334 trang 47 lượt tải

Giáo án Lịch sử 8 (cả năm) | Kết nối tri thức

Kế hoạch bài dạy Lịch sử - Địa lí lớp 8 sách Kết nối tri thức được biên soạn bám sát nội dung chương trình sách giáo khoa lớp 8. Hy vọng sẽ giúp thầy cô có thêm ý tưởng để thiết kế bài giảng hay hơn phục vụ cho công tác giảng dạy của mình. Mời bạn đọc đón xem!

Chủ đề: Giáo án Lịch Sử 8 54 tài liệu

Môn: Lịch Sử 8 356 tài liệu

Sách: Kết nối tri thức

Tác giả:

M. Hậu

1 năm trước

Danh sách Quiz

Tuần 1 Ngày soạn:

Tiết 1-2 Ngày dạy:

CHƯƠNG I.

CHÂU ÂU VÀ BẮC MỸ TỪ NỬA SAU THẾ KỶ XVI ĐẾN THẾ KỶ XVIII

Bài 1. Cách mạng tư sản Anh và Chiến tranh giành độc lập

của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

+ Địa điểm diễn ra cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa

Anh ở Bắc Mỹ.

+ Những nét chung về nguyên nhân kết quả ý nghĩa tính chất của cách mạng tư sản Anh

và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.

+ Đặc điểm chính của cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc

địa Anh ở Bắc Mĩ.

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử:

+ Xác định được địa điểm diễn ra cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập

của 13 thuộc địa anh ở Bắc Mỹ.

+ Trình bày được những nét chung về nguyên nhân kết quả ý nghĩa tính chất của cách

mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa anh ở Bắc Mỹ.

+ Nêu được đặc điểm chính của cách mạng tư sản Anh, của chiến tranh giành độc lập của

13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

- Nhận thức và tư duy lịch sử:

+ Đánh giá vai trò của Crôm-en với cách mạng TS Anh, phân tích những ý nghĩa của CM

tư sản Anh. Đánh giá vai trò của Oa-sinh-tơn với cách mạng 13 bang thuộc địa Anh,

phân tích những ý nghĩa của CM.

+ Nhận xét chế độ quân chủ lập hiến, nhận xét CM tư sản Anh; chế độ quân chủ cộng

hòa, nhận xét cách mạng 13 thuộc địa.

+ Từ những ý nghĩa của CM tư sản Anh, học sinh biết liên hệ ngày nay, bản chất của chế

độ tư sản.

3. Phẩm chất

+ Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.

+ Trách nhiệm: HS có trách nhiệm trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng

làm việc nhóm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Hình Ô. Crôm-oen và G. Oa-sinh-tơn.

- Lược đồ nơi diễn ra các cuộc cách mạng tư sản từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII.

- Sơ đồ diễn biến chính của cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13

thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

- Hình ảnh và trích đoạn Tuyên ngôn độc lập của Hợp chúng quốc Mĩ.

2. Học sinh

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó

là tìm hiểu về các cuộc cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc

địa Anh ở Bắc Mĩ. Sau đó đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho

học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV giới thiệu về 5 hình thái kinh tế xã hội của loài người và các giai đoạn

lịch sử của loài người. Giới thiệu sơ lược về giai đoạn Lịch sử cận đại sẽ được tìm hiểu ở

lớp 8. Giới thiệu về 2 nhân vật Ô. Crôm-oen và G. Oa-sinh-tơn.

c. Sản phẩm: Một số hiểu biết của HS về Ô. Crôm-oen và G. Oa-sinh-tơn.

d. Tổ chức thực hiện:

GV chiếu và giới thiệu về 5 hình thái kinh tế xã hội của loài người và các giai đoạn lịch

sử của loài người. Giới thiệu sơ lược về giai đoạn Lịch sử cận đại sẽ được tìm hiểu ở lớp

8. GV chiếu hình ảnh Quốc kì của hai quốc gia Anh, Mĩ và hai nhân vật

Ô. Crôm-oen và G. Oa-sinh-tơn.

? Theo em hình ảnh hai lá quốc kì trên là của quốc gia nào? Xác định vị trí của hai quốc

gia đó trên bản đồ thế giới.

? Em biết gì về hai nhân vật lịch sử ở các hình trên? Hãy chia sẻ hiểu biết của em về

những sự kiện lịch sử liên quan đến các nhân vật đó?

Từ câu trả lời của HS, GV vào bài mới: Cuối thời trung đại, trong xã hội Tây Âu có

những chuyển biến về kinh tế xã hội, nền sản xuất TBCN hình thành và phát triển trong

lòng chế độ phong kiến đang suy tàn. Giai cấp tư sản xuất hiện và ngày càng mâu thuẫn

với quý tộc phong kiến, sự phát triển của các mâu thuẫn đó làm bùng nổ các cuộc CMTS,

trong đó cách mạng tư sản Anh(dưới sự lãnh đạo của Crôm-oen) và chiến tranh giành

độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ(dưới sự lãnh đạo của G. Oa-sinh-tơn) là những

cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới. Vậy nguyên nhân, Kết quả, tính chất, đặc

điểm chính của các cuộc CM tư sản này ra sao? Bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời

những câu hỏi trên.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

a. Mục tiêu: Tìm hiểu về cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13

thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

b. Nội dung: Nguyên nhân, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm chính của cách mạng tư sản

Anh và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

1. Cách mạng tư sản Anh

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1: Cách mạng tư sản Anh

* Mục tiêu: Nguyên nhân, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm

chính của cách mạng tư sản Anh

* Tổ chức thực hiện:

1. Cách mạng tư sản

Anh

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 1 và trả lời và thực hiện nhiệm vụ:

1. Nguyên nhân bùng nổ cách mạng Anh

? Nêu biểu hiện về sự phát triển kinh tế của nước Anh đầu

thế kỉ XVII?

GV tổ chức trò chơi: Ai là ai? Quý tộc mới – Bạn là ai để tổ

chức HS tìm hiểu về sự ra đời của tầng lớp quý tộc mới ở

nước Anh.

2. Diễn biến, kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm chính

của cách mạng tư sản Anh.

GV tổ chức HS tìm hiểu nội dung bài học theo kĩ thuật

5W1H. HS làm việc nhóm theo bàn, hoàn thành phiếu học

tập.

GV yêu cầu HS xác định trên lược đồ địa điểm diễn ra cách

mạng Anh. GV hướng dẫn HS lập niên biểu các sự kiện cơ

bản trong cuộc CMTS Anh.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học

sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi thực khi thực

hiện nhiệm vụ học tập.

1. Nguyên nhân bùng nổ cách mạng Anh?

- Kinh tế: Đầu thế kỉ XVII, Anh có nền kinh tế phát triển

nhất châu Âu đặc biệt là ngành len dạ.

* Nguyên nhân:

- Kinh tế: Đầu thế kỉ

XVII, Anh có nền kinh tế

phát triển nhất châu Âu

đặc biệt là ngành len dạ.

- Xã hội:

+ Xuất hiện tầng lớp quý

tộc mới.

+ Phân hóa thành 2 phe

đối lập: Một bên là vua

và các thế lực phong

kiến; một bên là tư sản,

quý tộc mới, nông dân,

bình dân thành thị.

=> Sự thay đổi về kinh tế

và những mâu thuẫn gay

gắt trong xã hội là

nguyên nhân bùng nổ

cách mạng tư sản Anh.

* Diễn biến:

* Kết quả, ý nghĩa, tính

chất

- Kết quả và ý nghĩa:

- Xã hội:

+ Xuất hiện tầng lớp quý tộc mới.

+ Phân hóa thành 2 phe đối lập: Một bên là vua và các thế

lực phong kiến; một bên là tư sản, quý tộc mới, nông dân,

bình dân thành thị.

=> Sự thay đổi về kinh tế và những mâu thuẫn gay gắt

trong xã hội là nguyên nhân bùng nổ cách mạng tư sản

Anh.

2. Xác định trên lược đồ địa điểm diễn ra cách mạng Anh.

GV chiếu lược đồ. HS lên bảng xác định trên lược đồ

GV hướng dẫn HS lập niên biểu diễn biến của cách mạng:

? Nêu đặc điểm chính của cách mạng Anh.

Cách mạng tư sản Anh do giai cấp quý tộc mới và tư sản

lãnh đạo, diễn ra dưới hình thức một cuộc nội chiến, thiết

lập chế độ quân chủ lập hiến.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực

hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến

thức đã hình thành cho học sinh. GV nhấn mạnh một số nội

dung để khắc sâu kiến thức: hiện tượng “cừu ăn thịt người”,

chế độ quân chủ lập hiến...

+ Lật đổ chế độ quân chủ

chuyên chế, mở đường

cho chủ nghĩa tư bản

phát triển ở Anh.

+ Ảnh hưởng và tác động

rất lớn đến Châu Âu

- Tính chất: Là cuộc cách

mạng tư sản không triệt

để.

* Đặc điểm chính: Cách

mạng tư sản Anh do giai

cấp quý tộc mới và tư

sản lãnh đạo, diễn ra

dưới hình thức một cuộc

nội chiến, thiết lập chế

độ quân chủ lập hiến.

2. Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2: Tìm hiểu Chiến tranh giành độc

lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

*Mục tiêu: Nguyên nhân, ý nghĩa, tính chất và

đặc điểm chính của chiến tranh giành độc lập của

13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 2 và trả lời các câu hỏi theo cấu trúc:

1. Nguyên nhân bùng nổ cuộc chiến tranh giành

độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

2. Xác định trên lược đồ địa điểm diễn ra chiến

tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc

Mĩ.

3. Trình bày kết quả, ý nghĩa, tính chất của chiến

tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc

Mĩ.

4. Nêu đặc điểm chính của chiến tranh giành độc

lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn)

khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Nguyên nhân bùng nổ cuộc chiến tranh giành

độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

+ Đầu thế kỷ XVIII thực dân Anh đã thành lập 13

thuộc địa ở Bắc Mỹ.

+ Sự phát triển kinh tế theo con đường tư bản chủ

nghĩa ở 13 thuộc địa đã làm sâu sắc hơn mẫu

thuận giữa các thuộc địa với chính quốc. Các tầng

lớp nhân dân thuộc địa bao gồm tư sản, chủ nô,

công nhân, nô lệ đều đấu tranh chống ách thống

trị của thực dân Anh đòi giải phóng tự do phát

2. Chiến tranh giành độc lập

của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

* Nguyên nhân

+ Đầu thế kỷ XVIII thực dân Anh

đã thành lập 13 thuộc địa ở Bắc

Mỹ.

+ Sự phát triển kinh tế theo con

đường tư bản chủ nghĩa ở 13

thuộc địa đã làm sâu sắc hơn mẫu

thuẫn giữa các thuộc địa với chính

quốc => Các tầng lớp nhân dân

thuộc địa bao gồm tư sản, chủ nô,

công nhân, nô lệ đều đấu tranh

chống ách thống trị của thực dân

Anh đòi giải phóng tự do phát

triển kinh tế và văn hóa...

b. Kết quả, ý nghĩa

+ Lật đổ ách thống trị của thực

dân Anh, đưa đến sự thành lập

Hợp chúng quốc Mỹ và mở đường

cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát

triển....

c. Tính chất: Chiến tranh giành

độc lập của 13 thuộc địa anh ở

Bắc Mỹ mang tính chất là một

cuộc cách mạng tư sản có ảnh

hưởng đến phong chào đấu tranh

dành độc lập vào buổi tiệc kỷ

XVIII đầu thế kỷ XIX.

d. Đặc điểm chung: Do tầng lớp

triển kinh tế và văn hóa.

2. Xác định trên lược đồ địa điểm diễn ra chiến

tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc

Mĩ.

HS lên bảng xác định trên lược đồ

3. Trình bày kết quả, ý nghĩa, tính chất của chiến

tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc

Mĩ.

+ Lật đổ ách thống trị của thực dân Anh, đưa đến

sự thành lập Hợp chúng quốc Mỹ và mở đường

cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển.

+ Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa anh

ở Bắc Mỹ mang tính chất là một cuộc cách mạng

tư sản có ảnh hưởng đến phong chào đấu tranh

dành độc lập vào buổi tiệc kỷ XVIII đầu thế kỷ

XIX.

4. Đặc điểm chung của chiến tranh giành độc lập

của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ là do tầng lớp chủ

nô và tư sản lãnh đạo diễn ra dưới hình thức cuộc

chiến tranh giải phóng, thiết lập chế độ Cộng hòa

tổng thống.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Một số nội dung GV nhấn mạnh trong bài:

1. Sau khi Cô-lôm-bô tìm ra châu Mĩ, nhiều nước

châu Âu lần lượt chiếm và chia nhau châu lục mới

chủ nô và tư sản lãnh đạo diễn ra

dưới hình thức cuộc chiến tranh

giải phóng, thiết lập chế độ Cộng

hòa tổng thống.

này làm thuộc địa. Thực dân Anh bắt đầu xâm

lược từ đầu thế kỉ XVII đến đầu thế kỉ XVIII thì

chúng chính thức thiết lập 13 thuộc địa ở Bắc Mĩ.

+ 13 thuộc địa nằm ven bờ Đại Tây Dương, có

tiềm năng thiên nhiên dồi dào( đất đai màu mỡ,

khoáng sản phong phú ..)Do vùng đất ở Bắc Mĩ bị

Anh chiếm làm thiết lập 13 thuộc địa (vùng đất

này gần biển vì vậy thuận lợi cho việc buôn bán,

đi lại và khai thác nguyên liệu, khoáng sản…)

điều này đã tác đến môi trường rất nhiều, dễ gây ô

nhiễm. Vì thế trong thời bình khi khai thác

khoáng sản hay nguyên vật liệu chúng ta cần chú

ý đến môi trường sống.

2. GV cung cấp: Nhiệm vụ hàng đầu của Bắc Mĩ

là cung cấp nguyên liệu, lương thực cho nước

Anh. Chính phủ Anh tìm mọi cách ngăn cẳn sự

phát triển kinh tế của Bắc Mĩ. Muốn các thuộc địa

chỉ là thị trường tiêu thụ hàng hoá của Anh. Nhiều

đạo luật được ban hành như: Luật hàng hải

1651(vận chuyển hàng hoá từ Bắc Mĩ sang Anh

và ngược lại phải do tàu Anh) ; Luật đường 1764

(cấm buôn bán đường, rượu của thuộc địa Bắc Mĩ

với các nước khác)…nhằm cấm sự phát triển kinh

tế ở Bắc Mĩ. 13 bang không có luật pháp riêng

phải tuân theo luật pháp của Anh. Người nô lệ và

người da đỏ đều không có quyền công dân, quyền

tự do dân chủ bị hạn chế.

3. Giới thiệu đôi nét về tiểu sử của Gioóc-giơ Oa-

sinh tơn: Ông (1732-1799) là 1 chủ nô giàu ở

bang Viếc-gi-ni-a. Năm 16 ông đã trở thành kỹ sư

đồng thời nhận danh hiệu sĩ quan quân đội (thiếu

tá), có tài quân sự và tổ chức, được củ làm tổng

chỉ huy, có lòng dũng cảm, có uy tín trong quần

chúng nhân dân.

4. Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, là một quốc gia cộng

hòa lập hiến liên bang thuộc châu Mỹ. Quốc gia

này nằm tại Tây Bán cầu. Hiện đã mở rộng trên

năm mươi bang lớn nhỏ và 1 đặc khu liên bang,

thủ đô là Washington, D.C., thành phố lớn nhất là

New York.

Theo hiến pháp, Mĩ là một nước cộng hoà liên

bang, chính quyền TW được tăng cường nhưng

các bang được quyền tự trị rộng rãi. Tổng thống

nắm quyền hành pháp , Quốc hội gồm 2 viện:

Thượng viện và hạ viện nắm quyền lập pháp,

quyền dân chủ bị hạn chế.

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về cuộc cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành

độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi: Đoán ý đồng đội. HS được chia làm 2

đội chơi, mỗi đội cử 2 người chơi đứng quay lưng vào nhau, 1 người nhìn đáp án và gợi

ý, người còn lại trả lời. Mỗi gói có 5 dữ kiện, người chơi có 90 giây để vừa hỏi vừa trả

lời.

Từ gợi ý không được là từ tiếng anh, tiếng lóng, không trùng với đáp án. Nếu phạm quy

sẽ không tính điểm

Đội chơi nào trả lời đúng nhiều hơn sẽ giành phần thắng.

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dung:

1. So sánh điểm khác nhau giữa cách mạng tư sản Anh và cuộc Chiến tranh giành độc lập

của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ?

2. Tìm hiểu thêm và cho biết câu nào trong bản tuyên ngôn độc lập của hợp chủng quốc

Mỹ được chủ tịch Hồ Chí Minh trích dẫn cho bản tuyên ngôn độc lập của nước Việt Nam

Dân chủ Cộng hòa (2/9/ 1945).

3. Tìm hiểu thông tin từ sách báo internet và cho biết một mặt sau của đồng 2 đô la Mỹ in

hình ảnh của sự kiện nào trong chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa anh ở Bắc Mỹ

ý nghĩa của điều này là gì?

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở BT

* Hướng dân học bài

- Học bài, trả lời câu hỏi ở phần vận dụng

- Soạn bài 2. Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII

+ Tình hình nước Pháp trước cách mạng (Kinh tế, chính trị, xã hội)

+ Cách mạng đã bùng nổ như thế nào?( Nguyên nhân, kết quả, ý nghĩa, đặc điểm chính

của cách mạng Pháp)

Ngày soạn:

Ngày dạy:

BÀI 2. CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP CUỐI THẾ KỈ XVIII (2 TIẾT)

I. Mục tiêu: Sau khi học song bài này, giúp học sinh

1. Về kiến thức

- Trình bày được những nét chung về nguyên nhân, kết quả của cách mạng tư sản Pháp.

- Trình bày được tính chất và ý nghĩa của Cách mạng tư sản Pháp

- Xác định được trên bản đồ thế giới địa điểm diễn ra cuộc cách mạng tư sản Pháp

- Nêu được một số đặc điểm chính của cuộc cách mạng tư sản Pháp.

2. Về năng lực

- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề.

- Năng lực đặc thù:

+ Năng lực tìm hiểu lịch sử: Biết khai thác, sử dụng thông tin của một số tư liệu lịch sử

trong bài học dưới sự hướng dẫn của giáo viên.

+ Năng lực nhận thức và tư duy lịch sử: Quan sát lược đồ, sơ đồ để xác định được địa

điểm diễn ra cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII, nêu được một số sự kiện chính

của cuộc cách mạng tư sản đó.

+ Năng lực vận dụng kiến thức lịch sử vào thực tiễn: Biết tìm kiếm, sưu tầm các tư liệu

có liên quan bài học để thực hiện các hoạt động hình thành kiến thức mới, luyện tập, vận

dụng và liên hệ thực tế.

3. Về phẩm chất

- Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.

- Trách nhiệm: HS có trách nhiệm trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng

làm việc nhóm.

- Bồi dưỡng nhận thức đúng về vai trò của quần chúng nhân dân trong cách mạng tư sản

Pháp, về mặt tiến bộ của chủ nghĩa tư bản, xong đây vẫn là chế độ bóc lột thay thế cho

chế độ phong kiến.

- Bồi dưỡng lòng nhân ái, sự tự tin và sáng tạo, niềm tin vào con đường đi lên chủ nghĩa

xã hội ở nước ta hiện nay.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Kế hoạch dạy học, phiếu học tập cho học sinh

- Tranh, ảnh, tư liệu lịch sử liên quan đến cuộc cách mạng.

- Lược đồ, trục thời gian về diễn biến chính cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII.

- Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Học sinh

- SGK, tranh, ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu

của giáo viên.

III. Tiến trình dạy học

1. Khởi động

a) Mục tiêu: Kích thích sự hứng thú, tìm tòi của học sinh đối với bài học mới.

b) Nội dung: HS quan sát hình ảnh để trả lời câu hỏi

c) Sản phẩm: câu trả lời của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1. chuyển giao nhiệm vụ

- GV chiếu hình ảnh nhà ngục Ba-xti và quốc kì của nước Pháp

? Những hình ảnh trên gợi cho em những thông tin gì

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát lắng nghe câu hỏi và suy nghĩ tìm câu trả lời

Bước 3. Báo cáo kết quả

- HS trả lời câu hỏi

- HS khác nhận xét, bổ sung

Bước 4. Đánh giá kết quả

- GV nhận xét câu trả lời của học sinh, đưa ra kết luận và dẫn dắt vào bài học.

2. Hình thành kiến thức

a) Mục tiêu: HS trình bày được những nét chung về nguyên nhân, kết quả của cách

mạng tư sản Pháp; trình bày được tính chất và ý nghĩa của Cách mạng tư sản Pháp; xác

định được trên bản đồ thế giới địa điểm diễn ra cuộc cách mạng tư sản Pháp; nêu được

một số đặc điểm chính của cuộc cách mạng tư sản Pháp.

b) Nội dung: HS tìm hiểu sgk, tư liệu (tranh ảnh, sơ đồ,…) để thực hiện nhiệm vụ học

tập

c) Sản phẩm: câu trả lời của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự

kiến

Hoạt động 1: Tìm hiểu về tình hình nước Pháp trước cách mạng

* Mục tiêu: HS trình bày được những nét chung về nguyên nhân

của cách mạng tư sản Pháp; xác định được trên bản đồ thế giới địa

điểm diễn ra cuộc cách mạng tư sản Pháp.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. chuyển giao nhiệm vụ

HS tìm hiểu phần 1 SGK và trả lời các câu hỏi sau

1. Trình bày tình hình kinh tế, chính trị, xã hội và tư tưởng ở nước

Pháp trước cách mạng?

2. Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội ở nước Pháp có điểm gì giống

và khác nước Anh trước cách mạng?

3. Quan sát hình 2.1, bức tranh cho em biết điều gì về tình cảnh

người nông dân Pháp trước cách mạng?

4. Hãy nêu nguyên nhân sâu xa, nguyên nhân trực tiếp dẫn tới sự

bùng nổ cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII?

5. Xác định trên lược đồ thế giới địa điểm diễn ra cách mạng tư sản

Pháp cuối thế kỉ XVIII?

6. Quan sát hình 2.2 và hình 2.3 trình bày những nét chính về cách

mạng tư sản Pháp?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

1. Tình hình nước

Pháp trước cách

mạng

- GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi

thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

- HS khác nhận xét, đánh giá kết quả của bạn.

1. Trình bày tình hình kinh tế, chính trị, xã hội và tư tưởng ở nước

Pháp trước cách mạng?

- HS: đọc SGK từ “về kinh tế ….chế độ cộng hòa”

2. Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội ở nước Pháp có điểm gì giống

và khác nước Anh trước cách mạng?

+ Giống: đều tồn tại chế độ quân chủ chuyên chế, xảy ra mâu thuẫn

giữa yêu cầu phát triển kinh tế TBCN với quan hệ sản xuất phong

kiến lỗi thời, mâu thuẫn gay gắt giữa các tầng lớp trong xã hội.

+ Khác: trước cách mạng Pháp vẫn là nước nông nghiệp lạc hậu,

còn Anh là nước có nền công nghiệp khá phát triển. Ở Pháp xuất

hiện trào lưu Triết học Ánh sáng dọn đường cho cách mạng bùng

nổ.

3. Quan sát hình 2.1, bức tranh cho em biết điều gì về tình cảnh

người nông dân Pháp trước cách mạng?

- HS: hình ảnh người nông dân già, ốm yếu phải cõng trên lưng 2

người đàn ông to béo tượng trưng cho 2 đẳng cấp Tăng lữ và Quý

tộc nên lưng của họ phải còng xuống. Từ đó có thể hiểu nông dân

phải nộp đủ loại tô thuế cho Tăng lữ và Quý tộc. Tay người nông

dân cầm chiếc quốc mòn vẹt là biểu hiện cho công cụ canh tác thô

sơ, lạc hậu của người nông dân nên năng xuất lao động thấp, cũng

như nền kinh tế nông nghiệp Pháp. Dưới chân người nông dân là

những con chim, chuột phá hoại mùa màng. Nên đời sống của

- Nguyên nhân sâu

xa: do mâu thuẫn

giữa sự phát triển

kinh tế TBCN với

những cản trở, kìm

hãm của chế độ

phong kiến; mâu

thuẫn giữa đẳng

cấp thứ 3 đứng

đầu là giai cấp tư

sản, được sự ủng

hộ của nông dân,

người nông dân vô cùng cực khổ…

4. Hãy nêu nguyên nhân sâu xa, nguyên nhân trực tiếp dẫn tới sự

bùng nổ cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII?

- Nguyên nhân sâu xa: do mâu thuẫn giữa sự phát triển kinh tế

TBCN với những cản trở, kìm hãm của chế độ phong kiến; mâu

thuẫn giữa đẳng cấp thứ 3 đứng đầu là giai cấp tư sản, được sự ủng

hộ của nông dân, bình dân thành thị với đẳng cấp Tăng lữ và Quý

tộc.

- Nguyên nhân trực tiếp: do nhà nước vay của tư sản không thể trả

được nên nhà vua tăng thuế, đời sống của nhân dân càng cơ cực thôi

thúc học nổi dậy đấu tranh chống chế độ phong kiến

5. Xác định trên lược đồ thế giới địa điểm diễn ra cách mạng tư sản

Pháp cuối thế kỉ XVIII?

- HS: chỉ trên lược đồ

- HS khác nhận xét

6. Quan sát hình 2.2 và hình 2.3 trình bày những nét chính về cách

mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII?

bình dân thành thị

với đẳng cấp Tăng

lữ và Quý tộc.

- Nguyên nhân

trực tiếp: do nhà

nước vay của tư

sản không thể trả

được nên nhà vua

tăng thuế, đời sống

của nhân dân càng

cơ cực thôi thúc

học nổi dậy đấu

tranh chống chế độ

phong kiến

- HS: đọc sơ đồ tiến trình cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV bổ sung, phân tích, nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện

nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình

thành cho học sinh.

- GV mở rộng: ngày 14/7 mở đầu cách mạng tư sản Pháp được chọn

là ngày Quốc khánh của nước Pháp. Quốc kỳ của nước Pháp xuất

hiện lần đầu tiên trong Cuộc cách mạng nước Pháp năm 1789 ở

cuộc bạo động phá ngục Bastille (nơi thể hiện sức mạnh quyền lực

của chế độ phong kiến, nơi giam giữ nhiều người thuộc đẳng cấp

thứ 3) tại thủ đô Paris. Vào thời điểm này, quân lính đã dùng trang

phục quân đội với chiếc mũ 3 màu lam – trắng – đỏ vô cùng nổi bật,

lá cờ được thiết kế từ 3 màu chủ đạo này. Lá cờ với 3 màu: màu

xanh là ý nghĩa của hòa bình, tự do và niềm hy vọng vào một tương

lai tươi sáng hơn, màu trắng là biểu thị cho sự trong sáng, công lý

và công bằng, màu đỏ là máu của những người dân đã anh dũng

đứng lên dành lấy độc lập, tự do và bình đẳng cho đất nước. (Có ý

nghĩa là Tự do- bình đẳng-bác ái).

Quốc kỳ của nước Pháp

Hoạt động 2: Tìm hiểu về tình hình nước Pháp trước cách mạng

* Mục tiêu: HS trình bày được kết quả, ý nghĩa và tính chất của

Cách mạng tư sản Pháp. Nêu được một số đặc điểm chính của cuộc

cách mạng tư sản Pháp.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. chuyển giao nhiệm vụ

- HS tìm hiểu phần 2 SGK làm việc cá nhân và trả lời các câu hỏi

1. Hãy nêu kết quả của cách mạng tư sản Pháp?

2. Hãy cho biết ý nghĩa, tính chất, đặc điểm chính của cách mạng tư

sản Pháp?

3. Trình bày những hiểu biết của em về Tuyên ngôn Nhân quyền và

Dân quyền của nước Pháp?

- HS làm việc nhóm trả lời câu hỏi sau

4. Vì sao nói: cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là cuộc cách

mạng tư sản triệt để nhất?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi

thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

- HS khác nhận xét, đánh giá kết quả của bạn.

1. Hãy nêu kết quả của cách mạng tư sản Pháp?

- HS: Lật đổ chế độ phong kiến, thành lập chế độ cộng hòa, đưa giai

cấp tư sản lên nắm quyền, xóa bỏ trở ngại trên con đường phát triển

của CNTB.

2. Hãy cho biết ý nghĩa, tính chất, đặc điểm chính của cách mạng tư

sản Pháp?

- HS: Ý nghĩa “cách mạng …rộng rãi”

- HS: Tính chất “đây là…phong kiến”

- HS: Đặc điểm “cách mạng tư sản Pháp … Tổ quốc”

3. Trình bày những hiểu biết của em về Tuyên ngôn Nhân quyền và

Dân quyền của nước Pháp?

- HS: đọc phần “Em có biết?”

4. Vì sao nói: cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là cuộc cách

mạng tư sản triệt để nhất?

- Đại diện các nhóm lên trình bày kết quả thảo luận

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung

Do những kết quả mà cách mạng tư sản Pháp đạt được: “lật đổ chế

độ phong kiến…CNTB”, những kết quả đạt được lớn hơn so với

cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa

Anh ở Bắc Mĩ, đặc biệt đã giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông

dân, góp phần thúc đẩy cuộc đấu tranh cho mục tiêu dân tộc, dân

chủ trên thế giới.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV bổ sung, phân tích, nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện

nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình

thành cho học sinh.

2. Kết quả, ý

nghĩa, tính chất

và đặc điểm

chính của cách

mạng tư sản

Pháp.

* Kết quả: Lật đổ

chế độ phong kiến,

thành lập chế độ

cộng hòa, đưa giai

cấp tư sản lên nắm

quyền, xóa bỏ trở

ngại trên con

đường phát triển

của CNTB.

* Ý nghĩa: - Là sự

kiện lịch sử trọng

đại, có ý nghĩa to

lớn không chỉ với

nước Pháp mà còn

ảnh hưởng sâu sắc

đến nhiều nước

trên thế giới.

- Để lại nhiều bài

học kinh nghiệm

cho phong trào

cách mạng các

nước.

- Tư tưởng tự do,

bình đẳng, bác ái

được truyền bá

rộng rãi.

* Tính chất: là

cuộc cách mạng

dân chủ tư sản

điển hình, đã thiết

lập chế độ cộng

hòa cùng các

quyền tự do dân

chủ, giải quyết vấn

đề ruộng đất cho

nông dân, xóa bỏ

chế độ đẳng cấp

và quan hệ sản

xuất phong kiến.

* Đặc điểm: diễn

ra dưới hình thức

cuộc đấu tranh giai

cấp quyết liệt do

giai cấp tư sản

lãnh đạo, lật đổ

chế độ quân chủ

chuyên chế và bảo

vệ Tổ quốc.

3. Luyện tập

a) Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở để vận dụng kiến thức đã học hoàn thành các bài tập.

b) Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân hoặc theo

nhóm trả lời các câu hỏi trắc nghiệm và bài tập.

c) Sản phẩm: câu trả lời của học sinh và sản phẩm làm việc nhóm thuyết trình trên giấy

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1. chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS trả lời các câu trắc nghiệm sau:

1. Cách mạng tư sản Pháp diễn ra vào thời gian nào?

A. thế kỉ XVII B. đầu thế kỉ XVIII

C. cuối thế kỉ XVIII D. thế kỉ XIX

2. Đặc điểm chính của Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là

A. do nhà vua lãnh đạo. B. do giai cấp tư sản lãnh đạo.

C. do chủ nô và tư sản lãnh đạo. D. do quý tộc mới và tư sản lãnh đạo.

3. Điểm khác về kết quả của Cách mạng tư sản Pháp với Cách mạng tư sản Anh là

A. thành lập chế độ cộng hòa. B. thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.

C. thiết lập chế độ quân chủ. D. thiết lập chế độ dân chủ, chủ nô.

4. Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là cuộc cách mạng tư sản điển hình vì

A. đưa giai cấp tư sản lên nắm quyền, xóa bỏ trở ngại trên con đường phát triển của chủ

nghĩa tư bản.

B. lật đổ chế độ phong kiến, thành lập chế độ cộng hòa, đưa giai cấp tư sản lên nắm

quyền.

C. do giai cấp tư sản lãnh đạo, lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế và bảo vệ Tổ quốc.

D. thiết lập chế độ cộng hòa cùng các quyền tự do, dân chủ, giải quyết vấn đề ruộng đất

cho nông dân, xóa bỏ chế độ đẳng cấp và quan hệ sản xuất phong kiến.

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm làm bài tập 1 và 2 - SGK trên giấy A1

1. Lập bảng so sánh điểm giống và khác nhau của Cách mạng tư sản Anh, Chiến tranh

giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ, Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII

về: nguyên nhân, kết quả, tính chất, ý nghĩa, đặc điểm chính.

2. Có ý kiến cho rằng: Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc đại cách

mạng. Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc nhóm hoàn thành nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ các nhóm làm việc, khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi

thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- Gv gọi đại diện 2 nhóm trình bày kết quả thảo luận trên giấy A1

- 2 nhóm khác nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm bạn theo kĩ thuật 3 – 2 – 1(3 lời

khen, 2 góp ý và 1 câu hỏi).

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV bổ sung, phân tích, nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học

sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

1. Lập bảng so sánh điểm giống và khác nhau của Cách mạng tư sản Anh, Chiến tranh

giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ, Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII

về: nguyên nhân, kết quả, tính chất, ý nghĩa, đặc điểm chính.

Trả lời:

* Điểm giống nhau:

- Nguyên nhân sâu xa: những chuyển biến trong đời sống kinh tế, chính trị, xã hội…

- Ý nghĩa: xóa bỏ những rào cản, mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản

- Tính chất: cách mạng tư sản

* Điểm khác biệt:

2. Có ý kiến cho rằng: Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc đại cách

mạng. Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?

Trả lời:

Đồng ý với ý kiến cho rằng: cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc đại

cách mạng. Vì:

- Cách mạng tư sản Pháp đã giải quyết triệt để những nhiệm vụ dân tộc và dân chủ đặt ra

cho nước Pháp vào cuối thế kỉ XVIII, cụ thể là:

+ Nhiệm vụ dân tộc: Thống nhất lãnh thổ, hình thành thị trường dân tộc thống nhất, qua

đó để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tư bản chủ nghĩa; đấu tranh chống ngoại xâm và

nội phản, bảo vệ độc lập dân tộc và chính quyền cách mạng.

+ Nhiệm vụ dân chủ: xóa bỏ chế độ phong kiến chuyên chế, xác lập nền dân chủ tư sản;

xóa bỏ chế độ đẳng cấp, ban hành các quyền tự do, bình đẳng; đảm bảo quyền tư hữu về

ruộng đất cho nông dân.

- Thắng lợi của Cách mạng tư sản Pháp không chỉ đưa đến những thay đổi sâu rộng trong

phạm vi nước Pháp mà còn để lại dấu ấn sâu sắc trong tiến trình lịch sử châu Âu (nói

riêng) và nhân loại (nói chung). Ví dụ như:

+ Những tư tưởng tiến bộ trong trào lưu Triết học Ánh sáng ở Pháp đã được đón nhận

nồng nhiệt ở nhiều nơi trên thế giới, làm cho thế kỉ XVIII đi vào lịch sử với tên gọi “thế

kỉ Ánh sáng”.

+ Cổ vũ phong trào đấu tranh chống phong kiến ở các nước châu Âu; để lại nhiều bài học

kinh nghiệm cho phong trào cách mạng ở các nước,…

BẢNG KIỂM ĐÁNH GIÁ CHÉO CÁC NHÓM

Nhóm đánh giá:……………….

Nhóm được đánh giá:……………….

Tiêu chí

Có

Không

1. Báo cáo sản phẩm diễn đạt trôi chảy, phát

âm rõ ràng, phong thái tự tin, thuyết phục.



2. Nhóm hoàn thành sản phẩm sớm hơn thời

gian quy định.



3. Nhóm hoàn thành đúng thời gian quy

định.



4. Có đủ các nội dung theo yêu cầu của câu

hỏi.



5. Trình bày sản phẩm nhóm đúng yêu cầu.



6. Trả lời các câu hỏi chất vấn của nhóm bạn

và GV tốt.



4. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp hs vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn

b. Nội dung: Từ thực tiễn bài học kết hợp tìm hiểu thông tin từ sách, báo, Internet để

hoàn thành bài tập vận dụng.

c. Sản phẩm: bài thuyết trình của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1. chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân

1. Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, em hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5

- 7 dòng) giới thiệu về sự liên quan của Quốc kì, Quốc ca nước Pháp hiện nay với Cách

mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII và ý nghĩa của điều này.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân hoàn thành nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ học sinh làm việc thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- Gv gọi đại diện 2 học sinh lên thuyết trình bài viết

- GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá bài thuyết trình của bạn.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV bổ sung, nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh với phần gợi ý sau:

+ Lá cờ có ba màu đỏ, trắng và xanh dương xuất hiện trong cách mạng Pháp trở thành

quốc kì của nước Cộng hòa Pháp (từ năm 1946). Trong đó: Màu xanh dương tượng trưng

cho: hòa bình, sự tự do và hy vọng. Màu trắng tượng trưng cho: sự trong sáng, công lý,

công bằng. Màu đỏ tượng trưng cho: máu của những người đã ngã xuống để bảo vệ Tổ

quốc, cũng đồng thời là biểu trưng cho sự bác ái, yêu thương con người.

+ Bài ca Mác-xây-e xuất hiện trong cách mạng Pháp cũng trở thành Quốc ca của nước

Cộng hòa Pháp (từ năm 1879)

Ngày soạn: ………………………

Ngày dạy:……………………

Tiết 5,6 – Bài 3:

CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP

(NỬA SAU THẾ KỈ XVIII – GIỮA THẾ KỈ XIX)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức:

- Trình bày được những thành tựu tiêu biểu của Cách mạng công nghiệp

- Nêu được những tác động quan trọng của cách mạng công nghiệp đối với sản xuất

và đời sống xã hội.

2. Về năng lực:

- Biết khai thác nội dung và sử dụng kênh hình trong sách giáo khoa, tìm hiểu thêm

từ internet, sách, báo về những phát minh khoa học kĩ thuật cũng như những tác động của

nó đối với cuộc sống hiện nay.

- Biết phân tích sự kiện để rút ra kết luận, nhận định, liên hệ thực tế.

3. Về phẩm chất:

- Giáo dục học sinh yêu lao động, say mê với phát minh khoa học kĩ thuật.

- Khâm phục, biết ơn đối với những nhà khoa học và những phát minh về khoa học

kĩ thuật của họ.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

- Giáo án biên soạn theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực cho HS.

- Một số video, tranh ảnh liên quan đến nội dung bài học:

+ Video cách mạng công nghiệp

+ Tranh ảnh các thành tựu của cách mạng công nghiệp

- Máy chiếu, máy tính

- Giấy A1 hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm.

- Phiếu học tập.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động 1: KHỞI ĐỘNG

a) Mục tiêu:

- Tạo sự tò mò, ham học hỏi và lòng khao khát muốn tìm hiểu những điều ở hoạt động

hình thành kiến thức mới của bài học; tạo không khí hứng khởi để HS bắt đầu một tiết

học mới.

b) Nội dung

- GV chiếu cho hs quan sát 1 số kênh hình về thành tựu kĩ thuật trong bài học và trả lời câu hỏi:

? Đây là thành tựu ở những lĩnh vực nào? Em biết gì về những thành tựu này? Những

thành tựu này có còn được ứng dụng trong cuộc sống hiện nay không?

c) Sản phẩm

- Câu trả lời của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:

- GV chiếu cho hs xem các hình ảnh

- HS hoạt động cá nhân, trả lời các câu hỏi:

? Đây là thành tựu ở những lĩnh vực nào?

- Đây là các thành tựu trong lĩnh vực kĩ thuật trong cuộc cách mạng công nghiệp nửa

sau thế kỉ XVIII – giữa thế kỉ XIX.

? Em biết gì về những thành tựu này?

Hs nêu những hiểu biết của bản thân về các thành tựu trên:

Máy kéo sợi Gien ni: Vào những năm 1750, các xưởng dệt may không thể đáp ứng

được thị trường. Lúc này, người ta vẫn còn sử dụng xe quay sợi với một cọc suốt. Vì thế

mà mỗi công nhân chỉ làm được một cuộn chỉ mỗi ngày. Đến năm 1765, máy kéo sợi

Gien-ni được tạo ra. Máy có cấu tạo như cỗ quay bình thường nhưng lại có khoảng 16 –

18 cọc suốt và chỉ cần 1 công nhân vận hành. Vì lượng cọc nhiều hơn, máy có thể tạo

nhiều sợi vải hơn, năng suất làm việc cũng tăng lên gấp 8 lần. Phát minh này đã mang lại

rất nhiều lợi ích cho ngành dệt nước Anh thời ấy. James Hargreaves được ghi nhận

là người đã sáng tạo ra máy kéo sợi Gien-ni vào năm 1764.

Đoàn tàu hỏa đầu tiên chạy trên đường sắt nối hai thành phố Man-che-xto và

Li-vơ-pun:

- Năm 1814, Xti-phen-xơn chế tạo đầu máy xe lửa chạy bằng hơi nước.

- Năm 1825, Anh khánh thành đoạn đường sắt đầu tiên nối liền Man-che-xtơ với Li-vơ-

pun.

- Đến năm 1850, Anh có khoảng 10,000km đường sắt.

Tàu thủy đầu tiên do Robe Phon-ton chế tạo: Trong năm 1807, Robert Fulton đã

chế tạo thành công một tàu thủy chạy chở khách chạy bằng hơi nước và sử dụng nó để

thực hiện một chuyến hành trình từ New York đến Albany, bang New York. Đây là một

bước nhảy vọt quan trọng trong sự phát triển của tàu thuỷ cũng như cách vận chuyển

hàng hóa và con người trên sông. Phát mình về tàu thuỷ của Robert Fulton đã giúp cho

việc vận chuyển trở nên nhanh chóng hơn và tiết kiệm hơn so với các phương tiện trước

đó.

? Những thành tựu này có còn được ứng dụng trong cuộc sống hiện nay không?

H. Các thành tựu trên hiện nay vẫn còn được ứng dụng trong cuộc sống nhưng đã được

cải tiến, hiện đại hơn rất nhiều.

G. Dẫn vào bài: Cuộc cách mạng TS Anh vào giữa thế kỉ XVII đã gạt bỏ những trở ngại

về chính trị, xã hội của CĐPK, tạo điều kiện để giai cấp TS Anh tiến hành cuộc cách

mạng trong sản xuất. C. Mác đã từng khẳng định: Năng suất lao động là cái đảm bảo cho

sự thắng lợi của trật tự xã hội này đối với một trật tự xã hội khác. Cách mạng công

nghiệp diễn ra vào nửa sau thế kỷ 18 đến giữa thế kỷ 19 có ý nghĩa quyết định đến thắng

lợi của chủ nghĩa tư bản đối với chế độ phong kiến. Vậy cuộc cách mạng công nghiệp đạt

được những thành tựu nổi bật nào và tác động ra sao đến quá trình sản xuất và đời sống

xã hội? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay.

Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Cách mạng công nghiệp ở Anh.

a) Mục tiêu: Trình bày được những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở

Anh.

b) Nội dung:

- HS đọc thông tin trong SGK trang 15 - 16, xem video và 1 số hình ảnh do GV trình

chiếu, hs hoạt động nhóm trả lời các câu hỏi về các thành tựu của cuộc cách mạng công

nghiệp ở Anh.

c) Sản phẩm:

- Câu trả lời của học sinh.

d) Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- HS đọc thông tin trong SGK trang 15-16, xem

video và hình ảnh 3.1, 3.2, 3.3, hoạt động cá

nhân và trả lời câu hỏi:

? Cuộc CMCN diễn ra ở Anh trong điều kin

như thế nào?

1. Cách mạng công nghiệp ở

Anh.

? Trình bày những thành tựu tiêu biểu của

CMCN Anh. Theo em thành tựu nào là tiêu

biểu nhất? vì sao?

? Những thành tựu trên có ý nghĩa như thế nào

đối với nước Anh?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS đọc SGK, quan sát hình ảnh,

chiếu video

HS đọc SGK, quan sát kênh hình, xem video và

làm việc cá nhân để hoàn thành nhiệm vụ.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu cá nhân học sinh trả lời câu hỏi

HS trả lời câu hỏi, những HS còn lại theo dõi,

nhận xét và bổ sung cho bạn

? Cuộc CMCN diễn ra ở Anh trong điều kin

như thế nào?

GV: Bổ sung: Cách mạng đã thành công ở Anh

vào thế kỉ XVII và đưa nước này phát triển đi lên

chủ nghĩa tư bản; giai cấp tư sản cầm quyền cần

phát triển sản xuất nên phải sử dụng máy móc.

Máy móc đã được sử dụng trong sản xuất thời

trung đại, song còn thô sơ (như cần trục nhỏ,

- Giữa thế kỉ XVIII, CMCN diễn

ra đầu tiên ở Anh do nơi đây hội

tụ đủ những tiền đề để tiến hành

cách mạng: vốn (tư bản), nhân

công và sự phát triển kĩ thuật

máy bơm hút nước có mỏ, ống bể dùng sức nén

không khí, động cơ chạy bằng sức gió...)Máy

móc lúc đó mới chỉ thay thế phần nào lao động

chân tay, cần cải tiến và phát minh nhiều máy

móc để đẩy nhanh sản xuất, sản phẩm ngày càng

nhiều và phức tạp hơn.

? Trình bày những thành tựu tiêu biểu của

CMCN Anh.

H. Nêu được các thành tựu của CMCN ở Anh

bao gồm các thông tin: Tên phát minh, người

phát minh, năm phát minh, ý nghĩa

- CMCN diễn ra đầu tiên trong

ngành dệt, sau đó lan ra các ngành

khác như GTVT, luyện kim….

- Những thành tựu tiêu biểu: máy

kéo sợi Gien-ni (1764), máy kéo

sợi chạy bằng sức nước của R.Ác-

rai (1769), máy hơi nước của

Giêm-oát (1784), máy dệt của Ét-

mơn Các-rai (1785)…

G. Chiếu h/a xa quay tay và hình 3.1, giới thiệu:

- Vào những năm 1750, các xưởng dệt may không thể đáp ứng được thị trường. Lúc này,

người ta vẫn còn sử dụng xe quay sợi với một cọc suốt. Vì thế mà mỗi công nhân chỉ làm

được một cuộn chỉ mỗi ngày. Đến năm 1765, máy kéo sợi Gien-ni được tạo ra. Máy có

cấu tạo như cỗ quay bình thường nhưng lại có khoảng 16 – 18 cọc suốt và chỉ cần 1 công

nhân vận hành. Vì lượng cọc nhiều hơn, máy có thể tạo nhiều sợi vải hơn, năng suất làm

việc cũng tăng lên gấp 8 lần. Phát minh này đã mang lại rất nhiều lợi ích cho ngành dệt

nước Anh thời ấy.

- James Hargreaves được ghi nhận là người đã sáng tạo ra máy kéo sợi Gien-ni vào năm

1764. Hargreaves sinh năm 1720 tại hạt Lancashire và là con trai trong một gia đình thợ

mộc nghèo khổ. Lớn lên trong cảnh bần hàn, Hargreves sớm đã thành thạo việc sử dụng

các công cụ nghề mộc và nhanh chóng trở thành người thợ giỏi dưới sự kèm cặp của cha

và ông nội. Sau này ông chuyển đến hạt Blackburn sinh sống và xây dựng gia đình tại

đây. Với phát minh máy kéo sợ Gien-ni của mình, ông trở thành một trong những người

nổi tiếng nhất cuộc cách mạng công nghiệp tại Anh. Ông phát minh máy kéo sợi Gien ni

là vì thương vợ. Vợ chồng Ha-gri-vơ sống rất nghèo khổ, vợ ông là một thợ dệt, ông đã

thuê 1 máy dệt và một máy se sợi với chỉ 1 cọc sợi về cho vợ vừa làm vừa trông con.

Nhưng năng suất quá thấp, tiền công bèo bọt. Thương vợ vất vả, Hargreaves thường hay

kéo sợi giúp vợ mình. Cộng với việc ông là con trai của một thợ mộc mà ông đã nắm rõ

nguyên lý làm việc cũng như cấu tạo của máy kéo sợi. Với đầu óc nhanh nhạy của một

người thợ mộc giỏi, Hargreaves đã cải tiến chiếc máy bằng cách lắp thêm các cọc suốt.

Nhờ sáng tạo này mà ông đã giúp được người vợ của mình hoàn thành sản lượng mà chủ

xưởng dệt yêu cầu

- Máy kéo sợi Gien-ni là một trong những phát minh vĩ đại bấy giờ, giúp cho sản lượng

nguyên liệu của ngành dệt may ở châu Âu tăng lên chóng mặt. Phát minh này giúp nguồn

cung nguyên liệu là sợi vải cho ngành dệt may tăng lên. Đồng thời, điều này cũng giúp

giá sản phẩm giảm xuống và người ta có thể mua vải dễ dàng hơn. Sự ra đời của máy kéo

sợi Gien-ni cũng là một dấu mốc lớn trong cách mạng công nghiệp về máy móc hơi

nước.

G. Chiếu h/a Máy kéo sợi chạy bằng sức nước và giới thiệu: Đến năm 1769,

Thomas Ac-rai chế ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước, giúp tiết kiệm sức lao động. Tuy

nhiên, thiết bị này yêu cầu đặt gần sông để lợi dụng sức nước chảy. Với phát minh này,

đến năm 1771, ông đã xây dựng cưởng dệt đầu tiên ở nước Anh bên bờ sông chảy xiết ở

thành phố Man-che-xtơ.

Chất lượng sợi vải chắc chắn hơn so với được làm từ máy Jenny nhưng lại thô. Đến

năm 1779, Cromton đã cải tiến hai loại máy thành sản phẩm chất lượng tốt hơn dựa trên

sức nước. Máy kéo được sợi nhỏ, chắc giúp vải dệt có tính thẩm mỹ và độ bền cao. Máy

kéo sợi là phát minh quan trọng giúp cung cấp nguyên liệu cho ngành dệt may tại châu

Âu. Đồng thời đặt nền móng đầu tiên cho những phát minh khoa học mới trong cách

mạng công nghiệp lần thứ 1.

G. Chiếu hình 3.2: Máy hơi nước được phát minh vào năm 1784, được dùng làm

nguồn năng lượng cho các công xưởng và ứng dụng trong giao thông vận tải, tạo ra một

bước ngoặt trong công nghiệp và sự phát triển của nền sản xuất, giao thông vận tải của

nước Anh nói riêng và thế giới nói chung. Từ khi phát minh ra máy hơi nước, các nhà

máy có thể xây dựng ở bất cứ nơi nào thuận lợi. (Giới thiệu phần Em có biết)

Năm 1785, kĩ sư Ét - mơn Các – rai đã sáng tạo máy dệt chạy bằng sức nước, đưa

năng suất lên gấp 39 lần so với dệt tay.

G. Chiếu Đầu máy xe lửa đầu tiên do Xti-phen-tơn chế tạo (1814): Đầu máy xe

lửa là loại đầu máy chạy trên đường sắt (đường ray) có sức kéo hàng nghìn mã lực, có

khả năng kéo hàng chục toa tàu để chở nhiều tấn hàng hóa và con người. Bản thân đầu

máy thường không chở hàng hóa mà chỉ dùng để đẩy và kéo đoàn tàu.

Người đầu tiên chế tạo một đầu máy xe lửa chở hành khách là George Stephenson,

một người thợ làm trong hầm mỏ tại Anh. Khi trước làm việc dưới hầm mỏ, Stephenson

đã từng quen thuộc với các loại máy hơi nước của James Watt. Rồi theo các ý tưởng của

William Murdock và Richard Trevithick, ông chế tạo một đầu tầu kéo được 90 tấn trên

quãng đường 85 dặm. Stephenson chế tạo tiếp chiếc xe nữa, nặng 4 tấn rưỡi và bánh xe

có đường kính 1,42 mét. Chiếc thứ ba có tên là Rocket và được cho chạy vào năm 1830.

Trong những lần thử ban đầu, chiếc Rocket chở được 36 hành khách và chạy với tốc độ

30 dặm một giờ.

Chiếu h/a 3.3: Đoàn tàu hỏa đầu tiên chạy trên đường sắt nối hai thành phố Man-che-

xtơ và Li-vơ-pun và giới thiệu: Năm 1825 đầu máy xe lửa chạy bằng hơi nước chở khách

đầu tiên được chế tạo bởi Xti- Phen-xơn cũng trong năm 1825 nước anh khánh thành

tuyến đường sắt dài 48km nối liền thành phố Liverpool với Manchester Xti- Phen-xơn

còn đề nghị tất cả đường dây của cả nước phải theo cùng một tiêu chuẩn và kích thước là

1,44m tương đương với chiều dài của trục tên lửa thời đó về sau các nước thuộc châu âu

và Mỹ đều dùng tiêu chuẩn này Năm 1825, đoạn đường sắt đầu tiên trên thế giới được

khánh thành nối Stockton với Darlington. Năm 1830, đường sắt chạy từ Manchester đến

Liverpool được xây dựng, tuyến này có ý nghĩa quan trọng với hoạt động buôn bán. Đến

năm 1849, liên minh vương quốc Anh – Xcốtlen – Ailen đã có 5.996 dặm đường sắt.

1850 ở Anh có khoảng 10.000 km đường sắt. Vận tài đường sắt phát triển nối liền các hải

cảng với các vùng hẻo lánh nằm sâu trong nội địa. Đường sắt đã góp phần thúc đẩy nhịp

độ phát triển nền kinh tế tư bản chủ nghĩa.

? Theo em thành tựu nào là tiêu biểu nhất? vì sao?

Học sinh có thể lựa chọn bất kỳ thành tựu nào mà

mình cho là tiêu biểu nhất, miễn là trình bày lập luận

một cách thuyết phục và có đủ dẫn chứng chứng minh.

Giáo viên có thể gợi ý học sinh trình bày theo hướng

dẫn (thành tựu tiêu biểu nhất là gì? nó có ý nghĩa gì đối

với sự phát triển khoa học kĩ thuật và sản xuất thời kỳ

đó? hiện nay thành tựu đó có ý nghĩa gì đối với cuộc

sống?....)

Sau đó giáo viên cho 1-2 học sinh lên bảng trình bày

và khuyến khích những học sinh khác mạnh dạn bày tỏ

quan điểm về nội dung giới thiệu của bạn (thậm chí

khuyến khích những ý kiến phản biện…)

Yêu cầu cần đạt: học sinh giới thiệu được thành tựu

tiêu biểu nhất của cách mạng công nghiệp Anh theo

quan điểm cá nhân và giải thích được vì sao đó là thành

tựu tiêu biểu nhất, qua đó học sinh rèn luyện được kỹ

năng trình bày, lập luận, phân tích vấn đề.

? Những thành tựu trên có ý nghĩa như thế nào đối

với nước Anh?

- Ý nghĩa: Cách mạng

công nghiệp ở Anh đã

khiến nước này từ một

nước nông nghiệp trở

thành nước công nghiệp

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và sản phẩm học tập của HS.

phát triển nhất thế giới, là

“công xưởng của thế

giới”

2. Cách mạng công nghiệp lan ra các nước Âu – Mĩ.

a. Mục tiêu: Nêu được những thành tựu công nghiệp ở các nước Âu – Mĩ.

b. Nội dung: GV trình bày, nêu câu hỏi, học sinh thảo luận thực hiện nhiệm vụ học tập.

c. Sản phẩm:

- Phiếu học tập của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện.

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập.

- GV tổ chức cho học sinh thảo luận: GV chia

lớp thành 4 nhóm thực hiện nhiệm vụ 3W1H

và hoàn thành phiếu học tập sau (Thời gian 3

phút) :

Where: Cách mạng công nghiệp Anh nhanh

chóng lan tới đâu ?

When: Thời gian diễn ra ở các nước khi nào?

What: Trong lĩnh vực nào ?

How: Kết quả đạt được như thế nào ?

Tên

nước

Thời gian

Thành tựu

Kết quả

2. Cách mạng công nghiệp lan ra

các nước Âu – Mĩ.

Pháp

1830 -

1870

Đức

1840 -

1860

Mĩ

1793 -

1831

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập.

- HS thảo luận, thực hiện nhiệm vụ học tâp.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hôc trợ HS nếu cần

thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động.

- GV mời đại diện 2 nhóm trình bày.

- GV mời đại diện các nhóm nhận xét, bổ

sung.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm

vụ học tập.

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV trình chiếu hình ảnh và giới thiệu về

phương pháp luyện kim.

Tên

nước

Thời

gian

Thành

tựu

Kết

quả

Pháp

1830 -

1870

Kinh tế

phát

triển

thứ hai

Anh.

Trở

thành

nước

công

nghiệp.

Đức

1840 -

1860

Kinh tế

phát

triển

tốc độ

nhanh

Trở

thành

nước

công

nghiệp

Mĩ

1793 -

1831

Kinh tế

phát

triển

thứ 4

thế

giới.

Trở

thành

nước

công

nghiệp

Hình: Lò luyện gang Bet – xme.

Đây là phương pháp có khả năng luyện gang

lỏng thành thép, có chất lượng tốt, dễ cán, giá

rẻ, giúp cho việc chế tạo máy móc và động cơ

nhanh hơn, nhỏ hơn, nhẹ hơn cũng như thuận

lợi trong xây dựng đường xe lửa, chế tạo tàu

thuyền, chế tạo vũ khí.

3. Tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp đối với sản xuất và xã hội.

a. Mục tiêu: Nêu được tác động của các cuộc Cách mạng công nghiệp đối với sản xuất,

xã hội.

b. Nội dung: Giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận cặp đôi. Học sinh đọc nội dung

sách giáo khoa, thảo luận và hoàn thành nhiệm vụ học tập.

c. Sản phẩm: Phiếu học tập của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện.

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập.

- GV tổ chức cho học sinh thảo luận cặp đôi.

Hoàn thành phiếu học tập: Nối sản xuất, xã hội, tác

động tiêu cực với nội dung các số tương ứng.

Sản

xuất

Xã hội

Tiêu

cực

- Sau khi cặp đôi trả lời, GV gọi đại diện một nhóm 2

bất kì lên trình bày tác động của cuộc Cách mạng công

nghiệp đối với sản xuất và xã hội.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập.

- HS đọc nội dung thông tin SGK, thảo luận nhóm hoàn

thành nhiệm vụ.

1. Ô nhiễm môi trường

2. Nâng cao năng suất

3. Thay đổi căn bản quá trình sản xuất.

4. Nhiều khu công nghiệp và thành phố.

5. Nhiều ngành kinh tế khác phát triển.

6. Sự ra đời của nhiều đô thị quy mô lớn.

7. Hình thành hai giai cấp tư sản và vô

sản.

8. Tranh giành thuộc địa.

9. Lao động bị bóc lột thậm tệ.

10. Cuộc đấu tranh của vô sản chống lại

tư sản.

3. Tác động của cuộc Cách

mạng công nghiệp đối với sản

xuất và xã hội.

- Sản xuất: Làm thay đổi bộ mặt

các nước tu bản, nhiều khu công

nghiệp, thành phố ra đời, cư dân

đô thị tăng.

- Xã hội: Hình thành 2 giai cấp

tư sản và vô sản.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động.

- Các nhóm lần lượt trả lời số tương ứng.

- GV mời đại diện HS 1 nhóm bất kì lên trình bày sản

phẩm.

- GV mời đại diện các nhóm nhận xét, bổ sung.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập.

- GV đánh giá, nhận xét kết quả hoạt động.

- GV trình chiếu hình ảnh và giới thiệu một số hình ảnh

minh hoạ về tác động của cách mạng công nghiệp.

Nhiều trung tâm công nghiệp mới và thành thị đông dân

ra đời: London, Paris, Newyork…

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức về cuộc cách mạng công nghiệp.

b. Nội dung: HS hoạt động cá nhân, hoạt động cặp đôi để trả lời câu hỏi trong sách

giáo khoa

c. Sản phẩm: Lập được bảng thống kê về các thành tựu cách mạng công nghiệp;

nhận xét, đánh giá về tác động của cuộc cách mạng công nghiệp đối với đời sống con

người.

d. Tổ chức thực hiện

Bài tập 1:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu yêu cầu:

Lập bảng thống kê những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghip từ nửa sau

thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX ở các nước châu Âu và Mỹ

Quốc gia

Thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp

Năm

Nhà phát minh

Tên phát minh

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học và thực hiện nhiệm vụ.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trình bày kết quả trước lớp:

- GV mời đại diện HS quan sát, nhận xét, bổ sung.

-SP dự kiến

Quốc gia

Thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp

Năm

Nhà phát minh

Tên phát minh

Anh

1764

Giêm Ha-gri-vơ

Máy kéo sợi Gien-ni

1769

R. Ác-rai

Máy kéo sợi chạy bằng sức nước

1784

Giêm Oát

Máy hơi nước

1785

Ét- mơn Các-rai

Máy dệt

1814

Xti-phen-xơn

Đầu máy xe lửa chạy bằng hơi nước

Pháp

CM Công nghiệp bắt đầu từ 1830 trong CN nhẹ rồi lan sang công nghiệp

nặng=> KT Pháp đứng thứ 2 thế giới (sau Anh)

Đức

Bắt đầu từ những năm 40 của thế kỉ XIX trong luyện kim, hóa chất và trở

thành nước công nghiệp (1871)

Mỹ

Bắt đầu từ công nghiệp nhẹ; công nghiệp đường sắt, khai mỏ, luyện kim,

đóng tàu… phat triển-> giữa thế kỉ XIX KT Mỹ đứng hành thứ 4 thế giới

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức

Bài tập 2: Có ý kiến cho rằng: "Xã hội loài người chuyển từ văn minh nông nghip

sang văn minh công nghip là nhờ cách mạng công nghip". Em có đồng ý với ý kiến

đó không? Vì sao?

Bước 1: Giao nhiệm vụ:

GV tổ chức cho HS hoạt động cặp đôi cùng trao đổi thảo luận nội dung bài tập.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ:

- Các cặp đôi thực hiện nhiệm vụ; vận dụng kiến thức đã học để đưa ra ý kiến

- GV đưa 2 lược đồ nước Anh để gợi ý để HS so sánh và tìm câu trả lời.

Bước 3. Kết luận, nhận định

- GV mời đại diện 1-2 cặp đôi lên trình bày kết quả trước lớp:

- Các nhóm khác, lắng nghe, nhận xét, bổ sung, chất vấn.

-SP dự kiến

Ý kiến :"Xã hội loài người chuyển từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công

nghiệp là nhờ cách mạng công nghiệp" là một ý kiến đúng vì:

- Đồng ý với ý kiến “xã hội loài người chuyển từ văn minh nông nghiệp sang văn

minh công nghiệp là nhờ cách mạng công nghiệp”. Vì:

+ Trước khi tiến hành cách mạng công nghiệp: con người chủ yếu lao động dựa

vào sức mạnh của cơ bắp (lao động thủ công); hoặc sử dụng một số loại máy móc chạy

bằng năng lượng gió (cối xay gió…) và nước. Tuy nhiên các hình thức sản xuất đó còn

nhiều hạn chế, nên năng suất lao động của con người chưa cao; khối lượng sản phẩm

sản xuất ra chưa nhiều và các loại năng lượng gió, nước ở thời điểm này vẫn chưa thể

tạo ra sự chuyển biến căn bản trong đời sống sản xuất.

+ Cuối thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XIX, những thành tựu của cash mạng công nghiệp

đã làm thay đổi căn bản quá trình sản xuất: máy móc thay thế cho lao động thủ công nên

quá trình sản xuất của con người đã có sự thay đổi căn bản, năng xuất lao động tăng,

thúc đẩy nhiều ngành kinh tế khác phát triển, tạo ra nguồn của cải dồi dào cho xã hội

nền sản xuất có sự chuyển biến mạnh mẽ từ: sản xuất thủ công sang cơ khí hóa.

+ Bộ mặt các nước tư bản thay đổi với nhiều khu công nghiệp lớn và thành phố

đông dân mọc lên.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Giúp HS củng cố lại kiến thức đã học thông qua câu hỏi nhận xét, đánh

giá, sưu tầm tư liệu, viết bài giới thiệu.

b. Nội dung: HS thực hành trả lời câu hỏi bài tập; sưu tầm tư liệu và thuyết trình theo

sự hướng dẫn của GV.

c. Sản phẩm: - HS tham gia làm bài tập 1 đưa ra đánh giá tác động của cách mạng

công nghiệp đối với cuộc sống con người hiện nay.

- HS sưu tầm để giới thiệu về một thành tựu cách mạng công nghiệp tiêu biểu mà em

ấn tượng nhất.

d. Tổ chức thực hiện

Bài tập vận dụng 1:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân hoàn thành bài tập 1

Theo em, nếu con người không sáng tạo ra những loại máy móc dùng trong sản

xuất hoặc những phương tin giao thông hin đại như tàu hỏa, tàu thủy… thì hoạt

động sản xuất và cuộc sống của chúng ta sẽ thế nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng hiểu biết thức tế của mình để giải thích câu hỏi

- GV: Có thể đưa ra 1 số H.A để gợi ý học sinh tìm phương án trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

GV yêu cầu HS trình bày suy nghĩ nhận định của bản thân.

- Dự kiến sản phẩm:

+ Nếu không dùng máy móc trong sản xuất hoặc những phương tiện giao thông hiện

đại như tàu hoả, tàu thuỷ,... thì hoạt động sản xuất sẽ không phát triển được, nền sản

xuất chủ yếu vẫn là sản xuất nông nghiệp, sản xuất chủ yếu dựa vào sức lao động của

con người nên năng xuất sẽ thấp, thời gian để làm ra một sản phẩm sẽ kéo dài hơn và

phải phụ thuộc vào thiên nhiên.

+ Cuộc sống của chúng ta sẽ bị đình trệ, lạc hậu, thấp kém, vận chuyển khó khăn (con

người không thể di chuyển xa và nhanh, khó có thể vận chuyển được khối lượng lớn

người và hàng hóa…)

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

Bài tập vận dụng 2:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu yêu cầu: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet về một thành tựu tiêu biểu

của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX và viết bài giới

thiệu (khoảng 200 chữ) về thành tựu đó.

- GV hướng dẫn HS: Những nội dung giới thiệu cần đảm bảo được:

+ Thành tựu CM CN đó là gì? Thuộc quốc gia nào?

+ Hoàn cảnh xuất hiện?

+ Nét đặc sắc của công trình/tác phẩm đó.

+ Giá trị của công trình/tác phẩm đó trong quá khứ và đối với ngày nay.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hành sưu tầm tư liệu theo sự hướng dẫn của GV và thuyết trình.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trình bày trước lớp.

- GV mời đại diện HS khác nhận xét.

Dự kiến sản phẩm:

* Giới thiệu về máy kéo sợi Gien-ni

Trong những năm 1750, các nhà máy dệt may không để đáp ứng được nhu cầu

của thị trường. Lúc này, người ta vẫn còn sử dụng xe quay sợi với với một cọc suốt. Vì

thế mà mỗi công nhân chỉ làm được một cuộn chỉ mỗi ngày. Đến cuối năm 1764, kĩ sư

Giêm Ha-gri-vơ đã phát minh ra máy kéo sợi Gien-ni. Máy này có cấu tạo như xe quay

sợi bình thường nhưng lại chứa tới 16 – 18 cọc suốt và chỉ cần một công nhân vận hành

máy. Vì lượng cọc suốt nhiều hơn, máy có thể tạo ra nhiều sợi vải hơn khi vận hành,

năng suất làm việc cũng tăng lên gấp nhiều lần.

Máy kéo sợi Gien-ni là phát minh quan trọng giúp cho sản lượng nguyên liệu

ngành dệt may tại châu Âu tăng lên nhanh chóng. Phát minh này giúp nguồn cung sợi

vải cho ngành dệt may tăng lên. Đồng thời, nó cũng giúp giá vải giảm xuống và người

tiêu dùng có thể mua vải dễ dàng hơn. Máy kéo sợi Gien-ni mang lại rất nhiều lợi ích

cho ngành dệt may Anh quốc lúc bấy giờ. Sau máy kéo sợi của Giêm Hagrivo Ác-crai-

tơ sáng tạo ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước, giải phóng 1 phần sức lao động của con

người. Đến ngày nay máy kéo sợi đã hoàn toàn tự động với năng xuất cao hơn nhiều lần.

* Máy chạy bằng hơi nước của Jemes Watt

James Watt (19 tháng 1 năm 1736 – 19 tháng 8

năm 1819) là nhà phát minh người Scotland và là một kỹ

sư đã có những cải tiến cho máy hơi nước mà nhờ đó đã

làm nền tảng cho cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ

nhất

Năm 1763-1764, tại Trường Đại học Glassgow, Watt bắt đầu đặc biệt chú ý tới

máy hơi nước. Watt xác định việc nghiên cứu nguyên lý và kết cấu của máy hơi nước là

phương hướng chủ yếu của mình.Năm 1769, Watt đã cải tiến máy hơi nước một bộ phận

có thể phân ly để làm lạnh và cách ly xy-lanh của nó. Năm 1782, ông đã phát minh ra

máy hơi nước kiểu song động. Sau khi kết hợp các phát minh đó lại, ông đã làm cho hiệu

suất của máy hơi nước nâng lên gấp ba lần. Năm 1784, loại máy hơi nước nằm cũng

được xác nhận quyền sáng chế. Máy hơi nước ngày càng có tính thực dụng và được dùng

rộng rãi được gọi là “máy hơi nước vạn năng”. Để ghi nhớ công ơn to lớn của ông đối

với loài người, tên ông đã được đặt cho một đơn vị đo lường.

Từ khi máy hơi nước xuất hiện đã có một tác dụng to lớn trong cuộc cách mạng

công nghiệp. Ngoài việc dùng làm nguồn năng lượng cho các công xưởng, máy hơi nước

còn được ứng dụng trong giao thông vận tải. Sự ứng dụng rộng rãi máy hơi nước đã ảnh

hưởng đến cuộc cách mạng phương tiện giao thông của nước Anh. Năm 1814, công trình

sư người Anh George Stephenson chế tạo thành công xe lửa chạy bằng máy hơi nước.

Stephenson đã được suy tôn là “Cha đẻ của đầu máy xe lửa”. Sự cải tiến giao thông

đường thuỷ là đóng những chiếc tàu có thể lắp được máy hơi nước làm động lực.Ngày 19

tháng 8 năm 1807, một nhà phát minh người Mỹ là Fulton đã thiết kế một chiếc tàu chở

khách chạy bằng máy hơi nước

*Xe lửa Xti-pen-sơn

Goerge Stephenson sinh ngày 9/6/1781 tại

Northumberland, Anh trong một gia đình công

nhân mỏ. Nhà nghèo, Stephenson không được đi

học, cậu phải đi chăn bò, nhặt than để phụ giúp gia

đình. Tuy vậy, cậu bé Stephenson sớm bộc lộ niềm

đam mê với các loại máy móc, từ chiếc xe chở than

đến các loại máy bơm nước tại mỏ than nơi bố cậu

làm việc. Năm 14 tuổi, Stephenson trở thành thợ

bảo dưỡng máy móc tại mỏ. Qua công việc này,

cùng với việc quan sát các chú, các bác tu sửa máy,

Stephenson dần dần quen thuộc với cấu tạo cũng

như cách xử lý những sự cố thường xảy ra của các loại máy móc. ngoài giờ làm việc ở

mỏ, Stephenson miệt mài dùng đất sét nặn ra các mô hình máy và tiến hành nghiên cứu.

Ở mỏ có thứ máy móc nào thì ở nhà Stephenson có mô hình máy móc đó.

Lúc này, tại các mỏ than ở nước Anh, người ta sử dụng các loại xe đơn giản dùng

máy hơi nước làm động lực thay cho xe ngựa kéo. Trong mỏ than, người ta cũng đã lắp

đặt một số đường ray bằng gỗ và sắt để vận chuyển than. Tuy vậy, việc vận chuyển than

vẫn rất thô sơ, có chỗ thì dùng con ngựa kéo, có chỗ dùng động cơ cùng với cáp kéo xe

than dọc theo đường ray. Là một người đam mê tìm hiểu máy móc, Stephenson sớm nhận

ra những bất tiện của loại xe vận chuyển than này. Ông bắt tay vào việc chế tạo động cơ

trượt trên đường ray chạy bằng than đá.

Qua nhiều năm mày mò nghiên cứu, đến năm 1814, Stephenson đã cho ra đời

nguyên mẫu đầu tiên mang tên "Blücher". Trải qua nhiều lần thí nghiệm, Stephenson tìm

ra cách giảm được đáng kể sự chấn động của đầu máy, toa xe và tiếng ồn. Giữa đầu máy

và toa xe, ông bố trí bộ phận lò xo. Ông lắp thêm một ống xả khói ở phía trên đầu máy để

khói không tỏa ra xung quanh đoàn xe lửa. Nhờ thế, tốc độ đầu máy xe lửa cũng tăng lên

đáng kể. Cuối cùng, đầu máy xe lửa kiểu mới mang tên “Locomotion” ra đời, và có nhiều

tính năng khiến Stephenson và các cộng sự thấy hài lòng.

Năm 1821, Stephenson bắt đầu thiết kế xây dựng đường ray xe lửa đầu tiên, dài

32 km, nối hai thị xã Stockton và Darlington. Ngày 27-9-1825, tuyến đường này đã được

thông xe. Vào thời đó, mọi người còn chưa thấy xe lửa, nên ai cũng muốn đến xem nó có

Chân dung người phát minh ra đầu

tầu xe lửa - George Stephenson.

hình dáng như thế nào, nên người tới dự lễ thông xe đông nghịt ở nhà ga, lại còn rải rác

dài hai bên đường sắt. Đầu máy "Locomotion" của Stephenson kéo theo 22 toa hàng, 6

toa chở đầy các vị khách thuộc các giới xã hội tham gia lễ thông xe. Số toa còn lại thì

chứa than và các hàng hoá khác.

Đầu máy “Locomotion”.

Đúng vào lúc xe lửa bắt đầu chạy thì một chàng trai cưỡi tuấn mã lao ra, muốn thi

tài cao thấp. Lúc đầu, chàng kỵ sỹ vượt lên trước, mọi người xôn xao, hoài nghi xem liệu

đầu máy xe lửa của Stephenson có vượt qua được con tuấn mã không? Dần dần, bước

chân của con tuấn mã chậm lại, còn đầu máy "Locomotion" kéo theo các toa xe, như một

con rắn dài, nhả ra khói trắng cứ phầm phập lao nhanh lên, dần dần đuổi kịp, rồi vượt

lên, bỏ lại tuấn mã ở phía sau, càng lúc càng xa. Khi đoàn tàu đến đích là thị trấn

Stockton, mọi người ùa ra chúc mừng Stephenson.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, kết thúc tiết học.

* Hướng dẫn về nhà:

- Ôn lại kiến thức đã học.

- HS về nhà làm bài tập trong SBT

- Đọc và tìm hiểu trước Bài 4: Đông Nam Á từ sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX

PHIẾU HỌC TẬP

Quốc gia

Thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp

Năm

Nhà phát minh

Tên phát minh

Tuần: Ngày soạn:

Tiết: Ngày dạy:

CHƯƠNG 2.

ĐÔNG NAM Á TỪ NỬA SAU THẾ KỶ XVI ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XIX

BÀI 4. ĐÔNG NAM Á TỪ NỬA SAU THẾ KỶ XVI ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XIX

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

- Trình bày được những nét chính về quá trình xâm nhập của thực dân phương Tây vào

các nước Đông Nam Á.

- Nêu được những nét nổi bật về tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở các nước

Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây.

- Mô tả được những nét cơ bản của cuộc đấu tranh ở các nước Đông Nam Á chống ách

đô hộ của thực dân phương Tây.

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch

sử trong bài học dưới sự hướng dẫn của một số giáo viên.

- Nhận thức và tư duy lịch sử: Biết phân tích sự kiện để rút ra kết luận, nhận định và liên

hệ thực tế.

3. Phẩm chất

- Yêu nước: Cảm thông với nhân dân các dân tộc bị chủ nghĩa thực dân đô hộ. Có thái độ

phê phán, lên án chủ nghĩa thực dân.

- Chăm chỉ: Chăm học, chăm làm, hăng say học hỏi và nhiệt tình tham gia hoạt động

nhóm.

- Trách nhiệm: Có trách nhiệm gìn giữ và phát huy truyền thống lịch sử văn hoá tốt đẹp

của dân tộc.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Phiếu học tập của học sinh.

- Lược đồ khu vực Đông năm Á từ sau thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX.

- Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Học sinh

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan theo yêu cầu của giáo viên.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó

là tìm hiểu về quá trình xâm nhập của thực dân phương Tây vào các nước Đông Nam Á

và cuộc đấu tranh chống ách đô hộ thực dân của nhân dân các nước này. Sau đó đưa học

sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung:

GV cho học sinh xem hình 4.1. Hải quân Anh tiến vào Y-an-gun (Miến Điện) (tranh

vẽ) (SGK trang 19).

c. Sản phẩm: HS mô tả được những hiểu biết của mình về bức tranh

d. Tổ chức thực hiện:

GV cho HS xem hình 4.1. Hải quân Anh tiến vào Y-an-gun (Miến Điện) (tranh vẽ)

(SGK trang 19).

? Bức tranh tái hin lại sự kin lịch sử gì? Miến Đin là tên gọi của đất nước nào

ngày nay? Em biết gì về về nguyên nhân dẫn đến sự kin lịch sử đó?

Từ câu trả lời của HS, GV vào bài mới: Từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX,

trong khi các nước Châu Á và Bắc Mĩ đã căn bản hoàn thành cuộc cách mạng tư sản, sau

đó là cách mạng công nghiệp thì các nước Châu Á nói chung và khu vực Đông Nam Á

nói riêng vẫn chìm đắm dưới chế độ phong kiến và nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu. Từ

đó Đông Nam Á sớm trở thành đối tượng xâm lược của thực dân Phương Tây. Vậy quá

trình đó diễn ra như thế nào? Nhân dân các nước Đông Nam Á đã đấu tranh chống lại

ách đô hộ thực dân ra sao? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu được điều đó.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Khái quát quá trình xâm nhập Đông Nam Á của thực dân phương Tây.

a. Mục tiêu: HS trình bày được những nét chính về quá trình xâm nhập của thực dân

phương Tây vào các nước Đông Nam Á.

b. Nội dung: Khái quát quá trình xâm nhập Đông Nam Á của thực dân phương Tây.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1: Khái quát quá trình xâm nhập Đông

Nam Á của thực dân phương Tây

* Mục tiêu: Nêu những nét chính về quá trình xâm

nhập của thực dân phương Tây vào Đông Nam Á từ

nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX.

* Tổ chức thực hiện:

1. Khái quát quá trình xâm nhập

Đông Nam Á của thực dân phương

Tây

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 1 và trả lời các câu hỏi

1. Nguyên nhân dẫn đến thực dân phương Tây xâm

nhập Đông Nam Á đến giữa thế kỉ XIX?

2. Nêu những nét chính về quá trình xâm nhập của

thực dân phương Tây vào Đông Nam Á từ nửa sau

thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm

cặp/ bàn) khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Nguyên nhân dẫn đến thực dân phương Tây xâm

nhập Đông Nam Á đến giữa thế kỉ XIX?

- Có vị trí chiến lược quan trọng, giàu tài nguyên

khoáng sản nên sớm trở thành mục tiêu xâm lược của

các nước tư bản phương Tây.

2. Nêu những nét chính về quá trình xâm nhập của

thực dân phương Tây vào Đông Nam Á từ nửa sau

thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX?

GV hướng dẫn HS lập bảng tóm tắt quá trình xâm

nhập Đông Nam Á của thực dân phương Tây ở các

nước sau:

- In-đô-nê-xi-a.

- Mã Lai (Ma-lai-xi-a) và Miến Điện (Min-an-ma).

- Phi-lip-pin.

- Ba nước Đông Dương (Việt Nam, Làm, Cam pu

chia).

- Xiêm (Thái Lan).

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

- In-đô-nê-xi-a: Thực dân Bồ Đào

Nha xâm nhập ngay từ thế kỉ XVI.

Đến giữ thế kỉ XIX, Hà Lan đã hoàn

thành xâm lược

- Mã Lai (Ma-lai-xi-a) và Miến Điện

(Min-an-ma): Từ sau thế kỉ XVI,

Anh, Pháp, Hà Lan tranh chấp.

- Phi-lip-pin: Giữa thế kỉ XVI, Tây

Ban Nha đánh chiếm, năm 1898, Mĩ

xâm lược và biến nước này thành

thuộc địa.

- Ba nước Đông Dương (Việt Nam,

Làm, Cam pu chia): Từ thế kỉ XVI,

nhiều nước thực dân tranh giành ảnh

hưởng. Cuối thế kỉ XIX, Pháp độc

chiếm ba nước Đông Dương

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của bạn.

GV phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện

nhiệm vụ học tập của học sinh. GV giới thiệu cho

học sinh những nội dung liên quan đến con tàu phlo-

đờ Ma của Bồ Đào Nha đến xâm lược

Phi-lip-pin năm 1511.

- Xiêm (Thái Lan): Do chính sách

ngoại giao mềm dẻo của vua

Ra-ma V nên giữ được nên độc lập

tương đối.

2. Tình hình Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây

a. Mục tiêu: HS trình bày được một số nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa,

xã hội ở Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây.

b. Nội dung: GV đặt câu hỏi, HS trả lời câu hỏi của GV.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2: Tình hình Đông Nam Á dưới ách đô

hộ của thực dân phương Tây

*Mục tiêu: Chính sách cai trị và tình hình nổi bật về

chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở Đông Nam Á dưới

ách đô hộ của thực dân phương Tây.

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- HS đọc phần 2 và trả lời câu hỏi sau:

1. Khai thác tư liệu (tr.21), em biết điều gì về chính

sách cai trị của chính quyền thực dân ở một số nước

Đông Nam Á?

2. Hãy trình bày những nét chính về tình hình chính

trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của các nước Đông Nam Á

dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây.

- Nhóm 1: Về tình hình chính trị

- Nhóm 2: Về tình hình kinh tế

- Nhóm 3: Về tình hình văn hoá

2. Tình hình Đông Nam Á dưới

ách đô hộ của thực dân phương

Tây

- Về chính trị:

+ Chính quyền, tầng lớp trên ở các

nước đã đầu hàng, phụ thuộc hoặc

làm tay sai cho thực dân.

+ Bộ máy ở trung ương, cấp tỉnh đều

do các quan chức thực dân điều

hành.

- Về kinh tế:

+ Đẩy mạnh vơ vét, bóc lột người

dân bản xứ, không chú trọng mở

mang công nghiệp nặng, chủ yếu xây

dựng những ngành công nghiệp chế

biến.

+ Mở rộng đường giao thông để

- Nhóm 4: Về tình hình xã hội

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. Câu hỏi 1 GV

khuyến khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp)

khi thực khi thực hiện nhiệm vụ, câu hỏi 2 HS sẽ làm

việc theo nhóm (mỗi nhóm là 1 tổ) và trình bày trên

bảng phụ.

1. Khai thác tư liệu (tr.21), em biết điều gì về chính

sách cai trị của chính quyền thực dân ở một số nước

Đông Nam Á?

- Nhóm cặp (2 bạn cùng bàn) trao đổi với nhau 5 phút

và nêu được đoạn tư liệu trên phản ánh về chính sách

“chia để trị” của chính quyền thực dân ở một số nước

Đông Nam Á.

+ “Chia để trị” là một chính sách thâm độc của các

nước thực dân phương Tây.

+ Việc các nước thực dân phương Tây tiến hành chính

sách “chia để trị” đã để lại nhiều hậu quả cho nhân

dân Đông Nam Á.

2. Hãy trình bày những nét chính về tình hình chính

trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của các nước Đông Nam Á

dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây.

- HS ghi cụ thể câu trả lời vào bảng phụ đã chuẩn bị

sẵn, HS cùng nhóm sẽ cùng bàn luận, trao đổi.

- N1: Về chính trị

+ Chính quyền và tầng lớp trên ở các nước đã đầu

hàng. Bộ máy ở trung ương và cấp tỉnh đều do các

quan chức thực dân điều hành.

- N2: Về kinh tế

+ Vơ vét, bóc lột người dân bản xứ, mở rộng hệ thống

đường giao thông để phục vụ cho công cuộc khai thác

kinh tế, cướp đoạt ruộng đất....

phục vụ cho công cuộc khai thác

kinh tế hoặc đàn áp nhân dân.

+ Cướp đoạt ruộng đất đề lập đồn

điền,....

- Về văn hoá:

+ Du nhập của văn hoá phương Tây

làm xói mòn những giá trị văn hoá

truyền thống.

+ Thực hiện chính sách nô dịch

nhằm đồng hoá và ngu dân để dễ bề

cai trị.

- Về xã hội: có sự phân hoá sâu sắc:

+ Một bộ phận quý tộc, lãnh chúa

phong kiến câu kết với thực dân.

+ Giai cấp nông dân ngày càng bị

bần cùng hoá, phải chịu mọi thứ

thuế, lao dịch nặng nề.

+ Giai cấp tư sản dân tộc, giai cấp

công nhân, tầng lớp tiểu tư sản trí

thức hình thành và phát triển, bắt đầu

tham gia vào cuộc đấu tranh giải

phóng dân tộc.

- N3: Về văn hoá

+ Du nhập của văn hoá phương Tây

+ Thực hiện chính sách nô dịch nhằm đồng hoá và

ngu dân để dễ bề cai trị.

- N4: Về xã hội

+ Có sự phân hoá sâu sắc: bộ phận quý tộc câu kết với

thực dân, giai cấp nông dân ngày càng bị bần cùng

hoá, giai cấp tư sản dân tộc, giai cấp công nhân, tầng

lớp tiểu tư sản trí thức hình thành và phát triển.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi 1. Câu hỏi 2 mỗi

nhóm sẽ cử đại diện lên trình bày.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

- GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Một số nội dung GV nhấn mạnh trong bài:

1. “Chia để trị” là một chính sách thâm độc của các

nước thực dân phương Tây, thông qua việc dùng

nhiều biện pháp chia rẽ khác nhau, các nước thực dân

muốn: cắt đứt những mối liên hệ cơ bản, cần thiết của

nước thuộc địa trên nhiều phương diện; từ đó giảm

dần và đi đến xóa bỏ ý chí đấu tranh giành độc lập,

thống nhất đất nước của nhân dân thuộc địa.

+ Việc các nước thực dân phương Tây tiến hành chính

sách “chia để trị” đã để lại nhiều hậu quả cho nhân

dân Đông Nam Á, ví dụ như: tạo ra sự chia rẽ, rạn nứt

khối đoàn kết, mâu thuẫn giữa các vùng trong cả nước

và giữa các nước với nhau; bộ máy cai trị của chính

quyền thực dân được củng cố.

2. HS lưu ý Sơ đồ về tình hình về chính trị, kinh tế,

văn hoá, xã hội của các nước Đông Nam Á dưới ách

đô hộ của thực dân phương Tây. Chúng đẩy mạnh trên

tất cả mọi lĩnh vực, kiểm soát toàn bộ và kìm hãm dân

bản xứ.

- GV đánh giá kết quả và cho điểm cộng cho nhóm

hoàn thành tốt khi thực hiện nhiệm vụ học tập của học

sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho

học sinh.

3. Cuộc đấu tranh của nhân dân các nước Đông Nam Á chống thực dân phương

Tây từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX.

a. Mục tiêu: Giúp HS mô tả được một số nét chính về cuộc đấu tranh tiêu biểu ở Đông

Nam Á chống ách đô của thực dân phương Tây.

b. Nội dung: GV đặt câu hỏi, HS trả lời câu hỏi của GV.

c. Sản phẩm: Câu trả lời đúng của HS.

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

Đọc thông tin trong mục 3 SGK, em hãy hoàn thành các

nhiệm vụ sau:

1. Tại sao Đông Nam Á trở thành đối tượng xâm lược

của tư bản phương Tây?

2. HS theo dõi SGK, kết hợp với những hiểu biết sau

khi học Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản để trả lời

- GV nhận xét, kết luận:

+ Sau cách mạng công nghiệp, nền kinh tế tư bản

phát triển mạnh, các nước tư bản cần thị trường và

thuộc địa, vì vậy đẩy mạnh xâm lược, tranh giành thuộc

địa.

+ Đông Nam Á là một khu vực rộng lớn, đông dân,

giàu tài nguyên, có vị trí chiến lược quan trọng, chế độ

phong kiến đang suy yếu , trở thành đối tượng xâm lược

của thực dân Âu - Mĩ

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- Ở In-đô-nê-xi-a:

+ Sau khi bị thực dân Hà Lan đô

hộ, nhiều cuộc khởi nghĩa tiêu

biểu đã nổ ra như: khởi nghĩa Tơ-

ru-nô Giê-giô (1675), khởi nghĩa

Su-ra-pa-tit (1683 - 1719), khởi

nghĩa Đi-pô-nê-gô-rô (1825 -

1830),...

+ Kết quả: các cuộc đấu tranh đều

thất bại.

- Tại Phi-líp-pin:

+ Ngay khi thực dân Tây Ban Nha

xâm nhập đã vấp phải sự chống

trả quyết liệt của thổ dân đảo

Mác-tan (1521) với thủ lĩnh là La-

GV: Mô tả một số nét chính về cuộc đấu tranh tiêu biểu

ở Đông Nam Á chống ách đô của thực dân phương

Tây?

HS:

- Quan sát ngữ liệu trong SGK để trả lời câu hỏi.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu HS trả lời.

HS trả lời câu hỏi của GV.

B4: Kết luận, nhận định

Nhận xét câu trả lời của HS và và chốt kiến thức lên

màn hình.

pu-la-pu.

+ Đến đầu thế kỉ XIX, phong trào

đấu tranh đã có bước tiến rõ rệt,

tiêu biểu là khởi nghĩa của Nô-va-

lét (1823), khởi nghĩa Khơ-rút-xơ

(1844).

- Ở Miến Điện: ngay từ cuộc xâm

lược đầu tiên (1824 - 1826), quân

Anh đã vấp phải sự kháng cự của

quân đội Miến Điện do tướng

Ban-đu-la chỉ huy. Đến năm 1825,

Ban-du-la hi sinh, cuộc kháng

chiến thất bại.

C. Hoạt động luyện tập

a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức của bài học vào việc làm bài tập cụ thể

b) Nội dung: HS suy nghĩ cá nhân làm bài tập của GV giao

c) Sản phẩm: Đáp án đúng của bài tập.

d) Tổ chức thực hiện

B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Giáo viên giao bài tập cho HS

Em có nhận xét gì về chính sách đô hộ của thực dân phương Tây đối với các nước Đông

Nam Á?...

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS xác định yêu cầu của bài tập và suy nghĩ cá nhân để làm bài tập

- GV hướng dẫn cho HS tìm hiểu yêu cầu và làm bài tập

B3: Báo cáo, thảo luận

- GV yêu cầu HS trình bày sản phẩm của mình.

- HS trình bày, theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét bài làm của HS.

- Nhận xét:

+ Trong quá trình cai trị các nước Đông Nam Á, thực dân phương Tây đã tiến hành

những chính sách cai trị thâm độc và toàn diện ở tất cả các lĩnh vực, từ: chính trị đến kinh

tế, văn hóa, xã hội,…

+ Sự thống trị của thực dân phương Tây đã dẫn đến những chuyển biến lớn ở các nước

trong khu vực Đông Nam Á; đồng thời khiến mâu thuẫn dân tộc giữa nhân dân thuộc địa

với chính quyền thực dân ngày càng sâu sắc. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự bùng

nổ của hàng loạt các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở các nước Đông Nam Á

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dung:

1. Em có nhận xét gì về chính sách đô hộ của thực dân phương Tây đối với các nước

Đông Nam Á?

2. Có ý kiến cho rằng: Các nước tư bản phương Tây xâm chiếm Đông Nam Á là để giúp

đỡ những nước này thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu. Em đồng ý với ý kiến đó không? Hãy

sưu tầm một số tư liệu từ sách, báo và internet để chứng minh cho ý kiến của em.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở BT

* Hướng dẫn học bài

- Học bài, trả lời câu hỏi ở phần vận dụng

- Soạn bài 5. Cuộc xung đột Nam - Bắc triều và Trịnh - Nguyễn

+ Sự ra đời Vương triều Mạc

+ Xung đột Nam - Bắc triều

+ Xung đột Trịnh - Nguyễn

Tuần Ngày soạn:

Ngày dạy:

CHƯƠNG 3

VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XVI ĐẾN THẾ KỈ XVIII

Tiết 9, 10 - Bài 5:

CUỘC XUNG ĐỘT NAM – BẮC TRIỀU VÀ TRỊNH - NGUYỄN

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

- Nêu được những nét chính về sự ra đời của Vương triều Mạc.

- Giải thích được nguyên nhân bùng nổ xung đột Nam –Bắc triều, Trịnh – Nguyễn.

- Nêu được hệ quả của xung đột Nam –Bắc triều, Trịnh – Nguyễn.

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử:

+ Khai thác và sử dụng thông tin, tư liệu lịch sử.

+ Khai thác lược đồ địa phận Nam – Bắc triều, Đàng Trong – Đàng Ngoài để tìn hiểu

nguyên nhân, hệ quả của các cuộc xung đột.

+ Lập bảng hệ thống, tìm kiếm tư liệu.

- Nhận thức và tư duy lịch sử: Biết suy luận, phản biện, tranh luận về một vấn đề lịch sử

như các cuộc xung đột, chiến tranh giữa các tập đoàn phong kiến, tình trạng đất nước bị

chia cắt...

3. Phẩm chất

- Bồi dưỡng phẩm chất trung thực, yêu nước, phản đối các cuộc xung đột chiến tranh vì

lợi ích của cá nhân/nhóm người mà gây hại đến đời sống nhân dân, đến sự phát triển

chung của đất nước.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Ảnh/Video về di tích thành nhà Mạc, về sự kiện Mạc Đăng Dung lên ngôi, về hậu quả

của cuộc xung đột Nam – Bắc triều, Trịnh – Nguyễn.

- Lược đồ Nam – Bắc triều và Đàng Trong – Đàng Ngoài.

- Tranh vẽ phủ chúa Trịnh thế kỉ XVII và các tư liệu tiêu biểu gắn với nội dung bài học.

2. Học sinh

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó

là sự suy yếu của chế độ phong kiến, dẫn đến các cuộc xung đột Nam –Bắc triều, Đàng

Trong – Đàng Ngoài. Sau đó đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho

học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV cho học sinh xem ảnh về di tích thành nhà Mạc (Lạng Sơn), Lũy Thầy

(Quảng Bình).

c. Sản phẩm: Một số hiểu biết của HS về cuộc xung đột giữa các tập đoàn phong kiến ở

thế kỉ XVI-XVII.

d. Tổ chức thực hiện:

GV cho HS xem hình

Thành nhà Mạc (Lạng Sơn)

Thành lũy được xây dựng dựa trên địa hình

tự nhiên, trấn giữ con đường độc đạo qua

Lạng Sơn đến Trung Quốc. Dấu tích còn lại

thời chiến tranh Lê – Mạc, gồm 2 đoạn

tường dài 300m, mặt thành rộng 1m, xây

bằng khối đá lớn.

Lũy Thầy (Quảng Bình)

Nằm trong hệ thống thành lũy quân sự, ghi

lại dấu ấn của thời kì Trịnh – Nguyễn phân

tranh, do Đào Duy Từ thiết kế, xây dựng

theo lệnh chúa Nguyễn.

? Di tích thành nhà Mạc (Lạng Sơn), Lũy Thầy (Quảng Bình) gợi cho em nhớ đến những

cuộc xung đột nào trong các thế kỉ XVI-XVII? Những cuộc xung đột đó đã để lại hệ quả

như thế nào đối với lịch sử dân tộc?

- Gợi cho em nhớ đến các cuộc xung đột Nam - Bắc triều và xung đột Trịnh - Nguyễn.

- Hệ quả của những cuộc xung đột:

+ Đất nước bị chia cắt, ảnh hưởng đến sự phát triển chung của dân tộc.

+ Kinh tế đất nước bị đình trệ, cuộc sống người dân trở nên khốn cùng.

+ Cuộc xung đột kéo dài, gây ra những thiệt hại to lớn về người và của.

- Bên cạnh các hệ quả tiêu cực trên, ta phải kể đến vai trò quan trọng của các chúa

Nguyễn trong việc mở rộng lãnh thổ về phía Nam và có nhiều hoạt động xác định chủ

quyền tại hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa (sẽ học ở bài 6).

GV: Những di tích lịch sử trên là minh chứng rõ ràng cho thời kì khủng hoảng, suy yếu

của nhà nước phong kiến tập quyền kéo dài thế kỉ XVI –XVII. Vậy vì sao cuộc xung đột

giữa các tập đoàn phong kiến bùng nổ? Diễn biến? Hậu quả?

B. Hoạt động hình thành kiến thức

a. Mục tiêu: Tìm hiểu các cuộc xung đột Nam – Bắc triều và Trịnh – Nguyễn.

b. Nội dung: Nguyên nhân bùng nổ xung đột, hệ quả của các cuộc xung đột Nam – Bắc

triều và Trịnh – Nguyễn.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

1. Sự ra đời Vương triều Mạc

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1: Sự ra đời Vương triều Mạc

* Mục tiêu: Bối cảnh lịch sử ở thế kỉ XVI (nhà Lê suy

yếu, phe phái phong kiến xung đột, khởi nghĩa nông

dân bùng nổ) đã dẫn tới sự ra đời của Vương triều

Mạc.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 1 và trả lời các câu hỏi

1. Trình bày những nét chính về sự ra đời của vương

triều Mạc?

2. Nêu hiểu biết của em về Mạc Đăng Dung?

3. Em có suy nghĩ gì về việc Mạc Đăng Dung ép vua

Lê nhường ngôi, lập ra Vương triều Mạc?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích

học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi thực

1. Sự ra đời Vương triều

Mạc

khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Nét chính về sự ra đời của vương triều Mạc?

- Đến đầu thế kỉ XVI, nhà Lê lâm vào khủng hoảng,

suy thoái.

+ Các vua Lê Uy Mục, Lê Tương Dực chỉ lo ăn chơi,

sa đọa.

+ Quan lại, địa chủ hoành hành, hạch sách nhân dân,

chiếm đoạt ruộng đất.

+ Các thế lực phong kiến xung đột, tranh chấp quyết

liệt với nhau.

+ Phong trào đấu tranh của nông dân bùng nổ ở nhiều

nơi làm cho triều đình càng thêm suy yếu.

+ Trong lúc tình hình đất nước bất ổn, Mạc Đăng

Dung đã tiêu diệt các thế lực đối lập, dần thâu tóm mọi

quyền hành.

- 1527, Mạc Đăng Dung ép vua Lê nhường ngôi, lập ra

triều Mạc và thực hiện một số chính sách về KT, CT,

XH nhằm ổn định, phát triển đất nước.

2. Hiểu biết về Mạc Đăng Dung?

HS xem video giới thiệu ngắn gọn về Mạc Đăng Dung

và việc lên ngôi, dựa vào phần Em có biết, tư liệu 1 (tr

23)

- Là người có chí lớn, văn võ song toàn, tài năng.

- Thế lực của Mạc Đăng Dung lúc đó được quan lại

triều đình nể phục, ủng hộ, lòng người đều hướng

theo.

3. Suy nghĩ về việc Mạc Đăng Dung ép vua Lê nhường

ngôi, lập ra Vương triều Mạc?

HS cần nhìn nhận đúng một vấn đề lịch sử, đánh giá

khách quan về nhân vật lịch sử, không tranh luận

đúng, sai. Cần ghi nhận sự đóng góp và hạn chế của

mỗi triều đại trong lịch sử dân tộc.

- Đến đầu thế kỉ XVI, nhà Lê

lâm vào khủng hoảng, suy

thoái.

+ Các phe phái phong kiến

xung đột, tranh chấp quyết liệt

với nhau.

+ Các cuộc k/n nông dân nổ

ra chống lại triều đình.

- Mạc Đăng Dung là một võ

quan trong triều đã dần thâu

tóm quyền hành.

- 1527, Mạc Đăng Dung ép

vua Lê nhường ngôi, lập ra

triều Mạc và thực hiện một số

chính sách về KT, CT, XH

nhằm ổn định, phát triển đất

nước.

- Việc cướp ngôi vua là “danh không chính, ngôn

không thuận”, việc ko nên làm, không được lòng của

một số quan lại trung thành với nhà Lê -> h/chế.

- Triều Lê đã đến lúc suy yếu, khủng hoảng, nên sự ra

đời của Vương triều Mạc là điều tất yếu. Nếu không

có Mạc Đăng Dung thì cũng sẽ là nhân vật khác, dòng

họ khác lên thay thế.

HS xem video về công lao của Mạc Đăng Dung.

- Triều Mạc có những đóng góp quan trọng trong việc

ổn định tình hình, phát triển đất nước. Hiện nay ở

nhiều địa phương khác trong cả nước có những đường

phố được đặt tên của hai vị vua triều Mạc như Mạc

Đăng Dung, Mạc Đăng Doanh (Hà Nội) -> thể hiện

quan điểm khách quan, ghi nhận đúng những đóng góp

của triều Mạc trong lịch sử dân tộc.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác

hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

2. Xung đột Nam – Bắc triều

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2: Xung đột Nam – Bắc triều

* Mục tiêu: Giải thích được nguyên nhân bùng nổ và

nêu hệ quả của xung đột Nam – Bắc triều.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 2 và trả lời các câu hỏi

1. Giải thích nguyên nhân bùng nổ cuộc xung đột Nam

2. Xung đột Nam – Bắc triều

– Bắc triều?

2. Nêu tóm tắt nét chính về hệ quả của cuộc xung đột

Nam – Bắc triều?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích

học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi thực

khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

? Vì sao lại có sự hình thành Nam Triều và Bắc Triều?

- Triều Lê suy yếu, Mạc Đặng Dung là một võ quan

lợi dụng sự xung đột giữa các phe phái → năm 1527

cướp ngôi, lập nhà Mạc → Bắc Triều.

- Nguyễn Kim, võ quan nhà Lê ủng hộ nhà Lê dấy

quân ở Thanh Hóa Phù Lê diệt Mạc”  Nam Triều

(1533)

- GV xác định ranh giới Nam – Bắc triều trên bản đồ.

? Nguyên nhân nào dẫn đến xung đột?

Cuối triều Lê các thế lực cát cứ nổi lên khắp nơi tranh

giành quyền lực. => Gây ra xung đột Nam - Bắc triều.

- Gv tường thuật diễn biến cuộc xung đột trên lược đồ.

? Cuộc xung đột Nam – Bắc triều đã gây tai họa gì

cho nhân dân ta?

(Gây tổn thất lớn về người và của.

Năm 1570 nhiều người bị lắt đi lính, đi phu…).

? Em có nhận xét gì về tính chất của cuộc xung đột?

(Cuộc chiến tranh phi nghĩa)

* Nguyên nhân:

+ Do mâu thuẫn giữa nhà Mạc

và nhà Lê --> xung đột bùng

nổ.

*Diễn biến:

+ Đánh nhau triền miên hơn

60 năm.

-1592 Nam Triều chiếm

Thăng Long nhà Mạc rút lên

Cao Bằng, xung đột kết thúc.

*Hậu quả:

- HS đọc bài ca dao trong SGK

-Gv: Trong khi cuộc xung đột Nam – Bắc triều để lại

hậu quả nặng nề chưa thể giải quyết thì ở phía Nam lại

xuất hiện 1 cơ sở cát cứ mới, ở đó đang nhen nhóm

một cuộc chiến tranh quyết liệt và tàn khốc, đó là

chiến tranh Trịnh – Nguyễn

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác

hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

- Đất nước bị chia cắt.

- Gây tổn thất lớn về người và

của: làng mạc bị tàn phá, đời

sống nhân dân khốn cùng,

nhiều gia đình phải li tán.

- Kinh tế bị tàn phá: sản xuất

bị đình trệ, trao đổi buôn bán

giữa các vùng gặp nhiều khó

khăn.

* T/c: Đây là cuộc chiến tranh

phi nghĩa.

3. Xung đột Trịnh - Nguyễn

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 3: Xung đột Trịnh - Nguyễn

* Mục tiêu: Giải thích được nguyên nhân bùng nổ

xung đột Trịnh – Nguyễn và hậu quả của nó.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích

học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện

nhiệm vụ học tập, GV theo dõi, hỗ trợ HS làm việc

3. Xung đột Trịnh - Nguyễn

những bằng hệ thống câu hỏi gợi mở:

1. Sau chiến tranh Nam – Bắc triều tình hình nước ta

có gì thay đổi?

2. Nêu hiểu biết về Trịnh Kiểm?

3. Đứng trước tình hình đó họ Nguyễn đã xây dựng và

củng cố lực lượng như thế nào?

4. Vì sao họ Nguyễn tuyên bố chống lại họ Trịnh?

5. Cuộc xung đột Trịnh – Nguyễn đã để lại hậu quả gì?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích

học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi thực

khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Sau chiến tranh Nam – Bắc triều tình hình nước ta

có gì thay đổi?

- Năm 1545, Nguyễn Kim chết, hai con trai còn nhỏ

tuổi, con rể Trịnh Kiểm lên thay nắm toàn bộ binh

quyền

2. Nêu hiểu biết về Trịnh Kiểm?

- Là người có tài thao lược và có sức khỏe hơn người

- Là người lập được nhiều chiến công

- Sau khi được trao binh quyền, Trịnh Kiểm bắt đầu

thực hiện việc loại bỏ dần thế lực của họ Nguyễn để

tập trung quyền lực cho họ Trịnh.

3. Đứng trước tình hình đó họ Nguyễn đã xây dựng và

củng cố lực lượng như thế nào?

- Nguyễn Hoàng (con thứ của Nguyễn Kim) đã xin

vào trấn thủ ở Thuận Hóa để tìm cách xây dựng sự

nghiệp.

- Sau khi Nguyễn Hoàng mât con trai là Nguyễn Phúc

Nguyên lên thay tiếp tục củng cố địa vị, dần cắt đứt

quan hệ lệ thuộc với họ Trịnh

4. Vì sao họ Nguyễn tuyên bố chống lại họ Trịnh?

- Nguyên nhân bùng nổ: Mâu

thuẫn giữa hai dòng họ dần được

bộc lộ và ngày càng trở nên gay

gắt. Cuộc chiến tranh giữa hai

- Họ Trịnh bắt họ Nguyễn phải nộp thuế đều đặn và

phải thần phục triều đình Trung ương, trong khi thực

quyền lại nằm trong tay họ Trịnh

- Họ Nguyễn tuyên bố chống lại họ Trịnh mong tiêu

diệt họ Trịnh để khôi phục quyền lợi cho họ Lê

=> Mâu thuẫn giữa hai dòng họ dần được bộc lộ và

ngày càng trở nên gay gắt. Cuộc chiến tranh giữa hai

thế lực Trịnh – Nguyễn bùng nổ và kéo dài trong gần

nửa thế kỉ (1627 – 1672).

5. Cuộc xung đột Trịnh – Nguyễn đã để lại hậu quả

gì?

- Hai thế lực Trịnh – Nguyễn trải qua 7 lần giao chiến,

cuốn cả nước vào vòng binh đao

- Cuối cùng lấy sông Giang (Quảng Bình) làm ranh

giới.

+ Đàng Ngoài (Từ sông Giang trở ra Bắc):Trịnh Tùng

xâ dựng vương phủ bên cạnh triều đình vua Lê =>

hình thành cục diện Vua Lê – chúa Trịnh

+ Đàng Trong (Từ sông Gianh trở vào Nam): con cháu

họ Nguyễn cùng nối nhau cầm quyền.

- Lũy Thầy ở phía Nam như một bức tường thành

vững chắc ngăn đôi đất nước.

- HS dựa vào Thông tin SGK cho biết về Lũy Thầy

- GV: Chiếu hình ảnh Trực quan bản đồ hành chính

Việt Nam và chỉ rõ về ranh giới Đàng Trong – Đàng

Ngoài.

? Em có nhận xét gì về tình hình chính trị - xã hội

nước ta ở TK XVI - XVII?

Tình trạng chia cắt kéo dài, gây bao đau thương cho

dân tộc và tổn hại cho sự phát triển của đất nước.

thế lực Trịnh – Nguyễn bùng nổ

và kéo dài trong gần nửa thế kỉ

(1627 – 1672).

- Hậu quả: Đất nước bị chia cắt

thành Đàng Trong và Đàng

Ngoài; Gây ra nhiều đau thương

và tổn thất cho nhân dân, tổn hại

đến sự phát triển chung của quốc

gia – dân tộc

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS trình bày kết quả.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của hs.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác

hóa các kiến thức đã hình thành

- GV Bổ sung thêm kiến thức về hình vẽ hình 5.3: Phủ

chúa Trịnh thế kỉ XVII (tranh vẽ của X.Ba – ron). Bức

tranh được vẽ năm 1685, mô phỏng cảnh chúa Trịnh

thiết triều. Thời kì này, phủ chúa cũng hình thành hệ

thống quan văn , quan võ chuyên cùng chúa bàn bạc

các chủ trương chính sách lớn của Nhà nước và chỉ

đạo thực hiện mọi công việc lớn nhỏ của đất nước.

Chúa Trịnh nắm thực quyền còn vua Lê chỉ còn là

danh nghĩa, vai trò ngày càng lu mờ. Phủ chúa được

xây dựng ở ven hồ Hoàn Kiếm, là công trình đồ sộ và

lộng lẫy mà theo ghi chép của Hải Thượng Lãn Ông

(Lê Hữu Trác) trong Thượng kinh kí sự là nơi xa hoa

tráng lệ “cả trời Nam sang nhất là đây”.

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về các cuộc xung đột Nam – Bắc triều và Trịnh –

Nguyễn.

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân/cặp đôi, trả lời

các câu hỏi trắc nghiệm và phần Luyện tập. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi

với bạn hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

1. Tại sao đến đầu thế kỉ XVI nhà Lê bắt đầu suy thoái?

A. Vua quan ăn chơi sa đọa.

B. Nội bộ giai cấp thống trị giành quyền lực.

C. Quan lại địa phương hà hiếp, vơ vét của dân.

D. Tất cả đều đúng.

2. Năm 1533, ai là người chạy vào Thanh Hóa, lập một người dòng dõi nhà Lê lên làm

vua, lấy danh nghĩa “phù Lê diệt Mạc”?

A. Lê Chiêu Thống. B. Nguyễn Hoàng.

C. Nguyễn Kim. D. Trịnh Kiểm.

3. Chiến tranh Nam – Bắc triều diễn ra giữa các thế lực phong kiến nào?

A. Nhà Mạc với nhà Nguyễn. B. Nhà Mạc với nhà Lê.

C. Nhà Lê với nhà Nguyễn. D. Nhà Trịnh với nhà Mạc.

4. Cuộc xung đột Nam – Bắc triều kết thúc, quyền lực của vua Lê như thế nào?

A. Mất hết quyền lực.

B. Vẫn nắm truyền thống trị.

C. Quyền lực bị suy yếu.

D. Vẫn nắm quyền lực nhưng phải dựa vào chúa Trịnh.

5. Chiến tranh Trịnh – Nguyễn kết thúc với kết quả như thế nào?

A. Chiến thắng thuộc về họ Trịnh, họ Nguyễn bị lật đổ.

B. Chiến thắng thuộc về họ Nguyễn, họ Trịnh bị lật đổ.

C. Hai bên không phân thắng bại, lấy sông Gianh làm ranh giới phân chia đất nước

làm hai đàng.

D. Hai thế lực phong kiến Trịnh và Nguyễn lần lượt bị nhà Tây Sơn đánh bại.

6. Hãy lập và hoàn thành bảng hệ thống (theo gợi ý dưới đây) về các cuộc xung đột

Nam - Bắc triều và Trịnh - Nguyễn.

Nội dung

Xung đột Nam - Bắc Triều

Xung đột Trịnh - Nguyễn

Người đứng đầu

Nguyên nhân

Thời gian

Hệ quả

Trả lời:

Nội dung

Xung đột Nam - Bắc Triều

Xung đột Trịnh - Nguyễn

Người đứng

- Nam triều: Nguyễn Kim (sau

- Con rể Nguyễn Kim là Trịnh Kiểm

đầu

là con rể Trịnh Kiểm).

- Bắc triều: Mạc Đăng Dung

(sau là các con kế nghiệp nhà

Mạc).

và họ Trịnh.

- Con trai Nguyễn Kim là Nguyễn

Hoàng và họ Nguyễn.

Nguyên

nhân

Mạc Đăng Dung ép vua Lê

nhường ngôi, Nguyễn Kim lấy

danh nghĩa “phù Lê diệt Mạc”

-> mâu thuẫn giữa hai dòng họ

đã dẫn đến xung đột.

Nguyễn Kim mất, con rể Trịnh Kiểm

lên thay, nắm hết binh quyền. Con trai

Nguyễn Kim là Nguyễn Hoàng xin

vào trấn thủ Thuận Hóa, gây dựng sự

nghiệp -> mâu thuẫn giữa hai dòng họ

đã dẫn đến xung đột.

Thời gian

1533 đến năm 1592

1627 đến năm 1672

Hệ quả

Đất nước bị chia cắt, đời sống

nhân dân đói khổ.

Đất nước bị chia cắt thành Đàng

Trong – Đàng Ngoài, tổn hại đến sự

phát triển chung của quốc gia.

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dung:

1. Giả sử là một người dân sống ở thế kỉ XVI - XVII, em hãy đưa ra ít nhất một lí do

phản đối các cuộc xung đột Nam - Bắc triều và Trịnh - Nguyễn.

2. Tìm hiểu thông tin từ sách, báo, internet về di tích Luỹ Thầy và sông Gianh (Quảng

Bình), hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 7->10 dòng) về cuộc xung đột Trịnh - Nguyễn.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

1. Lý do phản đối: xung đột kéo dài giữa các tập đoàn phong kiến sẽ làm suy kiệt sức

người, sức của; tàn phá đồng ruộng, xóm làng; giết hại nhiều người dân vô tội; chia cắt

đất nước và làm ảnh hưởng đến sự phát triển chung của quốc gia - dân tộc.

2. HS tìm hiểu, sưu tầm thông tin, tư liệu về di tích Lũy Thầy, sông Gianh (Quảng Bình)

để viết bài giới thiệu về cuộc xung đột Trịnh – Nguyễn.

Nội dung bài giới thiệu cần đảm bảo nội dung sau:

- Tên di tích.

- Địa điểm hiện nay ở đâu?

- Nội dung tư liệu và dấu tích còn lại phản ánh cuộc xung đột.

- Ý kiến đánh giá của bản thân về cuộc xung đột Trịnh – Nguyễn.

Đoạn văn tham khảo:

Năm 1545, giữa lúc cuộc chiến Nam - Bắc triều đang diễn ra quyết liệt, Nguyễn

Kim qua đời, vua Lê đã trao lại toàn bộ binh quyền cho Trịnh Kiểm. Từ đây, mâu thuẫn

giữa hai dòng họ Trịnh - Nguyễn dần bộc lộ và ngày càng gay gắt. Năm 1558, Nguyễn

Hoàng (người con thứ của Nguyễn Kim) được cử vào trấn thủ vùng Thuận Hóa. Họ

Nguyễn từng bước xây dựng thế lực và mở rộng dần đất đai về phương Nam. Năm

1613, Nguyễn Hoàng mất, con là Nguyễn Phúc Nguyên lên thay, đã tỏ rõ thái độ đối lập

và chấm dứt việc nộp thuế cho họ Trịnh.

Xung đột Trịnh - Nguyễn bùng nổ vào năm 1627. Sau hơn 50 năm giao tranh, trải

qua 7 lần giao chiến không phân thắng bại, năm 1672, hai bên tạm giảng hòa, lấy sông

Gianh (Quảng Bình) làm ranh giới phân chia đất nước. Đàng Trong (vùng đất từ sông

Gianh trở vào Nam, hay còn gọi là Nam Hà) do con cháu họ Nguyễn nối nhau cầm

quyền, nhân dân gọi là “chúa Nguyễn” và Đàng Ngoài (vùng đất từ sông Gianh trở ra

Bắc, hay còn gọi là Bắc Hà) do con cháu họ Trịnh thay nhau cai quản.

Cuộc xung đột kéo dài giữa hai tập đoàn phong kiến Trịnh - Nguyễn đã làm suy

kiệt sức người, sức của; tàn phá đồng ruộng, xóm làng; giết hại nhiều người dân vô tội;

chia cắt đất nước và làm ảnh hưởng đến sự phát triển chung của quốc gia - dân tộc.

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở BT

* Hướng dân học bài

- Học bài, trả lời câu hỏi ở phần vận dụng

- Soạn bài 6. Công cuộc khai thác vùng đất phía Nam từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII.

+ Khái quát công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI đến thế kỉ

XVIII.

+ Quá trình thực thi chủ quyền đối với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của các

chúa Nguyễn.

Tuần Ngày soạn:

Tiết: Ngày dạy:

BÀI 6: CÔNG CUỘC KHAI PHÁ VÙNG ĐẤT PHÍA NAM VÀ THỰC THI CHỦ

QUYỀN ĐỐI VỚI QUẦN ĐẢO TRƯỜNG SA, QUẦN ĐẢO HOÀNG SA

TỪ THẾ KỈ XVI ĐẾN THẾ KỈ XVIII

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

- Trình bày được khái quát công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI –

XVIII.

- Mô tả và nêu được ý nghĩa của quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa

và quần đảo Trường Sa của chúa Nguyễn.

2. Năng lực

- Năng lực chung

+ Năng lực giao tiếp và hợp tác: Khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo

nhóm; trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.

+ Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy

logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

- Năng lực riêng:

+ Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch sử trong bài học theo sự

hướng dẫn của GV.

+ Quan sát sơ đồ một số nét chính về công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các

thế kỉ XVI-XVIII để trình bày theo yêu cầu.

+ Lập bảng tóm tắt và tìm kiếm tư liệu để thực hiện các hoạt động thực hành, vận dụng.

3. Phẩm chất

- Trung thực, yêu nước, trân trọng các thành quả khai phá đất đai, mở rộng lãnh thổ của

các thế hệ cha ông.

- Có ý thức tuyên truyền và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ (cả biển đảo và đất liền).

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

a) Đối với giáo viên

- Giáo án, SGK, SGV, SBT

- Lược đồ, sơ đồ có liên quan đến nội dung bài học.

- Máy tính, máy chiếu

b) Đối với học sinh

- SGK, tranh ảnh, tư liệu sưu tầm có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập

theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. Hoạt động xuất phát/ khởi động

a) Mục tiêu

- Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp đỡ HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú học

bài mới.

b) Nội dung

- GV sử dụng hình 6.1 SGK tr.27, kết hợp HS xem video gợi mở cho Hs chia sẻ những

hiểu biết của bản thân… về chúa Nguyễn Hoàng và công cuộc khai phá vùng đất Đàng

Trong, quá trình thực thi chủ quyền đối với các đảo, quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa của

các chúa Nguyễn.

c) Sản phẩm

Hiểu biết của HS về chúa Nguyễn Hoàng và công cuộc khai phá vùng đất Đàng Trong,

quá trình thực thi chủ quyền đối với các đảo, quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa của các

chúa Nguyễn.

- Chúa Nguyễn Hoàng:

+ Nguyễn Hoàng (1525 - 1613) là con trai thứ hai của An thành hầu Nguyễn Kim. Ông

là một danh tướng đã từng lập nhiều chiến công ở thời Hậu Lê nên được vua Lê phong

tước Thái úy Đoan quốc công.

+ Sau khi Nguyễn Kim qua đời, vua Lê trao lại binh quyền cho Trịnh Kiểm. Biết mình là

“gai trong mắt” của Trịnh Kiểm, Nguyễn Hoàng đã nghe theo lời khuyên đi về phía

nam của trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Năm 1558, Nguyễn Hoàng vào trấn thủ đất

Thuận Hóa. Từ đây, ông đã đặt nền tảng cho cơ nghiệp của chín vị chúa Nguyễn ở

phương nam và cho cả vương triều Nguyễn sau này.

- Quá trình thực thi chủ quyền biển đảo của các chúa Nguyễn:

+ Chúa Nguyễn ở Đàng Trong là chính quyền đầu tiên xác lập chủ quyền đối với hai

quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Vào đầu thế kỉ XVII, việc thực thi chủ quyền được

thực hiện một cách chặt chẽ thông qua hoạt động thường xuyên của hải đội Hoàng Sa.

+ Dưới sự kiểm soát chặt chẽ của chính quyền chúa Nguyễn, quá trình thực thi chủ

quyền tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa được thực hiện một cách liên tục suốt từ

thế kỉ XVII và được tiếp nối dưới thời nhà Tây Sơn và nhà Nguyễn

d) Cách thức tổ chức

Bước 1: GV chuyển giao nhim vụ học tập

- GV chiếu cho HS xem video https://vtv.vn/video/khat-vong-non-song-loi-tran-troi-cua-

chua-nguyen-hoang-430782.htm kết hợp quan sát hình 6.1 SGK và một số hình ảnh khác

về chúa Nguyễn Hoàng

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Hãy chia sẻ hiểu biết của em về chúa Nguyễn Hoàng và

công cuộc khai phá vùng đất Đàng Trong, quá trình thực thi chủ quyền đối với các đảo,

quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa của các chúa Nguyễn.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS xem video kết hợp quan sát Hình 6.1 SGK.

- HS sử dụng thông tin qua xem video kết hợp hiểu biết của bản thân…để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV mời đại diện 2 – 3 HS chia sẻ hiểu biết của em về chúa Nguyễn Hoàng và công

cuộc khai phá vùng đất Đàng Trong, quá trình thực thi chủ quyền đối với các đảo, quần

đảo Trường Sa, Hoàng Sa của các chúa Nguyễn.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá về thông tin HS trình bày.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Bài 6 – Công cuộc khai phá vùng đất phía Nam từ thế kỉ

XVI đến thế kỉ XVIII.

2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới

Hoạt động 2.1. Công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỷ XVI- XVIII

a) Mục tiêu

Trình bày được khái quát công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI –

XVIII.

b) Nội dung

- GV hướng dẫn HS khai thác sơ đồ hình 6.2 và thông tin mục 1 để trả lời câu hỏi của

GV.

c) Sản Phẩm

- Câu trả lời của HS về công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI –

XVIII và chuẩn kiến thức của GV.

d) Tổ chức thực hiện

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ hình 6.2 và

đọc thông tin mục 1 SHS tr. 27, 28

?Trình bày khái quát công cuộc khai phá

vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI –

XVIII ?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

học tập.

- HS khai thác tài liệu SHS, kết hợp quan sát

lược đồ GV trình chiếu và kiến thức đã học

để trả lời câu hỏi.

- GV theo dõi, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần

thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo

luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS chỉ trên lược đồ

những vùng đất mới được khai phá trong thế

kỉ XVI – XVIII.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày khái

quát về công cuộc khai phá vùng đất phía

Nam trong các thế kỉ XVI – XVIII.

- GV yêu cầu các HS khác quan sát, lắng

nghe, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm

1. Công cuộc khai phá vùng đất phía

Nam trong các thế kỷ XVI- XVIII .

– Năm 1558, Nguyễn Hoàng vào trấn

thủ Thuận Hoá.

– Quá trình di dân, khai phá vùng đất

phía Nam được các chúa Nguyễn đẩy

mạnh.

– Kế nghiệp Nguyễn Hoàng, các chúa

Nguyễn tiếp tục xây dựng bộ máy

chính quyền phong kiến ở Đàng Trong,

củng cố việc phòng thủ vùng đất Thuận

– Quảng và thực hiện chính sách khai

hoang, khai phá các vùng đất mới.

– Đến năm 1757, chúa Nguyễn hoàn

thiện hệ thống chính quyền trên vùng

đất Nam Bộ tương đương như ngày

nay.

vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức.

- GV mở rộng kiến thức, kể về câu chuyện

cho HS: Chúa Nguyễn Phúc Nguyên từ đầu

thế kỉ XVII đã cho công chúa Ngọc Vạn sang

Chân Lạp làm vợ vua Chey Chetta II và thiết

lập 2 trạm thu thuế ở Sài Gòn – Bến Nghé,

cho thấy ông đã có sẵn một tầm nhìn chiến

lược và một chủ trương vừa tổng thuế, vừa cụ

thể trong việc khai phá đất đai và xác lập chủ

quyền trên toàn vùng Nam Bộ. Sau những cố

gắng này, ở xứ Quảng, lần lượt Phú Yên,

Thái Khang, Bình Thuận,...nhanh chóng được

sáp nhập vào đất Đàng Trong.

(Theo Nguyễn Ngọc Quang, Vùng đất Nam

Bộ (tập IV, NXB Chính trị Quốc gia – Sự

thật)

- GV hướng dẫn HS liên kết với những kiến

thức đã học ở Bài 18 (SHS Lịch sử và Địa lí

7) để trình bày khái quát công cuộc khai phá

vùng đất phía Nam…

Hoạt động 2.2. Quá trình thực hiện chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và

Trường Sa của các chúa Nguyễn.

a) Mục tiêu

-Thông qua hoạt động, HS mô tả và nêu được ý nghĩa của quá trình thực thi chủ quyền

đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.

b) Nội dung

- GV hướng dẫn HS đọc tư liệu 1, 2 SHS tr.28, 29 và thông tin mục 2 để mô tả quá trình

thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa của người Việt

trong các thế kỉ XVII – XVIII.

- GV hướng dẫn HS quan sát hình 6.3 và cung cấp thêm thông tin.

c) Sản Phẩm

- HS đọc, hiểu tư liệu 1, 2 SHS tr.28, 29.

- Câu trả lời của HS về quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần

đảo Trường Sa của người Việt trong các thế kỉ XVII – XVIII và chuẩn kiến thức của GV.

d) Cách thức tổ chức

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc tư

liệu 1, 2, kết hợp thông tin mục 2 SHS tr28,

29 hãy:

Mô tả quá trình thực thi chủ quyền đối với

quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa

của người Việt trong các thế kỉ XVII – XVIII?

Những việc làm đó có ý nghĩa như thế nào?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

học tập

- HS đọc tư liệu, quan sát hình 6.3 SHS kết

hợp khai thác thông tin GV cung cấp để trả

lời câu hỏi.

- GV theo dõi, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần

thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo

luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS mô tả quá trình

thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng

Sa và quần đảo Trường Sa của người Việt

2. Quá trình thực hiện chủ quyền đối

với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa

của các chúa Nguyễn.

– Hoạt động khai thác và xác lập chủ

quyền của các chúa Nguyễn được thực

hiện có tổ chức, hệ thống và liên tục

qua đội Hoàng Sa và đội Bắc Hải:

+ Biện pháp: lập 2 đội dân binh độc đáo

là đội Hoàng Sa và đội Bắc Hải.

+ Thực thi: khai thác tài nguyên biển và

kiểm soát, quản lí biển, đảo.

+ Ý nghĩa: Từng bước xác lập chủ

quyền đối với hai quần đảo này.

– Thời Tây Sơn tiếp tục duy trì quá

trình khai thác và thực thi chủ quyền

với hai quần đảo này (cuối thế kỉ

trong các thế kỉ XVII – XVIII.

- GV yêu cầu các HS khác quan sát, lắng

nghe, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm

vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức.

- GV hướng dẫn HS quan sát hình 6.3 SHS

tr.28 và cung cấp thêm thông tin: Thiên Nam

tứ chí lộ đồ thư là tập bản đồ Việt Nam do Đỗ

Bá (tên chữ là Công Đạo), soạn vẽ vào thế kỉ

XVII, ghi rõ trong lời chú giải bản đồ vùng

phủ Quảng Ngãi, xứ Quảng Nam. Giữa biển

có một bãi cát dài gọi là Bãi Cát Vàng, dài

độ 400 dặm, rộng 20 dặm, đứng dựng giữa

biển, từ cửa Đại Chiêm đến cửa Sa Vinh. Họ

Nguyễn cuối năm vào cuối tháng mùa đông

đưa 18 chiếc thuyền đến (Bãi Cát Vàng) lấy

vàng bạc, tiền tệ, súng đạn.

(Theo Bộ Ngoại giao, Chủ quyền Việt Nam

với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, NXB

Tri thức)

XVIII).

3. Hoạt động luyện tập

a) Mục tiêu

- Thông qua hoạt động, HS củng cố kiến thức đã học về công cuộc khai phá vùng đất

phía Nam từ thế kỉ XVI đến thế XVIII.

b) Nội dung

- HS làm bài tập phần luyện tập

- GV trình chiếu một số câu hỏi trắc nghiệm; HS vận dụng kiến thức đã học trả lời nhanh.

c) Sản Phẩm

BT 1: Bảng tóm tắt về công cuộc khai phá vùng đất phía Nam (thế kỉ XVI - XVIII)

Thời gian

Sự kiện chính

Năm 1558

Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa

Năm 1611

Nguyễn Hoàng lập phủ Phú Yên

Năm 1653

Dinh Thái Khang (Khánh Hòa ngày nay) được thành lập.

Năm 1698

Phủ Gia Định được thành lập

Năm 1757

Chúa Nguyễn hoàn thiện hệ thống chính quyền trên vùng đất Nam Bộ

tương đương như ngày nay

Cuối thế

kỉ XVIII

Chúa Nguyễn đã làm chủ một vùng đất rộng lớn từ phía nam dải Hoành

Sơn đến mũi Cà Mau, bao gồm cả các đảo, quần đảo ở Biển Đông và vịnh

Thái Lan.

d) Cách thức tổ chức

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

*BT1: GV giao HS làm bài tập: Hãy lập bảng tóm tắt về công cuộc khai phá vùng đất

phía Nam trong các thế kỉ XVI - XVIII theo các tiêu chí: thời gian, sự kiện chính.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện nhiệm vụ, dựa vào kiến thức đã học để hoàn thành bài tập

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- HS báo cáo kết quả

- GV mời các HS khác nhận xét câu trả lời của bạn, bổ sung nếu cần.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá, chốt

4. Hoạt động vận dụng, mở rộng

a) Mục tiêu

Củng cố kiến thức đã học, liên hệ, vận dụng kiến thức đã học vào cuộc sống.

b) Nội dung: GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập 1, 2 phần Vận dụng SHS tr.29.

c) Sản phẩm: Tư liệu, thông tin HS sưu tầm, bài làm của HS.

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao HS làm bài tập 1,2 sgk tr 29

Bài tập 2: Sưu tầm tư liệu, sách báo, internet, giới thiệu về công cuộc khai phá vùng đất

phía Nam và thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trong các thế

kỉ XVI – XVIII.

Bài tập 2: Tìm hiểu thông tin trên internet, em hãy giới thiệu về nguồn gốc của Lễ Khao

lề thề lính trên đảo Lý Sơn. Theo em, việc duy trì tổ chức của Lễ Khao thề lính ngày nay

có ý nghĩa gì?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS sưu tầm tài liệu theo sự hướng dẫn của GV. HS thực hiện nhiệm vụ ở nhà.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS

( BT1: GV hướng dẫn HS tham khảo tư liệu tại:

+ Nguyễn Quang Thắng, Hoàng Sa và Trường Sa - Lãnh thổ Việt Nam nhìn từ Công

pháp Quốc tế, NXB Tri thức, 2008.

+ Bộ Ngoại giao, Chủ quyền của Việt Nam với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa,

NXB Tri thức, 2013.

+ Phim tài liệu của Truyền hình Vĩnh Long giới thiệu về quá trình mở cõi phương Nam

của các chúa Nguyễn:

http://www.youtube.com/watch?v=YPV2BBS2M7I

BT2: GV cho HS quan sát hình ảnh của Lễ Khao lề thề lính trên đảo Lý Sơn và hướng

dẫn HS viết bài giới thiệu theo những nội dung sau:

+ Nguồn gốc của Lễ Khao lề thề lính Hoàng Sa.

+ Những hoạt động chính trong Lễ hội ngày nay.

+ Ý nghĩa của việc duy trì và công nhận Lễ Khao lề thề lính Hoàng Sa là di sản phi vật

thể quốc gia.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

HS nộp sản phẩm, đại diện HS báo cáo sản phẩm vào tiết học sau.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá sản phẩm, ý thức hoàn thành nhiệm của HS tiết sau.

* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Ôn lại kiến thức đã học:

+ Công cuộc khai phá vùng đất phía Nam trong các thế kỉ XVI – XVIII.

+ Ý nghĩa của quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo

Trường Sa của các chúa Nguyễn.

- Trả lời câu hỏi bài tập phần Luyện tập và hoàn thành nhiệm vụ phần Vận dụng.

- Làm bài tập Bài 6 – SBT Lịch sử và Địa lí 8, phần Lịch sử.

- Ôn tập lại các bài từ 1-6 tiết sau làm bài tập Lịch sử.

Tiết …

Bài 7. KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN Ở ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII

I. Mục tiêu

1. Năng lực

1.1. Năng lực chung

Thực hiện bài học này sẽ góp phần hình thành và phát triển một số thành tố năng

lực của học sinh như sau:

- Năng lực tự chủ và tự học: Tìm kiếm thông tin, đọc SGK, quan sát tranh ảnh để tìm

hiểu về các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để hoàn thành phiếu học tập

- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Đề xuất giải pháp và đánh giá các giải pháp

của bạn

1.2. Năng lực lịch sử

Bước đầu rèn luyện các năng lực lịch sử: tìm hiểu LS; nhận thức và tư duy LS; vận

dụng bài học lịch sử vào thực tiễn. Cụ thể:

- Đọc và chỉ ra được thông tin quan trọng trên lược đồ.

- Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch sử trong bài học dưới sự

hướng dẫn của giáo viên.

- Nêu được một số nét chính (bối cảnh lịch sử, diễn biến, kết quả và ý nghĩa) của phong

trào nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.

- Nêu được tác động của phong trào nông dân ở Đàng Ngoài đối với xã hội Đại Việt thế

kỉ XVIII.

- Tìm kiếm, sưu tầm được tư liệu để phục vụ cho bài học và thực hiện các hoạt động thực

hành, vận dụng.

2. Phẩm chất

Thông qua thực hiện bài học sẽ tạo điều kiện hình thành ở HS những phẩm chất:

- Bồi dưỡng lòng yêu nước, nhân ái, ủng hộ các cuộc đấu tranh chống áp bức, bất công

- Trân trọng và biết ơn những thế hệ đi trước có công xây dựng và bảo vệ đất nước

II. Thiết bị dạy học và học liệu

1. Giáo viên

- Phiếu học tập dành cho HS.

- Một số tranh ảnh được phóng to (hoặc trình chiếu trên PowerPoint), một số video, mẩu

chuyện lịch sử tiêu biểu gắn với nội dung bài học.

+ Đền thờ Hoàng Công Chất

- Lược đồ một số cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào nông dân Đàng Ngoài thế kì

XVIII

2. Học sinh

- Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học (nếu có)

III. Tiến trình dạy học

1. Hoạt động 1: Mở đầu

a. Mục tiêu:

- Tạo sự tò mò, ham học hỏi và lòng khao khát muốn tìm hiểu những điều ở hoạt động

hình thành kiến thức mới của bài học; tạo không khí hứng khởi để HS bắt đầu một tiết

học mới. Từ đó, giáo viên dẫn vào bài mới.

b. Tổ chức thực hin:

*GV tổ chức trò chơi “Ai nhanh hơn”. Học sinh làm việc cá nhân trong vòng 1 phút để

xác định địa danh lịch sử trong hình ảnh

? Đây là địa danh nào?

Luỹ Thầy – Luỹ Đào Duy Từ (Quảng Bình)

- HS quan sát hình ảnh: Luỹ Thầy – Luỹ Đào Duy Từ (Quảng Bình) và nêu ít nhất 01 sự

hiểu biết của mình.

- HS quan sát hình ảnh, có thể trao đổi với bạn cùng bàn để trả lời

- GV gọi 1-2 HS trình bày kết quả của mình, các HS khác nhận xét, bổ sung

- Trên cơ sở trả lời của HS, GV nêu ra vấn đề để định hướng nhận thức của HS và kết nối

vào bài

2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới

2.1. Bối cảnh lịch sử

a. Mục tiêu:

- Nêu được một số nét chính về bối cảnh lịch sử của phong trào nông dân ở Đàng Ngoài

thế kỉ XVIII.

b. Tổ chức thực hin:

- HS khai thác kênh chữ SGK tr30,31, đặc biệt tư liệu 1,2, hoạt động cặp đôi trong vòng

2 phút để hoàn thành Phiếu học tập về bối cảnh lịch sử dẫn đến phong trào nông dân ở

Đàng Ngoài

PHIẾU HỌC TẬP

BỐI

CẢNH

LỊCH SỬ

Chính trị

Kinh tế

Xã hội

- HS hoàn thành nhiệm vụ theo cặp

Dự kiến sản phẩm

PHIẾU HỌC TẬP

BỐI

CẢNH

LỊCH SỬ

Chính trị

- Chính quyền Đàng Ngoài khủng hoảng sâu sắc:

+ Vua Lê không có thực quyền

+ Chúa Trịnh giữ mọi quyền hành, ăn chơi phung phí

+ Quan lại hoành hành, đục khoét nhân dân

Kinh tế

- Nông nghiệp đình đốn

- Thủ công nghiệp, thương nghiệp ngày càng sa sút, các đô

thị suy tàn

Xã hội

- Nạn đói diễn ra khắp nơi

- Nhân dân bỏ làng đi phiêu tán

-> Cuộc sống khó khăn thúc đẩy nông dân vùng lên khởi

nghĩa chống lại chính quyền phong kiến

- Đại diện 1-2 cặp trả lời theo từng lĩnh vực. Các cặp khác nhận xét, bổ sung

- HS trả lời đến đâu GV nhận xét, mở rộng và chốt kiến thức đến đó theo Phiếu học tập

+ GV phân tích tư liệu 1,2 SGK

Tư liệu 1 mô tả về tình cảnh khổ sở của người dân Đàng Ngoài do phải tham gia

tu sửa, xây dựng rất nhiều công trình phục vụ nhu cầu của các chúa Trịnh; do sự hoành

hành, nhũng nhiễu của đám hoạn quan đông đúc trong phủ chúa

Tư liệu 2 là minh chứng cho gánh nặng thuế khoá mà người dân phải gánh chịu

khiến cho sản xuất đình đốn, không phát triển được. Cùng với đó là tình trạng giá cả đắt

đỏ, đời sống người dân đói khổ, phải phiêu tán, đi ăn xin khắp nơi

-> Hai tư liệu trên là những dẫn chứng sinh động về cuộc khủng hoảng trầm trọng của xã

hội Đàng Ngoài

+ GV cung cấp 1 số tư liệu trên màn hình để khắc sâu kiến thức cho HS

Chúa Trịnh Sâm càng lúng sâu hơn vào “vũng bùn” ăn chơi hưởng lạc. Vào dịp

Tết Trung thu “chúa phát gấm làm hàng trăm, hàng ngàn cái đèn lồng tinh xảo tuyệt vời,

mỗi cái giá đến mấy chục lạng vàng” (Thượng kinh kí sự)

Quan lại xét xử “đục nước béo cò”, “để cho kẻ giảo hoạt lọt lưới pháp luật, kẻ

điêu toa được múa mép, kẻ lí ngay đành phải chịu thua” (Thông sức của Ngự sử đài năm

1719)

Năm 1710, chúa Trịnh Doanh tăng thuế ruộng tư, đánh thuế cả vào diện tích đất

không sản xuất được như “đồng chua nước mặn”, “đất sồi, rừng khô cằn”, “bãi cát

trắng”.

Phan Huy Chú trong “Lịch triều hiến chương loại chí” đã nhận xét: “...Một tấc

đất, không bỏ sót, không chỗ nào là không đánh thuế, cái chính sách vét hết lợi hình như

quá cay nghiệt”.

Nạn đói khủng khiếp năm 1740 – 1741 ở Đàng Ngoài, “Dân lưu vong bồng bế,

dắt díu nhau di kiếm ăn đầy đường… Dân phần nhiều sống nhờ rau cỏ, ăn cả chuột, rắn.

Người chết đói ngổn ngang, người sống sót không còn một phần mười. Làng nào có tiếng

trù mật cũng chỉ còn năm, ba hộ mà thôi” (Khâm định việt sử thông giám cương mục)

Người dân phải ăn vỏ cây, rau cỏ, thây chết đói đầy đường, thôn xóm tiêu điều.

Những người sống sót thì phiêu tán khắp nơi.

Theo bản điều trần Ngô Thì Sĩ gửi chúa Trịnh thì 4 trấn đồng bằng (thuộc Bắc Bộ

ngày nay) có 1076 xã, dân đi phiêu tán hết.

Năm 1741, số làng phiêu tán gần hết lên đến 1730 làng, số làng phiêu tán vừa là

1961 làng, nghĩa là hơn 1/4 tổng số làng xã của Đàng Ngoài.

2.2. Một số cuộc khởi nghĩa lớn của phong trào nông dân Đàng Ngoài

a) Mục tiêu:

- Nêu được một số nét chính về thời gian bùng nổ, diễn biến chính, kết quả của một số

cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.

b) Tổ chức thực hin:

*Nhiệm vụ 1: Lập bảng thống kê 1 số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào

nông dân Đàng Ngoài TK XVIII

- HS hoạt động cặp đôi trong vòng 3 phút, khai thác kênh chữ, kênh hình SGK tr31.32,

kết hợp quan sát Lược đồ một số cuộc k/n lớn trong phong trào nông dân ĐN TK XVIII

tr31, hoàn thành bảng thống kê theo mẫu:

STT

Tên cuộc khởi nghĩa

Thời gian

Địa điểm

- HS hoàn thành nhiệm vụ theo cặp

Dự kiến sản phẩm

STT

Tên cuộc khởi nghĩa

Thời gian

Địa điểm

Nguyễn Tuyển

– Nguyễn Cừ

1740-1741

Ninh Xá (Hải Dương)

Vũ Đình Dung

1740

Sơn Nam

Nguyễn Hữu Cầu

1741-1751

Đồ Sơn, Vân Đồn (Hải Phòng) -> Kinh

Bắc -> Sơn Nam -> Thanh Hóa, Nghệ

Hoàng Công Chất

1739-1769

Sơn Nam -> Tây Bắc

Nguyễn Danh Phương

1740-1751

Tam Đảo (Vĩnh Phúc) -> Sơn Tây,

Tuyên Quang

Lê Duy Mật

1738-1770

Thanh Hóa, Nghệ An

Nguyễn Dương Hưng

1737

Sơn Tây

- Đại diện 1-3 cặp trả lời. Các cặp khác nhận xét, bổ sung

- GV nhận xét, chốt kiến thức

*Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu về 1 số cuộc k/n tiêu biểu

- GV chia lớp làm 6 nhóm, sử dụng kĩ thuật 5W1H để tìm hiểu về 3 cuộc khởi nghĩa

Nguyễn Hữu Cầu, Nguyễn Danh Phương và Hoàng Công Chất

+ Nhóm 1,2: Tìm hiểu về k/n Hoàng Công Chất

+ Nhóm 3,4: Tìm hiểu về k/n Nguyễn Danh Phương

+ Nhóm 5,6: Tìm hiểu về k/n Nguyễn Hữu Cầu

(Lưu ý: HS có thể đưa ra nhưng câu hỏi, đáp án khác nhau nhưng vẫn cần đảm bảo đủ

5W1H, đảm bảo khái quát được những nét cơ bản của các cuộc k/n)

- GV gọi 3 nhóm đặt câu hỏi, 3 nhóm còn lại trả lời, có thể là nhóm 1,3,5 hỏi, nhóm 2,4,6

trả lời hoặc ngược lại, đảm bảo 2 nhóm tìm hiểu cùng 1 nội dung hỏi đáp, nhận xét lẫn

nhau. Các nhóm còn lại có thể đưa ra ý kiến

- GV nhận xét, bổ sung

- HS trả lời câu hỏi: Trong các cuộc k/n trên, em ấn tượng với cuộc khỏi nghĩa nào nhất?

Vì sao?

-> HS chọn và giải thích (căn cứ vào thời gian tồn tại, địa bàn hoạt động và những kết

quả mà cuộc k/n đó đạt được…)

-> GV tổng kết, nhấn mạnh về điểm nổi bật của từng cuộc khởi nghĩa, riêng đối với 2

cuộc k/n Nguyễn Hữu Cầu và Hoàng Công Chất cần thể hiện rõ quá trình di chuyển, mở

rộng địa bàn hoạt động trên lược đồ. Trong khi giới thiệu GV nhấn mạnh về xuất thân

của những người lãnh đạo cuộc k/n (Nguyễn Danh Phương là 1 trí thức nho học, Nguyễn

Dương Hưng là 1 nhà sư, Lê Duy Mật là con vua Lê Dụ Tông) để HS thấy được không

chỉ có nông dân bất bình với chính quyền phong kiến Lê – Trịnh (Lưu ý liên hệ mục Em

có biết, kết hợp giới thiệu H7.2 – Thành Bản Phủ được Hoàng Công Chất cho XD từ năm

1758 đến năm 1762, nay thuộc xã Noong Hẹt, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. Đây là

thành huỹ vững chắc, kiên cố, là thủ phủ của nghĩa quân Hoàng Công Chất. Năm 1981,

thành Bản Phủ được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng là Di tích lịch sử Quốc gia)

+ Cuộc khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu diễn ra trong 10 năm, được nhân dân ủng hộ đông

dảo, địa bàn hoạt động rộng, uy hiếp được kinh thành Thăng Long.

+ Cuộc khởi nghĩa Hoàng Công Chất kéo dài 30 năm, không chỉ chống lại chính quyền

phong kiến mà còn có công đánh giặc Phẻ (từ Thượng Lào tràn vào xâm lược) bảo vệ

vùng biên giới Tây Bắc, giúp ND ổn định cuộc sống.

+ Cuộc khởi nghĩa Nguyễn Danh Phương kéo dài 11 năm và mở rộng hoạt động trên 1

phạm vi lớn. Thanh thế lừng lẫy 1 vùng, trở thành “địch quốc của triều đình”

- HS trả lời câu hỏi: Nhận xét về địa bàn hoạt động của phong trào nông dân Đàng

Ngoài? (Lan khắp các trấn đồng bằng và vùng Thanh – Nghệ, khắp đồng bằng và miền

núi)

NỘI DUNG HỌC TẬP

2. Một số cuộc khởi nghĩa lớn của phong trào nông dân Đàng Ngoài

- Phạm vi hoạt động rộng: Khắp trấn đồng bằng và vùng Thanh – Nghệ

- Các cuộc khỏi nghĩa tiêu biểu: Nguyễn Hữu Cầu, Nguyễn Danh Phương và Hoàng

Công Chất

2.3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử và tác động của phong trào nông dân ở Đàng

Ngoài thế kỉ XVIII

a) Mục tiêu:

- Nêu được kết quả và ý nghĩa, tác động của phong trào nông dân ở Đàng Ngoài đối với

xã hội Đại Việt thế kỉ XVIII

b) Tổ chức thực hin:

- HS hoạt động cá nhân, khai thác kênh chữ SGK tr33, thực hiện nhiệm vụ: Hãy cho biết

kết quả, ý nghĩa, tác động của phong trào nông dân ở Đàng Ngoài đối với xã hội Đại

Việt thế kỉ XVIII?

- HS hoàn thành nhiệm vụ

- Đại diện 1-2 trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung

- GV nhận xét, chốt kiến thức

NỘI DUNG HỌC TẬP

3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử và tác động của phong trào nông dân ở Đàng Ngoài thế

kỉ XVIII

- Kết quả: Đều thất bại

- Ý nghĩa, tác động:

+ Thể hiện ý chí đấu tranh chống áp bức, bất công

+ Buộc chúa Trịnh phải thực hiện 1 số chính sách như khuyến khích khai hoang, giảm

nhẹ thuế khoá, tu sửa đê điều, đưa nông dân lưu tán về quê làm ăn…

+ Giáng đòn mạnh mẽ và làm lung lay chính quyền Lê – Trịnh

- GV mở rộng: ? Vì sao các cuộc khởi nghĩa đều thất bại?

(+ Thiếu sự liên kết, nổ ra lẻ tẻ, chưa đúng thời cơ)

3. Hoạt động 3: Luyện tập

a) Mục tiêu:

- Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt

động hình thành kiến thức

b) Tổ chức thực hin:

- GV tổ chức cho cả lớp hoạt động cá nhân để trả lời các câu hỏi: Viết một đoạn (khoảng

50 từ) nêu ý kiến của mình về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội ở Đàng Ngoài thế kì

XVIII và nói rõ lí do ND đứng lên khởi nghĩa

- HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV gọi một số HS trả lời. Các HS khác nhận xét bổ sung.

- GV nhận xét, đánh giá

- GV nhắc lại các yêu cầu cần đạt của bài học cho HS, nhận xét, cho điểm, củng cố và

khắc sâu kiến thức.

4. Hoạt động 4: Vận dụng

a) Mục tiêu:

- Nhằm vận dụng kiến thức mới mà hs đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới

trong học tập và thực tiễn, đồng thời giúp hs có mong muốn, nhu cầu tìm hiểu thêm các

nội dung, tranh ảnh, tư liệu lịch sử, các thông tin có liên quan đến bài học, rèn luyện kĩ

năng sưu tầm tài liệu, viết tự luận

b) Tổ chức thực hin:

- GV giao nhiệm vụ cho HS: Về nhà tìm hiểu và trả lời câu hỏi :

1. Nếu là người dân sống ở Đàng Ngoài thời kì này, em có ủng hộ các cuộc khởi nghĩa

nông dân không. Vì sao?

2. Sưu tầm tư liệu về một trong số những người lãnh đạo tiêu biểu của phong trào nông

dân ở Đàng Ngoài TKXVIII. Giới thiệu những tư liệu đó với thầy cô và bạn học

3. Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, hãy viết đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) giới

thiệu về một di tích hoặc lễ hội còn tồn tại đến ngày nay gắn với tên tuổi một thủ lĩnh của

cuộc khỏi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.

(Lưu ý: Nội dung giới thiệu cần đảm bảo được:

+ Đó là di tích/lễ hội nào? Ở đâu?

+ Di tích/lễ hội đó gắn với thủ lĩnh nào trong cuộc khỏi nghĩa?

+ Điểm nổi bật, đặc sắc của di tích/lễ hội đó.

+ Giá trị của di tích/lễ hội đó trong quá khứ và đối với ngày nay.

- HS tìm hiểu và trả lời câu hỏi theo yêu cầu sau tiết học...

- GV gợi ý cách tìm hiểu, cách trả lời câu hỏi. Thời hạn nộp bài vào buổi học lần sau.

- GV chốt yêu cầu và nhận xét về tiết học.

HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ

- Chuẩn bị Bài 8: Phong trào Tây Sơn.

+ Tìm hiểu về nguyên nhân bùng nổ của phong trào Tây Sơn.

+ Tìm hiểu về một số thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn.

+ Tìm hiểu về Nguyễn Huệ - Quang Trung và vai trò của ông trong phong trào Tây Sơn.

Tuần Ngày soạn:

Tiết 17-18-19 Ngày dạy:

BÀI 8: PHONG TRÀO TÂY SƠN

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

+ Trình bày được nét chính về nguyên nhân bùng nổ khởi nghĩa Tây Sơn.

+ Mô tả được một số thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn: lật đổ chính quyền chúa

Nguyễn, chúa Trịnh – vua Lê; đánh bại quân Xiêm xâm lược 1785 và đại phá quân

Thanh xâm lược 1789…

+ Nêu được nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.

+ Đánh giá được vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn.

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử:

+ Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch sử trong bài học.

+ Trình bày được nét chính về nguyên nhân bùng nổ khởi nghĩa Tây Sơn.

+ Quan sát sơ đồ, lược đồ để mô tả được một số thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây

Sơn.

+ Nêu được nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.

- Nhận thức và tư duy lịch sử:

+ Đánh giá được vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn.

+ Đánh giá những đóng góp của phong trào Tây Sơn đối lịch sử dân tộc

+ Tìm kiếm các tư liệu để thực hiện các hoạt động thực hành, vận dụng.

3. Phẩm chất

+ Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.

+ Trách nhiệm: HS có trách nhiệm trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng

làm việc nhóm.

+ Yêu nước: Biết ơn người có công với đất nước, có ý thức bảo vệ các di tích lịch sử.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Giáo án theo định hướng phát triển năng lực. Phiếu học tập dành cho học sinh

- Lược đồ, sơ đồ (slide trình chiếu)

2. Học sinh

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan. Dụng cụ học tập theo yêu cầu của

giáo viên

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt

được đó là tìm hiểu về phong trào Tây Sơn. Sau đó đưa học sinh vào tìm hiểu

nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV cho học sinh quan sát Hình 8.1 Bảo tàng Quang Trung và đoạn thông

tin SGK-34

c. Sản phẩm: Một số hiểu biết của HS về thắng lợi phong trào Tây Sơn và vai trò Quang

Trung.

d. Tổ chức thực hiện:

Em biết gì về phong trào Tây Sơn, Hoàng đế Quang Trung đã có những đóng góp gì đối

với lịch sử dân tộc? Việc xây dựng Bảo tàng Quang Trung phản ánh điều gì?

Từ câu trả lời của HS, GV vào bài mới: Phong trào Tây Sơn có nhiều đóng góp với lịch

sử dân tộc: Lật đổ các chính quyền phong kiến Nguyễn - Trịnh, xoá bỏ tình trạng chia cắt

đất nước, đặt cơ sở cho việc khôi phục nền thống nhất quốc gia. Đồng thời, phong trào

này còn đánh tan các cuộc xâm lược của quân Xiêm, quân Thanh, bảo vệ vững chắc nền

độc lập và chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc. Để ghi để ghi nhận và tri ân những đóng góp

của phong trào nông dân Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc, nhân dân ta đã xây dựng Bảo

tàng Quang Trung, để tuyên truyền và giáo dục thế hệ sau hãy tiếp nối lòng yêu nước và

ý thức bảo vệ độc lập, chủ quyền của quốc gia, dân tộc. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến

bùng nổ phong trào Tây Sơn? Phòng trào Tây Sơn giành được những thắng lợi nào?

Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn như thế nào? Bài học

hôm nay sẽ giúp các em trả lời những câu hỏi trên.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

a. Mục tiêu: Tìm hiểu phong trào Tây Sơn

b. Nội dung: Nguyên nhân bùng nổ, những thắng lợi tiêu biểu, nguyên nhân thắng lợi, ý

nghĩa lịch sử phong trào Tây Sơn.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

1. Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1: Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ

* Mục tiêu: Trình bày được nét chính về nguyên nhân

bùng nổ khởi nghĩa Tây Sơn.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 1 và trả lời các câu hỏi

1. Nêu nguyên nhân dẫn đến khởi nghĩa Tây Sơn?

2. Xác định trên lược đồ nơi bùng nổ, địa bàn hoạt

động của nghĩa quân Tây Sơn trong những năm đầu

khởi nghĩa?

3. Giải thích vì sao nhân dân hăng hái tham gia khởi

nghĩa Tây Sơn ngay từ đầu?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

1. Khởi nghĩa Tây Sơn bùng

nổ

- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính

quyền phong kiến Đàng

Trong ngày càng suy yếu. Bộ

máy quan lại các cấp rất cồng

kềnh và tham nhũng.

- Các chính sách của chính

quyền chúa Nguyễn như tô

thuế, lao dịch nặng nề, lại

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích

học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/bàn) khi thực khi

thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Nguyên nhân dẫn đến khởi nghĩa Tây Sơn

- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến Đàng

Trong ngày càng suy yếu. Bộ máy quan lại các cấp rất

cồng kềnh và tham nhũng. Ở triều đình Trương Phúc

Loan, nắm mọi quyền hành tự xưng là quốc phó khét

tiếng tham nhũng

- Các chính sách của chính quyền chúa Nguyễn như tô

thuế, lao dịch nặng nề, lại thêm thiên tai và sự suy

thoái của nền kinh tế làm cho đời sống nhân dân khốn

cùng.

- Mâu thuẫn gay gắt giữa nhân dân với chính quyền

chúa Nguyễn làm bùng nổ cuộc khởi nghĩa Tây Sơn.

2. Xác định trên lược đồ nơi bùng nổ, địa bàn hoạt

động của nghĩa quân Tây sơn trong những năm đầu

khởi nghĩa?

GV hướng dẫn HS quan sát Hình 8.2. Lược đồ căn cứ

Tây Sơn

+ HS đọc chú giải trên lược đồ

+ HS lên bảng xác định trên lược đồ

+ HS chỉ ra các vị trí là căn cứ của nghĩa quân Tây

Sơn trên lược đồ: Tây Sơn Thượng Đạo (An Khê, Gia

Lai); Tây Sơn Hạ Đạo (Tây Sơn, Bình Định)

+ GV nhận xét, tổng kết (có thể đặt câu hỏi mở rộng

thêm: Việc mở rộng địa bàn từ Tây Sơn thượng đạo

xuống Tây Sơn hạ đạo cho em biết thêm điều gì về sự

lớn mạnh của cuộc khởi nghĩa.

+ GV mở rộng liên hệ: Căn cứ Kiên Mỹ (huyện Tây

Sơn, tỉnh Bình Định) chính là quê hương của ba anh

em Tây Sơn. Bảo tàng Quang Trung hiện nay được

thêm thiên tai và sự suy thoái

của nền kinh tế làm cho đời

sống nhân dân khốn cùng.

- Mâu thuẫn gay gắt giữa

nhân dân với chính quyền

chúa Nguyễn làm bùng nổ

cuộc khởi nghĩa Tây Sơn.

- Năm 1771, ba anh em

Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ,

Nguyễn Lữ dựng cờ khởi

nghĩa.

- Căn cứ ở Tây Sơn thượng

đạo rồi mở rộng xuống Tây

Sơn hạ đạo, lập căn cứ ở Kiên

Mỹ (Tây Sơn, Bình Định).

Với khẩu hiệu “lấy của người

giàu chia cho người nghèo”,

bãi bỏ nhiều thứ thuế, cuộc

khởi nghĩa thu hút được đông

đảo nhân dân tham gia.

xây dựng trên chính nền nhà cũ của gia tộc Nguyễn

Huệ, còn điện thở Tây Sơn trước đây là đình Kiên Mỹ,

được nhân dân xây dựng vào đầu thế kỉ XIX để bí mật

thờ ba anh em Tây Sơn. Trong kháng chiến chống

Pháp, điện bị đốt cháy, đến năm 1958, nhân dân xây

dựng lại điện trên nền đất cũ.

3. Giải thích vì sao nhân dân hăng hái tham gia khởi

nghĩa Tây Sơn ngay từ đầu?

+ Thứ nhất, xã hội chúng ta lúc bấy giờ đang vô cùng

mục nát, đời sống nhân dân ngày càng nghèo khổ, cơ

cực. Chính điều đó đã làm cho lòng căm thù và oán

hận đối với chính quyền họ Nguyễn ngày càng nâng

cao, họ sẵn sàng đứng lên bất cứ lúc nào để đánh đổ

chính quyền.

+ Thứ hai, nghĩa quân Tây Sơn đã đề ra khẩu hiệu hợp

với lòng dân “lấy của người giàu chia cho người

nghèo”, xóa nợ cho nông dân và bãi bỏ nhiều thứ thuế.

Mục đích là để lật đổ chính quyền họ Nguyễn ở Đàng

Trong => phục hồi đất nước hưng thịnh, phát triển,

nhân dân không bị áp bức, bóc lột mà thay vào đó là

cuộc sống tốt đẹp hơn

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

- HS có thể trao đổi theo cặp đôi sau đó đại diện các

cặp trình bày ý kiến trước lớp.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác

hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

2. Những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2: Những thắng lợi tiêu biểu của

phong trào Tây Sơn

*Mục tiêu: Mô tả được một số thắng lợi tiêu biểu

của phong trào Tây Sơn: lật đổ chính quyền chúa

Nguyễn, chúa Trịnh – vua Lê; đánh bại quân

Xiêm xâm lược 1785 và đại phá quân Thanh xâm

lược 1789…

a. Lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng

Trong

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS quan sát sơ đồ Hình 8.3, đọc

thông tin và thực hiện yêu cầu:

1. Hãy mô tả thắng lợi đầu tiên của nghĩa quân

Tây Sơn.

2. Hoàn thành Phiếu học tập theo mẫu dưới đây,

nối các thông tin về thắng lợi đầu tiên của nghĩa

quân Tây Sơn.

PHIẾU HỌC TẬP

Nối

1. Người lãnh

đạo

a. sáng tạo

b. tạm hòa với quân

Trịnh để dồn sức đánh

quân Nguyễn.

2. Mốc thời

gian

c. năm 1777

d. năm 1783

3. Cách đánh

e. Nguyễn Nhạc

g. bắt giết được chúa

2. Những thắng lợi tiêu biểu của

phong trào Tây Sơn

a. Lật đổ chính quyền chúa

Nguyễn ở Đàng Trong

- Năm 1774, nghĩa quân đã làm

chủ được một vùng rộng lớn từ

Quảng Nam đến Bình Thuận

- Bốn lần đánh vào Gia Định và

năm 1777 đã bắt giết được chúa

Nguyễn.

Nguyễn

4. Kết quả

h. Nguyễn Huệ

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- Năm 1774, nghĩa quân đã làm chủ được một

vùng rộng lớn từ Quảng Nam đến Bình Thuận.

Tuy nhiên nghĩa quân phải đối mặt với tình thế

bất lợi phía Bắc có quân Trịnh, phía nam có quân

chúa Nguyễn. Nguyễn Nhạc đã tạm hòa với quân

Trịnh đề dồn sức đánh quân Nguyễn.

- Bốn lần đánh vào Gia Định và năm 1777 đã bắt

giết được chúa Nguyễn.

- HS hoàn thành phiếu học tập: 1-e, 2-c, 2-b, 4-g

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Một số nội dung GV nhấn mạnh trong bài: HS mô

tả được thắng lợi tiêu biểu đầu tiên, nghĩa quân

Tây Sơn do Nguyễn Nhạc chỉ huy, có cách đánh

sáng tạo: Tạm hòa với quân Trịnh để dồn sức

đánh quân Nguyễn, bốn lần đánh vào Gia Định và

lần tiến quân năm 1777 đã bắt giết được chúa

Nguyễn, lật đổ chính quyền chúa Nguyễn.

b. Đánh tan quân Xiêm xâm lược

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

b. Đánh tan quân Xiêm xâm

lược

- Thời gian: Ngày 19/1/1785

- Địa điểm: Trận địa quyết chiến ở

Đọc thông tin ở mục 2b kết hợp quan sát Hình 8.4

Lược đồ trận Rạch Gầm-Xoài Mút, thực hiện yêu

cầu sau :

1. Quan sát lược đồ hình 8.4 và cho biết vì sao

Nguyễn Huệ chọn khúc sông từ Rạch Gầm đến

Xoài Mút làm trận địa quyết chiến ?

2. Mô tả những nét chính (thời gian, người lãnh

đạo, địa điểm, cách đánh, kết quả) về trận Rạch

Gầm-Xoài Mút trên lược đồ. Thắng lợi này có ý

nghĩa quan trọng như thế nào ?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

1. Nguyễn Huệ chọn khúc sông Tiền đoạn từ Rạch

Gầm đến Xoài Mút làm trận địa quyết chiến với

quân Xiêm, vì: nơi đây có địa thế hiểm trở, phù

hợp cho việc bố trí trận địa mai phục thủy - bộ. Cụ

thể là:

+ Đoạn sông từ Rạch Gầm đến sông Xoài Mút dài

chừng 6 km. Lòng sông ở đây lại mở rộng hơn 1

km, có chỗ đến trên dưới 2 km. Với đoạn sông dài

và rộng lớn như vậy, quân Tây Sơn có thể dồn

hàng trăm thuyền chiến của địch lại mà tiêu diệt

+ Hai bên bờ sông ở quãng này cây cỏ còn rậm

rạp. Hai loại cỏ mọc nhiều ở vùng này là cỏ lác và

cỏ tranh. Ven sông gần mặt nước là một dải rừng

cây bần khá um tùm. Những bãi cỏ lác, cỏ tranh

và rừng bần ven sông là những chỗ giấu quân và

mai phục thuận lợi của bộ binh Tây Sơn.

+ Rạch Gầm và Xoài Mút là hai con sông nhỏ,

nhưng giữ vị trí quan trọng trong thế trận của

Nguyễn Huệ. Thủy binh Tây Sơn bố trí ở hai rạch

sông này sẽ là hai mũi tiến công lợi hại chặn đầu

Rạch Gầm – Xoài Mút (nay thuộc

huyện Châu Thành, tỉnh Tiền

Giang)

- Cách đánh: Bố trí mai phục, nhử

quân Xiêm vào trận địa, quân

thủy-bộ cùng tiến quân tiêu diệt

quân Xiêm

- Kết quả thắng lợi nhanh chóng.

- Ý nghĩa: Là một trong những

trận thủy chiến lớn nhất trong lịch

sử chống giặc ngoại xâm của nhân

dân ta, đập tan âm mưu xâm lược

của quân Xiêm, bảo vệ nền độc

lập dân tộc.

và khóa đuôi toàn bộ đội hình quân địch một khi

chúng đã lọt vào trận địa mai phục.

+ Khoảng giữa sông có cù lao Thới Sơn, Thới

Thạch, cồn Bà Kiểu... Bộ binh của quân Tây Sơn

bố trí trên những cù lao đó có thể dùng đại bác

bắn vào sườn đội hình quân địch và sẵn sàng tiêu

diệt những tên địch liều lĩnh đổ bộ lên đề tìm

đường tháo chạy

2. Mô tả nét chính về trận Rạch Gầm - Xoài

Mút:

+ Thời gian: ngày 19/1/1785

+ Người lãnh đạo: Nguyễn Huệ

+ Địa điểm: khúc sông Tiền, đoạn từ Rạch Gầm

đến Xoài Mút (nay thuộc tỉnh Tiền Giang).

+ Cách đánh: nghi binh, dụ quân Xiêm vào trận

địa mai phục, rồi bất ngờ chặn đánh, kết hợp dùng

thuyền, bè lửa đốt cháy chiến thuyền giặc.

+ Kết quả: thắng lợi, tiêu diệt khoảng 4 vạn quân

Xiêm, buộc chúng phải rút về nước.

- Ý nghĩa:

+ Thể hiện lòng yêu nước, đoàn kết đấu tranh

chống ngoại xâm.

+ Bảo vệ được độc lập, chủ quyền của dân tộc.

+ Trận Rạch Gầm - Xoài Mút là một trong những

trận thuỷ chiến lớn trong lịch sử chống ngoại xâm

của nhân dân ta.

+ Cho thấy tài năng thao lược của bộ chỉ huy quân

Tây Sơn (tiêu biểu là: Nguyễn Huệ).

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

- HS có thể trao đổi theo cặp đôi sau đó đại diện

các cặp trình bày ý kiến trước lớp.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho

học sinh.

GV khái quát kiến thức thông qua vi deo

c. Lật đổ chính quyền chúa Trịnh. Triều Lê sụp đổ

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc thông tin mục 2c SGK-37 và trả lời các

câu hỏi:

1. Hãy cho biết các cuộc tiến quân của Nguyễn

Huệ ra Bắc trong những năm 1786-1788 đạt được

kết quả như thế nào?

2. Vì sao nhân dân ủng hộ Tây Sơn tiêu diệt chính

quyền chúa Trịnh?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

1. Các cuộc tiến quân của Nguyễn Huệ ra Bắc

trong những năm 1786-1788 đạt được kết quả

+ Tháng 6-1786, quân Tây Sơn nhanh chóng tiêu

diệt quân Trịnh ở thành Phú Xuân. Thừa thắng,

Nguyễn Huệ đưa quân ra Nam sông Gianh, giải

phóng toàn bộ đất Đàng Trong.

+ Ngày 21-7-1786, Nguyễn Huệ đánh vào Thăng

Long, chúa Trịnh bị dân bắt và nộp cho quân Tây

Sơn. Chính quyền chúa Trịnh tồn tại hơn 200 đến

đây sụp đổ.

+ Giữa năm 1788 Nguyễn Huệ tiến quân ra Thăng

c. Lật đổ chính quyền chúa

Trịnh. Triều Lê sụp đổ

+ Với danh nghĩa “phù Lê diệt

Trịnh), quân Tây Sơn tiến ra Bắc,

tấn công vào thành Thăng Long,

tiêu diệt chính quyền chúa Trịnh

(1786)

+ Sau khi giao lại chính quyền

cho vua Lê, Nguyễn Huệ rút về

Nam nhưng tình hình Bắc Hà rối

loạn. Giữa năm 1788, Nguyễn

Huệ tiến quân ra Bắc dẹp loạn,

trước đó vua Lê Chiêu Thống đã

bỏ trốn, chạy sang đất Quảng Tây.

Đến đây chính quyền Lê-Trịnh

Long và xây dựng chính quyền ở Bắc Hà.

2. Nhân dân ủng hộ Tây Sơn tiêu diệt chính

quyền chúa Trịnh vì

Sau khi giải phóng được đất Đàng Trong, Nguyễn

Huệ quyết định tiến thẳng ra Đàng Ngoài. Với

danh nghĩa “phù Lê diệt Trịnh” được nhân dân

hưởng ứng, vì chính quyền chúa Trịnh thối nát bị

nhân dân căm ghét, đàn áp bóc lột nhân dân,

không chăm lo đời sống nhân dân, với khẩu hiệu

“phù Lê diệt Trịnh” phù hợp lòng dân, gây dựng

lại triều đại nhà Lê.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

- HS có thể trao đổi theo cặp đôi sau đó đại diện

các cặp trình bày ý kiến trước lớp.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho

học sinh.

Từ năm 1786-1788, các cuộc tiến quân của

Nguyễn Huệ ra Bắc đã đạt được kết quả quan

trọng là lật đổ được chính quyền chúa Trịnh và

triều Lê sụp đổ.

d. Đại phá quân Thanh xâm lược

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc thông tin mục 2d kết hợp khai thác hình

8.5 và hình 8.6, hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi:

hoàn toàn sụp đổ.

d. Đại phá quân Thanh xâm

lược

- Vua Lê Chiêu Thống “thế cùng

lực kiệt” cầu cứu nhà Thanh, nhân

cơ hội này, Tôn Sĩ Nghị chỉ huy

29 vạn quân Thanh xâm lược

nước ta.

- Quân Tây Sơn thực hiện kế sách

“vườn không nhà trống” rút khỏi

Thăng Long, xây dựng tuyến

Hãy mô tả trận đại phá quân Thanh xâm lược của

quân Tây Sơn?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

Trận đại phá quân Thanh xâm lược năm 1789

của quân Tây Sơn:

+ Tháng 12/1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế,

lấy niên hiệu là Quang Trung, chỉ huy 5 đạo quân

Tây Sơn, tiến về Thăng Long.

+ Ngày 25/1/1789 (đêm 30 Tết, âm lịch), quân

Tây Sơn vượt sông Gián Khẩu (sông Đáy) bất ngờ

tấn công và tiêu diệt gọn quân Thanh ở đồn tiền

tiêu.

+ Ngày 28/1/1789 (mùng 3 Tết), quân Tây Sơn

bao vây và triệt hạ đồn Hà Hồi (Thường Tín, Hà

Nội). Quân Thanh bị đánh bất ngờ, hoảng sợ, hạ

khí giới đầu hàng.

+ 30/1/1789 (rạng sáng mùng 5 Tết), quân Tây

Sơn giành thắng lợi quyết định ở đồn Ngọc Hồi và

Đống Đa (Hà Nội). Tướng giặc là Sầm Nghi

Đống khiếp sợ, thắt cổ tự tử. Tôn Sĩ Nghị nghe tin

đại bại cũng vội vã bỏ trốn. Đến trưa, vua Quang

Trung cùng đoàn quân chiến thắng tiến vào Thăng

Long.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

phòng thủ Tam Điệp-Biện Sơn.

- Tháng 12-1788, Nguyễn Huệ lên

ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là

Quang Trung, chỉ huy 5 đạo quân

Tây Sơn tiến quân ra Thăng Long.

- Chỉ trong vòng 5 ngày (từ đêm

30 đến ngày mồng 5 Tết Kỷ Dậu),

qua các trận đánh lớn như: Hà

Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa, quân

Tây Sơn đã quét sạch quân xâm

lược, giải phóng đất nước.

Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho

học sinh.

GV Kế sách “vườn không nhà trống”, rút lui khỏi

Thăng Long của quân Tây Sơn, xây dựng phòng

tuyến thủy-bộ vững chắc, sau đó Quang Trung lên

ngôi vua và tiến quân thần tốc ra Thăng Long

trong dịp tết Kỷ Dậu. Qua bốn trận đánh lớn vào

đồn Tiền Tiêu, Hà Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa trong

5 ngày đêm, quân Tây Sơn đã quyét sạch quân

Thanh ra khỏi đất nước, hoàn thành sứ mệnh bảo

vệ nền độc lập của đất nước.

GV mở rộng: Về trận đánh tiêu biểu ở đồn Ngọc

Hồi-một đồn lũy kiên cố, giữ vị trí then chốt trong

hệ thống phòng thủ của quân Thanh ở phía Nam

Thăng Long: Vua Quang Trung trực tiếp chỉ huy

trận đánh này. Mở đầu trận đánh, quân Tây Sơn

cho một trăm voi chiến xông vào tiến công. Đội kị

binh thiện chiến của quân Thanh ra nghênh chiến

nhưng bị thua ngay lập tức. Quân Thanh cố thủ, từ

trên chiến lũy bắn xối xả đại bác và cung tên để

cản đường tiến quân của quân Tây Sơn. Vua

Quang Trung cho đội quân cảm tử dùng lá chắn

bằng gỗ quấn rơm ướt xông thẳng vào chiến lũy,

giáp chiến với quân Thanh, đồn Ngọc Hồi nhanh

chóng bị san bằng. Quân Thanh chết và bị thương

quá nửa.

3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 3: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa

lịch sử của phong trào Tây Sơn

*Mục tiêu: Nêu được nguyên nhân thắng lợi, ý

3. Nguyên nhân thắng lợi và

ý nghĩa lịch sử của phong

trào Tây Sơn

nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn. Đánh giá được

vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong

trào Tây Sơn.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 3 và trả lời các câu hỏi

1. Hãy cho biết nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa

lịch sử của phong trào Tây Sơn.

2. Đánh giá vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung

trong phong trào Tây Sơn và lịch sử dân tộc.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/bàn) khi

thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của

phong trào Tây Sơn.

- Nguyên nhân thắng lợi:

+ Tinh thần yêu nước, sự đồng lòng và ý chí chiến

đấu dũng cảm của quân dân ta.

+ Tài năng thao lược, sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt

của Quang Trung - Nguyễn Huệ và bộ chỉ huy nghĩa

quân.

- Ý nghĩa lịch sử: Phong trào Tây Sơn đã có nhiều

đóng góp lớn đối với lịch sử dân tộc:

+ Lật đổ các chính quyền phong kiến Nguyễn -

Trịnh, xoá bỏ tình trạng chia cắt đất nước, đặt cơ sở

cho việc khôi phục nền thống nhất quốc gia.

+ Đồng thời, phong trào này còn đánh tan các cuộc

xâm lược của quân Xiêm, quân Thanh, bảo vệ vững

chắc nền độc lập và chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc.

2. Đánh giá vai trò của Nguyễn Huệ - Quang

Trung trong phong trào Tây Sơn và lịch sử dân

- Nguyên nhân thắng lợi:

+ Tinh thần yêu nước, sự đồng

lòng và ý chí chiến đấu dũng

cảm của nhân dân ta.

+ Sự lãnh đạo tài tình, sáng

suốt của Quang Trung-Nguyễn

Huệ và bộ chỉ huy nghĩa quân.

- Ý nghĩa lịch sử

+ Lật đổ các chính quyền

phong kiến Nguyễn, Trịnh, Lê

xóa bỏ tình trạng chia cắt Đàng

Trong-Đàng Ngoài.

+ Đặt cơ sở cho việc khôi phục

nền thống nhất quốc gia.

+ Đánh tan các cuộc xâm lược

quân Xiêm, quân Thanh, bảo

vệ vững chắc nền độc lập và

chủ quyền lãnh thổ của Tổ

quốc.

tộc.

+ Nguyễn Huệ là một trong những lãnh đạo chủ chốt

của phong trào nông dân Tây Sơn, cùng với Nguyễn

Nhạc, Nguyễn Lữ và các tướng lĩnh tài ba khác đã

lãnh đạo nhân dân đấu tranh, giành được nhiều thắng

lợi quan trọng, lật đổ triều Nguyễn ở Đàng Trong,

Vua Lê-Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài đóng góp to lớn

vào tiến trình lịch sử dân tộc.

+ Nguyễn Huệ là người có tài năng thao lược, ông có

cống hiến rất lớn trong việc đề ra kế sách và lãnh

đạo, chỉ huy quân Tây Sơn giành thắng lợi trong các

cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Xiêm và

Mãn Thanh.

+ Sau khi lên ngôi hoàng đế (năm 1788), vua Quang

Trung đã bắt tay vào việc xây dựng và cải cách đất

nước. Ông đã cho triển khai nhiều chính sách tiến bộ

trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa,

giáo dục… theo hướng: khắc phục hậu quả chiến

tranh, phục hồi kinh tế, ổn định trật tự xã hội, đề cao

và phát triển nền văn hóa dân tộc... Trong thời gian

ngắn ngủi (4 năm) kể từ khi lên ngôi hoàng đế sáng

lập vương triều cho đến khi từ trần, công cuộc canh

tân dựng nước cùng với những hoài bão lớn lao của

vua Quang Trung tuy chưa được thực hiện đầy đủ và

chưa phát huy hết tác dụng nhưng đã cho thấy tầm

vóc, tài năng và ý chí của ông.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá,

kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học

sinh.

GV ca ngợi công lao của Quang Trung, công chúa

Ngọc Hân viết: “Mà nay áo vải cờ đào/Giúp dân

dựng nước, xiết bao công trình” Hình ảnh áo vải cờ

đào với ý nghĩa Quang Trung là người anh hùng

nông dân, xuất thân từ nông dân, đứng lên phất cờ

khởi nghĩa, được nhân dân ủng hộ. Ông đã cùng anh

em của mình chiến đấu từ những ngày đầu, có chủ

trương đúng đắn nên đã chấm dứt tình trạng phân

chia Đàng Trong-Đàng Ngoài, đặt cơ sở khôi phục

thống nhất quốc gia. Ở giai đoạn sau, ông là người

lãnh đạo tài tình, sáng suốt và giành được thắng lợi

trong hai cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm,

bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về phong trào Tây Sơn

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu

hỏi trắc nghiệm, tự luận trong SGK. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn

hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

I. Trắc nghiệm (Trò chơi vòng quay may mắn)

Câu 1: Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi nghĩa ở đâu?

A. Tây Sơn thượng đạo B. Tây Sơn hạ đạo

C. Quảng Nam. D. Bình Thuận

Câu 2. Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi nghĩa lấy khẩu

hiệu là?

A. Lấy của người giàu chia cho người nghèo

B. Tịch thu ruộng đất chia cho dân cầy.

C. Sống trong lao động chiến trong chiến đấu.

D. Tịch thu ruộng đất địa chủ chống tô cao, lãi nặng.

Câu 3. Từ năm 1776-1783, quân Tây Sơn mấy lần đánh vào Gia Định?

A. Bốn lần B. Năm lần C. Sáu lần D. Bẩy lần

Câu 4. Nguyễn Huệ chọn địa điểm nào để làm trận địa quyết chiến với quân Xiêm?

A. Sông Gián Khẩu (sông Đáy)

B. Khúc sông Tiền đoạn từ Rạch Gầm đến Xoài Mút

C. Sông Bạch Đằng

D. Sông Trường Giang

Câu 5. Nghĩa quân Tây Sơn dùng danh nghĩa gì khi tiến quân ra Bắc Hà đã nhận được sự

ủng hộ của nhân dân

A. Phù Lê diệt Nguyễn B. Phù Nguyễn diệt Trịnh

C. Phù Nguyễn diệt Lê D. Phù Lê diệt Trịnh

Câu 6. Tháng 12 năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là

A. Đại Việt B. Thận Thiên C. Quang Trung C. Đại Cồ Việt

II. Tự luận

Câu 1: Hãy lập bảng về những sự kiện chính của phong trào Tây Sơn từ năm 1771 đến

năm 1789 theo các tiêu chí: thời gian, thắng lợi tiêu biểu.

Thời gian

Thăng lợi tiêu biểu

1771

Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi nghĩa ở

vùng Tây Sơn thượng đạo (nay thuộc An Khê, Gia Lai).

1777

Quân Tây Sơn lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong.

1785

Quân Tây Sơn giành thắng lợi quyết định trong trận Rạch Gầm - Xoài

Mút, đánh tan gần 5 vạn quân Xiêm xâm lược.

1786

Nguyễn Huệ chỉ huy quân Tây Sơn tiến ra Đàng Ngoài, lật đổ chúa

Trịnh, rồi giao lại chính quyền cho vua Lê.

1788

Nguyễn Huệ chỉ huy quân Tây Sơn tiến ra Bắc, lật đổ chính quyền nhà

Lê.

1789

Quân Tây Sơn giành thắng lợi quyết định trong trận Ngọc Hồi - Đống

Đa, đánh tan gần 29 vạn quân Mãn Thanh xâm lược.

Câu 2: Có ý kiến cho rằng: Quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp Tết Kỷ Dậu 1789

thể hiện thiên tài quân sự của vua Quang Trung. Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì

sao?

Đồng ý với ý kiến cho rằng: Quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp Tết Kỉ Dậu (1789)

thể hiện thiên tài quân sự của vua Quang Trung. Vì: quyết định này được vua Quang

Trung đưa ra trên cơ sở sự nghiên cứu, phân tích kĩ lưỡng những điểm mạnh, ý đồ tiến

công và những sai lầm của quân Thanh. Cụ thể là:

- Điểm mạnh: quân Thanh có ưu thế về lực lượng với 29 vạn quân (nhiều hơn so với lực

lượng của quân Tây Sơn).

- Ý đồ: sau khi chiếm được Thăng Long, Tôn Sĩ Nghị cho quân sĩ tạm nghỉ ngơi để ăn

Tết Nguyên đán, dự định sau Tết, ngày mùng 6 tháng giêng sẽ tiếp tục tiến công.

- Sai lầm:

+ Chiếm được kinh thành Thăng Long một cách tương đối dễ dàng (do trước đó, quân

Tây Sơn đã chủ động rút lui để tránh thế giặc mạnh và củng cố lực lượng), nên quân

Thanh nảy sinh tâm lí chủ quan, khinh địch, đánh giá quá thấp lực lượng của đối phương.

+ Mặt khác, khi đang ở thế tiến công và giành được những thắng lợi bước đầu, việc bộ

chỉ huy quân Thanh bất ngờ chuyển sang hình thái phòng ngự tạm thời (thể hiện thông

qua việc: cho quân sĩ dừng lại hơn 1 tháng tại Thăng Long để nghỉ ngơi và ăn Tết), đã

khiến cho quân Thanh tự để mất đi thế chủ động ban đầu và không phát huy được tác

dụng của ưu thế binh lực.

=> Phát hiện và chớp được thời cơ chiến lược có một không hai đó, vua Quang Trung đã

quyết định bất ngờ mở cuộc tập kích chiến lược chớp nhoáng, tung toàn bộ lực lượng ra

đánh tan quân địch vào khoảng thời gian từ đêm 30 đến sáng mùng 5 tết Kỉ Dậu - đúng

lúc quân Thanh chủ quan nhất.

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dung:

1. Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, em hãy viết bài giới thiệu (khoảng 7-10

câu) về vị anh hùng dân tộc Quang Trung theo gợi ý sau:

- Vai trò

- Điều khiến em ấn tượng nhất về ông.

- Những con đường, ngôi trường, di tích lịch sử mang tên ông.

2. Nếu được tham gia học tập tại một trong các địa điểm sau: Bảo tàng Quang Trung

(Bình Định), di tích Rạch Gầm-Xoài Mút (Tiền Giang), di tích Gò Đống Đa (Hà Nội),

em chọn địa điểm nào? Vì sao em chọn địa điểm đó?

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở BT

* Hướng dân học bài

- Học bài, trả lời câu hỏi ở phần vận dụng

- Soạn bài 9. Tình hình kinh tế, văn hóa, tôn giáo trong các thế kỉ XVI-XVIII

+ Tình hình kinh tế nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp Đại Việt trong các thế

kỉ XVI-XVIII như thế nào?

+ Trình bày nét chính về sự chuyển biến văn hóa, tôn giáo ở Đại Việt trong các thế kỉ

XVI-XVIII? Nhận xét về sự chuyển biến đó? Em ấn tượng với thành tựu nào nhất? Vì

sao

Tiết: ÔN TẬP GIỮA KÌ I

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức:

Hệ thống lại kiến thức đã học về:

+ Châu Âu và Bắc Mĩ từ nửa sau thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII

+Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX

+ Việt Nam từ đầu thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII

2. Năng lực:

- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề.

- Năng lực đặc thù: Tái hiện kiến thức lịch sử, so sánh, xác định mối quan hệ giữa các sự

kiện, hiện tượng lịch sử.

3. Phẩm chất:

Giúp học sinh rèn luyện bản thân phát triển các phẩm chất tốt đẹp: yêu nước, nhân ái,

chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Giáo án

- Bản đồ

- Máy tính, máy chiếu

2. Học sinh

- SGK, sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan bài học, dụng cụ học tập theo yêu cầu của

GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động Khởi động

a) Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài ôn tập, Sau đó đưa

học sinh vào tìm hiểu nội dung cụ thể bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tiết học

hứng khởi.

b) Nội dung: cách mạng tư sản Anh, Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở

Bắc Mĩ và Cách mạng tư sản Pháp

- Cách mạng công nghiệp

- Đông Nam Á nửa sau thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX

- Việt Nam từ đầu thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII

c) Sản phẩm:

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

gv sử dụng máy chiếu, trình chiếu 1 số hình ảnh liên quan đến các cuộc cách mạng tư sản

yêu cầu hs quan sát

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học

HS quan sát hình ảnh, thảo luận nhóm để tìm ra sự liên quan của các hình ảnh với các

cuộc cách mạng tư sản, cách mạng công nghiệp, tình hình Đông Nam Á, Việt Nam từ

đầu thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động

- GV gọi ngẫu nhiên 3 – 4 HS trình bày những điều em đã biết về vua Sác Lơ, Gióc giơ

oa-sinh tơn, Cuộc chiến tranh của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ, Rô-be-spi-e đây là những

hình ảnh có liên quan đến các cuộc cách mạng tư sản ở Anh, Mỹ , Pháp , cách mạng công

nghiệp, về xung đột Trịnh - Nguyễn , chủ quyền với quần đảo Hoàng Sa từ thời chúa

Nguyễn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá quá trình làm việc của HS và sản phẩm mà HS đã thực hiện

B. Hoạt động Luyện tập

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1:

I.Châu Âu và Bắc Mĩ từ nửa sau thế kỉ

XVI đến thế kỉ XVIII

* Mục tiêu:

Nguyên nhân chung, kết quả, đặc điểm ,

tính chất, điểm giống và khác của các

cuộc cách mạng ở Anh, Mỹ, Pháp

Những thành tựu của cách mạng công

nghiệp. Những tác động tích cực và tiêu

cực của cách mạng công nghiệp.

* Tổ chức thực hiện

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Nguyên nhân chung của các cuộc cách

I.Châu Âu và Bắc Mĩ từ nửa sau thế kỉ

XVI đến thế kỉ XVIII

mạng tư sản ở Anh, Chiến tranh giành độc

lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ và

cách mạng tư sản Pháp?

- Kết quả chung của các cuộc cách mạng?

- Tìm điểm chung nhất và sự khác biệt về

tính chất, giai cấp lãnh đạo, hình thức của

cách mạng tư sản Anh, Chiến tranh giành

độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

và cách mạng tư sản Pháp

- Thành tựu của cách mạng công nghiệp

từ nửa sau thế kỉ XVIII – Giữa thế kỉ XIX

- Những tác động tích cực và tiêu cực của

cách mạng công nghiệp

- Liên hệ bản thân

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

+ Các cặp và nhóm nghiên cứu nội dung

SGK, tài liệu hoàn thành câu hỏi

+ GV: quan sát và hỗ trợ khi HS yêu cầu

? Nguyên nhân chung của các cuộc cách

mạng tư sản ở Anh, Chiến tranh giành độc

lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ và

cách mạng tư sản Pháp?

? Kết quả chung của các cuộc cách mạng?

- Đều giành thắng lợi mở đường cho chủ

nghĩa tư bản phát triển

? Tại sao cuộc chiến tranh giành độc lập

* Những cuộc cách mạng tư sản

của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ vừa có ý

nghĩa cách mạng vừa có ý nghĩa giải

phóng dân tộc?

? Các cuộc cách mạng mang tính chất gì?

Em hãy giải thích tại sao cuộc cách mạng

tư sản Anh là cuộc cách mạng tư sản

không triệt để , Cuộc Cách mạng tư sản

Pháp là cuộc cách mạng tư sản triệt để

nhất?

?Em hãy chỉ ra điểm chung và điểm khác

biệt của giai cấp lãnh đạo và hình thức

đấu tranh của các cuộc cách mạng ở Anh,

chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa

Anh ở Bắc Mĩ và cách mạng tư sản Pháp

Nguyên nhân chung của các cuộc cách

mạng tư sản: Sự phát triển mạnh mẽ của

nền kinh tế tư bản chủ nghĩa nhưng vấp

phải sự cản trở,kìm hãm của chế độ phong

kiến vì vậy làm cho mâu thuẫn giữa các

tầng lớp trong xã hội với chế dộ phong

kiến ngày càng trở lên sâu sắc dẫn đến

cách mạng bùng nổ

- Đều giành thắng lợi mở đường cho chủ

nghĩa tư bản phát triển

- Chiến tranh giành độc lập của các thuộc

địa Anh ở Bắc Mĩ Có ý nghĩa cách mạng

vì lật đổ chế độ phong kiến thiết lập chế

độ cộng hòa. Có ý nghĩa giải phóng dân

tộc vì lật đổ ách thống trị của thực dân

Anh

- Các cuộc cách mạng mang tính chất Tư

sản

- Cách mạng tư sản Anh không triệt để Vì

đã không xóa bỏ tận gốc chế độ phong

kiến…, chưa giải quyết được vấn đề

ruộng đất cho nông dân.

- Cách mạng tư sản Pháp triệt để nhất vì:

Lật đổ được chế độ phong kiến, thiêt lập

chế độ cộng hòa, xóa bỏ nhiều trở ngại

trên con đường phát triển của chủ nghĩa tư

*Cách mạng công nghiệp từ nửa sau

thế kỉ XVIII – Giữa thế kỉ XIX

Lập bảng thống kê về các phát minh từ

nửa sau thế kỉ XVIII- Giữa thế kỉ XIX

theo nội dung: thời gian, tên phát minh?

Trong số những phát minh trên phát minh

nào quan trọng nhất làm thay đổi công

nghiệp của thế giới?

? Công nghiệp của Anh, Pháp, Đức,Mỹ

thời kì này phát triển như thế nào?

Tại sao Anh được gọi là công xưởng của

thế giới?

Tại sao Cách mạng công nghiệp ở Pháp,

Đức bắt đầu muộn hơn nhưng lại phát

triển nhanh hơn?

Tác động tích cực và tiêu cực của Cách

mạng công nghiệp?

?Em có giải pháp gì để khắc phục những

tác động tiêu cực?

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

+ Đại diện một số nhóm trình bày, các cặp

khác bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện

bản, đặc biệt đã giải quyết được vấn đề

ruông đất cho nông dân

Điểm chung nhất: Đều do giai cấp tư sản

lãnh đạo cách mạng

Điểm khác bit:

- Anh: còn có sự lãnh đạo của quý tộc

mới. Diễn ra dưới hình thức là một cuộc

nội chiến , Thiết lập chế độ quân chủ lập

hiến.

- MỸ: ngoài giai cấp tư sản còn có tầng

lớp chủ nô lãnh đạo, diễn ra dưới hình

thức cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc ,

thiết lập chế độ cộng hòa Tổng thống.

- Pháp:diễn ra dưới hình thức cuộc đấu

tranh giai cấp quyết liệt

*Cách mạng công nghiệp từ nửa sau

thế kỉ XVIII – Giữa thế kỉ XIX

STT

Thời

gian

Tên phát minh

1764

Máy kéo sợi Gien-ni

1769

Máy kéo sợi chạy

bằng sức nước

1784

Máy hơi nước

1785

Máy dệt

1814

Xe lửa chạy bằng hơi

nhiệm vụ học tập

: GV bổ sung phần phân tích nhận xét,

đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến

thức đã hình thành cho học sinh

Hoạt động 2:

II.Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI

đến giữa thế kỉ XIX

*Mục tiêu:

Hệ thống lại kiến thức đã học để hs lập

được bảng thống kê về quá trình xâm

nhập của chủ nghĩa thực dân phương Tây

vào Đông Nam Á. nắm được kiến thức cơ

bản về chính sách cai trị của thực dân.

Giáo dục tư tưởng tình cảm cho hs.

* Tổ chức thực hiện

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Lập bảng về quá trình xâm nhập Đông

Nam Á của thực dân Phương Tây

- Xác định vị trí của các nước và quá

trình xâm nhập Đông Nam Á của thực

dân Phương Tây trên bản đồ

- Cuộc đấu tranh của các nước Đông Nam

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

+ Các cặp và nhóm nghiên cứu nội dung

SGK, tài liệu hoàn thành câu hỏi

nước

1793

Máy tách hạt bông

1831

Máy thu hoạch bông

- Phát minh ra máy hơi nước của Giêm-

oát

- Anh số 1 thế giới rồi đến Pháp, Đức, Mĩ

- Công nghiệp của Anh phát triển mạnh

nhất, các lĩnh vực đều đứng đầu thế giơi...

- Thừa hưởng và học hỏi được kinh

nghiệm từ nước phát triển trước

Tác động: +đối với sản xuất...

+ đối với xã hội

- Hành động thiết thực của bản thân ...

+ GV: quan sát và hỗ trợ khi HS yêu cầu

Quá trình xâm nhập Đông Nam Á của

thực dân Phương Tây

Lập bảng thống kê về quá trình xâm nhập

các nước Đông Nam Á của thực dân

phương Tây?

? sử dụng lược đồ? Xác định vị trí của các

nước trên bản đồ và quá trình xâm nhập

Đông Nam Á của thực dân Phương Tây?

Kết quả các cuộc cuộc đấu tranh chống

ngoại xâm của các nước Đông Nam Á?

? Tinh thần chống ngoại xâm của nhân

dân các nước Đông Nam Á

? Tại sao cùng hoàn cảnh Lịch sử như các

nước Đông Nam Á khác mà Xiêm ( Thái

Lan ) vẫn giữ được độc lập? Qua đó em

rút ra bài học lịch sử gì trong việc giữ

vững chủ quyền dân tộc?

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động

+ Các cặp trao đổi chéo kết quả và bổ

sung cho nhau

+ Đại diện một số nhóm trình bày, các cặp

khác bổ sung.

+ Hs chơi trò chơi ai là triệu phú

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện

nhiệm vụ học tập

II.Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI

đến giữa thế kỉ XIX

Tên các

quốc gia

Đông

Nam Á

Quá trình xâm nhập

Đông Nam Á của thực

dân Phương Tây

Phi lip pin

Giữa TK XVI, Tây Ban

Nha đã xâm chiếm hầu hết

quần đảo này thống trị

suốt 350 năm

In đô nê

xi a

Thế kỉ XVI, Bồ Đào Nha

chiếm 1 số đảo ở phía

đông, sau đó Hà Lan , Anh,

Tây Ban nha cũng xâm

nhập vào. Giữa thế kỉ XIX,

Hà Lan hoàn thành việc

xâm chiếm

Mã Lai và

Miến

Điện

Nửa sau thế kỉ XIX, Anh ,

Hà Lan, Pháp tranh chấp

ảnh hưởng tại đây

Việt Nam,

Lào, Cam

Từ thế kỉ XVI, thực dân

Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,

GV bổ sung phần phân tích nhận xét,

đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến

thức đã hình thành cho học sinh. củng cố

lại các kiến thức

Hoạt động 3:

III. Việt Nam từ đầu thế kỉ XVI đến thế

kỉ XVIII

* Mục tiêu:

hệ thống lại kiến thức về cuộc xung đột

Nam- Bắc triều và Trịnh - Nguyễn

- Hệ quả của xung đột

- Công lao của các chúa Nguyễn với việc

khai phá vùng đất phía nam từ thế kỉ XVI

đến thế kỉ XVIII

Trách nhiệm của bản thân đối với thành

quả cha ông để lại

* Tổ chức thực hiện

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Cuộc xung đột Nam- Bắc triều và

Trịnh -Nguyễn

Hoàn thành bảng thống kê theo nội dung

Nội dung

Xung đột

Nam- Bắc

Triều

Xung đột

Trịnh -

Nguyễn

pu chia

Anh, Pháp tìm mọi cách

tranh giành phạm vi ảnh

hưởng

Xiêm{

Thái Lan}

- Thế kỉ XVI, thương nhân

châu Âu đã xâm nhập vào

nước này. Giữa thế kỉ XIX,

thực dân Anh đã xâm nhập

vào nước này

hs xác định đc tên nước trên bản đồ và

quá trình xâm nhập của thực dân phương

Tây vào Đông Nam Á

- Các cuộc đấu tranh chống ngoại xâm đã

nổ ra nhưng đều thất bại

Rút ra bài học lịch sử về việc giữ vững

chủ quyền dân tộc

Người

đứng đầu

Nguyên

nhân

Thời gian

Hệ quả

Lập bảng thống kê về quá trình khai phá

vùng đất phía Nam của các chúa Nguyễn

theo nội dung

Thời gian

Sự kiện

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

+ Các cặp và nhóm nghiên cứu nội dung

SGK, tài liệu hoàn thành câu hỏi

+ GV: quan sát và hỗ trợ khi HS yêu cầu

Hoàn thành bảng thống kê về cuộc xung

đột Nam- Bắc triều và Trịnh - Nguyễn

theo nội dung đã cho

III.Việt Nam từ đầu thế kỉ XVI đến thế

kỉ XVIII

*Cuộc xung đột Nam- Bắc triều và

Trịnh -Nguyễn

Nội dung

Xung đột

Nam- Bắc

Triều

Xung đột

Trịnh -

Nguyễn

Người

đứng đầu

Nam triều:

Nguyễn

Kim sau đó

là con rể

Trịnh Kiểm

Bắc triều:

Con rể

Nguyễn

Kim là

Trịnh Kiểm

và họ Trịnh

Con trai

? Em có suy gì về hệ quả của các cuộc

xung đột giữa các tập đoàn phong kiến?

Từ đó em rút ra bài học gì?

*Công cuộc khai phá vùng đất phía

nam từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII

? Người có công đầu tiên khai phá vùng

đất phía Nam là ai?

Lập bảng thống kê về quá trình khai phá

vùng đất phía Nam của các chúa Nguyễn

? Em có suy nghĩ gì về công lao của các

chúa Nguyễn trong việc mở rộng lãnh thổ

của Tổ Quốc?

- Các chúa Nguyễn đã có công lao vô

cùng to lớn trong việc mở mang bờ cõi

Mạc Đăng

Dung sau

đó là các

con kế

nghiệp nhà

Mạc

của Nguyễn

kim là

Nguyễn

Hoàng và

họ Nguyễn

Nguyên

nhân

Mạc Đăng

Dung ép

vua Lê

nhường

ngôi.

Nguyễn

Kim lấy

danh nghĩa

phù Lê diệt

Mạc. Xung

đột giữa hai

dòng họ

dẫn đến

chiến tranh

Nguyễn

Kim mất,

con rể

Trịnh Kiểm

lên thay

nắm binh

quyền. Con

trai Nguyễn

Kim là

Nguyễn

Hoàng xin

vào trấn thủ

Thuận hóa

gây dựng

sự

nghiệp.Mâu

thuẫn giữa

hai dòng họ

dân đến

xung đột

Thời gian

1533-1592

627-1672

Thái độ và hành động của bản thân em đối

với những thành quả mà thế hệ cha ông đã

tạo dựng ?

Thái độ và hành động của bản thân: Biết

ơn... ủng hộ , tuyên truyền về chủ quyền

đân tộc mà đặc biệt là đối với hai quần

đảo Trường Sa và Hoàng Sa... lên án đối

với những hành động của kẻ chống phá

nhà nước....

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Lưu ý: Phần liên hệ học sinh trình bày

quan điểm cá nhân

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện

nhiệm vụ học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả

của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét,

đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến

thức đã hình thành cho học sinh.

Hệ quả

Đất nước bị

chia cắt,

đời sống

nhân dân

đói khổ

Đất nước bị

chia cắt

thành Đàng

Trong với

Đàng

Ngoài, ảnh

hưởng đến

sự phát

triển của

quốc gia

- Để lại hậu quả đau thương cho nhân

dân...

- Phải lên án chiến tranh, bởi chiến tranh

đi liền với đau thương mất mát...

- Phải yêu chuộng hòa bình...

*Công cuộc khai phá vùng đất phía

nam từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII

- Người có công đầu tiên khai phá vùng

đất phía Nam là Nguyễn Hoàng

Thời gian

Sự kiện

1558

Nguyễn Hoàng

vào trấn thủ Thuận

Hóa

1611

Nguyễn Hoàng

lập phủ Phú Yên

1653

Dinh Thái Khang (

Khánh Hòa ngày

nay )được thành

lập

1698

Phủ Gia Định(

Đồng Nai, Bà Rịa-

Vũng Tàu , Bình

Dương,, Long An,

Tây Ninh, Tiền

Giang và Thành

phố Hồ Chí Minh

ngày nay) được

thành lập

1757

Chúa Nguyễn

hoàn thiện hệ

thống chính quyền

trên vùng đất Nam

Bộ tương đương

như ngày nay

Thế kỉ XVII-

XVIII

Khẳng định quá

trình khai thác và

thực thi chủ quyền

đối với quần đảo

Trường Sa và

Hoàng Sa

C. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu:

- Liên hệ để khắc Sâu kiến thức

- Hs hiểu được việc khai thác và thực thi chủ quyền đối với hai quần đảo Trường Sa và

Hoàng Sa

- Thái độ của hs :thể hiện lòng biết ơn thế hệ cha ông, trách nhiệm với chủ quyền dân tộc

b. Nội dung:

Học sinh tưởng tượng mình là một dân binh ở thế kỉ XVII-XVIII tham gia vào hải đội

Hoàng Sa

? Hiện tại em đang là học sinh lớp 8 nhưng em đã có những hành động thiết thực gì để

thể hiện tình yêu quê hương đất nước mà đặc biệt là với hai quần đảo Trường Sa và

Hoàng Sa?

c. Sản phẩm: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân

d. Tổ chức thực hiện: gv gọi hs trình bày

* Dặn dò

- Hướng dẫn về nhà:

+Về nhà ôn tập chuẩn bị kiểm tra giữa học kỳ I (theo lịch kiểm tra của nhà trường)

+Đọc và tìm hiểu trước nội dung bài 7.

Tuần: Ngày soạn:

Tiết: Ngày dạy:

BÀI 9. TÌNH HÌNH KINH TẾ, VĂN HOÁ, TÔN GIÁO TRONG CÁC THẾ KỈ

XVI – XVIII

(Số tiết dự kiến: 02 tiết)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

- Nêu được những nét chính về tình hình kinh tế.

- Mô tả và nhận xét được những nét chính về sự chuyển biến văn hoá và tôn giáo ở Đại

Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII.

2. Năng lực

* Năng lực chung:

- Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực để thực hiện các nhiệm vụ được giao của cá

nhân/nhóm.

- Giao tiếp và hợp tác: Lắng nghe, phản hồi tích cực trong giao tiếp; nhận biết được ngữ

cảnh giao tiếp và đặc điểm, thái độ của đối tượng giao tiếp; Xác định được nhiệm vụ của

nhóm và tích cực thể hiện trách nhiệm, năng lực của cá nhân đối với nhiệm vụ được giao.

* Năng lực chuyên biệt:

- Phát triển năng lực tìm hiểu lịch sử

Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch sử 1,2 và hình ảnh trong

SGK (9.1, 9.2, 9.3, 9.4) dưới sự hướng dẫn của GV đế nhận thức những vấn đề cơ bản

của bài học.

- Phát triển năng lực nhận thức và tư duy lịch sử

+ Trình bày được những nét chính về tình hình nông nghiệp ở Đàng Ngoài và Đàng

Trong trong các thế kỉ XVI – XVIII, sự phát triển của thủ công nghiệp Đại Việt trong

các thế kỉ XVI-XVIII, tình hình thương nghiệp của Đại Việt trong các thế kỉ XVI-XVIII.

+ Trình bày và nhận xét được những nét chính về sự chuyển biến văn hoá, tôn giáo ở Đại

Việt trong các thế kỉ XVI-XVII

- Phát triển năng lực Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:

+ Lập được bảng tóm tắt nét chính về tình hình kinh tế, văn hoá, tôn giáo ở Đại Việt

trong các thế kỉ XVI – XVIII theo các tiêu chỉ sau: lĩnh vực, sự chuyển biến.

+ Liên hệ được các làng thủ công nào ở Việt Nam được hình thành từ các thế kỉ XVI –

XVIII và vẫn tồn tại, phát triển đến ngày nay và đưa ra các đề xuất giải pháp để bảo tồn

các làng nghề đó.

+ Kể được những con đường, ngôi trường, nào mang tên những danh nhân tiêu biểu của

Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII.

3. Phẩm chất

- Chăm chỉ:

+ Luôn cố gắng vươn lên đạt kết quả tốt trong học tập. Có ý thức vận dụng kiến thức, kỹ

năng học được ở nhà trường, trong sách báo và các nguồn tin cậy khác vào học tập và đời

sống hàng ngày.

+ HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.

- Trách nhiệm: HS có trách nhiệm trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng

làm việc nhóm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- SGK, SGV. Bài trình chiếu, hình ảnh, video liên quan đến bài học.

- Máy chiếu, máy tính

- Giấy A1 hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm. Phiếu học tập.

2. Học sinh

SGK, bút,viết, vở ghi, giấy A4, bảng nhóm. Thiết bị truy cập internet, 4G.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Giúp khơi gợi tính tò mò của HS, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu

bài mới.

b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo

yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: HS hoàn thành tìm hiểu kiến thức về tình hình kinh tế, văn hóa Đại Việt

trong các thế ki XVI-XVIII.

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập.

Ở các thế kỉ XVI – XVIII, trong dân gian phổ biến những câu sau:

Ước gì anh lấy được nàng

Để anh mua gạch Bát Tràng về xây,

Thứ nhất Kinh Kì

Thứ nhì Phố Hiến.

Những câu trên nhắc đến các địa danh nào và phản ánh nội dung gì? Từ đó, hãy chia sẻ

thêm những hiểu biết của em về tình hình kinh tế, văn hóa Đại Việt trong các thế kỉ XVI-

XVIII.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

- HS trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động

- GV mời đại diện HS trả lời câu hỏi.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá, chuẩn kiến thức

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, bổ sung, chuyển sang nội dung bài mới.

Dự kiến sản phẩm:

- Các địa danh được nhắc đến trong 2 câu thơ trên là: làng gốm Bát Tràng (Hà Nội); Kinh

Kì (Thăng Long - Hà Nội); Phố Hiến (Hưng Yên)….

- 2 câu thơ trên phản ánh về sự phát triển của lĩnh vực thủ công nghiệp và thương nghiệp

của Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII.

- Chia sẻ hiểu biết: trong các thế kỉ XVI - XVIII, đất nước diễn ra nhiều biến động chính

trị lớn, tuy nhiên, nhân dân Đại Việt vẫn đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực kinh

tế, văn hóa và tôn giáo.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tìm hiểu tình hình kinh tế trong các thế kỉ XVI - XVIII

a. Mục tiêu: Trình bày được tình hình kinh tế trong các thế kỉ XVI – XVIII.

b. Nội dung: Dựa thông tin trong SGK, thảo luận cặp đôi để hoàn thiện thông tin phiếu

học tập số 1.

c. Sản phẩm: Thông tin phản hồi phiếu học tập số 1

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV cho HS thảo luận nhóm cặp đôi; Giao nhiệm vụ: các

thành viên nhóm thảo luận hoàn thành các câu hỏi có trong

phiếu học tập.

+ Thời gian làm việc: 5 phút.

Tư liệu học tập: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Tình hình kinh tế trong các thế kỉ XVI - XVIII

Lĩnh vực

Những nét chính

Nông nghiệp

………………………

……………………….

Thủ công nghiệp

………………………

Thương nghiệp

………………………

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

+ HS dựa vào hình ảnh và thông tin trong SGK, (Tr.40-41),

thảo luận cặp đôi để hoàn thiện thông tin phiếu học tập số 1.

+ GV quan sát, hỗ trợ các nhóm nếu có khó khăn.

Tư liệu học tập: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Tình hình kinh tế trong các thế kỉ XVI - XVIII

Lĩnh vực

Những nét chính

Nông

nghiệp

- Ở Đàng ngoài: sản xuất sa sút, ruộng công

biến thành ruộng tư; nông dân bị mất ruộng

đất phải lĩnh canh, nộp tô cho địa chủ, thuế

nhà nước; thiên tai, mất mùa,… nông dân

nghèo bỏ làng đi phiêu tán.

- Ở Đàng Trong: nông nghiệp phát triển; hình

thành tầng lớp địa chủ lớn; nông dân bị bần

cùng hóa do bị mất ruộng đất chưa nghiêm

trọng như Đàng Ngoài

Thủ công

- Ở cả Đàng Trong và Đàng Ngoài, các chính

1. Tình hình kinh tế trong

các thế kỉ XVI - XVIII

a) Nông nghiệp

- Ở Đàng Ngoài:

+ Sản xuất nông nghiệp bị sa

sút nghiêm trọng, ruộng công

thành ruộng tư ngày càng phổ

biến.

+ Người nông dân mất ruộng

đất, buộc phải lĩnh canh, nộp

tô cho địa chủ, nộp thuế cho

Nhà nước và thực hiện nhiều

nghĩa vụ khác.

+ Tình trạng thiên tai, mất

mùa, đói kém,... khiến nông

dân nghèo ở nhiều địa phương

phải bỏ làng đi phiêu tán.

- Ở Đàng Trong:

+ Nông nghiệp phát triển rõ

rệt, nhất là ở vùng đồng bằng

sông Cửu Long.

+ Hình thành tầng lớp địa chủ

lớn.

+ Tình trạng nông dân bị bần

cùng hoá do mất ruộng đất

chưa nghiêm trọng như ở

Đàng Ngoài.

b) Thủ công nghiệp

- Ở cả Đàng Trong và Đàng

Ngoài, các chính quyền vẫn

duy trì hoạt động của các quan

xưởng để sản xuất vũ khí cho

nghiệp

quyền vẫn duy trì hoạt động của các quan

xưởng.

- Nghề thủ công trong nhân dân phát triển

mạnh mẽ hơn: dẹt vải, đồ gốm, rèn sắt…

- Xuất hiện nhiều làng nghề nổi tiếng: Gốm

Thổ Hà (B.Giang), Bát Tràng (H.Nội); Dệt

La Khê (H.Nội), Rèn sắt Nho Lâm (N.An);

làm đường mía ở Quảng Nam…

Thương

nghiệp

- Buôn bán được mở rộng, mạng lưới chợ

được hình thành ở cả vùng đồng bằng và ven

biển.

- Nhiều đô thị xuất hiện ở những thời điểm

khác nhau và khởi sắc trong các Tk XVII-

XVIII: Thăng Long (Kẻ Chợ) với 36 phố

phường, Phố Hiến (Hưng Yên)

Thanh Hà (Thừa Thiên Huế), Hội An (Quảng

Nam), Gia Định (Thành phố Hồ Chí

Minh),... đều gắn với hoạt động ngoại

thương.

- Nửa sau TK XVIII, các thành thị suy tàn do

chính quyền thi hành chính sách hạn chế

ngoại thương

Công cụ đánh giá: Phiếu học tập số 1

Lĩnh

vực

Thành

tựu

chính

Đúng

Sai

Hoàn

thành

Chưa

hoàn

thành

Nông

nghiệp

............

Hoàn

thành 2/3

phiếu học

tập chính

xác trong

Hoàn

thành dưới

1/2 phiếu

học tập

trong thời

Thủ

công

nghiệp

............

quân đội, may trang phục, làm

đồ trang sức cho quan lại và

đúc tiền,...

- Nghề thủ công trong nhân

dân phát triển mạnh mẽ hơn

như: dệt vải lụa, đồ gốm, rèn

sắt, đúc đồng, dệt chiếu, làm

giấy,...

- Nhiều làng nghề thủ công nổi

tiếng như: làng gốm Thổ Hà

(Bắc Giang), Bát Tràng (Hà

Nội); làng dệt La Khê (Hà

Nội); các làng rèn sắt ở Nho

Lâm (Nghệ An), Hiền Lương,

Phú Bài (Huế); làng làm

đường mía ở Quảng Nam;...

c) Thương nghiệp

- Buôn bán mở rộng.

- Mạng lưới chợ được hình

thành ở cả vùng đồng bằng và

ven biển.

- Nhiều đô thị xuất hiện ở

những thời điểm khác nhau và

khởi sắc trong các thế kỉ XVII

– XVIII.

+ Ở Đàng Ngoài: Thăng Long

(Kẻ Chợ) với 36 phố phường,

Phố Hiến (Hưng Yên)

+ Ở Đàng Trong: Thanh Hà

(Thừa Thiên Huế), Hội An

(Quảng Nam), Gia Định

(Thành phố Hồ Chí Minh),...

Thương

nghiệp

............

thời gian

quy định

là Đạt yêu

cầu

gian quy

định là

Chưa Đạt

yêu cầu

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

+ Hết thời gian 5 phút, GV cho đại diện các nhóm trình bày

sản phẩm của mình (đại diện 2-3 nhóm, các nhóm còn lại nộp

đại diện một phiếu học tập lại cho GV nhận xét)

+ Các HS khác có ý kiến nhận xét, bổ sung.

- Bước 4: Đánh giá và chốt kiến thức:

GV quan sát, đánh giá quá trình thực hiện của HS về thái độ,

tinh thần học tập, khả năng giao tiếp, trình bày và đánh giá kết

quả cuối cùng của HS.

* GV có thể mở rộng: Em hãy kể tên một số địa danh gắn liền

với các làng nghề thủ công có từ thời Lý. Địa danh và làng

nghề nào còn đến ngày nay?

đều gắn với hoạt động ngoại

thương.

- Đến nửa sau thế kỉ XVIII,

các thành thị dần suy tàn do

các chính quyền Đàng Ngoài

và Đảng Trong thi hành chính

sách hạn chế ngoại thương.

2. Tình hình văn hoá trong các thế kỉ XVI – XVIII

a. Mục tiêu: Mô tả và nhận xét được những nét chính về sự chuyển biến văn hoá và tôn

giáo ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII.

b. Nội dung: Vẽ sơ đồ tư duy và trình bày sản phẩm (Phòng tranh)

c. Sản phẩm: Sản phẩm Sơ đồ tư duy của HS (trên giấy A0)

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS sử dụng thông tin trong SGK, thực hiện

nhiệm vụ sau:

1.Vẽ sơ đồ tư duy tình hình văn hoá trong các thế kỉ XVI

– XVIII.

2. Hãy nêu nhận xét về sự chuyển biến đó trong các thế

kỉ XVI - XVIII.

3. Em ấn tượng với thành tựu nào nhất? Vì sao?

2. Tình hình văn hoá trong các

thế kỉ XVI – XVIII

a. Tư tưởng, tín ngưỡng, tôn

giáo:

- Tôn giáo:

+ Nho giáo: đề cao trong học tập,

thi cử và tuyển chọn quan lại.

+ Phật giáo và Đạo giáo được phục

- Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK mục 2

GV chia lớp thành 4 – 6 nhóm, yêu cầu các nhóm thực

hiện nhiệm vụ

Các thông tin cần thể hiện trong sơ đồ dự kiến cơ bản

như sau: (GV khuyến khích sự sáng tạo của HS)

1. Sơ đồ tư duy tình hình văn hoá trong các thế kỉ XVI –

XVIII

Công cụ đánh giá: Thang đo

Các nhóm HS tự đánh giá: Khoanh tròn mức độ đạt được

của nhóm khi thực hiện các nhiệm vụ học tập

Tiêu chí

Mức độ đạt được

Ghi chú

Lựa chọn

đúng thông tin

trong việc vẽ

sơ đồ tư duy

(1) (2) (3) (4) (5)

Mức 3

trở lên là

Đạt

GV có

thể quy ra

điểm nếu

cần.

Tính thẩm mỹ

của sơ đồ tư

duy

(1) (2) (3) (4) (5)

2. Hãy nêu nhận xét về sự chuyển biến đó trong các thế

kỉ XVI – XVIII

GV tôn trọng ý kiến riêng của HS nhưng HS phải thể

hiện được thái độ tôn trọng sự đa dạng về văn hóa

hồi.

+ Công giáo: Năm 1533, được

truyền bá vào nước ta; TK XVIII

được lan truyền trong cả nước.

- Tín ngưỡng: thờ Thành hoàng, thờ

cúng tổ tiên, tổ chức lễ hội hàng

năm... thể hiện tinh thần đoàn kết,

yêu quê hương, đất nước.

b. Chữ viết:

- Chữ Quốc ngữ theo mẫu tự La

tinh cũng được sáng tạo.

- Ban đầu, các giáo sĩ phương Tây

học tiếng Việt để truyền đạo. Trong

quá trình đó, họ dùng chữ cái La-

tinh để ghi âm tiếng Việt, tạo ra

chữ Quốc ngữ. Loại chữ này dần

dần được sử dụng phổ biến vì rất

tiện lợi và khoa học.

c. Văn học:

- Văn học chữ Hán: vẫn chiếm ưu

thế.

- Văn học chữ Nôm: phát triển

mạnh hơn trước. Thơ Nôm và

truyện Nôm xuất hiện ngày càng

nhiều hơn với một số tác giả

(Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phùng Khắc

Khoan, Đào Duy Từ,...) và tác

phẩm nổi tiếng (Bộ diễn ca Thiên

Nam; tập thơ Nôm Bạch Văn)

- Văn học dân gian phát triển với

nhiều thể loại như: truyện tiếu lâm,

truyện Trạng Quỳnh, Trạng Lợn,...

của nước ta TK XVI-XVIII, đạt được nhiều thành tựu

trên nhiều lĩnh vực, tôn giáo đa dạng, tín ngưỡng truyền

thống vẫn được duy trì, thêm chữ viết mới (chữ Quốc

ngữ), sự phát triển của văn học chữ Nôm và nghệ thuật

đa dạng….

+ Trong các thế kỉ XVI - XVIII, nhân dân Đại Việt đã

đạt được nhiều thành tựu lớn trên các lĩnh vực văn hóa,

tôn giáo. Những thành tựu này là minh chứng cho tài

năng, tư duy sáng tạo và sự lao động miệt mài của người

dân. Nhiều thành tựu văn hóa ở thời kì này vẫn được bảo

tồn, gìn giữ và sử dụng cho đến ngày nay.

+ Thế kỉ XVI - XVIII đã diễn ra sự tiếp xúc và giao lưu

giữa văn minh Đại Việt với văn minh phương Tây:

(Công giáo hay Thiên chúa giáo -> chữ Quốc ngữ theo

mẫu tự La – tinh được sáng tạo…), đưa đến nhiều

chuyển biến mới trong đời sống văn hóa, tinh thần của

nhân dân Đại Việt.

3. Em ấn tượng với thành tựu nào nhất? vì sao?

Ấn tượng chữ Quốc ngữ. Vì:

+ So với các loại chữ viết trước đó (là chữ Hán và chữ

Nôm), chữ Quốc ngữ có nhiều ưu điểm nổi bật, như: số

lượng chữ cái ít nhưng khả năng ghép chữ linh hoạt; tiện

lợi, dễ dàng ghi nhớ và có thể phổ biến trên diện rộng,…

+ Chữ Quốc ngữ vẫn được người dân Việt Nam sử dụng

cho đến ngày nay.

- Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

GV mời HS trưng bày sản phẩm lên tường (phòng

tranh) và thuyết minh sản phẩm..

Các nhóm HS sẽ đi xem xét các sơ đồ tư duy của các

nhóm, bình chọn sơ đồ tư duy đủ thông tin và đẹp nhất.

- Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

Thể thơ lục bát và song thất lục bát

được sử dụng rộng rãi.

d. Nghệ thuật dân gian:

- Nghệ thuật dân gian phát triển,

tiêu biểu là nghệ thuật điều khắc

trong các đình, chùa với nét chạm

khắc mềm mại, mô tả cảnh sinh

hoạt thường ngày và tượng Phật rất

đặc sắc.

- Nghệ thuật sân khấu đa dạng với

các loại hình như hát chèo, hát ả

đào, hát tuồng,... Ngoài ra còn có

các điệu múa như: múa trên dây,

múa đèn,…

GV dựa vào các nội dung đã trình bày trong dự kiến sản

phẩm để nhận xét sản phẩm của HS.

GV bổ sung và chính xác hóa các kiến thức đã hình

thành cho học sinh.

GV hướng dẫn HS tự chốt lại kiến thức bằng sơ đồ sau:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về tình hình kinh tế, văn hoá, tôn giáo ở Đại Việt

trong các thế kỉ XVI – XVIII

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS, cho HS làm việc theo nhóm, hoàn thành vào

phiếu học tập

c. Sản phẩm: Kết quả thảo luận nhóm và trả lời phiếu học tập của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

PHƯƠNG ÁN 1.

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS làm vào phiếu học tập: Hãy lập bảng tóm tắt nét chính về tình hình kinh

tế, văn hoá, tôn giáo ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII theo các tiêu chỉ sau: lĩnh

vực, sự chuyển biến.

Lĩnh vực

Sự chuyển biến

Kinh tế

Nông nghiệp

......................................................................

Thủ công nghiệp

......................................................................

Thương nghiệp

......................................................................

Văn hóa

Tư tưởng, tín ngưỡng,

tôn giáo

......................................................................

Chữ viết

......................................................................

Văn học

......................................................................

Nghệ thuật dân gian

......................................................................

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS thực hiện nhiệm vụ học tập theo nhóm

Gợi ý đáp án:

Lĩnh vực

Sự chuyển biến

Kinh tế

Nông

nghiệp

- Ở Đàng ngoài: sản xuất sa sút; nông dân bị thiếu ruộng trầm trọng,

lâm vào cảnh đói khổ, bần cùng.

- Ở Đàng Trong: sản xuất phát triển; hình thành tầng lớp đại địa chủ;

tình trạng nông dân thiếu ruộng không trầm trọng như Đàng Ngoài.

Thủ công

nghiệp

- Ở cả Đàng Trong và Đàng Ngoài, các chính quyền vẫn duy trì hoạt

động của các quan xưởng.

- Thủ công nghiệp trong nhân dân tiếp tục phát triển: đa dạng nhiều

ngành, nghề; sản phẩm phong phú, tinh tế; xuất hiện nhiều làng nghề

nổi tiếng.

Thương

nghiệp

- Hoạt động buôn bán trong dân đã trở nên phổ biến.

- Ngoại thương phát triển mạnh, có quan hệ giao thương với nhiều

nước trên thế giới.

- Nhiều đô thị được hưng khởi.

Văn

hóa

Tư tưởng,

tín ngưỡng,

tôn giáo

- Nho giáo vẫn giữ địa vị thống trị.

- Đạo giáo và Phật giáo được phục hồi.

- Thiên Chúa giáo du nhập và dần gây được ảnh hưởng trong nhân

dân.

- Tín ngưỡng: thờ Thành hoàng, thờ cúng tổ tiên, tổ chức lễ hội hàng

năm...

Chữ viết

- Văn học chữ Hán vẫn chiếm ưu thế.

- Văn học chữ Nôm đã phát triển mạnh hơn trước.

- Văn học dân gian phát triển với nhiều thế loại.

Văn học

- Chữ Quốc ngữ ra đời và dần được sử dụng phổ biến.

Nghệ thuật

dân gian

- Nghệ thuật điêu khắc rất phát triển với nét chạm khắc mềm mại,

tinh tế.

- Nghệ thuật sân khấu đa dạng với các loại hình.

PHƯƠNG ÁN 2.

Ghi chú: GV có thể thiết kế các nội dung trên thành hệ thống các câu trắc nghiệm để

triển khai tại lớp. (Chia 2 nhóm và tổ chức trò chơi “Ai nhanh hơn” – HS làm vào bảng

nhóm - GV cho HS chấm chéo – Nhóm nào đúng nhiều câu được điểm nhiều nhất thì

nhóm đấy chiến thắng, GV có thể cộng điểm cho các thành viên trong nhóm)

Gợi ý câu hỏi:

Câu 1: Tình hình nông nghiệp ở Đàng Ngoài trong các thế kỉ XVI - XVIII như thế

nào?

A. Sản xuất nông nghiệp bị sa sút nghiêm trọng do những cuộc xung đột kéo dài.

B. Tình trạng biến ruộng công thành ruộng tư ngày càng phổ biến.

C. Đời sống nông dân khổ cực, bị bần cùng hóa

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 2: Tình hình nông nghiệp ở Đàng Trong trong các thế kỉ XVI - XVIII như thế

nào?

A. Sản xuất nông nghiệp phát triển rõ rệt nhất là ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.

B. Sự phát triển của nông nghiệp dẫn đưa đến sự hình thành tầng lớp địa chủ lớn.

C. Đất khai hoang vẫn còn nhiều, tình trạng nông dân thiếu ruộng không trầm trọng.

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 3: Sự phát triển của thủ công nghiệp Đại Việt được thể hiện qua?

A. Các chính quyền vẫn duy trì hoạt động của các quan xưởng để sản xuất vũ khí cho

quân đội, may trang phục, làm đồ trang sức cho quan lại và đúc tiền,....

B. Các nghề thủ công trong nhân dân phát triển mạnh mẽ hơn, như: dệt vải lụa, đồ gốm,

rèn sắt, đúc đồng, làm giấy,…

C. Nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng như: làng gốm Thổ Hà (Bắc Giang), Bát Tràng

(Hà Nội); làng dệt La Khê (Hà Nội); các làng rèn sắt ở Nho Lâm (Nghệ An), Hiền

Lương, Phú Bài (Huế); làng làm đường mía ở Quảng Nam;...

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 4: Tình hình nội thương Đại Việt trong các thế kỉ XVI-XVIII là?

A. Hoạt động buôn bán trong dân đã trở nên phổ biến

B. Mạng lưới chợ được hình thành ở cả vùng đồng bằng và ven biển

C. Cả hai đáp án A,B đều đúng

D. Đáp án khác

Câu 5: Ngoại thương Đại Việt trong các thế kỉ XVI-XVIII phát triển mạnh như thế

nào?

A. Chính quyền Đàng Trong và Đàng Ngoài có quan hệ giao thương với thương nhân

nhiều nước trên thế giới, như: Bồ Đào Nha, Hà Lan, Nhật Bản,…

B. Trong quá trình giao thương: người Việt bán các sản phẩm: tơ lụa, đường trắng, đồ

gốm, lâm sản,... và mua về các mặt hàng như: len dạ, bạc, đồng, vũ khí...

C. Thương nhân nhiều nước đã xin lập phố xá, thương điếm để buôn bán lâu dài.

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 6: Trong các thế kỉ XVII - XVIII, Đại Việt có đô thị hưng khởi nào?

A. Kẻ Chợ (Thăng Long)

B. Thanh Hà (Thừa Thiên Huế)

C. Hội An (Quảng Nam)

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 7: Nửa sau thế kỉ XVII, tình hình ngoại thương của Đại Việt như thế nào?

A. Các thành thị dần suy tàn

B. Các chính quyền Đàng Ngoài và Đàng Trong thi hành chính sách hạn chế ngoại

thương

C. Cả hai đáp án A, B đều đúng

D. Phát triển hưng thịnh

Câu 8: Sự chuyển biến tôn giáo ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII diễn ra như

thế nào?

A. Nho giáo vẫn được chính quyền phong kiến đề cao trong học tập, thi cử và tuyển chọn

quan lại.

B. Phật giáo và Đạo giáo được phục hồi.

C. Năm 1533, Công giáo được truyền bá vào nước ta và dần gây dựng được ảnh hưởng

trong quần chúng.

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 9: Sự chuyển biến về chữ viết ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII diễn ra

như thế nào?

A. Trong quá trình truyền Thiên Chúa giáo, các giáo sĩ phương Tây đã dùng chữ cái La-

tinh để ghi âm tiếng Việt, tạo ra chữ Quốc ngữ.

B. Chữ quốc ngữ dần được sử dụng phổ biến

C. Cả hai đáp án A,B đều đúng

D. Tiếp tục phát triển chữ Hán Nôm

Câu 10: Sự chuyển biến về văn học ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII diễn ra

như thế nào?

A. Văn học chữ Hán vẫn chiếm ưu thế.

B. Văn học chữ Nôm đã phát triển mạnh hơn trước.

C.Văn học dân gian tiếp tục phát triển với nhiều thế loại như: truyện tiếu lâm, thể thơ lục

bát và song thất lục bát,…

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 11: Nghệ thuật dân gian Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII có gì nổi bật?

A. Nghệ thuật điêu khắc rất phát triển với nét chạm khắc mềm mại, tinh tế.

B. Nghệ thuật sân khấu đa dạng với các loại hình như hát chèo, hát ả đào, hát tuồng,...

C. Các điệu múa như: múa trên dây, múa đèn,...

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 12: Sự chuyển biến trên các lĩnh vực văn hóa tôn giáo đã cho thấy điều gì?

A. Minh chứng cho tài năng, tư duy sáng tạo và sự lao động miệt mài của người dân

B. Minh chứng cho sự giao lưu giữa văn minh Đại Việt với văn minh phương Tây

C. Minh chứng cho sự du nhập của các nước phương Tây

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 13: Tầng lớp nào được hình thành ở Đàng Trong Đại Việt trong các thế kỉ XVI

- XVIII ?

A. Đại địa chủ

B. Nô lệ

C. Công nhân

D. Nông dân

Câu 14: Tình hình văn học ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII?

A. Văn học chữ Hán vẫn chiếm ưu thế.

B. Văn học chữ Nôm đã phát triển mạnh hơn trước.

C. Văn học dân gian phát triển với nhiều thể loại.

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 15: Một số làng nghề thủ công ở Việt Nam được hình thành từ các thế kỉ XVI -

XVIII là?

A. Làng nghề tranh Đông Hồ (Bắc Ninh); tranh Hàng Trống (Hà Nội); làng Sình (Thừa

Thiên Huế),…

B. Làng đá mĩ nghệ Non Nước (Đà Nẵng).

C. Làng làm đường mía Bảo An (Quảng Nam).

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 16: Những địa danh được nhắc đến trong các câu sau là?

Ước gì anh lấy được nàng,

Để anh mua gạch: Bát Trầng về xây;

Thứ nhất Kinh Kì,

Thứ nhì Phố Hiến.

A. Bát Tràng

B. Kinh Kì

C. Phố Hiến

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 17: Việc giao lưu, buôn bán với nước ngoài được đẩy mạnh đã tạo ra thuận lợi

gì?

A. Hình thành nên những trung tâm mua bán sầm uất.

B. Phát triển nông nghiệp

C. Tạo cơ hội truyền bá văn hóa phương Tây

D. Đáp án khác

Câu 18: Trong các thế kỉ XVI - XVIII, Xung đột kéo dài gây ra tình trạng gì?

A. Sản nông nghiệp sa sút nghiêm trọng

B. Tình trạng biến ruộng công thành ruộng tư ngày càng phổ biến

C. Vua quan không quan tâm đến ruộng đất

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 19: Văn học dân gian phát triển với những tác phẩm tiêu biểu nào?

A. Truyện tiếu lâm

B. Truyện Trạng Quỳnh

C. Trạng Lợn

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 20: Có những giải pháp nào để bảo tồn các làng nghề?

A. Duy trì và phát triển đội ngũ nghệ nhân, thợ giỏi; thúc đẩy công tác đào tạo, truyền

nghề.

B. Phát triển làng nghề gắn với du lịch, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo các giái trị văn

hóa truyền thống, thân thiện với môi trường.

C. Tăng cường tuyên truyền cho thế hệ trẻ giá trị của các làng nghề và tầm quan trọng

của việc bảo tồn, phát triển làng nghề.

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 21: Một trong những tín ngưỡng truyền thống tốt đẹp của người Việt được

phát huy ở các thế kỉ XVI đến XVIII là

A. Ăn trầu.

B. Trò chơi dân gian.

C. Tổ chức lễ hội.

D. Thờ cúng tổ tiên.

Câu 22: Chữ viết nào được truyền bá vào nước ta thông qua quá trình truyền bá

của Thiên Chúa Giáo từ thế kỉ XVII?

A. Chữ Phạn.

B. Chữ Sancrit.

C.Chữ Quốc ngữ.

D. Chữ tượng ý.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

Các nhóm báo cáo kết quả hoạt động của nhóm mình

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét đánh giá kết quả hoạt động và sản phẩm của HS.

C. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng vào thực tế.

b. Nội dung: HS vận dụng hiểu biết và kiến thức đã học để tìm hiểu thông tin về các

làng thủ công hiện nay và đưa ra được giải pháp bảo tồn các làng nghề. Kể tên được

những con đường, ngôi trường, nào mang tên những danh nhân tiêu biểu của Đại Việt

trong các thế kỉ XVI – XVIII.

c. Sản phẩm: Hình ảnh, thông tin HS sưu tầm được.

d. Tổ chức thực hiện: (GV có thể giao về nhà cho HS làm vào vở BT)

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV giao nhiệm vụ cho HS và yêu cầu HS thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ sau::

1. Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, em hãy cho biết: Làng thủ công nào ở Việt

Nam được hình thành từ các thế kỉ XVI – XVIII và vẫn tồn tại, phát triển đến ngày nay?

Hãy đề xuất ít nhất một giải pháp để bảo tồn các làng nghề đó. (Khuyến khích HS đưa

hình ảnh và thông tin về làng nghề, trình bày sáng tạo)

2. Em biết những con đường, ngôi trường, nào mang tên những danh nhân tiêu biểu của

Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII? (Có hình ảnh càng tốt)

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV giới thiệu các trang thông tin tin cậy để HS có thể tìm hiểu.

- HS về nhà làm bài và sưu tầm các thông tin liên quan trên internet hoặc đọc sách báo,

tài liệu tham khảo. (nếu còn thời gian có thể thực hiện nhiệm vụ tại lớp)

Gợi ý sản phẩm:

1. Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, em hãy cho biết: Làng thủ công nào ở

Vit Nam được hình thành từ các thế kỉ XVI – XVIII và vẫn tồn tại, phát triển đến

ngày nay? Hãy đề xuất ít nhất một giải pháp để bảo tồn các làng nghề đó.

- Một số làng nghề thủ công ở Việt Nam được hình thành từ các thế kỉ XVI - XVIII:

+ Làng nghề tranh Đông Hồ (Bắc Ninh); tranh Hàng Trống (Hà Nội); làng Sình (Thừa

Thiên Huế),…

+ Làng đá mĩ nghệ Non Nước (Đà Nẵng).

+ Làng làm đường mía Bảo An (Quảng Nam).

- Đề xuất biện pháp bảo tồn:

+ Xây dựng quy hoạch tổng thể và vùng nguyên liệu ổn định cho các làng nghề.

+ Tìm kiếm thị trường tiêu thụ cho sản phẩm của các làng nghề truyền thống.

+ Phát triển làng nghề truyền thống gắn với hoạt động du lịch trải nghiệm.

+ Tôn vinh các nghệ nhân; đẩy mạnh các hoạt động học hỏi, truyền nghề cho thế hệ trẻ.

+ ….

?2. Em biết những con đường, ngôi trường, nào mang tên những danh nhân tiêu biểu

của Đại Vit trong các thế kỉ XVI – XVIII?

Trả lời:

- Một số con đường, ngôi trường.... mang tên những danh nhân tiêu biểu của Đại Việt

trong các thế kỉ XVI - XVIII:

+ Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm (tổ 8, Khu đô thị Việt Hưng, Long Biên, Hà Nội).

+ Trường THCS Phùng Khắc Khoan (số 85 Lương Đình Của, phường Phương Mai, quận

Đống Đa, Hà Nội).

+ Trường THCS Đào Duy Từ (số 101E1, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân, Hà Nội).

+ …

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- GV yêu cầu HS nộp bài vào thời điểm thích hợp ở buổi học tới hoặc nộp ngay tại lớp

nếu đã hoàn thành yêu cầu.

- HS trình bày trước lớp ở tiết học sau

- HS khác nhận xét bổ sung

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét vào phiếu nộp, trả lại và nhận xét cho HS vào thời điểm thích hợp.

Công cụ đánh giá hoạt động vận dụng:

Tiêu chí

Điểm tối đa

Điểm đạt được

Sản phẩm thể hiện đúng nội dung yêu cầu

Số lượng sản phẩm phong phú, đa dạng, hình ảnh

rõ nét

Cách thể hiện sáng tạo, nội dung có chọn lọc

Hoàn thành đúng thời gian GV yêu cầu

* HƯỚNG DẪN HỌC BÀI:

- Học bài, trả lời câu hỏi trong SGK, SBT

- Soạn bài 10: Sự hình thành của chủ nghĩa đế quốc ở các nước Âu – Mỹ (cuối thế kỉ

XIX – đầu thế kỉ XX)

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Chương 4: CHÂU ÂU VÀ NƯỚC MỸ

TỪ CUỐI THẾ KỈ XVIII ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX.

BÀI 10: SỰ HÌNH THÀNH CỦA CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC Ở CÁC NƯỚC ÂU –

MỸ ( CUỐI THẾ KỶ XIX- ĐẦU THẾ KỶ XX)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

+ Mô tả được những nét chính về quá trình hình thành của chủ nghĩa đế quốc

+ Nhận biết được những chuyển biến lớn về kinh tế, chính sách đối nội, đối ngoại của

các đế quốc Anh, Pháp, Đức, Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

+ Giải thích được đặc điểm của chủ nghĩa đế quốc Anh, Pháp, Đức, Mỹ thông qua các

dẫn chứng cụ thể.

+ Nhận xét được vị trí kinh tế của các nước trong nền sản xuất công nghiệp cuối XIX-

đầu XX.

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử:

+ Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch sử trong bài học theo sự

hướng dẫn của giáo viên.

+ Quan sát lược đồ các đế quốc và thuộc địa cuối thế kỉ XX để nhân diện được sự bành

trướng của chủ nghĩa đế quốc và phạm vi ảnh hưởng của mỗi nước.

- Nhận thức và tư duy lịch sử:

+ Có ý kiến suy luận, phản biện, tranh luận về một vấn đề lịch sử.

+ Lập được bảng thống kê và tìm kiếm tư liệu để thực hiện các hoạt động luyện tập, vận

dụng.

3. Phẩm chất

+ Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.

+ Trách nhiệm: HS có trách nhiệm của công dân đối với Tổ quốc trong công cuộc phát

triển và hội nhập quốc tế hiện nay, trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng

làm việc nhóm.

+ Yêu nước: Bồi dưỡng tinh thần yêu nước, nhận thức được sức ép của chủ nghĩa thực

dân phương Tây đối với Việt Nam nói riêng, các nước ở Châu Á, Phi, Mỹ nói chung thời

cận đại

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Giáo án, phiếu học tập

- Lược đồ về các đế quốc và thuộc địa đầu thế kỉ XX

- Hình ảnh và trích đoạn Bản án chế độ thực đân Pháp của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc.

- Máy tính, máy chiếu, ti vi (nếu có)

2. Học sinh

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Tạo một tâm thế thoải mái và tình huống để dẫn dắt học sinh vào nội dung

bài mới.

b. Nội dung: GV cho học sinh tìm hiểu về đoạn trích Bản án chế độ thực dân Pháp của

lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Giao nhiệm vụ:

GV dùng đoạn tư liệu trong tác phẩm Bản án chế độ thực đân Pháp của lãnh tụ

Nguyễn Ái Quốc: “ Miền Cận Đông và Viễn Đông, kể từ Xi-ri đến Triều Tiên- chỉ tính

những nước thuộc địa và nửa thuộc địa thôi- có một diện tích rộng hơn 15 triệu km

với

dân số hơn 1 200 triệu người. Tất cả những nước rộng lớn ấy hiện đang ở dưới ách thống

trị của chủ nghĩa đế quốc tư bản” ( Nguyễn Ái Quốc Bản án chế độ thực đân Pháp, NXB

sự thật, Hà Nội, 1975, tr.133)

Tại sao xuất hiện các nước thuộc địa và nửa thuộc địa?

Hiện tượng này liên quan đến vấn đề lịch sử nào trong giai đoạn cuối thế kỉ XIX

đến đầu thế kỉ XX?

Hãy chia sẻ những điều em biết về giai đoạn lịch sử này liên quan đến vấn đề nêu

trên.

Bước 2: HS tiến hành hoạt động trong 3 phút.

Bước 3: HS trả lời câu hỏi.

Bước 4: GV chuẩn kiến thức và vào bài mới.

GV quan sát, nhận xét đánh giá hoạt động học của HS => Từ câu trả lời của HS,

GV vào bài mới: từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX, sau gần một thế kỷ phát triển

mạnh mẽ ở giai đoạn tự do cạnh tranh, chủ nghĩa tư bản đã chuyển sang giai đoạn đế

quốc chủ nghĩa? Thế nào là chủ nghĩa đế quốc, những chuyển biến lớn về kinh tế, chính

sách đối nội, đối ngoại của các đế quốc Anh, Pháp, Đức, Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu

thế kỉ XX.? Bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời những câu hỏi trên.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Những nét chính về quá trình hình thành chủ nghĩa đế quốc

a. Mục tiêu: Tìm hiểu những nét chính về quá trình hình thành chủ nghĩa đế quốc

b. Nội dung: Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ trả lời câu hỏi theo yêu cầu

của giáo viên

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 1 SGK/ tr 45 và thực hiện yêu cầu sau:

1. Những nét chính về quá

trình hình thành chủ nghĩa

1. HS thảo luận đoạn thông tin, tìm ra các từ khóa

quan trọng liên quan đến những dấu hiệu về sự hình

thành chủ nghĩa đế quốc giai đoạn cuối thế kỉ XIX-

đầu thế kỉ XX.

2. Dựa vào các từ khóa, em hãy mô tả tóm tắt về quá

trình hình thành chủ nghĩa đế quốc vào cuối thế kỉ

XIX - đầu thế kỉ XX.

3. Hình dung được các thuộc địa, khu vực ảnh hưởng

của mỗi đế quốc trên lược đồ.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi

thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

- HS thảo luận đoạn thông tin, tìm ra các từ khóa quan

trọng: Phát triển nhanh chóng, công ti độc quyền, lũng

đoạn, chi phối, xâm lược, khai thác, bóc lột, Chủ

nghĩa đế quốc

- Dựa vào các từ khoá tìm được, HS mô tả được những

nét chính về quá trình hình thành CNĐQ.

=> Chủ nghĩa đế quốc ra đời.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- GV gọi 3 nhóm HS hoàn thành nhanh nhất lần lượt

trả lời các câu hỏi

- Các nhóm khác bổ sung, phản biện cho nhau.

Bước 4. Kết luận- nhận định

GV bổ sung, nhận xét, đánh giá, chính xác hóa các

kiến thức. HS chốt ý chính vào vở ghi.

- GV mở rộng liên hệ: Cho HS tìm hiểu đoạn trích sau

trong tác phẩm Bản án chế độ thực đân Pháp của lãnh

tụ Nguyễn Ái Quốc và nhận xét đưa ra quan điểm ác

nhân về chính sách của chủ nghĩa đế quốc ở thuộc địa:

“ Không một chỗ nào người phụ nữ thoát khỏi những

đế quốc

- Trong 30 năm cuối thế kỉ

XIX, nền kinh tế tư bản chủ

nghĩa phát triển nhanh chóng.

- Các công ti độc quyền lớn ra

đời lũng đoạn thị trường và

nền kinh tế, chi phối đời sống

chính trị, xã hội ở mỗi nước.

- Các nước tư bản đều đẩy

mạnh xâm lược, khai thác và

bóc lột thuộc địa.

=> Chủ nghĩa đế quốc ra đời.

hành động bạo ngược. Ngoài phố, trong nhà, giữa chợ

hay ở thôn quê, đâu đâu họ cũng vấp phải những hành

động tàn nhẫn của bọn cai trị, sĩ quan cảnh binh, nhân

viên nhà đoan, nhà ga…Ngay giữa chợ Bến Thành ở

Sài Gòn, bọn gách chợ người Âu cũng không ngần

ngại dùng roi gân bò, dùi cui đánh phụ nữ bản xứ để

bắt họ tránh khỏi làm nghẽn lối”

( Nguyễn Ái Quốc Bản án chế độ thực đân Pháp, Sđd,

tr.112)

2. Các nước đế quốc Anh, Pháp, Đức, Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

a. Mục tiêu: Tìm hiểu những nét chính về kinh tế, chính sách đối nội, đối ngoại của chủ

nghĩa đế quốc Anh, Pháp, Đức, Mỹ. Lí giải được 1 số đặc điểm nổi bật của các nước.

b. Nội dung: Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ trả lời câu hỏi theo yêu cầu

của giáo viên

c. Sản phẩm: Câu trả lời của nhóm HS

d. Tổ chức thực hiện

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Hoạt động 1: nước Anh

* Mục tiêu: HS nêu được những chuyển biến về

kinh tế, chính sách đối nội, đối ngoại của đế quốc

Anh trong những năm cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ

XX.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành 3 nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu

một lĩnh vực của nước Anh

HS đọc mục a, phần 2 và trả lời các câu hỏi:

- Nhóm 1: Hãy nêu những chuyển biến lớn về kinh

tế của đế quốc Anh trong những năm cuối thế kỉ

XIX - đầu thế kỉ XX?

- Nhóm 2: Hãy nêu những chuyển biến về chính

sách đối nội của đế quốc Anh trong những năm

2. Các nước đế quốc Anh, Pháp,

Đức, Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến

đầu thế kỉ XX.

a/ Anh

* Kinh tế:

- Từ vị trí dẫn đầu thế giới về

công nghiệp, Anh tụt xuống vị trí

thứ 3 sau Mỹ và Đức.

- Anh vẫn đứng đầu thế giới về

thương mại và thuộc địa.

- Đầu thế kỉ XX, nhiều công ti độc

quyền ra đời thao túng nền kinh

tế.

* Chính sách đối nội

Anh là nước quân chủ lập hiến.

cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX?

-Nhóm 3: Khai thác biểu đồ Hình 10,2 và thông

tin trong mục a, hãy nêu những chuyển biến về

đối ngoại của đế quốc Anh trong những năm cuối

thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. (nhóm cặp/

bàn) khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

Nhóm 1: Hãy khai thác tư liệu và thông tin trong

mục a, nêu những chuyển biến lớn về kinh tế của

đế quốc Anh trong những năm cuối thế kỉ XIX -

đầu thế kỉ XX? ( GV hướng đãn HS tìm từ khóa về

kinh tế: phát triển chậm lại, phát triển chậm lại, tài

chính, công ti độc quyền…)

- Từ vị trí dẫn đầu thế giới về công nghiệp, Anh

đã phát triển chậm lại, tụt xuống vị trí thứ 3 sau

Mỹ và Đức.

- Tuy nhiên Anh vẫn là nước dẫn đầu thế giới về

thương mại và thuộc địa.

- Đầu thế kỉ XX, nhiều công ti độc quyền về công

nghiệp và tài chính ra đời thao túng nền kinh tế.

Nhóm 2: Hãy nêu những chuyển biến về chính

sách đối nội của đế quốc Anh trong những năm

cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX? ( GV hướng đãn

HS tìm từ khóa về chính sách đối nội: quân chủ

lập hiến, Tự do và Bảo thủ …)

Anh là nước quân chủ lập hiến. Hai đảng Tự do và

Bảo thủ thay nhau nắm quyền, đều bảo vệ quyền

lợi của giai cấp tư sản.

Nhóm 3: Khai thác biểu đồ Hình 10,2 và thông

tin trong mục a, hãy nêu những chuyển biến về

đối ngoại của đế quốc Anh trong những năm cuối

Hai đảng Tự do và Bảo thủ thay

nhau nắm quyền, đều bảo vệ

quyền lợi của giai cấp tư sản.

* Chính sách đối ngoại

Anh tiếp tục đẩy mạnh xâm lược

thuộc địa và trở thành nước có

nhiều thuộc địa nhất thế giới.

thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX. ( GV hướng đãn HS tìm

từ khóa về chính sách đối ngoại: đẩy mạnh xâm

lược thuộc địa …)

Anh tiếp tục đẩy mạnh xâm lược thuộc địa và trở

thành nước có nhiều thuộc địa nhất thế giới.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- GV gọi đại diện từng nhóm trình bày trước lớp

sản phẩm của nhóm mình, HS trong nhóm bổ

sung cho đầy đủ.

- HS nhóm khác bổ sung phản biện cho nhau.

Bước 4. Kết luận- nhận định

GV bổ sung, nhận xét, đánh giá, chính xác hoá

kiến thức. HS chốt ý chính vào vở ghi.

Hoạt động 2: nước Pháp

* Mục tiêu:

- HS nêu được những chuyển biến về kinh tế,

chính sách đối nội, đối ngoại của nước Pháp trong

những năm cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Dựa vào SGK trang 46, em hãy hoàn thành nội

dung phiếu học tập về tình hình

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

-Hs hoạt động cá nhân và làm vào phiếu học tập.

Sản phẩm cần đạt được:

b.Pháp

* Kinh tế:

-Cuối TK XIX, công nghiệp Pháp

từ vị trí thứ 2 tụt xuống thứ 4 (sau

Mĩ, Đức, Anh), nông nghiệp sản

xuất nhỏ.

- Đầu thế kỉ XX ngành điện khí,

hóa chất, chế tạo ô tô,... phát triển.

- Các công ty độc quyền xuất hiện

chi phối nền kinh tế Pháp, đặc biệt

trong lĩnh vực ngân hàng => Pháp

chuyển sang chủ nghĩa đế quốc.

Tăng cường xuất khẩu tư bản ra

Bước 3: Báo cáo kết quả phiếu học tập

- GV gọi HS lên báo cáo, các HS khác nhận xét

góp ý

Bước 4: Kết luận – nhận định

- GV nhận xét, đánh giá, chính xác hoá kiến thức.

HS chốt ý chính vào vở ghi.

Gv mở rộng: Sử dụng Hình 10.3: Ngân hàng BNP

Pa-ri được thành lập năm 1848, ngày nay là một

trong những ngân hàng lớn nhất thế giới -> nhấn

mạnh xuất hiện các công ty độc quyền chi phối

đời sống kinh tế nước Pháp, đặc biệt trong lĩnh

vực ngân hàng. Đế quốc Pháp là đế quốc cho vay

lãi.

GV sử dụng hình 10.4: Biểu đồ thể hiện diện tích

và dân số của đế quốc Pháp để nhấn mạnh Pháp

đẩy mạnh xâm lược thuộc địa.

Hoạt động 3: nước Đức

nước ngoài dưới hình thức cho

vay lãi.

* Chính trị:

- Đối nội: chế độ cộng hoà, đàn áp

nhân dân.

- Đối ngoại: đẩy mạnh xâm lược

thuộc địa.

* Mục tiêu:

- HS nêu được những chuyển biến về kinh tế,

chính sách đối nội, đối ngoại của Đức trong

những năm cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.

- Biết suy luận và hiểu được những dấu hiệu nổi

bật trong quá trình chuyển biến đó.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu

một lĩnh vực của nước Đức cuối TK XIX đầu TK

Nhóm 1: Nêu những chuyển biến lớn về kinh tế?

Nhóm 2: Nêu những chuyển biến lớn về chính

sách đối nội?

Nhóm 3: Nêu những chuyển biến lớn về chính

sách đối ngoại?

Nhóm 4: Giải thích cụm từ: “ Đế quốc quân phiệt

hiếu chiến?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu

Nhóm 1: Nêu những chuyển biến lớn về kinh tế?

- Công nghiệp Đức phát triển nhanh, đứng đầu

châu Âu, thứ 2 trên thế giới (sau Mĩ).

- Nguyên nhân:

+ Lợi nhuận từ chiến tranh Pháp – Phổ.

+ Ứng dụng thành tựu khoa học – kĩ thuật mới

nhất.

- Cuối thế kỉ XIX các công ty độc quyền ra đời

=> Chi phối nền kinh tế Đức

Nhóm 2: Nêu những chuyển biến lớn về chính

sách đối nội?

c.Đức

-Công nghiệp Đức phát triển

nhanh, đứng đầu châu Âu, thứ 2

trên thế giới (sau Mĩ).

- Cuối thế kỉ XIX các công ty độc

quyền ra đời

=> Chi phối nền kinh tế Đức

-Đức theo thể chế liên bang do

quý tộc địa chủ và tư sản độc

quyền thống trị.

-Thi hành chính sách đối nội, đối

ngoại phản động và hiếu chiến.

- Đặc điểm : Chủ nghĩa đế quốc

Đức là “chủ nghĩa đế quốc quân

phiệt, hiếu chiến”.

-Đức theo thể chế liên bang do quý tộc địa chủ và

tư sản độc quyền thống trị.

-Thi hành chính sách đối nội, phản động, đàn áp

nhân dân

Nhóm 3: Nêu những chuyển biến lớn về chính

sách đối ngoại?

-Chạy đua vũ trang, dùng vũ lực để chia lại thuộc

địa trên thế giới.

Nhóm 4: Giải thích cụm từ: “ Đế quốc quân phiệt

hiếu chiến?

-Quân phiệt: chính sách phản động trong việc vũ

trang và tiến hành chiến tranh xâm lược. Dựa vào

lực lượng quân đội đế nắm quyền bính, kìm kẹp,

đàn áp nhân dân và các phe đối lập chống lại

chúng.

- Hiếu chiến: Thái độ, âm mưu của nước mạnh

luôn tìm cách gây chiến tranh để xâm lược nước

khác, hay dùng sức mạnh để giải quyết các tranh

chấp.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- GV gọi đại diện từng nhóm trình bày trước lớp

sản phẩm của nhóm mình, HS trong nhóm bổ

sung cho đầy đủ.

- HS nhóm khác bổ sung phản biện cho nhau.

Bước 4. Kết luận- nhận định

GV bổ sung, nhận xét, đánh giá, chính xác hoá

kiến thức. HS chốt ý chính vào vở ghi.

Hoạt động 4: nước Mỹ

* Mục tiêu:

- HS nêu được những chuyển biến về kinh tế,

chính sách đối nội, đối ngoại của Mỹ trong những

năm cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.

- Biết suy luận và hiểu được những dấu hiệu nổi

bật trong quá trình chuyển biến đó.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Nhiệm vụ 1: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi:

“Truy tìm từ khoá”

Luật chơi: Cả lớp chia làm 3 đội, tìm những từ

khoá liên quan đến những chuyển biến về kinh tế,

chính sách đối nội, đối ngoại của Mỹ trong những

năm cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX. Trong hời

gian 3 phút, đội nào tìm được nhiều nhất đội đó

chiến thắng.

- Sau khi tìm ra các từ khoá, GV yêu cầu HS:

? Dựa vào các từ khoá tìm được, em hãy tóm tắt

những chuyển biến về kinh tế, chính trị, chính

sách đối nội, đối ngoại của Mỹ cuối XIX- đầu

d/ Mỹ

* Kinh tế

- Từ vị trí thứ 4 (sau Anh, Pháp,

Đức), Mỹ vươn lên

đứng đầu thế

giới

về s

ản xuất công nghiệp.

- Xuất hiện các công ty độc quyền

khổng lồ: Rốc-phe-lơ (vua dầu

mỏ), Mooc-gan (vua thép), Pho

(vua ô tô)

- Nông nghiệp: Hiện đại

* Chính trị

- Đề cao vai trò Tổng thống, 2

Đảng - Cộng hòa và Dân chủ thay

nhau cầm quyền.

* Đối nội: Bảo vệ quyền lợi giai

cấp tư sản.

* Đối ngoại: Tăng cường bành

trướng, tranh giành thuộc địa.

XX?

Nhiệm vụ 2: GV tổ chức cho HS suy luận tìm

hiểu 1 số điểm nổi bật của Mỹ cuối XIX- đầu XX

GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi theo bàn, trả lời

câu hỏi:

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

Nhiệm vụ 1:

- HS chơi trò chơi theo đội đã chia. Lần lượt tìm

ra các từ khoá: Đứng đầu, vua ô tô, vua thép, vua

dầu mỏ, cơ giới hoá, chuyên canh, Đảng Dân chủ,

Đảng Cộng hoà, bành chướng, viện trợ, gây chiến

- HS dựa vào các từ khoá, tóm tắt nét chính về

chuyển biến kinh tế, chính trị, đối nội, đối ngoại

của Mỹ cuối XIX- đầu XX.

Nhiệm vụ 2:

- HS thảo luận căp đôi, nghiên cứu tài liệu, tìm ra

câu trả lời.

- GV hướng dẫn, gợi mở giúp HS suy luận đúng

hướng thông qua việc cung cấp thêm cho HS kênh

hình, sơ đồ, tư liệu…

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

Nhiệm vụ 1:

- HS tìm ra từ khoá, GV chiếu đáp án, HS đối

chiếu kết quả và tìm ra đội chiến thắng.

- GV gọi 1 đến 2 em trình bày tóm tắt những nét

cơ bản về những chuyển biến về kinh tế, chính trị,

chính sách đối nội, đối ngoại của Mỹ cuối XIX-

đầu XX

Nhiệm vụ 2:

- GV gọi 1 vài đại diện cặp đôi trong lớp báo cáo

kết quả suy luận. Các HS khác bổ sung, nhận xét,

phản biện cho nhau.

Dự kiến sản phẩm:

Bước 4. Kết luận- nhận định

- GV tổng kết trò chơi, tuyên dương đội chiến

thắng, động viên tinh thần HS.

- GV nhận xét phần tóm tắt của HS, bổ sung và

chính xác hoá kiến thức cho HS chốt ý vào vở ghi.

- GV nhận xét đánh giá kết quả thảo luận của HS,

nhấn mạnh, bổ sung thêm 1 vài tư liệu về các tổ

chức độc quyền, tổng thống Joe-Biden hiện nay ở

Mỹ…

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Củng cố, hệ thống hóa và hoàn thiện về nội dung kiến thức đã được tìm

hiểu ở hoạt động hình thành kiến thức.

b. Nội dung: HS sẽ chơi trò chơi, làm các bài tập nhận thức dưới sự hướng dẫn của GV

c. Sản phẩm: Đáp án đúng của trò chơi, câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

GV tổ chức cho HS chơi trò chơi: Giải cứu rừng xanh (Cả lớp cùng chơi)

GV phổ biến luật chơi: Em hãy trả lời đúng các câu hỏi để giúp các loài động vật

trong rừng thoát khỏi vòng vây bắt của thợ săn.

Câu 1: Các nước tư bản có nhiều thuộc địa là:

Câu 2: Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, quốc gia này được ví như “con hổ đói đến bàn

tiệc muộn”:

Câu 3: “Xứ sở của các ông vua công nghiệp” là nước:

Câu 4: Điểm nổi bật trong chính sách đối ngoại của các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ là gì?

Câu 5: Chuyển biến quan trọng nhất về kinh tế của các nước đế quốc cuối thế kỉ XIX-

Đầu thế kỉ XX là gì?

HS tham gia trò chơi, lần lượt trả lời các câu hỏi.

Dự kiến sản phẩm:

Câu 1: Anh và Pháp

Câu 2: Nước Đức

Câu 3: Nước Mỹ

Câu 4: Đẩy mạnh xâm lược, khai thác và bóc lột thuộc địa

Câu 5: Xuất hiện các công ty độc quyền

GV tổng kết trò chơi động viên tinh thần học sinh.

GV yêu cầu HS làm bài tập nhận thức:

- GV chia lớp thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm từ 4-6 HS

- Yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi theo hình bên dưới:

- HS thảo luận nhóm, suy nghĩ và tìm ra đáp án.

- GV gọi 1 vài nhóm đại diện báo cáo kết quả, các nhóm khác bổ sung, phản biện cho

nhau.

- GV nhận xét, bổ sung và chiếu đáp án đúng.

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Liên hệ để khắc sâu, mở rộng kiến thức đã học về các nước Anh, Pháp,

Đức, Mỹ cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS nghiên cứu và hoàn thiện bài tập ở nhà.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

GV giao bài tập cho HS về nhà làm:

- Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, hãy kể 1 số công ty đa quốc gia có phạm vi

ảnh hưởng lớn đối với nền kinh tế nhiều nước trên thế giới hiện nay ?

- HS trao đổi, thảo luận trên lớp.

- GV hướng dẫn, gợi ý cho các em tìm hiểu 1 số lĩnh vực như xăng dầu, công nghệ, điện

tử…

Dự kiến sản phẩm:

- Một số công ty đa quốc gia có phạm vi ảnh hưởng lớn đối với nền kinh tế nhiều nước

trên thế giới hiện nay:

+ Walmart (lĩnh vực kinh doanh: bán lẻ)

+ ExxonMobil (lĩnh vực kinh doanh: xăng dầu)

+ Royal Dutch Shell (lĩnh vực kinh doanh: xăng dầu)

+ Apple (Lĩnh vực kinh doanh: công nghệ).

+ Samsung (lĩnh vực kinh doanh: công nghệ).

+ Amazon (lĩnh vực kinh doanh: thương mại điện tử).

+ Microsoft (lĩnh vực kinh doanh: công nghệ).

* DẶN DÒ

- Học bài cũ và hoàn thiện hết các bài tập được giao.

- Chuẩn bị tiếp nội dung bài 11. Sưu tầm tư liệu tranh ảnh về Mác, phong trào công nhân

cuối thế kỉ XVIII- đầu thế kỉ XX.

*******************************************

Tuần: Ngày soạn:

Tiết 24,25 Ngày dạy:

BÀI 11. PHONG TRÀO CÔNG NHÂN TỪ CUỐI THẾ KỈ XVIII ĐẾN ĐẦU THẾ

KỈ XX VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA KHOA HỌC

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

- Nêu được sự ra đời của giai cấp công nhân

-Trình bày được một số hoạt động chính của C. Mac, Ph.Angghen và sự ra đời của chủ

nghĩa xã hội khoa học.

- Trình bày được những nét chính về Công xã Pa- ri (1871) và ý nghĩa lịch sử của việc

thành lập nhà nước kiểu mới – nhà nước của giai cấp vô sản đầu tiên trên thế giới.

- Mô tả được một số hoạt động tiêu biểu của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế

cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX ( phong trào công nhân, sự ra đời và hoạt động của các

đảng và các tổ chức cộng sản, …)

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử:

+ Sưu tầm được các tài liệu về C.Mác, Ph. Ăng- ghen, V.I.Lê- nin, Quốc tế thứ nhất và

Quốc tế thứ 2; về Công xã Pa-ri.

- Nhận thức và tư duy lịch sử:

+ Khai thác và sử dụng thông tin của một số tư liệu lịch sử trong bài học theo sự hướng

dẫn của giáo viên.

+ Phân tích được các sự kiện cơ bản của bài bằng phương pháp tư duy lịch sử.

3. Phẩm chất

+ Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.

+ Trách nhiệm: HS có trách nhiệm trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng

làm việc nhóm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Giáo án, PHT

- Máy tính, máy chiếu

- Tranh ảnh về các phong trào đấu tranh của công nhân thế giới, về các lãnh tụ của giai

cấp vô sản thế giới như C. Mác, Ph. Ăng-ghen, V.I. Lê- nin.

2. Học sinh

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó

là tìm hiểu về phong trào công nhân từ cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX và sự ra đời của

chủ nghĩa khoa học. Sau đó đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho

học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV cho học sinh xem Hình 11.1 và Hình 11.2

c. Sản phẩm: Một số hiểu biết của HS về C.Mác và Ph. Ăng – ghen, nội dung tuyên

ngôn của Đảng cộng sản

d. Tổ chức thực hiện:

GV cho HS xem hình

Quan sát kênh hình, hãy chia sẻ hiểu biết của em về các nhân vật cũng như những sự

kiện lịch sử liên quan đến nhân vật và tác phẩm đó?

Từ câu trả lời của HS, GV vào bài mới: Cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XX, cuộc cách

mạng công nghiệp đã làm thay đổi bộ mặt của các nước tư bản. Đưa đến sự ra đời của

giai cấp công nhân và trở thành lực lượng chính trong các cuộc cách mạng. Dưới sự lãnh

đạo của Quốc tế cộng sản, phong trào công nhân phát triển mạnh mẽ dẫn tới sự thành lập

Công xã Pa-ri – Mô hình nhà nước của giai cấp vô sản trên thế giới.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Tìm hiểu sự ra đời của giai cấp công nhân

a. Mục tiêu: Tìm hiểu sự ra đời của giai cấp công nhân

b. Nội dung: Cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi bộ mặt của nước tư bản, sự ra đời

của giai cấp công nhân – trở thành giai cấp cơ bản trong xã hội

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Nhim vụ 1: HS đọc phần 1 và trả lời các câu hỏi

1. Cuộc cách mạng công nghiệp đã có tác động như

thế nào đối với kinh tế và xã hội?

2. Tại sao ngay từ khi vừa mới ra đời, giai cấp công

nhân đã đấu tranh chống lại tư bản chủ nghĩa?.

3. Các hình thức đấu tranh của giai cấp công nhân

Nhim vụ 2:

1. Giáo viên cho HS thảo luận nhóm bàn: Quan sát và

tìm hiểu nội dung kênh hình 11.3 /48 và giải thích:

Tại sao phong trào Hiến chương ở Anh năm 1848 lại

được coi là phong trào đấu tranh mang tính chính trị

của giai cấp công nhân Anh? Kết quả phong trào đó

như thế nào? Ý nghĩa của phong trào?

2. Nêu ý nghĩa lịch sử của phong trào công nhân trong

giai đoạn này?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi

thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

- Nhim vụ 1

1. Cuộc cách mạng công nghiệp đã có tác động như

thế nào đối với kinh tế và xã hội?

- CMCN đã chuyển xã hội loài người từ nền văn minh

nông sang nền văn minh công nghiệp:

+ Kinh tế: Thay đổi bộ mặt của các nước tư bản, nhiều

khu công nghiệp, thành thị lớn xuất hiện

1. Tìm hiểu sự ra đời của

giai cấp công nhân

- CMCN đã chuyển xã hội

loài người từ nền văn minh

nông sang nền văn minh công

nghiệp:

* Kinh tế: Thay đổi bộ mặt

của các nước tư bản, nhiều

khu công nghiệp, thành thị lớn

xuất hiện

* Xã hội:

- Giai cấp nông dân bị

mất ruộng đất, ra thành thị

làm thuê trong các hầm mỏ, xí

nghiệp => Trở thành giai cấp

công nhân trong xã hội

- Giai cấp công nhân

bị giai cấp tư sản bóc lột =>

mâu thuẫn giai cấp ngày càng

sâu sắc

=>Trong những năm 30-40

giai cấp công nhân ngày càng

đông đảo về đội ngũ, trưởng

thành về nhận thức cách

Xã hội: Giai cấp nông dân bị mất ruộng đất, ra thành

thị làm thuê trong các hầm mỏ, xí nghiệp => Trở thành

giai cấp công nhân trong xã hội

2. Tại sao ngay từ khi vừa mới ra đời, giai cấp công

nhân đã đấu tranh chống lại tư bản chủ nghĩa?.

- Giai cấp công nhân bị giai cấp tư bản áp bức, bóc lột

nặng nề: Lao động nặng nhọc trong nhiều giờ, lương

thấp, điều kiện ăn ở tồi tàn. Nơi sản xuất nóng bức-

mùa hè, lạnh giá- mùa đông, môi trường ô nhiễm, đặc

biệt ở các xưởng dệt bông có nhiều bụi rất hại phổi.

Sức khoẻ cn giảm sút nhanh chóng, nhất là phụ nữ, trẻ

em mắc nhiều bệnh hiểm nghèo: đau xương sống, chân

đi vòng kiềng…chết yếu hoặc tuổi thọ thấp không quá

40 tuổi.

3. Các hình thức đấu tranh của giai cấp công nhân

- Đập phá máy móc, bãi công, biểu tình…

- Nhim vụ 2:

1. Quan sát, tìm hiểu kênh hình 11.3 và giải thích:

Trong quá trình đấu tranh giai cấp công nhân ở Anh

nhận thấy sự đoàn kết có ý nghĩa rất quan trọng, không

chỉ đòi các quyền lợi về kinh tế mà cả về chính trị.

Phong trào hiến chương ở Anh do Hội công nhân Luân

Đôn tổ chức đòi quyền bầu cử quốc hội theo lối phổ

thông đầu phiếu và bình đẳng. Bản kiến nghị với hơn 5

triệu chữ kí được 20 công nhân khiêng trong chiếc

hòm to, theo sau là hàng ngàn người =>gửi lên Nghị

Viện -.Nhân dân chào đón hân hoan nhưng nghị viện

không chấp nhận.

=>Chứng tỏ phong trào có tính quần chúng rộng rãi,

tính tổ chức và mục đích chính trị rõ nét.

2. Nêu ý nghĩa lịch sử của phong trào công nhân trong

giai đoạn này?

mạng.

-Phong trào công nhân đã đánh dấu sự trưởng thành

của giai cấp công nhân Quốc tế =>tạo điều kiện cho lí

luận cách mạng ra đời.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác

hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

Gv kết luận : Cuối thế kỉ XVIII kinh tế các nước tư

bản ngày càng phát triển đưa tới sự ra đời của giai

cấp công nhân. Ngay từ khi vừa ra đời, công nhân

đã đấu tranh chống lại gia cấp tư bản. Mặc dù phát

triển mạnh mẽ những cuối cùng vẫn bị thất bại

.Yêu cầu đặt ra giai đoạn này để giành được thắng

lợi thì phong trào công nhân phải được tổ chức và

lãnh đạo chặt chẽ ,thống nhất, xây dựng đường lối

chính trị đúng đắn. Sự xuất hiện của C. Mác và Ph.

Ăng – ghen và sự ra đời của chủ nghĩa khoa học đã

đáp ứng được yêu cầu cấp bách của lịch sử thười

kỳ này. Vậy...

Hoạt động 2: Những hoạt động chính của C. Mác, Ph. Ăng- ghen và sự ra đời của

chủ nghĩa xã hội khoa học.

a. Mục tiêu: Tìm hiểu những hoạt động chính của C. Mác, Ph. Ăng- ghen và sự ra

đời của chủ nghĩa xã hội khoa học.

b. Nội dung: C. Mác và Ph. Ăng ghen đã trở thành lãnh tụ của phong trào công nhân

quốc tế. Tuyên ngôn Đảng cộng sản được tuyên bố đánh dấu sự ra đời của chủ nghĩa xã

hội khoa học.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 2 và trả lời các câu hỏi theo cấu trúc:

1. C. Mác và Ph. Ăng – ghen là ai?

2. Dựa vào bảng thống kê trong sgk hãy lập trục

thời gian thể hiện những hoạt động của C. Mác và

Ph. Ăng-ghen và sự ra đời của chủ nghĩa xã hội

khoa học

3. Yêu cầu HS làm việc theo bàn theo nhóm: Vì

sao C. Mác và Ph. Ăng-ghen lại đưa ra khẩu hiệu

“Vô sản tất cả các nước liên hiệp lại”? Khẩu hiệu

đó có ý nghĩa như thế nào đối với phong trào công

nhân?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh sáng tạo, hợp tác với nhau (nhóm

cặp/ bàn) khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học

tập.

1. 1. C. Mác và Ph. Ăng – ghen là ai?

-Tư liệu SGK/ 49

2. Dựa vào bảng thống kê trong sgk hãy lập trục

thời gian thể hiện những hoạt động của C. Mác và

Ph. Ăng-ghen và sự ra đời của chủ nghĩa xã hội

khoa học

- HS lập trục thời gian theo ý tưởng của mình,

khuyến khích ý tưởng hợp lí và sang tạo.

-GV chọn bất kỳ sản phẩm của HS phân tích và

chốt lại ý.

3. Yêu cầu HS làm việc theo bàn theo nhóm: Vì

sao C. Mác và Ph. Ăng-ghen lại đưa ra khẩu hiệu

“Vô sản tất cả các nước liên hơp lại”? Khẩu hiệu

đó có ý nghĩa như thế nào đối với phong trào công

2. Những hoạt động chính của

C. Mác, Ph. Ăng- ghen và sự ra

đời của chủ nghĩa xã hội khoa

học.

a. C. Mác và Ph. Ăng – ghen

b. Một số hoạt động chính của

C. Mác và Ph. Ăng-ghen

nhân?

- Trong cuộc đấu tranh cam go với giai cấp tư

sản, muốn thắng lợi thì nhất thiết giai cấp vô sản

phải thống nhất ý chí và hành động, phải xây

dựng được tình đoàn kết quốc tế giữa những

người vô sản trên toàn thế giới. Vì vậy, kết thúc

bản Tuyên ngôn, các ông đã kêu gọi: “Vô sản các

nước liên hợp lại!”

- Ý nghĩa : Giai cấp công nhân đã giác ngộ, đoàn

kết giai cấp vô sản các dân tộc bị áp bức trên

phạm vi toàn thế giới trong cuộc đấu tranh lật đổ

chủ nghĩa tư bản, thiết lập chế độ công hữu về tư

liệu sản xuất, chế độ không có người bóc lột

người. Đưa đến sự ra đời của chủ nghĩa xã hội

khoa học

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Một số nội dung GV nhấn mạnh trong bài:

GV giới thiệu 1 số nội dung chính trong Tuyên

ngôn của Đảng Cộng Sản : Tuyên ngôn gồm có

Lời mở đầu và bốn chương. Lời mở đầu nêu

mục đích, nguyện vọng của những người cộng

sản,

Tuyên ngôn nêu rõ quy luật phát triển của xã

hội loài người là sự thắng lợi của chủ nghĩa xã

hội. Tuyên ngôn nhấn mạnh vai trò của giai

cấp vô sản là lực lượng lật đổ chế độ tư bản và

xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa.

Tuyên ngôn kết thúc bằng lời kêu gọi: “Vô sản

tất cả các nước đoàn kết lại!”.

GV kết luận: Qua tư tưởng của C. Mác và Ăng-

ghen, dưới sự lãnh đạo của Quốc tế cộng sản, giai

cấp công nhân đã giác ngộ, đoàn kết giai cấp vô

sản các dân tộc bị áp bức trên phạm vi toàn thế

giới trong cuộc đấu tranh lật đổ chủ nghĩa tư bản,

thiết lập chế độ công hữu về tư liệu sản xuất, chế

độ không có người bóc lột người. Đưa đến sự ra

đời của chủ nghĩa xã hội khoa học trên thé giới.

Hoạt động 3. Công xã Pa – ri

1. a. Mục tiêu: Tìm hiểu hoàn cảnh ra đời, sự thành lập công xã và Ý nghĩa lịch sử

của công xã Pa- ri.

b. Nội dung: Công xã Pa- ri ra đời với những chính sách tiến bộ đã chứng minh tính ưu

việt của một mô hình Nhà nước kiểu mới với nhiều ý nghĩa lịch sử sâu sắc.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập.

Nhim vụ 1: hs đọc thông tin sgk, hoàn thành phiếu

học tập sau.

*Nêu những nét chính về công xã Pa- ri

3. Công xã Pa – ri 1871

* Hoàn cảnh ra đời

* Sự thành lập công xã

Nội dung

Những nét chính

Hoàn cảnh ra đời

Sự thành lập công xã

Tổ chức bộ máy và chính sách của công xã

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Gv tổ chức cho hs hoạt động cặp đôi trong vòng 5

phút.

+ Gv thu phiếu học tập, nhận xét và chốt lại ý chính

GV: Trình bày cho HS một vài nét sơ lược về tình

cảnh giai cấp công nhân Pháp và sự trưởng thành của

họ trong đấu tranh:

- Trong những năm 1850- 1870, cách mạng công

nghiệp được tiến hành ở Pháp, tạo điều kiện cho

CNTB ở Pháp phát triển nhanh chóng, sản xuất công

nghiệp tăng nhanh, công nhân Pháp đông và sống tập

trung, công nhân phải làm việc vất vả (13- 14h/ ngày)

với đổng lương thấp kém, cuộc sống công nhân khó

khăn. Cuộc khủng hoảng 1860- 1867 làm cho mâu

thuẫn trong lòng xã hội Pháp ngày càng gay gắt, tạo

điều kiện cho các cuộc đấu tranh mới của công nhân.

- Chỉnh phủ Đế chế II do Na- pô- lê- ông III đứng đầu

quyết định gây chiến tranh với Phổ nhằm khắc phục

khủng hoảng trong nước.

Nội dung

Những nét chính

Hoàn cảnh ra đời

- Sau thất bại trong ct Pháp –

phổ(1870 – 1871), nhân dân Pa Ri,

phần lớn là công nhân và tiểu tư sản

đã khởi nghĩa, lật đổ chính quyền

Na- Pô- Nê – Ông III, chính phủ lâm

thời tư sản được thành lập nhưng lại

tìm cách thỏa hiệp với Phổ ( vương

quốc lãnh đạo quá trình thống nhất

Đức), kí hòa ước chấp nhận những

điều khoản nhục nhã.

Sự thành lập công xã

- Ngày 18 – 3 – 1871, dưới sự lãnh

đạo của Ủy ban Trung ương Vệ quốc

quân, các tiểu đoàn vệ quốc cùng

nhân dân Pa- ri đã khởi nghĩa và

giành thắng lợi. Đây là cuộc cách

mạng vô sản đầu tiên trên thế giới đã

dẫn tới sự ra đời của một chế độ

mới, xã hội mới.

Tổ chức bộ máy và chính sách của công xã

Công xã Pa - ri được bầu ra theo

nguyên tắc phổ thông đầu phiếu, cơ

quan quyền lực cao nhất là Hội đồng

Công Xã.

Hội đồng công xã ra sắc lệnh giải

tán quân đội, bộ máy cảnh sát của

chế độ cũ, thành lập lực lượng vũ

trang và an ninh nhân dân, ban bố

và thi hành nhiều sắc lệnh đem lại

quyền lợi cho nhân dân.

Nhim vụ 2: HS đọc phần 3 và trả lời các

câu hỏi

? Vì sao Hội đồng công xã được nhân dân

Pa- ri nồng nhiệt chào mừng?

? Ý nghĩa lịch sử của công xã Pa- ri.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

2. Giáo viên cho HS thảo luận nhóm bàn: 2

câu hỏi trên

3. GV chọn bất kỳ sản phẩm của HS phân tích

và chốt lại ý.

Vì sao Hội đồng công xã được nhân dân Pa-

ri nồng nhiệt chào mừng?

- Công xã là một nhà nước kiểu mới- nhà nước

vô sản. Công xã là biểu hiện đầu tiên về

chuyên chính vô sản, thể hiện rõ tính chất vô

sản quốc tế. chăm lo đến quyền lợi của giai

cấp công nhân và nhân dân lao động, khác biệt

so với nhà nước dân chủ tư sản chỉ chăm lo

cho quyền lợi cho giai cấp tư sản.

- Công xã tách Nhà thờ khỏi Nhà nước,

quyết định không dạy giáo lí trong nhà

trường. Công xã giao cho công nhân tất cả

những xi nghiệp của bọn chủ trốn khỏi Pa-

ri. Công nhân cộng tác chặt chẽ với chính

quyền, đặt kế hoạch sản xuất và lập nội quy

trong xưởng. Công nhân kiểm soát chế độ

tiền lương và cấm cúp phạt.

(Theo Phạm Gia Hải (Chủ biên), Lịch sử

thế giới cận đại (1871 – 1918) NXB Giáo

dục 1992, tr. 13 – 15)

* Ý nghĩa lịch sử của công xã Pa- ri.

- Là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên

trên thế giới.

- Tuy chi tồn tại trong 72 ngày nhưng

Công xã Pa - ri là hình ảnh của một

nhà nước kiểu mới, chăm lo đến quyền

lợi của giai cấp công nhân và nhân dân

lao động.

- Công xã Pa - ri sự cổ vũ nhân dân

lao động toàn thế giới trong sự nghiệp

đấu tranh cho một tương lai tốt đẹp

hơn.

Ý nghĩa lịch sử của công xã Pa- ri

- Là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế

giới.

- Tuy chi tồn tại trong 72 ngày nhưng Công xã

Pa - ri là hình ảnh của một nhà nước kiểu mới,

chăm lo đến quyền lợi của giai cấp công nhân

và nhân dân lao động.

- Công xã Pa - ri sự cổ vũ nhân dân lao động

toàn thế giới trong sự nghiệp đấu tranh cho

một tương lai tốt đẹp hơn.

Hoạt động 4. Một số hoạt động tiêu biểu của phong trào cộng sản và công nhân

quốc tế

Mục tiêu: Tìm hiểu Một số hoạt động tiêu biểu của phong trào cộng sản và công

nhân quốc tế

b. Nội dung: Sự thành lập Quốc tế thứ nhất, quốc tế thứ 2 và vai trò của 2 tổ chức này

đối với sự phát triển của phong trào công nhân Quốc tế.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện.

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập.

Nhiệm vụ 1.

Em hãy mô tả một số hoạt động tiêu biểu của phong

trào cộng sản và công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX –

đầu thế kỉ XX.

Hs trả lời, gv chốt lại ý kiến.

Nhiệm vụ 2

Yêu cầu HS làm việc theo nhóm: ( Gv chia lớp thành 3

nhóm)

HS đọc phần 4 và trả lời các câu hỏi theo cấu trúc:

Nhóm 1: 1. Nêu sự thành lập và hoạt động của Quốc

4. Một số hoạt động tiêu

biểu của phong trào cộng

sản và công nhân quốc tế •

* Sự thành lập và hoạt

động của Quốc tế thứ nhất

(1864 – 1876)

- Do sự lớn mạnh của phong

tế thứ nhất.

Nhóm 2. Trình bày sự ra đời của các Đảng công nhân

Nhóm 3. Trình bày sự thành lập và hoạt động của

Quốc tế thứ 2.

HS dựa vào tư liệu sgk lập trục thời gian, thể hiện

những hoạt động của Quốc tế thứ nhất và Quốc tế thứ 2.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích

học sinh sáng tạo, hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi

thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- Các nhóm HS lần lượt báo cáo các câu hỏi thảo luận

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

- Quốc tế thứ nhất ra đời gắn liền với vai trò của C.

Mac và Mac giống như “Linh hồn” của QT1.”Hoạt

động của Quốc tế thứ nhất nhất chủ yếu diễn ra cuộc

đấu tranh chống các khuynh hướng sai lầm trong

phong trào công nhân. Từ những ngày đầu, C. Mac

và Ph. Ang Ghen đã tiến hành cuộc đấu tranh bền bỉ,

không khoan nhượng trước các tư tưởng xa lạ với lập

trường công nhân… các loại tư tưởng này đang

muốn chi phối phong trào công nhân và chỉ có đánh

bại các khuynh hướng này, sự nghiệp đoàn kết quốc

tế của giai cấp vô sản mới thực hiện được.

(Theo Phan Ngọc Liên ( chủ biên), lịch sử thế giới

cận đại, tập 1, NXB Đại học sư phạm, Hà Nội, 2008,

tr. 326)

trào công nhân, tháng 9 –

1864, C. Mác và Ph. Ăng-

ghen thành lập Hội Liên hiệp

lao động quốc tế (còn gọi là

Quốc tế thứ nhất).

- Quốc tế thứ nhất đã tổ chức

5 kì đại hội. Cùng với những

hoạt động truyền bá chủ

nghĩa xã hội khoa học, Quốc

tế thứ nhất chống những tư

tưởng lệch lạc trong phong

trào công nhân quốc tế; thông

qua những nghị quyết có ý

nghĩa chính trị và kinh tế

quan trọng

- Sự ra đời của các đảng

công nhân Trong 30 năm cuối

thế kỉ XIX, mâu thuẫn giữa

vô sản và tư sản ngày càng

sâu sắc. Giai cấp công nhân

sử dụng nhiều hình thức đấu

tranh khác nhau để chống lại

giới chủ.

- Sự xâm nhập của chủ nghĩa

Mác kết hợp với sự phát triển

của phong trào công nhân đã

dẫn tới sự ra đời của một số

đảng và tổ chức cộng sản.

Hình 114. Cuộc biểu tình của công nhân Chi-ca-gỗ (Mỹ)

năm 1886

Ở Mỹ, ngày 1 – 5 – 1886, hàng chục vạn công nhân đình

công đòi ngày làm 8 gia Cuộc đình công lan ra nhiều nhà

máy, xí nghiệp; đặc biệt là cuộc tổng bài công của gần 40

vạn công nhân Chi-ca-gô. Tuy các cuộc đấu tranh bị đàn

áp, nhưng vẫn có hơn 5 vạn công nhận được hưởng

quyền làm việc 8 giờ ngày. Từ năm 1889, ngày 1 – 5 trở

thành ngày Quốc tế Lao động.

Từ khi thành lập (1864) đến năm 1870. Quốc tế thứ

nhất vừa truyền bá chủ nghĩa Mác, vừa đóng vai trò

trung tâm thúc đẩy phong trào công nhân quốc tế.

Qua các kì đại hội được tổ chức hằng năm, Quốc tế

thứ nhất đã đấu tranh chống lại những tư tưởng phi

vô sản, chủ nghĩa cơ hội.

Quốc tế thứ 2 ra đời trong hoàn cảnh nào?

Năm 1889, phong trào công nhân quốc tế có nguy cơ bị

chia rẽ, Ăngghen đã tiến hành thu thập chữ ký và ra lời

kêu gọi triệu tập Đại hội thành lập một tổ chức quốc tế

mới. Việc làm đó của Ăngghen đã được sự đồng tình ủng

hộ của các nhóm xã hội chủ nghĩa ở châu Âu, đặc biệt là

các nhà hoạt động nổi tiếng. Đại hội công nhân quốc tế

họp ở Pa-ri (Pháp) ngày 14-7-1889 đã được tổ chức để

thành lập ra một tổ chức quốc tế mới - Quốc tế xã hội

chủ nghĩa (quốc tế II). Dự Đại hội có 395 đại biểu từ 20

* Sự thành lập và hoạt

động của Quốc tế thứ hai

(1889 – 1914)

- Ngày 14 – 7 – 1889, Quốc

tế thứ hai ra đời ở Pa-ri

(Pháp) thay thế cho Quốc tế

thứ nhất. Nhờ sự hoạt động

tích cực của Ph. Ăng-ghen,

Quốc tế thứ hai đã có những

đóng góp quan trọng trong sự

phát triển của phong trào

công nhân thế giới cuối thế kỉ

XIX.

- Tuy nhiên, sau khi Ph.

Áng ghen mất, những phần tử

cơ hội chủ nghĩa chống lại

chủ nghĩa Mác dẫn chiếm ưu

thế trong Quốc tế thứ hai.

nước trên thế giới. Khẩu hiệu trung tâm của Đại hội là

''Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại !”

Quốc tế thứ 2 có vai trò gì đối với phong trào công

nhân quốc tế?

Nhờ sự hoạt động tích cực của Ph. Ăng-ghen, Quốc

tế thứ hai đã có những đóng góp quan trọng trong sự

phát triển của phong trào công nhân thế giới cuối thế

kỉ XIX.

- Kế tục sự nghiệp của C.

Mác – Ph. Ăng-ghen là V. L

Lê-nin, lãnh tụ của giai cấp

công nhân Nga. Ông đã vạch

trần những sai lầm của chủ

nghĩa xét lại, tác hại của nó

đối với sự nghiệp của giai cấp

công nhân phát triển chủ

nghĩa Mác thành chủ nghĩa

Mác – Lê-nin.

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về phong trào công nhân từ cuối thế kỉ XVIII đến

đầu thế kỉ XX và sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học.

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân trả lời các câu

hỏi trắc nghiệm về những hoạt động tiêu biểu của phong trào cộng sản và công nhân

quốc tế cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với

bạn hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Câu 1: Công xã Pa-ri tồn tại trong bao nhiêu ngày?

A. 70 ngày. B. 71 ngày. C. 72 ngày. D. 73 ngày.

Câu 2: Hội đồng Công xã Pa-ri được tập trung trong tay các quyền lực nào?

A. Quyền hành pháp

B. Quyền lập pháp

C. Quyền hành pháp và lập pháp

D. Quyền hành pháp, lập pháp và tư pháp.

Câu 3: Bản Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản do Mác và Ăng-ghen soạn thảo kết thúc

bằng khẩu hiệu nào?

A. Vô sản tất cả các nước và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại!

B. Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại!

C. Các dân tộc bị áp bức hãy đoàn kết lại!

D. Nhân dân các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại!

Câu 4: C. Mác sinh ra tại đâu?

A. Pháp B. Đức C. Mĩ D. Bồ Đào Nha

Câu 5 : Hội Liên Hiệp Lao động Quốc tế – Quốc tế thứ nhất thành lập tại đâu?

A. Pháp B. Đức C. Mĩ D. Anh

Câu 6: Quốc tế thứ nhất hoạt động từ

A. 18/6 - 4/1872 B. 18/6 - 4/1873

B. C. 18/6 - 4/1871 D. 18/6 - 4/1870

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dung:

Câu 1

STT

Thời gian

Địa bàn

Hoạt động tiêu biểu

Câu 2. C. Mác và Ph. Ăng Ghen có vai trò như thế nào trong phong trào công nhân và

cộng sản quốc tế cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX?

3. Tìm hiểu thông tin từ sách báo internet về ngày Quốc tế lao động 1 -5 và ý nghĩa của

sự kiện này trong đời sống hiện tại?

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở BT

* Hướng dân học bài

- Học bài, trả lời câu hỏi ở phần vận dụng

- Soạn bài 12. Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914- 1918) và Cách mạng tháng Mười Nga

năm 1917

+ Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914- 1918) (nguyên nhân, diễn biến và kết cục của

chiến tranh thế giới thứ nhất)

+ Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 (nguyên nhân, diễn biến và kết quả của cách

mạng tháng Mười Nga năm 1917 ).

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Bài 12. Chiến Tranh Thế Giới Thứ Nhất (1914 – 1918) Và Cách Mạng Tháng Mười

Nga Năm 1917

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

- Nêu được nguyên nhân bùng nổ chiến tranh thế giới thứ nhất

- Phân tích, đánh giá được hậu quả và tác động của chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 –

1918) đối với lịch sử nhân loại

- Nêu được một số nét chính (nguyên nhân, diễn biến, tác động và ý nghĩa lịch sử) của

cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên biệt:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử:

+ Phân biệt đựơc phái niệm"chiến tranh đế quốc" "chiến tranh cách mạng","chiến tranh

chính nghĩa", "chiến tranh phi nghĩa".

+ Biết trình bày diễn biến cơ bản của Chiến tranh thế giới I trên bản đồ thế giới.

+ Biết sử dụng bản đồ thế giới để xác định nước Nga trên bản đồ và cuộc đấu tranh bảo

vệ nước Nga.

- Nhận thức và tư duy lịch sử:

+ Giải thích được chiến tranh thế giới thứ nhất là cách giải quyết mâu thuẫn giữa các

nước đế quốc, vì bản chất của các nước đế quốc là gây chiến tranh xâm lược.

+ Giải thích vì sao nước Nga Năm 1917 có hai cuộc cách mạng song song tồn tại.

3. Phẩm chất

+ Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.

+ Trách nhiệm: HS có trách nhiệm trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng

làm việc nhóm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Lược đồ Chiến tranh thế giới thứ nhất 1914-1918.

- Bảng niên biểu về sự kiện chính của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất 1914-1918, giai

đoạn 1.

- Tranh ảnh, lược đồ nước Nga trước chiến tranh thế giới thứ nhất.

- Các tư liệu về nước Nga và cách mạng tháng Mười Nga.

2. Học sinh

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó

là tìm hiểu về chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và cách mạng tháng mười Nga

năm 1917. Sau đó đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh

đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV cho học sinh xem hình 12.1 và 12.2

c. Sản phẩm: Sự kiện chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và cách mạng tháng

mười Nga năm 1917

d. Tổ chức thực hiện:

GV cho HS xem hình

Quan sát và cho biết những hình ảnh trên liên quan đến các sự kiện lịch sử nào của thế

giới? Hãy chia sẻ những điều em biết về các sự kiện đó.

Từ câu trả lời của HS, GV vào bài mới: Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh

đế quốc phi nghĩa ở cả hai bên tham chiến. Chiến tranh đã gây ra những hậu quả hết sức

nặng nề cho nhân loại, như: lôi cuốn hàng chục quốc gia vào vòng khói lửa; khiến hơn

10 triệu người chết, 20 triệu người bị thương; hàng triệu làng mạc, thành phố bị phá

hủy,…Cách mạng tháng Mười là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới giành

được thắng lợi. Không chỉ có ý nghĩa lớn đối với nước Nga, cách mạng tháng Mười còn

có những tác động sâu sắc đến tiến trình lịch sử và cục diện thế giới. Vậy nguyên nhân,

Kết quả, tính chất, đặc điểm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và cách mạng

tháng mười Nga năm 1917 ra sao? Bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời những câu

hỏi trên.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

a. Mục tiêu: Tìm hiểu chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và cách mạng tháng

mười Nga năm 1917

b. Nội dung: Nguyên nhân, hậu quả và tác động chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 -

1918) và nguyên nhân, diễn biến chính, ý nghĩa lịch sử và tác động của Cách mạng tháng

mười Nga năm 1917

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

1. Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914

- 1918)

* Mục tiêu: Nguyên nhân, hậu quả và tác động

chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 1, GV tổ chức hoạt động nhóm trả lời

các câu hỏi

Nhóm 1: Trình bày nguyên nhân sâu xa và nguyên

nhân trực tiếp dẫn tới Chiến tranh thế giới thứ nhất?

Nhóm 2: Trình bày nguyên nhân trực tiếp dẫn tới

Chiến tranh thế giới thứ nhất?

Nhóm 3: Quan sát hình 12.4 trình bày diễn biến hai

giai đoạn của cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất

(1914 – 1918)?

? Hãy phân tích hậu quả và tác động của Chiến

1. Chiến tranh thế giới thứ

nhất (1914 - 1918)

a. Nguyên nhân

* Nguyên nhân sâu xa:

- Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ

XX, sự phát triển không đều về

kinh tế đã làm thay đổi sâu sắc

so sánh lực lượng giữa các nước

đế quốc.

- Mâu thuẫn giữa các nước đế

quốc “già” và đế quốc “trẻ” về

vẫn đề thuộc địa ngày càng gay

tranh thế giới thứ nhất đối với lịch sử nhân loại?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

Nhóm 1. Trình bày nguyên nhân sâu xa dẫn tới

Chiến tranh thế giới thứ nhất?

- Sự phát triển không đều về kinh tế đã làm thay

đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế

quốc.

- Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thị

trường và thuộc địa ngày càng gay gắt, dẫn đến sự

hình thành hai khối quân sự đối đầu nhau ở châu

Âu:

+ Các nước ít thuộc địa là Đức, Áo - Hung và I-ta-

li-a, hình thành nên khối Liên minh vào năm 1882

+ Các nước có nhiều thuộc địa là Anh, Pháp và

Nga hình thành nên khối Hiệp ước vào năm 1907.

=> Cả hai khối quân sự này đều ra sức kích động

chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chạy đua vũ trang, tìm

cớ gây chiến tranh để phân chia lại thị trường,

thuộc địa.

Nhóm 2. Trình bày nguyên nhân trực tiếp dẫn tới

Chiến tranh thế giới thứ nhất?

* Nguyên nhân trực tiếp

- Tình hình căng thẳng ở Ban-căng trong những

năm 1912 - 1913 đã châm ngòi cho Chiến tranh thế

giới thứ nhất.

- Lợi dụng sự kiện: ngày 28/6/1914, Thái tử Áo -

Hung bị ám sát tại Xéc-bi, giới cầm Áo - Hung đã

tuyên chiến với Xéc-bi; Đức tuyên chiến với Nga

(1/8/1914),..

=> Đầu tháng 8/1914, Chiến tranh bùng nổ và

nhanh chóng lan rộng thành chiến tranh thế giới.

gắt.

- Hình thành hai khối quân sự

đối đầu nhau: Khối Liên minh

và khối Hiệp ước.

=> Cả hai khối quân sự này đều

ra sức kích động chủ nghĩa dân

tộc cực đoan, chạy đua vũ

trang, tìm cớ gây chiến tranh để

phân chia lại thị trường, thuộc

địa.

* Nguyên nhân trực tiếp

- Ngày 28-6-1914 Thái tử Áo –

Hung bị ám sát tại Xéc-bi.

- Ngày 1-8-1914, Áo-Hung

tuyên chiến với Xéc-bi, Đức

tuyên chiến với Nga. Chiến

tranh bùng nổ và lan rộng thành

chiến tranh thế giới.

=> Đầu tháng 8/1914, Chiến

tranh bùng nổ và nhanh chóng

lan rộng thành chiến tranh thế

giới.

Nhóm 3. Quan sát hình 12.4 trình bày diễn biến hai

giai đoạn của cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất

(1914 – 1918)?

- Giai đoạn thứ nhất (1914-1916):

+ Đức tuyên chiến với Nga, sau đó là Pháp

+ Diễn ra chủ yếu ở châu Âu

- Giai đoạn thứ hai (1916 – 11/1918):

+ Mĩ tham chiến cùng phe Hiệp ước

+ Nga rút khỏi chiến tranh

- Tháng 11/1918 Đức đầu hàng, chiến tranh kết thúc

? Hãy phân tích hậu quả và tác động của Chiến

tranh thế giới thứ nhất đối với lịch sử nhân loại?

* Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất:

- Lôi cuốn 70 quốc gia (trong đó có 38 nước trực

tiếp tham chiến) và hàng triệu dân thường vào

vòng khói lửa.

- Khiến 10 triệu người chết và khoảng 20 triệu

người bị thương

- Nhiều thành phố, làng mạc, đường sá, nhà máy bị

phá huỷ...

- Thiệt hại về vật chất ước tính khoảng 85 tỉ USD.

* Tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất:

- Bản đồ chính trị thế giới có sự thay đổi (các đế

quốc: Đức, Nga, Áo - Hung, Ốt-tô-man tan rã,

hàng loạt các quốc gia mới ra đời ở châu Âu;…)

- Làm thay đổi so sánh lực lượng giữa các nước tư

bản:

+ Mỹ trở thành quốc gia giàu mạnh nhất trong thế

giới tư bản

+ Nhật Bản được nâng cao vị thế ở khu vực châu Á

- Thái Bình Dương.

+ Đức bị mất hết thuộc địa và một phần diện tích

b. Hậu quả và tác động

* Hậu quả:

- Chiến tranh thế giới thứ nhất,

là cuộc chiến tranh đế quốc phi

nghĩa đối với cả hai bên tham

chiến.

- Chiến tranh gây ra hậu quả hết

sức nặng nề đối với nhân loại:

+ Nhiều thành phố, làng mạc,

cầu cống, nhà máy bị phá hủy.

+ Các nước Châu Âu trở thành

con nợ của Mỹ.

+ Vị thế các nước có sự thay

đổi lớn.

* Tác động

- Bản đồ chính trị thế giới có sự

thay đổi (các đế quốc: Đức,

Nga, Áo - Hung, Ốt-tô-man tan

rã, hàng loạt các quốc gia mới

ra đời ở châu Âu;…)

- Trong quá trình chiến tranh,

thành công của Cách mạng

tháng Mười Nga và việc thành

lập nhà nước Xô viết đã đánh

lãnh thổ; đồng thời phải gánh chịu những khoản

bồi thường chiến phí khổng lồ,…

+ Các nước châu Âu khác (Anh, Pháp,…) bị tàn

phá nặng nề, kinh tế kiệt quệ, nhiều nước trở thành

con nợ của Mỹ.

- Một trật tự thế giới mới được thiết lập, thường

gọi là “hệ thống Vécxai - Oasinhtơn”

- Sự suy yếu của các nước tư bản (trừ Mĩ) sau

Chiến tranh thế giới thứ nhất đã tạo những điều

kiện khách quan thuận lợi thúc đẩy sự phát triển

của cao trào cách mạng ở các nước tư bản (1918 -

1923) và phong trào giải phóng dân tộc ở các nước

thuộc địa, phụ thuộc.

- Trong quá trình chiến tranh, thành công của Cách

mạng tháng Mười Nga và việc thành lập nhà nước

Xô viết đã đánh dấu bước chuyển lớn trong cục

diện chính trị thế giới.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính

xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

dấu bước chuyển lớn trong cục

diện chính trị thế giới.

2. Cách mạng tháng mười Nga năm 1917

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2: Tìm hiểu cách mạng tháng mười

Nga năm 1917

*Mục tiêu: Nguyên nhân, diễn biến chính, ý

nghĩa lịch sử và tác động của Cách mạng tháng

2. Cách mạng tháng mười Nga

năm 1917

a. Nguyên nhân và diễn biến

chính

mười Nga năm 1917

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 2 và trả lời các câu hỏi theo cấu trúc:

1. Trình bày nguyên nhân dẫn tới sự bùng nổ

Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917?

2. Nêu diễn biến chính của Cách mạng tháng

Mười Nga năm 1917?

3. Hãy trình bày ý nghĩa lịch sử và tác động của

Cách mạng tháng Mười Nga đối với lịch sử nhân

loại?

4. GV dùng kĩ thuật khăn trải bàn để yêu cầu HS

thảo luận câu hỏi:

Khai thác tư liệu 2 và cho biết Hồ Chí Minh đã

đánh giá thế nào về vai trò của Cách mạng tháng

Mười Nga?

* Nguyên nhân:

- Sau cách mạng tháng Hai, chế

độ quân chủ chuyên chế ở Nga

đã bị lật đổ, nhưng những vấn đề

về “hoà bình, ruộng đất, bánh

mì, tự do” của nhân dân Nga vẫn

không được đáp ứng.

- Mặt khác, sau Cách mạng tháng

Hai, hai chính quyền đại diện cho

lợi ích của các giai cấp khác nhau

được thành lập và tồn tại song

song ở Nga, đó là: Chính phủ lâm

thời của giai cấp tư sản và Xô

viết của đại biểu công nhân và

binh lính

- Trước tình hình đó, Lê-nin và

đảng Bôn-sê-vích đã chuẩn bị kế

hoạch tiếp tục làm cách mạng

nhằm lật đổ Chính phủ tư sản

lâm thời, giành chính quyền về

tay người lao động.

* Diễn biến:

+ Tháng 7/1917, khi Chính phủ

tư sản lâm thời công khai đàn áp

các phong trào quần chúng,

khủng bố các xô viết, Đảng Bôn-

sê-vích đã lãnh đạo giai cấp công

nhân, nông dân, binh lính chuẩn

bị đấu tranh vũ trang giành chính

quyền.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn)

khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Trình bày nguyên nhân dẫn tới sự bùng nổ

Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917?

- Sau cách mạng tháng Hai, chế độ quân chủ

chuyên chế ở Nga đã bị lật đổ, nhưng những vấn

đề về “hoà bình, ruộng đất, bánh mì, tự do” của

nhân dân Nga vẫn không được đáp ứng.

- Mặt khác, sau Cách mạng tháng Hai, hai chính

quyền đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác

nhau được thành lập và tồn tại song song ở Nga,

đó là: Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản và

Xô viết của đại biểu công nhân và binh lính =>

Vấn đề cấp bách đặt ra cho nước Nga lúc này là:

+ Chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song

tồn tại.

+ Đưa đất nước ra khỏi cuộc chiến tranh đế

quốc và tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa.

- Trước tình hình đó, Lê-nin và đảng Bôn-sê-vích

đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng

nhằm lật đổ Chính phủ tư sản lâm thời, giành

+ Tháng 10/1917, các đội Cận vệ

đỏ được thành lập.

+ Đêm 24/10/1917 (tức ngày

6/11), dưới sự chỉ huy trực tiếp

của Lê-nin, quân khởi nghĩa đã

chiếm được nhiều vị trí then chốt

ở thủ đô Pê-tơ-rô-grát

+ Đêm 25/10/1917 (tức ngày

7/11), Cung điện Mùa Đông bị

chiếm, Chính phủ tư sản lâm thời

sụp đổ. Ngay trong đêm

25/10/1917 , Đại hội Xô viết toàn

Nga lần thứ hai khai mạc. Chính

quyền Xô viết thành lập tại Pê-

tơ-rô-grát.

+ Đầu năm 1918, cách mạng

giành thắng lợi hoàn toàn trên

toàn nước Nga.

b. Ý nghĩa lịch sử và tác động

* Ý nghĩa lịch sử

- Đối với nước Nga:

+ Lật đổ sự thống trị của giai cấp

tư sản và địa chủ.

+ Thiết lập nền chuyên chính vô

sản, đưa nhân dân lao động Nga

lên nắm chính quyền.

chính quyền về tay người lao động.

2. Nêu diễn biến chính của Cách mạng tháng

Mười Nga năm 1917?

- Diễn biến chính của Cách mạng tháng Mười:

+ Tháng 7/1917, khi Chính phủ tư sản lâm thời

công khai đàn áp các phong trào quần chúng,

khủng bố các xô viết, Đảng Bôn-sê-vích đã lãnh

đạo giai cấp công nhân, nông dân, binh lính

chuẩn bị đấu tranh vũ trang giành chính quyền.

+ Tháng 10/1917, các đội Cận vệ đỏ được thành

lập.

+ Đêm 24/10/1917 (tức ngày 6/11), dưới sự chỉ

huy trực tiếp của Lê-nin, quân khởi nghĩa đã

chiếm được nhiều vị trí then chốt ở thủ đô Pê-tơ-

rô-grát

+ Đêm 25/10/1917 (tức ngày 7/11), Cung điện

Mùa Đông bị chiếm, Chính phủ tư sản lâm thời

sụp đổ. Ngay trong đêm 25/10/1917 , Đại hội Xô

viết toàn Nga lần thứ hai khai mạc. Chính quyền

Xô viết thành lập tại Pê-tơ-rô-grát.

+ Đầu năm 1918, cách mạng giành thắng lợi

hoàn toàn trên toàn nước Nga.

3. Hãy trình bày ý nghĩa lịch sử và tác động của

Cách mạng tháng Mười Nga đối với lịch sử nhân

loại?

* Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Mười:

- Đối với nước Nga:

+ Lật đổ sự thống trị của giai cấp tư sản và địa

chủ.

+ Thiết lập nền chuyên chính vô sản, đưa nhân

dân lao động Nga lên nắm chính quyền.

- Đối với thế giới:

+ Cổ vũ mạnh mẽ phong trào

cách mạng của giai cấp công

nhân quốc tế.

+ Mở ra một con đường giải

phóng dân tộc cho nhân dân các

nước thuộc địa và phụ thuộc ở

châu Á, châu Phi và Mỹ La-tinh

(con đường cách mạng vô sản).

* Tác động: Cách mạng tháng

Mười Nga đã tác động sâu sắc

đến tiến trình lịch sử và cục diện

thế giới:

+ Chặt đứt một khâu yếu nhất

trong hệ thống đế quốc chủ

nghĩa.

+ Tạo ra chế độ xã hội đối lập

với xã hội tư bản chủ nghĩa.

+ Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai

cấp công nhân quốc tế.

+ Mở ra một con đường giải phóng dân tộc cho

nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc ở châu

Á, châu Phi và Mỹ La-tinh (con đường cách

mạng vô sản).

* Tác động: Cách mạng tháng Mười Nga đã tác

động sâu sắc đến tiến trình lịch sử và cục diện thế

giới:

+ Chặt đứt một khâu yếu nhất trong hệ thống đế

quốc chủ nghĩa.

+ Tạo ra chế độ xã hội đối lập với xã hội tư bản

chủ nghĩa.

4. Khai thác tư liệu 2 và cho biết Hồ Chí Minh đã

đánh giá thế nào về vai trò của Cách mạng tháng

Mười Nga?

- Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đánh giá:

+ Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười đã làm

thức tỉnh và cổ vũ hàng triệu người bị áp bức,

bóc lột trên Trái Đất đứng lên đấu tranh để giành

tự do, hòa bình và tiến bộ xã hội.

+ Cách mạng tháng Mười là cuộc cách mạng có ý

nghĩa to lớn đối với tiến trình phát triển của lịch

sử loài người.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và

cách mạng tháng mười Nga năm 1917.

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu

hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Câu 1. Vì sao nói Chiến tranh thế giới thứ nhất là chiến tranh đế quốc phi nghĩa?

Trả lời:

- Chiến tranh thế giới thứ nhất là chiến tranh đế quốc phi nghĩa, vì:

+ Lực lượng tham gia cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất đều là các nước đế quốc (tập

hợp trong hai khối quân sự là Liên minh và Hiệp ước).

+ Mục đích tiến hành chiến tranh của các nước đế quốc là nhằm giải quyết mâu thuẫn về

thị trường, thuộc địa. Bên cạnh đó, các nước đế quốc còn muốn lợi dụng chiến tranh để

đàn áp phong trào cách mạng của giai cấp vô sản trong nước và phong trào giải phóng

dân tộc đang phát triển mạnh mẽ ở các nước thuộc địa.

+ Chiến tranh thế giới thứ nhất đã để lại những hậu quả nặng nề cho nhân loại. Quần

chúng lao động ở chính quốc cũng như nhân dân các nước thuộc địa, phụ thuộc là những

người phải gánh chịu mọi tai họa do cuộc chiến tranh gây ra.

+ Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc đã mang lại nhiều nguồn lợi về kinh tế, thị

trường và thuộc địa cho các nước đế quốc thắng trận (qua hai hội nghị hòa bình ở

Vécxai và Oasinhtơn), nhân dân lao động ở các nước hoàn toàn không được hưởng

thành quả từ chiến thắng.

Câu 2. Hãy lập và hoàn thành bảng về diễn biến, ý nghĩa và tác động của Cách mạng

tháng Mười Nga năm 1917.

Trả lời

Bảng thông tin về cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

Nguyên nhân

- Sau Cách mạng tháng Hai: những vấn đề về “hoà bình, ruộng đất, bánh

mì, tự do” của nhân dân Nga vẫn không được đáp ứng. Mặt khác, xuất

hiện cục diện hai chính quyền song song tồn tại, là: Chính phủ lâm thời

của giai cấp tư sản và Xô viết của đại biểu công nhân và binh lính.

=> Vấn đề cấp bách đặt ra cho nước Nga lúc này:

+ Chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song tồn tại.

+ Đưa đất nước ra khỏi cuộc chiến tranh và tiến hành cách mạng xã hội

chủ nghĩa.

- Trước tình hình đó, Lê-nin và đảng Bôn-sê-vích đã chuẩn bị kế hoạch

tiếp tục làm cách mạng.

Diễn biến

- Tháng 7/1917, Đảng Bôn-sê-vích đã lãnh đạo nhân dân chuẩn bị đấu

tranh vũ trang giành chính quyền.

- Tháng 10/1917, các đội Cận vệ đỏ được thành lập.

- Đêm 24/10/1917 (tức ngày 6/11), quân khởi nghĩa đã chiếm được nhiều

vị trí then chốt ở thủ đô Pê-tơ-rô-grát

- Đêm 25/10/1917 (tức ngày 7/11), Chính phủ tư sản lâm thời sụp đổ; Đại

hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai khai mạc.

- Đầu năm 1918, cách mạng thắng lợi hoàn toàn trên toàn nước Nga.

Ý nghĩa

- Đối với nước Nga:

+ Lật đổ sự thống trị của giai cấp tư sản và địa chủ.

+ Thiết lập nền chuyên chính vô sản, đưa nhân dân lao động Nga lên nắm

chính quyền.

- Đối với thế giới:

+ Cổ vũ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân quốc tế.

+ Mở ra một con đường giải phóng dân tộc cho nhân dân các nước thuộc

địa và phụ thuộc (con đường cách mạng vô sản).

Tác động

- Chặt đứt một khâu yếu nhất trong hệ thống đế quốc chủ nghĩa.

- Tạo ra chế độ xã hội đối lập với xã hội tư bản chủ nghĩa.

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dung: Tìm hiểu từ sách, báo, internet và cho biết Cách mạng tháng Mười Nga

năm 1917 có ảnh hưởng như thế nào đối với cách mạng Việt Nam?

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở BT

* Hướng dân học bài

- Học bài, trả lời câu hỏi ở phần vận dụng

- Soạn bài 13. Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học,nghệ thuật trong các thế kỉ

XVIII - XIX

+ Nêu những thành tựu chủ yếu về kĩ thuật trong thế kỉ XIX. Phân tích tác động của

những thành tựu đó đối với xã hội loài người?

+ Phân tích tác động của những thành tựu văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII -

XIX đối với xã hội loài người?

Tuần Ngày soạn:

Tiết 26 Ngày dạy:

ÔN TẬP CUỐI KÌ I

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức: Sau khi học xong bài học này, học sinh sẽ:

- Đánh giá sơ lược quá trình học tập của các em trong học kì I.

- Hệ thống các kiến thức đã học, tập trung vào các nội dung sau thuộc chương 3, 4:

+ Các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII: Nguyên nhân, các cuộc khởi

nghĩa tiêu biểu, tác động.

+ Phong trào Tây Sơn: Nguyên nhân, diễn biến chính, vai trò của Quang Trung – Nguyễn

Huệ.

+ Nét chính về tình hình kinh tế, văn hoá, tôn giáo ở nước ta trong các thế kỉ XVI –

XVIII.

+ Sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở các nước Âu – Mỹ.

+ Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học.

+ Liên hệ thực tế, rút ra những bài học lịch sử.

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

+ Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử.

+ Rèn luyện kĩ năng so sánh, phân tích, nhận xét lịch sử.

+ Khai thác và sử dụng thông tin sách giáo khoa lịch sử dưới sự hướng dẫn của giáo

viên.

+ Hệ thống hóa được nội dung kiến thức đã học.

+ Vận dụng kiến thức đã học hoàn thành câu hỏi và bài tập.

3. Phẩm chất

- Giáo dục tinh thần yêu nước, tinh thần đoàn kết, chống ngoại xâm; niềm tự hào dân tộc,

kính yêu những con người đã xả thân vì đất nước.

- Trách nhiệm, tự giác, tự chủ, tự tin.

- Có thái độ phê phán các hình thức bóc lột của chủ nghĩa đế quốc.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

+ Giáo án biên soạn theo định hướng phát triển năng lực.

+ Phiếu học tập.

+ Một số tư liệu có liên quan.

2. Học sinh

+ SGK, SBT Lịch sử và Địa lý 8.

+ Ôn lại kiến thức đã học ở chương 3, 4.

+ Chuẩn bị theo sự hướng dẫn của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp khơi gợi tính tò mò của học sinh, đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung

bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ trả lời câu hỏi theo yêu cầu

của giáo viên.

c. Sản phẩm: Quang Trung – Nguyễn Huệ.

d. Tổ chức thực hin:

- Giáo viên cho HS xem đoạn video và trả lời câu hỏi: “Video đề cập đến nhân vật lịch sử

nào mà các em đã học”?

- Dựa vào câu trả lời của học sinh. Giáo viên giới thiệu bài mới – ôn tập học kì I.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Hoạt động 1. Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức về khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài

b. Nội dung: Học sinh hoàn thiện phiếu học tập

c. Sản phẩm: Phiếu học tập về các cuộc khởi nghĩa lớn ở Đàng Ngoài

Thời gian

Lãnh đạo

Địa bàn hoạt động

Kết quả

1737

Nguyễn Dương Hưng

Sơn Tây

Thất bại

1738 – 1770

Lê Duy Mật

Thanh Hóa, Nghệ An

1740 – 1751

Nguyễn Danh Phương

Tam Đảo, Sơn Tây, Tuyên

Quang

1741 – 1751

Nguyễn Hữu Cầu

Đồ Sơn, Kinh Bắc, Sơn

Nam, Nghệ An, Thanh Hóa

1739 - 1769

Hoàng Công Chất

Sơn Nam, Tây Bắc

d. Tổ chức thực hin

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV: hướng dẫn HS hoạt động: Yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập

Thời gian

Lãnh đạo

Địa bàn hoạt động

Kết quả

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ

- HS: Suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS: Trình bày kết quả

- GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng

2. Hoạt động 2. Ôn tập phong trào Tây Sơn

a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức về phong trào Tây Sơn 1771- 1789

b. Nội dung: Học sinh hoàn thiện phiếu học tập phong trào Tây Sơn 1771- 1789

c. Sản phẩm: Phiếu học tập về phong trào Tây Sơn từ 1771-1789

Thời gian

Sự kiện

Đầu năm 1771

Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi

nghĩa ở Tây Sơn thượng đạo (nay thuộc An Khê, Gia Lai).

Tháng 9-1773

Chiếm được phủ thành Quy Nhơn

Giữa năm 1774

Nghĩa quân kiểm soát vùng đất rộng lớn từ Quảng Nam ở phía

Bắc đến Bình Thuận ở phía Nam.

Năm 1777

Lật đổ chính quyền phong kiến họ Nguyễn ở Đàng Trong.

Tháng 1-1785

Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút, đánh tan 5 vạn quân Xiêm.

Tháng 6-1786

Hạ thành Phú Xuân, giải phóng toàn bộ đất Đàng Trong

Ngày 21-7-1786

Nguyễn Huệ đánh vào Thăng Long, lật đổ chính quyền họ Trịnh

ở Đàng Ngoài.

Giữa năm 1788

Nguyễn Huệ tiến quân ra Thăng Long trị tội Vũ Văn Nhậm, bè lũ

Lê Chiêu Thống cũng trốn sang Kinh Bắc.

Tháng 12-1788

Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung,

tiến quân ra Bắc.

Năm 1789

Quang Trung đại phá quân Thanh.

d. Tổ chức thực hin

Bước 1. Chuyển giao nhim vụ học tập

- GV yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi và hoàn thiện phiếu học tập:

- Nguyên nhân bùng nổ phong trào Tây Sơn?

- Hoàn thiện phiếu học tập về hoạt động tiêu biểu của phong trào Tây Sơn:

Thời gian

Sự kiện

Đầu năm 1771

Tháng 9-1773

Giữa năm 1774

Năm 1777

Tháng 1-1785

Tháng 6-1786

Ngày 21-7-1786

Giữa năm 1788

Tháng 12-1788

Năm 1789

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ

- HS: Suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS: Trình bày kết quả

- GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng

3.Hoạt động 3. Tình hình kinh tế, văn hóa nước ta thế kỉ XVI-XVIII

a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức về tình hình kinh tế,văn hóa nước ta thế kỉ XVI-XVIII

b. Nội dung: Học sinh hoàn thiện phiếu học tập về tình hình kinh tế,văn hóa nước ta thế

kỉ XVI-XVIII

c. Sản phẩm: Phiếu học tập về tình hình kinh tế,văn hóa nước ta thế kỉ XVI-XVIII

Lĩnh vực

Những điểm nổi bật

Kinh tế

Nông nghiệp

- Đàng Ngoài: Sản xuất nông nghiệp bị sa

sút.

- Đàng Trong: Sản xuất nông nghiệp phát

triển.

Thủ công nghiệp

Xuất hiện nhiều làng nghề thủ công.

Thương nghiệp

Xuất hiện nhiều chợ, phố xá, đô thị.

Văn hóa

- Nho giáo được đề cao, Phật giáo, Đạo giáo

được phục hồi.

- Chữ Quốc ngữ ra đời.

- Văn học và nghệ thuật dân gian phát triển.

d. Tổ chức thực hin:

Bước 1. Chuyển giao nhim vụ học tập

- GV yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi và hoàn thiện phiếu học tập về tình hình kinh tế,văn

hóa nước ta thế kỉ XVI-XVIII

Lĩnh vực

Những điểm nổi bật

Kinh tế

Văn hóa

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ

- HS: Suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS: Trình bày kết quả

- GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng

4. Hoạt động 4. Sự hình thành chủ nghĩa đế quốc

a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức về chủ nghĩa đế quốc quốc

b. Nội dung: Học sinh trả lời câu hỏi của giáo viên

c. Sản phẩm:

* Quá trình hình thành chủ nghĩa đế quốc

+ Trong khoảng 30 năm cuối thế kỉ XIX, ở các nước tư bản Âu - Mĩ đã bắt đầu xuất

hiện các công ty độc quyền.

+ Sự kết hợp giữa tư bản ngân hàng với tư bản công nghiệp tạo nên tầng lớp tư bản tài

chính.

+ Tầng lớp tư bản tài chính chú trọng hoạt động xuất khẩu tư bản

+ Các nước tư bản tăng cường cạnh tranh xâm lược thuộc địa.

=> Đến cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, chủ nghĩa tư bản đã phát triển thành của chủ

nghĩa đế quốc.

* Điểm nổi bật trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị của các nước Âu - Mĩ:

+ Về kinh tế: tốc độ phát triển kinh tế và vị thế của các nước có sự thay đổi; ở các nước

đế quốc Âu Mĩ đều hình thành các tổ chức độc quyền.

+ Chính trị: đàn áp nhân dân lao động trong nước; tăng cường xâm chiếm thuộc địa.

d. Tổ chức thực hin:

Bước 1. Chuyển giao nhim vụ học tập

- GV yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi:

- Quá trình hình thành của chủ nghĩa đế quốc đã diễn ra như thế nào? Cuối thế kỉ XIX

đầu thế kỉ XX, các nước Âu - Mỹ đã có những chuyển biến nổi bật gì trên các lĩnh vực

kinh tế, chính sách đối nội, đối ngoại?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ

- HS: Suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS: Trình bày kết quả

- GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng

5. Hoạt động 5. Phong trào công nhân từ cuối thế kỉ XVIII đến đầu thế kỉ XX và sự

ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học.

a. Mục tiêu: HS củng cố kiến thức về phong trào công nhân

b. Nội dung: Học sinh trả lời câu hỏi của giáo viên

c. Sản phẩm:

Câu 1. Bối cảnh ra đời của giai cấp công nhân:

+ Dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp, nền kinh tế - xã hội của

các nước tư bản có sự thay đổi căn bản. Nhiều nhà máy, công xưởng tại các

đô thị mở rộng quy mô sản xuất nên cần một số lượng lớn lao động làm

thuê.

+ Đông đảo nông dân bị mất ruộng đất, phải làm thuê trong các đồn điền,

trang trại, hầm mỏ; hoặc ra thành thị làm thuê trong các nhà xưởng,…

=> Giai cấp công nhân ra đời. Giai cấp công nhân cùng với giai cấp tư sản,

trở thành hai giai cấp cơ bản trong xã hội tư bản chủ nghĩa.

Câu 2. Một số hoạt động tiêu biểu của phong trào cộng sản và công nhân

quốc tế cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

* Sự thành lập và hoạt động của Quốc tế thứ nhất (1864 - 1876)

- Do sự lớn mạnh của phong trào công nhân, tháng 9/1864, C. Mác và Ph. Ăng-ghen

thành lập Hội Liên hiệp lao động quốc tế (còn gọi là Quốc tế thứ nhất).

- Trong thời gian tồn tại, Quốc tế thứ nhất đã tổ chức 5 kì đại hội.

- Các hoạt động chính của Quốc tế thứ nhất:

+ Truyền bá chủ nghĩa xã hội khoa học, chống những tư tưởng lệch lạc trong phong trào

công nhân quốc tế;

+ Thông qua những nghị quyết có ý nghĩa chính trị và kinh tế quan trọng như: tiến hành

bãi công, thành lập công đoàn, ngày làm 8 giờ,...

* Sự ra đời của các đảng công nhân:

- Trong 30 năm cuối thế kỉ XIX, mâu thuẫn giữa vô sản và tư sản ngày càng sâu sắc.

Giai cấp công nhân sử dụng nhiều hình thức đấu tranh khác nhau để chống lại giới chủ.

Tiêu biểu là: cuộc tổng bãi công của hơn 40 vạn công nhân thành phố Chi-ca-gô ở Mĩ

vào ngày 1/5/1886.

- Sự xâm nhập của chủ nghĩa Mác kết hợp với sự phát triển của phong trào công nhân đã

dẫn tới sự ra đời của một số đảng và tổ chức cộng sản như: Đảng Xã hội Đức (1875),

Đảng Công nhân Pháp (1879), nhóm Giải phóng lao động Nga (1883).

* Sự thành lập và hoạt động của Quốc tế thứ hai (1889 - 1914)

- Ngày 14/7/1889, Quốc tế thứ hai ra đời ở Pa-ri (Pháp) thay thế cho Quốc tế thứ nhất.

- Quốc tế thứ hai đã có những đóng góp quan trọng trong sự phát triển của phong trào

công nhân thế giới cuối thế kỉ XIX.

- Tuy nhiên, sau khi Ph. Ăng-ghen mất, những phần tử cơ hội chủ nghĩa chống lại chủ

nghĩa Mác dần chiếm ưu thế trong Quốc tế thứ hai.

- Kế tục sự nghiệp của C. Mác - Ph. Ăng-ghen là V. I. Lê-nin. Ông đã vạch trần những

sai lầm và tác hại của chủ nghĩa xét lại, phát triển chủ nghĩa Mác thành chủ nghĩa Mác -

Lênin.

d. Tổ chức thực hin:

Bước 1. Chuyển giao nhim vụ học tập

- GV yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi:

Câu 1. Bối cảnh ra đời của giai cấp công nhân?

Câu 2. Mô tả một số hoạt động tiêu biểu của phong trào cộng sản và công

nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ

- HS: Suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS: Trình bày kết quả

- GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức.

b. Nội dung: GV dùng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan, tự luận và yêu cầu học

sinh suy nghĩ trả lời.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.

d. Tổ chức thực hin:

* GV tổ chức trò chơi “Hỏi nhanh- đáp gọn” bằng hệ thống bài tập trắc nghiệm và

hình ảnh sau:

* GV giao cho HS trả lời một số câu hỏi tự luận:

Câu 1: Đánh giá vai trò của Quang Trung trong phong trào Tây Sơn và lịch sử dân tộc?

Câu 2: Những biểu hiện nào chứng tỏ Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới? Ý nghĩa lịch

sử của việc thành lập Công xã Pa-ri là gì?

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố và vận dụng kiến thức vừa tìm hiểu.

b. Nội dung: Các câu hỏi sau khi hình thành kiến thức mới.

c. Sản phẩm: Trả lời các câu hỏi cuối SGK.

d. Tổ chức thực hin:

- Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh về nhà thực hiện.

❖ Học sinh làm bài tập đầy đủ, ôn tập theo hướng dẫn của giáo viên. Chuẩn bị tiết

sau kiểm tra cuối kì I.

Tuần Ngày soạn:

Tiết 31, 32, 33 Ngày dạy:

CHƯƠNG V.

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC, KĨ THUẬT, VĂN HỌC, NGHỆ THUẬT

TRONG CÁC THẾ KỈ XVIII - XIX

Bài 13. Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ

XVIII - XIX

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

- Mô tả được một số thành tựu tiêu biểu về khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong

các thế kỉ XVIII - XIX.

- Phân tích được tác động của sự phát triển khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong

các thế kỉ XVIII - XIX.

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử: Sưu tầm được những thành tựu tiêu biểu về khoa học, kĩ

thuật, văn học, nghệ thuật của xã hội loài người trong các thế kỉ XVIII - XIX.

- Nhận thức và tư duy lịch sử: Có kĩ năng phân tích, bước đầu đánh giá được những giá

trị, ảnh hưởng của những thành tựu khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế

kỉ XVIII – XIX đối với đời sống con người.

3. Phẩm chất

- Bồi dưỡng niềm say mê khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật.

- Khâm phục, trân trọng những phát minh của các nhà khoa học, kĩ thuật, nhà văn, nhà

thơ tiêu biểu trong các thế kỉ XVIII - XIX.

- Tuyên truyền giá trị của những thành tựu về khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật cho

bạn bè, người thân.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Tranh ảnh, video về nội dung bài học (I. Niu-tơn, Lô-mô-nô-xốp, cung điện Véc-xai,

Bết-tô-ven……).

- Phiếu bài tập

2. Học sinh

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó

là tìm hiểu về sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ

XVIII - XIX. Sau đó đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học

sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV cho HS xem hình I. Niu-tơn

c. Sản phẩm: Một số hiểu biết của HS về I. Niu-tơn

d. Tổ chức thực hiện:

GV cho HS xem hình

Em biết gì về nhân vật lịch sử ở hình trên? Hãy chia sẻ những điều em biết về những

thành tựu khoa học nổi bật của ông?

Từ câu trả lời của HS, GV vào bài mới: Cuộc cách mạng công nghiệp đã tạo cơ sở vật

chất và kĩ thuật của xã hội tư bản trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, giao thông liên lạc và

quân sự, đã tạo nên lực lượng sản xuất khổng lồ của chủ nghĩa tư bản, tạo ra nguồn của

cải vật chất dồi dào hơn tất cả các chế độ xã hội cũ. Thắng lợi của chủ nghĩa tư bản đã

tạo điều kiện cho sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật. Đó là những

thành tựu gì? Tác động của nó như thế nào? Bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời

những câu hỏi trên.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

a. Mục tiêu: Tìm hiểu những thành tựu tiêu biểu về khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ

thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX.

b. Nội dung: Những thành tựu tiêu biểu về khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật và tác

động của nó đối với xã hội loài người.

c. Sản phẩm:

- Câu trả lời của HS.

- Hoàn thành phiếu học tập cá nhân

d. Tổ chức thực hiện

1. Những thành tựu tiêu biểu về khoa học và kĩ thuật

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1: Tìm hiểu những thành tựu tiêu biểu

về khoa học và kĩ thuật

* Mục tiêu: Những thành tựu tiêu biểu về khoa học, kĩ

thuật và tác động của nó đối với xã hội loài người.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nhắc lại nhiệm vụ đã giao ở tiết học trước: Thiết

kế sản phẩm học tập về những thành tựu tiêu biểu về

khoa học, kĩ thuật theo nhóm

+ Nhóm 1: Thống kê những thành tựu khoa học tự

nhiên và phân tích tác động của những thành tựu đó

đối với đời sống xã hội loài người.

+ Nhóm 2: Thống kê những thành tựu khoa học xã hội

và phân tích tác động của những thành tựu đó đối với

đời sống xã hội loài người.

+ Nhóm 3: Thống kê những thành tựu kĩ thuật và phân

tích tác động của những thành tựu đó đối với đời sống

xã hội loài người.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

1. Những thành tựu tiêu

biểu về khoa học và kĩ thuật

(Bảng thống kê bên dưới)

- HS chuẩn bị, hoàn thiện sản phẩm học tập ở nhà và

trình bày trước lớp.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- GV gọi các nhóm trình bày sản phẩm của mình trước

lớp.

- HS trình bày, các HS khác theo dõi, nhận xét, đánh

giá và bổ sung.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác

hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh qua bảng

biểu. (Mở rộng kiến thức về các nhà khoa học nổi

tiếng: Lô-mô-nô-xốp, Đác-uyn…)

Lĩnh vực

Thành tựu

Tác động

Khoa học tự nhiên

- Thuyết vạn vật hấp dẫn của I.

Niu-tơn.

- Định luật bảo toàn và chuyển

hóa năng lượng của M. Lô-mô-

nô-xốp.

- Thuyết tiến hóa của S. Đác-uyn

Tạo ra sự thay đổi lớn trong

nhận thức của con người về

vạn vật biến chuyển, vận động

theo quy luật, đặt cơ sở cho

cuộc cách mạng vĩ đại.

Khoa học xã hội

- Chủ nghĩa duy vật và phép biện

chứng của I. Phoi-ơ-bách, G. Hê-

ghen.

- Các tác phẩm kinh tế chính trị

học tư sản của A. Xmít, D. Ri-

các-đô.

- Chủ nghĩa xã hội khoa học của

C. Mác và Ph. Ăng-ghen.

Lên án mặt trái của chủ nghĩa

tư bản, phản ánh khát vọng xây

dựng một xã hội mới không có

chế độ tư hữu, không có bóc

lột, từng bước hình thành

cương lĩnh của giai cấp công

nhân trong cuộc đấu tranh

chống chủ nghĩa tư bản.

Kĩ thuật

- Cải tiến kĩ thuật luyện kim, chế

Tạo nên cuộc cách mạng công

tạo máy công cụ, tìm ra nhiều

nguyên liệu, nhiên liệu mới…

- Chế tạo tàu thủy chạy bằng động

cơ hơi nước.

- Luyện kim, kĩ thuật canh tác,

phân hóa học…

nghiệp, làm tăng năng suất lao

động, nhiều trung tâm công

nghiệp xuất hiện, giao thông

vận tải phát triển nhanh chóng.

2. Sự phát triển của văn học và nghệ thuật

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phát triển của văn

học và nghệ thuật

*Mục tiêu: Những thành tựu tiêu biểu về văn học,

nghệ thuật và tác động đối với xã hội loài người.

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Yêu cầu HS đọc SGK phần 2 và hoàn thành

phiếu bài tập:

Lĩnh vực

Thành tựu

Văn học

Nghệ thuật

- HS đọc phần 2 và trả lời các câu hỏi:

1. Tác động của những thành tựu văn học, nghệ

thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX đối với xã hội

loài người?

2. Trình bày hiểu biết của em về tác giả hoặc tác

phẩm nổi tiếng trong thời kì này?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn)

khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

+ Hoàn thành phiếu bài tập:

Lĩnh vực

Thành tựu

2. Sự phát triển của văn học và

nghệ thuật

- Văn học: Phát triển rực rỡ với

nhiều nhà văn, nhà thơ lớn: Tấn

trò đời (Ban-dắc), Những người

khốn khổ (Víc-to Huy-gô)….

- Nghệ thuật: Phát triển với nhiều

thể loại, phản ánh cuộc sống chứa

chan tình nhân ái, ca ngợi cuộc

đấu tranh cho tự do:

+ Âm nhạc: Mô-da, Bết-tô-ven,

Sô-panh….

+ Hội họa: Đa-vít, Gôi-a, Van-

gốc…

+ Kiến trúc: cung điện Véc-xai

- Sự phát triển của văn học, nghệ

thuật đã góp phần lên án và vạch

trần những tệ nạn, bất công trong

xã hội đương thời; thức tỉnh,

Văn học

Phát triển rực rỡ với nhiều nhà

văn, nhà thơ lớn: Tấn trò đời

(Ban-dắc), Những người khốn

khổ (Víc-to Huy-gô)….

Nghệ thuật

Phát triển với nhiều thể loại,

phản ánh cuộc sống chứa chan

tình nhân ái, ca ngợi cuộc đấu

tranh cho tự do:

+ Âm nhạc: Mô-da, Bết-tô-ven,

Sô-panh….

+ Hội họa: Đa-vít, Gôi-a, Van-

gốc…

+ Kiến trúc: cung điện Véc-xai

+ Trả lời các câu hỏi:

1. Tác động của những thành tựu văn học, nghệ

thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX đối với xã hội

loài người: Sự phát triển của văn học, nghệ thuật

đã góp phần lên án và vạch trần những tệ nạn, bất

công trong xã hội đương thời; thức tỉnh, khích lệ

người dân nhất là người lao động nghèo khổ đấu

tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc.

2. Trình bày hiểu biết của em về tác giả hoặc tác

phẩm nổi tiếng trong thời kì này? (HS trình bày

theo sự tìm hiểu của mình)

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS hoàn thành phiếu bài tập.

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

khích lệ người dân nhất là người

lao động nghèo khổ đấu tranh cho

cuộc sống tự do, hạnh phúc.

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Một số nội dung GV mở rộng :

- Bết-tô-ven (1770-1827) : Là nhà soạn nhạc vĩ

đại người Đức. Ông sinh ra ở thành phố Bon,

trong một gia đình có truyền thống lâu đời về âm

nhạc. Năm 8 tuổi, ông đã tham gia trình diễn trong

ban nhạc cung đình. Năm 12 tuổi, Bết-tô-ven bắt

đầu sáng tác âm nhạc. Năm 16 tuổi, ông đã nổi

tiếng với những tác phẩm âm nhạc tiêu biểu ca

ngợi cuộc sống tự do. Từ năm 1800, tuy bị điếc

song ông vẫn sáng tác đều đặn và có những tác

phẩm kiệt xuất.

- Cung điện Véc-xai (Pháp) được xây dựng dưới

thời vua Lu-i XVI, gồm hơn 700 kiến trúc khác

nhau với trên 2000 căn phòng. Mặc dù chế độ

phong kiến Pháp đã sụp đổ nhưng cung điện Véc-

xai vẫn được coi là biểu tượng của nước Pháp. Từ

thế kỉ XIX, cung điện bắt đầu được mở cửa cho

công chúng tham quan và được chuyển đổi thành

bảo tàng. Năm 1979, kiến trúc lịch sử và cảnh

quan tuyệt đẹp đã giúp cung điện Véc-xai được

công nhận là Di sản thế giới.

- Tác phẩm Những người khốn khổ của Víc-to

Huy-gô được xuất bản năm 1862, là tiểu thuyết

miêu tả thế giới của những con người nghèo khổ

một cách chân thực và cũng là bài ca về tình yêu.

Tác phẩm được đánh giá là một trong những tiểu

thuyết nổi tiếng nhất của nền văn học thế giới thế

kỉ XIX.

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học,

nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX.

b. Nội dung: GV tổ chức trò chơi Nhà sử học thông thái. HS trả lời các câu hỏi trắc

nghiệm.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Câu 1. Ba nhà tư tưởng tiến bộ nhất của chủ nghĩa xã hội không tưởng là:

A. Xanh xi-mông, Phu-ri-ê và Crôm-oen.

B. Phu-ri-ê, Mông-te-xki-ơ và Ô-oen.

C. Xanh-xi-mông, Phu-ri-ê và Ru-xô.

D. Xanh-xi-mông, Phu-ri-ê và Ô-oen.

Câu 2: Thuyết vạn vật hấp dẫn là của ai?

A. Niu-tơn B. Lô-mô-nô-xốp

C. Puốc-kin-giơ D. Đác-uyn

Câu 3: Phát minh của ai đã đập tan quan niệm về nguồn gốc thần thánh của sinh vật?

A. Hê-ghen B. Lô-mô-nô-xốp

C. Đác-uyn D. Niu-tơn

Câu 4: Thành tựu cơ bản nhất trong nền công nghiệp cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX là

gì?

A. Kỹ thuật luyện kim được cải tiến.

B. Nhiều máy chế tạo công cụ ra đời.

C. Máy hơi nước được sử dụng rộng rãi.

D. Phát triển nghề khai thác mở.

Câu 5: Tác phẩm Những người khốn khổ là của tác giả nào?

A. Lép Tôn-xtôi B. Víc-to Huy-gô

C. Ban-dắc D. Sếch-pia

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dung:

Sưu tầm tư liệu từ sách, báo và internet, em hãy viết 1 đoạn văn ngắn khoảng 7 – 10 câu

giới thiệu về 1 thành tựu tiêu biểu hoặc 1 danh nhân văn hóa có nhiều đóng góp trong các

thế kỉ XVIII - XIX.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở BT

* Hướng dân học bài

- Học bài và làm bài phần Luyện tập trong SGK.

- Soạn bài 14. Trung Quốc và Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

+ Diễn biến, nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa của cách mạng Tân Hợi?

+ Nội dung chính và kết quả của cuộc duy tân Minh Trị ở Nhật Bản?

Ngày soạn:

Ngày dạy:

BÀI 14: TRUNG QUỐC VÀ NHẬT BẢN TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU

THẾ KỈ XX

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

- Mô tả được quá trình xâm lược Trung Quốc của các nước đế quốc.

-Trình bày được sơ lược về cách mạng Tân Hợi, nhận biết được nguyên nhân thắng lợi

và nêu được ý nghĩa của cách mạng Tân Hợi.

- Nêu được những nội dung chính, ý nghĩa lịch sử của cuộc Duy tân Minh Trị

- Trình bày được những biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào

cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.

2. Về năng lực

- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề.

- Năng lực chuyên biệt:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử: Quan sát, khai thác và sử dụng được thông tin để củng

cố lại kiến thức lịch sử.

- Nhận thức và tư duy lịch sử đã học: Phân tích được các vấn đề lịch sử. Tái hiện

kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử. Rèn luyện kĩ

năng so sánh lịch sử. Quan sát lược đồ, sơ đồ để xác định những địa điểm diễn ra một số

cuộc cách mạng tư sản, nêu được một số sự kiện chính của cuộc cách mạng tư sản đó.

- Vận dụng kiến thức, kĩ năng: Tìm kiếm được những tài liệu liên quan đến bài học

thực hiện các hoạt động thực hành, vận dụng và liên hệ thực tế.

3. Về phẩm chất

Có thái độ phê phán triều đình Mãn Thanh trong việc để Trung Quốc trở thành

miếng mồi cho các nước đế quốc xâu xé.

Đồng tình ủng hộ cuộc đấu tranh của nhân dân Trung Quốc chống thực dân Phong

kiến, nhất là cách mạng Tân Hợi và vai trò của Tôn Trung Sơn.

Ủng hộ và đánh giá cao những cải cách của Minh Trị đã đưa Nhật Bản phát triển

kinh tế xã hội nửa sau thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Thiết bị

Máy tính, máy chiếu (nếu có), bút phớt, nam châm…

2. Học liệu

- Phiếu học tập.

https://www.youtube.com/watch?v=l8uiXWWnKmE

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b.Nội dung: HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d.Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV cho HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi

? Những người trong bức hình đang làm gì? em đoán họ thuộc nước nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS quan sát và thảo luận với bạn trả lời theo hiểu biết có thể đúng hoặc sai

Bước 3: Báo cáo sản phẩm

HS trả lời: Hình ảnh người đàn ông đang nằm nghiêng hút thuốc phiện.

GV hỏi mở rộng theo em việc nghiện thuốc phiện có nguy hại gì?

Bước 4: GV kết luận, nhận định

Vào cuối thế kỉ XIX nhà Thanh (Trung Quốc) nhận thấy mối nguy hại từ thuốc phiện

nhà Thanh đã ban hành nhiều sắc lệnh cấm thuốc phiện điều đó đã gây lên “cuộc chiến

tranh thuốc phiện” giữa triều đình Mãn Thanh với thực dân Anh. Mở đầu cho thời kì lịch sử

đầy hỗn loạn ở Trung Quốc. Vậy tại sao lại gọi là “chiến tranh thuốc phiện”, thực chất của

nó là gì chúng ta cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay.

2. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

2.1. Trung Quốc từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

a. Mục tiêu: HS nắm được quá trình Trung Quốc từng bước bị các nước đế quốc vào

xâm chiếm trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến

HS năm được những nét cơ bản nhất của cuộc cách mạng Tân Hợi năm 1911 và ảnh

hưởng của nó.

b. Nội dung: HS làm việc cá nhân, cặp đôi

c. Sản phẩm: câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

a, Quá trình xâm lược của các nước đế quốc

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

Nhiệm vụ 1: GV cho HS hoạt động cá nhân quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:

- Quan sát hình ảnh thông qua trang phục em nhận ra gồm những nước nào? Họ đang

làm gì?

- Qua đây phản ánh tình trạng Trung Quốc lúc này như thế nào?

Nhiệm vụ 2: HS theo dõi video, đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi

https://www.youtube.com/watch?v=l8uiXWWnKmE

-Thực chất của chiến tranh thuốc phiện (1840-1842) là gì? kết cục của cuộc chiến tranh

này ra sao?

Nhiệm vụ 3: GV cho HS quan sát lược đồ Trung Quốc đầu thế kỉ XX sau đó HS hoạt

động cặp đôi:

1.Khai thác lược đồ hình 14.1 và thông tin trong mục, hãy mô tả quá trình các nước đế

quốc xâm lược Trung Quốc?

GV chiếu hình ảnh cái bánh ngọt Trung Quốc và yêu cầu HS trả lời:

2. Bức tranh này nói lên điều gì? Tại sao người ta lại ví Trung Quốc như cái bánh ngọt

để xâu xé?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS trao đổi thực hiện nhiệm vụ được giao, GV hỗ trợ nếu cần

*Gợi ý sản phẩm (Phần in nghiêng ghi bảng)

Nhiệm vụ 1:

Thông qua trang phục em nhận ra gồm những nước: Trung quốc (Triều đình Mãn Thanh)

đứng ngoài mắt trợn to, hai tay giơ lên để đe đọa những người tay đang cầm dao cắt cái

bánh có ghi chữ CHINA.

Em nhận ra có các nước Đức, Anh, Pháp, Nga, Nhật,

- Giữa thế kỉ XIX Trung Quốc trở thành “miếng mồi” cho các nước đế quốc phân chia,

sâu xé

Nhiệm vụ 2:

Thực chất Chiến tranh thuốc phiện (1840 - 1842) là cuộc chiến tranh xâm lược của thực

dân Anh đối với Trung Quốc.

- Lấy cớ chính quyền Mãn Thanh tịch thu và tiêu hủy toàn bộ thuốc phiện của thương

nhân Anh, thực dân Anh đã gây chiến với Trung Quốc.

- Kết cục, chính quyền Mãn Thanh phải kí hiệp ước Nam Kinh đầu hàng và chấp nhận

với những điều khoản có lợi cho Thực dân Anh.

Nhiệm vụ 3: HS mô tả:

- Vào nửa sau thế kỉ XIX các nước đế quốc từng bước nhảy vào xâu xé Trung Quốc

- Tiếp sau Anh, các nước đế quốc khác đẩy mạnh xâu xé Trung Quốc.

+ Anh chiếm vùng châu thổ sông Trường Giang

+ Đức chiếm Sơn Đông

+ Pháp chiếm vùng Vân Nam, Quảng Đông, Quảng Tây,…

+ Nga, Nhật Bản chiếm vùng Đông Bắc Trung Quốc.

- Năm 1901, sau khi kí Hiệp ước Tân Sửu với các nước đế quốc, Trung Quốc trở thành

một nước phong kiến, nửa thuộc địa.

2. HS nhận định giải thích có thể theo hướng sau:

Đây là bức tranh biếm họa với dòng chú thích “chiếc bánh ga-to Trung Hoa” vì vào

cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX Trung Quốc như một miếng mồi béo bở khiến các nước đế

quốc phải chanh chấp, giành giật lẫn nhau nhưng đó là một chiếc bánh khổng lồ mà không

một đế quốc nào có thể nuốt trọn 1 mình, buộc phải chia sẻ với nhau. Qúa trình xâm lược

Trung Quốc của các nước đế quốc được miêu tả qua hình ảnh cái bánh ngọt lớn đang bị các

nước dùng dao bị cắt từng phần, các nước tay cầm dao nhưng vẫn không quên ánh mắt

ngườm lẫn nhau căn cơ chia từng phần đất Trung Quốc.

Bước 3: Báo cáo sản phẩm

HS báo cáo sản phẩm của nhóm mình, HS khác nhận xét bổ xung

GV giải đáp thắc mắc nếu có

Nhiệm vụ chỉ lược đồ mô tả quá trình Trung Quốc bị các nước đế quốc xâm chiếu GV có

thể để HS đánh giá đồng đẳng thông qua bảng tiêu chí rubric:

Nhiệm vụ

Tiêu chí

Thang

điểm

Không đạt

0-49%

Đạt

50-64%

Khá

65-79%

Tốt

80-100%

Thực

hiện đầy

đủ nhiệm

vụ, đúng

hạn

5,0

0 đến < 2,5

2,5 đến <

3,3

3,3 đến < 4,0

4,0 đến 5,0

Nhận nhiệm vụ

lên chỉ lược đồ,

nhưng chỉ chưa

chính xác

Nhận nhiệm

vụ lên chỉ

lược đồ

nhưng chỉ

chưa đầy đủ

Nhận nhiệm vụ

lên chỉ sơ đồ,

nhưng diễn đạt

còn ấp úng, lan

man.

Nhận nhiệm vụ

lên chỉ sơ đồ,

diễn đạt ngắn

gọn xúc tích,

dễ hiểu.

Nội dung

sản

phẩm

đáp ứng

yêu cầu

5,0

0 đến < 2,5

2,5 đến <

3,3

3,3 đến < 4,0

4,0 đến 5,0

Nội dung chính

xác dưới 50%

Nội dung

chính xác 50

- 64%

Nội dung chính

xác 65 -79%

Nội dung chính

xác trên 80%

Bước 4: GV kết luận, nhận định

GV đưa ra nhận xét chung và kết luận về vấn đề một cách cô đọng nhất.

b, Cách mạng Tân Hợi năm 1911

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV cho HS làm việc theo nhóm (4 nhóm)

1. Dựa vào thông tin trong sách giáo khoa hãy hoàn thành sơ đồ tư duy về cách mạng

Tân Hợi năm 1911. (Nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa)

2. Hãy chỉ ra nguyên nhân thắng lợi và những hạn chế của cách mạng?

GV giới thiệu thêm về Tôn Trung Sơn và chủ nghĩa Tam dân.

Vì sao cách mạng chấm dứt khi Tôn Trung Sơn nhường ngôi cho Viên Thế Khải?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS trao đổi thực hiện nhiệm vụ được giao, GV hỗ trợ nếu cần

*Gợi ý sản phẩm: sơ đồ tư duy của HS đảm bảo các ý về các ý, để HS thỏa sức sáng tạo

sơ đồ tư duy

Nguyên nhân bùng nổ: Tháng 5-1911 chính quyền Mãn Thanh ra sắc lênh quốc hữu

hóa đường sắt.

Diễn biến chính của cách mạng Tân Hợi:

+ Ngày 10/10/1911, cách mạng bùng nổ và thắng lợi ở Vũ Xương. Sau đó nhanh chóng

lan rộng ra các tỉnh miền Nam và miền Trung Trung Quốc.

+ Cuối tháng 12/1911, Trung Hoa Dân quốc được thành lập; Tôn Trung Sơn được bầu

làm Tổng thống lâm thời.

+ Sau khi vua Thanh thoái vị, Tôn Trung Sơn buộc phải từ chức vào tháng 2/1912, Viên

Thế Khải tuyên thệ nhậm chức Tổng thống. Cách mạng chấm dứt.

Ý nghĩa:

+ Lật đổ chính quyền Mãn Thanh, chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế tồn tại hơn

2000 năm ở Trung Quốc.

+ Mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc.

+ Ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc ở một số nước châu Á (trong đó có Việt

Nam).

- Nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng Tân Hợi:

+ Sự lãnh đạo của giai cấp tư sản, thông qua tổ chức Trung Quốc Đồng minh hội do Tôn

Trung Sơn đứng đầu.

+ Sự ủng hộ và tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân.

- Hạn chế:

+ Không xóa bỏ triệt để giai cấp phong kiến.

+ Không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân.

+ Không chống lại các nước đế quốc xâm lược.

Bước 3: Báo cáo sản phẩm

HS báo cáo sản phẩm của nhóm mình, HS khác nhận xét bổ xung

GV giải đáp thắc mắc nếu có

Bước 4: GV kết luận, nhận định

GV đưa ra nhận xét chung và kết luận

GV có thể cho điểm sơ đồ tư duy nếu nhóm nào làm tốt

2.2. Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

a. Mục tiêu

- HS biết được nội dung của cuộc duy tân Minh Trị năm 1868 và ý nghĩa của cuộc duy

tân.

- HS biết được tình hình nhật Bản cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX là giai đoạn Nhật Bản

chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.

b. Nội dung

a, Cuộc duy tân Minh Trị 1968

GV tổ chức cho HS sử dụng kĩ thuật 3-2-1 và làm việc nhóm để tìm hiểu về Thiên Hoàng

và các biện pháp trong cải cách của ông từ đó rút ra ý nghĩa bằng hoạt động cặp đôi.

b, Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa

HS khai thác lược đồ, tư liệu trong sgk để biết được về sự bành chướng lãnh thổ của

Nhật Bản đó là biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc.

c. Sản phẩm

- Nội dung, ý nghĩa cuộc duy tân Minh Trị 1968

- Những biểu hiện của sự chuyển sang giai đoạn đế quốc của Nhật Bản.

d. Tổ chức thực hiện

a, Cuộc duy tân Minh Trị 1968

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

Nhiệm vụ 1:

GV chiếu đoạn tư liệu phần Em có biết và hình ảnh thiên hoàng Minh Trị sau đó yêu cầu

HS thực hiện nhiệm vụ theo kĩ thuật 3-2-1.

Thông qua tư liệu em hãy:

- Chỉ ra 3 điểm nổi bật về nhân vật Minh Trị được đề cập trong tư liệu

- Đưa ra 2 nhận xét của em về nhân vật lịch sử này

- Chỉ ra 1 vic làm nổi bật của nhân vật lịch sử này vào năm 1968

Nhiệm vụ 2:

Hoạt động 4 nhóm hoàn thành phiếu học tập

Nhóm 1: tìm hiểu về chính trị và rút ra ý nghĩa

Nhóm 2: tìm hiểu về kinh tế và rút ra ý nghĩa

Nhóm 3: Tìm hiểu về Khoa học, giáo dục và rút ra ý nghĩa

Nhóm 4: Tìm hiểu về Quân sự và rút ra ý nghĩa

Phiếu học tập

Lĩnh vực cải cách

Nội dung

Ý nghĩa

Chính trị

Kinh tế

Khoa học, giáo dục

Quân sự

Nhiệm vụ 3:

Hoạt động cặp đôi trả lời câu hỏi

1. Căn cứ vào đâu để khẳng định cuộc duy tân Minh Trị là cuộc cách mạng tư sản?

2. Cuộc duy tân Minh Trị có ý nghĩa gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS trao đổi thực hiện nhiệm vụ được giao, GV hỗ trợ nếu cần

*Gợi ý sản phẩm

Nhiệm vụ 1:

HS đọc tư liệu và rút ra câu trả lời thông qua kĩ thuật 3-2-1:

3 điểm nổi bật về nhân vật Minh Trị được đề cập trong tư liệu:

- Con của thiên hoàng Kô-mây, kế vị lúc 15 tuổi

- Có tư tưởng duy tân

- Nắm quyền lực và tiến hành cải cách

2 nhận xét về nhân vật lịch sử:

- Là vị vua trẻ tuổi, có tài

- Là người dám thực hiện cải cách để đưa đất nước phát triển

1 vic làm nổi bật của nhân vật lịch sử này vào năm 1968:

- Tháng 1-1868 thực hiện cuộc Duy tân Minh Trị (Ghi bảng)

Nhiệm vụ 2: (sản phẩm nhóm-HS tự thu hoạch vào vở)

GV yêu cầu các nhóm thực hiện nhiệm vụ, GV đi đến các nhóm hỗ trợ nếu cần

Các nhóm lần lượt báo cáo kết quả hoạt động và nhóm khác lắng nghe, nhận xét.

Lĩnh vực

Nội dung

Ý nghĩa

cải cách

Chính trị

- Thành lập chính phủ mới, xoá bỏ tình trạng

cát cứ.

- Ban hành Hiến pháp năm 1889.

- Đưa quý tộc tư sản hoá và đại tư sản lên nắm

quyền.

- Xóa bỏ tình trạng cát cứ,

thống nhất về lãnh thổ.

- Xác lập chế độ quân chủ

lập hiến.

Kinh tế

- Thống nhất tiền tệ và thị trường, cho phép

mua bán ruộng đất và tự do kinh doanh.

- Xây dựng đường xá, cầu cống...

- Mở đường cho kinh tế tư

bản chủ nghĩa phát triển.

Khoa học,

giáo dục

- Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú

trọng nội dung khoa học - kĩ thuật trong

chương trình giảng dạy.

- Cử học sinh ưu tú du học ở phương Tây.

- Nâng cao dân trí; đào tạo

nhân lực; bồi dưỡng nhân tài

cho đất nước.

- Là cơ sở, động lực quan

trọng để để phát triển kinh tế

- xã hội…

Quân sự

- Tổ chức và huấn luyện quân đội theo kiểu

phương Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ thay

cho chế độ trưng binh.

- Phát triển công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ

khí....

- Học tập các chuyên gia quân sự nước ngoài

về lục quân, hải quân.

- Hiện đại hóa quân đội.

- Giúp Nhật Bản xây dựng

được lực lượng quân sự hùng

hậu.

Nhiệm vụ 3:

1. Căn cứ để khẳng định cuộc duy tân Minh Trị là cuộc cách mạng tư sản:

- Đầu năm 1868 chính quyền phong kiến của Su-gun đã chuyển sang quý tộc tư sản hóa,

đứng đầu là Thiên hoàng Minh Trị.

- Những cải cách Âu hóa về hành chính, kinh tế, văn hóa, giáo dục mang tính chất tư sản

rõ rệt: thống nhất tiền tệ, xóa bỏ quyền sở hữu ruộng đất phong kiến, lập quân đội thường

trực theo chế độ nghĩa vụ quân sự

- Cải cách do liên minh quý tộc- tư sản tiến hành từ trên xuống, động lực cách mạng

đông đảo quần chúng nhân dân.

2. Cuộc duy tân Minh Trị có ý nghĩa: (Ghi bảng)

- Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển

- Đưa Nhật Bản trở thành một nước có nền kinh tế công, thương nghiệp phát triển nhất

Châu Á, giữ vững được độc lập chủ quyền trước làn sóng xâm lược của đế quốc phương

tây.

Bước 3: Báo cáo sản phẩm

HS báo cáo sản phẩm của nhóm mình, HS khác nhận xét bổ xung

GV giải đáp thắc mắc nếu có

Bước 4: GV kết luận, nhận định

GV đưa ra nhận xét chung và kết luận về vấn đề một cách cô đọng nhất.

b, Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

Lí do nào giúp cho nền kinh tế Nhật Bản bước sang thế kỉ XX phát triển mạnh mẽ?

1. GV chiếu thông tin tư liệu 2 trong sách giáo khoa và yêu cầu HS làm việc cặp đôi trả

lời câu hỏi:

Tìm những từ, cụm từ thể hiện tình hình công nghiệp của Nhật Bản? từ đó em biết được

những thông tin gì về Nhật bản cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX?

2. GV chiếu lược đồ hình 14.5 và yêu cầu HS lên xác định các vùng lãnh thổ mà đế quốc

Nhật Bản xâm chiếm vào cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX? Nhờ đâu mà lãnh thổ của Nhật

được mở rộng như vậy?

3. Hãy rút ra những biểu hiện của sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản cuối thế

kỉ XIX- đầu thế kỉ XX?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

*Gợi ý sản phẩm: (Phần chữ in nghiêng ghi bảng)

- Bước sang thế kỉ XX, nhờ tiền bồi thường sau cuộc chiến tranh Trung- Nhật (1894-

1895) kinh tế Nhật Bản ngày càng phát triển mạnh mẽ đặc biệt về công nghiệp.

1. Những từ, cụm từ thể hiện tình hình công nghiệp của Nhật Bản:

Công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí quân trang trở thành mũi nhọn, xây dựng lực

lượng quân sự mạnh để cạnh tranh và bành chướng, công nghiệp gang thép và công

nghiệp điện tăng trưởng mạnh…

-> Chú trọng phát triển các ngành công nghiệp phục vụ quốc phòng, các tập đoàn tư bản

lớn trong nước cũng đầu tư ra nước ngoài để tăng sức cạnh tranh và mở rộng bành trướng

cho đế quốc Nhật.

2. HS dựa vào lược đồ và bảng chú giải để xác định các vùng lãnh thổ mà đế quốc Nhật

Bản xâm chiếm vào cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. Chứng tỏ sự lớn mạnh của đế quốc

Nhật Bản.

3. Những biểu hiện chủ yếu chứng tỏ Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa

đó là đẩy mạnh công nghiệp hóa kéo theo sự tập chung trong công nghiệp, thương nghiệp

và Ngân hàng, sự xuất hiện của các công ti độc quyền và vai trò to lớn của các công ti

độc quyền trong nền kinh tế, chính trị Nhật Bản.

- Nhiều công ti độc quyền xuất hiện giữa vai trò to lớn, bao trùm lên đời sống kinh tế,

chính trị của nước Nhật.

- Nhật Bản thi hành nhiều chính sách xâm lược và giành thắng lợi trong cuộc chiến

tranh Nga- Nhật (1904-1905). Thuộc địa của đế quốc Nhật Bản được mở rộng ra bán

đảo Liêu Đông, phía nam đảo Sa-kha-lin, Đài Loan, cảng Lữ Thuận, Sơn Đông…

Bước 3: Báo cáo sản phẩm

HS thực hiện nhiệm vụ báo cáo trả lời, HS khác nhận xét, bổ xung…

HS Nhận xét phần chỉ lược đồ của bạn bằng kĩ thuật 3-2-1

Bước 4: GV kết luận, nhận định

GV mở rộng thêm về các công ti độc quyền của Nhật Bản.

GV cho HS xem video tóm tắt về tập đoàn MITSUBISHI Electric

https://www.youtube.com/watch?v=Xv7L3sXit7M

GV cho HS liên hệ thực tế:

? Kể tên một số sản phẩm đồ dùng, thiết bị…nhà em dùng hoặc em biết của các công ti

của Nhật Bản?

HS: Tủ lạnh, tivi, lò vi sóng, ô tô của các hãng Mitsubishi, Toyota, siziki…

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về Trung Quốc và Nhật Bản nửa sau thế kỉ XIX đầu

thế kỉ XX.

b. Nội dung: HS lắng nghe, sử dụng kiến thức đã học và vận dụng kiến thức đã học để

trả lời câu hỏi dưới hình thức trò chơi: “ Ong Non học việc”.

Trả lời bài tập 1 trong sgk.

c. Sản phẩm: Đáp án đúng của trò chơi.

d. Tổ chức thực hiện

*Nhiệm vụ 1:

GV phổ biến luật chơi: Em hãy trả lời đúng các câu hỏi để giúp các chú ong chở

dược nhiều phấn hoa.

Câu 1: Mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc, thực dân Anh đã làm gì?

A. Tiến hành cuộc chiến tranh thuốc phiện

B. Câu kết với các đế quốc khác để xâu xé Trung Quốc.

C. Khuất phục triều đình Mãn Thanh..

D. Tiến hành chiến tranh với nước đế quốc Âu, Mỹ, Nhật Bản.

Câu 2: Mở đầu cuộc cách mạng Tân Hợi (1911) là cuộc khởi nghĩa ở đâu?

A. Sơn Đông

B. Vũ Xương

C. Nam Kinh

D. Bắc Kinh

Câu 3: Vua Minh Trị đã thực hiện biện pháp gì để đào tạo nhân tài?

A. Cử học sinh đi du học Phương Tây.

B. Giáo dục bắt buộc.

C. Coi trọng khoa học – kỹ thuật.

D. Đổi mới chương trình.

Câu 4: Nhật chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa vào khoảng thời gian nào?

A. Giữa thế kỉ XVIII

B. Cuối thế kỉ XVIII

C. Đầu thế kỉ XIX.

D. Cuối thế kỉ XIX.

Nhiệm vụ 2:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

Bài tập 1 sgk tr 64:

Vì sao nói Cách mạng Tân Hợi (1911) là cuộc cách mạng dân chủ tư sản?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

*Gợi ý sản phẩm:

- Cách mạng Tân Hợi (1911) ở Trung Quốc là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản, vì:

+ Cách mạng Tân Hợi do giai cấp tư sản Trung Quốc lãnh đạo (thông qua tổ chức Trung

Quốc đồng minh hội) đã lật đổ được triều đình phong kiến Mãn Thanh, chấm dứt sự tồn

tại của chế độ quân chủ chuyên chế ở Trung Quốc.

+ Sau cách mạng, nhà nước Trung Hoa Dân quốc được thành lập, ban bố và thực thi

nhiều quyền tự do dân chủ cho nhân dân.

+ Thắng lợi của Cách mạng Tân Hợi đã mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở

Trung Quốc.

- Tuy nhiên, cách mạng Tân Hợi là một cuộc cách mạng tư sản không triệt để, do còn tồn tại

nhiều hạn chế, như: không xóa bỏ triệt để giai cấp phong kiến; không giải quyết được vấn đề

ruộng đất cho nông dân; không chống lại các nước đế quốc xâm lược.

Bước 3: Báo cáo sản phẩm

HS thực hiện nhiệm vụ báo cáo trả lời, HS khác nhận xét, bổ xung…

Bước 4: GV kết luận, nhận định

GV nhận xét, cho điểm HS nếu tốt

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Liên hệ để khắc sâu, mở rộng kiến thức đã học

b. Nội dung:

HS nghiên cứu bài tập 3 sgk tr 64

Tìm hiểu và cho biết cuộc Duy tân Minh Trị và Cách mạng Tân Hợi có ảnh hưởng như

thế nào đến tình hình Việt Nam vào cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX?

c. Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức đã học để hoàn thành nhiệm vụ của GV giao

d. Tổ chức thực hiện

B1: Sử dụng các thiết bị có kết nối Internet để tìm kiếm.

B2: Các từ khóa tìm kiếm: ảnh hưởng duy tân Minh Trị, Cách mạng Tân Hợi đến Việt

Nam cuối thế kì XIX- đầu XX…

B3: Nộp sản phẩm qua đường link petllet

B4: GV sẽ chấm trực tiếp trên trang petllet

Gợi ý:

* Ảnh hưởng của cuộc Duy tân Minh Trị và Cách mạng Tân Hợi đến Việt Nam:

- Cổ vũ phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược, giành độc lập dân tộc của

nhân dân Việt Nam.

- Góp phần làm chuyển biến nhận thức của nhiều sĩ phu yêu nước, tiến bộ (thức thời) ở

Việt Nam cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, như: Phan Bội Châu, Tăng Bạt Hổ; Đặng Tử

Kính, Đặng Thái Luân,…

- Thành công của cuộc Duy tân Minh Trị và Cách mạng Tân Hợi là hai trong những nhân

tố khách quan góp phần đưa tới sự xuất hiện của con đường cứu nước theo khuynh

hướng dân chủ tư sản ở Việt Nam những năm đầu thế kỉ XX. Ví dụ:

+ Phong trào Đông du (do Phan Bội Châu khởi xướng) diễn ra dưới ảnh hưởng của cuộc

Duy tân Minh Trị,…

+ Dưới ảnh hưởng của Cách mạng Tân Hợi (1911), năm 1912, Phan Bội Châu và những

người cùng chí hướng với ông đã thành lập tổ chức Việt Nam Quang phục hội, với tôn

chỉ “Đánh đuổi giặc Pháp, khôi phục nước Việt Nam, thành lập nước Cộng hòa dân quốc

Việt Nam”.

Tuần: Ngày soạn:

Tiết: Ngày dạy:

Bài 15: ẤN ĐỘ VÀ ĐÔNG NAM Á TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ

KỈ XX

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức:

– Trình bày được tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn Độ nửa sau thế kỉ XIX.

– Nêu được một số sự kiện về phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á từ nửa sau

thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

2. Năng lực:

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực đặc thù:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử:

+ Khai thác và sử dụng nguồn tư liệu để khôi phục lại những nét chính về lịch sử Ấn Độ

và Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

- Nhận thức và tư duy lịch sử:

+ Đánh giá và hiểu rõ mục đích của các nước tư bản phương Tây xâm chiếm Ấn Độ và

Đông Nam Á, tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn Độ dưới ách thống trị của thực dân

Anh, những cuộc đấu tranh của nhân dân Đông Nam Á chống chủ nghĩa thực dân, bảo vệ

nền độc lập dân tộc.

3. Phẩm chất:

+ Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.

+ Trách nhiệm: HS có trách nhiệm trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng

làm việc nhóm.

+ Nhân ái: Lên án ách thống trị của chủ nghĩa thực dân, cảm thông với nhân dân các

nước bị thực dân thống trị, đồng tình và khâm phục cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc

của nhân dân các nước Đông Nam Á chống chủ nghĩa thực dân.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Thiết bị dạy học:

+ Lược đồ Đông Nam Á

+ Tranh, ảnh Ấn Độ cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.

+ KHBD bản Word, PowerPoint

+ Máy tính (có hỗ trợ Camera và micro)

- Học liệu số: link video, bản đồ, sách giáo khoa điện tử, trò chơi

+ Sách giáo khoa: https://taphuan.nxbgd.vn/#/training-course-detail/2fb50c8a-

9d0d-4934-891a-bd5d9e08dfd4

+ Link Google Forms ở phần luyện tập:

https://forms.gle/5vtrZbcjHb66geAc7

+ Link Google Classroom ở bài tập vận dụng:

https://classroom.google.com/c/NjE0MzAzNDY0NTcx?cjc=7yjdta6

- Link hình ảnh về đời sống của nhân dân Ấn Độ dưới sự cai trị của thực dân Anh

https://1900.edu.vn/cau-hoi/suu-tam-mot-so-hinh-anh-ve-doi-song-cua-nguoi-an-

do-duoi-ach-cai-tri-cua-thuc-dan-anh-24993

2. Học sinh:

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động ( 7 phút)

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV cho học sinh xem hình liên quan đến Ấn Độ, Đông Nam Á : quốc kì,

quốc huy, tiền, tôn giáo, nghệ thuật...

c. Sản phẩm: Một số hiểu biết của HS về quốc kì, quốc huy, tiền, tôn giáo, nghệ

thuật...của Ấn Độ

d. Tổ chức thực hiện:

GV cho HS xem hình

- GV dẫn vào bài : Vào nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX, Ấn Độ và Đông Nam Á

đã bị thực dân phương Tây xâm chiếm. Theo em, mục đích của các nước thực dân

phương Tây đến vùng đất này là gì? Phải chăng là để “khai hóa văn minh”, giúp phát

triển công nghiệp? Nhân dân Ấn Độ và Đông Nam Á đã có thái độ và hành động như thế

nào trước làn sóng xâm lược của thực dân phương Tây? Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung

bài học hôm nay.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

a. Mục tiêu: Ấn Độ và Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

b. Nội dung: Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn Độ nửa sau thế kỉ XIX, một số sự

kiện về phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế

kỉ XX.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

1. Ấn Độ cuối thế kỉ XIX ( 38 phút)

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1: Ấn Độ cuối thế kỉ XIX

* Mục tiêu: Trình bày được tình hình chính trị, kinh

tế, xã hội Ấn Độ nửa sau thế kỉ XIX.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV. Trực quan bản đồ thế giới, xác định vị trí, giới

hạn lãnh thổ Ấn Độ trên bản đồ

1. Ấn Độ cuối thế kỉ XIX

- Giữa thế kỷ XIX, thực dân

Anh đã hoàn thành việc xâm

lược và đặt ách thống trị đối

với Ấn Độ.

- Chính trị:

+ Thực hiện nhiều biện pháp

để áp để áp đặt và củng cố

* Hoạt động cá nhân:

1. Vì sao thực dân Phương Tây nhất là Anh và Pháp

lại tranh giành Ấn Độ?

HS. Ấn Độ là một quốc gia đất rộng người đông, tài

nguyên thiên nhiên phong phú, có truyền thống văn

hóa lâu đời => miếng mồi ngon không thể bỏ qua.

GV. Đầu thế kỉ XVIII, Ấn Độ là nơi tranh chấp giữa

Anh và Pháp. Giữa thế kỷ XIX, Anh đã hoàn thành

việc xâm lược và đặt ách thống trị đối với Ấn Độ

* Hoạt động nhóm: Chia lớp thành 6 nhóm, yêu cầu

HS dựa thông tin trong bài phần 1 (trang 65 SGK),

quan sát hình 15.1, thảo luận nhóm trong 7 phút để

trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập 1:

Phiếu học tập 1

Trình bày được tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn

quyền cai trị trực tiếp ở Ấn Độ.

+ Thực hiện chính sách

nhượng bộ tầng lớp trên của

phong kiến bản xứ, biến thành

tay sai; Khơi sâu sự khác biệt

về chủng tộc và tôn giáo ở Ấn

Độ.

- Kinh tế:

+ Cướp đoạt ruộng đất lập đồn

điền.

+ Khai thác mỏ, phát triển

công nghiệp chế biến, mở

mang giao thông vận tải.

- Xã hội:

+ Anh thi hành chính sách

“ngu dân”, cổ súy các tập quán

lạc hậu và phản động.

- Mâu thuẫn giữa nhân dân Ấn

Độ với thực dân Anh là mâu

thuẫn cơ bản trong xã hội. Đó

là nguyên nhân dẫn đến các

cuộc đấu tranh giành độc lập ở

Ấn Độ

Độ nửa sau thế kỉ XIX.

Nhóm 1,2

Nhóm 3,4

Nhóm 5,6

Chính trị

Kinh tế

Xã hội

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Thực hiện nhiệm vụ học tập (theo 6 nhóm)

- Hs thực hiện nhiệm vụ

- Gv quan sát và hướng dẫn hs trong quá trình thực

hiện.

Nhóm 1,2

Nhóm 3,4

Nhóm 5,6

Chính trị

Kinh tế

Xã hội

- Trực tiếp cai

trị

- Thực hiện

chính sách

nhượng bộ

tầng lớp trên

của phong

kiến bản xứ,

biến thành

tay sai.

- Khơi sâu sự

khác biệt về

chủng tộc và

tôn giáo ở Ấn

Độ.

- Cướp đoạt

ruộng đất lập

đồn điền.

- Khai thác

mỏ, phát triển

công nghiệp

chế biến, mở

mang giao

thông vận tải.

- Khơi sâu

mâu thuẫn

về chủng

tộc, đẳng

cấp.

- Chính sách

“ngu dân”,

cổ súy các

hủ tục, tệ

nạn.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- Gọi đại diện từng nhóm lên báo cáo kết quả

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh và đặt

câu hỏi mở rộng

? Em có suy nghĩ gì về chính sách cai trị của thực

dân Anh ở Ấn Độ cuối thế kỉ XIX?

HS. Chính sách cai trị của thực dân Anh rất tàn bạo:

vơ vét tài nguyên, lương thực, tăng thuế và thủ đoạn

thống trị thâm độc- chia để trị, gây thù hằn tôn giáo,

dân tộc, thực hiên chính sách ngu dân => mâu thuẫn

giữa nhân dân Ấn Độ và thực dân Anh ngày càng gay

gắt.

GV. Chính sách khai thác, bóc lột tàn bạo của thực

dân Anh đối với Ấn Độ đã gây nên những nạn đói

khủng khiếp. Bên cạnh chính sách khai thác, bóc lột

tàn bạo thực dân Anh còn thi hành chính sách chính

trị thâm độc như lợi dụng sự khác biệt về chủng tộc

và tôn giáo và sự tồn tại của nhiều vương quốc để áp

dụng chính sách “ chia để trị”. Về văn hóa, giáo dục,

chúng thi hành chính sách “ngu dân”, cổ súy các hủ

tục, tệ nạn. Hậu quả tất yếu là tình trạng bần cùng và

chết đói của quần chúng nhân dân Ấn Độ. Thủ công

nghiệp suy sụp, nền văn minh lâu đời bị phá hủy. Sự

xâm lược và thống trị của thực dân Anh đã chà đạp

lên quyền thiêng liêng của nhân dân Ấn Độ. Vì vậy,

phong trào đấu tranh của các tầng lớp nhân dân chống

thực dân Anh giải phóng dân tộc tất yếu phải nổ ra

một cách mạnh mẽ, tiêu biểu là cuộc là cuộc khởi

nghĩa Xi-pay (1857-1859) và phong trào đấu tranh

dưới sự lãnh đạo của Đảng Quốc đại trong những

năm 1905-1908.

GV. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho

học sinh.

2. Phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế

kỉ XX. ( 35 phút)

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2: Phong trào giải phóng dân tộc ở Đông

Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

* Mục tiêu:

Nêu được một số sự kiện về phong trào giải phóng dân

tộc ở Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ

XX.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV sử dụng lược đồ các nước Đông Nam Á theo đường

link

https://www.invert.vn/ban-do-dong-nam-a-ar2647

? Khu vực Đông Nam Á bao gồm những nước nào?

Xác định vị trí các nước trong khu vực Đông Nam Á

* Hoạt động nhóm: Chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu HS

quan sát và dựa thông tin trong bài phần 2 (trang 66,67

SGK), quan sát hình 15.2, 15.3, 15.4 thảo luận nhóm

trong 10 phút để trả lời các câu hỏi sau:

2. Phong trào giải phóng

dân tộc ở Đông Nam Á từ

nửa sau thế kỉ XIX đến

đầu thế kỉ XX.

- Từ nửa sau thế kỷ XIX,

nhân dân Đông Nam Á nổi

dậy đấu tranh chống ách đô

hộ của tư bản phươngTây.

- Ở In-đô-nê-xi-a

+ Tháng 10-1873, nhân dân

A-chê anh dũng chiến đấu

chống 3000 quân Hà Lan đổ

bộ lên vùng này

+ 1873-1909, khởi nghĩa nổ

ra ở Tây Xu-ma-tơ-ra

+ 1878-1907, khởi nghĩa của

người Ba Tắc nổ ra ở Bắc

Xu-ma-tơ-ra

+ 1884-1886, khởi nghĩa nổ

ra ở Ca-li-man-tan

+ Năm 1890, nổ ra cuộc

Nhóm 1. Lập bảng thống kê sự xâm lược của các nước

tư bản phương Tây vào các nước Đông Nam Á nửa sau

thế kỉ XIX theo mẫu sau:

Tên nước

Thực dân đô hộ

Nhóm 2. Nêu những sự kiện tiêu biểu trong phong trào

giải phóng dân tộc ở In-đô-nê-xi-a từ nửa sau thế kỉ XIX

đến đầu thế kỉ XX.

Nhóm 3. Cho biết những điểm nổi bật của phong trào

giải phóng dân tộc ở Phi- lip-pin từ nửa sau thế kỉ XIX

đến đầu thế kỉ XX.

khởi nghĩa do Sa-min lãnh

đạo

+ Đầu thế kỉ XX, phong trào

đấu tranh của công nhân

phát triển với sự ra đời của

Hiệp hội công nhân đường

sắt (1905), Hiệp hội công

nhân xe lửa (1908), Đảng

cộng sản In-đô-nê-xi-a

(1920)

- Ở Phi-líp-pin:

+ Năm 1872, nhân dân

thành phố Ca-vi-tô nổi dậy

khởi nghĩa chống thực dân

Tây Ban Nha. Cuối cùng

khởi nghĩa thất bại

+ Cuối thế kỉ XIX, trong

phong trào giải phóng dân

tộc đã xuất hiện xu hướng

cải cách Hô-xê Ri-đan và

bạo động của Bô-ni-pha-xi-

ô. Cả hai xu hướng nảy đều

khơi dậy ý thức dân tộc,

chuẩn bị tiền đề cho cao

trào cách mạng về sau

+ Năm 1896 – 1898, cuộc

cách mạng bùng nổ, lật đổ

ách thống trị của thực dân

Tây Ban Nha đưa đến sự ra

đời của nước Cộng hoà Phi-

líp-pin ra đời, nhưng sau đó

Nhóm 4. Nêu những nét chính trong phong trào đấu

tranh giành độc lập ở ba nước Đông Dương từ nửa sau

thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích

học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi thực khi

thực hiện nhiệm vụ học tập.

Nhóm 1. Lập bảng thống kê sự xâm lược của các nước

tư bản phương Tây vào các nước Đông Nam Á nửa sau

thế kỉ XIX theo mẫu sau:

Tên nước

Thực dân đô hộ

In-đô-nê-xi-a

Hà Lan

Miến Điện

Anh

Mã Lai

Anh

Phi- lip-pin

Mỹ

Việt Nam, Cam-pu-

chia, Lào

Pháp

Nhóm 2. Nêu những sự kiện tiêu biểu trong phong trào

giải phóng dân tộc ở In-đô-nê-xi-a từ nửa sau thế kỉ XIX

đến đầu thế kỉ XX.

+ Tháng 10-1873, nhân dân A-chê anh dũng chiến đấu

chống 3000 quân Hà Lan đổ bộ lên vùng này

+ 1873-1909, khởi nghĩa nổ ra ở Tây Xu-ma-tơ-ra

+ 1878-1907, khởi nghĩa của người Ba Tắc nổ ra ở Bắc

Xu-ma-tơ-ra

+ 1884-1886, khởi nghĩa nổ ra ở Ca-li-man-tan

+ Năm 1890, nổ ra cuộc khởi nghĩa do Sa-min lãnh đạo

+ Đầu thế kỉ XX, phong trào đấu tranh của công nhân

phát triển với sự ra đời của Hiệp hội công nhân đường

lại bị Mĩ thôn tính.

- Ở ba nước Đông Dương

+ Ở Việt Nam cuộc kháng

chiến chống thực dân Pháp

nổ ra ngay từ giữa thế kỉ

XIX, nổi bật là phong trào

Cần vương, khởi nghĩa của

nông dân Yên Thế. Sang đầu

thế kỉ XX, phong trào giải

phóng dân tộc theo khuynh

hướng dân chủ tư sản với

hai xu hướng chính là cải

cách và bạo động.

+ Ở Cam-pu-chia: có cuộc

khởi nghĩa của A-cha Xoa

lãnh đạo (1863- 1866), khởi

nghĩa do Hoàng thân Xi-vô-

tha đứng đầu đã gây cho

thực dân Pháp nhiều thiệt

hại.

+ Ở Lào: nhân dân nổi dạy

đấu tranh chống thực dân

Pháp, tiêu biểu là cuộc khởi

nghĩa của nhân dân Xa-van-

na-khét do Pha-ca-đuốc lãnh

đạo (1901), cuộc khởi nghĩa

ở cao nguyên Bô-lô-ven

+ Nhân dân Việt Nam ở

Nam Bộ và Tây Nguyên đã

phối hợp cùng chiến đấu với

nhân dân Cam-pu-chia, Lào

sắt (1905), Hiệp hội công nhân xe lửa (1908), Đảng

cộng sản In-đô-nê-xi-a (1920)

Nhóm 3. Cho biết những điểm nổi bật của phong trào

giải phóng dân tộc ở Phi- lip-pin từ nửa sau thế kỉ XIX

đến đầu thế kỉ XX.

- Ở Phi-líp-pin:

+ Năm 1872, nhân dân thành phố Ca-vi-tô nổi dậy khởi

nghĩa chống thực dân Tây Ban Nha. Cuối cùng khởi

nghĩa thất bại

+ Cuối thế kỉ XIX, trong phong trào giải phóng dân tộc

đã xuất hiện xu hướng cải cách Hô-xê Ri-đan và bạo

động của Bô-ni-pha-xi-ô. Cả hai xu hướng nảy đều khơi

dậy ý thức dân tộc, chuẩn bị tiền đề cho cao trào cách

mạng về sau

+ Năm 1896 – 1898, cuộc cách mạng bùng nổ, lật đổ

ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha đưa đến sự ra

đời của nước Cộng hoà Phi-líp-pin ra đời, nhưng sau đó

lại bị Mĩ thôn tính.

Nhóm 4. Nêu những nét chính trong phong trào đấu

tranh giành độc lập ở ba nước Đông Dương từ nửa sau

thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

+ Ở Việt Nam cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp

nổ ra ngay từ giữa thế kỉ XIX, nổi bật là phong trào

Cần vương, khởi nghĩa của nông dân Yên Thế. Sang đầu

thế kỉ XX, phong trào giải phóng dân tộc theo khuynh

hướng dân chủ tư sản với hai xu hướng chính là cải cách

và bạo động

+ Ở Cam-pu-chia: có cuộc khởi nghĩa của A-cha Xoa

lãnh đạo (1863- 1866), khởi nghĩa do Hoàng thân Xi-

vô-tha đứng đầu đã gây cho thực dân Pháp nhiều thiệt

hại.

+ Ở Lào: nhân dân nổi dạy đấu tranh chống thực dân

chống thực dân Pháp.

Pháp, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của nhân dân Xa-van-

na-khét do Pha-ca-đuốc lãnh đạo (1901), cuộc khởi

nghĩa ở cao nguyên Bô-lô-ven

+ Nhân dân Việt Nam ở Nam Bộ và Tây Nguyên đã

phối hợp cùng chiến đấu với nhân dân Cam-pu-chia,

Lào chống thực dân Pháp.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

? Em có nhận xét gì về phong trào giải phóng dân tộc

của các nước Đông Nam Á cuối TK XIX – đầu TK

XX?

Phong trào nổ ra liên tục, rộng khắp,

với nhiều hình thức, chủ yếu là đấu tranh vũ trang

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa

các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

C. Hoạt động luyện tập (7 phút)

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về những nét chính của lịch sử Ấn Độ và Đông

Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

Phương án 1

b. Nội dụng: : Hướng dẫn HS truy cập vào đường link GV đã tạo:

https://forms.gle/5vtrZbcjHb66geAc7

Chọn đáp án cho câu trả lời đúng

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

1-A, 2- D, 3-A, 4-A, 5-A, 6- B, 7- C, 8- A, 9- D, 10- D

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: Giao nhiệm vụ cho học sinh:

GV hướng dẫn HS truy cập vào đường link Google Forms GV đã tạo:

https://forms.gle/5vtrZbcjHb66geAc7

HS hoạt động cá nhân hs (sử dụng điện thoại thông minh) bấm vào đường để làm bài (7

phút)

Câu 1. Đến giữa thế kỷ XIX, Ấn Độ bị đế quốc nào xâm lược?

A. Anh. B. Pháp.

C. Tây Ban Nha. D. Mĩ.

Câu 2. Ý nào khộng phải là chính sách về chính trị mà thực dân Anh đã thực hiện khi

cai trị đối với Ấn Độ ở giữa thế kỷ XIX?

A. Cai trị trực tiếp ở Ấn Độ.

B. Nhượng bộ tầng lớp trên của phong kiến bản xứ.

C. Khơi sâu sự khác biệt về chủng tộc và tôn giáo.

D. Cướp đoạt ruộng đất lập đồn điền.

Câu 3. Về xã hội , Anh thi hành chính sách gì khi cai trị Ấn Độ?

A. Thi hành chính sách “ngu dân”.

B. Khai thác mỏ.

C. Mở mang giao thông vận tải.

D. Cướp đoạt ruộng đất lập đồn điền.

Câu 4. Tháng 10-1873, ở In-đô-nê-xi-a nhân dân A-chê anh dũng chiến đấu chống sự cai

trị của thực dân nào?

A. Thực dân Hà Lan.

B. Thực dân Anh.

C. Thực dân Pháp.

D. Thực dân Tây Ban Nha.

Câu 5. Ở Phi-líp-pin năm 1872, nhân dân thành phố Ca-vi-tô nổi dậy khởi nghĩa chống

thực dân nào?

A. Thực dân Tây Ban Nha.

B. Thực dân Hà Lan.

C. Thực dân Anh.

D. Thực dân Pháp.

Câu 6. Ở Phi-líp-pin cuối thế kỉ XIX, trong phong trào giải phóng dân tộc đã xuất hiện

những xu hướng đấu tranh nào?

A. Cải cách và vũ trang.

B. Cải cách và bạo động.

C. Vũ trang và bạo động.

D. Ôn hòa và vũ trang.

Câu 7. Năm 1898, nước Cộng hoà Phi-líp-pin bị nước nào thôn tính ?

A. Pháp.

B. Anh.

C. Mĩ.

D. Hà Lan.

Câu 8. Ở Việt Nam, ngay từ giữa thế kỉ XIX nổ ra những cuộc kháng chiến tiêu biểu

nào chống thực dân Pháp?

A. Phong trào Cần vương, khởi nghĩa Yên Thế.

B. Phong trào Cần vương, khởi nghĩa Ba Đình.

C. Phong trào Cần vương, khởi nghĩa Bãi Sậy.

D. Phong trào Cần vương, khởi nghĩa Hương Khê.

Câu 9. Nhân dân Lào nổi dạy đấu tranh chống thực dân Pháp, tiêu biểu với cuộc khởi

nghĩa nào?

A. Khởi nghĩa nông dân Yên Thế.

B. Khởi nghĩa của A-cha Xoa lãnh đạo.

C. Khởi nghĩa do Hoàng thân Xi-vô-tha đứng đầu.

D. Khởi nghĩa ở do Pha-ca-đuốc lãnh đạo.

Câu 10. Vào cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia là thuộc địa

của đế quốc nào?

A. Đức. B. Hà Lan.

C. Anh. D. Pháp.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

Học sinh điền họ và tên trên phần mềm Google Forms

Bước 3: Học sinh vào làm bài bằng gmail của mình

Bước 4: Kết luận, nhận định:

Giáo viên công bố kết quả, nhận xét, tuyên dương, khen thưởng (nếu có)

Phương án 2- Tổ chức trò chơi “Ai nhanh hơn”

b. Nội dụng: : Tổ chức trò chơi “Ai nhanh hơn” trên phần mềm PowerPoint

c. Sản phẩm:

1-A, 2- D, 3-A, 4-A, 5-A, 6- B, 7- C, 8- A, 9- D, 10- D

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: Giao nhiệm vụ cho học sinh:

HS hoạt động cá nhân: Chọn đáp án đúng cho các câu hỏi ở trên

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

Chọn đáp án đúng cho mỗi câu hỏi

Bước 3: Học sinh báo cáo kết quả bài làm của mình

Bước 4: Kết luận, nhận định:

Giáo viên công bố kết quả, nhận xét, tuyên dương, khen thưởng (nếu có)

4. Hoạt động vận dụng (hoàn thành bài ở nhà) (3 phút để hướng dẫn)

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dụng: Dựa vào tư liệu và kiến thức đã học, em hãy viết một đoạn văn ngắn

về đời sống của nhân dân Ấn Độ dưới sự cai trị của thực dân Anh

, GV đưa đường link cho HS tham khảo

https://1900.edu.vn/cau-hoi/suu-tam-mot-so-hinh-anh-ve-doi-song-cua-nguoi-

an-do-duoi-ach-cai-tri-cua-thuc-dan-anh-24993 ( link tư liệu)

c. Sản phẩm:

- Kết quả bài làm của HS trên Google Classroom

d. Cách thức tổ chức:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS về nhà tìm hiểu tư liệu qua đường link GV cung cấp ở trên và các tài liệu khác

để viết đoạn văn ngắn mô tả đời sống của nhân dân Ấn Độ dưới sự cai trị của

thực dân Anh (nộp bài trên Google Classroom, trước ngày học tiết sau )

https://classroom.google.com/c/NjE0MzAzNDY0NTcx?cjc=7yjdta6

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: Làm bài trên Google Classroom ở nhà

Bước 3: Báo cáo kết quả làm việc: Tiết học tiếp theo

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá bài làm của HS

ÔN TẬP GIỮA HỌC KÌ II

Ngày soạn:

Ngày dạy:

(1 tiết)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau khi học xong bài học này, học sinh sẽ:

- Đánh giá sơ lược quá trình học tập của các em ở chương 5, 6.

- Giúp học sinh hệ thống các kiến thức đã học ở chương 5, 6:

+ Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX

+ Trung Quốc và Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

+ Ấn Độ và Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.

2. Năng lực

- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề.

- Năng lực chuyên biệt:

+ Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử.

+ Rèn luyện kĩ năng so sánh, phân tích, nhận xét lịch sử.

+ Khai thác và sử dụng thông tin sách giáo khoa lịch sử dưới sự hướng dẫn của giáo viên.

+ Hệ thống hóa được nội dung kiến thức đã học trong chương 5 và chương 6.

+ Vận dụng kiến thức đã học hoàn thành câu hỏi và bài tập.

3. Phẩm chất

- Chăm chỉ trong học tập và lao động

- Giáo dục tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc, có trách nhiệm trong việc bảo vệ chủ

quyền lãnh thổ trước các thế lực thù địch.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên.

+ KHBD, bài tập Words và Powerpoint

+ Tranh ảnh liên quan đến chương 5,6.

+ Một số tư liệu có liên quan.

2. Học sinh.

+ SGK, SBT sử 8 KNTT .

+ Ôn lại kiến thức ở chương 5,6.

III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC.

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG.

a. Mục tiêu: Giúp khơi gợi tính tò mò, hứng thú học tập của - Học sinh. Sau đó đưa học

sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: Trò chơi “Hộp quà bí mật” - Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ

trả lời câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên có trong các hộp quà. Mỗi hộp quà tương ứng

với số điểm 9, 10.

Hộp quà 1. Đây là ai? Nói rõ năm sinh năm mất của ông? ( 9 điểm)

Hộp quà 2. Nêu hiểu biết của em về I.Niu – tơn? ( 9 – 10 điểm)

Hộp quà 3. Suy nghĩ và bài học rút ra được từ Niu- tơn? – HS tự do bộc lộ suy nghĩ.

( 9 – 10 điểm)

c. Sản phẩm: I. – HS trình bày theo hiểu biết của bản thân về con người và sự nghiệp

của ông. Niu – tơn ( 1643 - 1727)

Sir Isaac Newton PRS (25 tháng 12 năm 1642 – 20 tháng 3 năm 1726 (lịch cũ) là

một nhà toán học, nhà vật lý, nhà thiên văn học, nhà thần học, và tác giả (ở thời của ông

được gọi là "nhà triết học tự nhiên") người Anh, người được công nhận rộng rãi là một

trong những nhà toán học vĩ đại nhất và nhà khoa học ảnh hưởng nhất mọi thời đại và là

một hình ảnh điển hình trong cách mạng khoa học. Luận thuyết của ông Philosophiæ

Naturalis Principia Mathematica (tạm dịch: Các Nguyên lý Toán học của Triết học Tự

nhiên), xuất bản lần đầu năm 1687, đã đặt ra nền tảng cho cơ học cổ điển. Newton cũng

có các đóng góp quan trọng cho quang học, và cùng với Gottfried Wilhelm Leibniz là

những người phát triển lên phép tính vi tích phân vô cùng bé.

d. Tổ chức thực hiện

- Giáo viên cho học sinh chơi trò chơi. Từ đó giáo viên giới thiệu bài mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học,nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII -

XIX.

a. Mục tiêu: Giúp học sinh hệ thống lại các nội dung cơ bản của sự phát triển của khoa

học, kĩ thuật, văn học,nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX.

b. Nội dung: Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ trả lời câu hỏi theo yêu cầu

của giáo viên.

c. Sản phẩm: Ý phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học,nghệ thuật trong các thế kỉ

XVIII – XIX

d. Tổ chức thực hiện.

HOẠT ĐỘNG

CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1.

Chuyển giao

nhiệm vụ học

tập

- Học sinh xem

lại bài 13 và trả

lời các câu hỏi

Câu 1: Lập

bảng thống kê

những thành

tựu và tác động

chủ yếu của

khoa học, kĩ

thuật, văn học,

nghệ thuật

trong các thế kỉ

XVIII - XIX

Câu 2: Sưu

tầm tư liệu từ

sách, báo và

internet, em hãy

viết một đoạn

Câu 1: - HS làm theo bảng thống kê

Lĩnh vực

Thành tựu

KHTN

+ Đầu thế kỉ XVIII, trên lĩnh vực Vật lí, I. Niu-tơn công bố

Thuyết vạn vật hấp dẫn.

+ Giữa thế kỉ XVIII, trên lĩnh vực Vật lí và Hoá học, M. Lô-

mô-nô-xốp công bố Định luật bảo toàn và chuyển hoá năng

lượng.

+ Giữa thế kỉ XIX, trên lĩnh vực Sinh học, thuyết tiến hoá của

S. Đác-uyn đã giải thích sự đa dạng của các chủng loài động,

thực vật là do quá trình chọn lọc tự nhiên.

=>Tác động: tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thức của con

người về vạn vật biển chuyển, vận động theo quy luật; đặt cơ

sở cho cuộc cách mạng vĩ đại trong kĩ thuật và công nghiệp.

KHXH

+ Ở Đức, chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng được xây

dựng tương đối hoàn thiện với những đại diện xuất sắc là L.

Phoi-ơ-bách và G. Hê-ghen.

+ Ở Anh, học thuyết kinh tế chính trị học tư sản ra đời với

những tác phẩm nổi tiếng của A. Xmít và D. Ri-các-đô.

+ Chủ nghĩa xã hội không tưởng gắn liền với tên tuổi của C.

H. Xanh Xi-mông, S. Phu-ri-ê (Pháp) và R. Ô-oen (Anh).

+ Giữa thế kỉ XIX, chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời, do C.

Mác và Ph. Ăng-ghen sáng lập.

=>Tác động: Những trào lưu tư tưởng tiến bộ đã: lên án mặt

văn ngắn

(khoảng 7 - 10

câu) giới thiệu

về một thành

tựu tiêu biểu

hoặc một danh

nhân văn hoá

có nhiều đóng

góp trong các

thế kỉ XVIII –

XIX.

Bước 2. Thực

hiện nhiệm vụ

học tập

- Học sinh đọc

SGK và thực

hiện yêu cầu. -

Giáo viên

khuyến khích

học sinh hợp

tác với nhau khi

thực khi thực

hiện nhiệm vụ

học tập.

Bước 3. Báo

cáo kết quả

hoạt động

- HS lần lượt

trả lời các câu

hỏi.

Bước 4. Đánh

giá kết quả

trái của chủ nghĩa tư bản; phản ánh khát vọng xây dựng một

xã hội mới không có chế độ tư hữu và không có bóc lột; từng

bước hình thành cương lĩnh của giai cấp công nhân trong cuộc

đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản.

KĨ

THUẬT

+ Năm 1807, Phơn-tơn (người Mỹ) đã chế tạo được tàu thuỷ

chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên.

+ Với việc phát minh ra phương pháp sử dụng lò cao trong

luyện kim đã dẫn đến sự ra đời của các nguyên liệu mới (thép,

nhôm).

+ Những khám phá về điện là cơ sở cho sự ra đời và phát triển

của động cơ điện, điện thoại, vô tuyến điện và thúc đẩy việc

ứng dụng nguồn năng lượng điện vào cuộc sống.

+ Việc phát minh ra động cơ đốt trong tạo tiền đề cho sự ra

đời và phát triển của ô tô, máy bay, đồng thời thúc đẩy ngành

khai thác dầu mỏ.

+ Trong nông nghiệp, cũng có nhiều tiến bộ về kĩ thuật và

phương pháp canh tác. Sang thế kỉ XIX, phân hoá học, máy

kéo chạy bằng hơi nước, máy cày nhiều lưỡi, máy gặt đập

được sử dụng rộng rãi.

- Tác động: tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp, làm tăng

năng suất lao động, nhiều trung tâm công nghiệp xuất hiện,

giao thông vận tải phát triển nhanh chóng

VĂN

HỌC

- Văn học trong các thế kỉ XVIII - XIX phát triển rực rỡ với

sự xuất hiện nhiều nhà văn, nhà thơ lớn mà các tác phẩm của

họ đã phản ánh khá đầy đủ, toàn diện hiện thực xã hội, đặt nền

móng cho văn học hiện đại. Tiêu biểu là: Tấn trò đời của H.

Ban-dắc; Nhà thờ Đức Bà Pa-ri, Những người khốn khổ của

Vích-to Huy-gô (Pháp); Chiến tranh và hoà bình của Lép Tôn-

xtôi (Nga)...

- Ngoài ra còn có nhiều nhà văn, nhà thơ lớn khác để lại dấu

ấn sâu sắc trong thời kì này như: A. Pu-skin (Nga); Ph. Si-lơ,

Giô-han Gớt (Đức); W. Thác-cơ-rê, S. Đích-ken (Anh)…

thực hiện

nhiệm vụ học

tập

- Học sinh phân

tích, nhận xét,

đánh giá kết

quả của bạn

mình.

- Giáo viên bổ

sung phần phân

tích nhận xét,

đánh giá, kết

quả thực hiện

nhiệm vụ học

tập của học

sinh. Chính xác

hóa các kiến

thức đã hình

thành cho học

sinh.

NGHỆ

THUẬT

- Lĩnh vực âm nhạc:

+ Thế kỉ XVIII, âm nhạc ghi lại dấu ấn sâu sắc của các nhạc sĩ

W. Mô-da (Áo), S. Bách (Đức) với những tác phẩm được coi

là mẫu mực cổ điển.

+ Thế kỉ XIX, âm nhạc tràn đầy tính lãng mạn với tên tuổi của

L. Bét-thô-ven (Đức), Ph. Sô-panh (Ba Lan), P. I. Trai-cốp-

xki (Nga)....

- Lĩnh vực kiến trúc: Cung điện Véc-xai (Pháp) được hoàn

thành đầu thế kỉ XVIII, sau đó tiếp tục được hoàn chỉnh và trở

thành một công trình kiến trúc cực kì đồ sộ và lộng lẫy.

- Lĩnh vực hội họa: Thế kỉ XVIII - XIX đã xuất hiện nhiều

danh hoạ với các tác phẩm nổi tiếng, gắn bó với cuộc sống

hiện thực. Tiêu biểu là Gi. Đa-vít, Ơ. Đơ-la-croa (Pháp); Ph.

Gôi-a (Tây Ban Nha); I. Lê-vi-tan (Nga);V.Van Gốc(Hà

Lan),...

=> Tác động: + Góp phần lên án và vạch trần những tệ nạn,

bất công trong xã hội đương thời;

+ Thức tỉnh, khích lệ người dân nhất là người lao động nghèo

khổ đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc.

Câu 2: HS viết đoạn văn

Tham khảo: giới thiệu về nhà văn Vích-to Huy-gô

Vích-to Huy-gô (1802 - 1885) là một thiên tài nở sớm và rọi sáng từ đầu

thế kỉ XIX cho tới nay. Thời thơ ấu, Huy-gô đã phải trải qua những giằng

xé trong tình cảm do giữa cha và mẹ có mâu thuẫn; ông cũng có những trải

nghiệm cuộc sống vất vả từ những hành trình theo cha chuyển quân từ nơi

này sang nơi khác. Tuổi thơ khắc nghiệt ấy đã để lại những dấu ấn không

bao giờ phai trong sáng tạo của thiên tài.

Từ thời thanh xuân cho tới khi mất, sự nghiệp sáng tác của Huy-gô đều gắn

với thế kỉ XIX - một thế kỉ đầy bão tố cách mạng. Một số tiểu thuyết của

ông được giới thiệu rộng rãi trên toàn thế giới và đã quen biết ở Việt Nam

như: Nhà thờ Đức Bà Pa-ri (1831), Những người khốn khổ (1862), Chín

mươi ba (1874),...

Tên tuổi của Huy-gô đã được thế giới ngưỡng mộ, không chỉ do những kiệt

tác của nhà văn, mà còn do những hoạt động không ngừng nghỉ vì sự tiến

bộ của con người. Ông là nhà văn đầu tiên của nước Pháp khi mất được

đưa vào chôn cất ở điện Păngtêôn, nơi trước đó chỉ dành cho vua chúa và

các danh tướng. Năm 1985, vào dịp một trăm năm ngày mất của ông, thế

giới đã làm lễ kỉ niệm Vích-to Huy-gô - Danh nhân văn hoá của nhân loại.

II. Trung Quốc và Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

a. Mục tiêu: Giúp học sinh hệ thống lại các nội dung cơ bản của Trung Quốc và Nhật Bản

từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

b. Nội dung: Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ trả lời câu hỏi theo yêu cầu

của giáo viên.

c. Sản phẩm: Trung Quốc và Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

.d. Tổ chức thực hiện.

HOẠT ĐỘNG CỦA

GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1. Chuyển giao

nhiệm vụ học tập

- Học sinh xem lại bài

14 và trả lời các câu

hỏi sau:

Câu 1: Hãy trình bày

diễn biến chính,

nguyên nhân thắng lợi,

ý nghĩa và hạn chế của

Cách mạng Tân Hợi.?

Câu 2: Lập bảng

thống kê nội dung

chính và kết quả, ý

nghĩa của cuộc Duy

tân Minh Trị.

Câu 1.

- Diễn biến chính của cách mạng Tân Hợi:

+ Ngày 10/10/1911, cách mạng bùng nổ và thắng lợi ở Vũ Xương.

Sau đó nhanh chóng lan rộng ra các tỉnh miền Nam và miền Trung

Trung Quốc.

+ Cuối tháng 12/1911, Trung Hoa Dân quốc được thành lập; Tôn

Trung Sơn được bầu làm Tổng thống lâm thời.

+ Sau khi vua Thanh thoái vị, Tôn Trung Sơn buộc phải từ chức vào

tháng 2/1912, Viên Thế Khải tuyên thệ nhậm chức Tổng thống.

Cách mạng chấm dứt.

- Nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng Tân Hợi:

+ Sự lãnh đạo của giai cấp tư sản, thông qua tổ chức Trung Quốc

Đồng minh hội do Tôn Trung Sơn đứng đầu.

+ Sự ủng hộ và tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân.

- Ý nghĩa lịch sử:

+ Lật đổ chính quyền Mãn Thanh, chấm dứt chế độ quân chủ chuyên

Câu 3.Ảnh hưởng của

cuộc Duy tân Minh

Trị và Cách mạng Tân

Hợi đến Việt Nam

Bước 2. Thực hiện

nhiệm vụ học tập

- Học sinh đọc SGK

và thực hiện yêu cầu.

- Giáo viên khuyến

khích học sinh hợp tác

với nhau khi thực khi

thực hiện nhiệm vụ

học tập.

Bước 3. Báo cáo kết

quả hoạt động

- Học sinh lần lượt trả

lời các câu hỏi.

Bước 4. Đánh giá kết

quả thực hiện nhiệm

vụ học tập

HS phân tích, nhận

xét, đánh giá kết quả

của bạn mình.

Giáo viên bổ sung

phần phân tích nhận

xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ

học tập của học sinh.

Chính xác hóa các

kiến thức đã hình

thành cho học sinh.

chế tồn tại hơn 2000 năm ở Trung Quốc.

+ Mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc.

+ Ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc ở một số nước châu

Á (trong đó có Việt Nam).

- Hạn chế:

+ Không xóa bỏ triệt để giai cấp phong kiến.

+ Không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân.

+ Không chống lại các nước đế quốc xâm lược.

Câu 2. Lập bảng thống kê

Lĩnh

vực

Nội dung cải cách

Ý nghĩa

Chính

trị

- Thành lập chính phủ mới,

xoá bỏ tình trạng cát cứ.

- Ban hành Hiến pháp năm

1889.

- Đưa quý tộc tư sản hoá và

đại tư sản lên nắm quyền.

- Xóa bỏ tình trạng

cát cứ, thống nhất

về lãnh thổ.

- Xác lập chế độ

quân chủ lập hiến.

Kinh tế

- Thống nhất tiền tệ và thị

trường, cho phép mua bán

ruộng đất và tự do kinh

doanh.

- Xây dựng đường xá, cầu

cống...

- Thống nhất thị

trường dân tộc.

- Mở đường cho

kinh tế tư bản chủ

nghĩa phát triển.

Khoa

học,

giáo dục

- Thi hành chính sách giáo

dục bắt buộc, chú trọng nội

dung khoa học - kĩ thuật

trong chương trình giảng

dạy.

- Cử học sinh ưu tú du học ở

phương Tây.

- Nâng cao dân trí;

đào tạo nhân lực;

bồi dưỡng nhân tài

cho đất nước.

- Là cơ sở, động

lực quan trọng để

để phát triển kinh

tế - xã hội,…

Quân sự

- Tổ chức, huấn luyện quân

- Hiện đại hóa

đội theo kiểu phương Tây,

thực hiện chế độ nghĩa vụ

thay cho chế độ trưng binh.

- Phát triển công nghiệp

đóng tàu, sản xuất vũ khí....

- Học tập các chuyên gia

quân sự nước ngoài về lục

quân, hải quân.

quân đội.

- Giúp Nhật Bản

xây dựng được lực

lượng quân sự

hùng hậu.

Câu 3. * Ảnh hưởng của cuộc Duy tân Minh Trị và Cách mạng

Tân Hợi đến Việt Nam:

- Cổ vũ phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược, giành

độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam.

- Góp phần làm chuyển biến nhận thức của nhiều sĩ phu yêu nước,

tiến bộ (thức thời) ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, như:

Phan Bội Châu, Tăng Bạt Hổ; Đặng Tử Kính, Đặng Thái Luân,…

- Thành công của cuộc Duy tân Minh Trị và Cách mạng Tân Hợi là

hai trong những nhân tố khách quan góp phần đưa tới sự xuất hiện

của con đường cứu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản ở Việt

Nam những năm đầu thế kỉ XX. Ví dụ:

+ Phong trào Đông du (do Phan Bội Châu khởi xướng) diễn ra dưới

ảnh hưởng của cuộc Duy tân Minh Trị,…

+ Dưới ảnh hưởng của Cách mạng Tân Hợi (1911), năm 1912, Phan

Bội Châu và những người cùng chí hướng với ông đã thành lập tổ

chức Việt Nam Quang phục hội, với tôn chỉ “Đánh đuổi giặc Pháp,

khôi phục nước Việt Nam, thành lập nước Cộng hòa dân quốc Việt

Nam”.

III. Ấn Độ và Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

a. Mục tiêu: Giúp học sinh hệ thống lại các nội dung cơ bản của Ấn Độ và Đông Nam Á

từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

b. Nội dung: Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ trả lời câu hỏi theo yêu cầu

của giáo viên.

c. Sản phẩm: Ấn Độ và Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

d. Tổ chức thực hiện.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

học tập.

- Học sinh xem lại bài 15 và trả lời

các câu hỏi sau:

Câu 1: Hãy lập và hoàn thành bảng

thống kê (theo gợi ý) về một số cuộc

đấu tranh tiêu biểu của nhân dân

Đông Nam Á chống chủ nghĩa thực

dân.

Câu 2: Có ý kiến cho rằng: Vào

nửa sau thế kỉ XIX, thực dân

phương Tây đến Ấn Độ và các nước

Đông Nam Á là để “khai hoá văn

minh”? Em đồng ý với ý kiến đó

không? Vì sao?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học

tập

- học sinh đọc SGK và thực hiện yêu

cầu. Giáo viên khuyến khích học

sinh hợp tác với nhau khi thực khi

thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt

động

- học sinh lần lượt trả lời các câu

hỏi.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực

hiện nhiệm vụ học tập

- Học sinh phân tích, nhận xét, đánh

giá kết quả của bạn mình.

Câu 1. Bảng thống kê theo gợi ý ( bảng 1)

Câu 2.

Không đồng ý với ý kiến: thực dân phương Tây đến

Ấn Độ và các nước Đông Nam Á là để “khai hoá văn

minh”. Vì:

- Bản chất, ý nghĩa thực sự của “khai hóa văn minh”

là: đem ánh sáng của những văn minh phát triển cao,

rực rỡ soi rọi và thúc đẩy sự phát triển của những nền

văn minh thấp kém hơn.

- Mục đích và chính sách cai trị thực dân phương Tây

ở Ấn Độ và Đông Nam Á đối lập hoàn toàn với ý

nghĩa của từ “khai hóa văn minh”:

+ Mục đích của các nước phương Tây khi xâm lược

Ấn Độ và Đông Nam Á là nhằm: vơ vét tài nguyên,

bóc lột nhân công, độc chiếm thị trường tiêu thụ.

+ Trong quá trình cai trị, chính quyền thực dân đã

thiết lập nền thống trị cứng rắn, tăng cường các hoạt

động khủng bố, đàn áp nhân dân Ấn Độ, Đông Nam

Á; đồng thời thực hiện chính sách “ngu dân”, cổ súy

cho các hủ tục lạc hậu, tệ nạn xã hội,… nhằm làm suy

yếu nòi giống, phai mờ và tiến tới xóa bỏ ý chí đấu

tranh; kìm hãm sự phát triển của nhân dân thuộc địa.

+ Chính sách cai trị của thực dân phương Tây đã để

lại nhiều hệ quả nghiêm trọng, kéo lùi sự phát triển

của Ấn Độ và các dân tộc Đông Nam Á.

Giáo viên bổ sung phần phân tích

nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện

nhiệm vụ học tập của học sinh.

Chính xác hóa các kiến thức đã hình

thành cho học sinh.

GỢI Ý BẢNG THỐNG KÊ – CÂU 1

Nước

Cuộc đấu tranh tiêu biểu

Thời gian diễn ra

In-đô-nê-xi-a

Cuộc đấu tranh của nhân dân A-chê chống lại thực

dân Hà Lan.

Tháng 10/1873

Khởi nghĩa của nhân dân In-đô-nê-xi-a ở phía Tây

đảo Xu-ma-tơ-ra

1873 - 1909

Khởi nghĩa của nhân dân vùng Ba Tắc

1878 - 1907

Khởi nghĩa của nhân dân vùng Ca-li-man-tan.

1884 - 1886

Cuộc khởi nghĩa do Sa-min lãnh đạo

Năm 1890

Phi-líp-pin

Nhân dân thành phố Ca-vi-tô nổi dậy khởi nghĩa

chống thực dân Tây Ban Nha

Năm 1872

Cuộc cách mạng năm 1896 - 1898 đã lật đổ ách

thống trị của thực dân Tây Ban Nha.

1896 – 1898

Việt Nam

Phong trào Cần vương

1885 – 1896

Khởi nghĩa nông dân Yên Thế

1884 – 1913

Phong trào Đông Du

1905 – 1908

Cuộc vận động Duy tân

Đầu thế kỉ XX

Lào

Khởi nghĩa của nhân dân Xa-van-na-khét do Pha-

ca-đuốc lãnh đạo

1901

Khởi nghĩa ở cao nguyên Bô-lô-ven

1901 – 1907

Cam-pu-chia

Khởi nghĩa do A-cha Xoa lãnh đạo

1864 – 1865

Khởi nghĩa của nhà sư Pu-côm-bô

1866 – 1867

Khởi nghĩa do Hoàng thân Xi-vô-tha

1885 – 1895

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức.

b. Nội dung: GV dùng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan hoặc tự luận và yêu cầu

học sinh chọn đáp án đúng (trắc nghiệm).

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.

d.Tổ chức thực hiện:

GV dùng hệ thống câu hỏi tự luận và yêu cầu học sinh thực hiện

? Theo em, vì sao liên minh chiến đấu giữa nhân dân ba nước Việt Nam - Lào -

Campuchia được hình thành ngay từ cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX?

Gợi ý:

- Liên minh chiến đấu giữa nhân dân ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia được hình

thành ngay từ cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, vì:

+ Ba nước Đông Dương có chung vận mệnh lịch sử (bị xâm lược và biến thành thuộc địa

của thực dân Pháp).

+ Thực dân Pháp là kẻ thù chung của nhân dân cả ba nước Đông Dương.

+ Ba nước Đông Dương có sự gần gũi về mặt địa lí và có nhiều điểm tương đồng về chính

trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG.

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng

b. Nội dung: Các câu hỏi sau khi làm bài tập

Vào nửa sau thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, Ấn Độ và hầu hết các nước trong khu vực Đông

Nam Á đã bị thực dân phương Tây xâm chiếm. Theo em, mục đích các nước phương Tây

đến vùng đất này là gì? Phải chăng là để “khai hoá văn minh” và giúp phát triển nền công

nghiệp? Nhân dân Ấn Độ và Đông Nam Á đã tỏ thái độ và có hành động như thế nào

trước làn sóng xâm lược của các nước phương Tây?

Gợi ý:

- Mục đích các nước phương Tây đến Ấn Độ và Đông Nam Á là để xâm lược, xâm chiếm

thị trường, vơ vét tài nguyên và bóc lột nhân công

- Trước hành động xâm nhập và từng bước xâm lược của thực dân phương Tây, nhân dân

các nước Đông Nam Á và Ấn Độ đã liên tục nổi dậy đấu tranh nhằm bảo vệ/ giành lại nền

độc lập. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, phong trào đấu tranh của nhân dân Đông Nam

Á và Ấn Độ ở cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỉ XX chưa đi đến thành công

c. Sản phẩm.

d. Tổ chức thực hiện

- Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh về nhà thực hiện.

❖ Học sinh làm bài tập đầy đủ, ôn tập the0 hướng dẫn của giáo viên. Chuẩn bị tiết

sau kiểm tra giữa kì II.

________________________________________

Chương 7. VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX.

Bài 16. Việt Nam dưới thời Nguyễn (nửa đầu thế kỉ XIX)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức:

- HS mô tả được sự ra đời của nhà Nguyễn.

- Trình bày được những nét chính về tình hình chính trị; sự phát triển kinh tế, văn hóa,

xã hội thời Nguyễn.

- Mô tả được quá trình thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường sa của

các vua Nguyễn.

2. Năng lực:

- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

- Năng lực chuyên biệt:

+ Khai thác, sử dụng tranh ảnh, tư liệu, bản đồ; năng lực báo cáo thuyết trình, phản biện

và đánh giá sản phẩm.

+ Rèn cho HS kĩ năng phân tích , đánh giá khách quan về nhà Nguyễn

3. Phẩm chất:

- Bồi dưỡng tình cảm đối với những giá trị văn hóa tinh thần của nhân dân

- Trân trọng và giữ gìn những giá trị kinh tế, văn hóa mà nhà Nguyễn để lại

- Yêu nước, chăm chỉ và trách nhiệm

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

- Giáo viên: Lược đồ Việt Nam thời Nguyễn và hiện nay

- Học sinh: Trả lời câu hỏi bài tập

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: GV HDHS xem video giới thiệu về di tích lịch sử triều Nguyễn. HS theo

dõi video và liên hệ kiến thức bài học.

b. Nội dung: HS hoạt động cá nhân

c. Sản phẩm: Triều Nguyễn Việt Nam

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: HS theo dõi video về Đại Nội Huế

https://www.youtube.com/watch?v=2xuJn9VSP50

Em hãy cho biết di tích lịch sử trên gắn với triều đại phong kiến nào của nước ta? Trình

bày hiểu biết của em về triều đại đó?

GV giới thiệu điểm nổi bật về di tích

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS trả lời câu hỏi

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: HS trình bày hiểu biết của mình về di tích

Bước 4: Kết luận, nhận định: Năm 1802 sau khi đánh bại các vương triều Tây Sơn

Nguyễn Ánh lên ngôi vua lập ra triều Nguyễn. Quá trình hình thành và phát triển của

triều Nguyễn diễn ra như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu bài 16: Việt nam dưới thời

Nguyễn.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

a. Mục tiêu:

- Sự thành lập nhà Nguyễn

- Tổ chức chính quyền và các chính sách của nhà Nguyễn

- Tình hình kinh tế, xã hội Việt Nam nửa đầu thế kỉ XIX

- Tình hình văn hóa, giáo dục nước ta dưới thời Nguyễn

b. Nội dung: Sự thành lập nhà Nguyễn; các chính sách kinh tế, xã hội , văn hóa của triều

Nguyễn.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1: Nhà Nguyễn thành lập và củng

cố quyền thống trị

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV quan sát SGK và thảo luận cặp đôi về sự

thành lập Vương triều Nguyễn; Quá trình củng

cố quyền thống trị của vua Gia Long; chính

sách đối ngoại

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS hoạt động

theo bàn

Bước 3: Báo cáo, thảo luận HS trình bày, các

nhóm nhận xét

? Trình bày những nét chính về chính trị thời

Nguyễn

? Ý nghĩa những chính sách ấy?

? Quan sát lược đồ hình 16.3 em có nhận xét gì

về đơn vị hành chính thời Nguyễn?

? Em hãy giới thiệu về vua Minh Mạng và công

lao của ông đối với đất nước

GV trình chiếu bản đồ VN thời Minh Mạng và

hiện nay sau đó yêu cầu HS phát hiện

Hoàng Sa, Trường sa đã xuất hiện trên bản đồ

từ thời nhà Nguyễn.

? Ưu điểm và hạn chế của các chính sách ngoại

giao của nhà Nguyễn? Bài học về ngoại giao

của nước ta hiện nay?

Bước 4: Kết luận, nhận xét

GV kết luận chốt ý, HS ghi bài

Gv nhấn mạnh vai trò của vua Gia Long và vua

Minh Mạng đối với triều Nguyễn

1. Nhà Nguyễn thành lập và củng

cố quyền thống trị

a) Sự thành lập Vương triều

Nguyễn

- Năm 1792, vua Quang Trung qua

đời, Triều Tây Sơn suy yếu.

- Năm 1802, Nguyễn Ánh đánh bại

Tây Sơn; lập triều Nguyễn, lấy niên

hiệu Gia Long; đặt kinh đô ở Phú

Xuân.

=> Triều đại PK quản lý lãnh thổ từ

Bắc vào Nam

b) Nhà Nguyễn củng cố quyền

thống trị

- Nguyễn Ánh củng cố chế độ quân

chủ trung ương và thống nhất lãnh

thổ.

- Năm 1815, nhà Nguyễn ban hành

Luật Gia Long.

- Chia đất nước thành 30 tỉnh và 1

phủ.

- Nhà Nguyễn thực hiện chính sách

ngoại giao mềm dẻo với nhà Thanh,

khước từ quan hệ với Âu-Mỹ và thi

hành chính sách cấm đạo.

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2: Tình hình kinh tế, xã hội Việt Nam

nửa đầu thế kỉ XIX

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV quan sát SGK và thảo luận cặp đôi

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm bàn) khi thực

hiện nhiệm vụ học tập.

Thảo luận nhóm (5’)

- Nhóm 1: Tìm hiểu chính sách về nông nghiệp?

- Nhóm 2: Tìm hiểu chính sách về thủ công nghiệp?

- Nhóm 3: Tìm hiểu chính sách về thương nghiệp?

? Đánh giá của em về chính sách hạn chế ngoại

thương của nhà Nguyễn?

- Chủ trương “bế quan tỏa cảng” của nhà Nguyễn đã

cản trở việc giao lưu với những nước có nền khoa học

và công nghệ phát triển lúc bấy giờ, không có điều

kiện tiếp cận với nền khoa học kỹ thuật đương thời.

- Kìm hãm sự phát triển của kinh tế, làm cho nước ta

tiếp tục trong tình trạng nông nghiệp lạc hậu.

? Nêu nét nổi bật về xã hội thời Nguyễn nửa đầu thế

kỉ XIX? Các cuộc khởi nghĩa nổ ra gợi cho em suy

nghĩ gì?

? Nhận xét của em về tình hình kinh tế xã hội triều

Nguyễn đầu thế kỉ XIX?

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

2. Tình hình kinh tế, xã hội

Việt Nam nửa đầu thế kỉ

XIX

a) Kinh tế

- Nông nghiệp:

+ Chính sách quân điền

+ Khuyến khích khai hoang.

+ Địa chủ, cường hào bao

chiếm ruộng

+ Lụt lội, hạn hán xảy ra

thường xuyên.

=> Nông nghiệp không phát

triển, đời sống ND không ổn

đinh.

-Thủ công nghiệp:

+ Nghề khai mỏ được đẩy

mạnh.

+ Một số ngành, nghề không

phát triển được do chính sách

bế quan toả cảng, thợ giỏi bị

bắt vào làm trong các quan

xưởng.

-Thương nghiệp:

+ Nội thương phát triển chậm

+ Ngoại thương: nhà nước

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác

hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

độc quyền

=> Kinh tế lạc hậu; nông

nghiệp đóng vai trò chủ đạo

b) Xã hội

- Cuộc sống nhân dân khổ

cực.

- Lực lượng: nông dân, thợ

thuyền, binh lính, nhà nho,

nhân dân các dân tộc thiểu số.

- Các cuộc khởi nghĩa tiêu

biểu bao gồm: Phan Bá Vành

(1821-1827) ở Thái Bình, Lê

Duy Lương (1833) ở Ninh

Bình, Nông Văn Văn (1833-

1835) ở Cao Bằng và Cao Bá

Quát (1854-1856) ở Hà Nội.

=> Giữa thế kỉ XIX, nền kinh

tế - xã hội Việt Nam rơi vào

tình trạng khủng hoảng

nghiêm trọng.

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 3: Sự phát triển của văn hoá Việt Nam

nửa đầu thế kỉ XIX

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV quan sát SGK và thảo luận cặp đôi

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn) khi

thực hiện nhiệm vụ học tập.

Nhóm 1: Tìm hiểu về lĩnh vực văn học

3: Sự phát triển của văn

hoá Việt Nam nửa đầu thế

kỉ XIX

- Văn học:

+ Dòng văn học viết bằng chữ

Nôm góp phần phong phú văn

học dân tộc: Truyện Kiều, thơ

Nôm của Hồ Xuân Hương, Bà

Huyện Thanh Quan, Cao Bá

Quát,...

Nhóm 2: Tìm hiểu về lĩnh vực nghệ thuật

Nhóm 3: Tìm hiểu về lĩnh vực kiến trúc và điêu khắc

? Nêu nét nổi bật về văn hóa thời Nguyễn nửa đầu thế

kỉ XIX?

? Nhận xét của em về tình hình kinh tế xã hội triều

Nguyễn đầu thế kỉ XIX?

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học

tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác

hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

+ Văn học dân gian được thể

hiện qua tục ngữ, ca dao, dân

ca, truyện Nôm, tiếu lâm,...

+ Nội dung tác phẩm văn học

phản ánh cuộc sống lao động

và khát vọng của nhân dân,

phê phán thói hư, tật xấu của

xã hội phong kiến.

- Nghệ thuật:

+ Nhã nhạc (nhạc cung đình)

phát triển đến đỉnh cao thời

Nguyễn.

+ Văn nghệ dân gian bao gồm

nhiều làn điệu như quan họ,

trồng quần, hát vi, hát cò lả,...

+ Hội hoạ gồm tranh Đông

Hồ, tranh Hàng Trống, tranh

Kim Hoàng,...

- Kiến trúc, điêu khắc nổi

tiếng bao gồm kinh thành

Huế, chùa Thiên Mụ, Cửu

đỉnh, chùa Tây Phương và

tượng 18 vị La Hán, đình làng

Đình Bảng,...

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu:

b. Nội dung:

c. Sản phẩm:

d. Tổ chức thực hiện

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu:

b. Nội dung:

c. Sản phẩm:

d. Tổ chức thực hiện

* Dặn dò

- HS về nhà làm bài tập trong SBT

- Chuẩn bị trước bài sau:

Tuần Ngày soạn:

Tiết: Ngày dạy:

Chương 7. VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX.

Bài 17. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược

từ năm 1858 đến năm 1884

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Nêu được quá trình Thực dân Pháp xâm lược Việt Nam và cuộc kháng chiến chống thực

dân Pháp xâm lược của nhân dân Việt Nam ( 1858-1884).

Nhận biết được nguyên nhân, một số nội dung chính trong các đề nghị cải cách của các

quan lại, sĩ phu yêu nước.

2. Năng lực

- Rèn luyện cho học sinh phương pháp quan sát tranh ảnh, sử dụng bản đồ, khai thác các

tư liệu lịch sử, văn học để minh hoạ, khắc sâu những nội dung cơ bản của bài học.

-Năng lực chung:

-Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề.

- Năng lực chuyên bit:

-Tái hiện kiến thức lịch sự, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử, so

sánh, nhận xét, đánh giá, thực hành bộ môn lịch sử, vận dụng liên hệ kiến thức lịch sử đã

học để giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra.

3. Các phẩm chất

- Hiểu được bản chất tham lam, tàn bạo, hiếu chiến,xâm lược của chủ nghĩa thực dân.

- Khâm phục tinh thần đấu tranh kiên cường bất khất chống giặc ngoại xâm của nhân dân

ta trong những ngày đầu kháng chiến chống Pháp xâm lược, cũng như thái độ yếu đuối,

bạc nhược của triều đình nhà Nguyễn.

- Giáo dục cho các em kính yêu các lãnh tụ nghĩa quân, họ đã quyết phấn đấu hy sinh

cho độc lập dân tộc.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Giáo án, phiếu học tập.

- Lược đồ Việt Nam sau cải cách hành chính của Vua Minh Mạng.

- Lược đồ , sơ đồ thể hiện diễn biến quá trình thực dân Pháp xâm lược Việt Nam và cuộc

kháng chiến chống Pháp xâm lược của Nhân dân ta.

- Tranh ảnh lịch sử phục vụ cho bài giảng.

2. Học sinh:

- SGK.

- Tranh ảnh, tài liệu liên quan đến nội dung bài học.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó

là tìm hiểu về các cuộc cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc

địa Anh ở Bắc Mĩ. Sau đó đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho

học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV cho học sinh xem hình ảnh.

c. Sản phẩm: Một số hiểu biết của HS về hình ảnh.

d. Tổ chức thực hiện:

GV cho HS xem hình ảnh:

?Em biết gì về hai bức ảnh trên, sự kin lịch sử nào được nhắc đến trong hai

bức hình trên hãy chia sẻ hiểu biết của em về những sự kin lịch sử liên quan đến các

bức hình đó?

Từ câu trả lời của HS, GV vào bài mới: Sang thế kỉ XIX tình hình Châu Á và khu

vực Đông Nam Á có nhiều biến động, trước sụ bành trướng của chủ nghĩa thực dân

phương Tây.Trong bối cảnh đó theo em Lịch sử Việt Nam sẽ chịu tác động và diễn ra

theo chiều hướng nào? Nhà nước Phong kiến có đối sách như thế nào và nhân dân ta có

thái dộ và hành động ra sao để đương đầu với những thử thách to lớn của lịch sử ? Bài

học hôm nay sẽ giúp các em trả lời những câu hỏi trên.

B. Hoạt động hình thành kiến thức:

a. Mục tiêu: Tìm hiểu cuộc kháng chiến chống thực dân pháp từ năm 1858 đến năm

1874.

b. Nội dung: Nguyên nhân, diễn biến, kết quả của cuộc kháng chiến chống thực dân

pháp từ năm 1858 đến năm 1874.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện:

1. Cuộc kháng chiến chống thực dân pháp từ năm 1858 đến năm 1874.

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1: Cuộc kháng chiến chống thực dân

1. Cuộc kháng chiến chống thực

pháp từ năm 1858 đến năm 1874.

* Mục tiêu: Nguyên nhân, diễn biến, kết quả của

cuộc kháng chiến chống thực dân pháp từ năm

1858 đến năm 1874.

a.Cuộc kháng chiến ở Đà Nẵng và Nam Kì

(1858-1862).

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 1 và trả lời các câu hỏi

1. Nguyên nhân dẫn đến Pháp Xâm lược Vit

Nam?

2. Dựa vào sơ đồ hình 17.2, nêu nét chính về quá

trình thực dân Pháp xâm lược Vit Nam và cuộc

kháng chiến chống Pháp của quân dân ta từ năm

1858 đến năm 1862?

3. Khai thác tư liu 1, nêu suy luận của em về

hậu quả của Hip ước Nhâm Tuất đối với nền

độc lập dân tộc?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn)

khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Nguyên nhân dẫn đến Pháp Xâm lược Việt

Nam:

Sang thế kỉ XIX, nền kinh tế tư bản chủ nghĩa ở

các nước phương Tây phát triển mạnh, nhu cầu về

thị trường, nguyên liệu và nhân lực khiến các

nước này đẩy mạnh xâm chiếm các nước phương

Đông. Trong bối cảnh đó, do Việt Nam có vị trí

chiến lược, giàu tài nguyên và nhân công nên

cũng trở thành đối tượng xâm lược của thực dân

phương Tây.

dân pháp từ năm 1858 đến năm

1874.

* Nguyên nhân:

- Từ thế kỉ XIX các nước TB phương

Tây đã đẩy mạnh xâm chiếm các

nước phương Đông để mở rộng thị

trường và vơ vét nguyên liệu.

- Việt Nam có vị trí thuận lợi, giàu tài

nguyên TN.

- Chế độ PK Việt Nam khủng hoảng

suy yếu.

- Lấy cớ bảo vệ đạo Gia Tô.

Cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX nhà Nguyễn suy

vong thực hiện chính sách đối nội và đối ngoại

bảo thủ đặc biệt là chính sách đối ngoại ở đầu thế

kỉ XX, Pháp đang có âm mưu xâm lược nước ta

thì nhà Nguyễn lại thi hành chính sách “bế quan

toả cảng”, “cấm đạo giết đạo” tạo điều kiện cho

Pháp lấy cớ để xâm lược. Từ khi Anh gạt Pháp

khỏi Ấn Độ (1822) và thời kì đế chế II (1852) khi

Na-pô-nê-ông III lên ngôi. Để thực hiện ý đồ xâm

lược của mình Pháp sử dụng các phần tử công

giáo phản động đi trước 1 bước.

- Sau nhiều lần khiêu khích lấy cớ bảo vệ đạo Gia

Tô Pháp đem quân xâm lược VN.

2. Dựa vào sơ đồ hình 17.2, nêu nét chính về

quá trình thực dân Pháp xâm lược Vit Nam và

cuộc kháng chiến chống Pháp của quân dân ta

từ năm 1858 đến năm 1862.( Xác định vị trí TP

Đà Nẵng trên bản đồ hành chính VN).

GV: Yêu cầu HS quan sát H17.1: Lực lượng liên

quân có khoảng 3000 quân được bố trí trên 14

a.Cuộc kháng chiến ở Đà Nẵng và

Nam Kì (1858-1862).

- Chiến sự ở Đà Nẵng (tháng

9/1858 - tháng 2/1862):

+ Chiều ngày 1/9/1858, liên quân

Pháp - Tây Ban mở cuộc tấn công Đà

Nẵng.

+ Quân dân Đà Nẵng dưới sự chỉ huy

của Nguyễn Tri Phương kháng cự

quyết liệt, bước đầu làm thất bại âm

mưu: “đánh nhanh thắng nhanh” của

Pháp.

- Chiến sự ở Đông Nam Kì (tháng

2/1859 - tháng 6/1862):

+ Ngày 17/2/1859, quân Pháp tấn

công và nhanh chóng chiếm được

thành Gia Định và đánh rộng ra.

+ Quân triều đình chống cự yếu ớt

rồi tan rã. Trong khi đó nhân dân địa

phương đã tự động nổi lên đánh giặc.

+ Thực dân Pháp để lại khoảng 1000

quân làm nhiệm vụ canh giữ phòng

tàu chiến.Phần lớn những trang thiết bị và vũ khí

của Pháp lúc đó đều là loại hiện đại nhất, sở dĩ

quân Tây Ban Nha liên quân với quân Pháp tấn

công xâm lược nước ta vì trong cuộc đua giành

thuộc địa, nước này cũng nhắm tới lợi ích nếu

chiếm được Việt Nam. Việc triều đình nhà Nguyễn

đã giết hại hai giáo sĩ Tây Ban Nha được lấy làm

cái cớ để quân Tây Ban Nha nổ súng xâm lược

Việ Nam cùng với quân Pháp.

Yêu cầu HS quan sát hình ảnh:

- 1859 Thực dân Pháp kéo vào Gia Định. Nghĩa

quân Nguyễn Trung Trực đã đốt cháy chiếc tàu

Etpécrăng( hy vọng) của Pháp trên sông Vàm Cỏ

Đông (10/12/1861). Nghĩa quân Nguyễn Trung

Trực đã sáng tạo ra cách đánh pháo thuyền rất có

hiệu quả làm cho thực dân Pháp lúng túng trên

chiến trường . Nhiều nơi ở Nam Bộ đã lợi dụng

cách đánh này.

10-12-1861 nghĩa quân đốt cháy tàu Ét-pê-răng

của Pháp

3.- Nguyên nhân:

nhân nhượng với Pháp để bảo vệ quyền lợi của

giai cấp và dòng họ, rảnh tay ở phía Nam để đối

tuyến dài khoảng 10km ở Gia Định.

+ Nguyễn Tri Phương chỉ huy quân

dân xây dựng đại đồn Chí Hoà và tổ

chức phòng thủ.

+ Ngày 24/02/1861 đại quân Pháp

tập trung mở cuộc tấn công đại đồn

Chí Hoà và mở rộng đánh chiếm ba

tỉnh miền đông Nam Kì.

+ Quân triều đình kháng cự quyết

liệt, nhưng không cản được giặc.Đại

đồn Chí Hoà thất thủ.

+ Phong trào kháng chiến của nhân

dân vẫn tiếp diễn sôi nổi,nghĩa quân

Nguyễn Trung Trực đã đốt cháy tàu

Ét pê răng ( Hi Vọng) của quân Pháp

trên sông Nhật Tảo( 12/1861)

+ Cuối tháng 3 đại quân Pháp tiếp

tục chiếm các tỉnh Gia Định, Định

Tường, Biên Hoà, Vĩnh Long.

+Triều đình nhà Nguyễn Kí với Pháp

hiệp ước Nhâm Tuất (Tháng 6/1862)

phó với phong trào nông dân ở phía Bắc.

- Hậu quả của Hip ước Nhâm Tuất:

+ Nền độc lập, chủ quyền quốc gia bị xâm phạm

nghiêm trọng, do nhà Nguyễn thừa nhận quyền

cai trị của thực dân Pháp ở 3 tỉnh Đông Nam Á và

đảo Côn Lôn.

+ Kinh tế đất nước suy kiệt do nhà Nguyễn chấp

nhận bồi thường 280 vạn lạng bạc cho thực dân

Pháp.

+ Thực dân Pháp có nhiều điều kiện thuận lợi để

thực hiện các bước xâm lược tiếp theo.

=> Như vậy, việc kí kết Hiệp ước Nhâm Tuất đã

mở đầu cho quá trình hòa hoãn, đầu hàng của

triều đình nhà Nguyễn trước thực dân Pháp xâm

lược; đồng thời, gây nên sự bất bình sâu sắc trong

nhân dân Việt Nam.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học

sinh.

b.Nhân dân Nam Kì tiếp tục kháng chiến

( 1862-1874).

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 1b và hoàn thành phiếu học tập:

1.Dựa vào sơ đồ hình 17.2, nêu nét chính về cuộc

kháng chiến chống Pháp của quân dân ta từ năm

1862 đến năm 1874.( PHT)

Hành động

của TD Pháp

Thái độ của

triều đình nhà

Nguyễn

Thái độ và

hành động của

nhân dân ta

2.Em hãy mô tả quang cảnh buổi lễ phong soái

Trương Định?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn)

khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Hoàn thành PHT:

Hành động

của TD Pháp

Thái độ của

triều đình nhà

Nguyễn

Thái độ và

hành động của

nhân dân ta

- Đầu năm

1862, lần

lượt đánh

chiếm các

tỉnh Định

Tường, Biên

Hòa, Vĩnh

Long

- Kí với Pháp

Hiệp ước

Nhâm Tuất.

- Yêu cầu

nhân dân bãi

binh.

- Kiên quyết

chống Pháp

bất chấp lệnh

bãi binh của

triều đình.

- Năm 1867,

Pháp chiếm 3

tỉnh miền

Tây Nam Kì.

- Nuôi hi

vọng giành

lại những

vùng đất đã

mất bằng con

đường

thương

- Cuộc kháng

chiến chống

Pháp diễn ra

ngày càng

mạnh mẽ.

b.Nhân dân Nam Kì tiếp tục kháng

chiến ( 1862-1874).

+ Sau hiệp ước Nhâm Tuất, triều

đình Huế tập trung lực lượng đàn áp

các cuộc khởi nghĩa của nông dân ở

Bắc kì và Trung kì, ngăn cản phong

trào kháng chiến của Nhân dân ở

Nam kì.

+ Lợi dụng sự bạc nhược đó năm

1867,thực dân Pháp đánh chiếm ba

tỉnh miền Tây Nam kì.

+ Cuộc kháng chiến chống Pháp của

nhân dân vẫn tiếp diễn ngày càng

mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của

Nguyễn Trung Trực,Trương Định…

thuyết.

- Cuối năm

1873, Pháp

tấn công Bắc

Kì lần thứ

nhất

- Chiến đấu

quyết liệt

nhưng thất

bại.

- Kí hiệp ước

Giáp Tuất

- Kháng

chiến chống

Pháp diễn ra

sôi nổi, tiêu

biểu: trận

Cầu Giấy,…

GV: Yêu cầu HS quan sát H17.3; 17,5,17.6 : em

biết gì về những hình ảnh này?

Là chân dung các nhà yêu nước tiêu biểu trong

cuộc kháng chiến chống Pháp ở Nam Kì giai

đoạn 1859-1874.Họ là các thủ lĩnh tiêu biểu như

Nguyễn Trung Trực, Nguyễn Hữu Huân hoặc là

nhà thơ yêu nước dùng ngòi bút để lên án hoặc

vạch trần những tội ác của giặc, khích lệ tinh

thần yêu nước của nhân dân như Nguyễn Đình

Chiểu.

Quan sát hình ảnh 17.4 :

Sau khi triều đình nhà Nguyễn Kí hiệp ước Nhâm

Tuất đồng ý giao ba tỉnh miền đông Nam kì cho

thực dân Pháp,Triều đình ra lệnh cho Trương

Định phải ngừng chiến đấu và giải tán nghĩa

quân. Đứng trước sự bạc nhược của Triều đình,

Trương Định càng thêm quyết tâm, kiên quyết

chống lệnh và cùng nhân dân tiếp tục kháng chiến

chống Pháp tại Gò Công,nhờ lòng yêu nước và sự

dũng cảm của mình ông được nhân dân suy tôn là

Bình Tây Đại Nguyên Soái.Lúc đó nghĩa quân

theo ông đã có khoảng 6000 người và được nhân

dân ủng hộ.

2.Mô tả quang cảnh buổi lễ phong soái Trương

Định:

- H17.4 có nguồn là bức tranh lưu lại bảo tàng VN.

Trương Định thường gọi là Trương Công Định

sinh năm 1850, tại xã Tư Cung huyện Bình Sơn

tình Quảng Ngãi. Ngay sau khi quân Pháp chiếm

thành Gia Định (17/2/1859), ông đã đưa đội quân

đến đóng tại Thuận Kiều, phối hợp với quân đội

chính quy của triều Đình xung phong đánh giặc.

Hoạt động mạnh mẽ của nghĩa quân làm cho Pháp

và TĐ lo sự. TĐ hạ lệnh bắt ông bãi binh, hai lần

điều ông đi nhận chức Lãnh Binh ở An Giang và

phú Yên. Khi nghe tin có sắc phong của TĐ,

những nghĩa quân trung thành cùng quần chúng

nhân dân đã tập hợp xung quanh Trương Định, bày

tỏ ý muốn cử Trương Định làm chủ soái giết giặc,

cứu dân, cứu nước. Buổi lễ giản dị nhưng trang

nghiêm, tại 1 vùng nông thôn ở Nam Bộ xưa, có 1

lễ đài bằng gỗ, trên đặt hương án, có bức trướng

ghi dòng chữ Bình Tây Đại Nguyên Soái, đông

đảo các tầng lớp nd có mặt, đại diện nhân dân

trịnh trọng dâng kiếm lên cho Trương Định. Người

đứng ở Trung Tâm bức tranh chính là Trương

Định, ông giơ tay đón nhận thanh kiếm. Việc

Trương Định kiên quyết phản đối sắc phong của

Trương Định và đứng về phía nhân dân đã được sự

ủng hộ của quần chúng nhân dân và gây kinh ngạc

cho đại diện của Trương Định .

Trương Định đem quân về đóng ở Gò Công. Từ

đay nghĩa quân có nhiều hoạt động gây cho địch

những thiệt hại lớn.

- Qua bức tranh ta thấy rõ sự tín nhiệm của ND đối

với Trương Đình và chính ông đã tập hợp quần

chúng nhân dân chiến đấu dũng cảm dưới ngọn cờ

Bình Tây đại Nguyên Soái, gây cho TDP nhiều

thiệt hại.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học

sinh.

2. Phong trào kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược lan rộng ra cả nước

( 1873-1884)

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2: 2. Phong trào kháng chiến chống

thực dân Pháp xâm lược lan rộng ra cả nước (

1873-1884)

*Mục tiêu: âm mưu, diễn biến cuộc tấn công

đánh chiếm Bắc Kì của thực dân Pháp. Nội dung

của các hiệp ước Giáp Tuất, Pa tơ nốt.

a.Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm

lược Bắc Kì lần thứ nhất ( 1873-1874)

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 2 và trả lời các câu hỏi theo cấu trúc:

1. Tại sao đến năm 1873 quân Pháp ở Nam Kì

2. Phong trào kháng chiến

chống thực dân Pháp xâm lược

lan rộng ra cả nước ( 1873-1884)

a.Cuộc kháng chiến chống thực

dân Pháp xâm lược Bắc Kì lần thứ

nhất ( 1873-1874)

lại triển khai mở rộng đánh chiếm Bắc Kì?

2. Nêu quá trình TD Pháp xâm lược Bắc Kì lần

thứ nhất và cuộc chiến đấu của nhân dân ta?

Hành động xâm lược

của TD Pháp

Hành động chống

Pháp của quân và

dân ta

3. Quan sát H17.7 Em biết gì về Nguyễn Tri

Phương?

4.Khai thác tư liu 2, em đánh giá thế nào về

vic triều đình Huế kí Hip ước Giáp Tuất với

Pháp?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn)

khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Âm mưu:

- Xâm chiếm cả nước ta, khai thác vơ vét tài

nguyên… phục vụ cho sự phát triển kinh tế TBCN

Pháp.

- Làm bàn đạp tấn công xâm lược vào Trung Quốc.

- Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, Pháp cử Gác-ni-ê

đem 200 quân ra Bắc.

2. Hoàn thành PHT:

Hành động xâm lược

của TD Pháp

Hành động chống

Pháp của quân và

dân ta

- Cuối năm 1873,

Pháp tấn công Bắc

- Kháng chiến

chống Pháp diễn

ra sôi nổi, tiêu

* Âm mưu của Pháp đánh ra Bắc

Kì.

- Xâm chiếm cả nước ta, khai thác

vơ vét tài nguyên… phục vụ cho sự

phát triển kinh tế TBCN Pháp.

- Làm bàn đạp tấn công xâm lược

vào Trung Quốc.

- Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy,

Pháp cử Gác-ni-ê đem 200 quân ra

Bắc.

* Diễn biến:

- Tháng 11/1873, thực dân Pháp

cử Ph.Gác-ni-ê đưa quân ra bắc

chiếm thành Hà Nội.

-Tổng đốc Nguyễn Tri Phương chỉ

huy binh sĩ anh dũng chống cự.

- Ph.Gác-ni-ê cho quân đánh

chiếm nhiều tỉnh thành vùng đồng

bằng Sông Hồng.

- Quân dân ta ở khắp nơi đã nổi

lên kháng chiến như: ở cửa ô

Thanh Hà (Hà Nội), các đội nghĩa

binh dưới sự lãnh đạo của cha con

Nguyễn Mậu Kiến( Thái Bình) ,

Phạm Văn Nghị (Nam Định)…

- Ngày 21/12/1873 Khi Pháp đánh

Kì lần thứ nhất

biểu: trận Cầu

Giấy,…

Yêu cầu HS quan sát lược đồ trận Cầu Giấy

- Tháng 11/1873, thực dân Pháp cử Ph.Gác-ni-ê

đưa quân ra bắc,dùng vũ lực chiếm thành Hà

Nội.Tổng đốc Nguyễn Tri Phương chỉ huy binh sĩ

anh dũng chống cự.Ông bị thương, bị giặc bắt

nhưng đã tuyệt thực để bảo toàn khí tiết.

- Ph.Gác-ni-ê cho quân mở rộng đánh chiếm nhiều

tỉnh thành vùng đồng bằng Sông Hồng. Quân dân

ta ở khắp nơi đã nổi lên kháng chiến như: các

cuộc chiến đấu của binh sĩ triều đình ở cửa ô

Thanh Hà (Hà Nội),của các đội nghĩa binh dưới

sự lãnh đạo của cha con Nguyễn Mậu Kiến( Thái

Bình) , Phạm Văn Nghị (Nam Định)…

- Ngày 21/12, quân Pháp tiến lên Sơn Tây, qua

khu vực Cầu Giấy, quân triều đình phối hợp với

quân cờ đen của Lưu Vĩnh Phúc, phục kích địch ở

đây,giết chết tên chỉ huy là Ph.Gác-ni-ê, chiến

thắng này đã cổ vũ tinh thần chiến đấu của quân

dân ta, làm quân Pháp vô cùng hoang mang dao

động.

- Năm 1874 triều đình Huế kí với Pháp bản hiệp

ước Giáp Tuất, thừa nhận chủ quyền của Pháp ở

sáu tỉnh Nam Kì và nhiều điều khoản bất lợi khác.

3. Nguyễn Tri Phương:

ra Cầu Giấy, quân dân HN phối

hợp với quân cờ đen Lưu Vĩnh

Phúc và Hoàng Tá Viêm phục

kích, chặn đánh địch tại Cầu Giấy,

Gac-ni-ê bị giết-> quân Pháp vô

cùng hoang mang dao động.

- Năm 1874 triều đình Huế kí với

Pháp bản hiệp ước Giáp Tuất,

thừa nhận chủ quyền của Pháp ở

sáu tỉnh Nam Kì và nhiều điều

khoản bất lợi khác.

Nguyễn Tri Phương (1800-1873),( sinh ngày 21

tháng 7 năm Canh Thân (9 tháng 9 năm 1800),

quê làng Đường Long (Chí Long), Điền

Lộc, Phong Điền, Thừa Thiên Huế. Ông xuất thân

trong một gia đình làm ruộng và nghề thợ mộc.

Nhà nghèo lại không xuất thân từ khoa

bảng nhưng nhờ ý chí tự lập ông đã làm nên cơ

nghiệp lớn.là một đại danh thần Việt

Nam thời nhà Nguyễn. Ông là vị Tổng chỉ huy

quân đội triều đình Nguyễn chống lại quân Pháp

xâm lược lần lượt ở các mặt trận Đà Nẵng

(1858), Gia Định (1861) và Hà Nội (1873). Thành

Hà Nội thất thủ, ông bị quân Pháp bắt giữ nhưng

ông đã cự tuyệt hợp tác và tuyệt thực tới chết và

ông là người cống hiến cho đất nước vĩ đại.

4. Nhận xét về Hip ước Giáp Tuất:

+ Hiệp ước Giáp Tuất đánh dấu bước trượt dài

tiếp theo (sau Hiệp ước Nhâm Tuất) của nhà

Nguyễn trên con đường thỏa hiệp, đầu hàng

trước thực dân Pháp xâm lược.

+ Các điều khoản trong Hiệp ước Giáp Tuất, đặc

biệt là điều khoản: nhà Nguyễn công nhận quyền

cai quản của Pháp ở 6 tỉnh Nam Kì,… đã tiếp tục

xâm phạm nghiêm trọng đến lãnh thổ, chủ quyền

và quyền lợi của dân tộc Việt Nam.

+ Với Hiệp ước Giáp Tuất, thực dân Pháp tuy

phải rút quân khỏi Hà Nội và các tỉnh đồng bằng

Bắc Kì, song, Pháp vẫn có điều kiện tiếp tục xây

dựng cơ sở để thực hiện các bước xâm lược về

sau.

+ Việc triều đình ngày Nguyễn kí bản Hiệp ước

Giáp Tuất, cắt thêm đất dâng cho Pháp và công

nhận thêm nhiều đặc quyền đặc lợi của chúng ở

Việt Nam đã gây nên sự bất bình sâu sắc trong

nhân dân Việt Nam. Nhiều cuộc nổi dậy chống

triều đình kết hợp với chống thực dân Pháp đã

bùng nổ, tiêu biểu nhất là cuộc khởi nghĩa của

Trần Tuấn và Đặng Như Mai với khẩu hiệu “Dập

dìu trống đánh cờ xiêu/ Phen này quyết đánh cả

Triều lẫn Tây”,...

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Một số nội dung GV nhấn mạnh trong bài:

Hiệp ước Giáp Tuất (1874) bao gồm 22 điều

với nội dung chính là triều đình Huế kí với thực

dân Pháp còn có tên gọi khác là Hiệp ước Hòa

bình và liên minh. Nội dung hiệp ước Giáp

Tuất là Pháp rút quân khỏi Bắc Kì còn triều đình

chính thức thừa nhận sáu tỉnh Nam Kì hoàn toàn

thuộc về Pháp.

*Hiệp Ước Giáp Tuất 1874 triều đình kí với Pháp

b. Cuộc kháng chiến chống thực

hiệp ước Giáp Tuất với nội dung:

+ Triều đình Huế thừa nhận 6 tỉnh Nam Kỳ là đất

thuộc Pháp

+ Công nhận quyền đi lại, buôn bán, kiểm soát và

điều tra tình hình của Pháp

+ Nền ngoại giao VN lệ thuộc vào đường lối đối

ngoại của Pháp

-> Hoàn toàn biến nước ta thành nước nửa phong

kiến, nửa thuộc địa, làm mất thêm một phần chủ

quyền quan trọng về chủ quyền lãnh thổ, ngoại

giao và thương mại Việt Nam.

b. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm

lược Bắc Kì lần thứ hai ( 1882-1884)

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 2 và trả lời các câu hỏi theo cấu trúc:

1. Nguyên nhân quân Pháp xâm lược Bắc Kì lần

thứ hai ( 1882-1884)?

2.Nêu những sự kin chính về quá trình Pháp

đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai và cuộc kháng

chiến chống Pháp của quân dân ta ở Bắc Kì.

3. Quan sát H17.8 Em biết gì về Hoàng Diu?

4. Qua vic kí kết các hip ước Giáp Tuất, Hác-

măng và Pa-tơ-nốt, em đánh giá thế nào về thái

độ của triều đình nhà Nguyễn trước cuộc tấn

công xâm lược của thực dân Pháp?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn)

khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Nguyên nhân quân Pháp xâm lược Bắc Kì lần

thứ hai:

dân Pháp xâm lược Bắc Kì lần thứ

hai ( 1882-1884)

* Nguyên Nhân:

+ Lấy cớ triều Nguyễn vi phạm

hiệp ước 1874, quân Pháp do

H.Rivie chỉ huy tiến đánh Bắc Kì.

*Diễn biến:

- 3/4/1882 quân Pháp chiếm thành

Hà Nội.

- Quân ta anh dũng chống trả

nhưng thất bại.Tổng đốc Hoàng

Diệu tuẫn tiết.

- Quân Pháp đánh chiếm nhiều tỉnh

thành khác.

- Ngày 19/5/1883 quân Pháp do

H.Rivie chỉ huy đánh ra cầu Giấy.

- Quân ta phục kích và tiêu diệt

H.Rivie, giành thắng lợi trong trận

Cầu Giấy lần thứ hai.

- Chiều 18/8/1883 Pháp mở cuộc

tấn công vào cửa biển Thuận An.

- Triều đình Huế hoàn toàn đầu

hàng thực dân Pháp.

- Ngày 6/6/1884 thực dân Pháp kí

với triều đình nhà Nguyễn hiệp

ước Pa tơ nôt, chính thức đặt

quyền bảo hộ của Pháp ở Việt

Nam.

- Nhân dân vẫn tiếp tục nổi dậy

kháng chiến ở khắp mọi nơi.

* Tình hình nước ta:

+ Nhà nước phong kiến khủng hoảng mọi mặt kinh

tế, chính trị, xã hội…

+ Nhiều cuộc đấu tranh nhân dân nổ ra phản đối

triều đình.

* Pháp:

+ CNTB Pháp trên đà phát triển mạnh, cần nguyên

liệu, nhiên liệu…

+ Lấy cớ triều Nguyễn vi phạm hiệp ước 1874,

quân Pháp do Rivie chỉ huy tiến đánh Bắc Kì.

2.Những sự kin chính về quá trình Pháp đánh

chiếm Bắc Kì lần thứ hai và cuộc kháng chiến

chống Pháp của quân dân ta ở Bắc Kì.

- Tháng 4/1882, Pháp xâm lược Bắc Kỳ lần 2,

chiếm được thành Hà Nội và dần dần kiểm soát

được toàn bộ các tỉnh thuộc Đồng bằng Bắc Bộ.

- Quân triều đình ở thành Hà Nội dưới sự chỉ huy

của Tổng đốc Hoàng Diệu đã anh dũng chiến đấu

nhưng thất bại. Trước tình hình đó, nhà Nguyễn

lo sợ, vội cử người sang cầu cứu nhà Thanh.

- Trước hành động xâm lược của thực dân Pháp,

nhân dân Bắc Kỳ ở khắp nơi đã nổi dậy đấu

tranh, tiêu biểu là: cuộc tập kích quân Pháp tại

Cầu Giấy (vào tháng 5/1883), khiến tướng Ri-vi-

e của Pháp tử trận,…

3. Quan sát H17.8 Hoàng Diu

Hoàng Diệu tên thật là Hoàng Kim Tích, sau

mới đổi là Hoàng Diệu, tự là Quang Viễn,

hiệu Tĩnh Trai.

[2]

Ông sinh ngày 10 tháng 2 năm

Kỷ Sửu 14 tháng 3 năm (1829), trong một gia

đình có truyền thống nho giáo tại làng Xuân

Đài

[3]

, huyện Diên Phước, tỉnh Quảng Nam (nay

là thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam

[1]

). Gia đình

ông có 7 anh em và họ đều nổi tiếng là những

người thông minh trong vùng. Sử chép rằng gia

đình Hoàng Diệu có một người đỗ phó bảng, ba

người đỗ cử nhân, hai người tú tài trong các kỳ thi

dưới thời vua Tự Đức. Một trong những hậu duệ

của ông là nhà toán học Hoàng Tụy.

Đối với cuộc kháng chiến chống TD Pháp xâm

lược Bắc Kì lần 2: Trong tình thế tuyệt vọng,

Hoàng Diệu vẫn tiếp tục bình tĩnh dẫn đầu quân sĩ

chiến đấu chống lại quân Pháp dù lực lượng ngày

càng yếu đi, không thể giữ được thành nữa. Cuối

cùng, Hoàng Diệu đã ra lệnh cho tướng sỹ giải tán

để tránh thương vong. Một mình Hoàng Diệu vào

hành cung, thảo tờ di biểu, rồi ra trước Võ miếu

dùng khăn bịt đầu thắt cổ tự tử, hưởng dương 54

tuổi.

Tờ di biểu, ông cắn ngón tay lấy máu viết di biểu

tạ tội cho vua Tự Đức:

Thành mất không sao cứu được, thật hổ với nhân

sĩ Bắc thành lúc sinh tiền. Thân chết có quản gì,

nguyện xin theo Nguyễn Tri Phương xuống đất.

Quân vương muôn dặm, huyết lệ đôi hàng...

4. Nhận xét:

+ Việc kí kết hiệp ước Hác-măng và Pa-tơ-nốt đã

cho thấy thái độ đầu hàng hoàn toàn của triều

đình phong kiến nhà Nguyễn trước thực dân

Pháp xâm lược.

+ Với Hiệp ước ước Hác-măng và Pa-tơ-nốt,

thực dân Pháp đã cơ bản hoàn thành quá trình

xâm lược Việt Nam; Việt Nam từ một quốc gia

độc lập, có chủ quyền đã trở thành thuộc địa của

thực dân Pháp.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Một số nội dung GV nhấn mạnh trong bài:

Hòa ước Giáp Thân 1884, còn gọi là Hòa

ước Patenôtre, là hòa ước cuối cùng được triều

Nguyễn ký với Pháp vào ngày 6 tháng 6 năm

1884 tại Huế, gồm 19 điều. Đại diện triều Nguyễn

là Phạm Thận Duật – Toàn quyền, Tôn Thất Phan

– Phó Toàn quyền, Nguyễn Văn Tường – Phó Thủ

tướng và đại diện Pháp là Jules Patenotre – Công

sứ Cộng hòa Pháp.

Nội dung hiệp ước pa tơ nốt gồm 19 điều khoản,

gồm những nội dung cơ bản sau đây:

– An Nam chấp nhận sự bảo hộ của Pháp (kể cả

những người dân An Nam ở nước ngoài), Pháp sẽ

đại diện cho An Nam trên quan hệ ngoại giao (kể

cả với Trung Quốc)

– Các tỉnh nằm ở giữa ranh giới Nam Kỳ cho đến

Ninh Bình (Trung Kỳ) vẫn thuộc quyền cai trị của

quan chức An Nam; nhưng các vấn đề về hải

quan, công chánh cần phải có sự chỉ đạo thống

nhất, các dịch vụ cần phải sử dụng nhân viên

người Âu Châu. Trong giới hạn này, cho phép

việc mở cửa buôn bán với mọi quốc gia tại các

cảng Tourane, Quy Nhơn, Xuân Đài, Đà Nẵng;

những cảng mở thêm cửa trong tương lai phải có

sự thống nhất của cả hai bên

– Viên công sứ toàn quyền sẽ ở trong nội thành

Huế với một đội quân để chủ trì quan hệ ngoại

giao, điều hành công việc của bộ máy bảo hộ.

– Những người nước ngoài thuộc bất cứ quốc tịch

nào tại Bắc Kỳ và Trung Kỳ đều đặt dưới quyền

tài phán của người Pháp

– Các hoạt động kinh tế và công tác thuế quan sẽ

do người Pháp nắm giữ và điều hành.

Ngoài ra, một số nội dung khác đều tương tự như

Hiệp ước Hác măng được ký kết trước đó.

– Triều đình Huế công nhận sự bảo hộ của người

Pháp; mọi hoạt động ngoài giao kể cả với Trung

Quốc đều do Pháp nắm giữ

3. Trào lưu cải cách nửa sau TK XIX

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 3: Trào lưu cải cách nửa sau TK

XIX

*Mục tiêu: Hoàn cảnh,Nội dung và kết quả của

những đề nghị cải cách của các sĩ phu yêu nước

nửa sau TK XIX?

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 3 và trả lời các câu hỏi theo cấu trúc:

3. Trào lưu cải cách nửa sau

TK XIX

- Nguyên nhân đề xuất:

1. Nêu nguyên nhân đề xuất các đề nghị cải

cách của các quan lại, sĩ phu yêu nước vào nửa

cuối thế kỉ XIX.

2.Hoàn thành PHT

Thời gian

Người đề

xuất

Nội dung

đề nghị

Kết quả

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến

khích học sinh hợp tác với nhau (nhóm cặp/ bàn)

khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

1. Nguyên Nhân:

+ Ở nửa sau thế kỉ XIX, triều Nguyễn lâm vào

tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng, đất nước

suy yếu, lại phải lo đối phó với cuộc xâm lược

của thực dân Pháp.

+ Một số quan lại, sĩ phu thức thời đã nhận thức

rõ sự bảo thủ của triều đình nên đã mạnh dạn

đem kinh nghiệm và hiểu biết của bản thân xây

dựng các bản điều trần gửi lên triều đình Huế đề

nghị thực hiện cải cách.

2.Hoàn thành PHT:

Thời

gian

Người

đề xuất

Nội dung đề nghị

Kết quả

Từ

năm

1863

đến

năm

1871

Nguyễn

Trường

Tộ

đề nghị chấn

chỉnh bộ máy

quan lại, phát triển

công thương, tài

chính, chỉnh đốn

võ bị, ngoại giao,

Những

cải cách

không

được

nhà

Nguyễn

+ Ở nửa sau thế kỉ XIX, triều

Nguyễn lâm vào tình trạng khủng

hoảng nghiêm trọng, đất nước

suy yếu, lại phải lo đối phó với

cuộc xâm lược của thực dân

Pháp.

+ Một số quan lại, sĩ phu thức

thời đã nhận thức rõ sự bảo thủ

của triều đình nên đã mạnh dạn

đem kinh nghiệm và hiểu biết

của bản thân xây dựng các bản

điều trần gửi lên triều đình Huế

đề nghị thực hiện cải cách.

* Kết cục: Những cải cách không

được nhà Nguyễn chấp nhận.

* Nguyên nhân:

+ Cải cách rời rạc, lẻ tẻ. Nhà

Nguyễn bảo thủ.

+ Chưa xuất phát từ cơ sở trong

nước.

* Ý nghĩa:

- Tấn công vào tư tưởng bảo thủ

của triều đình

cải tổ giáo dục.

chấp

nhận.

Năm

1868

Trần

Đình

Túc,

Phạm

Huy Tế,

Đinh

Văn

Điền

đề nghị triều đình

mở cửa biển Trà

Lý (Nam Định),

đẩy mạnh khai

hoang, khai mỏ,

mở mang thương

nghiệp, củng cố

quốc phòng.

Năm

1873

Viện

Thương

Bạc

đề nghị mở ba

cửa biển ở miền

Bắc và miền

Trung để phát

triển ngoại

thương.

Vào

các

năm

1877

và

1882,

Nguyễn

Lộ

Trạch

gửi các bản "Thời

vụ sách" lên vua

Tự Đức, đề nghị

chấn hưng dân

khí, khai thông

dân trí, bảo vệ đất

nước.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học

sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết

quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

- Thể hiện trình độ nhận thức của

người Việt Nam.

- Chuẩn bị cho trào lưu Duy Tân

mới ra đời đầu thế kỉ XX.

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức về Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm

lược từ năm 1858 đến năm 1884 của quân và dân ta.

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu

hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

1. Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1: Kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của Pháp bị thất bại là do?

A.Quân dân ta chiến đấu anh dũng. B. Tài chỉ huy của Nguyễn Tri Phương

C. Quân Pháp thiếu lương thực. D. Khí hậu khắc nghiệt.

Câu 2: Người được nhân dân tôn làm Bình Tây đại nguyên soái là ai?

A. Trương Định. B. Nguyễn Trung Trực.

C. Nguyễn Hữu Huân. D. Trương Quyền.

Câu 3: Pháp chọn Đà Nẵng làm mục tiêu mở đầu cuộc tấn công nhằm thực hiện kế

hoạch gì?

A. Kế hoạch “ đánh nhanh thắng nhanh”.

B. Chiếm Đà Nẵng, kéo quân ra Huế

C. Buộc triều đình Huế nhanh chóng đầu hàng.

D. Chiếm Đà Nẵng, khống chế cả miền Trung.

Câu 4: Câu nói “ Bao giờ người tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh

Tây” là của ai?

A. Trương Định B. Trương Quyền

C. Nguyễn Trung Trực D. Nguyễn Tri Phương

Câu 5: Tổng đốc thành Hà Nội năm 1882 là ai?

A. Nguyễn Tri Phương. B. Hoàng Diệu.

C. Nguyễn Lân. D. Hoàng Kế Viên.

Câu 6: Thực dân Pháp tấn công Hà Nội lần thứ hai vào thời gian nào?

A. Ngày 3 tháng 4 năm 1882. B. Ngày 13 tháng 4 năm 1882.

C. Ngày 4 tháng 3 năm 1882. D. Ngày 14 tháng 3 năm 1882.

Câu 7 : Đội nghĩa binh do ai chỉ huy chiến đấu hi sinh đến người cuối cùng ở cửa ô

Thanh Hà?

A. Viên Chưởng Cơ B. Phạm Văn Nghị

C. Nguyễn Mậu Kiến D. Nguyễn Tri Phương.

Câu 8: Thực dân Pháp lấy cớ gì để tấn công Bắc Kỳ lần thứ hai?

A. Triều đình không dẹp nổi các cuộc khởi nghĩa của nhân dân.

B. Triều đình không bồi thường chiến phí cho Pháp.

C. Trả thù sự tấn công của quân cờ đen.

D. Triều đình vi phạm Hiệp ước 1874, giao thiệp với nhà Thanh.

2. Lập và hoàn thành bảng hệ thống (theo gợi ý dưới đây) về quá trình thực dân

Pháp xâm lược Việt Nam và cuộc kháng chiến chống xâm lược của nhân dân ta

(1858 - 1884).

Giai đoạn

Quá trình xâm lược

của thực dân Pháp

Thái độ và đối sách

của triều đình Huế

Thái độ và hành

động của nhân

dân

Kết quả, ý

nghĩa

1858 -

1873

1873 -

1884

Trả lời:

Giai

đoạn

Quá trình xâm

lược của thực

dân Pháp

Thái độ và đối

sách của triều

đình Huế

Thái độ và

hành động

của nhân dân

Kết quả, ý nghĩa

1858

đến

1873

- Tháng 9/1858,

tấn công bán đảo

Sơn Trà (Đà

Nẵng)

- Lãnh đạo nhân

dân kháng chiến

chống Pháp.

- Phối hợp

cùng quân

triều đình để

chống Pháp.

- Bước đầu làm thất bại

âm mưu đánh nhanh

thắng nhanh của Pháp.

- Tháng 2/1859,

- Chống cự yếu

- Tự động nổi

- Kế hoạch đánh nhanh

tấn công thành

Gia Định.

ớt rồi nhanh

chóng tan rã.

lên đánh giặc.

thắng nhanh của Pháp

thất bại.

- Đầu năm 1860,

rút bớt lực lượng

ở Gia Định để san

sẻ cho các chiến

trường khác

- “Thủ hiểm”

trong Đại đồn

Chí Hòa.

- Phong trào

chống Pháp

vẫn diễn ra sôi

nổi

- Triều đình bỏ lỡ thời cơ

đánh đuổi quân Pháp.

- Đầu năm 1861,

tấn công Đại đồn

Chí Hòa, mở rộng

đánh chiếm Gia

Định.

- Kháng cự

quyết liệt nhưng

không cản được

giặc.

- Phong trào

chống Pháp

vẫn diễn ra sôi

nổi

- Pháp làm chủ được Gia

Định.

- Đầu năm 1862,

lần lượt đánh

chiếm các tỉnh

Định Tường, Biên

Hòa, Vĩnh Long

- Kí với Pháp

Hiệp ước Nhâm

Tuất.

- Yêu cầu nhân

dân bãi binh.

- Kiên quyết

chống Pháp

bất chấp lệnh

bãi binh của

triều đình.

- Pháp chiếm được 3 tỉnh

Đông Nam Kì và đảo Côn

Lôn

- Năm 1867, Pháp

chiếm 3 tỉnh miền

Tây Nam Kì.

- Nuôi hi vọng

giành lại những

vùng đất đã mất

bằng con đường

thương thuyết.

- Cuộc kháng

chiến chống

Pháp diễn ra

ngày càng

mạnh mẽ.

- Pháp chiếm được 3 tỉnh

Tây Nam Kì; củng cố bộ

máy cai trị và chuẩn bị

cho các bước xâm lược

tiếp theo.

1873

đến

1884

- Cuối năm 1873,

Pháp tấn công

Bắc Kì lần thứ

nhất

- Chiến đấu

quyết liệt nhưng

thất bại.

- Kí hiệp ước

Giáp Tuất

- Kháng chiến

chống Pháp

diễn ra sôi nổi,

tiêu biểu: trận

Cầu Giấy,…

- Nhà Nguyễn công nhận

6 tỉnh Nam Kì thuộc

Pháp.

- Pháp có điều kiện gây

dựng cơ sở để tiếp tục

xâm lược.

- Năm 1882, Pháp

tấn công Bắc Kì

lần thứ hai.

- Chiến đấu

quyết liệt nhưng

thất bại.

- Cầu viện nhà

Thanh.

- Kháng chiến

chống Pháp

diễn ra sôi nổi,

tiêu biểu: trận

Cầu Giấy,…

- Cuộc chiến đấu của

nhân dân Bắc kì gây cho

Pháp nhiều tổn thất.

- Năm 1883, tấn

công cửa biển

Thuận An

- Kí Hiệp ước

Hác-măng

(1883) sau đó

tiếp tục kí Hiệp

ước Pa-tơ-nốt

(1884)

- Tiếp tục nổi

dậy chống

Pháp ở khắp

nơi.

- Thực dân Pháp cơ bản

hoàn thành quá trình xâm

lược Việt Nam.

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dung:

1. Có ý kiến cho rằng: Triều đình nhà Nguyễn phải chịu toàn bộ trách nhiệm trong việc

để mất nước. Em đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao?

Trả lời:

♦ Không đồng ý với ý kiến: triều đình nhà Nguyễn phải chịu toàn bộ trách nhiệm trong

việc để mất nước. Vì: có nhiều nguyên nhân (khách quan và chủ quan) khiến cuộc

kháng chiến chống Pháp thất bại của nhân dân Việt Nam thất bại.

- Nguyên nhân khách quan: tương quan lực lượng về mọi mặt giữa Việt Nam và Pháp

quá chênh lệch và ngày càng chuyển biến theo chiều hướng có lợi cho Pháp

- Nguyên nhân chủ quan:

+ Chế độ phong kiến chuyên chế ở Việt Nam lâm vào khủng hoảng, suy yếu nghiêm

trọng trên tất cả các lĩnh vực. Điều này khiến cho nội lực đất nước suy yếu, sức dân suy

kiệt, do đó, Việt Nam gặp nhiều khó khăn trong việc đương đầu với một kẻ thù mạnh

như Pháp.

+ Triều đình nhà Nguyễn thiếu quyết tâm kháng chiến, phạm nhiều sai lầm cả về đường

lối chỉ đạo chiến đấu và đường lối ngoại giao.

+ Các phong trào đấu tranh chống Pháp của quần chúng nhân dân diễn ra lẻ tẻ; có nhiều

hạn chế về đường lối và lực lượng lãnh đạo,...

♦ Tuy nhiên, nhà Nguyễn cần chịu trách nhiệm chính, trách nhiệm lớn nhất trong

việc để nước ta rơi vào tay Pháp. Vì:

+ Trước vận nước nguy nan, nhiều sĩ phu tiến bộ, đã mạnh dạn đề nghị triều đình cải

cách, canh tân đất nước. Tuy nhiên, nhà Nguyễn đã khước từ hoặc thực hiện một cách

nửa vời, đồng thời tiếp tục thực hiện những chính sách nội trị, ngoại giao lạc hậu khiến

cho sức nước, sức dân suy kiệt.

+ Trong quá trình chiến đấu chống thực dân Pháp xâm lược, nhà Nguyễn đã thiếu quyết

tâm kháng chiến, phạm nhiều sai lầm cả về đường lối chỉ đạo chiến đấu và đường lối

ngoại giao, dẫn đến việc bỏ lỡ nhiều thời cơ phản công quân Pháp.

2. Tìm hiểu thông tin từ sách, báo, internet, hãy viết bài giới thiệu hoặc làm thẻ nhớ về

một nhân vật lịch sử tiêu biểu trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược

của nhân dân Việt Nam (1858 - 1884) mà em yêu thích nhất theo dàn ý sau:

- Đóng góp/vai trò của nhân vật trong cuộc kháng chiến.

- Địa danh, công trình hiện nay liên quan đến nhân vật mà em biết.

- Bài học mà em học được từ nhân vật.

Trả lời:

(*) Tham khảo: thẻ nhớ về nhân vật Nguyễn Trung Trực

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở BT

* Hướng dẫn học bài:

- Học bài cũ, làm BT vận dụng

- Soạn bài 18.

TƯ LIỆU THAM KHẢO:

1. Nội dung Hiệp ước Giáp Tuất 1874 bao gồm 22 điều với nội dung chính là Triều

đình Huế công nhận công nhận quyền đi lại, buôn bán, kiểm soát và điều tra tình hình ở

Việt Nam của Pháp. Cụ thể hơn nội dung bản hiệp ước này bao gồm:

+ Điều 1: Pháp và An Nam hợp tác hòa bình, hữu nghị, bền vững.

+ Điều 2: Pháp thừa nhận quyền độc lập An Nam.

+ Điều 3: Chính sách ngoại giao của An Nam cần phù hợp với chính sách ngoại giao của

nước Pháp.

+ Điều 4: Pháp tặng một số thiết bị quân sự, cố vấn quân sự cho An Nam.

+ Điều 5: Triều đình An Nam công nhận chủ quyền của Pháp đối với các tỉnh Nam Kỳ.

+ Điều 6: Pháp miễn An Nam không phải trả tiền chiến phí cũ còn thiếu.

+ Điều 7: An Nam cam kết trả nợ số tiền chiến phí còn thiếu nước Tây Ban Nha bằng thu

nhập thuế quan.

+ Điều 8: Ban bố đại xá đối với tài sản của công dân Pháp và An Nam làm tay sai.

+ Điều 9: Cho phép truyền đạo Gia tô tại An Nam.

+ Điều 10: Triều đình An Nam có thể mở một trường cao đẳng ở Sài Gòn đặt dưới quyền

giám sát của Pháp.

+ Điều 11: Triều đình An Nam mở các cảng biển theo yêu cầu của Pháp.

+ Điều 12: Người Pháp hay người An Nam sống tại Nam Kỳ được quyền tự do kinh

doanh.

+ Điều 13: Pháp có quyền mở lãnh sự tại các thương khẩu mới mở của An Nam.

+ Điều 14: Nhân dân An Nam có thể tự do buôn bán đi lại tại khu vực Nam Kỳ đã thuộc

sở hữu của Pháp.

Điều 15: Người dân An Nam dân Pháp hay công dân nước ngoài cần đăng ký cơ quan

Trú Sứ Pháp nếu muốn sinh sống, du lịch tại An Nam.

Điều 16: Các tranh chấp giữa công dân Pháp và ngoại quốc đều do Pháp xử lý.

Điều 17: Các vi phạm pháp luật của người Pháp và người ngoại quốc sẽ được người Pháp

giải quyết.

Điều 18: Khi có người vi phạm pháp luật ở Pháp trốn sang An Nam thì người An Nam

cần truy lùng và giao cho Pháp và ngược lại.

Điều 19: Người Pháp và ngoại quốc qua đời trên lãnh thổ An Nam và ngược lại sẽ được

trao trả tài sản cho người thừa kế.

Điều 20: Một năm sau hiệp ước Pháp sẽ bổ nhiệm một viên Trú Sứ tại An Nam.

Điều 21: Hiệp ước năm 1874 thay thế cho hiệp ước năm 1872.

Điều 22: Hiệp ước năm 1874 được thực hiện một cách vĩnh viễn.

2. Hoàng Diệu:

Năm 1873, sau khi chiếm được Nam Bộ, Pháp chuẩn bị tiến ra Bắc Bộ. Vua Tự Đức giao

phó cho Hoàng Diệu làm Tổng đốc Hà Ninh. Ngay khi tới Hà Nội Hoàng Diệu đã chú

tâm tới việc xây dựng thành lũy chuẩn bị lực lượng để chống Pháp. Từ

năm 1880 đến 1882, ông đã hai ba lần dâng sớ xin triều đình chi viện để củng cố phòng

tuyến chống giặc tại Hà Nội, nhưng không nhận được hồi âm từ Huế.

Đầu năm 1882, lấy cớ Việt Nam không tôn trọng hiệp ước năm 1874 mà lại đi giao thiệp

với Trung Hoa, dung túng quân Cờ Đen (một nhánh quân của Thái Bình Thiên Quốc)

ngăn trở việc giao thông trên sông Hồng của người Pháp, Đại tá Henri Rivière của Hải

quân Pháp cho tàu chiến cùng hơn 400 quân đóng trại tại Đồn Thủy (trên bờ bắc sông

Hồng, cách thành Hà Nội 5 km) nhằm uy hiếp Hà Nội. Hoàng Diệu đã hạ lệnh giới

nghiêm tại Hà Nội và bố cáo các tỉnh xung quanh sẵn sàng tác chiến, đồng thời yêu cầu

viện binh từ triều đình Huế.

Tuy nhiên phái chủ bại của triều đình Huế đã thuyết phục vua Tự Đức chấp nhận mất

miền Bắc để giữ an toàn cho ngai vàng. Vua Tự Đức đã hạ chiếu quở trách Hoàng Diệu

đã đem binh dọa giặc và chế ngự sai đường. Nhưng Hoàng Diệu đã quyết tâm sống chết

với thành Hà Nội. Các quan xung quanh ông Hoàng Diệu lúc bấy giờ có Tuần phủ Hoàng

Hữu Xứng, Đề đốc Lê Văn Trinh, Bố chính Phan Văn Tuyển, Án sát Tôn Thất Bá và

Lãnh binh Lê Trực đã cùng nhau uống rượu hòa máu tỏ quyết tâm sống chết với Hà

thành.

Quân Pháp tấn công thành Hà Nội

Rạng ngày 25 tháng 4 năm 1882, tức ngày mồng 8 tháng 3 năm Nhâm Ngọ, Henri

Rivière cho tàu chiến áp sát thành Hà Nội, đưa tối hậu thư, yêu sách ba điều:

• Phá các thao tác phòng thủ trong thành.

• Giải giới binh lính.

• Đúng 8 giờ các vị quan văn võ trong thành Hà Nội phải thân đến trình diện với

Henri Rivière. Sau đó, quân Pháp sẽ vào thành kiểm kê. Xong sẽ giao trả thành lại.

Hoàng Diệu tiếp tối hậu thư, liền sai Tôn Thất Bá đi điều đình. Nhưng không đợi trả lời,

lúc 8 giờ 15, Rivière với 4 tàu chiến là La Fanfare, La Massue, La Hache, La

Surprise (tàu này không kịp tới, vì mắc cạn dọc đường Hải Phòng đi Hà Nội) bắn vào

thành yểm trợ cho số quân 450 người và một ít thân binh đổ bộ hòng chiếm thành Hà

Nội

[3]

Ngay trong những phút đầu tiên, hoàng thân Tôn Thất Bá chạy trốn vào làng Mọc (Nhân

Mục) ở phía Đông Nam Hà Nội theo Pháp và thông báo tình hình trong thành Hà Nội

cho họ. Đồng thời, Bá cũng dâng sớ lên vua Tự Đức đổ tội cho Hoàng Diệu và xin với

Pháp cho Bá thay làm Tổng đốc Hà Ninh.

Tuy vậy, quân Pháp vẫn vấp phải sự kháng cự quyết liệt của quân dân Hà thành dưới sự

chỉ huy của Hoàng Diệu

[4]

. Quân Pháp bị thiệt hại nặng và phải rút ra ngoài tầm súng để

củng cố lực lượng.

Nhưng trong lúc chiến sự diễn ra khốc liệt thì kho thuốc súng của Hà Nội nổ tung

[5]

, do

Việt gian mua chuộc bởi bọn Pháp làm. Một số nhà sử học còn đoán rằng nó liên quan

tới phản thần Tôn Thất Bá.

[6]

dẫn tới đám cháy lớn trong thành làm cho lòng quân hoang

mang. Quân Pháp thừa cơ phá được cổng Tây thành Hà Nội và ùa vào thành. Bố chính

Nguyễn Văn Tuyển, Đề đốc Lê Văn Trinh và các lãnh binh bỏ thành chạy, còn Tuần

phủ Hoàng Hữu Xứng trốn trong hành cung.

Trong tình thế tuyệt vọng, Hoàng Diệu vẫn tiếp tục bình tĩnh dẫn đầu quân sĩ chiến đấu

chống lại quân Pháp dù lực lượng ngày càng yếu đi, không thể giữ được thành nữa. Cuối

cùng, Hoàng Diệu đã ra lệnh cho tướng sỹ giải tán để tránh thương vong. Một mình

Hoàng Diệu vào hành cung, thảo tờ di biểu, rồi ra trước Võ miếu dùng khăn bịt đầu thắt

cổ tự tử, hưởng dương 54 tuổi.

Tờ di biểu, ông cắn ngón tay lấy máu viết di biểu tạ tội cho vua Tự Đức:

Thành mất không sao cứu được, thật hổ với nhân sĩ Bắc thành lúc sinh tiền. Thân

chết có quản gì, nguyện xin theo Nguyễn Tri Phương xuống đất. Quân vương

muôn dặm, huyết lệ đôi hàng...

[6]

Ông mất ngày 25 tháng 4 năm 1882, thọ 53 tuổi.

3. Hiệp ước pa tơ nốt:

Hòa ước Giáp Thân 1884, còn gọi là Hòa ước Patenôtre, là hòa ước cuối cùng được triều

Nguyễn ký với Pháp vào ngày 6 tháng 6 năm 1884 tại Huế, gồm 19 điều. Đại diện triều

Nguyễn là Phạm Thận Duật – Toàn quyền, Tôn Thất Phan – Phó Toàn quyền, Nguyễn

Văn Tường – Phó Thủ tướng và đại diện Pháp là Jules Patenotre – Công sứ Cộng hòa

Pháp.

Hiệp ước pa tơ nốt được ký kết vào ngày 6/6/1884 tại kinh đô Huế bởi:

– Đại diện Cộng hòa Pháp: Bộ trưởng Jules Patenôtre – đặc phái viên và đại sứ đặc mệnh

toàn quyền của Pháp tại Bắc Kinh.

– Đại diện Hoàng đế An Nam: Nguyễn Văn Tường – đệ nhất phụ chính đại thần, toàn

quyền đại thần Phạm Thận Duật và Phó toàn quyền đại thần Tôn Thất Phán

Nội dung hiệp ước pa tơ nốt gồm 19 điều khoản, gồm những nội dung cơ bản sau đây:

– An Nam chấp nhận sự bảo hộ của Pháp (kể cả những người dân An Nam ở nước

ngoài), Pháp sẽ đại diện cho An Nam trên quan hệ ngoại giao (kể cả với Trung Quốc)

– Các tỉnh nằm ở giữa ranh giới Nam Kỳ cho đến Ninh Bình (Trung Kỳ) vẫn thuộc

quyền cai trị của quan chức An Nam; nhưng các vấn đề về hải quan, công chánh cần phải

có sự chỉ đạo thống nhất, các dịch vụ cần phải sử dụng nhân viên người Âu Châu. Trong

giới hạn này, cho phép việc mở cửa buôn bán với mọi quốc gia tại các cảng Tourane,

Quy Nhơn, Xuân Đài, Đà Nẵng; những cảng mở thêm cửa trong tương lai phải có sự

thống nhất của cả hai bên

– Viên công sứ toàn quyền sẽ ở trong nội thành Huế với một đội quân để chủ trì quan hệ

ngoại giao, điều hành công việc của bộ máy bảo hộ.

– Những người nước ngoài thuộc bất cứ quốc tịch nào tại Bắc Kỳ và Trung Kỳ đều đặt

dưới quyền tài phán của người Pháp

– Các hoạt động kinh tế và công tác thuế quan sẽ do người Pháp nắm giữ và điều hành.

Ngoài ra, một số nội dung khác đều tương tự như Hiệp ước Hác măng được ký kết trước

đó.

– Triều đình Huế công nhận sự bảo hộ của người Pháp; mọi hoạt động ngoài giao kể cả

với Trung Quốc đều do Pháp nắm giữ

Ngày soạn: /0/2023

Ngày dạy: /0/2023

TIẾT 45, 46, 47. BÀI 18: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP

TRONG NHỮNG NĂM 1885 - 1896.

I/ MỤC TIÊU:

1. Kiến thức:

- Trình bày sự bùng nổ của phong trào Cần Vương. Rút ra nhận xét về phong trào Cần

vương chống Pháp cuối thế kỉ XIX.

- Trình bày trên lược đồ những nét chính các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào

Cần vương.

- Vẽ trục thời gian và trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế.

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực phát

hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử:

+ Xác định được địa điểm diễn ra các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương

+ Trình bày được sự bùng nổ của phong trào Cần Vương, hiểu được khái niệm “Cần

Vương”

- Nhận thức và tư duy lịch sử:

+ Đánh giá được khởi nghĩa Hương Khê là khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào

Cần Vương

+ Nhận xét được sự hạn chế của phong trào nông dân trong khi tiến hành đấu tranh giai

cấp và dân tộc, phong trào nông dân muốn thành công phải có giai cấp tiên tiến trong

cách mạng Việt Nam lãnh đạo.

+ Điểm khác biệt của khởi nghĩa Yên Thế so với phong trào Cần Vương

+ Từ những kết quả, ý nghĩa của phong trào Cần Vương, phong trào Yên Thế rút ra bài

học cho phong trào cách mạng sau này

3. Phẩm chất

+ Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.

+ Lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc và quê hương.

+ Giáo dục cho HS lòng biết ơn những người anh hùng dân tộc. Nhận thấy rõ khả năng

cách mạng to lớn, có hiệu quả của nông dân Việt Nam.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- Ti vi, bài giảng điện tử; Lược đồ kinh thành Huế năm 1885; Một số tranh ảnh, tư liệu về

“Chiếu Cần Vương”.

- Bản đồ hành chính Việt Nam cuối thế kỉ XIX; Bản đồ khởi nghĩa Yên Thế; Tranh ảnh

về thủ lĩnh phong trào nông dân Yên Thế; Tư liệu về khởi nghĩa, về Đề Thám

2. Học sinh

- Đọc trước Sgk, sưu tầm các tư liệu lịch sử liên quan.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

TIẾT 1,2

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó

là tìm hiểu về các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương.. Sau đó đưa

học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV cho học sinh xem hình Tôn Thất Thuyết và vua Hàm Nghi

c. Sản phẩm: Một số hiểu biết của HS về Tôn Thất Thuyết và vua Hàm Nghi

d. Tổ chức thực hiện:

GV cho HS xem hình

Em biết gì về hai nhân vật lịch sử ở các hình trên hãy chia sẻ hiểu biết của em về những

sự kiện lịch sử liên quan đến các nhân vật đó?

Từ câu trả lời của HS, GV vào bài mới: 1885, chiếu Cần vương ban ra, ngay lập tức các

văn thân, sĩ phu yêu nước và nhân dân ta đã đứng lên đấu tranh hưởng ứng lời kêu gọi

của vua Hàm Nghi, tiêu biểu là các khởi nghĩa Bãi Sậy, Ba Đình, Hương Khê. Vậy cụ thể

các cuộc khởi nghĩa này diễn ra như thế nào? Cô trò chúng ta cùng tìm hiểu tiết học hôm

nay.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương

a. Mục tiêu: Tìm hiểu một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương

b. Nội dung: Nguyên nhân của phong trào Cần Vương và những nét chính các cuộc khởi

nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1.1: Phong trào Cần Vương

bùng nổ

* Mục tiêu: Nguyên nhân bùng nổ phong

trào Cần Vương, giải thích khái niệm “Cần

Vương”

* Tổ chức thực hiện:

1. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu

trong phong trào Cần Vương

a. Phong trào Cần Vương bùng nổ

* Nguyên nhân:

+ Phe chủ chiến ra sức chuẩn bị hành

động.

+ Cuộc phản công quân Pháp của phe

chủ chiến thất bại

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần a mục 1 và trả lời các câu hỏi

1, Sau Hiệp ước Pa tơ nốt, nội bộ triều đình

phân hoá như thế nào?

2, Sau cuộc phản công quân Pháp của phái

chủ chiến bất thành, Tôn Thất Thuyết đã làm

gì?

3, Em hiểu “Cần Vương” nghĩa là gì?

4, Dụ Cần Vương được ban bố nhằm mục

đích gì?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV

khuyến khích học sinh hợp tác với nhau

(nhóm cặp/ bàn) khi thực khi thực hiện

nhiệm vụ học tập.

1. Sau Hiệp ước Pa tơ nốt, nội bộ triều đình

phân hoá thành hai phe chủ chiến và chủ

hoà. Phe chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng

đầu được sự ủng hộ của nhân dân, quan lại

nêu cao ý chí chống Pháp, giành lại độc lập

dân tộc.

2. Sau cuộc phản công quân Pháp của phái

chủ chiến bất thành, Tôn Thất Thuyết đã

3, Em hiểu “Cần” nghĩa là giúp Vua cứu

nước

4, Dụ Cần Vương được ban bố nhằm mục

đích kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên

+ 13/7/1885 vua Hàm Nghi ra “Chiếu

Cần vương” -> kêu gọi văn thân và nhân

dân đứng lên giúp vua cứu nước.

* TÝnh chÊt: Là phong trào yêu nước

chống thực dân Pháp theo khuynh hướng

ý thức hệ phong kiến, thể hiện tính dân

tộc sâu sắc.

giúp vua cứu nước.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm

vụ học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của

học sinh.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh

giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của

học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã

hình thành cho học sinh.

- Văn thân: chỉ những nho sĩ các cương vị

trong xã hội

- Sĩ phu: cho những tri thức phong kiến

- Cần vương chỉ là danh nghĩa, tính chất yêu

nước chống Pháp bao trùm

Tích hợp môn Ngữ văn, địa lí

Nhiệm vụ 1.2: Một số cuộc khởi nghĩa tiêu

biểu

*Mục tiêu: Giới thiệu được một số cuộc

khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương

*Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

HS đọc phần 2 và trả lời các câu hỏi theo cấu

trúc:

1, Quan sát hình 18.4, nhận xét về phong

trào Cần Vương cuối thế kỉ XIX?

2, Giới thiệu về một số cuộc khởi nghĩa

trong phong trào Cần Vương?

3, Vì sao khởi nghĩa Hương Khê là cuộc

khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào

Cần Vương?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV

khuyến khích học sinh hợp tác với nhau

(nhóm cặp/ bàn) khi thực khi thực hiện

nhiệm vụ học tập.

1, Để nhận xét GV hướng dẫn HS trả lời các

câu hỏi nhanh: Tại sao ở Nam Kì lại không

có cuộc khởi nghĩa nào bùng nổ? Tại sao khi

Hàm Nghi bị bắt phong trào vẫn tiếp tục?

Rút ra tính chất của phong trào?

- Nam Kì là địa bàn của Pháp xác lập quyền

thống trị ở đây

- Cần vương chỉ là danh nghĩa, tính chất yêu

nước chống Pháp bao trùm

2, Giới thiệu về một số cuộc khởi nghĩa

trong phong trào Cần Vương

GV hướng dẫn HS lập bảng về hai cuộc khởi

nghĩa Bãi Sậy và Ba Đình theo nội dung:

Thời gian, người lãnh đạo, địa bàn, diễn

biến, cách đánh

b. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu

* Khởi nghĩa Ba Đình (1886 - 1887)

* Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892)

Phụ lục

3, Khởi nghĩa Hương Khê:

- Địa bàn hoạt động rộng lớn gồm 4 tỉnh

(Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng

Bình.

- Lãnh tụ Phan Đình Phùng và Cao Thắng tài

giỏi, có uy tín lớn

- Thời gian: Kéo dài > 10 năm

- Có sự chuẩn bị chu đáo tích trữ lương thảo,

chuẩn bị lực lượng, rèn đúc vũ khí, tự chế

tạo súng trường theo mẫu súng trường của

Pháp…

- Trình độ tổ chức cao: 15 quân thứ, 1 quân

thứ trung tâm đóng ở đại bản doanh và các

quân thứ thiêng liên lạc đảm bảo sự liên lạc

thống nhất

- Có nhiều chiến thắng, gây tổn thất cho

TDP: Tập kích đồn Trường Lưu, tỉnh lị Nghệ

An, Hà Tĩnh, chiến thắng núi Vụ Quang…

- Lực lượng tham gia: đông đảo có nông dân,

đồng bào dân tộc ít người

- Khởi nghĩa Hương Khê kết thúc đánh dấu

sự kết thúc phong trào Cần Vương

* Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1896):

* Lãnh đạo: Phan Đình Phùng và Cao

Thắng.

* Căn cứ: Hương Khê (Hà Tĩnh).

* Địa bàn: 4 tỉnh: Thanh-Nghệ-Tĩnh-

Bình.

* Diễn biến:

+ 1885-1888: xây dựng căn cứ, lực

lượng, chuẩn bị vũ khí, tích trữ lương

thảo...

+ 1888-1896: mở các cuộc tấn công quy

mô lớn.

. Tập kích đồn Trường Lưu, tỉnh lị Nghệ

An, Hà Tĩnh

. T10/1894, chiến thắng núi Vụ Quang

* Ý nghĩa: Đánh dấu bước phát triển cao

nhất của phong trào Cần vương.

Phụ lục

Nội dung

Khởi nghĩa Ba Đình

Khởi nghĩa Bãi Sậy

Thời gian

Từ 1886 - 1887

Từ 1883 - 1892

Người lãnh đạo

Phạm Bành và Đinh Công Tráng

Nguyễn Thiện Thuật, Đốc Tít

Địa bàn

Ba làng Mĩ Khê, Thượng Thọ,

Mậu Thịnh- Nga Sơn – Thanh

Hóa.

Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh,

Thái Bình, Nam Định, Quảng Yên.

Diễn biến

T12-1886 -> T1-1887, nghĩa

quân đẩy lui nhiều cuộc tấn công

của quân Pháp

+ 1885 – cuối 1887: tập trung xây

dựng căn cứ, bẻ gẫy nhiều trận càn

của địch.

+ 1888 - 1892: chiến đấu quyết liệt

Cách đánh

Đánh chiến tuyến cố định

Đánh du kích, lấy ít địch nhiều.

TIẾT 3

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được đó

là tìm hiểu về khởi nghĩa Yên Thế. Sau đó đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học,

tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: GV cho học sinh xem hình về Hoàng Hoa Thám

c. Sản phẩm: Một số hiểu biết của HS về Hoàng Hoa Thám

d. Tổ chức thực hiện:

GV cho HS xem hình

Em biết gì về nhân vật lịch sử ở hình trên hãy chia sẻ hiểu biết của em về những sự kiện

lịch sử liên quan đến nhân vật đó?

Từ câu trả lời của HS, GV vào bài mới: Cùng với phong trào Cần Vương cuối thế kỉ

XIX, phong trào tự vệ vũ trang kháng Pháp của nhân dân ta cuối thế kỉ XIX đã gây cho

thực dân Pháp không ít khó khăn, điển hình nhất là cuộc khởi nghĩa Yên Thế (tồn tại gần

30 năm). Hôm nay, chúng ta tìm hiểu về khởi nghĩa Yên Thế.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 2: Tìm hiểu về Khởi nghĩa nông dân Yên Thế (1884 – 1913)

a. Mục tiêu: Vẽ trục thời gian và trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa nông dân Yên

Thế.

b. Nội dung: Biết được nguyên nhân, trình bày diễn biến theo lược đồ và kết quả, ý

nghĩa của KN Yên Thế.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

Hoàng Hoa Thám

(1851- 1913)

d. Tổ chức thực hiện

Nhiệm vụ 1.1: Nguyên nhân bùng nổ khởi nghĩa Yên Thế

* Mục tiêu: Nguyên nhân bùng khởi nghĩa Yên Thế

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV: dùng lược đồ xác định vị trí Yên Thế, giới thiệu địa hình, phong thổ, vị trí, con

người của vùng đất này.

- GV yêu cầu HS đọc sgk mục 1. Thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau:

? Vì sao nổ ra cuộc KN Yên Thế?

? Hãy cho biết lãnh đạo, mục tiêu cuộc khởi nghĩa Yên Thế?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- Đại diện nhóm lần lượt trả lời các câu hỏi.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

- GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của

học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

Nhiệm vụ 1.2: Diễn biến khởi nghĩa Yên Thế

* Mục tiêu: Vẽ trục thời gian và trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa nông dân Yên

Thế.

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc SGK mục 2 và xem video

https://www.youtube.com/watch?v=UyrCH4JtknM, thảo luận nhóm ( thời gian 5 phút, 2

bàn 1 nhóm )và trả lời câu hỏi sau:

? Hãy thể hiện những diễn biến chính của khởi nghĩa nông dân Yên Thế trên trục thời

gian và trình bày trước lớp.

1890

1884

1891

T4/1892

1894 - 1895

1909

1897 - 1908

Nguyên nhân: Nông dân Yên Thế đấu tranh để bảo vệ cuộc sống của mình trước chính sách bình định

của thực dân Pháp

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- Đại diện nhóm lần lượt trả lời các câu hỏi.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

- GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của

học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

T2/1913

Nhiệm vụ 1.3: Nguyên nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Yên Thế

* Mục tiêu: Nguyên nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Yên Thế

* Tổ chức thực hiện:

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS làm bài tập trắc nghiệm để rút ra nguyên nhân thất bại và ý nghĩa

lịch sử của cuộc khởi nghĩa Yên Thế

Hãy chọn chữ cái in hoa trước ý trả lời đúng

1. Nội dung nào không phải là nguyên nhân dẫn tới thất bại của cuộc khởi nghĩa Yên

Thế

A. Bó hẹp trong một địa phương, dễ bị cô lập

B. So sánh lực lượng quá chênh lệch, thực dân Pháp và phong kiến cấu kết đàn áp

2. Diễn biến

C. Chưa có sự lãnh đạo của giai cấp tiên tiến

D. Cuộc khởi nghĩa thu hút quá nhiều các nhà yêu nước

2. Nội dung nào không phải là ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Yên Thế ?

A. Thể hiện tinh thần yêu nước của giai cấp nông dân Việt Nam

B. Làm chậm quá trình bình định của thực dân Pháp

C. Để lại những bài học kinh nghiệm cho các cuộc đấu tranh giai đoạn sau

D. Xã hội Việt Nam đang lâm vào một cuộc khủng hoảng sâu sắc về đường lối

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc bài tập và thực hiện yêu cầu.

- GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- Đại diện 1-2 HS lần lượt trả lời các câu hỏi.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

- GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của

học sinh. Chính xác hóa các kiến thức

đã hình thành cho học sinh.

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống

hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS

đã được lĩnh hội ở hoạt động hình

thành kiến thức về

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho

HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân

trả lời các câu hỏi. Trong quá trình làm

3. Nguyên nhân thất bại, ý nghĩa

- Nguyên nhân thất bại:

+ So sánh lực lượng quá chênh lệch, thực dân Pháp

mạnh và cấu kết với phong kiến đàn áp.

+ Chưa có sự lãnh đạo của giai cấp tiên tiến.

+ Bó hẹp trong một địa phương, dễ bị cô lập.

- Ý nghĩa:

+ Là phong trào đấu tranh lớn nhất của nông dân

+ Thể hiện tiềm năng ý chí và sức mạnh to lớn của

nông dân

+ Kết hợp được yêu cầu độc lập dân tộc với nguyện

vọng dân chủ

việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: trả lời câu hỏi thể hiện đầy đủ nội dung bài học

d. Tổ chức thực hiện:

GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu hỏi. Trong

quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

* Trắc nghiệm

Câu 1: Cuộc khởi nghĩa nông dân lớn nổ ra cùng thời với phong trào Cần vương là:

A. Khởi nghĩa Phan Bá Vành.

B. Khởi nghĩa Yên Thế.

C. Khởi nghĩa Lê Văn Khôi.

D. Khởi nghĩa Trà Lũ.

Câu 2: Khởi nghĩa Yên Thế diễn ra bao nhiêu giai đoạn?

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Câu 3: Hoàng Hoa Thám có biệt hiệu là:

A. Hùm thiêng Yên Thế.

B. Bình Tây đại nguyên soái.

C. Ngũ linh Thiên hộ.

D. Quận He.

Câu 4: Tại sao cuộc khởi nghĩa của Hoàng Hoa Thám ở Yên Thế là phong trào nông

dân?

A. Lãnh đạo và lực lượng khởi nghĩa đều là nông dân.

B. Vì cuộc khởi nghĩa nổ ra ở thành thị nhưng được nông dân hưởng ứng tích cực.

C. Vì cuộc khởi nghĩa này chỉ chống triều đình phong kiến nhà Nguyễn.

D. Vì cuộc khởi nghĩa này làm chậm quá trình bình định của Pháp.

Câu 5: Tại sao phong trào nông dân Yên Thế thất bại?

A. Phạm vi hoạt động bó hẹp trong một địa phương, dễ bị cô lập.

B. So sánh lực lượng chênh lệch, bị thực dân Pháp và phong kiên câu kết đàn áp.

C. Chưa có sự lãnh đạo của giai cấp tiên tiến.

D. Hoàng Hoa Thám đầu hàng triều đình.

Câu 6: Phong trào nông dân Yên Thế diễn ra trong thời gian nào?

A. Từ năm 1884 đến 1913.

B. Từ năm 1885 đến 1895.

C. Từ năm 1885 đến 1913.

D. Từ năm 1884 đến 1895.

Câu 7: Yên Thế thuộc địa phận của tỉnh nào?

A. Bắc Giang.

B. Bắc Ninh.

C. Hưng Yên.

D. Thanh Hóa.

Câu 8: Vị chỉ huy tối cao của nghĩa quân Yên Thế là ai?

A. Đề Nắm.

B. Đề Thám.

C. Đề Thuật

D. Đề Chung.

Câu 9: Lãnh đạo của khởi nghĩa Yên Thế thuộc giai cấp, tầng lớp nào?

A. Văn thân, sĩ phu.

B. Võ quan

C. Nông dân.

D. Địa chủ

Câu 10: Phong trào Cần vương là phong trào yêu nước theo khuynh hướng nào:

A. Khuynh hướng phong kiến.

B. Khuynh hướng dân chủ tư sản

C. Khuynh hướng vô sản.

D. Khuynh hướng cải cách.

Câu 11: Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hương Khê là ai?

A. Phan Đình Phùng, Phạm Bành.

B. Phan Đình Phùng, Nguyễn Thiện Thuật

C. Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám.

D. Phan Đình Phùng, Cao Thắng.

Câu 12: Địa bàn hoạt động của khởi nghĩa HươngKhê bao gồm những tỉnh nào?

A. Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị.

B. Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.

C. Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị.

D. Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Quảng Bình.

Câu 13: Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy là ai?

A. Đinh Gia Quế, Nguyễn Thiện Thuật.

B. Nguyễn Thiện Thuật, Phạm Bành

C. Đinh Gia Quế, Đinh Công Tráng.

D. Nguyễn Thiện Thuật, Cao Thắng.

Câu 14: Cuộc khởi nghĩa kéo dài nhất trong phong trào Cần Vương là:

A. Khởi nghĩa Ba Đình.

B. Khởi nghĩa Bãi Sậy

C. Khởi nghĩa Hương Khê.

D. Khởi nghĩa Hùng Lĩnh.

D. Hoạt động vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng.

b. Nội dung:

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện: GV giao về nhà cho HS làm vào vở

1. Cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế có điểm gì giống và khác so với các cuộc khởi

nghĩa trong phong trào Cần vương?

2. Từ sự thất bại của phong trào Cần vương và khởi nghĩa Yên Thế, có thể rút ra bài học

gì cho công cuộc đấu tranh giành độc lập sau đó, cũng như công cuộc xây dựng và bảo

vệ Tổ quốc hiện nay?

- Dự kiến sản phẩm

1. Cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế có điểm giống và khác so với các cuộc khởi

nghĩa trong phong trào Cần Vương

- Điểm giống nhau:

+ Bối cảnh lịch sử: đất nước mất độc lập, nhiệm vụ giải phóng dân tộc được đặt ra cấp

thiết.

+ Khuynh hướng chính trị: là các cuộc đấu tranh yêu nước theo khuynh hướng phong

kiến.

+ Mục tiêu cao nhất: đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc.

+ Lực lượng tham gia: đông đảo các tầng lớp nhân dân, động lực chính là nông dân.

+ Hình thức: Khởi nghĩa vũ trang.

+ Phương thức gây dựng căn cứ: dựa vào địa hình để xây dựng căn cứ chiến đấu.

+ Kết quả: thất bại

+ Ý nghĩa: làm tiêu hao một bộ phận quân Pháp; góp phần làm chậm quá trình bình

định Việt Nam của Pháp; để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các phong trào đấu tranh

yêu nước sau này.

- Điểm khác nhau:

Phong trào Cần Vương

(1885 - 1896)

Khởi nghĩa Yên Thế

(1884 - 1914)

Tư tưởng

Chịu sự chi phối của chiếu Cần

vương (ban ra ngày 13/7/1885).

Không chịu sự chi phối của chiếu Cần

vương

Phương

hướng đấu

tranh

Đánh đuổi thực dân Pháp, giành

độc lập dân tộc, khôi phục lại chế

độ phong kiến chuyên chế.

Chống lại chính sách cướp bóc, bình

định quân sự của Pháp, bảo vệ quê

hương,… => chưa đưa ra phương

hướng đấu tranh rõ ràng.

Lực lượng

lãnh đạo

Các văn thân, sĩ phu yêu nước chủ

động đứng lên dựng cờ khởi nghĩa

theo tiếng gọi Cần vương.

Các thủ lĩnh nông dân có uy tín, được

nghĩa quân bầu lên.

Phạm vi,

quy mô

Diễn ra trên phạm vi rộng lớn,

nhất là ở Bắc Bì và Trung Kì; kéo

dài 11 năm (1885 - 1896).

Diễn ra chủ yếu tại địa bàn huyện Yên

Thế (Bắc Giang); kéo dài 30 năm

(1884 - 1913).

2. Một số bài học kinh nhiệm có thể rút ra từ sự thất bại của phong trào Cần Vương và

khởi nghĩa Yên Thế:

+ Tập hợp, đoàn kết các cuộc đấu tranh thành một phong trào chung, rộng lớn và thống

nhất trong cả nước.

+ Kết hợp nhiều hình thức, phương pháp đấu tranh.

+ Tận dụng yếu tố thuận lợi về địa hình để xây dựng căn cứ hoặc tổ chức chiến đấu.

+ Phát huy tinh thần yêu nước và sức mạnh đoàn kết của các tầng lớn nhân dân.

* Hướng dẫn học bài

- Học bài và làm các bài tập trong vở bài tập lịch sử

- Chuẩn bị bài 19

Tài liệu tham khảo

Chiếu Cần vương.

Dụ:

"Từ xưa kế sách chống giặc không ngoài ba điều: đánh, giữ, hoà. Đánh thì chưa có cơ

hội; giữ thì khó định hẹn được sức; hoà thì họ đòi hỏi không biết cán.

Đang lúc sự thế thiên vạn nan như vậy, bất đắc dĩ phải dùng quyền. Thái dương ra đời

ở đất Kì, Huyền Tông sang chơi đất Thục, người xưa đều đã có làm.

Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp nhiều việc. Trẫm tuổi trẻ nối ngôi, không lúc nào

không nghĩ đến tự cường tự trị. Kẻ phái của Tây ngang bức, hiện tình mỗi ngày một quá

thêm. Hôm trước chúng tăng thêm binh quyền đến, buộc theo những điều mình không

thể nào làm được; ta chiếu lệ thường khoản tiếp, chúng không chịu nhận một thứ gì. . . ;

trong triều đình đắn đo về hai điều: cúi đầu tuân mạng, ngồi để mất cơ hội, sao bằng nhìn

thấy chỗ âm mưu biến động của địch mà đối phó trước? Vì bằng việc xảy ra không thể

tránh, thì cũng còn có cái việc ngày nay để mưu tốt cái lợi sau này, ấy là do thời thế xui

nên vậy. Phàm những người cùng dự chia mối lo này cũng đã dư biết. Biết thì phải tham

gia công việc, nghiến răng dựng tóc, thề giết hết giặc, nào ai là không có cái lòng như

thế?"

Ngày soạn:

Ngày dạy:

BÀI 19. PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP Ở VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ

KỶ XX ĐẾN NĂM 1917

I. Mục tiêu

1. Về kiến thức

- Nêu được tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của người Pháp đối

với xã hội Việt Nam

- Giới thiệu được những nét chính về hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu, Phan

Châu Chinh, Nguyễn Tất Thành.

2.Về năng lực

a. Năng lực chung

- Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích

cực tham gia các hoạt động trong lớp.

- Giao tiếp và hợp tác: có thói quen trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập; biết cùng nhau

hoàn thành nhiệm vụ học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô.

- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, có sáng tạo

khi tham gia các hoạt động lịch sử.

b. Năng lực chuyên biệt

- Tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch sử đơn

giản dưới sự hướng dẫn của giáo viên trong các bài học lịch sử.

- Tư duy lịch sử: Biết trình bày, suy luận, phản biện, tranh luận về một vấn đề lịch sử, rèn

luyện năng lực nhận thức và tư duy lịch sử.

- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng được kiến thức lịch sử để phân tích và

đánh giá tác động của một sự kiện, nhân vật, vấn đề lịch sử đối với cuộc sống hiện tại,

đồng thời giải thích các vấn đề thời sự đang diễn ra ở trong nước và thế giới.

3.Về phẩm chất:

- Yêu nước: Giáo dục lòng yêu nước, tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên và ý thức kế thừa

truyền thống dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh.

- Chăm chỉ: Chăm học, chăm làm, hăng say học hỏi và nhiệt tình tham gia hoạt động

nhóm.

- Trách nhiệm: Bồi dưỡng cho học sinh tinh thần đấu tranh bất khuất chống áp bức bóc

lột và tinh thần sáng tạo trong xây dựng đất nước.

II. Thiết bị dạy học và học liệu

1. Thiết bị: Máy tính, ti vi, phiếu học tập

- Lược đồ các cuộc kháng chiến (máy chiếu)

- Một số video, tranh ảnh liên quan đến nội dung bài học.

2. Học liệu: sách giáo khoa, sách giáo viên, vở thực hành lịch sử,

III. Tiến trình dạy học

1. Hoạt động 1:Mở đầu

a. Mục tiêu: HS có những hiểu biết ban đầu về phong trào yêu nước chống Pháp ở Việt

Nam từ đầu thế kỉ XX đến năm 1917, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: - Học sinh xem 1 đoạn video (3 phút) về quá trình ra đi tìm đường cứu

nước của Nguyễn Tất Thành, trả lời câu hỏi mục mở đầu/86/SGK

c. Sản phẩm: Nội dung trả lời của HS:

d. Tổ chức thực hin:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Giao nhiệm vụ học tập: HĐCN

Học sinh xem 1 đoạn video (3 phút) về quá trình ra đi

tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành

Năm 1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn

Tất Thành đã ra đi tìm đường cứu nước. Vậy bối cảnh

nào thúc đẩy Người sang phương Tây? Con đường và

những hoạt động của Người có gì khác so với các nhà

yêu nước tiền bối như Phan Bội Châu, Phan Châu

Trinh?

B2: Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện làm việc

theo nhóm cặp, nghiên cứu và ghi ý kiến thống nhất

trong nhóm.

B3: Báo cáo, thảo luận: giáo viên tổ chức, điều

hành; học sinh báo cáo, nhận xét

Dự kiến sản phẩm

* Bối cảnh thúc đẩy Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm

đường cứu nước:

- Chủ nghĩa tư bản đã chuyển sang giai đoạn đế quốc

chủ nghĩa. Các nước đế quốc đẩy mạnh xâm chiếm thị

trường, thuộc địa.

- Đất nước bị mất độc lập, chủ quyền, nhiệm vụ giải

phóng dân tộc được đặt ra cấp thiết.

- Sự bế tắc, khủng hoảng về đường lối cứu nước đặt ra

yêu cầu phải tìm ra con đường cứu nước mới.

- Nhiều yếu tố của văn minh phương Tây đã được du

nhập vào Việt Nam => ánh sáng văn minh phương Tây

đã thôi thúc Nguyễn Tất Thanh sang đây để “xem các

nước làm như thế nào sau đó trở về giúp đồng bào” và

tìm hiểu “điều gì ẩn náu sau những chữ Tự do - Bình

đẳng - Bác ái”.

* Điểm khác biệt trong con đường cứu nước của

Nguyễn Ái Quốc với các nhà yêu nước tiền bối:

- Khác bit về hướng đi:

+ Các nhà yêu nước tiền bối: Hướng sang phương

Đông (Nhật Bản, Trung Quốc).

+ Nguyễn Ái Quốc: Hướng sang phương Tây (các nước

đế quốc hùng mạnh của thời đại, trong đó có nước

Pháp)

- Khác bit về mục đích:

+ Các nhà yêu nước tiền bối: cầu viện, nương nhờ, vận

dụng mô hình học tập vào Việt Nam để giành độc lập

dân tộc.

+ Nguyễn Ái Quốc: tìm hiểu cách thức, phương pháp

để giải phóng dân tộc.

- Cách thức tiếp cận chân lý:

+ Các nhà yêu nước tiền bối: Tiếp thu tư tưởng dân

chủ tư sản gián tiếp qua tân thư, tân báo, tân văn;

không tiến hành khảo sát trên diện rộng để có cái nhìn

phổ quát.

+ Nguyễn Ái Quốc: Tiến hành khảo sát trên diện rộng

(đi qua nhiều nước, nhiều châu lục, trong đó Nguyễn

Tất Thành đã dừng chân khá lâu ở Anh, Pháp, Mĩ); trải

qua quá trình lao động thực tiễn.

B4: Kết luận, nhận định: - GV nhận xét, đánh giá

chung, khen thưởng những cá nhân HS có câu trả lời

đúng và nhanh nhất, động viên những HS còn hoàn

thành chưa tốt nhiệm vụ.

- GV hướng dẫn HS tìm hiểu bài mới.

2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới

2. 1. Tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp ở Việt

Nam

a. Mục tiêu: Nêu được tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của người

Pháp đối với xã hội Việt Nam.

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và HĐ cá nhân, HĐ nhóm. trả lời các câu hỏi.

Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hin:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Giao nhiệm vụ học tập:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

HOẠT ĐỘNG NHÓM

1. Tác động của cuộc

khai thác thuộc địa lần

thứ nhất của thực dân

Pháp ở Việt Nam

NHÓM 1. Quan sát hình 19.2 và khai thác tư

liu trên, em biết được điều gì về tình cảnh người lao

động Vit Nam trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ

nhất của thực dân Pháp?

NHÓM 2: Khai thác tư liêu SGK, Hãy lập bảng

tóm tắt những tác động của cuộc khai thác thuộc địa

lần thứ nhất của thực dân Pháp đối với tình hình Vit

Nam đầu thế kỉ XX.

Lĩnh vực

Tác động

Chính trị

Kinh tế

Xã hội

Văn hoá

B2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS làm việc nhóm cặp đọc tư liệu SGK kết hợp khai

thác kênh hình 19.2, hoàn thành phiếu học tập

- GV quan sát, hỗ trợ kịp thời những khó khăn của HS

trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

* Với nhiệm vụ 2: HS chia 4-6 nhóm (2 bàn 1 nhóm )

tùy sĩ số HS và không gian lớp học, đọc nội dung mục

1/SGK, trao đổi thảo luận, thống nhất ý kiến, ghi phiếu

học tập.

- HS dự kiến các câu hỏi tương tác

B3: Báo cáo, thảo luận:

- HS báo cáo kết quả làm việc nhóm

- HS trao đổi chéo phiếu học tập với nhóm bạn, đánh giá

bài làm của nhóm bạn dựa vào đáp án của GV.

- HS nêu các câu hỏi tương tác, yêu cầu các nhóm được

hỏi trả lời.

- Với nội dung các câu hỏi tương tác khó, các nhóm HS

có thể nhờ sự trợ giúp của GV

Dự kiến sản phẩm

NHÓM 1. Quan sát hình 19.2 và khai thác tư

liu trên, em biết được điều gì về tình cảnh người lao

động Vit Nam trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ

nhất của thực dân Pháp?

- Dưới tác động từ cuộc khai thác thuộc địa của thực

dân Pháp, đời sống của người lao động ở Việt Nam rất

khổ cực:

+ Nông dân bị cướp đoạt ruộng đất, phải chịu sưu cao,

thuế nặng nên lâm vào tình cảnh bần cùng hóa.

+ Công nhân: phải lao động cực nhọc trong các đồn

điền, hầm mỏ, xí nghiệp, điều kiện sống tồi tàn và nhận

những đồng lương rẻ mạt, lại thường xuyên bị đánh

đập, cúp phạt.

NHÓM 2: Hãy nêu tác động của cuộc khai thác

thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp đối với tình

hình Vit Nam đầu thế kỉ XX.

Lĩnh vực

Tác động

Chính trị

+ Quyền lực nằm trong tay người Pháp.

+ Một bộ phận địa chủ phong kiến bị biến thành tay sai, công cụ

thống trị và bóc lột của chính quyền thực dân.

Kinh tế

+ Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa du nhập vào Việt Nam,

tồn tại song song với quan hệ sản xuất phong kiến.

+ Tài nguyên vơi cạn.

+ Kinh tế Việt Nam phát triển thiếu cân đối, lệ thuộc nặng nề vào

kinh tế Pháp.

+ Việt Nam biến thành nơi cung cấp tài nguyên, nhân công rẻ mạt

và thị trường tiêu thụ độc chiếm của Pháp.

Xã hội

+ Các giai cấp cũ có sự phân hóa: địa chủ mất vai trò thống trị,

nhưng số lượng ngày càng đông. Một bộ phận địa chủ trở thành tay

sai cho thực dân Pháp; giai cấp nông dân ngày càng bị bần cùng

hoá, lâm vào cảnh nghèo khó, không lối thoát.

+ Xuất hiện các lực lượng xã hội mới, như: tầng lớp tư sản và tiểu

tư sản, trí thức thành thị, giai cấp công nhân,…

Văn hoá

+ Văn hóa phương Tây (lối sống, trình độ học thức và tư duy,…) du

nhập vào Việt Nam

+ Trong xã hội vẫn tồn tại nhiều hủ tục, tệ nạn (ma túy, mại dâm,

mê tín dị đoan,…)

B4: Kết luận, nhận định: GV khẳng định và chốt kiến thức

GV mở rộng kiến thức:

Quan sát Hình 19.1 và mục em có biết?, Hãy giới

thiu vài nét về Cầu Long Biên?

- HS dựa vào mục em có biết trả lời...

Hình ảnh tuyến đường sắt, ga HN Đường sắt được

gấp rút xây dựng vào cuối thể kỉ XIX . Đến năm 1912

hệ thống đường sắt Việt Nam được hình thành

Hình ảnh cầu long biên.Cùng với việc xây dựng các

tuyến đường ( Bộ, sắt) thì những cây cầu lớn như cầu

Long Biên cầu được xây dựng với quy mô lớn. Nó

được xây dựng bằng mồ hôi, xương máu của bao con

người), cho ta thấy cây cầu còn là kết quả đau thương

mất mát của người dân Việt Nam trong cuộc khai thác

thuộc địa lần thứ nhất của Thực dân Pháp.

Hãy chỉ ra những yếu tố tích cực và tiêu cực của lĩnh

vực kinh tế?.

- Tích cực: Những yếu tố của nền sản xuất TBCN được

du nhập vào VN, so với nền kinh tế phong kiến có nhiều

tiến bộ, của cải vật chất sx được nhiều hơn, phong phú

hơn.

- Tiêu cực:

+ Tài nguyên thiên nhiên của VN bị bóc lột cùng kiệt.

+ Nông nghiệp giẫm chân tại chỗ, nông dân bị bóc lột

tàn nhẫn.

+ Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn công

nghiệp nặng.

2. 2. Hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh

a. Mục tiêu:

- Giới thiệu được những nét chính về hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu, Phan

Châu Trinh.

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và HĐ cá nhân, HĐ nhóm. trả lời các câu hỏi.

Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d.Tổ chức thực hin:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Giao nhiệm vụ học tập: HĐCN

2. Hoạt động yêu nước

của Phan Bội Châu,

Phan Châu Trinh

Hãy giới thiu vài nét về Phan Bội Châu, Phan Châu

Trinh ?

Dự kiến sản phẩm:

- - Phan Bội Châu: (1867- 1940) quê huyện Nam Đàn,

tỉnh Nghệ An, từng đỗ đầu kỳ thi Hương. Cuối thế kỷ

XIX, khi phong trào Cần vương bị dập tắt, ông bắt đầu

tìm người cùng chí hướng, “xuất dương cầu ngoại

viện” để “ cốt sao khôi phục được nước Việt Nam lập

ra một chính phủ độc lập”

- Phan Châu Chinh: (1872- 1926) Quê ở Tam Kỳ tỉnh

Quảng Nam, ông từng đỗ phó bảng và được bổ dụng

một chức quan trong triều đình, nhưng sau một thời

gian ngắn, ông đã từng từ quan vầ quê, dốc lòng hoạt

động cứu nước.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

HOẠT ĐỘNG NHÓM

NHÓM 1. Tìm hiểu về những Hoạt động yêu nước

của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh

NHÓM 2. Chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu

và Phan Châu Trinh có điểm gì giống và khác nhau?

Phan Bội Châu

Phan Châu Trinh

Giống

nhau

Kẻ thù

mắt

Nhiệm

vụ

mắt

Hình

thức,

phương

pháp

đấu

tranh

B2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS làm việc cá nhân, nhóm tổ đọc SGK, hoàn thành

phiếu học tập

- GV quan sát, hỗ trợ kịp thời những khó khăn của HS

trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

- HS dự kiến các câu hỏi tương tác

- Sau thời gian thảo luận, HS đảo nhóm

B3: Báo cáo, thảo luận:

- HS báo cáo kết quả làm việc cá nhân

- HS trao đổi chéo phiếu học tập với bạn, đánh giá bài

làm của bạn, của bản thân dựa vào đáp án của GV.

Dự kiến sản phẩm

- Hoạt động yêu nước

của Phan Bội Châu:

+ Tháng 5/1904, lập Duy

tân hội, mục đích đấu

tranh để lập ra một nước

Việt Nam độc lập.

+ Năm 1905 - 1908 tổ

chức phong trào Đông Du,

đưa các thanh niên yêu

nước sang Nhật Bản học

tập. Tháng 3/1909, Phan

Bội Châu bị trục xuất khỏi

Nhật Bản. Phong trào

Đông du tan rã.

+ Năm 1912, tại Quảng

NHÓM 1. Tìm hiểu về những Hoạt động yêu nước

của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh

- Một số hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu:

+ Tháng 5/1904, Phan Bội Châu lập ra Duy tân hội, với

mục đích đấu tranh để lập ra một nước Việt Nam độc

lập.

+ Năm 1905 - 1908, Hội Duy Tân tổ chức phong trào

Đông Du, đưa các thanh niên yêu nước sang Nhật Bản

học tập, chờ đợi thời cơ chống Pháp. Tháng 3/1909,

Phan Bội Châu bị trục xuất khỏi Nhật Bản. Phong trào

Đông du tan rã.

+ Năm 1912, tại Quảng Đông (Trung Quốc), Phan Bội

Châu cải tổ Duy tân hội thành Việt Nam Quang phục

hội với mục đích: Đánh đuổi giặc Pháp, thành lập nước

Cộng hoà Dân quốc Việt Nam.

- Một số hoạt động yêu nước của Phan Châu Trinh:

+ Năm 1906, Phan Châu Trinh và nhóm sĩ phu tiến bộ

ở Quảng Nam mở cuộc vận động Duy tân ở Trung Kỳ.

Phong trào Duy Tân hoạt động công khai với nhiều

hình thức như: lập trường học mới, lập hội buôn hàng

nội hoá và xưởng sản xuất, tổ chức diễn thuyết, tuyên

truyền đả phá các hủ tục phong kiến lạc hậu.....

+ Đến năm 1908, dưới ảnh hưởng trực tiếp của phong

trào Duy tân, phong trào chống đi phu, chống sưu thuế

diễn ra rầm rộ ở một số tỉnh Trung Kỳ. Thực dân Pháp

đã thẳng tay đàn áp. Phan Châu Trinh và nhiều đồng

chi của ông bị bắt.

+ Năm 1911, Phan Châu Trinh sang Pháp. Suốt những

năm sống ở Pa-ri, ông tiếp tục có nhiều hoạt động yêu

Đông (Trung Quốc), cải tổ

Duy tân hội thành Việt

Nam Quang phục hội

Đánh đuổi giặc Pháp,

thành lập nước Cộng hoà

Dân quốc Việt Nam.

- Hoạt động yêu nước

của Phan Châu Trinh:

+ Năm 1906, mở cuộc vận

động Duy tân ở Trung Kỳ.

hoạt động: lập trường học

mới, lập hội buôn hàng,

sản xuất, diễn thuyết,

tuyên truyền đả phá các hủ

tục phong kiến lạc hậu.....

+ Năm 1908, dưới ảnh

hưởng trực tiếp của phong

trào Duy tân, phong trào

chống đi phu, chống sưu

thuế diễn ra rầm rộ ở

Trung Kỳ. Pháp đã thẳng

tay đàn áp. Phan Châu

Trinh và nhiều đồng chi

của ông bị bắt.

+ Năm 1911, Phan Châu

Trinh sang Pháp. ở Pa-ri,

tiến hành lập các tổ chức

yêu nước, kiến nghị Chính

phủ Pháp tiến hành cải

cách chính trị ở Việt Nam

nước, tiến hành lập các tổ chức yêu nước, kiến nghị

Chính phủ Pháp tiến hành cải cách chính trị ở Việt

Nam và diễn thuyết tuyên truyền tư tưởng dân chủ.

NHÓM 2. Chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu

và Phan Châu Trinh có điểm gì giống và khác nhau?

Phan Bội Châu

Phan Châu Trinh

Giống

nhau

- Xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân.

- Mục tiêu: giải phóng dân tộc khỏi ách thống

trị của thực dân Pháp; gắn độc lập dân tộc với

cải biến xã hội theo con đường tư bản chủ

nghĩa.

- Chịu ảnh hưởng của tư tưởng dân chủ tư

sản.

Kẻ thù

mắt

Thực dân Pháp xâm

lược.

Chế độ phong kiến hủ

bại.

Nhiệm

vụ

mắt

Chống Pháp giành

độc lập dân tộc. Coi

độc lập là điều kiện

tiên quyết để đi tới

phú cường.

Dựa vào Pháp để

chống phong kiến. Cải

cách dân chủ là việc

đầu tiên cần làm để

giành độc lập.

Hình

thức,

phương

pháp

đấu

tranh

Cầu viện bên ngoài, bí

mật chuẩn bị lực

lượng để tiến hành

bạo động vũ trang.

Đấu tranh ôn hòa, tiến

hành cải cách dân chủ,

“khai dân trí, chấn dân

khí, hậu dân sinh”,

phản đối bạo động.

và diễn thuyết tuyên

truyền tư tưởng dân chủ.

B4: Kết luận, nhận định:

- GV đánh giá chung, khen ngợi những HS làm tốt và

động viên các HS còn sai sót, chưa tích cực.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả

thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Gv chuẩn kiến thức

2. 3. Buổi đầu hoạt động cứu nước của Nguyễn Tất Thành

a. Mục tiêu: Giới thiệu được những nét chính về hoạt động yêu nước của Nguyễn Tất

Thành

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và HĐ cá nhân, HĐ nhóm. trả lời các câu hỏi.

Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hin:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Giao nhiệm vụ học tập:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3.

HOẠT ĐỘNG NHÓM

3. Buổi đầu hoạt động

cứu nước của Nguyễn

Tất Thành

NHÓM 1. Quan sát Hình 19.5, Tìm hiểu về cuộc

đời của Nguyễn tất Thành

NHÓM 2. Hãy tóm tắt những hoạt động yêu

nước của Nguyễn Tất Thành từ năm 1911 đến năm

1917.

NHÓM 3. Vì sao Nguyễn Tất Thành chọn hướng

đi mới, khác với các nhà yêu nước tiền bối?

B2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS làm việc cá nhân, nhóm bàn đọc SGK, hoàn thành

phiếu học tập

- GV quan sát, hỗ trợ kịp thời những khó khăn của HS

trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

- HS dự kiến các câu hỏi tương tác

B3: Báo cáo, thảo luận:

- HS báo cáo kết quả làm việc cá nhân

- HS trao đổi chéo phiếu học tập với bạn, đánh giá bài

làm của bạn, của bản thân dựa vào đáp án của GV.

Dự kiến sản phẩm

NHÓM 1. Tìm hiểu về cuộc đời của Nguyễn tất

Thành

- Nguyễn Tất Thành sinh ngày 19.5.1890 trong một gia

đình nhà nho yêu nước ở huyện Nam Đàn tỉnh Nghệ An.

Trong hoàn cảnh mất nước, các cuộc đấu tranh của nhân

dân ta nổ ra liên tục song không giành được thắng lợi,

Nguyễn Tất Thành mặc dù rất khâm phục các nhà yêu

+ Ngày 5/6/1911, trên con

tàu Đô đốc La-tu-sơ Tơ-rê-

vin, Nguyễn Tất Thành rời

bến Nhà Rồng (Sài Gòn)

ra đi tìm đường cứu nước.

+ Trong những năm 1911 -

1917: cuộc hành trình của

Nguyễn Tất Thành qua

nhiều nước ở châu Á, châu

Phi, châu Mỹ, châu Âu.

Nhờ đó, Người hiểu rằng ở

đâu bọn đế quốc, thực dân

cũng tàn bạo, độc ác, ở đâu

những người lao động

cũng bị áp bức, bóc lột dã

man.

+ Năm 1917, Nguyễn Tất

nước và cách mạng tiền bối nhưng không tán thành

đường lối đấu tranh của họ mà quyết định tìm con

đường cứu nước mới cho dân tộc.

NHÓM 2. Hãy tóm tắt những hoạt động yêu

nước của Nguyễn Tất Thành từ năm 1911 đến năm

1917.

- Tóm tắt những hoạt động yêu nước của Nguyễn

Tất Thành (1911 - 1917):

+ Ngày 5/6/1911, trên con tàu Đô đốc La-tu-sơ Tơ-rê-

vin, Nguyễn Tất Thành rời bến Nhà Rồng (Sài Gòn) ra

đi tìm đường cứu nước.

+ Trong những năm 1911 - 1917: cuộc hành trình của

Nguyễn Tất Thành qua nhiều nước ở châu Á, châu Phi,

châu Mỹ, châu Âu. Nhờ đó, Người hiểu rằng ở đâu bọn

đế quốc, thực dân cũng tàn bạo, độc ác, ở đâu những

người lao động cũng bị áp bức, bóc lột dã man.

+ Năm 1917, Nguyễn Tất Thành trở lại nước Pháp,

tham gia hoạt động trong Hội những người yêu nước

An Nam, viết báo, truyền đơn, tranh thủ các diễn đàn,

buổi mit tinh để tố cáo thực dân và tuyên truyền cho

cách mạng Việt Nam. Sống và hoạt động trong phong

trào công nhân Pháp, tiếp nhận ảnh hưởng của Cách

mạng tháng Mười Nga, tư tưởng của Nguyễn Tất

Thành có những chuyển biến mạnh mẽ

NHÓM 3. Vì sao Nguyễn Tất Thành chọn hướng

đi mới, khác với các nhà yêu nước tiền bối?

-Nguyễn Tất Thành chọn hướng đi mới, khác với các

nhà yêu nước tiền bối, vì:

Thành trở lại nước Pháp,

tham gia hoạt động trong

Hội những người yêu nước

An Nam, viết báo, truyền

đơn, tranh thủ các diễn

đàn, buổi mit tinh để tố

cáo thực dân và tuyên

truyền cho cách mạng Việt

Nam. Sống và hoạt động

trong phong trào công

nhân Pháp, tiếp nhận ảnh

hưởng của Cách mạng

tháng Mười Nga, tư tưởng

của Nguyễn Tất Thành có

những chuyển biến mạnh

mẽ

+ Sang phương Đông (hướng về Trung Quốc, Nhật

Bản…) là hướng đi truyền thống, nhưng hướng đi này

và hoạt động của các bậc yêu nước tiền bối chưa đem

lại thắng lợi cho cuộc đấu tranh của nhân dân Việt

Nam. Mặt khác, Nguyễn Tất Thành dù rất khâm phục

các nhà yêu nước và cách mạng tiền bối, nhưng không

tán thành đường lối đấu tranh của họ.

+ Một trong những nhân tố tác động tới quyết định ra

đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành chính

là: bối cảnh thời đại và sự du nhập của văn minh

phương Tây vào Việt Nam. Chính sự phát triển mạnh

mẽ của các nước tư bản và ánh sáng của văn minh

phương Tây đã thôi phúc Nguyễn Tất Thành đi sang

phương tây để “xem các nước làm thế nào sau đó trở về

giúp đồng bào” và tìm hiểu xem điều gì ẩn sau những

khẩu hiệu Tự do - Bình đẳng - Bác ái mà thực dân Pháp

tuyên truyền ở Việt Nam.

B4: Kết luận, nhận định:

- GV đánh giá chung, khen ngợi những HS làm tốt và

động viên các HS còn sai sót, chưa tích cực.

Gv chuẩn kiến thức

3. Hoạt động 3: Luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh

hội ở hoạt động hình thành kiến thức trong bài 19

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu

hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

b. Tổ chức thực hin:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Giao nhiệm vụ học tập: HĐCĐ

Làm bài tập trắc nghim

Câu 1: Hội Duy tân do Phan Bội Châu đứng đầu được

thành lập năm nào?

A. Năm 1902

B. Năm 1904

C. Năm 1906

D. Năm 1908

Câu 2: Ý định chuyến xuất dương đầu năm 1905 của

Phan Bội Châu là gì?

A. Cầu viện (khí giới, tiền bạc) để đánh Pháp.

B. Mua khí giới để đánh Pháp.

C. Liên hệ để đưa thanh niên sang Nhật du học.

D. Nhờ Nhật đào tạo cán bộ cho cuộc vũ trang sau này.

Câu 3: Phong trào Đông Du đưa thanh niên Việt Nam

sang nước nào học tập?

A. Nước Pháp.

B. Nước Nga.

C. Nước Nhật.

D. Nước Mỹ.

Luyện tập

Câu 4: Trong những năm trở lại Pháp, Nguyễn Ái Quốc

đã nhanh chóng trở thành nhân vật lãnh đạo của tổ chức

nào?

A. Hội người Việt Nam yêu nước ở Pa-ri.

B. Hội Việt kiều yêu nước tại Véc-xai.

C. Phong trào đấu tranh của công nhân Pháp.

D. Hội Liên hiệp các dân tộc thuộc địa.

Câu 5: Sau nhiều năm bôn ba ở các nước châu Phi,

châu Mĩ, châu Âu, Nguyễn Ái Quốc trở lại nước Pháp

vào thời gian nào?

A. Tháng 11 năm 1917.

B. Tháng 12 năm 1917.

C. Tháng 2 năm 1918.

D. Tháng 6 năm 1919.

Câu 6: Vì sao Nguyễn Ái Quốc không đi theo con

đường cứu nước mà Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh

và các bậc tiền bối yêu nước đầu thế kỉ XX đã chọn ?

A. Con đường của họ không có nước nào áp dụng

B. Con đường của họ là con đường cách mạng tư sản

C. Con đường cứu nước của họ chỉ đóng khung trong

nước, không thoát khỏi sự bế tắc của chế độ phong kiến

D. Nguyễn Ái Quốc nhìn thấy sự bế tắc của con đường

đó.

Câu 7: Nguyễn Ái Quốc sinh ra và lớn lên trong một

gia đình như thế nào?

A. Gia đình trí thức yêu nước.

B. Gia đình nông dân nghèo yêu nước

C. Gia đình công nhân nghèo yêu nước.

D. Gia đình địa chủ nhỏ yêu nước.

Câu 8: Nguyễn Tất Thành rời cảng Nhà Rồng (Sài Gòn)

năm nào?

A. Năm 1911.

B. Năm 1912.

C. Năm 1913.

D. Năm 1914.

B2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS làm việc cá nhân hoàn thành phiếu học tập

- GV quan sát, hỗ trợ kịp thời những khó khăn của HS

trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

B3: Báo cáo, thảo luận:

- HS báo cáo kết quả làm việc cá nhân

- HS trao đổi chéo phiếu học tập với bạn, đánh giá bài

làm của bạn, của bản thân dựa vào đáp án của GV.

Dự kiến sản phẩm

Câu 1

B. Năm 1904

Câu 2:

A. Cầu viện (khí giới, tiền bạc) để đánh Pháp.

Câu 3:

C. Nước Nhật.

Câu 4:

A. Hội người Việt Nam yêu nước ở Pa-ri.

Câu 5:

B. Tháng 12 năm 1917.

Câu 6:

D. Nguyễn Ái Quốc nhìn thấy sự bế tắc của con đường

đó.

Câu 7:

A. Gia đình trí thức yêu nước.

Câu 8:

A. Năm 1911.

B4: Kết luận, nhận định:

- GV đánh giá chung, khen ngợi những HS làm tốt và

động viên các HS còn sai sót, chưa tích cực.

4. Hoạt động 4: Vận dụng

a. Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để biết sưu tầm tư liệu về

lịch sử

b. Nội dung: HS tìm hiểu học tập qua Internet kết hợp với kiến thức bài học

c. Sản phẩm: Thuyết trình sản phẩm, câu trả lời, bài làm của học sinh:

b. Tổ chức thực hin:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Giao nhiệm vụ học tập: HĐ CĐ

Sưu tầm tư liu (câu chuyn, hình ảnh hoặc con

tem, bài thơ, bài hát, câu nói,...) và viết bài thể hin

suy nghĩ của em (khoảng 7 - 10 câu) về một trong ba

nhân vật lịch sử trong bài. Em rút ra được bài học gì

từ nhân vật đó?

B2: Thực hiện nhiệm vụ:

GV có thể cho HS thực hiện nhiệm vụ ở nhà

GV mở rộng KT cho HS hướng dẫn học sinh tự học

+ Làm bài tập theo yêu cầu phần vận dụng

+ Hoàn thành vở thực hành Phần lịch sử

B3: Báo cáo, thảo luận: giáo viên tổ chức, điều

hành; học sinh báo cáo

Dự kiến sản phẩm

- Hình ảnh:

- Một số câu nói nổi tiếng:

Vận dụng

+ “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta

phải cùng nhau giữ lấy nước”.

+ “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là đòi hỏi nước

nhà đã cho mình những gì, mà phải tự hỏi mình đã làm

gì cho nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi

nước nhà nhiều hơn ? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà

hy sinh phấn đấu đến chừng nào?”

+ “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một.

Sông có thể cạn, núi có thể mòn song chân lý ấy không

bao giờ thay đổi”

+ “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”

Bài giới thiệu về Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh

Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 - 1969) thời thơ ấu và

thanh thiếu niên tên là Nguyễn Sinh Cung và Nguyễn

Tất Thành trong nhiều năm hoạt động cách mạng lấy

tên là Nguyễn Ái Quốc và nhiều tên khác.

Hồ Chí Minh sinh trong một gia đình nhà nho yêu

nước, quê ở làng Kim Liên (làng Sen), nay thuộc xã

Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Thuở nhỏ,

Nguyễn Tất Thành học chữ Hán, sau đó học chữ quốc

ngữ và tiếng Pháp ở Trường Quốc học Huế. Người vào

dạy học ở Trường Dục Thanh - một trường học của tổ

chức yêu nước ở

Phan Thiết (nay thuộc tỉnh Bình Thuận) một thời gian

ngắn rồi vào Sài Gòn ; đến đầu tháng 6 năm 1911,

Người xuống tàu ra nước ngoài tìm đường cứu nước.

Năm 1918, Người tham gia Đảng Xã hội Pháp, thành

lập Hội những người Việt Nam yêu nước. Năm 1919,

Người thay mặt những người Việt Nam yêu nước ở

Pháp gửi tới Hội nghị hoà bình họp ở Véc-xai (Pháp)

bản Yêu sách của nhân dân An Nam, kí tên Nguyễn Ái

Quốc. Năm 1920, Nguyễn Ái Quốc tham gia đại hội

thành lập Đảng Cộng sản Pháp. Trong thời gian ở

Pháp. Người tích cực viết báo, viết sách tuyên truyền

chống chủ nghĩa thực dân và đoàn kết các dân tộc

thuộc địa. Từ năm 1923 đến năm 1941, Nguyễn Ái

Quốc chủ yếu hoạt động ở Liên Xô, Trung Quốc, Thái

Lan. Ngày 3/2/1930, Người thành lập Đảng Cộng sản

Việt Nam ở Hương Cảng (Hồng Kông). Đầu năm

1941, Người về nước, thành lập Mặt trận Việt Minh,

chuẩn bị lực lượng để đưa cách mạng Việt Nam tới

thắng lợi. Từ năm 1942, Nguyễn Ái Quốc lấy tên là Hồ

Chí Minh. Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc

bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân

chủ Cộng hoà. Tiếp đó, Người lãnh đạo hai cuộc kháng

chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mĩ, giành độc lập,

tự do của dân tộc. Hồ Chí Minh qua đời ngày 2/9/1969.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà yêu nước và nhà cách

mạng vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Người là Anh hùng

giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hoá thế giới. Đóng

góp to lớn nhất của Người đối với đất nước là sự

nghiệp cách mạng.

Bài học từ nhân vật:

- Lòng yêu nước.

- Tinh thần ham học hỏi, siêng năng, kiên trì.

- Ý chí quyết tâm và nghị lực để vượt qua khó khăn,

thử thách.

B4: Kết luận, nhận định: GV khẳng định và chốt

kiến thức

Ngày soạn………..

Ngày ôn tập………..

TIẾT : ÔN TẬP CUỐI KỲ II

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

+ Củng cố, hệ thống lại kiến thức đã học bằng các câu hỏi mang tính chất khắc sâu và có

tính chất thời sự cho hs

+ Những đóng góp của vua Gia Long và vua Minh Mạng trong công cuộc thực thi chủ

quyền ở quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

+Những thành tựu tiêu biểu của nhà Nguyễn đạt đươc?nhận xét đánh giá về thành tựu

đó.

+Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược từ năm 1858 đến năm 1874

+Phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta từ năm 1858 đến 1884

+Đánh giá tinh thần chiến đấu của nhà Nguyễn và nhân dân ta khi thực dân pháp xâm

lược nước ta

2. Năng lực

* Năng lực chung: Năng lực tự học,tự tìm hiểu thông qua sách báo, năng lực giao tiếp,

năng lực hợp tác, năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề.

* Năng lực chuyên bit:

- Năng lực tìm hiểu lịch sử:

+ Những đóng góp của vua Gia Long và vua Minh Mạng trong công cuộc thực thi chủ

quyền ở quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.Thành tựu tiêu biểu của nhà

Nguyễn đạt đươc.

+Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược từ năm 1858 đến năm 1874

+Phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta từ năm 1858 đến 1884

+ Tinh thần chiến đấu của nhà Nguyễn và nhân dân ta khi thực dân pháp xâm lược nước

- Nhận thức và tư duy lịch sử:

+ Đánh giá vai trò của Nhà Nguyễn trong cuộc kháng chiến chống thực dân

+ Nhận xét tinh thần đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân ta đối với thực dân

Pháp

3. Phẩm chất

+ Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài ôn tập từ học kỳ II

+ Trách nhiệm: HS có trách nhiệm trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng

làm việc nhóm, làm việc cá nhân

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Giáo viên

- chuẩn bị các dạng câu hỏi cho hs hoạt động cá nhân và tập thể

2. Học sinh

- chủ động ôn lại nội dung bài đã học , sưu tầm các tư liệu ,tranh ảnh lịch sử liên quan

đến nội dung ôn tập.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. Hoạt động khởi động

a. Mục tiêu: Giúp học sinh hệ thống nắm được các nội dung cơ bản của bài học đã học

b. Nội dung: GV cho học sinh nhớ lại nội dung kiến thức đã học ở học kỳ II,

c. Sản phẩm: các câu trà lời của hs

d. Tổ chức thực hiện:

Từ khi thực dân Pháp xâm đã gặp các cuộc khởi nghĩa, các phong trào đấu tranh của

nhân dân ta luôn diễn ra một cách sôi nổi, anh dũng cụ thể hơn hôm nay chung ta sẽ ôn

tập củng cố lại kiến thức bằng các câu hỏi.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

a. Mục tiêu:củng cố, hệ thống lại kiến thức đã học từ học kỳ II

b. Nội dung.+ Những đóng góp của vua Gia Long và vua Minh Mạng trong công cuộc

thực thi chủ quyền ở quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 1:

?:Hoàn thành vào bảng biểu về một số

thành tựu tiêu biểu dưới thời

Gv tổ chức cho học sinh chơi trò chơi

tiếp sức ghi các thành tựu mà nhà

Nguyễn đạt được

Hai nhóm, mổi nhóm 7 người, nhóm

nào ghi được nhiều thành tựu nhóm đó

sẻ thắng.

.+HS lập bảng

Lĩnh vực

Thành tựu tiêu biểu

(BÀI 16: VIỆT NAM DƯỚI THỜI

NGUYỄN

(NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX)

-Các thành tựu tiêu biểu thời nhà Nguyễn

Lĩnh vực

Thành tựu

Hành

chính

Chia cả nước thành 30 tỉnh và

1 phủ (Thừa Thiên).

Luật pháp

Năm 1815, nhà Nguyễn ban

hành bộ Hoàng Việt luật lệ

(còn gọi là Luật Gia Long)

Nông

nghiệp

Khai hoang, lập được hai

huyện mới là Tiền hải (Thái

Bình) và Kim Sơn (Ninh

Bình).

Thủ công

nghiệp

Đúc được Cửu đỉnh (chín

chiếc đỉnh đồng đặt trước sân

Thế Miếu)

Văn học

Nhiều tác phẩm văn hóa có

giá trị, như: Truyện Kiều của

Nguyễn Du; Lục Vân Tiên

của Nguyễn Đình Chiểu,…

Nghệ

thuật

Nhã nhạc (nhạc cung đình)

phát triển đến đỉnh cao.

?: Có ý kiến cho rằng: Nhà Nguyễn đã

để lại di sản văn hoá đồ sộ. Em đồng ý

với quan điểm đó không? Vì sao

+hs thể hiện quan điểm của mình có

đồng ý với ý kiến trên không? Đưa ra

sự giải thích của bản thân

+hs nhận xét

+Gv chốt kiến thức

biểu

diễn

Văn nghệ dân gian xuất hiện

hàng loạt làn điệu dân ca

Hội họa

Hội họa phát triển với nhiều

dòng tranh dân gian, tiêu biểu

là tranh Đông Hồ (Bắc Ninh),

tranh Hàng Trống,...

Kiến

trúc,

điêu khắc

Các công trình nổi tiếng như:

kinh thành Huế, chùa Thiên

Mụ, Cửu đỉnh (Thừa Thiên

Huế),…

Lịch sử

Nhiều công sử học được biên

soạn, như: Khâm định Việt sử

thông giám cương mục, Đại

Nam thực lục (Quốc sử quán

triều Nguyễn), Lịch triều hiến

chương loại chí (Phan Huy

Chú),…

Địa lí

Nhiều công trình địa lí có giá

trị, như: Nhất thống địa dư chí

(Lê Quang Định), Gia Định

thành thông chí (Trịnh Hoài

Đức),...

Y dược

học

Bộ sách Hải Thượng y tông

tâm lĩnh của danh y Lê Hữu

Trác

-Đồng ý với quan điểm: Nhà Nguyễn đã để

lại di sản văn hoá đồ sộ. Vì:

+ thời Nguyễn, nhân dân Việt Nam đã đạt

được nhiều thành tựu lớn trên các lĩnh vực

văn hóa, nghệ thuật, khoa học,… trong đó,

có nhiều tác phẩm hoặc công trình có giá trị

như: Truyện Kiều của Nguyễn Du; bộ

sách Gia Định thành thông chí của Trịnh

Hoài Đức; Khâm định Việt sử thông giám

cương mục của Quốc sử quán triều Nguyễn.

+ Nhiều di sản văn hóa dưới thời Nguyễn đã

được Tổ chức UNESCO ghi nhận là di sản

văn hóa thế giới, ví dụ như: quần thể cố đô

Huế; Nhã nhạc cung đình,…

Hoạt động của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Hoạt động 2:

Gv tổ chức trò chơi ô chữ

Gv gọi Hs lần lượt trả lời 6 câu hỏi

và câu chìa khoá gốm 19 chữ cái.

Câu 1:Đại điểm đầu tiên thực dân

pháp nổ súng xâm lược là?

Câu 2:Bản hiếp đầu tiên triều đình

nhà Nguyễn ký với thực dân Pháp là

gì?

Câu 3:Năm 1873 thực dân Pháp có

hành động gì?

Câu 4 :Anh hùng dân tộc nào được

nhân dân suy tôn lên làm Bình Tậy

Đại Nguyên Soái?

Câu 5:bản hiếp ước lý 1884 có tên

BÀI 17: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC

DÂN PHÁP XÂM LƯỢC 1858 - 1884

Đáp án của trò chơi

Câu 1:Đà Nẵng

Câu 2: Nhâm Tuất

Câu 3:Bắc Kỳ

Câu 4: Trương định

Câu 5:patơnôt

gọi là

Câu 6: Tổng đốc thành Hà nội 1882

có tên gọi là gì

Thảo luận cả lớp

?Có Ỳ kiến cho rằng:Triều đình nhà

Nguyễn phải chịu toàn bộ tránh

nhiệm trong việc để mất nước?Em có

đồng ý với ý kiến đó không?

+Hs trả lời

+hs nhận xét

+Gv nhận xét, chốt ý

Câu 6: Hoàng Diệu

Câu chìa khoá gốm 19 chữ cái: Thuộc địa nữa

phong kiến.

Không đồng ý với ý kiến: triều đình nhà Nguyễn

phải chịu toàn bộ trách nhiệm trong việc để mất

nước. Vì: có nhiều nguyên nhân (khách quan và chủ

quan) khiến cuộc kháng chiến chống Pháp thất bại

của nhân dân Việt Nam thất bại.

- Nguyên nhân khách quan: tương quan lực lượng

về mọi mặt giữa Việt Nam và Pháp quá chênh lệch

và ngày càng chuyển biến theo chiều hướng có lợi

cho Pháp

- Nguyên nhân chủ quan:

+ Chế độ phong kiến chuyên chế ở Việt Nam lâm

vào khủng hoảng, suy yếu nghiêm trọng trên tất cả

các lĩnh vực. Điều này khiến cho nội lực đất nước

suy yếu, sức dân suy kiệt, do đó, Việt Nam gặp

nhiều khó khăn trong việc đương đầu với một kẻ

thù mạnh như Pháp.

+ Triều đình nhà Nguyễn thiếu quyết tâm kháng

chiến, phạm nhiều sai lầm cả về đường lối chỉ đạo

chiến đấu và đường lối ngoại giao.

+ Các phong trào đấu tranh chống Pháp của quần

chúng nhân dân diễn ra lẻ tẻ; có nhiều hạn chế về

đường lối và lực lượng lãnh đạo.

Gv tổ chức:

TRÒ CHƠI: ĐI TÌM NHÂN VẬT,

SỰ KIỆN

Gv đặt các câu hỏi, cung cấp hình

ảnh, nhiệm vụ hs tìm tên nhân vật

lịch đó.

Câu 1. Người nhân danh vua Hàm

Nghi ra “Chiếu Cần vương” là ai?

Câu 2. Người lãnh đạo cao nhất

trong cuộc khởi nghĩa Hương Khê

là ai?

Câu 3. Cuộc khởi nghĩa lớn nhất

của nông dân miền Bắc là cuộc khởi

nghĩa nào?

4. Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất

Tuy nhiên: nhà Nguyễn cần chịu trách nhiệm

chính, trách nhiệm lớn nhất trong việc để nước ta

rơi vào tay Pháp. Vì:Trước vận nước nguy nan,

nhiều sĩ phu tiến bộ, đã mạnh dạn đề nghị triều đình

cải cách, canh tân đất nước. Tuy nhiên, nhà Nguyễn

đã khước từ hoặc thực hiện một cách nửa vời, đồng

thời tiếp tục thực hiện những chính sách nội trị,

ngoại giao lạc hậu khiến cho sức nước, sức dân suy

kiệt.

+ Trong quá trình chiến đấu chống thực dân Pháp

xâm lược, nhà Nguyễn đã thiếu quyết tâm kháng

chiến, phạm nhiều sai lầm cả về đường lối chỉ đạo

chiến đấu và đường lối ngoại giao, dẫn đến việc bỏ

lỡ nhiều thời cơ phản công quân Pháp

BÀI 18 + 19: PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP

TRONG NHỮNG NĂM 1885-1896

VÀ PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG

PHÁP Ở VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX

ĐẾN NĂM 1917

Đáp án

Câu 1: TÔN THẤT THUYẾT

Câu 2:PHAN ĐÌNH PHÙNG

Câu 3: KHỞI NGHĨA YÊN THẾ

của nhân dân đồng bằng Bắc Bộ

cuối thế kỉ XIX, đã để lại nhiều bài

học bổ ích nhất là về phương thức

hoạt động và hình thức tác chiến du

kích?

Câu 5. Một trong những hoạt động

tiêu biểu gắn liền với nhà yêu nước

Phân Bội Châu đầu thế kỉ XX?

Câu 6. Phan Châu Trinh và các sĩ

phu thức thời của Việt Nam đầu thế

kỉ XX đã có đóng góp nổi bật nào

sau đây?

Câu 7.Địa điểm xuất dương ra đi

tìm đường cứu nước của Nguyễn

Tất Thành năm 1911 là?

? Lập bảng biểu so sánh, so sánh cuộc

khởi nghĩa nông dân Yên thế có điểm

gì giống và khác nhau cuộc khởi

nghĩa trong phong trào Cần Vương.

GV hướng dẫn hs lập bảng so sánh

các tiêu chí

+Hs lập bảng

+Hs nhận xét, bổ sung

+Gv nhận xét, đối chiếu bảng chuẩn

Nội dung

Phong

Khơi nghĩa nông dân

Câu 4:KHỞI NGHĨA BÃI SẬY

Câu 5:Phong trào Đông Du

Câu 6:Khởi xướng vận động duy tân

Câu 7: Bến Nhà Rồng

Lập bảng

Nội dung

Phong trào cần

Vương

Khơi nghĩa

nông dân yên

Thế

Người

lãnh đạo

Vua, các Văn

thân sĩ phu yêu

nước

Lãnh đạo là Đề

Thám (Hoàng

Hoa Thám),

Mục tiêu

Đánh Pháp

giành lại độc

lập.

xây dựng một

cuộc sống bình

đẳng, tự do

Địa bàn

hoạt động

Chủ yếu Bắc Kỳ

và Trung Kỳ.

Chủ yếu ở vùng

núi Yên Thế

thuộc tỉnh Bắc

trào cần

Vương

yên Thế

Người

lãnh đạo

Mục tiêu

Địa bàn

hoạt

động

Tính

chất

?Từ nội dung chính trong cuộc khai

thác thuộc địa lần thứ nhất(1987-

1914) của thực dân Pháp?Hãy nêu tác

động của nó đến tình hình Việt Nam

nữa đầu thế kỷ XX

+hs trả lời

Giang.

Tính chất

Là phong trào

đấu tranh yêu

nước dưới ngọn

cờ phong kiến.

Là phong trào

nông dân tự

phát.

- Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa từng bước

du nhập vào Việt Nam

- Kinh tế Việt Nam có sự chuyển biến

- Phương thức bóc lột phong kiến vẫn được duy trì

- Kinh tế Việt Nam vẫn trong tình trạng nghèo nàn,

lạc hậu, cột chặt vào kinh tế Pháp

-Cơ cấu xã hội thay đổi, phân hóa xã hội:

Giai cấp địa chủ: phân hóa thành đại địa chủ và

trung- tiểu địa chủ

Giai cấp nông dân bị bần cùng hóa

Giai cấp công nhân ra đời, còn trong giai đoạn đấu

tranh tự phát

Tầng lớp tư sản ra đời nhưng thế lực yếu

Tầng lớp tiểu tư sản ra đời

+hs nhận xét

+Gv nhậ xét, chốt ý

C. Hoạt động luyện tập

a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến cho hs bằng các câu hỏi vấn

đáp và tổ chức trò chơi

b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, nhóm thầy, cô

giáo.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

hs trả lời các câu hỏi ôn tập

* Hướng dân hs chủ động ôn tập, chuẩn bị tiết kiểm tra cuối kỳ II

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

Giáo án Lịch sử 8 (cả năm) | Kết nối tri thức

Tài liệu liên quan:

Bài 1: Cách mạng tư sản Anh và chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ | Bài giảng PowerPoint Lịch sử 8 | Kết nối tri thức

Bài 10: Sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở các nước Âu - Mỹ | Bài giảng PowerPoint Lịch sử 8 | Kết nối tri thức

Bài 5: Cuộc xung đột nam - bắc triều và trịnh - nguyễn | Bài giảng PowerPoint Lịch sử 8 | Kết nối tri thức

Bài 3: Cách mạng công nghiệp | Bài giảng PowerPoint Lịch sử 8 | Kết nối tri thức

Bài 9: Tình hình kinh tế, văn hoá, tôn giáo trong các thế kỉ XVI - XVIII | Bài giảng PowerPoint Lịch sử 8 | Kết nối tri thức