Giáo trình Tiếng Việt thực hành | Đại học Huế
Tài liệu gồm 207 trang, có 6 chương chính bao gồm các kiến thức cơ bản liên quan: kỹ năng chính tả, kỹ năng dùng từ, kỹ năng đặt câu,... giúp bạn ôn luyện và nắm vững kiến thức môn học Tiếng Việt thực hành Mời bạn đọc đón xem!
476
238 lượt tải
Tải xuống
®¹i häc huÕ
trung t©m ®µo t¹o tõ xa
PGS.TS. NguyÔn quang Ninh
Gi¸o tr×nh
Gi¸o tr×nhGi¸o tr×nh
Gi¸o tr×nh
(Dµnh cho sinh viªn khèi Khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n)
Nhµ xuÊt b¶n ®¹i häc huÕ - 2013
môc lôc
PhÇn mét: luyÖn kÜ n¨ng chÝnh t¶ tiÕng ViÖt .............................................................. 4
I. ChÝnh t¶ lµ g×? .................................................................................................................. 4
II. mét sè lçi chÝnh t¶ th−êng gÆp .............................................................................. 4
iii. nguyªn t¾c chÝnh t¶ tiÕng viÖt............................................................................. 6
Iv. viÕt ®óng chÝnh t¶ ...................................................................................................... 6
V. LuyÖn tËp ........................................................................................................................ 12
PhÇn hai: luyÖn kÜ n¨ng dïng tõ ..................................................................................... 21
I. tõ vµ tõ vùng tiÕng viÖt ............................................................................................ 21
II. nh÷ng yªu cÇu chung cña viÖc dïng tõ ............................................................ 27
III. thao t¸c lùa chän vµ sö dông tõ ....................................................................... 38
PhÇn ba: luyÖn kÜ n¨ng ®Æt c©u ...................................................................................... 43
i. c©u trong tiÕng viÖt.................................................................................................. 43
ii. yªu cÇu chung cña viÖc ®Æt c©u ......................................................................... 50
III. ch÷a c©u sai ................................................................................................................. 57
PhÇn bèn: luyÖn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n ....................................................................... 63
i.
yªu cÇu chung cña viÖc viÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ............................. 63
ii. luyÖn viÕt ®o¹n v¨n cã c©u chñ ®Ò .................................................................... 70
iii. luyÖn viÕt ®o¹n v¨n theo mèi quan hÖ ý nghÜa .......................................... 76
iv. luyÖn t¸ch ®o¹n v¨n vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n ................................................. 85
v. luyÖn rót gän vµ më réng ®o¹n v¨n ................................................................ 96
PhÇn n¨m: luyÖn kÜ n¨ng tiÕp nhËn v¨n b¶n ............................................................ 108
i. néi dung vµ h×nh thøc cña v¨n b¶n ................................................................... 108
ii. ph©n tÝch v¨n b¶n ..................................................................................................... 120
iii. tãm t¾t v¨n b¶n ....................................................................................................... 124
iv. Tæng thuËt c¸c v¨n b¶n khoa häc .................................................................. 128
V. luyÖn tËp ...................................................................................................................... 135
PhÇn s¸u: luyÖn kÜ n¨ng x©y dùng v¨n b¶n ............................................................. 159
I. ®Þnh h−íng x©y dùng v¨n b¶n .............................................................................. 159
ii. lËp ®Ò c−¬ng v¨n b¶n .............................................................................................. 167
III. TriÓn khai ®Ò c−¬ng thµnh v¨n b¶n ................................................................ 176
IV. KiÓm tra vµ hoµn thiÖn v¨n b¶n ®U viÕt ....................................................... 192
v. LuyÖn tËp ...................................................................................................................... 192
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o .................................................................................. 207
PhÇn mét
luyÖn kÜ n¨ng chÝnh t¶ tiÕng ViÖt
I. ChÝnh t¶ lµ g×?
!"#$%&$'()*+,-./-01234%
5#6(78-9:2. /-0#$+8&;-<)"-9.
=$>:012-/-:?&:2=(--@4)*+,
A.=$>BB=&8-C)*+,-.-9:2+#2-
D--E-B+.-<=A%--BF:=$'5
G-@-9-)8;-.6(-H-=$ I-0H-4-H-
<J--$B)-. KL.-B-H-&;&6-;
#:-.$B:2-H- MH- :L.-B:26(-&;-9
:N O +, - O6- A- P -
Q& R(-
A2+-9-O65S:'@'T;:@$@'
-)#$U
−VH->-H---H-3.=$I--96(-.
O6D-566-0H->-H-(@--H-3-B.-H-H#:
(W-B-H-MH- O+,Ud¬ / gi¬ / z¬
−VH->8-6-H-$;I-I O+,UHµ Néi$
Hµ néiItalia$I-ta-li-a,...
−H-;-$;&;%-;&;-H-+#2-)()(&;@
%-O6A:)O6 O+,UKr«ngput$Kr«ng-pót.
−H- )* +,-H- +@-# O +, "Ngµy x−a cã vî chång «ng l·o ®¸nh c¸
nghÌo sèng ë ven s«ng",$"Ngµy x−a, cã vî chång «ng l·o ®¸nh c¸ nghÌo sèng ë
ven s«ng"
A.@'&;-B/-N:=$&;56-E-B
/-0:0=$&:(=6X@=H:2)($;I-
@>
II. mét sè lçi chÝnh t¶ th−êng gÆp
B'$;#+X6-:I-L- A6-:I-L+)*+,
Y6-F-.?0?-.M -H-L-D-B=$:2)(
W-9$)#$U
1. M¾c lçi do kh«ng n¾m v÷ng chÝnh t¶
AB:2-H-MH-L-"#$+MI:.-H-/-
--F/-01234:D-+Z-BH#: A
:I-L&-H-&/)U
[
−\L',#:]^M-Z:2#:-B'-H-_
O+,U
`gå ghÒghå gÒ
`ghª gímghª ghím
`nguÖch ngo¹cnghuÖch ngho¹c
`c¹n kiÖtk¹n kiÖt
−\L']]^MD.]J-W_
O+,U
`khuÕch tr−¬ngkhuyÕch tr−¬ng
`ngo»n ngoÌongu»n ngÌo
`qu»n qu¹iquo»n qu¹i
−\L+MI:/-=$I-
O+,U
`NguyÔn ThÞ Minh KhaiNguyÔn thÞ Minh Khai
`§iÖn Biªn Phñ§iÖn biªn Phñ
`I-ta-li-aI Ta Li A
2. M¾c lçi do ph¸t ©m sai
−aH#:),#:]+X%)
O+,U
`lo l¾ngno n¾ng
`thÓ dôcthÓ rôc
`r¸ch n¸td¸ch n¸t
−aH#:)]]+X%)
O+,U
`r−îu chÌriÖu chÌ
`h−¬u naihiªu nai
`kÝnh coong kÝnh cong
−aH#:)6+X%)
O+,U
`mÜ m·nmØ m¶n
`vui vÎvui vÏ
`hç trîhé trî
−aH#:)-H--.-H-9,#:-(D-X2.-H--.-H-9$;
#:.+X%)
O+,U
`phèp ph¸pphèp ph¸t
`tan t¸ctang t¸c
`c¸i ®u«ic¸i ®ui
b
iii. nguyªn t¾c chÝnh t¶ tiÕng viÖt
.O66W/-0#$+8&;-<)"#: ON4$-BB$;I--<
5-9-O6nguyªn t¾c ng÷ ©m häcH#:N
@$
QO6JM5HNH Q3"-#$&-#'
/-?-(M-B)8MH-56 !'$:--
O61<W-&";<<6/<(%)*+, G"4$
-BB&c-O68--@-H-H#:T
5-9O6+8&;-<)"d-93
O+,U
−el¹c lângNl¹c lâng^Mn¹c nâng_MdÞu dµngN
dÞu dµng^Mdùu dµng_MuÓ o¶iNuÓ o¶i^MuÓ ¶i_
Mno ®ãiNno ®ãi^Mlo ®ãi_ O4$],#:]
]]-9:2&@=&?
−edÔ d·iNdÔ d·i^MdÔ d¶i_MmÜ n÷NmÜ
n÷^MmØ nö_ O4$6-9:2-E'=&?
-9-O6
Iv. viÕt ®óng chÝnh t¶
A. §èi víi ch÷ viÕt th−êng
ON $;I- - O6 $; I- . #:?-- ;
-@'-9$nghe nh− thÕ nµo th× viÕt nh− thÕ nÊy Q$4$&;8-
---B+8:2)(-<)"MH-U
1. Dùa vµo quy t¾c chÝnh t¶
!--]?-2-:2)(=$I- f%#$:2)(=$I-
-]I:.U
_nghng
−OnghMJ&%--H-$;#:i, ª, e+,U
nghi hoÆc, nghÒ nghiÖp, nghe ngãng, nghiªng ng¶,...
−OngMJ&%--H-$;#:MH-+,U
ngì ngµng, ng¬ ng¸c, ngu tèi, ngä nguËy, ng−íc m¾t, ng¾c ngø,...
5_gh g
−OghMJ&%--H-$;#:i, ª, e+,U
ghi nhí, gãi ghÐm, bµn ghÕ, gh×m nÐn,...
− OgMJ&%--H-$;#:MH-+,U
gµ g«, l−ng gï, gÇm gõ, gß hµn, gên gîn,...
-_kcq
−OkMJ&%--H-$;#:i, ª, e+,U
kÝn ®¸o, kim chØ, kÕ ho¹ch, kÓ lÓ, ª ke, cß kÌ, kiªn tr×, ®ao kiÕm,...
g
−OcMJ&%--H-$;#:MH-+,U
co gi·n, c¬ héi, cay có, c¸ mÌ, mÆc c¶, cuèc xÎng, c« gi¸o,...
−OqMJ&%-#:6:+,U
qu©n ®éi, qu¶n ca, qu¶n lÝ, qu¸ qu¾t, quanh co, ®Æc qu¸nh,...
+_¢m ®Öm
−OoMJ&%--H-$;#:a, ¨, e+,U
hoan h«, ho¸n vÞ, ho¹n n¹n, hoen è, xoen xoÐt, xo¨n,...
−OuMJ&%--H-$;#:MH-+,U
quÊn quýt, qu©n ®éi, l·ng quªn, tuÇn lÔ,...
2. Dùa vµo mét sè mÑo chÝnh t¶
_Kh+@i^ _j1^~_
^k_ fZ:h"M×nh nªn nhí lµ viÕt dÊu ng·"i1 -tõ H¸n
ViÖt.
!(%tõ H¸n ViÖt-H-5I]5c.,#:m, n, nh, l, v, d, ng
(ngh)N+@1^~_ !'$-BMD:23lHO6M5
+@1$iN)m13B-B,#:]Um, n, nh, v, l, d, ng (ngh).
O+,U
−O%mUmÉu tö, mÉn c¶m, mÜ m·n, minh mÉn, m·n nguyÖn......
−%nUnç lùc, truy n·, n÷ tÝnh, n÷ c«ng, no·n bµo,...
−O%nhUnhÉn t©m, kiªn nhÉn, nh·n hiÖu, nh·n quan, nhiÔm bÖnh,...
−O%lUl·o t−íng, lÔ phÐp, lì thêi, lçi l¹c, l·n c«ng, l·ng tö, lÔ nghi, truy lÜnh,...
− O%vUv÷ng bÒn, v·ng lai, v¨n vâ, vÜ nh©n, uy vò, vâ c«ng...,
−O%dUkiÒu diÔm, dòng m·nh, gi¸o d−ìng, d· sö, diÔu vâ, d÷ kiÖn, d−ìng dôc,...
−O%ng (ngh)Ung−ìng mé, ng«n ng÷, ngò hµnh, nghÜa khÝ,...
B+Z:h%-H-,#:]$Um×nh (m) nªn(n) nhí(nh) lµ (l) viÕt (v)
dÊu (d) ng· (ng).
^_ fZ:hHuyÒn ng· nÆng, hái sao kh«ng s¾c thuèc ^l$UChÞ HuyÒn mang
nÆng ng· ®au, hái kh«ng s¾c thuèc biÕt bao giê lµnh_+@i$+@1
-tõ l¸y
!(%tõ l¸y,-H-+@5-Ec:-Z&:2B:U
huyÒn − ng· − nÆng
kh«ng − hái − s¾c
Q:h$&3H$M@$-n57M7M5+@i$1
:@$M1kh«ng dÊuD-+@s¾cN-nWI+@hái
O+,U
−Kh«ng−háiUrun rÈy, l¼ng l¬, v¬ vÈn, nhá nhÎ, ñ ª,...
−S¾c−háiUm¸t mÎ, r¶ rÝch, göi g¾m, nhÝ nh¶nh, ngæ ng¸o,...
A/-WM-n57M7M5+@i$1:@$M1
-B+@huyÒnD-+@nÆngN-nWI+@ng·
?
o
O+,U
−HuyÒn−ng·UthÉn thê, râ rµng, Çm Ü, b× bâm, bÇu bÜnh, ®Éy ®µ,...
−NÆng−ng·Uqu¹nh quÏ, rùc rì, nòng nÞu,...
5_Kh,#:]d/gi
pmd^:Mgi_MJ&%--H-]oa, o¨, u©, oe, uª, uy.
!(%3lHO6-B+Z:2)(:h)U
`fZ:h"d−ìng dôc"d
A3lHO6:+@ng· (d−ìng)D-+@nÆng (dôc)Nd O+,Uc«ng diÔn,
dòng c¶m, dÜ nhiªn, dÞ d¹ng, dÞch vô, diÖn m¹o,...
−fZ:h"gi¶m gi¸"gi
A3lHO6:+@hái (gi¶m)+@s¾c (gi¸)Ngi O+,Ugi¶ng v¨n,
häc gi¶, ®¬n gi¶n, gi¶ thuyÕt, gi¸n tiÕp, gi¸ c¶, gi¸o sinh, giíi h¹n
-_Kh,#:]ch/tr
−Och&.&/)U
`Q3-q=6?N O+,Ucha, chó, chång, chÞ, ch¸u, ch¾t, chót, chÝt.
`Q3-qS+ZD&N O+,Uchai, ch¶o, chËu, châng, chum,
chÜnh, chiÕu, ch¨n, chæi, chµy, chÐn.
`Q3-qd9> O+,Uch−a, ch¼ng, chí, ch¨ng.
−Otr&.&/U
`Q3-qdM-B)8-4$ O+,UtrÇn truång, trèng tr¶i, tr¬ träi, trÇn trôi, trïng
trôc, trèng tr¬n, träc lèc.
`Q3-q-@0@ O+,Utr©ng tr¸o, tr¬ trÏn, trõng tré, trîn trõng, tr¬ tr¸o, tr¬
tr¬, tr¸o trîn.
+_Kh,#:]s / x
−Os&:2)(&/)U
`Q3-q&WH(Us¸ng suèt, s¹ch sÏ, sung s−íng, sím sña, su«n sÎ, sèt s¾ng, s©u
xa, sung tóc,...
`Q3-q24-#$-(S46/;; O+,Us−, s·i, sø
thÇn; sªn, s¸o, sß, sÕu; sim, sung, sóng, sÊu, si; sät, siªu, sîi (d©y); sÊm, sãng, sao, s«ng,
suèi.
−Ox&:2)(&/)U
`Q3-q;J-7Ux«i, xóc xÝch, x¸ xÝu, l¹p x−êng,...
`Q3-q)8i)D-Ux×, xÑp, xèp, nhá xÝu,...
_Kh]¨c / ¨t ¨ng / ¨n
−Q3 -B ] ¨c -B -q )8 $+2 O +,U lóc l¾c, ng¾c
ngo¶i, ng¾c ngø, l¾c x¾c, ngóc ng¾c, cµ nh¾c, t¸n s¾c,...
−Q3-B]¨t-B-IiH-&D-:.4NB O+,Uc¾t,
chÆt, h¾t, ng¾t, b¾t, l¾t nh¾t, th¾t, ch¾t läc.
−Q3-B]¨ng-Br& O+,Ub¨ng, ph¨ng, l¨ng, c¨ng, th¼ng,
ph¼ng,...
s
−Q3-B]¨n-q)8-2&nMr O+,Uqu»n, xo¨n, xo¾n, qu¨n,
quÆn, lo¨n xo¨n, nh¨n nhóm, nh¨n nheo, ngo»n ngoÌo.
A-H-]&;-n-B:2)(]MH--E&@+C]:N--H-
]B-q0@6W-":2)(3N4$--]2-n O+,U]U−¬p,
−¬u, −t, −i, −m,...
B. ®èi víi ch÷ viÕt hoa
1. Nh÷ng tr−êng hîp cÇn viÕt hoa
_Otªn riªng-9>+D-;&;-9-H-T-J--H--<=
O+,U
Tãc nµy kh¸c nµo rõng dõa, luü tre, ruéng lóa, b·i biÓn, kh¸c nµo nh÷ng dßng s«ng
Trµ Khóc, Thu Bån, nh÷ng nói rõng Ba T¬, An Khª, Kon Tum, §¾c L¾c.
^P!J-_
5_Och÷ c¸i ®øng ®Çu c©uU
−p+@-@:
O+,U
Vµo ®ªm tr−íc ngµy khai tr−êng cña con, mÑ kh«ng ngñ ®−îc. Mét ngµy kia, cßn xa
l¾m, ngµy ®ã con sÏ biÕt thÕ nµo lµ kh«ng ngñ ®−îc. Cßn b©y giê giÊc ngñ ®Õn víi con dÔ
dµng nh− uèng mét li s÷a, ¨n mét c¸i kÑo.
^Theo\\_
−p+@-@:+@-@:i
O+,U
Hìi «i, l·o H¹c! Th× ra ®Õn lóc cïng l·o còng cã thÓ lµm liÒu nh− ai hÕt. Con ng−êi
®¸ng kÝnh Êy b©y giê còng theo gãt Binh T− ®Ó cã ¨n −? Cuéc ®êi qu¶ thËt cø mçi ngµy
mét thªm ®¸ng buån.
^A:_
−p+@W-]+n5I]:2W
O+,U
TÝ vµ Söu ®i qua mét ®¸m ruéng bÝ. TÝ chît tr«ng thÊy qu¶ bÝ to, nãi r»ng:
− Chµ! Qu¶ bÝ ®©u mµ to nh− thÕ kia !
Söu cã tÝnh hay nãi kho¸c, c−êi mµ b¶o:
− ThÕ ®· lÊy g× lµm to. T«i ®· tõng thÊy nh÷ng qu¶ bÝ to h¬n nhiÒu...
(Quèc v¨n gi¸o khoa th−)
-_Och÷ c¸i ®øng ®Çu mét dßng th¬.
O+,U
§Êt n−íc m×nh ®©y
Hai m−¬i n¨m m−a, n¾ng, ®ªm, ngµy
Hµnh qu©n kh«ng mái,
Sung s−íng bao nhiªu: t«i lµ ®ång ®éi
kt
Cña nh÷ng ng−êi ®i, v« tËn, h«m nay.
^l._
+_O%dông ý tu tõ.
O+,U
−
Bµn tay con n¾m tay Cha
Bµn tay B¸c Êm vµo da vµo lßng
^Q(l._
− B¸c lµ ng−êi ¤ng. B¸c lµ ng−êi Cha. B¸c lµ nhµ th¬. B¸c lµ nhµ triÕt häc. Hoµ b×nh
ta cã thÓ vÏ B¸c bu«ng cÇn c©u trªn mét dßng suèi thêi gian. Nh−ng b©y giê dùng t−îng
Ng−êi, ta sÏ dùng t−îng Hå ChÝ Minh. Ng−êi du kÝch Hå ChÝ Minh. VÞ t−íng Hå ChÝ
Minh. VÞ T− lÖnh. Ng−êi chØ huy...
^\O;_
2. C¸ch viÕt hoa
_Q;&;O6A:;&;%-;=#:lHO6
− Tªn ng−êi
Q;O6A:^S:-?M;M5+;8;6_U-.
-H]-9@--H-#:
O+,U
Q;<UTh¶o, Ph−¬ng, Giang,...
Q;MUQuý Thµnh, Quang TuÊn,...
Q;85+UTè Nh−, ThÐp Míi, Nam Cao, Tó Mì,...
l?M`;MUTrÇn NguyÔn Thuû Giang, TrÇn Hoµng YÕn H−ng,...
l?`;<UNguyÔn Du, Lª Hoµn,...
l?`B`;<UNguyÔn V¨n Tïng, NguyÔn ThÞ Th¶o,...
l?`;MUNguyÔn Hoµi Giang, TrÇn H¶i L©m,...
l?`B`;MUPhan ThÞ Thanh Nhµn, TrÇn ThÞ YÕn H−ng,...
l?`;6UTrÇn H−ng §¹o,...
Q;%- ;=#:lHO6U-H-;&;
O6A: O+,U
Mao Tr¹ch §«ng, LÝ Quang DiÖu, §Æng TiÓu B×nh,...
Kha Lu©n Bè, N· Ph¸ Lu©n, M· Kh¾c T−, T− §Þa L©m,...
− Tªn ®Þa lÝ
O-.-H]-9@--H-#:
O+,U
Hµ Néi, H¶i Phßng, Nam §Þnh,...
B×nh TrÞ Thiªn, Hµ Nam Ninh, Cao B¾c L¹ng,...
§Ìo KhÕ, Cöa ¤ng, Mòi Ngäc, Hßn Gai,...
M¹c T− Khoa, B¾c Kinh, H¾c H¶i,...
− Tªn c¬ quan, ®oµn thÓ, tæ chøc...
kk
O-.-H]-9#:];-H-#:]-9-H-524W
;&;^-B;;>N=$I-;;>O6
A:"&;_
O+,U
Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o
Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc
Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi
Tr−êng §¹i häc Quèc gia Thµnh phè Hå ChÝ Minh
Tr−êng TiÓu häc Chu V¨n An
Héi Ch÷ thËp ®á thµnh phè Hµ Néi
Nhµ m¸y C¬ khÝ Gia L©m
Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam
5_Q;&;%-
−Q&/;#:M=#:lHO6^;#:&8-)H-H-?-_U
!(%:L524W;&;-.-H]-BW-(.-H-#:
^+@W-(/-)H-.-H&%-)BM-B+@-H-_
O+,U
L«-m«-n«-xèp, M¸t-xc¬-va, Bu-da-pÐt, ¸p-ga-ni-xtan, In-®«-nª-xi-a,...
−!(%;T-J--<=%-U=$I-;
-<=T-J-O6A:^-B;D-;>N=$
I-<J"&;_
O+,U
ViÖn Hµn l©m Khoa häc Gi¸o dôc Nga
Tr−êng §¹i häc Tæng hîp M¸t-xc¬-va mang tªn L«-m«-n«-xèp
C. §èi víi ch÷ viÕt t¾t
1. D¹ng t¾t
fWI-H-&?-9-H-3.^dUM/-?--H-3
_
O+,U
H.T.XU?-/H-01^M?-hê tê xê)
§.H.S.PU?-!W?-pW:^M?-®ê hê sê pê_
U.B.N.DU?-u5#+#^M?-u bª ªn dª_
Q&+WIW-B-H--H-)U
−BW@-.-.]-9-H-
O+,U
T.T.X.V.N−Q@01O6A:
§.H.T.H−!W?-QT/
V.A.C.^-B?-vª a xª_−-S
−B-qW-.]-9J@&3' O +,U
k
V.T.V^-B?-vª tª vª_−O$Q&$'NO6A:
C.K.X^-B?-xª ca Ých_−-&>M012
2. Tõ t¾t
Q3I-H-&?-9-H-3.)--B?-/-.3
Q3IB-BD-:-@&-:2#:O6
O+,U
VACU!?-v¸c^− −-S_
VIP^&$:&&)_U?-vÝp^#4=&?_
!46-6-#56)*+,d¹ng t¾ttõ t¾t--BD+@
-@:.-H-$( I&+WIv-n.-H-$(I&3I M-]
+Z+@-@:H-563$(B
V. LuyÖn tËp
1. LuyÖn viÕt ng / ngh, g / gh vµ ©m ®Öm
Bµi tËp 1
l1$-N)-H-&/+%#$Wng / nghU
− ng«, ngµy, ng−êi, nga, ng©n, ngñ, ng¸y, ngon, ngoan, ngõng, ng−îng, nguéi, nguyªn,
nguyÖn, ng«ng, ngê, ngÊt, ngËm, ngÊm.
− nghÖ, nghÒ, nghÑn, nghÌo, nghªnh, nghØ, nghÜ, nghiªm, nghÜa, nghÞ, nghiªn, ngh×n
nghÞt, nghiÖm sè, nghÜa qu©n, nghÞ ®Þnh, nghØ tay.
− nghiÖt ng·, nghiÖn ngËp, nghÞch ngîm, nghiªm ngÆt, nghªnh ngang, nghi ngê, ngèc
nghÕch, nghÒ ngçng, nghi ngót, nghÑn ngµo.
Bµi tËp 2
l1$-N)-H-$(+%#$Wg / gh:
− nhµ ga, con gµ, g¹ gÉm, g¶ b¸n, gan gãc, g¸c löng, g¹ch hoa, g¸nh v¸c, g©y gæ, gÊp
g¸p, gÇn gòi, gÇy cßm, g©y chuyÖn, gÉy gän.
− d× ghÎ, ghe thuyÒn, ghen ghÐt, ghi chÐp, gh×m nÐn, ghi ©m, ghÕ tùa, ghÕch mâm, l¾p
ghÐp, gh× chÆt, trªu ghÑo.
Bµi tËp 3
l1$-N)#:6:&-H--.+%#$MuMWoU
− qu©n ®éi, qu¸n qu©n, qu¨n queo, quª qu¸n, quyÕt chiÕn, thuyªn chuyÓn, quyÒn lîi,
quÊy qu¸, quý mÕn, quyÒn quý.
− loanh quanh, ngoay ngo¸y, h©n hoan, ho¹n n¹n, ho¸n vÞ, xoen xoÐt, xo¾n xuýt,
lo»ng ngo»ng, ngoan ngo·n.
Bµi tËp 4
l1$-N)-H-&/+%#$Wc / k / q:
− ca h¸t, c¸i ca, con cß, chim cót, c¸ch biÖt, c¸ch m¹ng, can ®¶m, cä x¸t, c·i lén, c¹n
chÐn, c¹m bÉy, cao kiÕn, cung cÊp.
k
− kÌ nhÌ, kÎ c¶, kem que, kÌm nhÌm, kÐm c¹nh, kÌo nhÌo, kÏo kÑt, keo có, kÕ thõa,
kÒnh cµng, kÕch xï, kÕt thóc, kªu nµi, kªu van.
− qua l¹i, qu¶ tang, qu¸ b¸n, qu¸ chõng, qu¸i ¸c, qu¸i vËt, quan hÖ, qu¸n triÖt, qu¶n
lÝ, quang quÎ, qu¶ng c¸o, qu¹nh quÏ, qu¾c th−íc.
2. LuyÖn viÕt tr / ch
Bµi tËp 1
.W.-.)tr / ch&-H-3.+%#$U
chµi l−íi chanh chÊp
chèng tr¶i chµ chén
chiÕn tranh trong trãng
trung thuû chÊn gi÷
ch©n thËt trï trõ
con chai tr¸ch cø
trÎ chung tr¹nh lßng
trung cuéc trinh phu
trung thuû chinh n÷
trµ ®¹p ch−ng dông
Bµi tËp 2
!'tr / ch-L&(
thuû ...ung trµ ...én
...äc phó ...µ ®¹p
...©n t×nh ®iÓm ...äng yÕu
v−ît ...ïng d−¬ng con c¸ ...¾m
c¸i ...âng tre ...ªu tøc
...anh vÏ ...©m äc
b¸n ...Þu chÇn ...õ
...î cÊp khã kh¨n ...uyÖn ng¾n
nÆng ...Üu ®· ...óng tuyÓn
bao ...ïm d©y ...uyÒn
nãi ...uyÖn
Bµi tËp 3
O%:L&/+%#$N:kt-.U
−B:"]5cUtr
−B:"]5cUch
Bµi tËp 4
!?-#56tr / ch&W7)U
Trong síi chäi, ®«i tr©u khoÎ ngang søc ®ang lõa miÕng, bçng hai cÆp sõng rËp
vµo nhau ph¸t ra mét tiÕng kªu ch¸t chóa lµm ng−êi xem chãi c¶ tai. Chóng quÇn nhau
lµm bôi cuèn mï mÞt. ThËt lµ mét kh¸p c©n xøng. Bçng con tr©u §å H¶igië miÕng
"c¸ng". Con tr©u §å S¬n chuyÓn thÕ ®øng däc, ch©n tr−íc khuþu xuèng ®ì ®ßn nh−
k
mét vâ sÜ nhµ nghÒ l·o luyÖn. Råi nã tr¶ ®òa b»ng mét tiÕng ®¸nh t¹t ngang hiÓm hãc,
mang l¹i kÕt qu¶ bÊt ngê lµ con §å H¶i bÞ to¸c ®Çu rÊt nÆng. Gi÷a tiÕng reo hß n¸o
nhiÖt cña vßng ng−êi xem ®«ng ngh×n nghÞt, con §å H¶i ®· ë vµo thÕ thua, muèn l¶ng
ra. Nh−ng con §å S¬n ch−a chÞu bu«ng, bæ tíi chÆn ®−êng rót cña ®èi thñ, lõa ®èi thñ
vµo síi chäi ®Þnh tiÕp tôc ®ßn chÝ m¹ng.
^!OE_
3. LuyÖn viÕt l / n
Bµi tËp 1
.W.-.)l / n&-H-3.+%#$U
vïng lôt néi lß lung v«i
kh«ng nãi nªn nêi lËp lªn
thËt n¸o x−îc trÌo nªn c©y b−ëi
no liÖu c¬m n−íc liÒm vui to nín
thËt lµ ®¸ng no sî lçi niÒm
læ ra cuéc tranh luËn l¨m m−¬i ngµy
l«n thèc l«n th¸o l−¬ng nhê cöa PhËt
®· lªn ng−êi
Bµi tËp 2
!'n / l-L&(U
− trªn nh÷ng ...Îo ®−êng chiÕn tranh
− ...iªn tiÕp giµnh ®−îc th¾ng... îi
− mua ®−îc miÕng thÞt ...¹c
− ¨n ...¨n hèi ...çi
− lµm ...ªn sù nghiÖp lín
− v× thÕ cho ...ªn
Bµi tËp 3
O%:L&/+%#$N:kt-.U
−B:"]5cUl
−B:"]5cUn
Bµi tËp 4
!?-#56l / n&W7)U
D·y hµng lîn, ng−êi mua ng−êi b¸n ph¸t vµo tay nhau bÌn bÑt ®Ó tr¶ gi¸. Nh÷ng con
lîn n»m trong rä, bÞ trãi chÆt bèn ch©n n»m t¬ h¬ trªn mÆt ®Êt bÈn thØu, nh÷ng con n¸i sÒ
ph¬i hai hµng vó nh− hai hµng khuy trªn chiÕc ¸o nhem nhuèc, nh÷ng chó lîn con kªu rÐ
lªn nh− bÞ chäc tiÕt, tÊt c¶ c¸i ®¸m sóc vËt th¶m h¹i Êy ch¼ng phï hîp chót nµo víi kh«ng
khÝ mua b¸n hõng hùc, nh÷ng giäng qu¸t th¸o, nh÷ng bé mÆt ®á gay víi nh÷ng ®«i m¾t lÊc
l¸o. Nh−ng c¸i thãi quen mua b¸n lîn nh− vËy ®· cã hµng tr¨m n¨m nay råi, ë chî lµng
t«i còng nh− ë c¸c chî kh¸c trong toµn vïng ®ång b»ng, thµnh thö ng−êi ta cø vËy mµ
theo, ch¼ng bao giê nghÜ lµ nã cÇn thiÕt hay kh«ng. [...] T«i ng¾m nh×n kh«ng biÕt bao
k[
nhiªu cuéc mua b¸n n¬i chî lµng vµ thÊy r»ng ng−êi ®i chî, c¶ ng−êi mua lÉn ng−êi b¸n,
hai bªn liÒn ®eo lªn cho m×nh mét c¸i mÆt n¹. Nh−ng khi cuéc mµ c¶ chÊm døt th× hä liÒn
qu¨ng ngay c¸i mÆt n¹ xuèng ®Êt vµ c−êi víi nhau mét c¸ch hån nhiªn nh− nh÷ng ®øa trÎ.
Th× ra, c¸i mÆt n¹ nµo còng v−íng vÝu.
^OEQl;_
4. LuyÖn viÕt s / x
Bµi tËp 1
.W.-.)s / x&-H-3.+%#$U
sÐ r¸ch tê giÊy tãc sâa tr−íc tr¸n
n©ng cao n¨ng xuÊt xîi d©y sÝch
®Èy m¹nh suÊt khÈu nãi xen vµo
d− luËn x«n xao quanh quÈn sã nhµ
xa c¬ lì vËn ¨n giã n»m x−¬ng
thËt lµ x¸ng d¹ con chim x¸o
ng· xÊp mÆt xãng to giã lín
søc kháe xuy xôp
Bµi tËp 2
!'s / x-L&(
− kh«ng nªn ...oi mãi chuyÖn cña ng−êi kh¸c
− g©y ...Ých mÝch lµ kh«ng tèt
− bÞ thua lç ...iÓng liÓng
− ®õng ®ïa cît bêm ...¬m
− kh«ng ...ê vµo hiÖn vËt
− nh÷ng suy nghÜ thËt ...¾c ...¶o
− thÊy ...ao ...uyÕn trong lßng
Bµi tËp 3
O%:L&/+%#$N:kt-.U
−B:"]5cUs
−B:"]5cUx
Bµi tËp 4
!?-#56s / x&W7)U
C¸c em, h«m qua chóng ta viÕt bµi lµm v¨n: Tan häc vÒ. Bµi lÇn nµy kÕt qu¶ ra sao?
Chóng ta xem xÐt hai con sè sau sÏ râ. Líp chóng ta cã 50 ng−êi, viÕt vÒ viÖc tan häc vÒ
däc ®−êng ®· quªn m×nh nh¶y xuèng n−íc cøu em bÐ ch¼ng may bÞ sa ch©n ng· cã tíi 20
ng−êi, viÕt vÒ viÖc nhÆt ®−îc tói tiÒn nép cho c«ng an cã tíi 21 ng−êi. C¸c em h·y xem,
lµm g× cã tíi chõng Êy em bÐ nh»m vµo lóc tan häc vÒ ®Ó ng· xuèng n−íc cho c¸c em x«ng
vµo cøu? Däc ®−êng lµm g× cã ngÇn Êy tói tiÒn cho c¸c em cói xuèng nhÆt? ThÇy sèng
b»ng nµy tuæi råi mµ trªn ®−êng ®Õn tr−êng hay vÒ nhµ, sao ch¼ng cã ®−îc c¸i may m¾n
nh− c¸c em, kh«ng mét lÇn nhÆt ®−îc tói tiÒn?
kb
^Q Ph−¬ng ph¸p biÖn luËn_
5. LuyÖn viÕt r / d / gi
Bµi tËp 1
.W.-.)r / d / gi&-H-3.+%#$U
d¸c d−ëi bõa b·i trèng rong cê më
vÊn ®Ò thËt r¾c dèi cñ giong giÒng
dèi nh− t¬ vß tiÕng trèng rãng d¶
tù nguyÖn tù d¸c che dÊu téi lçi
däng nãi rÞu rµng kh«ng nªn dÊu diÕm
dµnh cho trÎ em ®Ó rµnh ®Ó rôm
tranh dµnh ®Êt ®ai con dun ®Êt
phËn trêi dun dñi
Bµi tËp 2
!'r / d / gi-L&(
− con ...un xÐo l¾m còng qu»n
− ®õng cã mµ ...©y d−a
− xui nguyªn ...ôc bÞ
− thóc ...ôc mäi ng−êi ®i nhanh
− ...ót ...©y ®éng rõng
− ng−êi nµo còng rÐt ... un cÇm cËp
Bµi tËp 3
O%:L&/+%#$N:kt-.U
−B:"]5cUr
−B:"]5cUd
−B:"]5cUgi
Bµi tËp 4
!D-#%33-)w+%#$U
− rß, dß, giß
− rong, dong, giong
− r−¬ng, d−¬ng, gi−¬ng
Bµi tËp 5
!?-#56r / d / gi&W7)U
Giã b¾t ®Çu thæi m¹nh. Bçng c¬n d«ng ïn ïn thèc tíi. M©y ë ®©u tõ d−íi rõng xa ®ïn
lªn ®en s× nh− nói, bao trïm gÇn kÝn c¶ bÇu trêi. Giã thæi ngµy cµng m¹nh, Çm Çm ï ï.
C©y ®a cæ thô, cµnh l¸ rËm xïm xoµ ®ang qu»n lªn vËt xuèng. Trêi mçi lóc mét tèi sÇm
l¹i. Vò trô quay cuång trong c¬n giã m·nh liÖt. Nh÷ng tia chíp xÐ r¹ch bÇu trêi ®en kÞt,
ph¸t ra nh÷ng tiÕng næ kinh thiªn ®éng ®Þa.
^!xi_
kg
Bµi tËp 6
QN:kt3&B-BU
− gia^+,Ugia ®×nh_
− ra^+,Ura vµo_
−da^+,Uda thÞt_
6. LuyÖn viÕt c¸c vÇn khã
Bµi tËp 1
.W-H--.)&.3.+%#$U
bÖnh t×nh thuªn gi¶m ch÷ viÕt nghuÖch ngho¹c
vÞt kªu qoang quo¸c que cñi cong qoeo
quanh co khóc khØu huyªnh hoang kho¸c l¸c
¨n nãi huªn thuyªn c−êi nãi nghoen nghoÎn
ch÷ viÕt nghuÖch ngoÆc ®−êng ®i ngoµnh nghoÌo
®Çu ãc chuyÕnh chu¸ng khuyÕch ch−¬ng thanh thÕ
Bµi tËp 2
l1$N:U
−kt3-B]uyªn.
−kt3-B]uyªt.
−kt3-B]−¬c.
−kt3-B]−¬t.
−kt3-B]o¨n.
−kt3-B]o¨t.
−kt3-B]−¬i.
−kt3-B]−¬u.
−kt3-B]oac.
−kt3-B]oat.
Bµi tËp 3
!'3-/-L&(
−
MÆt nh×n mÆt cµng thªm t−¬i
Bªn lêi v¹n phóc bªn lêi hµn....
−
Hµi v¨n lÇn b−íc dÆm xanh,
Mét vïng nh− thÓ c©y......... cµnh dao
−
Cöa ngoµi véi rñ rÌm the
X¨m x¨m b¨ng lèi v−ên ......... mét m×nh
−
NhÆt th−a g−¬ng giäi ®Çu cµnh,
Ngän ®Ìn tr«ng lät tr−íng huúnh h¾t.......
−
§o¹n tr−êng thay lóc ph©n k× !
Vã c©u khÊp ....... b¸nh xe gËp........
ko
Bµi tËp 4
!']-/-L&(
gµ kªu quang q.... ®au q... bông
dèt ®... c¸n mai cµnh l¸ xum x...
b¨n kh... lo l¾ng lµm lông quÇn q...
ch¹y lo¨ng q... lam lò q... n¨m
t... ®Êt, t... vµng −ít l−ít th...
kh... tr−¬ng thanh thÕ kh«ng chÞu q... gèi
con ®−êng khóc kh... chíp lo»ng ng...
th¾t l−ng b... bông mÆt mòi lem l...
ch¹y cuèng c... say l−ít kh...
no ph... bông r... chÌ be bÐt
Bµi tËp 5
Q&)(.3+%#$1$W--#.3)]U
con m−¬ng
−
tÊm g−¬ng
−
b−¬ng tr¶i
−
say kh−íc
−
tãm l−ît
−
ng−ît ®·i
−
r¾n n−ít
−
hoa th−ît d−ît
−
c¸i ph−íng
−
ph−ìng phÖ
−
sèng bu«n tuång
−
quÕt liÖt
−
tr©n tr¸o
−
xanh
biªng biÕt
−
khãc lãc thèng thiÕc
−
ngÊt nghuÓu
−
nguyÖch ngo¹ch
−
dai ngo¾t
−
b−íc
ngo¹ch
−
¨n nãi qu¸ qu¸ch
−
x©y dùng thµnh qu¸ch
−
d¸ng l×nh khuúnh
−
con ngo¸ ép
−
hò
riÖu
−
n»m sãng s−îc
−
r¸c r−ëu
−
ngóng ngoÈy
Bµi tËp 6
l1$?-&SW-H-+%#$U
−¨ng:b¨ng, c¨ng, ch¨ng, ngo»ng, nh»ng, r»ng, qu¼ng, v¼ng, quÆng, rÆng.
−¨p: ch¾p, c¾p, nh¾p, qu¾p, cÆp, quÆp, ®¾p, ¾p, t¾p, th¾p.
−¨t: b¾t, c¾t, o¾t, ph¾t, v¾t, chÆt, ngÆt, ngoÆt, vÆt, ng¾t, oÆt, tho¾t, kh¾t.
−©c: bÊc, cÊc, gÊc, nÊc, ngÊc, tÊc, xÊc, bËc, chËc, giÊc, nhÊc.
−oong: loong koong, kÝnh koong, ba toong, nåi soong, choßng.
−ooc: coãc, moãc, soãc, phoãc.
−−¬p: c−íp, m−íp, t−íp, ch−îp, n−îp.
−−¬u: h−¬u, b−íu, kh−íu, r−îu.
7. LuyÖn viÕt dÊu thanh vµ viÕt hoa ®óng quy t¾c
Bµi tËp 1
l1$Hi^ _j1^~_-H-))-Z/U
mi man ®¹i biªu tõ ng−
s¾c sao nghªnh ng·ng ®ung ®Ønh
san se bô b©m cu n¸t
trai tre lâng bong c−a ngâ
chËm trª bao t¸p ®inh ®¹c
trong treo ®»ng ®¨ng ®¬ ®Çu
trèng trai b©y chuét tôc ng−
y
ks
d− déi lâm bom chÝnh phu
bõa bai cèng ranh ph« th«ng
bÇu binh hoa b−¬i nghiªng nga
Bµi tËp 2
!'-/-L&(
−
Võa ch¹y ®· thë ... hÓn
−
kh«ng ®−îc ¨n ch¬i phÌ ...
−
chØ nghe ®−îc ... bâm
−
®ãi bñn ... c¶ ch©n tay
−
®i ®øng tr«ng thÊt ...
−
con lîn bÐo mòm ...
−
ng· ... ng−êi ra
−
®−îc nhËn gi¶i ...
Bµi tËp 3
l1$--H-&//-+%#$U
Doanh tr¹i bõng lªn héi ®uèc hoa,
K×a em xiªm ¸o tù bao giê,
KhÌn lªn man ®iÖu nµng e Êp,
Nh¹c vÒ Viªn Ch¨n x©y hån th¬.
Ng−êi ®i Ch©u Méc chiÒu s−¬ng Êy,
Cã thÊy hån lau nÎo bÕn bê.
^RfE_
Bµi tËp 4
l1$-.&//-+Z&W< )U
Vui sao mét s¸ng th¸ng N¨m
§−êng vÒ ViÖt B¾c lªn th¨m B¸c Hå.
Suèi dµi xanh m−ít n−¬ng ng«
Bèn ph−¬ng lång léng Thñ ®« giã ngµn.
B¸c kªu con ®Õn bªn bµn
B¸c ngåi B¸c viÕt nhµ sµn ®¬n s¬.
^Q(l._
Bµi tËp 5
.W.&/MU
−
Lª hång Phong, TrÇn Phó, NguyÔn v¨n Huyªn, Lª Th¸nh t«ng, Quang Trung, H−ng
®¹o v−¬ng.
−
C¸c m¸c; ¡ng-Ghen; Giu-li-ót Phu-xÝch
−
Hµ Néi, §µ n½ng, H¶i Phßng, Nha trang, CÇn th¬, An Giang.
−
M¹c-T−-Khoa, B¾c Kinh, Pl©y-Cu, In §« Nª Xi A.
Bµi tËp 6
t
.W.&/M=$I-
−
ChÝnh phñ n−íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ
−
quèc héi n−íc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa
−
Bé Giao th«ng vËn t¶i
−
ViÖn khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng
−
ViÖn Nghiªn cøu M¸y
−
Tr−êng TiÓu häc §èng §a
−
Tr−êng phæ th«ng trung häc Chu v¨n An
−
XÝ nghiÖp ®ãng tµu b¹ch ®»ng
−
C«ng ti tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n TrÇn Ph−¬ng
−
Héi Phô n÷ ViÖt Nam
−
Héi sinh viªn ViÖt Nam
−
Tr−êng ®¹i häc S− Ph¹m mang tªn Lª Nin
−
Tr−êng ®¹i häc N«ng nghiÖp H«-xª M¸c-ti
k
PhÇn hai
luyÖn kÜ n¨ng dïng tõ
I. tõ vµ tõ vùng tiÕng viÖt
1. Tõ tiÕng ViÖt
Tõ lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cña ng«n ng÷, lµ vËt liÖu chñ yÕu ®Ó t¹o c©u, ®Ó x©y dùng lêi nãi.
Q3:26.5S::DU:Dh×nh thøc^#:-._
:Dnéi dung^d_ Q3-B2-4':D.H3-BW
22-4&-# Q3/-)*+,:2-H-$;h-q&:?
BMH- Q3:2<>-B)w&.
O+,3mÆt trêi/-+Z$;h-qM$T&.-@
W-#MH-U
− Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng
ThÊy mét mÆt trêi trong l¨ng rÊt ®á.
^OCa<_
− MÆt trêi ®Õn mçi ngµy nh− kh¸ch l¹
GÆp mçi mÆt ng−êi ®Òu muèn ghÐ m«i h«n
^\O;_
− MÆt trêi cña b¾p th× n»m trªn ®åi
MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn l−ng
^A$Ce!':_
− K×a mÆt trêi Nga bõng chãi ë ph−¬ng §«ng
C©y cay ®¾ng ®· ra mïa qu¶ ngät
^\O;_
_V':D cÊu t¹oO6-Btõ ®¬ntõ phøc Q&3J-W-i&
tõ ghÐptõ l¸y
O+,U
−
-*-#$=Utõ ®¬n.
−?-)]$H7B(h<:<Utõ phøc.
Q&)(-H-3J-$W-B-&U
`?-)]$H7B(hU3J-?Itõ ghÐp
`<:<U3J-H$?Itõ l¸y.
5_ V ' :D sè l−îng nghÜa 3 /- - tõ mét nghÜa tõ nhiÒu nghÜa
Q&3'W-&nghÜa chÝnhnghÜa chuyÓn
O+,U
−50WUtõ mét nghÜa.
−7-Utõ nhiÒu nghÜa.
Q3chÝn-B:2)()U
^k_ (qu¶, h¹t, hoÆc hoa) ë vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Çy ®ñ nhÊt, th−êng cã mµu ®á
hoÆc vµng, cã h−¬ng th¬m, vÞ ngon ngät.
^_ (thøc ¨n) nÊu n−íng ®Õn møc ¨n ®−îc.
^_ (sù suy nghÜ) ë møc ®Çy ®ñ ®Ó cã thÓ hµnh ®éng cã hiÖu qu¶.
^_ (mµu da mÆt) ®á öng lªn.
Q&.$^k_/-?nghÜa chÝnh.!B0@6]
;-93 A.^_^_^_-nW.nghÜa chuyÓn !B.
0@6)-
-_V':Dquan hÖ ©m vµ nghÜa3/--Utõ ®ång ©m, tõ ®ång nghÜa, tõ
tr¸i nghÜa
O+,U
−H^nH_H^H5B_U®ång ©m.
−T5Z:-)<#:U®ång nghÜa.
−(j0@BjWMB-j-)(j-Utr¸i nghÜa.
+_V':Dnguån gèc3/--tõ thuÇn ViÖttõ m−în
O+,U
−zM{)Utõ thuÇn ViÖt
−=(--u&'):5);-0nUtõ m−în.
A.$(lH/-:/+Z&O6?3lH O6
_V':Dph¹m vi sö dông3/--tõ toµn d©ntõ ®Þa ph−¬ng
O+,U
−-*n/5H-&;0(Utõ toµn d©n.
−
2=h&JUtõ ®Þa ph−¬ng.
_V':Dphong c¸ch3/--&tõ ®¬n phong c¸ch3®a phong
c¸ch
O+,U
−
<&NF)(W/-##Utõ ®¬n phong c¸ch.
−
9-#$v)$2v(0@Utõ ®a phong c¸ch.
!-BM7)*+,3MM5%.5&;#$
2. Tõ vùng tiÕng ViÖt
Q3-H-<><<%34M38-9:2. H-<
><<%3S:Uthµnh ng÷qu¸n ng÷.
− Thµnh ng÷.4/3 :-( >W:2-q-Bd
-MH-%-93$(WW2:23&;56"
&-#
O+,U
`Chóng nã l©u nay xa nhµ, buån måm buån miÖng, nãi n¨ng lÐm tÐm, nghe nã th× ®æ
thãc gièng ra mµ ¨n ®Êy ¹.
^A$CQ>A?-Q_
`Cã mét sè ng−êi kh¸c v× kh«ng muèn bÞ ph¶n øng nªn còng gi÷ th¸i ®é mò ni che
tai kh«ng ®Êu tranh mµ còng kh«ng ñng hé, b¶o vÖ ng−êi ®Êu tranh.
^GHTiÒn phong,)(b_
− Qu¸n ng÷.4/3/-=+Z&Bc$;]
B1:-(> p%.-(>-9=H.M-
-9=H.-B--9T-H-$(/=H.B
O+,U
`Chóc lªn ®−êng gÆp nhiÒu may m¾n.
+ Xin th©n ¸i chµo t¹m biÖt c¸c b¹n.
+ Xin c¸m ¬n quý vÞ ®· chó ý l¾ng nghe.
G;-W.5'3&|'.=H.-E-
-B'M6&z$6M7B(.<><<%3&W
2
3. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
l1$W-+%.3H$B&|H-+,-9-&W<)U
Thanh minh trong tiÕt th¸ng ba,
LÔ lµ t¶o mé héi lµ ®¹p thanh.
GÇn xa n« nøc yÕn anh,
ChÞ em s¾m söa bé hµnh ch¬i xu©n,
DËp d×u tµi tö giai nh©n,
Ngùa xe nh− n−íc ¸o quÇn nh− nªm.
Ngæn ngang gß ®èng kÐo lªn,
Thoi vµng vã r¾c tro tiÒn giÊy bay.
Tµ tµ bãng ng¶ vÒ t©y,
ChÞ em th¬ thÈn dan tay ra vÒ.
B−íc dÇn theo ngän tiÓu khª,
LÇn xem phong c¶nh cã bÒ thanh thanh.
Nao nao dßng n−íc uèn quanh,
NhÞp cÇu nho nhá cuèi ghÒnh b¾c ngang.
SÌ sÌ nÊm ®Êt bªn ®µng
Dµu dµu ngän cá nöa vµng nöa xanh.
^A$CfTruyÖn KiÒu_
Bµi tËp 2
A;)8MH--9-H--D3+%#$D-#%-U
−
häc / häc hµnh
−
ch¬i / ch¬i bêi
−
nhµ / nhµ cöa
−
xe / xe ph¸o
−
®Ñp / ®Ñp ®Ï
−
xinh / xinh x¾n
−
lµm / lµm lông
Bµi tËp 3
QN:.3SD-]%-H-3)U
−
nghÜ^+,UnghÜ ngîi, c©n nh¾c _
−
mang^+,U®em, x¸ch, ®Þu _
−
chÕt^+,Utö, tõ trÇn _
−
riªng^+,Uc¸ nh©n _
−
bäc ^+,U®ïm, bao _
−
b¹n ^+,Ub¹n bÌ, bÇu b¹n _
−
khæ së ^+,U®au khæ, khæ cùc _
−
r¸ch ^+,Ur¸ch n¸t, n¸t b−¬m _
−
hÌn^+,UhÌn män, hÌn h¹ _
Bµi tËp 4
l1$0H->0:3Z/%;5;+%U
kÕ tôc, kÕ nghiÖp, kÕ tù, kÕ thõa, kÕ cËn, kÕ to¸n
_A(+|
5_QH-NN7:-9(NN-&:20
6:2-<=
-_Q,-)86-9-W
+_Q3".N,-H$^-H-BH&>]_
_ë>&-H-'$)%&%--B)m$%&%-
_\:8-6]-6-&%-1:-Mi5>J=1
Bµi tËp 5
O%:L2++%#$1$N::23Z/@U
−
Cã tinh thÇn quªn m×nh v× viÖc nghÜa, cøu gióp ng−êi khi hä gÆp khã kh¨n, ho¹n
n¹n.
−
ViÖc lµm, hµnh ®éng v× nghÜa.
−
ChÝ khÝ cña ng−êi lµm viÖc nghÜa.
Bµi tËp 6
O%:L-9-H-3'+%#$1$D:2-#U
_Tr¸nh
−
Q8+-L):25;Mi:%Mi
−
Gc56H-92:-:NMi0-D-Mi->H-
2&8--9-HNBM$M-
−
Q8.M:'NB
5_Quay
[
−
$2D-:--$2=:2&,-$:2:"&#:
:2-H-'';,-
−
$)W2MH-6-MH-
−
p*+,'5W-<6)0@6-$6-MH-
−
liDh-DMm
-_GiËt
−
\:-&&-+-$:2=1I5c:22H-?
−
$222:2-H&S&"W$>&-E
−
x@$/-'-:N5c)8L8--(I
−
O$&WI
+_MÊt
−
e-n2-':N.
−
e-B":N.
−
Q-)J-'-9+Z6-NB
−
e-n)(.
_Sang
−
f-$:2<B]:N"
−
$=:2WMH-:2&WHMH-&=H&N42
−
$-MH-=$')".
Bµi tËp 7
l1$+Z-H-3c¸i, quyÓn, con, chiÕc, ®«i, tê, pho, bøc, nçi, niÒm, c¬n, giÊc, trËn, l¸
'-L&(-Z/U
... vui ... m−a ... bµn
... buån ... vui ... m¸y bay
... giÊy ... sung s−íng ... s«ng
... s¸ch ... thuyÒn ... tem
... guèc ... c¸ ... th−
... cÆp ... t−îng ... cê
... ¸c méng ... t−êng ... xe
... m¬ ... kÐo ... lÞch
Bµi tËp 8
l1$W-+%.3:/-B&W&-U
... ChØ cÇn cã ®Çu vi-®i-«, dµn ©m li vµ mi-cr« lµ cã thÓ h¸t ®−îc ka-ra-«-kª. Ng−êi
ch¬i cÇm mi-cr« vµ h¸t theo c¸c bµi h¸t cã nh¹c ®Öm. B¨ng ka-ra-«-kª cã lång h×nh c¸c
ca sÜ vµ phong c¶nh ®Ó hÊp dÉn ng−êi ch¬i. NÕu nh− ë NhËt B¶n, ka-ra-«-kª chØ lµ trß
ch¬i trong gia ®×nh th× ë ViÖt Nam, ka-ra-«-kª ®· vµ ®ang ®−îc sö dông lµm trß ch¬i ®¹i
chóng.
^V#A$C_
b
Bµi tËp 9
xW-+%.3lHO6-B&.W&-+%#$U
−
§èi víi NguyÔn §×nh ChiÓu, cÇm bót, viÕt v¨n lµ mét thiªn chøc. Vµ NguyÔn §×nh
ChiÓu träng chøc tr¸ch cña m×nh chõng nµo th× cµng khinh miÖt bän lîi dông v¨n ch−¬ng
®Ó lµm viÖc phi nghÜa chõng nÊy.
^aW:O7!S_
−
S«ng §µ khai sinh ë huyÖn C¶nh §«ng tØnh V©n Nam, lÊy tªn lµ Li Tiªn mµ ®i qua
mét vïng nói ¸c, råi ®Õn gÇn nöa ®−êng th× xin nhËp quèc tÞch ViÖt Nam, tr−ëng thµnh
m·i lªn vµ ®Õn ng· ba Trung Hµ th× chan hoµ vµo s«ng Hång. Tõ biªn giíi Trung
−
ViÖt
tíi ng· ba Trung Hµ lµ 500 c©y sè l−în rång r¾n, vµ tÝnh toµn th©n s«ng §µ th× chiÒu dµi
lµ 888 ngh×n th−íc mÐt.
^A$CQ#_
Bµi tËp 10
A.3&-H--#+%#$3><U
−
Trêi ¬i, em biÕt khi m«
−
R¨ng kh«ng c« g¸i trªn s«ng?
−
O du kÝch nhá gi−¬ng cao sóng
−
Ai v« ®ã víi ®ång bµo ®ång chÝ
Bµi tËp 11
l1$W-+%.3<-H-&W7+%#$U
−
§iÖn hë tøc lµ mét phÇn cña dßng ®iÖn ®i theo d©y nguéi xuèng ®Êt, mµ kh«ng ch¹y
vµo c¸c ®å ®iÖn theo yªu cÇu cña ta, còng ch¼ng kh¸c nµo èng dÉn n−íc bÞ rß rØ vËy. B¹n
cã muèn xem ®iÖn ch¹y thÕ nµo kh«ng? Xin mêi b¹n cïng lµm thÝ nghiÖm.
−
C¬ chÕ thÞ tr−êng ®ßi hái ph¶i h×nh thµnh mét m«i tr−êng c¹nh tranh lµnh m¹nh,
hîp ph¸p, v¨n minh. C¹nh tranh v× lîi Ých ph¸t triÓn ®Êt n−íc, chø kh«ng ph¶i lµm ph¸
s¶n hµng lo¹t, l·ng phÝ c¸c nguån lùc, th«n tÝnh lÉn nhau. Thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng qu¶n
lÝ Nhµ n−íc. T«n träng vµ ph¸t huy ®Çy ®ñ quyÒn tù chñ kinh doanh cña doanh nghiÖp
trong c¬ chÕ thÞ tr−êng.
Bµi tËp 12
xW-+%-H-.-B&W&-)U
Cã mét bµ giµ kia l−êi lao ®éng, chØ quanh quÈn ë nhµ, con cµ con kª, sinh l¾m
chuyÖn. Bµ thãc m¸ch, bíi l«ng t×m vÕt, ®¬m ®Æt chuyÖn nä, chuyÖn kia, g©y xÝch mÝch víi
bµ con lµng xãm.
^GHNh©n d©n_
Bµi tËp 13
xW-+%-H-.,- .-B&.-#<+%#$&-3TruyÖn
KiÒu:
−
Hæ sinh ra phËn th¬ ®µo,
C«ng cha nghÜa mÑ kiÕp nµo tr¶ xong.
− Hë m«i ra còng thÑn thïng,
g
§Ó lßng th× phô tÊm lßng víi ai.
− Ngµy xu©n em h·y cßn dµi,
Xãt t×nh m¸u mñ thay lêi n−íc non.
ChÞ dï thÞt n¸t x−¬ng mßn,
NgËm c−êi chÝn suèi h·y cßn th¬m l©y.
− Th«i con cßn nãi chi con,
Sèng nhê ®Êt kh¸ch th¸c ch«n quª ng−êi
− Con kia ®· b¸n cho ta,
NhËp gia ph¶i cø phÐp nhµ tao ®©y.
− LÇu xanh cã mô Tó Bµ,
Lµng ch¬i ®· trë vÒ giµ hÕt duyªn.
T×nh cê ch¼ng hÑn mµ nªn,
M¹t c−a m−íp ®¾ng ®«i bªn mét ph−êng.
− KhÐo lµ mÆn d¹n mµy dµy,
KiÕp ng−êi ®· ®Õn thÕ nµy th× th«i !
Th−¬ng thay th©n phËn l¹c loµi,
DÉu sao còng ë tay ng−êi biÕt sao?
LÇu xanh míi rñ tr−íng ®µo,
Cµng treo gi¸ ngäc cµng cao phÈm ng−êi.
BiÕt bao b−ím l¶ ong l¬i,
Cuéc say ®Çy th¸ng trËn c−êi suèt ®ªm.
DËp d×u l¸ giã cµnh chim,
Sím ®−a Tèng Ngäc tèi t×m Tr−êng Khanh.
Khi tØnh r−îu lóc tµn canh,
GiËt m×nh m×nh l¹i th−¬ng m×nh xãt xa.
Khi sao phong gÊm rñ lµ,
Giê sao tan t¸c nh− hoa gi÷a ®−êng.
MÆt sao dµy giã d¹n s−¬ng,
Th©n sao b−ím ch¸n ong ch−êng bÊy th©n !
II . nh÷ng yªu cÇu chung cña viÖc dïng tõ
lc$-I--]+Z3-+>&)H+C
&H+Z&.3lHO6#$MBM7-?-
l$B:2-H-MH-MB--]+Z3--E-B
/- O4$$;-]-<5-96-+Z3+Z®óngU®óng ©m thanh,
®óng ý nghÜa, ®óng quy t¾c ng÷ ph¸p, ®óng phong c¸ch ng«n ng÷ (nãi, viÕt).
1. Dïng tõ ph¶i ®óng ©m thanh, ®óng ý nghÜa
Tõ5-E-B:D#:d }:d
+012+)*+,=$> eB-#.=$
>:012B K(+Zd$-W+ZNJ-
.#:MH-@$)m+X-L+Z)#:)d-93
o
O+,U
Dïng tõ ®óng Dïng tõ sai
kh¼ng ®Þnh kh¶ng ®Þnh
b¶n (tuyªn ng«n) b¶ng (tuyªn ng«n)
x¸n l¹n s¸n l¹ng
tinh tÕ tinh tuý
b«n ba bu«n ba
thuû mÆc thuû m¹c
c¶m kh¸i c¶m kho¸i
t©m kh¶m t©m c¶m
Q3+Z&MB/--6/-U
−
!2+8-MH-=-]5>
−
!"N-:H2(%?-(%-6
8-/-'-4%&B
O+,UTrong cuéc häp tæ h«m nay, chÞ Lan ®· ®Ò ®¹t mét ý kiÕn rÊt hay gãp phÇn vµo
viÖc x©y dùng tæ ta thµnh tæ tiªn tiÕn.
#$+Z)3®Ò ®¹t ë#$:(62+&;&
:2@'0:0W+Z3®Ò ®¹t;-#$W/-1&Nd
M$6?;-@&;-@&;0:0=$ l4$M
%2+68-MH-=-]5>N$3®Ò ®¹t5c®Ò xuÊt
:%Z/
lD--#+%#$-E-#+Z)3U
Bän giÆc ®· cÇm cù rÊt dòng m·nh, nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu rót lui.
#$+Z3dòng m·nh)MZ/%H2N-:-9
(%-68-/-&N5$ G"N-@+E:1-q+Z-.
-B)J-:W'-@]&;r:J-5N65cM
:W:m&2M)J--((-B-&"T G?D-N
M-B-@4$ ë#$$3dòng m·nh5c®iªn cuång
:%Z/
O6-+Z3)-B'$;# Q$4$-B@$6-+Z)#:-93
+)*+,MI:4-I-NJ-.#:#:$W-6-
)#:MH-D-N-H-#:];X2M#56/- n6-+Z
)-93+)*+,M5MMD--q
:2-H-H:H:-93:12+Z
O+,U
−
NguyÔn §×nh ChiÓu ®· ®−îc tËn m¾t chøng thùc bao c¶nh chÐm giÕt tµn b¹o cña
thùc d©n Ph¸p.
^\m&+Z3chøng kiÕn$-chøng thùc_
−
Thuý KiÒu lµ ng−êi con g¸i cã tµi, cã s¾c nh−ng l¹i lµ ng−êi b¹c m¹ng, sèng phiªu
b¹c n¬i ch©n trêi gãc biÓn.
s
^\m&+Z3b¹c mÖnh $-b¹c m¹ng3 phiªu b¹t$-phiªu b¹c._
−
Tõ ngµy ®−îc gi¸c ngé c¸ch m¹ng råi ®i theo c¸ch m¹ng, anh Êy lu«n lu«n gi÷ mét
lËp tr−êng trong s¹ch.
^\m&+Z3kiªn ®Þnh$-trong s¹ch._
−
Chóng ta cÇn ph¶i luyÕn ¸i, ®oµn kÕt víi nhau.
^\m&+Z3th©n ¸i$-luyÕn ¸i._
!&H6-:I-.L&;M:(+Z:23-]I:4
-I-NJ-.#:4Md-93B K23--0H-'
#:-4&|&'N+JMH-;+Z3B
2. Dïng tõ ph¶i ®óng quy t¾c ng÷ ph¸p
QO65S:'3WMH- KL3WW-B.D-:.
H&;6"2+M7M/.3B%-H-3MH- e
W-#-B3M//-%)(3-B3Mv-B3M//-%rÊt, l¾m-B3
Mv-B3-]-B5T.&8--B3M
O+,U
ChØ nãi Kh«ng nãi
−
mua ba l¹ng thÞt
−
mua ba thÞt
−
l¾m s¸ch
−
l¾m quyÓn s¸ch
−
hai gãi x«i ®Ëu xanh
−
hai x«i ®Ëu xanh
−
bèn tê giÊy tr¾ng
−
bèn giÊy tr¾ng
−
n−íc rÊt xanh
−
n−íc rÊt xanh thÉm
−
dµi hai mÐt r−ìi
−
®en hai mÐt r−ìi
−
ch¹y xong
−
buån xong
−
®Ñp qu¸
−
nhµ qu¸
N.D-:&;-93MW-#--dM7
M/-93B%.3J&-# AB:2-H-MH-M+Z3-
-]-dD-.H-93 AM-d%'$6-+Z3
D-#&M&@+C:I-L
O+,U
−
Thanh chØ cßn mçi mét c¸i quÇn ¸o míi trong tñ.
−
Anh ta c−êi ba hoa mét lóc l©u råi míi chÞu im lÆng.
−
Chóng t«i còng ®©u cã d¸m miÔn c−ìng c¸c chÞ nhËn lêi.
−
Nh×n d¸ng ®i lôc côc cña anh ta, ai còng thÊy khã chÞu.
:%-q@$Bbé quÇn ¸o, c−êi ha h¶, ph¶i miÔn c−ìng^4_
d¸ng ®i k× côc:M@$Bc¸i quÇn ¸o, c−êi ba hoa, miÔn c−ìng c¸c chÞ,
d¸ng ®i lôc côc ;.M/B.M/) '$52-
-d%D-.H-93MM/
3. Dïng tõ ph¶i ®óng phong c¸ch ng«n ng÷
AN-]%-H-3O6'/-+Z&'-H-
.MH-'-BMH- Q$4$-E-B.3
t
-q/-+Z&:2)(&/@>B+Z&:2
-H-@>B ON--]-d.')U
_B.3-q0@6&MBM0@6&MD-
/-W-B30@6&MM0@6&MB
O+,U
Th−êng dïng khi viÕt Th−êng dïng khi nãi
−
tranh luËn
−
c·i cä, tranh c·i
−
phô n÷
−
®µn bµ
−
trÎ em
−
trÎ con, con nÝt
−
tæ quèc
−
®Êt n−íc
−
nÕu
−
gi¸ thö, vÝ nh−
−
nãi th¼ng
−
nãi to¹c mãng heo
5_B.3-q0@6&.75W$:0@6&
.75WMH-
O+,U
−
Q&.75M?-U
Hi®r« cacbon lµ nh÷ng chÊt mµ ph©n tö cña chóng gåm nh÷ng nguyªn tö cacbon vµ
hi®r«. Ng−êi ta gäi hi®r« cacbon vµ nh÷ng dÉn xuÊt kh¸c cña chóng lµ c¸c hîp chÊt h÷u
c¬.
^QpxelH?-_
H-3UHi®r«, cacbon, ph©n tö, nguyªn tö, dÉn xuÊt, hîp chÊt, h÷u c¬ . 3
/-+Z&75M?-
−
Q&.75-4U
Riªng ®èi víi lao ®éng chÊt x¸m, «ng cha ta ngµy tr−íc ®· ®èi nh©n xö thÕ thÕ nµo?
ThÕ kØ XVIII, nhµ b¸c häc lçi l¹c Lª Quý §«n ®· nªu nhËn xÐt s©u s¾c vÒ bèn ®iÓm: phi
n«ng bÊt æn, phi c«ng bÊt phó, phi th−¬ng bÊt ho¹t, phi trÝ bÊt h−ng. Quèc gia nµo biÕt sö
dông trÝ thøc, quèc gia ®ã c−êng thÞnh. §iÒu ®ã ®· ®−îc thùc tÕ kiÓm nghiÖm ë
nhiÒu n−íc.
^GHNh©n d©n_
H-3.U®èi nh©n xö thÕ, bÊt æn, bÊt phó, bÊt ho¹t, bÊt h−ng, trÝ thøc, c−êng thÞnh
.3./-+Z&75-4
−
Q&.75-
−
-,U
C¨n cø vµo §iÒu 83 cña HiÕn ph¸p n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ
§iÒu 9 cña LuËt thuÕ doanh thu, §iÒu 9 cña LuËt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt;
Theo ®Ò nghÞ cña Héi ®ång Nhµ n−íc vµ ý kiÕn cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi,
quyÕt nghÞ
Phª chuÈn.....................................................................................
......................................................................................
k
A.3.Uc¨n cø vµo, ®iÒu, luËt, theo ®Ò nghÞ, quyÕt nghÞ,....3.
/-+Z&-H--~- ,
A4$MB^_-]I:/-D-:.-93-H-
-:%-B+Z3.:2-H--B6= Q&75M?--I-
-I M D .-#+Z3 M -#Cho mét ®−êng trßn t©m 0 m¶nh
kh¶nhD-§−êng th¼ng AB run rÈy c¾t ®−êng trßn t¹i hai ®iÓm xinh x¾n E vµ F
/-W&757?-.3.4$W-BM70@6
' G"4$+Z3)-H-.75:2WL-]&H
-_f%#$:2+,'L-H-D&6-+Z3U
−
fZ3-97B&7
O+,U
`§©y lµ mét vïng ®Êt cã cùc k× nhiÒu ®−íc.
^A;+Z3rÊt$-cùc k×._
`N−íc ta n¾ng l¾m, m−a nhiÒu nªn c©y cèi chen vai s¸t c¸nh nhau xanh tèt quanh
n¨m.
^A;+Z3 ®an xen$-chen vai s¸t c¸nh._
−
fZ3-97&7B
O+,U
`Bè ®· tr×nh bµy hÕt ý kiÕn cña m×nh, c¸c con ®· qu¸n triÖt ®Çy ®ñ ch−a nµo?
^A;Bnãi $-tr×nh bµy, hiÓu râ$-qu¸n triÖt._
`Cã nhËn ra tao kh«ng nµo? B¹n thuë thiÕu thêi ®©y mµ?
^A;Bnèi khè$-thuë thiÕu thêi _
+_A.$;-]&;3+Z/-$--]-(I
$64
^k_ Tr¸nh dïng tõ s¸o rçng, c«ng thøc
Q3)H&L-J-.3M-B)J-/ M-B&$'-:
BX+Z&5@MN&/5@M-#76
2+N AB:2-H-MH-B.3B&+Z:2
-H-+4M:H$:B-M->5i-N:n)$-#I-&6-8
-? O6-+Z3)H&L-J-4$)m:-5B5&";:
-HWm2+/M)#-nmW)J-)HWM9
)J--(?-
O+,U
Lao ®éng lµ vÎ vang, lµ vinh quang, lµ h¹nh phóc. Bëi vËy, dï lµ lao ®éng trÝ ãc hay
lao ®éng ch©n tay ®Òu rÊt ®¸ng quý, ®¸ng tr©n träng, ®¸ng tù hµo.
A.3vÎ vang, vinh quang, h¹nh phóc,....3)H&L-J-
!1-B&@'-H-?--H-7;H-H-+Z3)H&L H4B
-.M-q-BW"-L#$MB-?-:-(
&)HH&,-(v40@B-n:2B=MH$:
+Z-.)w-#)w6B)wI5@-J&/+Z-H
)HM-r-BdN$)8)$.dN-#4
0@H3H$n+C5cB:2-:W-S;-Bd
> Q&)(5N-E&)(-&>-9-6$
-H56)H$--3
^aW:O7!S_
-J:SNCW]N7)$-H;
:D0-2:IH; A.-.@$M-
:N&-qN1<@$+Z+ZW
^Ql_
Q@-.dM4$-@$&MB-])J-&H.3
-J-)H&L
^_ Tr¸nh dïng tõ ng÷ ®Þa ph−¬ng mét c¸ch tuú tiÖn
Q3><.3.-q+Z&:2W:ih:2Z:2
:'@> H-3U
−
m¾c cì^0@T_nãn^:E_th¾ng^_cµ rµng^5M'_
−
hßm^=_n¸c^%-_m«^#_ché^@$_
A.3$-q/-+Z&:2W:hM:T5;
M-E-B/- O+,MA6
−
QB•&H
:;i-2NM-E/-p00-r@$
N.+$;&&MBM;+Z3.>
<NB^_4$)m:"%)842+"?-
^_ Tr¸nh l¹m dông tõ H¸n ViÖt
QO6-9-:/MH'3&lH !'$M-B
O6zM'(3:B=$4W20--9
. ON4$M)*+,3lHO6--]dW)U
−
\WJ@S:.3lHO6:&O6kh«ng cã tõ nµo mang
nghÜa t−¬ng ®−¬ng.
O+,Ux· héi, ®éc lËp, tù do, lÝ t−ëng, tiÒn ®å,...
−
\WJS:.3lHO6:&O6cã tõ mang nghÜa t−¬ng
®−¬ng.
O+,Uphi tr−êng^)#5$_phi c¬^:H$5$_phu nh©n^/_phô n÷^5_giang
s¬n^)_thi nh©n^<_h¾c^_b¹ch^&I_tÈu^-W$_
!(%WJ.3lHO63]O6M-B)8MH-56
HMN;+Z3]O6 n&&/.3lHO6]
O6-B)8MH-@>')I-HN-:D-W:)*+,N;-#
I--?8-F4Z/%2+"N-:H2-]6
O+,U
−
nhi ®ång / trÎ con
−
phô tö / cha con
−
huynh ®Ö / anh em
−
®¬n ph−¬ng / mét phÝa
−
quan ph−¬ng / chÝnh thøc
−
®a d¹ng / nhiÒu vÎ
−
®a ph−¬ng / nhiÒu phÝa
!(%.3lHO6M-M;+ZN
MD--n<:<6-+Z3&@+C5>:I-L
O+,U
−
Chµng trai l−ng ®eo thanh g−¬m gia truyÒn, nh¶y lªn m×nh ngùa, råi phi th¼ng vµo
kÎ thï.
^\m&+Z3gia b¶o$-gia truyÒn_.
−
Sau mçi bµi häc lÝ thuyÕt, chóng ta cÇn ph¶i ®−îc thùc thi nhiÒu.
^\m&+Z3thùc hµnh$-thùc thi_ .
O''$-1$%+W$-9GH-lSU
Q -n ;' -:/ %- MH-@ Q&
R(- A -B -3 :8- Q )w -BN +Z € • B'
-B56+Z-.lH.-B)wM+Z:+Z-.lH-
5c/-€ • A)m=H.-.lH1H-E
:-(dM+Z O+,U®éc lËp:B®øng métdu kÝchNB®¸nh
ch¬i Q-E€ • M-(:/W=(-:-
]$9;: A--(-H-:/ M(:/L5i
-L=]-M
4. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
l1$D-#%.MH--93U
−
xu©n
−
hoa
Bµi tËp 2
a#56D-#%33+%#$U
−
c¶i t¹o / c¶i tiÕn
−
tËp tôc / tËp qu¸n
Bµi tËp 3
a#56-9-H--D3+%#$=6-D-#U
−
trung b×nh / trung lËp
−
trung thùc / trung thµnh
−
nh©n nghÜa / nh©n ¸i
−
göi / göi g¾m
−
khÈu cung / khÈu phÇn / khÈu khÝ / khÈu lÖnh
Bµi tËp 4
‚(tö&-H-3)-BNMH-U
−
tö trËn, tö vong, tö thi, tù tö.
−
®Ö tö, phô tö, mÉu tö.
Bµi tËp 5
l1$0H->3Z/%)U
−
Q]%-B)":J-.&012
−
A1=T;-
−
!J".5;(4MD-M,2-5;
−
ë.-B-@-$D-()86-
Bµi tËp 6
O%:L3+%#$1$D:2-#:&|-9-U
−
ý thøc, ý t−ëng, t− t−ëng
−
c¶m gi¸c, c¶m tÝnh, c¶m quan
−
ý niÖm, quan niÖm, kh¸i niÖm
−
®Æc tÝnh, ®Æc ®iÓm, ®Æc tr−ng
−
thùc t¹i, thùc tr¹ng, hiÖn tr¹ng
Bµi tËp 7
a#56)I-Hd-9-H--D3U
−
¸c / d÷, c¸u / giËn, c¨m / tøc, yªu / th−¬ng
−
t−¬i t¾n / t−¬i tØnh, t−¬i ®Ñp / t−¬i vui
−
xum xuª / r−êm rµ / rËm r¹p / rËm rÞt
−
buån b· / buån rÇu / buån ch¸n / buån buån
−
hiÕm / hiÕm hoi / Ýt ái / thØnh tho¶ng / ®«i khi
−
b¸t ng¸t / mªnh m«ng / bao la / réng lín / réng r·i
−
ngí ngÈn / ngï ngê / ngê nghÖch / dë h¬i / ngu d¹i / ®Çn ®én
−
n¸u / tró / Èn / dÊu / che / ®Ëy / lÈn
−
ngé nghÜnh / kh«i ng« / kh«i hµi
Bµi tËp 8
a#56D-#%-H-3)U
−
®èi thñ / ®èi ph−¬ng / kÎ thï / thï ®Þch
−
tµi liÖu / t− liÖu / hå s¬
−
gi¸n ®iÖp / t×nh b¸o / th¸m b¸o / trinh s¸t
Bµi tËp 9
l1$#56&3&/)*+,-9-H-3U
_lÆng
− C©y muèn lÆng, giã ch¼ng ®õng.
− Buång kh«ng lÆng ng¾t nh− tê.
− M©y nói hiu hiu chiÒu l»ng lÆng.
5_x«n xao
[
− Giã léng x«n xao sãng biÓn ®u ®−a.
− Chim rõng x«n xao gäi nhau vÒ tæ.
− Lßng x«n xao mét niÒm vui khã t¶.
-_®−êng
− Trªn ®−êng c¸i ung dung ta b−íc.
− §−êng c¸ch m¹ng dµi theo kh¸ng chiÕn.
− §−êng xa nghÜ nçi sau nµy mµ kinh.
− Nãi mét ®−êng, lµm mét nÎo.
− §−êng ta ®ã tù do cuån cuén.
+_th¾m
− Hoa ghen thua th¾m liÔu hên kÐm xanh.
− Th¸ng T¸m mïa thu xanh th¾m.
− M©y cña ta trêi th¾m cña ta.
− Cã ph¶i duyªn nhau th× th¾m l¹i.
− §«i ta th¾m t×nh duyªn quª.
Bµi tËp 10
l1$B&|-9-H-$()U
_b¸o
−
b¸o ®¸p, b¸o thï, b¸o ©n, b¸o øng, b¸o hiÕu
−
b¸o chÝ, b¸o c¸o, b¸o tang, b¸o hØ
5_b¸
−
b¸ c¸o, truyÒn b¸
−
b¸ chñ, b¸ v−¬ng
−
b¸ quyÒn
Bµi tËp 11
x$(lHO6&-H-3)U
_can&U
can thiÖp, can ®¶m, can gi¸n, can tr−êng
5_trÝ&U
d©n trÝ, trÝ thøc, bè trÝ, bµi trÝ
-_quan&U
tham quan, quan s¸t, quan ¶i, quan hÖ
+_kÕt&U
kÕt qu¶, kÕt duyªn, kÕt thóc, kÕt côc
Bµi tËp 12
xW-+%3Z/%-&%-
k A5>52-2&00*&%-H
bÞ c¸o, bÞ can
A-Zh/-'5;
b
danh lam, th¾ng c¶nh
B#:&W$-%<0X
b¨n kho¨n, b©ng khu©ng
e{@6&-<=+Z)J-:W=4$H
du c«n, du ®·ng
[ Q&$'(7H#(h
v¨n häc, v¨n hiÕn
b A@-B]-7r
khÈn thiÕt, khÈn tr−¬ng
g e$;nN-B.')$H
b¨n kho¨n, l−ìng lù
o :@$0B'L]:-9:N
¨n n¨n, hèi hËn
s e:7:2-H-'5;:
¨n bÈn, ¨n s−¬ng
kt Ac:Y&n-/-D-5I'
¨n hiÕp, ¨n v¹
kk G%5q$#$)8
ba gai, ba hoa
k *.-J-,-<
®Ò cö, ®Ò b¹t
k ABhM4&:q:-;&H-
nãi mãc, nãi m¸t
k ƒ:D:6--r-B;=N:N
mÆc nhiªn, mÆc c¶m
k[ H-T-J--H-]c:8-6-J-7-9:2-q
c¬ chÕ, c¬ cÊu
Bµi tËp 13
l1$D-#%33.+%#$U
−
®µm tho¹i / trß chuyÖn
−
cè nh©n / b¹n cò
−
®¬n ph−¬ng / mét phÝa
−
®¹i tu / söa ch÷a lín
−
giang san / s«ng nói
Bµi tËp 14
l1$--9..)U
−
¡n vãc häc hay
−
Bãng chim t¨m c¸
−
Giµ ®ßn non nhÏ
−
L¸ mÆt l¸ tr¸i
g
−
Sèng ®Ó d¹ chÕt mang theo
−
Móa tay trong bÞ
−
M−în giã bÎ m¨ng
−
M¹t c−a m−íp ®¾ng
Bµi tËp 15
a#--.L+Z3&-H--#+%#$U
−
Anh lóc nµo còng lµ ng−êi gi¶n dÞ nh−ng phong c¸ch cña anh th× m·nh liÖt v« cïng.
−
Ai còng ®Òu biÕt C¸m lµ con ng−êi gian gi¶o, tµn ¸c cßn TÊm lµ c« g¸i mÑ tõ trÇn
ngay tõ khi TÊm cßn nhá nªn TÊm sèng rÊt khæ ¶i.
−
Gi¸ nh− ®©y lµ buæi tr−a cña xø «n ®íi th× chóng ta cßn nãi lµm qu¸i g×, nh−ng ®»ng
nµy l¹i lµ buæi tr−a cña xø nhiÖt ®íi ViÖt Nam míi ho¸ ra gay go. Chóng ta cÇn ph¶i nhí
r»ng c¸i buæi tr−a hÌ ViÖt Nam th× ®¸ng sî hÕt søc. ThÕ mµ ng−êi n«ng d©n ph¶i cÇn mÉn
cïng con tr©u ®i tr−íc, c¸i cµy ®i sau. ThËt lµ khæ së hÕt chç nãi.
−
Sèng gi÷a bïn lÇy nh¬ bÈn, ®Çy nh÷ng c¸m dç cña cuéc sèng giµu sang, chÞ Söu vÉn
gi÷ ®−îc lËp tr−êng thuû chung víi chång, c−¬ng quyÕt gi÷ th¸i ®é trong s¹ch víi chång.
−
Nã nh¾c mäi ng−êi cÇn ph¶i ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y. Cã ®−îc miÕng c¬m th¬m
ngät, dÎo ngon h«m nay chÝnh lµ kÕt qu¶ cña bao ngµy lao ®éng gian nan, vÊt v¶, ®· chÞu
bao ngµy må h«i th¸nh thãt nh− m−a ruéng cµy. Nh÷ng c©u ca dao ®ã kh«ng biÕt tù bao
giê nã ®· ®i s©u vµo lßng ng−êi, vµ nã ®i b»ng c¸ch nµo Êy nhØ? ê ®óng råi, nã ®i b»ng
c¸i giÊy th«ng hµnh lµ nghÖ thuËt cña nã ®Êy.
−
VÊn ®Ò c¬m ¨n ¸o mÆc ®èi víi nh÷ng ng−êi lao ®éng nghÌo khã lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò
quÉn b¸ch.
−
Khi cßn ngåi trong ghÕ nhµ tr−êng, tÊt c¶ häc sinh chóng ta ®Òu cÇn ph¶i cè g¾ng
häc tËp thËt tèt.
−
§· tham gia vµo ho¹t ®éng c¸ch m¹ng lµ kh«ng ®−îc qu¶n ng¹i b·o t¸p m−a sa,
m−a phïn giã bÊc.
−
Nh÷ng ng−êi céng s¶n kh«ng bao giê chÞu khuÊt tÊt tr−íc kÎ thï mµ lu«n lu«n hiªn
ngang, cøng ®Çu cøng cæ ®Õn giê phót cuèi cïng cña cuéc ®êi.
−
Em h·y t¶ l¹i tinh thÇn phÊn ®Êu v−ît khã cña b¹n em.
−
Ngµy h«m sau, bÐ g¸i ®ã l¹i ®Õn, d¾t theo nhiÒu em trai, em g¸i vµ c¶ c¸c b¸c, c¸c
c«, c¸c chó cïng c¸c mÑ.
−
Trêi m−a nªn tèi kh¸ nhanh. Cµng ®i hä cµng thÊy tèi. C¬n m−a ®· lµm hä chËm
gÊp ®«i.
−
Trêi tèi. §i trªn ®ång cá ph¼ng l× nh− biÓn nµy ban ®ªm rÊt dÔ l¹c ®−êng.
−
Ch−¬ng tr×nh cña §µi TruyÒn h×nh ViÖt Nam b¾t ®Çu tõ 5
h
30 s¸ng ®Õn kho¶ng 23
giê ®ªm.
−
§o¹n ®−êng tõ ®©y tíi ®ã, chóng t«i dù ®o¸n ph¶i ®i hÕt Ýt nhÊt hÕt 2 tiÕng xe m¸y.
o
−
T«i lu«n lµ ng−êi cã nhiÒu −íc m¬. Lóc nµo t«i còng cÇu mong cho nh÷ng −íc m¬
cña t«i ®−îc to¹i nguyÖn.
−
HiÖn nay trªn thÞ tr−êng cã rÊt nhiÒu lo¹i b¸o kh¸c nhau. CÇn ph¶i hoµ nhËp c¸c tê
b¸o ®ã l¹i ®Ó sè ®Çu b¸o Ýt ®i.
−
Khi ®oµn nhµ b¸o chóng t«i ®Õn th× hiÖn tr−êng chØ cßn l¹i mét x¸c chÕt bÊt ®éng
cïng mét vµi thø ®å ®¹c ngæn ngang.
−
Dï ph¶i ®i xa ®Õn ®©u, dï ph¶i ®i tíi nh÷ng n¬i cïng cùc cña thÕ giíi, anh vÉn lu«n
lu«n h−íng vÒ quª h−¬ng.
−
§−îc vun ®¾p trong mét m¶nh ®Êt mµu mì nªn chØ vµi n¨m sau khi ra tr−êng, tµi
n¨ng cña anh ®· ch¾p c¸nh bay cao.
−
TrËn chiÕn ®Êu diÔn ra thËt ¸c liÖt. Bªn ta cã mét th−¬ng vong cßn bän giÆc còng
chÕt chãc kh¸ nhiÒu.
−
Lan cã n−íc da tr¾ng tinh khiÕn cho nhiÒu ng−êi ph¶i chó ý.
−
¤ng ®i kh«ng v÷ng b−íc nh÷ng b−íc chËp chên trong ®ªm tèi.
−
Bµi b¸o ®· ®−a ra rÊt nhiÒu chi tiÕt nhá nhÑ nªn ch−a thuyÕt phôc ®−îc ng−êi ®äc.
−
Sù tiªu pha hµo hoa cña anh Êy dÔ chiÕm ®−îc t×nh c¶m cña mäi ng−êi.
−
Lóc nhá, h¾n còng ®· tõng ®−îc sèng trong mét gia ®×nh cã cuéc sèng thËt ªm ¸i.
−
L¨n lén ®Çu ®−êng xã chî nªn n−íc da h¾n ®en lay l¸y.
−
Chóng ta cÇn ph¶i tr¸nh xa nh÷ng lo¹i ho¸ chÊt ®éc ®¸o.
III. thao t¸c lùa chän vµ sö dông tõ
H-7;T&;%1']B%]:=&?-96-+Z3
&75 K27AUQ&53D-W+3-E-B
:23-0H-<-3-nW-I--I)mM:< G"&|
& 3 +$ @ B -] /- .W -n 3 MN W- 5i
M<- A7aHx$!<K~H~07-E1UK(:;
)84:2-H-)H8--]+Z-F0H-:2+3?;)84:22
3-q&|2H-:23:&|-@ G"4$N:-H--?-
/--+3-23-3@$&)(-H-3:=$M
3n%6--?3](+Z=$M;:<SX2 A
4$6--?3)--B6=)*+,&MB6-)J-=
&?
O6--q&&W-&n35%-&6-8-?)*+,3M-
-E8-6/- Q$4$@$/-:2-H-<(-,=$&N8-?
)*+,$--BN+=$&N$/--H-5%--<
5+%#$U
s
1. X¸c ®Þnh néi dung nãi, viÕt
qM-B2+4&|&N6-8-?3:%-BM= KL2+8
-?)mJ%.3.@> A2+3.@$ ON-qM-B2
+:%B%6--?)*+,3
A2+"#$-]3)8H68-&B3)8
6H2-9B(%(%-2+
68-@$
e2+0@6N-ES-3];0@6 A3B
M3(@ ON4$-]$2;:-H-3MH--B
-?/-3Z/@-6-62+
2. X¸c ®Þnh c¸c tõ ng÷ ®¸p øng ®−îc víi néi dung nãi, viÕt
e1-B:230@6M5cn$%3B ]$2
;:.3MH--BM7-Z+CW2+@$
O+,U
_e-B2+JT-ni-B$2-H-3.UtrÎ con, trÎ
em, trÎ nhá, trÎ ranh, nhãc con, nh·i ranh, th»ng nhãc, lái con, «n con, o¾t con, con trÎ,...
5_lD-%2+)8NW-9:2W2-B$2-H-3.
Ungõng, ®×nh, chÕt, tö, toi, mÊt, hi sinh, bá m¹ng, chÇu trêi, tõ trÇn, khuÊt nói,...
-_lD-%2+:--Li&"W&WH5N-B$
2-H-3Usöa, ch÷a, söa ch÷a, tu söa, tu bæ,...
qM-B(3S]:%-B'M7
-?/-3-0H-@&6-62+
3. Lùa chän tõ phï hîp nhÊt víi néi dung nãi, viÕt
e1 -B/-:2 )( / -H-3 .98-? N 2 +-] 6
--7-J-H:(->%-6--?3 Q33:1/-6-
H68-6-0H-@H2N-:-9B
3:5/-;M-D-m%3MH--#MH-&W757N
3B)m/-8-?
O+,U
−O% 2 +^_ " &; B % )8 &N :#:4 )m -? 3 trÎ em
+Z%H2-)m+Z3trÎ ranh, R$>-?3
Y2-2+6 rW%-#Q@-.N(h@-
1$+-&{:N3trÎ em3Z/@
−O%2+^5_NM+Z3bá m¹ngMB'-H-522&
MB3$W-B+Z-q-H--9M{Z
4. KiÓm tra l¹i tõ ®· sö dông
!#$5%-M:&(-W3/-)*+,%.$; -]U
−!2+-]6-y
− B : 5 /- )8 ; M % -H- 3 MH- -# MH- & W 7 5 7
My
t
−KL75MB'2-':2-H-.@> ON
4$&5%-M:&--E-]-d0:03/-+ZB-BZ/
%-H-.75My
A.$;-];&;-/-HJ:2-H--D-m]$9-]
8-?3MH-
5. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
Q&5f-- -99>-lSK-B-#U
V× vËy, t«i ®Ó s½n mÊy lêi nµy, phßng khi t«i sÏ ®i gÆp cô C¸c M¸c, cô Lª-nin vµ c¸c vÞ
c¸ch m¹ng tiÒn bèi kh¸c, th× ®ång bµo c¶ n−íc, ®ång chÝ trong §¶ng vµ bÌ b¹n xa gÇn
khái c¶m thÊy ®ét ngét.
\-]">&-93sÏGH-1+Z3ph¶i&S)B:%W-$5c3sÏ
l1$-N)GH-W+Z4$
Bµi tËp 2
A<l$4&5Nh¹c sÇu-]U
Ai chÕt ®ã, nh¹c sÇu chi l¾m thÕ
ChiÒu ®×u hiu, ®êi rÐt m−ít ngoµi ®−êng.
pB<$3®×u hiu5c3må c«i5-#<U
Ai chÕt ®ã, nh¹c sÇu chi l¾m thÕ
ChiÒu må c«i, ®êi rÐt m−ít ngoµi ®−êng.
Q&3®×u hiumå c«i3$<yON)y
Bµi tËp 3
Q&5<L¸ th− thµnh phè.7:ksbtM@%--n5>-
::'<xA:-BU
Con nhí anh th−êng ®ªm biÕng ngñ
Nã khãc lµm em còng khãc theo
Anh nhí göi vÒ manh ¸o cò
§¾p cho con ®ì nhí anh nhiÒu.
AM*&:'GI-:25;4;-95H1)*WU
Con nhí anh th−êng ®ªm biÕng ngñ
Nã khãc lµm em còng khãc theo
Anh nhí göi vÒ manh ¸o cò
ñ con cho mÑ Êm nhê h¬i.
l1$-5dM-9:N'-H-+Z3&W<&;
Bµi tËp 4
Q&.-H-)-H-$<yON)y
_
−
Bãng B¸c cao lång léng
Êm h¬n ngän löa hång
− bãng B¸c cao lång léng
Êm nh− ngän löa hång
k
5_
−
Cá non xanh rîn ch©n trêi
Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa
− Cá non xanh tËn ch©n trêi
Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa
-_− §ªm nghe tiÕng Õch bªn tai
GiËt m×nh cßn t−ëng tiÕng ai gäi ®ß
− §ªm nghe tiÕng Õch bªn tai
GiËt m×nh cßn ngì tiÕng ai gäi ®ß
+_
−
Con l¹i vÒ th¨m mÑ nu«i x−a
Mét buæi tr−a n¾ng dµi b·i c¸t
Giã léng x«n xao sãng biÓn ®u ®−a
M¸t r−îi lßng ta, ng©n nga tiÕng h¸t.
− Con l¹i vÒ th¨m mÑ nu«i x−a
Mét buæi tr−a n¾ng dµi b·i c¸t
Giã léng lao xao sãng biÓn ®u ®−a
M¸t r−îi lßng ta, ng©n vang tiÕng h¸t.
Bµi tËp 5
A7aH\G&$~<)("MqVOƒƒ1BU
Q&)($-H-3.-B+CW/-:2d2-@-9-q-B:23
.
A7aHx$~0Ha~5%)("MqVƒV-E1BU
fZ:(B'N.-E-q-B:L:2+CW'B
-q-B:223:-'BH&-B)M:L:2&W3B
]N:-/-@$3@$::1dM:%N:/-.
<8
l1$N::2+,:W:)Hi.dM&;
Bµi tËp 6
l1$#--H$-93phong&-#<+%#$&-3TruyÖn KiÒu
-9A$CfU
Tr−íc sau nµo thÊy bãng ng−êi
Hoa ®µo n¨m ngo¸i cßn c−êi giã ®«ng.
XËp xÌ Ðn liÖng lÇu kh«ng,
Cá lan mÆt ®Êt rªu phong dÊu giµy.
Bµi tËp 7
a#--H-+Z3cho, lµm cho&W<+%#$&-3TruyÖn KiÒu-9
A$CfU
Lo g× viÖc Êy mµ lo,
KiÕn trong miÖng chÐn l¹i bß ®i ®©u?
Lµm cho nh×n ch¼ng ®−îc nhau,
Lµm cho ®µy ®o¹ cÊt ®Çu ch¼ng lªn.
Lµm cho tr«ng thÊy nh·n tiÒn,
Cho ng−êi th¨m v¸n b¸n thuyÒn biÕt tay.
.......................................
Lµm cho cho mÖt cho mª,
Lµm cho ®au ®ín ª chÒ cho coi,
Tr−íc cho bâ ghÐt nh÷ng ng−êi,
Sau cho ®Ó mét trß c−êi vÒ sau.
Bµi tËp 8
a#--H$-96-+Z3cµng&W<)&-3TruyÖn KiÒu-9
A$CfU
Mét nhµ sum häp tróc mai,
Cµng s©u nghÜa bÓ cµng dµi t×nh s«ng.
H−¬ng cµng ®−îm löa cµng nång,
Cµng x«i vÎ ngäc cµng lång mµu sen.
PhÇn ba
luyÖn kÜ n¨ng ®Æt c©u
i. c©u trong tiÕng viÖt
1. C©u lµ g×?
C©u:2<>-9.-B-@&-@>Z/%=$I--9:2J
+CW:22+5H@$vM-(-#-B+@I-#MB
-#-B.6
O+,U
H«m qua em ®Õn tr−êng.
#$-B-H-D-:)#$U
−O':D-@&-.HU#$-#<5N9]U-9.
^em_>.^®Õn tr−êng_-B]&W.^h«m qua_
−O':D2+-.U5H:2)86-
− O':DNJ-U-(-#-B+@-@:^ _
2. CÊu t¹o cña c©u tiÕng ViÖt
_Q]n-(-#
^k_ Chñ ng÷ ];(//-&0:0HH
^_ VÞ ng÷]-q&D-:2-@&WH -9(/
;&"-9. Q&-#-9.J&%-> .
9.>.-B+:23D-:24/3:6:
O+,U
^k_ Lan ngñ.
^_ BÐ Lan ®ang ngñ say.
O+,^k_Lan-9.ngñ>. O+,^_BÐ Lan-9.®ang ngñ say
>.
5_Q],-9-#
^k_ Tr¹ng ng÷
Tr¹ng ng÷3D-4/3:],-9-#;-NN
-9)86-/-B%&n-(-# Q&W.S:'WU&W.-q-H-
J-<6v-q$;#v-q:,--v-q'M6vD--q)8/52
O+,U
−
§¸nh xo¶ng mét c¸i, c¸i b¸t ë m©m «ng LÝ Cùu bay ra ngoµi s©n.
−
§Ó häc tËp tèt, chóng t«i ®· mua nhiÒu tµi liÖu míi.
−
Tuy èm, nh−ng Thanh vÉn cè g¾ng ®Õn líp.
^_ §Ò ng÷
§Ò ng÷],-9-#;;46-/-B&-#M
.&n-9.D->.-9-#
O+,U
−
Cßn chÞ, chÞ c«ng t¸c ë ®©u?
−
VÒ phÇn t«i, t«i còng xin chÞu.
^_ Phô t×nh th¸i
Phô t×nh th¸i]c:n-(-#-q&:2)(NH@>
i52-2H2-H-HH
O+,U
−Ng−êi thÕ mµ l¹i v« t©m. Ch¼ng giÊu g× chó, n¨m Êy t«i lµm phu ®µo huyÖt ch«n
ng−êi chÕt ë Nam §Þnh, gÆp mÑ nã b©y giê cïng c¶nh lang thang ®Çu ®−êng gãc chî míi
rñ vÒ lµm b¹n víi nhau. ThÕ mµ h¬n hai m−¬i n¨m råi ®Êy.
^A$C!>-fE_
−
§ªm nay nhÊt ®Þnh m−a ®Êy.
-_Q]564-9-#
^k_ PhÇn h« ®¸p
PhÇn h« ®¸p]?;?-ZB-$6D-M;;52-2
-:0-
O+,U
−¤i th«i, chó mµy ¬i ! Chó mµy cã lín mµ ch¼ng cã kh«n.
^Ql_
−Nµy, bµ cßn thøc hay ngñ ®Êy.
^_ PhÇn phô chó
PhÇn phô chó]564%n-(-#/-+Z:&|;::2<
+6B-:2524MH--9-#D---#
O+,U
−
Cô cø t−ëng thÕ ®Êy chø, t«i an ñi l·o, chø nã ch¶ hiÓu g× ®©u.
^A:_
−
Trong viÖc nµy m×nh kh«ng cã lçi, Thuý Lan tù nhñ.
^_ PhÇn chuyÓn tiÕp
PhÇn chuyÓn tiÕp524564%n-(-#/-+Z(d-$d
.-H--#-H-W7-B=6%
O+,U
−
Ai l¹i b¸n v−ên ®i mµ lÊy vî? V¶ l¹i b¸n v−ên ®i, th× c−íi vî vÒ, ë ®©u? Víi l¹i, nãi
cho cïng n÷a, nÕu ®»ng nhµ g¸i hä cø kh¨ng kh¨ng ®ßi nh− vËy, th× dÉu cã b¸n v−ên ®i
còng kh«ng ®ñ c−íi.
^A:_
−
V−ên c©y ®©m chåi n¶y léc. Råi v−ên c©y ra hoa.
3. Ph©n lo¹i c©u trong tiÕng ViÖt
_a#W-#:,--B
[
^k_ C©u trÇn thuËt
C©u trÇn thuËt-#-B:,--N4)84)86- e-(-#&]
4D+@-@:
O+,U
Nh÷ng ng−êi kh«ng sµnh th−êng nghÜ bµng ¨n ch¸t. Thùc ra, ví ®−îc mét qu¶ bµng
®ùc, nhÊt lµ bµng quÕ, c¾n mét c¸i ngËp r¨ng, nhai thñng thØnh, cßn ngät h¬n c¶ cam hay
t¸o. NÕu ¨n hÕt mét tr¸i mµ anh thÊy cßn thÌm th× lÊy hßn ®¸ ®Ëp c¸i hét ra; anh sÏ cã
mét c¸i nh©n bïi nh− tr¸m; vµ cã nhiÒu, ®em ®å x«i tr−íc cóng cô, sau ¨n th× tuyÖt.
^OEGc_
^_ C©u nghi vÊn
C©u nghi vÊn-#-B:,--;'-&|-5-n-]
/-H&
O+,USî g×? Mµy b¶o tao sî c¸i g×? Mµy b¶o tao cßn biÕt sî ai h¬n tao n÷a.
^Ql_
^_ C©u cÇu khiÕn
C©u cÇu khiÕn-#-B:,--M$;5)M&6 (%
4
O+,U
−
B¸c Thuû ¬i, b¸c cã chuyÖn g× vui vui kÓ ®i nµo?
−
B¸c Thuû ¬i, hay lµ b¸c kÓ chuyÖn buån còng ®−îc. ChuyÖn nµo buån nhÊt Êy !
^A$Ce;_
^_ C©u c¶m th¸n
C©u c¶m th¸n-#/-+Z%:,---:0-5SJ-4
O+,U
−KhiÕp, b¸c mua cã chôc tr¸i trøng gµ mµ lùa ®Õn c¶ tiÕng. §µn «ng còng cã ng−êi kÜ
tÝnh thËt !
^f<Ql<_
5_a#W-#-@W.H
Q-@W.H-#O6/--WU
^k_ C©u ®¬n
C©u ®¬n-#-B-@W.H-q-B:2M-@-9
−
>:n-(-# #
<W-B-U
−
C©u ®¬n b×nh th−êng
O+,U
Ruét gan NhÉn rèi bêi.
^lSa<_
−
C©u ®¬n ®Æc biÖt
O+,U
Tõ chiÒu, l¹i b¾t ®Çu trë rÐt.
Giã.
b
M−a.
N·o nïng.
^A$Cl_
−
C©u ®¬n rót gän
O+,U
A'&%-MBM)I)*M- Lóc ra nãi hoÆc l¾p l¹i nh÷ng c¸i
ng−êi tr−íc ®· nãi, hoÆc l¾p ®i l¾p l¹i c¸i m×nh ®· nãi råi. Lóng tóng nh− gµ m¾c tãc. Th«i
®i th× trÏn. Nãi n÷a th× ch¸n tai.
^V ‚ „_
^_ C©u phøc
C©u phøc-#-B3M-@-9
−
>&";&B-q-B:2M-@-9
−
>
:n-(-#-H-M-@-9
−
>-nW.&n]B5;&
n-(-#
−
C©u phøc chñ ng÷
O+,U
Mïi x¨ng nång nÆc to¶ kh¾p rõng trµm b¸o hiÖu r»ng nã cßn tiÕp tôc ch¸y réng ra
n÷a.
^P!J-_
−
C©u phøc vÞ ng÷
O+,U
Nh÷ng di vËt ë d−íi ®Êt lµ mét kho tµng rÊt quý b¸u, v« gi¸.
^aW:O7!S_
−
C©u phøc ®Þnh ng÷
O+,U
Anh ph¶i cã tr¸ch nhiÖm víi sù tin cÈn cña ng−êi b¹n g¸i mµ anh vèn mÕn.
^A$Ce_
−
C©u phøc bæ ng÷
¤ng l·o cø ngì lµ m×nh cßn trong chiªm bao.
^P!J-_
^_ C©u ghÐp
C©u ghÐp-#-B3M-@-9
−
>&";:LM-@-9
−
>::2
-#-M5:X
−
C©u ghÐp chÝnh phô
O+,U
` Tuy cã nhiÒu vÊn ®Ò cßn ph¶i th¶o luËn vµ ch−a ph¶i ®· cã thÓ kÕt luËn ®−îc ngay
nh−ng dÇn dÇn chóng ta ®· x¸c ®Þnh ®−îc vÞ trÝ cña "TruyÖn KiÒu" vµ cña NguyÔn Du
trong n−íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ.
^lQ_
`NÕu nhµ chÞ kh«ng theo, th× quan quë, chí cã tr¸ch t«i ®Êy.
^A$Cl_
g
−
C©u ghÐp ®¼ng lËp
O+,U
+TiÕng giã trªn bê tre r× rµo vµ tiÕng l¸ kh« kªu xµo x¹c d−íi bµn ch©n.
^e:\#_
+Xu©n DiÖu cÇn hån nhiªn thªm, vµ TÕ Hanh ph¶i bít tù nhiªn ®i.
^\O;_
−
C©u ghÐp qua l¹i
O+,U
Anh DËu míi kÒ ®Õn miÖng, cai lÖ vµ ng−êi nhµ lÝ tr−ëng ®· sÇm sËp tiÕn vµo.
^AQ@Q(_
−
C©u ghÐp chuçi
`Ph¸p ch¹y, NhËt hµng, vua B¶o §¹i tho¸i vÞ.
^lSK_
`§¹n ®¹i b¸c kh«ng giÕt næi chóng, nh÷ng vÕt th−¬ng cña chóng chãng lµnh nh− trªn
mét th©n thÓ c−êng tr¸ng.
^A$CQ&Q_
A4$&-#Y2-.<6/-+Z;M-H-
-#-B--#5(WU ghÐp chÝnh phô, ghÐp ®¼ng lËp, ghÐp qua
l¹i vµ ghÐp chuçi.
4. LuyÖn tËp
1. Bµi tËp 1
l1$#W-H--#&W7+%#$:,--BU
H¾n võa ®i võa chöi. Bao giê còng thÕ, cø r−îu xong lµ h¾n chöi. B¾t ®Çu h¾n chöi
trêi. Cã hÒ g×? Trêi cã cña riªng nhµ nµo? Råi h¾n chöi ®êi. ThÕ còng ch¼ng sao: ®êi lµ
tÊt c¶ nh−ng ch¼ng lµ ai. Tøc m×nh, h¾n chöi ngay tÊt c¶ lµng Vò §¹i. Nh−ng c¶ lµng Vò
§¹i ai còng tù nhñ: "Ch¾c nã trõ m×nh ra !". Kh«ng ai lªn tiÕng c¶. Tøc thËt! ê! ThÕ nµy
th× tøc thËt! Tøc chÕt ®i ®−îc mÊt! §· thÕ, h¾n ph¶i chöi cha ®øa nµo kh«ng chöi nhau víi
h¾n. Nh−ng còng kh«ng ai ra ®iÒu. MÑ kiÕp! ThÕ th× cã phÝ r−îu kh«ng? ThÕ th× cã khæ
h¾n kh«ng? Kh«ng biÕt ®øa chÕt mÑ nµo l¹i ®Î ra th©n h¾n cho h¾n khæ ®Õn n«ng nçi nµy!
A ha! Ph¶i ®Êy h¾n cø thÕ mµ chöi, h¾n cø chöi ®øa chÕt mÑ nµo ®Î ra th©n h¾n, ®Î ra c¸i
th»ng ChÝ PhÌo! H¾n nghiÕn r¨ng vµo mµ chöi c¸i ®øa ®· ®Î ra ChÝ PhÌo! Nh−ng mµ biÕt
®øa nµo ®· ®Î ra ChÝ PhÌo? Cã mµ trêi biÕt! H¾n kh«ng biÕt, c¶ lµng Vò §¹i còng kh«ng
ai biÕt...
^A:_
Bµi tËp 2
#@/-)*+,&W7+%#$-Bc::,--iMy
l1$;H-+,-9.-#@$
−
Cã lÏ NguyÔn Du kh«ng tõng viÕt kÞch hay ®ãng kÞch nh−ng râ rµng NguyÔn DurÊt
biÕt "nhËp vai", NguyÔn Du tõng hoµ víi KiÒu lµm mét vµ hoµ lµm mét ®Õn mét møc rÊt
s©u. Nh−ng hoµ lµm mét víi KiÒu mµ vÉn lµ NguyÔn Du, ng−êi s¸ng t¹o ra c¶ thÕ giíi
o
TruyÖn KiÒu, vÉn nh×n KiÒu vµ nh×n mäi ng−êi trong truyÖn víi c¸i nh×n cña NguyÔn Du.
C¸i khã trong nghÖ thuËt viÕt truyÖn còng nh− trong nghÖ thuËt s©n khÊu, ph¶i ch¨ng lµ ë
chç nµy?
^lQ_
−
C¸i mµu xanh lu«n lu«n biÕn ®æi cña n−íc bÓ chiÒu nay trªn biÓn C« T« nh− lµ thö
th¸ch c¸i vèn tõ vÞ cña mçi ®øa t«i ®ang næi giã trong lßng. BiÓn xanh nh− g× nhØ? Xanh
nh− l¸ chuèi non? Xanh nh− l¸ chuèi giµ? Xanh nh− mïa thu ng¶ cèm lµng Vßng? N−íc
biÓn C« T« ®ang ®æi tõ vÎ xanh nµy sang vÎ xanh kh¸c. Nã xanh nh− c¸i mµu ¸o Kim
Träng trong tiÕt Thanh minh. §óng mét phÇn th«i. Bëi v× con sãng võa déi lªn kia ®· gia
gi¶m thªm mét chót Ýt, ®· pha biÓn sang mµu kh¸c. ThÕ th× n−íc biÓn xanh nh− c¸i v¹t ¸o
n−íc m¾t cña «ng quan T− M· nghe ®µn t× bµ trªn con sãng Giang Ch©u th× cã ®óng
kh«ng? Ch−a ®−îc −? ThÕ th× nã xanh nh− mµu ¸o c−íi, ®−îc kh«ng. Hay lµ nãi thÕ nµy:
n−íc biÓn chiÒu nay xanh nh− mét trang sö cña loµi ng−êi, lóc con ng−êi cßn viÕt vµo
th©n tre [...]. Chao «i, n−íc biÓn C« T« chiÒu nay xanh c¸i mµu xanh cña ngäc bÝch.
HoÆc lµ chao «i nã xanh nh− mét niÒm hi väng trªn cöa bÓ. Nghe nã l¹i cµng chung
chung, ch−a s−íng g×, nh−ng th«i h·y t¹m khoanh l¹i ®ã ®·.
^A$CQ#_
Bµi tËp 3
l1$]/-53-#%+#$/-+Z%:,--Ny
−Nµo, chÞ cã cho t«i m−în ®−îc c¸i qu¹t kh«ng th× b¶o?
− Trêi ¬i, cã ai l¹i khæ nh− t«i thÕ nµy kh«ng?
− Th«i ®i «ng, cßn tÕu ®−îc c¬ µ?
− Bß no chöa! Th«i mau t¾m röa, thay quÇn ¸o ®i! C¬m canh cßn nãng nguyªn, kÎo
nguéi tiÖt c¶ b©y giê!
^lSa<_
−ThÕ ra nh÷ng n¨m ®ång s¸u kia ®Êy? µ, mµ l¹i cßn tiÒn ¨n ®−êng cña th»ng bÐ nµy
n÷a nhØ. ThÕ tÊt c¶ lµ ®i, cho lµ n¨m ®ång tiÒn tµu, víi l¹i t¸m hµo lÝnh, víi l¹i, mçi ngµy
tiÒn ¨n cña nã bao nhiªu hë «ng?
^A$Cl_
Bµi tËp 4
l1$H-56-9.>.&-H--#+%#$^"W&-_5c:2
W--
−
GËy tre, ch«ng tre chèng l¹i s¾t thÐp cña qu©n thï. Tre xung phong vµo xe t¨ng, ®¹i
b¸c. Tre gi÷ lµng, gi÷ n−íc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lóa chÝn. Tre hi sinh ®Ó b¶o vÖ
con ng−êi. Tre, anh hïng lao ®éng! Tre, anh hïng chiÕn ®Êu!
^QK%_
s
−
Nh÷ng bÕn vËn hµ nhén nhÞp däc dµi theo s«ng. Nh÷ng lß than hÇm gç ®−íc s¶n
xuÊt lo¹i than cñi næi tiÕng nhÊt cña miÒn Nam. Nh÷ng ng«i nhµ bÌ ban ®ªm ®−îc ¸nh
®Ìn m¨ng s«ng chiÕu rùc trªn mÆt n−íc nh− nh÷ng khu phè næi.
^Theo !xi_
Bµi tËp 5
QN:-H-],-9-#-B&.W7+%#$-5-H-
],B2-W
−
C¸i chµng DÕ Cho¾t, ng−êi gÇy gß vµ dµi lªu nghªu nh− mét g· nghiÖn thuèc phiÖn.
§· thanh niªn råi mµ c¸nh chØ ng¾n cñn ®Õn gi÷a l−ng, hë c¶ m¹ng s−ên nh− ng−êi cëi
trÇn mÆc ¸o gi-lª. §«i cµng bÌ bÌ, nÆng nÒ, tr«ng ®Õn xÊu. R©u ria g× mµ côt cã mét mÈu
vµ mÆt mòi th× lóc nµo còng ngÈn ngÈn ng¬ ng¬.
^Ql_
−
Ngµy mai, trªn ®Êt n−íc nµy, s¾t, thÐp cã thÓ nhiÒu h¬n tre, nøa. Nh−ng, trªn ®−êng
tr−êng ta dÊn b−íc, tre xanh vÉn lµ bãng m¸t. Tre vÉn mang khóc nh¹c t©m t×nh. Tre sÏ
cµng t−¬i nh÷ng cæng chµo th¾ng lîi. Nh÷ng chiÕc ®u tre vÉn d−ín lªn bay bæng. TiÕng
s¸o diÒu tre cao vót m·i.
^QK%_
Bµi tËp 6
QN: -H- ] 56 4 & -# -B &W 7 +% #$ - 5 -H-
]564B2-W
Mçi lÇn cã dÞp ®øng trªn cÇu Long Biªn, c©y cÇu do chÝnh nhµ kiÕn tróc s− vÜ ®¹i mµ
tªn tuæi cña «ng ®−îc ®Æt thµnh tªn ngän th¸p Ðp-phen hïng vÜ thiÕt kÕ, t«i l¹i say mª
ng¾n nh×n mµu xanh b·i mÝa, n−¬ng d©u, b·i ng«, v−ên chuèi phÝa Gia L©m kh«ng bao
giê ch¸n m¾t. C¸i mµu xanh cÇn lao Êy gîi bao yªu th−¬ng vµ yªn tÜnh trong t©m hån ta.
Vµ khi chiÒu xuèng, nh×n vÒ phÝa Hµ Néi, thÊy nh÷ng ¸nh ®Ìn mäc lªn nh− sao sa, gîi lªn
bao quyÕn rò kh¸t khao.
^Theo Qd\_
Bµi tËp 7
l1$0H->-#<-#-B&]&-)U
T«i câng ba l«, gi¾t hai qu¶ lùu ®¹n, kho¸c mét khÈu tiÓu liªn lªn ®−êng vÒ qua lèi
Mai Xiu. MÊy h«m Êy m−a d−ên d−ît, m−a thèi ®Êt thèi c¸t. M−a trªn rõng nói ®¸ng lÏ
buån chÕt ng−êi ®i ®−îc nh−ng tr¸i l¹i t«i thÊy vui ghª, v× ch¾c ch¾n chuyÕn nµy thÕ nµo
còng ®−îc rÏ qua nhµ mét tÝ. Anh tÝnh ba n¨m råi cßn g×...
... T«i kh«ng thÓ nãi g× h¬n n÷a, quay ®i, b−íc thËt mau. Võa ®i t«i võa cã c¶m gi¸c Chi
vÉn ®ang thÉn thê nh×n theo vµ ®ang vÉy. Khi ®i khuÊt ngän tre lµng cò, t«i míi ®i chËm l¹i.
Trêi lê mê s¸ng. Ng«i sao Mai vµng ¸nh ®· hiÖn trªn nÒn trêi s¸ng nh− b¹c phÝa ®«ng.
^lSa<_
Bµi tËp 8
l1$0H->M-#<-B&.]&-+X+%#$U
[t
−
Nã gËt ®Çu m¹nh b¹o. Råi ®¾c chÝ, nã l¾c tói. Bµ Êy móc cho nã mét b¸t ®Çy. Nã
¨n. Phï phï! Nãng! Xuþt xo¹t! Cay! Ngon qu¸!
Ai còng yªn bông. Kh«ng ai ®Ó ý ®Õn nã n÷a. Hä nghªnh xe ®¹p. Hä nh×n « t«. Hä pha
trß. Hä c−êi ha h¶.
Nã vÉn ¨n. Ngon qu¸!
^A$Cl_
−
Mét giê, hai giê, mét ngµy, hai ngµy cho ®Õn n¨m ngµy ®ªm, n−íc ®· vµo ®Õn ruéng,
cê ®· mäc ngay gi÷a c¸nh ®ång ®ang chÕt kh¸t. N−íc ®· ch¶y reo quanh ch©n lóa. Lóa
rung lªn. Lßng ng−êi còng rung lªn. N−íc ®· lÊp dÇn c¸c vÕt th−¬ng nøt nÎ. H×nh tam
gi¸c, lôc gi¸c, b¸t gi¸c ®· nèi liÒn thµnh mét khèi. N−íc ch¶y trµn ra, trµn m·i ra, triÒn
miªn. Mét sµo, hai sµo, mét mÉu, hai mÉu, råi hµng tr¨m, hµng ngµn mÉu uèng n−íc,
uèng m·i...
Trêi vÉn n¾ng nhøc c¶ m¾t. VÉn kh«ng mét giät m−a.
N−íc vÉn ch¶y chan hoµ, reo trªn nh÷ng ruéng lóa.
^QQ>_
Bµi tËp 9
l1$0H->M-#-B&]&-+X+%#$U
Bëi v× t«i ¨n uèng ®iÒu ®é vµ lµm viÖc cã chõng mùc nªn t«i chãng lín l¾m. Ch¼ng
bao l©u, t«i ®· trë thµnh mét chµng dÕ thanh niªn c−êng tr¸ng. §«i cµng t«i mÉm bãng.
Nh÷ng c¸i vuèt ë ch©n, ë khoeo cø cøng dÇn vµ nhän ho¾t. ThØnh tho¶ng muèn thö sù lîi
h¹i cña nh÷ng chiÕc vuèt, t«i co c¼ng lªn, ®¹p phµnh ph¹ch vµo c¸c ngän cá. Nh÷ng ngän
cá gÉy r¹p, y nh− cã nh¸t dao võa lia qua. §«i c¸nh t«i, tr−íc kia ng¾n hñn ho¼n, b©y giê
thµnh c¸i ¸o dµi kÝn xuèng tËn chÊm ®u«i. Mçi khi t«i vò lªn, ®· nghe tiÕng phµnh ph¹ch
gißn gi·.
^Ql_
ii. yªu cÇu chung cña viÖc ®Æt c©u
1. §Æt c©u ph¶i phï hîp víi quy t¾c ng÷ ph¸p
G@MN:2.-E-B.=$I-.H&;-9:N QO6
-E4$ ONMD-#-52-#.=$I-@$ q-#
=$I-.H?-:%-B/-:2-H--0H-&|&
]$9-H-d !D-#M=$I-.H.-#)
O+,U
−Bã hoa.
− Bã hoa t−¬i nµy.
− Bã hoa th−îc d−îc t−¬i kia.
− Bã hoa th−îc d−îc t−¬i kia cña chÞ Lan.
− Bã hoa th−îc d−îc t−¬i cña chÞ Lan mua s¸ng nay.
A.+,+X&;'--#
A.+,+%#$W/-0H-41-#U
−Bã hoa / t−¬i.
[k
− Bã hoa nµy / t−¬i.
− Bã hoa th−îc d−îc kia / t−¬i.
− Bã hoa th−îc d−îc cña chÞ Lan / t−¬i.
− Bã hoa th−îc d−îc cña chÞ Lan mua s¸ng nay / t−¬i.
Q&O6&483&-#)8-B:D$I:D-9-H-3=6 .
:2&n)J-=&? q-]T&483D-;:$5%:23=6
2+-9-#D--@W.H-9-#-E$T
O+,U
^k_ − §©y lµ con gµ cña mÑ.
− §©y lµ con gµ mÑ.
^_ − Qua buæi giao l−u ®· gióp ta hiÓu thªm tÊm lßng cña b¹n bÌ trªn kh¾p mäi
miÒn cña Tæ quèc.
−
Buæi giao l−u ®· gióp ta hiÓu thªm tÊm lßng cña b¹n bÌ trªn kh¾p mäi miÒn cña
Tæ quèc.
^_ − Anh d¹y t«i häc ngo¹i ng÷.
− T«i d¹y anh häc ngo¹i ng÷.
2. §Æt c©u ph¶i hîp l«gic - ng÷ nghÜa
#/-−.-#-]W/-.$;-])U
_#-B
#-B-#-B2+J--#M?-D-M:?'
-B/--#B:(B'N
Q=6:$N.-#+%#$^MJ2-4H-Mi:(=6
%-H--#MH-&75_-#)'-−.N2+?-
;MNU
−Th¸nh s©u g−¬m vua gõng tam cß.
(Kho tµng truyÖn tiÕu l©m ViÖt Nam)
−S«ng NhÜ Hµ s©u ba m−¬i s¸u th−íc, chim ¨n chim bÐo, c¸ kh«ng ¨n c¸ bay vÒ nói
Hång S¬n. Nhí thuë x−a vua ThÇn N«ng gi¸ s¾t, vua §Õ ThuÊn canh v©n, cïng qu¨ng
cïng qu¼ng, cïng qu»ng, tèng bÊt ngo¹i bß vµng chi liÕm l¸ !...
(Giai tho¹i v¨n häc ViÖt Nam)
5_#Z/%-SW42-9(/
!'$ni:L-#&H=$4SWD-42
-95#(//-&N5$&-# #HM5-@
H)-SW42-9(/-#)
O+,U
LÇn sau, mÑ chång b¶o chÞ luéc n¨m qu¶ trøng. Trøng chÝn chÞ ta ¨n nghiÕn ®i hai
qu¶. §Õn b÷a, mÑ chång ng¹c nhiªn hái:
− Sao luéc n¨m qu¶ mµ chØ cßn l¹i ba?
ChÞ ta th¶n nhiªn tr¶ lêi:
[
− T¹i trøng nã ngãt ®i ®Êy, mÑ ¹ !
(Kho tµng truyÖn tiÕu l©m ViÖt Nam)
#QW&JBB@$:hW…-#H)5-@-9(/
A.-#+%#$-E.-#)-−.U
−
¤ng Thanh óp c¸i mò lªn mÆt råi ng¶ l−ng xuèng gi−êng ngñ mét giÊc ®Õn tËn
chiÒu.
^Theo A$C!J-f#_
−Häa ch¨ng cã ng−êi nhµ «ng chÕt nhÇm th× cã!
(Kho tµng truyÖn tiÕu l©m ViÖt Nam)
−§Ëu phô lµng c¾n ®Ëu phô chïa ®Êy ¹!
(Kho tµng truyÖn tiÕu l©m ViÖt Nam)
!-#&H=$4SWD-42-95#(/
/-&N5$-]-d:5#9=$4'-H-:(=6
M#=7/52 .-H-524-#.-H-
]&-#
-_a@=H&6-&N5$
!'$ni-H-d&-#-B)8(@%d$M
/-:#XM/-9>dMH- e&252:2-#-H-dM@
=H%-#B)m5>--#)
O+,U
−T«i t−ëng Nam kh«ng ®Õn ho¸ ra Nam kh«ng ®Õn thËt.
−
B©y giê ®· lµ 8 giê, ta cø tõ tõ th«i còng vÉn kÞp giê tµu ch¹y.
−
T«i ®· thuéc lßng nh÷ng bµi th¬ anh s¾p viÕt.
3. §Æt c©u ph¶i phï hîp víi phong c¸ch ng«n ng÷ v¨n b¶n, phï hîp víi phong
c¸ch nãi, viÕt
O755-E&N5$:2-H-.@> O%-Z
:22+".-H-.MH-)m-B-H-+Z3D-#
+8W MH- !8-?/--H-.Z/%75
-B+86-&-H--#i)U
−AB'@'N^2+_y
−AB:N^:,--_y
−AB%^#4_y
B'-H-.75MH-)*+,8-?U
-H-M?--H--4-H---H-5H- O6-
8-?-H-.75)m?--
0H--B]$92+&N5$
l1$ ) )H +, +% #$ @$ )8 MH-56 & -H- D -# 2-
-H-MH-U
[
−Rõng tre, nøa ë n−íc ta cã nhiÒu loµi, nh−ng th«ng dông nhÊt cã kho¶ng 30 loµi
nh−: tre trinh, tre hoa, tre vÇu, luång, giang, lå, nøa, tróc,... C¸c lo¹i tre, nøa nµy ph©n bè
ë T©y B¾c, ViÖt B¾c, §«ng Nam Bé.
^Q ViÖt Nam ®Êt n−íc giµu ®Ñp_
−N−íc ViÖt Nam xanh mu«n ngµn c©y l¸ kh¸c nhau. C©y nµo còng ®Ñp, c©y nµo còng
quý, nh−ng th©n thuéc nhÊt vÉn lµ tre nøa. Tre §ång Nai, nøa ViÖt B¾c, tre ngót ngµn
§iÖn Biªn Phñ, luü tre th©n thuéc lµng t«i,... ®©u ®©u còng cã nøa tre lµm b¹n.
^QK%_
O75-BSW"+WB+W KL+W-B.D-:&;-9
:N':D)*+,.&B-B6-D-# ë+W750@
6.-#]$9]n-(-#7+M-@-D-m']
54- v&MB"+WB-975-#q/--H-]-#7I
-B-@&-<N W0@6%])(MH%
O+,U
−Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a, m×nh ®· vÒ trªn ®Êt n−íc cha «ng råi, bao nhiªu danh
lam th¾ng c¶nh cña n¨m ch©u còng kh«ng thÊy ®»m th¾m nh− h×nh ¶nh kia, mét con cß
tung c¸nh bay gi÷a ®ång ruéng xanh t−¬i...
^A$CeI-O6_
−µ th»ng nµy giái! Tao nu«i mµy cña chÊt cao h¬n ng−êi, thö hái mµy ®· lµm ®−îc g×
b¸o ®¸p ch−a mµ tÊp tÓnh, häc ®ßi ph¸ cña ®Êy hö?
^A$Ce;_
A4$B-H-75'--])J--d&
6-D-#B&;6-)*+,.-9:NB-
4. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
A.M/+%#$1-#-N)y
−Con mÌo Êy
−
Con mÌo ®en Êy
−
Con mÌo ®en ®ang ¨n c¬m Êy
−
Con mÌo ®en ®ang ¨n c¬m ë gãc nhµ Êy
−
Con mÌo ®en cña gia ®×nh anh Nam
−
Con mÌo ®en cña gia ®×nh anh Nam Êy
−
Con mÌo ®en cña gia ®×nh anh Nam míi mua h«m qua Êy
Bµi tËp 2
Q&)(.M/+%#$1$H+@.M/1-#U
_ − B«ng hoa ®· në Êy
− B«ng hoa Êy ®· në.
5_ − Tê b¸o Êy chÞ Lan võa mua h«m qua.
− Tê b¸o chÞ Lan võa mua h«m qua Êy.
[
-_ − §ã lµ quyÓn s¸ch cña mÑ.
− QuyÓn s¸ch ®ã cña mÑ.
− QuyÓn s¸ch mÑ mua ®ã.
− MÑ mua quyÓn s¸ch ®ã.
Bµi tËp 3
l1$H+@-#/---H-U
_ §¹i héi c¸c c« nu«i d¹y trÎ tiªn tiÕn lÇn thø t− ®· ®−îc khai m¹c s¸ng nay t¹i Nhµ
h¸t thµnh phè.
5_ C¸c c« nu«i d¹y trÎ tiªn tiÕn ®· khai m¹c ®¹i héi lÇn thø t− vµo s¸ng nay t¹i Nhµ
h¸t thµnh phè.
-_ S¸ng nay t¹i Nhµ h¸t thµnh phè, ®¹i héi c¸c c« nu«i d¹y trÎ tiªn tiÕn lÇn thø t− ®·
®−îc khai m¹c.
+_ §¹i héi lÇn thø t− cña c¸c c« nu«i d¹y trÎ tiªn tiÕn ®· ®−îc khai m¹c s¸ng nay t¹i
Nhµ h¸t thµnh phè.
_ T¹i Nhµ h¸t thµnh phè, s¸ng nay c¸c c« nu«i d¹y trÎ tiªn tiÕn ®· khai m¹c ®¹i héi
lÇn thø t−.
Bµi tËp 4
#)&)(.-#+%#$U
_ − Tre gi÷ lµng, gi÷ n−íc.
− Tre, gi÷ lµng, gi÷ n−íc.
5_ − QuyÓn s¸ch nµy, t«i ®· ®äc nhiÒu lÇn.
− QuyÓn s¸ch mµ t«i ®· ®äc nhiÒu lÇn nµy.
− QuyÓn s¸ch nµy, t«i ®· nhiÒu lÇn ®äc.
− T«i ®· ®äc nhiÒu lÇn quyÓn s¸ch nµy.
− QuyÓn s¸ch mµ nhiÒu lÇn t«i ®äc nµy.
− QuyÓn s¸ch lÇn nµy t«i ®äc.
− QuyÓn s¸ch t«i ®äc lÇn nµy.
-_ − Em t«i lµ mét ®øa trÎ th«ng minh.
− TrÎ th«ng minh lµ em t«i.
− Em t«i nã lµ ®øa trÎ th«ng minh.
+_ − H×nh ¶nh anh bé ®éi Cô Hå dòng c¶m trong chiÕn ®Êu, chan chøa yªu th−¬ng
trong t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi.
− Anh bé ®éi Cô Hå dòng c¶m trong chiÕn ®Êu, chan chøa yªu th−¬ng trong t×nh
®ång chÝ, ®ång ®éi.
− Anh bé ®éi Cô Hå dòng c¶m trong chiÕn ®Êu, chan chøa yªu th−¬ng trong t×nh
®ång chÝ, ®ång ®éi lµ h×nh ¶nh ®Ëm nÐt trong th¬ v¨n kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng MÜ.
[[
− H×nh ¶nh anh bé ®éi Cô Hå dòng c¶m trong chiÕn ®Êu, chan chøa yªu th−¬ng
trong t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi lµ h×nh ¶nh ®Ëm nÐt trong th¬ v¨n kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p,
chèng MÜ.
Bµi tËp 5
#&)(-H--#+%#$U
− ë ®©y nhæ r¨ng kh«ng ®au.
− ë ®©y nhæ kh«ng ®au r¨ng.
− ë ®©y kh«ng lµm ®au r¨ng khi nhæ.
Bµi tËp 6
?-H-&)(-H--#)U
_ − V× anh nghØ mµ t«i còng nghØ.
− V× anh nghØ nªn t«i còng nghØ.
− V× anh nghØ, t«i còng nghØ.
5_ − V× m−a cµng m¹nh, nªn giã cµng to.
− V× m−a cµng m¹nh, nªn giã to.
− V× m−a m¹nh nªn, giã cµng to.
− V× m−a m¹nh, nªn giã to.
− M−a m¹nh, nªn giã cµng to.
− M−a m¹nh, nªn giã to.
− M−a m¹nh, giã to.
− M−a cµng m¹nh, giã to.
− M−a cµng m¹nh, giã cµng to.
Bµi tËp 7
H--#+%#$-B.-H-U
−
Khi ¨n c¬m kh«ng ®−îc uèng thuèc.
−
Bß cµy kh«ng ®−îc giÕt.
−
C« gi¸o míi võa ®Õn.
Bµi tËp 8
l1$-q&-LMH-&6-D-#".]&-2--H--H-
MH-+%#$U
_
−
Lµng xãm ta x−a kia lam lò quanh n¨m mµ vÉn quanh n¨m ®ãi r¸ch. Lµng xãm ta
ngµy nay bèn mïa nhén nhÞp c¶nh lµm ¨n tËp thÓ. §©u ®©u còng cã tr−êng häc, nhµ göi
trÎ, nhµ hé sinh, c©u l¹c bé vµ kho cña hîp t¸c x·. §êi sèng vËt chÊt ngµy cµng Êm no,
®êi sèng tinh thÇn ngµy cµng tiÕn bé.
^lSK_
−Nh×n xuèng c¸nh ®ång cã ®ñ c¸c mµu xanh: xanh pha vµng cña ruéng mÝa, xanh
rÊt m−ît cña lóa chiªm ®ang th× con g¸i, xanh ®Ëm cña nh÷ng rÆng tre, ®©y ®ã mét vµi
[b
c©y phi lao xanh biÕc vµ rÊt nhiÒu mµu xanh kh¸c n÷a. C¶ c¸nh ®ång thu gän trong tÇm
m¾t, lµng nèi lµng, ruéng tiÕp ruéng. Cuéc sèng ë ®©y cã mét c¸i g× mÆn mµ, Êm ¸p.
5_ − S«ng §µ dµi 910 km tõ V©n Nam vµo n−íc ta theo h−íng t©y b¾c
−
®«ng nam gÇn
nh− song song víi s«ng Hång. §o¹n ch¶y ë ®Þa phËn n−íc ta dµi trªn 500km. Qua Lai
Ch©u, dßng s«ng ch¶y trong mét thung lòng s©u gi÷a khèi cao nguyªn ®¸ v«i vïng T©y B¾c
nªn l¾m th¸c, ghÒnh vµ ®i qua nh÷ng hÎm hïng vÜ. §Õn Hoµ B×nh, gÆp nói Ba V×, s«ng quÆt
lªn phÝa b¾c råi ®æ vµo s«ng Hång ë Th¸i B×nh.
^Qpxe!>_
−
S«ng §µ khai sinh ë huyÖn C¶nh §«ng tØnh V©n Nam, lÊy tªn lµ Li Tiªn mµ ®i qua
mét vïng nói ¸c, råi ®Õn gÇn nöa ®−êng th× xin nhËp quèc tÞch ViÖt Nam, tr−ëng thµnh
m·i lªn vµ ®Õn ng· ba Trung Hµ th× chan hoµ vµo s«ng Hång. Tõ biªn giíi Trung − ViÖt
tíi ng· ba Trung Hµ lµ 500 c©y sè l−în rång r¾n, vµ tÝnh toµn th©n s«ng §µ th× chiÒu dµi
lµ 888 ngh×n th−íc mÐt.
^A$CQ#_
Bµi tËp 9
A.-#7+%#$2-+WB$yON)y
−Th«i, chó ®õng giËn. T«i mêi chó ¨n c¬m ®Ó anh em t©m sù. Víi l¹i t«i lµm theo di
chóc cña bµ ®Êy. Håi bµ s¾p mÊt, bµ gäi t«i ®Õn bµ b¶o: ThÇy mµy ®õng ®¸nh giÊy cho
chó An lµm g×. §−êng xa, ®i l¹i m¸y bay m¸y bß vÊt v¶...
^OEQA:_
−Ngµy mai c¸c em cã quyÒn m¬ −íc mét cuéc sèng t−¬i ®Ñp v« cïng. M−¬i m−êi l¨m
n¨m n÷a th«i, c¸c em sÏ thÊy còng d−íi ¸nh tr¨ng nµy, dßng th¸c n−íc ®æ xuèng lµm ch¹y
m¸y ph¸t ®iÖn, ë gi÷a biÓn réng, cê ®á sao vµng phÊp phíi bay trªn nh÷ng con tµu lín.
Tr¨ng cña c¸c em sÏ soi s¸ng nh÷ng èng khãi nhµ m¸y chi chÝt, cao th¼m, dµi trªn ®ång
lóa b¸t ng¸t vµng th¬m, cïng víi n«ng tr−êng to lín, vui t−¬i.
Tr¨ng ®ªm nay s¸ng qu¸! Tr¨ng mai cßn s¸ng h¬n!
^QK%_
−C¸c em hiÖn nay tuæi m−êi bèn, m−êi l¨m, trong cuéc ch¹y tiÕp ®uèc gi÷a c¸c thÕ hÖ,
c¸c em sÏ tiÕn lªn cÇm ngän ®uèc cña d©n téc gi¬ cao lªn s¸ng ngêi! §èi víi tiÕng ViÖt
còng vËy, nh÷ng ng−êi ngµy mai rÊt gÇn ®©y gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn tiÕng ViÖt lµ c¸c em! T©m
hån nh¹y bÐn, trong s¸ng dµo d¹t cña c¸c em sÏ ®−a ®Õn nh÷ng kho tµng míi cho tiÕng ViÖt.
Ngay tõ b©y giê, c¸c em ph¶i cã ý thøc Êy. C¸c em yªu mÕn h·y nghÜ xem! Cßn g× sung
s−íng h¬n ®−îc lµm lông ®æ må h«i trªn ®Êt n−íc cña Tæ quèc liÒn mét khèi tõ L¹ng S¬n
®Õn Cµ Mau, ®Êt n−íc mµ hiÖn giê ta ®ang ph¶i lÊy c¶ m¸u m×nh ®Ó b¶o vÖ; cßn g× sung
s−íng h¬n ®−îc nãi, viÕt, häc tiÕng ViÖt, t©m hån ta gÇn lµm mét víi tinh hoa tiÕng nãi ViÖt
Nam yªu quý!
^V#f6_
Bµi tËp 10
l1$$.3./-4:&-H--#72-+WB+%#$5c
.3.<<&7U
−
Th«i, cø nhí nh÷ng lêi anh em bµn gãp nh− vËy mµ vÒ xö sù cho nã æn ®i.
[g
^A$CQa<_
−B©y giê chÕt nçi g× còng tr¾ng tay, ch¼ng cã g× mµ gióp cho ch¸u ®−îc.
^A$C!NQ_
−TÝnh t«i còng thÕ ®Êy. Mã vµo viÖc g× còng muèn c−a ®øt ®ôc suèt. T«i ghÐt nhÊt sù
lµm ¨n quÊy qu¸, cø y nh− chuét vÇy ch¸o Êy.
^!L_
III. ch÷a c©u sai
1. Mét sè ®iÒu l−u ý trong viÖc ch÷a c©u sai
O-#)-B'$;# \W&3&/-#)M+
78-W-+&N2M:-i:-9$+2-F;
+X%-L)-B;;:2)($;#--96--#)
)U
−Ng−êi viÕt thiÕu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ ng«n ng÷ häc nãi chung vµ ng÷ ph¸p tiÕng ViÖt
nãi riªng, ®Æc biÖt lµ có ph¸p tiÕng ViÖt.ONMD-#M5
:2-#.HM5-#19-H-]-]-M
:(=6.H..-H--#&) ;3B+X-L)
−
Do n¨ng lùc t− duy cña ng−êi viÕt kÐm,+B)$-9?-D-m
)I02+202-H-d/-6M-B)8:W-W-&)H
78-+$M:-Z%)8$&5'.?-1M
-M-#MNM-@&(HMNM-@M]$9
MNM0H->/-:(=6-9-H-]&-# f+$M:
;6-H-d&-EM&:W-M-?-M
:(&N5$'N
−Do tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ sù hiÓu biÕt chung vÒ c¸c mÆt cña ®êi sèng x· héi cña ng−êi
viÕt cßn nh÷ng khiÕm khuyÕt.!'$M--H--#W&:I-.)]:
'2+-−.3B:--#&-E5>)
#)-B'MMH-N-.-#)-EY2-M)-,
:%-BM7>&:2-H--.Z/@ ON4$MB-B-B:2-q+X
-+Z-.-:?L)'-# Q$-./--#)-B
(@%".:-<5)U
−CÇn n¾m v÷ng tiªu chÝ cña mét c©u ®óng.qM5-#:%
-B-./--#) !"#$M-q®óng ng÷ ph¸p:-n-]
:5®óng ng÷ nghÜa
−
®óng l«gic, ®óng phong c¸ch ®óng trong mèi quan hÖ liªn
kÕt c©u trong toµn v¨n b¶n.
−e15-#):(-./--]+|:W-2+
N:0:c©u b¾t ®Çu ®øt m¹ch, khã hiÓu hoÆc kh«ng hiÓu ®−îc tõ phÇn nµo, ý nµo.
eH6/-:)rót gän ®Ó t×m cÊu tróc nßng cèt phï hîp víi néi
dung-]6 (-Z®Ò xuÊt c¸ch söa ch÷a.
[o
−e-.0-]kiÓm tra l¹i c©u ch÷a0:1%T-J-2W-9-#
--B(@%-H--#MH-&75M A-W$;-]
N0:0WN:-H--.MH--Z/
2. Ch÷a mét sè lçi c©u th−êng gÆp
_\L+-#-9.
O+,UQua nh©n vËt chÞ Sø thÊy rÊt râ lßng yªu quª h−¬ng, yªu lµng xãm thiÕt tha cña
ng−êi d©n ViÖt Nam.
#$)N]:"524"Qua nh©n vËt chÞ Sø"-9.-9
-# Q4&524$-q&W.:2],-9-# B-.W
-#$)U
Qua nh©n vËt chÞ Sø, chóng ta thÊy rÊt râ lßng yªu quª h−¬ng, yªu lµng xãm thiÕt tha
cña ng−êi d©n ViÖt Nam.
A.-#+%#$-E:I-L<8U
−Trong t¸c phÈm T¾t ®Ìn ®· thÓ hiÖn ®Ëm nÐt nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña ng−êi
d©n lao ®éng, ®Æc biÖt lµ ng−êi phô n÷ lao ®éng.
−
ë ng−êi thanh niªn céng s¶n Êy lu«n lu«n tin vµo sù tÊt th¾ng cña c¸ch m¹ng ViÖt
Nam.
5_\L+-#>.
O+,UThÇy Nam, thÇy hiÖu tr−ëng g−¬ng mÉu, tËn tuþ hÕt lßng v× häc sinh th©n yªu,
ng−êi thÇy ®−îc nhiÒu vÞ phô huynh yªu mÕn.
#$)N1M=H+],-]$6&"<
:X 4 † n N ?- )#$; ]$ /-'> , $$;
:;?]:"]$]>.-9-# B-.W-#$
-H-U
−H-k5524,-524>.5c-H-;:3lµ
)-9.thÇy NamUThÇy Nam lµ thÇy hiÖu tr−ëng g−¬ng mÉu, tËn tuþ hÕt lßng v× häc
sinh th©n yªu, ng−êi thÇy ®−îc nhiÒu vÞ phô huynh yªu mÕn.
−H-;:524>.--#UThÇy Nam, thÇy hiÖu tr−ëng g−¬ng mÉu,
tËn tuþ hÕt lßng v× häc sinh th©n yªu, ng−êi thÇy ®−îc nhiÒu vÞ phô huynh yªu mÕn, ®ang
trß chuyÖn vui vÎ víi c¸c b¹n ®ång nghiÖp.
#+%#$-E:I-L<8-#3+X&;U
Hå Chñ tÞch, vÞ cha giµ kÝnh yªu cña d©n téc, l·nh tô thiªn tµi cña c¸ch m¹ng ViÖt
Nam, ng−êi kÕ thõa vµ ph¸t huy truyÒn thèng yªu n−íc cña d©n téc ViÖt Nam.
-_\L+-#--9.X>.
O+,UTrong c¸c t¸c phÈm d©n gian, b»ng sù hãm hØnh, b»ng trÝ tuÖ th«ng minh s¾c
s¶o, b»ng nghÖ thuËt g©y c−êi ®éc ®¸o vµ ®¶ kÝch s©u cay cña m×nh víi bän thÇy bãi,
thÇy cóng tham ¨n, tham uèng.
#$)N :% 0H- 4 /- -H- ]&W . N)(
/&W.':-#W+;1=;M]
n-(-9-# ON4$-#$&"-#.H-];:
[s
--#:2M-@n-(-9− >Z/%-H-]&W.1-B #
$-B-.W)U
Trong c¸c t¸c phÈm d©n gian, b»ng sù hãm hØnh, b»ng trÝ tuÖ th«ng minh s¾c s¶o,
b»ng nghÖ thuËt g©y c−êi ®éc ®¸o vµ ®¶ kÝch s©u cay cña m×nh, quÇn chóng nh©n d©n ®·
phª ph¸n m¹nh mÏ thãi tham ¨n, tham uèng cña bän thÇy bãi, thÇy cóng.
#+%#$-E:I-L<8-#&;U
Tõ khi anh gia nhËp VÖ quèc ®oµn, chiÕn ®Êu víi tinh thÇn quyÕt tö cho Tæ quèc quyÕt
sinh, råi lªn ®−êng tham gia c¸c chiÕn dÞch trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, kh¸ng
chiÕn chèng MÜ, ®Õn khi nhËn quyÕt ®Þnh vÒ h−u víi qu©n hµm trung t¸.
+_\L+:2&-#
\L$WL++Z-D3=6JW-#+:%
-q-B:2-#0@6-nM--B;+X%-#)
O+,UMÆc dï qu©n giÆc ®· dïng mäi thñ ®o¹n dô dç vµ dïng mäi cùc h×nh tra tÊn
chÞ hÕt søc d· man.
#$-B-@&-]$9)mS:UmÆc dï... / nh−ng...Q-#$
:%-q0@6J@J;+X%-#) !-.W-]
;:J--@&--#/--q B-.)U
MÆc dï qu©n giÆc ®· dïng mäi thñ ®o¹n dô dç vµ dïng mäi cùc h×nh tra tÊn hÕt søc
d· man, nh−ng chÞ vÉn kh«ng chÞu ®Çu hµng.
A.-#+%#$-E:I-L<8-#&;U
−
Tè H÷u kh«ng nh÷ng lµ nhµ th¬ suy nghÜ qua ©m nh¹c, suy nghÜ trong ©m nh¹c.
−
Së dÜ chóng ta cßn mét sè ch−a yªn t©m c«ng t¸c, cßn th¾c m¾c nhiÒu vÒ tiÕn ®é, vÒ
sù ®·i ngé.
−
NÕu ai ®· tõng lµm quen víi h×nh t−îng ng−êi n«ng d©n víi cuéc sèng vÊt v¶, cùc
nhäc, tèi t¨m ë n«ng th«n ViÖt Nam trong c¸c t¸c phÈm v¨n häc tr−íc C¸ch m¹ng th¸ng
T¸m.
_\L+-4-@&--#
!#$W-#)+@$:2]$52:2-@&-$I%
:2]$52:2-@&-MH-
O+,USë dÜ em yªu quý con mÌo nhµ em v× nã hay b¾t chuét nªn em míi yªu quý nã.
#$M#--@$S:-@&--#)U
−Së dÜ... v×...^M=−$;#_
−V×... nªn...^$;#−M=_
ON4-@&-W;-#$&"-#) !-.-#$-q-].
W:2&-@&-U
−Së dÜ em yªu quý con mÌo nhµ em v× nã hay b¾t chuét.
−
V× con mÌo nhµ em hay b¾t chuét nªn em míi yªu quý nã.
f%#$.-#:I-L-4-@&-
−
Cuèi cïng, thÇy hiÖu tr−ëng kªu gäi chóng em h¨ng h¸i tham gia ®ît trång c©y nhí
¬n B¸c Hå thµnh c«ng tèt ®Ñp.
bt
−
T«i rÊt lÊy lµm sung s−íng biÕt bao.
_\L+M-B)8Z/2+..-H-]-#
!#$W-#)+-H-]-#M-B)8Z/%-H-d
M74%
O+,UBän ®Þch ®· tra tÊn anh b»ng lêi lÏ rÊt man rî.
#$tra tÊnlêi lÏ rÊt man rîMZ/;+X%-#)
A$;#-+XWL$+78-+$-9M: !
-.-#)W$-]0:0M-H-]-#0H-4I:(=6
.-H-]B O%-#&;-B-.W)U
Bän ®Þch ®· tra tÊn anh b»ng nh÷ng ngãn ®ßn rÊt man rî.
A.-#+%#$-E:I-L<8-#&;U
−Trong t¸c phÈm Rõng xµ nu, h×nh ¶nh cô MÕt lu«n lu«n thÓ hiÖn ®−îc b¶n chÊt tèt
®Ñp cña ng−êi d©n ViÖt Nam.
−
Qua nh©n vËt ChÝ PhÌo, chóng ta thÊy tÊt c¶ b¶n chÊt xÊu xa, bØ æi cña bän c−êng hµo
gian ¸c ë n«ng th«n ViÖt Nam tr−íc C¸ch m¹ng.
3. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
!H+@.-#/--
−
Lan häc giái nh−ng l−êi häc.
−
Lan häc giái vµ l−êi häc.
−
Lan cµng häc giái cµng l−êi häc.
−
Lan võa häc giái võa l−êi häc.
−
Kh«ng nh÷ng Lan häc giái mµ cßn l−êi häc.
−
NÕu Lan häc giái nh−ng Lan l¹i l−êi häc.
Bµi tËp 2
H--#+%#$-B:I-L']n-(-#$MyA)
1$-.W-
−
Qua viÖc häc tËp m«n LÞch sö ®· lµm cho chóng em thªm tù hµo víi truyÒn thèng
quËt c−êng cña d©n téc.
−
Víi chÊt l−îng s¶n phÈm hµng ho¸ nh− hiÖn nay ®¸ng ®Ó cho chóng ta l¹c quan, tin
t−ëng vµo chÊt l−îng hµng s¶n xuÊt ë trong n−íc.
−
V× sù nghiÖp gi¸o dôc, v× tr¸ch nhiÖm ®èi víi thÕ hÖ trÎ, cÇn cè g¾ng d¹y tèt h¬n
n÷a.
Bµi tËp 3
H--#+%#$:I-L-] --9-# l1$-. W-
−
Nhê sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cña toµn d©n, toµn qu©n trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ
cøu n−íc.
−
Tõ nh÷ng ngµy ®Çu tiªn c¾p s¸ch ®Õn tr−êng lµng ®Õn lóc tr−ëng thµnh b−íc ch©n
vµo cæng tr−êng ®¹i häc.
bk
−
Khi ®èi chiÕu, so s¸nh nh÷ng c©u th¬ trong TruyÖn KiÒu víi nh÷ng bµi ca dao d©n
ca.
−
§Ó hoµn thµnh tèt nghÜa vô ®ãng thuÕ ®èi víi Nhµ n−íc.
−
Dï chóng ta phô tr¸ch c«ng t¸c g×, ë bÊt k× c−¬ng vÞ nµo, vµ bÊt cø hoµn c¶nh nµo.
−
§Ó Tæ quèc ®−îc ®éc lËp, thèng nhÊt, nh©n d©n ®−îc sèng trong hoµ b×nh, Êm no,
h¹nh phóc.
Bµi tËp 4
l1$H6-.L&6--H--#)U
−
Giai cÊp v« s¶n vµ nh©n d©n thÕ giíi kh«ng nh÷ng ®Êu tranh xo¸ bá ¸p bøc, bãt lét,
thùc hiÖn cuéc c¸ch m¹ng d©n téc, d©n chñ.
−
Nh©n d©n thµ hi sinh tÊt c¶ v× ®éc lËp, tù do cña ®Êt n−íc.
−
GiÆc cµng ®iªn cuång chång chÊt thªm téi ¸c, cµng gieo r¾c ®au th−¬ng trªn kh¾p
®Êt n−íc ta bao nhiªu.
−
NÕu trong lßng ta, t×nh yªu §¶ng, yªu nh©n d©n mµ kÐm phÇn nång nhiÖt.
−
Tuy Lan lµ mét häc sinh gÆp nhiÒu khã kh¨n trong cuéc sèng gia ®×nh nghÌo, bè mÑ
bÖnh tËt, «ng bµ giµ yÕu vµ b¶n th©n ph¶i l¨n lén kiÕm sèng.
Bµi tËp 5
l1$-.LMZ/.-H-]-#
−
Sau khi thi ®−îc vµo ®¹i häc, mÑ ®· cho t«i ®i tham quan nhiÒu danh lam th¾ng
c¶nh cña Tæ quèc.
−
§−îc gi÷ ch©n ®éi tr−ëng, t«i thÊy anh nh×n t«i víi con m¾t thiÖn c¶m h¬n tr−íc ®©y
rÊt nhiÒu.
−
M¾t ®¨m ®¨m nh×n ra cöa bÓ, ta thÊy KiÒu buån b· nghÜ tíi t−¬ng lai tèi t¨m mï mÞt
cña m×nh.
−
Muèn chiÕn th¾ng ta ph¶i chñ ®éng tiÕn c«ng.
−
NguyÔn Du ®· lªn ¸n x· héi phong kiÕn thèi n¸t, môc ruçng v× chÝnh NguyÔn Du ®·
xuÊt th©n tõ tÇng líp x· héi Êy.
Bµi tËp 6
Q&.W&-+X+%#$-#)1$)*W-
−
RÊt vui mõng chµo ®ãn nh÷ng ®¹i diÖn −u tó cña bé ®éi Tr−êng Sa thay mÆt cho lùc
l−îng qu©n ®éi anh hïng ®· ®¹i diÖn cho chóng ta vÒ ®©y gÆp mÆt chóng ta trong buæi
häp mÆt ngµy h«m nay lµm cho chóng ta hÕt søc vui mõng, phÊn khëi v× chóng ta ®· cã
ng−êi ®¹i diÖn xøng ®¸ng.
−
Trong suèt cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cña m×nh, B¸c Hå lu«n lu«n dµnh mu«n
vµn t×nh th−¬ng yªu cho c¸c ch¸u thiÕu nhi ®· ®−îc ghi l¹i thËt s©u ®Ëm trong nhiÒu bµi
th¬ cña B¸c ngay c¶ tõ tr−íc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m, khi cßn bÞ giam gi÷ trong chèn lao tï
cña chÕ ®é T−ëng Giíi Th¹ch.
b
−
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, vÞ l·nh tô kÝnh yªu cña nh©n d©n ViÖt Nam. T¸c phÈm cña
Ng−êi lu«n lu«n chøa chan mét t×nh th−¬ng mªnh m«ng, s©u s¾c ®èi víi ®Êt n−íc vµ con
ng−êi.
−
D©n téc ta, non s«ng ®Êt n−íc ta tù hµo ®· sinh ra mét con ng−êi vÜ ®¹i. Chñ tÞch
Hå ChÝ Minh, vÞ l·nh tô v« cïng kÝnh yªu cña nh©n d©n ViÖt Nam.
−
Trong t¸c phÈm TruyÖn KiÒu cña ®¹i thi hµo NguyÔn Du ®· tá ra rÊt tµi t×nh trong
viÖc kh¾c ho¹ ngo¹i h×nh nh©n vËt. Víi NguyÔn Du, viÖc miªu t¶ diÖn m¹o, phôc søc,
d¸ng ®iÖu cña nh©n vËt. §ã kh«ng bao giê chØ ®¬n thuÇn lµ sù vÏ l¹i h×nh d¸ng bÒ ngoµi.
Ng−îc l¹i, d−íi ngßi bót cña bËc thiªn tµi Êy, c¸i d¸ng vÎ bÒ ngoµi lu«n lu«n gióp cho
ng−êi ®äc h×nh dung râ h¬n b¶n chÊt, tÝnh c¸ch bªn trong.
−
NÕu ai ®· tõng quen víi h×nh t−îng ng−êi n«ng d©n vµ cuéc sèng tèi t¨m ¶m ®¹m
cña n«ng th«n ViÖt Nam trong v¨n ch−¬ng hiÖn thùc 1930
−
1945 ®Õn nh÷ng con ng−êi
míi, cuéc sèng míi s«i næi khÝ thÕ anh hïng c¸ch m¹ng ë n«ng th«n miÒn B¾c hiÖn t¹i
trong v¨n häc tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m ®Õn nay.
−
§Õn ®©y, chóng ta cã quyÒn kh¼ng ®Þnh r»ng, b»ng nh÷ng c©u ca dao trµo phóng vµ
nh÷ng truyÖn c−êi d©n gian lµ nh÷ng vò khÝ ®Êu tranh giai cÊp s¾c bÐn cña nh©n d©n lao
®éng.
−
V× chóng ta lµ nh÷ng ng−êi cïng hoµn c¶nh vµ xuÊt ph¸t tõ n«ng d©n cÇn lao mµ ra
th× míi hiÓu hÕt ®−îc sù sung s−íng cña nh÷ng ngµy ®éc lËp, tù do nµy.
−
Tõ anh chiÕn sÜ ngµy ®ªm ngåi trªn m©m ph¸o b¶o vÖ bÇu trêi Tæ quèc, tõ anh lÝnh
®¶o Tr−êng Sa tØnh t¸o, c¶nh gi¸c b¶o vÖ vïng biÓn th©n yªu cña chóng ta ®Õn c¸c chÞ em
n«ng d©n ngµy ®ªm miÖt mµi trªn ®ång ruéng, c¸c chó c¸c b¸c c«ng nh©n kh«ng qu¶n
m−a n¾ng ngµy ngµy vµo hÇm lß, tíi c«ng tr−êng, ®Õn nhµ m¸y ®Ó lµm giµu thªm n÷a cho
Tæ quèc.
−
Tuy chÞ DËu lµ ng−êi yªu chång, th−¬ng con hÕt mùc nh−ng chÞ rÊt c¨m thï bän
ng−êi nhµ lÝ tr−ëng.
−
Kh¾p n¬i trªn ®Êt n−íc ta, biÕt bao h×nh ¶nh phô n÷ lµm bÝ th−, lµm chñ tÞch hoÆc
gi÷ nh÷ng c−¬ng vÞ quan träng kh¸c trong ®êi sèng x· héi.
b
PhÇn bèn
luyÖn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n
i.
yªu cÇu chung cña viÖc viÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n
§o¹n v¨n lµ mét ®¬n vÞ t¹o thµnh v¨n b¶n, trùc tiÕp ®øng trªn c©u, ®−îc më ®Çu b»ng
ch÷ lïi ®Çu dßng, viÕt hoa vµ kÕt thóc b»ng dÊu ng¾t ®o¹n.
Q-H-$'W7-@$U:2:DW73-]
5/-)8(@2W.-H--#&Wv:DMH-W73-]
6/-.:(=6.-H-W7MH-&-Z75 AB:2
-H-MH-W73:5/-%2^+$&N:(=6.
-H--#&WH-56/-B%-H-W7MH-_3:5/-
%W^+$&N:(=6.-H-W&75-JiB
:2]-975_
1$-Z075+%#$
D©n ch−a mua cæ phiÕu?
A-B']58-)#$U:&HM5W-A
%-*'#<:WB(0#$+8-
Qq6)&;(]J%:J-)c7:-9'6J
W3@;- K&HM5W-1)@@@W@N
-A%-$'M)/:@( x*'#<:W1)@-
<#<:WH)6-&('*)mMBM7-BM5>
:@ !]'--T]−J-:-T-−1)@$-n?
-TJ-c7:-<' Q$4$B-J8'&9&-BM:@
&I G"4$1TM&cU1)@--2&9&-%
!]-T--*(- Q&;-T--B
+n-.q/-&(&M- eB:6H-T,2-
M=)-+4H=$> A)".-TM
-H&>8--T-B-<D-@<:6H
Q$4$':NM&-<->&W-9$-D-T
- ON:2mM:2-H#9(0#$+8:2+6#
9:W !#$NJ-4&53-H-S(iS(%
KDMH-B-n6/-:DU)".)*+,('6 p".-T
-9-TJ--T-B=$')".:2]H&>-9- Q)*
+,(3-T=$'-9l2S=&>xH:(-'-%
:,-;:W-TJ--:L-T$:2- AM-
-EW/-:,-;@$
H-T0#$+8-1N>&)<-@-9>
&-JMH Q>&$:-(-9]&"-JI-
b
J-M5-T'=$-]-2-)(nn !
=$:#X$ ni:2>&:%5H:-H--T1H
Q>&$?>&-JMHJ-@
l6$"%-+#-B'-q5:&HM5W-A%-D-
*#<:W"1)@15&%- A#+#--BB
=](>&-JMH0#$+8- KDMH-6-H>
-T'M-]--B>&8-6;+#M:(
]-T ON-15#+#-B'&L58-/
ni#<:W&1)@ -
A4$:2>&-JMH&"%--]
^a\;Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam)
Q+|75$-@$-B5$-L-.-HZ]+n5$
-L-B+@IW -BM4&c75$-B5$W7:L
W:2]-975D©n ch−a mua cæ phiÕu?5#3W-B)82-
4<(B%-H-WMH-&-Z:275
Q3-H-&;'W7/-:2W7$-
-]:5.$;-]-9$)#$U
1. §o¹n v¨n ph¶i cã sù thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò
!W7/--)8(@-9'M:&)(=H&N&M
W7H--q4&'-Z:268-^D-:268--B
; = -D -m % _ -Z % :2 -9 - @ > AB -H-
MH-W7-B/-)8(@-9'-H--#&W7-q;0$
=4&B%:2)84)86-6/D-:2@'+$@c:
8-6(@%-/-D& A&:2W7-]B
%:2(/MH-.N(@;H-(/B&&N5$&
:2W7MH-
O+,U
§¸ quý muèn mang tªn ngäc ph¶i héi ®ñ nh÷ng yÕu tè ®Æc s¾c mµ c¸c lo¹i ®¸ th−êng
kh«ng cã. §Çu tiªn, nã ph¶i hoµn toµn trong suèt, kh«ng cã bät, c¸t hoÆc bôi, nghÜa lµ ®¹t
®Õn ®é hoµn h¶o. Víi kim c−¬ng th× ph¶i hoµn toµn kh«ng mµu; ru-bi (hång ngäc) ph¶i cã
mµu ®á m¸u bå c©u; sa-phia (lam ngäc) mµu xanh lôc ph¬n phít s¸ng. §ã lµ chuÈn ®Ó
t¨ng gi¸ trÞ viªn ®¸. TÝnh "quý ph¸i" cña ®¸ cßn n»m ë ®Æc tÝnh chiÕt quang, t¸n s¾c
m¹nh, t¹o ra vÎ s¸ng rùc rì, lãng l¸nh ngò s¾c ®Çy quyÕn rò. Ngoµi ra, ®é cøng v« ®Þch
cña kim c−¬ng vµ nhãm kim c−¬ng th¹ch (co-run-dum) lµm cho ®¸ quý bÒn v÷ng víi n¨m
th¸ng, kh«ng bao giê bÞ c¸t bôi thêi gian lµm phai mê vÎ s¸ng ngêi ®éc ®¸o vèn cã.
^A$CA?-QWVÐn bøc mµn bÝ mËt vÒ ®¸ quý ViÖt Nam)
!W7$1-B)8(@-9'N&)(=H&N&MW
7H--q4&B%:268-+$@c:Mr>.D-
=d-9ngäc:-H-WH5NMH-M-BUtrong suèt^M,-_
chiÕt quangcøng
b[
E-B&:2W7-;&)86-D-6/ B
A'--]-d)86-D-6/$&
-Z:2W7N--B=6&@:4%N(/
?:':T54-(/M
O+,U
BÇu trêi C«n §¶o trong buæi b×nh minh rÊt ®Ñp. Con ®−êng tõ BÕn §Çm ®Õn nhµ lao
uèn quanh bê biÓn, men theo triÒn nói, bªn trªn lµ c©y cèi um tïm, bªn d−íi lµ sãng
tr¾ng vç bê ®¸ dùng. Trªn cµnh c©y, chim kªu rÝu rÝt. ChÞ S¸u nh− say s−a víi c¶nh tù
nhiªn. ChÞ h¸t theo mét con chim hãt. ChÞ r−ín ®«i tay bÞ cßng chôp mét con b−ím bay
qua. ChÞ ch¼ng ®Ó ý g× ®Õn bän lÝnh víi sóng g−¬m tua tña quanh m×nh.
^QsgkTiÕng ViÖt 9)
!W7$;;(/ G-#]4&6(/J@U
c¶nh C«n §¶o trong buæi b×nh minh G(-#4&6(/J
UChÞ S¸u hiªn ngang, b×nh tÜnh b−íc ra ph¸p tr−êng l(/$-B=6&@
:4%U(/J@^c¶nh C«n §¶o trong buæi b×nh minh_:':
T54-6-&N5$(/J^c¶nh chÞ S¸u hiªn ngang, b×nh tÜnh b−íc ra
ph¸p tr−êng_
Q$4$6-$6W7/-4&&W]&z$6
--q;4&:LW76:268-+$@
2. §o¹n v¨n ph¶i chÆt chÏ vÒ l«gic
Q-D-m'-&:2W7/-:55")8Z/":J-2-
.tÝnh l«gic trong viÖc thÓ hiÖn sù tån t¹i, vËn ®éng cña b¶n th©n ®èi t−îng hiÖn thùc
®ang ®−îc t¸c gi¶ ®Ò cËp tíi víi tÝnh l«gic trong viÖc t¸c gi¶ tr×nh bµy vÒ chÝnh ®èi t−îng
®ã.
!W/--D -m'-&6-6)8SW42-95
#(/68-/-'-4&W7-]-dU6
®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c sù tån t¹i, vËn ®éng cña b¶n th©n ®èi t−îng nh− nã vèn cã trong thùc
tÕ.!'$52--:5&?68-U-qB%-H(/-B
MB%-H(/M-B
!W/--D-m'-&6-&N5$-9H-'-(/
BMW7-]-dUd)M(4M94d&%-vd
)(H&d&%-@=H%d&%-v-H-d/-&N5$
=$4-94J--9+$
O+,-B&N5$]/-H-d=6$;#−M=−
M=7/52vD--E-B&N5$-H-d]:=&?
7+]$:+](%'-9'vD--E-B&N5$&N8
MU30]3&2h3&$/-WvD--E
-B&N5$&N8U-HN+C&&%-B&%--HN+C&)B
) -H-6-H-d:2&N8/4$8B-E1-
--96-&N5$&";-D -m
f%#$:2)(+,-,U
bb
−O+,k^W7/-&N5$M;;,-:2-L-H-:(=6
$;#−M=_U
Cuéc ®êi t«i lµ mét chuçi nÕu nh−. Tõ nhá, t«i chØ mong muèn lµm mét «ng chñ tr¹i
nh− bè t«i, vµ kh«ng chÞu häc nÕu nh− mÑ t«i kh«ng b¾t t«i ph¶i sèng ë Lu©n §«n. T«i sÏ
tr−ît trong k× thi vµo Tr−êng §¹i häc Y, nÕu nh− t«i kh«ng ph¶i lµ mét thanh niªn giái b¬i
léi, cã thÓ ®¹i diÖn cho nhµ tr−êng trong nh÷ng ¤-lem-pÝc thÓ thao cña sinh viªn. T«i sÏ
suèt ®êi lµm mét thÇy thuèc n«ng th«n, nÕu nh− Gi¸o s− Wright kh«ng chän t«i lµm phô t¸
cho «ng t¹i phßng thÝ nghiÖm riªng, n¬i t«i t×m ra pª-ni-xi-lin. Ph¸t minh nµy, t«i dù tÝnh
ph¶i 15
−
20 n¨m míi triÓn khai ®−îc trong thùc tÕ, nÕu nh− chiÕn tranh thÕ giíi kh«ng x¶y
ra, th−¬ng vong kh«ng nhiÒu ®Õn møc c¸c lo¹i thuèc ch−a kiÓm tra còng ®−îc phÐp sö dông,
th× pª-ni-xi-lin ch−a chøng minh ®−îc c«ng hiÖu cña m×nh vµ b¶n th©n t«i ch−a ®−îc Gi¶i
th−ëng N«-ben.
^\‡:&-H-5H#+>/-4x"
A~57:ks[
W-Ho¸ häc ngµy nay)(−kss_
−
O+,^W7/-&N5$J8_U
Sè 0 kh«ng ph¶i tù nhiªn mµ cã, mµ lµ mét ph¸t minh lín cña loµi ng−êi. Vµo thÕ kØ
IV tr−íc C«ng nguyªn, c¸c nhµ b¸c häc Ba-bi-lon (phÝa Nam I-r¾c ngµy nay) lÇn ®Çu
tiªn nghÜ ra sè 0. Hä sö dông nã trong c¸ch ®Õm hÕt søc ®Æc biÖt: hµng ®¬n vÞ kh«ng
gåm 10 con sè mµ lµ nh÷ng 60. Vµo kho¶ng n¨m 600 sau C«ng nguyªn, c¸c nhµ b¸c häc
Ên §é còng nghÜ ra sè 0. Hä truyÒn nã cho ng−êi ¶-rËp cïng víi c¸ch viÕt hµng chôc,
hµng tr¨m (hÖ ®Õm thËp ph©n). §Õn l−ît m×nh, ng−êi ¶-rËp l¹i truyÒn sè 0 cïng víi c¸c
ch÷ sè kh¸c ®· ®−îc c¶i biªn cho ng−êi ch©u ¢u. §iÒu nµy x¶y ra vµo kho¶ng n¨m 1000.
§ã chÝnh lµ m−êi con sè mµ chóng ta th−êng dïng ngµy nay 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.
^l$QSè 0 kh«ng nhá_
R+,&;-'-B@$&c-6-&N5$2+
:2&N8/@=H1W/--W7--D-m
3. §o¹n v¨n ph¶i phï hîp víi phong c¸ch chung cña v¨n b¶n
AD-U(@'-9'-D-m'-W7-n-]
:5-B)8Z/%-H-2+-975 KL-H--B)88
-?MH-'-H--@WW7'6-)*+,-H-<6;M G"
4$:LW7&3-]:5)8(@-9'-D-m':D
- & 252 W 7 3 -] : 5 :( = 6 - )8 ( @
-'-H-%-H-W7MH-&-Z7 5
4. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
l1$-575+%#$S::@$W7yON)y
bg
Lo¹n n−íc kho¸ng?
G#$?MH-; -L-E@$%-MH B%
1]:-ˆ=(--B;T-n1:H-;6:Z:**#$*%-
MH*%-?-NM:/-^…_
!1=&S-H%-MH5>;HF,--BW-@ \?--&)(
+C/-:/-…
Bm1%---BM4UO6A:=(-%-MH J
)yH-%-7:H&?'+Z%-M A.:I-:2)(
56"hN+Z:2)(%-MH-B-H--@-6--.56-B)8
%+X-9]$(- Q&;-%-MH'&|-J-(:2
J(-4$
n"NMJ-W%-MH-E(M{#:D-$
);(@ eH(M5T/N-E5TW A:%);
-%-MH…
B')0@%-MH"O6A:-E-r-]-J-M
?--H-+Z;1:H--q-]=-HM#$:2]@$-9
-2-)(D-+--H-+E&,9 f#N-nz;-B#:
--E:(;:]@$.+Z-nHS-W$525i&
MB-:2-(-%-E&,1@$…
q-B':(BU.-B&H-6:=)J-M{-9#+#1
-BMW--@-qW%-MH-y!1---]:2-H0;
;')0@+Z%-MHy
^Q@!>5HLao ®éng_
Bµi tËp 2
l1$0H->68-/-B%&W7)U
HiÓu vµ c¶m cho hÕt c¸i hay, c¸i ®Ñp cña v¨n ch−¬ng lµ ®iÒu kh«ng ph¶i dÔ dµng.
Kh«ng ai d¸m nãi r»ng m×nh hiÓu vµ c¶m hÕt c¸i ®óng, c¸i hay cña bµi v¨n, bµi th¬. ChØ
cã thÓ nãi: m×nh ®· cè g¾ng hiÓu vµ c¶m hÕt søc m×nh. Qua nhiÒu thêi ®¹i kh¸c nhau, mçi
thêi hiÓu mçi kh¸c, cã c¸i, thêi nµo còng cho lµ hay, nh−ng cã c¸i, thêi nµy cho lµ hay,
thêi sau l¹i cho lµ dë. Víi mét ng−êi, tuæi trÎ hiÓu thÕ nµy, tuæi giµ l¹i hiÓu thÕ kh¸c, thËm
chÝ l¹i muèn xo¸ bá c¸ch hiÓu cò. Cïng mét thêi ®¹i kh¸c nhau, m×nh hiÓu vµ c¶m s©u
chç nµy, b¹n hiÓu vµ c¶m s©u chç kh¸c, cã ®iÒu m×nh thÊy, mµ b¹n kh«ng thÊy, vµ ng−îc
l¹i. §Æc ®iÓm cña v¨n th¬ cã gi¸ trÞ mu«n ®êi lµ nh− vËy.
^Theo \;Q&OC_
Bµi tËp 3
l1$-5W7+%#$5'@'N
−Ho¹t ®éng ma-kÐt-tinh (tiÕp thÞ) lµ yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®−îc ®èi víi kinh doanh
hiÖn ®¹i. C¸c b¹n ®Òu biÕt, h·ng dÇu nhít Castrol, c¸c h·ng bia Tiger, Heineken ®·
nghiªn cøu kh¸ch hµng ViÖt Nam cÈn thËn nh− thÕ nµo khi hä vµo ho¹t ®éng ë thÞ tr−êng
n−íc ta. Còng nh− thÕ, c¸c c«ng ti s¬n mµi Lam S¬n, Thµnh LÔ, c«ng ti dÖt Thµnh C«ng,...
bo
®· kh«ng thÓ kh«ng nghiªn cøu kh¸ch hµng n−íc ngoµi khi xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cña
hä ra thÞ tr−êng n−íc ngoµi.
^OEQa_
−Giao th«ng vËn t¶i lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc ®¸o: nã kh«ng lµm ra s¶n
phÈm míi nh− c«ng nghiÖp hay n«ng nghiÖp. S¶n phÈm cña ngµnh giao th«ng vËn t¶i
chÝnh lµ sù vËn chuyÓn ng−êi vµ hµng ho¸. V× thÕ, ®Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña ngµnh nµy,
ng−êi ta dïng chØ tiªu: khèi l−îng vËn chuyÓn (tøc sè hµnh kh¸ch vµ sè tÊn hµng ho¸ ®−îc
vËn chuyÓn vµ khèi l−îng lu©n chuyÓn (tÝnh b»ng ng−êi / km vµ tÊn / km).
^Qsgk§Þa lÝ_
Bµi tËp 4
A.W7+%#$-B)8(@-9'MyON)y
−
Khi cã d«ng, ta cÇn chñ ®éng phßng chèng sÐt. Ta kh«ng nªn Èn nÊp d−íi gèc c©y
®¬n ®éc, nh÷ng ®iÕm canh tr¬ träi trªn bê ®ª hoÆc gi÷a c¸nh ®ång. Khi cã d«ng b·o,
chóng ta còng kh«ng nªn sö dông m¸y thu thanh, thu h×nh. SÐt rÊt cã kh¶ n¨ng ®¸nh vµo
chóng ta qua nh÷ng dông cô ®ã, v× hÖ thèng ®iÖn trong nhµ ®−îc nèi víi d©y ®iÖn ngoµi
trêi.
^A$C!J-K
Hái ®¸p vÒ nh÷ng hiÖn t−îng vËt lÝ)
−
Tr−íc b¶n, rÆng ®µo ®· trót hÕt l¸. Trªn nh÷ng cµnh kh¼ng khiu ®· lÊm tÊm
nh÷ng léc non vµ l¬ th¬ nh÷ng c¸nh hoa ®á th¾m ®Çu mïa. Nh÷ng c©y th«ng giµ cao
vót nh− bÊt chÊp c¶ thêi tiÕt kh¾c nghiÖt. Trêi cµng rÐt, th«ng cµng xanh. L¸ th«ng vi
vu mét ®iÖu ®µn bÊt tuyÖt.
^Mïa ®«ng trªn rÎo cao_
−
Kinh nghiÖm cña h·ng s¶n xuÊt « t« Satum cho thÊy, toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña
nh©n viªn ®Òu tu©n theo nguyªn t¾c: "Kh«ng ph¶i c«ng ti mµ chÝnh kh¸ch hµng lµ ng−êi
®¶m b¶o viÖc lµm cho hä". Nh÷ng c«ng ti næi tiÕng thÕ giíi nh− IBM, Coca Cola,
General Electric, ®Òu rÊt quan t©m tíi viÖc liªn hÖ víi kh¸ch hµng. Ngµy nay, cµng ngµy
kh¸ch hµng cµng khã tÝnh h¬n, hä cã c¬ héi ®Ó lùa chän, hä muèn cã sù phôc vô tèt
nh−ng gi¸ c¶ ph¶i hîp lÝ. V× vËy, giê ®©y c¸c nhµ tiÕp thÞ ph¶i hiÓu vµ ®¸p øng ®−îc nhu
cÇu lu«n thay ®æi cña thÞ tr−êng. Thay v× quan t©m tíi "4 Ps"
−
s¶n phÈm, gi¸ c¶, ®Þa
®iÓm vµ khuyÕn m¹i
−
c¸c nhµ tiÕp thÞ cÇn chó ý h¬n tíi "4 Cs", ®ã lµ tiªu chuÈn kh¸ch
hµng, chi phÝ, sù tiÖn lîi vµ sù tuyªn truyÒn.
^§Æc tr−ng cña nh÷ng doanh nghiÖp thµnh ®¹t,
5H Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam_
−
Råi v−ên c©y ra hoa. Hoa b−ëi nång nµn. Hoa nh·n ngät. Hoa cau tho¶ng qua.
V−ên c©y l¹i ®Çy tiÕng chim bay nh¶y. Nh÷ng thÝm chÝch choÌ nhanh nh¶u. Nh÷ng chó
kh−íu l¾m ®iÒu. Nh÷ng anh chµo mµo ®ám d¸ng. Nh÷ng b¸c cu g¸y trÇm ng©m.
^A$Ce;_
bs
Bµi tËp 5
l1$#-)8(@-9'&-H-W7)U
−
Sau trËn m−a rµo, mäi vËt ®Òu s¸ng vµ t−¬i. Nh÷ng ®o¸ r©m bôt thªm mµu ®á
chãi. BÇu trêi xanh bãng nh− võa ®−îc géi röa. MÊy ®¸m m©y b«ng tr«i nhën nh¬,
s¸ng rùc lªn trong ¸nh mÆt trêi.
^OEQA:_
−
Chóng t«i ra th¨m c¶nh chî. Ng−êi chen chóc ®«ng vui, n¸o nhiÖt. Mµu s¾c ngån
ngén cña hoa qu¶, cña ¸o quÇn nh− cµng khiÕn cho c¸i n¸o nhiÖt t¨ng thªm. Hoa qu¶
nhiÒu l¹ lïng. Nho chÊt thµnh ®èng lín nh− ®åi trªn c¸c quÇy hµng, qu¶ trßn hoÆc bÇu
dôc, xanh l¬ hoÆc tÝm mäng. Lùu ph« mµu ®á chãi. §µo vµng m−ên m−ît l«ng t¬. Nh÷ng
qu¶ t¸o to b»ng nöa n¾m tay, mµu xanh non m¬n mën...
^GZl_
Bµi tËp 6
l1$)I0-H--#+% #$:2W7)B# ---9
W71/-B
^k_ Nh−ng t¹i sao d©n gian chØ toµn s¸ng t¹o ra truyÖn tiÕu l©m ®Ó g©y c−êi mµ kh«ng
t¹o ra truyÖn tiÕu l©m ®Ó g©y khãc.
^_ KÓ còng l¹, con ng−êi sinh ra tõ lóc chµo ®êi lµ khãc chø kh«ng ph¶i lµ c−êi.
^_ VËy th×, xem ra tiÕng khãc kh«ng ph¶i Ýt cung bËc vµ cµng kh«ng Ýt ý nghÜa so víi
tiÕng c−êi.
^_ Råi tõ khi sinh ra cho tíi khi tõ gi· câi trÇn gian cßn cã bao nhiªu ®iÒu cÇn khãc,
ph¶i khãc.
^[_ Khãc v× ®au khæ, oan øc, buån tñi, giËn hên, th−¬ng c¶m, tr¸i ngang vµ l¹i c¶ v×
vui mõng, sung s−íng, h¹nh phóc.
Bµi tËp 7
l1$#--D-m':D--9W7+%#$U
Chóng ta muèn tuyªn truyÒn quÇn chóng, ph¶i häc c¸ch nãi cña quÇn chóng, míi nãi
lät tai quÇn chóng. Tôc ng÷ cã c©u: "Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më". Nãi còng ph¶i
häc, mµ ph¶i chÞu khã häc míi ®−îc. V× c¸ch nãi cña d©n chóng rÊt ®Çy ®ñ, rÊt ho¹t b¸t,
rÊt thiÕt thùc, mµ l¹i rÊt gi¶n ®¬n. Anh em ®i tuyªn truyÒn ch−a häc ®−îc c¸ch nãi ®ã, cho
nªn khi viÕt, khi nãi kh« khan, cøng nh¾c, kh«ng ho¹t b¸t, kh«ng thiÕt thùc.
^QV ‚ „Söa ®æi lèi lµm viÖc_
Bµi tËp 8
l1$#-(@'-9'-D-m'-&W7)U
M«i tr−êng kh«ng khÝ ë c¸c n−íc §«ng Nam ¸ ®· bÞ « nhiÔm nÆng do t×nh tr¹ng sö
dông qu¸ møc c¸c lo¹i xe cé. Mçi ngµy ë B¨ng-cèc h¬n ba triÖu xe trµn ra phè, g©y ¸ch
t¾c giao th«ng. Mçi n¨m thñ ®« Th¸i Lan mÊt tr¾ng 44 ngµy v× t¾c nghÏn ®−êng, thiÖt h¹i
kinh tÕ 2,3 tØ USD; bôi c«ng nghiÖp vµ xe cé lµm mçi n¨m h¬n mét triÖu ng−êi m¾c chøng
dÞ øng vµ bÖnh phæi. Thñ ®« Cu-a-la L¨m-p¬ mçi ngµy cã 1,4 triÖu xe ra ®−êng, ®«ng h¬n
sè d©n thµnh phè. B¨ng-cèc, Gia-c¸c-ta, Cu-a-la L¨m-p¬ ®−îc coi lµ ba trong m−êi l¨m
thµnh phè bÈn nhÊt ch©u ¸.
gt
^a<l5HNh©n d©n_
Bµi tËp 9
l1$-q&.;M-/-)*+,(-H--#W;:W-
W-&W7)U
Bao b× ®ùng hµng trang trÝ h×nh tam gi¸c, h×nh trßn, h×nh b¸n cÇu thùc ra kh«ng ®¬n
gi¶n lµ vËt trang trÝ. C¸c lo¹i nµy ®−îc xem lµ ®èi thñ c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ v× h×nh thøc
cña chóng kÕt hîp víi nh÷ng dßng ch÷ "cã tÆng phÈm" hay "gi¶m gi¸" cã t¸c ®éng rÊt lín
®Õn sù chó ý cña ng−êi mua. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ b¸n hµng ph¶i cè g¾ng
thiÕt kÕ bao b× ngµy cµng hÊp dÉn h¬n, v−ît xa ®èi thñ cña m×nh ®Ó thu hót kh¸ch hµng.
^QdGNBao b× cuèn hót kh¸ch hµng,
5HKinh doanh vµ tiÕp thÞ_
Bµi tËp 10
A.$;-]-MW7/- :5&W 7
+%#$U
NÐt ®Ñp to¸t lªn tõ trang phôc chØ lµ mét tiªu chÝ ®¸nh gi¸ phÈm chÊt ng−êi ®Ñp theo
®óng nghÜa cña tõ nµy. Cha «ng ta x−a nãi "ng−êi ®Ñp v× lôa", nh−ng l¹i cho r»ng "c¸i nÕt
®¸nh chÕt c¸i ®Ñp". Quan niÖm "®Ñp ng−êi ®Ñp nÕt" lµ sù kh¸i qu¸t chung cña phô n÷,
trong ®ã cã sù liªn hÖ qua l¹i, bæ sung cho nhau. Cßn ng¹n ng÷ Bun-ga-ri cã c©u "¸o
quÇn quyÕn rò lóc gÆp mÆt, t©m hån quyÕn rò lóc chia tay". Qu¶ vËy, sau c¸i cho¸ng ngîp
ban ®Çu cña h×nh thøc th× cuèi cïng ®äng l¹i, c¸i ®−îc ®¸nh gi¸ cao, ®Ých thùc bao giê
còng lµ yÕu tè t©m hån, c¸i bªn trong. Cho nªn, trang phôc ch¼ng kh¸c nµo lêi qu¶ng c¸o
hÊp dÉn vÒ mét kho b¸u nµo ®ã. Cßn sè cña c¶i trong kho b¸u ®ã th× chØ sau khi më cöa
ra míi biÕt. Trang phôc cña ng−êi phô n÷ v× thÕ cÇn ph¶i võa lµ vÎ ®Ñp bÒ ngoµi, võa lµ sù
ph¸t ng«n cho c¸i "duyªn thÇm", vÎ ®Ñp t©m hån vµ søc l«i cuèn bªn trong. NÐt duyªn
d¸ng nh×n tõ gãc ®é trang phôc sÏ lµ nÐt ®Ñp trÝ tuÖ, lµ sù v−¬n lªn trong chiÒu h−íng
hoµn thiÖn c¸i ®Ñp, c¸i thÈm mÜ cña phô n÷ chóng ta.
^TheoQ!W:Trang phôc vµ vÎ duyªn d¸ng
thùc sù, 5HPhô n÷ ViÖt Nam_
ii. luyÖn viÕt ®o¹n v¨n cã c©u chñ ®Ò
#-9'-#=&?@-9W7:&:N.
--952W7 e)*+,Z/-#-9'-B.H-+,&@%U
−VÒ phÝa ng−êi viÕt-#-9'-6-62+%+$&N
/-)8(@--W7 -#-9'-2+W
7 -q 0$ = :2 2 + - &H /- N &W : + &
M4&d&=H&N&M
−
VÒ phÝa ng−êi ®äc -#-9 ' - 6- 0H-> /- %42
+:2 -H--B-0H-v#56/- .-% -H-
,5T)-B&W7
gk
O6- )* +, -# -9 ' & W 7 ; Y 2- D- :
-H-75D-:-H-H-.2+-,-]&
M&75&W7 Q$4$-XMr>&c6-)*
+,-#-9'&W7-B'/-8- G"4$6-$6-#
-9'&W7X'-](%-
!-#-9'W6=-M--]-d.D-
:)#$-9-#-9'U
1. VÒ mÆt néi dung
#-9'6/-.d-MH=H>%/-2+
&M-52W7
O+,kU
KhÝ hËu vµ thêi tiÕt cã ¶nh h−ëng s©u s¾c tíi ho¹t ®éng cña c¸c ph−¬ng tiÖn
giao th«ng vËn t¶i. ë n−íc ta, vÒ mïa m−a lò, ho¹t ®éng cña ngµnh vËn t¶i « t« vµ
®−êng s¾t gÆp nhiÒu trë ng¹i. ë nh÷ng khóc s«ng, tµu bÌ chØ cã thÓ qua l¹i ®−îc trong
mïa n−íc lín. Cßn ë nh÷ng xø l¹nh, vÒ mïa ®«ng, n−íc s«ng ®ãng b¨ng, thuyÒn bÌ
kh«ng qua l¹i ®−îc, cßn c¸c s©n bay nhiÒu khi ph¶i ngõng ho¹t ®éng do s−¬ng mï dµy
®Æc hay do tuyÕt r¬i qu¸ dµy.
^Qpxe§Þa lÝ 10_
#-9'&W7&;1;;@'-]54U"-9M4
W2-9-H-<64 H--#&
W71/-&)8>%$&-#-9'
O+,U
GÇn ®©y xuÊt hiÖn t×nh h×nh lo¹n mèt lµm chãng mÆt mäi ng−êi mµ nguyªn nh©n
chÝnh lµ ng−êi dïng bÞ ®éng, b¾t ch−íc chø kh«ng xuÊt ph¸t tõ mét c¨n cø thÈm mÜ
nµo x¸c ®¸ng. Võa may chiÕc ¸o, mua ®«i giµy, uèn tãc theo kiÓu A, ®ang hÝ höng, bçng
thÊy chÞ em b¹n mÆc kiÓu ¸o kh¸c, lo¹i v¶i kh¸c theo kiÓu B l¹ h¬n, thÕ lµ vøt bé ®å võa
may vµo gÇm tñ, tøc t−ëi t×m c¸ch ®i may s¾m nh− kiÓu cña b¹n, dï ®ang tóng thiÕu, dï
kh«ng phï hîp víi h×nh thÓ, thêi tiÕt. Còng kh«ng Ýt tr−êng hîp mÆc ¸o quÇn may s½n ë
n−íc ngoµi in nh÷ng tõ ch¼ng v¨n minh lÞch sù, còng cø th¶n nhiªn ®i ra ®−êng, vµo chî
bëi kh«ng biÕt ngo¹i ng÷ Êy hoÆc biÕt nh−ng bÊt chÊp "cø ch¬i"...
^A$CQNLo¹n mèt,
5HHµ Néi míi_
Q&W7$-#-9'1;/-2+-MH=H-952
W7
2. VÒ mÆt dung l−îng
#-9'-B+/M% Q&'&/-#-9'
-#I@)%-H--#MH-&W7 !'$:5--H-d-J&
-#-9'-?T54<2+-]6-E)mN&";&|&
<+C45<(%4
O+,U
g
Tham nhòng ®ang lµ vÊn ®Ò ®−îc quan t©m hµng ®Çu ë ch©u ¸. Míi ®©y, ChÝnh
phñ Nam TriÒu Tiªn ®· b¾t giam hai cùu t−íng lÜnh vÒ téi nhËn hèi lé mét triÖu ®« la.
Giíi lËp ph¸p ë §µi Loan hiÖn ph¶i c«ng khai tµi s¶n cña m×nh vµ råi ®©y c¸c viªn chøc
cao cÊp còng sÏ lµm ®iÒu ®ã. Còng do tham nhòng, §¶ng D©n chñ tù do cÇm quyÒn ë
NhËt B¶n ®· mÊt ®a sè t¹i h¹ viÖn.
^GHTuæi trÎ$[−o−kss_
p)H-H--#&-ZW7$@$+/-9-#-9'i<
)(/3.-9-#-9'<-H--#MH- !'$:5-2
+/-6&-#-9'T54;)%.-#MH-
3. VÒ mÆt kÕt cÊu ng÷ ph¸p
C#-9'-#]$9]- G"4$M-#-9'
--]-#-B--9.X>. !'$--#-9'36
-0H-(/&N5$36&|2+&N5$&W7
Q+|.+,1+X&-H-:,-&;-@$-H--#-9'
-B9-]-U
−KhÝ hËu vµ thêi tiÕtjcã ¶nh h−ëng...
−Tham nhòngj®ang lµ vÊn ®Ò ®−îc quan t©m...
1$+|;::2)(-#-9'+%#$':DM-@-H
@$&|<'D-:$-9-#-9'U
−Tµn ph¸ rõng /còng lµ lµm mÊt ®i nguån cung cÊp d−ìng khÝ cho sù sèng.
−Con ng−êi j®ang nghiªn cøu sö dông lo¹i nhiªn liÖu cÊu t¹o tõ hi®r« nÆng.
−
Sau trËn m−a rµo, mäi vËtj®Òu s¸ng vµ t−¬i.
Q@--H--#-9'$'-B]$9-9.>.
4. VÒ mÆt vÞ trÝ
#-9'J">&]W7:D-+Z':D$-#-9'-B
J"5@MN>&&W !J">&]4$-#-9'/-
?-4&<-EN4$6->%I:5I2+-E)m&";
+C+<-0H-<
_#-9'J">&]W7
O+,U
ThiÕu chç ch¬i cho trÎ em, t¸c h¹i kh«ng thÓ l−êng hÕt ®−îc. C¸c em xuèng lßng
®−êng ®¸ bãng, lªn vØa hÌ ®¸nh cÇu l«ng, quËt con quay bÊt cø chç nµo... TÊt c¶ ®Òu lµ
mÊt trËt tù, kh«ng an toµn cho ®−êng phè. TÊt c¶ ®Òu g©y c¶n trë giao th«ng vµ cã thÓ g©y
ra nh÷ng tr−êng hîp nguy hiÓm khã tr¸nh khái. V× ph¶i tù tóc chç ch¬i, kh«ng Ýt em ®·
trÌo c©y kÒu ve, b¾t tæ chim; mét sè em ra s«ng, hå b¬i léi,... NhiÒu tr−êng hîp ®¸ng tiÕc
®· x¶y ra...
^l.Q]:Chç ch¬i cho trÎ em,
mét vÊn ®Ò bøc xóc, 5HPh¸p luËt vµ ®êi sèng_
g
!#$W7-B-#-9'J]W \WW$-n/-?®o¹n
diÔn dÞch.
5_#-9'J">&-(W7
O+,U
Lµng xãm ta x−a kia lam lò quanh n¨m mµ vÉn quanh n¨m ®ãi r¸ch. Lµng xãm ta
ngµy nay bèn mïa nhén nhÞp c¶nh lµm ¨n tËp thÓ. §©u ®©u còng cã tr−êng häc, nhµ göi
trÎ, nhµ hé sinh, c©u l¹c bé, s©n vµ kho cña hîp t¸c x·, nhµ míi cña x· viªn. §êi sèng vËt
chÊt ngµy cµng Êm no, ®êi sèng tinh thÇn ngµy cµng tiÕn bé.
^lSK_
!#$W7-B-#-9'J">&-(/---#MW \W
W$-n/-?®o¹n quy n¹p
\WW7-B-#-9'J".WWW7&@/-)*+, ON
4$&5%-]$640#$+8W7--q4&$6W
7-B-#-9'J">&]W-(W 7
L−u ý:
B.&/W7-Jc©u chñ ®Ò kÐp !B&/W7-B
:2-#J]W;40-MH=Hv:2-#MH-J-(W;
dM-MW2+W \WW$-n/-?W T/−
#-−T/^IU®o¹ntæng
−
ph©n
−
hîp_
O+,U
V¨n häc d©n gian ®· ®em l¹i nh÷ng hiÓu biÕt cùc k× phong phó vµ ®a d¹ng vÒ cuéc
sèng nh©n d©n c¸c thêi ®¹i V¨n häc d©n gian cho ta thÊy râ quan niÖm vÒ vò trô, vÒ
nh©n sinh, nh÷ng kinh nghiÖm s¶n xuÊt, nh÷ng tËp qu¸n lao ®éng, nh÷ng quan hÖ hä
hµng, lµng n−íc, nh÷ng tÝn ng−ìng, nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc vµ nh÷ng t×nh c¶m nhiÒu
mÆt trong ®êi sèng con ng−êi. §iÒu ®¸ng quý ë ®©y lµ tÝnh chÊt cæ x−a vµ tinh nguyªn cña
nã Ng−êi ®êi nay vµ mai sau cã thÓ qua v¨n häc d©n gian mµ t¸i hiÖn ®êi sèng tinh
thÇn cña nh©n d©n trong qu¸ khø.
^Theo pxeV¨n 10_
!W7$W7-B-#-9'M-ENW7$-n/-?
W7T/
−
#-
−
T/
5. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
l1$0H->-#-9'&.W7)U
−
GÇn ®©y, nhiÒu c«ng ti n−íc ngoµi ®· tá râ sù quan t©m s©u s¾c ®Õn viÖc ph¸t
triÓn ngµnh c«ng nghiÖp khai kho¸ng cña ViÖt Nam. Tæ hîp c¸c c«ng ti §øc, NhËt B¶n
vµ Nam Phi ®ang xóc tiÕn x©y dùng dù ¸n kh¶ thi khi khai th¸c má s¾t Th¹ch Khª (Hµ
TÜnh) víi sè vèn ®Çu t− dù kiÕn trªn mét tØ USD. TËp ®oµn LG Goldstar (Hµn Quèc) ®·
kÝ kÕt hîp ®ång liªn doanh khai th¸c vµ chÕ biÕn ®Êt hiÕm ë Phong Thæ (Lai Ch©u). C¸c
g
c«ng ti kh¸c cña Hµn Quèc, MÜ, NhËt, èt-xtr©y-li-a ®ang xóc tiÕn ®µm ph¸n ®Ó ®Çu t−
vµo c¸c má ®ång ë Sin QuyÒn (Lµo Cai), bauxit ë Di Linh (L©m §ång) [...].
^GI-lTiÒm n¨ng vÉn n»m d−íi ®Êt,
5HThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam)
−
Th¸c Y-a-li, mét th¾ng c¶nh trªn l−ng chõng trêi. Th¸c cã ®é dèc th¼ng ®øng, ch¶y
mßn ®¸, t¹o thµnh m−êi hai bËc tõ trªn ®Ønh nói xuèng mÆt ®Êt. N−íc trót tõ trªn trêi
xuèng, t¹o nªn mét biÓn mï ®Ñp tuyÖt vêi. NhÊt lµ lóc s¾p hoµng h«n, mÆt trêi xãi th¼ng
vµo dßng n−íc lÊp l¸nh nh− ng−êi ta ®ang d¸t mét mÎ vµng võa luyÖn xong.
^Q;\<Th¸c Y-a-li_
Bµi tËp 2
ON).-#4:+%#$W-#-9'-9W7U
−
Còng nh− ®åi måi ë nh÷ng n¬i kh¸c, ®åi måi ë Hµ Tiªn gi¸ trÞ nhÊt ë c¸i mai ë
®©y, cã nh÷ng con nÆng tíi b¶y, t¸m chôc ki-l«-gam, ®−êng kÝnh cña c¸i mai lªn ®Õn gÇn
mét mÐt vµ cã thÓ bãc lªn mét ki-l«-gam v¶y. V¶y ®åi måi ®−îc dïng vµo nhiÒu viÖc, nhÊt
lµ lµm nh÷ng ®å mÜ nghÖ: tõ c¸n dao, gäng kÝnh, hép thuèc l¸ cho ®Õn b×nh c¾m hoa,
tr©m, l−îc, qu¹t, gi¸ g−¬ng soi,... TÊt c¶ ®Òu lµ nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ.
^Qpxe§Þa lÝ_
−Nãi chung sÐt rÊt nguy hiÓm Do c−êng ®é dßng ®iÖn trong tia sÐt vµ ¸p suÊt kh«ng
khÝ xung quanh tia sÐt rÊt lín, sÐt cã thÓ ®¸nh chÕt ng−êi vµ ph¸ ho¹i c¸c c«ng tr×nh kiÕn
tróc. Ng−êi ta tæng kÕt trong 33 n¨m cña thÕ kØ XVIII, sÐt ®· ®¸nh vµo 386 g¸c chu«ng
nhµ thê, nhiÒu khi giÕt chÕt lu«n c¶ nh÷ng ng−êi kÐo chu«ng, mµ khi cßn sèng hä vÉn tin
r»ng tiÕng chu«ng nhµ thê cã thÓ ®Èy lïi ®−îc b·o t¸p.
^A$C!J-K
Hái ®¸p vÒ nh÷ng hiÖn t−îng vËt lÝ_
−NhËt kÝ trong tï" canh c¸nh mét tÊm lßng nhí n−íc Ch©n b−íc ®i trªn ®Êt B¾c
mµ lßng vÉn h−íng vÒ Nam, nhí ®ång bµo trong hoµn c¶nh lÇm than, cã lÏ nhí c¶ tiÕng
khãc cña bao nhiªu em bÐ ViÖt Nam qua tiÕng khãc cña mét em bÐ Trung Quèc, nhí ®ång
chÝ ®−a tiÔn ®Õn ven s«ng, nhí l¸ cê nghÜa ®ang tung bay phÊp phíi. Nhí lóc tØnh vµ nhí
c¶ trong lóc m¬.
^lQ_
Bµi tËp 3
l1$;:-#-9'-W7)U
−NhiÒu tuyÕn ®−êng bé nh− quèc lé 1, 3, 5, 6,... ®· ®i qua Hµ Néi t¹o nªn mèi liªn hÖ
chÆt chÏ gi÷a Hµ Néi víi c¸c ®Þa ph−¬ng kh¸c. Héi tô vÒ Hµ Néi cßn cã c¸c tuyÕn ®−êng
s¾t quan träng: Hµ Néi
−
Lµo Cai, Hµ Néi
−
Th¸i Nguyªn, Hµ Néi
−
H¶i Phßng. M¹ng
l−íi ®−êng s«ng cña Hµ Néi chñ yÕu lµ s«ng Hång. Víi c¶ng Hµ Néi, thµnh phè cã thÓ
trao ®æi hµng ho¸ víi phÇn lín c¸c tØnh phÝa B¾c. §−êng hµng kh«ng víi s©n bay quèc tÕ
Néi Bµi, ®· t¹o thµnh chiÕc cÇu nèi gi÷a n−íc ta víi thÕ giíi.
^Q§Þa lÝ Hµ Néi_
g[
−Quan l¹i v× tiÒn mµ bÊt chÊp c«ng lÝ, sai nha v× tiÒn mµ tra tÊn cha con V−¬ng ¤ng;
Tó Bµ, M· Gi¸m Sinh, B¹c Bµ, B¹c H¹nh v× tiÒn mµ lµm nghÒ bu«n thÞt b¸n ng−êi; Së
Khanh v× tiÒn mµ t¸ng tËn l−¬ng t©m; KhuyÓn ¦ng v× tiÒn mµ lao vµo téi ¸c.
^TheolQ_
Bµi tËp 4
Q3.-#-9'-&%-+%#$^J">&]W7_1$&M
:2W7-q
−Mãn quµ tÆng b¹n ngµy sinh nhËt kh«ng ph¶i quý v× gi¸ trÞ vËt chÊt mµ quý v× tÊm
lßng cña ng−êi tÆng quµ göi g¾m trong ®ã.
−
Rõng cña chóng ta cã nhiÒu lo¹i gç quý.
−
§êi sèng vËt chÊt cña nh©n d©n ta ngµy cµng Êm no, ®êi sèng tinh thÇn ngµy cµng
tiÕn bé.
Bµi tËp 5
Q3.-#-9'-&%-+%#$^J">&-(W7_1$
:2W7-q
−
Trong th¬ B¸c, ¸nh tr¨ng lu«n lu«n trµn ®Çy.
−
§åi måi ®· lµm cho Hµ Tiªn trë thµnh m¶nh ®Êt quý cña Tæ quèc ta.
−
Rõng Quèc gia Cóc Ph−¬ng ®óng lµ mét viÖn b¶o tµng ®éng thùc vËt quý, hiÕm cña
chóng ta.
Bµi tËp 6
_Q3.W71/-&bµi tËp 41$W7MH--B
-#-9'J">&-(W
5_Q3.W71/-&bµi tËp 51$W7MH--B
-#-9'J">&]W
Bµi tËp 7
l1$;:]-(.W7+%#$-H--#-]-&"
W7MT/−#-− T/
−Mét nöa loµi ng−êi trªn thÕ giíi kh«ng ®äc qu¶ng c¸o. Mét nöa sè ng−êi cã ®äc th×
còng kh«ng ®Ó ý ®Õn th«ng b¸o cña anh. Mét nöa sè cã ®Ó ý ®Õn th× l¹i kh«ng ®äc nã. Mét
nöa sè cã ®äc l¹i kh«ng coi nã lµ quan träng. Mét nöa sè coi lµ quan träng th× kh«ng tin
vµo th«ng b¸o. Mét nöa sè tin vµo th«ng b¸o th× l¹i kh«ng mua hµng cña anh v× hä kh«ng
cÇn ®Õn.
^A$Cl!W
NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i_
− TruyÖn KiÒu cã nhiÒu con ng−êi, nhiÒu sù kiÖn, nhiÒu c¶nh vËt, t©m tr¹ng... kh¸c
nhau, thËm chÝ ®èi lËp nhau nh−ng NguyÔn Du ®Òu thÓ hiÖn mét c¸ch thµnh c«ng. §ã lµ
th©n h×nh ®å sé, ®Éy ®µ cña Tó Bµ; d¸ng dÊp hµo hoa, phong nh· cña Kim Träng; c¸i lÈm
gb
nhÈm gËt ®Çu ¸m muéi cña Së Khanh; c¸i c−êi s¶ng kho¸i cña Tõ H¶i; bé mÆt ®en x×, ng¬
ngÈn v× t×nh cña Hå T«n HiÕn; hay sù tinh tÕ cña ¸nh tr¨ng ®Õn nh÷ng nÐt rung c¶m s©u
th¼m trong lßng ng−êi ®Òu ®−îc NguyÔn Du thÓ hiÖn chÝnh x¸c.
^TheolQ_
Bµi tËp 8
f8.2+/d+%#$1$.W7-B-#-9'
−B×nh Ng« ®¹i c¸o lµ ¸ng v¨n ch−¬ng bÊt hñ.
−
TruyÖn thÇn tho¹i cã nhiÒu yÕu tè thÇn linh, hoang ®−êng.
−
T¸c phÈm v¨n häc cho chóng ta hiÓu biÕt thªm nhiÒu ®iÒu vÒ cuéc sèng.
−
TËp thÓ dôc th−êng xuyªn lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt cho viÖc gi÷ g×n søc khoÎ.
iii. luyÖn viÕt ®o¹n v¨n theo mèi quan hÖ ý nghÜa
H--#&W75-E/-I%.:(=6d
@> Q.:(=6-$D@U
−R66M;
−R6<
−R6#=
−R6)$4
−R6L/
-B+8.:(=6$$6;M-#0#$+8W
7 !6-$64/-4/-(@?U
−#J">&]Wc©u khëi ®Çu,$c©u më ®Çu^-B-#-9'
D-M-#-9'_
−Q;W7;?-9:(=6d/-)*+,0#$+8W
7B O+,W7/-0#$+8:(=66M;W6M;W7
/-0#$+8:(=6<W<
f%#$-)m$6W7.:(=6d
$
1. ViÕt ®o¹n v¨n cã quan hÖ liÖt kª
!/-W7-B=66M;^?IW6M;_-B3
'-#&B:(=6.-#M"]%-H--#MH-&W-]
:5B:(=6:-@6M;5c.-H-)846/
-@D-.:DMH-B-9-Z:2(/
KN--9WW7$U
khëi ®Çu ................. liÖt kª................ liÖt kª
O+,kU
Trong lÜnh vùc n«ng l©m nghiÖp, ViÖt Nam ®· ®ãng gãp x©y dùng Quü dù tr÷ l−¬ng
thùc ASEAN vµ ®ang th¶o luËn víi HiÖp héi vÒ kh¶ n¨ng ®−a hµng n«ng s¶n ch−a chÕ
biÕn vµo ch−¬ng tr×nh gi¶m thuÕ. Trong lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i vµ viÔn th«ng, ViÖt
gg
Nam tham dù th−êng xuyªn c¸c Héi nghÞ Bé tr−ëng giao th«ng vËn t¶i ASEAN còng nh−
c¸c cuéc häp chuyªn viªn bµn vÒ nh÷ng ho¹t ®éng hîp t¸c trong khu«n khæ ch−¬ng tr×nh
hµnh ®éng 1994
−
1996. ViÖt Nam còng ®· tham gia hµng tr¨m dù ¸n vµ ho¹t ®éng cña
ASEAN trong khu«n khæ hîp t¸c chuyªn ngµnh diÔn ra trªn c¸c lÜnh vùc nh− khoa häc
−
c«ng nghÖ, m«i tr−êng; v¨n ho¸
−
th«ng tin; phßng chèng ma tuý vµ c¸c vÊn ®Ò hµnh
chÝnh − c«ng vô,...
^l!7Hai n¨m héi nhËp ASEAN,
5HThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam)
!W7&;-B-# #J@-#M"];.6-O6A:1
:/-&8-− #:6M-:Pp‰PA #J
;.6-O6A:1:/-&8-4C
n-#J5;.-6-MH-O6A:1:/-&-H-8-
M?-−-6:&v7H−vn-(:d !W7
/-M$/-?W7-B=66M;$W76M;
O+,U
Tµi hoa, nhan s¾c, t×nh nghÜa, nh©n phÈm, c«ng lÝ ®Òu kh«ng cßn cã nghÜa g× tr−íc thÕ
lùc cña ®ång tiÒn. Tµi t×nh, hiÕu h¹nh nh− KiÒu còng chØ lµ mét mãn hµng, kh«ng h¬n
kh«ng kÐm. Ngay c¶ KiÒu n÷a, c¸i viÖc d¹i dét nhÊt trong suèt ®êi nµng, c¸i viÖc nghe lêi
Hå T«n HiÕn khuyªn Tõ H¶i ra hµng, mét phÇn còng v× xiªu lßng v× ngäc vµng cña Hå
T«n HiÕn.
^lQ_
!W7$-ES:5-#/-=66M;
L−u ý:
−
VÒ mÆt h×nh thøc cÊu t¹oWW7$/-MD-@&-
.H.-#
−
VÒ mÆt néi dung ng÷ nghÜaM6M;-H--#-]/-)I0:2&N
8@> BB)8)I0&48@:W+]]:=&?-92
+D--E-BB)8)I0&48:+]]:=&?-92+
-J&-#B
2. ViÕt ®o¹n v¨n cã quan hÖ t−¬ng ph¶n
!W7-B=6<^?IW<_-BS:3-#
'-# Q&WW7$=6-9$.-H--#:(=6
< e-]:5:(=6.-#M"]^D-B:-#M"
]_%-#^D--H--#J)_:(=6<(4
KN--9WW7$U
khëi ®Çu ............. t−¬ng ph¶n............ t−¬ng ph¶n
O+,kU
Chóng ta muèn hoµ b×nh, chóng ta ®· nh©n nh−îng. Nh−ng chóng ta cµng nh©n
nh−îng, thùc d©n Ph¸p cµng lÊn tíi, v× chóng quyÕt t©m c−íp n−íc ta lÇn n÷a.
go
^lSK_
!W7$S:-# #J@;d:"]W7 #JJ)
;d<%d-9-#J@ G"4$W7$W7/-
M<
O+,U
Ch¾c cßn l©u khãi thuèc l¸ míi biÕn mÊt trªn thÕ gian nµy. Nh−ng râ rµng hiÖn nay
®ang cã xu thÕ chèng l¹i viÖc hót thuèc l¸ trong c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ. Cã ban gi¸m ®èc
xÝ nghiÖp cÊm hót thuèc l¸ trong giê lµm viÖc, v× hä tÝnh ra r»ng, nh÷ng ng−êi hót thuèc l¸
lµm xÝ nghiÖp thiÖt h¹i mçi n¨m mét sè tiÒn lín. Cã ban gi¸m ®èc l¹i ch¬i ®éc h¬n, ra
lÖnh ai muèn hót th× ra ngoµi ®−êng mµ hót, nghÜa lµ ph¶i trÌo lªn trÌo xuèng nhiÒu lÇn
mµ kh«ng ®−îc dïng thang m¸y. Cã n¬i kh«ng ®uæi c¸c d©n nghiÒn v× trong sè nµy cã
nh÷ng thî giái, nh−ng ng−êi ta ®Æt ra nh÷ng mãn tiÒn th−ëng lín cho nh÷ng ai chÞu bá
hót.
^Theo lQ-\KÜ thuËt hµnh v¨n_
!W7$S:'-# #J@-#:"]W7 #J;
d<(4%d&-#:"] H--#-nW-:)H&|-
d&-#J ON-#J-B=6<%d&-#J@
;+)8M:-H-d&.-#)-E-B=6<%-#
J@ G"4$W7$:(=6-:(=6<N
W7$W7<
L−u ý:
−Q&W7<5>d<.-#M"]%
-H--#)+Z( A.3./-+Z8-
6(52-2=6<Unh−ng, song, tuy nhiªn, ng−îc l¹i, tr¸i l¹i,
®èi lËp víi,...
−QD@&6-0#$+8W7-B=6<WW
7S:-#U:2-#;dM"]:2-#;d< A.W7
'-#/-0#$+8:(=6L/^'$)m/-B%)
&WW7L/_
3. ViÕt ®o¹n v¨n cã quan hÖ nh©n qu¶
!W7-B=6$;#−M=^?IW#=_-BS:
-#$'-#&B-BB:-#;$;#B:-#;M= Q&4
8)I0T5-9B:-#$&W7B:-#-q $;
#J&%-B:-#-qM=J) eW&/-W7#
=-]-#M"]^$B:-#M"]_;d$;#&%-&S)
B:%-#^D-B:-#_J);dM =
KN--9W7$)U
khëi ®Çu.............. kÕt qu¶ ................. kÕt qu¶
^$;#_
gs
O+,kU
HiÖn nay, ChÝnh phñ NhËt B¶n, b»ng nguån vèn ODA ®ang gióp Tæng c«ng ti ThÐp
ViÖt Nam x©y dùng chiÕn l−îc ph¸t triÓn tæng thÓ cña Ngµnh ®Õn n¨m 2010. V× vËy, mçi
n¨m b¹n lÊy hµng tr¨m sinh viªn tèt nghiÖp Khoa LuyÖn kim Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa
®i ®µo t¹o ë NhËt B¶n. V× Ýt sinh viªn nªn mçi n¨m l−îng ng−êi sang NhËt B¶n ®µo t¹o
chØ míi chiÕm 1/5 so víi nhu cÇu cña b¹n.
^lWAThiÕu kÜ s− luyÖn kim
5HThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam_
!W7$S:5-# #M"];$;#-#J-#J5
-qM= #M"]/-;M%-#)5c(^+Z3Uv× vËy_
O+,U
Mïa thu n¨m 1940, ph¸t xÝt NhËt ®Õn x©m l¨ng §«ng D−¬ng ®Ó më thªm c¨n cø ®¸nh
§ång Minh, th× bän thùc d©n Ph¸p quú gèi ®Çu hµng, më cöa n−íc ta r−íc NhËt. Tõ ®ã
d©n ta chÞu hai tÇng xiÒng xÝch: Ph¸p vµ NhËt. Tõ ®ã d©n ta sèng cùc khæ, nghÌo nµn. KÕt
qu¶ lµ cuèi n¨m ngo¸i sang ®Çu n¨m nay, tõ Qu¶ng TrÞ tíi B¾c K×, h¬n hai triÖu ®ång bµo
ta bÞ chÕt ®ãi.
^lSK_
Q&W7$5-#J]-q$;#-#M-W-qM=
G-#](%-H--#-(5c(^+Z3.UkÕt qu¶ lµ_
L−u ý:
−!W7-B=6#=)*+,phÐp nèi;M-H--# A.
3./-+Z8-6(UkÕt qu¶ lµ, do ®ã mµ, bëi vËy, v× thÕ
cho nªn,...
−Q&.&/@>-B+Z;"0#$+8
W7#= \-$.-H--#-Jd-q$;#%-H--#-Jd-q
M=M-]+Z3(
O+,U
Giã thæi mçi lóc mét d÷ déi. Cµnh c©y g·y r¨ng r¾c. Nh÷ng m¸i nhµ tranh bËt tung.
Bôi cuèn mï ®−êng.
Q&+,$-#J@-q$;#-H--#-nW-qM= x.-#
-q$;#%-H--#-qM=/-;M%M5c(
:5c;"#= !W7$N-E/--W7#
=
4. ViÕt ®o¹n v¨n cã quan hÖ suy luËn
!W7-B=6)$4W7/-:"]5c:2)8M6$:2@
'&S)B.dM40&&/-)$&/-3.)8M6.
@':"]B
KN--9WW7$U
khëi ®Çu ............. suy luËn .............. suy luËn
O+,kU
ot
Bän thùc d©n Ph¸p hoÆc bá ch¹y hoÆc ®Çu hµng. ThÕ lµ, ch¼ng nh÷ng chóng kh«ng
"b¶o hé" ®−îc ta, tr¸i l¹i, trong n¨m n¨m, chóng ®· b¸n n−íc ta hai lÇn cho NhËt.
^lSK_
!W7$S:-# #J@;:2)8M6 #J)8)$4
3-#J&%-
O+,U
C¸i riªng lµ mét sù vËt, hiÖn t−îng riªng lÎ, cã nh÷ng thuéc tÝnh chung víi nh÷ng sù
vËt vµ hiÖn t−îng kh¸c, ®ång thêi nã l¹i cã nh÷ng thuéc tÝnh riªng biÖt mµ nh÷ng sù vËt vµ
hiÖn t−îng kh¸c kh«ng cã. Nh− vËy lµ, c¸i chung tån t¹i trong c¸i riªng, chØ lµ mét bé
phËn cña c¸i riªng. C¸i riªng phong phó h¬n c¸i chung, ng−îc l¹i, c¸i chung s©u s¾c h¬n
c¸i riªng.
^Q6TriÕt häc M¸c
−
Lªnin_
#J@&W7$;;:2@' l-#)dM)$4
/-&&3-#M"] ONW7$W7)$4
5. ViÕt ®o¹n v¨n cã quan hÖ hçn hîp
!W7-B=6L/W7M-q-J:2W=6 d
1;&W7&;:-J3'W=6d&
-Z:2W7
KN--9WW7$U
khëi ®Çu ............. quan hÖ 1 ............... quan hÖ 2
O+,kU
(1) X−a chØ cã phô n÷ míi xá lç tai. (2) V× thÕ, chØ cã phô n÷ khi cÇn míi ®eo hoa,
®eo khuyªn. (3) Nh−ng nay cã c¶ nh÷ng nam thanh niªn l¹i tù bªu xÊu m×nh b»ng c¸ch
còng xá lç tai, ®eo hoa, ®eo khuyªn nh− thÕ. (4) D−íi m¾t ng−êi lao ®éng ch©n chÝnh,
biÕt tù träng, th× nh÷ng kÎ xá lç tai Êy chØ lµ nh÷ng kÎ nhè nh¨ng, v« häc, thiÕu nh©n
c¸ch, ng−êi kh«ng ra ng−êi, ngîm kh«ng ra ngîm... (5) Kh«ng hiÓu, råi kiÓu xá lç mòi
nh− ch©u Phi lan sang ®Õn ®©y, hä cã b¾t ch−íc hay kh«ng, hay hä còng r¹ch mÆt nham
nhë nh− mét n−íc ë Trung Phi cho l¹, cho cã vÎ ta ®©y lµ ng−êi quèc tÕ.
^Theo G7R#Xá... lç tai,
5HTiÒn phong thø b¶y_
Q&W7$-#^k_-#^_-B=6#=% #^_W
-B=6<%-#^k_-#^_ #^_-#^[_-B=6)$4
%.-#J&%- A4$&W7$-J%@5:(=
63#- !W7N/-?W7L/
O+,U
(1) Nam Cao Ýt t¶ c¶nh, cµng kh«ng bao giê t¶ c¶nh v× c¶nh, mµ cã t¶ c¶nh tr−íc hÕt
còng ®Ó soi s¸ng néi t©m nh©n vËt. (2) V× vËy, c¶nh thiªn nhiªn trong truyÖn Nam Cao
th−êng ®−îc nh×n qua t©m tr¹ng nh©n vËt vµ mang ®Ëm t×nh ng−êi. (3) Do ®ã, còng lµ
tr¨ng, nh−ng víi anh v¨n sÜ ®Çu ãc ®Ém v¨n th¬ l·ng m¹n th× tr¨ng lµ "liÒm vµng", lµ
"®Üa b¹c", lµ "c¸i vó méng trµn ®Çy mµ thi sÜ cña mu«n ®êi m¬n man" (Tr¨ng s¸ng). (4)
ok
Cßn ¸nh tr¨ng cña ChÝ PhÌo ®ang bøt røt, ngøa ng¸y da thÞt sau b÷a r−îu say l¹i "nhÔ
nh¹i, rêi rîi nh− lµ −ít n−íc... trªn nh÷ng tµu l¸ chuèi −ìn cong cong... thØnh tho¶ng bÞ
giã lay l¹i gi·y lªn ®µnh ®¹ch nh− lµ høng t×nh" (ChÝ PhÌo).
^TheoA$Cle_
Q&W7$-#^k_^_-B=6#= x.-#^_^_-B=
66M;< n.B:-#^k_^_B:-#^_^_W-B=6#
=% A 4$W7$1-J':(=60
!W7$NW7L/
6. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
Q&)(.W7+%#$W7-B-#-9'W7M
-B-#-9' ON)y
−
V¨n b¶n hµnh chÝnh cã môc ®Ých thùc hiÖn c¸c quan hÖ hµnh chÝnh
−
c«ng vô, cã
hiÖu lùc cao trong ®êi sèng x· héi. Do vËy, v¨n b¶n hµnh chÝnh ®ßi hái cao vÒ tÝnh
nghiªm tóc, tÝnh trang träng trong c¸ch diÔn ®¹t; kh«ng chÊp nhËn c¸ch nãi th©n mËt,
suång s· theo kiÓu quan hÖ gia ®×nh. Trong v¨n b¶n hµnh chÝnh th−êng ghi râ ngµy lËp
v¨n b¶n, thêi h¹n cã hiÖu lùc, ph¹m vi vµ ®èi t−îng thi hµnh.
^QpxeTiÕng ViÖt_
−
M−a ®· ngít. Trêi r¹ng dÇn. MÊy con chim chµo mµo tõ hèc c©y nµo ®ã bay ra hãt
r©m ran. M−a t¹nh. PhÝa ®«ng mét m¶ng trêi trong v¾t. MÆt trêi lã ra, chãi läi trªn nh÷ng
vßm l¸ b−ëi lÊp l¸nh.
^Ql_
−
Mµu s¾c trªn bao b× còng lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh. Cã lo¹i hµng, "th−îng ®Õ" tr«ng
thÊy lµ biÕt ngay "®å xÞn", vµ còng cã lo¹i hµng tr«ng thÊy lµ biÕt ngay "®å rëm". Cã
nh÷ng lo¹i kh«ng biÕt bªn trong nh− thÕ nµo mµ nh×n ngoµi ®· thÝch mua ®Ó ®−îc lÊy c¸i
hép bªn ngoµi. Th−êng th× nh÷ng mµu næi dïng ®Ó "c©u kh¸ch" trong siªu thÞ, nh÷ng mµu
nhÑ th× lµm dÞu lßng kh¸ch khi bùc béi. Mµu vµng dïng cho thùc phÈm lµ mµu thÝch hîp
nhÊt v× nã t¹o c¶m gi¸c s¹ch sÏ, dÞu m¸t, dÔ kÝch thÝch d¹ dµy vµ tr«ng "dÔ tr«i".
^QdGNBao b× cuèn hót kh¸ch hµng,
5HKinh doanh vµ tiÕp thÞ_
−
Mçi chóng ta nÕu kh«ng gièng mÑ th× nhÊt thiÕt ph¶i gièng cha. §Êy lµ do tÝnh di
truyÒn. Nh−ng ®©y kh«ng ph¶i lµ sù gièng nhau tuyÖt ®èi. Bao giê con c¸i còng cã ®iÓm g×
®ã kh¸c víi bè mÑ, c¶ vÒ ngo¹i h×nh lÉn t©m lÝ. §ã chÝnh lµ do tÝnh biÕn dÞ.
^Q Sinh vËt häc lÝ thó, Di truyÒn vµ biÕn dÞ_
Bµi tËp 2
BdM-&c-W7+%#$'W7M-B-#-9
' ýMB-BMyON)y
−
Ngµnh chÕ biÕn s÷a cña n−íc ta cßn rÊt non trÎ. Nh−ng chØ riªng c¸c nhµ m¸y s÷a
h»ng n¨m còng t¹o ra mét doanh sè lín kho¶ng 1.400 tØ ®ång vµ ®· ®ãng gãp cho Nhµ
o
n−íc mét sè thuÕ kh«ng nhá, 125 tØ ®ång. Cã thÓ vui mõng vÒ sù ph¸t triÓn cña ngµnh chÕ
biÕn s÷a. ThÕ nh−ng kh«ng v× thÕ mµ kh«ng tËp trung søc gi¶i quyÕt nh÷ng ¸ch t¾c.
^\;O\§· ®Õn lóc cÇn cã chÝnh s¸ch
ph¸t triÓn bß s÷a ë n−íc ta, 5HNh©n d©n_
−C−íc phÝ ®iÖn tho¹i lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò ®−îc c¸c nhµ khai th¸c lÉn kh¸ch hµng
quan t©m. Tr−íc biÕn ®éng cña thÞ tr−êng ®iÖn tho¹i quèc tÕ, gÇn ®©y c¸c c«ng ti ®iÖn
tho¹i ®· th«ng qua c¸c hiÖp ®Þnh song ph−¬ng nh»m ®−a ra khung gi¸ thanh to¸n míi
th−êng chØ b»ng mét nöa tr−íc ®©y. Uû ban liªn l¹c viÔn th«ng MÜ ®Ò nghÞ gi¶m c−íc phÝ
thanh to¸n ®iÖn tho¹i gi÷a MÜ vµ Trung Quèc tõ 1,06 USD/phót xuèng cßn 0,177 USD.
Ma-lai-xi-a quyÕt ®Þnh gi¶m c−íc phÝ ®iÖn tho¹i 18%. Cßn In-®«-nª-xi-a còng th−¬ng
l−îng víi MÜ vÒ hiÖp ®Þnh gi¸ gäi ®iÖn tho¹i míi,... DÞch vô ®iÖn tho¹i hiÖn ®¹i h¬n, nh−ng
®ì hao tói tiÒn cña ng−êi tiªu dïng, ®ã sÏ lµ ®iÒu tÊt yÕu.
^Theo la<ThÞ tr−êng ®iÖn tho¹i ch©u ¸
s«i ®éng ch−a tõng thÊy, 5HNh©n d©n_
Bµi tËp 3
A.W7+%#$2-WW6M; l1$#-@$&|'B
−
Ca dao lµ bÇu s÷a tinh thÇn nu«i d−ìng trÎ th¬ (h¸t ru). Ca dao lµ h×nh thøc trß
chuyÖn t©m t×nh cña nh÷ng chµng trai, c« g¸i (h¸t vÝ, h¸t xoan, h¸t ghÑo). Ca dao lµ tiÕng
nãi biÕt ¬n, tù hµo vÒ c«ng ®øc cña tæ tiªn vµ anh linh cña nh÷ng ng−êi ®· khuÊt (bµi ca lÔ
héi). Ca dao lµ ph−¬ng tiÖn béc lé nçi tøc giËn hoÆc lßng h©n hoan cña nh÷ng ng−êi s¶n
xuÊt (hß, lÝ).
^QpxeV¨n_
−
C¸c lo¹i m¸y v¨n phßng vµ thiÕt bÞ häc tËp ®−îc c«ng ti kinh doanh gåm: m¸y chiÕu
phãng ®¹i, mµn h×nh tinh thÓ láng, m¸y chiÕu giao diÖn víi m¸y tÝnh. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ti
kinh doanh c¶ m¸y huû tµi liÖu, c¸c m¸y ch÷ ®iÖn tö, m¸y ®ãng sæ s¸ch vµ c¸c lo¹i m¸y
photocopy, m¸y vi tÝnh. Ngoµi ra, c«ng ti cßn cã nh÷ng m¸y chuyªn dïng trong lÜnh vùc
tµi chÝnh nh− m¸y tÝnh tiÒn siªu thÞ tõ lo¹i ®¬n gi¶n ®Õn hiÖn ®¹i nhÊt vµ m¸y thö ®« la
dïng ®Ó ph¸t hiÖn ®« la gi¶ vµ siªu gi¶.
^QThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam_
−
C¸c bµi th¬ cña B¸c, ®Ñp ë ch÷, ë lêi, ë c©u, ë bè côc c©n ®èi, hµi hoµ. §Ñp ë h×nh
t−îng, phong c¶nh; ®Ñp ë c¶m xóc, ©m thanh, mµu s¾c, nh¹c ®iÖu, h×nh khèi. §Ñp v× tø
cao, ý s©u. §Ñp v× gi¶n dÞ, léng lÉy, hïng vÜ, cao c¶, hµi hoµ.
^QpxeV¨n_
Bµi tËp 4
!W7+%#$-BW76M;MyON)y
Cã mét con ng−êi gi¶ vµ mét con ng−êi thùc cïng ë trong anh Êy (anh lÝnh thó ®êi
x−a). Ta h·y ®Ó ý: bao vµng, nãn dÊu, sóng ho¶ mai, gi¸o trªn m×nh anh ta th¾t, ®éi mang,
c¾p nhÊt nhÊt ®Òu theo lÖnh quan. Ch©n anh ta b−íc còng lµ do tiÕng trèng giôc. Con
o
ng−êi gi¶, con ng−êi c«ng cô Êy cho¸n hÕt bµi th¬, nã ®Ì nÆng lªn con ng−êi thùc. Cã c¸i
g× nh− nghÑn ngµo, tøc tèi. §Õn khi con ng−êi thùc vôt hiÖn ra ë cuèi bµi th¬ th× c©u th¬
bçng khãc oµ lªn, ng−êi ta kh«ng tr«ng thÊy g× ngoµi nh÷ng giät n−íc m¾t.
^lQ_
Bµi tËp 5
!W7+%#$W7#= l1$#-@$&|'$
Thõa kÕ lµ viÖc néi bé trong gia ®×nh, gi÷a bµ con th©n thuéc víi nhau. V× vËy, chñ
yÕu lµ ph©n chia trªn c¬ së tù nguyÖn, th−¬ng yªu, ®oµn kÕt, t«n träng ph¸p luËt.
^a!7Q
QuyÒn thõa kÕ cña c«ng d©n)
Bµi tËp 6
!W7+%#$-BW7#=MyON)y
Mét ®Æc ®iÓm næi bËt cña Ng« TÊt Tè mµ c¸c nhµ v¨n hiÖn thùc ®−¬ng thêi kh«ng ®¹t
kÞp «ng lµ «ng ®· t¶ n«ng th«n vµ n«ng d©n rÊt thµnh c«ng. §−îc thÕ lµ nhê Ng« TÊt Tè cã
mét vèn sèng phong phó vÒ n«ng th«n, cã ng«n ng÷ gÇn ®¹i chóng, cã mét nghÖ thuËt giµ
dÆn.
^Qpxe V¨n_
Bµi tËp 7
Q&W7+%#$WW<WM
W<yON)y
−
Chóng lËp ra nhµ tï nhiÒu h¬n tr−êng häc. Chóng th¼ng tay chÐm giÕt nh÷ng ng−êi
yªu n−íc th−¬ng nßi cña ta. Chóng t¾m c¸c cuéc khëi nghÜa cña ta trong nh÷ng bÓ m¸u.
^lSKTuyªn ng«n §éc lËp_
−
Trong hµng ngh×n n¨m d−íi ¸ch thèng trÞ cña phong kiÕn ngo¹i bang x©m l−îc...
v¨n nghÖ b¸c häc cæ ®iÓn cña ta cã nh÷ng t¸c phÈm tiÕn bé mang cèt c¸ch d©n téc, nh−ng
vÉn chÞu nhiÒu ¶nh h−ëng cña t− t−ëng thèng trÞ ngo¹i bang... Trong gÇn mét thÕ kØ d−íi
¸ch ¸p bøc bãc lét cña thùc d©n Ph¸p, v¨n nghÖ b¸c häc cña ta bÞ lai c¨ng, nh−ng vÉn cã
nh÷ng t¸c phÈm tiÕn bé, tuy nhiªn nÒn v¨n nghÖ b¸c häc ®ã còng kh«ng tÝch cùc b»ng v¨n
nghÖ cña quÇn chóng. V× vËy, muèn ph¸t huy truyÒn thèng d©n téc tèt ®Ñp, lµnh m¹nh,
phong phó vµ s©u s¾c th× tr−íc hÕt ph¶i chó träng ®Õn v¨n nghÖ cña quÇn chóng.
^Theoll$xH_
Bµi tËp 8
f%#$:2W7)$4 l1$#-:)H&|'B
KiÒu ®· bèn lÇn g¶y ®µn. Trong bèn lÇn ®ã, cã lÏ chØ cã lÇn ®Çu tiªn g¶y cho Kim
Träng nghe lµ KiÒu tù nguyÖn nhÊt. Thuý KiÒu ®· træ hÕt tµi n¨ng vµ hiÓu biÕt cña m×nh
trong ngãn ®µn: nµo l−u thuû, hµnh v¨n, nµo khóc Qu¶ng L¨ng, khóc Chiªu Qu©n. §ã lµ
tiÕng ®µn cña mïa xu©n, cña buæi mai, cña tuæi trÎ, cña t×nh yªu, cña nh÷ng gÆp gì diÖu
k× gi÷a nh¹c vµ th¬.
^TheoQl_
o
Bµi tËp 9
A.W7+%#$-BW7)$4MyON )y
−
Nh÷ng ngµy th¬ Êu lµ mét tËp håi kÝ vÒ tuæi th¬ cña Nguyªn Hång. Néi dung vµ thÓ
tµi cña t¸c phÈm ®Òu rÊt phï hîp víi phong c¸ch cña nhµ v¨n. Mçi ch−¬ng s¸ch lµ mét kØ
niÖm, mét bµi th¬ tr÷ t×nh ghi l¹i nh÷ng rung ®éng cùc ®iÓm cña mét linh hån trÎ d¹i.
^A$C!7KW_
−
Mét chiÒu n−íc lôt, lªn thuyÒn vÒ mét n¬i nä. Cao B¸ Qu¸t cho r»ng: kh«ng thÊy
n−íc to sãng c¶ th× sao biÕt ®−îc tÊm lßng ngh×n dÆm cña ng−êi ®i thuyÒn. Trong t©m
tr¹ng con ng−êi Êy cã c¸i g× ®ã kh«ng nãi víi ai ®−îc ®µnh ph¶i ®em gëi vµo n−íc m©y.
^QLÞch sö v¨n häc ViÖt Nam,4ƒƒƒ_
−
Ban ë sau l−ng. Ban ë tr−íc mÆt. Ban ë bªn ph¶i. Ban ë bªn tr¸i. Ban ë trªn ®Çu,
ë trªn ®Ønh. Ban ë d−íi ch©n, ë trong lßng thung lòng. Ban ngang tÇm ng−êi nh−ng l¹i
nÐp ë bªn kia mÐp vùc ®¸.
^TheoA$CQ#_
Bµi tËp 10
!W7+%#$W7L/$W7)$4yON)y
T¨ng S©m vèn lµ ng−êi hiÒn hËu, hiÕu th¶o nªn khi cã kÎ nãi "T¨ng S©m giÕt ng−êi"
th× bµ mÑ kh«ng tin. Mét ng−êi nãi, bµ mÑ kh«ng tin; hai ng−êi nãi, bµ mÑ ch−a tin; ®Õn
ng−êi thø ba nãi th× mÑ cuèng cuång ch¹y trèn. Nh− thÕ míi hay c¸i d− luËn cña thiªn h¹
rÊt m¹nh. Mét viÖc, dï cho sai lÇm ®Õn m−êi m−¬i, nhiÒu ng−êi ®· cïng cã mét nghÞ luËn
®Òu nh− thÕ c¶, th× còng dÔ khiÕn cho ta nghi nghi hoÆc hoÆc råi ®em bông tin mµ cho lµ
ph¶i... §Õn nh− gi÷a chî lµm g× cã cäp, thÕ mµ mét ng−êi, hai ng−êi, ®Õn ba ng−êi nãi cã
cäp, thiªn h¹ còng tin cã cäp thËt n÷a lµ. Nh÷ng bËc ra ®−îc ngoµi vßng d− luËn, gi÷
v÷ng ®−îc bông nh− c©y gi÷a rõng, nh− kiÒng ba ch©n lµ rÊt hiÕm, nh−ng cã thÓ cã ®−îc,
míi cao. Mét ch©n lÝ cã chøng minh râ rµng m−êi phÇn ch¾c ch¾n, th× míi nªn c«ng nhËn.
^A$CO7A?-−Q&]\;A#
Cæ häc tinh hoa_
Bµi tËp 11
!W7+%#$W7L/ l1$#-W7@$&|'$
ChÝ PhÌo ®· chÕt, chÕt trªn ng−ìng cöa trë vÒ cuéc sèng. ChÝ ph¶i chÕt v× x· héi
kh«ng cho ChÝ ®−îc sèng. Vµ còng chÝnh v× ChÝ kh«ng t×m ra ®−êng sèng. KÎ thï ®· bÞ
®Òn téi, nh−ng "tre giµ m¨ng mäc, th»ng Êy chÕt cßn th»ng kh¸c". Cuéc sèng vÉn tèi sÇm.
^TheoA$Cle_
Bµi tËp 12
l1$]/-H-W7%2+8-?.:X+%#$
_!W76M;U
Khëi ®Çu ........ liÖt kª ........ liÖt kª
5_!W7<U
Khëi ®Çu ........ t−¬ng ph¶n ........ t−¬ng ph¶n
o[
-_!W7#=U
Khëi ®Çu ........ kÕt qu¶ ........ kÕt qu¶
+_!W7)$4U
Khëi ®Çu ........ suy luËn ........ suy luËn
_!W7L/U
Khëi ®Çu ........ quan hÖ 1 ........ quan hÖ 2
iv. luyÖn t¸ch ®o¹n v¨n vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n
1. LuyÖn t¸ch ®o¹n v¨n
QH- W 7 W 2 -9 &6- # - d # - 2
+M0#$+875 e=-9W2$)m-.W7 O6-
H-WZ/M-q-BH-+,(%:-n-BH-+,-
%?-
−VÒ phÝa ng−êi viÕtH-W-BH-+,3:2<6#-
2+&N5$2+3:2<66-H-&;-9
&6-W75
−
VÒ phÝa ng−êi ®äcH-W-BH-+,-U
`x-6-42++C+<+|/--H-44
-H-&N5$-9:2-H-4/
`QW'M6-6-3q-(W)8:6:iM;,-
.+n-.+$D-&;&@$-B9W7&%--F
5>(<-6-N:.W7)
O6-H-W7-Z/Y2--H-752
+75-H-&;-9 QN&-H-75
M?--46-H-W-9$+)8#--(/=$>
Q&MB"-H-75646-H-WWM-q)8#-
- ( /: -n + )8# - : 5-: F: :- (^#
W6-H-&;-9_
f%#$-9$-B%:2-<)"H-W)8#--(
/ H--<)"$MN/-+Z564MN /-+Z0-Z
&:2W7
_QH-W-9'
A=6::275-qS:'-9'iN:LM-$3
-9'i$)-9'iMH--BH-:2W7 l$B:2
-H-MH-:LW7-q;-J:2-9'i
O+,U
Hót thuèc l¸ ®· g©y ra nh÷ng t¸c h¹i lín ®èi víi x· héi. T×nh tr¹ng ch¸y nhµ, c«ng së
hoÆc rõng c©y do mÈu thuèc l¸ kh«ng ph¶i lµ chuyÖn hiÕm gÆp. ChØ riªng kho¶n thiÖt h¹i
nµy ®· lªn ®Õn hµng tØ ®« la tÝnh trªn toµn thÕ giíi.
ob
§èi víi ng−êi mÑ, hót thuèc l¸ khi mang thai sÏ ®em l¹i t¸c h¹i kh«n l−êng cho thai
nhi. Héi chøng trÎ s¬ sinh ®ét tö cã nguy c¬ xuÊt hiÖn gÊp ®«i ë nh÷ng ®øa trÎ sèng trong
m«i tr−êng nhiÒu khãi thuèc l¸. Míi ®©y mét chuyªn san y häc MÜ ®· thùc hiÖn pháng vÊn
bè mÑ cña 200 trÎ s¬ sinh ®ét tö vµ bè mÑ cña 200 trÎ khoÎ m¹nh. KÕt qu¶ cho thÊy nguy
c¬ tö vong sÏ cao h¬n víi nhãm ®èi chøng 3,5 lÇn nÕu bè lµ ng−êi nghiÖn thuèc vµ 2,3 lÇn
nÕu mÑ lµ ng−êi nghiÖn thuèc.
VËy cã ph−¬ng ph¸p nµo ®Ó cai thuèc mét c¸ch cã hiÖu qu¶? C¸ch ®©y 5.000 n¨m,
c¸c thÇy thuèc Trung Hoa gióp ng−êi nghiÖn thuèc l¸ b»ng c¸ch mµi cñ c¶i vµ trén víi
hai th×a mËt ong råi cho uèng. Mét c¸ch kh¸c cã vÎ r¾c rèi h¬n: dïng miÕng ®Ëu phô
kho¶ng 100 gam, khoÐt nh÷ng lç nhá råi nhÐt ®−êng vµo vµ ®em hÊp; khi lªn c¬n thÌm
thuèc, ng−êi nghiÖn lÊy miÕng ®Ëu phô nµy ¨n ngay lËp tøc sÏ bÞ n«n thèc n«n th¸o.
§iÒu nµy t¸i diÔn nhiÒu lÇn sÏ khiÕn ng−êi nghiÖn buån n«n mçi khi ngöi mïi thuèc l¸
!
Dï cã ¸p dông ph−¬ng ph¸p nµo ®i n÷a, ®iÒu quan träng nhÊt ®èi víi ng−êi muèn cai
nghiÖn lµ ý chÝ cña hä. NÕu kh«ng c−¬ng quyÕt víi chÝnh m×nh, sÏ kh«ng cã biÖn ph¸p kh¶
thi nµo ®Ó gióp hä tr¸nh khái viÖc ®èt mét ®iÕu thuèc mçi khi c¬n thÌm xuÊt hiÖn.
^TheoKACuéc chiÕn chèng thuèc l¸,
W-ThÕ giíi míi_
a]75&-+X$S:5(W7:LW;:2-9'&;56U
−!WkUQH-W-9(-H(%012D-566-#$&W-H$
−!WUQH-W-9(-H(%6-){&{)<)
−!WUK2)(<H-6(-H
−!WUp8=$>-9d-(%6--6
H-H-W74$/-?-H-H-W-9'
5_QH-W
A&75-&N5$(/&N8N):L
W:-BH-:2W7 !'$-B:LW7)m
<J%:2WD-:2:@>
O+,U
N¨m 1935, NguyÔn Cao LuyÖn gÆp Hoµng Nh− TiÕp tõ HuÕ ra Hµ Néi. Hai kiÕn
tróc s− ®ång kho¸, giµu tµi n¨ng vµ nhiÖt t×nh, hîp l¹i nh− ®òa cã ®«i. Hai «ng ®· ®Õn
víi xãm thî vµ d©n nghÌo thµnh thÞ ë b·i Phóc X¸, Hµ Néi. §Ó gióp nh÷ng ng−êi nghÌo
khã, hai «ng ®· s¸ng t¹o ra kiÓu nhµ ¸nh s¸ng gi¶n dÞ, b»ng vËt liÖu rÎ tiÒn, nh−ng vÉn
t¹o nªn ®−îc n¬i ¨n chèn ë v¨n minh, hîp vÖ sinh. Nhµ ¸nh s¸ng kh«ng nh÷ng ®· cã
tiÕng vang lín trong n−íc ta thêi k× ®ã, mµ cßn väng sang mét sè n−íc thuéc ®Þa cña
Ph¸p ë ch©u Phi.
N¨m 1939, phßng kiÕn tróc cã thªm NguyÔn Gia §øc, còng lµ mét kiÕn tróc s− ý hîp
t©m ®Çu. C¸c «ng ®· khëi x−íng nh÷ng ý t−ëng vÒ kh«ng gian vµ h×nh d¸ng cña kiÕn tróc
ViÖt Nam víi sù tr©n träng t×m hiÓu vµ khai th¸c vèn truyÒn thèng, ®ång thêi ®ãn nhËn
og
nh÷ng thµnh tùu míi cña v¨n minh nh©n lo¹i ®· ®Ó l¹i cho kiÕn tróc ViÖt Nam tr−íc C¸ch
m¹ng th¸ng T¸m dÊu Ên ®Æc s¾c, g¾n bã víi lÞch sö ph¸t triÓn kiÕn tróc n−íc nhµ.
[...] Ngay tõ ®Çu kh¸ng chiÕn, «ng ®· cã mÆt ë ViÖt B¾c ®Ó gãp phÇn b¶o vÖ vµ x©y
dùng chÕ ®é míi. Tõ ®Êy, «ng b−íc vµo mét thêi k× ho¹t ®éng x· héi phong phó. Víi
c−¬ng vÞ thµnh viªn trong ban l·nh ®¹o Vô KiÕn tróc, Bé Giao th«ng c«ng chÝnh, «ng ®·
®ãng gãp vÒ mÆt tæ chøc cña ngµnh KiÕn tróc non trÎ n−íc ta, còng nh− t×m h−íng ®i cho
nghÖ thuËt kiÕn tróc võa phôc vô kh¸ng chiÕn, võa chuÈn bÞ cho kiÕn quèc sau ngµy th¾ng
lîi. Lµ mét trong sè nh÷ng kiÕn tróc s− ®Çu tiªn, n¨m 1948, «ng ®· s¸ng lËp §oµn KiÕn
tróc s− ViÖt Nam, tøc Héi KiÕn tróc s− ViÖt Nam ngµy nay.
^Theo!!J-QNguyÔn Cao LuyÖn −
kiÕn tróc s−, nhµ v¨n ho¸, 5HNh©n d©n)
a]&-+X&;S:5W7:LW6:2M-9M&-
)A$C\$6".:MH-U
−!W kU lW 2 -9 M &-)A$C \$6 " W .7:
ks[
−!WUlW2-9M&-)W".7:kss
−!WUlW2-9M&-)W.$]MH-"
&3O6GI-
O6-H-W4$/-?H-W
L−u ý:
eH-W;+Z:2-#-B524&W.-q
D"]-#5#-#$-E-]/-D">&]W7^&-#-9
'D--#M"]_ V:WW&-&+,&;)m@$&|'$^.3
.4:_
-_QH-WM
A&75-&N5$(/&48MN-J):L
MM-BH-:2W7 !'$-B:LW7
/-H-&)mJ%:2MM@>
O+,U
T¹i Bra-xin, nguån cung cÊp cµ phª ë néi ®Þa nµy, nhÊt lµ cung cÊp cµ phª cho ngµnh
chÕ biÕn trë nªn khan hiÕm. HiÖp héi c¸c nhµ chÕ biÕn cµ phª cña Bra-xin ®ang ®Ò nghÞ
ChÝnh phñ n−íc nµy b¸n 777.000 bao cµ phª dù tr÷ ®Ó hç trî nguån cung nh−ng ch−a
®−îc chÊp nhËn. MÆc dï cµ phª vô míi cña Bra-xin ®ang ®−îc b¸n ra thÞ tr−êng nh−ng
chÊt l−îng kÐm, h¹t nhá, ®é Èm cao nªn c¸c nhµ kinh doanh ngÇn ng¹i mua vµo.
Trong khi ®ã, t¹i Niu Oãc, l−îng cµ phª ®¨ng kÝ b¸n tÝnh ®Õn tuÇn 8/8 bÞ gi¶m m¹nh
lµm c¸c nhµ kinh doanh e ng¹i cµ phª giao k× h¹n th¸ng 9
−
1997 sÏ bÞ thiÕu hôt. TÊt c¶
c¸c yÕu tè trªn ®· khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng mua vµo vµ ®Èy gi¸ cµ phª A-ra-bi-ca t¨ng
m¹nh.
oo
Hai tuÇn qua, gi¸ cµ phª R«-bu-xta t¹i Lu©n §«n còng t¨ng 60
−
100 USD/tÊn so víi
gi÷a th¸ng 7
−
1997 lªn 1.610
−
1.680 USD/tÊn.
^l\Cµ phª A-ra-bi-ca l¹i t¨ng gi¸ m¹nh,
5HThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam_
a]&-&;S:5W7:LWJ%:2MMH-U
−!WkUWG&~0
−!WUWAŠB-
−!WUW\#!
H-H-W]&-+X&;/-?H-WM
L−u ý:
eH-WMD"-#M"]D--#-9'
-9W7:2524&W.-q>:c:">&] H-)I0
4$:T54/--H-J-&N5$)8$TM-97
5
+_QH-W:,--3
QH-W:,--3B-H-H-Wc::,--@:Wd
6-H-&;6)82-H-9&6-)*+,.
fD-:$6-H-W:,--3-9$/-+Z&-H-75
7-</-+Z&-H-75M?--4
O+,kU
§−êng phè b¾t ®Çu ho¹t ®éng vµ huyªn n¸o. Nh÷ng chiÕc xe vËn t¶i nhÑ, xe lam, xe
xÝch l« m¸y n−êm n−îp chë hµng ho¸ vµ thùc phÈm tõ vïng ngo¹i « vÒ c¸c chî BÕn
Thµnh, CÇu Muèi ®¸nh thøc c¶ thµnh phè dËy bëi nh÷ng tiÕng m¸y næ gißn.
Thµnh phè m×nh ®Ñp qu¸ ! §Ñp qu¸ ®i !
^A$CKWQ@_
O+,U
T«i trë vÒ quª h−¬ng. T«i còng tÝnh thªm r»ng: sau khi vÒ th¨m mÑ, khi mÑ nh×n thÊy
mÆt, mõng t«i cßn sèng, vÉn khoÎ, ng−êi an t©m råi, bÊy giê t«i sÏ tÝnh mét cuéc du lÞch
xa x«i.
T«i rÏ cá t×m lèi vÒ...
§−êng vÒ xa l¾c, xa l¬...
^Ql_
L−u ý:
−H-W7/-H-&%:,--3T5-H-W7-q-B:2
-#
−H-W7/-H-&%:,--3&-H-75M?--
4-9$@:Wd \-$W7:%-q-J:2]-9'
-9'
os
2. LuyÖn liªn kÕt ®o¹n v¨n
\;MW7:-2+&N5$&-H-W7-9-Z:27
5':W-%W:2(@-D-m !;M-H-W
7-B+Z3.D--#7
_fZ3.;MW7
−fZ3.-q&N8-q)86M;)85T) ;MW \-$&
-H-W7-J-H-3.Umét lµ, hai lµ; thø nhÊt lµ, thø hai lµ; tr−íc hÕt
lµ, sau cïng lµ; mét mÆt lµ, mÆt kh¸c lµ; tr−íc hÕt, sau n÷a,...
O+,kU
Thø nhÊt, trong ®iÒu kiÖn b¾t buéc ph¶i kinh doanh chñ yÕu lµ hµng ho¸ s¸ch c¸c
lo¹i. C«ng ti chñ tr−¬ng ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng, ph−¬ng thøc phôc vô. Chñ ®éng b¸m s¸t
vµ kÝ hîp ®ång víi c¸c ®Çu mèi, ngoµi viÖc ®−a vÒ ®Þa bµn sím ®ñ s¸ch gi¸o khoa, c«ng ti
chó träng ®¸p øng søc mua cña thÞ tr−êng ®èi víi s¸ch chuyªn nghiÖp, d¹y nghÒ, s¸ch
n©ng cao kiÕn thøc, s¸ch båi d−ìng häc sinh giái,... c«ng ti lu«n lu«n b¶o ®¶m cung øng
hµng ®óng thêi ®iÓm theo nhu cÇu cña tõng vïng, tõng miÒn vµ tranh thñ sù chØ ®¹o cña
UBND c¸c cÊp vµ ngµnh Gi¸o dôc, coi ph−¬ng thøc ph¸t hµnh qua hÖ thèng qu¶n lÝ gi¸o
dôc cña Ngµnh lµ chñ lùc.
Thø hai, chó träng lµm tèt c«ng t¸c thÞ tr−êng, tiÕp thÞ trong kinh doanh, c«ng ti x©y
dùng trªn 200 ®¹i lÝ b¸n hµng trªn ®Þa bµn theo ph−¬ng ch©m kh«ng b¸n s¸ch lËu, b¸n
®óng gi¸ b×a, lÊy ch÷ tÝn trong kinh doanh lµm nÒn t¶ng, chiÕt khÊu cho ng−êi b¸n tiÒn
hoa hång cao nhÊt cã thÓ ®−îc...
^GHKinh doanh vµ tiÕp thÞ_
O+,U
LÝ do chñ yÕu dÉn d¾t ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö d©n dông vµo t×nh tr¹ng thiÕu viÖc
lµm, thu nhËp gi¶m sót lµ thiÕu mét chiÕn l−îc ®Çu t− ®óng ®¾n. HiÖn t¹i ViÖt Nam cã qu¸
nhiÒu c«ng ti vµ doanh nghiÖp ®Çu t− vµo s¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö
d©n dông. T×nh tr¹ng b¸n ph¸ gi¸ do Õ ®äng, cÇn thu håi vèn x¶y ra ë c¸c doanh nghiÖp
kh«ng chuyªn kinh doanh ®iÖn tö d©n dông ®· lµm cho nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n
nghiªm tóc khèn ®èn.
Thªm n÷a, møc thuÕ doanh thu 8% ¸p dông cho ®iÖn tö d©n dông hiÖn nay cµng
khiÕn cho ngµnh khã ho¹t ®éng trong bèi c¶nh thÞ tr−êng Õ Èm nh− hiÖn nay. Cßn c¸c
doanh nghiÖp nhá chuyªn nhËp linh kiÖn ti vi ®en tr¾ng, c¸ch ®©y hai n¨m ®· chÞu møc
thuÕ tõ 7% lªn 25% nªn bÞ lç vèn Ýt nhÊt tõ 400 triÖu ®Õn 800 triÖu ®ång nay ®µnh
khoanh tay chê ph¸ s¶n. Ngay c¶ c¸c doanh nghiÖp d¸m ®Çu t− vµi tr¨m ngµn USD cho
d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i còng cßn khã xoay së.
^P‚;§iÖn tö... lö khö t¹i chç
5HThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam_
st
−fZ3.-BdB:ITMMH=H -H-2+1/-&N5$
;M-H-W7 \-$&-H-W7-J-H-3.Utãm t¾t,
tæng kÕt l¹i, nh×n chung, nãi mét c¸ch ng¾n gän, nãi tãm l¹i,...
O+,kU
S¶n l−îng cao su cña Ma-lai-xi-a, n−íc s¶n xuÊt thø ba thÕ giíi, sÏ gi¶m xuèng cßn
1,09 triÖu tÊn/ha vµo sau n¨m 2000 trong khi s¶n l−îng cña Th¸i Lan, n−íc s¶n xuÊt ®øng
hµng ®Çu hiÖn nay vÉn ë møc cao nhÊt trong thÕ kØ nµy, sÏ gi¶m xuèng cßn kho¶ng 1,8
triÖu tÊn vµo n¨m 2007.
[...] Nh×n chung, s¶n l−îng cao su sÏ t¨ng lªn song song víi nhÞp t¨ng nhu cÇu, víi
nhÞp ®é 4,1%/n¨m cho tíi n¨m 2000. Song sau ®ã, nguån cung cÊp sÏ ngµy cµng kh«ng
®ñ. Møc tiªu thô sÏ tiÕp tôc t¨ng lªn víi tØ lÖ trung b×nh lµ 3,5%/n¨m trong nh÷ng n¨m ®Çu
thËp kØ tíi, dÉn tíi viÖc s¶n l−îng ngµy cµng thiÕu hôt.
^hN,Dù b¸o nhu cÇu cao su tù nhiªn vµo n¨m 2002,
5HThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam_
O+,U
Trong thêi k× qu¸ ®é, bªn nh÷ng thµnh tÝch tèt ®Ñp lµ chÝnh vÉn cßn nh÷ng c¸i xÊu xa
cña x· héi cò nh−: tham « l·ng phÝ, l−êi biÕng, quan liªu, ®¸nh con, ®Ëp vî,... §èi víi
nh÷ng thãi xÊu ®ã, v¨n nghÖ còng cÇn ph¶i phª b×nh nghiªm kh¾c nh»m lµm cho x· héi ta
ngµy cµng lµnh m¹nh, tèt ®Ñp h¬n.
Nãi tãm l¹i: ph¶i cã khen, còng ph¶i cã chª. Nh−ng khen hay chª ®Òu ph¶i ®óng møc.
Khen qu¸ lêi th× ng−êi ®−îc khen còng hæ ng−êi. Mµ chª qu¸ ®¸ng th× ng−êi bÞ chª còng
khã tiÕp thu.
^lSK_
−fZ3.-Bd(4<...
;MW7 \-$&
-H-W7-B-J-H-3.Utr¸i l¹i, ng−îc l¹i, ®èi lËp víi, thÕ mµ, tuy
vËy,...
O+,kU
Ng©n hµng ThÕ giíi ®· ®−a ra c¸c ng−ìng nghÌo tÝnh theo thu nhËp cho c¸c khu vùc
kh¸c nhau. §èi víi c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn lµ 1 USD / ngµy MÜ La-tinh vµ Ca-ri-bª 2
USD, §«ng ¢u vµ Liªn X« cò 4 USD vµ c¸c n−íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn 14,4 USD/ngµy.
Tuy nhiªn, nghÌo khã kh«ng chØ tÝnh theo thu nhËp mµ cßn dùa trªn ®iÒu kiÖn ph¸t
triÓn con ng−êi, xÐt trong ba lÜnh vùc c¬ b¶n cña cuéc sèng: gi¸o dôc c¬ b¶n, kh¶ n¨ng
tiÕp cËn c¸c nguån lùc vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c c¬ héi ®Ó t¹o ra mét møc sèng cao h¬n.
^!LQThÕ giíi cßn 1,3 tØ ng−êi nghÌo, 5H§Çu t−_
O+,U
§©y lµ mét yªu cÇu hîp lÝ vµ cho dï ph¶i bá thªm Ýt tiÒn th× phÝa ViÖt Nam vÉn cã lîi
h¬n lµ tù dèc tói chi cho mét dù ¸n riªng cña m×nh. Nh÷ng t−ëng dù ¸n nµy sÏ ®−îc hoan
hØ ®ãn nhËn vµ nhanh chãng triÓn khai.
ThÕ nh−ng ®Õn qu¸ nöa n¨m 1997, c¸c quan chøc cña L¹ng S¬n míi chît nhËn ra
c¸c dù ¸n ®−îc triÓn khai kh«ng mÊy nhanh chãng. Rõng §øc míi trång ®−îc 971ha (kÕ
sk
ho¹ch cña dù ¸n lµ 187 ha), mµ l¹i chñ yÕu b»ng nguån vèn cña n¨m 1996 chuyÓn sang.
Rõng PAM th× míi trång 113ha.
^RlChª c¶ tiÒn T©y ! 5HLao ®éng_
−fZ3.;MW7. \-$&W7+Z-H-W
3D-.3.UÊy, vËy ®ã, nµy, ®iÒu ®ã, viÖc nµy, nh− vËy,...
O+,kU
[...] Rõng NghÖ An ®· bÞ suy kiÖt.
§iÒu ®ã kh«ng chØ cã nghÜa lµ diÖn tÝch rõng vµ l−îng gç quý gi¶m ®i, mµ ph¶i tÝnh
®Õn c¸c "phÝ tæn m«i tr−êng", trong ®ã cã sù mÊt m¸t vÒ quü gen vµ c¶nh quan v¨n ho¸.
M«i tr−êng ph¶i lµ c¸i cÇn ®−îc quan t©m tr−íc hÕt trong tÊt c¶ c¸c chiÕn l−îc ph¸t triÓn,
song ®Ó b¶o vÖ m«i tr−êng vµ qu¶n lÝ tµi nguyªn, ph¶i b¾t ®Çu tõ nh÷ng ng−êi nghÌo khæ.
^G-lcNghÖ An h¬n nöa thÕ kØ
mÊt rõng, 5HLao ®éng_
O+,U
Gi¶ng v¨n râ rµng lµ khã.
Nãi nh− vËy
®Ó nªu ra mét sù thËt. Kh«ng ph¶i nh»m hï däa cµng kh«ng ph¶i ®Ó lµm
ng· lßng.
^\;Q&OC_
5_fZ-#;MW7
−fZ-#(;MW7
#(-#-9$8-6-J-7;M-H-W7 A&-#(
-B-JNB-q.-E1/-B%"]&;D-.
)m/-B%"])-975
O+,kU
Trë lªn, t«i ®· ®øng vÒ phÝa ng−êi ®äc, ng−êi nghe mµ nh×n nhËn t¸c dông cña phª
b×nh. Còng cã thÓ ®øng vÒ phÝa ng−êi s¸ng t¸c mµ nh×n nhËn vÊn ®Ò.
^lQ_
@W]$9@-9:2-#(S:]U
`a]kU-J3.(%]75&; H-3./-+Z&
]$Utrªn ®©y, ë trªn, phÇn tr−íc, trë lªn, trªn kia,...
`a]UB:I2+1&N5$"]75&;
`a]U-J3.(%]75+% H-3./-+Z&
]$Ud−íi ®©y, sau ®©y, b©y giê,...
`a]U;MH=H2+)m&N5$&]75+%
Q&W7-#()mJ">&J@-#(BS:-.3.
(%]&;]+%75 n-#()mJ">&-(W7
-#(B-q-B-H-3.(%])-975
O+,U
s
ë trªn, t«i ®· nãi Xu©n DiÖu lµ mét nhµ th¬ dåi dµo, d−íi ®©y t«i xin nãi thªm: Xu©n
DiÖu lµ mét nhµ th¬ lu«n lu«n t×m tßi.
^TheoQl_
−fZ)8)-H^-BMz:;:6-DW:2)(3.@
>_":2524B&-#:"]W7;M
O+,kU
VÒ phÝa ng−êi göi, viÖc gi¶m l·i suÊt cña ng©n hµng ®· kh«ng huy ®éng ®−îc tiÒn göi
cña hä, ®Æc biÖt lµ c¸c c¸n bé h−u trÝ, nh÷ng ng−êi chñ yÕu t×m "®ång ra ®ång vµo" tõ tiÒn
göi tiÕt kiÖm...
VÒ phÝa ng©n hµng, viÖc buéc ph¶i h¹ l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay ®· g©y kh«ng Ýt
khã kh¨n. ViÖc mÊt kh¸ch ®· lµm cho mét sè ng©n hµng ph¶i ®èi phã b»ng c¸ch huy ®éng
víi mét møc l·i suÊt kh¸ cao theo quy ®Þnh cña ng©n hµng Nhµ n−íc.
^TheoQlL·i suÊt ng©n hµng cao hay thÊp,
5HThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam_
O+,U
ViÖt Nam ! C¸i tªn yªu dÊu Êy sÏ kh¾c s©u vµo lßng mäi ng−êi chóng ta. C¸i tªn Êy lµ
tªn chung cho bao thÕ hÖ Kinh, Thæ, Th¸i, M¸n, M−êng, £-®ª, Xª-®¨ng,... ë B¾c Bé, Trung
Bé vµ Nam Bé.
ViÖt Nam ! §ã lµ sù biÓu hiÖn cña tÝnh cÇn cï vµ lßng yªu n−íc sÏ lµm cho Tæ quèc
ta bÊt diÖt, m¹nh h¬n lªn, giµu cã h¬n n÷a ®Ó cïng víi nh©n lo¹i tiÕn lªn x©y dùng
nh÷ng ngµy hoµ b×nh h¹nh phóc l©u dµi.
^O7aNh©n d©n ViÖt Nam cÇn cï vµ yªu n−íc_
3. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
l1$-q&-<)"-96-H-W7&-H-]&-+X+% #$U
PhÇn trÝch 1:
Vïng nu«i ong T©y Nguyªn gåm c¸c tØnh: Gia Lai, §¾c L¾c, Kon Tum. Hoa nguån
mËt chñ yÕu lµ cao su, cµ phª. S¶n l−îng mËt ong vïng T©y Nguyªn cã tèc ®é t¨ng tr−ëng
50 lÇn (nhanh nhÊt trong c¶ n−íc), ®¹t 700 tÊn/n¨m 1996. ë vïng nµy hiÖn cã trªn 22.000
®µn.
Vïng nu«i ong Nam Bé bao gåm c¸c tØnh: §ång Nai, S«ng BÐ, L©m §ång, TiÒn Giang,
VÜnh Long. C©y nguån mËt ë vïng nµy chñ yÕu lµ cao su, ch«m ch«m, nh·n, cµ phª. S¶n
l−îng ong mËt ®¹t tõ 2500 − 3000 tÊn/n¨m. Quy m« mçi tr¹i ®¹t tõ 50
−
300 ®µn, c¸ biÖt
cã trªn 10 tr¹i ®¹t quy m« 1000 ®µn / tr¹i.
(GHThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam)
PhÇn trÝch 2:
Xu h−íng l·ng m¹n chñ nghÜa thÓ hiÖn trùc tiÕp c¸i t«i c¸ nh©n ®−îc gi¶i phãng vÒ
t×nh c¶m c¶m xóc, vÒ trÝ t−ëng t−îng. Nã chñ yÕu ®Ò cËp ®Õn quan hÖ riªng t− vµ sè phËn
c¸ nh©n, ®Õn thiªn nhiªn vµ t×nh yªu. Nãi chung, nã tá th¸i ®é bÊt hoµ vµ bÊt lùc ®èi víi
m«i tr−êng x· héi tÇm th−êng, gi¶ dèi, tï tóng...
s
Xu h−íng hiÖn thùc chñ nghÜa nh×n th¼ng vµo hiÖn thùc, diÔn t¶, ph©n tÝch, lÝ gi¶i b¶n
chÊt vµ quy luËt cña hiÖn thùc x· héi qua nh÷ng h×nh t−îng ®iÓn h×nh. Nã th−êng ®i vµo
nh÷ng ®Ò tµi thÕ sù víi th¸i ®é phª ph¸n trªn tinh thÇn d©n chñ vµ nh©n ®¹o.
^TheopxeV¨n häc 12_
PhÇn trÝch 3:
Tr−íc ®©y, c©y sen ®−îc khai th¸c chñ yÕu ngoµi thiªn nhiªn ë vïng §ång Th¸p M−êi.
Sen sinh s«i n¶y në hµng hµng, líp líp tíi hµng chôc hay c¶ tr¨m ha.
Ngµy nay, thÊy lîi Ých cña chóng nªn ng−êi ta ®· tËn dông ao, hå võa trång sen, võa
th¶ c¸ t¨ng thªm lîi nhuËn. Cã thø sen ngo¹i n¨ng suÊt kh¸ cao ch¼ng nh÷ng cho hoa to
®Ñp mµ viÖc lÊy ngã, lÊy cñ còng dÔ dµng, g−¬ng sen l¹i nhiÒu h¹t gÇn gÊp ®«i c©y sen
ta. Kh¾p Nam Bé, giê ®©y viÖc trång sen kh¸ phæ biÕn, nhiÒu hé gia ®×nh nhê c©y sen
víi c¸ nu«i trång trong ao hå, mçi n¨m cã thÓ thu ho¹ch 50
−
70 triÖu ®ång.
^\al2Lµm giµu nhê c©y sen,
5HThêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam_
Bµi tËp 2
A.W7+%#$/-H-&+8&;-<)"-9)8$T-9' l1$
#-@$&|'B
N¨ng l−îng nguyªn tö míi chØ ®−îc sö dông vµo môc ®Ých hoµ b×nh trong vµi chôc
n¨m nay. ViÖc sö dông n¨ng l−îng nµy ®ßi hái nh÷ng biÖn ph¸p an toµn kh¾t khe. C¸c vô
tai n¹n khñng khiÕp x¶y ra liªn tiÕp ë c¸c nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö gÇn ®©y ®· lµm cho con
ng−êi e ng¹i trong viÖc sö dông n¨ng l−îng nµy. Tuy nhiªn, tíi nay n¨ng l−îng nguyªn tö
còng ®· chiÕm gÇn 1/4 tæng n¨ng l−îng mµ con ng−êi ®ang sö dông.
Tr¸i §Êt nhËn n¨ng l−îng bøc x¹ cña MÆt Trêi, nguån n¨ng l−îng cã thÓ coi nh− v«
tËn. Tuy Tr¸i §Êt míi chØ thu ch−a ®−îc ®Õn 1/10 tØ n¨ng l−îng cña MÆt Trêi ph¸t ra,
nh−ng mçi n¨m Tr¸i §Êt còng nhËn ®−îc tõ MÆt Trêi mét sè n¨ng l−îng lín gÊp 10 lÇn
tæng n¨ng l−îng cña tÊt c¶ c¸c nhiªn liÖu dù tr÷ cña Tr¸i §Êt. N¨ng l−îng MÆt Trêi lµ
n¨ng l−îng s¹ch nhÊt vµ rÎ nhÊt. Ng−êi ta tiªn ®o¸n n¨ng l−îng nµy sÏ lµ n¨ng l−îng cña
t−¬ng lai.
ë s©u trong lßng ®Êt cã nh÷ng d¶i n−íc nãng tíi 50, 70, ®«i khi v−ît 300 ®é C. Trong
mét t−¬ng lai gÇn, ng−êi ta cã thÓ khai th¸c nguån n¨ng l−îng nhiÖt ®Þa nµy mét c¸ch triÖt
®Ó vµo viÖc s−ëi Êm còng nh− ch¹y c¸c ®éng c¬ nhiÖt.
^Theo sgk O4
§éng c¬ nhiÖt vµ vÊn ®Ò nhiªn liÖu_
Bµi tËp 3
B-&c]&-+X+%#$/-H-W+8&;-<)"-9)8
$TM !'B-BMyON)y
Ai còng biÕt cã rÊt nhiÒu ®éng vËt quý sèng ë trong rõng. §ã lµ c¸c loµi chim, c¸c
loµi thó. Trong rõng cßn cã rÊt nhiÒu thùc vËt quý, ®ã lµ nh÷ng c©y d−îc liÖu, c©y cho
hoa, c©y cho qu¶ lµm thøc ¨n nu«i sèng con ng−êi. Rõng chÝnh lµ ng«i nhµ chung cho c¸c
s
loµi ®éng thùc vËt cïng c− tró. Tµn ph¸ rõng lµ ph¸ ®i ng«i nhµ thiªn nhiªn nu«i d−ìng
cuéc sèng cña c¸c loµi ®éng thùc vËt nµy.
Tµn ph¸ rõng còng lµ lµm mÊt ®i nguån cung cÊp d−ìng khÝ cho sù sèng. Ng−êi ta vÉn
vÝ rõng nh− mét "l¸ phæi xanh" cña Th−îng ®Õ ban cho con ng−êi. H»ng ngµy, l¸ phæi nµy
®· kh«ng ngõng lµm viÖc ®Ó thanh läc nh÷ng luång khÝ ®éc h¹i tõ èng khãi cña c¸c nhµ
m¸y th¶i ra, ®Ó cung cÊp cho con ng−êi nguån d−ìng khÝ trong lµnh. Tµn ph¸ rõng chÝnh
lµ tù c¾t ®i l¸ phæi thiªn nhiªn quý gi¸ cña m×nh mµ kh«ng hÒ hay biÕt.
^Theo pxeLµm v¨n_
Bµi tËp 4
A.W7+%#$/-H-&+8&;-<)"-9)8$T l1$
#-@$&|'B
Sau khi rêi kh«ng qu©n vÒ h−u n¨m 1981, «ng cïng gia ®×nh di chuyÓn vÒ Tam-pa. N¬i
®©y, «ng b¾t ®Çu cuéc sèng míi. Song mét bi kÞch gi¸ng xuèng gia ®×nh «ng n¨m 1983,
con trai «ng ®· qua ®êi do mét tai n¹n xe h¬i.
Sau có sèc ®ã, gia ®×nh «ng trë l¹i sèng ë Ma-rin-na, n¬i quª h−¬ng cña bµ C¸c-lèt-
ta, vµ n¨m 1985 «ng ®· trë thµnh Gi¸m ®èc Trung t©m Gi¸o dôc trÎ em h− háng ë tuæi vÞ
thµnh niªn...
N¨m 1990, Pi-t¬-s¬n tham gia vµo quèc héi MÜ víi t− c¸ch lµ mét thµnh viªn cña
§¶ng D©n chñ Hoa K×. Song n¨m 1995, C¸c-lèt-ta, vî «ng qua ®êi v× bÖnh ung th− vó vµ
Pi-t¬-s¬n d−êng nh− ch¸n ch−êng víi tÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc cña m×nh vÒ chÝnh trÞ t¹i Oa-
sinh-t¬n vµ quyÕt ®Þnh rêi bá tÊt c¶...
^OEe:Q§«i nÐt vÒ ®¹i sø MÜ
®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam, 5HTiÒn phong thø b¶y_
Bµi tËp 5
a]&-+X+%#$-B/-H-W+8&;-<)"-9)8$TM
MyON)y
Tõ trªn trêi nh×n xuèng, phè x¸ Hµ Néi nhá xinh nh− mét m« h×nh triÓn l·m. Còng nh−
m« h×nh triÓn l·m, tÊt c¶ ruéng ®ång, lµng xãm, nói non. Nh÷ng « ruéng, nh÷ng gß ®èng, bê
b·i víi nh÷ng m¶ng mµu xanh, n©u, vµng, tr¾ng vµ nhiÒu h×nh d¹ng kh¸c nhau gîi nh÷ng bøc
tranh giµu mµu s¾c. Nói ThÇy råi nói Ba V×, s«ng §µ, d·y nói Hoµ B×nh,... triÒn miªn mét d¶i
miÒn T©y Èn hiÖn d−íi lµn m©y, lóc dµy lóc máng.
§©y råi thung lòng lßng ch¶o §iÖn Biªn. Tõ trªn trêi nh×n xuèng thÊy râ mét vïng
®ång b»ng ë miÒn nói. §ång b»ng ë gi÷a, nói bao quanh. Gi÷a ®ång b»ng xanh ng¾t lóa
xu©n, con s«ng NËm Rèm tr¾ng s¸ng cã khóc ngo»n ngoÌo, cã khóc tr−ên dµi. Ch¾c cã
con rång Êy n»m gi÷a phun n−íc th× lóa míi xanh nh− thÕ.
^Q&]\;O7_
Bµi tËp 6
l1$#--<)"H-W/-+Z&75+%#$U
s[
Ng−êi thÇy ®¹o cao ®øc träng
‹O7PQ&]T:2]$HiN-J-iM
:+/
l?-&n&@ A'L-)$..&?&H-&
&'N-H-aW:pKW\;GHRHNQ&]KQ&
+W$H*?- !f,Q--<M-)B-%6-&'NW
+Z5?>] ‹']-7M (-Z&
W:EH-&'N3='
l?-&n-93:=%.5NM-B+>7:
]$-E-E.C A?-B'NM&H-:I$-BMM
-7:
e:@:?'<- ‹/-WO7K"MQ7
\
^Theo al$_
Bµi tËp 7
l1$H-]&-+%#$.W7)B#--<)"1/-)*
+,H-W
Buæi sím n¾ng s¸ng. Nh÷ng c¸nh buåm n©u trªn biÓn ®−îc n¾ng chiÕu vµo hång rùc
lªn nh− ®µn b−ím móa l−în gi÷a trêi xanh. MÆt trêi xÕ tr−a bÞ m©y che lç ®ç. Nh÷ng tia
n¾ng d¸t vµng mét vïng biÓn trßn, lµm næi bËt nh÷ng c¸nh buåm duyªn d¸ng nh− ¸nh
s¸ng chiÕc ®Ìn s©n khÊu khæng læ ®ang chiÕu cho c¸c nµng tiªn biÓn móa vui. ChiÒu
n¾ng tµn, m¸t dÞu. BiÓn xanh veo mµu m¶nh chai. Nói xa pha tÝm hång. Nh÷ng con sãng
nhÌ nhÑ liÕm lªn b·i c¸t, bät sãng mµu b−ëi ®µo.
^TheoOEQA:_
Bµi tËp 8
l1$-q&.<6+Z;M-H-W7&-H-]&-+%
#$U
PhÇn trÝch 1:
Mét n¨m ®· qua.
ThÕ råi mét h«m, Hoµi V¨n ®ang luyÖn tËp víi s¸u tr¨m g· hµo kiÖt th× cã tin ®ån th¸i
tö nhµ Nguyªn lµ TrÊn Nam V−¬ng Tho¸t Hoan, thèng lÜnh n¨m m−¬i v¹n binh m·, ®·
x©m ph¹m vµo cöa ¶i. Quan qu©n ®· giao chiÕn víi giÆc.
^A$Cl$Q"
L¸ cê thªu s¸u ch÷ vµng_
PhÇn trÝch 2:
Thø nhÊt, ®ã lµ chøc n¨ng th«ng tin. Qu¶ng c¸o lµ mét lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng nh»m
®−a tin tøc vÒ hµng ho¸. Mét nhµ kinh tÕ ®· nãi: "Lµm kinh doanh mµ kh«ng qu¶ng c¸o
kh¸c nµo nh¸y m¾t víi mét b¹n g¸i trong bãng tèi, chØ cã m×nh b¹n biÕt b¹n lµm g×". Tuy
nhiªn, th«ng tin qu¶ng c¸o kh«ng thÓ thay thÕ ®−îc th«ng tin thÞ tr−êng do tÝnh côc bé,
sb
chñ quan cña qu¶ng c¸o. NÕu mäi ng−êi tiªu dïng ®Òu tin t−ëng ë qu¶ng c¸o th× kh¸c nµo
®æ thãc gièng ra mµ ¨n.
Chøc n¨ng thø hai cña qu¶ng c¸o lµ chøc n¨ng t¹o sù chó ý. Qu¸ tr×nh diÔn biÕn
t©m lÝ, cña kh¸ch hµng th−êng tr¶i qua c¸c giai ®o¹n chó ý, thÝch, quyÕt ®Þnh mua, hµnh
®éng mua. B»ng ng«n ng÷, h×nh ¶nh, mµu s¾c,... qu¶ng c¸o sÏ t¸c ®éng chÝnh vµo ®iÓm
khëi ®Çu cña chuçi t©m lÝ kh¸ch hµng, khai th«ng nh÷ng bÕ t¾c trong chuçi.
^A$Cl!W
NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i_
PhÇn trÝch 3:
Lµ nhµ th¬, t«i muèn nãi anh cã mét t©m hån, mét tr¸i tim ch©n chÝnh. Anh thµnh thËt
yªu th−¬ng còng nh− c¨m thï. Anh lu«n lu«n ®øng ë hµng ®Çu cña cuéc ®Êu tranh: ®Êu
tranh víi ®Þch còng nh− ®Êu tranh vÒ t− t−ëng.
Lµ nghÖ sÜ, t«i muèn nãi Xu©n DiÖu ®Æt rÊt cao sù lao ®éng nghÖ thuËt. T«i ®· nãi:
Xu©n DiÖu lµ nhµ th¬ dåi dµo. T«i thªm: Xu©n DiÖu lµ mét nhµ th¬ lu«n lu«n t×m tßi. Anh
kh«ng yªn æn vµ kh«ng ®Ó chóng ta yªn æn.
^Theo Ql_
Bµi tËp 9
l1$'-L&(-H-3.D--#7-/;M-H-]-97
5%
_ ë trªn chóng ta ®· nãi ®Õn t×nh yªu quª h−¬ng lµng xãm trong ca
dao.................................... Trong ca dao ViÖt Nam, nh÷ng bµi vÒ t×nh yªu nam n÷ chiÕm
sè l−îng lín. §ã lµ nh÷ng bµi vÒ nçi nhí nhung khi xa c¸ch, nçi lo l¾ng khi muèn b¶o vÖ
t×nh yªu chung thuû, nh÷ng ®au th−¬ng khi x¶y xa c¶n trë lµm cho −íc nguyÖn kh«ng
thµnh, råi ®Õn khi cã chång còng x¶y ra biÕt bao buån tñi chØ v× nh÷ng kØ c−¬ng phong
kiÕn [...].
5_ ............................................ D−íi ®©y chóng ta sÏ xem xÐt kÜ h¬n vÒ c¸i bän ng−êi
cã quyÒn, cã thÕ kh¸c trong x· héi. §ã lµ mét lò sai nha, bän ¦ng, bän KhuyÓn. §ã lµ bän
ng−êi cã quyÒn, cã thÕ bëi cã ®ång tiÒn. Chóng ®ôc khoÐt, tµn ph¸ x· héi. Chóng lµm cho
bao ng−êi con g¸i cã tµi cã s¾c nh− KiÒu r¬i vµo vßng tñi nhôc.
Bµi tËp 10
O:275I^S:M3[W7_%2+8-?)B
1$U
−a#--<)"H-W1/-)*+,
−q&-H-<6;MW71/-+Z
v. luyÖn rót gän vµ më réng ®o¹n v¨n
1. LuyÖn rót gän ®o¹n v¨n
•?W7/-)8&5%+/^)(/3.-#_:-
W7IWX./-.2+-<5 O6-&?^-6-:"
&2W7_-B/-5-H--9$)U
sg
−
Rót gän thµnh phÇn c©u:
Q-H-$:L]&?/-5%mét thµnh phÇn c©u^-H-3._
BW7)mI+]W
−
Rót gän c©u:
Q-H-$:L]&?/-5%mét c©uBW7)mI+]
W
−
NÐn c©u:
Q-H-$6-&?-#/-8-65c-H-B:I@--H--#-9
W7W:2-# O6-&?W75c-H--#-q/-
8-6(%-H-W7M-B-#-9'
Q&]$--9$4&&z$66-&?W7^
B-6-:"&2W7_5c-H-:L]/-5%^D-;:_@:2
-#
_•?W7-B-#-9'
Q&W7-B-#-9'-'@$-#-9'-#-J.
=&?-9$@-9W7 ON4$&?W7-B
8-6]/-H-5%-)U
−VH->-#-9'-9W7
−a#--H-54-d&W7 G4-d/-0H->)U
`#-9'-#(-:6:,>%c©u bËc 0
`#&8-:)H&|--#-9'c©u bËc 1
`#&8-:)H&|--#54-kc©u bËc 2
`#&8-:)H&|--#54-c©u bËc 3
`
A4$&W72+-J8&-#54-t5&Z:;2+
-9-#54-kv2+-J8&-#54-kW5&Z:;2+-9-#54-
v2+-J8&-#54-W5&Z:;2+-9-#54- #-B
54--%Nd-i
−Q&?W7 O6-/-5%5;-#M&?Y
2--H-T-J--H-54-d&W7Y2-)(/-#&W
Y2--9>-98-6 e&?-]/-5%-H--#3-#
54--%-#54-@ AM&?W7U
`nW-#54-tNBrót gän tèi gi¶n
`nW-#54-k^-#54-t_NBrót gän bËc 1
`nW-#54-^-#54-t-#54-k_NBrót gän bËc 2
`
O+,UVW7)U
(1) Thµnh ®äc s¸ch nhiÒu nh−ng còng ch¬i nhiÒu. (2) Chó thÝch ®¸nh ®¸o, ®¸nh cê.
(3) Chó thÝch lªn nói Chung. (4) Trªn ®ã cã nh÷ng chç ®Êt b»ng ®¸nh cê rÊt tiÖn. (5) L¹i
cã lóc chó thÈn th¬ mét m×nh tr−íc cöa ®Òn Th¸nh C¶. (6) §øng ®ã nh×n ra xung quanh
rÊt ®Ñp. (7) L¹i cã nh÷ng lóc mÊy anh em kÐo nhau ®i ch¬i thËt xa. (8) §i lªn Ró M−îu.
so
(9) §i qua ®Òn §éc L«i. (10) §i ®Õn tËn Ró Thµnh. (11) A< $ -H- -,-
-#$ )(
^TheolQ−QQ>_
Q@$U
−Q&W7$-#^k_-#-9';d->%2+-
52W7 #^k_-#54-t
−H--#-nW2--H-54-d)U
`H--#[g&8-:)H&|2+-9-#-9';2-'-#
54-k
`H--#^&8-:)H&|2+-9-#_-#b^&8-:)H&|2
+-9-#[_-#oskt^&8-:)H&|2+-9-#g_-#54-
`#kk&8-:)H&|2+-9-#54-^-#kt_;-#54-
−e=&?)U
`•?(^W7-q-n-#-9'_U
Thµnh ®äc s¸ch nhiÒu nh−ng còng ch¬i nhiÒu.
`•?54-k^W7-nW-H--#Uk[g_U
(1) Thµnh ®äc s¸ch nhiÒu nh−ng còng ch¬i nhiÒu. (2) Chó thÝch ®¸nh ®¸o, ®¸nh cê.
(3) Chó thÝch lªn nói Chung. (5) L¹i cã lóc chó thÈn th¬ mét m×nh tr−íc cöa ®Òn Th¸nh
C¶. (7) L¹i cã nh÷ng lóc mÊy anh em kÐo nhau ®i ch¬i thËt xa.
`•?54-^W7-nW-H--#Uk[bgos kt_U
(1) Thµnh ®äc s¸ch nhiÒu nh−ng còng ch¬i nhiÒu. (2) Chó thÝch ®¸nh ®¸o, ®¸nh cê.
(3) Chó thÝch lªn nói Chung. (4) Trªn ®ã cã nh÷ng chç ®¸nh cê rÊt tiÖn. (5) L¹i cã lóc
chó thÈn th¬ mét m×nh tr−íc cöa ®Òn Th¸nh C¶. (6) §øng ®ã nh×n ra xung quanh rÊt
®Ñp. (7) L¹i cã nh÷ng lóc mÊy anh em kÐo nhau ®i ch¬i thËt xa. (8) §i lªn Ró M−îu.
(9) §i qua ®Òn §éc L«i. (10) §i ®Õn tËn Ró Thµnh.
H-&?-H-W7MH--B-#-9'-E)m/--H-<
8&;
5_•?W7M-B-#-9'
H-&?W7M-B-#-9'/-&N8)U
−a#--H-54-d&W7 H-#-<86-#-54-
d&W7-B-#-9'1B"&;
L−u ý:
!W7M-B-#-9'N)mM-B-#54-t
−Q&?W73-#54--%-#54-@
−A:(&?(-]8-66--#
O+,UVW7)U
^k_ Gµ vÞt lµ nh÷ng vËt nu«i nhanh vµ chãng lín.^_ V× thÕ, nh©n d©n ta nhµ nµo
th−êng còng nu«i gµ vÞt.(3) Cã nhµ nu«i d¨m m−êi con. (4) Cã nh÷ng nhµ nu«i hµng tr¨m
con. (5) Cã nh÷ng hîp t¸c x· nu«i hµng ngh×n con.
^QKhoa häc th−êng thøc_
ss
Q&W7$-#^k_-#^_-B=6#=% !B.
-#54-k #^_-#^_-#^[_.-#-B=65c^)_%
-Z:&|;:--#^_NB.-#54-
G"4$M=&?W7$-B)U
−•?(^-H--#W:2-#_U
Gµ vÞt chãng lín, dÔ nu«i nªn gia ®×nh nµo còng th−êng nu«i d¨m m−êi con.
−•?54-kU
(1) Gµ vÞt lµ nh÷ng vËt nu«i nhanh vµ chãng lín. (2) V× thÕ, nh©n d©n ta nhµ nµo
th−êng còng nu«i gµ vÞt.
2. LuyÖn më réng ®o¹n v¨n
K"&2W7/-;:W7:2)(/-#@>
:7+/72+-9W7 A1B"]&;:L];:
B@ ;: - W7:2-# ^-JM:2. :2
]-#_ O6-:"&2W7/-&N8)U
−a#--H-54-d&W7
O6-#--H-54-d/-<8M&?W7
−Q:"&2W7^+8M=#--H-54-d_ O6-:"&2
$-B8-6)U
`!(%W-B-#-9'-B;:-W-#54-k-#54-D-
-#54-
`!(%WM-B-#-9'-B;:-#-:?54-MH-
-9W70@$-]
A4$6-:"&2W7-B$+?- K"
&2:"&2SW-H--#-Z54-d&W O6-:"&2
$-W7&";phong phó<®Çy ®ñ<'2+ n6-:"&2
W7+?-:"&2;-H--#354-d%-%.-#2-
54-di<^-#54-k/-:"&2%-#54-&S-#54-W/-:"&2
%-#54- _ O6-:"&2+?--2+W7&";s©u s¾c
<
O+,UVW7)U
ChÝ PhÌo lµ mét th»ng cïng h¬n c¶ th»ng cïng. H¾n kh«ng cha, kh«ng mÑ. H¾n kh«ng
ng−êi th©n thÝch, hä hµng. H¾n kh«ng nhµ, kh«ng cöa, kh«ng tÊc ®Êt c¾m dïi.
^A:ChÝ PhÌo)
Më réng:
−Theo hµng ngang
!#$W7-B-#-9' H--#-nW&W-B=6)%
'-#54-k;6-:"&2&W7$;:
:2-#^D-:2)(-#_54-kMH-)(.-#54-k1-B Q-H-$-B
:"&2/-W7)U
ChÝ PhÌo lµ mét th»ng cïng h¬n c¶ th»ng cïng. H¾n kh«ng cha, kh«ng mÑ. H¾n kh«ng
ng−êi th©n thÝch, hä hµng. H¾n kh«ng nhµ, kh«ng cöa, kh«ng tÊc ®Êt c¾m dïi. H¾n triÒn
ktt
miªn trong c¬n say. C¶ ®êi, h¾n ch¼ng bao giê d¸m −íc m¬ ®−îc chung sèng víi mét
ng−êi con g¸i.
−
Theo hµng däc
!W7&;:"&2+?--B;::2-#54-&S)B
;::2-#54--B/-W7:"&2)U
ChÝ PhÌo lµ mét th»ng cïng h¬n c¶ th»ng cïng. H¾n kh«ng cha, kh«ng mÑ. Cha mÑ
h¾n ®· qu¼ng h¾n vµo c¸i lß g¹ch cò cuèi lµng. N¬i ®©y ®· l©u l¾m ch¼ng cã ai
b−íc ch©n tíi H¾n kh«ng ng−êi th©n thÝch, hä hµng. H¾n kh«ng nhµ, kh«ng cöa,
kh«ng tÊc ®Êt c¾m dïi.
Q&W7$-#:"&2;:--#-#:"&2;:
--#NW7$1/-:"&2+?-
3. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
Q&W7+%#$/-&?5-#-B/-5i-#yON)y
(1) Nh÷ng con ngan nhá míi në ®−îc ba h«m thËt lµ xinh x¾n. (2) Chóng cã bé
l«ng vµng ãng.(3) Mét mµu vµng ®¸ng yªu nh− mµu cña nh÷ng con t¬ non míi guång.
(4) Nh−ng ®Ñp nhÊt vÉn lµ ®«i m¾t. (5) §«i m¾t chØ b»ng h¹t c−êm, ®en nh¸nh h¹t
huyÒn. (6) Nh÷ng h¹t c−êm lóc nµo còng lãng l¸nh ®−a ®i ®−a l¹i nh− cã n−íc.
^Theo Ql_
Bµi tËp 2
l1$&?%54-kW7+%#$U
(1) Phan Béi Ch©u rÊt tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng yªu n−íc. (2) ¤ng vµo HuÕ
vËn ®éng giíi quan tr−êng, nhÊt lµ giíi sÜ phu nh− NguyÔn Th−îng HiÒn, Phan Ch©u
Trinh,... (3) N¨m 1902, «ng ra B¾c liªn l¹c víi Hoµng Hoa Th¸m. (4) Sau ®ã, «ng viÕt
b¶n "L−u cÇu huyÕt lÖ t©m th−". (5) Bøc th− nh»m kªu gäi lßng yªu n−íc cña c¸c nh©n
sÜ trong n−íc. (6) Lêi lÏ cña bøc th− ®· lµm cho nhiÒu nh©n sÜ bõng tØnh.
^QsgkLÞch sö_
Bµi tËp 3
l1$&?W7)#$-H-U
− \/-5i.-#54--%54-@
− A-#
(1) Hå Chñ tÞch ®· qua ®êi. (2) Nh−ng Ng−êi ®· ®Ó l¹i cho chóng ta mét di s¶n v«
cïng quý gi¸. (3) §ã lµ thêi ®¹i Hå ChÝ Minh, thêi ®¹i rùc rì nhÊt trong lÞch sö quang
vinh cña d©n téc. (4) §ã lµ kØ nguyªn ®éc lËp, tù do cña Tæ quèc, kØ nguyªn chñ nghÜa
x· héi ë n−íc ta.
(§iÕu v¨n cña BCHT¦
§¶ng Lao ®éng ViÖt Nam)
Bµi tËp 4
l1$&?W7+%#$%:J-(
ktk
(1) Tµi hoa, nhan s¾c, t×nh nghÜa, nh©n phÈm, c«ng lÝ ®Òu kh«ng cßn cã nghÜa g× tr−íc
thÕ lùc cña ®ång tiÒn. (2) Tµi t×nh, hiÕu h¹nh nh− KiÒu còng chØ lµ mét mãn hµng, kh«ng
h¬n kh«ng kÐm. (3) Ngay KiÒu n÷a, c¸i viÖc d¹i dét nhÊt, téi lçi nhÊt trong suèt ®êi nµng,
c¸i viÖc nghe lêi Hå T«n HiÕn khuyªn Tõ H¶i ra hµng, mét phÇn còng bëi xiªu lßng v×
ngäc vµng cña Hå T«n HiÕn.
^lQ_
Bµi tËp 5
l1$&?W7+%#$.-H--B/-
(1) Cã thÓ nãi r»ng nhÊt cö, nhÊt ®éng cña Tõ ®Òu v−ît khu«n khæ th−êng t×nh. (2) Khi
Tõ ra ®i, h×nh ¶nh cña Tõ lµ c¸nh chim hång l−ít giã tung m©y, kh«ng ph¶i lµ líp bôi
hång cuèn vã chinh an hä Thóc. (3) Khi Tõ giËn dçi, ®ã lµ sÊm sÐt ®ïng ®ïng næi dËy,
kh«ng ph¶i lµ lêi qu¸t th¸o ån µo cña viªn tri phñ lËp nghiªm. (4) §Õn khi gi· tõ cuéc
sèng, Tõ l¹i kh«ng chÞu n»m dµi trªn ®Êt nh− kiÓu thÕ nh©n mµ trång th¼ng ®øng thµnh
mét trô ®¸ cét ®ång kh«ng ai lay chuyÓn.
^OElW_
Bµi tËp 6
l1$:"&2W7+%#$5c-H-;:-L&(:2-#-]
5T);:--#J$&%-BU
MÑ con C¸m quyÕt t©m giÕt TÊm. Nh−ng TÊm ®· kh«ng chÕt.
...........................................................................................................
...................................................................................................................................... Bëi v×
TÊm lµ t−îng tr−ng cho c¸i thiÖn, cho chÝnh nghÜa, cho nh©n d©n.
Bµi tËp 7
GcMJ-1?-':"&2W71$6W7)U
Néi dung cña truyÖn cæ d©n gian rÊt phong phó. TruyÖn ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh
chinh phôc thiªn nhiªn ®Çy khã kh¨n gian khæ cña nh÷ng ng−êi lao ®éng tr−íc
®©y........................
................................................................................................................................................
.......................................................................................... TruyÖn ®· ®Ò cao b¶n chÊt tèt
®Ñp cña nh÷ng ng−êi d©n l−¬ng thiÖn, quanh n¨m chØ biÕt m¶nh v−ên, thöa
ruéng.......................................................................................................................................
................................................................................................................................................
........... TruyÖn còng ®· tè c¸o b¶n chÊt xÊu xa cña giai cÊp bãc lét tham lam, ®éc ¸c, kiªu
ng¹o, ngu dèt. ....................................................................................
Bµi tËp 8
l1$:"&2W7+%#$)-&W7-B-#54-
C¸c bµi th¬ cña B¸c, ®Ñp ë ch÷, ë lêi, ë c©u, ë bè côc c©n ®èi, hµi hoµ. §Ñp ë h×nh
t−îng, phong c¶nh, ®Ñp ë c¶m xóc, ©m thanh, mµu s¾c, nh¹c ®iÖu, h×nh khèi. §Ñp v× tø
cao, ý s©u. §Ñp v× gi¶n dÞ, léng lÉy, hïng vÜ, cao c¶, hµi hoµ.
kt
Bµi tËp 9
Q3-#!S01KCQ&Nh:25J-& 1$W7&
B-B-#-J-#54-
Bµi tËp 10
l1$:2W7%2+8-?&S)BU
−K"&2W7$%-#54-
−•?W7$%:J-(
vi . luyÖn ch÷a lçi vÒ ®o¹n v¨n
1. Ch÷a lçi vÒ néi dung
a) L¹c ý
!#$:2&.L$D@&-H-W7-B-#-9';;
:2dBM&M-H--#J"])W#HM4&
:&|dBD-&MdBW22-$)&N5$dMH-
O+,U
Trong ca dao ViÖt Nam, nh÷ng bµi vÒ t×nh yªu nam n÷ lµ nh÷ng bµi nhiÒu h¬n tÊt c¶.
Hä yªu gia ®×nh, yªu c¸i tæ Êm cïng nhau chung sèng, yªu n¬i ch«n nhau c¾t rèn. Hä yªu
ng−êi lµng, ng−êi n−íc, yªu tõ c¶nh ruéng ®ång ®Õn c«ng viÖc trong xãm, ngoµi lµng.
T×nh yªu ®ã nång nhiÖt, ®»m th¾m vµ s©u s¾c.
!W7$-B-#-9';2+)m&Mnh÷ng bµi vÒ t×nh yªu nam
n÷-H--#)WMB%N$;B:WB%.N-:
MH- !W71:I-LW-'-9'
!-.L$-]W5i.-#M'-9'1
>W-H--#MH-)-2+4&6'-9':2-H-
-D-m<
b) ThiÕu ý
QdLD&-H-W7-B-#-9';'dM
&MW-H-dBWM/-&N5$]$9 ë#$-H--#J)-#-9
'-@]$d--#-9'-5cd%-#-9'
O+,U
C− d©n V¨n Lang rÊt −a ca h¸t vµ nh¶y móa. Hä h¸t trong nh÷ng ®ªm tr¨ng hoÆc
ngµy héi. Hä cßn h¸t trong lóc chÌo thuyÒn, s¨n b¾n. Nh÷ng nh¹c cô ®Öm cho nh÷ng ®iÖu
h¸t th−êng lµ trèng ®ång, khÌn, s¸o, cång,...
!W7;;2+U-H$: AM&MW7
$:%-q'-42+-H-n2+$:-/-B% !W
7$1:I-L&M,'-9'
!-.L$-];::2)(-#MH-.5T)-d;&
-#-9'-n,-/-&M]$9
kt
c) Lo·ng ý
!#$WLD&.W7-B-J=H'-#54-D--#
54- p8@H':D)(/-9.W-#$)m:-2+5>+&
#HN#$;N&W1d
O+,U
Bªn c¹nh con cß, con tr©u ®−îc nãi tíi nhiÒu h¬n c¶ trong ca dao, d©n ca ViÖt Nam.
Con tr©u kh«ng mÊy lóc th¶nh th¬i, cho nªn khi nghÜ ®Õn cuéc ®êi nhäc nh»n cña m×nh,
ng−êi n«ng d©n th−êng nghÜ ®Õn con tr©u. Con cß tuy cã vÊt v¶, tuy ph¶i lÆn léi bê s«ng
nh−ng cßn cã lóc ®−îc bay lªn trêi xanh. Con cß, con v¹c, con n«ng lµ nh÷ng con vËt rÊt
gÇn gòi víi ng−êi lao ®éng. Chóng mang nh÷ng ®øc tÝnh cÇn cï, chÞu khã cña ng−êi n«ng
d©n ch©n lÊm tay bïn. Nh÷ng lóc cÇn béc b¹ch nçi niÒm, ng−êi n«ng d©n th−êng ®em
nh÷ng con vËt ®ã ra ®Ó t©m sù.
Q&W7$-#:"]-5W7)m&N5$'-&#&-
++#-O6A: A&M&MW7WB'%--n-
W- '$1:-W75>1'-9'
!-.WL$-]:W+W/-5i-H--#54-54-;:W7
.-#54-k&8-,-,-'-9 '
d) LÆp ý
!#$6/:2W7-B-J'-#&Zd-#)DW2
+1-B&-#&%- H--#&WDW-'N2+
&W-z
O+,UMäi vËt trong bµi th¬ Mïa thu c©u c¸ cña NguyÔn KhuyÕn ®Òu buån. Mïa thu
c©u c¸ lµ mét bµi th¬ buån. C¶nh vËt ®Òu ph¶ng phÊt nçi buån man m¸c. Nçi buån nh−
thÊm c¶ vµo mäi vËt. C¶nh vËt nµo d−êng nh− còng chøa nçi buån riªng.
!?-W7-'@$-H-d5>DW2+M-B)8H&N
4$d&W&";F=F !W71:I-LD'-9'
!)*L$-]W5i.-#DdD
e) M©u thuÉn ý
Q&W7d-#&;&H/-d-#+%94d-#+%v-nd-#
+%W5H-5id-#&;MZ/%d-#&;BW75>:#Xd
O+,U
§oµn thuyÒn ®¸nh c¸ ra kh¬i trong c¶nh mµn ®ªm bu«ng xuèng. Sãng biÓn cµi then,
®ªm sËp cöa, vò trô ®i vµo yªn tÜnh, v¾ng lÆng. Bèn bÒ kh«ng cßn mét tiÕng ®éng. L¸ cê
nhá trªn ®Ønh cét buåm bay phÇn phËt tr−íc giã. Nh÷ng ®−êng chØ viÒn ãng ¸nh nh− s¸ng
rùc trong ®ªm. TiÕng sãng vç vµo m¹n thuyÒn r× rÇm nghe nh− b¶n nh¹c v« tËn cña biÓn
c¶ ng©n nga mu«n lêi t©m sù. Nh÷ng khu«n mÆt r¸m n¾ng, nh÷ng c¸nh tay g©n guèc, b¾p
thÞt næi cuån cuén khÈn tr−¬ng chuÈn bÞ nhæ neo lªn ®−êng.
Q&W7$-#]10H->&|M-4:
'-6-:;U"mµn ®ªm bu«ng xuèng", "®ªm sËp cöa", "yªn tÜnh, v¾ng lÆng",N
kt
4$M-B/-.-:;Ucê bay phÇn phËt, nh− b¶n nh¹c v« tËn
vµ còng kh«ng thÓ nh×n râ ®−îc nh÷ng khu«n mÆt r¸m n¾ng, nh÷ng c¸nh tay g©n guèc,
b¾p thÞt næi cuån cuén. O4$:#X
!)*L$-]:5&?68-MH-=:5&N5$(
/.=$4-9+$
g) §øt m¹ch ý
!W7J:W-dW7MW:2-L;,-d.-H--#
-B)8HWD-$-B-'dM-:(=6.-H--#&";M&|
&
O +,U Lßng th−¬ng ng−êi cña NguyÔn Du bao trïm lªn toµn bé TruyÖn KiÒu.
§o¹n trÝch nµo trong s¸ch gi¸o khoa «ng còng th−¬ng xãt KiÒu. Bëi v× KiÒu lµ ng−êi
chÞu biÕt bao nçi ®¾ng cay cña cuéc ®êi.
Q&W7$.-#J@-#J.-#J-#J
515>J:W-d ON)8J:W-d$;2+W7&";MB
D-M/-
!)*WL$-]0H->&|:(=6.-H--#&S+8:(=
6B:;:-H-3.-$D--#-$)-Z/
2. Ch÷a lçi vÒ h×nh thøc
a) T¸ch ®o¹n kh«ng phï hîp
O6-H-WMZ/6":U
−f/=H%-@-J'd/=H)J--9:2W7D-+
/=Hid&W7&";,D& &W-
−<)"#-W7MZ/D-@=H
O+,U
NhiÖt t×nh yªu n−íc cña TrÇn Quèc TuÊn ®−îc thÓ hiÖn râ rµng vµ m¹nh mÏ ë th¸i ®é
phª ph¸n nghiªm kh¾c cña «ng ®èi víi sai lÇm cña c¸c t−íng sÜ d−íi quyÒn. Tr−íc hÕt,
«ng chØ trÝch m¹nh mÏ th¸i ®é b¹c t×nh, b¹c nghÜa cña t−íng sÜ ®èi víi chñ so¸i.
¤ng phª ph¸n th¸i ®é bµng quan, v« tr¸ch nhiÖm ®èi víi Tæ quèc cña hä.
Vµ kÞch liÖt h¬n n÷a khi «ng phª ph¸n th¸i ®é thiÕu tù t«n, tù träng cña t−íng sÜ tr−íc
nh÷ng thãi ng¹o m¹n cña kÎ thï.
TiÕp ®ã, «ng ®· th¼ng th¾n v¹ch trÇn mäi thãi ¨n ch¬i h−ëng l¹c, tÇm th−êng, thËm
chÝ thÊp hÌn cña t−íng sÜ tr−íc c¶nh Tæ quèc l©m nguy. Nh÷ng lêi lÏ cña «ng thËt quyÕt
liÖt, m¹nh mÏ.
a]75+X&&;#$1H-W:2-H-202-<)"#-
@=H !-.WL$-]0H->&|-<)"H-W:5:2-<)"
H-W(@&75
b) Ph−¬ng tiÖn liªn kÕt kh«ng phï hîp
\L)*+,MZ/-H-<6;M6-,":2)(:)
#$U
kt[
−fZM -0H-<6;M M-:(=6 .-H--#
&WMZ/%M74d%
−fZ-H-<6;M:-:(=6.-H--#&W
&";M&|&M-2+W7&";:<S-D-m
O+,U
N¨m m−êi chÝn, chÞ ®Î ®øa con trai, sau ®ã chång m¾c bÖnh, èm liÒn trong hai
n¨m råi chÕt. ChÞ lµm quÇn quËt suèt ngµy phông d−ìng cha mÑ chång, hÇu h¹ chång,
bó mím cho con. Cã nh÷ng ngµy ng¾n ngñi, con bÖnh lui ®i, chång chÞ yªu th−¬ng chÞ
nh− mét ng−êi ph¸t cuång.
Q&W7$.-#J@-#J1+Z<6;
M ; 2 + . -# $ :# X % ! )* L $ -] ;:
<6;M-H-d&W73':W-3M:#X%
3. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
!W7+%#$:I-L&M,'-9' l1$#--.
W-Z/%-#-9'
N−íc ta cã nhiÒu di tÝch lÞch sö vµ danh lam th¾ng c¶nh. ë Hµ Néi cã l¨ng B¸c Hå,
cã chïa Mét Cét. ë HuÕ cã l¨ng tÈm cña c¸c vua chóa nhµ NguyÔn. ë T©y Nguyªn cã hå
T¬ N−ng. ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh cã bÕn c¶ng Nhµ Rång, n¬i B¸c Hå rêi n−íc nhµ ra
®i t×m ®−êng cøu n−íc.
Bµi tËp 2
!W7+%#$:I-LN&6-&M'-9'yl1$-.W-
Thuë nhá, Lª Quý §«n lµ mét ®øa trÎ th«ng minh nh−ng ngç ng−îc. Ngay khi ®i häc,
Lª Quý §«n ®· cã ý thøc t×m tßi, nghiªn cøu, phª ph¸n nh÷ng ®iÓm ph¶n khoa häc th−êng
®−îc t«n sïng thêi bÊy giê. ¤ng th−êng tham gia b×nh v¨n cïng nh÷ng ng−êi lín tuæi.
Kh«ng ai d¸m coi th−êng "chó häc trß nh·i ranh" häc nhiÒu, biÕt réng Êy.
Bµi tËp 3
!W7+%#$-B:I-L&6-&M'-9'MyA)
1$-.W-
Trong lÞch sö chèng ngo¹i x©m, chóng ta thÊy d©n téc ta anh hïng hµo kiÖt thêi nµo
còng cã. Hai Bµ Tr−ng phÊt ngän cê hång khëi nghÜa ®¸nh tan qu©n th¸i thó T« §Þnh,
buéc h¾n ph¶i trèn vµo ®¸m lo¹n qu©n rót ch¹y vÒ n−íc. §Êt n−íc sau h¬n hai thÕ kØ bÞ
phong kiÕn n−íc ngoµi ®« hé ®· giµnh ®−îc th¾ng lîi hoµn toµn.
Bµi tËp 4
l1$0H->L&W7+%#$-.W-
NÕu Thuý V©n cã mét vÎ ®Ñp phóc hËu, ®oan trang th× Thuý KiÒu l¹i mang mét vÎ ®Ñp
mÆn mµ, s¾c s¶o. Thuý V©n rÊt mùc kiÒu diÔm, trang träng. G−¬ng mÆt ®Çy ®Æn, phóc
hËu, ®Ñp nh− tr¨ng trßn víi hµng l«ng mµy xinh nh− "mµy ngµi". V©n cã nô c−êi t−¬i nh−
ktb
hoa, tiÕng nãi trong nh− ngäc vµ lµn tãc ®Ñp h¬n m©y, n−íc da tr¾ng h¬n tuyÕt. §ã lµ vÎ
®Ñp cña ng−êi thiÕu n÷ ®ang ®é tr¨ng trßn, thanh tao, trong s¸ng. Nh−ng nÕu V©n chØ cã
nÐt ®Ñp vÒ h×nh thÓ th× KiÒu l¹i ®Ñp c¶ tµi lÉn s¾c. KiÒu ®Ñp ®Õn nçi hoa còng ph¶i ghen,
liÔu còng ph¶i hên vµ "cÇm, k×, thi, ho¹" ë mÆt nµo KiÒu còng h¬n ng−êi.
Bµi tËp 5
!W7+%#$-:5/-- l1$#--.W-
Trong rõng cã mét con chim l¹, l«ng vµ c¸nh tr¾ng to¸t. Chóng chuyÓn tõ c©y nä sang
c©y kia, khã mµ cã thÓ bÉy ®−îc. Vµo mïa rÐt, chóng di chuyÓn ®Õn nh÷ng n¬i cã n¾ng;
cßn vµo mïa hÌ, chóng l¹i tõ ®©u bay vÒ rÊt nhiÒu. ë bÊt k× chç nµo ta còng cã thÓ thÊy
chóng. NhiÒu ng−êi ®· ®Æt bÉy vµ b¾t ®−îc kh«ng biÕt bao nhiªu mµ kÓ.
Bµi tËp 6
!W7+%#$-B5>:I-L&6-)*+,-H-<6;MMy
A-B1$-.W-Z/
S¬n Tinh vµ Thuû Tinh ®Òu cã søc m¹nh ghª gím. Ng−êi thø nhÊt cã tµi vÉy tay vÒ
phÝa ®«ng, phÝa ®«ng næi cån b·i, vÉy tay vÒ phÝa t©y, phÝa t©y mäc lªn tõng d·y nói ®åi.
Cßn S¬n Tinh th× l¹i cã tµi kh¸c: gäi giã, giã ®Õn; gäi m−a, m−a vÒ. C¶ hai ®Òu cã søc
m¹nh ghª ng−êi vµ ®Òu tá ra quyÕt liÖt trong cuéc giao tranh sèng m¸i. Thuû Tinh h«
m−a gäi giã lµm gi«ng b·o rung c¶ ®Êt trêi. S¬n Tinh bèc tõng qu¶ ®åi, tõng d·y nói,
dùng bøc thµnh cao chÆn ®øng dßng n−íc. TrËn chiÕn diÔn ra cµng ngµy cµng d÷ déi.
Nh−ng cuèi cïng phÇn th¾ng thuéc vÒ S¬n Tinh v× S¬n Tinh cã tµi nghÖ kh«ng thua kÐm
g× Thuû Tinh.
Bµi tËp 7
l1$0H->L&W7+%#$-.W-Z/
Thuý KiÒu vµ Thuý V©n ®Òu lµ con g¸i «ng bµ V−¬ng Viªn Ngo¹i. Nµng lµ mét thiÕu
n÷ tµi s¾c vÑn toµn, sèng hoµ thuËn, h¹nh phóc víi cha mÑ. Hä sèng ªm Êm d−íi mét m¸i
nhµ, cïng cã nh÷ng nÐt xinh ®Ñp tuyÖt vêi. VÎ ®Ñp cña KiÒu, hoa còng ph¶i ghen, liÔu còng
ph¶i hên. Cßn V©n l¹i cã nÐt ®Ñp ®oan trang, thuú mÞ. Cßn vÒ tµi th× nµng h¬n h¼n Thuý
V©n. ThÕ nh−ng nµng ®©u cã ®−îc h−ëng h¹nh phóc.
Bµi tËp 8
l1$-.LH-W-]&-+X+%#$U
Bµi th¬ §ång chÝ cña ChÝnh H÷u ra ®êi c¸ch ®©y h¬n ba m−¬i n¨m råi. ThÕ mµ lÇn
nµo ®äc l¹i bµi th¬ t«i còng thÊy lßng m×nh Êm ¸p, trµn ngËp niÒm vui l©ng l©ng, khã
t¶. Bµi th¬ ®· gióp ta hiÓu ®−îc thÕ nµo lµ t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi, t×nh yªu cña nh÷ng
ng−êi cïng chung lÝ t−ëng. §äc bµi th¬, ta gÆp ®−îc nh÷ng anh bé ®éi Cô Hå ë kh¾p
miÒn ®Êt n−íc, nµo lµ n¬i "n−íc mÆn, ®ång chua"nµo lµ n¬i "®Êt cµy lªn sái ®¸ Hä
lµ nh÷ng ng−êi ch¼ng hÑn quen nhau nh−ng v× t×nh yªu Tæ quèc mµ ®Õn víi nhau, cïng
chia ngät sÎ bïi víi nhau. Råi hä trë thµnh nh÷ng ng−êi tri kØ, nh÷ng ng−êi ®ång chÝ
th©n thiÕt.
a]%.522,lS.+#:D-H Q&%-M
522?1MTM522&S?-E-r-BN))%< ¸
ktg
-9?&H-=]-9?-B':H-#M$:W)("<
&3 )<:(5>.-<)(& O@ MT
(9:D-B'?--5<XMN:@$:2"$
.d+2 Q&HW5&Z:;-2-)(-9?XNS-M
)<':@I lN])&7&3-B-H-@-968-
-EW3-B-H-@-91:W !#$:2Nh5&Z:;-
5<H)HMI-5<0-H%W-9)<:()"@:
n-).;:W5(%.-<)(&+.+2
!#$Nh6/-)w)-@-E]W-=
-H-:W-9522,lS
kto
PhÇn n¨m
luyÖn kÜ n¨ng tiÕp nhËn v¨n b¶n
Q&)(c$-E&6-?-4;-JM?--9
);6-?-4]$9-0H-:275-9MH--
6- +C& 0$; ;,- K( I: 5I /-. 2 + -B
&75:(/-:2-H-)#)I-?--BM747
5 AM7W2B-M7W2475-E
W475B&;M8;-B/-:=:2=H&N4
$6;:--5'5q:%-BW% G"4$6-&z$6M7
475/-B%&-<$:26-:)J--Bd-]
(%:L);
A2+-9]?-4+%#$)m-4&6-&zM7 tiÕp
nhËn v¨n b¶nD-56M7tiÕp nhËn v¨n b¶n nghÞ luËn, kÓ c¶ nghÞ luËn x· héi lÉn
nghÞ luËn v¨n häc.
i. néi dung vµ h×nh thøc cña v¨n b¶n
!-B8-6/-6-475J--BM7#-7
5:2-H-M?-:-<)"-6-4--]-B.5
@>'(/-B;75@$ Q&%--)mN:0:.
$(1W;2+NJ--9:275
1. Nh÷ng yÕu tè t¹o nªn néi dung cña v¨n b¶n
l1$075+%#$U
Tuyªn truyÒn
PQ7?-&n-,eT:2WJ-/-:?M$; K2
: Q7 ( -9 =H & : - ' K2 5 - B % :h Q7U
ABQ7W:2
KhQ7$;DBUI-?S: 'I:-I-BM
5
\H):2MH-WBUABQ75>5I&S
G-,Q75I])/X5N
O):2MH-WBUABQ75>;$6&S
G-,Q7J--6--W$-(-S
e'5cQ7 e"5c:h Q:N
S=M{SW+ZM)84:hQ7-E#:&W
:
¶"-9$;&$'
kts
*
* *
!=(-aH−KM.-&0#:/-5c=#)8--n-
&5c$;&$'
+Z5H-Hc$&)H-"&@h-H-
H -H- & ?- -H- C - 5H -Z -' -H- -2- ? $;
&$'
/+,H,-4=H-5>D.-H0@.
S:$;&$'
KLH&-,-&6&$'<$;&$'
A@/+,.)]:M$:-9-H52$;&$'
ABB:W-+Z9:?-H-:?+>$;&$'nHW#:
]-9#+#-E-+Z5:WHW:Z:
-9
Q:-B'-H520:M6-$;&$'-9>- H-S-@$
BUP-r 5 =(-aH−K 2- H- O6 5ZN 0@0 P
-r5+#9,lS-B:2nN+#N%-MH-
@>I/ ;+Z>-$;&$':@$-E-r
A4$?]:-9=M>-&@$::2JE
M&@)I-5->--(W
A#+#(4 A;%-#-$6Q7 !>-$;&$'
0=$65'5q$$$MH-7:$7:MH-?%-i#
H -E :n ; M Mi -B :2 )( S 5 5> >- $; &$' :1 :
:
Q&H-6:-9:L-H52-9:L$;%-N::?-<2+Z:?
NJ-4$;&$'+(#:2--9>-
I>-'$;&$'-E522HI>-':D
=#)8
^ G5H Nh©n d©nks[_
5I]36-N:-H-$(W;néi dung75$
O75Tuyªn truyÒn1H:2:68--9)(012O6A:
].7:[t-9MqVV !B#::0=$6-9M{>-(%#
+#&6-$;&$'.4J---9-H52-)'
)J-:W-9$;&$'-E&H-6:-9+#&6-4#::
$'&$'0$;W-@$ !#$-@6-9-2-)(8-/-&
75&"2+-975
O4$:(6/-.2+-3;&B-]-B$
(Ny
_BB$(];-]-B/-2+&;-kh¸i niÖm
&$'W Q$($-M&N5$/-2+
- 0: 0 G" N M -B MH 6: -r W . MH
kkt
6:;&+%#$NMB/-'-:(B%&7
5&;U
−Gi¶i thÝch réng r·i ®Ó mäi ng−êi tin, t¸n thµnh, ñng hé vµ lµm theo (tuyªn truyÒn).
−
Dùa vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nµo ®ã ®Ó m−u tÝnh lîi riªng kh«ng chÝnh ®¸ng
(lîi dông).
−
Dèi tr¸, lõa läc mét c¸ch quû quyÖt khã l−êng (x¶o quyÖt).
−
Cè ý lµm cho háng, cho bÞ thiÖt h¹i (ph¸ ho¹i).
−
Kh«ng yªn lßng, kh«ng biÕt tin theo c¸i g× vµ nªn xö trÝ ra sao (hoang mang)
−
PhÝa ®èi lËp cã quan hÖ chèng nhau v× lÏ sèng cßn (®Þch).
−
Sù xung ®ét vò trang gi÷a c¸c giai cÊp, c¸c d©n téc hoÆc c¸c n−íc nh»m thùc
hiÖn môc ®Ých chÝnh trÞ, kinh tÕ nhÊt ®Þnh (chiÕn tranh).
−
Ph−¬ng tiÖn dïng ®Ó ph¸ ho¹i vµ tiÕn hµnh ®Êu tranh (vò khÝ).
G"4$+Z75-BM.+Z+$I+Z-#-.$
$MH-N.MH6:-3B'-]-BM
$T Q$TMH6:$T522+75 \W&3.MH
6:-<5&$'W-975-1W&3$2+-9
-75@$
5_Q$4$.MH6:62+$M75Wc:&
:(=6% &@-D-m O6-6 :( = 6@$ -]
4755-@-968-/-H G"5;
-W6--]-B.MH6:&$'W6/-2+75
-]-B;::2$(.B.mèi quan hÖ.-H-MH6: e-B:(
=6)mM-B)8M+.-H-MH6:-E-B)mM-B7
5 A.:(=6@$&75U=6#==65
:=6/52 O+,U:(=6.>-$;&$':1%-B:2
)(S55>::(=6#=v:(=6.:LH&
-,-&6&$'<$;&$'@-/+,.)]:
M$ :-9-H 52 $;&$' :( =6 6 M;v :( =6 .
- HI>-'$;&$' 522HI>-':D
=#)8:(=6))H A.:(=6$&2+75
/-:5:(=6(-B..)84)86-6/&
8- aH).:(=6B-B751H)68-
A4$M+$&N.MH6:-<5&75--ES
5$;h-.:(=6.-H-MH6:-(-B AB
:2-H-MH-&$'W:22+&N5$:2-9'&5@MN&/
--E.$;.MH6:-9$-H-:(=6-9$
.-H-MH6: Q$T:(=6.-H-MH6:S$T-2
+75 p8$TB)m:-75M-nB.
BB$(kh¸i niÖmquan hÖ.-H-MH6:--<)"-
-975 e-B-<)"$-)mM-B752+-
0:0N5@MN:275-E/-0#$+8&;:2-<)"-9)8
kkk
H8-@$ !#$-$(0H-4)8<J-975%6
8- \W5i.$($W5iMH6:=6.-75
/-0:0-E)mM-n.
2. Nh÷ng yÕu tè t¹o nªn h×nh thøc cña v¨n b¶n
,-)#75&;N:&.$(2-5N+6N
J-
_Q&%--1$0:075':D3. x>-$
:2)(.3.B&755c.3.MH-]D-S
O+,$U
−hiÒn lµnh5chiÒn hËu, hiÒn dÞu, dÞu hiÒn.
−x¶o quyÖt5cquû quyÖt, gian ngoan,gian gi¶o.
−
®Þch5ckÎ ®Þch, qu©n thï, kÎ thï, qu©n giÆc, giÆcthï.
−
th¾ng lîi5cchiÕn th¾ng, ®¸nh th¾ng
−
h»ng ngµy5ctõng ngµy, ngµy ngµy,ngµy nµo.
+C+4&&c+Z,-$''<..3.
1-B&755c.3.MH-N2+-<5-975XM
$T.'-]5H&75X/-.$; A4$
6-$T -H-3 .] D-S 6- +Z 3. $ $3 .
MH-M:"'I:2+75M:$T/-2
+7 5
G#$-0:0':D-H x)*-W$T:2)(M
-#-B&755c:2)(M-#MH-1$MN:':D3
.-975
O+,U
Q$-#A@-/+,.)]:M$:-9-H52$;
&$'5c.-#MH-U
−NhÊt lµ nh÷ng sai lÇm, khuyÕt ®iÓm cña c¸n bé ta bÞ chóng lîi dông ®Ó tuyªn truyÒn.
−
NhÊt lµ
−
®Ó tuyªn truyÒn
−
chóng lîi dông nh÷ng sai lÇm, khuyÕt ®iÓm cña c¸n bé
ta.
−
NhÊt lµ chóng lîi dông ®Ó tuyªn truyÒn nh÷ng sai lÇm, khuyÕt ®iÓm cña c¸n bé ta.
lD-$-#U;MMi-B:2)(S55>>-$;&$':
:5c.-#U
−Cho nªn cã mét sè ®ång bµo kh«ng khái bÞ ®Þch tuyªn truyÒn mµ hoang mang.
−
Cho nªn kh«ng khái cã mét sè ®ång bµo hoang mang khi bÞ ®Þch tuyªn truyÒn.
A.-#3+X&c::,--$&;:D-+ZM-@-H-9-
-B)8MH-@-'X:5/-2+5H-<5-#
&75
kk
l<.M-q$T-#$5c-#MH-M$5cMMH-
:--n-BH-4-#$r:2)(.W$5c:2)(.
WMH-:2+5HXM$T
O+,-BH--#/+,H,-4=H-5>D
.-H0@.S:$;&$'-#U/+,
H,-4=H 5>D.-H0@.S:$;
&$'
-E-B4-#!>-$;&$'0=$65'5q$$
$ MH- 7: $ 7: MH- ? %- i # H -E :n ;
MMi-B:2)(S55>>-$;&$':1:::2
-#!>-$;&$'0=$65'5q$$$MH-7:$7:
MH-?%-i#H-E:n-;MMi-B:2)(S55>>-
$;&$':1::
A4$)8$:23:2.W:2-# 5c:23:2.W
D-:2-#MH--BH&><<-30:0"&;/-8-
6:2-H-+C+ p8$W5i$($$$(MH-'.
&;:D-+Z2+M$TX@$)8$B)m:-
75-B.F:-@:%MH-r%F:-@-9750:0
p8$=H')m:-B-EMB. Q$4$"
%75-9.$(ng«n ng÷ $MH-r%$(kh¸i niÖmquan
hÖ-10:0"&; O6-W5i$(kh¸i niÖmquan hÖ)m+X%
)8Hˆ2+W&3r68-/-0:0 A6-0H5iD-
$-H-$(ng«n ng÷ )mM::@2+/-0:0
A2+&.&/$$X:5/-.-<5
2+:75&%-M$(-BX:5/-)8
H-2+68-M0$;W-"-9H- ë#$)8$T
-H-$(.3.-#-. 1"&;&|&M
2-5N+62+M:$T68-&N5$:2-5N+6
NJ-2-D--96-&N5$" O6-&N5$"-H-
$$-H-MH-)*+,<6.$$<6.
MH-)mH-2%?-D-:-?+C+&6-
42+D-/-W)m#$&-?.MBM7B&6-
4-2+@$
5_Q2-5N+6NJ--975M-q-B.$(.
A-1@$75Tuyªn truyÒnM-qS::2-#::24
/-9'-# H--#$/-)I0%.:(=6-D-m
-BT-J- /-> > &|&& 7 5 H- -# ; M/- %W
:2(@-q-'2+NJ--75-
:(=6B K(=6@$/-0#$+8Y2-thñ ph¸p
cÊu t¹o75
O75-#--B:29H-@W&; x)*-$
T9H-@W&;$-9755c:29H-@WMH- Q$--#
kk
-$6/-M'Q7"]:"]75--q-]-rW
Q$;&$'-B)J-:W;%: q:2-#$-E9B;522
+-Ed:-#-$61-B B--H-:"]−-H-J@
M&:2-#-$6-H-JBr@'-]B&:2-#−-B2+
-] AJ":2<+6MH-<+64
75 0:0 -)m @$ -H- ' &;:D- +Z2+
<8 6=4W MH-r H- '5c:2-#
-$6-H-'-B)J-@+X-()8J-94< R
)8+I+X-9-#-$6?-)m8&&/--:N:2M4
M+MH-HD:+-:N84J-/- e4B+
/---J::2-H-]$9;$,-- A.M4
4$5-E@:-E)#)I- n-H-'-q5c:2-#
-$$I?$,-5>:N-HM4
-&-/--:2-H-]$9-/--J::2-H-&|
&
Q+|-H-&N5$2+-)m@$-H-8-?)I0-H-
-#-H-W7 &75'#.-9>&;-9H- !'
T54-H-W7&5&@I+/--@W
-Z:2M:NU
−
§Õ quèc ...............................b»ng tuyªn truyÒn.
−
Chóng dïng b¸o chÝ ............................... ®Ó tuyªn truyÒn.
−
Chóng lîi dông ............................... ®Ó tuyªn truyÒn.
−
Mçi th¸ng ............................... ®Ó tuyªn truyÒn.
−
NhÊt lµ lîi dông ............................... ®Ó tuyªn truyÒn.
H-W7%-Z:2M-@W4$1:T&|+,d-9H-
Q3:240-H-]/-q&.6-:-,&$;&$'
-9>- O6-6M;;.6-:B:2&48>)w:29
H-@W&;564$--E-B$TW/- A6--
5;W@$@)m+X6=-H->&-]@:Wd&;-9H-
-H-2+-]4:-]Mr>&75-I--I)m5T
-EN4$:)m#$MBM7D-W4/&6-42+"
?-
A4$"#$-@$:2$(MH-5;-W$(.:
6-W;NJ-75-thñ ph¸p cÊu t¹o ON-B9H-@
W--H-8-?)I0#(>&-H--#-H-W&6-&N5$
2+75
Q3@-.)8#-&;#$-@$&c75/-W3
5($(-<5Ukh¸i niÖm, quan hÖ, ng«n ng÷ thñ ph¸p Q&5($($
$(]2-5N+62+$()2-5N+6NJ-
kk
H-$(2-5N+62+W-<)"--75%
%6--75-B)8<J%68-:5)8H]$9
@-0H-@8-MH-=
Q&MB-H-$(2-5N+6NJ-N:-H--75
H$/-6=@6-&$'W2+%-4 A.$(
$%%4W:?'M64/?75
AB4$M-B-H-$(2-5N+62+NJ-
H-&564% x.-X-B.:(=6&@M7M
p8$TNJ-75$5c:2NJ-75MH-)mM)8H
ˆ+,d-9H-Hˆ-H-J-0#$+84: :D-+Z-X-B
-Z2+ n.$(2-5N+62+W=$>6-8-?
N J->&:2 N J- Z / %B Q$ 4$-E-] @$ &c
NJ-W-BH-2%2+ B:2NJ-Z/2+)m
/-4:2-H-+C+<-0H-< BB-H-$(2-5N
+62+NJ-32-4%3,2-
3. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
f868-/-&N5$)(]0@6-9-H-3.&75)
1$0H->.MH6:-<5/-+Z&$'W-975
C¸i mèt nãi ch÷
A.i4-@-9+$ e+$--H&N.
- &#&?:3&%-)8H&-9.6
W ë#$0-q5%:2M-W-9)85ZT-#-.&
&78-96 $
5#$]MMBT:% Q3>H)%
2 5N Q3 - T % : lN &; -H- +C
MBT:%J-2-&H59 ONT:%'1
.-#B.3.MH Y6
Q1/-:2S--H52$6'+82>"01H5dM
&5TTM'2<8-:S-B7)(:@$
SS V(M;-]$9.-,:3/-DW']Utr×nh ®é d©n
trÝ, quèc kÕ d©n sinh, xuèng cÊp, b¨ng ho¹i, nh©n v¨n, b¶n ng·, vÜ m«, vi m«,...
P M =; B % 7: - &S -#¸ &S . :~~ :~M~
A'-H52;-J-$;/-+8?-E4&c
-B&%&@(NM?-)3 AM-BMM;:(
'>-:@$-<5N-)
A-H4)+Z.MH6::%W--B{6W:M
-H52$6?M:I: O"-9-H:(+Z-.
MH O' M Mi4:N M :2-H 52 7H01
$;5(:2-#UH->M:u/HN)B:n-<)"W]^y…_
kk[
E-H527H01B-n-q&-7HP5G&;q&;&<
M->T:%-<2 QiUPB-,0:?1-<2y
A/-i;Uµ-EB4$
\44M?-#N:-H-:-.@'(<&";0
WJ-W ON)W-B.-H52W-J-H):2&?-:
M?--H-+CW+>1$?-9=]-yG:hB%-Ua
MH-&%--W-JM5M$;&cUT:%+$ Q
-96-5I-%--H-B5@-]#--?85@-]5(
/:NB-B$;#-9$3B l?1:(
-Ji&c#$-ET:%: -TM:#$ l?15.3
<6&":,--&&-:N eJ-M]$9
-IH:W$B-.M-EBN-rMH-:2W+#$ K
1+#$N+8+X:M5-B-M-BH2+JMH:@
+]B=2-4)$
l?-4-H$-H:%-] l?-4-H-+CW+C+Cn
ni;:-%:? !(%-H521W@'?-B-
&"; -@ 5H-< B.'&4&2 NZ/B
&%-#+#)m&";0W(5>- AI?8-&H+Z3
5%:-<2(-I5iB5vB+8J+#$&-2-
)(c$
^l!5HNh©n d©n chñ nhËt_
Bµi tËp 2
!?-M75+%#$)B1$-q&.$(2-5N+6NJ--9
75
Sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt trong th¬
p8&)H-9.M=-9:2=H&N@@ Trongs¸ng
+'v$;-E-B#--H-MH6:&;/-&|<
. Qs¸ng )H)9+CMH6:/-&|&vMH
6:4J-)$^+$_/-&|&N+CW&-E/-:5W-v
$;@&<-B&@'&/)$s¸ng&S+C&S
+CW-n-/-&-/-?-/---(+B
:(-.s¸ngD'B2+B+$-.trongDB'N
J-B+CW^-(;2+NJ-I'_-;@@
-/-s¸ngSW@@-/-trongD--#<
-#7trong s¸ng
eB-$6'O6Q9%aW:O7!S-B<:2]I-U
Long lanh ®¸y n−íc in trêi
Thµnh x©y khãi biÕc, non ph¬i bãng vµng.
QdB-#<&)H@.:@$N-#<&)H-9
TruyÖn KiÒu Q&-#<)HH:$A$Cf+C++Z-H7(1
kkb
&)H-9:N:H)HH)H-9:Z&IBI:@$@
-UH:D&-9:Z)HiM$I(/%MM$;D
5,54:+%&:T&|:)I-0]-9-4U-2MB
5- & ( -T 0 <:N +H & %- H-
J&;&N#$-#<-v&:W-7N)"+-
&)H/--nNQ-p)M'7:/lWQ-
WN1/-&z;:N8:•-#3+B+D:&=@8-q
&&"W%e'-BN-:%<%-J
AB<+'-#<N#$-B-N-9)8&)H-9
<-<N<-:2MH6:&@&|')8&)H-9. O
TruyÖn KiÒu;&%--E/;)8&)H-9O6&<
QO6h&)H G<:2T-J-"&N2--9.
:2T-J--D-m-9.M202&(&I:MW:B
M]:X-.v<-?-H-BI@:h@+S-J'
-@/@:-#<X-J&)Hh|:+U
Gi· nhµ ®eo bøc chiÕn bµo
ThÐt roi cÇu VÞ µo µo giã thu!
#<Chinh phô ng©mB&@'&H: AHD-&%-
M1356/-&SN;&@MF&<3MH-HH1
$;8B=-])O>&=@n1L&M
BNBT+4$]-%8B&B
-B&&;#-]-BB8+S+4 ThÐt roi cÇu VÞ µo µo giã thuN
>6#:@-:2:E;5I…!B-E:2+,MHN'
)8-@-J&)H-9.&<
+.-9=]-;5#B]E%)8&)H5"
=]-X-:2(+CW+C2-+Z€ •
+&$'MFM)HH-&;5M-@$:8--;
M+C%+C+C2-)m5> G"4$:(SW/--+
]%)8&)H B.>?-&%-#$5&cU3MNlGQ&
M"HTQ!>+8-2-41&$'-#-+U
NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g−¬ng,
Ng−êi trong mét n−íc ph¶i th−¬ng nhau cïng.
K(@@:-&)H.-9<-]0$;M;
&N?-4.=]-?-4-+,-.:2-H-)HW n
?-4.<%?-4.1?-4-+:W#<
-9:N-<-+'.
K(-<&)H5#-])$4--:
/-2+v'N//-)H&|N+CW&)m/-)Hi
€ •eB.N)8&)H-9O6N-E-Z:2-BH$ x.
-H-(-H'MMM:-D
O)8&)H-9O6"&<M-B-J-W$&%-d
:H:J--J&7S2v'3-..H-H-M-B
kkg
N -; &H- /-+$-q -; &H- z2+… A :2 J&
)HNJ--9
^Theo V#f6C«ng viÖc lµm th¬,
AVGO7?-lA2kso_
Bµi tËp 3
l1$))H2+NJ-&N5$&55N'5<ß... ã...
o.../-+X&+%#$U
ß... ã... o...
ß... ã... o...ß... ã... o...
ß... ã... o...
ß... ã... o...
ß... ã... o...
TiÕng gµ
TiÕng gµ
Giôc qu¶ na
Më m¾t
Trßn xoe
Giôc hµng tre
§©m m¨ng
Nhän ho¾t
Giôc buång chuèi
Th¬m lõng
Trøng cuèc
Giôc h¹t ®Ëu
N¶y mÇm
Giôc b«ng lóa
Uèn c©u
Giôc con tr©u
Ra ®ång
Giôc ®µn sao
Trªn trêi
Ch¹y trèn.
Gäi «ng trêi
Nh« lªn
Röa mÆt
¤i bèn bÒ
B¸t ng¸t
TiÕng gµ
ß... ã... o...
ß... ã... o...
^Q&]!7e_
kko
Bµi viÕt 1:
G<-B-H;42Uß... ã... o...Q::25< \W:25
<$ Q1HJ-<-45e$-S<@$1:-
)(+4$&5T)H&-9:2$:%y
ß... ã... o...
ß... ã... o...
Q;HJ--=;,-:?J-+4$:6- P-E
@$U3=5S-(&vW45&2v
&=v--&#-)&0:-E
% O4W:?4'-8:NJ-+4$$"))&
+#)J-)( A-B;:--=;53)H)(2
r; HN-EW2H&-HN-Eh<:
Q1:25S+<2 Q:%
:?4=2--9=; ‰:@$U
Qu¶ na
Më m¾t
Trßn xoe
Hµng tre
§©m m¨ng
Nhän ho¾t
‰:h¹t ®Ëu-8:Nn¶y mÇm&n@:@$b«ng lóaD;:
uèn c©uW-Mbuång chuèi th¬m lõng trøng cuèc,...‹-q
:2 ß... ã... o... : : - - =; : )( +4$ &8- &ˆ …
Q"M-BN=;:M53)Hh< Q
4MN+6:-:<5:@$
AM-q-B Q-n,--&#&S'$:%4
MNW:)-B/-U
Giôc ®µn sao
Trªn trêi
Ch¹y trèn
Gäi «ng trêi
Nh« lªn
Röa mÆt.
B1-B$8-%-)&&;M&0I-ye
#:-q5H6:2$:%5I] A$6&N)&;&M
-n.:D&:?-; !)1-W$&(&;&*:DN
‹):-E5-<&n&(N::D&-E5&*:D-
:M9+4$N42>55…!B:D&1;35
!51&*:D-)W-)m-&?.I-:2$
:% Q@-'5I]3-HH$ß B @$
kks
5<:2H$ K"]M-'5cH$ß
B G:<+n<+n-EI-.5-.W':W-
+n??+nM?-;.>H$-9-&(Uß B …
ß B … Q):HJ-,-1:W-<-$W1:-
5HH-MU
¤i bèn bÒ
B¸t ng¸t
TiÕng gµ
ß... ã... o...
ß... ã... o...
^V#A$C_
Bµi viÕt 2:
!?-5<ß... ã... o...-B-:H-/-I::N&M
&4
ß... ã... o...
................
ß... ã... o...
Q&&"/ -9Q&]!7e ):MN+6 OW453
q HH$;-9Q&]!7e"-L(%::2$:%S
%.':%W.6-:-B -U
TiÕng gµ
TiÕng gµ
Giôc qu¶ na
Më m¾t
Trßn xoe
............
Giôc con tr©u
Ra ®ång
a-7B%-:<-9:':2-2-)(-B''(h-q-B.
'(h OMH---E]-95;&&$6-T-I-H
1:T$@- Q&]!7e5+CW.-:4-9:N:2
-H-2-H R:":Ij&n0 R-:(6:5q+4$
+,:IW-;WX:%.'$T=:N n. QU
Giôc ®µn sao
Trªn trêi
Ch¹y trèn
Gäi «ng trêi
Nh« lªn
Röa mÆt
kt
§µnˆ-q+ZB'245%:-: 4$
:Q&]!7e1?.N)&;5]&):2-H-&@8;
Q&#:S&{<-9Q&]!7eE&,5-E&";]E:?
4'2H$; Oe-B.MH:H5@'.'
+C&=:N
¤i bèn bÒ
B¸t ng¸t
TiÕng gµ
ß... ã... o...
ß... ã... o...
eW5<:2#:&W-2&2MBM;MI0B:
!?-W.-#<$-B-:H-:L$Q&]!7e'@
i:-&&W)H/-I::N&&#:&MI=;"
/&.'MN+6)m%:?4M5N:;
ß... ã... o... QH$)HB-:2%#:MN+6(%#:S
W$-:-9-45:<
Q@$>)((-9:2$:%=.+n<S;
-9Q&]!7e
^OEQ(A_
ii. ph©n tÝch v¨n b¶n
!-B4]$9-0H-.2+-B&75
&%--]#-75 O6-#-75-8-6(5;
N6-2475-WM=-5@$;
-Z#-75+%#$U
NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i
R-H6-)*+,-H-<6&$'')F:+>-,
D---H-]*&D---H-MH--(-Z&:2M
M@>
Muèn lµm qu¶ng c¸o ph¶i n¾m ®−îc chøc n¨ng cña qu¶ng c¸o
QJ@B-J-7-9 R-H:2W>&
c:'H K2M1BU\:M+:M=-H
MH-H$:I%:25WH&5B(-q-B:N5W55W:Ny Q$
;=-HM$/->&+-,-52-9
=-9=-H A:?;+Z'"=-HNMH-TB-
(&:7
J-7J-9=-H-J-7W)8-d RH&N+C5#:
-9MH-&=-H-WUd-=$>:2
: Gc.N:)I- =-H)mH-2-:M"]
-9-L#:MH-M.5I-&-L
kk
Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña qu¶ng c¸o
O%.-J-7=&?4$64=-Hni:L
6=-H:1-H-$;-])U
§¶m b¶o tÝnh th«ng tin
R-H:2')F:+/IM
=-HWh;ni=-HI?&|&4&
Q$6(&H.=-H+;;M%6)F:-93
1
§¶m b¶o tÝnh hîp lÝ
KL=-H-B&5c:2D-<65:=-H
%;+Z@ aHK%--B.$(7H&H
/-&@H-d A.52&/K:@'0:?-5H
<?"<=-H&%-M::2)F: f4$(%
M+K-]7=-H&;-H-<65H
=-H=56 H-52&/aHW:@'<:)I:
0:0-H-:B&;-H-H8HIdM-95H{
ON4$-H--aH4&&5$h-*-*6-(IW
H-JM.<H=-HI'
§¶m b¶o tÝnh ph¸p lÝ
A.N/H"<$W-BH"<MH- \+-)8-W
&. -H- =(- ' =: 5 6 ; +Z 5 6 )8 -W&
M$ M- - +# -H- ; -F W J- -9 +# 2- O +,U O<
=(-PK-))H&8--H-1-W&%^a)
--_&Ma~~W-@: H-%-lSHN-@:$6()*+,
.N,.NBW:-H-;-FWJ-012 O6-=-H
. +, -, 3 . ) F: 6 ) , . 5> -@: " :2 )( >
<
§¶m b¶o tÝnh nghÖ thuËt
Q$MH-F:64@6=-HZ
/%F::-90: x]#$OQOk0@66=-H-
K-91K-B)*+,+C;\l p:2W.@:H)J-
5i:DW&Bpm-n1<0:5cK A$-0:5c
-E-9:1@$=H58-:N&SN-Bm0:5c:%-91K-I-)m
-n<'…
§¶m b¶o sù dÞch chuyÓn gi÷a c¸c quèc gia
A - 5H " :2 %- -B . MH- % ? N ]
/--$+>-).B eBM7+C@$@6-S
NBM5<J%)8-$2-9: A$-&-Z
:2 . N -H- 3 )* +, -E -B -B d MH- r W Œp
P&)1)*+,N-9Paul Hogan:2)6&:f+
-H)@&Z00{H"Australia&;5N-9W-M%-
k
-a)5-:&^a-I:&W"B_'$-E-B
a&<)8S$H-9:N^&P)&_
§¶m b¶o tÝnh tiªu chuÈn ho¸
!::W-96-=-H;-FHM6:/--#:
4-B-H-=(- l1Mc Cann Ericsson1M6:/-st&6
Œpf8-6-<&N=-H(&;-]&)(t
7:
Q&;#$:2di'64=-H K2;-F=$>)8
-=-Hn
^A$Cl!W_
!#-75$--]&/-.-#i)#$U
_O75$'-HNy
#i$52-N:'68-/-B%&7 5
K68-/-H-&N5$H75:2&.$
(-92+75 K68-$&@+W !B-B
:2)86-:26/vB-B:2)$:2#:&WvB-E-B
:2)8M6:2@' /-H-=#: !?-75:-
-BH6&:68-/-H-&N5$&By
QH6:68-H-75+8U
−!]'-975
AN-]'-975D-56&-H-75M?-8B-q&
68-'M-B-%WW:-968-/-H ON4$+8
]'--B0H->-0H-/-2+-975r
/-.@':75D& rW(%75&;]'NghÖ
thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i8B-q&--@$'-975$6
4=-H&6W A4$+8]'6-0H->:6
8-&N5$&75)m-B<-EN6->%N:
2+)m-0H-<
−H-':,-&75
e75-E-B':,-(%-H-75-B-J-H-'
:,-N-.':,-B)mB]:)H&|;:-]'75
-0H->--0H-<2+-975 Q+|5NghÖ thuËt
qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i-@$T54;-H-':,-%UK(:=-H
I:/--J-7-9=-HA.$;-]-<5-9=-H l'
:,-$&|&1-Mr>2+75#--I--I
)m64=-H&6W
−H-3./-DDW']&75
Q&75.3.6'/-DDW']c:
(@2+-975 N.3.-B])(0@6--E
B]-H6&2+-975+C+4/< !?-
5NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i@$.3.U=-H=
k
-H6=-H.=-H /-&"&"W'] '
$:2].Mr>2+:--q&"&;
5_O75$&c::,--Ny
#i$%-%6--]N:%--975
Q=:68-MH-=/-&755
-Ec:W%:2:,--@> A-H-B-BW/-$MW
Y-H-0*68-/-75-9H- B-Z:268-
-H-0*MH-)m+X%-H-N4HHMH-(%7
5
H-0*68-%-]W--9'-975 H
-BY375-,)m-B)8MH- BB)8-/)8SN
92v-E-B)8;H-q&-D--E-BB)852-2#:N
5$iH2 (%68-/-B%&75 G"4$6-0H->-9
'-975-](%6-#-N:2+75
ON-9'-975-q-B0H->/-=6-0:0-H-0*68-
;6-N:-9'-E-]+8]'+8.:,-%i-B
&75 A-9'-975M-H/-Br&:-q
-H/-)$&4&c)-H-8-?68-c)-H-+Z3.
c)-H-)IDm/-&75 G"4$N:-9'
6-+8]'-H-:,-%i&75--n-]U
−f86(.-#-9'-J8&-H-W 7
H--#-9'-9W76/-.4:-<552-2&|@
.=6:H2-9H-'@'&N5$ ON-9'-
-975--]+8@--H--#-9'&3W7 O+,
H6&-9'-975NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i-]+8.-#-9
'-975$UR-H:2')F:+/
IM=-HWh;ni=-HI?&|
&4&vQ$MH-F:64@6=
-HZ/%F::0:
−f8]:"]M-75
!#$.]:"MW5275 ]$64
&@2+-975 A.-#M75MU"Mét tiªu chuÈn quyÕt
®Þnh sù thµnh c«ng cña qu¶ng c¸o lµ ph¶i ®i vµo lßng ng−êi" &75-
0:0.-#&@H-d&6-0H->-9'-975
a(/0:0-H--#-9'-9W7%6-N:]:"]M
-75-0H->-9'-975/-B%"&;)8Mr>U
ViÖc qu¶ng c¸o trong thêi k× hiÖn ®¹i ph¶i cã nghÖ thuËt ®i vµo lßng ng−êi.
-_O75$/-&yO-(/y
A.-#i$52--N:M'5(-,-75-H-44
&75'-@&--#/-+Z&75 AB-H-MH-N:
'.$(2-NJ-T-J--975
k
QN:75-q0:02+:M-d%NJ-T
-J--975NB:2)B% G"m2+5-E-B)8(
@ % N J- A N J- M Z / )m +C + +X% )8 Hˆ 2
+ Z:2'-9'-Z:22+-H-T-J-MH-
)m:W.6=MH- G"4$6-N:NJ-T-J-
-975D-56(%757?-B]:)H&|2+-9
75S?-@$-H$-Hh-H2-H&6-
+Z3N-E.&;MH--9H-&6-6
2+
rW%75NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i;&&;#$@$B
:275&,-,--H-+6.0$;
)*+,%=-H-4%;+Z G".@'D&&
5-]/-&N5$-DMmW$,-- !8-6'B
H-18-?)*+,W5(-,-5] a]:"5/-+Z%6
-'MH6:=-H a]&M&N5$-J-7-9=-H
.$;-]--964=-H6W a]M5Mr>6
4=-H6W64n H-&N5$$#$
/-@/:W')8-q-975U&?h'2+-q
'NJ- -H-T-J-4$B]?-475
:2-H-4/<
QB:W475:2-H--B6=-]N:75
-H-$(NJ-T-J-75 qM&|.2+$:%-B
B&c-BM7]$9)#)I-75
iii. tãm t¾t v¨n b¶n
pM#-N:75D-5675M?---B
-]B:IW75B QB:I75-9$W.2+--9
75(-+%+W+S-H-:2:,--B1/->&%-
O%.-H-MH-6-B:I75-E)m-B)8MH- AN
MMT-96$64&;%-BW;+%#$-)m-q'
-4%.@'-96-B:I-H-752--H-M?-
1. Môc ®Ých cña viÖc tãm t¾t
QB:I75M?--B':,--MH- BM&+%#$:2
:,---U
−x.6"+WI?@
−x%.'2+-<5.d-(|.4
:-9$-975(-
−e-]-B)*+,5B:I:&-+XD-:-7-JM,-
W2+-975(-
−x6-N5=H522+-E=H&N44+X+I-9
75(-&";+C+<
k[
2. Yªu cÇu chung cña viÖc tãm t¾t
O6-B:I75-]W.$;-])U
−G B: I :5 I ? -? ) % 5 (- ] W 5i @ -
.-,&:&:++n75B:I
−!:5H&.2+-<5.%--H-
J-44&N5$2+-975(- Q$6(M/-:)W-dS
-9H-v$6(M/-0$;W-D-;:5%5@MN:2-7
5B:IM-5B:IMH-%5(-
−GB:I-]Z/%:,--D& GB:I-I-
?:X:1/-:,--D&N-(
3. C¸ch tãm t¾t v¨n b¶n
x)*)M1#-N:]$975NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i
-B:I75$ !75B:IW/-.$;-]
-3;&":,-&;-BB:I75]/-H-5%-
)U
_G%-kU!>%B:I
−X¸c ®Þnh râ môc ®Ých tãm t¾t
!#$5%-M"]-(@--H-=H&NB:I)$36--?-H-
B:I?--H--6-H2+I-975 ON-qM-
>&|/-:,--N6-B:I:%;5I]
−
Chän c¸ch tãm t¾t
f8:,--D&-8-?-H-B:I)-Z/ B;
&:2-H-B:I$/-)*+,U
`QB:I'-<
`QB:I75i
`QB:I:2-#^-#_
5_G%-UQB:I
p>%B:I10H->/-:,---H-B:I-
5I]B:I75 f8M=-96-#-N:7
5--B&M6-B:I75:2-H-4/ Q1$-ZB:
I75NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i/-B%"&;5-H-U
C¸ch 1: Tãm t¾t v¨n b¶n thµnh ®Ò c−¬ng
eB:I75'-<-]-dU
^k_ Dùa vµo bè côc cña v¨n b¶n gèc ®Ó h×nh thµnh bé khung cho ®Ò c−¬ng tãm
t¾t v¨n b¶n
!(%75-B)w-H-':,-N:L':,-B)mJ%:2d%:2:,-
&'-< !(%75M-B':,--]+8-H-4:4
3:,-d-'-<
e452M'-< - ;)*+,-H- M6-.)(\K1^ƒƒƒ
ƒƒƒ _-.)(¶•4^k _-H---.^PG _H--H-54-d%id
-,-4&|& !(%-H-75(-1-B)wM6-B+Z$
kb
-H-M6B-75B:I !(%-H-75(-M-BM6)w-
+8-H-54-d&75:M6-Z/ !'=&?
@+Z-Z:2WM6-.d54-M+Z
5WM6--Z:254-d
e75-E-]+Z-H-M6^@(%-H-75-B2
+-3M:2&_6-+ZM6)m-)#
<'-H-44-H-+X+I-9S--E5=H/-
-H-54-d:2-H-&|&<
O75NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i1-B)w-H-':,-;-B452
M-'-<B:I)U
NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i
1. Muèn lµm qu¶ng c¸o, ph¶i n¾m ®−îc chøc n¨ng cña qu¶ng c¸o.
2. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña qu¶ng c¸o:
a) §¶m b¶o tÝnh th«ng tin.
b) §¶m b¶o tÝnh hîp lÝ.
c) §¶m b¶o tÝnh ph¸p lÝ.
d) §¶m b¶o tÝnh nghÖ thuËt.
e) §¶m b¶o sù dÞch chuyÓn gi÷a c¸c quèc gia.
g) §¶m b¶o tÝnh tiªu chuÈn ho¸.
^_ Cô thÓ ho¸, chi tiÕt ho¸ cho bé khung cña ®Ò c−¬ng
!#$-6-@]$d-52M'-</--q O6-@]$d
-3:8-Y2-:,--1/-B:I+8M&%- H-d
-]/-W:2-H-I?-H-&;-9B:I B-H-dB
/-W:2-#]$9--9.X>.-E-B-qW
5c:23D-M'M6-4:--B-qW5c:23
Q,-&M52M751;&;--B:]$9)U
NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i
1. Muèn lµm qu¶ng c¸o, ph¶i n¾m ®−îc chøc n¨ng cña qu¶ng c¸o.
−
Chøc n¨ng 1: Th«ng tin thÞ tr−êng.
−
Chøc n¨ng 2: T¹o sù chó ý.
2. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña qu¶ng c¸o:
a) §¶m b¶o tÝnh th«ng tin.
−
Th«ng tin ph¶i ng¾n gän, râ rµng, tËp trung.
−
TuyÖt ®èi tr¸nh th«ng tin dµi lª thª.
b) §¶m b¶o tÝnh hîp lÝ.
−
Tin qu¶ng c¸o ph¶i ®Õn víi ng−êi tiªu dïng nhanh nhÊt.
−
T¨ng qu¶ng c¸o trªn tivi, b¸o ¶nh, qua b−u ®iÖn (ë MÜ).
−
Tr−ng bµy ®Ñp ë cöa hµng, h¹ gi¸ thµnh (ë Ph¸p)
c) §¶m b¶o tÝnh ph¸p lÝ.
Qu¶ng c¸o ph¶i cã tÝnh ph¸p lÝ ®Ó:
kg
−
T¹o kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
−
B¶o vÖ ng−êi tiªu dïng.
−
B¶o ®¶m tiªu chuÈn ®¹o ®øc.
−
Gi÷ g×n tÝnh d©n téc.
d) §¶m b¶o tÝnh nghÖ thuËt.
Ph¶i phï hîp víi thÈm mÜ ng−êi xem, ng−êi nghe, ng−êi ®äc.
e) §¶m b¶o sù dÞch chuyÓn gi÷a c¸c quèc gia.
−
V× ng«n ng÷ kh¸c nhau gi÷a c¸c quèc gia.
−
V× ngay trong mét ng«n ng÷ còng cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c tõ.
g) §¶m b¶o tÝnh tiªu chuÈn ho¸.
−
§Ó tiÕt kiÖm chi phÝ.
−
Th©m nhËp ®−îc nhanh chãng vµo c¸c quèc gia.
!#$1-B:25B:I'-<]$9'75NghÖ thuËt qu¶ng
c¸o hiÖn ®¹i.
C¸ch 2: Tãm t¾t thµnh v¨n b¶n nhá
QB:I75i6-&?75(-':D+/
75B:I-B+/i<X./-.2+-<5
.d--975(-
O75B:I-B5(-,-5]<875(-U
−
a]:"] ]M --B /-B:I5c-H--#-9'-B
&]:"]]M--975(-5B:I !(%.7
5(-M-B-#-9'-]N:-H-B:I-H-dB:2-#
5B:I-9 :N
−a]&M-B/-B:I]/5c-H-5H:-H-4:/-
&N5$&75(- H-4:$/-6$&-#-9
'-9-H-W7NMB:I-B)*+,.-#-9'$ A
75M)*+,-#-9'&W78MH=Hd-93W
D-:2W:2D--#5B:I e)I0-H--#
4$-])*+,-H-<6.-/;M-H--#W)-
75B:I&":2(@:W- W-
eB:I-H-75M?--]-d)*+,6(4.Z/%
75(-
O%75NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i-BB:I75i
)U
NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i
Chøc n¨ng cña qu¶ng c¸o lµ th«ng tin vµ t¹o sù chó ý. §Ó thùc hiÖn ®−îc chøc n¨ng
nµy, qu¶ng c¸o ph¶i tho¶ m·n mét sè yªu cÇu nhÊt ®Þnh.
Tr−íc hÕt, qu¶ng c¸o ph¶i cã tÝnh th«ng tin. Th«ng tin nµy ph¶i ng¾n gän, râ rµng, tËp
trung. Bªn c¹nh ®ã, qu¶ng c¸o ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hîp lÝ vµ ph¸p lÝ. TÝnh hîp lÝ gióp cho
ko
tin qu¶ng c¸o ®Õn víi ng−êi tiªu dïng nhanh nhÊt. TÝnh ph¸p lÝ b¶o vÖ ng−êi tiªu dïng,
b¶o vÖ kh¶ n¨ng c¹nh tranh còng nh− tiªu chuÈn ®¹o ®øc. Thªm vµo ®ã, qu¶ng c¸o còng
ph¶i tÝnh ®Õn tÝnh nghÖ thuËt, ph¶i phï hîp víi thÈm mÜ ng−êi xem, ng−êi nghe, ng−êi
®äc, ph¶i chó ý ®Õn sù chuyÓn dÞch ng«n ng÷ gi÷a c¸c quèc gia. Ngoµi ra, qu¶ng c¸o cßn
ph¶i ®¶m b¶o tÝnh tiªu chuÈn ho¸ ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ vµ cã kh¶ n¨ng th©m nhËp nhanh
chãng vµo c¸c quèc gia.
Nãi tãm l¹i, tiªu chuÈn quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña qu¶ng c¸o chÝnh lµ: Ph¶i ®i vµo
lßng ng−êi.
!#$-/-:275B:I-q-BM-@5] l-#
]/-H-:2W7-BH&>]:"-975 #-(-Z
-E/- H-&; :2W-BH&> ]M-9 75 A.-#
MH-2-]H&
C¸ch 3: Tãm t¾t thµnh mét c©u
H-$ni-I:/-'-9'-975^+8-#
-9'&-H-W7_&S8B:I75:2-#
O%75NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i--BB:I:2-#
)U
NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i ph¶i thùc hiÖn ®−îc chøc n¨ng th«ng tin, chøc n¨ng
t¹o sù chó ý, ph¶i ®¶m b¶o tÝnh th«ng tin, tÝnh hîp lÝ, tÝnh ph¸p lÝ, tÝnh nghÖ thuËt, sù
chuyÓn dÞch ng«n ng÷ gi÷a c¸c quèc gia, tÝnh tiªu chuÈn ho¸ ®Ó qu¶ng c¸o ®i vµo lßng
ng−êi.
#$16/-'-9'--975(-
iv. Tæng thuËt c¸c v¨n b¶n khoa häc
1. Môc ®Ých cña viÖc tæng thuËt
QT 475M ?- B&;T4 75B- 6-%
6$:B:IW.2+-<5@&&/-3:2
-&NM?-c:%6%?-D-56-H-M?-:2
-H-MH=H@.8M?-.@'/-D&.
M$%;-J &8-M?-/-5T4'-4 f
D-:$6-T475M?-c:-H--&NM
?-:%/--5(^"&%-$"%-_D-.-&N1/-
-5(&&H-&':D--Z-5(4&&:2:
-9:2H-D--9'H-:?---B'M6;-J
N:
Q&)(-B-T4'2+MH-
T4'MMH- BMT4-H-@'M?-v-BM
T4-H-@''-&>012v-BMT4+8-H-5v-BM
WT4-H-dMH5W-H--2-2 AN'M6?-
4+%#$-9$-B%6-T4-H-75M ?-
ks
2. Yªu cÇu cña viÖc tæng thuËt
O6-T475M?--]W/-.$;-]-9$)#$U
_A;/-.2+-<5."--9-H-75(-
QY2-:,---96-T4:-B8-?.-H-T
4MH-U
−Tæng thuËt theo vÊn ®Ò.!#$6-T4-H-=$2+-9-H-7
5.@'H-56&N5$ O%-H-$-B:275)m/-
I-I-W']&':,-MH--95T4
−Tæng thuËt theo c¸ch ®iÓm lÇn l−ît tõng v¨n b¶n.Q-H-$6-T4)m
/--H-:W]/375(-:T4-B&
$ O%-H-$:L75(--q/-I-%:2])#<M
<)%T4@'
5_!:5&8-MH-=M&N5$W-H--B&7
5(-
!' $ n i T 4 $6 ( M /- : ) W-2 +
&-H- 75(- M ?- ) ' H- -H- - &N
;-J-9?
Q$4$&.&/@>--]:&|D--]-B.
40B'-H-&&75(--B;/-dM
&;-9-H#:N !'=&??-B
dM&;-9T4-JM-9H-&&7
5(-
fZT4@'$T4-H-]/:375
T4-E-5W?-&|;H-;-&NM?-
<0@57:0@5&&-+X e-]T4-E
-B--@;:-5W?-.5T)'-2-H-
-&-9H-F:D-.MH-5W?-)#<
]$9<'2+T4
3. C¸c b−íc tæng thuËt
f%#$.5%--@-96-T475M ?-U
_!>%T4
Q&5%-$-]8-6.$;-])U
−VH->:,--2+T4
−?-H-T4U@'$-H-:]/3-&N
−VH->-&N8-?)mT4
−f8M)(&>
5_\4'-<T4
G%-$5S:-H--6-)U
−pI0-H-d%'-<MH=H
kt
−GT))I0-H-di:,-&'-<MH=H-B/-'-<
-
-_O75T4
!#$5%-+Z-H-3.-#7W7+CW-H-d@]$.'
:,--B&'-<75T4
ë5%-$-]d6-+Z3.)--0H-^D-566(
4._D-#-.HH-W-Z/
K275T4/-5(-,-5]U
−PhÇn Më bµi:
x%6-'@'T4
−PhÇn Th©n bµi:
A;]/-H-@'D-:]/-H--&N-]T4 ON5
=H:2)(/-&N<(%%'@'+W;M
T4-q8-?.NH-d@-(u@&"-9H-
&2+-H-H-F:5B:I&HT4&+
&
Z%6-;@':-&N--B&.4>
.dM55W-&;-9:N !8-6'$T4-B
MJ-)#&2' 8-/-T4-B78-HH40
M?-M&.dM&;
−PhÇn KÕt bµi:
QB:IW.2+1&N5$&.HH-D-.'
0@.d-]
(5T4-]4:25+:,-@--H-61/-T4
%]$9U;H-;H-F:<0@57:0@5&&-+X
+_e:&W5T4
ë5%-$-]M:&W0:5T4U
−-BZ/%:,--D&My
−-B))BN'2+My
−-B5+:,-6:MMy
−-B)<)@N'-H-+CWMy
AM#-B))BN-]'-q)*TW-Z/
-Z+|75T4+%#$U
kk
VÒ mét sè ®Æc tr−ng cña v¨n ho¸ truyÒn thèng
VÒ mét sè ®Æc tr−ng cña v¨n ho¸ truyÒn thèngVÒ mét sè ®Æc tr−ng cña v¨n ho¸ truyÒn thèng
VÒ mét sè ®Æc tr−ng cña v¨n ho¸ truyÒn thèng
chi phèi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam trong lÞch sö
chi phèi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam trong lÞch söchi phèi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam trong lÞch sö
chi phèi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam trong lÞch sö
^QT4_
\QpUBµi viÕt cña Hoµng Xu©n Long tr×nh bµy cho b¹n ®äc mét sè kÕt qu¶ th«ng tin
nghiªn cøu vÒ v¨n ho¸ truyÒn thèng ViÖt Nam trong mèi quan hÖ víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ
trong lÞch sö. Néi dung cña bµi viÕt ®Ò cËp ®Õn kh¸ nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nhau. ë ®©y do
ph¹m vi cña t¹p chÝ, chóng t«i chØ xin giíi thiÖu hai phÇn: PhÇn nãi vÒ sù ph¸t triÓn cña
s¾c th¸i v¨n ho¸ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ng−êi ViÖt di c− vµ ®Þnh c− ë miÒn Nam, vµ
phÇn lÝ gi¶i, so s¸nh gi÷a hai tr−êng hîp ViÖt Nam vµ NhËt B¶n trong mèi quan hÖ cña sù
b¶o tån vµ ph¸t huy v¨n ho¸ truyÒn thèng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc, ®Æc biÖt lµ sù
ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi k× cËn hiÖn ®¹i. DÜ nhiªn, nh÷ng ý kiÕn b×nh thuËt cña t¸c gi¶
còng cã thÓ ®−a ra trao ®æi vµ tranh luËn thªm.
-B:D&;Z@A:13# QM=M-T@3
-H-#$ttt− [ttt7:":'!A:G2-H--S-H+$;1-B%
];))( Q$;&'MqZ@$X-n
%+#-%e<~:7: !MqVOƒƒ
O63GI-+-0(6-MH:%/-F$:W p.-n-B-8-
/l:)-46 AO6e<~:7:
lBB.H&>W;7H-9012:'A: Q&B]
=$>2-'H&>7H-9O6
Q3:'GI-:'Q&+-A:O6M.$;
h7H&$'(<=;<-9? Z%D-:7H-9
e<~:7:lO6+-1W;.)I-H7HB
]'7H+#2-&;-H&
B×nh ®¼ng vµ tù chñ
a]+-+#J-3-H-Z1T$-?0HD-
.&W-B25>&'NA: l?/557)
)(r"#$;?::N8+->=$,-5>&52-5"
C HW J- eT KW !' M6 8 ; + -E W ; 5Nr
eH-%:' GI-:'Q&&;Z@:%5@ MN-B)J-2
=$-84'-BMH&3N7-#B:5@-]
-,,2-MH- A&&MN]+#:'
A:-n-->:2-=$I--9M8--T> K1M
x\;:%4&52:H$=+#-
R 6 5N r ":' A: -B:MH- % =6 6 4%-B
- !#$5Nr:-H#MI-2S A+#:'
GI-+Z-B-h%-NX&?6 n5#@&
A:W4&−@+'M;&W-:L:2& !'M6
)-4$;)8&52--9-2S01-D-m
k
R65Nr-H-8-9-B"--8-W2M
:2-H-8HM-B)8ˆ35;+#XW/-.M
=%&)86-,-:'@:%v=6H&;:'@:%
H&MH:W
AB-A:G2-/%W2M&;{-]H$
72-H#
Ýt b¶o thñ
fH:&5i=;<%':(=6&B52-r.;
:'A:-B)$2&$'( Q5%-
-#+--Z%H-2-9-)W:%W:&<&,'4=H
-E-n5H:. O6-:"&2Z@]$MBM71$6;:
-H-:W: KDMH-'M6@&ZM4'+CM:7
Z!SA*\3M$M-3-*6:<H:
7:%
\/l-EB]#--H-8-+, !B ttt
-9Q&]Q/V$;f<AW!>--Z%-H<#3='
55H/-Q&]f<:
O' - =$' + -] )( -n - )H- -9 A$C " !
Q&-B]-":"<)%4\;-Q&>"!A 9&<
:"-*<%-H-Z!¸-H-%-<Q#$1&8-D-H
-:'A:-H:%
!D-:$:W-H-H-2@>U
−f5>"59-]:Z+#A:G2T+H::7%
40-95H-?-\;Rd! A'&#:<:WH&
Z\a(lQ;KQGApxn H-Z&#:lB
:2&n=&?O6-E--8-:55Hi
−f > M +# A: G2 S -E &@ h+W - Q&
ˆ?+C+C:J:;ˆMN=D-v&M?-&?-.
-E:@-H-&%-.9WD-'M4
&?%6-8-?( H-
−V12:'A:-4 A&)(-H--9?;'
<rIvN&;8-W2M?55L&/-d
-:W.qHM+W-)8@5W
Tiªu dïng hµo phãng
Q4=H;+Z-9+#-->"-9'M6)( Q3:'GI-
:'Q&:'A:-B3<'M6:7MBM7h%
'M6;;B fZM:-<74N
+#-Eˆ'L--H'-B& Q&>l!J-]Mq&%--B
x!>@&28-4'MB&;+#)--^-
&.++,:_4,-0 Q;+ZB-9+#A:G2-n+
MH- G"-2-)(-<;+#--BnMH-)w)
k
-<:){H ëx!>-BMH-];-9+#&]-)+#
-<:5H1&?4MM#=)<W-"#I'
#WM1-;-<M-]:'W G"-2-)(
I-H-W27H+Z":J-@-;:?%
=-H-4h-Z5W5zD--5W-M&L
Q;+Z=H:J--BH-+,;-8-%-•]-)0@ Q$
;H-W$-52-2&| Q&HW&;8-;+Z:W1-F$&T
H rW&-'9-6"A:G2-n$M:
-];+Z/=HM7)0@W-L1ni&T
H%-H-<MH-
Ž
ŽŽ
eO6A:MNM1-B5%-H&@> ëMqVO
O6A:B-MM::@$%-H&@-9%SB Q&S
)8,452-2&|M-#})-95.A4G/=
H-J--6<Q#$ e-H-.O6A:%&N2
;-9%-q/-W4&:2MMI-I-9>-)*B
-)8-,#+2-'@'&@-<5U=6&$'(H
& # } A4G -6 H -H Mi <
J-)0@M'=$:(=6.&$'(H&
#}H$&$'(-W&-H#SW$6=HMJ+J
MH%-H-&$'(MH-; A4GH$&$'(M01
2-Z%)8'-q-&$'(MH-c:%6WH p
)HO6A: −-#}-B&&U O6A:)"+ &N&65"M-B
&$'( -W&-H #M+J MHW $6% '&$'(
Q$;-B-#iD&W)O6A:M-$:NA4Gy
Thø nhÊt>-)*O6A:3-B.-2---H---H-e-Q3
lWlSRd\$Q&><RQ&−A$Cl6 H--2---H-$I
'%-H--H-::-@8-+,1&N5$"&; B8-
+,:%-B--H- ON8-+,*;--H-M:)#)I-D-MI
/
A-H--2---H--N>-)*+#2-:%-B-H-5%--F5>
-5%-$?%)B rW.;-J'A4G-q&
&cMq$;KQ&>5IS3'$T&)(MN'6W Q
MNB"A4G:D-+Z4-]M71-•-H-
''@,M66W
Thø hai@''"M+B&n:88-?-I?-
-9W Q-H-A4G-<)"=&?8-66-
-6<Q#$
k
A%-A45WeT-9:N:-n:/--6-MN+6
- 5 W eT % - % W !W eT H $ &
&p~~-l~~-G~)~vWeTH$=&n-9%-
]N4J;-8--9O6A:&%-H-J-3<Q#$
SMqVƒV p8,'7H-]1-(&;':D QH2
-9&'A$C'-H-'>--H-B-MH-0H2-9KW-a9Q~-~
~W-( ý"--H--9A$CQ&Q2^N@&-H-
+$#O6A:-(MqVƒV_M:55')%"-9a~-~+~
V12O6A:-)w)-@48-6--H-%>.
'H/-&'N-@4N-EM+C&--H-8-)8&-2-
)(
Thø ba"-#}<#B&n=$>8-6)8=H2
;-95 ëA4G#4--9MN=H2A%- !
A%-: 6:)J :6 B 5;-W 6- 4 /-:2 52 :H$ %-
:W-n-]:2012(@"J^'M6_(1W
-9A %-
\>-)*O6A:W&3-H--2--&-(0#:/-MHT5N
&W-H-J=$'vk)J=#MqVvt7:]MqVƒƒƒ^-(\_@
%-#:-WW-+-H--2--&.-H-HM#$&v
W-H-J-(MqVOƒv-&GI-−A:MqVOƒƒ A$---](
@8-/(B&%-H-J-5;N@%-X&':;&(W
l:<7:&>N-9KKW^kot− kot_-Btt-2-M" p
Q6Q&>^kok− kog_-qMg7:-B][t-2-M" !Q8!J-
^koo− koo_-B%-,--2-M" O':D$-B@$&/
O6A:&@Z/%4>-9H-K~~0~Ue5?8-+#-#
}:%5%--#]%-H-%-!A:¸"MNM
H& OMNB ..%-B.:(=655HM
MH- H & -9 -( A .-2- 2 - M; :;
.-2--&H-H--2-M"-9+#1:--H-=(-
B5>)$$
QN&W2-#$W-H&M:%:DT A#(5'
.0$;-&")J-:WT/-9+#2-&W2M
B&$'(#=$'.6%-W&-2S-,-52
Thø t−H+,--Bd=$>-A4G/=H-J--9
W eMN-4%%5;^kbs− ko[s_:D-+Z-=$'KW-
a9Q~-~~H7-@:6-$;&$'"<Q#$S
-=$'$-E15H&-5:W:mWeT )H-
H+,-M+tt7:@-BH-+,&$'5HT-4(+$&6+$
W-H-=##%=;.6W%-#-BMq
4/%:H$6W
k[
Q;:.WeTMH+$@H&Q~-~~ \(
?-8-^„~)~~-_5S:?-45SH?-$?-;7?-
>-)*8;-E/--d
ëO6A:eTH+]+]$>&H+,-&J--9Wa4 Q3
\;?-AH&":2'012?-^?-:=_ l6(&A
-B:"&2-H-01 O':$O6A:-B{(A4G
<QH\ Q$4$8--@)8MH-.H+,-O6A:A4GW
&@-<5UWeTA4G:-8-<v&6(H+,-"
O6A:M-B+W?-8- „~)~~-.-B &J-'
M?-8;\;Rd!A$CQ&Q2 -8-MN:MBH$
H-+,
l< - -H- + ' > ' M 5( # - 2- M -W 7 H
&$'(; &;&@H -&? MN: )8 &N&6-9 O6 A: &%-
ˆ-*5%-)MqVV .#(-N:)#&)(M
−012O6A:1-(]-<5-9>-)*+#2- O6$H
&@%--)m,-,]%-H-&$'(B
^lV#\_
V. luyÖn tËp
Bµi tËp 1
l1$?-75+%#$-575BU
−O'-HNy
−Oc::,--Ny
−O-?-y
−O-H-y
V¨n b¶n 1:
Tuyªn ng«n ®éc lËp
Hìi ®ång bµo c¶ n−íc,
"TÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu sinh ra cã quyÒn b×nh ®¼ng. T¹o ho¸ cho hä nh÷ng quyÒn
kh«ng ai cã thÓ x©m ph¹m ®−îc; trong nh÷ng quyÒn Êy, cã quyÒn ®−îc sèng, quyÒn tù do
vµ quyÒn m−u cÇu h¹nh phóc".
\5@9@$"&5Tuyªn ng«n §éc lËp7:kggb-9%-K p$&2&
-#@$-BdU@--H-+#2-&;%')&5Nr+#2-
-E-B=$')(=$'))%=$'8+
GTuyªn ng«nNh©n quyÒn vµ D©n quyÒn-9H-:WaH7:kgsk-EBU
"Ng−êi ta sinh ra tù do vµ b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi; vµ ph¶i lu«n lu«n ®−îc tù do vµ
b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi".
!B.mM-(-1/-
kb
Q:<ot7:$5?8-+#aH/+,H-8+5Nr5H-H
-%@%-H5J-S5 l2-9-&Hr%#W
-
O'-&>-$6(M-#+#:2-8++#-9
.4 H +1 : 4 5 -2MH- " Q&
A:GI-7-6-(@%--97-+#2-M
4&Z'<&?- r$-:.
$;%-<n-9 I:-H--2-M"-9&.5:H
&52-+4-)H-+#
+Z(-6&/-S:-n()$/-
O'M-5B-2+#0<uM-+#z
(%-0<0H-;' -%M&2@]::i$;6
.2-=$'@$5W-0@-4-
D&&7:J:-+#@+#-$+#5&"
;5]-Z
M--H-)B-]; 5B-2- # :2
-H--ZX
KZ7:kstH0A40#:7!f<:";:-7-JH
!S:N5?8-+#aH=Y(]:"-*%-&%-A4 Q3B
+#->]0'0-UaHA4 Q3B+#--8-MTz e
=-(7:H)]7:$3RQ&>GI-eN<&6S5
5>-B
A$sH7:$A4%-M%-9=#2aH G?8-+#aH
D-5i-W$D-] Q-r.-M52/-&H
W&[7:-15H%-]-A4
Q&%-$sH5 5 ] O6 K1 M; ? aH; :
-(A4 G?8-+#aH1MHJWr$M95(O6K<
. Q4:-M-W$--nX#:()(Z-&>"‚;
GHGc
Q$4$(%aHS5X.:2H2MS#W
p-2-52$sHO6K1-'aH-W$=
5;YW-J-'aH&Mi:A456:W
)-?
p843:Z7:kst%-12->-9A4-JM
2->-9aH. eA4]!S:N#+#-%-1T+4$
-=$'4;%-O6A:f#-92
p84+#1@$W%-O6A:3$A4-JM3$aH
aH-W$A4G!WH> f#1HT-H-0'0-8-
+#]ktt7:$#$+8;%-O6A:2-4 f#WHT-2
=#-9:@$:<Mu:4;-2f#-92
kg
G"-;-\#:9-9%-O6A::%W5-
+#O6A:$;5(Hr=68-+#%aH0H5i.
6%-:aH1M'%-O6 A:0H5i@-:?D-=$'-9aH&;@
%-O6A:
Q+#O6A:&;+%:2nM;=$-(W#::-95?8-
+#aH
&c-H-%-!S:1-4.$;I-+#2-5N
r " -H- l2 > Q;~;~&7 8 e: p< =$ M M - 4
=$'2-4-9+#O6A:
K2+#2-1B--(H-6-9aH<ot7:$:2+#2-1
B-J'!S:-(H0:@$7:$+#2-B/-8+…
f#2-B/-2-4…
O'.m&;-9\#:-9%-O6A:f#-92
&>&?$;5(%%&cU
A%-O6A:-B=$'"8+2-4)841:2%-8+
2-4 Q+#2-O6A:=$:@-]8-/:W
-9-..=$'8+2-4 @$
^Hå ChÝ Minh toµn tËp4
AVG&>=(-lA2kss[_
V¨n b¶n 2:
Søc sèng cña d©n ViÖt Nam
trong ca dao vµ cæ tÝch
€ •T-O6A:5IS"-Z:2<%-+;-Z&2:2
]@$:2n:)(@$
A-T-M-BNJ-@>-+ A.-#-$6-T
&$'&+#-)"+H-dN]2+-JMN]
NJ-N7-<
e0:02+.-#-$6-E-(I,-@$&B:2d
H%-@$-BW:0-T-%-WU:2WN:
.6/8;:2WN:.6/&
012
p)(&:2)<$hmMM+.4
2% :2M4$$T ' B 51-(-?%.)J-:W
;;MB+#::2$':)8
4M-n--I/-.)84@$:2-H-/
e.+#:-+#-H-%-J&%-.)J-:W
;;-E-B.H24$ A.&n&&$6-T-
ko
.)J-:W;;1/-5 A.&$6-T-
.6/;;M4M&:W-W-M-@MN
A 7 P~~ a<~&7~0< ^P ‡&-_ %- aH -B : :2
&$6-T%-aH&#-@$&$6N-:D&:?-&S5>;:7
:@)H:)WN/-&&$6N)8#-$$H
n''H:<8--M%/-&|&:4W"
#$
ON-B:,--:#:N-:-9:H-;;-(I
;;@$;@$'0J"8-0:-B&$6-T-(
rW&$6TÊm C¸m@$-"&$6-T-aH$P4
A&:20J-B:26/8;D-56M@$"-L
MH-N&$6-T-6/@$-EM@$"0JMH--
O+,&$6S¬n Tinh Thuû Tinh"&-#GI-eN K,--&$6-E
5-(-,2c7:0$&$HW4Z
Q&"/-9 +#- -n - %)- 4 !: N-9
H--E&,&S+#-W:N@$:H---]:.
A. < H %-9 ]B-5N+# 8- ; < -@
H- pW-T-;;$-E1-J:/-]
W-=-9+#2--EX-Hd5cW-T->-)*-B:,--
-.W$:;:-.)86-0$&&012
\>- )* )w . & < : : .& {U 54-
Z$D5%-$M{&#:-M(( A.M@$
&"/+#-N:-H--.W)88-Mi-4.N
@
Q*@$&$6Hai Bµ Tr−ng:0 Q$&>-)*-B-&|&lG
8X)M1@&4$"!SA#<lGX-&c
lG'H-JM*&4 !(%-H-.%-9lG-E4$
-q@$-H->ZBH;&
A&$6Phï §æng Thiªn V−¬ng"/:2&:
)J-B-MH-%#:S-@H-+>#:S"0 Q&H)
@$D-%-#:$10&&4:)J-M{:HD-
5><D Q$&aZ!TX-n7:25.-<:^-L@$$
4'"V#Q_&S$0(lSQ#$I:0:%:<;
8N::2&3-#$#:S+8:2(--#$@ML%-9
:N:-
G;aH-E-B:2&$6<8@$&$6:2+#=;M{:WW
;\<x&7a~&;^\x&+‡&&_1/-'M{0#:7
PH\/ B54(:D-J-4Z+4$-]:5&
ks
/-::@$; xD-)/-W$:@ pN:6?-T:S'(%-1;
56D;::-
A-\<x&7a~&;1M/-;%]
)"+I--@$#:S&H)<<8
G;.)86--B-H->-)*+#--n-d:2N-
MH- & -2- )( c $ xD . -$6 < D- 56 &
"/-9+#--EN:-H--.W::2$'-5%/-
L5H
O+,-$6/-S-Q&<U-Q&<HD-M/:%-B
: \-&"'-15B K2:Z%-805(@$-M
4:B&c5(B((X Q&<5S$/L
8X K2(S5;zZ%-@$B-q;5B:N&;:
BUG(1MN \-B:%5:N]:NMM>.
#-$6m&-@:"B+#-M->4-HN
%@$-(I::2$'9 ON :%-BWJM
-$6Q&<0(u-)-nD:D-S:2].
V:]O6A:M5HM:-H5@8--9-
&%- )( :6 & : )$ ) A +# - -E &?)8 )( < -H -
M-4)(:6%:N:-H--(W>:6-.W>:6
:+>5%.<7;n"{:)(€ •
^A$C!NQ&4MÊy vÊn ®Ò v¨n häc,
AVGO7HlA2ks[o_
Bµi tËp 2
l1$B:I75+%#$:2'-<-
Tæ chøc doanh nghiÖp cã nh÷ng
h×nh thøc nµo?
QY\4+6-93=(-&:2'M-B'h×nh
thøc tæ chøc doanh nghiÖp Q$;-B-:5WNJ-T-J--<5
!1-B-&+>-:75WDDW:2-H-
-H3$USole ProprietorshipyI-& -E<:2] !B- h×nh
thøc doanh nghiÖp mét ng−êi.\@$-J…K2-H#J&4chñ së
h÷u duy nhÊt,->&H-6:v« h¹n':DH rW@$−-H#@$
5W−05W1$#:6:'$Ue:7Lb¸n-*)
1 b¸n tÊt &/ \4&|@$…
nCorporationsN4$ylNJ-$/-'=#:I:#$
@"%- Corporations/-+%:2;?MH@+XUC«ng ti cæ phÇn
Q]#$;?$'&";]E +,&-9
'
kt
-T]NJ-T-J-+^-H#T-J-_&";8$6
^='6_B(W=NJ-:cæ phiÕu-9-H A.
B(/-?-T−?->&H-6:h÷u h¹n(%-)((5i
&M+-9:N !W2-T)m5]&l2SR&> l2SR&>
)m5]&QTH:(-
G&cNJ-J$/-'=#:0B&|;:&c
-T]-E/--:+WU
−C«ng ti c«ng céng.!#$+W--B)(cæ ®«ng lín, cæ phiÕu'$;I-
/-&T55H&;>&-JMH ë#$0:"D-U\4-
O6A:?+W$c«ng ti cæ phÇn
−
C«ng ti riªng !#$--B)(-TW--T-9BM/-
:5H&;>&-JMH \4-O6A:?+W$c«ng ti tr¸ch
nhiÖm h÷u h¹n A4$U&H-6:.W+6&B-H-
;-ZB(-Z-/4-Z->L<J%](BB
-q->&H-6:'-H-M/-9-&W:](-9:NB
Q\4O6A:^5$k−k−kss_](B-9@-
-H-;B9$M4- H-](/-&|
&'6- kh«ng ®−îc phÐp ph¸t hµnh bÊt k× lo¹i chøng kho¸n nµo
O6-chuyÓn nh−îng phÇn vèn.-H-;/-8-68+M-$
/](B -ng−êi kh¸cM;ph¶i ®−îc sù nhÊt trÝ-9
B:;W+6-@j)(('6-
e4-M=Hkk;N-H-;82#
-:4-H-6:,=M:)H-v-*:2&)(
?D-thuª mét ng−êi kh¸c lµm gi¸m ®èc c«ng ti.A--B3k;&"
;N5]&l2SR&>-H-M:)H;
Q&'ML/+W-&H-6:.W:2&-H-+WT
-J-- fW$-B:2)(:U
−H- -T -q->&H- 6: ( % -- ] Z (-9
:N1BB
−R$:M+-B:"&2 !'$:d8--B:"
&2M7--9-;=$:%
−H-=)m6=<N1H-=%=$')".=/-
-$;:H+-H-=-$;6:4
−QW2+M+;,-M,2--H-H#
-9-H--T-n$:@
−BM7-$=$')".+C+
−!/-"-H-H#:?W2'#+--J
M#+-H#
kk
Q&;#$.MJ-5]W&@-]-:?&W
2MB]-Z:?M@%-MNH&/
54-
^aW:O7A:_
Bµi tËp 3
!?-B:I75§Êt lµ vµng nh−ng ch−a lµ... vèn-H-U
−QB:I'-<
−QB:I:275i
§Êt lµ vµng nh−ng ch−a lµ... vèn
Nh÷ng nghÞch lÝ cÇn ®−îc gi¶i quyÕt
f6%--EM;( a-7-H-<>$M5
:2M(MTSc:$+%-#?y•;"Q(lS
K%-S($@-E]@]TH&>)-(>-9
-H-+6%-&;> 5
Q8-4$,-(M;Q(lSKTH&>)-(>
-9-H-+6%-&;>5^$k−k−19sb_$;H
o b q S 5 S:U -* 4 +, M &- :H$ :B- 5> -H-
<6 4 & - -H- + 6 %-$ -: . :2
+6-g [ ks[:
@^M g[_&3])*+,-H-:,--
--2-E-nWM[&6:
AH&>)*+,:6$
-H--aH&-5H-H-M@"Z^R4kxn
O@ _ % H & 5N &6 Sjk:
N H &> )* +, )( +6 - &;
[t tttqS…!#$M'MTS-5/-HM)*+,
S 8- $ P -E B @- @ @- @ +-H- + 6
%--:.NW2-'W6-H--$;;-H-;-J"O6
eQ(lSK1M;;4$
"Vèn ho¸" hay "kh«ng vèn ho¸"?
)( 8- -n - +3 W G" - +6 -@ 6 + -H-+
6=(-nfAI:.NT)(+6-@"-H-+6
%-;%&;[ gg ttt:
-:[k[•T+6-@0#$+8/-M;
M^@Hk−19sb_ A&-n&6:M51^]%
4&"-H-=42_+-H-+6%-=vH&>)*
+,@:J-&5N-9MH=$>-9ŒGAf(-H
>&N)((-B/-3=•:D5c&;-EM[ ttt−g tttqS
Q@-'-/-(H ON=$>6:D5c=•@+
-H-+6%-)*+,'MH&>)*+,@&(-9
+ 6 M 0: =• @ ( !#$ : MH- 56 &@ = &? .
+ 6 %- % -H- + 6 -9 -H- ] M MH- K2
-$;;-UN4$(/-0H->&;)T)H---H-
k
+6%-=H@)%8-52(:+6)*
+, !'$1W&'5@/%+6 A('6@::
>>--9+6%-&:?=6M <-@/&;
(-<-<-@8-:0@NN--9+6v::M
7-@-9+6M-]$/#D-4-H-M
+,MH-
A M H: (- -H- +6 %- Xi & :( +$ &N 6
&WN?(H-H&>=$')*+,@-I--Iq)@/4
-9+6%-)m@:J-BB#)H--9M8-$)m
: !D-56&NN6$)0@M+:L$:2MB l?
+X.)(6-9,-R)A%-Q(lSK7:kss[
ks•1:)-nk•7:kssb A(H-@Nq)@$-n
::J-y
"§Î trøng vµng" cho nh÷ng ai?
AB4$-J6$=•@-{&J-'+6
%- A@.<>-B)w@2-=$')*+,-9:N@-H-
M@-BH&>- K2=-J-"p"!>-Q(lSK-5U
-H-+66$-q&t[•j7:D-tg•j7:&;MHA
%-=$>@<'])%H&>@:-H-+6#
$-%-; l<.-H-+6%--E-q&
';-]@/--J--nW]-J-N-&
p(@-J-$WMi H-+6%-^+>
<=_-:Mob•-H-+6%-^&<_-:
tt•+6- @/--J- •|&-q-BA%-5>6-n-H-
+6%-$-J+"2- l?:@-#-%-
;W%H>&
K2(M;]$9-51-B<[•+6-@2- M8-A%-
=)*+,/-:-;W Q@;6--;$-qW+
&;D-/--,-52-<>:A%-M'(
2;@6$&|&-qW&2-=$'%-H-+6
-:.@-9A%-M-BH-+,#-M7)*+,@-E
6-M$M-6-H&+6:%−:2-$;;"O6e
Q(lSKMr> ‹D@'U\:)-n-B@)w-B
--H-+6:%4D-+6:(:"&2=$:)0@
;%H1ByI--I-H-+6$:=$')*+,@
5c-H-$$-H-MH-
Qu¶n lÝ b»ng gi¸ trÞ chø kh«ng b»ng hiÖn vËt
VH- > H &> 8- -9 + 6 %- 7 ( &; -9 +
6:2&.-)H-:O6eQ(lSKM
>%9c:0H-4&n-9W-9M8-MA%-&;>
k
5 !:/-'$-]HHW)-9+6
%-H>&%<J-8-6-H-F:>)+
6:2<J-7(-+6J-(H:?H&>
)-(>:+6-:. A%-$6-=)
+65c64)=5cH&>
Q$ ; M " H ) F: $ +>- , M
"6-&-4-H-=•@6--,(H]-9+6
&=H&N8-66-(H$-H-;-J1'0@-7
M@)-(>1>WZ/%3W+6v:
:J-&;(^?(_Z/%3WNM+
E1--]-@:+J:2&.>--nSW®Êt ®ai,
mÆt b»ng-9+6%-:/H-%]M MH-N
5(-n8:N)*+,NM (…
^aW:lZA>_
Bµi tËp 4
l1$T4-H-5+%#$-H-]/:375v)B+8
M=T41$)W'-<-5$&N&%-%375
1-
V¨n b¶n 1:
H·y cøu lÊy c¸i n«i cña chóng ta
Q&H!@-H-94W-)-#$-i p(-2-
&N32-?-&-0$;-B:?-6-2-
)(-9:N A--1H:2-H-M9M-
-9#W
l<)H&6M:&3&25c:2*+6--#}5>(&,&t
7:= !@&S&?5>0B:n5Z-H@-H--)&;%@5]Mq
&%- A$3]MqVOƒƒƒS2M--5-17g•-B
7; Q]56‹~•@:HH-9-Q&H!@15>-?-9'<
f#)(%-B3[q6$;%ktq7:t[t$)BkkqD-
kq E&,Q&H!@,--2-&N&E&,%5:W
&NB GS$.:W BW+--#$& l1$&"W%
."-9G<~~<a~0-U-#$)4$5)$
&.-#:-E:2-HT5Fq]$:H:)]: O=--
:-E-D51 52;;Mq$4H8:-E-B
MH0@T A-:1:"-#¸-#a@$'-#5H
S; Q& 6 n+E -:-9 &~0( ~-(-Z&< $ 5?)7
-:@+X)8;-9+i-Z-H-'7:-9?
k
M-/-)($; O-E M- :
SW O4$:Q&H!@(<<H)&"-9: p8
MH:H-#K1+X%+6-95n5~+'hmMH-M
-)B !-#a-q-nkjkt:L7:-B[ ttt-5>-q@$
:-H+=5~.J00qMH--9M{-B #a-#¸
-#K\~5>5B-24:65H&3-]:<+Z&3:W)(
-9@%-
G%-7:tttWC::&1%W-(-Z:Q&H!@
-B->8/-
A)@:B-N-.p:-1W--135>
- & -H z N &W W- 4 H KL 7: - ( &,
tt ttt&3 K2-&N;-J-@A%--5UAM7
-DMH&353516$N-q7:.-)mM-n
&3$;) A.-H&3&S:0W@%-:2
8%5W-M$:)H •3;N1
-,&67::-M:&/- Q3
@%--9-9;H-:2)3;H-)35]$T5H<6
$--q-nWM[tt-+7:5$-;H--,--5n
&3 @-: :&)(-9-5I- :
/ 1 ' 7: = - +* + < h E )7 &2: 5W M
-&&3r:Q#$A$;$W)H.--:)#2"
;O7K
l1$5I]M-=H:21$:-:?/-5@MN
-9 - :N -E : $ T ' -H ; ; -9 -
MM-H-6--H- l1$W-:-
-H:))<-F::-1W-- l1$W--
-H-M):W-:.-HS::ˆ.$;
&30&.]:;;-9&3.Z;:H
-9-::
K&)(5'.B@'5J-0--9M&3:2<
&;Q&H!@
^Q,)V¨n nghÖ_
V¨n b¶n 2:
Nh÷ng th¶m ho¹ ®−îc b¸o tr−íc
Th¶m ho¹ tõ vò trô
l:($:&N&4+WQ&H!@)T
Q0=KDQ&.)l)K2-q
W54&Mi=•W-9:N0(Q&H!@ pT":1])f;:
k[
O<:2$BX-B==Q&H!@.H:5,H5F x]
tt)T/-4+6-3@$&;&,-%
-9Q&H!@ QM?-•~-%x&^•-&+x&_2-QT-J-
H:)H>-@~~-$-H-1#$&ks(&;5':D
Q&H!@ AT@(Q)M"p5&^A_ A$t− b− ksto:2;
W- -B M kt: 1 H :2 Z &2 tM:
< < % kt
:^kt&6@_(-TQAQ ë‚-^K;~~-_:2;W-1W;
:2(-BMkotM: Q:W$1#$&H:-H$%&6@
5,;5]&)('7: p86-$-E130$&-H-#$b[&6
7:1:-j)(()45:@MiQ&H!@ A$−−ksos:2
-BMbtt:%Q&H!@"M-H-bst tttM: O
Hk−kssk=)H;7^p-‘-)-_2-&W?-P~&~
•~1H6:2MH-&;% Q&H!@"
M -H- kgt ttt M: e-H-$ Z W -9Q&H !@ eq ,- '
M-H-]@/-=)H$H6$kt− [− kss K2M(
H%'Q&H!@%4(-gb ottM:jMiQ&H!@"M-H-
k tttM:
Q8-&0H-)@-W:Q&H!@-q0$&:2]&*
&67: QH[− kssk-<=MK^A~)_14:2u55
S:-H--$;=(-:;p-&+p&$-$;:6:,-
.Q&H!@ Œu5$'0@0#$+86(bMC?4+6
30 f8H-0#$+8[t&6-5+ˆc7:
Q&;qa~~:^~~B-~~_:2MC?MTS-E :
6:,4 +6-H- -B M 7 Q&H!@ A4+W/-
$:N:-H-W&3-%=#)8K'0@<HB;*-B
:5:W#;M'M-BT-W-H-
:6-%5$-9- Q$;:2)()/Q))m
5$%Q&H!@Hs−ttt)Tp‘’’Q)m=Q&H!@H
o−kb f+‚:)2--<=A)WMr>U&tt7:.-r
-B+WQ&H!@-
OE&,-nF-J'$-<':+WQ&H!@ A$− − sog
)MTSp+Mbs−tTH&7/H)H<<7
/-9ktt tttKDQ& A)$-H-0Q&H!@kot ttt7:H)H^k
7:H)H−s bkqM:_ A,T0$&-H-Q&H!@t7:H)HN]
~•-9Q&H!@)m5>&H-6248-4)m5>HD' A,T
0$&-H-Q&H!@kt7:H)HN)8)()m5:@&;Q&H!@ A
6/)T&%-M--q0$&:2]&[gt&6 7:
kb
l:WM4Q&H!@)mWW-E:($-<=&? Q&n
Q&H!@M(4-@+1"0$;N:2-BQ&H!@)mW
-)m--B lD-Q&H!@)m-WB;-@$-)m5>
%)W- lD- ) KDQ& :2 - B)m- A62KDQ&
:M(-]*:D&)m5$-W:Q&H!@Q&H!@ )m&5,
A-$6$-B0$&M&%-[q7:.…
Th¶m ho¹ do con ng−êi
A7:ksg&l2>=(-':&"p(-~M:^Q†!_-H-
M?-1;5H2UQ&H!@)m8u+6 l:W=&?@
@'+#)( f#)(%7%(-2M9M Q,-+#)(
%:%-B[t&6v7:ksttk[qv7:ks[t[q6$[q
Q+85H-9\;/=(-7:tg[+#)(%)mktq ktq
)mMH--WM6S$;;;WC:)H7
H8--9)B4-3-H-%-z)%--M(-6<3
B#$&-H--2-02E&&':; R5:+#)()mW;6/
:W-H@ l6$"-#a-#¸A:K:L7:-BMb
&6@5>:W-H+6-&3$--hWNN&WM
H-5351 KL7:T)(+6-&36%:ot tttM:
<<
% +6 - %- ¸ •3 5 :@ )m W ; 6 J M : / M
--5-7:D@)m5>B0$;:@-@::ˆ p-Z
'248-4)m5:@ Q)(6(M;:L7:&5N-B
Mktt ttt(5>$6-9@)(5>$6-9-H-#$tt
7: p(/5>$6-95-E-<-H-:%/-H6
K2$-<&@%+-#$&+WQ&H!@]•5>9D
'-8-:-9KDQ&MuW)4)(&;Q&H!@-B]
•56 A %(- 2 H & -6 6 $-H- H -@
:;0$+•-&’&--5^‡_ +:H$0-2 &,-
9 ] ~• Q+8 5H -9 T-J- ƒa ^ƒ&&:a :
_7:tkt62Q&H!@)m7;:[
:W-)m5&%
+6-&3n2)m-W M0$&-2--&W#&;=$
:%-H$%)m0$&5,:2)m-@H)H:D&Q&H
!@)m&<MN57H H-M?-?6/@$mïa ®«ng h¹t nh©n
H--$;2-Œu5M?-'-H-@':&1;-
qUA-(0*5W%Q&H!@Q&H!@)m&Z
kg
V¨n b¶n 3:
Mét sè vÊn ®Ò cÊp b¸ch vÒ m«i tr−êng
ViÖt Nam
eB5,S%-5F'H-2&8--2-)(-9-
O@'C::&$-&";&]:&?B':
&:-qI-6):&N-9:M-H-]-<
5-9BU@%-MMM428-45&3 KL]
$WB:2&n:2:&U:&@:&%-:
&MMM4:&+W)?-:&)H:&
012+#)(:&
0'-4:2N&W-@5H--]56H'Um«i
tr−êng sinh th¸i vµ tµi nguyªn.
Sù suy tho¸i cña m«i tr−êng tµi nguyªn ®Êt
KD-+Z)0@61H&&|&6:&@-E
1)$H;:&?
G6&|&6@=H&NHH A15)M=H&N$
@N:&)H5>Hu$@$)HZ@
- RH&N$&@-X+C&:W":'!A:G2Q#$A$;:'
Q&:'5I-&+GI-G2 q&;:'!A:G2&
T +6 - b[ k 1 -B [b kgb 1 5> H H -: q 6
k[k•^:2+6-Mi_ A.;-J-9--Ji=H&N
$":'!-B0%7NWH^G_&@
$:
KDMH-=H&N0B:n@-EMM:]=$6@&;Z
@SZ)-TD-@5~+ O+,W-H-:;-J<:8-4-
95>HW%(-2g−o2/:k stt::j7:N:L7:5>&
:2%@:kb− kg-: O4$)b−g7:3M:&5>Hu@&"
)iH K(M,-:&B-]gt−ot7:&S&35T
A$;#-9$+-DH&3Hu:&)H-H-53
51
Rõng vµ rõng ®Çu nguån bÞ ph¸ huû
Q(M;-]$97:ks[5N=#&;-%-q6&3-9
[• A&35>h+]&5N:L7::@ktt ttt
A7:kss2-9-q-n[•$-q-n• OZQ#$GI-&3-52
2&3#$=#Z^Q(l._4$:$-q-nk• nZ!GI-=
-H-n-UGI-p<A#p<!Q&'$-q-nk[•&3
Q6]#$=[7:H21&SW/-g[t ttt&34
& q -#$#H @) f8Hg +6- &3/-&S7 Q
+6-&35>HX-n,-7++-8+":'GI-
ko
A:+H&3@$L4(&Sq A$:@&3]S5>
Hu5c-H-W-H$&3&S45;53-<,-%-5
-n
f4$:M4$T6JM7E,0$&:W<
:2)()":'Q&W-W':ZM4+.':Z:5SH-H-n
SQ&>Pf]Q!<f<
Rõng ngËp mÆn bÞ chÆt ph¸ ®Ó nu«i t«m
p:2;-J-1-B40'=H&N&34:D
:"Kl^:;-J!]:f<_.7:kss−kss:D-+Z
1-B6-@:-9A%-@$:=H1'XN:-H-H
&34:D: A7:]7:J&%7:J
5JN7)@),: !7:kss[@5W&@% \+U-DH&3
:2W1:$T'M6:&
a&c-&34:D:%-B'M6)H:&Z/
-Z+J-7-9:H&-:) )
AH&3J-Hu'M6:&-9-J-+6: Q@5W
5H&%-10$& l4=&34:D-n#:%/-MI-,- K2)(&2
-HS1/-?H$C::D0<0H- AW-D&3(
-E-nH&:W !Hd:2)(-<=A%--EBB)8
u+6$ l6$&34:D5>Hugt•+6-U:2-)(5H2
§iÒu kiÖn m«i tr−êng n«ng th«n
l6(M;&W--c->6/:DHzH":'
A:.$-<-9:&
O-H-W-(:ZM:D0#:4-,-M::@$7:
]#$-B56:D7)#< ON4$+6-!0#5>h+#
%-?)WMBM7 E :Z M−M-]:Z: −-H-
Z)#QHKQ#QWGGW- %-z-B2l&@
@")H:& l4='5640$&U:I1
H&2<)(0@$ A.%--9ŒAƒ‰‡)#gt:
-E-q-Bkt−k[•H-+,-n]bH'5>zH A%-?-
+# &@ A :Z %- 4' M6 56 : & W -B$-<H
&&@$: K2:4&>J"W&";.&
#:C:+"+?-5M; A5@-JJN/-0(+n
M;
Mét con s«ng cÇn l−u ý
A')":'Q&5>C:HW+6/MH-^+Z
/-@u#1_ V$-H--)$@Z-*)-Hu
&@&@$zM6 !@$-MC:+-@-6
6^(-&3)##5B_
ks
H--)"S5c)*\N-B6/),"+?-) B'
<")#[t−ktt:+&7:: RH&N0#:8--B-'%7W
;')8-(:&"Q##^Px_Q'x
Bê biÓn ®ang bÞ biÕn d¹ng
l6/C:+]+)8-(:&-@-B+]1:C:
]-H-51I::'!-GQ& \/+]17=H−[]-
1-B6/M+&’’T*T*-N:D--N:&;:D
%-]5
l6/ -WM6$;U55:'Q& M-e;x:c
7:MH-&;ttN@)$1:J-5H2 H-#$[−g7:
%&;t−[t:18-5t−$/-[−kt@-H@$4$:$
-q-n$'W
Q+85HM=@B;N%-5"Z6%)m+#;[t−gt
-: O4$N'N)m0$&-Z5%-y
HiÖn t−îng khai th¸c n−íc ngÇm v« tæ chøc
Q(-2>H=H+#)(7M+#-:%:?-;':-@
%-NMM>{&6/M-B !'
@$10$&UAS%-]:5>C: G"N+--,MH-
M5 :> &M M H- M= % T
ˆz;]-H-MM4'5>C:z K2)(5>
C:.-<D-) KDMH-MH-5351#$&6/),"@−
'1@$"WQ(lSK A5S%-]:5>
C:NMBn-J-.NB)H
N−íc th¶i vµ chÊt th¶i ch−a ®−îc xö lÝ
!'M-@4/-]ktt•:H$-0"'(%-
-/-0*&M;&W-D--B/-0*N-E-W$;-] € •
A%-56656F:-E-/-0*( Q4:-%--9
:2 )( 56 6 q ? -q -H- ( %- -@ - ( M=H tt:
AC:566W/-HC:)W
¤ nhiÔm kh«ng khÝ b¾t ®Çu trÇm träng ë c¸c ®« thÞ
ë-H->%Q(lSKlA2lanO6Q&NS2
pŠ
Š
1/−kt]- •;-H-M8-:H$0:7D--H-
&,--/-&H8C:5,1@[t−bt]-
R¸c vµ chÊt th¶i r¾n
KD-+Z1-B'-+>-M0&H-)W-0M=-n"
:J-M;:( Q=$>:&-n0:%W/-;-F-
VÖ sinh thùc phÈm vµ m«i tr−êng
k[t
H-56+>-)(0@$M><X-nT5 Q9W:-9
-@'6):&6)8-F: QJ-75$5HM-4$
=HW]$&X$MI<
Q&;#$-q:=:2)()</--@5H--96&W:&
K&cL$M-9&;
^\;GHl$_
Bµi tËp 5
l1$T4575+%#$-H-T4@'
Q&%-4'-<B:I75)B+8&;M=T4)W'
-<-5$&N&;%':2&-H-@'1;&5T4
^\dUKL$&N[ A2'-<$):2]_
V¨n b¶n 1:
O'NN7:kssg5H-H-99WMN?&%-1;'M
%-/-)J-3.8-9=H&NT:%-EJ&%-
.MBM7H-J-&@%S:-.@'32W'M-E
.#(H-25@/35;
Q;D'"'Z-2-M9-−'6+C&3.
7:kssg&M8-1#$&.T@MBM7%(%'
M%-(-n':D$ M:
Q&5(--B'MBM7*H-NWM=8-66:,
7:kssg$:2)(-q;-B@<:2)%5H-H-99WMN?
J-9R(-2>27&"xfaWoo•)%:J-MW-'&
s•v )0@ - 6 kjk•v +>- , sjk• M: W-0@ MF jg•
)N--BHH)8H&M012-9%-&7:kssg
X+$&N/-(-27&"MHv=6(W,-/-7-:"
&2v)8T>-&>−012/-..v=(-n/-5: !B
.8)J-=&?M=-9)8L8-@@]$MT-9
!+#=#
KDMH---E@$&|<.-L$MBM7%-9'M
%-%-'%H&M4#$H-2;-8-M-q&
7:kssg:-nM+").7:) !B)8:)>27
&"-9'MD-56:2)(M=&?-<M6*
) 0@ # 5B M + >- 56 p8 7 &" -4: W -9 M:
W- 0@ MF )J-: 01 2 : ) ] %-N &W
:WM:-96(-−'6
!'-]@:W.MBM7$M:B&;M6/
@:5IS3-L$-<5-9'MT;U
k[k
−l6=)J--W&-9-H-+6-9'M-n@
-4:/--6v<%-<-@]-/v-<-@M-4:$
T
−R6#(&012-n'5@/v@%-z-n;
+Z=HM7:&-4)8-]M6+S)J--]H&vq6-
•3252@v-<--)H--9)J-$2/-(':7-9@
%-]H&v-7-D/-6W1 -9- 6W:
E.9W:5@- p8-;6-'&N2H&.-H-
Z)84.-H-]%+#--B-'%:"&2
−Q-M+#-9-4:/-H$N&W&48Mq-<
W:H4MH;:&?&'8--9)(012-M8-
A%-v:2524&52:H$-=$' -H52--J-M.
MJ-78-=:&=H&N-,-n-(d:)
4=$>-9A%-v)H-CW:=$'/--9# +#
−G%-7:ksso.852W/-7:kssg1W;:
8--'MvS . $M:MBM7&7:kssgW&"
-H-#(H-2NN7:ksso%=$::J-2-<J-
W< Q;:B+C 5M43-(7:kssg $)J-
J-W
!/-)81W-q$)H)-9Q&<G2&>-9-H--@u!
)8@@=$6-9-H--@-H--9S5-)&-%-
;:D-+ZNNM−012=dƒ− kssoD.MBM7H-
J-%<&%-D-56;"-9-2-M9-−
'6&M8--1M>'&-H-HIW-
/-:2]MBM7v+$&N/--H-W2M−012v@%-,-T
>H&
Q$;NN5H=-E52-2&|<.$(-5:)8
H&T>'M&%-n'MBM7<D-56
.MBM7$)&NN :%U
−pJ--W&6=-9')F:+6(1$W
-(ˆ%)J-$-:W-9)8HHS'"-H-%-0= Q&
=dƒ7:$H0@MF:2)(:D:-B:&@:W)%-ZMN
7:&%-^+]:k•-):[•W:ko•W-#:tg•
W':b•_ ON4$$':D0@MF7MH'M(/
M:W-0@MF7-q5c:2*(-27-9-ZMN7:&%-^k•_
KDMH-)852qH.S26W61:-45>4
MFI<:7H')F:&%- K2)(%-&M8-1
/=MNM9$@-$)5%-+]+]T>%/-W
&:%W;:H-J-:%(%%- Q>&0@MF&M8-5>-
W&M6-:">&:%-n"+W':7 ^Q&H]7:/
k[
H0@)-H-%-Pp‰PA:o•)%-ZMN7:&%-&;p~~
: bs• 0@ ) Q& R(- : t• l R(- : bt• O6- :" &2 >
&)M8--#}GI-K)-#aQ&4!-B'&
?)8-$%>&-:2=H&NMBM7%'@'D&
&@J-W _
−Q>&;,DMBM7I%)J--W&-9H-n@
#()J-=&?W-6-H$78-)0@1W4/-:
->27&"-6:2)(+>-,^M56+
>-<:W _@<-ZMN-H-7:&%- G;-WB6-T:%#
-6=-9M8-+6%---$5&|.&"W
'-9,-(%]H&-9-H-+6#+#-n
,-Hˆ Q&6--nL8-&@%MI-,-4
=;W-6W+M4W-2HW7-D
W-H$&3
−!]-9M8-%-D-56S(+,%-]-9
+6%-MB:5/-+8MMW-]7:v]-9M8-
#:%-qM"25%-]&MB]&8--9%-
M-q:')(+8H:%:H=#:<(8-6&=dƒ-9
.+8H1-@@$-q5c[b•)%-ZMN7:&%- AS(ŠfP
/-#&=dƒ:%-qWk[•MW-7: QNN$MMI-
,-/-)mH-2&8->27&"M&&%-:I
-E.7:)
−G2-#)H-:D-+Z/-hX-n%&M(-27
#)H-37:kssb$:L7::2: A#)H-7:ksso(1-7
rW5>:+:2)()F:-98-/-;,%H@<')
%7:&%-)%:0H->+8HD-56+] Q&MB+q
H$T:2:D-B:-S7;-9$#)H--
'<-6-&/%-:2)(M-MH- QN&W-4:
HM(/]H5cS(#)H-XM+ O6-8-6
aH6M6:-(1-9-:%5I]&M-n/--q
WM;=$5'5q:W6=8-W'
−A.$(M:W''6−+,X-n:(+W)8T
>M:D-56q6/=HW--9-H-#<:Wv6-
=#-6=)*+,5:M7&/%--n.
-I- O@'qH(H=W(-nni+|)H)+C
5H-2':D-"&%-35;-BH0*M>
Z/5:T>M:
−K2@'012T-2:&=dƒ7:$-n+C)(2q
6-:@6-7":J--@&'7:=-&M8-+6
%-&-H-+6-B(]%-&)(20@
k[
MF)lR(- QNNB:-@'=$6-:$-;:
$I
KDMH-":2)(<S?'@'J-W#$5@5N&#
+#-=$+J:
AN W N N 7: kssg 5%- ] 8- 6 A> =$ R(- 2 A>
=$Q&<ƒO&:@$H]7:ksso8-C -&&:@$
@ ' -B d = &? ( % )8 -q W ' -9 9 -H-
-H--@U
Mét lµ=H&NH&M012%-$-n'MBM7%.
+C5)J-J-W-&%-)#+#@%-X-n
'M7#(--8--BH$W-.H-2;-8-
73MI-,-.$(#$:@T>)$Hv+$&N/->2
H&M012vW''-5%-.-I-<-.7:)
Hai lµ,-F$:W--2-T:%-I28-
%,-BM<+4$:?':7-9@%-S)*
+,-B6=S8-5;:,-;H&M012
Ba lµ(-9&<-9!A>=$-9R(-2M./-
-HI5c6(-H-75=$W:H4:'MM:
]=&?I:-I-8-C8-?-H-@':@-(-,H
5c-H--<&N28-%)8-qW'4&)#)H&
3W&5%--$5;,--B6= Q&-H--2-DW+6
-2S-H-+6:2 BH#:&WI-9#+#B
--9%M+B&;-H--9&<-)H-I-9Q&
<M=']@--15>5+W:2]+)85
&H-6:]D<+6=;-*=$')H-C-9M
-<=-H52--J-%- !#$@'%D&-52:H$-3
9-<=-qW'-9-H-Q&<%-H--@-=$'
><-<)" QW/--$5&6-=$@'$:2#(-B
d)J-=&?-H-+6#+#H$:?S8-)w-B
/=MBM7H-J-H&M012
^Q&-B¸o c¸o cña ChÝnh phñ t¹i k× häp thø ba,
Quèc héi kho¸ X,]§¸nh gi¸ kinh tÕ
−
x· héi
n¨m 1997 vµ t×nh h×nh quý I − 1998_
V¨n b¶n 2:
k 5%-7:kssoM/51E%"S5c A:G2-(7:
&%--nW4=D'WWH$IM+-3@$"
'Z6$E,#$6W%"'qQ&G2
Q&MB-2-M9-−'65ZT3.7:kssg-(
'M'%-&M8-n)$H-B-'%&2
):2)(%-MH-H-2$-&|&6'M%- A.
8-->"&8-U0@MF5>h>&5@/'Hv]&8-
k[
-9%-::W-'+8H:%'8-6.+8H1/--@
@$v+>-,-MH-=(-)M:@M+>-Cv
)J-(%qH(H#$52&;>&W(7;:MB
M7--H-#H=(- l6=T/])0@M+5>
h&;:2)(8--H--#(:-7r;:)(@6
7 QNNB52--'-q:J-7&":2)(-#(%
-9MW-7:ksso16&A>=$-9Œu5Q,R(-
2.7:$
7-J+C53]7:$+85H-7:-BT=HM=
8-6A>=$MN?J-9R(-2^Hkk−kssg_'6:,M−
0127:ksso&;.% )U
−A'M,-H&<(+6W>27&"M
b•
KD-+Z5>6WD'+;#$&6X7M•T
H&>)/&BT54@<8-W)/k&6@:J-
5N=#];&;ttMW:,-;'&-7:tttv-#$-6
-#$7=-7H5I&S)u)::(&S56
&3'7
p0@-6->H-2:W-9-2-M9M8-)1
-( I MI- ,- MB M7 +$ &N /- > 2 7 &" M kk• ^=(-
+7Mo•+#+b•+6-B(]%-•_
l])F:HJ-]&%-'7&B-B:2)()F:
7MH+,56H+H:-(44':D-9
$7M(/0@MF
H-+>-,$-B524:)N-X7b•
Q&'M6>&=(-:H':D0@MF=&?-9
%-+]H-)-zW-:$:D-$+ 6-./-
M:W-0@MF5c:J-7:&%-:2-(I%
−Q&%-)J-:W-9.52%'-−'6M8--
X+$&N/-'-<5)8T>M: G2-#)H-/-M':-"
:J-R(-2-^7:kssg“•xfa7:ksso:0(-nb•_ \
'6M-B52%v-H--<)('qH(H/-0*W
;MM+ Qq64);)%xfa3ss•7:kssg:0(g•7:
ksso q)(H;+Z/-M':-+%kt•+8M]7:v$7<
7:&%--9$7H<8-B]5ZW6-9+#
+5@/'-H-MH-:@$7:&%- AN-)(#+#T>+
/-:ZH5H/-H
−O6-T:%=6)0@/-0---8-< f6-T]H+
6%-/-:"&2v-H-+61-$--T]=
:2W2]'76=7(76-: O6--$
k[[
T/H-01-E0#$+8/H-01:%4/H-01/-0-:W<
5%-]H$H-+,L&/--8-M2N/-+#92
ë'Z@Z&+:' 10@6'&&W&S&?
-7&S&3H&MH%=$:3i-B6= H-
+6-B(]%-+$&N/->27&"&;t•
−H-8-H+,-M7H$012-B5%-H&52
:% R$:H+,-W"-H--@?-'NJ-,-:"&2 H-
W27H-&?<6-56H$7H+#
2- H-$+8n/-F$:WH67-DM>+>-56
&--B'; H-MW-HNW/-M=M
=&6-:(-27+#)( lW2+,--B'52:%
-':"&2&#--&:2)(: a&'<H
W236,-/-+$&Nv-H--<&N=(-'0HB:
z=$6-:-H--<&N:,-;'H&7H012/-
&M-B6=<v-2-@&-(-H-6W012D-56W:d
/-M;=$<&%-
ANT=H7:ksso'M%-,-7&")(-9#
+#T>)867H012,-H&)8T>-&>012/-
+$&N-9-( Q&5(-]$MBM7*H-.8:
!+#1@@/-&7:=&@=&?
A.81/-.#(-<5%I/
=&5(-]$*H--]/-+#!4J-]$9@
M"8M.5%- ;
8'8M-9=:1:@$
.:D$-Z%.+C5M4-&"4:-+W)8
T> H &M012-9%- Q&.N (:%0@
6D-+C&;:&?<&7:$T;:@$%U
−Q(-27&"-9'M:kj)%5N=#-97:&%-v)8
:)B+C&&-H-6-6+>-v]];
&4Mq$M:W-0@MF]M7)%7:&%-
−!]H&)0@M+5>h&;:2)(8-&%-
.8-I%M(W^0@MF]%-+>-,-MH-
=(-_
−O6-+$&N-H--#(M:-B'MBM7<D-56-#(
#)H--#((-#(W6-H-#H=(- QN&W
:W&6(+,-Z%-H-$(H-2%H&>S'
.@'%=$&H.52::@T>M:
VÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm vèn ®· bøc xóc cµng thªm gay g¾t+:2)(+6
h)0@+12N&W++2M)I0W+6
%-v)(@67M'6='012&MM6
k[b
W0121":J-;:&? Qq67+#)(-n-@".Z
)(@#$;:MBM7-6-0HB:z
A.+C5;&;->H-2&|-9-2-M9M8-
4=D'-9; p-]Nr)84>27
&"M15I ] : )3 7:kssb- ] ":J- h )D +]v
.$(:W&8--−'6+W)8T>M
:10@6&%-M5ZTM9M8-
ON4$--]N4&|nh÷ng mÆt yÕu kÐm-95#'M%-
:-2-M9M8-:7;:52-2&|< !BN&WM:6
=$)J--W&-9-H-+6-9'MvN&W-n)<M
S52&48Mq-<-9-<->&N&W=%-3
M:68--B:D5i3-+J5i/-=;-@ QN&WB
MB&HMiM-;3:2'MzW-4:%"5%-]
&; - - 6 H 6 W H & =H &N -$ T >
& > % 01 2 -9 eI- ,- N &W B -B
$-4:-nY2-)81W-qW8-6-9!A%-
Q&M4.521W/--rI;:MI-
#-.M$:&)81W-qW8-6$;#-9
=#$&"W---2-T:%H&v+B1W-.8
Hm-BW-<'<
K2)(-9&<=&?c:F$:W--2-T:%H$28-
-/-4J-)#)I-&;-<)"8-C;-=H&6/-(-9
! )H---nS52-9-,-4H
@=HW:&'M64/-6-H$':7-9-H-
]M-9#+#-9S5"%- H-#(:%1
0@6MH'&W2M-9=]-<>-<)"-
/-TMM>(@4>'&-9&<-)H-:%
p8 -q W ' -9 -H- -H- -@ -B . 5 6 M;
=$-n=;D'NJ--4)H-<)"M:&H:)H
6-T-J-8-65iMq4M-:(@M"
N M /- H H 5 +< M> M{ I- &H- D- : ) X "
<NM5>H60*;:: !B$;#-:-
'-9&<- )H- -15M/- -@ ;:
-q 4: - 5> 5 +W = -H- ] @- 9 ,- - f 4 1
HH!A%-9-B'-9&<:/-
v # +# S N % ' -9 &< - )H- M M
=8-6
QT-J-52:H$%--SM'5;-D'6)@@ !2E-H
52--J--@:]dJ-&H-6:,-,#+#W$'&N
278- Q6:E1-*=$')H-C-nD56HMI-
k[g
,--nM:68-"0@%$-9!A%-::n
-9#+#-9-H-]M+&%-%-
A.M$:'-qW'T-J-8-6-9$-96(
-%--H--@ \-<=-@&6(B904
M$:&H-6:-9:N&%-R(-2S5-%-
^Q&-B¸o c¸o cña ChÝnh phñ t¹i k× häp thø t−,
Quèc héi kho¸ X]§¸nh gi¸ t×nh h×nh
kinh tÕ
−
x· héi n¨m 1998_
V¨n b¶n 3:
Q&-]$MBM7*H-'M%-$"&N2H
&@-n'$M:)%'%-0=X,--B:J-
7&"+<^%-=dƒxfa7M•_W/-$;-]T>
-H-:D-9)(012v8-7H012-B5%-52v-&>
&48012,-/-..v=6=(-,-/-:"&2
%--9'W2(W=&?
A.8BM=-9d-M@@%L8-&@%-9
!+#=#-J:-9&<-)H--9!A%-
,-F$:W--2-T:%IS-q&.':7%
&6-H$28-./@%-/=MBM7,-
H&5'.
KDMH-NNM012&:@$7:=-E52-24:.
:D$M:-'%+C5MBM7J-W<T;U
k A>27&"M,-:D-56)0@-67
-4:<-ZMN-H-7:&%-q6)*+,78-)0@@S?7v
>&&%-M:)2)J-;,H-B0%:v0@MF
4MF':
!]H&&'M--B-$5--8-vMW-]
-9A %-& M -4:@ S(+,v]&8- -9%-
::Wv]-9+6%--9#+#X&N&6 9
&<H$28--/--H--H--@=H&6)#)I-&M
8-6-nM:6=v-n-)H-56H.6H$
2;:W:m-H-S8-&#+# QNN$)m"(-
27&"M&%ni-B.-9&<56H
:W:mMI-,-
QN&W:W&6(-−'6MI-,--n-4:v
:2)(-q;=&?W$-:(%)8T>M:X-n":J-H
W@-H-#H=(-/%-q6/=HW&T+
/
K2)(@'012+C&$I<v)(M-BD-6-:
,-7vNNB$I<".Z5>;v:2)(6W01
k[o
2@W:d:W+#:,-+C5J-WN&W&48Mq
-<W:H4-nMHD'&'8--9)(012
[ G2:H$='&%-9$-B:2)(52
N-X-n$M:&-qWT-J-8-6-#-/-6
8-=%-v2E-H52--J--HJ/-$;-]'MJ-
78-v:2524MiM:dJ-Mq4&-6-v6=;)H-
C : E #$ MB M7 - -@ +% W: =$' / - -9 +
6#+#X-n;:&?
^Q&-G¸o c¸o cña ChÝnh phñ t¹i k× häp thø n¨m,
Quèc héi kho¸ X]§¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn nhiÖm vô
n¨m 1999 qua bèn th¸ng ®Çu n¨m_
k[s
PhÇn s¸u
luyÖn kÜ n¨ng x©y dùng v¨n b¶n
V#$+875:2=H&N5S:'5%-MH-3M
3S%N:2-H--@-B-5(5%-)U
−!>%0#$+875
−\4'-<75
−Q&M'-<75
−e:&675
f%#$-)mN:'.5%-$
I. ®Þnh h−íng x©y dùng v¨n b¶n
V#$+875:2W2N4$-E(@--H-W2MH-
6-0#$+875-]-B>% B -#$. %
.+8M/-H&%-M0#$+8-J-5I$6-
675.-#-.-,
O6->%/-4&6-&)H&|-:2)(-#i)
#$U
−AB^_c:WM=N^:,--_y
−AB^_'.@'N^2+_y
−AB^_%(/^#4_y
−AB^_^-H-J-_y
O6- > % - &| &6 5 ; 6- & . -# i &;
--,-&|&5;N55B--D-m-4&
N-W6=5@$;
1. §Þnh h−íng môc ®Ých giao tiÕp
KL:255B-B:2D-:2:,--&; B
:,--B)85HJ-:%&T:2@'/-'=
#:D--E-BB)8;H)82;-TED--E-BB)8
+W;H K,--&@+W)m/-0H->:2 -H--,Y
2-3-2-
K,---9:25-B-i&U
−K,--H-2'4J-
−K,--H-2'N-:
−K,--H-2'2
l6=-96-)m/-H+@5c.:,--1W
/--3:8- A6--BW/-:,--$MW-3
:8-NM--E-B4&/-$J- Q@;&
W)(&/6=-96---B4&$4J-
kbt
A&8--B.-2--q-B4&6=-9B
):2+4:-7::7:):%-B@$/-
Q$4$X-BB:2-H-MH=H5W/-6=M
5B-B)8H-2%:-?$T'4J-5T'
N-:3B2%:B::( A.5W
/-]$9-5:,--UH-2'4J-H-2'N-:H-2'
2 . 5 W 6 = - A/- W . 5
MW/--D&.5MW6=
2. §Þnh h−íng néi dung giao tiÕp
!>%2+6-0H->:68-)m/-'-4%&7
5 :68-$1W2+-975 A2+B-B
.)846/-98;-9012/-B^_4J-$
-E-B."N-:D-.-#-$6"/ -9
H A.d>-9H^2++8M_%)F:-96-8-
6d>B^75_5-EX-B:2M-H-@> e
-H-E-B6-0H-.d>-9
:N&55"&@'+UM7)*+,3-
N&W) fB.752++8M5]-9
B5-E-B:2M-H-@>
Q$4$-X@:WW:2].&c-
6=N2+>6M5-E+
H=$> G"m&475/-
0H->:2-H--,'4J-''6'#:'=6012'
J ON&.&/-,@$?--B
4$3-(MD---W$M-d%
-WM Y2--]JB=)"--9? '
$1W;:2H8-52-H8-?2+-5M
3. §Þnh h−íng nh©n vËt giao tiÕp
AB?-−.#4:=H&N
−/--?-.#4
Q&W2H:2N4M
--E4$ BM4:2-BM4W)(
^&/H;+W$&&&/:25H-H;B
&%--- _ A-E-B.&/:D-+Z4)(
)-q-B:2D-:2)(@>&)(B(/-8-
:H%% ë.&/@$4-8-)m4&&
5.6&;+-5#:N
kbk
B1&cM:N1HN:N:(&N5$2+
5-E/-Yd--95# !#$:2d)]: G"
m&W2-1B%"&;5-ES:UH
4 ON4$6=M-q,2-H:-n
,2-4 AB^_.@':4MD-M
:(4vD-B^_.@'MZ/%%B=&
)($-94 N-BB&c-2-1MW
6=
A4$6-5'45'M(%
B l5$--,-N6=
-- !B. 5 ' B =)*+,./ - M6:
-)( -9 !B.5'-]J#:
-9? l5B=.-B-H-8-?<6.Z
/%MF>-9?3-H-+Z3D-#%-H-)*+,N l5)"
-J -?2+M</+$&N/-J-9? B
M-q5c :2 3 :2 N :2- H J /- -] 1 -L
J-9?)J-$,--95)m$Tr BB&c)85
'(/--)#)I-N6=-96--
-
Q3.)8#-&;--BM4&c#4:2
&.#(-]/->%&@&|&&%-M&N5$75
4. §Þnh h−íng c¸ch thøc giao tiÕp
O6-8-?-H-J-Z/:2$(=&?W;6=
BM%-H-&N5$$WW6=-<&@')%-H-&N
5$MH- Q4:--BM-q-]$:23$5c:23MH-:2-#$5c
:2-#MH- :6=W$Tr ON6-8-?-H-J-
'-]/--d
H-J-42+75-n,2-'$(MH-.
D-:%'M6)(#:012 -94 KLY2-
D-:&;-9:N:-B-B.-H-4MH-'75
A4$32+-9:25+$@-B$)&&@'.5
MH-'2+"4 !#$'D(%-H-5
64<&-H-75-4M?- O#$-E--<)"
W;-5
!&|<6-(/.$(MH-1H-2
%6-T-J-75-1$-Z+|-H-+Z3.N&
.B)#$-9GH-lS eB%S5Wa4 GH-BU
§êi sèng cña nh©n d©n ta dÇn dÇn cµng ®−îc c¶i thiÖn, còng gièng nh− t«n chØ môc
®Ých cña ®¹o PhËt nh»m x©y dùng cuéc ®êi thuÇn mÜ, chÝ thiÖn, b×nh ®¼ng, yªn vui, no Êm.
kb
Cuèi cïng t«i xin chóc c¸c vÞ lu«n lu«n m¹nh khoÎ, tÞnh tiÕn tu hµnh, phôc vô chóng sinh,
phông sù Tæ quèc, b¶o vÖ hoµ b×nh.
A.3.t«n chØ môc ®Ých, thÈm mÜ, chÝ thiÖn, tÞnh tiÕn tu hµnh, phôc vô
chóng sinh, phông sù Tæ quèc,....3..B-*:6&@=2-
-9.<-*a4 H-B$-9GH-3W/-)8]EW
/-:(=6(%37/-)J-$,-W/-:,--
1D&
nMGH-B%.+#':2@'MB4J-GH-W+Z
.N&@-,=2-%?:2MMH-U
X©y dùng chñ nghÜa x· héi còng nh− lµm ruéng. Tr−íc ph¶i khã nhäc cµy bõa, ch©n
bïn tay lÊm, lµm cho lóa tèt th× míi cã g¹o ¨n.
A.N/-+Z))H.N&@]E%5-
+#Ulµm ruéng, cµy bõa, ch©n bïn tay lÊm.q%5-+#GH-:%+Z.
N@$
lD-MB-$6%.O6A:]:W-(aHGH-1
BU
T«i biÕt r»ng c¸c ng−êi ®Òu lµ con d©n n−íc ViÖt Nam song v× Ph¸p b¾t buéc, hoÆc bÞ
chóng l−êng g¹t cho nªn ®i lÝnh cho chóng. Chø thËt ra kh«ng ai muèn câng r¾n vÒ c¾n gµ
nhµ, r−íc voi vÒ rµy m¶ tæ chèng l¹i Tæ quèc ®Ó mang tiÕng ViÖt gian.
A.3.GH-+ZUbÞ l−êng g¹t, b¾t buéc, kh«ng muèn, câng r¾n vÒ c¾n gµ nhµ,
r−íc voi vÒ rµy m¶ tæ,...1->)8-(&@&|&-9(/.
]:W-(aH-(W#+# AMB%:?+#
MH-'-.-]:$GH-WBU
N¨m ngãn tay còng cã ngãn dµi ngãn ng¾n, nh−ng ng¾n dµi ®Òu tËp hîp l¹i ë n¬i bµn
tay.
A.+,+X$1B]Mr>'&n-9(/&
6-T-J-5T-J-5:7-9?-) KD-+Z#($#(
.W#(M5i=M
5. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
O75+%#$'2+NyAc::,--Ny?-yO-H-J-
&N5$y
VÎ ®Ñp cña bµi ca dao
"H«m qua t¸t n−íc ®Çu ®×nh"
H«m qua t¸t n−íc ®Çu ®×nh,
Bá quªn c¸i ¸o trªn cµnh hoa sen.
Em ®−îc th× cho anh xin,
Hay lµ em ®Ó lµm tin trong nhµ.
kb
¸o anh søt chØ ®−êng tµ,
Vî anh ch−a cã, mÑ giµ ch−a kh©u.
¸o anh søt chØ ®· l©u,
Mai m−în c« Êy vÒ kh©u cho cïng.
Kh©u råi anh sÏ tr¶ c«ng,
Ýt n÷a lÊy chång, anh l¹i gióp cho.
Gióp em mét thóng x«i vß,
Mét con lîn bÐo, mét vß r−îu t¨m.
Gióp em ®«i chiÕu em n»m,
§«i ch¨n em ®¾p, ®«i t»m em ®eo.
Gióp em quan t¸m tiÒn cheo,
Quan n¨m tiÒn c−íi, l¹i ®Ìo buång cau.
G-:2,-J"+]"+]2&-H†<:MH5;
&@:Z<:;)$:M)I:5I/- KLd:L3'
@H-H5BF6-9B?-M:%@: A:25J-MW
5<I-B9-:)I- Ah-9N/<"
#${-#4:2-:W-W)J-)#0
l-#:"]/;M--B&$'('N$;&-+-B
:HN-TMS%-&)<:H-B-&7.-H
-9$M--9-6-2@J HH-&5i=;
-BN&@-B.d E-BM-q)85>DMW
;-H-*)T];-&:"n:N%-H a,.()8
:+$;+H;-HH5i=;-&-EB:I-&;-)
-h Q#:$-D&-+ K2-&MH-1H&@
H$;U
C« kia c¾t cá bªn s«ng
Muèn sang anh ng¶ cµnh hång cho sang.
r-H-#JM5I5{5"NB-H-Bh-(
-J8-H]-9-#<UQ@:n$;=d#(%-H
:N$;
Q&"W5<-#5&*<i4&)8Mr>&
52-M-H%:N
Em ®−îc th× cho anh xin
Hay lµ em ®Ó lµm tin trong nhµ
¸o anh søt chØ ®−êng tµ
a-4-&&@> ¸M&H-:-q)J-q
&@MH A-H)J-q$-EHI: BB-H-%
B&:=&?@:M-BB5<)m),TU
Vî anh ch−a cã, mÑ giµ ch−a kh©u
kb
Q4:2-H-%6M-:h-<-9:N::':
n-H($< Q$;-&Mr::W
:2-@$B&@5#=<5BBM#2-B+>B:2
6&-&@4M-@$@$-S A-?-0(--
## !-#MNM-nN. A:@$-.-(
-ZN:%4IUH5S-z;:@$4-…A$0
:&]=-)J-9N$;5J;+$;
e:%D?5&.d>7:+nU
Cã trÇu mµ ch¼ng cã cau
Lµm sao cho ®á m«i nhau th× lµm
Q&C+W:i-%0-M/-=-:&] ;
M-&z5S-N-ˆm&&cU&$H-H4…A.
JJS)C+W:i-%0-@$#$-rMH-
:…Q"5-H&H&<-:N4M…-:
@$-H5S-@$-nz;::2,-B:qH$;-9-&.
=$W-$6-HH)J-q5i=;&;-)-q)8
;:IF$+X+I-$65S- Q525<.6-5>
&(;X:-&-:N-H5>B+8&;-H46
8-#:&W)2N$;c:I:-9-&(%-
H
^a\_
Bµi tËp 2
f8-H-3.-H---B&75+%#$1$-q&(/
:H-1%%
T©m sù víi c¸c em vÒ tiÕng viÖt
$;O6-$;=dBO6A:-9-
$;=(-.=(-7 QO6+:T;-)HW0#$
+8.Nv&$'H$:1:1O6T&{:6&{
(S2<
€ •H-:6$T:5(:7:&-2--W$(-.-H-
6-H-:)m;-]:?(--9+#2-<-;)H…!(%
O6-E4$v.$:&@]#$.NH$O6-H-:
…Q#:SW$5&)H++W-9-H-:)m.M:%-
O6 A$35#$-H-:-BdJ-@$ H-:$;:1$0:…
nN))%</-:,T:S&;@%--9QT=(-':2M(
3\Wp<K@%-:6@$-:H:N56
-nN))%</-B?-O6#:SI::2%
BO6A:$;=d…
^V#f6_
kb[
Bµi tËp 3
l1$#-:,---]W-975+%#$'-H-:DU
−A4J-
−QN-:
−l2
A;40')8Z/.-H-J-&N5$75%:,--D&
§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå
!'&@=&?-]:T54)8@=H.W2-&>
$&-$@%)(5N-Z+>M;:(-9lS9
>-
•@WZ&@MN+6&bt7:-9:2-2-)BB+C&"&@'
<&;%-E"%-GH-lSX.$;F:-@-=d-9:2
-)-H-:W@-N%-N+#N)86%&)H5W-
$6h
-9GH-)(-9GH-+>:?-'5U
5.-<:S+Z-H()( G.-<:-q-B5:B&@<-7GH-
M&<1:22-<:70-H5H5-E)W-J-7-nWN/-
)I0<:@ ë6-:iB--@$GH-=d&?55M=)
0@-9-M&?,-, H)-9GH-{h
-q-B5n&-#:S-9GH-2BWN-HiB
2BH)H@<<:-9:2)(4$
5W-155…GH-)(:6-)($:6-36-%@U
6--J%--J+#6-&@i&S-#$&:25J--:2
S-B-$6%-H--H:'A:7:4-9-#3<:
6-n97 Q&)(-9:N6-NGH-8:/-NM
-]-;5;-WGH-6-,-,-B:&;]B
$GH-1D-)(S-B.-H;:2Wd--@-
IUQ&eNeHA@!>QI\/…
A-%]:&cGH-)(MI-MT(M
'&F+4 GH-lS)()(+>5W-4$5"NA)(
)T)(-2-@&MTH-6-9=]-#
+# !)(4-@+>-/%)(#:S%.
"N-:.H&>]-h@ !B)(8-)87::
GH-lS;<)H&%$$
Q&bt7:-9-2--@lS9>-+H
D-5;-WX5N-&-$54$A-]:HW
-)H)(M;-.-I-&@:?/Mi$ A$
kbb
&-"Z$-#5>&B52-N-))TBX+H
#:SB-Z-B1)&.5<$6hU
Th¬ x−a yªu c¶nh thiªn nhiªn ®Ñp,
M©y, giã, tr¨ng, hoa, tuyÕt, nói, s«ng.
Nay ë trong th¬ nªn cã thÐp,
Nhµ th¬ còng ph¶i biÕt xung phong.
OM:%&Z4U
Nói Êp «m m©y, m©y Êp nói
Lßng s«ng g−¬ng s¸ng, bôi kh«ng mê
Båi håi d¹o b−íc T©y Phong lÜnh
Tr«ng l¹i trêi Nam, nhí b¹n x−a.
p8+HB&&5Di chóc;;-9lS9>-:
:??- Di chóc "%--E%-'@:
x+>&)(&=6%:?&H-lS9>-
-E&@+>&B5N:(-=]-#+#/-
%/-:/- p$--Z-#.-#%-9#+#-E
-9W+>Ue-BN=d<2-48+A%-O6A::2
+#2-O6A::2)-B-W-B:n)-#@$M5
$T A.-#+>:)#)I-B-#:4=:52B--9
&6--/BNB)J-:W>-B-9
Z-H-:W
^aW:O7!S&Hå Chñ tÞch, h×nh ¶nh cña d©n téc,
tinh hoa cña thêi ®¹i,AVGp84lA2ksg)
Bµi tËp 4
l1$#-2+:,--(/-H-J-
/-6"-H-W&-+%#$U
§o¹n trÝch 1:
Rõng tre, nøa ë n−íc ta cã nhiÒu lo¹i, nh−ng th«ng dông nhÊt cã kho¶ng 30 loµi nh−: tre
trinh, tre hoa, tre vÇu, luång, giang, lå «, nøa tróc... C¸c lo¹i tre, nøa nµy ph©n bè ë T©y B¾c,
ViÖt B¾c, §«ng Nam Bé.
^ViÖt Nam ®Êt n−íc giµu ®Ñp_
§o¹n trÝch 2:
N−íc ViÖt Nam xanh mu«n ngµn c©y l¸ kh¸c nhau. C©y nµo còng ®Ñp, c©y nµo còng
quý, nh−ng th©n thuéc nhÊt vÉn lµ tre nøa. Tre §ång Nai, nøa ViÖt B¾c, tre ngót ngµn
§iÖn Biªn Phñ, luü tre th©n mËt lµng t«i... ®©u ®©u ta còng cã nøa tre lµm b¹n.
^QK%C©y tre_
§o¹n trÝch 3:
S«ng §µ khai sinh ë huyÖn C¶nh §«ng tØnh V©n Nam, lÊy tªn lµ Li Tiªn mµ ®i qua
mét vïng nói ¸c, råi ®Õn gÇn nöa ®−êng th× xin nhËp quèc tÞch ViÖt Nam, tr−ëng thµnh
m·i lªn vµ ®Õn ng· ba Trung Hµ th× chan hoµ vµo s«ng Hång. Tõ biªn giíi Trung
−
ViÖt
kbg
tíi ng· ba Trung Hµ lµ 500 c©y sè l−în rång r¾n, vµ tÝnh toµn th©n s«ng §µ th× chiÒu dµi
lµ 888 ngh×n th−íc mÐt.
^A$CQ#S«ng §µ)
§o¹n trÝch 4:
S«ng §µ dµi 910km, tõ V©n Nam vµo n−íc ta theo h−íng t©y b¾c
−
®«ng nam, gÇn
nh− song song víi s«ng Hång. §o¹n ch¶y ë ®Þa phËn n−íc ta dµi trªn 500km. Qua Lai
Ch©u, dßng s«ng ch¶y trong mét thung lòng s©u gi÷a khèi cao nguyªn ®¸ v«i vïng T©y
B¾c nªn l¾m th¸c ghÒnh vµ ®i qua nh÷ng hÎm nói hïng vÜ.
^Qpxe§Þa lÝ_
§o¹n trÝch 5:
Lµng xãm ta x−a kia lam lò quanh n¨m mµ vÉn quanh n¨m ®ãi r¸ch. Lµng xãm ta
ngµy nay bèn mïa nhén nhÞp c¶nh lµm ¨n tËp thÓ. §©u ®©u còng cã tr−êng häc, nhµ gi÷
trÎ, nhµ hé sinh, c©u l¹c bé, s©n vµ kho cña hîp t¸c x·, nhµ míi cña x· viªn. §êi sèng vËt
chÊt ngµy cµng Êm no, ®êi sèng tinh thÇn ngµy cµng tiÕn bé.
^lSK_
§o¹n trÝch 6:
Nh×n xuèng c¸nh ®ång cã ®ñ c¸c mµu: xanh pha vµng cña ruéng mÝa, xanh rÊt m−ît
cña lóa chiªm ®−¬ng thêi con g¸i, xanh ®Ëm cña nh÷ng rÆng tre, ®©y ®ã mét vµi c©y phi
lao xanh biÕc vµ rÊt nhiÒu mµu xanh kh¸c n÷a. C¶ c¸nh ®ång thu gän trong tÇm m¾t, lµng
nèi lµng, ruéng tiÕp ruéng. Cuéc sèng ë ®©y cã mét c¸i g× mÆn mµ, Êm ¸p.
^lQ−QQ>_
ii. lËp ®Ò c−¬ng v¨n b¶n
\4'-<^-n?lËp dµn ý, lËp bè côc, lËp dµn bµi_&&;@$^&
.&/B-B)8N+&B-_.2+-<5+8>
&M&75)8)I0-H-d)8(@-93-9'
H-<)"--968-6/--H-&N5$-H-44&;-9H-
'2+@'/-'-4%
1. T¸c dông cña viÖc lËp ®Ò c−¬ng
!'-<-52M-95275 -B))H'-<
5M&0#$+8 A-6W-S)2-E(
75-+--B+/%N--]-B5M4q:q-
-6---6-0#$+875+C&:2-H-
-B4/&H/-.))BH-0$&@6-5i)B
-5i)BdD-dM-#0J.-H-]
!'-</-4&)m-U
−Cã c¸i nh×n bao qu¸t chung cho toµn bé nh÷ng néi dung triÓn khai trong suèt v¨n
b¶n.A-B'-<.2+$)m6&:2-H--,&|&+C4
5<
−
Cã thÓ nhËn ra ®©u lµ ý chÝnh cÇn nhÊn m¹nh, cÇn ®i s©u; ®©u lµ ý phô cã thÓ bá
qua hoÆc l−ít qua ®Ó lµm næi râ ®Ò tµi còng nh− chñ ®Ò cña v¨n b¶n A ' -<
kbo
--B'M6)$8-?.2+.-4:--
-H--#-.)-Z/%6->%1/-D&
−
Chñ ®éng trong viÖc tÝnh to¸n dung l−îng --975-E+/
&;-93]3d G;-WB'-<-E--ph©n phèi thêi
gian-3]:2-H-/&.&/-]H%
7 5
2. Yªu cÇu cña viÖc lËp ®Ò c−¬ng
N'-<-B]:=&?4$;'-<-]:5:2)(
$;-]@>U
−
§Ò c−¬ng ph¶i thÓ hiÖn ®−îc ®Ò tµi còng nh− chñ ®Ò cÇn ph¶i triÓn khai trong toµn
bé v¨n b¶n.A.2+-]&M$&'-<Z/%:,-
- #4 -H-J- 1/--F5>&5%-
>%
−
C¸c ý lín, nhá trong ®Ò c−¬ng ph¶i s¾p xÕp mét c¸ch hîp lÝ, mét mÆt võa ph¶n ¸nh
®−îc l«gic tån t¹i, vËn ®éng cña b¶n th©n ®èi t−îng tr×nh bµy, mÆt kh¸c còng cÇn ph¶n
¸nh ®−îc l«gic cña b¶n th©n viÖc tr×nh bµy ®ã. G"m--9(/=$>
:?-H-&N5$75NM=-)m/-.75-B-@&-
(M-Z':2' l<.4J--9-(%)84
:-92)HW;:L-B:2-H--4&;-H-&N
5$6&; ON$&'-<--E-]6/--H
&;B&-H--4&N5$'(/:D-+Z-')8SW4
2-9(/.&n-9W-6-4'-<75
−!'-<&N5$-]c« ®äng, ng¾n gän, s¸ng sña vµ ph¶i cã nh÷ng kÝ hiÖu nhÊt
®Þnh ®Ó ghi c¸c ®Ò môc, c¸c ý hoÆc c¸c chi tiÕt.Q.d-Z54--]/-
H +@ 5c -Z :2 W M 6v . ' :,- . d % & ' -<
/-W5c:23:2.D-:2-# •@M-D&'
-<::2':,-D-:2d%BW/-5c'-#
O+,-'5U
Bµn vÒ vai trß vµ t¸c dông to lín cña s¸ch trong ®êi sèng tinh thÇn cña con ng−êi, nhµ
v¨n M. Go-r¬-ki cã viÕt: "S¸ch më réng ra tr−íc m¾t t«i nh÷ng ch©n trêi míi".
H·y gi¶i thÝch vµ b×nh luËn ý kiÕn trªn.
-B4:2'-<)U
Më bµi:
−A;&n-9)H-30$&)(]-9-
−!@':K x~&<~M1'-4%UpH-:"&2&&%-:I.
-#&:%
Th©n bµi:
^k_ x-d-#B-9K x~&<~M
_pH-Ny
−\M&J-
kbs
`O'M6:)0@
`O')(-
`O'%8;
−\)F:]
`pF:-97:#W
`e=-92&6
`lH-BH&>D-56
−\5W#:N]E
`x'$m
`\:--2-)(];:
5_pH-:"&2.-#&:%
−pH-5':?8-
`O'M?-8;
`O'M?-012
−pH-/=M
`l=HMJ6W<
`l&%-%-
^_ GN4'H-+,-9)H-;dM-H#
_pH-(
−A#-]:5'8;012
−xMH:H&-5#:N
−I-H%-:<MH?)HW
5_pH-0@
−V$;W-5B:)84
−K-@<:W
−!/-W%)$)(:W-9-
^_ QH2(%6-?-)H-
−QWB=+$&NJ?-)H-
−?)H-(-BH&>M?-D-#7
−a;H;H.)H--B2+0@
KÕt bµi:
−er>WH-+,-9)H-
−l2-9-H#
Q&;#$+,''-<-:25:7&&T Q&;
8--@$-B0@6'+WMH-+IMS'
+Z4'-<-7.N.$;-]-<5-9:2'-<
-3;-E-]/-:5
kgt
3. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
Q^->_5+%#$/-&M:2'-<yl1$
4W'-<B:2-H--
NguyÔn §×nh ChiÓu,
ng«i sao s¸ng trong v¨n nghÖ cña d©n téc
A)A$C!N:2<%-9%-Hm)Hi<
.&5]&76-9+#2-@&-$
Q&;&-B.N)-BH)HMH--:I-9-
-7:-NN:%@$-NN-@$)H O7<-9A$C!N
-E4$ B-q5A$C!NH--9Lôc V©n Tiªn,
Lôc V©n TiªnMH;6-'2+'7-n&@5'<7$;
%--9A$C!NM--Z&H-9&$;%--(5?
0#:/-aH--5-|%--H-#$:2&7:7:…
A$C!N:2<$;%-:H-F:.&5@9-
/-2--@6-9#+#-(5?0#:/-<Q#$$5T
]--D-#;@%--
A$C !N ( :2 ) &" " @ !S A
BW)(.-%-#:$A$C-:#:5H%-.
MI<#+#)+EJ;HD--J%- ON
:Z-:IW2-9-)$;%-A$C!N-9$<
7 O.H-F:BH&>76-n=dH"-LB))H#:S
&)H-=dW -9 H- W>- )*-9 :2 MT ,-
W…
e5@+|+1… !)(W2-9A$C!N
:2@:<+E @%--E-&;-(N
M-9-)$;%----&W&ˆU
Sù ®êi thµ khuÊt ®«i trßng thÞt,
Lßng ®¹o xin trßn mét tÊm g−¬ng !
2-<7-9A$C!N-9:2-))@@N
:2% Q<7-9A$C!N<7-@HrD-
W0#:%-9-
Häc theo ngßi bót chÝ c«ng
Trong thi cho ngô tÊm lßng Xu©n Thu !
Chë bao nhiªu ®¹o thuyÒn kh«ng kh¼m,
§©m mÊy th»ng gian bót ch¼ng tµ !
kgk
!(%A$C!N-]:57:2;-J- OA$C!N
=d&?-J-&H--9:N-3N-M:65?/+,7
-<:6--3@$U
ThÊy nay còng nhãm v¨n ch−¬ng
Vãc dª da cäp kh«n l−êng thùc h− !
Ž
ŽŽ
Q<7 $; %--9A$C!N :)(W&#:&-9 -
&MHaH65'5q-9#+#A:G23kobt'))(
:< 7: & R# -9 &' N +% )8 -q $ -9 :2 + % - 5@$
A$CQ&a<1H"pxnQ8!J-21]7:kob-I5
q:'! 7: kobg-I 5q:'Q#$ - D- KD- +Z%- D -
:zMT,-4$-H-]%#+#A:G2-5@$#+#
2-H-54-)'M;=$Z+4$HD--J%- xD-
5HŽ… a&5I]+@$;":'!)&2"MI<
\,-q5-2--&#+#&2%'<'-)T
:W:mWM-M{Z-EM-inM#:,-^'
)H--9aH&M'-2--&0#:/-A:G2_UM"-9
Q&<!>"xnQ9Ml#"KQa\;:aQ"GQ&
A$CQ&Q&8-"•W-xH!LQ3\<!LQ3Q8"]Q<A$CO7
GRl%"lB-KG!: \:))]:6'.&)*
6$'55-2--@+E"MI<'55---9
5 5 Z 6 ) HH ]: &2 % )J- :W -9 &
MHaH-5@$:2&5IS3n-7:ZW-9=]-
#+# ( % D-W 0#:$6) @ - -@ -Z -J
%--J+# 1$:2W&5>-T5-5@$U
"Bí c¸c quan ¬i, chí thÊy chÝn trïng hoµ nghÞ mµ tÊm lßng ®Þch kh¸i nì ph«i pha, cho
r»ng ba tØnh giao hoµ mµ c¸i viÖc cõu thï ®µnh l¬ l¶ng !
Bí c¸c lµng ¬i, chí thÊy ®ån luü d−íi Gß C«ng thÊt thñ mµ trë mÆt h¹i nhau, chí
nghe b¶o trªn BÕn NghÐ ph©n c¬ mµ ®µnh lßng theo mäi !
Hìi ¬i, oan nh−êng Êy, hËn nh−êng Êy, cõu thï nh−êng Êy, lµm sao tr¶ ®Æng míi −ng !
C«ng bÊy l©u, nghiÖp bÊy l©u, lao khæ bÊy l©u, bao ®µnh bá qua sao ph¶i?...
lS"-2--@+E)-9+#2-O6A:"A:G2-
5@$&2--I0 xH&'N-5@$M"&
$5?-A$C52]:"&$.M,-)8
6-9-2-M"Q#$p<M,-)86$;%-+E-9A$C
l6N&MHaH-5@$"A:G2-I--I-n:W:m<'
@1/-1W(@ M; &N@& -I/S
&@$-I-/-)892M;=$-9-%-4$@!SA
+E3B1&";5J-S7-D5?-%%-<Q#$0#:W:
kg
@%-- "A: G2 + B 1 56h 2-4( @ -9
QT =(-…
;MX;:<7$;%--9A$C!N:2
]%.57-/.Z)(4&%%-
MB-.6)1&?%+# An5#:S&
-9A$C!N1+C4)21Z-:N-9+#
2-(%-)-9=#(+#0M-q=-$
-(-5L-(-&"Z-J%-
1$?-W'W&5V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc:
Hìi «i !
Sóng giÆc ®Êt rÒn,
Lßng d©n trêi tá.
[...]
Th¸c mµ tr¶ n−íc non råi nî, danh th¬m ®ån s¸u tØnh chóng ®Òu khen !
Th¸c mµ −ng ®×nh miÕu ®Ó thê, tiÕng hay tr¶i mu«n ®êi ai còng mé..."
G--9A$C!N:-%5B×nh Ng« ®¹i c¸o-9A$C
Q&1 l57U-25T:2+#2- l>--9A$C
Q&1 M- -M -/. - - 6-3 @$ 5
+<-I:&W&ˆ %- GV¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn GiuécM--
.Z@X;USèng ®¸nh giÆc, th¸c còng ®¸nh
giÆc... mu«n kiÕp nguyÖn ®−îc tr¶ thï kia...
Bm+%)(S-9A$C!N.=#-5@$
$$]1/-+W…
Q&<7$;%--9A$C!N-n-B.H.n
?-&@h5Xóc c¶nh:
Hoa cá ngïi ngïi ngãng giã ®«ng,
Chóa xu©n ®©u hìi cã hay kh«ng?
M©y gi¨ng ¶i B¾c tr«ng tin nh¹n,
Ngµy xÕ non Nam bÆt tiÕng hång.
Bê câi x−a ®µ chia ®Êt kh¸c,
N¾ng s−¬ng nay h¸ ®éi trêi chung !
a&MHaHMI<)T:W:m-5@$"A:G2:$
" ' 7 < 7 0@ - 5 : H- F:
.5:26<UaO7Q&>A$CQGZl.
AlYKX!WA$CO7\W-A$Cl.l#lSl#A6 Q4
&@MB-?:25+,&&@'5'$'-Bd<> V
&- :@$ -#$ & 5 < -9 A$C Q x C A$C Q ' GN Q4
^$;7-.lH+%#$7 +>-_U
Bao giê BÕn NghÐ l¹i trong
Cho dßng s«ng NhÞ vang lõng kh¶i ca?
C−ìi thuyÒn lªn tËn Ng©n Hµ,
kg
BiÓn xanh ra ng¾m, tr¨ng ngµ s¸ng soi.
C¶nh t×nh nghÜ l¹i ch−a vui,
Nói s«ng cßn g¸nh hai vai nÆng nÒ.
Ž
ŽŽ
G#$0B'Lôc V©n Tiªn:2 H-F:%-9A$C!N&@
T5 &+# @ ":'A: a Lôc V©n Tiªn N:%
@$H&>-95&-$ !#$:25&--/-
. W J-H =d &? " - / .- …Q@
;.H&>#:A$C!N-/"W-
=:-9-N-B]1L AA$C!N-E
'54-'&$0"<!D-<Q#$XW-)
. ' H @ H =d &? \W ;: A$C !N )( )(
&n=]-#+#.-#NH)8:q:(%&
eTKW A$C!N-#U"Tr−îng phu cã chi ngang
tµng !"e8&B:N&MMT-9W-T&$' ;-H-#
4-9Lôc V©n TiªnU\,-O#Q;e'A$6AQS .
HMH$;&?M&%-):2n:D-+]MT-8-
$=$@@N% l?.#4-9:2"1='B
M-]B A ?.--B&20<> l?)(
&012-E5501230$-B(M{0@$
M{-B'MT5@-?1@&MM/-(:?
+(5@-?1I l?.@:<+E-: ON.mB
?]E--#-$6-9?:--:0--
O'7-<-9Lôc V©n Tiªnd#$:2&$6M&$6B
QH--(d:2(7:+C+C%-B&$'5H&2&1&
+# B$W-.-L7M$I:v"#$%&c
A$C!NN:Z;-q-B?--MH-4$4MB
)*-.W$;5vW;:$-r5$;5@$5…O
6$:@$5):-B-7-J'-B-LMH-…fX)
-L)<)B'7-<M'::H&>76-95&-4
@+X3]-( QM%?-Lôc V©n Tiªn-)$
-n2-n']<&@ $U
Kim Liªn, ¬i hìi Kim Liªn
§Èy xe cho chÞ qua miÒn Hµ Khª.
.............
V©n Tiªn ®Çu ®éi kim kh«i,
Tay cÇm siªu b¹c, m×nh ngåi ngùa «.
Q&+#:'A:-Lôc V©n Tiªn)$)M
Lôc V©n TiªnM-qN2+-#-$6-nN7$-9Lôc V©n Tiªn
kg
QB:WA$C!N:2-)$;%-:2<%-9%-
!)()86-9A$C!N:2@:<)H;->>
H-+,-97?-64;-)J:W-9-)&;:D&47
H"
A#Mq6:$:@-9 A$C!N^$Hg7:kooo_&
n--1$(:2<"%-=-9
+#2-…
^aW:O7!S&T¹p chÝ V¨n häc, )(gksb_
Bµi tËp 2
P^->_1$&N5$'@'UNg−êi häc sinh phæ th«ng kh«ng ph¶i chØ cÇn häc
giái To¸n mµ cßn cÇn häc giái c¶ V¨n n÷a.
x)*-B:2'-</-4+%#$-2+$ P^->_-BH
'-<$MyON)yA/-4'-<MH-^->_)m4
-2+:N>&N5$y
®Ò c−¬ng
Më bµi:
−x%6]:=&?-96-?-QH&&
−er>-/-9O7?-(%)(-
Th©n bµi:
(1). l?-O7-2-)()#)I-<<=-H-N
/7?-
−x5';;@%---9+#2-:N-H-+#
2-MH-
−x5.H&>]-9
(2). l?-O75S+ˆ."N-:I
−G$;<-7:4v5-H--:-H-I
−G)(#H'
−G-:4.-Hh3-H-N/7?-
(3). l?-O7&z$67B;:
−!+WH7B^+Z3D-# _
−ýJ-/-]$9<7H-9B
−Q@$/--H$-Hh-9.+#2-&-H-H-F:7-<
=B&&5?-'-H-)*+,.-5#
(4). l?-QH?-O7'-]-(7H--9:L-
−l?-@-9:L-'-].5T'O7QH
−O6-&z$6+$-=?-QH+$N/=?-O7'-]
--2-)(-9:L-
KÕt bµi:
−er>W&nd-96-?-O7
kg[
−Q&;-<)"B&M4UNg−êi häc sinh phæ th«ng kh«ng ph¶i chØ cÇn häc giái
To¸n mµ cßn cÇn häc giái c¶ V¨n n÷a.
Bµi tËp 3
'5:7)U
Q,-.-B-#U
Mét c©y lµm ch¼ng nªn non
Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao
l1$-@$+X-J&)($: W
B'-<+%#$/-4-'5&; Q^->_'-</
<yON)yA/-4:2'-<MH-^->_)m4y
®Ò c−¬ng 1
(1). x--93.
−A-9:25-#$
−A5B-9-H-3&;
(2). xH&>-9-#,-.
−AI-":?M-D-m
−V#$+84.:W
(3). \@$+X-J
−Z&?-4
−Z0#$+8&%'-H-:DW2
§Ò c−¬ng 2
(1). x--9-#,-.
−A
−A5B
(2). J:5c+X-J
−Q&&
−A012
−ëN
(3). •&5?-
−]MW)J-:W
−a5-H-M
Bµi tËp 4
x>+%#$:2)(-9'-92^->_1$H-&3.
-9'B:2M-W2+-F5>:+82U
^k_ 2-<7A$C!N
^_ Q;;&TruyÖn KiÒu.
kgb
^_ \n$;%--9+#2-&<7-T
Q35-9'2$-B:25W1+8>-?2+&N5$)(
%3-9'U
_Q-@8)8-9&$6Lôc V©n Tiªn.
5_¸&7-&TruyÖn KiÒu.
-_B×nh Ng« ®¹i c¸o−G$;2-4-9@%-
P^->_@$2+:5W+8>H5-BZ/%-9'--9
2MyON)y
III. TriÓn khai ®Ò c−¬ng thµnh v¨n b¶n
!'-<$=&?-:275-q&?h G"
4$-]-$'-<.-#-.-, !#$-6-&M'
-<75
KL75-B:2M-@W&; Q$4$N:2-H--@W
/-:275-qM&M--]75&N8)U
1. ViÕt phÇn Më bµi
a]K"5-B6:,%6'0H->-9'-2+&N5$
0H-4:(=6.H-%(/ a]$-q&6(@'
2+@'W:@')m/-5
Q&-H-75M?-]K"5:6:,]d
;' -H-&N 5$ - A&-H- 7 5 :-@
--2-rW54B)8 ]K"5
6:,.2+)m&N5$-n:;:6:,#: !B
6-:"]:)-)8-d7)J-@+X-($/-
?- !8-6/-'$]K"5-5-H-&N5$
--H-BN/D-&:25H>M</&n:n$
+X&:2)8M62-H:26/&H%6
B:"55c-H-trùc tiÕp !B6-;r-H-@')m/-&N5$
&]Q#5
O+,U
Nãi ®Õn mïa thu trong th¬ ViÖt Nam kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn NguyÔn KhuyÕn.
NguyÔn KhuyÕn lµm nhiÒu th¬ vÒ mïa thu nh−: Thu ®iÕu, Thu Èm, Thu vÞnh,... nh−ng
trong ®ã bµi Thu ®iÕu lµ bµi th¬ hay h¬n c¶.
H-&N5$&8-$I?&|&(WM
MM@+X-(?-
E-B:"55c-H-gi¸n tiÕp O'-H-$M;
&8--H-@'>&N5$:5c:2)()86-)8M66/
D--#-$6@+X+]+]?-@'-]
&N5$&75
O+,U
kgg
Trong lÞch sö ®· vµ ®ang xuÊt hiÖn nh÷ng tµi n¨ng mµ ¸nh s¸ng trÝ tuÖ cña hä cßn soi
räi m·i vÒ sau. Cuéc ®êi cña hä Ýt gÆp nh÷ng nçi gian lao. Hä s¸ng t¹o nhÑ nhµng, tù
nhiªn nh− hoa në ban mai, nh− chim hãt lóc b×nh minh.
Nh−ng bªn c¹nh nh÷ng con ng−êi ®ã, cã nh÷ng con ng−êi cã mét cuéc ®êi kh¸c h¼n.
§ª-m«-xten nãi ngäng vµ hay xÊu hæ, ®· h»ng ngµy ngËm sái, gµo thi víi sãng biÓn, cuèi
cïng trë thµnh nhµ hïng biÖn vÜ ®¹i thêi cæ. M. L«-m«-n«-xèp, con ng−êi khæng lå, ph¶i
kh¾c phôc nçi tñi cùc "lín x¸c råi mµ vÉn ch−a biÕt ®äc" vµ ®· trë thµnh nhµ b¸c häc
Nga vÜ ®¹i. Van Hèp (Hµ Lan), ng−êi m¾c bÖnh t©m thÇn, nhê kiªn tr× ®Êu tranh víi bÖnh
tËt, ®· trë thµnh nhµ b¸c häc lõng danh, cã c«ng x©y dùng ThuyÕt ho¸ häc kh«ng gian vµ
®−îc Gi¶i th−ëng N«-ben ®Çu tiªn vÒ Ho¸ häc. P«n-tri-a-ghin bÞ mï hai m¾t tõ n¨m cßn
häc líp 6, nh−ng vÉn kiªn tr× kh¾c phôc khã kh¨n vµ tiÕp tôc ®i häc, cuèi cïng trë thµnh
nhµ To¸n häc xuÊt s¾c vµ viÖn sÜ chÝnh thøc ViÖn Hµn l©m khoa häc Liªn X«.
NhiÒu tµi n¨ng trong sè nµy, ngay tõ bÐ, thËm chÝ khi ®· lín råi, vÉn bÞ rÇy la lµ kÐm
cái hoÆc "bÊt tµi". Giªm O¸t bÞ coi lµ "häc trß kÐm cña líp", cßn Niu-t¬n th× kh«ng ®−îc
thÇy cho häc gi¸o tr×nh VËt lÝ vµ To¸n trung häc. [...] Oan-t¬ Xcèt ®· cã lÇn bÞ mét gi¸o
s− gäi lµ "mét th»ng thén vµ m·i m·i vÉn lµ mét th»ng thén". §¸c-uyn bÞ ®uæi ra khái
Tr−êng §¹i häc ª-din-bua v× kh«ng cã kh¶ n¨ng häc tËp vµ Anh-xtanh bÞ tr−ît khi thi
vµo Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa §uy-rÝch...
ThÕ nh−ng, nh÷ng con ng−êi "bÊt tµi" ®ã cuèi cïng ®· cã nh÷ng cèng hiÕn lín lao vµ
trë thµnh nh÷ng thiªn tµi ®Ó l¹i nh÷ng dÊu tÝch bÊt hñ trong nÒn v¨n ho¸ loµi ng−êi. VËy
bÝ quyÕt thµnh c«ng cña hä lµ ë chç nµo? Søc m¹nh nµo ®· th«i thóc hä v−ît khã ®Ó ®i
®Õn thµnh c«ng? Râ rµng ®ã lµ nhê ý chÝ.
^TheoQQ&_
H-:"5H&;-B-L:W)J--(?--
W+C&<-L:++nv@'-]&N5$5>-N:
&)8M6)(6$6/<.6-:"5M$('
A4$6-'Y2-@'&N5$+8M+
/>(/-8-65B
2. ViÕt phÇn Th©n bµi
a]$-n/-?]&M !#$]=&?@-9527
5B:6:,H&."-9$/-W-&"]K"5)
-]$9&?h
A ]K" 5 -q : . T 4 N] Q# 5 W:
.2+--,HJ/-)8-/-9?- ë#$
+C&:?=H&NU5H-5N45H-5i&mH:"&25I-
-] !HJ:2-H-&?h]-5-E'2
++W'NJ-
!D-56-d&]Q#5:(=6.@'-&;.
-HMH=H-H-,.-H5:-H5>5:.)8M6-H--
kgo
)( Q&75M?-$-46-&N5$-H-4:4-J4
4-B]:=&?D-56
LuËn ®iÓm.'H--]+X?-%-/-
--/--J: \4:-q-BH&>:2M4M4:
B/---J::2-H-]$9
LuËn cø/---<)":)H&|4: !B.m.+X
-J&--J:-4: e-B4-JM-4
-JmX4-J+X-JN-E)mM-B.M4:$
,-
LËp luËn=H &N )I 0 ; M -H- d W :2M(( @ +X
?-%3M4i^4:_3B%M4--9
75^4'_
O':D#:]Q#5:5+$&N%:J-()8J-9
?- a]$-]&HN&W#$-7rM-]
)8=H'+/M?-:6:iM9)J-+|75
e]Q#5-]-d:2)(:)U
_H-W7
!W7-BN3'B-2MH-
^k_ Q3B-2chøc n¨ng
Q3B-2$-@$"]Q#5-B-B-H-WWU®o¹n nªu
luËn ®iÓm, ®o¹n triÓn khai luËn ®iÓm, ®o¹n nèi,...KLW$-B-B.2+
IMH-Y2-2+&N5$ O6-#-3WW
4$-q-B-@<(N-E-B$&:2W-@$/-
6:2-H-0
O+,U
Mét thêi ®¹i võa ch½n m−êi n¨m.
Trong m−êi n¨m Êy, th¬ míi ®· tranh ®Êu g¾t gao víi th¬ cò, mét bªn giµnh quyÒn
sèng, mét bªn gi÷ quyÒn sèng. Cuéc tranh ®Êu kÐo dµi cho ®Õn ngµy th¬ míi toµn th¾ng.
Trong sù th¾ng lîi Êy, còng cã c«ng nh÷ng ng−êi t¶ xung h÷u ®ét n¬i chiÕn tr−êng, nh−ng
tr−íc hÕt lµ c«ng nh÷ng nhµ th¬ míi. T«i kh«ng so s¸nh c¸c nhµ th¬ míi víi NguyÔn Du
®Ó xem ai h¬n ai kÐm. §êi x−a cã thÓ cã nh÷ng bËc k× tµi ®êi nay kh«ng s¸nh kÞp. §õng
lÊy mét ng−êi s¸nh víi mét ng−êi. H·y s¸nh thêi ®¹i cïng thêi ®¹i. T«i quyÕt r»ng trong
lÞch sö thi ca ViÖt Nam ch−a bao giê cã mét thêi ®¹i phong phó nh− thêi ®¹i nµy. Ch−a
bao giê ng−êi ta thÊy xuÊt hiÖn cïng mét lÇn mét hån th¬ réng më nh− ThÕ L÷, m¬ mµng
nh− L−u Träng L−, hïng tr¸ng nh− Huy Th«ng, trong s¸ng nh− NguyÔn Nh−îc Ph¸p, ¶o
n·o nh− Huy CËn, quª mïa nh− NguyÔn BÝnh, k× dÞ nh− ChÕ Lan Viªn,... vµ thiÕt tha, r¹o
rùc, b¨n kho¨n nh− Xu©n DiÖu.
Tõ ng−êi nµy sang ng−êi kh¸c sù c¸ch biÖt râ rµng. C¸ tÝnh con ng−êi bÞ kiÒm chÕ
trong bao l©u bçng ®−îc gi¶i phãng. Sù gi¶i phãng cã thÓ tai h¹i cho chç kh¸c. ë ®©y nã
chØ lµm giµu cho thi ca. C¸i søc m¹nh sóc tÝch tõ mÊy ngµn n¨m nhÊt ®¸n tung bê vì ®ª.
kgs
C¶nh t−îng thùc lµ hçn ®én. Nh×n qua ta chØ thÊy mét ®iÒu râ: ¶nh h−ëng ph−¬ng T©y,
hay ®óng h¬n ¶nh h−ëng Ph¸p.
Nh−ng ¶nh h−ëng Ph¸p còng cã chia ®Ëm nh¹t kh¸c nhau.
^lQMét thêi ®¹i trong thi ca,
&Thi nh©n ViÖt Nam_
Q& W 7 &; W /- + & M 4 : & M
.2+:%-]5H&MBWk2+-9$
WM::%:-q)8I-WDW.15
:-@(-@-$<(&|&
^_ Q3B-2c¸ch thøc nghÞ luËn
V:03B-2-H-J->40:0:(=6d:2-H-MH
=H@.-H--#&W7 Q3B-2$--B-W7&
] & M :2 )( W W -9 $ )U ®o¹n gi¶i thÝch, ®o¹n chøng
minh, ®o¹n b×nh luËn, ®o¹n so s¸nh, ®o¹n nh©n qu¶, ®o¹n ph©n tÝch, ®o¹n tæng hîp, ®o¹n
tæng hîp
−
ph©n tÝch
−
tæng hîp^-n?Wtæng
−
ph©n
−
hîp_
Gi¶i thÝch, - @ :-?-5
/-.':?-&|D--<-(
O+,U
Liªm lµ trong s¹ch, kh«ng tham lam.
Ngµy x−a, d−íi chÕ ®é phong kiÕn, nh÷ng ng−êi lµm quan kh«ng ®ôc khoÐt d©n, th× gäi
lµ liªm, ch÷ liªm Êy chØ cã nghÜa hÑp. Còng nh− ngµy x−a trung lµ trung víi vua, hiÕu lµ
hiÕu víi cha mÑ m×nh th«i.
Ngµy nay, n−íc ta lµ d©n chñ céng hoµ, ch÷ liªm cã nghÜa réng h¬n; lµ mäi ng−êi
®Òu ph¶i liªm. Còng nh− trung lµ trung víi Tæ quèc, hiÕu lµ hiÕu víi nh©n d©n; ta
th−¬ng cha mÑ ta, mµ cßn ph¶i th−¬ng cha mÑ ng−êi, ph¶i lµm cho mäi ng−êi ®Òu biÕt
th−¬ng cha mÑ.
^lSK_
nchøng minh:)Hi@'-?-.
':?-n@$57M7D--4-I--I e-J
:-B+Z-+X-JXm
O+,U
Qua §Ìo Ngang tr−íc tiªn lµ mét bµi th¬ t¶ c¶nh. C¶nh vËt hiÖn ra phong phó dÉn
theo b−íc ch©n ng−êi ®i. Cã c¶nh s¾c: cá c©y, hoa l¸, tiÒu phu bªn s−ên nói, chî bªn
s«ng, nhµ; cã ©m thanh: tiÕng cuèc cuèc, gia gia kh¾c kho¶i, dån dËp. Vµ khi lªn ®Õn ®Ønh
nói th× nhµ th¬ ®· nh×n ®−îc mét c¸ch tæng qu¸t, toµn thÓ: trêi, non, n−íc. C¸i mªnh
m«ng v« cïng vµ hïng vÜ Êy cña thiªn nhiªn ®· lµm nhµ th¬ s÷ng l¹i: dõng ch©n ®øng l¹i.
^Q&]Q>G7Q_
Q--J:I'% e--
?-N--ES1:-?.':
kot
:N&N5$-nM--J:?-N-E-B
-1:-?'::N&N5$
B×nh luËn5$idM&;':2@'HH5-@d-9@'
Mr>):"&2@'=$:2-H-&6)#)I-
+6< e5N4--]M/35N34@'1/-&
0:0&";-D-m-B)J-$,-<
O+,U
Ng−êi ta, khi mÊt mét c¸i g×, th× mét mÊt m−êi ngê. Mµ khi trong bông ®· ngê vùc th×
c¸c ngo¹i vËt còng theo ®Êy mµ biÕn ®æi ®i c¶. Phµm t©m trÝ m×nh ®· c¶m gi¸c lµm sao,
th× tù m×nh l¹i t−ëng t−îng mét c¸i c¶nh s¾c hîp nh− thÕ. Ng−êi m×nh vui th× m×nh thÊy sù
vËt bªn ngoµi m×nh nh− còng vui; ng−êi m×nh buån, th× m×nh thÊy sù vËt bªn ngoµi còng
buån. Ch¼ng qua lµ t¹i tù m×nh in trÝ m×nh vËy, chø ngo¹i vËt hå dÔ ®· cã mèi liªn l¹c mËt
thiÕt víi m×nh mµ thËt thay ®æi nh− thÕ ®©u ! C¸i t©m chuyÓn thêi hÕt th¶y mu«n ph¸p ®Òu
chuyÓn theo. Cho nªn c¸i t©m cÇn ph¶i chÝnh. T©m cã chÝnh th× t− t−ëng, hµnh vi míi
tho¸t khái tµ khóc ®−îc.
(Cæ häc tinh hoa)
ë#$4@$M6:)(-2%.m)I-)H-1
5N'.M-W#:MH--9:@-9 !B.#:
&@&H/-(4<&.: MH- p
M5N4&cUH#:-$$:H'-$
;-H#:-]- Q#: -B-N":%H
MiM-/- H-5N44$:-@'&55W-&";
)#)I-<$,-)m-<
p)H)8(-)846/?%)846/M:T&|
:2&.)846//-:&))HD-&&:2M4-]
+,d-9B
B-H-+Z))H44U
QJ@lËp luËn b»ng c¸ch so s¸nh t−¬ng ®ång-H-443-H15
)$&-H-5::?'34-H-5N.-H-5
%-H15-B.<8
O+,U
Bµi th¬ hay còng nh− hßn ngäc quý, b«ng hoa ®Ñp; ph¶i ch¨ng cßn h¬n thÕ, v× ngäc
còng cã lóc ph¶i mßn, hoa còng cã khi tµn hÐo, nh−ng th¬ hay th× cßn sèng m·i. Ngäc ®·
quý, vÉn cÇn bµn tay mµi dòa; hoa ®· ®Ñp, vÉn cÇn bµn tay gät tØa, tr−ng bµy; th¬ dï hay
vÉn cÇn ®Õn nh÷ng lêi b×nh tri ©m tri kØ. Nh÷ng lêi b×nh hay cã khi ®em l¹i hiÖu qu¶
kh«ng ngê, nh− t¹o thªm cho th¬ mét vÇng hµo quang, nh− gióp ®êi ph¸t hiÖn mét v× sao
xa bÞ m©y mï che khuÊt.
^QSæ tay ng−êi yªu th¬,
Q&!lpaQ(lSK_
kok
QJlËp luËn b»ng c¸ch so s¸nh t−¬ng ph¶n-H-44M(-
(/$%(/MH-&)8<Xc:Mr>:2
&(/:44-]% %
O+,U
Cã thÓ nãi r»ng nhÊt cö, nhÊt ®éng cña Tõ ®Òu v−ît khu«n khæ th−êng t×nh. Khi Tõ
ra ®i, h×nh ¶nh cña Tõ lµ c¸nh chim hång l−ít giã tung m©y, kh«ng ph¶i lµ líp bôi
hång cuèn vã chinh an hä Thóc. Khi Tõ næi giËn, ®ã lµ sÊm sÐt ®ïng ®ïng næi dËy,
kh«ng ph¶i lµ lêi qu¸t th¸o ån µo cña viªn tri phñ lËp nghiªm. §Õn khi tõ gi· cuéc
sèng, Tõ l¹i kh«ng chÞu n»m dµi trªn ®Êt nh− kiÓu thÕ nh©n mµ trång th¼ng ®øng thµnh
mét trô ®¸ cét ®ång kh«ng ai lay chuyÓn.
^OElW§äc l¹i "TruyÖn KiÒu"_
Nh©n qu¶-H-J-443$;#%M=D-3M=&S
-q&$;#D--q&:(=6#=-H-;
\;6#=:(;6@$-B=$4-9)846/
e)846/0@6:WM+)8H-2M---9)84
$6/MH- p846/&8-=$>)8$))8N-9
)846/MH-NBnguyªn nh©n n)846/+H-2-9)8
46/MH-:0@6NBkÕt qu¶ A$;#:$)M=
;$;#-H-B&%-M=-H-B)
\44#=8--@44=$W A?-1-4
$;#N@)m-4M= HM=&&/-&=H&N44
#=B-E-M4-]W%-944
Q -H- 4 4 # = ] :" ] W 7 -B )m . -# ;
$;#D--E-B.-#;M= e]K"5;$;
#NB-]4-J-94 4 nM]K"5;M=NB
-M4-944
Ph©n tÝch,B)8#-(/.524i.M-W
i]/M)H0:0 \3#14&&c5@-J(/
-E'+'524/ KL524BW-B.-@&;D-
&&;#56B%-H-524MH- G"4$5)#'5-@-9
(/-]5&|&-,'3524/@$ !W/-'
B-#-
O6-#-(/.]i<MY6
:-]#:2)($;I-@>U
−a:5)8#-H@T-J--9(/ a#-
M5-@-9(/)m+X-L:-4J--9-
-E)m5>]:X)W-
−aHJ(@-:,---944 KL-44-B-H-#-
&; e-B-H-#---:?:,-- O+,%:,--N:
'-<-)?-1--U]:NJ- Q&MB
ko
-E%:,--:;-7?-W-UWN2#: p8
#-4$Z/%:,---96-&N5$
−a#--Z:2;-'+8:2-<)"#-
(@35%--];%5%---(-Z Q&=H&N#-;-
$M/-$T
−a#-$;I--@54-6-#-(/M
/-$?M/-/-@ GI]--H-H524i p
B-H-524iW/---H-524i< H-524i<W
/-,-#--H-524i<. J4$6-#-/-
%MM-
Tæng hîpB6-/-H-524iW-H--H e=
-9)8#-:%-q-:2-H-&;{<4--)85
-q&?h'(/ K( (/&)8(@.-<-9
.-H<{M-]T/W qM1#-&S)BN4W(
/%-HN-&:(=6.-H-$(524:%-B)8
5]$9I+6'5-@-9( /
!)8T//--0H--]#$;I-U
−qT/-H--HS@&3524
−qT/.-H5242-3-@54-
A4$M#--]-(/:2-q:-7-J nMT
/W-]@$)8#-:-<)"UT/-H-&-H-524i-@
524%&ST/.-H-&524%-H-&
524%< a#-T/:2-DH-)B%
=$>X
Tæng hîp
−
ph©n tÝch
−
tæng hîp/--H-J-&N5$44M
T/#-&SWT/ ON-H-&N5$;tæng hîp ph©n tÝch-E
/-<<quy n¹p diÔn dÞch A=$W+C+>-.
H-+Z4J-MH:H-#NT/-q6-;@'T=H
-n#--q6-;-H-dM524&6-&N5$4J--9-
'68-
\44tæng hîp
−
ph©n tÝch
−
tæng hîp/-5I]5c6-;:22
+:2@':dT=H)B6-#-i2+T=H
2+5240:0&S-(-Z6-MH=H#-D-:"
&22+1/-;&&=H&N#- H-444$-])*
+,-H-H-UT/^T_#-^#_T/^/_;/-?I
44T
−
#
−
/
!W7&N5$Mtæng hîp
−
ph©n tÝch
−
tæng hîpW7/-5I
]5c:24>-:2-#$:240:MH=H&S)
B.2+:&;56-,MWW7:2d:
TMD-M4-
O+,U
ko
TiÕng c−êi trong truyÖn tiÕu l©m ViÖt Nam mang rÊt nhiÒu cung bËc kh¸c nhau. TiÕng
c−êi ë m¶ng truyÖn vÒ ng−êi n«ng d©n chñ yÕu ®Ó gi¶i tho¸t buån phiÒn, mÖt nhäc cho nªn
cung bËc c−êi thËt v« t−, tho¶i m¸i. C¸i c−êi ë ®©y thËt to, thËt d÷ déi, c−êi xong ®Çu
kh«ng ph¶i v−¬ng vÊn g× c¶. ë m¶ng truyÖn vÒ tÇng líp tiÓu th−¬ng, trÝ thøc rëm nh− thÇy
lang, thÇy cóng, thÇy bãi,... l¹i lµ nô c−êi chÕ giÔu, mØa mai, ®¶ kÝch. C¸i c−êi ®Ó mµ nghÜ
vµ cµng nghÜ cµng c−êi, cµng c−êi cµng thÊy chua xãt h¬n. Cßn ë m¶ng truyÖn vÒ bän
c−êng hµo, quan l¹i, tiÕng c−êi trë nªn quyÕt liÖt, m¹nh mÏ, kh«ng khoan nh−îng. TiÕng
c−êi mang ý nghÜa chèng ®èi, kªu gäi lËt ®æ, kªu gäi sù ®æi thay. Ph¶i nãi lµ c¸c cung bËc
c−êi trong truyÖn tiÕu l©m thËt phong phó, ®a d¹ng, tiÕng c−êi võa lµ ®Ó gi¸o dôc con
ng−êi, võa ®Ó c−êi cho s¶ng kho¸i, ®Ó tån t¹i, ®Ó phÊn ®Êu v−¬n tíi cuéc ®êi tèt ®Ñp h¬n.
^QKho tµng truyÖn tiÕu l©m ViÖt Nam_
^_ Q3B-2thao t¸c t− duy
Q3B-2$-W-B-W7U®o¹n diÔn dÞch, ®o¹n quy n¹p.
QH-+$H-W2+Z4J-68-N:&-#
-EJ-N:&-H-dMN:&-H-4:0H-4:(=6.-H-d
M eB%+$-'-4%-H-H-diÔn dÞch vµ quy n¹p,
ph©n tÝch vµ tæng hîp.H-H-$:2:DH-+Z4J-68-
:DMH-W-H-H-+Z&N5$4J--9-'68- A
0+%B-2+$-N-q-BdiÔn dÞch vµ quy n¹p:%8-)8-H-H-
+ZH6N:n4J--H:% n-H-H-ph©n tÝch vµ tæng hîp-9
$H-+Z&N5$-H-dM-9-'68-
DiÔn dÞch -H- 4 4 /- 5I ] 5c :2 4 0 - MH =H D-
.'1/-:?34 :)$&.&;-,
O+,U
ý ¶nh h−ëng tíi lêi mµ lêi còng ¶nh h−ëng tíi ý v× lêi lµ ®Ó diÔn ®¹t ý. HÔ söa mét lêi
cho ®Ñp h¬n th× ý còng hay h¬n, míi h¬n. Ch¼ng h¹n b¹n viÕt: "Giã ®· h¬i l¹nh råi".
Nh−ng thÊy lèi ph« diÔn Êy th−êng l¾m, kh«ng lµm cho ®éc gi¶ chó ý tíi ®−îc, b¹n bÌn
söa: "§· nghe rÐt m−ít luån trong giã" th× ®©u ph¶i b¹n chØ thay lêi, mµ cßn thay c¶ ý
n÷a ®Êy. HoÆc nÕu b¹n nãi: "T«i buån l¾m". Råi b¹n thÊy lêi ®ã ch−a ®ñ m¹nh ®Ó diÔn t¶
nçi sÇu ngïn ngôt cña b¹n, b¹n bÌn söa l¹i: "V¹n lÝ sÇu lªn, nói tiÕp m©y" th× ai d¸m b¶o
r»ng ý cña b¹n ®· kh«ng thay ®æi.
^A$Cl\;_
Quy n¹p-H-44/-5I]5c.40:-,&;
56%.4>:T=H.40-
O+,U
Tõ H¶i chèng l¹i triÒu ®×nh kh«ng thÊy râ v× lÏ g×, ngoµi kh¸t väng tù do, ngang däc.
§iÒu ®ã kh¸c víi lÏ th−êng. LÏ th−êng khëi nghÜa chèng l¹i triÒu ®×nh, ai ai còng nªu
chÝnh nghÜa cña m×nh ®Ó thu phôc nh©n t©m. Trong ph¹m vi v¨n häc ta, bµi HÞch T©y S¬n
khi tiÕn qu©n ra B¾c diÖt TrÞnh còng nh− Trung nghÜa ca cña §oµn H÷u Tr−ng ®Òu nãi râ
lÝ do vµ môc tiªu hµnh ®éng cña nghÜa qu©n lµ v× an ninh, h¹nh phóc cña nh©n d©n, v×
ko
c«ng b»ng nh©n ®¹o mµ trõ khö bän tham tµn, b¹o ng−îc. Tõ H¶i, tr¸i l¹i, tuyÖt nhiªn
kh«ng nãi ®Õn c¸i ®¹i nghÜa Êy, trõ viÖc gióp KiÒu b¸o ©n b¸o o¸n, nghÜa lµ gióp mét c¸
nh©n ®Æc biÖt liªn hÖ ®Õn m×nh. [...] Chung quy ®iÒu næi bËt ë Tõ lµ lèi sèng tù do, ngang
däc.
^Theo\;Q&OC_
^_ Q3B-2kÕt cÊu
Q3B-2$W 7-B/-# &U®o¹n v¨n cã kÕt cÊu chuçi
®o¹n v¨n cã kÕt cÊu song hµnh.
e-@ " #$ /- -H-J- T -J--H- $ ( 2 +^)8 M66
/4: _:2M:N@> e-@M-q<]
)8)I0>&-H-$(-92+:-n6-T-J--975
-9W7+8&;:W%-H-:(=6--9-H-$(2+ ON
-B1-&cB%M-@-9$B%=6-')#=6
-9W7-975-JMB%M-@5':D%)8)I0>&
-9-H-$(2+ O6-)I0d&W7&75:2)<S
:2 : N B )m W ' M6 4 / M-q - 6- 6 "
-0H-&|&]$96(.2+0:0:-n
-4W7475/-+C+-B
§o¹n v¨n cã kÕt cÊu chuçiW7&B-H-$(2+/-6(
;,-$(&%-W''-)80@6-9$()$()W
''-)80@6-9$().-J;,--%W7 ë#$
-H-$(/-0#-L%2+/-&M+:2
r4$W71W/-)8(@-
O+,U
NguyÔn Tr·i, ng−êi anh hïng d©n téc, v¨n vâ song toµn; v¨n lµ chÝnh trÞ: chÝnh trÞ
cøu n−íc, cøu d©n, néi trÞ, ngo¹i giao, "më nÒn th¸i b×nh mu«n thuë, röa nçi thÑn
ngh×n thu" (B×nh Ng« ®¹i c¸o); vâ lµ qu©n sù: chiÕn l−îc vµ chiÕn thuËt, "yÕu ®¸nh
m¹nh, Ýt ®Þch nhiÒu... th¾ng hung tµn b»ng ®¹i nghÜa" (B×nh Ng« ®¹i c¸o); v¨n vµ vâ
®Òu lµ vò khÝ, m¹nh nh− vò b·o, s¾c nh− g−¬m dao: "ViÕt th− th¶o hÞch tµi giái h¬n hÕt
mét thêi" (Lª Quý §«n), "V¨n ch−¬ng m−u l−îc g¾n liÒn víi sù nghiÖp kinh bang tÕ
thÕ" (Phan Huy Chó). ThËt lµ mét con ng−êi vÜ ®¹i vÒ nhiÒu mÆt trong lÞch sö n−íc ta.
^aW:O7!S_
§o¹n v¨n cã kÕt cÊu song hµnhW7&B-H-$(2+/-
6 & )8 (- H & ) ) % H- $ ( 2 +2-
W7"MM-@$M-B)8:B-(S-MM-@
0#-L
O+,U
C¸c cô ta −a nh÷ng mµu ®á choÐt, ta l¹i −a nh÷ng mµu xanh nh¹t... c¸c cô b©ng
khu©ng v× tiÕng c«n trïng ®ªm khuya, ta nao nao v× tiÕng gµ lóc ®óng ngä. Nh×n mét c«
ko[
g¸i xinh x¾n, ng©y th¬, c¸c cô coi nh− ®· lµm mét ®iÒu téi lçi, ta th× cho lµ m¸t mÎ nh−
®øng tr−íc mét c¸nh ®ång xanh. C¸i ¸i t×nh cña c¸c cô th× chØ lµ sù h«n nh©n, nh−ng ®èi
víi ta th× tr¨m h×nh mu«n tr¹ng: c¸i t×nh say ®¾m, c¸i t×nh tho¶ng qua, c¸i t×nh gÇn gòi,
c¸i t×nh xa x«i,... c¸i t×nh trong gi©y phót, c¸i t×nh ngµn thu.
^\Q&?\_
5_H-;M-H-W7
G0#$+8.MW7MH-:26-:-]-
9 G;-W6-54-@W-252:2W7--n-]5
;M-H-W7W%-4:2-L;,-:W-W--9-H-
d
Q&75-H-W7M&&W-H-56:c:&:(=6
&52-XW:2-L-D-m&:W-+I+X:W-44-9
'$52--:2:D35)I0>&-H-W
735;M-W:2(@W)8-q-2
+75-':D-.X':D-@&-75
A1B&]Liªn kÕt ®o¹n v¨n"-<&;--B;MW
75c'<6MH-U
^k_ \;MW75c-H-3.
O+,U
−
H-3.Utr¸i l¹i, nh−ng, tuy vËy, tuy thÕ, ®èi lËp víi,... /-+Z;M-H-
W-B2+<
−
H-3.Ut−¬ng tù, còng thÕ, còng gièng nh−, gièng víi,.../-+Z;M
-H-W-B2+<S
−
H-3.Unã, chóng, thÕ, vËy, nµy, ®ã, Êy,.../-+Z;M-H-W-B
.2+/--H-3.$$
f%#$:2+,-,'6-)*+,-H-3.;MW7
N−íc nãng chÕt c¶ c¸, nh−ng chÕt mÊt con c¸ cê th× ©u lµ tiÕc ®øt ruét. Ph¶i cã con
m¾t trÎ th¬, t©m lÝ trÎ con míi viÕt ®−îc hai c©u th¬:
N−íc nh− ai nÊu
ChÕt c¶ c¸ cê...
"Cua ngoi lªn bê": kh«ng sèng ë n«ng th«n, kh«ng cã thùc tÕ ruéng ®ång kh«ng cã
c©u th¬ ®ã. Nãng qu¸, cua ph¶i ngoi lªn bê nh−ng bÊt ngê ®Õn söng sèt khi:
Cua ngoi lªn bê
MÑ em xuèng cÊy.
Hai c©u th¬, hai h×nh ¶nh ®èi nghÞch nhau g©y ra mét chÊn ®éng t×nh c¶m m¹nh trong
lßng ng−êi ®äc. Cã ph¶i nãi g× nhiÒu vÒ nh÷ng vÊt v¶ nhäc nh»n cña ng−êi mÑ ®Ó lµm ra
h¹t g¹o? Hai c©u th¬ ®ã ®· nãi qu¸ nhiÒu. Mét c©u nh− ®¸m m©y mang ®iÖn tÝch ©m gÆp
c©u kia mang ®iÖn tÝch d−¬ng t¹o nªn tiÕng sÐt. TiÕng sÐt ®ã lµm chÊn ®éng t×nh c¶m trong
lßng b¹n ®äc.
^A$CGZO/_
kob
^_ \;MW75c-#(
A6-+Z3.--B+Z-#(;M-H-W7 #
(-B-J-7-9$;M-$3W7?)W7M A
&-#(-B:NBD-1-E1/-&N5$
"]2+W7&;D-)m/-&N5$-,&W7
$&W7-B-J-#(B^M-#(:"]W7_
O':D-@W--BN+-#("+W]$9@)m5S:-H-
])U
VÞ trÝ 1 VÞ trÝ 2 VÞ trÝ 3 VÞ trÝ 4
Q3 . (
% ]
7 5
&;
AI- W 2
+
1 &N 5$ "
] 7 5
&;
Q3 . (
% ] 7
5+%
! & 2 +
)m&N5$&
]75+%
O+,U
ë trªn,
t«i ®· nãi Xu©n
DiÖu lµ mét nhµ
th¬ dåi dµo,
d−íi ®©y
t«i xin nãi thªm
Xu©n DiÖu lµ mét
nhµ th¬ lu«n lu«n
t×m tßi.
Q@;M-#(&-@W-E-B]$9-H-524&; B
-#-q0@6>&J@J-B-#W0@6-q-B>&J5J
A+Z0@6"+W.N-J-7-9-#(X;
MW7;M-H-]MH-&75
^_ \;MW75c&48$
A6-;M-H-W75c3.$5c-#(1B%"&;
--B+Z6-)I0>&-9W7&75;M-H-W
7W% O6-;M4$/-?;M5c&48$
KLW76:22+&;56H.:(=6
M#= .-H-(//-&N5$&W7 2+
68-/-H1=$>>&-9W7&751>>
-LJ&%-)-93W&75 !/:N6-)I0&N8
&%-)4$-9-H-W7W-BH-+,;M-D-m-H-W7W%
:2-q(@H/-=$4SW42-9
68-
O+,U
§øng vÒ mét phÝa nµo ®ã mµ nh×n, cã thÓ nãi lÞch sö cña th¬ v¨n NguyÔn Du, ®Æc biÖt
lµ lÞch sö "TruyÖn KiÒu", còng long ®ong nh− vËy. Tõ khi ra ®êi cho ®Õn gÇn ®©y, trong
mét thêi gian rÊt l©u, "TruyÖn KiÒu" kh«ng hÒ cã mét chç ngåi cho yªn æn. Ng−êi khen
khen rÊt mùc, ng−êi chª chª còng hÕt lêi, cø ®Æt vÊn ®Ò ra lµ y nh− r»ng cã tranh luËn vµ
tranh luËn hÕt søc s«i næi, say s−a. Râ rµng ®©y lµ mét n¬i va ch¹m kÞch liÖt cña nhiÒu
kog
lo¹i quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ thÕ giíi, vÒ nh©n sinh, vÒ ®¹o ®øc, vÒ nghÖ thuËt, vÒ chÝnh
trÞ.
ChØ tõ C¸ch m¹ng th¸ng T¸m vÒ sau, th©n thÕ cña "TruyÖn KiÒu" trong x· héi ViÖt
Nam míi ®ì ba ch×m b¶y næi. Tuy cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i th¶o luËn vµ ch−a ph¶i ®· cã
thÓ kÕt luËn ®−îc ngay nh−ng dÇn dÇn chóng ta ®· x¸c ®Þnh ®−îc vÞ trÝ cña "TruyÖn KiÒu"
trong n−íc ViÖt Nam D©n chñ céng hoµ, nã lµ vÞ trÝ cña nhµ th¬ lín nhÊt, cña t¸c phÈm
lín nhÊt trong v¨n häc cæ ®iÓn ViÖt Nam.
Nh−ng phÇn ®ãng gãp chÝnh cña NguyÔn Du ch−a h¼n lµ ®ãng gãp vÒ nghÖ thuËt:
"Ch÷ t©m kia míi b»ng ba ch÷ tµi". TÊm lßng NguyÔn Du míi lµ phÇn ®ãng gãp chÝnh.
TÊm lßng Êy giê ®©y vÉn cßn cã thÓ qua th¬ v¨n NguyÔn Du båi d−ìng t×nh c¶m cho
chóng ta. §õng cã ai nghÜ mét c¸ch ng©y th¬ vµ thiÕu khiªm tèn r»ng bëi v× thêi ®¹i ta
v−ît xa thêi ®¹i NguyÔn Du nªn vÒ mÆt t− t−ëng, t×nh c¶m chóng ta kh«ng cßn cã g× ph¶i
häc tËp ë NguyÔn Du n÷a... NguyÔn Du kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh ng−êi c¸ch m¹ng.
Nh−ng ý thøc buån, tøc ®ã, nçi xãt xa vÒ th©n phËn lµm ng−êi trong x· héi cò th× NguyÔn
Du l¹i cã vµ nh− chóng ta ®· thÊy, cã ®Õn mét ®é rÊt s©u.
^lQ_
-_H-44&W7
^k_ Q:244y
\441/--'-4%"]&; f%#$-)mN:M
<'@'44&W7
\44&.m+X-J:2-H-]$9-D-m @=H
H-4$c:+X+I?-%:2M4D--@4
:2M4@$:B:(W%
O+,U
Cïng mét c¶nh mé n¬i §¹m Tiªn mµ trong buæi ch¬i xu©n th× thanh thanh lÆng lÆng:
Nao nao dßng n−íc uèn quanh
DÞp cÇu nho nhá cuèi ghÒnh b¾c ngang
Sau khi Kim KiÒu gÆp nhau, yªu nhau ch−a nãi ®−îc víi nhau mét lêi ®· mçi ng−êi
mét ng¶ th× phong c¸ch nh− b©ng khu©ng mét mèi t×nh khã t¶:
D−íi dßng n−íc ch¶y trong veo
Bªn cÇu t¬ liÔu bãng chiÒu th−ít tha.
§Õn khi Kim Träng nhí ng−êi trë l¹i t×m c¶nh th× c¶nh l¹i ra chiÒu döng d−ng, tinh
nghÞch:
Mét vïng cá mäc xanh r×
N−íc ng©m trong v¾t thÇy g× n÷a ®©u.
KiÒu kh«ng biÕt mÊy lÇn nh×n tr¨ng, nh−ng c¶nh tr¨ng mçi lÇn mçi kh¸c: khi r¹o rùc
yªu ®−¬ng, khi gÇn gòi ©u yÕm, khi b¸t ng¸t bao la, khi ¸m ¶nh nh− mét lêi tr¸ch mãc, khi
c« ®¬n, khi tµn t¹, khi mong manh.
Cã thÓ nãi thiªn nhiªn trong "TruyÖn KiÒu" còng lµ mét nh©n vËt th−êng kÝn ®¸o, lÆng
lÏ nh−ng kh«ng mÊy khi kh«ng cã mÆt vµ lu«n lu«n thÊm ®−îm t×nh ng−êi.
koo
^lQNguyÔn Du,
mét tr¸i tim lín, mét nghÖ sÜ lín_
!W&-&;:244 Q36-;&W-H-m+X-J')8$
T-9;;&TruyÖn KiÒuUc¶nh nh− thanh thanh lÆng lÆng trong buæi Thuý
KiÒu ch¬i xu©n n¬i mé §¹m Tiªn; c¶nh nh− b©ng khu©ng mét mèi t×nh khã t¶ khi Kim
KiÒu gÆp nhau; c¶nh nh− döng d−ng, tinh nghÞch trong buæi chiÒu khi Kim Träng trë l¹i
v−ên Thuý; c¶nh nh− r¹o rùc yªu ®−¬ng, c¶nh nh− gÇn gòi ©u yÕm, c¶nh nh− b¸t ng¸t bao
la trong mét lÇn KiÒu nh×n tr¨ng, ; 5N lQ 1 M4U Q;;
&TruyÖn KiÒu-E:2#4MHDmM:@$M
M-B:D@:/:N RH&N&N5$+I+X@'
3.m+X-J%M44$-44 AB:2-H-MH-
44=H&N0#$+8m'0@dM;M-H-dM+XM4
-955B
^_ H-$(-944
K2445S:5$(U
−
\4-J44U-7-J&&M4
!B.m.+X-J/-&&38-C-9)(012
)(7?-D-.-#/-'34 +Z:-L+8:
-<)"-6-+X%M4 Q&5@MN:255BM45
-E n i -] /- - # - -J: e-B)8 -
#--J:NM4)mM-BH&> ONB%44M
M B % 6- - # - -J : -M 4 A. m +X
-J&c::,---#--J:-M4@$-
-H-4-J&:244
ë+,;&;.+X-Jm/-lQ&&3TruyÖn KiÒuU
c¶nh nh− thanh thanh lÆng lÆng trong buæi Thuý KiÒu ch¬i xu©n n¬i mé §¹m Tiªn; c¶nh
nh− b©ng khu©ng mét mèi t×nh khã t¶ khi Kim KiÒu gÆp nhau; c¶nh nh− döng d−ng, tinh
nghÞch trong buæi chiÒu khi Kim Träng trë l¹i v−ên Thuý,...--H-4-J-94
4
\4-J-B/--WU
`LuËn cø thùc tÕU . m -# -H-$; -H- J- /- '
5.)(6-:F-$6+X-J:W /-&&3
)(68-
`LuËn cø nh©n t¹oU-H-m-H-+X-J+B8W&&
=H&N44
Q&W4-J$4-J8-4-J-BH&>(%M4-94
4
p(/4-J&44-B'-E-B-q:2 e)(/
4-J''=&?@-H-4-J-Z4&:2%
M(4M:#X Q$4$M5@MN4-J-E
-BH&>(%M4
kos
Q8--@$-B4-JW/-)8Z/-(%M4-BH&>%
&6-$,-?- M4Mr>M4-E-B
4-J-BH&>@<$,-$<(%M4 Q$;+Z-BH
&>'$N-4-JW$'/-?.luËn cø ®ång h−íng%
M4
AM&5@MN:244@--H-4-J-E'S
% B.&/4-J/--'%M4942+;
&&M4::H&>-944 A.4-J4$/-?luËn
cø nghÞch h−íng%M4 Q$;&47>4+-@&4
:W:m-9W7$;6-&-H-4-J>-%-BH-+,7
3)8-1W)84W@'-9&4-?-;:-<)"
"M4:B&
O+,U
Trong x· héi TruyÖn KiÒu, ®ång tiÒn ®· thµnh mét søc m¹nh t¸c qu¸i rÊt ghª.
NguyÔn Du kh«ng ph¶i kh«ng nh¾c ®Õn t¸c dông tèt cña ®ång tiÒn. Cã tiÒn Thóc Sinh,
Tõ H¶i míi chuéc ®−îc KiÒu, KiÒu míi cøu ®−îc cha vµ sau nµy míi b¸o ®−îc ¬n cho
ng−êi nµy, ng−êi nä. §ã lµ nh÷ng khi ®ång tiÒn n»m trong tay ng−êi tèt. Nh−ng chñ yÕu
NguyÔn Du vÉn nh×n vÒ mÆt t¸c h¹i. V× NguyÔn Du thÊy râ c¶ mét lo¹t hµnh ®éng gian
¸c, bÊt chÝnh ®Òu lµ do ®ång tiÒn chi phèi. Quan l¹i v× tiÒn mµ bÊt chÊp c«ng lÝ; sai nha
v× tiÒn mµ lµm nghÒ bu«n thÞt b¸n ng−êi; Së Khanh v× tiÒn mµ t¸ng tËn l−¬ng t©m;
KhuyÓn, ¦ng v× tiÒn mµ lµm nh÷ng ®iÒu ¸c. C¶ x· héi ch¹y theo tiÒn.
^lQ_
e4:4 4%%- "Trong x· héi TruyÖn KiÒu, ®ång tiÒn ®·
thµnh mét søc m¹nh t¸c qu¸i rÊt ghª". "C¶ x· héi ch¹y theo tiÒn",B%:DH-
W:D;-8--9S' A&)(.4-J&&=H&N4
41-B.4-J/-W::68--9M4$BA$C
fMMI-H-+,(-9S'B'Q-pQ3l
:%-2-/-e'e':%-J/--)$:%5H/-<-$
? A.4-JB-.4-J>-%
− e444U'&&/-)M1-#--J:
&=H&N44 e4-H--9:244 !#$'
B:(?--@4
Q&+, 1 +X &;dM:l Q; &UQ; ;& TruyÖn
KiÒu-E:2#4MHDmM:@$MM-B:D
@:/:NM4-944-H-;5N:(
+X5W?-%
eB44MMB-M4 e-B-
M-BM4N-E)mM-B44 Q=-H-4-J-9
44 B -B +X ?- %. M
4&@MH- BB:2)8Mr>:2)89>D-:2)852-
kst
2H2N-: +ZMH--7.NM4X
-H-]-B&:244
e4&44-H-]-BM4W-B/-6t−êng
minh$kh«ng t−êng minh
+KÕt luËn t−êng minhM4/-H5&8--#-.-,
e4&/lQ1&&5&;M4
:
+KÕt luËn kh«ng t−êng minh M 4 M /- H 5 &8-
-#-.-,:?--q-B45/-5c-H-)$&
3-H-4-J-B&44
O+,U
Trong tËp NhËt kÝ trong tï, cã nh÷ng bµi ph¸c ho¹ s¬ sµi mµ ch©n thËt vµ ®Ëm ®µ,
cµng nh×n cµng thó vÞ nh− mét bøc tranh thuû mÆc cæ ®iÓn. Cã nh÷ng bµi c¶nh léng lÉy
sinh ®éng nh− nh÷ng tÊm th¶m thªu nÒn gÊm chØ vµng. Còng cã bµi lµm cho ng−êi ®äc
nghÜ tíi nh÷ng bøc s¬n mµi th©m trÇm, rén rÞp.
^Theo!DQK_
Q&W7&;;5N!DQK:%-q&.4-J:
-&M4 AN4-J1]$9-44-E1&|&;
?--B8&&M4UNghÖ thuËt th¬ cña tËp NhËt kÝ trong tï thËt lµ ®Æc
s¾c.e4$:2M4M:NB'?-8)$&3
-H-4-J1-B)w
QM4M:-q/-)*+,&.&/-H-4
-J 1 9 )J- 6&| & -H - H- :( W D-M 4 BH-
M6Br&N.+@>@$ A4$$&&/
M4M/-&X-#$:244-q-BkÕt luËn
kh«ng t−êng minh.
−H-J-44U)8(/T-J-;M-H-4-J.-H-
J-)$4@$+XM4:T54M4
H-4-J&:244M5c:H-56:"
&:( = 6 &52- ; M-D -m% G"4$M 4
4-qMB0H->4&|/-:(=6.4-J
%4-J.4-J%M4NM@$B:%-B8
-?/-:2-H-J-44Z/-?/--0H-:2=•W
---H-4-JM4
Q&44M-B34-J&";5I]0@6@')I0&48
-H-4-J \4-J&&=H&N44M)86M;+C+1Y
6:B)8)I0-B>%c::76=-944 xH&>-9
:24-JM-q/-6"2+-J8&4-J:-n52-
2-">&)I0-9-&44
Q&44-H-4-JS%/-)I0"]>&-9
M4<)%-H-4-J>-% n&)(-H-4-JS%4
ksk
-J-BH&>(%M4<W/-)I0">&]M4< A4$
&=H&N446-)I0>&-94-J,2-)8H-2:W
$$-94-J(%M4 \4-J-:W--]J]>&-9M
4< !W>&-94-J&44)m:"MiH&>
-9M4
x)*&443+X&;W>&-94-J>-%0(
]M4-n4 -JS % 0M 4<UQ&012TruyÖn KiÒu
=WN':5@-@-v)N'::'5>5Hvp"
eN':H4<#:ve$”N'::.'H- A$C
fXN^S'_':DH-WNA$Cf@$&|-:2W2
H-5@-'+S'-($A$CfMMI-H-
+,(-9S' B'Q-pQ3l:%-2-/-e'e':%-J
/--)$:%5H/-<-$? !B.MS'
c:&$( !S'1:2)J-:WH-=H&@; 012
-W$' \-$@$H&>$,--9M4:'
Q&M44-E-]-d%6-8-?)(/-H-4-JS%
>-%)-Z/ A445S:52-H-4-JS
%N6-8-?)(/4-J9-] G"N&&/
$-H-4-J8-?-4(-4]$9-q:::M
::@H&>-9M4 AM-B;:-H-4-J>-%:.
4-J>-%BW'<)(/-H-4-JS%NM45>
:@H&>:M-n6-:H&>.
e4J">&&W7>4Y2--H-J-44
/-8-? !(%-H-44+C+>-M4)mJ]W7
!(%-H-44=$WD-T−#−/M4)mJ-(W7
e4J" >&)mM 6-)I0-H-4-JS%>-
%-B&44B G"4$6-8-?-H-J-44)m=$>>&
)I0-94-JM4&=H&N44
3. ViÕt phÇn KÕt bµi
a]e5-B6:,W)8-q&?h-75SB
]#:-/-9?-
B M - 7 5 ' -H- MH- ' -< 5 -B -H-
-U
_e-M
!B-H-M-MB:IW6(HW.@'1/-&N
5$&]&M-975 Q(%.75-B+/
%?-MB%-H-:1&N5$T5-H-75+ZM-M
O+,U
ChÊt l−îng nghÖ thuËt cña c¸c t¸c phÈm Nam Cao kh«ng hoµn toµn ®ång ®Òu, nh−ng
nãi chung b»ng mét tµi n¨ng lín, Nam Cao ®· cã nh÷ng ®ãng gãp míi mÎ ®èi víi sù ph¸t
triÓn cña v¨n xu«i ViÖt Nam. NghÖ thuËt tiÓu thuyÕt Nam Cao cã s¾c th¸i hiÖn ®¹i râ rÖt
ks
vµ vÒ nhiÒu mÆt, ®· ®¸nh dÊu b−íc ph¸t triÓn míi cña tiÓu thuyÕt "quèc ng÷" ViÖt Nam,
míi ph«i thai vµi ba chôc n¨m, ®ang hiÖn ®¹i ho¸ víi mét tèc ®é ®Æc biÖt mau lÑ.
^LÞch sö v¨n häc ViÖt Nam 1930
−
1945,
AVGxH+,-_
5_e-:"
!BM-M+8.:1/-&N5$"]Q#5:
&.;".-:.'> Q-H-75I$
)*+,M-:"
O+,U
NguyÔn Du cã lÏ kh«ng tõng viÕt kÞch hay ®ãng kÞch, nh−ng râ rµng NguyÔn Du rÊt
biÕt "nhËp vai", NguyÔn Du tõng hoµ víi KiÒu lµm mét vµ hoµ lµm mét ®Õn mét møc rÊt
s©u. Nh−ng hoµ lµm mét víi KiÒu mµ vÉn lµ NguyÔn Du, ng−êi s¸ng t¹o ra c¶ thÕ giíi
TruyÖn KiÒu, vÉn nh×n KiÒu vµ nh×n mäi ng−êi trong truyÖn víi c¸i nh×n cña NguyÔn Du.
C¸i khã trong nghÖ thuËt viÕt truyÖn còng nh− trong nghÖ thuËt s©n khÊu, ph¶i ch¨ng lµ ë
chç nµy?
^lQ_
AB75+M-M-n75IM-:"M-B-J7
5+NM - M-n 7 5 INM- :" !2 +I -9 7 5
M=$>MM-75 eW75MY2+
@'/-&N5$Y-H-Y2-(/:
H-%%
IV. KiÓm tra vµ hoµn thiÖn v¨n b¶n ®· viÕt
pM6-&M75-&)HW751/-
K,---96-&)H$M:&W0:5-BW/-.$;
-]D&&5%->%M
eM:&-]4&-d6-0:0-B5i)Bd&'-<
M-B4:-/-&MM-H-4$-BZ/%(
/M-#-.-B:N-]'-q
O6-65-] 6-$&H/-.LH
- A6-'-q6W5'-&@J-W
5i)BdD-W-% G"4$M:&M-q/-)M
10:-]/-8-6))%=H&N&M75
v. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
f8.W:"]+%#$1$-5UQ375$&N5$'
2+NyO%(/y
§o¹n v¨n 1:
"B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p" cña Hå Chñ tÞch lµ ®èi t−îng nghiªn cøu phong
phó vÒ nhiÒu mÆt: chÝnh trÞ, triÕt häc, lÞch sö, v¨n häc, mÜ häc,... VÒ ph−¬ng diÖn v¨n
häc, "B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p" lµ mét hiÖn t−îng v¨n häc. Bµi nµy chØ gi¶i quyÕt
ks
mét vÊn ®Ò trong nhiÒu vÊn ®Ò v¨n häc mµ ng−êi lµm c«ng t¸c nghiªn cøu cã thÓ ®Ò
cËp tíi, ®ã lµ viÖc s¬ bé nhËn ®Þnh vÞ trÝ quan träng cña t¸c phÈm Êy trong thêi ®¹i
v¨n häc chóng ta, ë ph−¬ng T©y còng nh− ë ViÖt Nam.
^!L!J-l_
§o¹n v¨n 2:
Trong "TruyÖn KiÒu", c¸i ®o¹n KiÒu nhê em thay m×nh tr¶ nghÜa chµng Kim, c¸i ®o¹n
th−êng gäi lµ c¶nh trao duyªn lµ mét ®o¹n cã thÓ gîi lªn nhiÒu suy nghÜ ®èi víi nh÷ng
anh chÞ em c«ng t¸c s©n khÊu vµ nãi chung ®èi víi nh÷ng ai yªu s©n khÊu.
^lQ_
§o¹n v¨n 3:
Mét nöa loµi ng−êi trªn thÕ giíi kh«ng ®äc qu¶ng c¸o. Mét nöa sè ng−êi cã ®äc th×
còng kh«ng ®Ó ý ®Õn th«ng b¸o cña anh. Mét nöa sè cã ®Ó ý ®Õn th× l¹i kh«ng ®äc nã. Mét
nöa sè cã ®äc l¹i kh«ng coi nã lµ quan träng. Mét nöa sè coi lµ quan träng th× kh«ng tin
vµo th«ng b¸o. Mét nöa sè tin vµo th«ng b¸o th× l¹i kh«ng mua hµng cña anh v× hä kh«ng
cÇn ®Õn. Bëi vËy, viÖc qu¶ng c¸o cÇn ph¶i th«ng minh.
^A$Cl!W
NghÖ thuËt qu¶ng c¸o hiÖn ®¹i_
§o¹n v¨n 4:
Bµi th¬ hay còng nh− hßn ngäc quý, b«ng hoa ®Ñp; ph¶i ch¨ng cßn h¬n thÕ, v× ngäc
còng cã lóc ph¶i mßn, hoa cã khi tµn hÐo, nh−ng th¬ hay th× cßn sèng m·i. Ngäc ®·
quý, vÉn cÇn bµn tay mµi dòa, tr−ng bµy; th¬ dï ®· hay vÉn cÇn ®Õn nh÷ng lêi b×nh tri
©m tri kØ. Nh÷ng lêi b×nh hay cã khi ®em l¹i hiÖu qu¶ kh«ng ngê, nh− t¹o thªm cho th¬
mét vÇng hµo quang, nh− gióp ®êi ph¸t hiÖn mét v× sao xa bÞ m©y mï che khuÊt.
^QSæ tay ng−êi yªu th¬,
Q&!lpaQ(lSK_
§o¹n v¨n 5:
Chän mét ®Ò tµi mu«n thuë nh− Tèng biÖt l¹i viÕt theo thÓ hµnh, mét thÓ th¬ cò theo
luËt §−êng, Th©m T©m ®· tù ®Æt m×nh vµo mét th¸ch ®è lín. Ngh×n n¨m tr−íc, trªn lÇu
Hoµng H¹c, Thi tiªn LÝ B¹ch ph¶i g¸c bót gi÷a lóc thi høng ®ang dµo d¹t tr−íc mét bµi
th¬ cña Th«i HiÖu. VËy mµ tr−íc Th©m T©m ®· ®i vµo cæ ®iÓn bao nhiªu bµi th¬, bµi th¬
viÕt vÒ Tèng biÖt, trong §−êng thi, KiÒu, Chinh phô ng©m, th¬ T¶n §µ,... Ngay trong
phong trµo Th¬ míi còng kh«ng Ýt kiÖn t−íng lµm th¬ vÒ ®Ò tµi nµy, ®Ò tµi "tñ" cña chñ
nghÜa l·ng m¹n. BÞ ®Ì nÆng bëi nh÷ng c¸i bãng vÜ ®¹i, l¹i chØ cã trªn tay c¸i thø "tµi liÖu"
®· bÞ v¾t kiÖt nh− vËy, nÕu kh«ng muèn "nóp bãng" ®Ó bÞ "cím bãng", Th©m T©m chØ cßn
mçi mét c¸ch lµ v−ît lªn, t×m ra mét h×nh thøc nghÖ thuËt t©n k×.
^!L\Qd_
§o¹n v¨n 6:
§êi ng−êi chØ cã mét lÇn kh«ng nªn ra vµo nhiÒu. Nh−ng nÕu c¸i lÇn vµo ra ®Çu tiªn
kh«ng thuËn buåm xu«i giã, kh«ng ®¹t yªu cÇu, th× nªn vµ cÇn ph¶i vµo l¹i, ra l¹i, kh«ng
cã g× ®¸ng xÊu hæ, kh«ng nªn n¶n chÝ. V¹n sù khëi ®Çu nan lµ thÕ. Víi mét con ng−êi lµ
ks
nh− vËy mµ víi cuéc ®êi cña nhiÒu con ng−êi cña c¶ mét tËp thÓ céng ®ång, nhì ra nh−
thÕ th× còng ph¶i nªn nh− thÕ. Êy lµ c¸i luËt ®êi chung. §äc l¹i Vµo ®êi trong kh«ng khÝ
cña nh÷ng ngµy ®æi míi, míi thÊy cã nhiÒu ®iÒu cÇn ph¶i nªn xem xÐt l¹i.
^A$CO7\_
§o¹n v¨n 7:
LÞch sö v¨n häc ViÖt Nam, nhÊt lµ giai ®o¹n "TiÒn chiÕn" cã kh«ng Ýt hiÖn t−îng
phøc t¹p, tõng g©y sãng giã trong d− luËn. Song phøc t¹p, sãng giã nh− Vò Träng Phông
th× thËt hiÕm cã. Sù nghiÖp v¨n häc cña nhµ v¨n ®Çy tµi n¨ng nµy cã sè phËn th¨ng trÇm
thËt l¹ lïng. Cã lóc, Vò Träng Phông l¹i ®−îc ®Æt lªn ®Ønh cao cña vinh quang, råi l¹i
cã lóc bÞ vïi s©u xuèng ®Êt ®en, nh−ng ch−a cã nhµ v¨n nµo bÞ vïi dËp ®Õn thÕ. Còng Ýt
cã nhµ v¨n nµo thu hót sù chó ý ®Æc biÖt cña giíi v¨n häc, giíi gi¸o dôc, giíi l·nh ®¹o,
vµ cña x· héi nãi chung nhiÒu ®Õn thÕ, mµ ý kiÕn l¹i tr¸i ng−îc nhau ®Õn thÕ.
^A$Cle_
Bµi tËp 2
l1$W:"]-2+75+%#$U
Qde':2)I-$6 AB-B-B)I-"#$-=$W
-EB-BN G"N-H-9e'-,-9e'-H)I--9e'
-,-H{:D:SI:&%-56-HN e'M
-B+*+&%-:?6-":$2n)$ Q&
--<0#J-+C:@$d:2@::S-9 Ae'di
I<M@H<0BMˆ&-# !M$;NB
:2JN$;I:)$:16U
T×nh trong nh− ®· mÆt ngoµi cßn e
ChËp chên c¬n tØnh c¬n mª.
‚;-920#$+8W-%$; xB-#7
I)e:Q&?-HN07:07:57{M$:2
:N5#$#$X-n-B:-:2)(<H-## A
% W --9:NW-<.%W--9
Q&%--H$-:5>5I5>H4-M-]W
+JMH)U
DÔ cho ®Ó thiÕp b¸n m×nh chuéc cha.
PM:-:2-4$/-W-yAW-
I:/-&$N-2--%:@ G>$W.<-Z,-
.n#$&Z&Z66-9:20125@#X-(Z+4$-(
:-9@$:N A:L]-(-@]&Mi5Z<:2]W5>+
0(5>W0()#<:2]. K-B:<%--$6N-0#
H:<%--9-BM45i:W A%4:-->
&@-8-N/-$;#::2/m Q:&S-EM0
Q@-.-(I.:<%-%i-9'&:#$MB !
M-q:2@5M>-::2-L+.5M>-M
ks[
!e':2@:<MT:2-#-$6;:'4:6-
&012-E f8;:2-:2-2-4$:2-H-A$Cf
H5dM-9:N&%-.@'W \H5@$&%-:2
M;<:2M;1Z%)(&=$&$6M-
M7r5;
QM;<@$A$Cf*#:25N-HH--901
2-E(%5D-56D'-$6 AB:25
:8-&A$Cf1BZ:L':-@-.5>$W N
4$:&<:2&7:7:=&7:W10:TruyÖn KiÒu&$6
-9:N:/5<-9A$Cf::25
Tr¶i qua mét cuéc bÓ d©u
Nh÷ng ®iÒu tr«ng thÊy mµ ®au ®ín lßng.
#<@$Q(l.BU"cßn ®äng nçi ®au nh©n t×nh" AL-9
WM)(]:-<-8-
^lQ_
Bµi tËp 3
f8.3.&We5+%#$-B+8H/-2
+-9751&N5$&]Q#5y!B2+Ny
§o¹n v¨n 1:
ChÊt l−îng nghÖ thuËt cña c¸c t¸c phÈm Nam Cao kh«ng hoµn toµn ®ång ®Òu, nh−ng
nãi chung b»ng mét tµi n¨ng lín, Nam Cao ®· cã nh÷ng ®ãng gãp míi mÎ ®èi víi sù ph¸t
triÓn cña v¨n xu«i ViÖt Nam. NghÖ thuËt tiÓu thuyÕt Nam Cao cã s¾c th¸i hiÖn ®¹i râ rÖt
vµ vÒ nhiÒu mÆt, ®· ®¸nh dÊu b−íc ph¸t triÓn míi cña tiÓu thuyÕt "quèc ng÷" ViÖt Nam
míi ph«i thai vµi ba chôc n¨m, ®ang hiÖn ®¹i ho¸ víi mét tèc ®é mau lÑ.
^LÞch sö v¨n häc ViÖt Nam 1930
−
1945,AVGxH+,-_
§o¹n v¨n 2:
NghÖ thuËt cña ca dao rÊt tinh vi, tÕ nhÞ, ®¸p øng mËt thiÕt víi néi dung phong phó.
C¸ch dïng ch÷, nh÷ng lèi biÕn thÓ, nh÷ng lèi h×nh t−îng ho¸, cô thÓ ho¸, nh©n c¸ch ho¸,
s¸t víi thùc tÕ biÓu hiÖn ë néi dung, lµm cho ca dao trë nªn nh÷ng c©u h¸t rÊt thÊm thÝa
vÒ mÆt tr÷ t×nh, còng nh− vÒ mÆt ph¶n ¸nh cuéc ®êi cña nh©n d©n lao ®éng. Nh÷ng thÓ
phó, tØ, høng cña ca dao lµ nh÷ng thÓ mµ ca dao ViÖt Nam vµ Kinh Thi cña Trung Quèc
®Òu cã. RÊt cã thÓ lµ nh÷ng th¬ ca d©n gian cña nhiÒu n−íc kh¸c còng cã nh÷ng thÓ Êy, v×
nã lµ nh÷ng ph−¬ng ph¸p nghÖ thuËt c¬ b¶n, cÇn thiÕt cho viÖc cÊu tø cho th¬ ca tr÷ t×nh.
^OEA?-a_
§o¹n v¨n 3:
Trªn nöa thÕ kØ ®· tr«i qua, kÓ tõ n¨m th¸ng ®Çu nh÷ng bµi th¬ míi ra ®êi. V−ît lªn
nh÷ng nÒn nÕp b¶o thñ trªn thi ®µn, th¬ míi ®· sím ®−îc kh¼ng ®Þnh. ThÕ L÷, L−u Träng
L−, Xu©n DiÖu, Huy CËn, ChÕ Lan Viªn,... ®· ®em l¹i cho th¬ ca nh÷ng r¹ng rì cña mét
thêi k× míi. Hµnh tr×nh cña th¬ míi trong mÊy chôc n¨m qua kh«ng tr¸nh khái nhiÒu gian
tru©n. Cã quan niÖm cùc ®oan xem th¬ míi lµ trµo l−u th¬ ca l·ng m¹n, tho¸t li hiÖn thùc,
ksb
kh«ng gãp g× vµo sù ph¸t triÓn cña cuéc ®êi, cña nguån m¹ch th¬ d©n téc. Cã quan niÖm
xem th¬ míi chØ ®¸nh thøc dËy phÇn mÒm yÕu, uû mÞ trong ng−êi ®äc h«m qua vµ h«m
nay. Trong nh÷ng n¨m th¸ng c¶ ®Êt n−íc lªn ®−êng chèng Ph¸p vµ chèng MÜ, trªn thi ®µn
næi lªn "Nh÷ng bµi th¬ ®¸nh giÆc", "Nh÷ng dßng th¬ löa ch¸y", th¬ míi
−
nhµnh hoa
duyªn d¸ng nµy
−
cã lóc t−ëng nh− bÞ l·ng quªn ®i trong kh«ng khÝ s«i ®éng cña thêi
cuéc. Nh−ng råi nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn Êy kh«ng thÓ mÊt ®i trong s−¬ng khãi cña thêi
gian vµ còng chÝnh sù chän läc cña thêi gian ®· chøng minh nhµnh hoa t−¬i th¾m Êy vÉn
cßn nhiÒu b«ng h−¬ng s¾c dµnh cho cuéc sèng h«m nay, ®Ó cho lßng ta thªm tr©n träng,
yªu mÕn.
^lK!J-_
Bµi tËp 4
l1$WM5)-Z/%.W:"+%#$U
§o¹n v¨n 1:
ChÝ PhÌo (1941) lµ kÕt tinh nh÷ng thµnh c«ng cña Nam Cao trong ®Ò tµi n«ng d©n vµ
lµ mét kiÖt t¸c trong nÒn v¨n xu«i tr−íc C¸ch m¹ng. Kh¸c víi ®a sè truyÖn ng¾n kh¸c cña
Nam Cao, ChÝ PhÌo ph¶n ¸nh x· héi n«ng th«n trùc tiÕp trªn b×nh diÖn ®Êu tranh giai
cÊp. Qua h×nh t−îng ChÝ PhÌo, mét tr−êng hîp n«ng d©n l−u manh ho¸, Nam Cao kh«ng
nh÷ng ®· miªu t¶ s©u s¾c, c¶m ®éng cuéc sèng ®µy ®o¹ cña ng−êi n«ng d©n bÞ ®Ì nÐn,
bãc lét ®Õn cïng cùc, mµ cßn dâng d¹c kh¼ng ®Þnh nh©n phÈm cña hä trong khi hä bÞ x·
héi vïi dËp ®Õn mÊt c¶ h×nh ng−êi, tÝnh ng−êi.
^A$Cle_
§o¹n v¨n 2:
NguyÔn KhuyÕn næi tiÕng nhÊt trong v¨n häc ViÖt Nam lµ vÒ th¬ N«m. Mµ trong th¬
N«m cña NguyÔn KhuyÕn, nøc danh nhÊt lµ ba bµi th¬ mïa thu: Thu ®iÕu, Thu Èm, Thu
vÞnh: Bµi Thu vÞnh cã thÇn h¬n hÕt, nh−ng ta vÉn ph¶i thõa nhËn bµi Thu ®iÕu lµ ®iÓn
h×nh cho mïa thu cña lµng c¶nh ViÖt Nam ë B¾c Bé.
^Theo V#f6_
Bµi tËp 5
l1$+8.:X/d+%#$$6:2)(-#(W7J
&%-%W7J)U
_Q&;#$ +%#$ 0:0
5_a]&; +%#$ '-4
-_ë&; ] 0M
+_1 )#$-)m
_a]&;+-
_n])#$)m
_A%-;&; -n])#$)m
Bµi tËp 6
l1$'-L&(.3.-/;M]&;]+%-9
75U
ksg
−
ë trªn chóng ta ®· nãi ®Õn t×nh yªu quª h−¬ng, lµng xãm trong ca dao, d−íi
®©y.......... Trong ca dao ViÖt Nam, nh÷ng bµi vÒ t×nh yªu nam n÷ chiÕm sè l−îng lín. §ã
lµ nh÷ng bµi vÒ nçi nhí nhung khi xa c¸ch, nçi lo l¾ng khi muèn b¶o vÖ t×nh yªu chung
thuû, nh÷ng ®au ®ín khi x¶y ra c¶n trë lµm cho −íc nguyÖn kh«ng thµnh, råi ®Õn khi cã
chång còng x¶y ra biÕt bao buån tñi chØ v× nh÷ng kØ c−¬ng phong kiÕn... TÊt c¶ nh÷ng t×nh
c¶m vui buån Êy, nh©n d©n ViÖt Nam ®· thæ lé trong ca dao, lµm cho ca dao cã tÝnh chÊt
tr÷ t×nh s©u s¾c.
−
Chóng ta ®· ph©n tÝch kÜ.........., d−íi ®©y chóng ta sÏ xem xÐt kÜ h¬n vÒ c¸i bän cã
quyÒn, cã thÕ kh¸c trong x· héi. §ã lµ mét lò sai nha, bän ¦ng, bän KhuyÓn. §ã lµ bän
ng−êi nh− Tó Bµ, M· Gi¸m Sinh, Së Khanh, B¹c Hµ, B¹c H¹nh,... §ã lµ bän ng−êi cã
quyÒn, cã thÕ bëi ®ång tiÒn. Chóng ®ôc khoÐt, tµn ph¸ x· héi. Chóng lµm cho bao ng−êi
con g¸i cã tµi cã s¾c nh− KiÒu r¬i vµo vßng tñi nhôc.
Bµi tËp 7
l1$;MW7+%#$5c.-#(-/-H-U
−#(D">&-(W7J@
−#BD]W7J
Trong ca dao d©n ca ViÖt Nam cã nhiÒu bµi nãi ®Õn con cß. Con cß lµ mét trong
nh÷ng con vËt gÇn gòi víi ng−êi n«ng d©n h¬n c¶. Nh÷ng lóc cµy cuèc, cÊy h¸i, ng−êi
n«ng d©n ViÖt Nam th−êng thÊy con cß ë bªn c¹nh hä. Con cß léi theo luèng cµy, con cß
bay trªn ®ång lóa, con cß ®øng trªn bê ruéng rØa l«ng, ng¾m nh×n ng−êi n«ng d©n lµm
lông.
Con tr©u rÊt th©n thiÕt víi ng−êi d©n lao ®éng. Nh−ng con tr©u ph¶i c¸i nÆng nÒ,
chËm ch¹p, sèng cuéc sèng vÊt v¶, ch¼ng mÊy lóc th¶nh th¬i. V× vËy, chØ khi nghÜ ®Õn ®êi
sèng nhäc nh»n cùc khæ cña m×nh, ng−êi n«ng d©n míi liªn hÖ ®Õn con tr©u, con vËt tiªu
biÓu nhÊt cho søc s¶n xuÊt n¬i ®ång ruéng.
^TheoOEA?-a_
Bµi tËp 8
l1$+|-2-(W&75+%#$&-H--#i
Nhµ m¸y nµo quan träng nhÊt
−Q-&c:H$=&?@:H$-W H-5W-B@$
MM-BNM#0/- A$5d-":
-"MI-H--&:H$ V-.4i5H-)
%.<-@-J V-JB5$%.-L-BH:-H$ !##
-E-] H-5W@$@$&|&:H$-W=&?@-J
−e…QM-&c:H$-W=&?@ ON3
:6-:H$W:q)0@N'$M-:@$$J-N G"
4$-&c:H$-WSS=&?@ AM-B--S
S5HN:?6-)m5>&(W #::2-)m%
M:H$5$ 'M-W$5 O4$
kso
55)8-()m0$& G"4$:H$-WSSM3:6-
/-
−QMH.dM&; A:H$SS:H$-W
q6-MW3M#:@$$N1)y
@$'B- ON4$#$M:H$=&?@ Q:H$
=&?@:H$M3:24:-M3
:2#$ !B-:H$6 A-H-5W15:H$6:6-)(
$;:Mq-94Mq$C$4:-Mq-7
&7( e-Bq/-5"NM-B6NM:2:H$
-B:6-/--:H$X:H$-WSS K?)W
5N -9 # +# 5> 2U =W M -W$5 6 M : 6- z
M)H$I@: A4$-BMr> %-H-5W&c
:H$6:H$=&?@
(ViÕt dùa theo tµi liÖu n−íc ngoµi)
C©u hái:
_ýM];Mr>:H$-W=&?@ !Mr>
'BB1&5;4-Jy!B.4-JNy
5_ON)dMJMH%dM];y
ýMJ-&c:H$-WSS=&?@ !Mr>
'BB1&5;4-Jy!B.4-JNy
-_ýMJ5MH%dM&;N)y
!Mr>:H$6=&?@dMJ51&.4-J
Ny
Bµi tËp 9
f%#$:2dMH5'@' l1$?-&-#i
§i Èu
lc$M-BJ$;:2-L:-]+-$ !B)8W B&@
'<6--ˆ:6 AY-H--B-H-
hHMv-B-H-0@H -;
fH52M$-$ !52M|(--S:-2M;
+=z=h-EM-@0F$ !52:W-.MH-
/--' F
n0-2yV:$;z) aB/F#:
MH-M.M0L:-n=$W-M>%5>#:W-)
Ê$-M-B.M{-$;7W'-$6$NW-)5-3…
!H&H--:@$-4?-)---J;S&;0B0
$&;51-i-;:-H-:i-,)/0-:I !;:$;-J&
5B-niN4HWI: !0H|N4H5iZN-
:WMH- \H0M-B5c)$5)$&/#$W&S
kss
5i-W$ :2-HBF-]0*4;: !0:H$:-B.H
2H0/-@$N+Z-B0h#H=]-B):@$-r=-E-q
M{7HH+,-:
P-] fHJ)8W-E-]46 !B5
6)(7:-9)(MF&<&48Mq-<-JMY
6:W5@-@012 !J-E6&N25&N27
H&N2H+,--9:LS6&N27:Mq-<
H4-9:2(:2@%-4$ !F-]W&3Mi)(
>-)%:-(
^TheoG7a<_
C©u hái:
_ëW7J@:(;;@'Ny
5) ëW7J.4-J/-H-)*+,--6-
52Fy
-_ëW7J5.4-J/-H-)*+,--6-
0Fy
Bµi tËp 10
!%%M4U-9<-N-:-:0--B5-H-4
4MH-/-6&5W7+%#$ l1$?--5U
_\4-J/-&&344,-,-M4 Ny
5_A.4-J-944Z/%M4-]%%<-y
§o¹n v¨n 1:
T«i nhí l¹i c©u nãi cña Mai-a-cèp-xki: "Trªn ®êi cã nh÷ng vÊn ®Ò chØ gi¶i quyÕt b»ng
th¬". Ph¶i ch¨ng ®«i c¸nh cña th¬ ca chÝnh lµ dßng t×nh c¶m ch©n thËt, ®»m th¾m. Th¬ ca
mang t©m tr¹ng ®Õn víi t©m tr¹ng; th¬ ca cã kh¶ n¨ng bao qu¸t s©u réng kh«ng gian vµ
thêi gian, tõ ®ã gîi më trong lßng ta, cã nh÷ng lóc nã sÏ bïng lªn d÷ déi, nã sÏ gióp ta
hiÓu vµ ®¸nh gi¸ chÝnh ta vµ nh÷ng ng−êi xung quanh, tõ ®ã ta sÏ ®−îc c¶i t¹o, sÏ n©ng
con ng−êi chóng ta lªn.
§o¹n v¨n 2:
§èi diÖn víi th¬ ca ta ®èi diÖn víi mét ®¹i d−¬ng mªnh m«ng c¶m xóc. BiÓn sèng
®éng båi håi, cã lóc t−ëng ph¼ng lÆng mµ cuén trµo bao ®ît sãng ngÇm, cã lóc trµo d©ng
s«i næi. BiÓn th¬ n©ng con thuyÒn tíi mét bÕn bê rùc rì ¸nh s¸ng. Th¬ cho ta vÞ ngät cña
®êi, gióp ta thÊy râ r»ng: "Kh«ng cã truyÖn cæ tÝch nµo ®Ñp h¬n c©u chuyÖn do chÝnh cuéc
sèng viÕt ra".
§o¹n v¨n 3:
AB&c#(:;-@<N-::M&D-.-HMH-
N=M$,- B.-#<&4&@$:53)H:2@'
4J-:%:{ B.-#<(W&56 Q$;F-J
5;&.)$.&-9-#<@$:2)80--::2)80-
2)#0')('#NH-97--HB#$H-2
tt
)#0%?- O4$0--Z--9$:;<;)8H-2
-9<N-:-:0-
Bµi tËp 11
l1$-q&.4-JS%.4-J>-%&44
)U
§é Êy th¬ míi võa ra ®êi. ThÕ L÷ nh− vÇng sao ®ét ngét hiÖn ¸nh s¸ng chãi kh¾p c¶
trêi th¬ ViÖt Nam. DÉu sau nµy danh väng ThÕ L÷ cã mê ®i Ýt nhiÒu, nh−ng ng−êi ta
kh«ng thÓ kh«ng nh×n nhËn ra c¸i c«ng cña ThÕ L÷ ®· dùng nÒn th¬ míi ë xø nµy. ThÕ L÷
kh«ng bµn vÒ th¬ míi, kh«ng bªnh vùc cho th¬ míi, kh«ng bót chiÕn, kh«ng diÔn thuyÕt,
ThÕ L÷ chØ lÆng lÏ, ®iÒm nhiªn b−íc nh÷ng b−íc v÷ng vµng mµ trong kho¶nh kh¾c c¶ hµng
ngò th¬ x−a ph¶i tan vì. Bëi v× kh«ng cã g× khiÕn ng−êi ta tin ë th¬ míi h¬n lµ ®äc nh÷ng
bµi th¬ míi hay.
Bµi tËp 12
l1$-q&M4&44+%#$U
QuyÒn tù do lµ cña quý b¸u nhÊt cña loµi ng−êi. Kh«ng cã tù do ng−êi ta còng chØ
sèng nh− sóc vËt. Tù do ®©y kh«ng ph¶i lµ muèn lµm g× th× lµm: mét thø tù do v« tæ chøc
vµ v« ý thøc. Së dÜ nh− vËy lµ v× loµi ng−êi sèng thµnh ®oµn thÓ, sèng thµnh x· héi cho
nªn ph¶i hiÓu tù do cã nghÜa lµ muèn lµm g× th× lµm nh−ng lµ lµm theo lÏ ph¶i, theo lÝ trÝ,
®Ó kh«ng ph¹m tíi sù tù do cña ng−êi kh¸c vµ kh«ng ph¹m tíi quyÒn lîi chung cña tËp
thÓ.
^TheoA;:Q_
Bµi tËp 13
l1$?-75)&-#i
Chí nªn ham mª cê b¹c
Q::;-5W-:2&@0@B:-')86W
:@-F:H P1:I-0@@$N-r:@$&HMi)8z
MB5@&S)&4;N-5W-:2-H-7-<TW'
' lW:%-BM/-:/-N0$-nMN':
:1N&-/-BML@T7:$707&2:
7-I:.'zW0@0 !1-5W-N-n+HN…fXN5N
:1SH:5W-N-E&;6 P-E?-5W-S-5W- G"
- ; -H- . N 3 5I -%- . - 5W- 3 -B 4
C:@$-HB0@@$
^QQuèc v¨n gi¸o khoa th−_
C©u hái:
_l1$0H->M4-944
5_B--#!1-5W-N-n+HNM4-:5%
/-MyON)y
Bµi tËp 14
l1$?-W7)&-#i
tk
[...] C¸ch nhau m−êi l¨m n¨m, Kim Träng nghe l¹i tiÕng ®µn cña Thuý KiÒu vµ so
s¸nh "X−a sao sÇu th¶m nay sao vui vÇy". Nh−ng cã ®óng lµ khóc nh¹c ®o¹n ®Çu "sÇu
th¶m" vµ khóc nh¹c ®o¹n cuèi "vui vÇy" kh«ng?... SÇu th¶m... vµ ...vui vÇy..., theo t«i
chØ lµ chñ quan cña chµng Kim lóc Êy mµ th«i. ThËt ra lÇn ®Çu tiªn Thuý KiÒu ®¸nh ®µn
cho Kim Träng nghe, th× cßn g× h¹nh phóc b»ng? NÕu cã buån th× ®ã lµ c¸i buån cña
ng−êi ®ang yªu vµ ®−îc yªu mµ th«i. C¸i buån cña nh÷ng ng−êi ®ang h−ëng h¹nh phóc
nh−ng l¹i sî h¹nh phóc nöa chõng tan vì. Cßn c¸i vui cña tiÕng ®µn khi t¸i hîp th× chØ
lµ c¸i vui cña nh÷ng ng−êi hÕt thêi "hoa ®−¬ng phong nhÞ, tr¨ng vßng trßn g−¬ng". C¸i
vui cña lÝ trÝ ®øng ®¾n, c¸i vui ®· cã "khãc thÇm" bay råi. Lµm g× cã c¸i vui cña tiÕng
®µn lÇn thø nhÊt víi "tiÕng h¹c bay qua", víi "tiÕng suèi míi sa nöa vêi"? Cho nªn cã
thÓ nãi cïng lµ hai khóc nh¹c t×nh yªu nh−ng c¸i buån trong khóc nh¹c yªu ®−¬ng lÇn
®Çu tiªn lµ c¸i buån mµ vui, cßn c¸i vui trong khóc nh¹c yªu ®−¬ng lÇn sau lµ c¸i vui
mµ cã pha buån.
^Theo Ql_
C©u hái:
_l1$0H->-#M4-944
5_l1$-q&.4-J/-)*+,&=H&N44
Bµi tËp 15
l1$?-W7)&-#i
Th¬ míi kh«ng nãi ®Õn ®Êu tranh c¸ch m¹ng, ®ã lµ nh−îc ®iÓm lín. Th¬ míi nãi
chung buån. Th¬ míi thiÕu khÝ ph¸ch c¸ch m¹ng, nh−ng th¬ míi lµ mét phong trµo v¨n
häc phong phó, mét phong trµo s¸ng t¹o dåi dµo cã nhiÒu yÕu tè tÝch cùc. Lßng yªu quª
h−¬ng ®Êt n−íc, yªu sù sèng, yªu con ng−êi, yªu tiÕng ViÖt thiÕt tha. Th¬ míi ®· trau dåi
tiÕng ViÖt, lµm cho ng«n ng÷ th¬ ViÖt Nam uyÓn chuyÓn vµ hiÖn ®¹i, biÓu hiÖn ®−îc tÊt c¶
c¸c mµu s¾c t©m hån cña ng−êi ViÖt Nam ë thÕ kØ nµy. NÕu kh«ng cã phong trµo Th¬ míi
th× còng kh«ng cã ng«n ng÷ th¬ míi võa sóc tÝch, s¾c bÐn võa uyÓn chuyÓn, m−ît mµ mµ
chøa ®ùng nhiÒu n¨ng l−îng tr÷ t×nh cho nh÷ng nhµ th¬ c¸c thÕ hÖ ra ®êi sau C¸ch m¹ng
th¸ng T¸m ®Ó biÓu hiÖn t− t−ëng vµ t×nh c¶m cña m×nh. V× vËy, cã thÓ nãi th¬ míi xøng
®¸ng ®−îc mÖnh danh lµ Mét thêi ®¹i trong thi ca (Hoµi Thanh), mét thêi ®¹i phong phó,
dåi dµo søc s¸ng t¹o cña hån th¬ d©n téc, cña tiÕng nãi ViÖt Nam.
^Theol$4_
C©u hái:
_l1$-q&M4-944
5_l1$-q&:(=6-9-H-4-JM4
Bµi tËp 16
l1$-q&-H-44&-H-W7)U
§o¹n v¨n 1:
TiÕng nãi còng vËy, nã ph¶i ph¶n ¸nh ®êi sèng vµ phôc vô ®êi sèng hµng ngµy
cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña quÇn chóng, cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu n−íc cña
d©n téc ta hiÖn nay, ®êi sèng chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ v¨n häc nghÖ thuËt. ThÕ nµo lµ
t
ph¶n ¸nh cuéc sèng? §ã lµ diÔn t¶ ý nghÜ vµ t×nh c¶m cña ng−êi nghe, ng−êi ®äc.
Muèn vËy ph¶i dïng tiÕng nãi cña d©n téc, lêi nãi, c¸ch nãi th«ng th−êng nhÊt, méc
m¹c nhÊt kh«ng chØ cã lîi Ých lµ dÔ hiÓu, mµ cßn cã thÓ g©y c¶m xóc m¹nh mÏ cho
ng−êi nghe, ng−êi ®äc. Cho nªn ph¶i chèng m¹nh mÏ h¬n n÷a c¸i tËt hay "nãi ch÷" mµ
B¸c Hå th−êng phª b×nh: "§· dèt l¹i hay nãi ch÷ !". "§óng qu¸, chÝnh v× dèt mµ hay
nãi ch÷".
^aW:O7!S_
§o¹n v¨n 2:
Nh−ng cã ng−êi cßn tù hái r»ng: T¹i sao ng−êi trong mét n−íc ph¶i ®oµn kÕt víi
nhau? Mét ®iÒu thËt dÔ hiÓu. Bëi lÏ mçi chóng ta cïng chung mét dßng gièng, cïng chung
mét d©n téc, mét tiÕng nãi, cïng sèng chung mét l·nh thæ. Nh÷ng ®iÓm chung ®ã lµ sîi
d©y rµng buéc, gióp nh÷ng ng−êi trong mét n−íc ph¶i g¾n bã víi nhau. Chóng ta thö nghÜ
nÕu kh«ng may ®Êt n−íc bÞ l©m nguy, ch¼ng lÏ tÊt c¶ chóng ta ®−îc an vui, sinh tån?
HoÆc khi cã thiªn tai, lò lôt x¶y ra th× tÊt c¶ chóng ta sÏ cïng nhau høng chÞu. Do ®ã,
ng−êi trong mét n−íc ph¶i yªu th−¬ng ®ïm bäc lÉn nhau. §ã lµ t×nh nghÜa ®ång bµo cïng
sèng trªn mét l·nh thæ. ChÝnh t×nh c¶m thiªng liªng ®ã ®· gióp c¸ch m¹ng ViÖt Nam v−ît
qua mäi phong ba b·o t¸p vµ cËp bÕn vinh quang nh− hiÖn nay.
^OEQRY_
§o¹n v¨n 3:
Cha mÑ lµ ng−êi nu«i d−ìng con c¸i, c«ng lao ®ã to lín ®Õn d−êng nµo. MÑ ta mang
nÆng ®Î ®au, khi bÐ th× mÑ ta cho ta bó mím, ®Õn khi lín lªn th× cha mÑ nu«i d−ìng, ch¨m
sãc khi ta khoÎ m¹nh còng nh− lóc ta èm ®au. Lµm sao mµ cã thÓ kÓ xiÕt nh÷ng nçi vÊt v¶
cùc nhäc, gian nan mµ cha mÑ ta ®· tõng tr¶i qua ®Ó nu«i ta kh«n lín.
^OEQRY_
§o¹n v¨n 4:
V¨n häc d©n gian kh«ng nh÷ng ®Ñp ë nhiÒu khÝa c¹nh néi dung mµ cßn ®Ñp ë nghÖ
thuËt thÓ hiÖn. Nh÷ng chi tiÕt võa hån nhiªn võa gi¶n dÞ, võa t−ëng t−îng phãng
kho¸ng phi th−êng trong thÇn tho¹i, truyÒn thuyÕt vµ cæ tÝch; nh÷ng c©u chuyÖn ngô
ng«n hµm sóc, dÝ dám, nh÷ng truyÖn c−êi giµu chÊt trÝ tuÖ trong kho tµng truyÖn cæ
d©n gian; nh÷ng lêi hay ý ®Ñp, nh÷ng h×nh t−îng b×nh dÞ mµ ãng ¶, nh÷ng t×nh c¶m
®»m th¾m nhuÇn nhÞ vµ ch©n thµnh trong v−ên nghÖ thuËt ca dao d©n ca... nh÷ng "hßn
ngäc quý" Êy sÏ m·i m·i hÊp dÉn ®éc gi¶ mäi thÕ hÖ, lµm giµu thÕ giíi m¬ −íc cña trÎ
th¬ mµ kh«ng mét lo¹i h×nh tiÓu thuyÕt nµo cã thÓ thay thÕ ®−îc !
Bµi tËp 17
lW7+%#$'/-M=$W-B)8MH-&
-H-44 l1$-q&)8MH-B
§o¹n v¨n 1:
Trong hµng ngh×n n¨m d−íi ¸ch thèng trÞ cña phong kiÕn ngo¹i bang x©m l−îc... v¨n
häc b¸c häc cæ ®iÓn cña ta cã nh÷ng t¸c phÈm tiÕn bé mang cèt c¸ch d©n téc, nh−ng vÉn
chÞu nhiÒu ¶nh h−ëng cña t− t−ëng thèng trÞ ngo¹i bang... Trong gÇn mét thËp kØ d−íi
¸ch ¸p bøc bãc lét cña thùc d©n Ph¸p, v¨n nghÖ b¸c häc cña ta bÞ lai c¨ng, nh−ng vÉn
t
cã nh÷ng t¸c phÈm tiÕn bé, tuy nhiªn nÒn v¨n nghÖ b¸c häc ®ã còng kh«ng tÝch cùc b»ng
v¨n nghÖ cña quÇn chóng... V× vËy, muèn ph¸t huy truyÒn thèng d©n téc tèt ®Ñp, lµnh
m¹nh, phong phó vµ s©u s¾c th× tr−íc hÕt ph¶i chó träng ®Õn v¨n nghÖ cña quÇn chóng.
§o¹n v¨n 2:
§øa trÎ ra ®êi bëi mét t×nh yªu g¾ng g−îng trong mét gia ®×nh kh«ng cã h¹nh phóc.
Ng−êi bè phÉn chÝ, lÆng lÏ tr¶ thï sè phËn b»ng nh÷ng khãi thuèc phiÖn, ng−êi mÑ trÎ
trung tuy khao kh¸t h¹nh phóc ch©n thËt, nh−ng còng ®µnh chÞu cói ®Çu tr−íc lÔ gi¸o
phong kiÕn, ©m thÇm nh− chiÕc bãng d−íi ch©n t−êng. Gia ®×nh sa sót råi sôp ®æ h¼n. Bè
chÕt. MÑ ng−îc xu«i tÇn t¶o. §øa trÎ må c«i cha, xa t×nh mÑ, ph¶i sèng b¬ v¬ ®ãi r¸ch, lªu
læng, trong sù l−êm nguýt ®ay nghiÕn cña hä hµng vµ th¸i ®é döng d−ng cña x· héi. Cã
thÓ nãi Nh÷ng ngµy th¬ Êu (Nguyªn Hång) chñ yÕu lµ nh÷ng kØ niÖm ®au buån, tñi cùc
cña mét ®øa trÎ sinh ra trong mét gia ®×nh bÊt hoµ, ph¸ s¶n vµ truþ l¹c, sím ph¶i sèng b¬
v¬, lªu læng.
Bµi tËp 18
lW7)B'H&>;H-9TruyÖn KiÒu-B-H-)I0&4
8-H-4-JMH- l1$?--5MT>&-9-H-4-JdMr
>-9M4-BN$Tyx-&|)8$TB
C¸ch 1:
(1) TruyÖn KiÒu lµ tÊn bi kÞch vÒ cuéc ®êi, vÒ th©n phËn ng−êi con g¸i tµi s¾c vÑn
toµn. (2) Bi kÞch Êy, nh− chóng ta ®· ph©n tÝch ë trªn, râ rµng do ®ång tiÒn ®−a tíi. (3)
§ång tiÒn ®· t¸c oai, t¸c qu¸i trong x· héi, lµm ®¶o ng−îc c«ng lÝ, ®· biÕn con ng−êi
thµnh mãn hµng mua ®i b¸n l¹i, ®· chµ ®¹p lªn nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng nhÊt cña
con ng−êi. (4) §ång tiÒn ®· ph¸t huy thÕ lùc v¹n n¨ng cña nã. (5) "Tµi hoa, nhan s¾c,
t×nh nghÜa, nh©n phÈm, c«ng lÝ ®Òu kh«ng cßn nghÜa g× tr−íc thÕ lùc cña ®ång tiÒn. Tµi
t×nh, hiÕu h¹nh nh− KiÒu còng chØ lµ mét mãn hµng, kh«ng h¬n kh«ng kÐm". (6) Chñ ®Ò
vÒ ®ång tiÒn lµ chñ ®Ò næi bËt vµ xuyªn suèt toµn bé t¸c phÈm. (7) Ng−êi ®äc thÊy ghª
tëm víi c¸i thùc tr¹ng x· héi phong kiÕn thÕ kØ XVIII víi vÞ trÝ ngù trÞ cña ®ång tiÒn,
®ång tiÒn ®iÒu hµnh tÊt c¶. (8) Gi¸ trÞ tè c¸o cña TruyÖn KiÒu chÝnh lµ ë chç ®ã.
C¸ch 2:
(1) TruyÖn KiÒu lµ tÊn bi kÞch vÒ cuéc ®êi; vÒ th©n phËn ng−êi con g¸i tµi s¾c vÑn
toµn. (2) Bi kÞch Êy, nh− chóng ta ®· ph©n tÝch ë trªn, râ rµng do ®ång tiÒn ®−a tíi. (3)
Chñ ®Ò vÒ ®ång tiÒn lµ chñ ®Ò næi bËt vµ xuyªn suèt toµn bé t¸c phÈm. (4) Ng−êi ®äc thÊy
ghª tëm c¸i x· héi phong kiÕn thÕ kØ XVIII víi vÞ trÝ ngù trÞ cña ®ång tiÒn, ®ång tiÒn ®iÒu
hµnh tÊt c¶. (5) §ång tiÒn ®· ph¸t huy thÕ lùc v¹n n¨ng cña nã. (6) §ång tiÒn ®· t¸c oai,
t¸c qu¸i trong x· héi, lµm ®¶o ng−îc c«ng lÝ, ®· biÕn con ng−êi thµnh mãn hµng mua ®i
b¸n l¹i, ®· chµ ®¹p lªn nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng nhÊt cña con ng−êi. (7) "Tµi hoa,
nhan s¾c, t×nh nghÜa, nh©n phÈm, c«ng lÝ ®Òu kh«ng cßn nghÜa g× tr−íc thÕ lùc cña ®ång
tiÒn. Tµi t×nh, hiÕu h¹nh nh− KiÒu còng chØ lµ mét mãn hµng, kh«ng h¬n kh«ng kÐm". (8)
Gi¸ trÞ tè c¸o cña TruyÖn KiÒu chÝnh lµ ë chç ®ã.
t
Bµi tËp 19
f8-H-4-JM4-944+%#$1$)I0M4">&
-/@W44-q
^k_ >f4:2&.Nh@'+#&7?-
%-
^_ O%H-F:T¾t ®ÌnA Q@Q(1:-N-9 ->:1 :1)(
&#:&-9-
^_ >13/-H)=;"&;]:5Z-901228-+#−
M
^_ KD-+Z5>5?->-9=WH5J-5B-2D'v:D-+Z
->.LMT-Z-8-)->X.&?.F:-@=d5H-9
,.O6A:
Bµi tËp 20
!W7+%#$/-44M-J: P^->_1$:2W
7MH-'TruyÖn KiÒu-B-H-44<8
Mäi ng−êi d©n ViÖt Nam ®Òu say mª TruyÖn KiÒu. Tõ nh÷ng nhµ nho tr−íc ®©y nh−
Méng Liªn §−êng, Chu M¹nh Trinh lµ nh÷ng ng−êi häc réng, biÕt nhiÒu ®Õn nh÷ng cô giµ
hiÖn nay tr×nh ®é v¨n ho¸ cßn thÊp kÐm, thÕ nh−ng kh«ng ai kh«ng thuéc d¨m ba c©u
KiÒu, thËm chÝ cã ng−êi thuéc c¶ quyÓn KiÒu. Tõ nh÷ng ng−êi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng bÞ vµo
tï ra téi mµ vÉn lu«n nhí mang trong m×nh quyÓn KiÒu, coi nã nh− mét ng−êi b¹n tri ©m
®Õn c¸c anh chiÕn sÜ h¶i ®¶o, biªn phßng ngµy ngµy bén bÒ tr¨m c«ng, ngh×n viÖc, thÕ mµ
cø lóc r¶nh rçi l¹i ngåi ng©m nga ®«i ba c©u KiÒu hoÆc ch¬i trß "®è KiÒu" thµnh th¹o.
Råi ngay c¶ nh÷ng em bÐ míi tíi tuæi ®Õn tr−êng, ®· cã em ®ßi «ng bµ, cha mÑ ®äc KiÒu,
kÓ KiÒu cho nghe. Søc hÊp dÉn cña TruyÖn KiÒu thËt lµ k× diÖu.
Bµi tËp 21
Q&44+%#$-B4-JMZ/%M4yQW)y
V¨n xu«i cña ta tõ C¸ch m¹ng th¸ng T¸m ®Õn nay ®· kh¾c ho¹ nhiÒu h×nh ¶nh cña
con ng−êi míi trong lao ®éng s¶n xuÊt. §ã lµ nh÷ng ng−êi n«ng d©n Liªn khu V ®· dïng
søc ng−êi kÐo bõa thay tr©u quyÕt t©m gi÷ v÷ng s¶n xuÊt trong hoµn c¶nh bÞ giÆc Ph¸p
th−êng xuyªn cµn quÐt, khñng bè (Con tr©u, NguyÔn V¨n Bæng). §ã lµ chó bÐ Luü liªn l¹c
®· dòng c¶m x«ng x¸o trong ®ån giÆc vµ hi sinh anh dòng (Xung kÝch, NguyÔn §×nh Thi).
§ã lµ nh÷ng nam n÷ thanh niªn gan gãc nh¶y xuèng s«ng ken th©n m×nh lµm con ®ª sèng
ng¨n sãng biÓn hung d÷ (B·o biÓn, Chu V¨n). §ã lµ nh÷ng ng−êi d©n T©y Nguyªn ph¶i
lÊy ®¸ thay r×u chÆt c©y ®Ó khai hoang trång rÉy, tõng b−íc tæ chøc l¹i cuéc sèng cña
m×nh, kiªn quyÕt b¸m rÉy, b¸m lµng kh«ng chÞu ®i theo ®Þch (§Êt n−íc ®øng lªn, Nguyªn
Ngäc). §ã lµ nh÷ng con ng−êi hiÓu râ gi¸ trÞ søc lao ®éng cña m×nh nh− trong Bµi ca vì
®Êt cña Hoµng Trung Th«ng:
"Bµn tay ta lµm nªn tÊt c¶
Cã søc ng−êi sái ®¸ còng thµnh c¬m".
t[
Bµi tËp 22
l1$-q&L-944)'0@-H--.Z/<
(1) Lßng yªu n−íc cuån cuén ch¶y trong huyÕt qu¶n vua t«i thêi TrÇn ®· lµm nªn mét
thêi ®¹i lÞch sö ®Ñp
−
mét thêi ®¹i rùc s¸ng víi hai ch÷ "S¸t Th¸t" vµ "Hµo khÝ §«ng A".
(2) H¼n chóng ta vÉn nghe ©m vang c©u nãi dâng d¹c, hiªn ngang cña vÞ t−íng tµi ba
TrÇn B×nh Träng: "Ta thµ lµm quû n−íc Nam cßn h¬n lµm v−¬ng ®Êt B¾c". (3) Lßng yªu
n−íc thiÕt tha cña vÞ t−íng giµ TrÇn Quèc TuÊn khiÕn «ng viÕt lªn HÞch t−íng sÜ bÊt hñ.
(4) MÆt kh¸c, lßng yªu n−íc thiÕt tha, ch¸y báng ®· ®−îc c¸c vÞ b« l·o h« vang trong Héi
nghÞ Diªn Hång: "§¸nh ! §¸nh !...". (5) Ngµy ®ªm lo l¾ng cho vËn mÖnh ®Êt n−íc mµ
Ph¹m Ngò L·o mong mái gÆp TrÇn Quèc TuÊn ®Ó bµy tá nçi lßng, bµn m−u gióp n−íc.
(6) Víi lßng yªu n−íc sôc s«i, nãng lßng muèn tham gia luËn bµn viÖc n−íc mµ chµng
thiÕu niªn 16 tuæi TrÇn Quèc To¶n bãp n¸t tr¸i cam vua ban cho lóc nµo kh«ng biÕt. (7)
Nh©n d©n còng mét lßng ñng hé kh¸ng chiÕn, s½n sµng bá "v−ên kh«ng nhµ trèng" ®Ó dô
qu©n ®Þch theo m−u kÕ cña triÒu ®×nh.
Bµi tËp 23
f%#$W7:I-L44 l1$-q&LB#-$;#
:I-L
§o¹n v¨n 1:
Bªn c¹nh con cß, con tr©u ®−îc nãi nhiÒu h¬n c¶ trong ca dao, d©n ca ViÖt Nam.
Con tr©u kh«ng mÊy th¶nh th¬i, cho nªn khi nghÜ ®Õn cuéc ®êi nhäc nh»m cña m×nh,
ng−êi n«ng d©n th−êng nghÜ ®Õn con tr©u. Con cß tuy cã vÊt v¶, tuy cã lóc ph¶i lÆn léi
bê s«ng nh−ng cã lóc cßn ®−îc bay lªn m©y xanh. Con cß, con v¹c, con n«ng lµ nh÷ng
con vËt rÊt gÇn gòi víi ng−êi d©n lao ®éng. Chóng mang nh÷ng ®øc tÝnh cÇn cï, chÞu
khã cña ng−êi n«ng d©n ch©n lÊm tay bïn. Nh÷ng lóc cÇn béc b¹ch nçi niÒm, ng−êi
n«ng d©n th−êng dïng nh÷ng con vËt ®ã ra ®Ó t©m sù, ®Ó gi·i bµy nçi lßng m×nh.
§o¹n v¨n 2:
Trong t¸c phÈm ChÝ PhÌo, Nam Cao ®· vÏ lªn bé mÆt cña con quû d÷ ë lµng Vò §¹i
−
ChÝ PhÌo. Nh¾c ®Õn ChÝ PhÌo lµ ng−êi ta l¹i nhí ®Õn mét ng−êi say, mét kÎ chuyªn
nghÒ ®©m thuª, chÐm m−ín vµ r¹ch mÆt ¨n v¹. D−êng nh− suèt c¶ cuéc ®êi ChÝ kh«ng cã
−íc m¬ vµ thÌm kh¸t ®Õn cuéc sèng gia ®×nh. Cã mét lÇn, sau khi tØnh r−îu, n»m trong
nhµ l¾ng nghe tiÕng chim hãt, tiÕng ng−êi ®i chî,... ChÝ chît mong muèn ®−îc quay l¹i
lµm ng−êi. §· cã lóc ChÝ còng −íc m¬ mét gia ®×nh nho nhá: chång lµm thuª cuèc m−ín,
vî dÖt v¶i xe t¬,... VËy mµ tÊt c¶ ®iÒu ®ã cña ChÝ ®Òu kh«ng ®−îc x· héi thõa nhËn.
Bµi tËp 24
B40&cW7+%#$:244-q P^->_1$
-5dM-9:N
Ca dao cã nhiÒu c©u ca ngîi c¶nh ®Ñp ®Êt n−íc. NÕu L¹ng S¬n
−
n¬i biªn giíi phÝa
B¾c
−
hÊp dÉn ng−êi ta bëi "cã phè K× Lõa, cã nµng T« ThÞ, cã chïa Tam Thanh" th× kinh
thµnh Th¨ng Long
−
n¬i phån hoa ®« héi
−
l¹i cã søc l«i cuèn bëi "phè gi¨ng m¾c cöi,
®−êng quanh bµn cê". Ca dao ®−a chóng ta theo: "§−êng v« xø NghÖ quanh quanh
−
tb
Non xanh n−íc biÕc nh− tranh ho¹ ®å" ®Ó ®Õn víi xø HuÕ ®Ñp vµ th¬, ®¾m m×nh trong
®ªm "lê ®ê bãng ng¶ tr¨ng chªnh" víi "giäng hß xa väng th¾m t×nh n−íc non". Råi xa n÷a
lµ "Nhµ BÌ n−íc ch¶y chia hai
−
Ai vÒ Gia §Þnh §ång Nai th× vÒ". Cã thÓ nãi ®Êt n−íc ta
hiÖn lªn qua nh÷ng vÇn ca dao th©n thuéc, ®©u ®©u còng ®Ñp, mçi miÒn cã mét vÎ ®Ñp
riªng biÖt, k× thó. T×nh yªu ®Êt n−íc, t×nh c¶m gia ®×nh, t×nh yªu løa ®«i thÓ hiÖn trong ca
dao còng thËt ®Ëm ®µ, s©u nÆng.
Bµi tËp 25
l1$#-4-JM4-944)H6L'&-H--.
)-Z/
T¸c phÈm ChÝ PhÌo kh«ng chØ cã sù s¸ng t¹o vÒ mÆt h×nh thøc. §äc kÜ t¸c phÈm ta
thÊy ChÝ PhÌo lµ mét truyÖn ng¾n mµ l¹i x©y dùng ®−îc c¶ ba th× cña thêi gian: qu¸ khø,
hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai. §iÒu nµy cã lÏ ch−a mét t¸c phÈm truyÖn ng¾n ®−¬ng thêi nµo cã thÓ
lµm ®−îc. T¸c phÈm ChÝ PhÌo kh«ng chØ lµ sù ph¶n ¸nh ng−êi n«ng d©n bÞ l−u manh ho¸
vµ bi kÞch bÞ cù tuyÖt quyÒn lµm ng−êi mµ cßn lµ mét sù ph¸t hiÖn vµ kh¼ng ®Þnh b¶n chÊt
l−¬ng thiÖn cña hä ngay c¶ khi hä ®· ®¸nh mÊt c¶ nh©n h×nh lÉn nh©n tÝnh.
^G:-9?-)_
Bµi tËp 26
l1$-q&M4-H-4-J&W7)-5-H-4-JB-B
Z/%M4M QW)y
(1) BÊt k× trong hoµn c¶nh nµo, t©m hån Xu©n DiÖu còng kh¸t khao giao c¶m víi ®êi
trong niÒm khao kh¸t ®Õn mª say. (2) V× thÕ «ng lu«n "thøc nhän mäi gi¸c quan" ®Ó ®ãn
nhËn vµ h−ëng thô mäi ngon ngät cña cuéc ®êi. (3) Sèng gÇn gòi, hoµ nhËp víi ®êi, Xu©n
DiÖu ®· ph¸t hiÖn ra nhiÒu ®iÒu míi mÎ, lÝ thó trong thÕ giíi xung quanh mµ ng−êi th−êng
khã ph¸t hiÖn ®−îc. (4) Nh÷ng ®iÒu hÊp dÉn Êy ®· ®−îc «ng göi g¾m vµo nh÷ng bµi th¬
t×nh m·nh liÖt, ch¸y báng. (5) ¤ng chÝnh lµ nhµ th¬ lín nhÊt cña t×nh yªu, cña tuæi trÎ. (6)
§éc gi¶ thªm mÕn yªu vµ kh©m phôc tµi s¸ng t¸c sung m·n, dåi dµo cña «ng.
tg
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
k a!Wf1MÊy vÊn ®Ò vÒ lµng x· ViÖt Nam^\4 8-C_W-
Nghiªn cøu lÞch sö)(kksog
!Ll$H−íng ph¸t triÓn cña v¨n ho¸ ViÖt NamW- TriÕt häc)(bkssk
A$Cl$fHÖ t− t−ëng LªW-Nghiªn cøu lÞch sö)( b, ksobHÖ t− t−ëng
tr−íc Lª)([ksogvHÖ t− t−ëng TrÇn)( ksob
O7QWMét vµi suy nghÜ vÒ tÝnh b¶n ®Þa vµ ®Æc s¾c cña nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam
W-Nghiªn cøu lÞch sö)(kksob
[ \<RYe;Gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, mét nhu cÇu
ph¸t triÓn cña v¨n ho¸ hiÖn ®¹iW-TriÕt häc)(kss
b Q&]O7xGi¸ trÞ tinh thÇn truyÒn thèng cña d©n téc ViÖt Nam,AVGe
?-012lA2ksot
g OEe;§¹o ®øc míi,AVGe?-012lA2ksg
o !L l$ − Q& \ Sù chuyÓn ®æi c¸c gi¸ trÞ trong v¨n ho¸ ViÖt Nam,
AVGe?-012lA2kss^-<ƒƒƒO_
s l&&$Q Š):T¨ng tr−ëng kinh tÕ ë ch©u ¸ giã mïa−nghiªn cøu b»ng ph−¬ng
ph¸p so s¸nh4:2ŒGelVlO6A:lA2ksos
kt GZV#!LÖ lµng phÐp n−íc,AVGaHlA2kso[
kk ‚ l&$Economic agrycole de I'IndochinalA2ks
k §¹i ViÖt sö kÝ toµn th−^5-.lH_=$O0:5C¸c nhµ n−íc phong
kiÕn ViÖt Nam ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t− nh©n ho¸ ruéng ®Êt.
k e‘$&The brith of ViÖt Nam, AVG!W?-QT/~~B-~~kso
k A$CQQ-H-H-LÞch sö t− t−ëng ViÖt Nam,4:2AVGe
?-012lA2kss
k[ A$Cf$lHÖ t− t−ëng Lª,W-Nghiªn cøu lÞch sö)(bksob
kb Gia §Þnh thµnh thèng chÝ,4ƒƒksg
kg x P K-)§«ng Nam ¸ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai,AVGp84l
A2ksb
ko ‚)&eSù ph¸t triÓn kinh tÕ cña NhËt B¶n0:5Sù ph©n tÝch, so
s¸nh gi÷a gi¸o dôc NhËt B¶n vµ Th¸i Lan trong lÞch sö,AVGe?-012lA2
kssk
to
ChÞu tr¸ch nhiÖm néi dung:
Pgs.Ts. NguyÔn v¨n hßa
Biªn tËp:
Tæ c«ng nghÖ th«ng tin
Phßng kh¶o thÝ - ®¶m b¶o chÊt l−îng gi¸o dôc
Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.