Giao tiếp trong kinh doanh với người Nhật | Môn Kỹ năng giao tiếp 2 - Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 58759230
GIAO TIẾP TRONG KINH DOANH VỚI NGƯỜI NHẬT A. LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nhận thấy Nhật Bản là quốc gia có nền văn hóa vô cùng đa dạng, phong phú. Song,
phong cách sống và làm việc của họ cũng mang nhiều nét đặc sắc và cũng không kém
phần bổ ích để chúng ta có thể nhìn vào đó học tập và rút ra cho bản thân mình nói
riêng, người Việt Nam nói chung để không ngừng hoàn thiện, từng bước hòa nhập với
nền văn hóa, phong cách giao tiếp trong cuộc sống và cả trong công việc. Chính vì vậy,
mà nhóm đã quyết định chọn đề tài "Phong cách và văn hoá đàm phán của người Nhật
trong kinh doanh" để tìm hiểu và nghiên cứu.
2. Mục tiêu nguyên cứu
Nghiên cứu lý luận và thực trạng giao tiếp của người Nhật trong các mối quan hệ đàm
phán kinh doanh, những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình giao tiếp và sự thành bại trong
việc đàm phán, giao tiếp kinh doanh với người Nhật.
Trên cơ sở lý luận và thực trạng, đề xuất một số kinh nghiệm và các dấu hiệu giúp rèn
luyện kỹ năng giao tiếp và hiểu được các giá trị hành vi của người Nhật trong kinh
doanh để giúp rèn luyện kỹ năng giao tiếp góp phần nâng cao hiệu quả giao tiếp và trong quá trình đàm phán.
Chúng tôi hi vọng rằng thông qua đề tài nghiên cứu này có thể giúp sinh viên có thể ý
thức được tầm quan trọng của kỹ năng giao tiếp và nâng cao hiệu quả trong hoạt động
giao tiếp trong các cuộc đàm phán nói riêng và cuộc sống nói chung.
3. Phương pháp nguyên cứu
Đề tài tiểu luận sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khoa học để tiếp cận vấn đề và
đã được mục tiêu nghiên cứu. Các phương pháp nghiên cứu chủ yếu được dùng là:
Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết: Là phương pháp được sử dụng xuyên
suốt đề tải, tập trung nghiên cứu tư liệu có sẵn để tổng hợp đưa ra nội dung lí luận làm
cơ sở cho đề tài nghiên cứu sau đó hệ thống hoá những vấn đề lí luận thực tiễn của vấn đề nghiên cứu.
Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm: Tìm hiểu những đặc trưng khi giao tiếp
với người Nhật trong kinh doanh và hành vi ứng xử khi đàm phán, tìm hiểu những văn
hoá và hành vi, từ đó đưa ra giải pháp khắc phục các vấn đề khi gặp vấn đề trong đàm
phán kinh doanh với người Nhật. Hơn nữa là tự rút ra những bài học, những kinh nghiệm
khi giao tiếp, đàm phán với người Nhật. lOMoAR cPSD| 58759230
4. Kết cấu đề tài
Tiểu luận “Giao tiếp trong kinh doanh với người Nhật” được xây dựng bao gồm các phần: LỜI MỞ ĐẦU NỘI DUNG
Chương 1: Tổng quan về Nhật Bản
Chương 2: Phong cách và văn hoá đàm phán trong kinh doanh của người Nhật Chương 3: Nhận xét Hình ảnh minh hoạ Tài liệu tham khảo
B. NỘI DUNG CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NHẬT BẢN
1.1 Khái quát về con người Nhật Bản
Người Nhật Bản có một tính cách rất đặc biệt, nói theo kiểu người Việt Nam
chúng ta là “ Khác người”. Nhưng cũng chính bởi những đức tính này đã khiến Nhật
Bản từ một đất nước nghèo tài nguyên và nhiều thiên tài vây tập trở thành một cường
quốc có nền kinh tế vững mạnh hàng đầu trên thế giới.
Chúng ta có thể nói rằng không có một dân tộc nào mà lại nhạy bén về văn hoá
của nước ngoài như con người Nhật Bản. Nhạy bén ở đây là họ không ngừng theo dõi
những biến động bên ngoài và sau đó đánh giá và cân nhắc những ảnh hưởng của các
trào lưu xu hướng đang diễn ra trong nước mình. Cái hay ở đây là nếu họ phát hiện ra
trào lưu nào đang chiếm ưu thế thì họ có xu hướng sẵn sàng học hỏi, tiếp nhận và nghiên
cứu để theo kịp trào lưu đó. Nhưng cũng chính vì tính hiếu kỳ và óc cầu tiến của con
người Nhật Bản là những động lực thúc đẩy họ theo kịp các nước tiên tiến.
Mặc dù Nhật Bản là một nước nghèo về tài nguyên, khí hậu lại không được thuận
lợi nhưng có một thứ ở Nhật không bao giờ nghèo đó chính là con người của họ. Với
một hệ thống giáo dục và đào tạo được nâng tầm vóc và việc chăm sóc lại là chìa khóa
mở ra cánh cửa tương lai về kinh tế và chính trị để đất nước phát triển vững mạnh hơn.
Việc đầu tư và đẩy mạnh cho giáo dục lại có ý nghĩa then chốt đối với đất nước này.
Nhà nước bằng thực hiện bằng mọi cách sáng suốt đã tạo lập ra một hệ thống giáo dục
có thể đào tạo ra một lực lượng lao động có hiệu quả cực cao, đưa một đất nước từ khan lOMoAR cPSD| 58759230
hiếm tài nguyên tiến đến tới một nước công nghiệp phát triển hiện đại chính bởi áp dụng
nhiều công trình kỹ thuật cao, công nghệ tiên tiến.
Con người Nhật Bản yêu thích làm những việc có tinh thần trách nhiệm cao, cụ
thể là làm việc nhóm, tập thể, tất cả mọi sự thành công hay thất bại thì tất cả mọi người
thì cả một tập thể sẽ đều cùng đoàn kết vượt qua. Còn trong công việc thì con người
Nhật Bản thường hay gạt cái tôi của cá nhân đi để lắng nghe ý kiến của tất cả mọi người
và đề cao cái chung, tích cực tìm sự hài hòa giữa mình và các thành viên khác trong tập
thể để hoàn thiện hơn. Hoặc là trong các buổi họp hành thì con người Nhật Bản thường
ít cãi cọ với nhau hay dùng những từ có thể làm mất lòng người khác. Một cái hay ở
con người Nhật Bản đó chính là trong một đất nước hai công ty có thể cạnh tranh, chiến
đấu khốc liệt nhưng khi ra ngoài thị trường quốc tế thì cả hai công ty có thể lại cùng bắt
tay hợp tác lại với nhau để giành thị phần trên thị trường nước ngoài.
Nếu nói về tinh thần của sự chăm chỉ và tiết kiệm thì con người Nhật Bản chiếm
vị trí số một trên thế giới. Vì con người Nhật Bản luôn luôn không ngừng làm việc và
lao động kể cả khi họ đã về già. Chính vì đức tính ấy chỉ trong vòng 30 năm Nhật Bản
đã từ một quốc gia bị chiến tranh tàn phá mà đã vươn lên trở thành một cường quốc
kinh tế thế giới và con người Nhật Bản cũng có tính tiết kiệm và chi tiêu rất hợp lý.
Đối với con người Nhật Bản để mà đạt được một thành tựu nào to lớn trong lĩnh
vực kinh tế hay một xã hội ổn định về chính trị thì lòng trung thành đã đóng một vai trò
hết sức to lớn để tạo đến bước tiến thành công. Đặc biệt là ở Nhật Bản bổn phận của
con cái đồng nhất với lòng trung thành.
Con người Nhật Bản kể cả trong công việc hay trong bất kỳ hoàn cảnh nào thì họ
luôn nói từ “cảm ơn” . Đặc biệt là khi nhận được sự giúp đỡ của người khác dù là trong
những công việc nhỏ nhặt nhất. Đây cũng là một nét đẹp trong văn hóa của người Nhật
Bản nói chung và trong công việc nói riêng.
1.2 Khái quát về những nét đặc trưng của Nhật Bản
Nhắc đến Nhật Bản, chúng ta nhắc đến một quốc gia nơi quy tụ nền văn hóa đặc
sắc, mang đậm chất riêng cùng với đó là những con người với tinh thần kỉ luật, kỉ cương,
mang trong mình niềm kiêu hãnh và tự tôn dân tộc. Mặc dù đã trải qua một thời gian
dài tồn tại, đấu tranh xuyên suốt chiều dài lịch sử, những người dân Nhật Bản vẫn luôn
giữ cho mình những nét văn hóa cổ truyền, vẫn giữ cho mình những giá trị cốt lõi của
bao đời cha ông để lại.
Một trong số những nét đặc trưng được biết đến rộng rãi nhất đó chính là trang
phục truyền thống Kimono – bộ trang phục truyền thống dành cho cả nam và nữ tại đây.
Đây là trang phục vô cùng cầu kỳ, bắt mắt và có thường xuyên được mặc trong những
dịp quan trọng. Bộ trang phục gồm chiếc áo choàng được mặc lên cùng chiếc khăn quấn
quanh người, kết hợp với đó là những dây đai, dây buộc tóc cũng như những trang sức lOMoAR cPSD| 58759230
khác. Nữ giới tại đất nước này thường mặc Kimono kết hợp với những kiểu tóc búi vô
cùng cầu kỳ, nhờ đó tạo nên được một vẻ đẹp thanh tao, duyên dáng vô cùng.
Nối tiếp với những trang phục đó chính là nét đẹp trong lễ hội và phong tục nơi
đây, mặc dù là một trong những quốc gia đứng đầu về sự phát triển nhưng những lễ hội
được tổ chức tại Nhật Bản vẫn luôn mang trong mình những nét truyền thống của con
người nơi đây. Những lễ hội văn hóa nơi đây vô cùng đặc sắc, được tổ chức tỉ mỉ, công
phu như chính con người họ vậy, những lễ hội tiêu biểu có thể kể đến tại nơi đây như
Lễ hội mừng năm mới Oshogatsu, Lễ hội hoa anh đào Hanami, hay Lễ hội đèn lồng Obon,…
Trải dài xuyên suốt lịch sử cùng với lễ hội đó chính là tinh thần võ sĩ đạo Nhật
Bản, đây là đất nước được nuôi dạy, phát triển với tinh thần thượng võ, ý chí kiên cường,
bất khuất. Nhằm đối mặt với những điều kiện khắc nghiệt của thiên nhiên nơi đây, những
người dân Nhật Bản từ lâu đã rèn luyện, hình thành cho mình một ý chí kiên trì, nghị
lực sắt đá cùng với đó là sự bền bỉ hơn người. Và cũng chính vì thế, tinh thần thượng
võ được nêu lên như một lí tưởng sống, quyết tâm mà người Nhật muốn hướng tới, tiêu
biểu cho hình tượng đó chính là hình ảnh những người võ sĩ Samurai kiêu hãnh, trung
thành. Họ sống, chiến đấu và phục tùng hết mình cho lý tưởng, niềm tin của chính mình
dành cho những người dẫn dắt họ. Họ chính là hiện thân của những người anh hùng chân chính.
CHƯƠNG 2: PHONG CÁCH VÀ VĂN HÓA ĐÀM PHÁN TRONG KINH
DOANH CỦA NGƯỜI NHẬT
2.1 Phong cách đàm phán
Qua những thông tin về con người Nhật Bản hay những đặc trưng về họ thì chúng
ta đã có thể thấy được những điểm đó đã dần trở thành một nét riêng và dần biến thành
phong cách của người Nhật trong đàm phán.
Chúng ta có thể thấy rằng người Nhật rất tôn trọng lễ nghi và đây có vẻ là một
hình thức mà hầu như ở tất cả các quốc gia trong châu Á hay thậm chí cả thế giới đều
sẽ hiện hữu ngầm trong xã hội. Nó dường như là quy tắc cốt lõi trong ứng xử và giao
tiếp. Tôn trọng lễ nghi có vẻ đã là phong cách của người Nhật từ xưa đến nay. Họ luôn
có thái độ nhún mình trước những người có địa vị và quyền chức hay chỉ đơn giản là lớn tuổi hơn họ. lOMoAR cPSD| 58759230
Trong phong cách đàm phán của người Nhật họ luôn coi đàm phán như một cuộc
đấu tranh thắng bại: Nước Nhật đặc trưng với truyền thống tinh thần Samuraitinh thần
võ sĩ đạo. Vì vậy, trong suy nghĩ của người Nhật, đàm phán phải có thắng có thua và có
thể nói họ tuân theo chiến lược đàm phán cực kỳ cứng rắn. Nhưng khi họ đưa ra yêu
cầu, những yêu cầu đó phải được đảm bảo và được chắc chắn rằng nó sẽ được hoàn
thành. Khi người Nhật học chắc chắn có một tỷ lệ thắng cao thì họ mới có suy nghĩ bắt
đầu cuộc đàm phán. Bên cạnh đó, họ rất coi trọng truyền thống của dân tộc mình vì thế
nên cách cư xử của bên hợp tác còn phải phù hợp với văn hóa của họ. Chính nghi thức
này đã giúp họ đạt được chiến thắng. Vì vậy, trong đàm phán, khi đối mặt hoặc công
khai tranh luận với đối phương, họ không phản ứng ngay mà họ biết cách sử dụng tài
liệu có sẵn một cách khéo léo để giải quyết vấn đề theo hướng có lợi nhất cho mình.
Qua đó chúng ta có thể thấy được người Nhật có lối làm việc rất thông minh. Tổng lại,
chúng ta có thể đánh giá phong cách đàm phán này của họ quá hiếu thắng có phần cứng nhắc.
Chúng ta thấy họ có vẻ khá hiếu thắng nhưng họ vẫn giữ một vẻ điềm tĩnh, bởi
vì đối với họ tranh cãi về những việc không cần thiết và không mang lại lợi ích gì là
một việc vô nghĩa. Thế nên, người Nhật không thích tranh luận chính diện với đối thủ
đàm phán. Khi họ cho rằng mình đúng mà đối phương tiếp tục tranh luận thì họ nhất
định sẽ không phát biểu thêm, để tránh trường hợp việc nhỏ thành lớn và né tránh đi
việc phải tranh cãi. Đồng thời, họ rút lui và không hành động nếu họ nghĩ rằng họ không
suy nghĩ thấu đáo, hay vấn đề đó vẫn còn vài chỗ họ chưa chắc chắn. Họ có thể cạnh
tranh với nhau rất gay gắt song cũng có lúc họ lại bắt tay với nhau để có thể đạt được
mục đích chung ví dụ như để đánh bại đối thủ nước ngoài.
“Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng” dường như là một câu nói của người
Việt chúng ta nhưng mà thể hiện rõ một phong cách vô cùng đặc trưng của người Nhật
chính là tìm hiểu rõ đối tác trước khi đàm phán. Người Nhật rất thông minh, họ biết
cách để chắc chắn từng bước đi của chính họ, khi họ không chắc chắn hay không có
thông tin về đối phương, họ sẽ không bước lên đàm phán. Đây là một sự chỉnh chu của
người Nhật mà chúng ta cần phải học hỏi rất nhiều. Họ không ngừng học hỏi, trau dồi
thêm các kiến thức để khiến mình không bị thất thế trên bàn đàm phán, vì thế tỉ lệ thắng
đàm phán của họ khá cao.
Nhưng vì sự tỉ mỉ và kỹ lưỡng ấy cho nên người Nhật luôn hình thành một kế
hoạch rất chi tiết và nếu một trường hợp nào xảy ra ngoài kế hoạch đó thì người Nhật
họ rất chật vật để xoay xở và giải quyết vấn đề ngoài ý muốn đó.
Việc chiều theo và tôn trọng quyết định của nhóm (đối tác) là điều thứ năm chúng
ta bàn đến. Nhật Bản là một xã hội luôn đề cao “chúng tôi” hơn là “tôi”. Các quyết định
quan trọng được thảo luận thường xuyên và chỉ khi đạt được sự đồng thuận. Cũng bởi
vì mọi kết quả đều là nỗ lực của cả nhóm, nên việc khen ngợi một người cụ thể là không
phù hợp. Những gì chúng ta có thể học hỏi từ này? Trong khi làm việc tập thể hay làm
việc nhóm thì thành công là nỗ lực của cả nhóm. Không ai có thể thành công một mình
cả. Người Nhật biết rất rõ điều này và nhấn mạnh rằng mọi người cần phải làm việc
cùng nhau. Họ ưu tiên quá trình thảo luận hợp tác đôi khi có thể chậm, nhưng cuối cùng
đảm bảo rằng mọi người đều có tiếng nói và ở trên cùng một trang. lOMoAR cPSD| 58759230
Đây là một phong cách khá tốt của người Nhật mà chúng ta nên học hỏi và chúng
ta phải áp dụng bài học này như thế nào? Một trong những chìa khóa của ngoại giao là
lắng nghe người khác. Người phương Tây quen chỉ ra rằng các nhà lãnh đạo đưa ra
quyết định và bảo người khác phải làm gì. Cách tiếp cận từ trên xuống này không tính
đến việc người lãnh đạo cần sự hợp tác của các thành viên cấp cao khác để thực hiện
công việc một cách trôi chảy. Người Nhật có vẻ hiểu điều này. Họ luôn đảm bảo rằng
tất cả các phần thưởng được phân bổ đồng đều giữa các thành viên, vì vậy không có sự ganh tị hay so sánh.
Trước giờ cốt cách của người Nhật luôn là tinh tế và điềm tĩnh vì thế họ rất không
thích việc tranh luận chính diện với đối tác đàm phán của mình khi làm việc. Họ cố
gắng nói giảm nói tránh để khiến vấn đề không còn gay gắt nữa và hạn chế tối đa khả
năng của việc này xảy ra. Chính vì điều đó, họ rất ngại việc làm mất danh dự của một tập thể.
Tính nguyên tắc và sự cẩn thận mình nghĩ nó là đặc trưng của người Nhật rồi. Họ
làm cái gì cũng cẩn thận, tôn trọng các nguyên tắc, có quy trình rõ ràng. Vì thế họ cũng
rất coi trọng lời hứa, một khi bạn đã thất hứa thì bạn không còn uy tín trong mắt của họ
nữa. Chuyện làm thất hứa dường như đã trở nên cấm kị đối với họ. Bên cạnh đó, Thể
diện cũng là thứ được coi là vấn đề quan trọng và là thứ người Nhật đề cao nhất. Mặc
dù họ có cái tôi rất cao nhưng trong đàm phán họ vẫn sẽ có một sự thống nhất để có
tiếng nói chung giữa họ và đối tác. Từ đó chúng ta khi làm việc với người Nhật cần chú
ý đến việc thể diện, uy tín, lời hứa và nguyên tắc của họ.
Tổng kết lại, khi đã ngồi lên bàn đàm phán với người Nhật chúng ta phải luôn
tinh ý và hết sức để ý lời nói. Họ rất thông minh cẩn thận từng đường đi nước bước và
tất cả những tính cách của họ dường như đều ảnh hưởng khá nhiều lên phong cách khi
họ đàm phán. Vì thế, hiểu được tính cách và văn hóa của họ thì đã đi một nửa chặng
đường của việc thành công đàm phán với họ rồi.
2.2 Văn hóa đàm phán
Trong kinh doanh, bất kỳ ai cũng muốn thu được lợi ích tối đa của bản thân nên
luôn cố gắng học hỏi kiến thức, kỹ năng và tìm mọi cách tối đa hóa mục tiêu ấy. Nhiều
cuộc đàm phán đã thành công và được hòa giải do kỹ năng đàm phán, mức độ hiệu quả
và số lượng các quyền và nghĩa vụ của các bên.
Hướng tới bức tranh kinh tế rộng mở hơn , đặc biệt là giao dịch thương mại giữa các
quốc gia và các nền văn hóa khác nhau, văn hóa đàm phán lại là một phần quan trọng
quyết định sự thành bại của các cuộc đàm phán và kinh doanh ấy. Liệu chúng ta có đủ
hiểu biết về văn hóa nước bạn và đủ tinh tế để khiến đối tác cảm thấy được tôn trọng và
hài lòng khi ký kết hợp đồng hay không? Phần nội dung dưới đây sẽ giúp chúng ta hiểu
rõ hơn về văn hóa đàm phán của người Nhật Bản.
Trước hết, văn hóa là tổng thể những tri thức, đạo đức, tín ngưỡng, nghệ thuật,
phong tục, tập quán, pháp luật,... được các thành viên trong xã hội thừa nhận. Mỗi quốc
gia trên thế giới đều có nền văn hóa riêng. Văn hóa chi phối hành vi của con người, và
nó chi phối cách chúng ta hành xử và cách chúng ta đưa ra quyết định trong các cuộc
đàm phán kinh doanh. Và Nhật Bản được cho là quốc gia có văn hóa đàm phán nhẹ lOMoAR cPSD| 58759230
nhàng và lịch sự nhất. Cụ thể, văn hóa Nhật Bản ảnh hưởng đến đàm phán vô cùng sâu
sắc , được thể hiện như sau:
2.2.1 Vị trí trong văn hóa đàm phán
Người có chức vụ càng cao sẽ càng ngồi xa cửa ra vào - quy tắc này không chỉ
áp dụng cho phòng hội nghị mà còn áp dụng cho những nơi khác như phòng hội thảo.
Người có vị trí quan trọng nhất ngồi bên phải, vị trí ngồi tùy thuộc chức vụ, giảm dần
về phía cửa. Người vị trí thấp nhất sẽ ngồi gần và có nhiệm vụ đóng cửa. Trong từng
trường hợp cụ thể hơn như họp nội bộ công ty, họp với chủ tịch công ty hoặc đối tác,
khách hàng, vị trí ngồi sẽ có sự sắp xếp phức tạp và kỹ càng hơn. Có vẻ đây là một nét
văn hóa đàm phán khá khuôn mẫu và hơi khó để học hỏi một cách nhanh chóng nhưng
song đây lại là điều chúng ta nên lưu tâm thật kỹ.
2.2.2 Tôn trọng thứ bậc và địa vị
Thái độ nhún mình trước những người có địa vị, quyền chức ở các nước có từ
thời cận đại nhưng đặc biệt ở Nhật Bản vẫn còn đậm nét. Ngày nay ý thức tôn trọng đó
vẫn còn thể hiện trong cuộc sống đời thường. Ở Việt Nam, tôn trọng thứ bậc cũng như
vậy. Đây dường như là nét văn hóa mà cả châu Á dân tộc nào ít nhiều cũng sẽ có ảnh hưởng đôi chút. 2.2.3 Trà đạo
Khi kinh doanh tại Nhật Bản, người Nhật thường bắt đầu ngày mới bằng một bữa
tiệc trà. Nếu bạn là một đối tác may mắn được mời uống trà, xin hãy tuân theo lời chỉ
dạy của họ. Và rõ ràng, bạn chỉ có thể nói chuyện công việc sau khi tiệc trà kết thúc.
Nhìn lại thì người Việt Nam chúng ta cũng có văn hóa uống trà khi bàn công việc, nhưng
cách uống trà không giống người Nhật, vì họ pha trà vừa thưởng thức vừa bàn bạc. Việc
chúng ta vừa đàm phán với đối tác Nhật Bản vừa thể hiện thái độ tích cực và nhiệt tình
với việc hòa mình vào văn hóa của họ sẽ là một điểm cộng trong mắt của đối phương hơn.
2.2.4 Không thể hiện tình cảm ra ngoài Nơi làm việc không phải là nơi chúng
ta thể hiện cảm xúc cá nhân của mình. Ở các công ty Nhật Bản, bạn sẽ cảm thấy hơi khó
hiểu khi trong các cuộc đàm phán, hầu như các bên liên quan đều không thể hiện cảm
xúc trên khuôn mặt. Những biểu hiện tình cảm như ôm vai, tựa cổ, ... không bao giờ
xuất hiện ở nơi làm việc của họ. Họ nói với một giọng điệu trầm và nhẹ nhàng và thực
hiện các công việc một cách nghiêm túc, điều đó giúp đạt hiệu suất làm việc cao nhất
có thể. Đừng quá lo lắng về môi trường làm việc trong một công ty Nhật Bản, bởi sau
giờ làm việc họ sẽ nói chuyện vui vẻ và thoải mái với nhau khi giải lao và ăn uống.Thậm
chí các công ty Nhật vẫn có rất nhiều các buổi tiệc nội bộ, họ vui vẻ ăn uống trò chuyện
rất thoải mái. Nhưng người Việt Nam chúng ta, khi mới nói chuyện làm ăn, nếu biết
nhau từ trước, họ sẽ có những trao đổi cơ bản như nhắc lại chuyện cũ, ôm và chào
nhau,các buổi tiệc đôi khi lại chính là những cuộc đàm phán, giao dịch. 2.2.5 Đúng giờ
Đến đúng giờ luôn là ưu tiên số một của họ từ xưa đến nay, vì vậy người Nhật
luôn có văn hóa đến đúng giờ, thậm chí là sớm trong mọi cuộc hẹn hay cuộc họp làm
việc. Đúng giờ là cách thể hiện sự tôn trọng đối với người khác, đặc biệt là tại nơi làm lOMoAR cPSD| 58759230
việc, đến sớm giúp bạn có nhiều thời gian hơn để chuẩn bị mọi thứ chu đáo, từ đó tăng hiệu suất làm việc.
So sánh với Việt Nam , ý thức tuân thủ nguyên tắc đúng giờ của một bộ phận nhỏ
người Việt dường như chưa được nâng lên một cách đúng mức. Quan niệm trễ cuộc
hẹn 5 hoặc 7 phút là chuyện bình thường. Không nhiều người phàn nàn về điều đó vì
nó đã ăn sâu vào nếp sống của người Việt.
2.2.6 Coi trọng hình thức
Trong con mắt của người Nhật, hình thức bên ngoài phải được sửa đổi cho phù
hợp, thì nội dung bên trong mới có thể phát huy tác dụng tốt. Vì vậy, từ cách họ ăn mặc
đến cách họ đi đứng, cách họ nói năng, thể hiện phong độ và phẩm giá của họ trong
công việc. Một hình thức tốt sẽ cho thấy giá trị nội tại của việc duy trì phẩm chất con
người, yếu tố lịch sự đầu tiên trong việc khiến người khác đánh giá cao bạn. Đặc biệt là
trong các cuộc đàm phán. 3 Kinh nghiệm
Nhật Bản là quốc gia có nền văn hoá đa dạng và phong phú. Vì vậy, họ có những
lễ nghi, phong tục trong đàm phán, giao tiếp kinh doanh mà chúng ta phải tôn trọng và
tuân theo khi hợp tác. Không những vậy, điều đó còn góp phần không nhỏ trong việc
tạo nên nét đặc sắc riêng trong kinh doanh của Người nhật mà bản thân chúng ta cần
học hỏi. Cụ thể như sau:
Thứ nhất, người Nhật luôn chọn cách cư xử lịch sự trong mọi tình huống. Dù là
từ chối hay đồng ý thì người Nhật luôn ứng xử một cách nhã nhặn, lịch thiệp. Bởi vì họ
là những người có lòng tự trọng cao nên họ luôn tránh những hành động thiếu lịch sự,
không đúng chuẩn mực trong các mối quan hệ - đặc biệt là mối quan hệ làm ăn kinh
doanh. Đó là điều mà chúng ra cần phải học hỏi.
Thứ hai, quỹ thời gian của người Nhật rất hạn hẹp nên vấn đề thời gian là điều
chúng ta cần lưu ý khi hợp tác cùng họ. Họ luôn quan tâm đến thời gian khi có cuộc họp
hay sự kiện quan trọng chuẩn bị xảy ra, và sắp xếp để đến nơi diễn ra đúng hoặc trước
giờ hẹn. Vì vậy, nếu là người đang tìm cơ hội làm việc hoặc đang chuẩn bị hợp tác với
người Nhật thì trước hết chúng ta cần lưu ý là “đúng giờ”.
Thứ ba, người Nhật hầu như rất thích tặng quà cho người khác đặc biệt là khách
hàng. Đối với họ, món quà như là cả lòng tôn trọng của người dành cho người, đó còn
là tượng trưng cho sự mong muốn được hợp tác làm ăn, kinh doanh. Ngoài ra, họ không
bao giờ mở quà trước mặt người tặng vì đó được xem là bất lịch sự và cách gói quà
chính là “nghệ thuật” đối với họ. Người Nhật cho rằng, một món quà được gói một cách
chỉnh chu về mặt hình thức thì cũng thể hiện được tính cách của người tặng món quà
đó. Hơn thế nữa, không nên tặng những món quà có số lượng “bốn”, “chín”, “vật
nhọn”,…vì những điều này là biểu tượng cho sự kém may mắn.
Là một sinh viên thì bản thân chúng ta cần phải trau dồi bản thân nhiều hơn, lẫn
kiến thức và kinh nghiệm để cho họ thấy sự chuyên nghiệp trong cách làm việc của
người Việt Nam. Thực sự nghiêm túc với công việc mà chúng ta đang làm dù lớn hay
nhỏ nhằm chứng minh cho họ thấy rằng việc hợp tác với chúng ta là một điều đúng đắn. lOMoAR cPSD| 58759230
Từ đó, nâng cao giá trị của con người Việt Nam trong mắt người Nhật. Đồng thời, cho
họ thấy được sự tôn trọng của chúng ta dành cho họ nhằm giúp cho công việc của chúng
ta trở nên dễ dàng hơn.
CHƯƠNG 3: NHẬN XÉT
Nhật Bản đã tạo ra một nền văn hóa kinh doanh độc đáo của riêng mình, và những
giá trị văn hóa này đã giúp họ chuyển từ một nước Nhật Bản nghèo nàn về tài nguyên,
từ thất bại đến thành công. Kinh tế phát triển trở thành sức mạnh của các nền kinh tế
lớn trên thế giới khiến cả thế giới phải thán phục và kinh ngạc. Nhật Bản bắt đầu mở
rộng hợp tác, chiếm lĩnh nền kinh tế thế giới, mở rộng quan hệ hợp tác nhiều mặt với
các nước trên thế giới. Tại Việt Nam, những năm gần đây, quan hệ Việt Nam - Nhật Bản
đã có bước phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực phát triển kinh
tế, đầu tư, du lịch và giao lưu văn hóa. Ngày càng có nhiều cơ sở của Nhật Bản đến Việt
Nam đầu tư, làm việc và ngược lại, nhiều cơ sở của Việt Nam đang kinh doanh và tiếp
xúc với người Nhật. Trong quá trình giao tiếp và làm ăn với người Nhật, việc hiểu người
Nhật và văn hóa kinh doanh của họ đóng vai trò rất quan trọng giúp chúng ta tránh hiểu
lầm và góp phần vào thành công của các cuộc đàm phán. Đồng thời, hiểu biết về văn
hóa kinh doanh và ảnh hưởng của nó đối với phong cách đàm phán của Nhật Bản cũng
sẽ giúp phát triển quan hệ kinh doanh với Nhật Bản, và học hỏi được nhiều kinh nghiệm,
điều này sẽ đóng góp to lớn cho sự phát triển của Việt Nam. Là một sinh viên của khoa
kinh tế, chúng ta nên nắm rõ văn hóa giao tiếp và tính cách kinh doanh của người Nhật
vì nó sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam giao tiếp và kinh doanh thành công giống họ. HÌNH ẢNH MINH HỌA lOMoAR cPSD| 58759230
Hình 1: Tinh thần làm việc tập thể ở Nhật Bản
Hình 2: Văn hoá trà đạo của người Nhật Bản.
Hình 3: Bộ trưởng Trần Hồng Hà và Bộ trưởng Yamaguchi Tsuyoshi Michael lOMoAR cPSD| 58759230
Hình 4: Trang phục Kimono của nam và nữ lOMoAR cPSD| 58759230
Hình 5: Lễ hội hoa anh đào Hanami
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phong cách đàm phán kinh doanh của người Nhật - A Du Học. (2018). Truy cập
25 tháng 5 2022, từ https://aduhoc.com/phong-cach-dam-phan-kinh-doanhcua-
nguoi-nhat/#:~:text=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di%
2. Con người và tính cách người Nhật Bản luôn được cả thế giới ngưỡng mộ.
(2022). Truy cập 25 tháng 5 2022, từ https://xuatkhaulaodong.com.vn/connguoi-
va-tinh-cach-nguoi-nhat-ban-218.htm
3. Văn hóa giao tiếp trong kinh doanh của người Nhật Bản: Truy cập 25 tháng 5 2022, từ
https://tailieutuoi.com/tai-lieu/tieu-luan-van-hoa-giao-tiep-trong-kinh- doanhcua-nguoi-nhat-ban)
1. Vai trò của kỹ năng đàm phán trong kinh doanh. (2022). Tr: Vănuy cập 29 tháng
4 2022, từ https://talentbold.com/vai-tro-cua-ky-nang-dam-phan-trongkinh-
doanh-900-nshttp://javiet.com.vn/tin-tuc/6-tinh-cach-dac-trung-lam-nencon-
nguoi-nhat-ban-29.htmlhttps://growupwork.com/blog/japan-life/connguoi-nhat-
ban-nhung-dieu-hay-nen-hoc-tap-438.
2. "Văn Hóa Đàm Phán Của Nhật Bản Và Sự Khác Biệt Với Các Quốc Gia Khác -
Tài Liệu Text". Text.123Docz.Net. Truy cập 29 tháng 4 2022, từ
https://text.123docz.net/document/3547165-van-hoa-dam-phan-cua-nhat-
banva-su-khac-biet-voi-cac-quoc-gia-khac.htm. lOMoAR cPSD| 58759230
3. “Kỹ năng giao tiếp, ứng xử chung ở nơi làm việc”. https://healthvietnam.vn/thu-
vien/tai-lieu-tieng-viet/benh-vien/ky-nang-giaotiep-ung-xu-chung-o-noi-lam- viec,
4. "Hãy Trình Bày Văn Hóa Đàm Phán Của Người Nhật - Áo Kiểu Đẹp". Áo Kiểu
Đẹp. Truy cập 1 tháng 5, 2022, từ https://aokieudep.com/doc/hay-trinhbay-van- hoa-dam-phan-cua-nguoi-nhat/.
5. "14 Phong Cách Làm Việc Của Người Nhật Bản Mà Người Việt Cần Học Hỏi". Hoptacquocte.Com. Truy cập 1 tháng 5, 2022, từ
https://hoptacquocte.com/kien-thuc-xuat-khau-lao-dong/14-phong-cach-
lamviec-cua-nguoi-nhat-ban.html.
6. [6]. "Văn Hóa Làm Việc Của Người Nhật" - Nhatbanviectot.Vn. Truy cập 1 tháng
5, 2022, từ https://nhatbanviectot.vn/lang-vi/van-hoa-lam-viec-cuanguoi- nhat.html.
7. “Những nét văn hóa đặc sắc của Nhật Bản” - Jes.edu.vn. Truy cập ngày 24 tháng
5 năm 2022 từ https://jes.edu.vn/nhung-net-van-hoa-dac-sac-cua-nhatban 8.