Luật Quốc Tế Về Hợp Tác Đấu Tranh Phòng Chống Tội Phạm | Môn Luật quốc tế - Trường Đại học Luật Hà Nội

lOMoAR cPSD| 61622985
VẤN ĐỀ 8. LUẬT QUỐC TẾ VỀ HỢP TÁC ĐẤU TRANH PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM I.
Khái niệm tội phạm quốc tế và tội phạm hình sự có tính quốc tế
1. Khái niệm tội phạm quốc tế
Tội phạm quốc tế hay còn gọi là tội ác quốc tế là hành vi chống lại pháp luật quốc
tế, vi phạm những nghĩa vụ, cam kết cơ bản có ý nghĩa quan trọng cho việc bảo ảm
các quyền lợi sống còn của cộng ồng quốc tế. Tội ác quốc tế là mối nguy hiểm nhất
ối với toàn thể nhân loại, e dọa sự tồn vong của xã hội loài người, thiệt hại do tội ác
quốc tế gây ra là vô cùng khủng khiếp và không thể lường trước.
2. Khái niệm tội phạm hình sự có tính quốc tế
Tội phạm hình sự có tính quốc tế là loại tội phạm có quan hệ trực tiếp với một
quốc gia, nhưng ồng thời xâm hại tới trật tự pháp lý quốc tế cũng như trật tự pháp lý
quốc gia, xâm hại quá trình hợp tác quốc tế của các quốc gia trong lĩnh vực kinh tế,
văn hóa, thương mại, quyền tự do của con người, quyền và lợi ích của các pháp nhân
và là mối nguy hiểm chung cho nhiều quốc gia. II.
Khái niệm hợp tác quốc tế ấu tranh phòng chống tội phạm 1. Định nghĩa
Hợp tác quốc tế ấu tranh chống tội phạm là quá trình bao gồm toàn bộ các hoạt
động trợ giúp pháp lý hình sự cần thiết của thành viên cộng ồng quốc tế trong việc
ngăn chặn, trừng trị, loại bỏ các loại hình tội phạm ra khỏi ời sống quốc tế cũng như
ời sống quốc gia, ược thực hiện trong nhiều lĩnh vực thuộc hoạt động tư pháp ó là:
phân ịnh thẩm quyền xét xử của các quốc gia khi phát sinh xung ột về quyền tài phàn,
thỏa thuận thành lập Tòa án quốc tế, tương trợ tư pháp của các quốc gia trong các vụ việc hình sự.
2. Đặc iểm của hợp tác quốc tế ấu tranh phòng chống tội phạm
- Thứ nhất, ối tượng mà hợp tác quốc tế hướng tới là các loại hình tội phạm
- Thứ hai, phụ thuộc vào từng loại tội phạm mà mức độ và hình thức hợp tác ấu
tranh phòng chống tội phạm ược xác ịnh ở mức độ khác nhau.
- Thứ ba, các quy ịnh về hợp tác quốc tế luôn ược xây dựng với tinh thần và dựa trên
cơ sở tôn trọng chủ quyền quốc gia cũng như an ninh mỗi nước
- Thứ tư, nền tảng cuả hợp tác quốc tế ấu tranh phòng chống tội phạm là các nguyên
tắc, các quy phạm chung của Luật Hình sự Quốc tế
3. Các hình thức pháp lý quốc tế của hợp tác quốc tế chống tội phạm
Qúa trình phát triền của quan hệ hợp tác quốc tế giữa các quốc gia trong lĩnh vực
ấu tranh chống tội phạm quốc tế đã i ến hình thành các phương thức giải quyết sau: lOMoAR cPSD| 61622985
- Các quốc gia có thể tự xét xử các tội phạm chiến tranh theo luật hình sự của nước mình
- Trong các trường hợp riêng biệt, các quốc gia có thể ký kết các iều ước quốc tế
nhằm thành lập tòa án quân sự quốc tế.
- Thành lập tòa Ad hoc: những thiết chế tài phán thuộc nhóm này chỉ tồn tại trong
một thời gian nhất ịnh và sẽ giải thể sau khi đã hoàn thành nhiệm vụ của mình. III.
Tương trợ tư pháp về hình sự và dẫn độ theo Luật Quốc tế hiện ại
1. Tương trợ tư pháp về hình sự
Tương trợ tư pháp hình sự là chế ịnh pháp lý quốc tế bao gồm các nguyên tắc,
các quy phạm pháp luật quốc tế iều chỉnh các quan hệ pháp lý phát sinh giữa các chủ
thể luật quốc tế, trước tiên và chủ yếu là giữa các quốc gia trong lĩnh vực tương trợ
tư pháp về hình sự nhằm mục ích hợp tác quốc tế ấu tranh phòng chống tội phạm.
Tương trợ tư pháp hình sự ược thực hiện dựa trên cơ sở các iều ước quốc tế song
phương, a phương chuyên biệt và các iều ước quốc tế về ấu tranh với các loại tội
phạm có tính chất quốc tế riêng biệt hoặc có thể ược thực hiện dựa trên nguyên tắc
có i có lại trong luật quốc tế.
Nội dung tương trợ tư pháp hình sự trong ề mục này tập trung vào 2 vấn ề:
- Tương trợ tư pháp trong việc thực hiện chuyển giao các tài liệu, chứng cứ: chuyển
giao và tiếp nhận các loại giấy tờ, tài liệu,…; tiến hành các hoạt động tác nghiệp
iều tra - thẩm vấn; khám xét tư pháp, tịch thu và chuyển giao vật chứng vụ án; cung
cấp các thông tin cần thiết và luật pháp hiện hành của quốc gia, thông tin pháp lý
nhân thân về tiền án, tiền sự của thủ phạm,… các hành vi theo yêu cầu của quốc gia hữu quan
- Chuyển giao truy cứu trách nhiệm hình sự theo yêu cầu của quốc gia: Quốc gia
ược yêu cầu có nghĩa vụ thực hiện truy cứu hình sự theo ề nghị của quốc gia nước
ngoài các công dân nước mình bị nghi vấn thực hiện hành vi tội phạm trên lãnh
thổ của quốc gia yêu cầu. 2. Dẫn độ tội phạm
Dẫn độ tội phạm là hành vi tương trợ pháp lý, ược thực hiện giữa các quốc gia
hữu quan dựa trên các cơ sở quy ịnh của luật quốc tế, trong ó quốc gia ược yêu cầu
sẽ thực hiện việc chuyển giao cá nhân đang hiện diện trên lãnh thổ quốc gia mình cho
quốc gia có yêu cầu để tiến hành truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc thi hành bản án
đã có hiệu lực ối với cá nhân ó.
Nguyên tắc dẫn độ tội phạm:
- Nguyên tắc có i có lại: Quốc gia ược yêu cầu dẫn độ chỉ tiến hành các hoạt động
dẫn độ tội phạm nếu nhận ược sự bảo ảm chắc chắn từ phía quốc gia yêu cầu rằng lOMoAR cPSD| 61622985
trong trường hợp tương tự phát sinh thì quốc gia này cũng ảm bảo trong thực tế sẽ
thực hiện dẫn độ tội phạm cho quốc gia ối tác hữu quan theo yêu cầu của quốc gia này.
- Nguyên tắc ịnh danh kép: là iều kiện tiên quyết để tiến hành dẫn độ tội phạm. Theo
nguyên tắc này, cá nhân cần phải dẫn độ khi hành vi của họ ược ịnh danh là hành
vi tội phạm theo luật quốc gia của cả hai nước.
- Nguyên tắc không dẫn độ công dân nước mình: Quốc gia ược yêu cầu dẫn độ có
quyền từ chối việc dẫn độ tội phạm nếu cá nhân phạm tội là công dân nước mình
- Nguyên tắc không dẫn độ tội phạm chính trị: hình thành cùng nguyên tắc không
dẫn độ công dân nước mình và ược ghi nhận trong các iều ước quốc tế a phương,
song phương về tương trợ tư pháp và trong luật quốc gia.