luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng

lOMoAR cPSD| 47206071 LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam oan Luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các
số liệu, trích dẫn trong luận văn là hoàn toàn trung thực, có nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả luận văn
Đỗ Thị Thanh Huyền LỜI CẢM ƠN
Trƣớc tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất ến thầy giáo hƣớng
dẫn- TS.Hoàng Việt Trung ã tận tâm giúp ỡ em hoàn thành luận văn này.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Tài chính Ngân hàng-
Trƣờng Đại học kinh tế - Đại học quốc gia Hà Nội ã tạo iều kiện cho em hoàn thành khóa học này.
Tác giả luận văn
Đỗ Thị Thanh Huyền lOMoAR cPSD| 47206071 MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. 3
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................ i
DANH MỤC BẢNG BIỂU .............................................................................. ii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ..................................................................... iii
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ
PHÁT TRIỂN CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ........................................ 3
CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ............................................................................... 3
1.1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu ............................................................................... 3
1.2. Cơ sở lý luận về phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân
...................................................................................................................................... 5
hàng thƣơng mại .......................................................................................................... 5
1.2.1. Khái niệm về Ngân hàng Thƣơng mại .......................................................... 5
1.2.2. Các hoạt ộng cơ bản của Ngân hàng thƣơng mại ......................................... 6
1.2.3 Khái quát về doanh nghiệp vừa và nhỏ ............................................................... 9
1.2.3.1. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ .......................................................... 9
1.2.3.2. Đặc iểm của DNV&N ở Việt NamError! Bookmark not defined. lOMoAR cPSD| 47206071
1.2.4. Hoạt ộng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thƣơng mại
................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.4.1 Khái niệm cho vay ối với doanh nghiệp vừa và nhỏ ....... Error! Bookmark not defined.
1.2.4.2. Phân loại cho vay ối với doanh nghiệp vừa và nhỏ ........ Error! Bookmark not defined.
1.2.4.3. Nguyên tắc cho vay ối với doanh nghiệp vừa và nhỏ ..... Error! Bookmark not defined.
1.2.4.4. Phƣơng thức cho vay ối với doanh nghiệp vừa và nhỏ .. Error! Bookmark not defined.
1.2.5. Phát triển cho vay DNV&N của NHTMError! Bookmark not defined.
1.2.5.1. Quan iểm về phát triển cho vay DNV&N của NHTM ... Error! Bookmark not defined.
1.2.5.2. Các chỉ tiêu ánh giá sự phát triển cho vay DNV&N ...... Error! Bookmark not defined.
1.2.6. Các nhân tố ảnh hƣởng ến hoạt ộng tín dụng của ngân hàng thƣơng
mại ối với doanh nghiệp vừa và nhỏ.Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN CHO VAY DOANH
NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG
THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH HẢI DƢƠNGError! Bookmark not defined.
2.1. Phƣơng pháp iều tra thu thập dữ liệuError! Bookmark not defined.
2.2. Phƣơng pháp thống kê ................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Phƣơng pháp so sánh ..................... Error! Bookmark not defined.
2.4. Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp .. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CHO VAY DNV&N TẠIError! Bookmar
NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH HẢI
DƢƠNG .......................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Khái quát về Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh lOMoAR cPSD| 47206071
Hải Dƣơng ...................................................... Error! Bookmark not
defined. 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng thƣơng
mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam chi nhánh Hải DƣơngError! Bookmark not defined.
3.1.2 Tình hình hoạt ộng, kinh doanh của Ngân hàng TMCP Công
thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Hải DƣơngError! Bookmark not defined.
3.2. Tình hình phát triển cho vay DNV&N tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt
Nam – Chi nhánh Hải Dƣơng ... Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Doanh nghiệp vừa và nhỏ trên ịa bàn tỉnh Hải Dƣơng ...... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Kết quả phát triển cho vay DNV&N tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng
Việt Nam – Chi nhánh Hải Dƣơng giai oạn 2010-2014 .. Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Đánh giá kết quả phát triển cho vay DNV&N tại Ngân hàng TMCP Công
thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Hải Dƣơng .............. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CHO VAY DNV&N TẠI NGÂN
HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH HẢI DƢƠNGError! Boo
4.1. Định hƣớng phát triển hoạt ộng cho vay DNV&N tại Ngân hàng TMCP Công
thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Hải Dƣơng trong thời gian tới.
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.1. Định hƣớng hoạt ộng kinh doanh của Ngân hàng TMCP Công
thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Hải DƣơngError! Bookmark not defined. lOMoAR cPSD| 47206071
4.1.2. Định hƣớng phát triển cho vay DNV&N của Ngân hàng TMCP
Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Hải DƣơngError! Bookmark not defined.
4.2. Giải pháp phát triển cho vay DNV&N tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt
Nam – Chi nhánh Hải Dƣơng ... Error! Bookmark not defined.
4.2.1. Xây dựng chính sách tín dụng phù hợp theo hƣớng a dạng hoá sản
phẩm dịch vụ ................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lựcError! Bookmark not defined.
4.2.3. Đẩy mạnh hoạt ộng Marketing ngân hàngError! Bookmark not defined.
4.2.4. Nâng cao chất lƣợng công tác thẩm ịnhError! Bookmark not defined.
4.2.5. Cải tiến quy trình iều kiện vay vốnError! Bookmark not defined.
4.2.6. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ ................. Error! Bookmark not defined.
4.2.7. Hoàn thiện hệ thống thông tin ..... Error! Bookmark not defined.
4.3. Một số kiến nghị ...................................... Error! Bookmark not defined.
4.3.1. Kiến nghị với Chính Phủ ............ Error! Bookmark not defined.
4.3.2. Kiến nghị với Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dƣơng ................. Error! Bookmark not defined.
4.3.3. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nƣớc Việt NamError! Bookmark not defined.
4.3.4. Kiến nghị với Ngân hàng Công thƣơng Việt Nam .............. Error! Bookmark not defined.
4.3.5. Kiến nghị với các Doanh nghiệp vừa và nhỏError! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ..................................................... Error! Bookmark not defined. lOMoAR cPSD| 47206071
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 11 lOMoAR cPSD| 47206071
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Stt Kí hiệu Nguyên nghĩa
Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam
1 Chi nhánh Hải Dƣơng – Chi nhánh Hải Dƣơng 2 Công ty CP Công ty cổ phần 3 Công ty TNHH
Công ty trách nhiệm hữu hạn 4 DNL Doanh nghiệp lớn 5 DNV&N
Doanh nghiệp vừa và nhỏ 6 HĐTD Hợp ồng tín dụng 7 NHCT Việt Nam
Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam 8 NHCV Ngân hàng cho vay 9 NHNN Ngân hàng nhà nƣớc 10 NHTM Ngân hàng thƣơng mại 11 NHTW Ngân hàng trung ƣơng 12 TCKT Tổ chức kinh tế 13 TCTD Tổ chức tín dụng 14 TMCP Thƣơng mại cổ phần i lOMoAR cPSD| 47206071
DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Bảng Nội Dung Trang 1
Bảng 2.1 DNV&N phân theo số lao ộng, tổng nguồn vốn 11 2
Bảng 3.1 Kết quả huy ộng vốn từ năm 2010 ến 2014 41 3
Bảng 3.2 Kết quả hoạt ộng cho vay từ năm 2010 ến 2014 44 4
Bảng 3.3 Kết quả kinh doanh từ năm 2010 ến 2014 47
Số DNV&N có quan hệ hợp tác với Vietinbank 5 Bảng 3.4 49 Hải Dƣơng 6
Bảng 3.5 Tình hình tăng trƣởng dƣ nợ qua các năm 50 7
Bảng 3.6 Tình hình doanh số cho vay 52
Dƣ nợ cho vay theo loại hình từng loại hình 8 Bảng 3.7 54 doanh nghiệp
Dƣ nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ theo 9 Bảng 3.8 55 ngành kinh tế 10
Bảng 3.9 Dƣ nợ cho vay phân theo phƣơng thức cho vay 57 11
Bảng 3.10 Cho vay DNV&N theo ịa bàn 59 12
Bảng 3.11 Tình hình nợ xấu và nợ quá hạn 61 13
Bảng 3.12 Tốc ộ tăng, giảm nợ quá hạn và nợ xấu 61 ii lOMoAR cPSD| 47206071
Tình hình thu nhập từ hoạt ộng cho vay 14 Bảng 3.13 63 DNV&N
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ BIỂU ĐỒ STT Biểu ồ Nội Dung Trang 1
Biểu ồ 3.1 Kết quả kinh doanh từ năm 2010 ến 2014 47 2
Biểu ồ 3.2 Số lƣợng DNV&N vay vốn chi nhánh 49 3
Biểu ồ 3.3 Tăng trƣởng dƣ nợ qua các năm 51 4
Biểu ồ 3.4 Tình hình doanh số cho vay 52
Dƣ nợ cho vay phân theo phƣơng thức cho 5 Biểu ồ 3.5 57 vay 6
Biểu ồ 3.6 Cho vay DNV&N theo ịa bàn 59 7
Biểu ồ 3.7 Tình hình nợ xấu và nợ quá hạn 62
Tình hình lãi thu ƣợc từ hoạt ộng cho vay 8 Biểu ồ 3.8 63 DNV&N SƠ ĐỒ STT Sơ ồ Nội Dung Trang iii lOMoAR cPSD| 47206071
Sơ ồ tổ chức các Phòng ban VietinBank 1 Sơ ồ 3.1 40 Hải Dƣơng iv lOMoAR cPSD| 47206071 LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của ề tài:
Doanh nghiệp vừa và nhỏ (viết tắt: DNV&N) giữ vị trí quan trọng trong
chiến lƣợc phát triển kinh tế xã hội nƣớc ta hiện nay. Khi mà Việt Nam ang hội
nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế thế giới thì quan iểm của Đảng và Nhà
nƣớc là các DNV&N là một trong những ộng lực thúc ẩy sự phát triển kinh tế
và cần ƣợc ƣu tiên khuyến khích phát triển.
Để thúc ẩy DNV&N phát triển òi hỏi phải giải quyết hàng loạt các khó
khăn mà các doanh nghiệp này ang gặp phải trong ó có khó khăn về vốn sản
xuất, kinh doanh và ổi mới công nghệ. Thực tế cho thấy nguồn vốn tín dụng
ngân hàng ầu tƣ cho phát triển DNV&N còn rất hạn chế vì rất nhiều nguyên
nhân khác nhau cả từ phía các ngân hàng thƣơng mại (viết tắt: NHTM) lẫn các
doanh nghiệp. Vì vậy, ể hỗ trợ vốn cho các DNV&N có iều kiện phát triển thì
cần sự quan tâm úng mực từ phía NHTM.
Trong bối cảnh môi trƣờng kinh doanh giữa các ngân hàng ngày càng trở
nên gay gắt và khốc liệt thì quan iểm hƣớng tới ối tƣợng DNV&N ƣợc coi là
một chiến lƣợc phát triển tất yếu và ầy tiềm năng của hầu hết các ngân hàng.
Hòa chung với xu thế phát triển ó, cùng với việc nắm vững quan iểm và chủ
trƣơng phát triển DNV&N của Đảng và Nhà nƣớc, Ngân hàng thƣơng mại cổ
phần (viết tắt: TMCP) Công thƣơng Việt Nam - chi nhánh Hải Dƣơng ã ẩy
mạnh hoạt ộng cho vay ối với DNV&N và bƣớc ầu có những kết quả nhất ịnh
nhƣng vẫn còn bộc lộ những hạn chế và khó khăn cần ƣợc tháo gỡ.
Vì những lý do trên, tôi ã lựa chọn ề tài: “ Phát triển cho vay doanh
nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh 1 lOMoAR cPSD| 47206071
Hải Dương” ể nghiên cứu và ƣa ra giải pháp hữu hiệu giúp ngân hàng thƣơng
mại phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ.
2. Mục ích nghiên cứu
1. Hệ thống hóa lý luận về hoạt ộng cho vay ối với DNV&N của Ngân hàng thƣơng mại.
2. Phân tích, ánh giá thực trạng hoạt ộng cho vay DNV&N tại Ngân hàng
TMCP Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Hải Dƣơng.
3. Đề xuất một hệ thống giải pháp nhằm phát triển cho vay DNV&N tại
Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Hải Dƣơng.
3. Câu hỏi nghiên cứu
1. Các Ngân hàng thƣơng mại có nên phát triển cho vay doanh nghiệp
vừa và nhỏ không?
2. Phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ còn hạn chế do những nguyên nhân gì?
3. Giải pháp phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ?
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Cơ sở phƣơng pháp luận của ề tài luận văn là phƣơng pháp duy vật biện chứng;
trong ó việc áp dụng các phƣơng pháp thu thập, xử lý và phân tích số liệu ƣợc
dựa trên nền tảng nhận thức các vấn ề nghiên cứu từ cơ sở lý luận ến hiện thực
khách quan về phát triển cho vay DNV&N.
Luận văn sử dụng phƣơng pháp phân tích, tổng hợp nhằm ánh giá việc phát
triển cho vay DNV&N của ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam chi nhánh
Hải Dƣơng thông qua các biến số kinh tế.
Phƣơng pháp thống kê mô tả, so sánh, ối chiếu và tổng hợp ƣợc sử dụng ể có
thể ƣa ra một cái nhìn tổng quát, xác thực về thực trạng phát triển cho vay
DNV&N tại ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam chi nhánh Hải Dƣơng.
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: 2 lOMoAR cPSD| 47206071
Đối tƣợng nghiên cứu: thực trạng phát triển cho vay ối với DNV&N tại
Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam chi nhánh Hải Dƣơng, từ ó ƣa ra
một số giải pháp phát triển cho vay DNV&N.
Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu việc phát triển cho vay ối với DNV&N
tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam chi nhánh Hải Dƣơng, thời gian
nghiên cứu từ năm 2010 ến năm 2014.
6. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở ầu và kết luận, kết cấu của luận văn gồm 4 chƣơng:
Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về Phát triển cho
vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thƣơng mại
Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và
nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam chi nhánh Hải Dƣơng
Chƣơng 3: Thực trạng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP
Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Hải Dƣơng.
Chƣơng 4: Giải pháp và kiến nghị nhằm Phát triển cho vay doanh nghiệp vừa
và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Hải Dƣơng.
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ CỦA
NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI
1.1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Chủ ề cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ từ lâu ã thu hút ƣợc sự quan tâm
của các nhà nghiên cứu lý luận cũng nhƣ thực tiễn, áng chú ý nhất là một số
công trình nghiên cứu nhƣ sau:
Đề tài “Phát triển dịch vụ ngân hàng hỗ trợ DNV&N ở Việt Nam”, luận
văn thạc sỹ, Nguyễn Minh Tuấn (2009), tác giả ã nghiên cứu hệ thống hoá các 3 lOMoAR cPSD| 47206071
vấn ề lý luận về dịch vụ ngân hàng và DNV&N, ề cập những vấn ề quản lý rủi
ro, chi phí giao dịch và chi phí hành chính, sự cần thiết có hệ thống tài khoản
kế toán ặc thù cho DNV&N…,xem xét các DNV&N nhƣ là các khách hàng
tiêu dùng cá nhân, phân loại DNV&N thành nhóm ại chúng và nhóm có nhiều
lợi nhuận. Đề tài ƣa ra các giải pháp chuyên sâu có khả năng ứng dụng cao,
phân tích kinh nghiệm quốc tế từ các nền kinh tế có mức ộ phát triển khác nhau
ể ịnh vị hệ thống các DNV&N Việt Nam và các ngân hàng thƣơng mại Việt
Nam trên bản ồ toàn cầu từ ó tạo iều kiện cho công tác hoạch ịnh chiến lƣợc và
ịnh hƣớng ối với các cơ quan hoạch ịnh chính sách của Việt Nam.
Đề tài “Tín dụng ối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của các ngân hàng
thƣơng mại cổ phần”, luận văn tiến sỹ, Võ Đức Toàn (2012), tác giả ã nghiên
cứu thực nghiệm tại khu vực thành phố Hồ Chí Minh. Đề tài này ã nghiên cứu
và hệ thống hóa lý thuyết về doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNV&N), phân tích
tổng quan về DNV&N tại Việt Nam qua các số liệu thống kê và chính sách của
nhà nƣớc ối với DNV&N, ề tài cũng ã tiến hành khảo sát về tài trợ tín dụng cho
các DNV&N, trên cơ sở ó tác giả ã gợi ý các chính sách ối với DNV&N, ối với
ngân hàng và các cơ quan chính phủ.
Đề tài “Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam trong bối cảnh khủng hoảng
kinh tế toàn cầu”, luận văn thạc sỹ, Nguyễn Thị Hải Ninh (2012), tác giả ã phân
tích cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt ộng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ
trong khủng hoảng kinh tế, ánh giá tình hình hoạt ộng của các doanh nghiệp
vừa và nhỏ dƣới sự tác ộng của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, xác ịnh
phƣơng hƣớng và giải pháp nhằm phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ ối mặt
với các cuộc khủng hoảng kinh tế.
Đề tài “Chất lƣợng cho vay ối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân
hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam chi nhánh Nam Thăng Long
Hà Nội”, luận văn thạc sỹ, Phùng Thị Nga (2012), tác giả ã trình bày những vấn 4 lOMoAR cPSD| 47206071
ề chung về cho vay của ngân hàng ối với DNV&N. Luận văn ánh giá chất lƣợng
cho vay DNV&N tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần (TMCP) Công Thƣơng
Việt Nam chi nhánh Nam Thăng Long từ ó ề ra giải pháp nâng cao chất lƣợng
cho vay. Luận văn ề cập ến sâu chất lƣợng cho vay từ ó ƣa ra giải pháp nâng
cao chất lƣợng cho vay nhằm tránh rủi ro cho ngân hàng thƣơng mại.
Đề tài “ Hoạt ộng cho vay ối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân
hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng Tín chi nhánh tỉnh Lâm Đồng”,
luận văn thạc sỹ, Nguyễn Văn Dƣơng (2012), tác giả ã phân tích thực trạng
hoạt ộng cho vay ối với DNV&N tại ngân hàng Sacombank chi nhánh tỉnh Lâm
Đồng trong thời gian qua và ánh giá nhận xét kết quả ạt ƣợc cũng nhƣ những
tồn tại và nguyên nhân từ ó nghiên cứu ịnh hƣớng hoạt ộng cho vay của ngân
hàng ối với DNV&N ể từ ó ƣa ra các giải pháp mở rộng hoạt ộng cho vay ối
với DNV&N tại ngân hàng Sacombank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng.
Nhìn chung các công trình nêu trên ã tập trung nghiên cứu những yếu tố
ảnh hƣởng ến hoạt ộng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam nói
chung và các tỉnh, thành phố nói riêng. Khi mà nền kinh tế ã có những chuyển
biến làm thay ổi các DNV&N so với giai oạn trƣớc, thì việc tiếp tục nghiên cứu
chủ ề này ể tìm các giải pháp phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại
ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam chi nhánh Hải
Dƣơng là rất cần thiết.
1.2. Cơ sở lý luận về phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của
ngân hàng thƣơng mại
1.2.1. Khái niệm về Ngân hàng Thương mại
Theo luật các tổ chức tín dụng ƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam thông qua ngày 16/06/2010 ã xác ịnh: “Ngân hàng thương mại 5 lOMoAR cPSD| 47206071
là loại hình ngân hàng ược thực hiện tất cả các hoạt ộng ngân hàng và các hoạt
ộng kinh doanh khác theo quy ịnh của luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận.”
Nhƣ vậy NHTM là một trong những ịnh chế tài chính mà ặc trƣng là
cung cấp a dạng các dịch vụ tài chính với nghiệp vụ cơ bản là nhận tiền gửi,
cho vay và cung ứng các dịch vụ thanh toán. Ngoài ra, NHTM còn cung cấp
nhiều dịch vụ khác nhằm thỏa mãn tối a nhu cầu về sản phẩm dịch vụ của xã hội
1.2.2. Các hoạt ộng cơ bản của Ngân hàng thương mại
1.2.2.1. Hoạt ộng huy ộng vốn
Hoạt ộng huy ộng vốn là nghiệp vụ tạo vốn trong ngân hàng, làm tăng
giá trị nguồn vốn trong bảng cân ối kế toán của ngân hàng, cơ bản bao gồm các hình thức sau: -
Nhận tiền gửi: NHTM nhận tiền gửi của các cá nhân, tổ chức kinh
tế và tổ chức tín dụng khác dƣới hình thức tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có
kỳ hạn và các loại tiền gửi khác. -
Phát hành giấy tờ có giá: NHTM phát hành chứng chỉ tiền gửi, trái
phiếu và các giấy tờ có giá ể huy ộng vốn của cá nhân, tổ chức trong nƣớc và
nƣớc ngoài khi ƣợc Thống ốc Ngân hàng nhà nƣớc chấp thuận. -
Ngân hàng thƣơng mại ƣợc vay vốn của tổ chức tín dụng, tổ chức
tài chính trong nƣớc và nƣớc ngoài theo quy ịnh của pháp luật. -
Vay vốn ngắn hạn của NHNN: ây là khoản vay nhằm giải quyết
nhu cầu cấp bách trong chi trả của NHTM. Các NHTM trong trƣờng hợp thiếu
khả năng chi trả hoặc thiếu hụt dự trữ tạm thời có thể vay NHNN. Một số hình
thức cho vay của NHNN ối với NHTM: + Tái cấp vốn
+ Chiết khấu, tái chiết khấu thƣơng phiếu các giấy tờ có giá ngắn hạn khác… 6 lOMoAR cPSD| 47206071
+ Cho vay có ảm bảo bằng thế chấp hoặc cầm cố thƣơng phiếu và các giấy tờ có giá ngắn hạn khác. -
Các hình thức huy ộng vốn khác theo quy ịnh của NHNN.
1.2.2.2. Hoạt ộng tín dụng
Hoạt ộng tín dụng là việc các tổ chức tín dụng sử dụng vốn tự có, nguồn
vốn huy ộng ƣợc ể cấp tín dụng cho các cá nhân, hộ gia ình, tổ chức kinh tế.
Nhƣ vậy, có thể hiểu tín dụng là quan hệ vay mƣợn bao gồm cả việc i vay và
cho vay. Bao gồm các hình thức sau: -
Cho vay: Là việc ngân hàng ƣa tiền cho khách hàng với cam kết
khách hàng phải hoàn trả cả gốc và lãi trong một khoảng thời gian xác ịnh. Đây
ƣợc coi là hoạt ộng quan trọng, chiếm tỷ trọng lớn nhất, em lại một tỷ lệ sinh
lời cao nhất nhƣng ồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất trong hoạt ộng kinh doanh của ngân hàng. -
Bảo lãnh: NHTM ƣợc bảo lãnh vay, bảo lãnh thanh toán, bảo lãnh
thực hiện hợp ồng, bảo lãnh ấu thầu và các hình thức bảo lãnh ngân hàng khác
bằng uy tín và bằng khả năng tài chính của mình ối với ngƣời nhận bảo lãnh.
Mức bảo lãnh ối với một khách hàng và tổng mức bảo lãnh của một NHTM
không ƣợc vƣợt quá tỷ lệ so với vốn tự có của NHTM -
Chiết khấu: NHTM ƣợc chiếu khấu thƣơng phiếu và các giấy tờ
có giá ngắn hạn khác ối với các tổ chức, cá nhân và có thể tái chiết khấu các
thƣơng phiếu và giấy tờ có giá ngắn hạn khác ối với các tổ chức tín dụng khác. -
Cho thuê tài chính: NHTM ƣợc hoạt ộng cho thuê tài chính nhƣng
phải thành lập công ty cho thuê tài chính riêng. Việc thành lập, tổ chức và hoạt
ộng của công ty cho thuê tài chính phải ƣợc thực hiện theo Nghị ịnh của Chính
phủ về tổ chức và hoạt ộng của công ty cho thuê tài chính.
1.2.2.3 Hoạt ộng dịch vụ thanh toán và ngân quỹ 7 lOMoAR cPSD| 47206071
Để thực hiện ƣợc các dịch vụ thanh toán giữa các doanh nghiệp thông
qua ngân hàng, NHTM ƣợc mở tài khoản cho khách hàng trong và ngoài nƣớc.
Để thực hiện việc thanh toán giữa các ngân hàng với nhau thông qua NHNN,
NHTM phải mở tài khoản tiền gửi tại NHNN nơi NHTM ặt trụ sở chính và duy
trì tại ó số dƣ tiền gửi dự trữ bắt buộc theo quy ịnh. Ngoài ra, chi nhánh của
NHTM ƣợc mở tài khoản tại chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố nơi ặt trụ sở của chi nhánh.
1.2.2.4 Các hoạt ộng khác
Ngoài các hoạt ộng chính bao gồm huy ộng tiền gửi, cấp tín dụng và cung
cấp dịch vụ thanh toán và ngân quỹ, NHTM còn có thể thực hiện một số hoạt ộng khác nhƣ sau: -
Góp vốn và mua cổ phần: NHTM ƣợc dùng vốn iều lệ và quỹ dự
trữ ể góp vốn, mua cổ phần của các doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng khác
trong nƣớc theo quy ịnh của pháp luật. Ngoài ra NHTM còn có thể góp vốn,
mua cổ phần và liên doanh với ngân hàng nƣớc ngoài ể thành lập ngân hàng liên doanh. -
Tham gia thị trƣờng tiền tệ: NHTM ƣợc tham gia trên thị trƣờng
tiền tệ theo quy ịnh của NHNN thông qua các hình thức mua bán các công cụ
của thị trƣờng tiền tệ. -
Kinh doanh ngoại hối: NHTM ƣợc phép kinh doanh hoặc thành
lập công ty trực thuộc ể kinh doanh ngoại hối và vàng trên thị trƣờng trong nƣớc và quốc tế. -
Ủy thác và nhận ủy thác: NHTM ƣợc ủy thác, nhận ủy thác làm ại
lý trong các lĩnh vực liên quan ến hoạt ộng ngân hàng, kể cả việc quản lý tài
sản, vốn ầu tƣ của tổ chức, cá nhân trong và ngoài nƣớc theo hợp ồng ủy thác, ại lý. 8 lOMoAR cPSD| 47206071 -
Cung ứng dịch vụ bảo hiểm: NHTM ƣợc cung ứng dịch vụ bảo
hiểm, ƣợc thành lập công ty trực thuộc hoặc liên doanh ể kinh doanh bảo hiểm
theo quy ịnh của pháp luật. -
Tƣ vấn tài chính: NHTM ƣợc cung ứng các dịch vụ tƣ vấn tài
chính, tiền tệ cho khách hàng dƣới hình thức tƣ vấn trực tiếp hoặc thành lập
công ty tƣ vấn trực tiếp thuộc ngân hàng. -
Bảo quản vật quý giá: NHTM ƣợc thực hiện các dịch vụ bảo vệ
vật, giấy tờ quý giá, cho thuê tủ két, cầm cố và các dịch vụ khác có liên quan
theo quy ịnh của pháp luật.
1.2.3 Khái quát về doanh nghiệp vừa và nhỏ
1.2.3.1. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ
Ngày 29/11/2005, Quốc hội ban hành luật số 60/2005/QH11 về doanh nghiệp
thay thế luật doanh nghiệp năm 1999. Điều 4 của luật quy ịnh doanh nghiệp là
một tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản riêng, có trụ sở giao dịch ổn ịnh ƣợc
ăng ký kinh doanh theo quy ịnh của pháp luật nhằm mục ích thực hiện các hoạt ộng kinh doanh.
Ngày 30/06/2009, Chính phủ ban hành Nghị ịnh số 56/2009/NĐCP về
trợ giúp phát triển doanh nghiệp nhỏ và thay thế Nghị ịnh số
90/2001/NĐ-CP ngày 23 tháng 11 năm 2001 của Chính phủ. Điều 3 của Nghị
ịnh ịnh nghĩa Doanh nghiệp nhỏ và vừa nhƣ sau: “là cơ sở kinh doanh ã ăng
ký kinh doanh theo quy ịnh pháp luật, ược chia thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ,
vừa theo quy mô tổng nguồn vốn (tổng nguồn vốn tương ương tổng tài sản
ược xác ịnh trong bảng cân ối kế toán của doanh nghiệp) hoặc số lao ộng
bình quân năm (tổng nguồn vốn là tiêu chí ưu tiên)”. Ngoài các tiêu chí trên,
Nghị ịnh còn căn cứ vào ngành hoạt ộng ể phân loại, cụ thể ƣợc thể hiện ở bảng sau: 9 lOMoAR cPSD| 47206071
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Đăng Dờn, 2011. Nghiệp vụ ngân hàng thương mại. Thành phố
Hồ Chí Minh: NXB Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
2. Trần Minh Đạo, 2007. Giáo trình Marketing căn bản. Hà Nội: NXB Đại học kinh tế Quốc dân.
3. Trần Thọ Đạt và Nguyễn Văn Nam, 2006. Giáo trình kinh tế quốc tế.
Hà Nội: NXB Khoa học và Kỹ thuật.
4. Ngân hàng Công thƣơng Việt Nam, 2013. Chức năng, nhiệm vụ của các
phòng ban tại chi nhánh NHCT VN. Hà Nội.
5. Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam, 2010, 2011, 2012, 2013,
2014. Báo cáo tổng kết, báo cáo sơ kết. Hà Nội.
6. Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Hải Dƣơng,
2010, 2011, 2012, 2013, 2014. Báo cáo tổng kết, báo cáo sơ kết. Hải Dƣơng.
7. Peter S.Rose, 2011. Quản trị Ngân hàng thƣơng mại. Hà Nội: NXB tài chính. 10