I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ THỊ TRƯỜNG SỮA
1. Lí do chọn thị trường này
Sữa là một trong những thành phần thiết yếu giúp cung cấp sức khỏe, chất dinh
dưỡng cho tất cả mọi người và là khẩu phần cần thiết của mọi lứa tuổi. Sữa tươi có hơn
400 dưỡng chất quan trọng với tỷ lệ cân đối giúp cung cấp năng lượng, nuôi dưỡng và
phát triển cơ thể đặc biệt cho trẻ em, người trưởng thành và người cao tuổi.
Sữa là một trong những thành phần thiết yếu giúp cung cấp sức khỏe, chất dinh
dưỡng cho tất cả mọi người và là khẩu phần cần thiết của mọi lứa tuổi. Sữa tươi có hơn
400 dưỡng chất quan trọng với tỷ lệ cân đối giúp cung cấp năng lượng, nuôi dưỡng và
phát triển cơ thể đặc biệt cho trẻ em, người trưởng thành và người cao tuổi.
Do đó với tầm quan trọng trên, tại Việt Nam lượng sữa tiêu thụ trên đầu người qua
mỗi năm càng tăng cao và tạo ra nhiều giá trị kinh tế cho ngành sữa. Kết nối chất lượng
cuộc sống ngày ngày nâng cao, ngành sữa tại Việt Nam đã tăng trưởng, phát triển năng
động và có tiền năng lớn để phát triển mạnh mẽ hơn được các nhà đầu tư trong và ngoài
nước quan tâm. Vì vậy, nhóm lựa chọn ngành hàng sữa tại thị trường Việt Nam để áp
dụng cho bài tập lớn của môn Kinh tế Vi mô.
2. Bối cảnh chung về thị trường sữa tại Việt Nam 2.1. Cầu về sữa - Mức tiêu thụ
Nhìn chung cầu về thị trường sữa Việt Nam luôn có những cột mốc phát triển rất
tích cực. Theo Tổng cục Thống kê, mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người tại Việt Nam là
27 lít/năm. Dự báo mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người hàng năm sẽ tiếp tục tăng đến
8%., cụ thể sản lượng sữa nước của Việt Nam năm 2021 đạt 1770 triệu lít, tăng 4,5% so
với cùng kỳ năm 2020 và năm 2022 sẽ đạt cột mốc ấn tượng. Số dân mỗi năm mỗi tăng
và tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam dự kiến sẽ là 6% từ năm 2023 trở đi thì ý thức
về sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người dân sẽ được cải thiện đáng kể, do đó nhu
cầu & lượng tiêu thụ sữa tại thị trường Việt Nam đến năm 2031 sẽ tăng cao, mở ra nhiều cơ hội. - Doanh thu 1
Mặc dù đại dịch Covid-19 đã đi qua nhưng doanh thu thị trường sữa Việt Nam ước
tính vẫn ổn, đạt 113.700 tỷ đồng vào năm 2020, năm 2021 đạt 119.300 tỷ đồng như PGS.
TS Trần Quang Trung, Chủ tịch Hiệp hội sữa Việt Nam - VDA cho biết. Tăng trưởng
doanh thu theo SSI Research tăng trưởng doanh thu năm 2021 chủ yếu dựa vào 2 mảng
chính và sữa bột và sữa nước. Mảng sữa bột, sữa nước, sữa chua, phô mai, bơ và các sản
phẩm từ sữa đã góp phần làm nên tăng trưởng doanh thu ngành.
Hình 1: Cơ cấu doanh thu về thị trường sữa Việt Nam năm 2022 Nguồn: GMP - Tốc độ tăng trưởng
Bình quân mỗi năm Việt Nam có thêm 1 triệu trẻ em được sinh ra và là đối tượng
tiềm năng sử dụng sữa nhiều nhất cho sự phát triển của những năm đầu đời. Từ đó, lượng
khách hàng tiềm năng cho ngành sữa rất phong phú kéo theo tốc độ tăng trưởng ngành
sữa phát triển đáng kể. Theo báo cáo thị trường từ Research & Markets công bố, ngành
công nghiệp sữa và các sản phẩm từ sữa tại Việt Nam đã có tăng trưởng ổn định, từ 4,4 tỷ
(2017) lên 8,4 tỷ USD (2021). Dự báo mỗi năm sẽ tăng 12,4% cho đến năm 2031. Riêng
về thị trường sữa chua tại Việt nam dự kiến sẽ tăng lên 1,22 tỷ USD, tăng gần 40% so với năm 2021 là 886 triệu USD.
Tóm lại về cầu của thị trường sữa tại Việt Nam có tốc độ tăng trưởng tích cực và
ổn định dựa trên ba yếu tố mức tiêu thụ, doanh thu và mức độ tăng trưởng. Kỳ vọng trong
năm 2023 và thời gian tới sẽ có những cột mốc chuyển mình đáng kể dựa trên nhiều yếu
tố mới (ví dụ như Hiệp định FTA tác động đa phương/song phương đến nền kinh tế Việt). 2.2. Cung về sữa - Quy mô 2
Theo nhu cầu tiêu dùng về sữa gia tăng toàn quốc, năng suất bình quân cả nước
năm 2020 đạt 3 tấn/bò vắt sữa/năm đến nay tăng lên 5,76 tấn/bò vắt sữa, đạt tốc độ tăng
trưởng bình quân 5,7%/năm. Hiện tại tính đến năm 2022, Việt Nam đã nỗ lực đã có trên
28000 trang trại và hộ nông dân nuôi bò sữa với tổng đàn bò gần 357000 con, sản lượng
sữa tươi sản xuất đạt trên 1,2 triệu tấn, đáp ứng 42% nhu cầu tiêu thụ sữa cho người
dùng, số còn lại gần 60% phải nhập khẩu.
Theo Tổng cục Thống kê, giai đoạn từ 2015 đến 2021, tổng đàn bò sữa tăng
trưởng bình quân 3,77%. Sản lượng sữa lỏng cả nước năm 2021 ước tính đạt 1770,1 triệu
lít, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm 2020. Sản lượng sữa bột tính chung năm 2021 đạt
151,5 nghìn tấn, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm 2020. Ngoài ra, các doanh nghiệp sữa đã
tìm thị trường mới sang các quốc gia khác, điển hình kim ngạch xuất khẩu sữa kỳ vọng
tăng lên trong năm 2020 2021 mỗi năm đạt gần 300 triệu USD. Thực tế cho thấy, kim
ngạch xuất khẩu sữa của Việt Nam có xu hướng giảm từ đầu năm đến nay do nhu cầu tiêu
thụ toàn cầu giảm vì ảnh hưởng của lạm phát và hậu địa dịch Covid-19. Số liệu mới nhất
của 9 tháng năm 2022, kim ngạch xuất khẩu sữa giảm, chỉ đạt 175,2 triệu USD, giảm
30,5% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu sữa bột đạt giá trị cao
nhất là 78,6 triệu USD, giảm 37,2%; sữa bột nguyên kem đạt 39,1 triệu USD, giảm
13,8%; kim ngạch sữa đặc có đường giảm 26,2%; sữa chua giảm 81,3%.
Kim ngạch xuất khẩu sữa sang các thị trường chủ lực cũng đều giảm. Trong đó, thị
trường Irag đạt 92,5 triệu USD, giảm 60%; Campuchia giảm 24,2%; Hong Kong giảm
28,2%. Riêng kim ngạch xuất khẩu sữa sang thị trường Trung Quốc không tăng như kỳ
vọng theo ký kết Nghị định thư về xuất khẩu sữa sang Trung Quốc (chỉ tăng nhẹ 0,1%
trong 9 tháng năm 2022, đạt 4,8 triệu USD). Để cải thiện tình trạng này, thời gian tới,
theo giới chuyên gia, xuất khẩu sữa của Việt Nam sẽ chuyển hướng mở rộng sang một số
thị trường Đông Nam Á, cụ thể là Philippines.
Bên cạnh đó theo công ty nghiên cứu thị trường Kantar World Panel cho biết thị
trường sữa nước nội địa ít cạnh tranh hơn so với sữa bộ vì các doanh nghiệp trong nước
có lợi thế về nguồn cung. Và được hấp dẫn bởi các thương hiệu lớn như Vinamilk, TH
True Milk, Nutifood, LothaMilk. Về thị trường nhập khẩu, New Zealand vẫn là thị trường
chủ lực cung cấp 1 tỷ USD sữa cho Việt Nam, gồm cả sữa nguyên liệu và thành phẩm. - Thị phần sữa
Theo số liệu chia sẻ từ Euromonitor, thị trường sữa Việt Nam ước tính đạt 135
nghìn tỷ đồng trong năm 2022, tăng 8,3% so với cùng kỳ. So tại Đông Nam Á, ông Tống
Xuân Chinh chia sẻ, hiện tại chăn nuôi bò sữa ở Việt Nam đang đứng đầu khu vực về 3
công nghiệp chăn nuôi và chế biến sữa. Nhìn chung thị trường sữa và giá cả sữa ổn định
đảm bảo cho người dùng sử dụng và người chăm nuôi đều có lãi, hưởng lợi.
Báo cáo ngành sữa khả quan hơn toàn ngành vào năm 2021, Vinamilk đã có thêm
thị phần trong thời kỳ dịch bệnh, doanh thu nội địa của Vinamilk tăng đáng kể. Ngoài ra,
Vinamilk mua lại Mộc Châu Milk, khi đó IDP được Blue Point và VietCapital mua. Mộc
Châu Milk tăng trưởng ròng là 68% cùng kỳ trong năm 2021, IDP đạt 151 tỷ đồng lợi
nhuận ròng trong năm 2021 và thị phần sữa càng ngày khốc liệt hơn khi xuất hiện nhiều
thương hiệu sữa mới như B'fast từ tập đoàn Masan, Vitadairy trong phân khúc sữa bột và sữa non ...
Cụ thể tại thị phần sữa bột & sữa nước Về thị phần sữa bột
Phần lớn do các thương hiệu doanh nghiệp nước ngoài chiếm giữ vị trí cao như:
Abbott, Friesland Campina Vietnam, Mead Johnson. Người Việt sẵn sàng chi trả giáo cao
để mua sữa ngoại. Theo số liệu mới nhất trong 6 tháng đầu năm 2022 của Neilsel IQ cho
thấy thị phần sữa bột tại kênh phân phối truyền thống, Abbott đang dẫn đầu với 20,4%,
kế tiếp là Vinamilk đứng thứ 2 19,6% và VitaDairy đứng thứ ba với thị phần 10,1%. Thị
phần bị mất của Vinamilk thời gian gần đã rơi vào tay VitaDairy và đánh mất vị trí thứ nhất như năm 2021.
Hình 2: Thị phần sữa bột tại Việt Nam (kênh truyền thống) 6 tháng năm 2022 4 Nguồn: Neilsen IQ
Hình 3: Thị phần sữa bột tại Việt Nam (kênh truyền thống) năm 2021 Nguồn: Neilsen IQ
Về thị phần sữa nước
Thị trường sữa nước nội địa không bao gồm sữa chua, phô mai, kem, bơ, sữa bột. Doanh
thu sữa nước năm 2018 đạt 48,9 nghìn tỷ, với tốc độ tăng trưởng ổn định 10%. Do đó
CAGR dự đoán sẽ giảm gần đạt 7% để đạt quy mô 66 nghìn tỷ năm 2023.
Năm 2021, phân khúc thị trường sữa nước chia thành 2 nhóm chính: sữa bò và sữa thay thế khác. 5
Hình 3: Thị phần sữa nước tại Việt Nam năm 2021
Nguồn: Tác giả tự tổng hợp Sữa bò: 88% - Sữa tiệt trùng: 84% - Sữa thanh trùng: 4%
Sữa thay thế khác (Sữa đậu nàng, sữa hạt): 12%
Xu thế khách hàng dùng sữa hạt thay thế cho sữa bò ngày càng tăng ở một nhóm người dùng.
Nhìn chung thị trường sữa nước có tính cạnh tranh ít hơn so với sữa bột. Vinamilk trở
thành top đầu công ty nắm giữ thị phần số 1 trong mảng này. Theo Kantar World Panel,
sữa nước có tính cạnh tranh ít hơn so với sữa bột vì các doanh nghiệp trong nước có lợi
thế về nguồn cung. Về thị trường sữa nước nhập khẩu: New Zealand là thị trường chủ lực cho Việt Nam. Nhận xét chung:
Nhìn thị trường sữa tại Việt Nam trong những năm 2021, 2022 có nhiều biến động.
Thị trường cầu của ngành sữa vẫn đa dạng trong nội địa với mức tiêu thụ, doanh thu và
tốc độ tăng trưởng ổn định nhưng có quá nhiều dấu mốc nổi bật do phần về lạm phát và
hậu đại dịch Covid-19. Về cung của ngành sữa, các thương hiệu sữa nổi tiếng ở Việt Nam
đã trang bị những quy mô khá hiện đại, đầu tư công phu để cung cấp sản lượng sữa cho
cả nước cực kỳ phong phú. Ngoài ra, kim ngạch xuất khẩu sữa của Việt Nam tạm ổn và
chưa có xu hướng tăng vì ảnh hưởng kinh tế của nhiều đối tác xuất khẩu lớn. Kim ngạch
xuất khẩu của thị trường sữa bột là cao nhất. Về thị phần sữa, nhìn chung tăng 8,3% so
với cùng kỳ và có nhiều biến chuyển. Thị phần sữa bột năm 2022 đều do các 'ông lớn'
trong ngành nắm giữ lần lượt là Abbott, Vinamilk, VitaDairy. Thị phần sữa nước, các
doanh nghiệp nội địa có lợi thế cạnh trạnh nhiều hơn (Vinamilk nắm giữ thị phần lớn nhất
trong mảng này) và được khách hàng tiêu thụ lượng sản phẩm đạt mốc tiềm năng. Có thể
nói tổng quan thị trường sữa tại Việt Nam sôi nổi, tích cực và cần có nhiều cú mốc phát
triển vượt bậc hơn trong tương lai.
* Cầu về sữa tại thị trường Việt Nam trong những năm gần đây:
- Phân loại dựa vào: 6
+ Dân số và khả năng tiêu thụ:
Tại Việt Nam, trong những năm qua, ngành sữa Việt Nam luôn đạt tốc độ tăng trưởng tốt.
Các doanh nghiệp trong ngành đang không ngừng xây dựng, cải tiến, đổi mới nhà máy và
thiết bị, ứng dụng công nghệ có trình độ tự động hóa cao ngang tầm khu vực và thế giới
nhằm cải thiện chất lượng nguồn sữa cung cấp ra thị trường. + Ở khu vực nông thôn
Thống kê cũng cho thấy, khu vực nông thôn dẫn dắt tăng trưởng thị trường sữa Việt Nam,
khi tăng trưởng cả về giá trị và sản lượng tiêu dùng, nhưng thị trường này còn hạn chế và khó khai thác.
. Mức sống còn tương đối thấp
. Dân cư phân bố không đồng đều
. Người dân ít chú tâm đến sản phẩm50if
Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định, thị trường nông thôn sẽ dẫn dắt tăng
trưởng ngành thức uống dinh dưỡng kể từ năm 2022.
Với tốc độ đô thị hóa được ước tính sẽ đạt mức trung bình của châu Á trong ba năm tới
(48% năm 2024 từ 37% năm 2020), giá trị và sản lượng tiêu dùng của khu vực nông thôn
được kỳ vọng sẽ tiệm cận ngưỡng tiêu dùng của khu vực thành thị và trở thành động lực
tăng trưởng của thị trường dinh dưỡng Việt Nam từ năm 2022. Trong đó, sữa nước và sữa
bột cho trẻ em lần lượt chiếm 27% và 25% tổng giá trị chi tiêu của khu vực nông thôn. + Ở khu vực thành thị:
Dân số thành thị chiếm tỉ lệ thấp hơn nhiều so với nông thôn nhưng đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng. . Thu nhập cao
. Mật độ dân số dày đặc 7
. Độ phủ sóng của các địa điểm cung cấp thì rộng khắp
. Người dân ở thành thị quan tâm đến sức khỏe
Căn cứ vào khả năng cung ứng của các DN và nhu cầu tiêu dùng từ thực tế năm 2021,
TPHCM tiếp tục bình ổn đối với 4 nhóm sản phẩm sữa, gồm sữa bột dành cho trẻ em; sữa
bột dành cho bà mẹ mang thai; sữa bột chức năng (dành cho người cao tuổi, người bệnh,
người gầy, giảm cân và bệnh tiểu đường); sữa nước dinh dưỡng bổ sung vi chất (gồm sữa
nước, sữa chua uống). Sản lượng sữa tham gia CTBOTT là 23,2 tấn/tháng và 880.000 lít
sữa nước/tháng, chiếm từ 30%-35% mức tiêu dùng của thị trường TP. Trong giai đoạn
ứng phó khẩn cấp phòng chống dịch Covid-19, lượng sữa tham gia CTBOTT là 26,9
tấn/tháng và 1.114.000 lít sữa nước/tháng. - Dựa vào độ tuổi
+ Trẻ em chính là đối tượng khách hàng lớn nhất và tiềm năng nhất của sản phẩm sữa . Mùi vị . Độ ngon
. Hình ảnh quảng cáo thu hút
+ Người trưởng thành là tệp khách hàng ít khi sử dụng trực tiếp sản phẩm nhưng chính họ
là người bỏ tiền ra để mua những sản phẩm về sữa . Thương hiệu sản phẩm . Chất lượng sản phẩm . Con họ thích
+ Người già là những người lớn tuổi cũng thường sử dụng các loại sữa để bồi bổ sức khỏe . Chất lượng sản phẩm 8 . Thương hiệu sản phẩm - Sức khỏe
Thực phẩm và nguyên liệu từ sữa đóng vai trò quan trọng về dinh dưỡng và chế độ ăn
hàng ngày của mọi người trên toàn thế giới. Cho dù là món ăn truyền thống hay bổ sung
mới cho sở thích của từng vùng, thức ăn từ sữa cung cấp lợi ích rõ ràng cho mọi người
thuộc mọi lứa tuổi. Sữa giúp cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, cải thiện sức khỏe cho người dùng.
+ Đối với người khỏe mạnh:
Sữa là thực phẩm thiết yếu và bổ dưỡng trong cuộc sống bởi những lợi ích mà chúng
mang lại. Sữa cung cấp các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể bao gồm chất đạm, canxi,
vitamin D, vitamin A, vitamin B12, B2, PP, phospho, kali và magiê…
Hiệp hội sữa quốc gia của Mỹ - National Dairy Council - lưu ý rằng, một người trung
bình chỉ cần uống 1 ly - tương đương với 235 ml sữa mỗi ngày là đã đủ để cung cấp nhu
cầu canxi và vitamin B2 hằng ngày, và các chất dinh dưỡng quan trọng khác. Các nghiên
cứu đã chứng minh việc dùng sữa thường xuyên hằng ngày đối với người lớn sẽ giúp
không chỉ tăng cường sức khỏe của xương, phòng chống loãng xương mà còn giúp giảm
nguy cơ cao huyết áp, giảm cả nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
+ Đối với người suy dinh dưỡng
Hiện nay tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng ngày càng xuất hiện nhiều ở mọi lứa tuổi và sữa
là giải pháp hoàn hảo với nguồn dinh dưỡng quý giá giúp cải thiện hiệu quả được tình
trạng này. Suy dinh dưỡng là khi chế độ ăn của một người không cung cấp đủ chất dinh
dưỡng hoặc mất sự cân bằng về dinh dưỡng trong cơ thể. Đối với một người ăn quá ít,
chế độ ăn có sự hạn chế hoặc đang có tình trạng khiến cơ thể không nhận được sự cân
bằng dinh dưỡng thích hợp thì điều đó có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe
của họ. Trong một số trường hợp, điều này có thể đe dọa đến tính mạng. Cân nặng là một
chỉ số vô cùng quan trọng đối với bệnh nhân bị suy dinh dưỡng và đang hồi phục sau 9
bệnh. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần nâng cao sức khỏe đề kháng để cơ thể nhanh
chóng quay trở lại hoạt động thường ngày. Tuy nhiên, việc hấp thu qua hệ tiêu hóa sẽ bị
giới hạn, khi đó việc cơ thể có thể bổ sung dinh dưỡng qua việc ăn uống cũng như có khó
khăn trong lựa chọn và phối hợp các loại thực phẩm với nhau. Vì thế, sử dụng thêm sữa
sẽ là phương pháp bổ sung năng lượng hiệu quả hơn bao giờ hết.
+ Đối với người béo phì, thừa cân
Sữa vẫn là thực phẩm tốt cho người thừa cân, béo phì, nên uống 1 đến 2 ly mỗi ngày.
Thuy nhiên, nên uống sữa tách béo, không đường, sữa giàu canxi. Sữa chua cũng rất tốt
và nên chọn loại sữa chua không đường.
Các loại sữa tốt nhất cho trẻ béo phì như: Sữa Grow Plus trắng, Sữa Friso Gold, Sữa
Vinamilk tách béo không đường50if 10 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.
https://cand.com.vn/Xa-hoi/binh-quan-1-nguoi-vi
et-nam-tieu-thu-27-lit-sua-nam-
i654766/#:~:text=Theo%20th%E1%BB%91ng%20k%C3%AA%2C%20m
%E1%BB%A9c%20ti%C3%AAu,t%E1%BB%A5c%20t%C4%83ng %207%2D8%25. 2.
https://gmp.com.vn/trien-vong-nganh-sua-2022:-hop-nh at-nganh-tien-trien-nhanh- n.html 3.
https://congthuong.vn/nganh-thuc-pham-do-uong-thi-t ruong-mau-mo-duoc-nha-
dau-tu-rao-riet-tim-kiem-226931.html 4.
https://boxhoidap.com/tong-quan-thi-truong-sua-viet-nam- 2022 5.
https://cafef.vn/thi-truong-sua-bot-2-ngoi-vi-top-dau- vinamilk-va-abbott-chung-
kien-su-de-doa-tu-mot-cai-ten-moi-noi-20220919212815396.chn 6.
https://vnbusiness.vn/viet-nam/nganh-sua-vi
et-kho-tranh-sut-me-loi-nhuan-giua- nhieu-bien-dong-1089237.html 7.
https://babuki.vn/thi-truong-sua-nuoc-viet-nam/ 11