Giới thiệu về khu di tích K9 - Đá Chông (Ba Vì)

Giới thiệu về khu di tích K9 - Đá Chông (Ba Vì)

N m cách trung tâm Th đô N i 60 km v phía tây B c, Ba vùng
đ t đ a linh, nhân ki t, m t vùng đ t t i c , truy n th ng văn hoá lâu
đ i, đ c đáo, đ c tr ng b i 3 dân t c Kinh - M ng - Dao v i nh ng phong ư ườ
t c, t p quán, nét văn hoá riêng bi t.
Huy n tho i S n Tinh - Th y Tinh, b n anh hùng ca hùng tráng nh t v ơ
s c m nh Vi t Nam trong th i kỳ d ng n c. Đó truy n thuy t v v ướ ế
th n đ c ng ng kính trong tâm th c ngàn đ i ng i dân đ t Vi t - Đ ượ ưỡ ườ
Nh t Phúc Th n T n Viên
V i b dày l ch s , Ba n i nhi u di tích l ch s - văn hoá giá tr ơ
đ c bi t nh : C m di tích: Đ n Th ng - Đ n Trung - Đ n H th Tam v ư ượ
T n Viên S n Thánh, Đ n th Bác H , Khu di tích l ch s K9 ( n i l u gi ơ ơ ư
nh ng k v t liên quan đ n Bác H khi Ng i đây) cùng hàng trăm di ế ườ
tích l ch s - văn hoá có giá tr khác.
KHU DI TÍCH K9 – ĐÁ CHÔNG (BA VÌ)
Khu di tích K9 Đá Chông n m cách trung tâm th đô N i kho ng
70km. N i đây đ a gi i đ c bi t không thu c riêng xã nào n mơ
ti p giáp 3 Minh Quang, Thu n Mỹ, Ba Tr i c a huy n Ba Vì, N i.ế
Phía Tây khu v c dòng sông Đà n i ti ng, v t qua bên kia sông Đà ế ượ
đ a ph n xã Đ ng Lu n c a huy n Thanh Th y (Phú Th ).
Đi u đ c bi t khác v i các khu di tích n i khác, khu di tích K9 Đá Chông ơ
do m t đ n v quân đ i qu n lý, tr c ti p đoàn 285 thu c B T l nh ơ ế ư
Lăng Ch t ch H Chí Minh. T ng di n tích đ n v đang qu n 234 ha, ơ
chia làm 4 khu A, B, C và D. Khu A là khu di tích, khu B là S ch huy, khu C là
đ i qu n lý r ng, khu D là n i đóng quân c a đ i b o v . ơ
Vào m t ngày tháng 5 năm 1957, Bác H cùng các đ ng chí trong Quân y
Trung ng đi ki m tra cán b , chi n S đoàn 308 di n t p th ngươ ế ư ượ
ngu n Sông Đà. Khi d ng chân t i đây, Ng i đã nh n ra linh khí trong th ườ ế
núi hình sông c a vùng đ t này. Dãy T n Viên S n phía Đông, dãy Thi t ơ ế
S n phía Tây l i thêm Đà giang đ c đáo li n k , xét theo phong th y th tơ
đ c đ a cho vi c d ng căn c . V giao thông r t thu n ti n: đ ng b ườ
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com)
lOMoARcPSD|36041561
cách th đô N i 70 Km, cách th S n Tây 20 Km. Đ ng hàng không ơ ườ
thì phía B c đ nh núi Ur ng cao h n 130m so v i m c n c bi n, d i ơ ướ ướ
chân núi m t bãi đ t r ng, b ng ph ng nên máy bay th c t cánh
h cánh r t thu n l i. Đ ng th y cũng r t thu n l i, thuy n th xuôi, ườ
ng c theo dòng sông Đà. H i t nhi u y u t nh v y nên Bác đã bàn v iượ ế ư
các đ ng chí trong Quân y Trung ng quy t đ nh ch n Đá Chông làm ươ ế
Khu căn c đ a đ chu n b cho công cu c kháng chi n ch ng Mỹ c u n c ế ướ
dài lâu c a dân t c ta.
Năm 1958, Bác quay tr l i đây đ kh o sát toàn b khu v c. Sau đó,
nhi m v thi t k xây d ng đ c giao cho C c Doanh tr i thu c T ng ế ế ượ
C c H u c n. M t trong nh ng công trình đ u tiên đ c xây d ng chính ượ
ngôi nhà hai t ng (kh i công xây d ng vào tháng 5/1958 hoàn thành
vào tháng 3/1960). M i ng i g i thân m t ngôi nhà sàn (vì đ c thi t ườ ượ ế
k ph ng theo ki u nhà sàn t i Ph Ch t ch). Ngôi nhà này do chínhế
tay Bác ch nh s a thi t k , c m c c và ch n h ng đ xây d ng. Bác đã ế ế ướ
nh ng chi ti t ch nh s a r t c th cho vi c xây d ng ngôi nhà nh : h ế ư
th ng c a ban đ u c a đóng then cài, nh ng sau Bác g i ý cho anh em ư
làm c a đ y. Khi nào c n, t t c các c a có th tháo ra t o s thông thoáng
cho phòng h p bên trong, l ib ng i bên d i m i khi cu c h p đông ướ
ng i, ho c gi ngh gi i lao. Hành lang c u thang ph i n i r ng ra choườ
t ng x ng v i đ r ng c a ngôi nhà, cũng đ khi ti p khách thì ch ươ ế
khách có th đi song song lên c u thang t o s bình đ ng và thân m t gi a
ch khách. Trên t ng 2 các c a s không làm ch n song đ th nhìn
ra b c tranh thiên nhiên bên ngoài.
Bên c nh nhà hai t ng, là dãy nhà ngang, phòng đ u tiên phòng ngh c a
các đ ng chí b o v lái xe ph c v cho Bác Trung ng Đ ng, căn ươ
phòng r ng 25m2, bên trong tr ng bày 2 chi c gi ng g t đ ng qu n ư ế ườ
áo. Căn phòng ti p theo kho đ các d ng c làm v n. Phòng th ba ế ườ
phòng ăn r ng 17,5m2, bên trong tr ng bày 6 b bát đĩa đ c làm b ng ư ượ
ch t li u g m s Giang Tây hi u cô tiên. T i đây Bác và các đ ng chí Trung
ng Đ ng đã dùng b a m i khi thăm và làm vi c khu căn c . Căn phòngươ
cu i cùng phòng b p r ng 25 m2, bên trong tr ng bày b b p đúc b ng ế ư ế
gang đ c đun b ng c i, phía đ i di n khu n u bàn ch bi n th c ăn ượ ế ế
vòi n c, ch u r a. T t c các b c t ng trong khu b p đ u đ c p g chướ ườ ế ượ
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com)
lOMoARcPSD|36041561
men tr ng. Phía ngoài chi c bàn hình ch L p g ch men chi c l ng ế ế
bàn to đ b o qu n th c ăn.
Bác còn g i ý anh em đào h m trú n ngay c nh ngôi nhà đ đ m b o an
toàn, căn h m đ c đào sâu xu ng d i lòng đ t 3m, th trú n đ c ượ ướ ượ
10 ng i đ l i, n p h m đ c xây cao và đ c tr ng cây lên trên đ ng yư ượ ượ
trang.
M t nét r t đ c bi t n a, đó xung quanh ngôi nhà hai t ng đ ng đi ườ
đ u đ c tr i s i. Lúc đ u đ nh đ bê tông cho s ch nh ng Bác nói “đ ượ ư
tr i s i đi cho mát”. Bác đã phát hi n s i này có r t nhi u công d ng: đi b
mát xa cho gan bàn chân t t cho s c kh e, ngày n ng đi thì mát, tr i m a ư
đi thì tr ng tr n, tr t. M t s đoàn khách đ n đây có nh n đ nh r t thú v ơ ượ ế
“nhi m v an ninh”: có thú gi t n công vào ngôi nhà khi d m vào s i phát
ra ti ng lo t so t trong nhà d phát hi n h n. Con đ ng s i g m 81 b cế ơ ườ
ch y xu ng chân đ i, m i ng i g i Con đ ng rèn luy n s c kho ”. ườ ườ
M i khi Bác lên thăm hay m i bu i sáng đi t p th d c Bác th ng đi theo ườ
con đ ng s i này. D c hai bên đ ng s i hai hàng bông b t khá toườ ườ
đ c tr ng t khi xây d ng khu căn c đ g i nh nh ng cây tr ng trongượ
v n nhà quê h ng Kim Liên, Nam Đàn.ườ ươ
Năm 1961, Bác đã ti p v khách qu c t đ u tiên t i K9 Đ ng Dĩnhế ế
Siêu, Phu nhân c a Th t ng n c C ng hòa nhân dân Trung Hoa Chu ướ ướ
Ân Lai đ i s Trung Qu c Vĩ. Bác đã ch p nh l u ni m v i bà Đ ng ư
Dĩnh Siêu t i chính v trí hòn non b này. Năm 1962, Bác H đón ti p v ế
khách qu c t th hai Anh hùng vũ tr Liên Xô Giéc-man Ti-t p. S ki n ế
Bác H ti p hai v khách qu c t t i K9 ý nghĩa r t l n. Đây m t c ế ế
ch r t thân tình c a Bác đ i v i nhân dân Liên Xô và nhân dân Trung Qu c
anh em. Hi n nay, cây ng c lan vàng anh do Bác các v khách quý
tr ng b n mùa v n xanh lá, tr hoa th m ngát, t ng tr ng cho tình b n, ơ ượ ư
tình đ ng chí thu chung c a nhân dân Vi t Nam.
Khu di tích l ch s K9 Đá Chông còn gi đ c v nguyên sinh c a khu ượ
r ng, n m sâu trong r ng nh ng phi n đá m c lên nh mũi chông, mũi ế ư
mác nên ng i dân n i đây đã đ t tên g i khu Đá Chông. Năm 1958,ườ ơ
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com)
lOMoARcPSD|36041561
khi Bác đi ki m tra kh o sát l i khu v c, Bác ngh ăn c m tr a cùng các ơ ư
đ ng chí bên c nh “Ba ng n núi” Đá Chông này. M c tên g i Đá
Chông, nh ng đó dân gian g i, còn tr i qua nh ng giai đo n l ch s khácư
nhau khu v c đã nhi u l n đ c đ i m t danh đ đ m b o nh ng nhi m ượ
v chính tr đ c bi t qua t ng giai đo n. T năm 1959 đ n năm 1960 ế
lúc C c Doanh tr i thu c T ng c c H u c n xây d ng căn c đây, đ c ượ
g i m t danh “Công tr ng 5”. T năm 1960 đ n năm 1969 giai đo n ườ ế
Bác và Trung ng Đ ng làm vi c t i khu v c g i v i m t danh là “K9”. Sauươ
năm 1969, khi các công trình ph c v cho vi c b o qu n thi hài c a Ng i ườ
trong nh ng đi u ki n h t s c nghiêm ng t hoàn t t, m t danh “K9” đ c ế ượ
đ i thành “K84”. Hi n nay, tên g i đ y đ c a khu di tích là: Khu di tích
Ch t ch H Chí Minh t i Đá Chông, g i t t là khu di tích K9 – Đá Chông.
Bên ngoài ngôi nhà đ c bi t dành cho B Chính tr h p Ch t ch H Chí
Minh làm vi c trong nh ng năm chi n tranh ch ng Mỹ ác li t, còn m t cây ế
thông trên 70 năm tu i. Tr c đây, khu v c này đ n đi n tr ng thông, ướ
khai thác qu ng c a ng i Pháp t năm 1938 đ n 1941, khi xây d ng ngôi ườ ế
nhà Bác đã ch đ o qanh em ph i gi l i cây thông này v a đ b o v môi
tr ng cũng đ ng y trang. M i l n cây thông to ra l i đ c đ n v n iườ ượ ơ
r ng l t ng ch không đ c ch t cây. ườ ượ
Trong khu di tích tr ng bày 3 chi c xe: xe UAZ c u th ng bi n s FH-ư ế ươ
1468, xe Zin 157 bi n s 470-189 cùng chi c xe Páp bi n s 31-162 ế
nh ng “ng i b n chi n đ u” thân thu c đã cùng cán b , chi n Đoàn 69 ườ ế ế
n v ti n thân c a B T l nh b o v Lăng Ch t ch H Chí Minh) diơ ư
chuy n thi hài H Ch t ch 6 l n v t qua m i đ a hình hi m tr th i ượ
ti t kh c nhi t, b o đ m an toàn tuy t đ i.ế
Ngay sau khi Bác m t, t i nhà 69 Ph Ch t ch thì chi c xe UAZ c u th ng ế ươ
bi n s FH-1468 ph trách đ a thi hài Bác di chuy n sang Công trình 75A ư
(B nh vi n 108) đ gi gìn thi hài Bác trong nh ng ngày đ u Bác đi xa. Sau
đó l i đ a sang Công trình 75B H i tr ng Ba Đình (Qu ng tr ng bây ư ườ ườ
gi ) đ làm qu c tang. Ngày 9/9/1969, qu c tang k t thúc xe UAZ c u ế
th ng l i đ a thi hài Bác quay tr l i vi n gi gìn vi n t tháng 9ươ ư
đ n tháng 12/1969. Kho ng th i gian Bác m t kho ng th i gian cuôcế
chi n tranh phá ho i mi n B c c a không quân Mỹ tr lên quy t li t. ế ế
v y, đ đ m b o gi gìn an toàn thi hài Bác, ngày 23/12/1969, ta đã th c
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com)
lOMoARcPSD|36041561
hi n cu c hành quân đ c bi t di chuy n thi hài Bác t th đô N i lên
khu căn c K9 b ng chi c xe th 2 mang tên Zin 157 bi n s 470-189. Zin ế
157 đ c các đ ng chí T ng c c Kỹ thu t c i t o h th ng g m nhíp ượ
gi m sóc cho phù h p v i đi u ki n đ a hình khi di chuy n thi hài Bác
trong quãng đ ng xa.ườ
Tr c khi th c hi n nhi m v đ c bi t, xe Zin 157 đã t p luy n r t nhi uướ
l n quãng đ ng t th đô Hà N i lên Khu căn c K9. M i l n t p nh v y ườ ư
đ u di n ra vào ban đêm, b đ i Công binh l i nhi m v : xe chu n b
lăn bánh qua, ph i san l p cho đ ng th t b ng ph ng đ xe đi qua tránh ườ
rung xóc, xe v a đi qua b đ i Công binh l i ph i đào x i con đ ng tr l i ườ
hi n tr ng ban đ u, xóa s ch m i d u v t t cành cây cho đ n ng n c , ế ế
đ m b o m t tuy t đ i cho Khu căn c K9 Đá Chông. M i l n t p
luy n nh v y các đ ng chí lái xe đ t m t c c n c trên chi c xe Zin 157 ư ướ ế
(n c cách mi ng c c 3cm) di chuy n sao cho n c không b sóng đ , đướ ướ
khi ta di chuy n thi hài Bác tránh t n th t t i đa nh t th . Bác l i Đá
Chông cũng ch g n m t năm. Tháng 11/1970, sau cu c t p kích c a không
quân Mỹ khu v c S n Tây, đ đ phòng căn c K84 b l , thi hài Bác ơ
đ c chuy n v công trình 75A t iN i. Tr n l ch s đe d a v đêượ
l n t i N i m t năm sau đó, Đá Chông l i đ c ch n làm n i an gi c ượ ơ
cho Ng i. Vào ngày 19/8/1971, khi Zin 157 đ a thi hài Bác không th diườ ư
chuy n đ c do đ nh S n Tây lên cao làm cho đê sông Đà b v ng p ượ ơ
n c r t sâu. Tr c tình hình đó, Ban ch huy đoàn 69 đã ch n ph ng ánướ ướ ươ
di chuy n thi hài Bác t Zin 157 sang xe UAZ c u th ng nh r i b c c u ươ
cho xe UAZ c u th ng lên thùng chi c xe Páp bi n s 31-162 (xe l i ươ ế
n c). Xe Páp n i n c đã đ a thi hài Bác qua vùng ng p sâu, ti n vào ngôiướ ướ ư ế
nhà kính an toàn.
T năm 1969-1975, thi hài Bác đ c gi gìn đ i Đá Chông (có th i gian ượ
không dài K2) v i t ng th i gian 4 năm 4 tháng 19 ngày. Đúng 16 gi
ngày 18/7/1975, t i K9 đoàn xe đ c bi t ch thi hài Bác đ c l nh xu t ượ
phát v N i. Đ n 20 gi ngày 18/7/1975, đoàn xe v đ n qu ng ế ế
tr ng Ba Đình. Kính c n trang nghiêm đ a thi hài c a Bác vào Lăng,ườ ư
n i yên ngh vĩnh h ng c a Ng i.ơ ườ
Đáp ng nguy n v ng c a đ ng bào chi n c n c, ngày 17/3/2014, ế ướ
B T l nh B o v Lăng Ch t ch H chí Minh đã kh i công xây d ng Nhà ư
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com)
lOMoARcPSD|36041561
t ng ni m Ch t ch H Chí Minh. Sau h n m t năm kh n tr ng xâyưở ơ ươ
d ng, Nhà t ng ni m Ch t ch H Chí Minh đ c khánh thành ngày ưở ượ
2/9/2015. Công trình mang phong cách ki n trúc truy n th ng, m t t ng,ế
hai mái th ng h ; m t b ng nhà hình vuông, di n tích 441 m2, chi uượ
cao t n n lên đ nh mái 11,87 m. Bên trong Nhà t ng ni m, chính gi a ưở
b c t ng Ch t ch H Chí Minh, phía trên b c đ i t v i dòng ch ượ
“Không q h n đ c l p, t do”; bên c nh đó các di ngôn, câu đ iơ
nói lên t t ng, đ o đ c H Chí Minh. C Đ ng, c T qu c b t ngư ưở ượ
th b ng đá đ Th c (Thanh Hóa), ngôi sao vàng búa li m s d ng ướ
đá vàng c a t nh Ngh An. N n nhà lát đá hoa c ng, mái l p ngói mũi hài ươ
Gi ng Đáy; ph n thân nhà (c t, kèo, hoành, rui) b ng g lim theo k t c uế ế
ki n trúc c . Trong khuôn viên Nhà t ng ni m có hai nhà bia làm b ng gế ưở
lim, di n tích 20,25 m2 cùng hai t m văn bia b ng đá quý cô-rin-đôn c a
huy n Quỳ H p (Ngh An). Sân, th m, đ ng, b c c p lát b ng đá gra-nít ườ
Phú Yên; lan can đá bao quanh sân b ng đá c m th ch Yên Bái; chi u sen ế
b ng đá sa th ch Đà N ng. Có th nói, nh ng v t li u, ch t li u t t nh t t
m i mi n c a T qu c đã đ c s d ng xây Nhà t ng ni m, đó cũng ượ ưở
ni m thành kính, bi t n c a nhân dân c n c dâng lên anh linh Ng i . ế ơ ướ ườ
Nhà t ng ni m Ch t ch H Chí Minh – khánh thành ngày 2/9/2015ưở
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com)
lOMoARcPSD|36041561
| 1/6

Preview text:

lOMoARcPSD|36041561 N m
ằ cách trung tâm Thủ đô Hà N i ộ 60 km về phía tây B c ắ , Ba Vì là vùng đất đ a ị linh, nhân ki t ệ , m t ộ vùng đ t ấ t i ố c , ổ có truy n ề th n ố g văn hoá lâu đ i ờ , đ c ộ đáo, đ c ặ tr n ư g b i ở 3 dân t c ộ Kinh - Mư n ờ g - Dao v i ớ nh n ữ g phong t c ụ , t p q ậ
uán, nét văn hoá riêng bi t ệ . Huy n ề tho i ạ S n ơ Tinh - Th y ủ Tinh, b n
ả anh hùng ca hùng tráng nh t ấ về s c ứ m n ạ h Vi t ệ Nam trong th i ờ kỳ d n ự g nư c ớ . Đó là truy n ề thuy t ế về vị thần đư c ợ ngư n ỡ g kính trong tâm th c ứ ngàn đ i ờ ngư i ờ dân đ t ấ Vi t ệ - Đệ Nhất Phúc Th n ầ T n ả Viên V i ớ bề dày l c ị h s , ử Ba Vì là n i ơ có nhi u ề di tích l c
ị h sử - văn hoá có giá trị đ c ặ bi t ệ nh : ư C m ụ di tích: Đ n ề Thư n ợ g - Đ n ề Trung - Đ n ề H ạ th ờ Tam vị T n ả Viên S n ơ Thánh, Đ n ề thờ Bác H , ồ Khu di tích l c ị h sử K9 ( n i ơ l u ư giữ nh n ữ g kỷ v t ậ liên quan đ n ế Bác Hồ khi Ngư i
ờ ở đây) cùng hàng trăm di tích l c
ị h sử - văn hoá có giá tr k ị hác.
KHU DI TÍCH K9 – ĐÁ CHÔNG (BA VÌ)
Khu di tích K9 – Đá Chông n m
ằ cách trung tâm thủ đô Hà N i ộ kho n ả g 70km. N i ơ đây có đ a ị gi i ớ đ c ặ bi t ệ là không thu c ộ riêng xã nào mà n m ằ ti p
ế giáp 3 xã Minh Quang, Thu n ầ Mỹ, Ba Tr i ạ c a ủ huy n ệ Ba Vì, Hà N i. ộ Phía Tây khu v c ự là dòng sông Đà n i ổ ti n ế g, vư t
ợ qua bên kia sông Đà là địa ph n ậ xã Đ n ồ g Lu n ậ c a ủ huy n ệ Thanh Th y ủ (Phú Th ) ọ . Đi u ề đ c ặ bi t ệ khác v i ớ các khu di tích n i
ơ khác, khu di tích K9 – Đá Chông do m t ộ đ n ơ vị quân đ i ộ qu n ả lý, tr c ự ti p ế là đoàn 285 thu c ộ Bộ Tư l n ệ h Lăng Chủ t c ị h Hồ Chí Minh. T n ổ g di n ệ tích đ n ơ vị đang qu n ả lý là 234 ha,
chia làm 4 khu A, B, C và D. Khu A là khu di tích, khu B là S c ở h h ỉ uy, khu C là đ i ộ qu n ả lý r n ừ g, khu D là n i đ ơ óng quân c a ủ đ i b ộ o ả v . ệ Vào m t
ộ ngày tháng 5 năm 1957, Bác Hồ cùng các đ n ồ g chí trong Quân y ủ Trung ư n ơ g đi ki m ể tra cán b , ộ chi n ế sĩ Sư đoàn 308 di n ễ t p ậ ở thư n ợ g nguồn Sông Đà. Khi d n ừ g chân t i ạ đây, Ngư i ờ đã nh n ậ ra linh khí trong thế núi hình sông c a ủ vùng đ t ấ này. Dãy T n ả Viên S n ơ ở phía Đông, dãy Thi t ế S n ơ ở phía Tây l i ạ thêm Đà giang đ c ộ đáo li n ề k , ề xét theo phong th y ủ th t ậ là đ c ắ đ a ị cho vi c ệ d n ự g căn c . ứ Về giao thông r t ấ thu n ậ ti n ệ : đư n ờ g bộ
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com) lOMoARcPSD|36041561 cách thủ đô Hà N i ộ 70 Km, cách thị xã S n ơ Tây 20 Km. Đư n ờ g hàng không thì phía B c ắ có đ n ỉ h núi Ur n ồ g cao h n ơ 130m so v i ớ m c ự nư c ớ bi n ể , dư i ớ chân núi có m t ộ bãi đ t ấ r n ộ g, b n ằ g ph n
ẳ g nên máy bay có thể c t ấ cánh và hạ cánh r t ấ thu n ậ l i. ợ Đư n ờ g th y ủ cũng r t ấ thu n ậ l i, ợ thuy n ề có thể xuôi, ngư c ợ theo dòng sông Đà. H i ộ t ụ nhi u ề y u ế t ố nh ư v y ậ nên Bác đã bàn v i ớ các đ n ồ g chí trong Quân y ủ Trung ư n ơ g quy t ế đ n ị h ch n ọ Đá Chông làm Khu căn c đ ứ a ị đ c ể hu n ẩ b c ị ho công cu c ộ kháng chi n ế ch n ố g Mỹ c u ứ nư c ớ dài lâu c a ủ dân t c ộ ta.
Năm 1958, Bác có quay trở l i ạ đây để kh o ả sát toàn bộ khu v c ự . Sau đó, nhi m ệ vụ thi t ế kế và xây d n ự g đư c ợ giao cho C c ụ Doanh tr i ạ thu c ộ T n ổ g C c ụ H u ậ c n ầ . M t ộ trong nh n ữ g công trình đ u ầ tiên đư c ợ xây d n ự g chính là ngôi nhà hai t n ầ g (kh i ở công xây d n
ự g vào tháng 5/1958 và hoàn thành vào tháng 3/1960). M i ọ ngư i ờ g i ọ thân m t
ậ là ngôi nhà sàn (vì đư c ợ thi t ế kế mô ph n ỏ g theo ki u ể nhà sàn t i ạ Phủ Chủ t c
ị h). Ngôi nhà này do chính tay Bác ch n ỉ h s a ử thi t ế k , ế c m ắ c c ọ và ch n ọ hư n ớ g đ ể xây d n ự g. Bác đã có nh n ữ g chi ti t ế ch n ỉ h s a ử r t ấ cụ thể cho vi c ệ xây d n ự g ngôi nhà nh : ư hệ thống c a ử ban đ u ầ là c a ử đóng then cài, nh n ư g sau Bác g i ợ ý cho anh em làm c a ử đ y ẩ . Khi nào c n ầ , t t ấ c c ả ác c a ử có th t ể háo ra t o ạ s ự thông thoáng cho phòng h p ọ bên trong, l i ạ có b ệ ng i ồ ở bên dư i ớ m i ỗ khi cu c ộ h p ọ đông ngư i, ờ ho c ặ giờ nghỉ gi i ả lao. Hành lang và c u ầ thang ph i ả n i ớ r n ộ g ra cho tư n ơ g x n ứ g v i ớ độ r n ộ g c a ủ ngôi nhà, cũng là đ ể khi ti p ế khách thì ch ủ và
khách có thể đi song song lên c u ầ thang t o ạ s ự bình đ n ẳ g và thân m t ậ gi a ữ chủ và khách. Trên t n ầ g 2 các c a ử sổ không làm ch n ắ song đ ể có th ể nhìn ra b c
ứ tranh thiên nhiên bên ngoài. Bên c n ạ h nhà hai t n
ầ g, là dãy nhà ngang, phòng đ u
ầ tiên là phòng ngh ỉc a ủ các đ n ồ g chí b o ả vệ và lái xe ph c
ụ vụ cho Bác và Trung ư n ơ g Đ n ả g, căn phòng r n ộ g 25m2, bên trong tr n ư g bày 2 chi c ế giư n ờ g g ỗ và t ủ đ n ự g qu n ầ áo. Căn phòng ti p
ế theo là kho để các d n ụ g cụ làm vư n ờ . Phòng thứ ba là phòng ăn r n ộ g 17,5m2, bên trong tr n
ư g bày 6 bộ bát đĩa đư c ợ làm b n ằ g ch t ấ li u ệ g m ố s ứ Giang Tây hi u ệ cô tiên. T i ạ đây Bác và các đ n ồ g chí Trung ư n ơ g Đ n ả g đã dùng b a ữ m i ỗ khi thăm và làm vi c ệ ở khu căn c . ứ Căn phòng cuối cùng là phòng b p ế r n ộ g 25 m2, bên trong tr n ư g bày b ộ b p ế đúc b n ằ g gang đư c ợ đun b n ằ g c i, ủ phía đ i ố di n ệ khu n u ấ là bàn ch ế bi n ế th c ứ ăn có vòi nư c ớ , ch u ậ r a ử . T t ấ c ả các b c ứ tư n ờ g trong khu b p ế đ u ề đư c ợ p ố g c ạ h
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com) lOMoARcPSD|36041561 men tr n ắ g. Phía ngoài có chi c ế bàn hình chữ L p ố g c ạ h men và chi c ế l n ồ g bàn to đ b ể o ả qu n ả th c ứ ăn. Bác còn g i ợ ý anh em đào h m ầ trú n ẩ ngay c n ạ h ngôi nhà đ ể đ m ả b o ả an toàn, căn h m ầ đư c ợ đào sâu xu n ố g dư i ớ lòng đ t ấ 3m, có thể trú n ẩ đư c ợ 10 ngư i ờ đ l ổ i, ạ n p ắ h m ầ đư c ợ xây cao và đư c ợ tr n ồ g cây lên trên đ n ể g y ụ trang. M t ộ nét r t ấ đ c ặ bi t ệ n a
ữ , đó là xung quanh ngôi nhà hai t n ầ g và đư n ờ g đi đ u ề đư c ợ tr i ả s i. ỏ Lúc đ u ầ đ n ị h đổ bê tông cho s c ạ h nh n ư g Bác nói “để tr i ả s i
ỏ đi cho mát”. Bác đã phát hi n ệ s i ỏ này có r t ấ nhi u ề công d n ụ g: đi bộ mát xa cho gan bàn chân t t ố cho s c ứ kh e ỏ , ngày n n ắ g đi thì mát, tr i ờ m a ư đi thì tr n ố g tr n ơ , trư t ợ . M t ộ s đ ố oàn khách đ n ế đây có nh n ậ đ n ị h r t ấ thú vị “nhi m
ệ vụ an ninh”: có thú gi ữ t n
ấ công vào ngôi nhà khi d m ẫ vào s i ỏ phát ra ti n ế g lo t ạ so t ạ trong nhà dễ phát hi n ệ h n ơ . Con đư n ờ g s i ỏ g m ồ 81 b c ậ ch y ạ xu n ố g chân đ i, ồ m i ọ ngư i ờ g i ọ là “Con đư n ờ g rèn luy n ệ s c ứ kho ” ẻ . M i
ỗ khi Bác lên thăm hay m i ỗ bu i ổ sáng đi t p ậ th ể d c ụ Bác thư n ờ g đi theo con đư n ờ g s i ỏ này. D c ọ hai bên đư n ờ g s i ỏ là hai hàng bông b t ụ khá to đư c ợ tr n ồ g từ khi xây d n ự g khu căn cứ để g i ợ nhớ nh n ữ g cây tr n ồ g trong vư n ờ nhà q ở uê hư n ơ g Kim Liên, Nam Đàn. Năm 1961, Bác đã ti p ế vị khách qu c ố tế đ u ầ tiên t i ạ K9 là bà Đ n ặ g Dĩnh Siêu, Phu nhân c a ủ Thủ tư n ớ g nư c ớ C n
ộ g hòa nhân dân Trung Hoa – Chu Ân Lai và đ i ạ sứ Trung Qu c ố Hà Vĩ. Bác đã ch p ụ n ả h l u ư ni m ệ v i ớ bà Đ n ặ g Dĩnh Siêu t i
ạ chính vị trí hòn non bộ này. Năm 1962, Bác Hồ đón ti p ế vị khách qu c
ố tế thứ hai là Anh hùng vũ tr
ụ Liên Xô Giéc-man Ti-t p. ố S ự ki n ệ Bác Hồ ti p ế hai vị khách qu c ố tế t i ạ K9 có ý nghĩa r t ấ l n ớ . Đây là m t ộ cử ch r ỉ t ấ thân tình c a ủ Bác đ i ố v i
ớ nhân dân Liên Xô và nhân dân Trung Qu c ố anh em. Hi n ệ nay, cây ng c
ọ lan và vàng anh do Bác và các vị khách quý trồng b n ố mùa v n ẫ xanh lá, trổ hoa th m ơ ngát, tư n ợ g tr n ư g cho tình b n ạ , tình đ n ồ g chí thuỷ chung c a ủ nhân dân Vi t ệ Nam. Khu di tích l c
ị h sử K9 – Đá Chông còn giữ đư c ợ vẻ nguyên sinh c a ủ khu r n ừ g, n m ằ sâu trong r n ừ g có nh n ữ g phi n ế đá m c ọ lên nh ư mũi chông, mũi mác nên ngư i ờ dân ở n i ơ đây đã đ t ặ tên g i
ọ là khu Đá Chông. Năm 1958,
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com) lOMoARcPSD|36041561 khi Bác đi ki m ể tra và kh o ả sát l i ạ khu v c ự , Bác ngh ỉăn c m ơ tr a ư cùng các đồng chí bên c n ạ h “Ba ng n
ọ núi” Đá Chông này. M c ặ dù có tên g i ọ Đá Chông, nh n ư g đó là dân gian g i, ọ còn tr i ả qua nh n ữ g giai đo n ạ l c ị h s ử khác nhau khu v c ự đã nhi u ề l n ầ đư c ợ đ i ổ m t ậ danh để đ m ả b o ả nh n ữ g nhi m ệ vụ chính trị đ c ặ bi t ệ qua t n ừ g giai đo n ạ . Từ năm 1959 đ n ế năm 1960 là lúc C c ụ Doanh tr i ạ thu c ộ T n ổ g c c ụ H u ậ c n ầ xây d n
ự g căn cứ ở đây, đư c ợ g i ọ m t ậ danh là “Công trư n ờ g 5”. T ừ năm 1960 đ n ế năm 1969 là giai đo n ạ Bác và Trung ư n ơ g Đ n ả g làm vi c ệ t i ạ khu v c ự g i ọ v i m ớ t ậ danh là “K9”. Sau
năm 1969, khi các công trình ph c ụ v ụ cho vi c ệ b o ả qu n ả thi hài c a ủ Ngư i ờ trong nh n ữ g đi u ề ki n ệ h t ế s c ứ nghiêm ng t ặ hoàn t t ấ , m t ậ danh “K9” đư c ợ đổi thành “K84”. Hi n ệ nay, tên g i ọ đ y ầ đủ c a
ủ khu di tích là: Khu di tích Ch t ủ c ị h H C ồ hí Minh t i ạ Đá Chông, g i t ọ t
ắ là khu di tích K9 – Đá Chông. Bên ngoài ngôi nhà đ c ặ bi t ệ dành cho B ộ Chính tr ị h p ọ và Ch ủ t c ị h H ồ Chí Minh làm vi c ệ trong nh n ữ g năm chi n ế tranh ch n ố g Mỹ ác li t ệ , còn m t ộ cây thông trên 70 năm tu i. ổ Trư c ớ đây, khu v c ự này là đ n ồ đi n ề tr n ồ g thông, khai thác qu n ặ g c a ủ ngư i ờ Pháp t ừ năm 1938 đ n ế 1941, khi xây d n ự g ngôi nhà Bác đã chỉ đ o ạ qanh em ph i ả gi ữ l i ạ cây thông này v a ừ đ ể b o ả v ệ môi trư n ờ g cũng là để ng y ụ trang. M i ỗ l n ầ cây thông to ra l i ạ đư c ợ đ n ơ v ịn i ớ r n ộ g l t ỗ ư n ờ g chứ không đư c ợ ch t ặ cây. Trong khu di tích tr n ư g bày 3 chi c ế xe: xe UAZ c u ứ thư n ơ g bi n ể số FH- 1468, xe Zin 157 bi n ể số 470-189 cùng chi c ế xe Páp bi n ể số 31-162 là nh n ữ g “ngư i ờ b n ạ chi n ế đ u ấ ” thân thu c ộ đã cùng cán b , ộ chi n ế sĩ Đoàn 69 (đ n ơ vị ti n ề thân c a ủ Bộ Tư l n ệ h b o ả vệ Lăng Chủ t c ị h Hồ Chí Minh) di chuy n ể thi hài Hồ Chủ t c ị h 6 l n ầ vư t ợ qua m i ọ đ a ị hình hi m ể trở và th i ờ ti t ế kh c ắ nhi t ệ , b o ả đ m ả an toàn tuy t ệ đ i. ố Ngay sau khi Bác m t ấ , t i ạ nhà 69 Ph C ủ h t ủ c ị h thì chi c ế xe UAZ c u ứ thư n ơ g bi n
ể số FH-1468 phụ trách đ a ư thi hài Bác di chuy n ể sang Công trình 75A (Bệnh vi n ệ 108) đ ể gi g
ữ ìn thi hài Bác trong nh n ữ g ngày đ u ầ Bác đi xa. Sau đó l i ạ đ a
ư sang Công trình 75B là H i ộ trư n ờ g Ba Đình (Qu n ả g trư n ờ g bây gi ) ờ để làm qu c ố tang. Ngày 9/9/1969, qu c ố tang k t ế thúc xe UAZ c u ứ thư n ơ g l i ạ đ a
ư thi hài Bác quay trở l i ạ vi n ệ và giữ gìn ở vi n ệ từ tháng 9 đ n ế tháng 12/1969. Kho n ả g th i ờ gian Bác m t ấ là kho n ả g th i ờ gian cuôc chi n ế tranh phá ho i ạ mi n ề B c ắ c a
ủ không quân Mỹ trở lên quy t ế li t ệ . Vì v y ậ , để đ m ả b o
ả giữ gìn an toàn thi hài Bác, ngày 23/12/1969, ta đã th c ự
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com) lOMoARcPSD|36041561 hi n ệ cu c ộ hành quân đ c ặ bi t ệ di chuy n
ể thi hài Bác từ thủ đô Hà N i ộ lên khu căn cứ K9 b n ằ g chi c
ế xe thứ 2 mang tên Zin 157 bi n ể s ố 470-189. Zin 157 đư c ợ các đ n ồ g chí T n ổ g c c ụ Kỹ thu t ậ c i ả t o ạ hệ th n ố g g m ầ nhíp và gi m ả sóc cho phù h p ợ v i ớ đi u ề ki n ệ đ a ị hình khi di chuy n ể thi hài Bác trong quãng đư n ờ g xa. Trư c ớ khi th c ự hi n ệ nhi m ệ vụ đ c ặ bi t ệ , xe Zin 157 đã t p ậ luy n ệ r t ấ nhi u ề lần quãng đư n ờ g t ừ th ủ đô Hà N i ộ lên Khu căn c ứ K9. M i ỗ l n ầ t p ậ nh ư v y ậ đ u ề di n
ễ ra vào ban đêm, bộ đ i ộ Công binh l i ạ có nhi m ệ v : ụ xe chu n ẩ bị lăn bánh qua, ph i ả san l p ấ cho đư n ờ g th t ậ b n ằ g ph n ẳ g đ ể xe đi qua tránh rung xóc, xe v a ừ đi qua b ộ đ i ộ Công binh l i ạ ph i ả đào x i ớ con đư n ờ g tr ả l i ạ hi n ệ tr n ạ g ban đ u ầ , xóa s c ạ h m i ọ d u ấ v t ế từ cành cây cho đ n ế ng n ọ c , ỏ đ m ả b o ả bí m t ậ tuy t ệ đ i
ố cho Khu căn cứ K9 – Đá Chông. M i ỗ l n ầ t p ậ luy n ệ như v y ậ các đ n ồ g chí lái xe đ t ặ m t ộ c c ố nư c ớ trên chi c ế xe Zin 157 (nư c ớ cách mi n ệ g c c ố 3cm) di chuy n ể sao cho nư c ớ không b ịsóng đ , ổ để khi ta di chuy n ể thi hài Bác tránh t n ổ th t ấ t i ố đa nh t ấ có th . ể Bác ở l i ạ Đá Chông cũng ch g ỉ n ầ m t
ộ năm. Tháng 11/1970, sau cu c ộ t p ậ kích c a ủ không quân Mỹ ở khu v c ự S n
ơ Tây, để đề phòng căn cứ K84 bị l , ộ thi hài Bác đư c ợ chuy n ể về công trình 75A t i ạ Hà N i. ộ Tr n ậ lũ l c ị h s ử đe d a ọ v ỡ đê và lũ l n ớ t i ạ Hà N i ộ m t
ộ năm sau đó, Đá Chông l i ạ đư c ợ ch n ọ làm n i ơ an gi c ấ cho Ngư i.
ờ Vào ngày 19/8/1971, khi Zin 157 đ a
ư thi hài Bác không thể di chuy n ể đư c ợ do đ n ỉ h lũ S n
ơ Tây lên cao làm cho đê sông Đà bị vỡ ng p ậ nư c ớ r t ấ sâu. Trư c ớ tình hình đó, Ban ch ỉ huy đoàn 69 đã ch n ọ phư n ơ g án di chuy n
ể thi hài Bác từ Zin 157 sang xe UAZ c u ứ thư n ơ g nh ỏ r i ồ b c ắ c u ầ cho xe UAZ c u ứ thư n ơ g bò lên thùng chi c ế xe Páp bi n ể số 31-162 (xe l i ộ nư c ớ ). Xe Páp n i n ộ ư c ớ đã đ a
ư thi hài Bác qua vùng ng p s ậ âu, ti n ế vào ngôi nhà kính an toàn.
Từ năm 1969-1975, thi hài Bác đư c ợ giữ gìn ở đ i ồ Đá Chông (có th i ờ gian không dài ở K2) v i ớ t n ổ g th i
ờ gian là 4 năm 4 tháng 19 ngày. Đúng 16 giờ ngày 18/7/1975, t i ạ K9 đoàn xe đ c ặ bi t ệ chở thi hài Bác đư c ợ l n ệ h xu t ấ phát về Hà N i. ộ Đ n
ế 20 giờ ngày 18/7/1975, đoàn xe về đ n ế qu n ả g trư n ờ g Ba Đình. Kính c n ẩ và trang nghiêm đ a ư thi hài c a ủ Bác vào Lăng, n i ơ yên ngh ỉvĩnh h n ằ g c a ủ Ngư i. ờ Đáp n ứ g nguy n ệ v n ọ g c a ủ đ n ồ g bào và chi n ế sĩ c ả nư c ớ , ngày 17/3/2014, Bộ Tư l n ệ h B o ả vệ Lăng Chủ t c ị h Hồ chí Minh đã kh i ở công xây d n ự g Nhà
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com) lOMoARcPSD|36041561 tư n ở g ni m ệ Chủ t c ị h Hồ Chí Minh. Sau h n ơ m t ộ năm kh n ẩ trư n ơ g xây d n ự g, Nhà tư n ở g ni m ệ Chủ t c ị h Hồ Chí Minh đư c ợ khánh thành ngày
2/9/2015. Công trình mang phong cách ki n ế trúc truy n ề th n ố g, m t ộ t n ầ g, hai mái thư n ợ g và h ; ạ m t ặ b n ằ g nhà hình vuông, di n ệ tích 441 m2, chi u ề cao từ n n ề lên đ n
ỉ h mái là 11,87 m. Bên trong Nhà tư n ở g ni m ệ , chính gi a ữ là b c ứ tư n ợ g Chủ t c
ị h Hồ Chí Minh, phía trên là b c ứ đ i ạ tự v i ớ dòng chữ “Không có gì quý h n ơ đ c ộ l p, ậ tự do”; bên c n
ạ h đó là các di ngôn, câu đ i ố nói lên tư tư n ở g, đ o ạ đ c ứ Hồ Chí Minh. Cờ Đ n ả g, cờ Tổ qu c ố và b ệ tư n ợ g thờ b n ằ g đá đỏ Bá Thư c
ớ (Thanh Hóa), ngôi sao vàng và búa li m ề s ử d n ụ g đá vàng c a ủ t n ỉ h Nghệ An. N n ề nhà lát đá hoa cư n ơ g, mái l p ợ ngói mũi hài Gi n ế g Đáy; ph n ầ thân nhà (c t ộ , kèo, hoành, rui) b n ằ g gỗ lim theo k t ế c u ấ ki n ế trúc c .
ổ Trong khuôn viên Nhà tư n ở g ni m ệ có hai nhà bia làm b n ằ g gỗ lim, di n
ệ tích 20,25 m2 cùng hai t m ấ văn bia b n
ằ g đá quý cô-rin-đôn c a ủ huy n ệ Quỳ H p ợ (Nghệ An). Sân, th m ề , đư n ờ g, b c ậ c p ấ lát b n ằ g đá gra-nít
Phú Yên; lan can đá bao quanh sân b n ằ g đá c m ẩ th c ạ h Yên Bái; chi u ế sen b n ằ g đá sa th c ạ h Đà N n ẵ g. Có th n ể ói, nh n ữ g v t ậ li u ệ , ch t ấ li u ệ t t ố nh t ấ từ m i ọ mi n ề c a ủ Tổ qu c ố đã đư c ợ sử d n ụ g xây Nhà tư n ở g ni m ệ , đó cũng là ni m ề thành kính, bi t ế n ơ c a ủ nhân dân c n ả ư c ớ dâng lên anh linh Ngư i ờ . Nhà tư n ở g ni m ệ Ch ủ t c ị h H C
ồ hí Minh – khánh thành ngày 2/9/2015
Downloaded by Nga T??ng (ngahuong55@gmail.com)