Giáo trình môn Nguyên lý thị giác | Đại học Mỹ thuật Công nghiệp
Giáo trình môn Nguyên lý thị giác | Đại học Mỹ thuật Công nghiệp. Tài liệu được biên soạn dưới dạng file PDF gồm 84 trang, giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Nguyên lý thị giác
Trường: Đại học Mỹ thuật Công nghiệp
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
MỤC C LỤC CH C ƯƠ Ư NG 1. NHỮN Ữ G VẤN ĐỀ CƠ C BẢ B N CỦ C A NHẬN THỨC Ứ
C THỊ GIÁC .........................................................11 1. 1 1 . . 1 Tổ T n ổ g n g qu q a u n a n về v ề nh n ậ h n ậ n th t ứ h c ứ c th t ị h ị gi g á i c
á ........................... .......................... ......................Er E r r o r r o ! r ! Bo B o o k o m k ar a k r k no n t o tde d f e i f n i e n d e . d 1. 1 2 . . 2 .Lự L c ự c th t ị h ịgi g á i c á
............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ................................ .......................... .............................. .................. 12 1. 1 2 . . 2 1 . . 1 . Kh K á h i á i ni n ệ i m ệ m Lự L c ự c th t ị h ị gi g á i c
á ........................... .......................... .............................. .......................... ................................ .......................... .............................. ..................12 1. 1 2 . . 2 2 . . 2 . Cư C ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c
á ......................... ............................ .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ........................14 1. 1 2 . . 2 3 . . 3 .Bà B i à itậ t p ậ p về v ề cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c
á ........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ................16 1. 1 3 . . 3 . Tr T ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á
......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ .............................. ........ 16 1. 1 3 . . 3 1 . . 1 . Kh K á h i á i ni n ệ i m ệ
......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .............. 16 1. 1 3 . . 3 2 . . 2 . Gi G ới ớ i hạ h n ạ n tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c
á ............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ..............16 1. 1 3 . . 3 3 . . 3 . Tr T ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á c qu q y u y ướ ư c
ớ ........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ..............17 1. 1 3 . . 3 4 . . 4 . Bà B i à i tậ t p ậ p ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c
á ........................... .......................... .............................. .......................... ................................ .......................... ..........19 1. 1 4 . . 4 .Câ C n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ịgi g á i c á
........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ................................ .......................... .............................. 19 1. 1 4 . . 4 1 . . 1 . Kh K á h i á i ni n ệ i m ệ
......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .............. 19 1. 1 4 . . 4 2 . . 2 .Cá C c á c yế y u ế u tố t ố tá t c á c độ đ n ộ g n g đế đ n ế n sự s ự câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ịgi g á i c
á ....................... ............................ .............................. .......................... ..........................21 1. 1 4 . . 4 3 . . 3 .Cá C c á c cặ c p ặ p câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ịgi g á i c
á ........................... .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ .............................. ........22 1. 1 4 . . 4 4 . . 4 .Bà B i à itậ t p ậ p về v ề cá c c á c cặ c p ặ p câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ịgi g á i c
á ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ..24 1. 1 5 . . 5 .Hì H n ì h n h Dạ D n ạ g n g th t ị h ịgi g á i c á
........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .......................... 25 1. 1 5 . . 5 1 . . 1 . Kh K á h i á i ni n ệ i m ệ
......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .............. 25 1. 1 5 . . 5 2 . . 2 . Cá C c á h c h nh n ì h n ì n hì h n ì h n h kh k á h i á i qu q á u t á t củ c a ủ a mắ m t
ắ ............................. .......................... ............................ ............................ .............................. .......................... ......26 1. 1 5 . . 5 3 . . 3 . Cá C c á c lo l ạ o i ạ i hư h ớ ư n ớ g n g củ c a ủ a hì h n ì h
n ............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ..............27 1. 1 6 . . 6 . Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ị gi g á i c
á ......................... .......................... ................................ .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ................28 1. 1 6 . . 6 1 . . 1 . Kh K á h i á i ni n ệ i m ệ m ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ị gi g á i c
á ........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ................28 1. 1 6 . . 6 2 . . 2 . Bà B i à i tậ t p ậ p ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ị gi g á i c
á ............................. .......................... ............................ ............................ .............................. .......................... ..........................32 CHƯƠ Ư NG 2. CÁ C C C YẾU TỐ TẠO HÌNH CỦ
C A NGHỆ THUẬT THỊ GIÁC...........................................................33 2. 2 1 . . 1 .Đi Đ ể i m ể , m , né n t é t, ,di d ệ i n ệ n tr t o r n o g n g tạ t o o hì h nh
n ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ .............................. ........33 2. 2 1 . . 1 1 . . 1 . Kh K á h i á i ni n ệ i m ệ m về v ề đi đ ể i m ể , m , né n t é ,t , di d ệ i n
ệ ............................. .......................... ............................ ............................ .............................. .......................... ..........................33 2. 2 1 . . 1 2 . . 2 . Hi H ệ i u ệ u qu q ả u ả ru r n u g n
........................... ............................ .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .......................... 38 2. 2 1 . . 1 3 . . 3 .Hi H ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả
......................... ............................ .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .... 39 2. 2 1 . . 1 4 . . 4 . Bà B i à i tậ t p ậ p hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ru r n u g n g và v à hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo
ả ........................... .......................... .............................. .......................... .............................. ........................43 2. 2 2 . . 2 .Ph P ô h n ô g n g và v à hì h n ì h n
........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .............. 44 3 2. 2 2 . . 2 1 . . 1 .Vai a itr t ò r ò củ c a ủ a ph p ôn ô g n g và v à hìn
ì h ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ .............................. ........44 2. 2 2 . . 2 2 . . 2 . Cá C c á c đị đ n ị h n h lu l ậ u t ậ t ph p ô h n ô g n g hì h n ì h
n ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ..............44 2. 2 2 . . 2 3 . . 3 . Bà B i à i tậ t p ậ p tạ t o ạ o hì h n ì h n h “l “ ẫ l n ẫ n lộ l n ộ n ph p ô h n ô g n g hì h n ì h n “
h ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. ........................48 2. 2 3 . . 3 .Hì H n ì h n h kh k ố h i
ố ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ .... 48 2. 2 3 . . 3 1 . . 1 . Kh K á h i á i ni n ệ i m ệ
......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .............. 48 2. 2 3 . . 3 2 . . 2 . Cá C c á c lo l ạ o i ạ i hì h n ì h n h kh k ố h i ố i và v à cá c c á h c h gọ g i ọ i tê t n
ê ........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ......48 2. 2 3 . . 3 3 . . 3 . Bà B i à i tậ t p ậ p hì h n ì h n h kh k ố h i ố i tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n
a ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ......51 2. 2 4 . . 4 .Án Á h n h sá s n á g n
......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ .... 51 2. 2 4 . . 4 1 . . 1 .Ph P â h n â n lo l ạ o i ạ ián á h n h sá s n á g
n ............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ......51 2. 2 4 . . 4 2 . . 2 .Ý Ý ng n h g ĩ h a a củ c a ủ a án á h n h sá s ng n g khi h ikế k t thợ h p ợ p vớ v i ớ ihì h nh n h kh k ố h i ố ivà v à mà m u à u sắ s c
ắ ........................... ............................ ....................52 2. 2 4 . . 4 3 . . 3 .Bà B i à itậ t p ậ p ph p â h n â n títc í h c h án á h n h sá s n á g
n ........................... ............................ .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ....55 2. 2 5 . . 5 .Mà M u à u sắ s c ắ
........................... .......................... ................................ .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ...... 55 2. 2 5 . . 5 1 . . 1 .Bả B n ả g n g mà m u à u và v à cá c c á h c h ph p a h a mà m u
à ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ....55 2. 2 5 . . 5 2 . . 2 .Sắ S c ắ c độ đ , ộ ,cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ và v à ga g m a m mà m u
à ........................... .......................... .............................. ............................ ............................ ............................ ....................59 2. 2 5 . . 5 3 . . 3 Cá C c á c yế y u ế u tố t ố tâ t m â m lý l ý về v ề mà m u à u sắ s c
ắ ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ..........................60 2. 2 5 . . 5 4 . . 4 .Bà B i à itậ t p ậ p về v ề mà m u à u sắ s c
ắ ............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ......65 2. 2 6 . . 6 .Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a
......................... .......................... ................................ .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ........................ 66 2. 2 6 . . 6 1 . . 1 . Ph P ố h i ố i cả c n ả h n h kh k ô h n ô g n g gi g a i n
a ........................... ............................ .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ........................66 2. 2 6 . . 6 2 . . 2 . Cá C c c hì h nh n h th t ứ h c ứ c bố b ố cụ c c ụ c khô h n ô g n g gi g a i n a n cơ c ơ bả b n
ả ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. ..........68 2. 2 6 . . 6 3 . . 3 . Bà B i itậ t p ậ p dự d n ự g n g bố b ố cụ c c ụ c kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n th t e h o o cá c c á c đi đ ể i m ể
m tụ......................... ............................ .............................. .......................... ......72 2. 2 7 . . 7 .Ch C ấ h t ấ tlilệ i u
ệ ........................... .......................... ................................ .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ......72 2. 2 7 . . 7 1 . . 1 . Ch C ấ h t ấ t lilệ i u ệ u tr t o r n o g n g tự t ự nh n i h ê i n
ê ......................... .......................... .............................. .......................... ................................ .......................... .............................. ..................72 2. 2 7 . . 7 2 . . 2 .Cá C c á h c h tạ t o ạ o ch c ấ h t ấ ttr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h
n ........................... .......................... .............................. .......................... ................................ .......................... ............................72 2. 2 7 . . 7 3 . . 3 .Bà B i à itậ t p ậ p tạ t o ạ o ch c ấ h t
ấ ........................... .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ ............................ ............................ ....................75 2. 2 8 . . 8 .Bố B ố cụ c c ụ
....................... ............................ .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ................ 76 2. 2 8 . . 8 1 . . 1 .Bố B ố cụ c c ụ c đă đ n ă g n g đố đ i ố i(đ ( ố đ i ố ixứ x n ứ g n )
g ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ....76 2. 2 8 . . 8 2 . . 2 .Bố B ố cụ c c ụ c đư đ ờ ư n ờ g n g di d ề i m ề
........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ......77 2. 2 8 . . 8 3 . . 3 .Bố B ố cụ c c ụ c dà d n à n tr t ả r i
ả ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .......................... 77 2. 2 8 . . 8 4 . . 4 .Bố B ố cụ c c ụ c tự t ự do
d ....................... ............................ .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ....78 CH C ƯƠ Ư NG 3. MỘT SỐ S NGUYÊN TẮC C TRO
R NG TẠO HÌNH ........................... .......................... .............................. ........................80 CỦ
C A NGHỆ THUẬT THỊ GIÁC......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ........................80 3. 3 1 . . 1 .Tỷ T ỷ lệ l
........................... .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ ............................ ............................ .............................. .......................... .................... 80 3. 3 1 . . 1 1 . . 1 .Tỷ T ỷ lệ l ệ và v n à g n
........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ .............................. ........ 80 3. 3 1 . . 1 2 . . 2 .Bài à itậ t p ậ p tạ t o ạ o hì h n ì h h th t e h o e o tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g
n ........................... .......................... ................................ .......................... .............................. .......................... ................83 4 3. 3 2 . . 2 . Nh N ị h p ị p đi đ ệ i u ệ
........................... .......................... .............................. .......................... .............................. ............................ ............................ .......................... ................................ ..........................83 3. 3 2 . . 2 1 . . 1 . Kh K á h i á i ni n ệ i m
ệ ......................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. ..............83 1. 1 2 . . 2 2 . . 2 Cá C c á c lo l ạ o i ạ i nh n ị h p ị p đi đ ệ i u ệ u tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h
n ........................... .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ..84 3. 3 2 . . 2 3 . . 3 . Bà B i à i tậ t p ậ p tạ t o ạ o hì h n ì h n h th t e h o e o nh n ị h p ị p đi đ ệ i u
ệ ......................... .......................... .............................. ............................ ............................ ............................ ....................84 3. 3 3 . . 3 .Tư T ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n và v à tư t ơ ư n ơ g n g tự t
........................... .......................... .............................. ............................ ............................ .......................... .............................. .......................... ..84 3. 3 3 . . 3 1 . . 1 .Tư T ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả
......................... ............................ .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .... 84 3. 3 3 . . 3 2 . . 2 . Tư T ơ ư n ơ g n g tự t ự (V ( i V i bi b ế i n ế )
n ............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... .............................. .......................... ......86 3. 3 3 . . 3 3 . . 3 . Bà B i à i tậ t p ậ p tạ t o ạ o hì h n ì h n h tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n và v à tư t ơ ư n ơ g n g tự
t ........................... .......................... .............................. .......................... .............................. ..........89 3. 3 4 . . 4 .Bà B i à itậ t p ậ p cu c ố u i ố ikh k ó h a ó a : :" " Tạ T o ạ o hì h n ì h n h và v à ph p â h n â n títc í h c h tá t c á c ph p ẩ h m ẩ m tạ t o ạ o hì h n ì h n ”
h ........................... ............................ ..........................89 5 CHƯƠNG 1. NHỮN Ữ G VẤN ĐỀ CƠ C BẢ B N CỦ C A NHẬN THỨC Ứ C THỊ GIÁC 1. 1 1 . . 1 Tổ T n ổ g n g qu q a u n a n về v ề nh n ậ h n ậ n th t ứ h c ứ c th t ị h ịgi g á i c á Tr T o r n o g n g cu c ộ u c ộ c số s n ố g n , g , mộ m t ộ t tr t o r n o g n g số s ố nh n ữ h n ữ g n g th t u h ộ u c ộ c títn í h n h qu q a u n a n tr t ọ r n ọ g n g nh n ấ h t ấ t củ c a ủ a th t ế h ế gi g ớ i i ớ i vậ v t ậ t ch c ấ h t ấ xu x n u g n g qu q a u n a g n g ta t a là l à sự s ự tồ t n ồ n tạ t i ạ i củ c a ủ a kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ba b a ch c i h ề i u ề . u . Co C n o n ng n ư g ờ ư i ờ i có c ó th t ể h ể tr t ự r c ự c titế i p ế p cả c m ả m nh n ậ h n kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ba b a ch c i h ề i u ề u th t ô h n ô g n g qu q a u a cá c c á c gi g á i c á c qu q a u n a n nh n ư h ư th t ị h ị gi g á i c á , c , xú x c ú c gi g á i c á . c . Tr T o r n o g n g đó đ ó th t ị h ị gi g á i c á c th t u h nh n i h ề i u ề u th t ô h n ô g n g titn i n nh n ấ h t ấ .t . Nh N ư h n ư g n g để đ ể cả c m ả m nh n ậ h n ậ n đư đ ợ ư c ợ c kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n th t ì h ì th t ị h ị gi g á i c á c cầ c n ầ n có c ó nh n ữ h n ữ g n g đi đ ề i u ề ki k ệ i n ệ n nh n ấ h t ấ t đị đ n ị h n h nh n ư h ư án á h n h sá s n á g n , g , mà m u à u sắ s c ắ . c Án Á h n h sá s n á g n g đư đ ợ ư c ợ c ch c i h ế i u ế u và v o à o vậ v t ậ t th t ể h , ể , hì h n ì h n h th t ể h , ể , từ t ừ vậ v t ậ t th t ể h ể , , hì h n ì h n h th t ể h ể đó đ ó án á h n h sá s n á g n g ph p ả h n ả n xạ x đậ đ p ậ p và v o à o mắ m t ắ t th t ô h n ô g n g qu q a u a hệ h ệ th t ố h n ố g n g th t ầ h n ầ n ki k n i h n h th t ị h ị gi g á i c á c mà m à ng n ư g ờ ư i ờ i ta t a có c ó th t ể h ể nh n ậ h n ậ n bi b ế i t ế t đư đ ợ ư c ợ c hì h n ì h n và v à vậ v t ậ t th t ể h . ể . Án Á h n h sá s n á g n g là l m à m tă t n ă g n g hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả th t ị h ị gi g á i c á , c , tù t y ù y lo l ạ o i ạ i án á h n h sá s n á g n , g , mà m u à u sắ s c ắ c án á h n h sá s n á g n g và v cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ án á h n h sá s n á g n g mà m à hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả nh n ậ h n ậ n th t ứ h c ứ c vậ v t ậ t th t ể h ể và v à hì h n ì h n h th t ể h ể ca c o a o ha h y a y th t ấ h p ấ . p . Ch C í h n í h n h vì v ì vậ v y ậ hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả củ c a ủ a vậ v t ậ t tạ t o ạ o hì h n ì h n h ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c rấ r t ấ t nh n i h ề i u ề u và v o à o án á h n h sá s n á g n . g . Th T ô h n ô g n g qu q a u a án á h n h sá s n á g n g là l m à m rõ r kh k ố h i ố ,i , kh k ô h n ô g n g gi g a i n a , n , mà m u à u sắ s c ắ c củ c a ủ a hì h n ì h n h th t ể h , ể , vậ v t ậ t th t ể h . ể . Nh N ư h ư ví v í dụ d ụ hì h n ì h n h ( ( H1 H . 1 1 . ) 1 ) án á h n h sá s n á g n g là l m à m rõ r phông và hình. Cò C n hình (H1.2 . ) 2 ) do d o án á h n h sá s n á g n g yế y u ế u nê n n ê n kh k ô h n ô g n g là l m à m rõ r õ hì h n ì h n h và v à nê n n ê n mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ có c ó ítí t th t ô h n ô g n g titn i n về v ề hì h n ì h n , h nề n n ề n ha h y a y kh k ô h n ô g n g gi g a i n a . n (H H 1 . .1 ): Á n Á h s án á g l àm à m rõ p hông v à à h ình (H 1 . 2 ): Á nh s áng y ếu n ên m ắt ít t hông t in Ở Ở đâ đ y â y ta t a mớ m i ớ ich c ỉ h ỉbà b n à n đế đ n ế n án á h n h sá s n á g n g tr t ắ r n ắ g n , g ,ng n o g à o i à ira r a cò c n ò n án á h n h sá s n á g n g mà m u à u và v à gi g á i á tr t ị r ịth t ẩ h m ẩ m mỹ m củ c a ủ a c hú h n ú g g k h k i h it á t c á c đ ộ đ n ộ g n g đ ế đ n ế n h ì h n ì h h t h t ể h . ể .T ấ T t tc ả c ả nh n ữ h n ữ g g k i k ến ế n t h t ứ h c ứ c v ề v ề án á h n h s á s n á g n g s ẽ s ẽ đư đ ợ ư c ợ c ph p â h n â n t ítch c h k ỹ k ỹ ở mụ m c ụ c 2. 2 4 . 4 tr t o r n o g n g ph p ầ h n ầ n ch c ư h ơ ư n ơ g n g 2 2 củ c a ủ a bà b i à i gi g ả i n ả g n g nà n y à . y . Vậ V y ậ y nê n n ê n ở ở đâ đ y â y ch c ỉ h ỉ ma m n a g n g títn í h n h gi g ớ i i ớ i th t i h ệ i u ệ u đế đ n ế đi đ ề i u ề u ki k ệ i n ệ n để đ ể mắ m t ắ tng n ư g ờ ư i ờ icó c ó th t ể h ể nh n ì h n ì n th t ấ h y ấ y vậ v t ậ tth t ể h , ể ,hì h n ì h n h th t ể h ể tr t o r n o g n g mộ m t ộ tkh k ô h n ô g n g gi g a i n a n cụ c ụ th t ể h . ể Mà M u à u sắ s c ắ : c :Nế N u ế u ch c ỉ h ỉxé x t é tán á h n h sá s n á g n g th t ô h i ô ith t ì h ìmắ m t ắ tng n ư g ờ ư i ờ ivẫ v n ẫ n có c ó th t ể h ể nh n ì h n ì n th t ấ h y ấ y vậ v t ậ tth t ể h , ể ,hì h n ì h n h th t ể h . ể Nhưng nếu có màu sắ s c th
t ì ìhiệu quả về cảm quan sẽ s càng rõ rệt.t Màu sắ s c sẽ s giú i p người inhìn có nh n i h ề i u ề u th t ô h n ô g n g titn i n hơ h n ơ . n .Ví V ídụ d ụ : :nh n ì h n ì n mộ m t ộ tqu q ả u ả tá t o á o mà m u à u đỏ đ ỏ bi b ế i t ế tđó đ ó là l à tá t o á o ch c í h n í , n ,ph p â h n â n bi b ệ i t ệ tđư đ ợ ư c ợ c đâ đ u â u là l dò d n ò g n g sô s n ô g n g tr t o r n o g n g xa x n a h n h , ,đâ đ u â u là l à dò d n ò g n g sô s n ô g n g bẩ b n ẩ . n … . v … v v . v .. .bở b i ở ixé x t é tch c o h o cù c n ù g n g nế n u ế u kh k ô h n ô g n g có c ó mà m u à u sắ s c ắ c th t ì h ta t a ch c ỉ h ỉnh n ì h n ì n th t ấ h y ấ y 2 2 qu q ả u ả tá t o á o xa x n a h n h và v à ch c í h n í n đỏ đ ỏ đề đ u ề u là l à mà m u à u gh g i h ,i ,ha h y a y dò d n ò g n g sô s n ô g n g sạ s c ạ h c h ha h y a y bẩ b n ẩ n cũ c n ũ g n là l mộ m t ộ tmà m u à u xá x m á . m .Nh N ư h ư vậ v y ậ y mà m u à u sắ s c ắ c cũ c n ũ g n g là l à nh n ữ h n ữ g n g yế y u ế u tố t ố qu q a u n a n tr t ọ r n ọ g n g để đ ể tr t u r y u ề y n ề n tả t i ả 11 th t ô h n ô g n g titn i n đế đ n ế n th t ị h ị gi g á i c á , c , là l à mộ m t ộ t tr t o r n o g n g nh n ữ h n ữ g n g đi đ ề i u ề u ki k ệ i n ệ n để đ ể cả c m ả m nh n ậ h n ậ n th t ị h ị gi g á i c á . c . Ph P ầ h n ầ n mà m u à u sắ s c ắ c sẽ s đư đ ợ ư c c ph p ân â n títc í h c h kỹ k ỹ ở ở mục ụ c 2. 2 5 . 5 củ c a ủ a ch c ư h ơ ư n ơ g n g 2 2 tr t o r n o g n g bà b i igi g ả i n ả g n g nà n y. y 1. 1 2 . . 2 Lự L c ự c th t ị h ịgi g á i c á 1.2.1. Khái niệ i m Lự L c ự th t ị ịgiá i c Tr T o r n o g n g tr t ạ r n ạ g n g th t á h i á i bì b n ì h n h th t ư h ờ ư n ờ g n g th t ì h ì mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i lu l ô u n ô n có c ó xu x u hư h ớ ư n ớ g n g tìtm ì m ki k ế i m ế m mộ m t ộ t đố đ i ố i tư t ợ ư n ợ g n nà n o à o đó đ ó th t e h o e o sự s ự ch c ỉ h ỉ đạ đ o ạ o củ c a ủ a bộ b ộ nã n o ã . o . Ví V í nh n ư h ư tìtm ì m mộ m t ộ t ng n ư g ờ ư i ờ i qu q e u n e n tr t o r n o g n g đá đ m á m đô đ n ô g n , g , tìtm ì m mộ m t ộ ch c ù h m ù m ch c ì h a ì a kh k ó h a ó a bị b ị mấ m t ấ ,t , ha h y a y đơ đ n ơ n gi g ả i n ả n là l à nh n ì h n ì n đư đ ờ ư n ờ g n g để đ ể di d i ch c u h y u ể y n ể … n T … u T y u y nh n i h ê i n ê n cũ c n ũ g n g có c ó nh n i h ề i u ề tìtn ì h n h hu h ố u n ố g n g kh k i h ế i n ế n co c n o n ng n ư g ờ ư i ờ i ch c ú h ú ý ý nh n ì h n ì n mộ m t ộ t đố đ i ố i tư t ợ ư n ợ g n g nà n o à o đó đ ó mà m à kh k ô h n ô g n g có c ó sự s ự ch c ỉ h ỉ đạ đ o ạ o tr t ư r ớ ư c ớ củ c a ủ a nã n o ã o bộ b ộ nh n ư h ư tr t o r n o g n g mộ m t ộ t đá đ m á m đô đ n ô g n g mặ m c ặ c đồ đ ồ tr t ắ r n ắ g n g lạ l i ạ i có c ó mộ m t ộ t ng n ư g ờ ư i ờ i mặ m c ặ c đồ đ ồ mà m u à u đe đ n e n th t ì h ng n a g y a y lậ l p ậ p tứ t c ứ c ch c ú h n ú g n g ta t a sẽ s ẽ ch c ú h ú ý ý đế đ n ế n ng n ư g ờ ư i ờ i mặ m c ặ c đồ đ ồ đe đ n e , n , ha h y a y gi g ữ i a ữ a rừ r n ừ g n câ c y â y mà m u à u xa x n a h n h có c ó mộ m t ộ câ c y â y lá l á mà m u à u đỏ đ ỏ ta t a sẽ s ẽ bị b ịth t u h u hú h t ú tbở b i ở itá t n á n câ c y â y mà m u à u đỏ đ … ỏ N … ế N u ế u đư đ ợ ư c ợ c hỏ h i ỏ ilý l ý do d o “v “ ì v ìsa s o a o bạ b n ạ n lạ l i ạ ich c ú h ú ý nh n ì h n ì n nh n ữ h n ữ g n g đố đ i ố i tư t ợ ư n ợ g n g đó đ ó ?” ? ” th t ì h ì đa đ a số s ố sẽ s ẽ tr t ả r ả lờ l i ờ i rằ r n ằ g n g “v “ ì v ì nó n ó kh k á h c á c bi b ệ i t ệ ” t , ” , Vậ V y ậ y tạ t i ạ i sa s o a o sự s ự kh k á h c á
biệt t đó khiến chúng ta t phải ichú ý ? Để tr
t ả lời icâu hỏi inày chúng ta t cùng tì t m hiểu lự l c th t ị ịgiác qu q a u a ha h i a iví v ídụ d ụ th t ự h c ự c tế t ế nh n ư h ư sa s u a u : Ví V í dụ d 1 ụ 1 : : Bạ B n ạ n nh n ậ h n ậ n đư đ ợ ư c ợ c mộ m t ộ t hộ h p ộ p qu q à u à nh n ư h n ư g n g kh k i h i mở m ở ra r a tr t o r n o g n g hộ h p ộ p tr t ố r n ố g n g rỗ r n ỗ g n . g . Bạ B n ạ n sẽ s ẽ cả c m ả th t ấ h y ấ hụ h t ụ t hẫ h n ẫ g n , g do d o 2 2 lý l ý do d o : Do D o tâ t m â m lý l ý ch c ờ h ờ đợ đ i ợ .i Sự S ự ch c ú h ú ý ý củ c a ủ a mắ m t ắ t(s ( ứ s c ứ c că c ng n g củ c a ủ a mắt ắ ) t ) kh k ô h n ô g n g có c ó mộ m t ộ tđố đ i ố itư t ợ ư ng n g nà n o à o để đ ể đặt ặ tvà v o à . o Giả i i ith t íc í h : :Đó Đ ó là l à sự s ự mấ m t ấ tcâ c n â n bằ b n ằ g n g gi g ữ i a ữ a sứ s c ứ c că c n ă g n g củ c a ủ a mắ m t ắ tvà v à lự l c ự c hú h t ú tcủ c a ủ a đố đ i ố itư t ợ ư n ợ g n g th t ị h ịgi g á i c á . c Ví V ídụ d ụ 2: 2 :Lấ L y ấ y 2 2 tờ t ờ gi g ấy ấ y tr t ắ r ng n g kh k ổ ổ A4, 4 ,một ộ ttờ ờ gi g ấy ấ y bạ b n ạ n hã h y ã y vẽ v ẽ 1 1 hì h nh n h tr t ò r n ò n tô t ô mà m u à u đe đ n, n ,tờ t ờ gi g ấy ấ cò c n ò n lạ l i ạ iđể đ ể mà m u à u tr t ắ r n ắ g n . g (H H 1. 3) L ự L c ự c t hị giác á c y ếu ế (H ( H 1. 1 .4) 4 ) Lự L c ự c th t ị h ịgi g á i c á c mạ m n ạ h n Kh K i h iđặ đ t t2 2 tờ t ờ gi g ấy ấ y nà n y à y tr t ê r n n bà b n à , n ,mắ m t ắ tch c ú h n ú g n g ta t a sẽ s ẽ bị b ịth t u h u hú h t ú tbở b i ở itờ t ờ gi g ấy ấ y hì h n ì h h (H ( 1 H . 1 4) 4 ) có c ó ch c ấ h m đen. Giả i i ith t íc í h : :Đó Đ ó là à do d o ch c ấ h m ấ m đe đ n n ở ở tờ t ờ gi g ấy ấ y hì h nh n h (H ( 1 H . 1 4) 4 ) si s n i h n h ra a mộ m t ộ tlự l c ự c tư t ơ ư n ơ g n g ứn ứ g n g vớ v i ớ isức ứ că c n ă g n g củ c a ủ a mắ m t ắ .t .Ta T a gọ g i ọ iđó đ ó là l à lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á . c Như vậy : L ực t hị g iác l à m ột k hái n iệm d ùng đ ể c hỉ s ự c hú ý t ập t rung c ủa m ắt đ ến m ột đối
tượng nào đó trong một không gian bất kỳ. 12 Tu T y u y nh n i h ê i n ê n lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c cò c n ò n bị b ịch c i h iph p ố h i ố ibở b i ở icả c m ả m qu q a u n a n củ c a ủ a th t ị h ịgi g á i c á c đố đ i ố ivớ v i ớ ivị v ịtr t í r íđặ đ t ặ ttítn í n hi h ệ i u ệ th t ị h gi g á i c á . c Ví V ídụ d ụ : (H ( H 1. 1 .5) 5 : ) :Lự L c ự c th t ị h ịgi g á i c á c ph p ụ h c ụ c th t u h ộ u c ộ c và v o à o vị v ịtr t í r íđặ đ t ặ ttítn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ịgi g á i c á Tr T o r n o g n g hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 5 . ) 5 ) rấ r t ấ t nh n i h ề i u ề u títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c có c ó kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c bằ b n ằ g n g nh n a h u a , u , nh n ư h n ư g n g Mắ M t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ xe x m e m lạ l i ạ i lu l ô u n ô n bị b ị th t u h u hú h t ú t bở b i ở i títn í n hi h ệ i u ệ u ở ở gi g ữ i a ữ a tr t ư r ớ ư c ớ . c . Đồ Đ n ồ g n g th t ờ h i ờ i tạ t o ạ o ch c o h o ta t a cả c m ả m gi g á i c á c nh n ữ h n ữ g n g títn í hi h ệ i u ệ u bê b n ê n ng n o g à o i à i có c ó xu x u hư h ớ ư n ớ g n g rờ r i ờ i kh k ỏ h i ỏ i mặ m t ặ t ph p ẳ h n ẳ g n . g . Nh N ư h ư vậ v y ậ y rõ r õ rà r n à g n g ở ở đâ đ y â y có c ó mộ m t ộ t cấ c u ấ u tr t ú r c ú c ẩn ẩ nà n o à o đó đ ó đa đ n a g n g ch c i h i ph p ố h i ố i mắ m t ắ t ch c ú h n ú g n g ta t . a . Đó Đ ó ch c í h n í h n h là l à sơ s ơ đồ đ ồ cấ c u ấ u tr t ú r c ú c ẩn ẩ n củ c a ủ a hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g (H ( 1 H . 1 6 . ) 6 . ) Cấ C u ấ u tr t ú r c ú c đư đ ợ ư c ợ c xá x c á c đị đ n ị h n h bở b i ở icá c c c tr t ụ r c ụ c vuô u n ô g g gó g c ó , c ,cá c c c đư đ ờ ư n ờ g n g ch c é h o é , o các góc và tâ t m. (H H 1 . .6 ) : S ơ ơ đ ồ c ấ c u ấ t rúc c ẩn ẩ c ủ c a a h ình v uông Cấ C u ấ u tr t ú r c ú c nà n y à y ch c i h i ph p ố h i ố i hầ h u ầ u hế h t ế t cá c c á c lilê i n ê n kế k t ế t gi g ữ i a ữ a mặ m t ặ t ph p ẳ h n ẳ g n g và v à cá c c á c títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c có c tr t ê r n ê n mặ m t ặ tph p ẳ h n ẳ g n g đó đ . ó .Ta T a gọ g i ọ iđó đ ó là
l cấu trúc ẩn của lực thị giác trên mặt phẳng. Mỗ M i ỗ imộ m t ộ tdạ d n ạ g n hì h nh n h ph p ẳ h n ẳ g n g kh k á h c á c nh n a h u a u có ó cấ c u u tr t ú r c ú c ẩn n kh k á h c á c nh n a h u a . u Cấ C u ấ u tr t ú r c ú c ẩn ẩ n củ c a ủ a hì h n ì h n h gâ g y â y ra r a cả c m ả m gi g á i c á c về v ề hư h ớ ư n ớ g n g củ c a ủ a cá c c á c títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n gi g a i n a . n Tí T n í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c kh k i h i xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n dọ d c ọ c th t e h o e o cá c c á c tr t ụ r c ụ c cấ c u ấ u tr t ú r c ú c củ c a ủ a hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g và v à cá c c á đư đ ờ ư n ờ g n g ch c é h o é o có c ó xu x u hư h ớ ư n ớ g n g câ c n â n bằ b n ằ g n g về v ề ha h i a iph p í h a í a củ c a ủ a tr t ụ r c ụ c cấ c u ấ u tr t ú r c ú c và v à cá c c á c đư đ ờ ư n ờ g n g ch c é h o é . o Tí T n í n hi h ệ i u ệ u xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n ở ở đi đ ể i m ể m gi g ữ i a ữ a củ c a ủ a kh k o h ả o n ả g n g cá c c á h c h từ t ừ tâ t m â m đế đ n ế n bố b n ố n gó g c ó , c , từ t ừ tâ t m â m đế đ n ế n bố b n ố đư đ ờ ư n ờ g n g bi b ê i n ê n th t ì h ìcó c ó xu x u hư h ớ ư n ớ g n g bị b ịhú h t ú tvề v ề tâ t m â . m Kế K t tlu l ận : Lự L c ự th t ị ịgiá i c (ẩn) ở ở tâ t m mạnh hơn ơ và giả
i m dần khi idi iđộng xa tâ t m. 13 1.2.2. C ường đ ộ l ực thị g iác Bả B n ả n th t â h n â n mỗ m i ỗ i mộ m t ộ t đố đ i ố i tư t ư ng n g hì h n ì h n h th t ể h ể si s n i h n h ra r a mộ m t ộ t tr t ư r ờ ư n ờ g n g lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á c tư t ư ơn ơ g n g ứn ứ g n g vớ v i ớ i kí k c í h c th t ư h ớ ư c ớ c củ c a ủ a ch c í h n í h n h hì h n ì h n h th t ể h ể đó đ . ó . Kh K i h i cá c c á c đố đ i ố i tư t ợ ư n ợ g n g hì h n ì h n h th t ể h ể nà n y à y đặ đ t ặ t cạ c n ạ h n h n n ha h u a u sẽ s ẽ tư t ơ ư n ơ g n g tá t c á tr t ư r ờ ư n ờ g n g lự l c ự c vớ v i ớ i nh n a h u a . u . Tu T y u y nh n i h i ên ê n ch c ú h n ú g n g tư t ơ ư n ơ g n g tá t c á c vớ v i ớ i nh n a h u a u nh n ư h ư th t ế h ế nà n o à o ch c ú h n ú g n g ta t a sẽ s ẽ cù c n ù g n phân tí t ch qua ví ídụ sa s u : Vẽ V ẽ 3 3 hì h n ì h n h bấ b t ấ t kỳ k ỳ và v à đ đ ặt ặ t cá c c á h c h nh n a h u a u mộ m t ộ t kh k o h ả o n ả g n g nh n ỏ h ỏ hơ h n ơ n kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c c c ủa ủ a hì h n ì h n h vẽ v - hì h n ì h n h mi m n i h n h họ h a ọ a (H ( 1 H . 1 7) 7 .) Vẽ V ẽ 3 3 hì h n ì h n h tư t ơ ư n ơ g n g tự t ự n n hư h ư hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 7 . ) 7 ) và v à đặ đ t ặ t cá c c á h c h nh n a h u a u mộ m t ộ t kh k o h ả o n ả g n g lớ l n ớ n hơ h n ơ n kí k c í h c th t ư h ớ ư c ớ c củ c a ủ a hì h n ì h n h vẽ v - hì h n ì h n h mi m n i h n h họ h a ọ a (H ( 1 H . 1 8) 8 (H ( H 1. 1 .7) 7 : ) :Cư C ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c mạ m n ạ h n (H ( H 1. 1 .8) 8 : ) :Cư C ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự th t ị h ịgi g ác i yếu y Ở Ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 7 . ) 7 ) tạ t o ạ o cả c m ả m gi g á i c á c cá c c á c hì h n ì h n h lilê i n ê n kế k t ế t vớ v i ớ i nh n a h u a u nh n ư h ư mộ m t ộ t tậ t p ậ p hợ h p ợ . p . Tr T o r n o g n g kh k i h i đó đ ó cá c c á hì h n ì h n h ở ở (H ( H 1. 1 8 . ) 8 ) lạ l i ạ icó c ó cả c m ả m gi g á i á c c rờ r i ờ irạ r c ạ . c .Nh N ữ h n ữ g n g cả c m ả m gi g á i c á c tr t ê r n ê n có c ó đư đ ợ ư c ợ c là l à do d o mứ m c ứ c độ đ ộ lớ l n ớ n nh n ỏ h kh k á h c á c nh n a h u a u củ c a ủ a kh k o h ản ả g n g cá c c á h h gi g ữa ữ a các á c hì h nh n h vẽ v . ẽ (H H 1. .9): Ph P ân â tích c cườ ư n ờ g độ lực ự c thị giác á Nếu ta t gọi iđộ lớ l n của hình vẽ là
l a, khoảng cách giữa các hình vẽ là b. Khi ia > b th t ì ìxảy ra hiện tư t ợ ư n ợ g n g lilê i n ê n kế k t ế ttr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ịgi g á i c á , c ,có c ó mộ m t ộ tlự l c ự c vô v ô hì h n ì h n h nà n o à o đó đ ó gắ g n ắ n kế k t ế tcá c c á c hì h n ì h n h vẽ v ẽ lạ l i ạ ivớ v i ớ inh n a h u a u th t à h n à h n mộ m t ộ ttậ t p ậ p hợ h p ợ . p .Từ T ừ đó đ ó tậ t p ậ p hợ h p ợ p nà n y à y lilê i n ê n kế k t ế tvớ v i ớ inh n a h u a u tạ t o ạ o ra r a mộ m t ộ tlự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c lớ l n ớ n hơ h n ơ , n ,th t u h u hú h t ú tmắ m t ắ ng n ư g ờ ư i ờ ixe x m e m nó n ó nh n ư h ư hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 7 . ) 7 ) . .Kh K i h ib b > > a a cá c c á c tr t ư r ờ ư n ờ g n g lự l c ự c củ c a ủ a cá c c á c hì h n ì h n h v v ẽ ẽ tồ t n ồ n tạ t i ạ iđộ đ c ộ c lậ l p ậ p và v à ch c o h ta t a cả c m ả m gi g á i c á c rờ r i ờ irạ r c ạ c nê n n ê n hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 8 . ) 8 ) kh k ô h n ô g n g th t u h u hú h t ú tsự s ự ch c ú h ú ý ý củ c a ủ a mắ m t ắ tng n ư g ờ ư i ờ ixe x m e m bằ b n ằ g n g hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 7 . ) 7 . ) Như vậy : Mứ M c ứ độ lớ l n ớ nhỏ của tr t ư r ờ ư n ờ g lự l c ự đượ ư c ợ gọi ilà l cườ ư n ờ g độ lự l c ự th t ị ịgiá i c. 14 Tr T o r n o g n g tr t ư r ờ ư n ờ g n g hợ h p ợ p ta t a ch c o h o cá c c á c ch c ấ h m ấ m đe đ n e n đặ đ t ặ t cạ c n ạ h n h nh n a h u a u th t à h n à h n h mộ m t ộ t tậ t p ậ p hợ h p ợ , p , so s n o g n g so s n o g n g kí k n í mặ m t ặ t gi g ấ i y ấ y nh n ư h ư hì h n ì h n h ( ( H1 H . 1 1 . 0 1 ) 0 ) và v à cá c c á c ch c ấ h m ấ m đe đ n e n rờ r i ờ i rạ r c ạ c kí k n í n mặ m t ặ t gi g ấ i y ấ y nh n ư h ư hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 1 . 1 1 ) 1 . ) . Kh K i h i xe x m e 2 2 bứ b c ứ c hì h n ì h n h th t ì h ì ta t a th t ấ h y ấ y hì h n ì h n h (H ( H 1. 1 1 . 0 1 ) 0 ) rấ r t ấ t nh n ứ h c ứ c mắ m t ắ .t . Đó Đ ó là l à do d o cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á c đã đ ã là l m à nh n ứ h c ứ c mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i nh n ì h n ì n nó n . ó (H ( H 1. .10): ) :Cư C ờ ư n ờ g độ lực t hị g iáác mạnh (H 1 . 1 1): C ường đ ộ l ực t hị g iác y ếu Tr T o r n o g n g tự t ự nh n i h ê i n ê n cũ c n ũ g n g có c ó nh n i h iiề i u ề u ví v í dụ d ụ rấ r t ấ t số s n ố g n g độ đ n ộ g n . g . Ví V í dụ d ụ nh n ư h ư Ng N ự g a ự a vằ v n ằ n và v à hổ h ổ (H ( 1 H . 1 1 . 2 1 ) 2 , ) (H ( 1 H . 1 1 . 3 1 ) 3 ) : (H ( H 1. 1 .12 1 ) 2 ) : :Cư C ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c mạ m n ạ h n (H ( H 1. 1 .13 1 ) 3 ) : :Cư C ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự th t ị h ịgi g ác i yếu y Ch C ú h n ú g n ta t a th t ấ h y ấ y bứ b c ứ c hì h n ì h n h ng n ự g a ự a vằ v n ằ n tạ t o ạ o đư đ ợ ư c ợ c ch c ú h ú ý ý củ c a ủ a mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i nh n ì h n ì n nó n ó hơ h n ơ , n , Nh N ư h n ư g n g do d cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c lớ l n ớ n nê n n ê n gâ g y â y ch c o h o ta t a cả c m ả m gi g á i c á c nh n ứ h c ứ c mắ m t ắ .t Kế K t tlu l ận: Kh K o h ả o n ả g n g cá c c á h c h gi g ữ i a ữ a cá c á á c á c títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c lớ l n ớ n hơ h n ơ n kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c củ c a ủ a ch c ú h ú ú n ú g n g th t ì h ì cư c ờ ư n ờ g n độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c yế y u ế . u Khoản ả g n g cá c c á h c h gi g ữ i a ữ a cá c á á c á c títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c nh n ỏ h ỏ hơ h n ơ n kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c củ c a ủ a ch c ú h ú ú n ú g n g th t ì h ì cư c ờ ư n ờ g n độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c mạ m n ạ h n . h Cư C ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á c ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o à o kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c và v à mậ m t ậ t độ đ ộ xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n củ c a ủ a củ c a ủ a cá c c á c títn í hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á . c 15 Lư L u ư u ý ý : Kh K i h i ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g Lự L c ự c th t ị h ị gi g á i c á c và v o à o cá c c á c th t i h ế i t ế t kế k ế tạ t o ạ o hì h n ì h n h ch c ú h n ú g n g ta t a nê n n ê n câ c n â n nh n ắ h c ắ c đế đ n ế n mụ m c ụ đí đ c í h c h củ c a ủ a th t i h ế i t ế t kế k . ế . Nế N u ế u là l à nh n ữ h n ữ g n g mả m n ả g n g hì h n ì h n h ch c í h n í h n h th t ì h ì nê n n ê n đẩ đ y ẩ y ca c o a o cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á để đ ể gâ g y â y sự s ự ch c ú h ú ý ý củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m nó n , ó , nế n u ế u là l à nh n ữ h n ữ g n g mả m n ả g n g hì h n ì h n h ph p ụ h ụ th t ì h ì nê n n ê n gi g ả i m ả m cư c ờ ư n ờ g n độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á c để đ ể mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m dị d u ị u lạ l i ạ ,i , đồ đ n ồ g n g th t ờ h i ờ để đ ể ng n ư g ờ ư i ờ ixe x m e m ch c ú h ú ý ý đế đ n ế n mả m n ả g n g hì h n ì h n ch c í h n í h n . h Vi V ệ i c ệ c sử s ử dụ d n ụ g n g hì h n ì h n h ản ả h n h có c ó cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c mạ m n ạ h n h cầ c n ầ n lư l u ư u ý ý kh k ô h n ô g n g nê n n ê n qu q á u á lạ l m ạ m dụ d n ụ g n sẽ s ẽ ph p ả h n ả n tá t c á c dụ d n ụ g n . g .Đi Đ ề i u ề u đó đ ó gi g ả i i ả ith t í h c í h c h vì v ìsa s o a o cá c c á c ch c u h y u ê y n ê n gi g a i a về v ề mắ m t ắ tlu l ô u n ô n kh k u h y u ê y n ê n bạ b n ạ n cầ c n ầ n để đ mắ m t ắ tng n h g ỉ h ỉng n ơ g i ơ isa s u a u mộ m t ộ tkh k o h ả o n ả g n g th t ờ h i ờ igi g a i n a n là l m à m vi v ệ i c ệ c vớ v i ớ icá c c á c bả b n ả n wo w r o d r d tr t ê r n ê n má m y á y títn í h n . h 1.2.3. Bài i tậ t p về cườ ư n ờ g độ lự l c ự th t ị ịgiá i c Bằ B n ằ g n g nh n ữ h n ữ g n g ki k ế i n ế n th t ứ h c ứ c về v ề lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á , c , bạ b n ạ n hã h y ã y vẽ v ẽ ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á c mạ m n ạ h n h để đ tr t u r y u ề y n ề n tả t i ả imộ m t ộ tnộ n i ộ idu d n u g n g cụ c ụ th t ể h . ể ., ,kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c 10 1 0 x x 15 1 5 cm c , m ,nộ n i ộ idu d n u g n g tù t y ù y ch c ọ h n ọ , n ,là l m à m bà b i à itạ t i ạ ilớ l p ớ p . 1. 1 3 . . 3 . Tr T ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á 1.3.1. Khái niệm Đố Đ i ố i vớ v i ớ i mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ ,i kh k i h i xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n nh n i h ề i u ề u títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c cù c n ù g n g mộ m t ộ t lú l c ú c tr t o r n o g n g mộ m t ộ t gi g ớ i i ớ hạ h n ạ n nh n ấ h t ấ t đị đ n ị h n h th t ì h ì ch c ú h n ú g n g ta t a vẫ v n ẫ n có c ó th t ể h ể nh n ì h n ì n th t ấ h y ấ y rõ r . õ . Ví V í dụ d ụ kh k i h i ch c ú h n ú g n g ta t a xe x m e m ph p i h m i m có c ó ph p ụ h ụ đề đ , ề mặ m c ặ c dù d ù ch c ú h n ú g n g ta t a tậ t p ậ p ch c u h n u g n g đọ đ c ọ c ph p ụ h ụ đề đ ề nh n ư h n ư g n g ch c ú h n ú g n g ta t a vẫ v n ẫ n có c ó th t ể h ể qu q a u n a n sá s t á t rõ r õ nh n ữ h n ữ g n g di d ễ i n ễ biến, th
t ái iđộ, cử chỉ ỉcủa các nhân vật t tr t ong phim. Hay khi ichúng ta
t đi ixem ca nhạc, chúng ta t ch c ỉ h ỉ tậ t p ậ p ch c u h n u g n g ch c ủ h ủ yế y u ế u và v o à o ca c a sĩ s ĩ há h t á t ch c í h n í h n , h , nh n ư h n ư g n g ch c ú h n ú g n g ta t a vẫ v n ẫ n có c ó th t ể h ể nh n ì h n ì n rõ r õ cá c c á c vũ v ũ cô c n ô g n đa đ n a g n g là l m à m gì g ,ì , có c ó vũ v ũ cô c n ô g n g nà n o à o bị b ị lỗ l i ỗ i nh n ị h p ị p kh k ô h n ô g n g (H ( 1 H . 1 1 . 4 1 ) 4 . ) . Nh N ư h ư vậ v y ậ y độ đ ộ rộ r n ộ g n , g , hẹ h p ẹ , p , ca c o a , o , th t ấ h p ấ p mà m ch c ú h n ú g n g ta t a có c ó th t ể h ể nh n ì h n ì n th t ấ h y ấ y đư đ ợ ư c ợ c ch c í h n í h n h là l à tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á . c (H ( H 1. 1 .14 1 ) 4 : ) :Tr T ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ịgi g á i c á Kh K ái i niệ
i m: Trường thị giác là giới hạn mà mắt người có thể nhìn thấy được trong một không gian bất kỳ. 1.3.2. G iới h ạn t rường t hị g iác Mắ M t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i lu l ô u n ô n bị b ị gi g ớ i i ớ i hạ h n ạ n tr t o r n o g n g mộ m t ộ t kh k o h ả o n ả g n g nh n ấ h t ấ t đị đ n ị h n . h . Và V à đư đ ợ ư c ợ c ph p â h n â n ra r a là l m à m ha h i a i cặ c p ặ p gi g ớ i i ớ hạ h n ạ n : :gi g ớ i i ớ ihạ h n ạ n tr t ê r n ê n – – dư d ớ ư i ớ i và v à gi g ớ i i ớ i hạ h n ạ n ph p ả h i ả i – – tr t á r i á .i - Gi G ớ i i ớ i hạ h n ạ n tr t ê r n ê n – – dư d ớ ư i ớ i (H ( 1 H . 1 1 . 5 1 ) 5 16 α trtê r n ê n = = 30 3 0 α dư d ớ ư i ớ i = = 45 4 0 ∑ ∑ α = 750 - Gi G ớ i i ớ ihạ h n ạ n ph p ả h i ả i– – t r t á r i á i(H ( 1 H . 1 1 . 6 1 ) 6 Cá C c á c gi g ớ i i ớ ihạ h n ạ n bê b n ê n đư đ ợ ư c ợ 0 0 títn í h n h 60 6 ≤ ≤ α α ≤ ≤ 70 7 (H ( H 1. 1 .15 1 ) 5 : ) :Gi G ớ i i ihạ h n ạ n tr t ên ê n củ c a ủ a tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ịgi g á i c á (H ( H 1. 1 .16 1 ) 6 : ) :Gi G ớ i i ớ ihạ h n ạ n dư d ớ ư i ớ α phải i= 650 α trtá r i i = = 65 6 0 ∑ α α = = 13 1 0 3 0
1.3.3. Trường thị giác quy ướ c Th T e h o e o cá c c á c gi g ớ i i ớ i hạ h n ạ n tr t ê r n ê - dư d ư ới ớ ,i ph p ả h i ả i – – tr t á r i á th t ì h ì tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á c củ c a ủ a mắ m t ắ t ng n ư g ư ời ờ i đư đ ợ ư c ợ c xá x c á c đị đ n ị h n
bằng một thình elip. Nhưng th
t eo các nghiên cứu để nhìn rõ các tí t n hiệu th t ị ịgiác th t ì ìcần phải th t u h u hẹ h p ẹ p tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á c th t ậ h t ậ t lạ l ạ i i và v à đề đ ề xu x ấ u t ấ t mộ m t ộ t tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á c mớ m i ớ ,i , gọ g i ọ i là l à tr t ư r ư ờn ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á qu q y u y ướ ư c ớ . c . Tr T ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á c qu q y u y ướ ư c ớ c đư đ ợ ư c ợ c xá x c á c đị đ n ị h n h bằ b n ằ g n g mộ m t ộ t hì h n ì h n h ch c ó h p ó p nó n n ó n đề đ u ề u có c ó đá đ y á y là l à mộ m t ộ hì h nh n h tr t ò r n ò n và v à gó g c ó c ở ở đỉ đ n ỉ h n h bằ b n ằ g n g 30 3 0 n n hó h m ó m hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 1 . 7 1 ) 7 . ) (H H 1 . .1 7): T r T ườn ờ g t hị giác á c quy ư ớ ư c ớ Như vậy tr t ường th
t ị ịgiác quy ước có góc đỉn ỉ h cố địn ị h bằng 30 0 cò c n ò n độ đ ộ rộ r ộ ng n g củ c a ủ a đá đ y á y tỉt ỉ lệ l th t u h ậ u n ậ n vớ v i ớ i ch c i h ề i u ề u ca c o a o củ c a ủ a hì h n ì h n h ch c ó h p ó . p . Nế N u ế u kh k o h ả o n ả g n g cá c c á h c h gi g ữ i a ữ a mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i nh n ì h n ì n tớ t i ớ i títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h gi g á i c á c cà c n à g n g gầ g n ầ n th t ì h ìtr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ịgi g á i c á c cà c à ng n g nh n ỏ h ỏ và v à ng n ư g ợ ư c ợ c lạ l i ạ i(H ( 1 H . 1 1 . 8 1 ) 8 17 (H H 1 . .1 8): D i D ện ệ tích c c ủa a t rườ ư n ờ g t hị g iác á c quy ư ớ ư c ớ Lư L u ư u ý ý : Vi V ệ i c ệ ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á c qu q y u y ướ ư c ớ c rấ r t ấ t qu q a u n a n tr t ọ r n ọ g n g đố đ i ố i vớ v i ớ i th t i h ế i t ế t kế k ế tạ t o ạ o hì h n ì h n h tr t o r n o g n mộ m t ộ t kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n qu q y u y mô m ô lớ l n ớ . n . Gi G ú i p ú p ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế xá x c á c đị đ n ị h n h đư đ ợ ư c ợ c đi đ ể i m ể m đặ đ t ặ t hợ h p ợ p lý l ý cá c c á vị v ị tr t í r í nộ n i ộ i du d n u g n , g , bi b ể i u ể u tư t ợ ư n ợ g n , g , tr t ê r n ê n cá c c á c tấ t m ấ m po p s o t s e t r e , r , ha h y a y đi đ ể i m ể m nh n ấ h n ấ n củ c a ủ a mộ m t ộ t kh k ô h n ô g n g gi g a i n a đô đ ô th t ị h .ị . Th T ô h n ô g n g th t ư h ờ ư n ờ g n g nh n ữ h n ữ g n g nộ n i ộ i du d n u g n g qu q a u n a n tr t ọ r n ọ g n g th t ì h ì ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế ha h y a y đặ đ t ặ t gầ g n ầ n vị v ị tr t í r tâ t m â m củ c a ủ a tr t ư r ờ ư n ờ g n g nh n ì h n ì n (H ( 1 H . 1 1 . 9 1 ) 9 (H H 1 . .1 9): Ứ n Ứ g d ụng t rườ ư n ờ g t hị g iác á c t rong t hiết kế
Ngoài ira đối ivới inhững th t iết t kế tr t ong game. Người ith
t iết tkế cũng nên ứng dụng tr t ường th t ị h ị gi g á i c á c tr t o r n o g n g cá c c á c th t i h ế i t ế t kế k ế củ c a ủ a mì m n ì h n h mộ m t ộ t cá c c á h c h hợ h p ợ p lý l . ý . Nế N u ế u mộ m t ộ t th t i h ế i t ế t kế k ế ga g m a e m e dù d n ù g n g vớ v i ớ mụ m c ụ c đí đ c í h c h để đ ể ch c ơ h i ơ itr t ê r n ê n mà m n à n ản ả h n h kh k ổ h ổ lớ l n ớ , n ,mà m à ng n ư g ờ ư i ờ ith t i h ế i t ế tkế k ế tạ t o ạ o hì h n ì h n h cá c c á c nh n â h n â n vậ v t ậ tcó c ó kí k c í h c th t ư h ớ ư c ớ c có c ó độ đ ộ ch c ê h n ê h n h lệ l c ệ h c h qu q á u á lớ l n ớ n th t ì h ìhi h ệ i u ệ u qu q ả u ả tư t ơ ư n ơ g n g tá t c á c kh k ô h n ô g n g ca c o a . o .Ví V ídụ d ụ (H ( 1 H . 1 2 . 0 2 ) 0 ) ng n ư g ờ ư ờ i ch c ơ h i ơ inh n ậ h p ậ p va v i a ich c i h ế i n ế n bi b n i h n h (r ( ấ r t ấ tnh n ỏ h ) ỏ ) đa đ n a g n g đi đ ề i u ề u kh k i h ể i n ể n nh n â h n â n vậ v t ậ tcủ c a ủ a mì m n ì h n h ở ở vị v ịtr t í r í1, 1 ,lú l c ú c nà n y à mắ m t ắ tng n ư g ờ ư i ờ ich c ơ h i ơ isẽ s ẽ có c ó tr t ư r ờ ư n ờ g n g nh n ì h n ì n qu q y u y ướ ư c ớ c bằ b n ằ g n g mộ m t ộ thì h n ì h n h tr t ò r n ò n (n ( h n ư h ư hì h n ì h n h vẽ v ) ẽ . ) 18
Như vậy người i chơi i khó có th
t ể bao quát t được con quái ivật t đang làm gì ìở phía bên tr t ên. Ngược lại i tr t ong tr
t ường hợp người i chơi i ngồi ixa ( vị ịtr t í í2), có tr t ường nhìn rộng th t ì h ì hì h n ì h n h ản ả h n h ch c i h ế i n ế n bi b n i h n h lạ l i ạ i qu q á u á nh n ỏ h , ỏ , kh k ô h n ô g n g th t ể h ể ki k ể i m ể m so s á o t á t hà h n à h n h độ đ n ộ g n g nh n â h n â n vậ v t ậ t củ c a ủ mì m nh n . h . Nh N ư h ư vậ v y ậ y tư t ơ ư n ơ g n g tá t c c cũ c n ũ g n g kh k ôn ô g n g hi h ệ i u ệ u qu q ả u . ả (H H 1 . .2 0):Ứn Ứ g d ụng t rườn ờ g t hị g iác á c trong t hiết ế k ế ế gam a e m Qu Q a u a đó đ ó th t ấ h y ấ y rằ r n ằ g n g vi v ệ i c ệ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á c rấ r t ấ t qu q a u n a n tr t o r n o g n g tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k . ế . Ng N ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k
phải inắm rõ những quy luật t của th
t ị ịgiác để ứng dụng linh hoạt ttr t ong các tr t ường hợp. 1.3.4. B ài t ập ứng d ụng t rường t hị g iác Dựa vào ki k ế i n ế n th t ứ h c ứ c tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á , c , hã h y ã y tìtm ì m vị v ị tr t í r í (t ( r t ê r n ê n ản ả h n ) h ) hợ h p ợ p lý l ý để đ ể tr t e r o e o mộ m t ộ t bi b ể i n ể n hi h ệ i u ệ u ch c o h mộ m t ộ thã h n ã g n g th t ờ h i ờ itr t a r n a g n . g .Và V à gi g ả i i ả ith t í h c í h c h vì v ìsa s o a o bạ b n ạ n lạ l i ạ ich c ọ h n ọ n vị v ịtr t í r íđó đ , ó ,là l m à m tạ t i ạ ilớ l p ớ . p 1. 1 4 . . 4 .Câ C n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ịgi g á i c á 1.4.1. Khái niệm Câ C n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ịgi g á i c á c đư đ ợ ư c ợ c cả c m ả m nh n ậ h n ậ tr t ư r ớ ư c ớ c hế h t ế tlà l à tr t ạ r n ạ g n g th t á h i á itâ t m â m lý l . ý .Ch C ú h n ú g n g ta t a lu l ô u n ô n bị b ịch c i h iph p ố h i ố ibở b i ở ilự l c ự hấ h p ấ p dẫ d n ẫ , n ,đó đ ó là l à lự l c ự c hú h t ú tcủ c a ủ a tr t á r i á iđấ đ t ấ .t .Ph P ư h ơ ư n ơ g n g củ c a ủ a lự l c ự c hú h t ú tnà n y à , y ,đố đ i ố ivớ v i ớ imỗ m i ỗ ing n ư g ờ ư i ờ ilà l à xu x y u ê y n ê n qu q a u a tr t ụ r c ụ th t ẳ h n ẳ g n g đứ đ n ứ g n g củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ iđó đ ó và v à hư h ớ ư n ớ g n g về v ề tâ t m â m tr t á r i á iđấ đ t ấ .t .đư đ ờ ư n ờ g n g nằ n m ằ m ng n a g n a g n g vu v ô u n ô g n g gó g c ó c vớ v i ớ 19 tr t ụ r c ụ c th t ẳ h n ẳ g n g đứ đ n ứ g n g nà n y à y tạ t o ạ o nê n n ê n hệ h ệ tr t ụ r c ụ c câ c n â n bằ b n ằ g n g củ c a ủ a co c n o n ng n ư g ờ ư i ờ .i . Nh N ư h ư vậ v y ậ y ch c ú h n ú g n g ta t a có c ó đư đ ợ ư c ợ tr t ạ r n ạ g n g th t á h i á icâ c n â n bằ b n ằ g n g là l à kh k i h icá c c á c tr t ụ r c ụ c câ c n â n bằ b n ằ g n g củ c a ủ a ta t a tr t ù r n ù g n g vớ v i ớ icá c c á c ph p ư h ơ ư n ơ g n g th t ẳ h n ẳ g n g đứ đ n ứ g n g và v à nằ n m ằ ng n a g n a g n g củ c a ủ a lự l c ự c hấ h p ấ p dẫ d n ẫ . n Vì V ì vậ v y ậ y kh k i h i ch c ú h n ú g n g ta t a nh n ì h n ì n mộ m t ộ t hì h n ì h n h th t ể h ể tạ t o ạ o hì h n ì h n h bấ b t ấ t kỳ k , ỳ , nế n u ế u vậ v t ậ t đó đ ó kh k ô h n ô g n g cù c n ù g n g ph p ư h ơ ư n ơ g n g vớ v i ớ tr t ụ r c ụ c câ c n â n bằ b n ằ g n g củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ i qu q a u n a n sá s t á t th t ì h ì ng n ư g ờ ư i ờ i qu q a u n a n sá s t á t lu l ô u n ô n ph p ả h i ả i ng n h g i h ê i n ê g n g đầ đ u ầ , u , vẹ v o ẹ o ng n ư g ờ ư i ờ i để đ qu q a u n a n sá s t á t ( ( H1 H . 1 2 . 1 2 ) 1 . ) . Kh K i h i đó đ ó ph p ư h ơ ư n ơ g n g củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ i và v à ph p ư h ơ ư n ơ g n g củ c a ủ a vậ v t ậ t tr t ù r n ù g n g vớ v i ớ i nh n a h u a , u , nế n u ế u vậ v t ậ t đó đ di d i độ đ n ộ g n g th t ì h ì đầ đ u ầ u và v à ng n ư g ờ ư i ờ i củ c a ủ a ch c ú h n ú g n g ta t a cũ c n ũ g n g ph p ả h i ả i di d i ch c u h y u ể y n ể n th t e h o e . o (H ( H 1. 1 .21 2 ) 1 : ) :Câ C n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ịgi g á i c á Từ T ừ đó đ ó ta t a th t ấ h y ấ y rằ r n ằ g n g tr t ụ r c ụ c câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ị gi g á i c á c lu l ô u n ô n có c ó xu x u hư h ớ ư n ớ g n g tr t ù r n ù g n g kh k ớ h p ớ p vớ v i ớ i cá c c á c tr t ụ r c ụ c câ c n â n bằ b n ằ g n củ c a ủ a đố đ i ố i tư t ợ ư n ợ g n g nh n ì h n ì . n . Nê N n ê n kh k i h i ta t a xé x t é t đế đ n ế n mộ m t ộ t tá t c á c ph p ẩ h m ẩ m tạ t o ạ o hì h n ì h n h có c ó bố b ố cụ c c ụ c nặ n n ặ g n g ha h y a y nh n ẹ h ẹ là l à ta t đa đ n a g n g xé x t é t đế đ n ế n độ đ ộ câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ị gi g á i c á c củ c a ủ a cá c c á c títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n tr t o r n o g n g tr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ị gi g á i c á , c tr t o r n o g n g cá c c c kh k ô h ng n g gi g an a n cụ c ụ th t ể h ể củ c a ủ a tá t c á c ph p ẩ h m ẩ . m Ví V ídụ d ụ : :ch c o h o 2 2 hì h nh n h (H ( 1 H . 1 22 2 ) 2 ) và v à (H ( 1 H . 1 2 . 3 2 ) 3 ) có c ó cá c c c títn í n hi h ệu ệ u th t ị h ịgi g ác á c nh n ư h ư sa s u a : u (H ( H 1. 1 .22 2 ) 2 : ) :Mấ M t ấ tcâ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ịgi g á i c á (H ( H 1. 1 . 23 2 ) 3 : ) : Cân b ằng thị g iác Ở Ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 2 . 2 2 ) 2 ) ta t a có c ó cả c m ả m gi g á i c á c bứ b c ứ tr t a r n a h n h bị b ị nặ n n ặ g n g ph p ầ h n ầ n bê b n ê n tr t á r i á ,i , có c ó xu x hư h ớ ư n ớ g n g tụ t t ụ t ra r a kh k ỏ h i ỏ i kh k u h ô u n ô n hì h n ì h n . h . Cò C n ò n ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 2 . 3 2 ) 3 ) lạ l i ạ i có c ó cả c m ả m gi g á i c á c câ c n â n bằ b n ằ g n do d o có c ó th t ê h m ê m títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c nh n ỏ h ỏ ph p í h a í 20 tr t ê r n ê n lilê i n ê n kế k t ế t cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á c vớ v i ớ i hì h n ì h n h lớ l n ớ n bê b n ê n dư d ớ ư i ớ ,i , tạ t o ạ o th t à h n à h n h mộ m t ộ t tổ t ổ hợ h p ợ p hì h n ì h n . h . Nh N ư h vậ v y ậ y hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 2 . 3 2 ) 3 ) tạ t o ạ o ch c o h o ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m cả c m ả m gi g á i c á c câ c n â n bằ b n ằ g n . g Kh K ái i niệ
i m: Cân bằng thị giác là sự sắp xếp, tạo độ nhấn hoặc tạo sức căng thị giác một
cách hợp lý cho các yếu tố hình thể tồn tại trong trường nhìn. Lư L u ư u ý: ý Câ C n bằng th
t ị ịgiác không phải i là yêu cầu duy nhất t của nhận th t ức th t ẩm mỹ. Nhưng nếu hi h ể i u ể u bi b ế i t ế trõ r õ rà r n à g n g về v ề cá c c á c títn í h n h ch c ấ h t ấ tcơ c ơ bả b n ả n củ c a ủ a câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ịgi g á i c á c sẽ s ẽ gi g ú i p ú p ch c o h o tá t c á c ph p ẩ h m ẩ m tạ t o ạ hì h n ì h n h củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế mi m n i h n h bạ b c ạ h c h hơ h n ơ n tr t o r n o g n g bố b ố cụ c c ụ , c , ph p â h n â n bi b ệ i t ệ t có c ó ha h y a y kh k ô h n ô g n g có c ó ý ý đồ đ ồ tạ t o ạ o c ân bằng th t ị ịgiá i c.
1.4.2. Các yếu tố tác động đến sự cân bằng thị giác Hướ ư n ớ g của hìn ì h Tr T o r n o g n g cá c c á c hì h n ì h n h cơ c ơ bả b n ả n có c ó nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h vô v ô hư h ớ ư n ớ g n g (n ( h n ư h ư hì h n ì h n h tr t ò r n ò , n , vu v ô u n ô g n . g ....) . ) kh k i h ế i n ế ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m kh k ô h n ô g n g xá x c á c đị đ n ị h n h đư đ ợ ư c ợ c hư h ớ ư n ớ g n g củ c a ủ a hì h n ì h n . h . Nh N ư h n ư g n g kh k i h i đặ đ t ặ t nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h vô v hư h ớ ư n ớ g n g cạ c n ạ h n h nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h đị đ n ị h n h hư h ớ ư n ớ g n g ta t a lạ l i ạ i dễ d ễ dà d n à g n g xá x c á c đị đ n ị h n h đư đ ợ ư c ợ c hư h ớ ư n ớ g n g củ c a ủ a nh n ữ h n ữ g n hì h n ì h n h nà n y à . y . Ví V í dụ d ụ (H ( 1 H . 1 2 . 4 2 ) 4 ) ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m có c ó cả c m ả m gi g á i c á c nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h tr t ò r n ò n đa đ n a g n g ba b y a y lê l n ê , n tr t o r n o g n g mộ m t ộ t bố b ố cụ c c ụ c hợ h p ợ p lý l . ý . Tr T o r n o g n g kh k i h i đó đ ó ở ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 2 . 5 2 ) 5 ) ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m lạ l i ạ i có c ó cả c m ả m gi g á i c á nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h tr t ò r n ò n ba b y a y xu x ố u ng n , g bố b ố cụ c c ụ c hơ h i ơ itụ t t ụ t xu x ố u n ố g n g ph p í h a í a dư d ớ ư i.i (H ( H 1. 1 .24 2 ) 4 : ) :Hì H n ì h n h có c ó hư h ớ ư n ớ g n g đi đ ilê l n ê (H ( H 1. 1 .25 2 ) 5 : : Hì H n ì h n h có có hư h ớ ư n ớ g g đi đ ixuố u n ố g Qu Q a u a ví v í dụ d ụ th t ấ h y ấ y rằ r n ằ g n g nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h tr t ò r n ò n tr t o r n o g n g ví v í dụ d ụ tr t ê r n ê n kh k ô h n ô g n g tạ t o ạ o ra r a cả c m ả m gi g á i c á c hì h n ì h n h đi đ lê l n ê n ha h y a y đi đ i xu x ố u n ố g n g mà m à cả c m ả m gi g á i c á c đi đ i lê l n ê n ha h y a y đi đ i xu x ố u n ố g n g củ c a ủ a hì h n ì h n h tr t ò r n ò n đó đ ó ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ và v o à hư h ớ ư n ớ g n g củ c a ủ a hì h n ì h n h co c n o n ch c i h m i . m . Nh N ư h ư vậ v y ậ y hư h ớ ư n ớ g n g củ c a ủ a hì h n ì h n h cũ c n ũ g n g tá t c á c độ đ n ộ g n g đế đ n ế n câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h gi g á i c á . c Mà M u của hìn ì h Mà M u à u sắ s c ắ c cũ c n ũ g n g ản ả h n h hư h ở ư n ở g n g rõ r õ rệ r t ệ t đế đ n ế n sự s ự câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ị gi g á i c á . c . Ví V í dụ d ụ ta t a ch c o h o ha h i a i hì h n ì h n h có c kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c bằ b n ằ g n g nh n a h u a . u . Nh N ư h n ư g n g mộ m t ộ t hì h n ì h n h th t ì h ì có c ó mà m u à u đậ đ m ậ , m , mộ m t ộ t hì h n ì h n h th t ì h ì có c ó mà m u à u nh n ạ h t ạ (H ( 1 H . 1 2 . 6 2 ) 6 . ) 21 (H H 1 . .2 6): M à M u à củ c a a h ình c ũ c ng ả n ả h h ưở ư n ở g đ ến ế c ân â b ằn ằ g thị g iác á Kh K i h i ch c ú h n ú g n g ta t a nh n ì h n ì n và v à o o sẽ s ẽ có c ó cả c m ả m gi g á i c á c hì h n ì h n h đậ đ m ậ m nh n ỏ h ỏ hơ h n ơ n và v à nặ n n ặ g n g hơ h n ơ n hì h n ì h n h có c ó mà m u à sá s n á g n . g Tr T o r n o g n g nh n ữ h n ữ g n g tá t c á c ph p ẩ h ẩ m m tạ t o ạ o hì h n ì h n h ph p ứ h c ứ c tạ t p ạ p hơ h n ơ n ( ( có c ó nh n i h ề i u ề u hì h n ì h n h ) ) th t ì h ì tr t ọ r n ọ g n g lư l ợ ư n ợ g n g do d th t ị h ị gi g á i c á c gâ g y â y ra r a củ c a ủ a mỗ m i ỗ i hì h n ì h n h có c ó th t ể h ể câ c n â n bằ b n ằ g n g và v à hỗ h ỗ tr t ợ r ợ ch c o h o nh n a h u a , u , gi g ú i p ú p ch c o h o tá t c á c ph p ẩ h m ẩ th t ê h m ê m ph p ầ h n ầ n ph p o h n o g n g ph p ú h . ú Vị trí của hình
Như mục 1.2.1 đã nêu, lự l c th t ị ịgiác ở tâ
t m mạnh hơn và giảm dần kh i ixa tâ t m. Đối vớ v i ớ i câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ị gi g á i c á c cũ c n ũ g n g nh n ư h ư vậ v y ậ , y , vị v ị tr t í r í củ c a ủ a hì h n ì h n h cũ c n ũ g n g ản ả h n h hư h ở ư n ở g n g đế đ n ế n c c ân â n bằ b n ằ g n th t ị h ị gi g á i c á . c . Ví V í dụ d ụ ch c o h o ha h i a i mặ m t ặ t ph p h ẳn ẳ g n , g , mộ m t ộ t mặ m t ặ t ch c ứ h a ứ a mộ m t ộ t hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g ở ở tâ t m â m (H ( 1 H 1 .2 . 7 2 ) 7 ) và v mộ m t ộ tmặ m t ặ tph p ẳ h n ẳ g n g ch c ứ h a ứ a mộ m t ộ thì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g xa x a tâ t m â m ( ( H1 H . 1 2 . 8 2 ) 8 . ) (H H 1 . .2 7): H ình vuông đ ượ ư c ợ c g i ữ ữ c hặt ặ ở ở tâm â (H ( H 1. 1 .28 2 ) 8 : ) :Hì H n ì h n h vu v ô u n ô g n g có xu x u hư h ớ ư n ớ g n g rờ r i ờ ikh k ỏ h i ỏ imặ m t ặ p hẳn ẳ g Ta T a th t ấ h y ấ y ở ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 2 . 7 2 ) 7 ) hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g đư đ ợ ư c ợ c gi g ữ i ữ ch c ặ h t ặ t ở ở tâ t m â , m , nê n n ê n có c ó cả c m ả m gi g á i c á c nh n ẹ h . ẹ . Tr T o r n o g n kh k i h i đó đ ó hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g ở ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 2 . 8 2 ) 8 ) có c ó cả c m ả m gi g á i c á c rơ r i ơ i ra r a kh k ỏ h i ỏ i mặ m t ặ t ph p ẳ h n ẳ g n g và v à có c ó ph p ầ h n ầ nặ n n ặ g n g hơ h n ơ . n 1.4.3. Các c ặp c ân b ằng thị g iác
Cặp cân bằng trên – dưới 22 Là L m à m th t í h íng n h g i h ệ i m ệ m vớ v i ớ ikh k ổ h ổ gi g ấ i y ấ y A5 A 5 nh n ư h ư sa s u a u : :dù d n ù g n g 5 5 tờ t ờ gi g ấ i y ấ y A5 A 5 ướ ư c ớ c lư l ợ ư n ợ g n g bằ b n ằ g n g mắ m t ắ tvà v dù d n ù g n g bú b t ú t ch c ì h ì kẻ k ẻ ch c i h a i a đề đ u ề u tr t ê r n ê n dư d ớ ư i ớ i 2 2 ph p ầ h n ầ n bằ b n ằ g n g nh n a h u a . u . Sa S u a u đó đ ó dù d n ù g n g th t ư h ớ ư c ớ c ch c i h a i a đề đ u ề u 2
phần bằng nhau và dùng bút tmực kẻ. Ta th
t ấy rằng những đường kẻ bằng bút tchì ìphần lớ l n ớ n đề đ u ề kh k ô h n ô g n g tr t ù r n ù g n g kh k ớ h p ớ p vớ v i ớ iđư đ ờ ư n ờ g n g kẻ k ẻ bú b t ú tmự m c ự c (H ( 1 H . 1 2 . 9 2 ) 9 . ) .Ph P ầ h n ầ n lớ l n ớ n nh n ữ h n ữ g n g đư đ ờ ư n ờ g n g ch c i h a i bằng mắt tnằm phía tr
t ên đường chia bằng thước, cũng có một tsố
s ít tđường chia bằng mắt nằ n m ằ m dư d ớ ư i ớ iđư đ ờ ư n ờ g n g ch c i h a i a bằ b n ằ g n g th t ư h ớ ư c ớ . c .Đố Đ i ố ivớ v i ớ inh n ữ h n ữ g n g ng n ư g ờ ư i ờ icó c ó ki k ế i n ế n th t ứ h c ứ c về v ề tạ t o ạ o hì h n ì h n h ho h ặ o c ặ nh n ữ h n ữ g n g ng n ư g ờ ư i ờ i có c ó cả c m ả m nh n ậ h n ậ n tố t t ố t về v ề tỷ t ỷ lệ l ệ th t ì h ì sự s ự ch c ê h n ê h n h lệ l c ệ h c h nà n y à y kh k ô h n ô g n g đá đ n á g n g kể k . ể . Kh K i h i kí k c í h c th t ư h ớ ư c ớ c kh k ổ h ổ gi g ấ i y ấ y cà c n à g n g lớ l n ớ n th t ì h ìsự s ự ch c ê h n ê h n h lệ l c ệ h c h nà n y à y cà c n à g n g lớ l n ớ . n (H ( H 1. 1 .29 2 ) 9 : ) :Mẫ M u ẫ u th t í h íng n h g i h ệ i m ệ Như vậy phần tr
t ên với imột t diện tí
t ch nhỏ hơn nhưng đủ sứ
s c để cân bằng với iphần dư d ớ ư i ớ ilớ l n ớ n hơ h n ơ . n .Ha H y a y ph p ầ h n ầ n tr t ê r n ê n có c ó kh k ả h ả nă n n ă g n g tạ t o ạ o lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c mạ m n ạ h n h hơ h n ơ n ph p ầ h n ầ n dư d ớ ư i ớ .i Kế K t t lu l ận: Tí T n í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c kh k i h i xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n ở ở ph p í h a í a tr t ê r n ê n sẽ s ẽ có c ó tr t ọ r n ọ g n g lư l ợ ư n ợ g n g th t ị h ị gi g á i c á c lớ l n ớ hơ h n ơ n kh k i h i nó n ó xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n ph p í h a í a dư d ớ ư i ớ .i
Cặp cân bằng phải – t rái Tr T o r n o g n g cá c c á c cặ c p ặ p đố đ i ố i xứ x n ứ g n g , , th t ì h ì đố đ i ố i xứ x n ứ g n g tr t á r i á - phả h i ả ilà l à mộ m t ộ tcấ c u ấ u tr t ú r c ú c hợ h p ợ p lý l ý về v ề mặ m t ặ thì h n ì h n họ h c ọ . c . Tr T o r n o g n g tự t ự nh n i h ê i n ê , n , kh k ô h n ô g n g ch c ỉ h ỉ co c n o n ng n ư g ờ ư i ờ i mà m à cá c c á c lo l à o i à i độ đ n ộ g n g vậ v t ậ ,t , th t ự h c ự c vậ v t ậ t cũ c n ũ g n g có c nh n ữ h n ữ g n g cấ c u ấ u tr t ú r c ú c đố đ i ố i xứ x n ứ g n g tr t á r i á i – – phải.i Nhưng th t ường th
t ì ìcác cặp cân bằng này là các cặ c p ặ p câ c n â n bằ b n ằ g n g gầ g n ầ n vớ v i ớ i tu t y u ệ y t ệ t đố đ i ố ,i , sự s ự sa s i a i lệ l c ệ h c h là l à rấ r t ấ t nh n ỏ h . ỏ Cò C n ò n tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h n h th t ì h ìcặ c p ặ p câ c n â bằng này có th t ể là tư t ơng đối, tù t y vào chủ đíc í h của người i th
t iết t kế. Tuy nhiên để ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế là l m à m tố t t ố t đi đ ề i u ề u nà n y à y cầ c n ầ n có c ó nh n ữ h n ữ g n g ki k ế i n ế n th t ứ h c ứ c về v ề câ c n â n bằ b n ằ g n g th t ị h ị gi g á i c á , c , mớ m i ớ i có c th t ể h ể tạ t o ạ o ra r a sự s ự cầ c n ầ n bằ b n ằ g n g tr t o r n o g n g tá t c á c ph p ẩ h m ẩ m mộ m t ộ tcá c c á h c h hợ h p ợ p lý l ý và v à đạ đ t ạ hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ca c o a . o Mộ M t ộ t títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c kh k i h i xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n ở ở ph p í h a í a bê b n ê n ph p ả h i ả i củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ i nh n ì h n ì n nó n , ó , tạ t o ạ o ra r a mộ m t ộ hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả th t ị h ị gi g á i c á c kh k á h c á c so s o vớ v i ớ i kh k i h i nó n ó xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n ở ở ph p í h a í a bê b n ê n tr t á r i á .i . Kh K i h i ta t a qu q a u n a n sá s t á t cá c c á phong th t ư ta t th t ấy nơi igửi ilà l ở bên tr
t ái ivà nơi iđến là bên phải.i Hay khi ixem những bức tr t anh tứ t bình th t ì ìth t ường ta t xem từ t bên tr t ái isá
s ng bên phải.i Ở đây đã dần hình th t à h n à h n h ch c i h ề i u ề u th t u h ậ u n ậ n từ t ừ tr t á r i á i sá s n á g n g ph p ả h i ả .i . Để Đ ể ng n h g i h ê i n ê n cứ c u ứ u kỹ k ỹ về v ề vấ v n ấ n đề đ ề nà n y à y ch c ú h n ú g n g ta t a cù c n ù g n th t a h m a m kh k ả h o ả o ví v ídụ d ụ sa s u a u : 23 (H H 1 . .3 0): H ình gây â c ảm ả m g iác á c h ướ ư n ớ g đi l ên ê (H ( H 1. .31 3 ) 1 : ) : Hì H n ì h n h gây g ây cảm cảm gi g ác i hư h ớ ư n ớ g n g đi đ ixuố u n ố g Ch C o h o ha h i a i hì h n ì h n h ch c ữ h ữ nh n ậ h t ậ ,t , kẻ k ẻ 2 2 đư đ ờ ư n ờ g n g ch c é h o é o nh n ư h ư hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 3 . 0 3 ) 0 ) và v à (H ( 1 H . 1 3 . 1 3 ) 1 ) , , ta t a th t ấ h y ấ y : : Ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 3 . 0 3 ) 0 ) ch c o h o ta t a cả c m ả m gi g á i c á c đư đ ờ ư n ờ g n g ch c é h o é o có c ó hư h ớ ư n ớ g n g đi đ i lê l n ê , n , cò c n ò n ở ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 3 . 1 3 ) 1 ) th t ì h đư đ ờ ư n ờ g n g ch c é h o é o lạ l i ạ icó c ó hư h ớ ư n ớ g n g đi đ ixu x ố u n ố g n . g Kế K t t lu l ận: Tí T n í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c kh k i h i xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n ở ở ph p í h a í a bê b n ê n tr t á r i á i có c ó tr t ọ r n ọ g n g lư l ợ ư n ợ g n g th t ị h ị gi g á i c á c nh n ỏ h hơ h n ơ n kh k i h inó n ó xu x ấ u t ấ thi h ệ i n ệ n ở ở ph p í h a í a bê b n ê n ph p ả h i ả .i
Cặp cân bằng trước – sau Tí T n í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c kh k i h i xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n ở ở độ đ ộ sâ s u â u kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n cà c n à g n g lớ l n ớ n th t ì h ì tr t ọ r n ọ g n g lư l ợ ư n ợ g n g th t ị h ị gi g á i c á củ c a ủ a nó n ó cà c n à g n g lớ l n ớ n và v à cà c n à g n g xa x a cà c n à g n g nặ n n ặ g n . g Cà C n à g n g xa x a mắ m t ắ tng n ư g ờ ư i ờ iph p ả h i ả iba b o a o mộ m t ộ ttr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ịgi g á i c á c rộ r n ộ g n g hơ h n ơ , n ,co c n o n mắ m t ắ tnh n ậ h n ậ n rõ r õ kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ củ c a ủ a títn í n hi h ệ i u ệ u nà n y à y và v à nh n ậ h n ậ n th t ứ h c ứ c đư đ ợ ư c ợ c rằ r n ằ g n g nế n u ế u nó n ó đế đ n ế n gầ g n ầ n th t ì h ìsẽ s ẽ rấ r t ấ tlớ l n ớ . n .Nh N ư h ư vậ v y ậ y mu m ố u n ố câ c n â n bằ b n ằ g n g vớ v i ớ itítn í n hi h ệ i u ệ u ở ở xa x a ph p ả h i ả idù d n ù g n g mộ m t ộ ttítn í n hi h ệ i u ệ u ở ở gầ g n ầ n lớ l n ớ n hơ h n ơ n rấ r t ấ tnh n i h ề i u ề u vd v Qua u a hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 3 . 2 3 ) 2 ) ta t a th t ấ h y ấ y ha h i a i tò t a ò a nh n à h à ở ở gầ g n ầ n có c ó kí k c í h c th t ư h ớ ư c ớ c bằ b n ằ g n g nh n a h u a u và v à kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c nà n y à y lớ l n ớ n hơ h n ơ n nh n ữ h n ữ g n tò t a ò a nh n à h à ph p í h a í a tr t o r n o g n . g .Nh N ư h n ư g n g kh k i h iqu q a u n a n sá s t á tth t ì h ìta t a th t ấ h y ấ y có c th t ể h ể c â c n â n b ằ b n ằ g n g đ ư đ ợ ư c ợ c v ớ v i ớ in h n a h u a u v à v à c ả c m ả m t h t ấ h y ấ y h ợ h p ợ p l ý l . ý (H H 1 . .3 2): H ình phía a s a s u a n hỏ h ơn ơ n hưn ư g đ ủ s ứ s c ứ c câ c n â b ằn ằ g vớ v i ớ ihì h n ì h n h ph p í h a í a tr t ư r ớ ư c ớ 1.4.4. B ài t ập về c ác c ặp c ân b ằng t hị g iác Dự D a ự a và v o à o nh n ữ h n ữ g n g ki k ến ế n th t ứ h c ứ c đã ã họ h c ọ , c ,hã h y ã y vẽ v ẽ cá c c á c ví v ídụ d ụ mi m n i h h họ h a ọ a ch c o h o mộ m t ộ ttr t o r n o g n g 03 0 3 cặ c p p câ c n bằng, kích th
t ước 10 x 15 cm. Nội idung tù t y chọn, là l m tạ t i ilớp. . 1. 1 . Câ C n â n bằn ằ g n g tr t ư r ớ ư c ớ c – – s a s u. 24 1. 1 5 . . 5 .Hì H nh n h Dạ D n ạ g n g th t ị h ịgi g á i c á 1.5.1. Khái niệm Tr T o r n o g n g cu c ộ u c ộ c số s n ố g n g kh k i h i ta t a nh n ì h n ì n mộ m t ộ t gó g c ó c củ c a ủ a títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c ch c ú h n ú g n g ta t a vẫ v n ẫ n có c ó th t ể h ể đo đ á o n á n ra r a đó đ ó là l cá c i á igì g .ì .Ví V ídụ d ụ : (H ( H 1. 1 .33 3 ) 3 : ) :Hì H n ì h n h dạ d n ạ g n g th t ị h ịgi g á i c á c gi g ú i p ú p ta t a nh n ậ h n ậ n ra r a ch c i h ế i c ế c gi g ầ i y ầ (H ( H 1. .34 3 ) 4 : ) : Hì H nh n h dạn d g g th t ị h ịgi g ác i gi g ú i p ú p ta t nhận ậ ra a bút ch c ì Ở Ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 3 . 3 3 ) 3 ) ta t a dễ d ễ dà d n à g n g nh n ậ h n ậ n ra r a hì h n ì h n h ch c i h ế i c ế c gi g ầ i y ầ y nữ n , ữ , cò c n ò n ở ở hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 3 . 4 3 ) 4 ) là l à nh n ữ h n ữ g n g ch c i h ế i c ế bút t chì. Bở B i ith t ực tế t ta t đã ti
t ếp xúc với inhững hình ảnh này rất t nhiều và đã có đầy đủ th t ông titn i n về v ề ch c ú h n ú g. g . Nh N ư h n ư g n g nế n u u ch c o h o ch c ú h n ú g n g ta t a mộ m t tví v ídụ d ụ sa s u u : (H ( H 1. 1 .35 3 ) 5 : ) :Hì H n ì h n h vu v ô u n ô g n g (H ( H 1. 1 .36 3 ) 6 : ) :Hì H n ì h n h th t o h i o iha h y a y hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g xo x a o y a y 45 4 5 độ đ ộ ? ? (H ( H 1. 1 .37 3 ) 7 : ) :Hì H n ì h n b án á h t rưn ư g Có C ó 3 3 hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 3 . 5 3 ) 5 , ) , (H ( 1 H . 1 3 . 6 3 ) 6 ) và v à (H ( 1 H . 1 3 . 7 3 ) 7 ) có c ó kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c bằ b n ằ g n g nh n a h u a . u . Kh K i h i đư đ ợ ư c ợ c hỏ h i ỏ i hì h n ì h n (H ( 1 H . 1 3 . 5 3 ) 5 ) là l à hì h n ì h n h gì g ì ? ? th t ì h ì đa đ a ph p ầ h n ầ n ch c ú h n ú g n g ta t a tr t ả r ả lờ l i ờ i đó đ ó là l à hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g . . Nh N ư h n ư g n g cũ c n ũ g n g ch c í h n í h n h hì h n ì h n vu v ô u n ô g n g đó đ ó ch c ú h n ú g n g ta t a xo x a o y a y mộ m t ộ t gó g c ó c 45 4 0 (n ( h n ư h ư H1 H . 1 3 . 6 3 ) 6 ) và v à hỏ h i ỏ i th t ế h ế đâ đ y â y có c ó ph p ả h i ả i là l à hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n kh k ô h n ô g n g ? ? th t ì h ìsẽ s ẽ có c ó nh n i h ề i u ề u ng n ư g ờ ư i ờ iđắ đ n ắ n đo đ . o .Bở B i ở iở ở (H ( 1 H . 1 3 . 6 3 ) 6 ) cũ c n ũ g n g gi g ố i n ố g n g hì h n ì h n h th t o h i o .i Ha H y a y kh k i h i ta t a hỏ h i ỏ i hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 3 . 5 3 ) 5 ) có c ó ph p ả h i ả i bá b n á h n h tr t ư r n ư g n g kh k ô h n ô g n g ? ? ai a i cũ c n ũ g n g sẽ s ẽ bả b o ả o kh k ô h n ô g n . g . Nh N ữ h n ữ g n g ch c ỉ h cầ c n ầ n th t ê h m ê m và v i à i đư đ ờ ư n ờ g n g kẻ k ẻ th t ì h ì tấ t t ấ t cả c ả mọ m i ọ i ng n ư g ờ ư i ờ i đồ đ n ồ g n g ý ý đó đ ó là l à cá c i á i bá b n á h n h tr t ư r n ư g n g (H ( 1 H . 1 3 . 7 3 ) 7 . ) . Nh N ư h ư vậ v y ậ ch c ỉ h ỉ vớ v i ớ i mộ m t ộ t hì h n ì h n h ph p ẳ h n ẳ g n g đã đ ã có c ó nh n i h ề i u ề u hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g th t ị h ị gi g á i c á c kh k á h c á c nh n a h u a . u . Gắ G n ắ n và v o à o đó đ ó cá c c á c đi đ ề i u ề u ki k ệ i n ệ nh n ì h n n kh k á h c á c nh n a h u a , u ,ta a sẽ s ẽ có c ó mộ m t ộ tsự s ự ph p o h n o g g ph p ú h ú đá đ ng n g kể k ể về v ề hìn ì h n h dạ d n ạ g n g th t ị h gi g á i c á . c Kh K ái iniệ i m: Hìn ì h dạng th t ị ịgiá i c là l hìn ì h dạng vật tlý l đượ ư c ợ nhìn ì th t ấy, có th t ông ti t n i , có nghĩa ĩ . 25
1.5.2. Cách nhìn hình k hái quát của mắt Th T ô h n ô g n g th t ư h ờ ư n ờ g n g cá c c á c “Đ “ ư Đ ờ ư n ờ g n g cơ c ơ bả b n ả n „ „ tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h n h ch c í h n í h n h là l à cá c c á c đư đ ờ ư n ờ g n g cấ c u ấ u tr t ú r c ú c củ c a ủ a hì h n ì h n . h Lu L ậ u t ậ t nh n ì h n ì n đơ đ n ơ n gi g ả i n ả n là l à bu b ộ u c ộ c mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i ph p ả h i ả i nh n ậ h n ậ n th t ấ h y ấ y nh n a h n a h n h cá c c á c đư đ ờ ư n ờ g n g cấ c u ấ u tr t ú r c ú . c (H ( H 1. 1 .38 3 ) 8 : ) :Nh N ì h n ì n kh k á h i á iqu q á u t á tth t à h n à h n h hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n (H ( H 1. .39 3 ) 9 : ) :Nh N ì h n ì n kh k á h i iqu q át tth t à h nh n h 3 3 hì h n ì h n h vu v ô u n ô g Cù C n ù g n g xé x t é t ha h i a i ví v í dụ d ụ sa s u a : u : Kh K i h i ta t a nh n ì h n ì n và v o à o (H ( 1 H . 1 3 . 8 3 ) 8 ) th t ì h ì ta t a sẽ s ẽ nh n ậ h n ậ n th t ấ h y ấ y hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g là l à rõ r õ nh n ấ h t ấ .t Và V à ítí t ai i tr t ả r ả lờ l i ờ i rằ r n ằ g n g đâ đ y â y là l à 2 2 hì h n ì h n h ta t m a m gi g á i c á . c . Cò C n ò n đố đ i ố i vớ v i ớ i hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 3 . 9 3 ) 9 ) th t ì h ì ng n ư g ợ ư c ợ c lạ l i ạ i ph p ầ h n ầ n lớ l n ớ sẽ s ẽ tr t ả r ả lờ l i ờ i rằ r n ằ g n g có c ó 3 3 hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g ch c ứ h ứ ítí t ai a i nó n i ó i đó đ ó là l à hì h n ì h n h ch c ữ h ữ nh n ậ h t ậ .t . Đi Đ ề i u ề u đó đ ó th t ể h ể hi h ệ i n ệ n títn í h n h đơ đ n ơ gi g ả i n ả n tr t o r n o g n g nh n ậ h n ậ n bi b ế i t ế t cá c c á c hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g th t ị h ị gi g á i c á . c Tí T n í h n h đơ đ n ơ n gi g ả i n ả n tr t o r n o g n g nh n ậ h n ậ n bi b ế i t ế t cá c c á c hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g th t ị h ị gi g á i c á c ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o à o títn í h n h ch c ấ h t ấ t củ c a ủ a cá c c á c yế y u ế u tố t tạ t o ạ o nê n n ê n hì h n ì h n , h ,và v o à o số s ố lư l ợ ư n ợ g n g và v à cá c c á c qu q y u y lu l ậ u t ậ ttậ t p ậ p hợ h p ợ p củ c a ủ a cá c c á c yế y u ế u tố t ố đó đ . ó .Ha H i a iđư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n g so s n o g n so s n o g n g vớ v i ớ i nh n a h u a u đơ đ n ơ n gi g ả i n ả n hơ h n ơ n ha h i a i đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n g cắ c t ắ t nh n a h u a . u . Vì V ì ha h i a i đư đ ờ ư n ờ g n g so s n o g n g so s n o g n g ch c ỉ h ỉ có c ó ha h i a hư h ớ ư n ớ g n g và v à kh k o h ả o n ả g n g cá c c á h c h gi g ữ i a ữ a ch c ú h n ú g n g kh k ô h n ô g n g đổ đ i ổ .i . Tư T ơ ư n ơ g n g tự t ự nh n ư h ư th t ế h ế vẽ v ẽ mộ m t ộ t ta t m a m gi g á i c á c đơ đ n ơ n gi g ả i n ả hơ h n ơ n cá c c á c hì h nh n h đa đ a gi g ác á . c ... Như vậy ngoài iyếu tố t cấu tr
t úc của hình dạng, các yếu tố t tr t ật t tự t , tỷ t lệ l của các yếu tố t tạ t o nên hì h n ì h n , h , qu q a u n a n hệ h ệ gi g ữ i a ữ a bộ b ộ ph p ậ h n ậ n và v à to t à o n à n th t ể h , ể , cá c c á c yế y u ế u tố t ố ý ý ng n h g ĩ h a ĩ , a , kh k ả h ả nă n n ă g n lilê i n ê n tư t ở ư n ở g n g và v à tư t ở ư n ở g n tư t ợ ư n ợ g n g củ c a ủ a hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g dễ d ễ tá t c á c độ đ n ộ g n g mạ m n ạ h n h đế đ n ế n títn í h n h đơ đ n ơ n gi g ả i n ả , n , ch c ủ h ủ qu q a u n a , n , tá t c á c độ đ n ộ g n g đế đ n ế n độ đ ộ rõ r õ th t ị h gi g á i c á c củ c a ủ a hì h n ì h n . h Tí T n í h n h đơ đ n ơ n gi g ả i n ả n tr t o r n o g n g cấ c u ấ u tr t ú r c ú c tỷ t ỷ lệ l ệ hì h n ì h n h th t ư h ờ ư n ờ g n g đư đ ợ ư c ợ c bi b ể i u ể u hi h ệ i n ệ n th t e h o e o ha h i a i cá c c á h c h sa s u a u : Là L m à m bằ b n ằ g n g nh n a h u a , u , nh n ấ h n ấ n mạ m n ạ h n h sự s ự kh k á h c á nh n a h u a u Ch C o h o ví v í dụ d sa s u a u : (H ( H 1. 1 .40 4 ) 0 : ) :là l m à m bằ b n ằ g n g nh n a h u a (H ( H 1. 1 .41 4 ) 1 : ) L : à L m à m bằ b n ằ g n g nh n a h u a (H ( H 1. 1 .42 4 ) 2 : ) :Nh N ấ h n ấ n mạ m n ạ h n h sự s khác á c n hau a Sa S u a u kh k i h i nh n ì h n ì n 3 3 ví v í dụ d ụ tr t ê r n ê n từ t ừ 10 1 0 đế đ n ế n 20 2 0 gi g â i y â , y yê y u ê u cầ c u ầ u ng n ư g ờ ư i ờ i nh n ì h n ì n nó n ó vẽ v ẽ lạ l i ạ i ví v í dụ d . ụ Qu Q a u kh k ả h o ả o sá s t á t th t ì h ì đa đ a ph p ầ h n ầ n vẽ v ẽ đư đ ợ ư c ợ c ha h i a i nh n ó h m ó m hì h n ì h n . h . Ha H i a i hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 4 . 0 4 ) 0 ) và v à hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 4 . 1 4 ) 1 ) sẽ s đư đ ợ ư c ợ c nh n ó h m ó m và v o à o mộ m t ộ t nh n ó h m ó m th t e h o e o xu x u hư h ớ ư n ớ g n g là l m à m bằ b n ằ g n g nh n a h u a . u . Cò C n ò n hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 4 . 2 4 ) 2 ) th t ì h đư đ ợ ư c c tá t c á h c h ri r ên ê g n g ra r a mộ m t t nh n ó h m ó m nh n ấ h n ấ n mạ m n ạ h n h sự ự khá h c á c nh n a h u u về v ề độ đ ộ ng n ắ g n ắ n ph p í h a í a bê b n n tr t á r i á .i 26 Tr T o r n o g n g xu x u hư h ớ ư n ớ g n g là l m à m bằ b n ằ g n g nh n a h u a u tr t o r n o g n g hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g th t ị h ị gi g á i c á c cũ c n ũ g n g là l à mộ m t ộ t hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c dễ d tạ t o ạ o lậ l p ậ p tr t ậ r t ậ ttự t , ự ,th t ô h n ô g n g qu q a u a ph p é h p é p đố đ i ố ixứ x n ứ g n . g Tạ T o ạ o lậ l p ậ p tr t ậ r t ậ ttự t ự th t e h o e o ph p é h p é p lặ l p ặ p lạ l i ạ Ch C o h o ví v ídụ d ụ nh n ư h ư hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 43 4 ) 3 (H ( H 1. 1 .43 4 ) 3 : ) T : ạ T o ạ o lậ l p ậ p tr t ậ r t ậ ttự t ự th t e h o e o ph p é h p é p lặ l p ặ p lạ l i ạ Sa S u a u kh k i h i nh n ì h n ì n ha h i a i hì h n ì h n h tr t o r n o g n g mộ m t ộ t kh k o h ả o n ả g n g th t ờ h i ờ i ng n ắ g n ắ n và v à đư đ ợ ư c ợ c yê y u ê u cầ c u ầ u vẽ v ẽ lạ l i ạ i th t ì h ì đa đ phần người i xem sẽ s nhớ hình đư đ ợ ư c ợ c lặ l p ặ p lạ l i ạ i hơ h n ơ . n . Nh N ư h ư vậ v y ậ y kh k i h i títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c tạ t o ạ o lậ l p ậ mộ m t ộ t tr t ậ r t ậ t tự t ự th t e h o e o ph p é h p é p lặ l p ặ p lạ l i ạ i th t ì h ì kh k i h i đó đ ó títn í h n h đơ đ n ơ n gi g ả i n ả n tr t o r n o g n g nh n ậ h n ậ n bi b ế i t ế t hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g th t ị h gi g á i c á c đã đ ã đư đ ợ ư c ợ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n . g
1.5.3. Các loại hướng của hình Hìn ì h vô hướ ư n ớ g Hì H n ì h n h vô v ô hư h ớ ư n ớ g n g là l à hì h n ì h n h mà m à bả b n ả n th t â h n â n hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g vậ v t ậ t lý l củ c a ủ a ch c ú h n ú g n g kh k ô h n ô g n g tạ t o ạ o đư đ ợ ư c ợ c xu x th t ế h ế ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t e h o e o cá c c á c hư h ớ ư n ớ g n g cụ c ụ th t ể h ể (H ( 1 H . 1 4 . 4 4 ) 4 . ) . Ch C ú h n ú g n g ch c ỉ h ỉ tạ t o ạ o đư đ ợ ư c ợ c sự s ự ch c u h y u ể y n ể độ đ n ộ g n g kh k i h iđư đ ợ ư c ợ c sắ s p ắ p xế x p ế p tr t o r n o g n g mộ m t ộ tbố b ố cụ c c ụ c hợ h p ợ p lý l ý (H ( 1 H . 1 4 . 5 4 ) 5 ) . (H ( H 1. 1 .44 4 ) 4 : ) H : ì H n ì h n h vô v ô hư h ớ ư n ớ g n (H 1 . 45): Hình vô h ướng t ạo t hành c ó hướng n hờ v ào s ự s ắp xếp ế bố cụ c c Hìn ì h đa hướ ư n ớ g Hì H n ì h n h đa đ a hư h ớ ư n ớ g n g là l à hì h n ì h n h mà m à bả b n ả n th t â h n â n hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g vậ v t ậ t lý l ý củ c a ủ a ch c ú h n ú g n g tạ t o ạ o đư đ ợ ư c ợ c nh n i h ề i u ề u xu x th t ế h ế ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n , g , nh n ư h n ư g n g kh k ô h n ô g n g rõ r õ rà r n à g n g (H ( 1 H . 1 4 . 6 4 ) 6 . ) . Nê N n ê n kh k i h i nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h đa đ a hư h ớ ư n ớ g n g đặ đ t ặ cạ c nh n h nhữ h n ữ g n g hì h nh n h đị đ n ị h n h hư h ớ ư n ớ g n g sẽ ẽ bị ịtá t c á c độ đ n ộ g n g bở b i ở i nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h đị đ n ị h n h hư h ớ ư n ớ g n đó đ ó (H ( 1 H . 1 4 . 7 4 ) 7 . ) 27 (H ( H 1. 1 .46 4 ) 6 : ) :Hì H n ì h n h đa đ a hư h ớ ư n ớ g n (H 1 . 4 7): Hình đa h ướng p hụ t huộc v ào h ình đ ịnh h ướng Hìn ì h địn ị h hướ ư n ớ g Hì H n ì h n h đị đ n ị h n h hư h ớ ư n ớ g n g là l à nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h mà m à bả b n ả n th t â h n â n hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g vậ v t ậ t lý l ý củ c a ủ a ch c ú h n ú g n g đã đ ã xu x ấ u t ấ hi h ệ i n ệ n mộ m t ộ t ưu ư u th t ế h ế ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t e h o e o mộ m t ộ t ph p ư h ơ ư n ơ g n g rõ r rà r n à g n g (H ( 1 H . 1 4 . 8 4 – a, a b , , b c , , c d , ) d (a) (b) (c) (d ( ) d (H ( H 1. 1 .48 4 ) 8 ) : :Hì H n ì h n h đị đ n ị h n h hư h ớ ư n ớ g n Hìn ì h có hướ ư n ớ g đối ilậ l p Là L à hì h n ì h n h có c ó cá c c á c gó g c ó c bằ b n ằ g n g 90 9 0 độ đ , ộ , tạ t o ạ o sự s ự ổn ổ n đị đ n ị h n h ví v í dụ d ụ nh n ư h hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n , g hì h n ì h n h ch c ữ h ữ nh n ậ h t ậ Hìn ì h chuyển động Là L à hì h n ì h n h có c ó nh n ữ h n ữ g n g né n t é t mề m m ề m mạ m i ạ ,i uố u n ố n lư l ợ ư n ợ n kh k é h p é p kí k n í n vi v i dụ d ụ : (H ( H 1. 1 .49 4 ) 9 : ) :Hì H n ì h n h có c ó hư h ớ ư n ớ g n g đố đ i ố lậ l p ậ 1. 1 6 . . 6 . Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ị gi g á i c á 1.6.1. K hái n iệm c huyển đ ộng t hị giác Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g vố v n ố n dĩ d ĩkh k ó h ó có c ó th t ể h ể tá t c á h c h rờ r i ivới ớ ikh k ô h n ô g n gi g a i n a n và v à th t ờ h i ờ igi g a i n a . n .Ví V ính n ư h ư ta t a đi đ ixe x m e m mú m a ú , a ,di d ễ i n ễ n vi v ê i n ê mú m a a cần ầ n khô h n ô g g gi g an a n sâ s n â n kh k ấu ấ u để đ ể ch c u h y u ển ể n độ đ n ộ g n g và v à cầ c n ầ th t ờ h i ờ igi g a i n a n để đ ể ph p á h t á ttr t i r ể i n ể n kế k ế titế i p ế p cá c c á c độ đ n ộ g n g tá t c á (H ( H 1. 1 .50 5 ) 0 : ) :Hì H n ì h n h ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n (m ( ố m i ố i qu q a u n a n hệ h ệ tr t ư r ớ ư c c – – sa s u a ) u ) hì h nh n h (H ( 1 H . 1 5 . 1 5 ) 1 . ) 28 (H H 1 . .5 1): C huyển ể đ ộng t hị g iác á c t rong c u c ộc c s ố s ng Vậ V y y tr t o r n o g n g ng n h g ệ h ệ th t u h ậ u t ậ t tạ t o o hì h nh n , h , ch c u h y u ể y n ể n độn ộ g n g th t ị h ị gi g ác á c là l à gì g ì ? Kh K ái iniệ i m: về c ơ bản c ó t hể h iểu c huyển đ ộng t hị g iác l à m ột c huỗi c ác h ình ả nh, h ay chuỗi c ác p ha s ự k iện, p hát t riển k ế t iếp n hau đ ược t ổ c hức đ ơn t uyến. (H ( H 1. 1 .52 5 ) 2 : ) :Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ịgi g á i c á c tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h n Qu Q a u a ví v í dụ d ụ hì h n ì h n h (H ( 1 H . 1 5 . 2 5 ) 2 ) ta t a th t ấ h y ấ y cá c c á c hì h n ì h n h tr t ò r n ò n có c ó xu x u hư h ớ ư n ớ g n g ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n , g , do d o nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h tr t ò r n ò nà n y à y đư đ ợ ư c ợ c ph p á h t á t tr t i r ể i n ể n kế k ế titế i p ế p nh n a h u a u tạ t o ạ o th t à h n à h n h mộ m t ộ t ch c u h ỗ u i ỗ i hì h n ì h n h xo x á o y á y và v o à o tâ t m â , m , tr t o r n o g n g kh k i h i đó đ ó vị v ị tr t í r ở ở tâ t m â m có c ó lự l c ự c hú h t ú tmạ m n ạ h n h nh n ấ h t ấ .t .Ch C í h n í h n h vì v ìvậ v y ậ y dù d ù hì h n ì h n h tr t ò r n ò n là l à hì h n ì h n h vô v ô hư h ớ ư n ớ g n , g ,nế n u ế u đứ đ n ứ g n g mộ m t ộ mì m nh n h th t ì h ìkh k ó h ó tạ t o o ra r a đư đ ợ ư c ợ c xu x u th t ế h ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g rõ r õ rệ r t ệ tnh n ư h n ư g n g vớ v i ớ isự s ự sắ s p ắ p xế x p ế p hợ h p ợ p lý l ý th t ì h ìlạ l i ạ itr t ở r th t à h n à h n h mộ m t ộ t bố b ố cụ c c ụ c ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g rõ r õ rệ r t ệ .t Cá C i á igâ g y â y ch c o h o ta t a cả c m ả m gi g á i c á c ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g tr t o r n o g n g ng n h g ệ h ệ th t u h ậ u t ậ tth t ị h ịgi g á i c á c ch c í h n í h n h là l à vi v ệ i c ệ c tồ t n ồ n tạ t i ạ iha h y a y kh k ô h n ô g n tồ t n ồ n tạ t i ạ icá c c á c lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á . c .Là L à qu q a u n a n hệ h ệ gi g ữ i a ữ a kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n và v à lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á . c .Lự L c ự c th t ị h ịgi g á i c á c đư đ ợ ư c ợ c xá x c á c đị đ n ị h n tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n do d o vậ v y ậ y nó n ó có c ó hư h ớ ư n ớ g n , g ,có c ó có c ó vị v ịtr t í r ívà v à cư c ờ ư n ờ g n g độ đ . ộ .Vị V ịtr t í r íhư h ớ ư n ớ g n g và v à cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ ch c o h o ta t cả c m ả m gi g á i c á c về v ề ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g tr t o r n o g n g th t ể h ể tĩtn ĩ h n . h .Tr T o r n o g n g kh k i h iđó đ ó lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c là l à mộ m t ộ tkh k á h i á ini n ệ i m ệ m về v ề hì h n ì h n , h ,nê n n ê kh k ô h n ô g n g nh n ậ h n ậ n th t ấ h y ấ y đư đ ợ ư c ợ c bằ b n ằ g n g mắ m t ắ t mà m ch c ỉ h ỉcả c m ả m nh n ậ h n ậ n mộ m t ộ tcá c c á h c h đị đ n ị h n h títn í h n . h .Và V à để đ ể cả c m ả m nh n ậ h n ậ n đư đ ợ ư c ợ ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ịgi g á i c á c tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ch c í h n í h n h là l à nh n ậ h n ậ n th t ấ h y ấ y đư đ ợ ư c ợ c cá c c á c qu q a u n a n hệ h ệ củ c a ủ a cá c c á c yế y u ế u tố t ố tạ t o ạ hì h nh n h đư đ ợc ợ c sử ử dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g tá t c á c ph p ẩ h m, m ,tr t o r n o g n g mộ m t ộ ttr t ư r ờ ư n ờ g n g th t ị h ịgi g ác á c cụ c ụ th t ể h . ể 29 Tù T y ù y th t u h ộ u c ộ c và v o à o vị v ị tr t í r í , , hì h n ì h n h dạ d n ạ g n , g , mà m u à u sắ s c ắ , c , kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ . c ....c . ủ c a ủ a cá c c á c yế y u ế u tố t ố tạ t o ạ o hì h n ì h n h tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n gi g a i n a n tạ t o ạ o hì h n ì h n , h , ch c ú h n ú g n g sẽ s ẽ tạ t o ạ o ra r a cá c c á c qu q a u n a n hệ h ệ kh k á h c á c nh n a h u a u về v ề lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á . c . Tư T ơ ư n ơ g n g qu q a u n a n về v ề hư h ớ ư n ớ g n và v à cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ tá t c á c độ đ n ộ g n g gi g ữ i a ữ a cá c c á c lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á c sẽ s ẽ ch c o h o ta t a cả c m ả m gi g á i c á c về v ề hư h ớ ư n ớ g n g và v à tố t c ố c độ đ ộ ch c u h y u ể y n ể độ đ n ộ g n g củ c a ủ a th t ị h ịgi g á i c á . c .Cả C m ả nh n ậ h n ậ n cá c i á iđộ đ n ộ g n g tr t o r n o g n g th t ế h ế tĩtn ĩ h n h là l à vậ v y ậ . y
Ngoài i ra quan hệ về kích th
t ước của hình cũng quan tr t ọng. Đó cũng chín í h là quan hệ giữa
phông và hình. Khi i con người i đứng tr t ong một t không gian th
t ì ì không gian chính là nền (p ( h p ô h n ô g n ) g . ) . Ha H y a y tr t ê r n ê n bà b n à n có c ó mộ m t ộ t qu q ả u ả ca c m a , m , nh n ư h ư vậ v y ậ y mặ m t ặ t bà b n à n là l à ph p ô h n ô g n g cò c n ò n qu q ả u ả ca c m a m là l à hì h n ì h n . h . Nh N ư h vậ v y ậ y th t e h o e o mộ m t ộ t cá c c á h c h rấ r t ấ t tự t ự nh n i h ệ i n ệ n th t ì h ì cá c i á i lớ l n ớ n là l m à m ph p ô h n ô g n g ch c o h o cá c i á i nh n ỏ h . ỏ . Cá C i á i lớ l n ớ n đứ đ n ứ g n g yê y n ê n để đ ể ch c o h cá c i á i nh n ỏ h ỏ ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n . g Tố T c ố c độ đ ộ ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g củ c a ủ a hì h n ì h n h cũ c n ũ g n g ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o à o đặ đ c ặ c đi đ ể i m ể m củ c a ủ a ph p ô h n ô g n . g . Ta T a tìtm ì m hi h ể i u ể u qu q a u a th t í h ng n h g i h ện ệ n củ c a ủ a Gia i n a n F. F M . i M n i g n u g zz z i i nh n ư h ư sa s u a u : Ch C o h o mộ m t ộ t vậ v t ậ t đe đ n e n ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g qu q a u a ha h i a i ph p ô h n ô g n g tr t ắ r n ắ g n g và v à gh g i h i lilê i n ê n tụ t c ụ c vớ v i ớ i cù c n ù g n g mộ m t ộ t vậ v n ậ n tố t c ố . c Kh K i h i vậ v t ậ t đe đ n e n ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g củ c a ủ a ph p ô h n ô g n g gh g i h ,i , ta t a có c ó cả c m ả m gi g á i c á c vậ v n ậ n tố t c ố c bị b ị gi g ả i m ả m đi đ i do d o hi h ệ i u ệ u ứn ứ g n tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n gi g ữ i a ữ a ph p ô h n ô g n g và v à hì h n ì h h yế y u ế . u Cũ C n ũ g n g nh n ư h ư vậ v y ậ y nế n u ế u ch c o h o mộ m t ộ t vậ v t ậ t đi đ i qu q a u a mộ m t ộ t ph p ô h n ô g n g hì h n ì h n h th t e h o e o mộ m t ộ t tố t c ố c độ đ ộ nh n ấ h t ấ t đị đ n ị h n . h . Nế N u ế u ta t tă t n ă g n g gấ g p ấ p đô đ i ô i kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c củ c a ủ a vậ v t ậ t và v à kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c củ c a ủ a ph p ô h n ô g n , g , ta t a có c ó cả c m ả m nh n ậ h n ậ n kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c gi g ả i m ả m đi đ mộ m t ộ t nử n a ử . a Qu Q a u a đó đ ó th t ấ h y ấ y rằ r n ằ g n , g , tạ t o ạ o ra r a sự s ự ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ị gi g á i c á c cầ c n ầ n ch c ú h ú ý ý đế đ n ế n nh n i h ề i u ề u yế y u ế u tố t ố nh n ư h ư ph p ô h n ô g n , g hì h nh n , h , vị v ị tr t í r ,í , mà m u à u sắ s c ắ . c ...Mớ M i ớ i tạ t o ạ o nê n n ê n một ộ t tá t c á c ph p ẩ h m ẩ m tạ t o ạ o hì h n ì h h gâ g y â y ch c u h y u ể y n ể n độn ộ g n g th t ị h ị gi g ác á c hi h ệu ệ u qu q ả u . Lư L u ư u ý ý : Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ị gi g á i c á c có c ó th t ể h ể ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g cá c c á c th t i h ế i t ế t kế k ế po p s o t s e t r e r để đ ể ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m hư h ớ ư n ớ g n g sự s ự ch c ú h ý ý đế đ n ế n nộ n i ộ i du d n u g n g mà m à tá t c á c gi g ả i ả mu m ố u n ố n tr t u r y u ề y n ề n đạ đ t ạ .t . Nh N ư h ư (H ( 1 H . 1 5 . 3 5 ) 3 ) ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m bắ b t ắ t đầ đ u ầ u bị b ị th t u h u hú h t ú t bở b i ở titê i u ê u đề đ ề po p s o t s e t r e , r , sa s u a u đó đ ó từ t ừ titê i u ê u đề đ ề hư h ớ ư n ớ g n g mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m tớ t i ớ i vị v ị tr t í r í mặ m t ặ t củ c a ủ a nh n â h n â n vậ v t ậ ,t , từ t ừ nh n â h n â vậ v t ậ t nà n y à y lạ l i ạ i hư h ớ ư n ớ g n g tớ t i ớ i ng n à g y à y th t á h n á g n g xả x y ả y ra r a sự s ự ki k ệ i n ệ n sa s u a u đó đ ó là l à nh n ữ h n ữ g n g nộ n i ộ i du d n u g n g kh k á h c á . c . Vớ V i ớ i vi v ệ i c ệ phát t tr
t iển các hình ảnh qua một t chuỗi i tr t ước sa s u, th
t iết t kế này như bắt t người ixem phải ixem đủ đ ủ nộ n i i du d n u g n g củ c a ủ a tá t c á c ph p ẩ h m ẩ . m (H ( H 1. 1 .53 5 ) 3 : ) :Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ịgi g á i c á c tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế tkế k ế po p s o t s e t r e r
Nếu ở (H1.53) là một t chuỗi i rất t nhiều hình ảnh và nội idung th t ì ìở hình (H1.54) tr t ong chuỗi hì h n ì h n h ản ả h n h ch c ỉ h ỉ có c ó 2 2 hì h n ì h n h ản ả h n h và v à nộ n i ộ i du d n u g n g nổ n i ổ i tr t ộ r i ộ tr t ê r n ê n mộ m t ộ t nề n n ề . n . Mộ M t ộ t là l n à n nư n ớ ư c ớ c xa x n a h n h tr t o r n o g n , g , xu x ấ u t ấ hi h ệ i n ệ n mộ m t ộ tlo l n o n sắ s t ắ tđã đ ã bị b ịgỉ g ỉsé s t é ttạ t o ạ o sự s ự đố đ i ố ilậ l p ậ , p ,gâ g y â y sự s ự ch c ú h ú ý ý củ c a ủ a ng n ư g ơ ư i ơ ixe x m e , m ,và v à lo l n o n sắ s t ắ tnà n y à y (v ( ị v ịtr t í r 1) 1 ) hư h ớ ư n ớ g n g mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m tớ t i ớ i nộ n i ộ i du d n u g n g mà m à tá t c á c gi g ả i ả mu m ố u n ố n tr t u r y u ề y n ề n đạ đ t ạ t (v ( ị v ị tr t í r í số s ố 2) 2 ) ch c ỉ h ỉ cầ c n ầ n nh n ư h vậ v y ậ y th t ô h i ô ilà l à ý ý đồ đ ồ củ c a ủ a tá t c á c gi g ả ả đã đ ã đư đ ợc ợ c th t ự h c ự c hi h ện ệ . n 30 (H ( H 1. 1 .54 5 ) 4 : ) :Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ịgi g á i c á c tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế tkế k ế po p s o t s e t r e r Ngoài ith t iết t kế các post s e t r quảng cáo, người ith
t iết t kế web cũng cần biế
i t tvận dụng những kiến th t ứ h c ứ c về v ề ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ị gi g á i c á c và v o à o tr t o r n o g n g nh n ữ h n ữ g n g th t i h ế i t ế t kế k ế củ c a ủ a mì m n ì h n h để đ ể đạ đ t ạ hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ca c o a . o . Ví V í dụ d nh n ư h ư (H ( 1 H . 1 5 . 5 5 ) 5 (H ( H 1. 1 .55 5 ) 5 : ) :Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ịgi g á i c á c tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế tkế k ế we w b e Tr T o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k ế we w b e b củ c a ủ a AN A D N R D E R A E A MA M N A N N N ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m bị b ị th t u h u hú h t ú t ng n a g y a y bở b i ở i tê t n ê n th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ nà n y à . y . Vì V ì tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k , ế , ch c ủ h ủ đạ đ o ạ o là l à mà m u à u vô v ô sắ s c ắ , c , ch c ỉ h ỉ ri r ê i n ê g n g dò d n ò g n g ch c ữ h ữ có c mà m u à u và v à hì h n ì h n h ản ả h n h cô c ô gá g i á đa đ n a g n g hư h ớ ư n ớ g n g mắ m t ắ t về v ề dò d n ò g n g ch c ữ h ữ nà n y à y nh n ư h ư cà c n à g n g th t ê h m ê m ph p ầ h n ầ n nh n ấ h n ấ n mạ m n ạ h n . h . Th T i h ế i t ế t kế k ế đơ đ n ơ n gi g ả i n ả n mà m hi h ệ i u ệ u qu q ả u . ả Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ị gi g á i c á c cò c n ò n có c ó th t ể h ể ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g và v o à o tr t o r n o g n g dà d n à n tr t a r n a g n , g , tr t u r y u ệ y n ệ n tr t a r n a h n h gi g ú i p ú p ch c o h o nộ n i ộ du d n u g n g xu x y u ê y n ê n xu x ố u t ố t và v à ổn ổ n đị đ n ị h n h (H ( 1 H . 1 5 . 6 5 ) 6 31 (H ( H 1. 1 .56 5 ) 6 : ) :Ch C u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ịgi g á i c á c tr t o r n o g n g dà d n à n tr t a r n a g n
1.6.2. Bài tập chuyển động thị giác Dự D a ự a và v o à o ki k ến ế n th t ứ h c ứ c đã ã họ h c ọ , c , th t i h ế i t ế t kế k ế mộ m t ộ t sả s n n ph p ẩm ẩ m tạ t o o hì h nh n h có c ó sử s ử dụ d ng n g ch c u h y u ể y n ể n độn ộ g n g th t ị h ị gi g ác á . Kí K c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c 10 1 0 x x 15 1 5 cm c . m .Nộ N i ộ idu d n u g n g tù t y ù y ch c ọ h n ọ , n ,là l m à m tạ t i ạ ilớ l p ớ . p 32 CH C ƯƠ Ư NG 2. CÁ C C C YẾU TỐ TẠO HÌNH CỦ
C A NGHỆ THUẬT THỊ GIÁC 2. 2 1 . . 1 .Đi Đ ể i m ể , m ,né n t é t, ,di d ệ i n ệ n tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h n 2.1.1. Kh K ái iniệ i m về điể i m, nét,t diệ i n Điể i m : : đi đ ể i m ể m là l à ng n u g ồ u n ồ n gố g c ố c ba b n a n đầ đ u ầ u để đ ể tạ t o ạ o nê n n ê n hì h n ì h n . h . Đi Đ ể i m ể m cò c n ò n dù d n ù g n g để đ ể ch c ỉ h ỉ mộ m t ộ t vị v ị tr t í r tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a . n Đi Đ ể i m ể m kh k ô h n ô g n g có c ó ph p ư h ơ ư n ơ g n g hư h ớ ư n ớ g n g nh n ư h n ư g n g có c ó títn í h n h tậ t p ậ p tr t u r n u g n , g , đi đ ể i m ể m kh k ô h n ô g n g có c ó ch c i h ề i u ề u dà d i à ,i ch c i h ề i u ề u rộ r n ộ g n g và v à ch c i h ề i u ề u sâ s u â . u Đi Đ ể i m ể m là l à th t à h n à h n h ph p ầ h n ầ n cơ c ơ bả b n ả n và v à là l à cộ c i ộ i ng n u g ồ u n ồ n củ c a ủ a tạ t o ạ o hì h n ì h n . h . Đi Đ ể i m ể m cũ c n ũ g n g đư đ ợ ư c ợ c co c i o i nh n ư h dấ d u ấ u hi h ệ i u ệ u củ c a ủ a đi đ ể i m ể m mú m t ú t củ c a ủ a đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n , g , đi đ ể i m ể m cắ c t ắ t củ c a ủ a ha h i a đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n , g , là l à đi đ ể i m ể ch c ạ h m ạ m củ c a ủ a mộ m t ộ t đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n g và v o à o gó g c ó c củ c a ủ a mộ m t ộ t di d ệ i n ệ n ha h y a y mộ m t ộ t tâ t m â m củ c a ủ a kh k ố h i ố .i . Đồ Đ n ồ g n g th t ờ h i ờ đi đ ể i m ể m cũ c n ũ g n g có c ó th t ể h ể là l à tâ t m â m đi đ ể i m ể m củ c a ủ a mộ m t ộ ttr t ư r ờ ư n ờ g n g ha h y a y mộ m t ộ tdi d ệ i n ệ . n Đi Đ ể i m ể m có c ó th t ể h ể đư đ ợ ư c ợ c hì h n ì h n h th t à h n à h n h do d o ph p é h p é p ch c i h ế i u ế u mộ m t ộ t đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n , g , mộ m t ộ t đo đ ạ o n ạ n th t ẳ h n ẳ g n g ha h y a tu t y u ế y n ế n títn í h n , h ,ví v ídụ d ụ nh n ư h : ư :cộ c t ộ tđư đ ợ ư c ợ c đọ đ c ọ c tr t ê r n ê n mặ m t ặ tbằ b n ằ g n g nh n ư h ư là l à mộ m t ộ tđi đ ể i m ể m và v à gi g ữ i ữ nh n ữ h n ữ g n g đặ đ c ặ tr t ư r n ư g n g th t ị h ị gi g á i c á c nh n ư h ư mộ m t ộ t đi đ ể i m ể . m . Nh N ư h ư vậ v y ậ , y , tâ t m â m vò v n ò g n g tr t ò r n ò , n , tâ t m â m đá đ y á y kh k ố h i ố i tr t ụ r , ụ , tâ t m â m củ c a ủ kh k ố h i ố icầ c u u cũ c n ũ g n g là l à nh n ữ h n ữ g n g hì h nh n h th t ứ h c ứ c điể i m ể m mà à ta t a cầ c n n ph p ả h i ả iqu q a u n a n tâ t m m tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h nh n . h Đi Đ ể i m ể m có c ó kh k ả h ả nă n n ă g n g bi b ể i u ể u hi h ệ i n ệ n tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h n h nh n ư h ư sa s u a u : - Đi Đ ể i m ể m đư đ ợ ư c ợ c nh n ậ h n ậ n th t ứ h c ứ c mạ m n ạ h n h mẽ m ẽ kh k i h i nó n ó đư đ ợ ư c ợ c đặ đ t ặ t tr t o r n o g n g vị v ị tr t í r í th t í h c í h c h đá đ n á g n g củ c a ủ tr t ư r ờ ư n ờ g n g nh n ì h n ì . n - Kh K i h i đi đ ể i m ể m lệ l c ệ h c h kh k ỏ h i ỏ i vị v ị tr t í r í tr t u r n u g n g tâ t m â , m , tr t ư r ờ ư n ờ g n g nh n ì h n ì n tr t ở r ở nê n n ê n bi b ế i n ế n độ đ n ộ g n . g - Đi Đ ể i m ể m sắp ắ p xế x p ế p liê i n ê n tụ t c ụ c tạ t o o nê n n ê n đư đ ờ ư ng n - Qu Q a u a ha h i a iđi đ ể i m ể m có c ó th t ể h ể xá x c á c đị đ nh n h đư đ ợ ư c ợ c 1 1 tr t ụ r c ụ . c - Đi Đ ể i m ể m tậ t p p tr t u r n u g n g vớ v i ớ imậ m t ậ tđộ đ ộ ca c o a o tr t ê r n ê n 1 1 mặ m t ặ tph p ẳ h n ẳ g n g tạ t o o nê n n ê n di d ện ệ . n Nét t : Mộ M t ộ t đi đ ể i m ể m đượ ư c ợ c ké k o é o dà d i à isẽ s ẽ tạ t o ạ o th t à h n à h n h né n t.t . Né N t tcó c ó ch c i h ề i u ề u dà d i,i , nh n ư h n ư g n g kh k ô h n ô g n g có c ó ch c i h ều ề rộ r n ộ g n g và v à ch c i h ề i u ề u sâ s u. u .Tu T y u y nh n i h ên ê n né n t é tvẫ v n ẫ n ph p ải ả i có c ó độ đ ộ dà d y à y để đ ể mắ m t ắ tng n ườ ư i ờ i có c ó th t ể h ể qu q a u n a n sá s t đư đ ợ ư c ợ . .Né N t é tcó c ó 2 2 hì h nh n h th t ứ h c ứ c th t ể h ể hi h ệ i n ệ n : - Cá C c á c đư đ ờ ư n ờ g n g vi v ề i n ề n củ c a ủ a vậ v t ậ tth t ể h , ể ,đư đ ờ ư n ờ g n g vi v ề i n ề n củ c a ủ a mặ m t ặ tph p ẳ h n ẳ g n , g ,cá c c á c gi g a i o a o di d ệ i n ệ , n ,cá c c á c lo l ạ o i ạ né n t é tnà n y à y gi g ú i p ú p xá x c á c đị đ n ị h n h đư đ ợ ư c ợ c hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g củ c a ủ a vậ v t ậ tth t ể h ể tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n (H ( H 2. 2 1 . ) 1 - Cá C c c loạ o i ạ i né n t é ttồ t n ồ n tạ t i ạ iđộ đ c ộ c lập ậ p (H ( 2 H . 2 2) 2 33 (H H 2 . .1 ): N é N t é x ác á c đ ịnh h ình dạn ạ g v ật ậ t hể (H ( H 2. 2 .2) 2 : ) :Nét N ét tồ t n n tại t ại độc ộ lập Nét tcó 4 loại i nét t: - Nét tcó nghĩa Là L à lo l ạ o i ạ i né n t é t mà m à kh k i h i th t i h ế i u ế u nó n ó sẽ s ẽ kh k ô h n ô g n g có c ó ng n h g ĩ h a ĩ a nh n ư h ư mo m n o g n g mu m ố u n ố , n , títn í n hi h ệ i u ệ u cầ c n ầ th t ô h n ô g n g tin i n sẽ s ẽ mất ấ t (H ( 2 H . 2 3 . ) 3 (H ( H 2. 2 .3) 3 : ) :Né N t é tcó c ó ng n h g ĩ h a ĩ - Nét tcấu tạ t o: Là L à lo l ạ o i ạ i né n t é t mà m à kh k i h i th t i h ế i u ế u đi đ i mộ m t ộ t ph p ầ h n ầ n củ c a ủ a né n t é t mà m à ta t a vẫ v n ẫ n nh n ậ h n ậ n ra r a hì h n ì h n h th t ô h n ô g n g qu q a u lilê i n ê n tư t ở ư n ở g n g (H ( 2 H . 2 4 . ) 4 (H H 2 . .4 ): N é N t é c ấ c u ấ t ạo ạ 34 - Nét tđa nghĩa Là L à lo l ạ o i ạ i né n t é t ma m n a g n g ha h i a i ng n h g ĩ h a ĩ a tr t ở r ở lê l n ê n (H ( 2 H . 2 5 . ) 5 (H ( H 2. 2 .5) 5 : ) :Né N t é tđa đ a ng n h g ĩ h a ĩ Hì H n ì h n h (H ( 2 H . 2 5 . ) 5 ) là l à bi b ể i u ể u tư t ợ ư n ợ g n g củ c a ủ a tr t i r ể i n ể n lã l m ã m tu t ầ u n ầ n kỳ k ỳ “B “ i B e i n e n n a n l a Sy S d y n d e n i e “ “ tạ t i ạ inh n à h à há h t á Op O e p r e a r a Sy S d y n d ey e . y . Ở Ở đâ đ y â y có c ó ha h i a iyế y u ế u tố t ố cấ c u u th t à h n à h n : h :mộ m t ộ tlà l à 2 2 ch c ữ h ữ vi v ết ế ttắ t t tB B – – S S từ t ch c ữ h ữ “B “ i B e i n e n n a n l a l Sy S d y n d e n i e i “, “ , và v à ha h i a i là l à hì h nh n h ản ả h n h củ c a ủ a co c n o n th t i h ên ê n ng n a g . a . Ki K ế i n ế n Trú r c ú c Sư S J. J U . t U ttr t o r n o n sử s ử dụ d n ụ g n g hì h n ì h n h ản ả h n h ẩn ẩ n dụ d ụ so s o sá s n á h n h Op O e p r e a r a Sy S d y n d e n y e y nh n ư h ư mộ m t ộ t co c n o n th t i h ê i ê n ng n a g a tr t ê r n ê n bi b ể i n ể . n .Ch C ỉ h ỉmộ m t ộ tđộ đ n ộ g n g tá t á c c kh k é h o é o lé l o é o kế k t ế thợ h p ợ p 2 2 ch c ữ h ữ B - S S đã đ ã ch c o h o ta t a hì h nh n h ản ả mộ m t ộ t co c n o n th t i h ê i n ê n ng n a g . a - Nét tlilên tưtởng Là L à lo l ạ o i ạ i né n t é t nế n u ế u t t hi h ế i u ế u th t ì h ì kh k ô h n ô g n g ản ả h n h hư h ở ư n ở g n g gì g ì nh n ư h n ư g n g sẽ s ẽ gâ g y â y ch c o h o ta t a cả c m ả m gi g á i c á th t i h ế i u ế , u , kh k ô h n ô g n g rõ r õ rà r n à g n g (H ( H 2. 2 6 . ) 6 . ) (H ( H 2. 2 .6) 6 : ) :Né N t é tlilê i n ê n tư t ở ư n ở g n Kh K ả h ả nă n n ă g n g bi b ểu ể u hi h ện ệ n củ c a ủ a né n t é ttr t o r ng n g ng n h g ệ h ệ th t u h ậ u t ậ t tạ t o ạ o hì h nh n h đư đ ợ ư c ợ c tr t í r c í c h h từ t ừ La L n a d n s d c s a c p a e p Ar A c r h c i h tie t c e t c u t r u e r e nh n ư h ư sa s u a u : 35
Ngoài ira nét tcòn có ý nghĩa vô cùng quan tr t ọng tr t ong tạ t o hình. Nó có th t ể li l ên kế k t ế tcá c c á c hì h n ì h n h lạ l i ạ ivớ v i ớ inh n a h u a u (H2 H . 2 7 . ) 7 (H ( H 2. 2 .7) 7 : ) :Né N t é ttạ t o ạ o sự s ự lilê i n ê n kế k t ế 36
Nét tcó khả năng xác địn
ị h hình, khối, không gian (H2.8) (H H 2 . .8 ): N é N t é t ạo ạ h ình, ,k hối
Nét tđược ứng dụng rộng rãi itr t ong th t iết t kế, từ t th t iết t kế logo (H2.9), th t iết t kế th t ời tr t a r n a g n g (H ( 2 H . 2 10 1 ) 0 ) ha h y a y ki k ế i n ế n tr t ú r c ú ( c H ( 2 H . 2 1 . 1 1 ) 1 . ) .... (H ( H 2. 2 .9) 9 : ) :né n t é tứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế tkế k ế lo l g o o g (H H 2. 2 .10 1 ): ) : Nét N ét ứn ứ g n g dụ d n ụ g g tr t o r n o g n g thi h ết i ết kế k th t ờ h i ờ itr t an r g an (H ( H 2. .11 1 ) 1 : ) : Nét N ét ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g ki k ến i ến tr t ú r c ú Diệ i n: 37 Mộ M t ộ t đư đ ờ ư n ờ g n g tr t ả r i ả i dà d i à i th t e h o e o mộ m t ộ t hư h ớ ư n ớ g n g sẽ s ẽ tạ t o ạ o th t à h n à h n h mộ m t ộ t di d ệ i n ệ . n . Di D ệ i n ệ n có c ó ha h i a i ch c i h ề i u ề u dà d i à i và v rộ r n ộ g n g nh n ư h n ư g n g kh k ô h n ô g n g có c ó ch c i h ề i u ề u sâ s u â . u Đư Đ ờ ư n ờ g n g ch c u h u vi v i là l à đặ đ c ặ c đi đ ể i m ể m củ c a ủ a mộ m t ộ t di d ệ i n ệ , n , do d o đó đ ó mộ m t ộ t di d ệ i n ệ n xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n từ t ừ nh n ữ h n ữ g n g đư đ ờ ư n ờ g n biên, được nhìn từ t chính diện hoặc tr t ong phối icảnh. Sứ S c mạnh th t ị ịcảm và độ bền vữ v n ữ g n g củ c a ủ a mộ m t ộ t di d ện ệ n ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o o di d ện ệ n títc í h c , h , chấ h t ấ t cả c m ả , m , mà m u à u sắ s c ắ c và v à nét é t tr t o r n o g n g di d ện ệ . n Mộ M t ộ tdi d ệ i n ệ n ng n o g à o i à ich c i h ề i u ề u dà d i à ivà v à ch c i h ề i u ề u rộ r n ộ g n g cò c n ò n có c ó hì h n ì h n h dá d n á g n , g ,di d ệ i n ệ n títc í h c h và v à ph p ư h ơ ư n ơ g n g hư h ớ ư n ớ g n . g 2.1.2. Hiệ i u quả rung Mỗ M i ỗ i mộ m t ộ t títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c hì h n ì h n h th t à h n à h n h mộ m t ộ t tr t ư r ờ ư n ờ g n g lự l c ự c ri r ê i n ê g n g củ c a ủ a mì m n ì h n . h . Nế N u ế u cá c c á c títn í hi h ệ i u ệ u ở ở gầ g n ầ n nh n a h u a u ch c ú h n ú g n sẽ s ẽ hì h n ì h n h th t à h n à h n h mộ m t ộ t vù v n ù g n g gi g a i o a o nh n a h u a u gi g ữ i a ữ a cá c c á c tr t ư r ờ ư n ờ g n g lự l c ự c ri r ê i n ê g n đó đ . ó . Và V à co c n o n mắ m t ắ t kh k i h i qu q a u n a n sá s t á t lú l c ú c th t ì h ì bị b ị hú h t ú t bở b i ở i tr t ư r ờ ư n ờ g n g lự l c ự c củ c a ủ a títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c nà n y à , y lú l c ú c th t ì h ì bị b ị hú h t ú t tr t ư r ờ ư n ờ g n g lự l c ự c củ c a ủ a títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c ki k a i . a . Nh N ư h ư vậ v y ậ , y , đố đ i ố i vớ v i ớ i co c n o n mắ m t ắ t lu l ô u n ô n có c mộ m t ộ t vù v n ù g n g kh k ô h n ô g n g ổn ổ n đị đ n ị h n , h đấ đ y ấ y ch c í h n í h n h là l à hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ru r n u g n Tu T ỳ u ỳ th t u h ộ u c ộ c và v o à o hì h n ì h n h dạ d n ạ g n , g , kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c cụ c ụ th t ể h ể củ c a ủ a títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c vớ v i ớ i kh k o h ả o n ả g n g cá c c á h c gi g ữ i a ữ a ch c ú h n ú g n g ta t a sẽ s ẽ có c ó hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ru r n u g n g nh n i h ề i u ề u ha h y a y ítí t(H ( 2 H . 2 1 . 2 1 ) 2 (H ( H 2. 2 .12 1 ) 2 : ) :Hi H ệ i u ệ u qu q ả u ả ru r n u g n Kỹ K ỹ th t u h ậ u t ậ ttạ t o ạ o ru r n u g n : g
- Giảm (tăng) dần đều của nét : Kh K i h ita t tạ t o ạ o đư đ ợ ư c ợ c sự s ự tă t n ă g n g dầ d n ầ n đề đ u ề u độ đ ộ dà d y à y củ c a ủ a né n t é ,t th t ì h ì th t ự h c ự c ch c ấ h t ấ t ta t a đã đ ã là l m à m gi g ả i m ả m dầ d n ầ n đề đ u ề u kh k o h ả o n ả g n g cá c c á h c h gữ g a ữ a ch c ú h n ú g n . g . Sự S ự tă t n ă g n - gi g ả i m ả nà n y à y tạ t o ạ o nê n n ê n ha h i a i ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t ị h ị gi g á i c á c ng n ư g ợ ư c ợ c ch c i h ề i u ề u nh n a h u a → tạ t o ạ o độ đ ộ ru r n u g n g (H ( 2 H . 2 1 . 3 1 ) 3 . ) (H H 2 . .1 3): K ỹ thuật ậ t ạo ạ r ung b ằn ằ g c á c c á h g iảm ả ( m tăn ă g) d ần ầ đ ều ề cá c c á c nét é
- Thay đổi chiều hướng : Kh K i h ita t t a tha h y a y đổ đ i ổ ich c i h ề i u ề u hư h ớ ư n ớ g n g củ c a ủ a né n t é tth t ự h c ự c ch c ấ h t ấ tta t a đã đ ã là l m à tă t n ă g n g th t ê h m ê m ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g tr t o r n o g n g hì h n ì h n → tạ t o ạ o độ đ ộ ru r n u g n g (H ( 2 H . 2 1 . 4 1 ) 4 . ) 38 (H H 2 . .1 4): T ạ T o ạ r ung b ằn ằ g c á c c á h t hay a đ ổi ch c iều ề h ướ ư n ớ g n ét é - Cắ C t,t tr t ư r ợ ư t ợ tnét t: Là L à vi v ệ i c ệ c cắ c t ắ tvà v à sắ s p ắ p xế x p ế p lệ l c ệ h c h nh n a h u a u (t ( r t ư r ợ ư t ợ ) t ) cá c c á c né n t é ,t ,nh n ư h ư vậ v y ậ y đã đ ã tạ t o ạ đư đ ợ ư c ợ c nh n ữ h n ữ g n g hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả về v ề hì h n ì h n h và v à đa đ a ph p ư h ơ ư n ơ g n g về v ề ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g → → tạ t o ạ o độ đ ộ ru r n u g n (H ( 2 H . 2 1 . 5 1 ) 5 . ) (H H 2 . .1 5): T ạ T o ạ r ung b ằn ằ g c á c c á h c c ắ c t ắ t rượ ư t ợ n ét é
- Giao thoa (chồng các hệ) : Kh K i h ita t a ch c ồ h n ồ g n g cá c c á c hệ h ệ đư đ ờ ư n ờ g n g né n t é tth t ì h ìth t ự h c ự c ch c ấ h t ấ tta t a đã đ tạ t o đư đ ợ ư c ợ c sự s ự gi g a i o a o th t o h a o → tạ t o ạ o độ đ ộ ru r n u g n g (H ( 2 H . 2 1 . 6 1 ) 6 . ) (H H 2 . .1 6): T ạ T o ạ rung b ằn ằ g c ác á h c g iao a thoa, a ,c h c ồng h ệ Lư L u ư u ý ý : - Về V ề ng n u g y u ê y n ê n tắ t c ắ c mu m ố u n ố n tă t n ă g n g hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ru r n u g n g củ c a ủ a đi đ ể i m ể m và v à né n t é tta t a cầ c n ầ n tạ t o ạ o đư đ ợ ư c ợ c sự s ự đố đ i ố kh k á h n á g n g củ c a ủ a lự l c ự c th t ị h ịgi g á i c á c (đ ( ố đ i ố ikh k á h n á g n g về v ề độ đ ộ lớ l n ớ ; n đố đ i ố ikh k á h n á g n g về v ề hư h ớ ư n ớ g n ) g - Đố Đ i ố i vớ v i ớ i đi đ ể i m ể m và v à né n t é t ta t a cầ c n ầ n gi g ữ i ữ mộ m t ộ t độ đ ộ đề đ u ề u to t à o n à n cụ c c ụ . c . Độ Đ ộ đề đ u ề u nà n y à y có c ó th t ể h ể ở ở th t ể h tĩtn ĩ h n h ha h y a y bi b ế i n ế n đổ đ i ổ i đề đ u ề . u - Tr T o r n o g n g th t ự h c ự c tế t , ế , kh k i h i ha h i a i hệ h ệ đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n g so s n o g n g so s n o g n g gi g a i o a o nh n a h u a u th t e h o e o mộ m t ộ t gó g c ó c cà c n à g n nh n ỏ h ỏ th t ì h ì tạ t o ạ o nê n n ê n mộ m t ộ t độ đ ộ ru r n u g n g tr t o r n o g n g tr t ư r ờ ư n ờ g n g gi g a i o a o cà c n à g n g lớ l n ớ . n 2.1.3. Hiệ i u quả ảo Đô Đ i ô i kh k i h i tr t o r n o g n g cu c ộ u c ộ c số s n ố g n g ta t a th t ư h ờ ư n ờ g n g ng n h g e h e nh n ữ h n ữ g n g lờ l i ờ i kh k u h y u ê y n ê n ví v í dụ d ụ nh n ư h ư cá c c á c ki k ế i n ế n tr t ú r c ú c sư s ư th t ư h ờ ư n ờ g n kh k u h y u ê y n ê n kh k á h ch c h hà h n à g n g củ c a ủ a mì m nh n h sơ s n ơ n tr t ầ r n ầ n nh n à à mà m u à u sá s n á g n , g , ph p ò h n ò g n g nh n ỏ h ỏ th t ì h ì nê n n ê n dùn ù g n g kí k nh n . h . Cũ C n ũ g n g có c 39 kh k i h i ta t a đi đ i mu m a u a qu q ầ u n ầ n áo á , o , nh n à h à th t i h ế i t ế t kế k ế th t ờ h i ờ i tr t a r n a g n g kh k u h y u ê y n ê n ng n ư g ờ ư i ờ i gầ g y ầ y th t ì h ì nê n n ê n mặ m c ặ c áo á o kẻ k ẻ ng n a g n a g n , g cò c n ò n ng n ư g ờ ư i ờ i bé b o é o th t ì h ì nê n n ê n mặ m c ặ c kẻ k ẻ sọ s c ọ . c ..v . . v ..v . . v .. . Ph P ả h i ả i ch c ă h n ă g n g ở ở đâ đ y â y ch c ú h n ú g n g ta t a mu m ố u n ố n tạ t o ạ o ch c o h o mì m n ì h n h mộ m t ộ cả c m ả m gi g á i c á c củ c a ủ a cá c i á i kh k ô h n ô g n g th t ậ h t ậ t và v à nế n u ế u ch c ú h n ú g n g ta t a có c ó th t ể h ể tạ t o ạ o đư đ ợ ư c ợ c cá c i á i kh k ô h n ô g n g th t ậ h t ậ t (c ( á c i á i ảo ả ) o ) bằ b n ằ g n nh n ữ h n ữ g n g đườ ư n ờ g n g né n t é tcụ c ụ th t ể h ể th t ì h ìđó đ ó ch c í h nh n h là l à ch c ú h n ú g n g ta t a đa đ n a g n g tạ t o ạ o hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả . o Như vậy : Hiệ i u quả ảo là l việ i c lợ l i ợ idụng nhữn ữ g đặc tí t n í h của th t ị ịgiá i c như ư tố t c độ nhìn ì hìn ì h cực
ự nhanh, cách nhìn hình khái quát của mắt, diện chú ý rất rộng của thị giác, sự tiếp nhận
nhiều lượng thông tin của mắt cùng một lúc và tạo nên tính lập lờ đa nghĩa trong hình. Để Đ ể tạ t o ạ o đư đ ợ ư c ợ c hi h ệu ệ u qu q ả u ả ảo ả o có c ó nh n ữn ữ g n g ph p ư h ơ ư n ơ g g ph p á h p á p sa s u a u :
Thay đổi vị trí của các điểm, nét trong không gian: Kh K i h ita t a th t a h y a y đổ đ i ổ ivị v ịtr t í r ícủ c a ủ a né n t é sẽ s tạ t o ạ o nê n n ê n hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả . o . Tr T o r n o g n g ki k ế i n ế n tr t ú r c ú , c , nộ n i ộ i th t ấ h t ấ t ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả o tạ t o ạ o nê n n ê n sự s độ đ c ộ c đá đ o o th t ú ú vị v . . Kệ K ệ sá s ch c h ở ở (H ( 2 H . 2 1 . 7 1 ) ) đư đ ợ ư c ợ c sắp ắ p xế x p ế p để đ ể nh n ì h n n ch c í h n í h h di d ện ệ . n (H H 2 . .1 7): T ạ T o ạ h iệu ệ q uả ả ả o ả b ằn ằ g c á c c á h t hay a đổi v ị t rí c á c c á c đ iểm ể m n ét é Th T ự h c ự c ch c ấ h t tcấ c u ấ u tr t ú r c ú c củ c a ủ a kệ k ệ để ể sá s c á h h này à y kh k i h inh n ì h n n ở ở cá c c á c gó g c c kh k á h c á c là l à nh n ư ư (H ( 2 H . 2 1 . 8 1 ) 8 : ) (H ( H 2. 2 .18 1 ) 8 : ) :Nh N ì h n ì n ví v ídụ d 2.18 ở các góc khác Th T a h y a y đổ đ i ổ i vị v ị tr t í r í đư đ ờ ư n ờ g n g né n t é t tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n cò c n ò n đư đ ợ ư c ợ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g để đ ể th t i h ế i t ế t kế k ế tr t a r n a g n tr t í r í đư đ ờ ư n ờ g n g ph p ố h ố nh n ư h ư ví v í dụ d ụ (H ( 2 H . 2 1 . 9 1 ) 9 ) : 40 (H H 2 . .1 9): Ứ n Ứ g d ụng h iệu ệ q uả ả ảo ả t rong t ran a g t rí đ ườ ư n ờ g p hố
Tạo hình có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau : :Đô Đ i ô ikh k i h ita t a có c ó th t ể h ể tạ t o ạ o ra r a nh n ữ h n ữ g n hì h n ì h n mà m à ng n ư g ờ ư i ờ i nh n ì h n ì n nó n ó có c ó th t ể h ể hi h ể i u ể u th t e h o e o cá c c c cá c c á h h kh k á h c á c nh n au a u (H ( 2 H . 2 20 2 ) 0 (H ( H 2. 2 .20 2 ) 0 : ) :tạ t o ạ o ra r a hì h n ì h n h ản ả h n h vớ v i ớ inh n i h ề i u ề u cá c c á h c h hi h ể i u ể u kh k á h c á c nh n a h u a Qu Q a u a hì h nh n h (H ( 2 H . 2 20 2 ) 0 ) ta t a có c ó th t ể h ể th t ấ h y ấ y ha h i a i hì h nh n h ản ả h n , h , mộ m t ộ t là l à kh k ố h i ố i lậ l p ậ p phư h ơ ư n ơ g n g đan a g n g ba b y a y lê l n ê , n ha h i a ilà l à mộ m t ộ tph p ầ h n ầ n của ủ a că c n ă n ph p ò h n ò g n g có ó gó g c ó c ph p ò h ng n g là l à A. A Vi V ệ i c ệ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả o bằ b n ằ g n g ph p ư h ơ ư n ơ g n g ph p á h p á p tạ t o ạ o hì h n ì h n h th t à h n à h n h nh n i h ề i u ề u ng n h g ĩ h a ĩ a cũ c n ũ g n đư đ ợ ư c ợ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g cu c ộ u c ộ c số s n ố g n g nh n ư h ư tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k , ế , tr t a r n a g n g tr t í r .í
(H 2. 21): hai hình trong một hình 41 Ví V ídụ d ụ (H ( 2 H . 2 2 . 1 2 ) 1 ) ng n ư g ờ ư i ờ ixe x m e m có c ó th t ể h ể nh n ì h n ì n th t ấ h y ấ y đư đ ợ ư c ợ c 2 2 hì h n ì h n h tr t o r n o g n g cù c n ù g n g tr t o r n o g n g mộ m t ộ thì h n ì h n . h Mộ M t ộ tlà l à hì h n ì h n h đầ đ u ầ u co c n o n ch c ó h ó só s i ó ,i ,mộ m t ộ thì h n ì h n h là l à hì h n ì h n h cô c ô gá g i á iqu q à u n à g n g kh k ă h n ă n đỏ đ . ỏ
Sự kết hợp giữa thực tế và tạo hình: Sự S ự kế k t ế thợ h p ợ p gi g ữ i a ữ a th t ự h c ự c tế t ế và v à tạ t o ạ o hì h n ì h n h tr t o r n o g n g cù c n ù g n mộ m t ộ tkh k ô h n ô g n g gi g a i n a n cũ c n ũ g n g tạ t o o ra r a hi h ệu ệ u qu q ả u ả ảo ả o rấ r t tmạ m n ạ h n . h (H ( H 2. 2 .22 2 ) 2 : ) :kế k t ế thợ h p ợ p tạ t o ạ o hì h n ì h n h vớ v i ớ ith t ự h c ự c tế t (H ( H 2. 2 .23 2 ) 3 : : Kết K ết hợ h p ợ p tạo t ạo hì h n ì h n h với ớ ith t ự h c ự tế t Ví V í dụ d ụ (H ( 2 H . 2 2 . 2 2 ) 2 ) và v à (H ( 2 H . 2 2 . 3 2 ) 3 ) là l à hì h n ì h n h ản ả h n h th t i h ế i t ế t kế k ế tr t a r n a g n g tr t í r í đư đ ờ ư n ờ g n g ph p ố h . ố . Tr T ê r n ê n th t ự h c ự c tế t nh n ữ h n ữ g n g co c n o n đư đ ờ ư n ờ g n g nà n y à y là l à nh n ữ h n ữ g n g mặ m t ặ t ph p ẳ h n ẳ g n , g , nh n ư h n ư g n do d o ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế tạ t o ạ o hì h n ì h n h lợ l i ợ dụ d n ụ g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n 3d 3 d th t ự h c ự c tế t ế và v à tạ t o ạ o hì h n ì h n h ra r a nh n ữ h n ữ g n g hi h ệ i u ệ u ứn ứ g n g 3d 3 d ảo ả o để đ ể đá đ n á h n h lừ l a ừ a th t ị h gi g á i c á c củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m nó n . ó
Tạo hiệu quả ảo dựa trên đặc tính của đối tượng tạo hình: ro r n o g n g c u c ộ u c ộ c s ố s n ố g n g s ự s ự s á s n á g n tạ t o ạ o là l à kh k ô h n ô g n g có c ó gi g ớ i i ớ i hạ h n ạ . n . Vì V ì vậ v y ậ y cá c c á c nh n à h th t i h ế i t ế t kế k ế đã đ ã vô v ô cù c n ù g n g sá s n á g n g tạ t o ạ o kh k i h i dự d a ự a tr t ê r n ê nh n ữ h n ữ g n g đặ đ c c títnh n h củ c a ủ a đố đ i ố itư t ợ ư n ợ g n g để ể tạ t o ạ o ra r a nh n ữ h n ữ g n g hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo o bấ b t ấ tng n ờ g . ờ (H H 2 . .2 4); T ạ T o ạ hiệu ệ q uả ả ảo ả d ựa ự a t rên ê đ ặc ặ c t ính củ c a a đ ối t ượ ư n ợ g Ví V í dụ d ụ (H ( 2 H . 2 2 . 4 2 ) 4 ) kh k i h ế i n ế n ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m tư t ở ư n ở g n g rằ r n ằ g n g ha h i a i ch c i h ế i c ế c cố c c ố c nà n y à y đa đ n a g n g đự đ n ự g n g nư n ớ ư c ớ . c Nhưng tr t ên th t ực tế
t hai i chiếc cốc này không có nước. Những cảm giác mà người xe x m e m có c ó đư đ ợ ư c ợ c bở b i ở i ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế tạ t o ạ o hì h n ì h n h dự d a ự a tr t ê r n ê n cô c n ô g n g dụ d n ụ g n g ch c í h n í h n h củ c a ủ a ch c i h ế i c ế c cố c c ố c là l đự đ n ự g n g nư n ớ ư c ớ c để đ ể tạ t o ạ o ra r a hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả , o , kh k i h ế i n ế n ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m lầ l m ầ m tư t ở ư n ở g n , g , từ t ừ sự s ự lầ l m ầ m tư t ở ư n ở g n g đó đ tạ t o ạ o ra r a títn í h n h bấ b t ấ tng n ờ g , ờ ,sự s ự bấ b t ấ tng n ờ ờ th t ì h ìlu l ôn ô n là l m à m ch c o h o co c n o n ng n ư g ờ ư i ờ i cả c m m th t ấ h y ấ y th t ú h ú vị v .ị 42 Ngoài ira tr
t ong hiệu quả ảo còn được ứng dụng tr t o r n o g n g nh n i h ế i p ế p ản ả h n , h ,tạ t o ạ o ra r a sự s ự tò t ò mò m ò ch c o h o ng n ư g ờ ư i ờ ixe x m e Ví V í dụ d ụ (H ( 2 H . 2 2 . 6 2 ) 6 ) ch c o h o ta t a hì h n ì h n h ản ả h n h về v ề mộ m t ộ t mặ m t ặ
phẳng với i những kẻ sọ s c. Nhưng nếu th t u nhỏ lạ l i ạ i ta t a lạ l i ạ i th t ấ h y ấ y ch c â h n â n du d n u g n g mộ m t ộ t ng n ư g ờ ư i ờ i ph p ụ h ụ nữ n mặ m c ặ c áo á o đỏ đ ỏ (H ( 2 H . 2 2 . 5 2 ) 5 . ) . Hì H n ì h n h th t ứ h c ứ c nà n y à y tạ t o ạ o đư đ ợ ư c ợ hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả o là l à do d o ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế lợ l i ợ i dụ d n ụ g n g đặ đ c ặ títn í h n h củ c a ủ a cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ lự l c ự c th t ị h ị gi g á i c á c củ c a ủ a co c n o n ng n ư g ờ ư i ờ để đ ể tạ t o ạ o ra r a mộ m t ộ t tấ t m ấ m ản ả h n h ho h à o n à n to t à o n à n kh k á h c á c vớ v i ớ nh n ữ h n ữ g n g bứ b c ứ c ản ả h n h th t ô h n ô g n g th t ư h ờ ư n ờ g n . g (H ( H 2. 2 .25 2 ) 5 : ) tạ t o ạ o hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả o tr t o r n o g n g nh n i h ế i p ế p ản ả h n (H ( H 2. .26 2 ) 6 : ) : Tạo T ạo hi h ệu i ệu qu q ả u ảo ảo tr t o r n o g n g nhi h ếp i ếp ảnh ản Đô Đ i ô ikh k i h ihi h ệu ệ u qu q ả u ả ảo ả o cò c n ò n tạ t o ạ o ra r a nh n ữ h n ữ g n g chu h y u ể y n ể n độn ộ g n g tr t ê r n n ản ả h n h tĩtn ĩ h n . (H ( H 2. 2 .27 2 ) 7 : ) :Hiệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả o tạ t o ạ o ra r a sự ự ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g tr t ê r n ê n ản ả h n h tĩtn ĩ h n (H ( H 2. 2 .28 2 ) 8 ; ) ;Hi H ệu i ệu qu q ả u ảo ảo tạo t ạo ra r sự s ch c uyển ể đ ộng Ví V í dụ d ụ kh k i h i nh n ì h n ì n và v o à o hì h n ì h n h (H ( 2 H . 2 2 . 7 2 ) 7 ) ta t a có c ó cả c m ả m gi g á i c á c nh n ữ h n ữ g n g vò v n ò g n g tr t ò r n ò n ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n g th t e h o e ch c i h ề i u ề u hư h ớ ư n ớ g n g la l n a n tỏ t a ỏ a ra r . a . Cò C n ò n ở ở hì h n ì h n h (H ( 2 H . 2 2 . 8 2 ) 8 ) lạ l i ạ i tạ t o ạ o ch c o h o ta t a cả c m ả m gi g á i c á c ch c u h y u ể y n ể n độ đ n ộ g n xo x á o y á y và v o à o tr t o r n o g n . g
2.1.4. Bài tập hiệu quả rung và hiệu quả ảo Dự D a ự a và v o à o nh n ữ h n ữ g n g ki k ế i n ế n th t ứ h c ứ c về v ề hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ru r n u g n g và v à hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả . o . Hã H y ã y vẽ v ẽ mộ m t ộ t th t i h ế i t ế t kế k ế về v ề hi h ệ i u ệ u qu q ả u ru r n u g n g ho h ặ o c ặ c mộ m t ộ tth t i h ế i t ế tkế k ế về v ề hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả ảo ả , o ,kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c 10 1 0 cm c m x x 15 1 5 cm c , m ,nộ n i ộ idu d n u g n g tù t y ù y ch c ọ h n ọ , n ,là l m à m tạ t i ạ lớ l p ớ . p 43 2. 2 2 . . 2 .Ph P ô h n ô g n g và v à hì h n ì h n 2.2.1. V ai t rò c ủa p hông v à h ình Như chúng ta
t biết t hình luôn luôn đi đ i cù c n ù g n g vớ v i ớ i nề n n ề . n . Nế N u ế u ta t a đặ đ t ặ t mộ m t ộ t câ c y â y bú b t ú t tr t ê r n ê n qu q y u ể y n ể n vở v ở th t ì h qu q y u ể y n ể n vở v ở là l à nề n n ề n ch c o h o câ c y â y bú b t ú ,t , vẫ v n ẫ n qu q y u ể y n ể n vở v ở đó đ ó đặ đ t ặ t tr t ê r n ê n bà b n à n th t ì h ì bà b n à n lạ l i ạ i là l à nề n n ề n cò c n ò n vở v ở lạ l i ạ i là l hì h n ì h n , h , tư t ơ ư n ơ g n g tự t ự nh n ư h ư vậ v y ậ , y , bà b n à n đó đ ó đặ đ t ặ t tr t o r n o g n g ph p ò h n ò g n g th t ì h ì ph p ò h n ò g n g lạ l i ạ i là l à nề n n ề n bà b n à n lạ l i ạ i là l à hì h n ì h n . h . Qu Q a u a đó đ th t ấ h y ấ y rằ r ng n , g ,hì h nh n h lu l ôn ô n nằ n m ằ m trê r n ê n 1 1 nề n n ề . n .Và V à nề n n ề n ch c ỉ h ỉlà à nề n n ề n kh k i h inó n ó là l m à m ch c o h o hì h n ì h h rõ r õ ra r . a (H ( H 2. 2 .29 2 ) 9 : ) :Ví V ídụ d ụ về v ề ph p ô h n ô g n g và v à hì h n ì h n Ví V í dụ d ụ (H ( 2 H . 2 2 . 9 2 ) 9 ) có c ó th t ể h ể kể k ể ra r a : : rấ r t ấ t nh n i h ề i u ề u hì h n ì h n h và v à nề n n ề , n , ví v í dụ d ụ cá c c á c cá c n á h n h ho h a o a là l m à m nề n n ề n ch c o h o nh n ữ h n ữ g n nh n ụ h y ụ y ho h a o a nh n ỏ h , ỏ , bứ b c ứ c tư t ờ ư n ờ g n g là l m à m nề n n ề n ch c o h o tr t a r n a h n . h ..v..v.. Tr T o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h n h cặ c p ặ p ph p ạ h m ạ m tr t ù r ù hì h n ì h n h và v à nề n n ề n là l à cặ c p ặ p ph p ạ h m ạ m tr t ù r ù đầ đ u ầ u titê i n ê n cầ c n ầ n đư đ ợ ư c ợ c đề đ ề cậ c p ậ p tớ t i ớ itr t ư r ớ ư c ớ kh k i h i ta t a gi g ả i i ả i qu q y u ế y t ế t bà b i à i to t á o n á n về v ề bố b ố cụ c c ụ c tr t ê r n ê n mặ m t ặ t ph p ẳ h n ẳ g n g cũ c n ũ g n g nh n ư h ư tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a . n . Ra R n a h n h gi g ớ i i ớ gi g ữ i a ữ a hì h n ì h n h và v à nề n n ề n là l à đư đ ờ ư n ờ g n g vi v ề i n ề . n . Đư Đ ờ ư n ờ g n g vi v ề i n ề n đư đ ợ ư c ợ c ph p â h n â n bi b ệ i t ệ t bở b i ở i ng n u g ồ u n ồ sá s n á g n . g
2.2.2. Các định luật phông hình Địn ị h lu l ật tcủa sự s ự chuyển đổi: i Đị Đ n ị h n h lu l ậ u t ậ t nà n y à y cò c n ò n đư đ ợ ư c ợ c gọ g i ọ i là l à đị đ n ị h n h lu l ậ u t ậ t âm â m – – dư d ơ ư n ơ g n , g , đe đ n e n – – tr t ắ r n ắ g n , g lồ l i ồ i – – lõ l m õ . m Kh K i h i 2 nh n ó h m ó m títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ị gi g á i c á c xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n tr t ê r n ê n 1 1 mặ m t ặ t ph p ẳ h n ẳ g n g mà m à có c ó tỉt ỉ lệ l ệ kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c đố đ i ố i tư t ợ ư n ợ g n tư t ơ ư n ơ g n g đồ đ n ồ g n g nh n a h u a , u , đồ đ n ồ g n g th t ờ h i ờ i mà m u à u sắ s c ắ c củ c a ủ a ph p ô h n ô g n g títn í n hi h ệ i u ệ u nà n y à y gi g ố i n ố g n g vớ v i ớ i mà m u à u sắ s c ắ c hì h n ì h n củ c a ủ a títn í n hi h ệ i u ệ u ki k a i a sẽ s ẽ tạ t o ạ o ch c o h o th t ị h ịgi g á i c á c mộ m t ộ tsự s ự ch c u h y u ể y n ể n đổ đ i ổ i(H ( 2 H . 2 3 . 0 3 ) 0 ) và v à (h ( 2 h . 2 3 . 1 3 ) 1 44 (H ( H 2. 2 .30 3 ) 0 : ) :Hì H n ì h n h tr t ò r n ò n đe đ n e n là l à hì h n ì h n , h ,mà m u à u tr t ắ r n ắ g n g là l à nề n n ề (H ( H 2. .31 3 ) 1 : ) : Hì H nh n h tr t ắn r g ắn g là hì h n ì h n , ,màu àu đen en là l nề n n Địn ị h lu l ật tcủa sự s ự tư t ơ ư n ơ g phản Đị Đ n ị h n h lu l ậ u t ậ tcủ c a ủ a sự s ự tư t ơ ư ơ ng n g ph p ả h n ả n (đ ( ố đ i ố ilậ l p ậ ) p ) là l à đị đ n ị h n h lu l ậ u t ậ tđư đ ợ ư c ợ c cá c c á c nh n à h à th t i h ế i t ế tkế k ế ha h y a y sử s ử dụ d n ụ g n rộ r n ộ g n g rã r i ã .i Sự S ự tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n là l à mộ m ộ t t tr t o r n o g n g nh n ữ h n ữ g n g yế y u ế u tố t ố để đ ể ph p â h n â n bi b ệ i t ệ t gi g ữ i a ữ a hì h n ì h n h và v à nề n n ề . n . kh k i h i ta t a nó n i ó đế đ n ế n kh k á h i á i ni n ệ i m ệ m tư t ơ ư n ơ n g g ph p ả h n ả n là l à ta t a nó n i ó i đế đ n ế n sự s ự mâ m u â u th t u h ẫ u n ẫ n gi g ữ i a ữ a to t o và v à nh n ỏ h , ỏ , sá s n á g n g và v tố t i ố … i C … á C c á c mâ m u â u th t u h ẫ u n ẫ n cà c n à g n g mạ m n ạ h n , h , sự s ự tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n cà c n à g n g lớ l n ớ , n , kh k i h i đó đ ó hì h n ì h n h tư t ợ ư n ợ g n g ng n h g ệ h th t u h ậ u t ậ tcủa ủ a ta t a cà c n à g n g si s n i h h độ đ n ộ g n . g
Tương phản th eo các chiều hướng ví v í dụ d ụ (H ( 2 H . 2 32 3 ) 2
Nếu ở nền có chiều hướng sa s ng phải,i th
t ì ì hình lại i có chiều hư h ớ ư n ớ g n g sa s ng n g tr t á r i á .i (H H 2 . .3 2): T ư T ơ ư n ơ g p hản ả t heo e c á c c á c c h c iều ề hướ ư n ớ g
Tương phản k ích thước, hình thể (H ( 2 H . 2 3 . 3 3 ) 3 45 (H H 2 . .3 3 ): T ươ ư n ơ g p hản ả k ích c t hướ ư c ớ c giữa ữ a h ình v à à n ền ề Ví V ídụ d ụ (H ( 2 H . 2 2 . . 2 5 . ) 5 ) ch c o h o th t ấ h y ấ y ha h i a ihì h n ì h n h ản ả h n h tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n gi g ữ i a ữ a kí k c í h c h th t ư h ớ ư ớ c, c ,hì h n ì h n dá d n á g n củ c a ủ a hì h n ì h n h và v à nề n n ề . n Nế N u ế u nề n n ề n là l à hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g lớ l n ớ n th t ì h ì hì h n ì h n h lạ l i ạ i là l à hì h n ì h n h tr t ò r n ò n nh n ỏ h . ỏ Tương phản màu sắc (H ( 2 H . 2 3 . 4 3 ) 4 (H H 2 . .3 4): ương p hản m àu sắc g iữa h ình v ới n ền. Ví V ídụ d ụ (H ( 2 H . 2 34 3 ) 4 ) ch h o o th t ấ h y ấ y hì h n ì h h có c ó màu à u sắ s c c tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n vớ v i ớ inề n n n tạ t o ạ o nê n n ê n sự s ự nổ n i ổ ibậ b t ậ .t Lẫ L n lộ l n phông hìn ì h Lẫ L n ẫ n lộ l n ộ n ph p ô h n ô g n g hì h n ì h n h nh n ằ h m ằ m lu l y u ệ y n ệ n kh k ả h ả nă n n ă g n g cả c m ả m nh n ậ h n ậ n hì h n ì h n h ph p ẳ h n ẳ g n . g Lẫ L n ẫ n lộ l n ộ n ph p ô h n ô g n hì h n ì h n h ng n h g ĩ h a ĩ a là l à cả c ả ph p ô h n ô g n g và v à hì h n ì h n h đề đ u ề u có c ó ha h i a i va v i a i tr t ò r . ò Kh K i h i títn í n hi h ệ i u ệ u nà n y à y là l à ph p ô h n ô g n g th t ì h ì títn í hi h ệ i u ệ u ki k a i a là l à hì h n ì h n h và v à ng n ư g ợ ư c ợ c lạ l i ạ .i (H ( H 2. 2 .3 3 5 5 a) a : ) :lẫ l n ẫ n lộ l n ộ n ph p ô h n ô g n g hì h n ì h n (H2.35b) Q t u Qhì h a u acv o í v í n dụ dc ụò (H (đ 2 He . 2n 3 . 5 3là l a 5 ) a )h tìa tn aht h t ấ hv y ấà à y h n a hg i a i ư h ợ ì hc n ì h nlạ l hi c . . o c n oT nư c ơ ò cn, ò , g kth kựi h i m nh n ả m n ảư ư g n gv h ậ ì hy n ì h nv hớci io c n ohì h n c n ò ch h ò(t tHrắ r2. 2 n ắ3g n5 g l b à l) ) à p k h phi h ô h n ôt g nhì h mả m n ả g n g hì h n ì h n h mặ m t ặ t ng n ư g ờ ư i ờ i đó đ n ó g n g va v i a i tr t ò r ò là l à hì h n ì h n h kh k i h i th t ì h ì đó đ n ó g n g va v i a i tr t ò r ò là l à ph p ô h n ô g n . g 46 Lư L u ư u ý Mu M ố u n ố n là l m à m lẫ l n ẫ n lộ l n ộ n ph p ô h n ô g n g hì h nh n h ta t a cầ c n n ch c ú h ú ý ý đế đ n n cá c c c đi đ ể i m ể m sau a : u Cá C c c né n t é tgi g ới ớ i hạ h n ạ n cá c c c mả m n ả g n g lu l ôn ô n ph p ả h i ả ilà l à cá c c c né n t é tđa đ a ng n h g ĩ h a. a Kí K c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c củ c a ủ a cá c c á c títn í n hi h ệ i u ệ u hì h n ì h n h ph p ả h i ả i tư t ơ ư n ơ g n g đố đ i ố i bằ b n ằ g n g nh n a h u a . u Cá C c á c títn í n hi h ệ i u ệ u hì h n ì h n h ph p ả h i ả i đả đ m ả m bả b o ả o títn í h n h lilê i n ê n tụ t c ụ c và v à lư l u ư u th t ô h n ô g n g từ t ừ đi đ ể i m ể nà n y à y đế đ n ế n đi đ ể i m ể m kh k ác. Cá C c á c títn í n hi h ệ i u ệ u hì h n ì h n h ph p ả h i ả i th t ậ h t ậ t sự s ự đa đ n a n qu q y u ệ y n ệ n nh n a h u a , u , tr t á r n á h n h cá c c á c hi h ệ i n ệ n tư t ợ ư n ợ g n g kh k u h
biệt t của mỗi i loại i mảng và tì t nh tr
t ạng chia nát tcác mảng. Vi V ệ i c ệ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g lẫ l n ẫ n lộ l n ộ n ph p ô h n ô g n g hì h n ì h n h tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h n h cũ c n ũ g n g đư đ ợ ư c ợ c nh n i h ề i u ề u tá t c á c gi g ả i ả lự l a ự a ch c ọ h n ọ : n (H H 2 . .3 6): C ác á c v í d ụ mi m nh h ọa a v ề ề v iệc ệ c sử s ử dụng l ẫn ẫ lộn p hông v à à h ình 47 2.2.3. B ài tập t ạo h ình “ lẫn l ộn p hông h ình“ Th T i h ế i t ế tkế k ế mộ m t ộ ttá t c c ph p ẩm ẩ m tạ t o ạ o hì h nh n h th t ể h ể hi h ện ệ n rõ r õ sự s ự lẫn ẫ n lộ l n ộ n gi g ữa ữ a ph p ô h n ô g n g và v à hì h n ì h n . h .Kí K c í h c h th t ư h ớ ư c ớ 10 1 0 cm c m x x 15 1 5 cm c . m .Nộ N i ộ idu d n u g n g tù t y ù y ch c ọ h n ọ , n ,là l m à m tạ t i ạ ilớ l p ớ . p 2. 2 3. 3 Hì H n ì h n h kh k ố h i ố 2.3.1. Khái niệm Mộ M t ộ t di d ện ệ n ch c u h y u ể y n ể n độn ộ g n g si s n i h n h ra a kh k ố h i ố , , tr t ê r n n ph p ươ ư n ơ g n g di d ện ệ n kh k á h i á i ni n ệ i m ệ m th t ì h ì kh k ố h i ố i có ó ba b a ch c i h ề i u ề u : ch c i h ề i u ề u rộ r n ộ g n , g , ch c i h ề i u ề u dà d i à i và v à ch c i h ề i u ề u sâ s u â . u Hì H n ì h n h kh k ố h i ố icó c ó th t ể h ể ph p â h n â n títch c h và v à ch c i h a a cắ c t tra r a th t à h n à h n Đi Đ ể i m ể m (g ( ó g c ó ) c ) là l à nơ n i ơ ihộ h i ộ itụ t ụ củ c a ủ a nh n i h ề i u ề u di d ệ i n ệ . n Tu T y u ế y n ế n ( ( cạ c n ạ h n h ) ) là l à đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n g nơ n i ơ iha h i a idi d ệ i n ệ n gặ g p ặ p nh n a h u a . u Di D ệ i n ệ n (d ( i d ệ i n ệ n títc í h c ) h ) là l à gi g ớ i i ớ ihạ h n ạ n củ c a ủ a mộ m t ộ tkh k ố h i ố i(H ( 2 H . 2 3 . 7 3 ) 7 . ) (H ( H 2. 2 .37 3 ) 7 : ) :đi đ ể i m ể m si s n i h n h ra r a né n t é ,t ,né n t é tsi s n i h n h ra r a di d ệ i n ệ , n ,di d ệ i n ệ n si s n i h n h ra r a kh k ố h i ố Hì H n ì h n h kh k ố h i ố i có c ó th t ể h ể đặ đ c ặ c ho h ặ o c ặ c rỗ r n ỗ g n . g . Qu Q a u n a n ni n ệ i m ệ m th t ô h n ô g n g th t ư h ờ ư n ờ g n g củ c a ủ a ch c ú h n ú g n g ta t a ch c o h o rằ r n ằ g n g hì h n ì h n h kh k ố h i ố là l à hì h n ì h n h dạ d n ạ g n g ba b a ch c i h ề i u ề u và v à ch c ú h n ú g n g tồ t n ồ n tạ t i ạ i tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ba b a ch c i h ề i u ề . u . Tr T o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ba b ch c i h ề i u ề , u , bấ b t ấ t cứ c ứ mỗ m i ỗ i qu q a u n a n hệ h ệ nà n o à o cũ c n ũ g n g bị b ị đa đ n a n xe x n e n bở b i ở i th t à h n à h n h tố t ố th t u h ộ u c ộ c ch c i h ề i u ề u th t ứ h ứ ba b . a . Đi Đ ề i u ề u nà n y à y bắ b t ắ buộc người i th
t iết t kế phải i nghiên cứu vật t th t ể từ
t nhiều góc độ của tầ
t m nhìn. Mặc dù cả hình kh k ố h i ố i và v à kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n đề đ u ề u đư đ ợ ư c ợ c xá x c á c đị đ n ị h n h ba b a ch c i h ề i u ề , u , nh n ư h n ư g n g ch c ú h n ú g n g có c ó sự s ự kh k á h c á c bi b ệ i t ệ t rõ r õ rà r n à g n g ở ở ch c ỗ h , ỗ hì h n ì h n h kh k ố h i ố i có c ó gi g ớ i i ớ i hạ h n ạ n cò c n ò n kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n th t ì h ì kh k ô h n ô g n g có c ó gi g ớ i i ớ i hạ h n ạ . n
2.3.2. Các loại hình khối và cách gọi tên - Kh K ối iđa diệ i n đều Đa Đ a di d ệ i n ệ n đề đ u ề u là l à kh k ố h i ố icó c ó cá c c á c di d ệ i n ệ n là l à cá c c á c đa đ a gi g á i c á c đề đ u ề u bằ b n ằ g n g nh n a h u a , u ,cá c c á c gó g c ó c đa đ a di d ệ i n ệ n bằ b n ằ g n g nh n a h u a . u .Có C th t ể h ể ng n o g ạ o i ạ i titế i p ế p mỗ m i ỗ i đa đ a di d ệ i n ệ n đề đ u ề u bằ b n ằ g n g mộ m t ộ t mặ m t ặ t cầ c u ầ , u , cũ c n ũ g n g nh n ư h ư có c ó th t ể h ể nộ n i ộ i titế i p ế p tr t o r n o g n g mỗ m i ỗ i đa đ a di d ệ i n ệ đề đ u ề u mộ m t ộ tmặ m t ặ tcầ c u ầ . u Có C ó 5 5 lo l ại ạ i đa đ a di d ện ệ n đề đ u u (H ( 2 H . 2 38 3 ) 8 48 Tê T n ê n titế i n ế g n g vi v ệ i t ệ Tê T n ê n titế i n ế g n g an a h n Số S ố di d ệ i n ệ Số S ố cạ c n ạ h n Số S ố gó g c ó Tứ T ứ di d ệ i n ệ Te T t e r t a r he h d e r d o r n o n 4 4 6 6 4 Kh K ố h i ố i lậ l p ậ p ph p ư h ơ ư n ơ g n ( g ( lụ l c ụ c di d ệ i n ệ n ) He H xa x h a e h d e r d o r n o n 6 6 12 1 2 8 Kh K ố h i ố itám á m mặt ặ t( ( Bá B t á tdi d ện ệ n ) Oc O t c a t he h d e r d o r n o n 6 6 12 1 2 6 Kh K ố h i ố i12 1 2 mặ m t ặ t(T ( h T ậ h p ậ p nh n ị h ịdi d ệ i n ệ ) n Do D c o d c e d ca c he h d e r d o r n o n 12 1 2 30 3 0 20 2 Kh K ố h i ố i20 2 0 mặ m t ặ t(n ( h n ị h ịth t ậ h p ậ p di d ệ i n ệ ) n Ic I o c s o ah a e h dr d o r n o n 20 2 0 30 3 0 12 1 (H ( H 2. 2 .38 3 ) 8 : ) :Khố h i ố i đa đ a di d ệ i n ệ n đề đ u ề Cá C c c đa đ a di d ện ệ n pl p a l t a o t n o n đư đ ợc ợ c ph p â h n â n th t à h nh n h 2 2 nh n ó h m ó m và v à ha h i a inh n ó h m ó m nà n y y có c ó kế k t ế tcấ c u u kh k á h c á c nh n a h u a u dẫ d n ẫ n đế đ n sứ s c ứ c bề b n ề n cũ c n ũ g n g kh k á h c á c nh n a h u a : u Cá C c á c đa đ a di d ệ i n ệ n cá c c á c mặ m t ặ tbê b n ê n là l à cá c c á c ta t m a m gi g á i c á c ký k ý hi h ệ i u ệ u Δ: Δ :hệ h ệ th t a h n a h n . h Hệ H ệ th t a h n a h n : h : gồ g m ồ m cá c c á c th t a h n a h n h cứ c n ứ g n g đư đ ợ ư c ợ c lilê i n ê n kế k t ế t vớ v i ớ i nh n a h u a u bằ b n ằ g n g cá c c á c kh k ớ h p ớ p cầ c u ầ u (n ( ú n t ú ) t , ) , lự l c ự sẽ s ẽ đư đ ợ ư c ợ c tr t u r y u ề y n ề n dọ d c ọ c th t e h o e o cá c c á c th t a h n a h n . h .hí h íng n h g i h ệ i m ệ m ch c o h o th t ấ h y ấ y cá c c á c đa đ a di d ệ i n ệ n mà m à cá c c á c mặ m t ặ tbê b n ê là l à cá c c á c ta t m a m gi g á i c á c (Δ ( ) Δ ) kh k ô h n ô g n g bị b ị bi b ế i n ế n dạ d n ạ g n , g , đó đ ó là l à 3 3 mặ m t ặ :t : tứ t ứ di d ệ i n ệ , n , bá b t á t di d ệ i n ệ , n , nh n ị h ị th t ậ h p ậ p di d ệ i n ệ (h ( 2 h . 2 3 . 9 3 9 a, a ,b, b ,c) c . ) (a) (b) (c) (H ( H 2. 2 .39 3 9 ): ) :Đa Đ a di d ệ i n ệ n đề đ u ề u hệ h ệ th t a h n a h n Cá C c á c đa đ a di d ệ i n ệ n mà m à cá c c á c đỉ đ n ỉ h n h có c ó ba b a cạ c n ạ h n h đồ đ n ồ g n g qu q y u y ký k ý hi h ệ i u ệ u Y: Y :hệ h ệ vỏ v . ỏ Hệ H ệ vỏ v : ỏ :cá c c c đa đ a di d ệ i n ệ n có ó cá c c c đỉ đ n ỉ h n h có c ó 3 3 cạ c nh n h đồ đ n ồ g n g qu q y u , y ,đó đ ó là l à cá c c c mặ m t ặ :t :tứ t ứ di d ện ệ , n , lậ l p ậ phương, th
t ập nhị ịdiện (H2.40 a, b, c). . (a) (b) (c) (H ( H 2. 2 .40 4 ) 0 : ) :Đa Đ a di d ệ i n ệ n đề đ u ề u hệ h ệ vỏ v 49 Qu Q a u a đó đ ó ta t a th t ấ h y ấ y có c ó nh n ữ h n ữ g n g tr t ư r ờ ư n ờ g n g hợ h p ợ p vừ v a ừ a th t u h ộ u c ộ c hệ h ệ th t a h n a h n h vừ v a ừ a th t u h ộ u c ộ c hệ h ệ vỏ v . ỏ .nh n ư h ư tứ t ứ di d ệ i n ệ n vừ v a ừ th t u h ộ u c ộ c hệ h ệ th t a h n a h n h (v ( ì v ìcó c ó cá c c á c mặ m t ặ tΔ) Δ ) vừ v a ừ a th t u h ộ u c ộ c hệ h ệ vỏ v ỏ (v ( ì v ìcó c ó đỉ đ n ỉ h n h Y) Y ) đó đ ó là l à cá c c á c pl p a l t a o t n o n ch c í h n í h n h yế y u ế . u Kh K ối iđa diệ i n bán đều Mộ M t ộ tđa đ a di d ện ệ n bá b n á n đề đ u u là l à mộ m t tkh k ố h i ố i có c ó cá c c á c cạ c nh n h bằn ằ g n g nh n a h u, u cò c n ò n cá c c c mặ m t ặ tcủ c a ủ a kh k ố h i ố icó ó tạ t i ạ imộ m t đỉ đ n ỉ h n h gồ g m ồ m hơ h n ơ n ha h i a ilo l ạ o i ạ imặ m t ặ tđa đ a gi g á i c á c tr t ở r ở lê l n ê , n ,đư đ ợ ư c ợ c tổ t ổ ch c ứ h c ứ c th t e h o e o mộ m t ộ tqu q y u y lu l ậ u t ậ tnh n ấ h t ấ tđị đ n ị h n . h Có C ó 13 1 3 loạ o i ạ i đa đ a di d ện ệ n bá b n á n đề đ u u : Tr T o r n o g n g 13 1 3 đa a di d ện ệ n bá b n á n đề đ u ề , u ,có c ó 7 7 đa đ a di d ện ệ n có c ó th t ể h ể su s y u y ra r a từ t ừ 5 5 đa đ a diệ i n ệ n đề đ u ề u (p ( l p at a o t n o ) n ) bằ b n ằ g n g các á h c cắt tcụt tcác đỉn ỉ h mộ m t ộ t cá c c á h c h th t í h c í h c h hợ h p ợ p (H ( 2 H . 2 4 . 1 4 ) 1 (H ( H 2. 2 .41 4 ) 1 : ) :Khố h i ố i đa đ a di d ệ i n ệ n bá b n á n đề đ u ề Qu Q á u á tr t ì r nh n h cắ c t ắ tcá c c c đỉ đ n ỉ h n h ph p ả h i ả i títnh n h to t á o n á n cắ c t tsâ s u â , u ,nôn ô g n g để đ ể cá c c á c mặt ặ tmớ m i ớ ixu x ấ u t ấ t hi h ện ệ n lạ l i ạ ilà à các á c đa đ gi g á i c á c đề đ u ề u và v à cá c c á c cạ c n ạ h n h củ c a ủ a ch c ú h n ú g n g đề đ u ề u bằ b n ằ g n g nh n a h u a u ví v ídụ d ụ (H ( 2 H . 2 4 . 2 4 ) 2 (H H 2. 2 .42 4 ) 2 : ) :Biế i n ế n đổ đ i ổ iđa đ a di d ệ i n ệ n đề đ u ề u th t à h n à h n h đa đ a di d ệ i n ệ n bá b n á n đề đ u ề 50 Mộ M t ộ t lụ l c ụ c di d ệ i n ệ n (h ( ì h n ì h n h lậ l p ậ p ph p ư h ơ ư n ơ g n ) g ) nế n u ế u ta t a cắ c t ắ t ở ở 8 8 đỉ đ n ỉ h n h kh k ô h n ô g n g sâ s u â u lắ l m ắ m ta t a sẽ s ẽ đư đ ợ ư c ợ c mặ m t ặ t lụ l c ụ c di d ệ i n ệ cụ c t ụ t (H ( e H x e a x a cụ c t ụ ) t ) gồ g m ồ m 6 6 hì h n ì h n h bá b t á t gi g á i c á c đề đ u ề u và v à 8 8 hì h n ì h n h ta t m a m gi g á i c á c đề đ u ề u (H ( 2 H . 2 4 . 2 4 – 2 – b). Nếu cho lá l t tcắt sâ s u â u hơ h n ơ , n , hì h n ì h n h bá b t á t gi g á i c á c tr t ở r ở th t à h n à h n h hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n , g , ta t m a m gi g á i c á c ở ở đỉ đ n ỉ h n h sẽ s ẽ lớ l n ớ n hơ h n ơ n và v à ta t a có c ó mặ m t ặ Cu C b u o b c o t c a t . a . Mặ M t ặ t nà n y à y gồ g m ồ m 6 6 hì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g và v à 8 8 ta t m a m gi g á i c á c đề đ u ề u (H ( 2 H . 2 4 . 2 4 2 – – c). Sự S ự bi b ến ế n ho h á o á hì h n ì h n h th t á h i i củ c a ủ a kh k ối ố i đa a di d ện ệ n cơ c ơ bả b n ả n có c ó th t ể h ể bằ b n ằ g n g nh n i h ề i u ề u cá c ch c : h Th T a h y a y đổ đ i ổ ibề b ề mặ m t ặ Th T a h y a y đổ đ i ổ icạ c n ạ h n . h Cắ C t ắ t gi g ảm ả m ho h ặ o c ặ c gi g a a tă t n ă g n các góc. 2.3.3. Bài i tậ t p hìn ì h khối itr t o r ng k hông gia i n Dự D a ự a và v o à o nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h kh k ố h i ố i đã đ ã họ h c ọ , c hã h y ã y ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g để đ ể tạ t o ạ o hì h n ì h n h kh k ố h i ố i tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a , n kí k c í h c th t ư h ớ ư c ớ c 10 1 0 x x 15 1 c 5 m c , m nộ n i ộ i du d n u g n g tù t y ù y ch c ọ h n ọ , n là l m à m bà b i à i tậ t p ậ p tạ t i ạ i lớ l p ớ . p 2. 2 4 . . 4 .Án Á h n h sá s n á g n
2.4.1. Phân loại ánh sáng Án Á h n h sá s ng n g đư đ ợ ư c ợ c ph p â h n â n loạ o i ạ i qu q a u a hai a ing n u g ồ u n ồ n chí h nh n . h .Dó ó là à ánh n h sá s n á g n g tự t ự nhi h ên ê n và v à án á h n h sá s n á g n g nh n â h n â n tạ t o ạ . o Đố Đ i ố ivớ v i ớ ián á h n h sá s ng n g tự t ự nh n i h ên ê n có c ó tr t o r n o g n g cuộ u c ộ c số s n ố g n g nh n ư h ư án á h n h sá s ng n g ph p át á tra r a từ t ừ mặ m t ặ ttr t ờ r i ờ ,i ,mặ m t ặ tr t ă r n ă g n , g ,sa s o a . o ....N . h N ữ h n ữ g n g án á h n h sá s n á g n g nà n y à y sẽ s ẽ ch c o h o hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả kh k á h c á c nh n a h u a , u ,ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o à o cá c c á c vấ v n ấ đề đ ề nh n ư h ư th t ờ h i ờ ititế i t ế ,t ,th t ờ h i ờ igia i n a n (H ( 2 H . 2 4 . 3 4 ) 3 . ) .... (H ( H 2. 2 .43 4 ) 3 : ) :Án Á h n h sá s n á g n g tự t ự nh n i h ê i n ê Đố Đ i ố i vớ v i ớ i án á h n h sá s n á g n g nh n ậ h n ậ n tạ t o ạ , o , xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n ch c ủ h ủ yế y u ế u bở b i ở i án á h n h sá s n á g n g đè đ n è n đi đ ệ i n ệ , n , án á h n h nế n n ế n (H ( 2 H . 2 4 . 4 4 ) 4 (H H 2 . .4 4): Á n Á h s án á g n hân â t ạo ạ 51
2.4.2. Ý nghĩa của ánh sáng k hi kết hợp với hình khối và màu sắ s c Vớ V i ớ icá c c c án á h n h sá s n á g n g kh k á h c á c nh n a h u a u sẽ s ẽ tạ t o ạ o ra r a nh n i h ều ề u hi h ệu ệ u ứn ứ g n g kh k á h c á c nh n a h u a . u . Ví V ídụ d ụ nh n ư h ư cũn ũ g n g nhữ h n ữ g n kh k u h n u g n g cản ả h n h đó đ , ó , đồ đ ồ vậ v t ậ t đó đ , ó , kh k i h i đư đ ợ ư c ợ c ch c i h ế i u ế u sá s ng n g bởi ở i cá c c c ng n u g ồ u n ồ n kh k á h c á c nh n a h u u cũ c n ũ g n g tạ t o ạ o nê n n ê nh n ữ h n ữ g n g th t a h y a y đổ đ i ổ i bấ b t ấ t ng n ờ g . ờ Ánh sá s ng mặt ttr t ờ r i ờ i: Th T ự h c ự c tế t ế án á h n h sá s n á g n g mặ m t ặ t tr t ờ r i ờ i là l à án á h n h sá s n á g n g nh n i h ề i u ề u mà m u à , u , nh n ư h n ư g n g mắ m t ắ ng n ư g ờ ư i ờ ich c ỉ h ỉcó c ó th t ể h ể nh n ì h n ì n th t ấ h y ấ y mộ m t ộ tmà m u à u tr t ắ r n ắ g n . g .Án Á h n h sá s n á g n g nà n y à y kh k i h ich c i h ế i u ế u lê l n ê n mộ m t ộ thì h n ì h n kh k ố h i ố itạ t o o ra r a hì h nh n h ản ả h n h rõ r õ né n t é t(H ( 2. 2 4 . 5 4 ) 5 . ) (H H 2 . .4 5): Á n Á h s án á g m ặ m t ặ t rời ờ t ạo ạ r a a h ình ả n ả h r õ n ét é Ánh sá s ng bóng đèn điệ i n tr t o r ng nhà: Đâ Đ y â y là l à th t ứ h ứ án á h n h sá s n á g n g ch c ú h n ú g n g ta t a gặ g p ặ p ph p ổ h ổ bi b ế i n ế n nh n ấ h t ấ tr t o r n o g n g cu c ộ u c ộ c số s n ố g n g th t ư h ờ ư n ờ g n g nh n ậ h t ậ .t . Nó N ó đế đ n ế n từ t ừ nh n i h ề i u ề u ki k ể i u ể u đè đ n è : n : lo l ạ o i ạ i bó b n ó g n g tr t ò r n ò n ch c i h ế i u ế u từ t ừ ph p í h a í tr t ê r n ê , n , ch c i h ế i u ế u xi x ê i n ê . n . Đặ Đ c ặ c títn í h n h ch c u h n u g n g là l à ch c ú h n ú g n g đề đ u ề u dù d n ù g n g lo l ạ o i ạ i bó b n ó g n g đè đ n è n sá s n á g n g nó n n ó g n . g . Ta T kh k ô h n ô g n g cả c m ả m nh n ậ h n ậ n đư đ ợ ư c ợ c mà m u à u và v n à g n g củ c a ủ a dâ d y â y tó t c ó c bó b n ó g n g đè đ n è n kh k i h i nh n ì h n ì n tr t ự r c ự c titế i p ế . p . Hi H ệ i n ệ n tư t ợ ư n ợ g n nà n y à y do d o bộ b ộ nã n o ã o củ c a ủ a ch c ú h n ú g n g ta t a đã đ ã lọ l c ọ c mà m u à u và v n à g n . g . hư h ờ ư n ờ g n g nế n u ế u bạ b n ạ n đa đ n a g n g ch c ụ h p ụ p ản ả h n h ha h y a y vẽ v
bức hình một t chiếc bóng đèn phát t sá s ng tr t ong phòng, sẽ th
t ật t hơn nếu bạn để dây tó t c bóng đèn màu tr
t ắng. Nếu bạn để dây tó
t c bóng đèn màu da cam sá s ng (như tr t ên t hực tế t ) ế , ) , tr t ô r n ô g n g sẽ s ẽ ké k m é m th t u h y u ế y t ế t ph p ụ h c ụ c hơ h n ơ n (H ( 2 H . 2 4 . 6 4 ) 6 . ) (H H 2 . .4 6): Á n Á h s án á g b óng đ èn è , ,đ iện ệ trong n hà 52 Đô Đ i ô i kh k i h i ng n ư g ờ ư i ờ i ta t a th t ư h ờ ư n ờ g n g sử s ử dụ d n ụ g n g bó b n ó g n g đè đ n è n để đ ể ch c i h ế i u ế u tr t o r n o g n g cá c c á c gi g a i n a n hà h n à g n , g , tr t i r ể i n ể n lã l m ã là l m à m tô t n ô n lê l n ê n vẻ v ẻ đẹ đ p ẹ p và v à sự s ự hấ h p ấ p dẫ d n ẫ n vớ v i ớ ikh k á h c á h c h hà h n à g n g (H ( 2 H . 2 4 . 7 4 ) 7 . (H H 2 . .4 7): Á n Á h s á s n á g t rong n hà à h àn à g, ,t riển ể l ãm ã m l àm à m t ôn l ên ê v ẻ ẻ đ ẹp ẹ c ủa a c á c c á c s ản ả p hẩm ẩ Ánh sá s ng huỳnh quang: Án Á h n h sá s n á g n g hu h ỳ u n ỳ h n h qu q a u n a g n g th t ư h ờ ư n ờ g n g đư đ ợ ư c ợ c dù d n ù g n g tr t o r n o g n g nh n ữ h n ữ g n g tìtn ì h n hu h ố u n ố g n g cầ c n ầ n số s ố lư l ợ ư n ợ g n g bó b n ó g n g nh n i h ề i u ề , u , mà m u à u sắ s c ắ c án á h n h sá s n á g n g th t ư h ờ ư n ờ g n g xa x n a h n h lụ l c ụ . c . Nh N ư h n ư g n g nh n ư h ư đã đ biết,t tr t í í não con người i th
t ường có xu hướng cân bằng màu tr t ắng nên ta t vẫn có cảm gi g á i c á c mà m u à u sắ s c ắ c vậ v t ậ tth t ể h ể rấ r t ấ tth t ậ h t ậ .t .Ch C ú h n ú g n g ta t a th t ư h ờ ư n ờ g n g bắ b t ắ tgặ g p ặ p án á h n h sá s n á g n g nà n y à y tạ t i ạ icô c n ô g n g sở s , ở ,nh n à h ga g , a , nh n ữ h n ữ g n g to t à o à nh n à h à cô c n ô g n g cộ c n ộ g n g và v à bấ b t ấ t cứ c ứ nơ n i ơ i nà n o à o cầ c n ầ n gi g ả i m ả m ch c i h i ph p í h í ho h ạ o t ạ t độ đ n ộ g n g củ c a ủ a bó b n ó g n đèn ( H2.48) 8 . ) (H H 2 . .4 8): Á n Á h s án á g h uỳnh q uan a g Ánh sá s ng hỗn hợp ợ : : Là L à án á h n h sá s n á g n g tổ t n ổ g n g hợ h p ợ p tự t ự nh n i h ê i n ê n và v à nh n â h n â n tạ t o ạ o th t ư h ờ ư n ờ g n g xu x y u ê y n ê n xu x ấ u t ấ hi h ệ i n ệ n kh k ô h n ô g n g ch c ỉ h ỉ tr t o r n o g n g nh n à h à mà m à cò c n ò n bê b n ê n ng n o g à o i à i mô m i ô i tr t ư r ờ ư n ờ g n g tự t ự nh n i h ê i n ê , n , đặ đ c ặ c bi b ệ i t ệ t kh k i h i tr t ờ r i ờ i nh n á h nh n e h m e m tố t i ố i ho h ặ o c ặ c và v o à o ba b n a n đê đ m ê . m . Án Á h n h sá s n á g n g hỗ h n ỗ n hợ h p ợ p ch c o h o ch c ú h n ú g n g ta t a nh n ữ h n ữ g n g bứ b c ứ c ản ả h n h vớ v i ớ i mà m u à sắ s c ắ , c , cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ án á h n h sá s n á g n g rấ r t ấ t th t ú h ú vị v ,ị , nh n ấ h t ấ t là l à kh k i h i án á h n h sá s n á g n g tự t ự nh n i h ê i n ê n và v à dâ d y â y tó t c ó c bó b n ó g n g đè đ n è có c ó mà m u à u xa x n a h n , h ,da d a ca c m a … m ( … H ( 2 H . 2 4 . 9 4 ) 9 . ) (H H 2 . .4 9): Á n Á h s án á g h ỗn h ợp ợ 53 Ánh sá s ng từ t ừ lử l a ử : Lo L ạ o i ạ ián á h n h sá s n á g n g nà n y à , y ,th t ư h ờ ư n ờ g n g đư đ ợ ư c ợ c đặ đ t ặ tth t ấ h p ấ hơ h n ơ n hẳ h n ẳ n so s o vớ v i ớ icá c c á c ng n u g ồ u n ồ sá s n á g n g kh k á h c á : c : Lử L a ử a dư d ớ ư i ớ i sà s n à n (b ( ế b p ế p lò l , ò , lò l ò sư s ở ư i ở ,i… , ) … ) ha h y a y nế n n ế n đặ đ t ặ t tr t ê r n ê n bà b n à , n , tr t o r n o g n g kh k i h i đó đ ó đè đ n è đi đ ệ i n ệ n tr t e r o e o tr t ê r n ê n ca c o a . o . Rõ R õ rà r n à g n , g , nó n ó sẽ s ẽ gâ g y â y ản ả h n h hư h ở ư n ở g n g lê l n ê n nh n i h ề i u ề u th t ứ h : ứ : từ t ừ bề b ề mặ m t ặ t bó b n ó g n g đổ đ đế đ n ế n cá c c á c bó b n ó g n g sá s n á g n . g . Đặ Đ c ặ c bi b ệ i t ệ ,t , ng n u g ồ u n ồ n sá s n á g n g nà n y à y th t ư h ờ ư n ờ g n g xu x y u ê y n ê n di d i độ đ n ộ g n g (d ( o d o án á h n h lử l a ử a lu l ô u n ô bập bùng). Khi ita t nhìn vào ánh sá s ng này lu l ôn tạ t o cho ta
t cảm giác ấm áp (H2.50). (H H 2 . .5 0): Á n Á h s án á g t ừ ừ l ửa ử Ánh sá s ng đèn cao áp (tr t ê r n phố): Tr T á r i á ing n ư g ợ ư c ợ c vớ v i ớ ián á h n h sá s n á g n g củ c a ủ a lử l a ử , a ,án á h n h sá s n á g n g đè đ n è n ca c o a áp tr t ê r n ê n cá c c á c co c n o n ph p ố h ố lạ l i ạ i đư đ ợ ư c ợ c tr t e r o e o ca c o a . o . Vì V ì vậ v y ậ y kh k i h i ch c i h ế i u ế u lê l n ê n hì h n ì h n h kh k ố h i ố i cũ c n ũ g n g tạ t o ạ o ra r nh n ữ h n ữ g n g hi h ệ i u ệ u ứn ứ g n g kh k á h c á . c . Gi G ữ i a ữ a ha h i a i vậ v t ậ t th t ể h ể ch c ị h u ị u tá t c á c độ đ n ộ g n g án á h n h sá s n á g n g lo l ạ o i ạ i nà n y à y sẽ s ẽ có c ó rấ r t ấ nh n i h ề i u ề u bó b n ó g n g đổ đ . ổ . Cá C c á c vù v n ù g n g sá s n á g n g nh n ỏ h ỏ và v à ch c u h y u ể y n ể n mà m u à u tố t i ố i rấ r t ấ t nh n a h n a h n , h , là l m à m đư đ ờ ư n ờ g n g ph p ố h ố và v o à đê đ m ê m có c ó độ đ ộ tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n rấ r t ấ tca c o a (H ( 2 H . 2 5 . 1 5 ) 1 . ) . (H H 2 . .5 1): Á n Á h s án á g t ừ ừ đ èn è c a c o a á p á Ánh sá s ng nhiế i p ảnh (ánh sá s ng fl f a l sh s ): Có C ó rấ r t ấ t nh n i h ề i u ề u án á h n h sá s n á g n g sử s ử dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g ng n h g ệ h th t u h ậ u t ậ nh n i h ế i p ế p ản ả h n h nh n ư h n ư g n g ch c u h n u g n g nh n ấ h t ấ t vẫ v n ẫ n là l à án á h n h sá s n á g n g nh n ẹ h ẹ Fl F a l s a h s h dù d n ù g n g ch c ụ h p ụ p ản ả h n h ch c â h n â du d n u g n g ch c â h n â n du d n u g n g ha h y a y nh n ữ h n ữ g n g bứ b c ứ c hì h n ì h n h kh k á h c á . c . Lo L ạ o i ạ i án á h n h sá s n á g n g nà n y à y th t ư h ờ ư n ờ g n g dễ d ễ nh n ậ h n ậ n ra r a vì v nó n ó kh k ô h n ô g n g có c ó bó b n ó g n g đổ đ ( ổ H ( 2 H . 2 5 . 2 5 ) 2 . (H ( H 2. 2 .52 5 ) 2 ) : :Án Á h n h sá s n á g n g nh n i h ế i p ế p ản ả h n 54
2.4.3. Bài tập phân tích ánh sáng Dự D a ự a và v o à o nh n ữ h n ữ g n g ki k ến ế n th t ứ h c ứ c về v ề án á h n h sá s n á g n . g .Hãy ã y ch c ọ h n ọ n mộ m t ộ thì h n ì h h ản ả h n h để đ ể phâ h n â n tíc í h c h các á c ngu g ồ u n ồ sá s ng n , g ,cá c c c hi h ệu ệ u qu q ả u ả củ c a ủ a án á h n h sá s n á g n g đó đ ó vớ v i ớ ivậ v t ậ tth t ể h . ể .Ản Ả h n h tù t y ù y ch c ọ h n ọ , n ,là l m à m ở ở nh n à h . à 2. 2 5 . . 5 .Mà M u à u sắ s c ắ Mà M u à u sắ s c ắ c đư đ ợ ư c ợ c ví v ính n ư h ư co c n o n đẻ đ ẻ củ c a ủ a án á h n h sá s n á g n . g .Mà M u à u sắ s c ắ c ch c ú h n ú g n g ta t a có c ó th t ể h ể nh n ì h n ì n th t ấ h y ấ y đư đ ợ ư c ợ c là l à do d o sự s cộ c n ộ g n g hư h ở ư n ở g n g củ c a ủ a mà m u à u sắ s c ắ c án á h n h sá s n á g n g + + mà m u à u củ c a ủ a vậ v t ậ t th t ể h ể + + mà m u à u củ c a ủ a mô m i ô i tr t ư r ờ ư n ờ g n g xu x n u g n g qu q a u n a h n h vậ v t ậ th t ể h ể + + mà m u à u sắ s c ắ c kh k í h íqu q y u ể y n ể n (H ( 2 H . 2 5 . 3 5 ) 3 (H H 2. 2 .53 5 ) 3 : ) :Cả C m ả m nh n ậ h n ậ n mà m u à u sắ s c ắ
2.5.1. Bảng màu và cách pha màu Th T ự h c ự c tế t ế co c n o n ng n ư g ờ ư i ờ iđã đ ã tìtm ì m ra r a nh n i h ề i u ề u hệ h ệ mà m u à u kh k á h c á c nh n a h u a u để đ ể ph p ụ h c ụ c vụ v ụ cu c ộ u c ộ c số s n ố g n . g .Tu T y u y nh n i h ê i n ê n cá c c á hệ h ệ mà m u à u nà n y à y kh k ô h n ô g n g gi g ố i n ố g n g nh n a h u a u nh n a h u a . u . Ch C ủ h ủ yế y u ế u là l à do d o ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o à o kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n mà m u à u củ c a ủ a mỗ m i ỗ hệ h ệ mà m u à u (h ( 2 h .5 . 4 5 ) 4 . ) (H ( H 2. 2 .54 5 ) 4 : ) :Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a n củ c a ủ a mà m u à u sắ s c ắ Do D o có c ó cá c c á c kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n mà m u à u kh k á h c á c nh n a h u a u nê n n ê n mà m u à u sắ s c ắ c củ c a ủ a tà t i à ililệ i u ệ u đư đ ợ ư c ợ c th t ể h ể hi h ệ i n ệ n tr t ê r n ê n cá c c á c th t i h ế i t ế tbị b kh k á h c á c nh n a h u a u cũ c n ũ g n g sẽ s ẽ kh k ô h n ô g n g gi g ố i n ố g n g nh n a h u a . u . Sự S ự kh k á h c á c bi b ệ i t ệ t về v ề mà m u à u sắ s c ắ c có c ó th t ể h ể ph p á h t á t si s n i h n h do d o hì h n ì h n h ản ả h n đư đ ợ ư c ợ c tạ t o ạ o ra r a từ t ừ nh n i h ề i u ề u ng n u g ồ u n ồ n kh k á h c á c nh n a h u a u (t ( ừ t ừ má m y á y qu q é u t é ,t , từ t ừ má m y á y ản ả h n h số s … ố ) … ; ) ; cá c c á c ph p ầ h n ầ n mề m m ề m đồ đ họ h a ọ a đị đ n ị h n h ng n h g ĩ h a ĩ a mà m u à u cũ c n ũ g n g kh k á h c á c nh n a h u a ; u ; vậ v t ậ t lilệ i u ệ u in i n kh k á h c á c nh n a h u a u (g ( i g ấ i y ấ y in i n bá b o á o có c ó kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n mà m u à hẹ h p ẹ p hơ h n ơ n gi g ấ i y ấ y co c u o c u h c é h ) é ; ) ; và v à do d o th t i h ế i t ế t bị b ị đư đ ợ ư c ợ c ch c ế h ế tạ t o ạ o từ t ừ cá c c á c nh n à h à sả s n ả n xu x ấ u t ấ t kh k á h c á c nh n a h u a ; u ; tu t ổ u i ổ i th t ọ h th t i h ế i t ế t bị b ị kh k á h c á c nh n a h u a … u ( … H ( 2 H . 2 5 . 5 5 ) 5 (H H 2 . .5 5): c á c c á c thiết ế b ị k hác á c n hau a có c k hông g ian a mà m u à k hác á c n hau a 55 Sau đ ây x in g iới t hiệu m ột s ố h ệ màu cơ b ản : Mô M hìn
ì h màu cộng (hệ màu RGB): Mà M u à u cộ c n ộ g n g là l à nề n n ề n tả t n ả g n g củ c a ủ a mọ m i ọ i mà m u à u sắ s c ắ , c , vì v ì bắ b t ắ t ng n u g ồ u n ồ n từ t ừ ng n u g y u ê y n ê n lý l ý cả c m ả m nh n ậ h n ậ n mà m u à củ c a ủ a mắ m t ắ .t . Võ V n õ g n mạ m c ạ c tr t o r n o g n g đá đ y á y mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i có c ó nh n ữ h n ữ g n g tế t ế bà b o à o hì h n ì h n h nó n n ó n nh n ạ h y ạ y cả c m ả m vớ v i ớ cá c c á c mà m u à u đỏ đ ỏ (r ( e r d e ) d , ) , lụ l c ụ c (g ( r g e r e e n e ) n ) và v à la l m a m (b ( l b u l e u ) e . ) . Cá C c á c tế t ế bà b o à o nà n y à y tr t u r y u ề y n ề n títn í n hi h ệ i u ệ u ri r ê i n ê g n g lẻ l đế đ n n nã n o ã o bộ b , ộ ,ở ở đó đ ó hì h nh n h ản ả h n h đư đ ợ ư c ợ c tổ t n ổ g n g hợ h p ợ p th t à h n à h n h tấ t t tcả c ả mà m u à u sắ s c ắ . c Ngoài ira còn có tế
t bào hình que nhạy cảm với icác sắc độ sá s ng tố t i icủa màu sắ s c.
Năm 1704, nhà bác học nổi iti t ếng người iAnh Isa s ac Newto
t n đã phân giải iđược ánh sá s ng tr t ắ r n ắ g n g th t à h n à h n h 7 7 sắ s c ắ c cầ c u ầ u vồ v n ồ g n g là l à títm í - - ch c à h m à m - - la l m a m - lụ l c ụ - - và v n à g n g - - ca c m a m - đỏ đ , ỏ ,tr t o r n o g n g đó đ ó títm í , m ch c à h m à , m ,và v n à g n , g ,ca c m a m có c ó th t ể h ể tạ t o ạ o ra r a từ t ừ đỏ đ , ỏ ,lụ l c ụ c và v à la l m a . m .Do D o đó đ ó mà m u à u đỏ đ , ỏ ,lụ l c ụ c và v à la l m a m đư đ ợ ư c ợ c xe x m e m là l 3 3 mà m u à u că c n ă n bả b n ả n (p ( r p i r m i a m r a y r y co c l o o l r o s r ) s ) để đ ể tạ t o ạ o ra r a bấ b t ấ tkỳ k ỳ mà m u à u sắ s c ắ c nà n o à o kh k á h c á c (H ( 2 H . 2 5 . 6 5 ) 6 . ) (H H 2 . .5 6): P h P ân â t íc h m à m u à s ắ s c ắ c t ừ ừ á n á h s á s n á g t rắn ắ g Nguời i ta
t gọi i mô hình màu cộng là mô hình RG R B.
B Nguyên lý này được ứng dụng tr t o r n o g n g cô c n ô g n ng n h g ệ h ệ ch c ế h ế tạ t o ạ o mà m n à n hì h n ì h n h titv i i v ,i mà m n à n hì h n ì h n h má m y á y vi v i títn í h n , h kỹ k ỹ th t u h ậ u t ậ t vi v d i e d o e , o ch c i h ế i u ế sá s n á g n … g … Tấ T t ấ t cả c ả cá c c á c mà m u à u nằ n m ằ m tr t o r n o g n g qu q a u n a g n g kh k ổ h ổ kh k ả h ả ki k ế i n ế n đề đ u ề u có c ó th t ể h ể đư đ ợ ư c ợ c tạ t o ạ o ra r a bằ b n ằ g n cá c c á h c h th t a h y a y đổ đ i ổ icư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ củ c a ủ a 3 3 án á h n h sá s n á g n : g :re r d e , d ,gr g e r e e n e , n ,bl b u l e u e (h ( 2 h . 2 5 . 7 5 ) 7 (H ( H 2. 2 .57 5 ) 7 : ) :Mô M ô hì h n ì h n h mà m u à cộng Mô M hìn ì h màu tr t ừ r ừ (hệ màu CM C Y M K Y ) K : 56
Nếu mô hình màu cộng bắt tđầu từ
t màu đen (một t màn hình ti t vi i tr t ống và cộng màu R, R ,G, G ,B B để đ ể có c ó đư đ ợ ư c ợ c mà m u à u tr t ắ r ng n ) g . ) . Th T ì h ìng n ư g ợ ư c ợ c lạ l i ạ imô m ô hì h nh n h mà m u à u tr t ừ r ừ bắ b t ắ tđầ đ u u vớ v i ớ imà m u à tr t ắ r n ắ g n g (m ( ộ m t ộ ttờ t ờ gi g ấy ấ y tr t ắ r n ắ g n g đư đ ợ ư c ợ c chi h ếu ế u bằ b n ằ g n g án á h n h sá s n á g n g tr t ắ r n ắ g n g và à tr t ừ r ừ đi đ imàu à u R, R G , , ,B B củ c a ủ án á h n h sá s n á g n g tr t ắ r n ắ g n g để đ ể có ó đư đ ợ ư c ợ c mà m u à u đe đ n) n . ) .Mô M ô hì h nh n h nà n y à y ch c ủ h ủ yế y u ế u ph p ục ụ c vụ v ụ tr t o r n o g g in i n ấn. n Vi V ệ i c ệ c lo l ạ o i ạ i bỏ b ỏ án á h n h sá s n á g n g R, R ,G, ,B B đư đ ợ ư c c th t ự h c ự c hi h ệ i n ệ n bằ b n ằ g n g vi v ệ i c ệ c in i n chồ h n ồ g n g cá c c c mà m u à u mực ự c la l m a - lụ l c ụ c (cyan), ) ,đỏ đ ỏ cá c n á h n h se s n e n (ma m genta t ) ) và v à và v n à g n g ( yell l o l w). ) .Mự M c ự c Cy C a y n a n có ó tá t c á c dụn ụ g n g hấ h p ấ th t u h u án á h n h sá s n á g n g re r d e , d , mự m c ự c Ma M g a e g n e t n a t a hấ h p ấ p th t u h u án á h n h sá s n á g n g gr g e r e e n e , n , mự m c ự c Ye Y l e llo l w o w hấ h p ấ p th t u h u án á h n sá s n á g n g bl b u l e u e (H ( 2 H . 2 5 . 8 5 ) 8 . ) (H H 2 . .5 8): p hân â t ích m à m u à t rừ ừ t rong i n ấ n ấ Bấ B t ấ t kỳ k ỳ mà m u à u nà n o à o tr t o r n o g n g kh k o h ả o n ả g n g mà m u à phục chế (CMY M K Y gamu m t t) ) đề đ u ề u có c ó th t ể h đạ đ t ạ t đư đ ợ ư c ợ c bằ b n ằ g n g cá c c á h c h th t a h y a y đổ đ i ổ i tỷ t ỷ lệ l mự m c ự c mà m u à u C, C , M, M , Y. Y . Mô M ô hì h n ì h n h mà m u à u tr t ừ r đư đ ợ ư c ợ c sử s ử dụ d n ụ g n g ch c o h o kỹ k ỹ th t u h ậ u t ậ t nh n i h ế i p ế p ản ả h n mà m u à u hi h ệ i n ệ n đạ đ i ạ i và v à tr t o r n o g n g tấ t t ấ t cả c ả cá c c á c qu q á u tr t ì r n ì h n h in i n mà m u à u cô c n ô g n g ng n h g i h ệ i p ệ . p . Tr T ê r n ê n th t ự h c ự tế t ế do d o mự m c ự c in i n kh k ô h n ô g n g titn i h n h kh k i h ế i t ế t nê n n ê n kh k i h 3 3 mà m u à u C, C , M, M , Y Y ch c ồ h n ồ g n g lê l n ê n nh n a h u a u vẫ v n ẫ kh k ô h n ô g n g tạ t o ạ o ra r a đư đ ợ ư c ợ c mà m u à u đe đ n e n th t ậ h t ậ t sự s . ự Và V à ng n à g n à h n h in i n ph p ải ả i dù d n ù g n g th t ê h m ê m mộ m t ộ t bả b n ả in i n vớ v i ớ imự m c ự c đe đ n e n để đ ể bổ b ổ tr t ợ r ợ ch c o h o C, C ,M, M ,Y để đ ể tạ t o ạ o th t ê h m ê m ch c i h i titế i t ế t và v à ch c i h ề i u ề u sâ s u â u ch c o h hì h n ì h n h ản ả h n ( h H ( 2 H . 2 5 . 9 5 ) 9 . ) (H H 2 . .5 9): M ô M h ình m à m u à t rừ Hệ màu HSB: Hệ H ệ mà m u à u nà n y à y ch c ủ h ủ yế y u ế u ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g và v o à o tr t o r n o g n g nh n i h ế i p ế p ản ả h n , h ,đi đ ệ i n ệ n ản ả h n , h ,th t i h ế i t ế tkế k ế tr t ê r n ê n má m y á títn í h… h d … ự d a ự a và v o à o 3 3 yế y u ế u tố t ố tạ t o ạ o nê n n ê n (s ( ắ s c c mà m u à , u ,độ đ ộ bã b o ã o hò h a a mà m u à , u ,độ ộ sá s n á g n ) g : ) Hue (sắ s c màu): Th T ô h n ô g n g th t ư h ờ ư n ờ g n , g , sắ s c ắ c mà m u à u ch c í h n í h n h là l à tê t n ê n củ c a ủ a mà m u à . u . Ví V í dụ d : ụ : đỏ đ , ỏ , ca c m a , m , lụ l c ụ … c Cá C c á c sắ s c ắ c mà m u à u kh k á h c á c nh n a h u a u đư đ ợ ư c ợ c bi b ể i u ể u di d ễ i n ễ n tr t ê r n ê n vò v n ò g n g tr t ò r n ò n mà m u à u và v à có c ó gi g á i á tr t ị r ị từ t ừ 0o đến 360o (H ( 2 H . 2 6 . 0 6 ) 0 (H ( H 2. 2 .60 6 ) 0 ) : :Hệ H ệ mà m u à u HS H B S 57
Saturation (độ bão hòa màu): Độ Đ ộ bã b o ã o hò h a ò a mà m u à u th t ể h ể hi h ệ i n ệ n độ đ ộ th t u h ầ u n ầ n kh k i h ế i t ế tcủ c a ủ a mà m u à . u .Kh K i h có c ó độ đ ộ bã b o ã o hò h a ò a ca c o a , o , mà m u à u sẽ s ẽ sạ s c ạ h c h và v à rự r c ự c rỡ r . ỡ . Kh K i h i có c ó độ đ ộ bã b o ã o hò h a ò a th t ấ h p ấ , p , mà m u à u sẽ s ẽ đụ đ c ụ c và v xỉ x n ỉ . n .Độ Đ ộ bã b o ã o hò h a ò a th t a h y a y đổ đ i ổ itừ t ừ 0% 0 % (x ( á x m á ) m ) đế đ n ế n 10 1 0 0 % 0 % (H ( 2 H . 2 6 . 1 6 ) 1 (H H 2 . .6 1): Đ ộ Đ b ão ã hòa a c ủ c a a m à m u à S H S B H
Như ở ví ídụ (H2.61) độ bão hòa tă t ng dần từ t chu vi ira. Bri r g i htn t ess s s (độ sá s ng): Độ Đ ộ sá s n á g n g củ c a ủ a mộ m t ộ tmà m u à u mô m ô tả t ả nó n ó sá s n á g n g ha h y a y tố t i ố inh n ư h ư th t ế h ế nà n o à . o Độ sá s n á g n g th t a h y a y đổ đ i ổ itừ t ừ 0% 0 % đế đ n ế n 10 1 0 0 % 0 . % (H H 2 . .6 2): Đ ộ Đ s án á g c ủ c a a m à m u à S H S B H Ví V ídụ d ụ (H ( 2 H . 2 6 . 2 6 ) 2 ) độ đ ộ sá s n á g n g tă t n ă g n g dầ d n ầ n từ t ừ đá đ y á y lê l n ê n đế đ n ế n đỉ đ n ỉ h n . h Mô M hìn ì h màu hữu ữ cơ ơ ( màu tr t o r ng hội ihọa): Mô M ô hì h n ì h n h mà m u à u nà n y à y ch c ủ h ủ yế y u ế u dù d n ù g n g tr t o r n o g n g hộ h i ộ ihọ h a ọ , a ,lấ l y ấ y ba b a mà m u à u là l à và v n à g n , g ,đỏ đ , ỏ ,La L m a m là l m à mà m u à u gố g c ố c (H ( 2 H . 2 6 . 3 6 ) 3 (H H 2 . .6 3): M ô M h ình m à m u à h ữu ữ c ơ c ơ 58 Từ T ừ ba b a mà m u à u gố g c ố c có c ó th t h ể ể tạ t o ạ o ra r a cá c c á c mà m u à u kh k á h c á c nh n a h u a u dự d a ự và v o à o tỷ t ỷ lệ l ệ củ c a ủ a cá c c á c mà m u à . u .Nế N u ế u ph p a h tấ t t ấ tcả c ả cá c c á c mà m u à u vớ v i ớ inh n h au a u sẽ s ẽ tạ t o ạ o ra r a mà m u à u xá x m á . m .Đố Đ i ố ivớ v i ớ ihệ h ệ mà m u à u nà n y à y có c ó sự s ự kh k á h c á c bi b ệ i t ệ tvớ v i ớ ha h i a i hệ h ệ tr t ê r n ê n ở ở ch c ỗ h ỗ tr t o r n o n g g kh k i h i ph p a h a có c ó mà m u à u đe đ n e n và v à mà m u à u tr t ắ r n ắ g n g để đ ể tạ t o ạ o ra r a n n hi h ề i u ề u sắ s c ắ c độ đ mà m u à u kh k á h c á c nh n a h u a u (H ( 2 H . 2 6 . 4 6 ) 4 . ) (H H 2 . .6 4): M à M u à gốc c v à à b ản ả g p ha a m à m u à h ữu ữ c ơ c ơ
2.5.2. Sắc độ, cường độ và ga m màu Sắc độ(Tone) : : Là L à ch c ỉ h ỉ độ đ ộ đậ đ m ậ m ha h y a y nh n ạ h t ạ t củ c a ủ a mộ m t ộ t mà m u à u nà n o à o đó đ ó kh k i h i ph p a h a v v ới ớ i cá c c á c mà m u à kh k á h c á (H2.65 6 ) 5 . ) (H H 2 . .6 5): S ắ S c ắ c đ ộ Tu T y u y nh n i h ê i n ê n tr t o r n o g n g bả b n ả g n g mà m u à u có c ó nh n ữ h n ữ g n g mà m u à u th t u h ộ u c ộ c mà m u à u vô v ô sắ s c ắ c nh n ư h ư đe đ n e , n , tr t ắ r ng n , g gh g i h (x ( á x m á ) m ) (H ( 2 H . 2 6 . 6 6 ) 6 . ) (H ( H 2. 2 .66 6 ) 6 : ) :Mà M u à u vô v ô sắ s c ắ 59 Cường độ : Là L à ch c ỉ h ỉ mứ m c ứ c độ đ ộ mạ m n ạ h n h ha h y a y yế y u ế u củ c a ủ a mộ m t ộ t mà m u à u nà n o à o đó đ ó kh k i h i ph p a h a vớ v i ớ i mà m u à u đe đ n e ha h y a y mà m u à u tr t ắ r n ắ g n g – – cả c m ả m qu q a u n a n th t ị h ịgi g á i c á c là l à độ đ ộ th t ắ h m ắ m củ c a ủ a mà m u à u (H ( 2 H . 2 6 . 7 6 ) 7 (H ( H 2. 2 .67 6 ) 7 : ) :Cư C ờ ư n ờ g n g độ đ Ga G m m mà m u : Là sự s sắ s p ắ p xế x p ế p cá c c á c mà m u à u có c ó cá c c á c đặ đ c ặ c títn í h n h gi g ố i n ố g n g nh n a h u a u tr t o r n o g n g cù c n ù g n g mộ m t ộ tổ t n ổ g n th t ể h . ể - Ga G m a m nó n n ó g n : g : Là L à nh n ữ h n ữ g n g mà m u à u gâ g y â y ra r a cả c m ả m gi g á i c á c gầ g n ầ , n , và v à ấm ấ m nó n n ó g n g tạ t o ạ o nê n n ê n sự s ự kí k c í h c h th t í h c í h c th t ị h ị gi g á i c á c (H ( 2 H . 2 6 . 8 6 ) 8 . ) - Ga G m a m lạ l n ạ h n : h :Là L à nh n ữ h n ữ g n g mà m u à u gâ g y â y ra r a cả c m ả m giá i c á c xa x a và à lạn ạ h n ( h H ( 2. 2 6 . 8 6 ) 8 . ) (H H 2 . .6 8): G a G m a m m à m u à 2.5.3. C ác y ếu t ố t âm l ý về m àu s ắc Cá C c á c ng n h g i h ê i n ê n cứ c u ứ u ch c o h o th t ấ h y ấ y rằ r n ằ g n g 85 8 % 5 % cá c c á c kh k á h c á h c h hà h n à g n g mu m a u a sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m là l à do d o nh n ữ h n ữ g n g độ đ n ộ g n g lự l c ự th t ú h c ú c đẩ đ y ẩ y nh n ấ h t ấ t th t ờ h i ờ .i . Ch C í h n í h n h vì v ì th t ế h ế mà m à vấ v n ấ n đề đ ề th t i h ế i t ế t kế k ế mà m u à u sắ s c ắ c đư đ ợ ư c ợ c cá c c á c nh n à h à sả s n ả n xu x ấ u t ấ t ng n à g y à cà c n à g n g co c i o i tr t ọ r n ọ g n g hơ h n ơ . n . Th T e h o e o mộ m t ộ t ch c u h y u ê y n ê n gi g a i a tư t ư vấ v n ấ n về v ề ph p ố h i ố i mà m u à u – – Al A a l i a n i n Ch C r h i r s i m s e m n e t n :t “Màu sắ s c ch c í h n í h n h là l à th t ô h n ô g n g đi đ ệ i p ệ p đầ đ u ầ u titê i n ê n củ c a ủ a sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m hư h ớ ư n ớ g n g đế đ n ế n ng n ư g ờ ư i ờ i titê i u ê u dù d n ù g n g và v à ng n ư g ờ ư i ờ i titê i u ê u dù d n ù g n cũ c n ũ g n g sẽ s ẽ cả c m ả m nh n ậ h n ậ n đư đ ợ ư c ợ c đi đ ề i u ề u nà n y à y ng n a g y a y lậ l p ậ p tứ t c ứ ” c . ” Tu T y u y nh n i h ê i n ê , n ,tầ t m ầ m qu q a u n a n tr t ọ r n ọ g n g và v à ý ý ng n h g ĩ h a ĩ a th t ự h c ự c sự s ự củ c a ủ a mà m u à u sắ s c ắ c th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ u kh k ô h n ô g n g đơ đ n ơ n gi g ả i n ả n nh n ư h ư vậ v y ậ . y Tạ T i ạ isa s o a o th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ u Co C k o e k e ma m n a g n g mà m u à u đỏ đ ? ỏ ? Th T ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ u UP U S P S lạ l i ạ icó c ó mà m u à u nâ n u â ? u ? Cò C n ò n IB I M B M là l à mà m u à xa x n a h n h da d a tr t ờ r i ờ ? i ? Nh N ữ h n ữ g n g ôn ô g n g ch c ủ h ủ củ c a ủ a nh n ữ h n ữ g n g th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ u lớ l n ớ n nà n y à , y ,hơ h n ơ n ai a ihế h t ế ,t ,là l à nh n ữ h n ữ g n g ng n ư g ờ ư i ờ ihi h ể i u ể u rõ r nh n ấ h t ấ tvi v ệ i c ệ c ch c ọ h n ọ n lự l a ự a mà m u à u sắ s c ắ c th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ u kh k ô h n ô g n g ph p ả h i ả ilà l à mộ m t ộ tqu q y u ế y t ế tđị đ n ị h n h ng n ẫ g u ẫ u hứ h n ứ g n . g 60
Ngoài i ý nghĩa là yếu tố t tá
t c động lên mặt txúc cảm và tr t ong đó th t ị ịgiác là quan tr t ọng nhất,t mà m u à u sắ s c ắ c cò c n ò n đó đ n ó g n g mộ m t ộ t va v i a i tr t ò r ò rấ r t ấ t qu q a u n a n tr t ọ r n ọ g n g tr t o r n o g n g vi v ệ i c ệ c kh k ơ h i ơ i gợ g i ợ i tr t í r í nh n ớ h ớ củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ i titê i u ê u dù d n ù g n đố đ i ố i vớ v i ớ i th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ . u . Nó N ó kí k c í h c h th t í h c í h c h tấ t t ấ t cả c ả nh n ữ h n ữ g n g cơ c ơ qu q a u n a n cả c m ả m xú x c ú c và v à tr t u r y u ề y n ề n đạ đ t ạ t mộ m t ộ t cá c c á h c nh n a h n a h n h nh n a h n a h n h nh n ấ h t ấ t th t ô h n ô g n g đi đ ệ i p ệ p mà m à nh n à h à sả s n ả n xu x ấ u t ấ t mu m ố u n ố n gử g i ử i đế đ n ế n kh k á h c á h c h hà h n à g n , g , đồ đ n ồ g n g th t ờ h i ờ i gi g ú i p ú vi v ệc ệ c gợ g i ợ ilạ l i ạ itítn í h n h chấ h t ấ tvà v à hì h nh n h ản ả h n h củ c a ủ a sả s n n ph p ẩ h m ẩ m đượ ư c ợ c dễ d ễ dà d n à g n g hơ h n ơ . n Tu T y u y nh n i h ê i n ê , n , kh k i h i đi đ i sâ s u â u và v o à o kh k í h a í a cạ c n ạ h n h tâ t m â m lý l ý củ c a ủ a mà m u à u sắ s c ắ , c , th t ì h ì đâ đ y â y lạ l i ạ i là l à mộ m t ộ t vấ v n ấ n đề đ ề kh k á h á ph p ứ h c ứ tạ t p ạ . p . Tù T y ù y th t e h o e o vă v n ă n hó h a ó , a , xứ x ứ sở s ở và v à cá c c á c ng n à g n à h n h cô c n ô g n g ng n h g i h ệ i p ệ p kh k á h c á c nh n a h u a u mà m à mà m u à u sắ s c ắ c có c ó nh n ữ h n ữ g n g gi g á i tr t ị r ị bi b ể i u ể u đạ đ t ạ t kh k á h c á c nh n a h u a . u . Tr T o r n o g n g kh k i h i ng n ư g ờ ư i ờ i An A h n h th t í h c í h c h mà m u à u xa x n a h n h no n n o n củ c a ủ a ra r u a u cả c i ả i th t ì h ì ng n ư g ờ ư i ờ i Ph P á h p á ch c o h o đó đ ó là l à mà m u à u củ c a ủ a sự s ự gi g ả i ả tạ t o ạ . o .Mộ M t ộ tch c i h ế i c ế c má m y á y hú h t ú tbụ b i ụ itítm í m sẽ s dễ d ễ dà d n à g n g đư đ ợ ư c ợ c ch c ấ h p ấ p nh n ậ h n ậ n tạ t i ạ iAn A h n , h nh n ư h n ư g n g tạ t i ạ iÝ, Ý ,đó đ ó là l à mà m u à u củ c a ủ a ta t n a g n g tó t c ó . c .Vì V ìth t ế h , ế ,để đ ể sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m đư đ ợ ư c ợ c ch c ấ h p ấ p nh n ậ h n ậ n tạ t i ạ ith t ị h ịtr t ư r ờ ư n ờ g n g nư n ớ ư c ớ ng n o g à o i à ,i , nh n à h à sả s n ả n xu x ất ấ t đôi ô i kh k i i ph p ả h i ả i th t a h y a y đổi ổ imà m u à u sắ s c ắ c th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ u tr t ê r n n cù c n ù g n g mộ m t ộ t lo l ạ o i ạ i sả s n n ph p ẩm ẩ . m Kh K ô h n ô g n g ma m n a g n g títn í h n h tu t y u ệ y t ệ t đố đ i ố ,i , so s n o g n g tr t o r n o g n g mộ m t ộ t cu c ộ u c ộ c ng n h g i h ê i n ê n cứ c u ứ u tạ t i ạ i Mỹ M ỹ gầ g n ầ n đâ đ y â , y , cá c c á c ch c u h y u ê y n ê n gi g a i về v ề ph p ố h i ố i mà m u à u đã đ ã đư đ a ư a ra r a nh n ữ h n ữ g n g gợ g i ợ i ý ý về v ề ý ý ng n h g ĩ h a ĩ a ph p ổ h ổ bi b ế i n ế n nh n ấ h t ấ t củ c a ủ a mà m u à u sắ s c ắ c tr t o r n o g n g ki k n i h n h do d a o n a h n nh n ư h ư sa s u a : u Mà M u xanh da tr t ờ r i ờ Có C ó th t ể h ể đư đ ợ ư c ợ c xe x m e m nh n ư h ư mà m u à u củ c a ủ a ni n ề i m ề m titn i , n , sự s ự titn i n cậ c y ậ y và v à an a n to t à o n à , n , đư đ ợ ư c ợ c đả đ m ả m bả b o ả o về v ề tà t i à i ch c í h n í h n . h Đâ Đ y â y là l à mà m u à u củ c a ủ a bầ b u ầ u tr t ờ r i ờ i và v à bi b ể i n ể n cả c ả nê n n ê n nó n ó rấ r t ấ t đư đ ợ ư c ợ c nh n i h ề i u ề u ng n ư g ờ ư i ờ i ưa ư a ch c u h ộ u n ộ g n g vì v ì sự s ự tr t o r n o g n g sá s n á g n và v à má m t á t mẻ m . ẻ . Mà M u à u xa x n a h n h da d a tr t ờ r i ờ i th t ư h ờ ư n ờ g n g đư đ ợ ư c ợ c lự l a ự a ch c ọ h n ọ n là l m à m mà m u à u ch c ủ h ủ đạ đ o ạ o kh k i h i th t ể h ể hi h ệ i n ệ n lo l g o o g , o , bi b ể i u ể tư t ợ ư n ợ g n g ha h y a y th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ u sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m củ c a ủ a cá c c á c cơ c ơ qu q a u n a n tà t i à i ch c í h n í h n h vì v ì th t ô h n ô g n g đi đ ệ i p ệ p mà m à nó n ó ma m n a g n g đế đ n ế ch c o h o kh k á h c á h c h hà h n à g n g là l à sự s ự ổn ổ n đị đ n ị h n h và v à titn i n tư t ở ư n ở g n . g Pe P p e s p i s i là l à mộ m t ộ t tr t ư r ờ ư n ờ g n g hợ h p ợ p đặ đ c ặ c bi b ệ i t ệ t kh k i h i kh k ô h n ô g n g ng n ầ g n ầ n ng n ạ g i ạ i sơ s n ơ n vỏ v ỏ hộ h p ộ p cũ c n ũ g n g nh n ư h ư để đ ể th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ củ c a ủ a mì m n ì h n h ma m n a g n g mà m u à u xa x n a h n h da d a tr t ờ r i ờ ,i , mặ m c ặ c dù d ù mà m u à u nà n y à y rấ r t ấ t ítí t đư đ ợ ư c ợ c cá c c á c nh n à h à sả s n ả n xu x ấ u t ấ t hà h n à g n g titê i u ê dù d n ù g n g lự l a ự a ch c ọ h n ọ . n . Gi G á i m á m đố đ c ố c bá b n á n hà h n à g n g và v à titế i p ế p th t ị h ị qu q ố u c ố c tế t ế củ c a ủ a hã h n ã g n g Pe P p e s p i s ,i , ôn ô g n g Jo J h o n h n Sw S a w n a h n a h u a s u - ng n ư g ờ ư i ờ i đã đ ã có c ó qu q y u ế y t ế t đị đ n ị h n h lự l a ự a ch c ọ h n ọ n nà n y à y đã đ ã gi g ả i i ả i th t í h c í h c : h : “M “ à M u à u xa x n a h n h mà m à ch c ú h n ú g n g tô t i ô i đã đ ã ch c ọ h n ọ n là l à mộ m t ộ mà m u à u hi h ện ệ n đạ đ i ivà v à bìn ì h h yê y n ê ” n ” (H H 2. 2 6 . 9 6 ) 9 . ) (H H 2 . .6 9): T h T ươ ư n ơ g h iệu ệ pep e si s Mà M u đỏ Đâ Đ y â y là l à mà m u à u sắ s c ắ c tá t c á độ đ n ộ g n g tr t ự r c ự c titế i p ế p lê l n ê n tu t y u ế y n ế n yê y n ê n củ c a ủ a bạ b n ạ , n , là l m à m tă t n ă g n g nh n ị h p ị p đậ đ p ậ p củ c a ủ a co c n o n titm i m và v là l à ng n u g y u ê y n ê n nh n â h n â n kh k i h ế i n ế n bạ b n ạ n th t ở h ở nh n a h n a h n h hơ h n ơ . n . Nó N ó cò c n ò n đư đ ợ ư c ợ c gọ g i ọ i là l à mà m u à u củ c a ủ a ch c i h ế i n ế n tr t a r n a h n h và v à qu q y u ề y n ề lự l c ự . c . Ch C í h n í h n h vì v ì vậ v y ậ y mà m à nó n ó th t ư h ờ ư n ờ g n g đư đ ợ ư c ợ c ưu ư u titê i n ê n dà d n à h n h ch c o h o cá c c á c nh n ã h n ã n hi h ệ i u ệ u hà h n à g n g hó h a ó a ca c o a o cấ c p ấ p và v xe x e hơ h i ơ i th t ể h ể th t a h o a . o . Gi G á i m á m đố đ c ố c đi đ ề i u ề u hà h n à h n h hã h n ã g n g Re R n e a n u a l u tl t kh k ẳ h n ẳ g n g đị đ n ị h n h “d “ ù d n ù g n g mà m u à u đỏ đ ỏ sẽ s ẽ gi g ú i p ú p cá c c á đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n g và v à cá c c á c gó g c ó c cạ c n ạ h n h củ c a ủ a ch c i h ế i c ế c xe x e đư đ ợ ư c ợ c bộ b c ộ c lộ l ộ rõ r õ né n t é t hơ h n ơ , n , do d o đó đ ó ch c i h ế i c ế c xe x e sẽ s ẽ ma m n a g n dá d n á g n g th t ể h ể th t a h o a o và v à mạ m n ạ h n h mẽ m ẽ hơ h n ơ n kh k i h i lă l n ă n bá b n á h n ” h ” (H ( 2 H . 2 7 . 0 7 ) 0 . ) 61 (H ( H 2. 2 .70 7 ) 0 : ) :Hã H n ã g n g Re R n e a n u a l u t l Và V à đâ đ y â y cũ c n ũ g n g là l à mà m u à u th t u h u hú h t ú t sự s ự ch c ú h ú ý ý củ c a ủ a mọ m i ọ i ng n ư g ờ ư i ờ i nh n i h ề i u ề u nh n ấ h t ấ ,t , th t ể h ể hi h ệ i n ệ n sự s ự nă n n ă g n g độ đ n ộ g n , g , tr t à r n à đầ đ y ầ y nă n n ă g n g lư l ợ ư n ợ g n g và v à tạ t o ạ o ra r a cả c m ả m gi g á i c á c kh k ê h u ê u gợ g i ợ ,i , kí k c í h c h th t í h c í h c h tr t í r í tò t ò mò m . ò . Nó N ó cũ c n ũ g n g gợ g i ợ i nê n n ê n sự s ự đa đ m a mê m , ê , tìtn ì h n h yê y u ê u và v à lò l n ò g n g ha h m a m mu m ố u n ố , n , mà m à kh k ô h n ô g n g mộ m t ộ t mà m u à u sắ s c ắ c nà n o à o kh k á h c á c có c ó th t ể h ể là l m à m đư đ ợ ư c ợ c đi đ ề i u ề u nà n y à . y Tu T y u y nh n i h ê i n ê , n , đô đ i ô i kh k i h i nó n ó cũ c n ũ g n g kh k i h ế i n ế n nh n i h ề i u ề u nh n à h à sả s n ả n xu x ấ u t ấ t ph p ả h i ả i câ c n â n nh n ắ h c ắ c kh k i h i qu q y u ế y t ế t đị đ n ị h n h lự l a ự a ch c ọ h n ọ mà m u à u nà n y à y ch c o h o th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ u củ c a ủ a mì m n ì h n , h , vì v ì nó n ó cũ c n ũ g n g là l à “t “ ítn í n hi h ệ i u ệ ” u ” củ c a ủ a sự s ự ng n u g y u y hi h ể i m ể m và v à tìtn ì h n h tr t ạ r n ạ g n nợ n ợ nầ n n ầ . n Mà M u xanh lá l cây Mộ M t ộ t th t ờ h i ờ i gi g a i n a n dà d i à i tr t o r n o g n g qu q á u á kh k ứ h , ứ , mà m u à u xa x n a h n h lá l á câ c y â y hầ h u ầ u nh n ư h ư tr t ở r ở nê n n ê n “c “ ấ c m ấ m kỵ k ” ỵ ” vì v ì là l à mà m u à u củ c a ủ ma m a qu q ỷ u ỷ và v o à o th t ờ h i ờ i Tr T u r n u g n g Cổ C . ổ . Nh N ư h n ư g n g ng n à g y à y na n y a , y , qu q a u n a n ni n ệ i m ệ m lỗ l i ỗ i th t ờ h i ờ i đó đ ó đã đ ã kh k ô h n ô g n g cò c n ò n nữ n a ữ , a , xa x n a h n lá l á câ c y y tr t ở r ở nê n n ê n rấ r t ấ tth t ô h n ô g n g dụ d n ụ g n g đố đ i ố ivớ v i ớ icá c c c sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m titêu ê u dù d n ù g n . g Mà M u à u xa x n a h n h lá l á câ c y â y đư đ ợ ư c ợ c co c i o ilà l à mà m u à u củ c a ủ a mù m a ù a xu x â u n â , n ,củ c a ủ a sự s ự đổ đ i ổ imớ m i ớ ivà v à sứ s c ứ c kh k o h ẻ o . ẻ .Nó N ó cũ c n ũ g n g ma m n a g n lạ l i ạ i nh n ữ h n ữ g n g cả c m ả m gi g á i c á c yê y n ê n ả ả và v à th t a h n a h n h bì b n ì h n . h . uy u y nh n i h ê i n ê , n , ý ý ng n h g ĩ h a ĩ a củ c a ủ a mà m u à u sắ s c ắ c sẽ s ẽ lậ l p ậ p tứ t c ứ c th t a h y a y đổ đ i ổ nế n u ế u nh n ư h ư có c ó mộ m t ộ t ch c ú h t ú t bi b ế i n ế n đổ đ i ổ i về v ề sắ s c ắ c th t á h i á i tr t o r n o g n g mà m u à u xa x n a h n h lá l á câ c y â . y . Mầ M u ầ u xa x n a h n h lá l á câ c y â y đậ đ m ậ th t ư h ờ ư n ờ g n g lilê i n ê n qu q a u n a n đế đ n ế n củ c a ủ a cả c i ả i và v à sự s ự gi g à i u à u có c , ó , th t a h n a h n h da d n a h n h và v à uy u y títn í . n . Tr T o r n o g n g kh k i h i đó đ , ó , mà m u à u xa x n a h n h lá l câ c y y nh n ạ h t ạ t th t ể h ể hi h ệ i n ệ n sự s ự đi đ ề i m ề m tĩtn ĩ h n , h , êm ê m đề đ m m (H ( 2 H . 2 71 7 ) 1 . ) (H ( H 2. 2 .71 7 ) 1 : ) :Cá C c á c th t ư h ơ ư n ơ g n g hi h ệ i u ệ u sử s ử dụ d n ụ g n g lo l g o o g o là l à mà m u à u xa x n a h n h lá l á câ c y â Mặ M c ặ c dù d ù đư đ ợ ư c ợ c nh n i h ề i u ề u nh n à h à sả s n ả n xu x ấ u t ấ t hà h n à g n g titê i u ê u dù d n ù g n g lự l a ự a ch c ọ h n ọ , n , nh n ư h n ư g n g mà m u à u xa x n a h n h lá l á câ c y â y đặ đ c ặ c bi b ệ i t kh k ô h n ô g n g th t í h c í h c h hợ h p ợ p vớ v i ớ i cá c c á c sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m nộ n i ộ i th t ấ h t ấ .t . Tr T o r n o g n g tr t ư r ờ ư n ờ g n g hợ h p ợ p nà n y à , y , nó n ó tr t ở r ở nê n n ê n rấ r t ấ t ph p ả h n ả n cả c m ả vớ v i ớ i kh k á h c á h c h hà h n à g n . g Mà M u vàng Tr T o r n o g n g đờ đ i isố s n ố g n g xã x ã hội ộ , , mà m u à u và v n à g n g th t ư h ờ ư n ờ g n g đư đ ợc ợ c liê i n ê n tưở ư n ở g n g đế đ n ế n án á h n h nắ n n ắ g n g ch c ó h i ó i ch c a h ng n g củ c a ủ a mặt ặ tr t ờ r i ờ .i .Vì V ìvậ v y, y ,th t ô h ng n g đi đ ệ i p ệ p mà m à nó n ó đư đ a ư a ra r a là à ch c ủ h ủ ng n hĩ h a a lạ l c ạ c qu q a u n a , n , títc í h c h cự c c ự , ,là à ánh n h sá s n á g n g và v à sự s ự ấm ấ áp á . p .Mọ M i ọ isắ s c c th t á h i á ikh k á h c á c nh n a h u a u củ c a ủ a mà m u à u và v ng n g đề đ u ề u là à độn ộ g n g lự l c ự c kí k ch c h th t í h ch c h óc ó c sá s n á g n g tạ t o ạ o và v à mở ở ra r nh n ữ h n ữ g n 62 nă n n ă g n g lự l c ự c titề i m ề m ẩn ẩ n củ c a ủ a co c n o n ng n ư g ờ ư i ờ .i . Th T ô h n ô g n g th t ư h ờ ư n ờ g n , g , đô đ i ô i mắ m t ắ t sẽ s ẽ nh n ậ h n ậ n ra r a mà m u à u và v n à g n g tư t ơ ư i ơ i tr t ư r ớ ư c ớ c cá c c á mà m u à u sắ s c ắ c kh k á h c á , c , vì v ì vậ v y ậ y mu m ố u n ố n th t i h ế i t ế t kế k ế củ c a ủ a mì m n ì h n h nổ n i ổ i bậ b t ậ t ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế nê n n ê n ch c ọ h n ọ n mà m u à u và v n à g n (H ( 2 H . 2 7 . 2 7 ) 2 . ) (H ( H 2. 2 .72 7 ) 2 : ) :Sử S ử dụ d n ụ g n g lo l g o o g o là l à mà m u à u và v n à g n Mà M u đỏ tí t a í Đỏ Đ ỏ títa í a là l à mà m u à u th t í h c í h c h hợ h p ợ p nh n ấ h t ấ t ch c o h o cá c c á c dạ d n ạ g n g sá s n á g n g tạ t o ạ . o . Vớ V i ớ i sự s ự ph p a h a tr t ộ r n ộ n gi g ữ i a ữ a sự s ự đa đ m a m mê m ê củ c a ủ mà m u à u đỏ đ ỏ và v à sự s ự êm ê m ả ả củ c a ủ a mà m u à u xa x n a h n h da d a tr t ờ r i ờ ,i , ý ý ng n h g ĩ h a ĩ a bi b ể i u ể u đạ đ t ạ t củ c a ủ a nó n ó ma m n a g n g mộ m t ộ t ch c ú h t ú t gì g ì đó đ ó vừ v a ừ hu h y u ề y n ề n bí b ,í , vừ v a ừ a titn i h n h tế t , ế , vừ v a ừ a có c ó títn í h n h ch c ấ h t ấ t tâ t m â m liln i h n , h , đồ đ n ồ g n g th t ờ h i ờ i lạ l i ạ i th t ể h ể hi h ệ i n ệ n sự s ự tr t u r n u g n g th t à h n à h n . h . Đâ Đ y â y là l mà m u à u củ c a ủ a ho h a o a oả o i ả i hư h ơ ư n ơ g n , g , mà m à nh n ư h ư ta t a đã đ ã bi b ế i t ế ,t , ho h a o a oả o i ả i hư h ơ ư n ơ g n g th t ể h ể hi h ệ i n ệ n sự s ự lu l y u ế y n ế n titế i c ế c và v à títn í h n h đa đ cả c m ả m (H ( 2 H . 2 7 . 3 7 ) 3 . ) (H H 2 . .7 3): N h N ữn ữ g l ogo s ử ử d ụng m à m u à đ ỏ t ía Mà M u hồng Th T ô h n ô g n g đi đ ệ i p ệ p mà m à mà m u à u hồ h n ồ g n g đư đ a ư a ra r a ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o à o độ đ ộ đậ đ m ậ m nh n ạ h t ạ t củ c a ủ a mà m u à u sắ s c ắ . c . Mà M u à u hồ h n ồ g n g đậ đ m ậ th t ể h ể hi h ệ i n ệ n nă n n ă g n g lư l ợ ư n ợ g n , g , sự s ự tr t ẻ r ẻ tr t u r n u g n , g , hó h m ó m hỉ h n ỉ h n h và v à kí k c í h c h độ đ n ộ g n . g . Nó N ó đư đ ợ ư c ợ c xe x m e m nh n ư h ư rấ r t ấ t th t í h c í h c h hợ h p ợ vớ v i ớ i nh n ữ h n ữ g n g sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m kh k ô h n ô g n g đắ đ t ắ t titề i n ề lắ l m ắ m và v à th t u h ộ u c ộ c về v ề th t ế h ế gi g ớ i i ớ i th t ờ h i ờ i tr t a r n a g n g củ c a ủ a gi g ớ i i ớ i tr t ẻ r . ẻ . Tr T o r n o g n kh k i h i đó đ ó sự s ự xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n củ c a ủ a mà m u à u hồ h n ồ g n g nh n ạ h t ạ t kh k i h ế i n ế n ng n ư g ờ ư i ờ i ta t a lilê i n ê n tư t ở ư n ở g n g tớ t i ớ i sự s ự ủy ủ y mị m ,ị , đa đ a cả c m ả . m . Cò C n ò mà m u à u hồ h n ồ g n g ph p ớ h t ớ t lạ l i ạ i là l à bi b ể i u ể u tư t ở ư n ở g n g củ c a ủ a sự s ự lã l n ã g n g mạ m n ạ n (H ( 2 H . 2 7 . 4 7 ) 4 . ) (H H 2 . .7 4): N h N ữn ữ g l ogo s ử s ử dụng m à m u à h ồng Mà M u da cam Đâ Đ y â y là l à mà m u à u củ c a ủ a sự s ự vu v i u ivẻ v , ẻ ,cở c i ở imở m , ở ,hà h i à ihư h ớ ư c ớ c và v à tr t à r n à n đầ đ y ầ y si s n i h n h lự l c ự . c .Mà M u à u đỏ đ ỏ ph p a h a tr t ộ r n ộ n vớ v i ớ isự s ự tr t ẻ r tr t u r n u g n g và v à sứ s c ứ c số s n ố g n g củ c a ủ a mà m u à u và v n à g n , g , mà m u à u ca c m a m đư đ ợ ư c ợ c xe x m e m nh n ư h ư mà m u à u củ c a ủ a títn í h n h tậ t p ậ p th t ể h ể và v à rấ r t ấ t hợ h p ợ vớ v i ớ i th t ế h ế gi g ớ i i ớ i tr t ẻ r ẻ th t ơ h . ơ . Nh N i h ề i u ề u ng n h g i h ê i n ê n cứ c u ứ u đã đ ã ch c ỉ h ỉ ra r a rằ r n ằ g n g sự s ự xu x ấ u t ấ t hi h ệ i n ệ n củ c a ủ ga g m a m mà m u à u ca c m a m nh n ẹ h ẹ hơ h n ơ sẽ s ẽ có c ó tá t c á c dụ d n ụ g n g lô l i i cu c ố u n ố n và v à mở m ở rộ r n ộ g n g qu q y u y mô m ô th t ị h ịtr t ư r ờ ư ng n g (H ( H 2. 2 7 . 5 7 ) 5 . ) 63 (H H 2 . .7 5): S ử S ử d ụng m à m u à d a a ca c m a m t rong t hiết ế k ế ế 6 0 năm ă m t hàn à h l ập t rườ ư n ờ g c ủa a H ọc c v iện ệ C ông nghệ Bư B u ư u ch c í h n í h n h Vi V ễ i n ễ n th t ô h n ô g n Mà M u nâ u Kh K ô h n ô g n g ng n ẫ g u ẫ u nh n i h ê i n ê n mà m à mà m u à u nâ n u â u đư đ ợ ư c ợ c co c i o i là l à mà m u à u củ c a ủ a th t à h n à h n h cô c n ô g n . g . Đâ Đ y â y là l à mà m u à u củ c a ủ a đấ đ t ấ ,t , vì v ì vậ v y ậ nh n ữ h n ữ g n g th t ô h n ô g n g đi đ ệ i p ệ p mà m à nó n ó tr t u r y u ề y n ề n tả t i ả i đế đ n ế n kh k á h c á h c h hà h n à g n g và v à títn í h n h đơ đ n ơ n gi g ả i n ả , n , lâ l u â u bề b n ề n và v à sự s ự ổn ổ n đị đ n ị h n . h Tu T y u y nh n i h ê i n ê , n , tá t c á c dụ d n ụ g n g ph p ả h n ả n cả c m ả m mà m à nó n ó gợ g i ợ i nê n n ê n đố đ i ố i vớ v i ớ i kh k á h c á h c h hà h n à g n , g , đặ đ c ặ c bi b ệ i t ệ t là l à nh n ữ h n ữ g n g ng n ư g ờ ư i ờ có c ó th t ó h i ó iqu q e u n e n và v à ưa ư a ch c u h ộ u n ộ g n g sự s ự ng n ă g n ă n nắ n p ắ , p ,sạ s c ạ h c h sẽ s , ẽ ,đó đ ó là l à dễ d ễ là l m à m ch c o h o họ h ọ lilê i n ê n tư t ở ư n ở g n g đế đ n ế n mà m u à u củ c a ủ sự s ự dơ d ơ bẩ b n ẩ . n Tu T y u y nh n i h ê i n ê , n , cá c c á c ga g m a m mà m u à u nâ n u â u kh k á h c á c nh n a h u a u cũ c n ũ g n g bi b ể i u ể u đạ đ t ạ t nh n ữ h n ữ g n g ý ý tư t ở ư n ở g n g và v à có c ó ý ý ng n h g ĩ h a ĩ a kh k á h c á nh n a h u a . u . Mà M u à u nâ n u â u đỏ đ ỏ th t ư h ờ ư n ờ g n g tạ t o ạ o ra r a cả c m ả m gi g á i c á c ph p ó h n ó g n g to t o tầ t m ầ m nh n ì h n ì n lê l n ê . n . Vì V ì tá t c á c dụ d n ụ g n g nà n y à y mà m à mà m u à nâ n u â u th t ườ ư n ờ g n g có c ó xu x u hư h ớ ư n ớ g n g đư đ ợ ư c ợ c sử s ử dụ d n ụ g n g để đ ể ch c e h e dấ d u ấ u sự s ự lộ l n ộ n xộ x n ộ n và v à th t i h ế i u ế u sạ s c ạ h c h sẽ s . ẽ . Nó N ó ch c í h n í h n h là l sự s ự lựa ự a chọ h n ọ n hợ h p ợ p lý ý của ủ a cá c c á c hã h n ã g n g cô c n ô g n g ng n h g i h ệp ệ p và v à vậ v n ậ n ch c u h y u ể y n ể n bằ b n ằ g n g xe x e tả t i ả i(H ( 2 H . 2 7 . 6 7 ) 6 . ) (H H 2 . .7 6): S ử S ử d ụng m à m u à n âu â t rong t hiết ế kế Mà M u đen Đâ Đ y â y là l à ga g m a m mà m u à u sắ s c ắ c cổ c ổ đi đ ể i n ể , n , vừ v a ừ a th t ể h ể hi h ệ i n ệ n sự s ự tr t a r n a g n g tr t ọ r n ọ g n , g , vừ v a ừ a th t ể h ể hi h ệ i n ệ n qu q y u ề y n ề n lự l c ự . c . Ng N o g à o i à i ra r nó n ó cò c n ò n là l à mà m u à u củ c a ủ a sự s ự titn i h n h tế t ế và v à hu h y u ề y n ề n bí b .í . Ng N à g y à y na n y a , y , nó n ó ha h y a y đư đ ợ ư c ợ c sử s ử dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g nh n ữ h n ữ g n g sả s n ả phẩm xa xỉ, đắt t ti t ền và có giá tr t ị. Màu đen còn giú i p bộc lộ l ra cảm giác tr t ang tr t ọng nên cũng hay được dù d n ù g n g tr t o r n o g n g cá c c á c dò d n ò g n g sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m cô c n ô g n g ng n h g ệ h ệ ca c o a . o Bê B n ê n cạ c n ạ h n h đó đ ó th t ì h ì nh n ư h ợ ư c ợ c đi đ ể i m ể m cơ c ơ bả b n ả n nh n ấ h t ấ t củ c a ủ a mà m u à u đe đ n e n là l à nó n ó kh k i h ế i n ế n ch c o h o sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m tr t ô r n ô g n g nặ n n ặ g n nề n ề hơ h n ơ n (H ( 2 H . 2 7 . 7 7 ) 7 . ) 64 (H H 2 . .7 7) : L o L go s ử s ử d ụng m à m u à đ en e Mà M u tr t ắ r ng Đâ Đ y â y là l à mà m u à u gợ g i ợ i nê n n ê n sự s ự đơ đ n ơ n gi g ả i n ả , n , sạ s c ạ h c h sẽ s ẽ và v à th t a h nh kh k i h ế i t ế .t . Mà M u à u tr t ắ r n ắ g n g nh n ư h ư là l à mà m u à u củ c a ủ a sự s ự sá s n á g n g ch c ó h i ó ,i , vì v ì nó n ng n a g y a y lậ l p ậ p tứ t c ứ c đư đ ợ ư c ợ c th t u h u nh n ậ h n ậ n và v o à o tầ t m ầ m mắ m t ắ t củ c a ủ a co c n o ng n ư g ờ ư i ờ .i . Đố Đ i ố i lậ l p ậ p vớ v i ớ i mà m u à u đe đ n e , n , mà m u à u tr t ắ r n ắ g n g sẽ s ẽ ch c o h o cả c m ả gi g á i c á c sả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m tr t ô r n ô g n g có c ó vẻ v ẻ nh n ẹ h ẹ hơ h n ơ . n Tu T y u y nh n i h ê i n ê , n , mà m u à u tr t ắ r n ắ g n g cũ c n ũ g n g có c ó nh n ữ h n ữ g n g ý ý ng n h g ĩ h a ĩ a tr t á r i á ng n ư g ợ ư c ợ c nh n a h u a . u . Đặ Đ c ặ c bi b ệ i t ệ ,t , vớ v i ớ i ng n ư g ờ ư i ờ i ch c â h u â u Á, Á , đâ đ y â y là l à mà m u à củ c a ủ a ta t n a g n g tó t c ó c (H ( 2 H . 2 7 . 8 7 ) 8 . ) (H H 2 . .7 8): L o L go s ử s ử d ụng m à m u à t rắn ắ g Tấ T t ấ tcả c ả cá c c á c mà m u à u sắ s c ắ c nó n i ó itr t ê r n ê n đề đ u ề u có c ó th t ể h ể đư đ ợ ư c ợ c ph p â h n â n lo l ạ o i ạ ith t à h n à h n h ha h i a iga g m a m mà m u à u cơ c ơ bả b n ả : n :ga g m a m mà m u à nó n n ó g n g và v à ga g m a m mà m u à u lạ l n ạ h n . h . Nó N i ó i ch c u h n u g n , g , cá c c á c mà m u à u đư đ ợ ư c ợ c xế x p ế p và v o à o ga g m a m mà m u à u ấm ấ m nh n ư h ư đỏ đ , ỏ , và v n à g n th t ư h ờ ư n ờ g n g ph p á h t á t ra r a nh n ữ h n ữ g n g th t ô h n ô g n g đi đ ệ i p ệ p về v ề ch c í h n í h n h bả b n ả n th t â h n â n nh n à h à sả s n ả n xu x ấ u t ấ ,t , đó đ ó là l à si s n i h n h lự l c ự c và v à nă n n ă g n lư l ợ ư n ợ g n g dồ d i ồ i dà d o à . o . Tr T o r n o g n g kh k i h i cá c c á c mà m u à u sắ s c ắ c đư đ ợ ư c ợ c xế x p ế p và v o à o ga g m a m lạ l n ạ h n , h , nh n ư h ư mà m u à u xa x n a h n h da d a tr t ờ r i ờ i lạ l i ạ i th t ể h hi h ệ i n ệ n sự s ự bì b n ì h n h yê y n ê n và v à hư h ớ ư n ớ g n g tớ t i ớ i sự s ự ph p ụ h c ụ c vụ v ụ kh k á h c á h c h hà h n à g n . g . uy u y nh n i h ê i n ê , n , vi v ệ i c ệ c là l m à m sá s n á g n g hơ h n ơ các gam mà m u à u lạ l n ạ h n h sẽ s ẽ là l m à m tă t n ă g n g sự s ự tá t c á c độ đ n ộ g n g lê l n ê n cả c m ả m xú x c ú c củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ i titê i u ê u dù d n ù g n , g , nh n ư h n ư g n g đồ đ n ồ g n g th t ờ h i ờ i lạ l i ạ i là l m à gi g ả i m ả m đi đ ith t ô h n ô g n g đi đ ệ i p ệ p mà m à nó n ó hư h ớ ư n ớ g n g tớ t i ớ ilà l à ph p ụ h c ụ c vụ v ụ kh k á h c á h c h hà h n à g n . g 2.5.4. B ài t ập về m àu sắc Dù D n ù g n g mà m u à u bộ b t ộ t( ( ho h ặ o c ặ c màu à u oá o t á t) ) vẽ v ẽ vòn ò g n g tr t ò r n ò n th t u h ầ u n ầ n sắc ắ c th t e h o e o mẫ m u ẫ u (H ( 2 H . 2 7 . 9 7 ) 9 , ) kí k c í c c h c h th t ư h ớ ư c ớ tr t o r n o g n g kh k ổ h ổ gi g ấ i y ấ y A3 A 3 là l m à m tạ t i ạ i lớ l p ớ . p (H ( H 2. 2 .79 7 ) 9 : ) :Bà B i à itậ t p ậ p mà m u à u sắ s c ắ 65 2. 2 6 . . 6 .Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a
2.6.1. Phối cảnh k hông gian Ph P ố h i ố i cả c n ả h n h kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n là l à hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c tạ t o ạ o hì h n ì h n h 3d 3 d tr t ê r n ê n mặ m t ặ t ph p ẳ h n ẳ g n . g . Để Đ ể tạ t o ạ o hì h n ì h n h đư đ ợ ư c ợ c ta t a cầ c n ầ n xá x c á đị đ n ị h n h ha h i a iyế y u ế u tố t ố qu q a u n a n tr t ọ r n ọ g n g đó đ ó là l à đư đ ờ ư n ờ g n g ch c â h n â n tr t ờ r i ờ ivà v à đi đ ể i m ể m tụ t . ụ Đư Đ ờ ư n ờ g n g ch c â h n â n tr t ờ r i ờ i là l à mộ m t ộ t đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n g gi g ả i ả đị đ n ị h n h là l à ra r n a h n h gi g ớ i i ớ i gi g ữ i a ữ a tr t ờ r i ờ i và v à đấ đ t ấ t tạ t i ạ i vô v ô cù c n ù g n . g Tr T o r n o g n g kh k i h i đó đ ó đi đ ể i m ể m tụ t ụ lạ l i ạ i là l à mộ m t ộ t hì h n ì h n h th t ể h ể gi g ả i ả đị đ n ị h n h tồ t n ồ n tạ t i ạ i ở ở vị v ị tr t í r í vô v ô cù c n ù g n g (m ( ộ m t ộ t đi đ ể i m ể ) m . ) . Từ T ừ ha h i a yế y u ế u tố t ố tr t ê r n ê n ta t a có c ó 3 3 cá c c á h c h cơ c ơ bả b n ả n để đ ể ph p ố h i ố icả c n ả h n h nh n ư h ư sa s u a u : Phối icảnh 1 điể i m tụ t : Cá C c á c bư b ớ ư c ớ c dự d n ự g n g (H ( 2 H . 2 8 . 0 8 ) 0 , ) ,ta t a xá x c á c đị đ n ị h n h đư đ ờ ư n ờ g n g ch c â h n â n tr t ờ r i ờ ,i ,sa s u a u đó đ ó xá x c á c đị đ n ị h n h vậ v t ậ tth t ể h ể tồ t n ồ n tạ t i ạ iở vô v ô cù c n ù g n g (1 ( ) 1 . ) . Sa S u a u đó đ ó kẻ k ẻ nh n ữ h n ữ g n g đư đ ờ ư n ờ g n g tr t ù r n ù g n g kh k ớ h p ớ p vớ v i ớ i cá c c á c tu t y u ế y n ế n (c ( ạ c n ạ h n h ) ) vậ v t ậ t th t ể h ể mà m mì m n ì h n h mu m ố u n ố n vẽ v . ẽ . Ti T ế i p ế p đế đ n ế n kẻ k ẻ nh n ữ h n ữ g n g đư đ ờ ư n ờ g n g th t ẳ h n ẳ g n g so s n o g n g so s n o g n g vớ v i ớ i nh n a h u a u để đ ể xá x c á c đị đ n ị h n h gi g ớ i i ớ hạ h n ạ n hì h n ì h n h th t ể h ể cầ c n ầ n vẽ v . ẽ (H H 2 . .8 0): P h P ối c ản ả h m ộ m t đ iểm ể m t ụ Phố h i ố icả c nh n h mộ m t ộ tđi đ ể i m ể m tụ t ụ ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k ế pho h n o g n g cả c nh n , h ,mô m i ô i tr t ư r ờ ư n ờ g n g (H ( 2. 2 8 . 1 8 ) 1 , ) , (H ( 2 H . 2 82 8 ) 2 (H ( H 2. 2 .81 8 ) 1 : ) :Ph P ố h i ố icả c n ả h n h tr t o r n o g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a (H ( H 2. 2 .82 8 ) 2 : Phối cảnh đô thị 66 Ph P ố h i ố i cả c n ả h n h mộ m t ộ t đi đ ể i m ể m tụ t ụ ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k ế nh n â h n â n vậ v t ậ t (H ( 2 H . 2 8 . 3 8 ) 3 (H H 2 . .8 3): ứ n ứ g d ụng p hối c ả c n ả h m ộ m t điểm ể m t ụ trong t hiết ế k ế ế nhân â v ật ậ Phối icảnh 2 điể i m tụ t : Đố Đ i ố i vớ v i ớ i nh n ữ h n ữ g n g gó g c ó c ta t a th t ấ h y ấ y hì h n ì h n h có c ó nh n i h ề i u ề u di d ệ i n ệ n hơ h n ơ n th t ì h ì ta t a ph p ả h i ả i dù d n ù g n g ph p ư h ơ ư n ơ g n g ph p á h p á p ph p ố h i ố cả c n ả h n h th t e h o e o ha h i a iđi đ ể i m ể m tụ t . ụ .Đầ Đ u ầ u titê i n ê , n ,xá x c á c đị đ n ị h n h đư đ ờ ư n ờ g n g ch c â h n â n tr t ờ r i ờ .i .Sa S u a u đó đ ó xá x c á c đị đ n ị h n h cá c c á c đi đ ể i m ể hì h n ì h n h tạ t i ạ i vô v ô cù c n ù g n g (1 ( ) 1 ) và v à (2 ( ) 2 . ) . Sa S u a u đó đ ó kẻ k ẻ nh n ữ h n ữ g n g đư đ ờ ư n ờ g n g tr t ù r n ù g n g kh k ớ h p ớ p vớ v i ớ i cá c c á c tu t y u ế y n ế n (c ( ạ c n ạ h n h ) vậ v t ậ t th t ể h ể mà m à mì m n ì h n h mu m ố u n ố n vẽ v . ẽ . Ti T ế i p ế p đế đ n ế n xá x c á c đị đ n ị h n h gi g ớ i i ớ i hạ h n ạ n củ c a ủ a vậ v t ậ t th t ể h ể bằ b n ằ g n g cá c c á đư đ ờ ư n ờ g n so s n o g n g so s n o g n g (H ( 2 H . 2 8 . 4 8 ) 4 . ) (H ( H 2. 2 .84 8 ) 4 : ) :Ph P ố h i ố icả c n ả h n h ha h i a iđi đ ể i m ể m tụ t Ứn Ứ g n g dụ d n ụ g n g để ể vẽ v ẽ một ộ tchi h ếc ế c hò h m ò m có c ó nắ n p ắ p (H ( 2 H . 2 85 8 ) 5 (H ( H 2. 2 .85 8 ) 5 : ) :Ứn Ứ g n g dụ d n ụ g n g ph p ố h i ố icả c n ả h n h ha h i a iđi đ ể i m ể m tụ t ụ tr t o r n o g n g vẽ v ẽ hì h n ì h n Ha H y y để đ ể vẽ v ẽ kh k ôn ô g n g gi g a i n a n đô đ ô th t ị h ị(H ( 2 H . 2 86 8 ) 6 ) , ,(h ( 2 h . 2 8 . 7 8 ) 7 . ) 67 (H ( H 2. 2 .86 8 ) 6 : ) :Ph P ố h i ố icả c n ả h n h ha h i a iđi đ ể i m ể m tụ t (H ( H 2. .87 8 ) 7 : ) : Ph P ố h i ố icảnh cản h hai h ai đi đ ểm i ểm tụ t ụ tr t o r n o g n g ki k ến ến trú r c ú Phối icảnh 3 điể i m tụ t : Vớ V i ớ i kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n 3 3 đi đ ể i ể m m tụ t ụ th t ì h ì có c ó ph p ầ h n ầ n ph p ứ h c ứ c tạ t p ạ p hơ h n ơ . n . Đầ Đ u ầ u titê i n ê n vẫ v n ẫ n là l à xá x c á c đị đ n ị h n h đư đ ờ ư n ờ g n ch c â h n â n tr t ờ r i ờ ,i ,sa s u a u đó đ ó là l à ha h i a iđi đ ể i m ể m tụ t ụ nh n ư h ư ở ở tr t ê r n ê . n .Ng N o g à o i à ira r a cò c n ò n cầ c n ầ n xá x c á c đị đ n ị n h h th t ê h m ê m 1 1 đi đ ể i m ể m tụ t nữ n a ữ . a .Đi Đ ể i m ể m tụ t ụ nà n y à y ở ở tr t ê r n n ha h y a y ở ở dư d ớ ư i ớ iph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o à o gó g c ó c nh n ì h n n củ c a ủ a ta t a đố đ i ố ivới ớ ivậ v t ậ .t . Nế N u u mắ m t ắ tta t ở ở vị v ịtr t í r íth t ấ h p ấ p hơ h n ơ n vậ v t ậ ,t ,th t ì h ìđi đ ể i m ể m tụ t ụ ph p ả h i ả iở ở ph p í h a í a tr t ê r n ê n đư đ ờ ư n ờ g n g ch c â h n â n tr t ờ r i ờ .i .V V à à ng n ư g ợ ư c ợ c lạ l i ạ ,i ,nế n u ế u mắ m t ắ ta t a ở ở ph p í h a í a tr t ê r n ê n vậ v t ậ tth t ì h ìđi đ ể i m ể m tụ t ụ lạ l i ạ inằ n m ằ m ở ở ph p í h a í a dư d ớ ư i ớ iđư đ ờ ư n ờ g n g ch c â h n â n tr t ờ r i ờ i(h ( 2 h . 2 8 . 8 8 ) 8 . ) (H ( H 2. 2 .88 8 ) 8 : ) :Ph P ố h i ố icả c n ả h n h ba b a đi đ ể i m ể m tụ t (H ( H 2. 2 .89 8 ) 9 : : Ph P ố h i ố icảnh cản h b b a đi đ ểm i ểm tụ t Như ví ídụ (H2.89) ta t th
t ấy hì ình ảnh một ttò t a nhà cao tầ
t ng, và người ivẽ nó đan g ở vị ịtr t í íth t ấp.
2.6.2. Các hình thức bố cục k hông gian cơ bản Kh K ông gia i n bên tr t o r ng một tk hông gia i n : Mộ M t ộ tkh k ô h n ô g n g gi g a i n a n lớ l n ớ n ch c ứ h a ứ a đự đ n ự g n g ba b o a o bọ b c ọ c tr t o r n o g n g nó n ó mộ m t ộ tkh k ô h n ô g n g gi g a i n a n nh n h ỏ ỏ hơ h n ơ . n .Tí T n í h n h lilê i n ê n tụ t c ụ về v ề tr t ư r ờ ư n ờ g n g nh n ì h n ì n về v ề kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n gi g ữ i a ữ a ha h i a ikh k ô h n ô g n g gi g a i n a n nà n y à y dễ d ễ dà d n à n g g đư đ ợ ư c ợ c đi đ ề i u ề u titế i t ế tnh n ư h n ư g n kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n nh n ỏ h ỏ hơ h n ơ n đư đ ợ ư c ợ c ch c ứ h a ứ a đự đ n ự g n g ph p ả h i ả iph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ và v o à o kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n lớ l n ớ n hơ h n ơ . n 68 (H ( H 2. 2 .90 9 ) 0 : ) :Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a n bê b n ê n tr t o r n o g n g mộ m t ộ tkh k ô h n ô g n g gi g a i n a
Như ví ídụ minh họa (h2.90) cho th
t ấy không gian (2) nằm tr t ong không gian (1) và phụ th
t uộc vào không gian (1). Hình th
t ức này được ứng dụng để th t iết t kế kiến tr t ú r c ú ha h y a y tr t o r n o g n g ga g m a e m e (H ( 2 H . 2 9 . 1 9 ) 1 . ) (H H 2 . .9 1): Ứ n Ứ g d ụng k hông g ian a b ên ê t rong m ộ m t k hông g ian a trong g am a e m Hì H n ì h n h (H ( 2 H . 2 9 . 1 9 ) 1 ) là l à mộ m t ộ t th t i h ế i t ế t kế k ế kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n bê b n ê n mộ m t ộ t kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n tr t o r n o g n g ga g m a e m e “H “ a H l a f l f lilf i e f ” e Kh K ông gia i n lồ l ng ghép: Là L à sự s ự lilê i n ê n hệ h ệ lồ l n ồ g n g gh g é h p é p củ c a ủ a cá c c á c kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n vớ v i ớ nh n a h u a . u . Kế K t ế t qu q ả u ả củ c a ủ a vi v ệ i c ệ c gố g i ố i lê l n ê n nh n a h u a u củ c a ủ a 2 2 kh k ô h n ô g n gi g a i n a n là l m à m nổ n i ổ i bậ b t ậ t vù v n ù g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ch c u h n u g n . g Kh K i h i lồ l n ồ g n gh g é h p é p và v o à o nh n a h u a u tr t o r n o g n g tr t ạ r n ạ g n g th t á h i á i nh n ư h ư vậ v y ậ , y , mỗ m i ỗ kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n vẫ v n ẫ n du d y u y tr t ì r ì đư đ ợ ư c ợ c đặ đ c ặ c títn í h n h ri r ê i n ê g n . g . Hì H n ì h n th t á h i á i bố b ố cụ c c ụ c dạ d n ạ g n g nà n y à y có c ó th t ể h ể hì h n ì h n h th t à h n à h n h th t e h o e o cá c c á cách th t ức sa s u: - Vù V n ù g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ch c u h n u g n g có c ó th t ể h ể đư đ ợ ư c ợ c ch c i h a i a đề đ u ề ch c o h o mỗ m i ỗ i kh k ô h n ô g n g gi g a i n a ( n H ( 2 H . 2 92 9 ) 2 .) (H ( H 2. 2 .92 9 ) 2 : ) :Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a n lồ l n ồ g n g gh g é h p é 69 - Vù V n ù g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ch c u h n u g n g có c ó th t ể h ể kế k t ế thợ h p ợ p vớ v i ớ imộ m t ộ ttr t o r n o g n g ha h i a ikh k ô h n ô g n g g g ia i n a n để đ ể tạ t o ạ o th t à h n à h n mộ m t ộ t th t ể h ể tr t ọ r n ọ n vẹ v n ẹ ( n H ( 2 H . 2 9 . 3 9 ) 3 . ) (H H 2 . .9 3) : :Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a n lồ l n ồ g n g gh g é h p é - Vù V n ù g n g kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n c c hu h n u g n g có c ó th t ể h ể ph p á h t á ttr t i r ể i n ể n tr t ở r ở th t à h n à h n h mộ m t ộ tch c ủ h ủ th t ể h ể độ đ c ộ c lậ l p ậ p ri r ê i n ê g n g bi b ệ i t ệ có c ó títn í h n h nă n n ă g n g nố n i ố i kế k t ế t ha h i a i kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n gố g c ố c (H ( 2 H . 2 9 . 4 9 ) 4 . ) (H ( H 2. 2 .94 9 ) 4 : ) :Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a n lồ l n ồ g n g gh g é h p é Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a n lồ l n ồ g n g gh g é h p é p đư đ ợ ư c ợ c sử s ử dụ d n ụ g n g rộ r n ộ g n g rã r i ã i tr t o r n o g n g cá c c á c th t i h ế i t ế t kế k ế ga g m a e m e (H ( 2 H . 2 9 . 5 9 ) 5 , ) ha h y a y ki k ế i n ế n tr t ú r c ú c (H ( 2 H . 2 9 . 6 9 ) 6 . ) (H ( H 2. .95): ) :Kh K ông gia i n a lồ l ng ghép é ứn ứ g dụng tr t ong gam a e 70 (H ( H 2. 2 .96 9 ) 6 : ) :Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a n lồ l n ồ g n g gh g é h p é p tr t o r n o g n g ki k ế i n ế n tr t ú r c ú Kh K ông gia i n k ế cận: Hì H n ì h n h th t á h i á i lilê i n ê n kế k t ế t kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ki k ể i u ể u lilề i n ề n kề k ề rấ r t ấ t ph p ổ h ổ bi b ế i n ế n tr t o r n o g n g ki k ế i n ế n tr t ú r c ú , c , th t i h ế i t ế t kế k ế ga g m a e m
Nó cho phép mỗi i không gian có th t ể được xác địn ị h rõ ràng, tư t ơng ứng với inhững ch c ứ h c ứ c nă n n ă g n , g , nh n ữ h n ữ g n g yê y u ê u cầ c u ầ u bi b ể i u ể u tr t ư r n ư g n g ri r ê i n ê g n g bi b ệ i t ệ .t . Mứ M c ứ c độ đ ộ lilê i n ê n tụ t c ụ c về v ề kh k ô h n ô g n g gi g a i n a , n , về v th t ị h ị cả c m ả m gi g ữ i a ữ a ha h i a i kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o à o bả b n ả n ch c ấ h t ấ t củ c a ủ a mặ m t ặ t ng n ă g n ă n ch c i h a i a (H ( 2 H . 2 9 . 7 9 ) 7 . ) (H ( H 2. 2 .97 9 ) 7 : ) :Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a n kế k ế cậ c n ậ Kh K ông gia i n đượ ư c ợ li l ê i n k ết tbởi ở i1 không gia i n chung : Ha H i a i kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n cá c c á h c h xa x a nh n a h u a u có c ó th t ể h ể đư đ ợ ư c ợ c lilê i n ê n kế k t ế t vớ v i ớ i nh n a h u a u bă b n ă g n g mộ m t ộ t kh k ô h n ô g n g gi g a i n a gi g á i n á n titế i p ế p th t ứ h ứ ba b . a . Sự S ự lilê i n ê n hệ h ệ về v ề tầ t m ầ m nh n ì h n ì , n , về v ề kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n gi g ữ i a ữ a ha h i a i kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ph p ụ h th t u h ộ u c ộ c và v o o bả b n ả n ch c ấ h t ấ tcủ c a ủ a kh k ô h ng n g gi g an a n th t ứ h ứ ba b a mà m à ch c ú h n ú g n g cù c n ù g n g kế k t ế t nố n i ố i nà n y à ( y H ( 2. 2 9 . 8 9 ) 8 . ) (H ( H 2. 2 .98 9 ) 8 : ) :Kh K ô h n ô g n g gi g a i n a n đư đ ợ ư c ợ c lilê i n ê n kế k t ế tbở b i ở ikh k ô h n ô g n g gi g a i n a n ch c u h n u g n 71
2.6.3. Bài tập dựng bố cục k hông gian theo các điểm tụ Dự D n ự g n g mộ m t ộ tbố b ố cụ c c ụ c kh k ô h n ô g n g gi g a i n a n th t e h o e o cá c c á c đi đ ể i m ể m tụ t . ụ .Kí K c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c bà b i à itậ t p ậ p 20 2 0 x x 20 2 0 cm c . m .Hì H n ì h n h ản ả h n , h nộ n i ộ i du d n u g n g tù t y ù y ch c ọ h n ọ , n là l m à m tạ t i ạ i lớ l p ớ . p 2. 2 7 . . 7 .Ch C ấ h t ấ tlilệ i u ệ
2.7.1. Chất liệu trong tự nhiên Tr T o r n o g n g tự t ự nh n i h ê i n ê n ch c ấ h t ấ tlilệ i u ệ u vô v ô cù c n ù g n g ph p o h n o g n g ph p ú h ú và v à đa đ a dạ d n ạ g n . g .Kh K i h ith t ì h ìcó c ó nh n ữ h n ữ g n g bề b ề mặ m t ặ ttồ t n ồ n tạ t i ạ dư d ớ ư i ớ idạ d n ạ g n g sầ s n ầ n sù s i ù ikh k i h th t ì h ì có c ó nh n ữ h n ữ g n g bề b ề mặ m t ặ t nh n ẵ h n ẵ n nhụ h i ụ ....v . v v . v ..đó đ ó cũ c n ũ g n g là l à yế y u ế u tố t ố để đ ể ng n ư g ờ ư i ờ i thi h ết ế kế k ế tạ t o ạ o hì h n ì h h ứn ứ g n g dụ d ng n g và v o à o tr t o r n o g n g cá c c c tá t c á c ph p ẩ h m ẩ m của ủ a mìn ì h n h (H ( 2 H . 2 99 9 ) 9 , ) , (H ( 2 H . 2 1 . 0 1 0 0 ) 0 . ) (H ( H 2. 2 .99 9 ) 9 : ) :Ch C ấ h t ấ tlilệu ệ u tự t ự nh n i h ê i n ê (H ( H 2. 2 .10 1 0 0 ) 0 : ) :Ch C ấ h t ấ tlilệu ệ u tự t ự nh n i h ê i n ê 2.7.2. C ách t ạo c hất t rong t ạo h ình Tạo chất bằng điểm : Là L à vi v ệc ệ c sử s ử dụ d n ụ g n g nh n ữ h n ữ g n g đi đ ể i m ể m để đ ể ch c ấ h m ấ cá c c á c đi đ ể i m ể m ản ả h n h tr t ê r n ê n mộ m t ộ tmặ m t ặ tph p ẳ h n ẳ g n g để đ tạ t o ạ o ch c ấ h t ấ ,t , tạ t o ạ o hì h nh n h (H ( 2. 2 1 . 0 1 1 0 ) 1 , ) , (H ( 2 H . 2 10 1 2 0 ) 2 (H H 2. .101): Tạ T o ạ ch c ất ấ bằn ằ g điểm ể 72 (H H 2. .102): Tạ T o ạ ch c ất ấ bằn ằ g điểm ể Tạo chất bằng nét : Là L à vi v ệc ệ c sử s ử dụ d n ụ g n g né n t é t để đ ể tạ t o ạ o ch c ấ h t ấ tvà v à tạ t o ạ o hì h nh n h (H ( 2 H . 2 1 . 0 1 3 0 ) 3 , ) , (H ( 2 H . 2 1 . 0 1 4 0 ) 4 . ) (H H 2 . .1 03): ứ n ứ g d ụng t ạo ạ c hất ấ b ằn ằ g nét é (H 2 . 1 04): ứng d ụng t ạo c hất b ằng n ét Tạo chất bằng mảng: Là L à việ i c ệ c sử s ử dụ d n ụ g n g nh n ữ h n ữ g n g mả m n ả g n g lớ l n ớ n để đ ể tạ t o ạ o ch c ấ h t,t , tạ t o ạ o hì h n ì h h (H ( 2 H . 2 10 1 5 0 ) 5 , ) , (H ( 2 H . 2 10 1 6 0 ) 6 (H H 2 . .1 05): T ạ T o ạ c hất ấ b ằn ằ g mả m n ả g (H ( H 2. 2 .10 1 6 0 ): ) : Tạo T ạo chất ch ất bằng ằn g mảng ản 73
Tạo chất bằng họa tiết , chữ, số...: Là L à vi v ệc ệ c sử ử dụ d n ụ g n g họ h a ọ a titết ế ,t , ho h a o a vă v n ă , n ,chữ h ữ và v à số s ố để đ ể tạ t o ạ o ch c ấ h t ttr t o r n o g n g tạ t o o hì h nh n h (H ( 2 H . 2 10 1 7 0 ) 7 , ) (H ( 2 H . 2 1 . 0 1 8 0 ) 8 , ) , (H ( 2 H . 2 1 . 0 1 9 0 ) 9 , ) , (H ( 2 H . 2 1 . 1 1 0 1 ) 0 . ) (H H 2 . .1 07): T ạ T o ạ c h c ất ấ b ằn ằ g c h c ữ (H H 2 . .1
08): ạo chất bằng chữ (H H 2 . .1 09): T ạ T o ạ c h c ất ấ b ằn ằ g h ọa a t iết ế , ,h oa a v ăn ă (H ( H 2. 2 .11 1 0 1 ): ) : tạo t ạo chất ất bằn b g g họ h a ọ ti t ết i
Tạo chất bằng các chất liệu có sẵn: Là L à vi v ệ i c ệ c sử s ử dụ d n ụ g n g nh n ữ h n ữ g n g ch c ấ h t ấ t lilệ i u ệ u có c ó sẵ s n ẵ n tr t o r n o g n g tự t ự nh n i h ê i n ê , n , ho h ặ o c ặ c ch c ấ h t ấ t lilệ i u ệ u do d o co c n o n ng n ư g ờ ư i ờ tạ t o ạ o ra r a vớ v i ớ icá c c á c mụ m c ụ c đí đ c í h c h kh k á h c á c (c ( h c ấ h t ấ tlilệ i u ệ u tổ t n ổ g n g hợ h p ợ p ) ) để đ ể tạ t o ạ o ra r a mộ m t ộ tch c ấ h t ấ tlilệ i u ệ u mớ m i ớ iph p ụ h c ụ vụ v ụ ch c o h o th t i h ế i t ế t kế k ế tạ t o ạ o hì h nh n h (H ( 2. 2 1 . 1 1 1 1 ) 1 , ) , (H ( 2 H . 2 11 1 2 1 ) 2 , ) , (H ( 2 H . 2 11 1 3 1 ) 3 , ) , (H ( 2 H . 2 11 1 4 1 ) 4 . ) 74 (H H 2 . .1 11): T ạ T o ạ c hất ấ b ằn ằ g ch c ất ấ l iệu ệ có c s ẵ s n ẵ ( tổng h ợp ợ ) (H ( H 2. . 11 1 2) 2 : ) :Tạo T ạo chất ất bằn b g ằn g chất ch ất li l ệu ệu có ó sẵn s (H H 2 . .1 13): T ạ T o ạ h ình b ằn ằ g c h c ất ấ l iệu ệ có c s ắ s n ắ (H ( H 2. .11 1 4 1 ) 4 : ) :Tạo T ạo hìn ì h n h bằn b g ằn g chấ ch t tli l ệu ệu có có sẵ s n
2.7.3. Bài tập tạo chất Ch C ọ h n ọ n mộ m t ộ t tr t o r n o g n g nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c tạ t o ạ o ch c ấ h t ấ t lilệ i u ệ u tr t ê r n ê n để đ ể tạ t o ạ o ch c ấ h t ấ t ch c o h mộ m t ộ t hì h n ì h n h ản ả h n h tù t y ù ch c ọ h n ọ . n .Kí K c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c bà b i à itậ t p ậ p 15 1 5 cm c m x x 20 2 0 cm c , m ,nộ n i ộ idu d n u g n g tù t y ù y ch c ọ h n ọ , n ,là l m à m tạ t i ạ ilớ l p ớ p . 75 2. 2 8 . . 8 .Bố B ố cụ c c ụ Tr T o r n o g n g bố b ố cụ c c ụ c có c ó cá c c á c yếu ế u tố t ố cầ c n n ch c ú h ú ý ý : :mả m n ả g n g chí h nh n h và v à mản ả g n g ph p ụ h . ụ - Mả M n ả g n g ch c í h n í h n h : : là l à nh n ữ h n ữ g n g mả m n ả g n g hì h n ì h n h qu q a u n a n tr t ọ r n ọ g n , g nh n ữ h n ữ g n g mả m n ả g n g hì h n ì h n h ch c í h n í h n h th t ư h ờ ư n ờ g n g đư đ ợ ư c ợ là l m à nổ n i ổ i bậ b t ậ ,t , th t u h u hú h t ú t sự s ự ch c ú h ú ý ý củ c a ủ a mắ m t ắ t ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e m nh n ằ h m ằ m tr t u r y u ề y n ề n tả t i ả i nh n ữ h n ữ g n g nộ n i ộ i du d n u g n g qu q a u n a n tr t ọ r n ọ g n g mà m ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế gử g i ử i tớ t i ớ i ng n ư g ờ ư i ờ i xe x m e . m - Mả M n ả g n g ph p ụ h ụ : : Là L à nh n ữ h n ữ g n g mả m n ả g n g hì h n ì h n h nề n n ề , n , hỗ h ỗ tr t ợ r ợ ch c o h o mả m n ả g n g ch c í h n í h n h nổ n i ổ i bậ b t ậ .t . Th T ư h ờ ư n ờ g n g nh n ữ h n ữ g n g mả m n ả g n phụ được người ith t iết t kế sử s dụng những gam màu tr
t ầm nhằm làm nổi ibật t những mảng chính. 2.8.1. B ố c ục đ ăng đ ối ( đối x ứng) Là L à hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c sắ s p ắ p xế x p ế , p , sử s ử dụ d n ụ g n g cá c c á c họ h a ọ a titế i t ế ,t , hì h n ì h n h ản ả h n h đề đ u ề u nh n a h u a u về v ề kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ , c , gi g ố i n ố g n g nh n a h u a u về v mà m u à u sắ s c ắ , c , ch c i h i titế i t ế t và v à đậ đ m ậ m nh n ạ h t ạ t và v à đặ đ t ặ t đố đ i ố i xứ x n ứ g n g vớ v i ớ i nh n a h u a u qu q a u a 1 1 tr t ụ r c ụ , c , qu q a u a nh n i h ề i u ề u tr t ụ r c ụ c ha h y a y đố đ i ố xứ x n ứ g n g vớ v i ớ i nh n a h u a u qu q a u a tâ t m â m (H ( 2 H . 2 1 . 1 1 5 1 ) 5 . ) (H H 2 . .1 15):Bố cụ c c c đăn ă g đ ối Bố B ố cụ c c ụ c đă đ n ă g n g đố đ i ố i đư đ ợ ư c ợ c sử s ử dụ d n ụ g n g nh n i h ều ề u tr t o r n o g n g các á c th t i h ế i t ế t kế k ế tạ t o ạ o hì h nh n h nh n ư h ư th t i h ết ế t kế k ế lo l go g o (H ( 2 H . 2 11 1 6 1 ) 6 . ) (H ( H 2. 2 .11 1 6 1 ) 6 : ) :Bố B ố cụ c c ụ c đă đ n ă g n g đố đ i ố iứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế tkế k ế lo l g o o g Ha H y a y đư đ ợ ư c ợ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tr t o r n o g n g ki k ế i n ế n tr t ú r c ú c (H ( 2 H . 2 1 . 1 1 7 1 ) 7 ) và v à nh n i h ế i p ế p ản ả h n h (H ( 2 H . 2 1 . 1 1 8 1 ) 8 . ) .... 76 (H ( H 2. 2 .11 1 7 1 ) 7 : ) :Đă Đ n ă g n g đố đ i ố iqu q a u a tâ t m â m tr t o r n o g n g ki k ế i n ế n tr t ú r c ú (H ( H 2. .11 1 8 1 ) 8 : ) :Đăn Đ g ăn g đố đ i iứn ứ g n g dụ d n ụ g g tr t o r n o g n g nh n i h ếp i ếp ảnh ản 2.8.2. B ố c ục đ ường d iềm Là L à hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c sắ s p ắ p xế x p ế , p ,sử s ử dụ d n ụ g n g mộ m t ộ thọ h a ọ a titế i t ế ,t ,hì h n ì h n h ản ả h n h (c ( ó c ó th t ể h ể là l à mộ m t ộ thì h n ì h n h ho h ặ o c ặ c mộ m t ộ tnh n ó h m ó m hì h n ì h n ) h vẽ v ẽ lặ l p ặ p đi đ ilặ l p ặ p lạ l i ạ inh n i h ề i u ề u lầ l n ầ n tr t o r n o g n g mộ m t ộ tkh k o h ả o n ả g n g cá c c á h c h đề đ u ề u đặ đ n ặ , n ,tạ t o ạ o nê n n ê n mộ m t ộ tnh n ị h p ị p đi đ ệ i u ệ , u ,ho h ặ o c ặ c đố đ i ố ixứ x n ứ g n nh n a h u a u tạ t o ạ o ra r a sự s ự th t ă h n ă g n g bằ b n ằ g n . g .Th T ư h ờ ư n ờ g n g th t ì h ìbố b ố cụ c c ụ c đư đ ờ ư n ờ g n g di d ề i m ề m ph p á h t á ttr t i r ể i n ể n th t e h o e o cá c c á c đư đ ờ ư n ờ g n g ng n a g n a g n , g ,dọ d c ọ . c Kh K i h iph p á h t á ttr t i r ể i n ể n th t e h o e o đư đ ờ ư n ờ g n g ng n a g n a g n g th t ì h ìbố b ố cụ c c ụ c đư đ ợ ư c ợ c gi g ớ i i ớ ihạ h n ạ n bở b i ở itr t ê r n ê n và v à dư d ớ ư i ớ ,i ,tr t o r n o g n g kh k i h iđó đ ó ha h i a ibê b n ê tr t á r i á iph p ả h i ả ith t ì h ìkh k ô h n ô g n g có c ó gi g ớ i i ớ ihạ h n ạ . n .Kh K i h iph p á h t á ttr t i r ể i n ể n th t e h o e o đư đ ờ ư n ờ g n g dọ d c ọ c th t ì h ìbố b ố cụ c c ụ c lạ l i ạ iđư đ ợ ư c ợ c gi g ớ i i ớ ihạ h n ạ n bở b i ở ha h i a ibê b n ê n tr t á r i á ,i ,ph p ả h i ả icò c n ò n ph p í h a í a tr t ê r n ê n và v à ph p í h a í a dư d ớ ư i ớ ith t ì h ìkh k ô h n ô g n g có c ó gi g ớ i i ớ ihạ h n ạ n (H ( 2 H . 2 1 . 1 1 9 1 ) 9 . ) (H 2. .1 19): B ố cụ c c c đườ ư n ờ g d iềm ề Ha H y a y đư đ ợ ư c ợ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g g tr t o r n o g n g các á c th t i h ết ế t kế k ế (H ( 2 H . 2 1 . 2 1 0) 0 , ) , (H ( 2 H . 2 1 . 2 1 1 2 ) 1 … ) (H H 2 . .1 20): Ứ n Ứ g d ụng b ố c ục c đ ườ ư n ờ g d iềm (H ( H 2. 2 .12 1 1 2 ): ) : ứn ứ g n g dụ d ng n g bố b ố cục cụ đư đ ờ ư n ờ g n g di d ềm i trong k iến ế trúc 2.8.3. Bố cục dàn trải Là L à hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c sắ s p ắ p xế x p ế p và v à sử s ử dụ d n ụ g n g họ h a ọ a titế i t ế ,t ,hì h n ì h n h ản ả h n h vẽ v ẽ lặ l p ặ p đi đ ilặ l p ặ p lạ l i ạ inh n i h ề i u ề u lầ l n ầ n tr t o r n o g n g mộ m t ộ tkh k o h ả o n ả g n cá c c á h c h đ ề đ u ề u đ ặ đ n ặ , n ,h o h ặ o c ặ c t ạ t o ạ o t h t à h n à h n h m ộ m t ộ tn h n ị h p ị p đ i đ ệ i u ệ u đ ề đ u ề u đ ặ đ n ặ n t r t ê r n ê n 1 1 m ặ m t ặ tp h p ẳ h n ẳ g n g d i d ệ i n ệ n r ộ r n ộ g n . g .C ả C m ả 77 qu q a u n a n th t ị h ịgi g á i c á c kh k i h inh n ì h n ì n và v o à o bố b ố cụ c c ụ c dà d n à n tr t ả r i ả ilà l à kh k ô h n ô g n g có c ó gi g ớ i i ớ ihạ h n ạ n tr t ê r n ê , n ,dư d ớ ư i ớ ,i ,ph p ả h i ả ,i ,tr t á r i á (H ( 2 H . 2 1 . 2 1 2 2 ) 2 , ) , (H ( 2 H . 2 1 . 2 1 3 2 ) 3 . ) (H H 2 . .1 22): B ố cụ c c c dàn à t rải ả (H ( H 2. .12 1 3 2 ) 3 : ) :Bố B ố cụ c c c dà d n à n tr t ả r i ả Bố B ố cụ c c ụ c dàn à n tr t ả r i ả i đư đ ợ ư c ợ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g rộ r n ộ g n g rã r i itr t o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k ế vả v i ả i ho h a a (H ( 2 H . 2 12 1 4 2 ) 4 , ) , sà s n n nh n à h à (H ( 2 H . 2 1 . 2 1 5 2 ) 5 . ) ... (H H 2 . .1 24): ứ n ứ g d ụng b ố c ục c d àn à t rải ả t rong t hiết ế kế ế v ải ả h oa a ( H H 2 . .1 25): ứ n ứ g dụng b ố c ụ c c c dàn à t rải ả trong thiết ế kế ế sà s n à nhà 2.8.4. B ố c ục t ự d o Là L à vi v ệc ệ c sắp ắ p xế x p ế p và v à sử s ử dụ d n ụ g n g các á c họa ọ a titế i t ế ,t ,hì h n ì h n h ản ả h n h tự t ự ch c ọ h n ọ . n .Bố B ố cụ c c ụ c do d o ng n ườ ư i ờ i tạ t o ạ o hì h n ì h n h sán á g n tạ t o ạ o ra r a nh n ằ h m ằ m hư h ớ ư n ớ g n g đế đ n n mụ m c ụ c đí đ c í h c h cá c á nh n â h n â n của ủ a mỗ m i ỗ i ng n ư g ờ ư i ờ i (H ( 2 H . 2 12 1 6 2 ) 6 . ) (H H 2 . .1 26): B ố cụ c c c tự ự d o 78 Ứn Ứ g n g dụ d n ụ g n g lilnh n h ho h ạ o t ạ t tr t o r n o g n g tấ t t tcả c ả cá c c c lĩn ĩ h h vự v c ự c th t i h ế i t ế t kế k ế , ,nh n ư h ư th t i h ế i t ế t kế k ế we w b b (H ( 2 H . 2 12 1 7 2 ) 7 , ) , th t i h ế i t ế t kế k post s e t r (H2.128)... (H H 2 . .1 27): B ố cụ c c c tự ự d o t rong thiết k ế ế w eb e (H H 2 . .1 28) : Ứ n Ứ g d ụng b ố c ụ c c c t ự ự d o t rong t hiết ế k ế ế p oster e (H ( H 2. . 12 1 9) 9 : ) :Ứng g dụ d n ụ g g bố b ố cục cụ tự t ự do d trong t hiết ế k ế ế post s er e Ở Ở cá c c á c ví v í dụ d ụ tr t ê r n ê n ta t a th t ấ h y ấ y ch c ủ h ủ yế y u ế u ng n ư g ờ ư i ờ i th t i h ế i t ế t kế k ế dự d a ự a tr t ê r n ê n nh n ữ h n ữ g n g ng n u g y u ê y n ê n tắ t c ắ c tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h n củ c a ủ a ng n h g ệ h ệ th t u h ậ u t ậ t th t ị h ị gi g á i c á . c . Nh N ữ h n ữ g n g nộ n i ộ i du d n u g n g đó đ ó sẽ s ẽ đư đ ợ ư c ợ c gi g ớ i i ớ i th t i h ệ i u ệ u ở ở ph p ầ h n ầ n ch c ư h ơ ư n ơ g n g 3. 3 . Cụ C ụ th t ể h ể hơ h n ơ ví ídụ ụ (H ( 2 H . 2 1 . 2 1 9 2 ) 9 ) đư đ ợ ư c ợ c xâ x y â y dự d n ự g n g bố b ố cụ c c ụ c th t e h o e o sự s ự tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n về v ề hì h n ì h n . h . Nế N u ế u ở ở bê b n ê n dư d ớ ư i ớ i là l à hì h n ì h n ản ả h n h mộ m t ộ t th t i h ế i u ế u nữ n ữ nằ n m ằ m tr t ê r n ê n bã b i ã i bi b ể i n ể n vớ v i ớ i vò v n ò g n g 3 3 đồ đ ồ sộ s , ộ , th t ì h ì ở ở bê b n ê n tr t ê r n ê n lạ l i ạ i là l à hì h n ì h n h ản ả h n h củ c a ủ nh n ữ h n ữ g n g na n m m gi g ới ớ i gầ g y ầ y gò g , ò ,nh n ỏ h ỏ bé b . é .Ch C í h nh n h sự s ự tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n nà n y à y tạ t o o sứ s c ứ c hú h t ú tđố đ i ố ivớ v i ớ ing n ư g ờ ư i ờ i nh n ì h n nó n . ó 79 CH C ƯƠ Ư NG 3. MỘT SỐ S NGUYÊN TẮC C TRO R NG TẠO HÌNH CỦ
C A NGHỆ THUẬT THỊ GIÁC 3. 3 1 . . 1 .Tỷ T ỷ lệ l 3.1.1. T ỷ l ệ v àng Tỷ T ỷ lệ l ệ và v n à g n g là l à hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c tỷ t ỷ lệ l ệ ng n ư g ờ ư i ờ iHy H l y ạ l p ạ p cổ c ổ th t ư h ờ ư n ờ g n g dù d n ù g n , g ,tỷ t ỷ lệ l ệ nà n y à y đư đ ợ ư c ợ c th t ể h ể hi h ệ i n ệ n tr t o r n o g n hì h n ì h n h ch c ữ h ữ nh n ậ h t ậ t và v n à g n g (H ( 3 H . 3 1 . ) 1 . ) (H3 H . 1) 1 : ) :Cá C c á h c h títn í h n h tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g n Hì H n ì h n h ch c ữ h ữ nh n ậ h t ậ t và v n à g n g là l à hì h n ì h n h ch c ữ h ữ nh n ậ h t ậ t có c ó tỷ t ỷ lệ l ệ cá c c á c cạ c n ạ h n h 1: 1 1 : , 1 6 , 1 6 8 1 8 (a ( = a 1 = ; 1 ; b= b 1 = , 1 6 , 6 18 1 ) 8 . ) . Từ T ừ hì h n ì h n h ch c ữ h nh n ậ h t ậ tvà v n à g n g ta t a có c ó th t ể h ể ch c i h a i a th t à h n à h n h mộ m t ộ thì h n ì h n h vu v ô u n ô g n g và v à mộ m t ộ thì h n ì h n h ch c ữ h ữ nh n ậ h t ậ tvà v n à g n g và v à cứ c ứ titế i p ế p nh n ư h ư vậ v y ậ mã m i ã i (H ( 3 H . 3 2 . ) 2 . ) (H ( 3 H . 3 .2) 2 ) : :Tỷ T ỷ lệ l ệ và v n à g n Vi V ệ i c ệ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g n g và v à o o tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k ế cũ c n ũ g n g đư đ ợ ư c ợ c cá c c á c nh n à h à th t i h ế i t ế t kế k ế sử s ử dụ d n ụ g n g rộ r n ộ g n g rã r i ã i và v đạ đ t thi h ệu ệ u qu q ả u ả ca c o o tr t o r n o g n g nh n ữ h n ữ g n g th t i h ế i t ế t kế k ế log o o g o (H ( 3 H . 3 3) 3 , ) , (H ( 3 H . 3 4 . ) 4 . 80 (H ( 3 H . 3 .3) 3 : ) :Ứn Ứ g n g dụ d n ụ g n g tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g n g tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế tkế k ế lo l g o o g o Pe P p e p p s p i s (H ( 3 H . 3 .4) 4 : ) :Ứn Ứ g n g dụ d n ụ g n g tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g n g tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế tkế k ế lo l g o o g o củ c a ủ a ap a p p l p e l Ngoài ira tỷ t lệ
l vàng cũng được ứng dụng tr
t ong lĩnh vực nhiếp ảnh (H3.5), (H3 .6) (H ( 3 H . 3 .5) 5 : ) :Ứn Ứ g n g dụ d n ụ g n g tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g n g tr t o r n o g n g nh n i h ế i p ế p ản ả h n (H3. 6 ): Ứng d ugnj tỷ l ệ v àng t rong n hiếp ả nh 81 Cá C c c nhà h à ki k ến ế n tr t ú r c ú c sư s ư cũ c n ũ g n g khô h n ô g n g th t ể h ể bỏ b ỏ ng n u g y u ê y n ê n tắ t c ắ c nà n y à , y , vớ v i ớ i mộ m t ộ t cô c n ô g n g tr t ì r n ì h n h ki k ế i n ế n tr t úc ú c cổ c ổ xưa ư – Đề Đ n ề n Pa P t a h t e h n e o n n o n có c ó ch c u h u vi v i ứn ứ g n g vớ v i ớ i th t i h ế i t ế t di d ệ i n ệ n và v n à g n g (H ( 3 H . 3 7 . ) 7 . ) (H ( 3 H . 3 .7) 7 : ) :ứn ứ g n g đụ đ n ụ g n g tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g n g tr t o r n o g n g ki k ế i n ế n tr t ú r c ú Cả C ả nh n ữ h n ữ g n g nh n à h à th t i h ế i t ế t kế k ế tạ t o ạ o dá d n á g n g cô c n ô g n g ng n h g i h ệp ệ p cũn ũ g n g ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tỷ t ỷ lệ ệ và v n à g n g (H3 H . 3 8 . ) 8 . ) (H ( 3 H . 3 .8) 8 : ) :ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g n g tr t o r n o g n g tạ t o ạ o dá d n á g n g cô c g ô n g n ng n h g i h ệ i p ệ Ngoài itỷ t lệ l vàng, còn có tỷ t lệ
l bậc 2, là một t biến th t ể của tỷ t lệ l vàng (H3.9). a b (H ( 3 H . 3 .9) 9 : ) :Biế i n ế n th t ể h ể củ c a ủ a tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g n g (t ( ỷ t ỷ lệ ệ bậ b c ậ c 2) 2 Qu Q a u a qu q a u n a n sá s t t ta t a th t ầ h y ầ y hì h n ì h n h ch c ữ h ữ nh n ậ h t ậ t (b ( ) b ) có c ó nh n ữ h n ữ g n g títn í h n h ch c ấ h t ấ t kh k ô h n ô g n g gi g ố i n ố g n g vớ v i ớ i mộ m t ộ hì h n ì h n h ch c ữ h ữ nh n ậ h t ậ t th t ư h ờ ư n ờ g n , g , vì v ì nó n ó có c ó th t ể h ể ch c i h a i a th t à h n à h n h 2 2 hì h n ì h n h mà m à ha h i a i hì h n ì h n h nà n y à y có c ó đư đ ờ ư n ờ g n ch c é h o é o th t ẳ h n ẳ g n g gó g c ó c vớ v i ớ i đư đ ờ ư n ờ g n g ch c é h o é o củ c a ủ a hì h n ì h n h lớ l n ớ . n Ngoài ira tỷ t lệ l này còn được th t ể hiệ i n th t eo cách khác (tỷ t lệ l 1/3 / ) như (H ( 3 H . 3 1 . 0 1 ) 0 ) : 82 (H3 H . .1 0): C ác á h c t ính k hác c c ủa a t ỷ l ệ ệ b ậc ậ c 2 ( T ỷ T l ệ ệ 1/3) Th T e h o e o nh n ư h ư hì h n ì h n h (H ( 3 H . 3 1 . 0 1 ) 0 ) th t ì h ì nh n ữ h n ữ g n g mả m n ả g n g ch c í h n í h n h nê n n ê n đặ đ t ặ t ở ở nh n ữ h n ữ g n g đi đ ể i m ể m gi g a i o a o nh n a h u a u củ c a ủ a cá c c á đư đ ờ ư n ờ g n g ch c i h a i , a , bở b i ở i đâ đ y â y là l à nh n ữ h n ữ g n g đi đ ể i m ể m và v n à g n g củ c a ủ a mỗ m i ỗ i mộ m t ộ t mặ m t ặ t ph p ẳ h n ẳ g n g có c ó gi g ớ i i ớ i hạ h n ạ . n 3.1.2. Bài tập tạo h ình t heo t ỷ l ệ v àng Hã H y y ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g tỷ t ỷ lệ l ệ và v n à g n g để đ ể tạ t ạ o o ra r a mộ m t ộ tsả s n n ph p ẩ h m ẩ m tạ t o o hì h nh n h vớ v i ớ ikí k c í h c h th t ư h ớ ư c c 10 1 0 x x 15 1 5 cm c . m Nội idung tù t y chọn, là l m tạ t i ilớp. 3. 3 2 . . 2 . Nh N ị h p ị p đi đ ệ i u ệ 3.2.1. Khái niệm Nhịp điệ i u là sự s lặp đi ilặp lại itr t ong th
t iên nhiên một t cách có tổ t chức đó là l vầ n lu l ật,t nhịp điệ i u; ví v í nh n ư h : ư : sự s ự lặ l p ặ p lạ l i ạ i củ c a ủ a ng n à g y à y và v à à à đê đ m ê m tr t o r n o g n g ng n à g y à , y , củ c a ủ a bố b n ố n mù m a ù a tr t o r n o g n g nă n m ă . m . Sự S ự lặ l p ặ p đi đ i lặ l p ặ p lạ l i ạ i đó đ gọ g i ọ ilà l à vầ v n ầ n lu l ậ u t ậ ,t ,nh n ị h p ị p đi đ ệ i u ệ , u ,gâ g y â y ch c o h o co c n o n ng n ư g ờ ư i ờ icả c m ả m gi g á i c á c nh n ấ h t ấ tđị đ n ị h n . h Đâ Đ y â y cũ c n ũ g n g là l à mộ m t ộ t hi h ệ i n ệ n tư t ợ ư n ợ g n g th t ư h ờ ư n ờ g n g th t ấ h y ấ y tr t o r n o g n g bố b ố cụ c c ụ c ng n h g ệ h ệ th t u h ậ u t ậ ,t , nh n ư h ư tr t o r n o g n g th t ơ h ơ ca c , a , âm â m nh n ạ h c ạ ch c ẳ h n ẳ g n g hạ h n ạ . n . Từ T ừ nh n ữ h n ữ g n g ch c ữ h , ữ , nh n ữ h n ữ g n g câ c u â , u , nh n ữ h n ữ g n g âm â m sắ s c ắ c đơ đ n ơ n lẻ l , ẻ , ng n ư g ờ ư i ờ i ta t a sắ s p ắ p xế x p ế p ch c ú h n ú g n g th t e h o e mộ m t ộ t qu q y u y lu l ậ u t ậ t nà n o à o đó đ ó mà m à th t o h n o g n g qu q a u n a n bà b i à i th t ơ h , ơ , bả b n ả n nh n ạ h c ạ c bi b ể i u ể u đạ đ t ạ t đư đ ợ ư c ợ c ch c ủ h ủ đề đ ề mà m à tá t c á c gi g ả i ả mo m n o g n mu m ố u n ố . n . Nh N ị h p ị p đi đ ệ i u ệ u đư đ ợ ư c ợ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g nh n i h iiề i u ề u tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k ế nh n ư h ư hì h n ì h n h (H ( 3 H . 3 1 . 1 1 ) 1 ) là l à mộ m t ộ t th t i h ế i t ế t kế k ế đồ đ họ h a ọ a ch c o h o ga g m a e m : e (H ( 3 H . 3 .11 1 ) 1 : ) :Nh N ị h p ị p đi đ ệ i u ệ 83
1.2.2. Các loại nhịp điệu trong tạo hình (H ( 3 H . 3 1 . 2 1 ) 2 Nh N ịp ị điệ i u lê l n tụ t c: là l à nh n ị h p ị p đi đ ệ i u ệ u si s n i h n h ra r a do d o sự s ự sắ s p ắ p xế x p ế p lạ l i ạ imộ m t ộ tcá c c á h c h lilê i n ê n tụ t c ụ c củ c a ủ a mộ m t ộ tlo l ạ o i ạ ho h ặ o c ặ c mộ m t ộ tsố s ố lo l ạ o i ạ ith t à h n à h n h ph p ầ h n ầ n cơ c ơ bả b n ả n . Nếu sự
s lặp lại iđó do một t th
t ành phần cơ bản đặt t cạnh nhau, ta t có nhịp điệ i u liên tụ t c đơ đ n ơ n gi g ả i n ả . n . Nế N u ế u sự s ự lặ l p ặ p lạ l i ạ i đó đ ó đư đ ợ ư c ợ c titế i n ế n hà h n à h n h vớ v i ớ i ha h i a i ha h y a y mộ m t ộ t số s ố th t à h n à h n h ph p ầ h n ầ n cơ c ơ bả b n ả n ta t có c ó nh n ị h p ị p đi đ ệ i u ệ u lilê i n ê n tụ t c ụ c ph p ứ h c ứ c tạ t p ạ . p (H ( 3 H . 3 .12 1 ) 2 : ) :Ví V ídụ d ụ mi m n i h n h họ h a ọ a ch c ô h ô nh n ị h p ị p đi đ ệ i u ệ Nh N ịp ị điệ i u ti t ệ i m biế i n: : là l à nh n ị h p ị p đi đ ệ i u ệ u th t a h y a y đổ đ i ổ i dầ d n ầ n dầ d n ầ n mộ m t ộ t cá c c á h c h có c ó qu q y u y lu l ậ u t ậ t lớ l n ớ n dầ d n ầ n đề đ u ề ho h ặ o c ặ c nh n ỏ h ỏ dầ d n ầ n đề đ u ề . u . Kí K c í h c h th t ư h ớ ư c ớ : c : lớ l n ớ n đế đ n ế n nh n ỏ h ỏ và v à ng n ư g ợ ư c ợ c lạ l i ạ .i . Mà M u à u sắ s c ắ : c : nó n n ó g n g đế đ n ế lạ l n ạ h n . h C . h C ấ h t ấ t lilệ i u ệ : u : sầ s n ầ n sù s i ù ,i , nh n ẵ h n ẵ n bó b n ó g n . g Nh N ịp ị điệ i u lồ l i i lõ l m : : Nh N ị h p ị p đi đ ệ i u ệ u lồ l i ồ i lõ l m õ m là l à nh n ị h p ị p đi đ ệ i u ệ u gi g a i o a o độ đ n ộ g n g th t e h o e o hì h n ì h n h só s n ó g n , g đồ đ n ồ g n th t ờ h i ờ tă t n ă g n g ho h ặ o c ặ c gi g ả i m ả m th t e h o e o mộ m t ộ tqu q y u y lu l ậ u t ậ .t Nh N ịp ị điệ i u gia i o th t oa : : Nh N ị h p ị p đi đ ệ i u ệ u gi g a i o a o th t o h a o a đư đ ợ ư c ợ c tạ t o ạ o th t à h n à h n h bở b i ở i cá c c á c th t à h n à h n h ph p ầ h n ầ n hì h n ì h n ảnh đa đ n a n ch c é h o é o nh n a h u a . u
3.2.3. Bài tập tạo hình theo nhịp điệu Ứn Ứ g n g dụ d n ụ g n g nh n ị h p ị p điệ i u ệ u tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h nh n h để đ ể là l m à m mộ m t ộ t sả s n n ph p ẩ h m ẩ m tạo ạ o hì h nh n h có c ó títn í h n h nh n ị h p ị p điệ i u ệ , u kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c 10 1 0 x x 15 1 5 cm c . m .Đề Đ ề tà t i à itự t ự ch c ọ h n ọ , n ,là l m à m tạ t i ạ ilớ l p ớ . p 3. 3 3 . . 3 . Tư T ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n và v à tư t ơ ư n ơ g n g tự t 3.3.1. Tương phản Tr T o r n o g n g cu c ộ u c ộ c số s n ố g n g đô đ i ô i kh k i h i ch c ú h n ú g n g ta t a th t ấ h y ấ y nh n ữ h n ữ g n g hì h n ì h n h ản ả h n h tr t á r i á i ng n ư g ợ ư c ợ c nh n a h u a u nh n ư h : ư : To T o – – Nhỏ, Ca C o a – Th T ấ h p ấ , p , Ng N ắ g n ắ n – – Dà D i à ,i ,Vu V ô u n ô g n – Tr T ò r n ò , n Đe Đ n e n tr t ắ r n ắ g n , g ,Mà M u à u tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả . n ....
Như vậy : Tương phản là sự khác biệt, thậm chí trái ngược nhau giữa tín hiệu thị giác này
với tín hiệu thị giác khác trong trường nhìn. Sự khác biệt trong trường thị giác đó gọi là tương phản (H ( 3 H . 3 1 . 2 1 ) 2 . ) . Tư T ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n ph p ụ h ụ th t u h ộ u c ộ c và v o à o cư c ờ ư n ờ g n g độ đ ộ án á h n h sá s n á g n g ph p ả h n ả n ch c i h ế i u ế . u . Kh K i h i cư c ờ ư n ờ g n độ đ ộ án á h n h sá s n á g n g hợ h p ợ p lý, ý , độ đ ộ rõ r õ nh n ất ấ tsẽ ẽ là à cực ự c đạ đ i ạ 84 (H3 H . .1 3): T ư T ơn ơ g p hản Có C ó cá c c á c hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n sa s u a u : Tương p hản v ề h ình k hối : Là L à sự s ự tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n về v ề kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c To T o – – Nhỏ, Ngắn – Dà D i à ,i ,Ca C o a – Th T ấ h p ấ , p , Vu V ô u n ô g n g – – T r T ò r n ò (H ( 3 H . 3 1 . 4 1 ) 4 . ) (H3 H . .1 4): T ư T ơn ơ g p hản v ề ề h ình k hối
Tương phản về màu sắ c : Xé X t é tví v ídụ d ụ (H ( 3 H . 3 1 . 5 1 ) 5 (H3 H . .1 5) : T ư T ơ ư n ơ g p hản ả v ề ề mà m u à s ắ s c ắ Qu Q a u a ví v í dụ d ụ (H ( 3 H . 3 1 . 5 1 ) 5 ) ta t a th t ấ h y ấ y rằ r n ằ g n g ở ở hì h n ì h n h (a ( ) a ) sự s ự ch c ê h n ê h n h lệ l c ệ h c h về v ề sắ s c ắ c độ đ ộ ítí t nê n n ê n kh k ô h n ô g n g nổ n i ổ bật.t ở hình (b) đã th t ấ y được sự s tá
t ch biệt t rõ hơn, Nhưng đối ivới ihình (c) th t ì ìrất tnổi bật tbởi isự s tư
t ơng phản mạ nh mẽ về màu sắ s c nóng - lạ l n ạ h n . h
Tương phản về đậm n hạt: Sự S ự tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n về v ề đậ đ ậ m m nhạ h t ạ tcũn ũ g n g tạ t o o nê n n ê n hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả cao a , o ,gâ g y â y sự s ự ch c ú h ú ý ý củ c a ủ a ng n ư g ờ ư i ờ ixe x m tớ t i ớ icá c c á c títn í n hi h ệ i u ệ u th t ị h ịgi g á i á c (H ( 3 H . 3 1 . 6 1 ) 6 . ) 85 (H3 H . .1 6): T ư T ơn ơ g p hản v ề ề đ ậm ậ m n hạt ạ Qu Q a u a hì h n ì h n h (H ( 3 H . 3 1 . 6 1 ) 6 ) ta t a th t ấ h y ấ y ở ở hì h n ì h n h ph p í h a í a bê b n ê n tr t á r i á i mờ m ờ nh n ạ h t ạ t do d o cá c c á c mả m n ả g n g hì h n ì h n h có c ó mà m u à kh k ô h n ô g n g ch c ê h n ê h n h nh n a h u a u nh n i h ề i u ề u về v ề độ đ ộ đậ đ m ậ m nh n ạ h t ạ ,t , tr t o r n o g n g kh k i h i đó đ ó ở ở hì h n ì h n h ph p í h a í a bê b n ê n ph p ả h i ả i cá c c á mả m n ả g n g mi m ế i n ế g n g tá t c á h c h bi b ệ i t ệ t rõ r õ rà r n à g n . g
Tương phản về chất liệu : Ch C ấ h t ấ t lilệ i u ệ u cũ c n ũ g n g có c ó sự s ự tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả . n . Nế N u ế u ta t a đặ đ t ặ t nh n ữ h n ữ g n g mặ m t ặ t ph p ẳ h n ẳ g n g ch c ấ h t ấ t lilệ i u ệ u nh n ẵ h n ẵ n bó b n ó g n cạ c n ạ h n h nh n a h u a u ta t a sẽ s ẽ kh k ô h n ô g n g th t ấ h y ấ y hi h ệ i u ệ u qu q ả u ả kh k ô h n ô g n g rõ r . õ . Nh N ư h n ư g n g kh k i h i ta t a đặ đ t ặ t ch c ấ h t ấ t lilệ i u ệ u sầ s n ầ n sù s i ù cạ c n ạ h n h ch c ấ h t ấ t lilệ i u ệ u nh n ẵ h n ẵ n bó b n ó g n g th t ì h ì nổ n i ổ i bậ b t ậ t hơ h n ơ n (H ( 3 H . 3 1 . 7 1 ) 7 . ) (H3
H . .17): ương phản về chất liệu 3.3.2. T ương t ự ( Vi b iến) - Kh K i h icá c c á c vậ v t ậ tth t ể h ể có c ó hì h n ì h n h kh k ố h i ố ,i ,bó b n ó g n g đổ đ , ổ ,mà m u à u sắ s c ắ c kh k á h c á c nh n a h u a u ítí,t ,ng n ư g ờ ư i ờ ita t a nó n i ó inó n ó có c ó títn í h n h ch c ấ h t ấ tvi v biến. - Về V ề títn í h n h ch c ấ h t ấ t vi v i bi b ế i n ế n (t ( ư t ơ ư n ơ g n g tự t ) ự ) có c ó títn í h n h ch c ấ h t ấ t là l à nó n ó ké k o é o cá c c á c bộ b ộ ph p ậ h n ậ n cô c n ô g n g tr t ì r n ì h n h đế đ n ế n gầ g n ầ n nh n a h u a tạ t o ạ o th t à h n à h n h mộ m t ộ t th t ể h ể th t ố h n ố g n g nh n ấ h t ấ .t (H ( 3 H . 3 .18 1 ) 8 : ) :Tư T ơ ư n ơ g n g tự t ự (V ( i V ibi b ế i n ế ) n Như vậy : Vi b iến l à s ự tương p hản n hẹ, c huyển b iến d ần, k hác b iệt n hau r ất í t c ủa c ác b ộ phận chi iti t ết tth t iế i t tk ế hay là l của bản th t iế i t tkế đối ivới ớ imôi itr t ư r ờ ư n ờ g xung quanh (H ( 3 H . 3 1 . 8 1 ) 8 . Tư T ơ ư n ơ g n g tự ự cũ c n ũ g n g có c ó cá c c c hì h nh n h th t ứ h c ứ c th t ể h ể hi h ện ệ n nh n ư h ư sau a u : Vi biến về hình khối : 86 Tư T ơ ư n ơ g n g tự t ự đư đ ợ ư c ợ c ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g nh n i h ề i u ề u tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế t kế k . ế . Ví V í dụ d ụ tr t o r n o g n g ki k ế i n ế n tr t ú r c ú c có c ó nh n ữ h n ữ g n g cô c n ô g n tr t ì r n ì h n h ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g gi g ả i i ả i ph p á h p á p vi v i bi b ế i n ế n tạ t o ạ o ra r a nh n ữ h n ữ g n g cô c n ô g n g tr t ì r n ì h n h tu t y u ệ y t ệ t mỹ m ỹ nh n ư h ư nh n à h à há h t á t Op O e p r e a r Sy S d y n d e n i e i (H ( 3 H . 3 1 . 9 1 ) 9 . ) (H ( 3 H . 3 .19 1 ) 9 : ) :Vi V ibi b ế i n ế n về v ề hì h n ì h n h kh k ố h i ố Vi biến về Màu sắc: Những màu vi i biến là nh n ữ h n ữ g n g mà m u à u kh k ô h n ô g n g ch c ê h n ê h n nh n a h u a u qu q á u á nh n i h ề i u ề u về v ề sắ s c ắ c độ đ (H ( 3 H . 3 2 . 0 2 ) 0 . ) (H ( 3 H . 3 .20 2 ) 0 : ) :Vi V ibi b ế i n ế n về v ề mà m u à u sắ s c ắ Tr T o r n o g n g th t i h ế i t ế tkế k ế đô đ i ô ikh k i h isử s ử dụ d n ụ g n g nh n ữ h n ữ g n g gi g ả i i ả iph p á h p á p vi v ibi b ế i n ế n tạ t o ạ o nê n n ê n sự s ự hà h i à ihò h a ò a dễ d ễ ch c ị h u ị . u .Ví V dụ d ụ (H ( 3 H . 3 2 . 1 2 ) 1 , ) , cá c c á c hì h nh n h đư đ ợ ư c ợ c sử ử dụ d ng n g có c ó độ đ ộ ch c ê h n ê h n h về v ề mà m u à u rấ r t ấ tít.t (H ( 3 H . 3 .21 2 ) 1 : ) :Ứn Ứ g n g dụ d n ụ g n g vi v ibi b ế i n ế n tr t o r n o g n g tạ t o ạ o hì h n ì h n Tr T o r n o g n g kh k i h ith t i h ế i t ế tkế k ế we w b e b nh n i h ề i u ề u ng n ư g ờ ư i ờ icũ c n ũ g n g ứn ứ g n g dụ d n ụ g n g vi v ibi b ế i n ế n để đ ể tạ t o ạ o ra r a mộ m t ộ tgi g a i o a o di d ệ i n ệ nh n ẹ h ẹ nh n à h n à g n , g , hà h i à i hò h a ò a (H ( 3 H . 3 2 . 2 2 ) 2 , ) , (H ( 3 H . 3 2 . 3 2 ) 3 . ) 87
(H3. 22): ứng dụng vi biến t rong thiết kế web
(H3. 23): Ứng dụng vi biến t rong thiết kế web
Vi biến về đậm nhạt : Là L à hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c sử s ử dụ d n ụ g n g nh n ữ h n ữ g n g mả m n ả g n g hì h n ì h n h kh k ô h n ô g n g ch c ê h n ê h n h nh n a h u a u qu q á u á nh n i h ề i u ề u về v ề đậ đ m ậ m nh n ạ h t ạ .t . Ví V dụ d ụ nh n ư h ư tr t o r n o g n g th t i h ế i t ế kế k ế th t ờ h i ờ i tr t a r n a g n , g , nă n m ă m 20 2 1 0 3 1 3 nở n ở rộ r ộ ph p o h n o g n g tr t à r o à o sử s ử dụ d n ụ g n g mà m u à u pa p s a t s e t l e l kế k t ế hợ h p ợ p vớ v i ớ i nh n a h u a u tạ t o ạ o nê n n ê n sự s ự nh n ẹ h ẹ nh n à h n à g n g titn i h n h kh k i h ế i t ế t (H ( 3 H . 3 2 . 4 2 ) 4 : ) 88 88 (H3. 2 4): Ứ ng d ụng vi b iến v ề đ ậm nhạt t rong t hiết k ế t hời t rang Vi biến về chất liệu: Là L à hì h n ì h n h th t ứ h c ứ c sử s ử dụ d n ụ g n g ch c ấ h t ấ t lilệ i u ệ u tư t ơ ư n ơ g n g tự t nh n a h u a u để đ ể nh n ắ h c ắ c lạ l i ạ i tr t o r n o g n g mộ m t ộ t th t i h ế i t ế t kế k ế vd v (H ( 3 H . 3 2 . 5 2 ) 5 (H ( 3 H . 3 .25 2 ) 5 : ) :Vi V ibi b ế i n ế n về v ề ch c ấ h t ấ lilệ i u ệ
3.3.3. Bài tập tạo hình tương phản và tương tự Dự D a ự a và v o à o nh n ữ h n ữ g n g th t ủ h ủ ph p áp á p tạ t o ạ o ra r a sự s ự tư t ơ ư n ơ g n g ph p ả h n ả n và v à tư t ơ ư n ơ g n g tự t ự để ể là l m à m mộ m t ộ tbà b i à itậ t p ậ p tư t ơ ư ng n phản hoặc tư t ơng tự t . Kích th
t ước 10 x 15 cm, nội i dung tù t y chọn, là l m tạ t i ilớp. 3. 3 4 . . 4 .Bà B i itậ t p ậ p cu c ố u i ố ikh k ó h a ó a “T “ ạ T o ạ o hì h nh n h và v à phâ h n â n tíc í h c h tá t c c ph p ẩm ẩ m tạ t o ạ o hì h nh n ” h 3.4.1. H ướng d ẫn b ài t ập “ Tạo h ình t ổng h ợp” Cá C c á c bư b ớ ư c ớ c th t ự h c ự c hà h n à h n h : 1, 1 ,Ch C ọ h n ọ n đề đ ề tà t i à ,i ,ý ý tư t ở ư n ở g n 2, 2 ,Ph P á h c á c th t ả h o ả o bố b ố cụ c c ụ c ý ý tư t ở ư n ở g n g (3 ( 3 ph p á h c á c th t ả h o ả ) o ) kí k c í h c th t ư h ớ ư c ớ c 15 1 5 x x 20 2 0 cm c . m 3, 3 ,Ph P á h c á c th t ả h o ả o mà m u à u sắ s c ắ , c ,đậ đ m ậ m nh n ạ h t ạ t(3 ( 3 bả b n ả n ) ) kí k c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c 15 1 5 x x 20 2 0 cm c . m 4, 4 ,Ph P á h c á c th t ả h o ả o tr t ê r n ê n bà b i à ivà v à là l m à m ch c i h ititế i t ế .t 89 89 (H ( 3 H . 3 .26 2 ) 6 : ) :Ví V ídụ d ụ bà b i à itậ t p ậ p tổ t n ổ g n g hợ h p ợ 3.4.2. T hực h ành b ài t ập “ Tạo h ình t ổng h ợp” Thiết ế tkế k ế và v à tạ t o ạ o hì h n ì h n h mộ m t ộ tsả s n ả n ph p ẩ h m ẩ m tạ t o ạ o hì h n ì h n h bằ b n ằ g n g ta t y a , y ,nộ n i ộ idu d n u g n g mà m n à n hì h n ì h n h kh k ở h i ở iđộ đ n ộ g n g ch c o h o ga g m a e m (n ( ộ n i ộ idu d n u g n g ga g m a e m e tù t y ù y ch c ọ h n ọ ) n . ) .Kí K c í h c h th t ư h ớ ư c ớ c 40 4 0 x6 x 0 6 0 có c ó bo b o vi v ề i n ề . n C . h C ấ h t ấ tlilệ i u ệ u mà m u à u bộ b t ộ t(m ( à m u à u wa w t a ) t . )
3.4.3. Hướng dẫn phân tích tác phẩm tạo hình Cấ C u ấ u tr t ú r c ú c mộ m t ộ tbà b i à iph p â h n â n títc í h c h ba b o a o gồ g m ồ m : - Mở M ở bà b i à :i Nêu tó t m tắ
t t tnội i dung, nguồn gốc tá t c phẩm, tá t c giả. Giới i th
t iệu và làm nổi ibật tnội idung cầ c n ầ n ph p â h n â n títc í h c . h . Tạ T o ạ o sự s ự th t u h u hú h t ú t vớ v i ớ i ng n ư g ờ ư i ờ i đọ đ c ọ . c Ví V ídụ d ụ ph p â h n â n títc í h c h lo l g o o g o pe p p e s p i s inh n ư h ư sa s u a u : Nă N m 1939, một thãng nướ ư c ớ giả i i ikhát tra r đời
ờ .i Ông chủ của hãng này muốn tạ t o ra r một ttê t n gọi,i một tlo l go dễ nhớ ớ về sả s n phẩm của mìn ì h, nhưn ư g qua bao nhiê i u ngày th t áng ông vẫn chưa ư tì t m ì ra r đượ ư c ợ một ttê t n gọi inào ưn ư g ý. Vào một tngày tu t yết trơ r i ơ iở ở Ne N w w Yo Y rk, ông li l ề i n ghi ilê l n cửa ử kín í h ngày 12.9.39 (ngày 12 th
t áng 9 năm 1939) theo phong cách của ngườ ư i
ờ imỹ. Sau khi ivào nhà và nhìn ì ra r cửa ử k ín í h ông th t ấy nhữn ữ g con số s 12.9.39 tạ t o th t ành một tchữ ữ như ư là l chữ ữ pepsi s .i Và ngay lậ l p tứ t c ông lấ l y tê t n đó là l tê t n cho hãng của mìn ì h. Nh N ưn ư g sự s ự th
t ú vị ịvề hãng này chưa ư dừn ừ g lại iở ở 90 90 đó, n ó c òn k hiến n gười ta p hải t hốt l ên b ởi những t hú v ị k ế t iếp bởi n hững m ẫu l ogo đ ộc đ áo của h ọ. Đ ể đ i t ìm l ời g iải đ áp đ ó c húng t a h ãy c ùng n hau t ìm h iểu x em l ogo c ủa h ãng p epsi có g ì đ ặc b iệt . .. - - Th T â h n â n bà b i à Phâ h n â n títc í h c h ch c i h i titết ế t nh n ữ h n ữ g n g nộ n i ộ i du d n u g n g ch c í h n í h n , h , sử s ử dụ d ng n g nh n ữ h n ữ g n g th t ủ h ủ ph p á h p á p so s o sá s n á h n , h , ẩn n dụ d , ụ , ph p â h n â títc í h c , h tổ t n ổ g n g hợ h p ợ . p ....đ . ể đ ể gi g ả i i ả i qu q y u ế y t ế t vấ v n ấ n đề đ . ề . Ph P â h n â n títc í h c h mộ m t ộ t tá t c á c ph p ẩ h m ẩ m tạ t o ạ o hì h n ì h n h ch c ủ h ủ yế y u ế u ph p â h n â n títc í h c h qu q a u nh n ữ h n ữ g n g nộ n i ộ i du d n u g n g ch c í h n í h n h sa s u a u : 1, 1 ,Ph P â h n â n títc í h c h về v ề nộ n i idu d n u g n g ý ý tư t ở ư n ở g n 2, 2 ,Phâ h n â n títch c h về v ề đư đ ờ ư n ờ g n g né n t é ,th , ì h n ì h h kh k ố h i ố 3, 3 ,Ph P â h n â n títc í h c h về v ề mà m u à u sắ s c ắ , c ,đậ đ m ậ m nh n ạ h t ạ 4, 4 ,Ph P â h n â n títc í h c h về v ề bố b ố cụ c c ụ 5, Phâ h n â n títc í h c h về v ề ch c ấ h t ấ tlilệ i u ệ . u .... Ví V ídụ d : ụ ... Nế N u như ư coca - cola t hể h iện m ình q ua n hững n ét b út n ghệ t huật v ới m àu đỏ t rắng t hì ngược l ại p epsi l ại b ằng k iểu c hữ c ách t ân v ới l ogo m àu x anh d ương. N hư c húng t a đ ã b iết, một logo b ao g iờ c ũng c ó m ột m àu c hính x ác nhất g ọi l à m àu n guyên b ản, t ừ m àu n guyên bản n ày c ác h ọa s ĩ t hiết k ế b iến đ ổi r a n hiều m àu khác n hau. Đ ối v ới pepsi - một hãng ra đời m uộn hơn s o v ới c oca – co l a t hì p hải l àm s ao đ ể có t hể c ạnh t ranh v ới m ột đối t hủ đ áng gờm ờ . Câ C u tr t ả r lờ l i ờ ilà l : Màu xanh tư t ơ ư i ơ i tr t ẻ r ,“M “ à M u xanh của hiệ i n đại ivà bìn ì h yên “ “ như John Swanhaus – Giá
i m đốc bán hàng của pepsi khẳng định. Mà M u xanh dươ ư n ơ g còn là l màu của lã l nh đạo, dẫn đầu, th t ể hiệ i n niề i m khát tkhao của tu t ổi itr t ẻ r …. Kế K t ế tlu l ậ u n ậ Tổ T n ổ g n g kế k t ế t lạ l i ạ i nh n ữ h n ữ g n g nộ n i ộ i du d n u g n g ch c í h n í h n h . . Kh K ẳ h n ẳ g n g đị đ n ị h n h và v à đị đ n ị h n h hư h ớ ư n ớ g n g nế n u ế u có c . ó 3.4.4. B áo c áo p hân t ích b ài t ập “ Tạo h ình t ổng h ợp ” Mỗ M i ỗ i nh n ó h m ó m yê y u ê u cầ c u ầ u nộ n p ộ p và v à tr t ì r n ì h n h bà b y à y nh n ữ h n ữ g n g nộ n i ộ i du d n u g n g sa s u a u : 1, 1 ,01 0 1 Bà B i à itậ t p ậ p tạ t o ạ o hì h n ì h n h bằ b n ằ g n g ta t y a 2, 2 ,01 0 1 Bà B i à ivi v ế i t ế tph p â h n â n títc í h c h tá t c á c ph p ẩ h m ẩ m củ c a ủ a ch c í h n í h n h nh n ó h m ó m mì m n ì h n 3, 3 ,01 1 slilde d e gi g ớ i i ớ ith t i h ệ i u ệ u và v à báo á o cá c o o tr t ư r ớ ư c c lớ l p ớ p ( ( 5p 5 h p ú h t/tn / h n ó h m ó ) m 91