3
Ngày nay chúng ta đang thừa hưởng từ các phát minh của người Ai
Cập và Lưỡng Hà cổ đại
Học sinh lựa chọn2 trong các thành tựu sau:
- Hệ đếm 60 và 1 giờ có 60 phút. 1
- Toán học: 4 phép tính cộng trừ nhân chia, biết phân số, luỹ
thừa, căn số bậc hai và căn số bậc 3. - Lịch 12 tháng: - Bánh xe và xe kéo: - Thuyền buồm: - Lưỡi cày: - Bản đồ:
Dặn dò: Chuẩn bị bài Trung Quốc Trang 82 Trang 83