Lịch sử 10 Bài 6: Văn minh Ai Cập cổ đại sách Chân Trời Sáng Tạo

Trả lời câu hỏi nội dung Lịch sử 10 Bài 6
1. Điều kiện tự nhiên và dân cư
Em hiểu thế nào về nhận định của sử gia Hy Lạp cổ đại Hê-rô-dốt: "Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin"? Trả lời
Nhận định của sử gia Hy Lạp cổ đại Hê-rô-dốt: "Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin":
● Hằng năm, sau mỗi mùa nước lũ, sông Nin bồi đắp phù sa tạo nên những cánh
đồng màu mờ, thuận lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp (lúa mì).
● Sông Nin trở thành con đường giao thông chính, kết nối các vùng, thúc đẩy quá
trình phát triển kinh tế hàng hải ở Ai Cập.
Như vậy, sông Nin mang đến sự sống cho Ai Cập trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai. Lời
dặn của Hê-rô-dốt cách đây hơn 2.000 năm vẫn còn nguyên giá trị.
2. Điều kiện kinh tế
Quan sát Hình 6.2, em hãy mô tả một số hoạt động kinh tế của cư dân Ai Cập cổ đại. Trả lời
Một số hoạt động kinh tế của cư dân Ai Cập cổ đại: Hoạt động kinh kinh tế của cư dân Ai
Cập cổ đại gắn liền với sông Nin:
- Trồng trọt theo mùa vụ với các loại cây như lúa mì, lúa mạch, nho, lanh.
- Chăn nuôi gia súc như cừu, bò, dê.
- Phát triển các nghề làm bánh mì, làm bia, nấu rượu, dệt vải, làm gốm, thuộc da, nấu thủy
tinh, khai khoáng, chế tác đá, đúc đồng.
- Buôn bán với các nước láng giềng, trao đổi sản phẩm nông nghiệp và đồ thủ công; tiền tệ
xuất hiện dưới dạng những mảnh kim loại.
Giải Luyện tập, vận dụng 10 Bài 6 Chân trời sáng tạo Câu 1
Hãy nêu cơ sở hình thành nền văn minh Ai Cập cổ đại. Gợi ý đáp án
1. Điều kiện tự nhiên và dân cư:
- Vị trị địa lí hình thành nên nền văn minh Ai Cập cổ đại:
● Ai Cập cổ đại nằm ở đông bắc châu Phi, dọc hai bên bờ sông Nin.
● Địa hình chia làm hai khu vực: cao nguyên thượng Ai Cập ở phía nam với
nhiều đồi núi và cát; đồng bằng Hạ Ai Cập ở phía bắc, nơi sông Nin đổ ra Địa
Trung Hải; phía đông và phía tây giáp sa mạc (có 90% diện tích là sa mạc).
● Có nhiều khoáng sản như đá quý, vàng, đồng.
- Những thuận lợi mà sông Nin đem lại cho Ai Cập cổ đại:
● Sông Nin dài khoảng 6 650km, chảy từ Trung Phi đến Bắc Phi, trong đó có
phần chảy qua lãnh thổ Ai Cập.
● Hằng năm, nước dâng lên đem theo lượng phù sa màu mỡ bồi đắp cho đồng
bằng dọc hai bên bờ sông, tạo điều kiện thuận lợi phát triển nông nghiệp.
● Cư dân chủ yếu của Ai Cập cổ đại: Các bộ lạc Li-bi, các bộ tộc Ha-mít từ Tây
Á tràn vào chiếm lĩnh vùng thung lũng sông Nin. Tạo nên sự hỗn hợp chủng tộc.
2. Điều kiện kinh tế: Đời sống kinh kinh tế của cư dân Ai Cập cổ đại gắn liền với sông Nin:
- Trồng trọt theo mùa vụ với các loại cây như lúa mì, lúa mạch, nho, lanh.
- Chăn nuôi gia súc như cừu, bò, dê.
- Phát triển các nghề làm bánh mì, làm bia, nấu rượu, dệt vải, làm gốm, thuộc da, nấu thủy
tinh, khai khoáng, chế tác đá, đúc đồng.
- Buôn bán với các nước láng giềng, trao đổi sản phẩm nông nghiệp và đồ thủ công; tiền tệ
xuất hiện dưới dạng những mảnh kim loại.
3. Điều kiện chính trị xã hội:
- Ban đầu, Ai Cập gồm hai vương quốc cổ là Thượng Ai Cập và Hạ Ai Cập, sau đó được thống nhất.
- Thành phần, vị trí các tầng lớp trong xã hội Ai Cập cổ đại:
● Đứng đầu là Pha-ra-ông (vua) có quyền lực tối cao về chính trị, quân sự, tôn
giáo, là đại diện của thần thánh.
● Giúp việc cho Ph-ra-ông là các quý tộc và tăng lữ (thu thuế, xây dựng đền tháp, chỉ huy quân đội.
● Xã hội gồm nhiều tầng lớp, có sự phân hóa địa vị, giàu nghèo rõ nét.
● Nhà nước Ai Cập cổ đại mang tính chất chuyên chế. Câu 2
Lập bảng tìm hiểu một số thành tựu tiêu biểu trong mỗi lĩnh vực của nền văn minh Ai Cập cổ đại theo gợi ý sau: STT Lĩnh vực Tên thành tựu Ý nghĩa Gợi ý đáp án STT Lĩnh vực Tên thành tựu Ý nghĩa 1 Chữ viết
- Sáng tạo ra chữ tượng hình - Là một trong những hệ thống
(khoảng 100 chữ), phát triển chữ viết sớm nhất trên thế giới. thành chữ cái (24 chữ).
- Đóng vai trò quan trọng trong
- Viết trên đá, xương, vải, da việc thi hành nhiều công việc của
thú, gỗ, sau đó chủ yếu viết nhà nước, được các Pha-ra-ông và trên giấy pa-pi-rút.
những người ghi chép ghi lại
những thành tựu trong triều đại
- Bút được làm từ sậy rỗng của họ.
ruột, bọc miếng đồng ở phần
- Minh chứng cho một thời đại đầu. hoàng kim ở Ai Cập. 2 Văn học
- Phong phú về thể loại.
Phản ánh nền văn minh đương
thời rực rỡ, kho tri thức cổ xưa vô
- Phản ánh đời sống hiện cùng đồ sộ của nhân loại.
thực, lưu danh chiến thắng
của các Pha-ra-ông, ngợi ca
thần linh, giàu tính trào phúng. - Khoảng TK III TCN, thư
viện A-lếch-xan-đri-a được
xây dựng, có đến hàng trăm
nghìn cuộn giấy, chứa đựng
nhiều tri thức của nhân loại. 3
Tín ngưỡng, - Sùng bái tự nhiên, thờ cúng Văn hóa tín ngưỡng của người Ai tôn giáo nhiều thần linh.
Cập, làm giàu thêm cho bản sắc
văn hóa dân tộc của đất nước giàu
- Quan trọng nhất là thần A- truyền thống này.
mun (vua của các vị thần),
thần Ra (thần Mặt trời), thần
Ô-si-dít (cai quản cõi chết và tái sinh). 4
Khoa học kĩ - Tính thời gian bằng đồng Nhiều thành tự về khoa học kĩ thuật hồ đo Mặt trời.
thuật còn được sử dụng đến ngày nay.
- Biết vẽ bản đồ 12 cung hoàng đạo.
- Làm ra lịch dương cổ.
- Giỏi số học và hình học.
- Phát minh ra hệ đếm thập
phân, sáng tạo ra chữ số, giải phương trình bậc nhất.
- Tính được thể tích, diện
tích của một số hình cơ bản, tính được số pi.
- Hiểu biết về cấu tạo cơ thể người.
- Tìm hiểu được nguyên
nhân của nhiều bệnh tật, mối
quan hệ giữa tim và mạch máu.
- Việc chữa bệnh bước đầu được chuyên môn hóa.
- Biết tạo ra con lăn, bơm
nước, đóng thuyền, biết chế tạo vũ khí.
- Biết chế tạo thủy tinh màu,
tạo được men màu trên đồ sứ.
- Ứng dụng các công thức hóa học trong luyện kim. 5 Kiến
trúc, - Có nhiều công trình kì vĩ, Đánh dấu sự sáng tạo kì diệu, sức điêu khắc
trường tồn với thời gian.
mạnh phi thường của con người
trong quá trình chinh phục tự nh
- Nổi bật nhất là các kim tự
tháp thể hiện quyền uy của Pha-ra-ông.
- Điêu khắc đạt đến trình độ
cao, phục vụ cho việc xây
dựng và trang trí đền đài,
lăng mộ để thờ các thần linh và Pha-ra-ông.