Lý thuyết và trắc nghiệm chương Cacbon-Silic Hóa 11 (có lời giải và đáp án)

Tổng hợp toàn bộ Lý thuyết và trắc nghiệm chương Cacbon-Silic Hóa 11 (có lời giải và đáp án) được biên soạn đầy đủ và chi tiết . Các bạn tham khảo và ôn tập kiến thức đầy đủ cho kì thi sắp tới . Chúc các bạn đạt kết quả cao và đạt được những gì mình hi vọng nhé !!!!

147 74 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Chủ đề: Chương 6: Hợp chất carbonyl - carboxylic acid (KNTT)

Môn: Hóa Học 11

Thông tin:

49 trang 8 tháng trước

Tác giả:

Profile Hiền Trần
CHUYÊN ĐỀ 3 : NHÓM CACBON
A. LÝ THUYẾT
I. KHÁI QUÁT VỀ NHÓM CACBON (NHÓM IVA)
- Gồm : Cacbon (C), silic (Si), gemani (Ge), thiếc (Sn), chì (Pb).
- Cấu hình electron lớp ngoài cùng: ns
2
np
2
.
- Số oxi hoá có thể có trong chất vô cơ : -4, 0, +2, +4.
- Hợp chất với hiđro: RH
4
;
hợp chất với oxi : RO và RO
2
(Chú ý : CO
2
, SO
2
là oxit axit ; GeO
2
, SnO
2
, PbO
2
và hiđroxit tương ứng là hợp chất lưỡng tính).
II. CACBON:
1.Tính chất vật lý
Cacbon ở thể rắn, không tan trong nước, có 4 dạng thù hình : Kim cương (cứng, tinh thể trong
suốt); than chì (xám, mềm, dẫn điện); Fuleren (phân tử C
60
, C
70
) ; than vô định hình (có tính hấp
phụ).
2. Tính chất hóa học
a. Tính khử : Cacbon không tác dụng trực tiếp với halogen.
● Với oxi :
C + O
2
o
t

CO
2
(cháy hoàn toàn)
2C + O
2
o
t

2CO (cháy không hoàn toàn)
Ở nhiệt độ cao, cacbon lại khử được CO
2
thành CO
C + CO
2
o
t

2CO
● Với hợp chất oxi hoá : như oxit kim loại, HNO
3
, H
2
SO
4
đ, KClO
3
...
C + 2H
2
SO
4
(đặc)
o
t

CO
2
+ 2SO
2
+ 2H
2
O
C + 4HNO
3
(đặc)
o
t

CO
2
+ 4NO
2
+ 2H
2
O
b. Tính oxi hoá
● Với hiđro :
C + 2H
2
o
Ni, 500 C

CH
4
● Với kim loại :
Ca + 2C
o
t

CaC
2
: Canxi cacbua
4Al + 3C
o
t

Al
4
C
3
: Nhôm cacbua
3. Điều chế
a. Kim cương nhân tạo
Điều chế từ than chì ở 2000
o
C, áp suất từ 50 đến 100.000 atmotphe, xúc tác sắt, crom hay niken.
b. Than chì nhân tạo
Nung than cốc ở 2500 – 3000
o
C trong lò điện không có không có không khí.
c. Than cốc
Nung than mỡ khoảng 1000
o
C, trong lò cốc, không có không khí.
d. Than mỏ
Khai thác trực tiếp từ các vỉa than.
e. Than gỗ
Đốt gỗ trong điều kiện thiếu không khí.
f. Than muội
Nhiệt phân metan : CH
4
o
t , xt

C + 2H
2
III. HỢP CHẤT CỦA CACBON
1. Cacbon monooxit
- CTPT : CO (M = 28) ; CTCT:
- Khí không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí, ít tan trong nước, rất độc.
- CO kém hoạt động ở nhiệt độ thường, hoạt động hơn khi đun nóng.
- CO là oxit trung tính (oxit không tạo muối ).
a. Tính chất hóa học
Hoá tính quan trọng là tính khử ở nhiệt độ cao.
● Với oxi : CO cháy trong oxi với ngọn lửa lam nhạt :
2CO + O
2
o
t

2CO
2
● Với Clo : có xúc tác than hoạt tính :
CO + Cl
2
COCl
2
(photgen)
● Với oxit kim loại : chỉ với kim loại trung bình và yếu :
Fe
2
O
3
+ 3CO
o
t

2Fe + 3CO
2
CuO + CO
o
t

Cu + CO
2
C O
● Lưu ý : CO chỉ khử được oxit của các kim loại từ kẽm trở về cuối dãy hoạt động hóa học của các
kim loại.
b. Điều chế:
● Trong phòng thí nghiệm :
HCOOH
CO + H
2
O
● Trong công nghiệp :
+ Đốt không hoàn toàn than đá trong không khí khô :
2C + O
2
o
t

2CO
C + O
2
o
t

CO
2
CO
2
+ C
o
t

2CO)
Hỗn hợp khí thu được gọi là khí than khô (khí lò ga): 25% CO, còn lại là CO
2
, N
2
.
+ Cho hơi nước qua than nóng đỏ ở 1000
o
C :
C + H
2
O
o
t

CO + H
2
C + 2H
2
O
o
t

CO
2
+ 2H
2
Hỗn hợp khí thu được gọi là khí than ướt : 44% CO, còn lại là CO
2
, N
2
, H
2
.
2. CACBON ĐIOXIT
- CTPT : CO
2
= 44 ; CTCT : O = C = O
- Khí không màu, không mùi, nặng hơn không khí, dễ hóa lỏng, không duy trì sự cháy và sự
sống. Ở trạng thái rắn, CO
2
gọi là nước đá khô.
a. Tính chất hóa học
● CO
2
là một oxit axit
+ Tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit yếu.
CO
2
+ H
2
O H
2
CO
3
+ Tác dụng với oxit bazơ, bazơ tạo thành muối.
CO
2
+ NaOH
NaHCO
3
CO
2
+ 2NaOH
Na
2
CO
3
+ H
2
O
● Tác dụng với chất khử mạnh như (tính oxi hóa)
2Mg + CO
2
o
t

2MgO + C
2H
2
+ CO
2
o
t

C + 2H
2
O
c. Điều chế:
● Trong phòng thí nghiệm
CaCO
3
+ 2HCl
CaCl
2
+ CO
2
+ H
2
O
● Trong công nghiệp
CaCO
3
o
t

CaO + CO
2
IV. AXIT CACBONIC VÀ MUỐI CACBONAT
1. Axit cacbonic
Là axit rất yếu và kém bền.
H
2
CO
3
CO
2
+ H
2
O
Trong nước, điện li yếu :
H
2
CO
3
HCO
3
-
+ H
+
HCO
3
-
CO
3
2-
+ H
+
Tác dụng với bazơ mạnh (tương tự CO
2
) tạo muối cacbonat.
2. Muối cacbonat
a. Tính tan
- Muối axit đa số dễ tan (trừ NaHCO
3
hơi ít tan)
- Muối trung hoà không tan trong nước (trừ cacbonat của kim loại kiềm và amoni).
b. Tính chất hóa học
● Tác dụng với axit
CaCO
3
+ 2HCl
CaCl
2
+ CO
2
+ H
2
O
Chú ý : CaCO
3
tan được trong nước có CO
2
.
CaCO
3
+ CO
2
+ H
2
O
Ca(HCO
3
)
2
● Tác dụng với dung dịch kiềm :
NaHCO
3
+ NaOH
Na
2
CO
3
+ H
2
O
● Thủy phân trong nước tạo môi trường kiềm :
- Đối với muối cacbonat
Na
2
CO
3
2Na
+
+ CO
3
2-
CO
3
2-
+ H
2
O HCO
3
-
+ OH
-
HCO
3
-
+ H
2
O H
2
CO
3
+ OH
-
- Đối với muối cacbonat
NaHCO
3
Na
+
+ HCO
3
-
HCO
3
-
+ H
2
O H
2
CO
3
+ OH
-
● Phản ứng nhiệt phân :
- Muối axit dễ bị nhiệt phân tạo muối trung tính.
2NaHCO
3
Na
2
CO
3
+ CO
2
+ H
2
O
Ca(HCO
3
)
2
CaCO
3
+ CO
2
+ H
2
O
- Muối trung hoà dễ bị nhiệt phân trừ cacbonat kim loại kiềm.
CaCO
3
CaO + CO
2
V. SILIC VÀ HỢP CHẤT CỦA SILIC
I. Silic
- Silic ở thể rắn, có 2 dạng thù hình : Si vô định hình (bột màu nâu) ; Si tinh thể (cấu trúc tương
tự kim cương, độ cứng = 7/10 kim cương, màu xám, giòn, d = 2,4, có vẻ sáng kim loại, dẫn nhiệt).
- Si là phi kim yếu, tương đối trơ.
1. Tính chất hóa học
a. Tính khử
● Với phi kim:
Si + 2F
2
SiF
4
(Silic tetra florua)
Si + O
2
o
t

SiO
2
(t
o
= 400 - 600
o
C)
● Với hợp chất:
2NaOH + Si + H
2
O
o
t

Na
2
SiO
3
+ 2H
2
b. Tính oxi hoá
Tác dụng với kim loại: Ca, Mg, Fe... ở nhiệt độ cao.
2Mg + Si
o
t

Mg
2
Si
Magie silixua
2. Điều chế
a. Trong phòng thí nghiệm
2Mg + SiO
2
o
t

2MgO + Si (900
o
C)
b. Trong công nghiệp
SiO
2
+ 2C
o
t

2CO + Si (1800
o
C)
II. HỢP CHẤT CỦA SILIC
1. Silic đioxit ( SiO
2
)
- Dạng tinh thể, không tan trong nước, nhiệt độ nóng chảy là 1713
o
C, tồn tại trong tự nhiên ở
dạng cát và thạch anh.
- Là oxit axit :
a. Tan chậm trong kiềm hoặc cacbonat kim loại kiềm nóng chảy:
SiO
2
+ 2NaOH
o
t

Na
2
SiO
3
+ H
2
O
SiO
2
+ Na
2
CO
3
o
t

Na
2
SiO
3
+ CO
2
b. Tác dụng với HF (dùng để khắc thủy tinh)
SiO
2
+ 4HF
SiF
4
+ 2H
2
O
2. Axit silixic ( H
2
SiO
3
)
- Là chất keo, không tan trong nước. Khi sấy khô, axit silixic mất 1 phần nước tạo Silicagen
(được dùng để hút ẩm) :
H
2
SiO
3
o
t

SiO
2
+ H
2
O
- H
2
SiO
3
là axit rất yếu, yếu hơn H
2
CO
3
:
Na
2
SiO
3
+ CO
2
+ H
2
O
Na
2
CO
3
+ H
2
SiO
3
3.Muối silicat
- Muối silicat của kim loại kiềm tan trong nước và bị thủy phân mạnh tạo môi trường kiềm :
Na
2
SiO
3
+ 2H
2
O 2NaOH + H
2
SiO
3
- Dung dịch đậm đặc của Na
2
SiO
3
và K
2
SiO
3
được gọi là thủy tinh lỏng dùng để chế keo dán
thủy tinh và sứ, vải hoặc gỗ tẩm thủy tinh lỏng sẽ khó bị cháy.
VI. CÔNG NGHIỆP SILICAT
1. Thủy tinh : Là hỗn hợp của muối natri silicat, canxi silicat và silic đioxit. Công thức gần đúng
của thủy tinh : Na
2
O.CaO.6SiO
2
Phương trình sản xuất :
6SiO
2
+ CaCO
3
+ Na
2
CO
3
o
1400 C
Na
2
O.CaO.6SiO
2
+ 2CO
2
Các loại thủy tinh : Thủy tinh thông thường ; thủy tinh Kali ; thủy tinh thạch anh ; thủy tinh
phalê.
2. Đồ gốm : Được điều chế chủ yếu từ đất sét và cao lanh :
Có các loại : Gốm xây dựng (gạch, ngói), gốm kỹ thuật (sứ kỹ thuật), gốm dân dụng (sứ dân
dụng, sành...)
3. Xi măng: Là chất bột mịn, màu lục xám, thành phần chính gồm các canxi silicat : 3CaO.SiO
2
,
2CaO.SiO
2
và canxi aluminat: 3CaO.Al
2
O
3
, dễ kết dính nên được dùng trong xây dựng.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP VỀ NHÓM CACBON
I. Phản ứng của CO
2
, SO
2
với dung dịch kiềm
1. Sục CO
2
(hoặc SO
2
) vào dung dịch NaOH hoặc KOH
Bản chất phản ứng : Ban đầu tạo ra muối trung hòa, sau đó nếu CO
2
dư thì muối trung hòa
chuyển dần thành muối axit.
CO
2
+ 2NaOH
Na
2
CO
3
+ H
2
O
Na
2
CO
3
+ CO
2
+ H
2
O
2NaHCO
3
Để tiện cho việc tính toán ta có thể viết hai phương trình độc lập với nhau :
CO
2
+ 2NaOH
Na
2
CO
3
+ H
2
O
CO
2
+ NaOH
NaHCO
3
Đặt T =
22
OH NaOH
CO CO
n
n
nn
, ứng với các giá trị của T ta thu được các chất khác nhau :
Giá trị của T
Chất thu được sau phản ứng
T = 1
NaHCO
3
T = 2
Na
2
CO
3
T < 1
NaHCO
3
và CO
2
dư
T > 2
Na
2
CO
3
và NaOH dư
1 < T < 2
Na
2
CO
3
và NaHCO
3
2. Sục CO
2
(hoặc SO
2
) vào dung dịch Ca(OH)
2
hoặc Ba(OH)
2
Bản chất phản ứng : Ban đầu tạo ra muối trung hòa kết tủa, sau đó nếu CO
2
dư thì muối trung
hòa chuyển dần thành muối axit tan.
CO
2
+ Ca(OH)
2
CaCO
3
+ H
2
O
CaCO
3
+ CO
2
+ H
2
O
Ca(HCO
3
)
2
Để tiện cho việc tính toán ta có thể viết hai phương trình độc lập với nhau :
CO
2
+ Ca(OH)
2
CaCO
3
+ H
2
O
2CO
2
+ Ca(OH)
2
Ca(HCO
3
)
2
Đặt T =
2
22
Ca(OH)
OH
CO CO
2n
n
nn
, ứng với các giá trị của T ta thu được các chất khác nhau :
Giá trị của T
Chất thu được sau phản ứng
T = 1
Ca(HCO
3
)
2
T = 2
CaCO
3
T < 1
Ca(HCO
3
)
2
và CO
2
dư
T > 2
CaCO
3
và Ca(OH)
2
dư
1 < T < 2
CaCO
3
và Ca(HCO
3
)
2
Dạng 1 : CO
2
(hoặc SO
2
) phản ứng với dung dịch chứa một bazơ tan.
Phương pháp giải
● Khi đề bài yêu cầu xác định và tính toán lượng sản phẩm tạo thành thì ta dựa vào tỉ lệ
2
OH
CO
n
n
.
● Khi đề bài yêu cầu tính lượng CO
2
phản ứng thì ta tính mol của Ca(OH)
2
hoặc Ba(OH)
2
và
tính mol của kết tủa BaCO
3
hoặc CaCO
3
. So sánh số mol của bazơ và của kết tủa nếu số mol của
kết tủa nhỏ hơn thì sẽ có hai khả năng xảy ra : Hoặc bazơ dư hoặc bazơ hết. Trường hợp bazơ hết
thì phản ứng phải tạo ra cả muối axit.
● Khi đề yêu cầu xác định lượng Ca(OH)
2
hoặc Ba(OH)
2
tham gia phản ứng thì ta tính mol CO
2
và mol của kết tủa BaCO
3
hoặc CaCO
3
rồi áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố đối với C để xem
phản ứng có tạo ra muối Ca(HCO
3
)
2
hoặc Ba(HCO
3
)
2
hay không. Từ đó áp dụng định luật bảo toàn
nguyên tố đối với Ca hoặc Ba để suy ra lượng Ca(OH)
2
hoặc Ba(OH)
2
.
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Nung 13,4 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại hóa trị II, sau khi phản ứng xảy ra
hoàn toàn thu được 6,8 gam chất rắn và khí X. Lượng khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75 ml dung
dịch NaOH 1M. Khối lượng muối khan thu được sau phản ứng là :
A. 4,2 gam. B. 6,5 gam. C. 6,3 gam. D. 5,8 gam.
Hướng dẫn giải
Nung muối cacbonat thu được khí X là CO
2
.
3
MCO
o
t

MO
+ CO
2
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
22
3
CO chaát raén CO
MCO
6,6
m m m 13,4 6,8 6,6 gam n 0,15 mol.
44
Theo giả thiết ta có
2
NaOH
NaOH
CO
n
0,075
n 0,075 mol 1
n 0,15
Muối tạo thành là muối axit.
Phương trình phản ứng :
CO
2
+ NaOH
NaHCO
3
(1)
mol: 0,075
0,075
0,075
Theo (1) ta thấy số mol của NaHCO
3
là 0,075 mol nên suy ra khối lượng của NaHCO
3
là :
3
NaHCO
m
= 0,075.84 = 6,3 gam.
Đáp án C.
Ví dụ 2: Cho 10 lít hỗn hợp khí (đktc) gồm CO
2
và 68,64% CO về thể tích đi qua 100 gam dung
dịch Ca(OH)
2
7,4% thấy tách ra m gam kết tủa. Giá trị của m là :
A. 10 gam. B. 8 gam. C. 6 gam. D. 12 gam.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta thấy thành phần phần trăm về thể tích của CO
2
là :
%CO
2
= (100 – 68,64)% = 31,36%
2
CO
10
n .31,36% 0,14 mol.
22,4

22
Ca(OH) Ca(OH)
7,4
m 100.7,4% 7,4 gam n 0,1 mol.
74
Cách 1 : Dựa vào tỉ lệ mol
2
OH
CO
n
n
để xác định sản phẩm sinh ra
Đặt T =
2
22
Ca(OH)
OH
CO CO
2n
n
2.0,1 2
1 T 2
n n 0,14 1,4
Phản ứng tạo ra hai muối.
Phương trình phản ứng :
CO
2
+ Ca(OH)
2
CaCO
3
+ H
2
O (1)
mol: x
x
x
2CO
2
+ Ca(OH)
2
Ca(HCO
3
)
2
(2)
mol: 2y
y
y
Theo (1), (2) và giả thiết ta có :
x y 0,1 x 0,06
x 2y 0,14 y 0,04



Khối lượng kết tủa là :
3
CaCO
m 0,06.100 6 gam.
Cách 2 : Dựa vào bản chất phản ứng
CO
2
+ Ca(OH)
2
CaCO
3
+ H
2
O (1)
mol: 0,1
0,1
0,1
CaCO
3
+ CO
2
+ H
2
O
Ca(HCO
3
)
2
(2)
mol: 0,04
(0,14 – 0,1)
0,04
Theo các phương trình phản ứng ta thấy : Lúc đầu có 0,1 mol CaCO
3
tạo ra nhưng sau đó có
0,04 mol CaCO
3
bị hòa tan do CO
2
còn dư. Kết quả là sau tất cả các phản ứng sẽ thu được 0,06
mol CaCO
3
, tức là thu được 6 gam kết tủa.
Đáp án C.
Ví dụ 3: Cho V lít khí CO
2
(đktc) 1 lít dung dịch Ba(OH)
2
0,2M. Sau phản ứng thu được 19,7 gam
kết tủa. Giá trị của V là :
A. 2,24. B. 2,24 hoặc 6,72. C. 4,48. D. 2,24 hoặc 4,48.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có :
23
Ba(OH) BaCO
n 0,2 mol, n 0,1 mol
Còn 0,1 mol Ba
2+
nằm ở trong dung dịch.
● Trường hợp 1 : Ba(OH)
2
dư
CO
2
+ Ba(OH)
2
BaCO
3
+ H
2
O (1)
mol: 0,1
0,1
0,1
Theo (1) ta thấy số mol CO
2
đã dùng là 0,1 mol. Suy ra thể tích CO
2
ở điều kiện tiêu chuẩn đã
dùng là 2,24 lít.
● Trường hợp 2 : Ba(OH)
2
phản ứng hết, 0,1 mol Ba
2+
nằm trong dung dịch ở dạng Ba(HCO
3
)
2
.
CO
2
+ Ba(OH)
2
BaCO
3
+ H
2
O (1)
mol: 0,1
0,1
0,1
2CO
2
+ Ba(OH)
2
Ba(HCO
3
)
2
(2)
mol: 0,2
0,1
0,1
Ta thấy số mol CO
2
là 0,3 mol. Suy ra thể tích CO
2
ở điều kiện tiêu chuẩn đã dùng là 6,72 lít.
Đáp án B.
Ví dụ 4: Thổi khí CO
2
vào dung dịch chứa 0,02 mol Ba(OH)
2
. Giá trị khối lượng kết tủa biến thiên
trong khoảng nào khi CO
2
biến thiên trong khoảng từ 0,005 mol đến 0,024 mol ?
A. 0 gam đến 3,94 gam. B. 0 gam đến 0,985 gam.
C. 0,985 gam đến 3,94 gam. D. 0,985 gam đến 3,152 gam.
Hướng dẫn giải
Khi số mol CO
2
biến thiên trong khoảng (0,005; 0,024) và mol Ba(OH)
2
là 0,02 mol thì lượng
kết tủa lớn nhất thu được là khi
22
CO Ba(OH)
n n 0,02 mol
.
CO
2
+ Ba(OH)
2
BaCO
3
+ H
2
O (1)
mol: 0,02
0,02
0,02
Theo (1) suy ra
3
BaCO max
m 0,02.197 3,94 gam.
Khi số mol CO
2
là 0,005 mol thì
3 2 3
BaCO CO BaCO
n n 0,005 mol m 0,985 gam.
Khi số mol CO
2
là 0,024 mol thì :
CO
2
+ Ba(OH)
2
BaCO
3
+ H
2
O (2)
mol: 0,02
0,02
0,02
BaCO
3
+ CO
2
+ H
2
O
Ba(HCO
3
)
2
mol: 0,004
0,004
0,004
Khi đó
33
BaCO BaCO
n 0,02 0,004 0,016 mol m 0,016.197 3,152 gam.
Vậy khối lượng kết tủa biến đổi trong đoạn từ 0,985 gam đến 3,94 gam.
Đáp án C.
Ví dụ 5: Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO
2
(đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)
2
nồng độ a mol/l,
thu được 15,76 gam kết tủa. Giá trị của a là :
A. 0,048. B. 0,032. C. 0,04. D. 0,06.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có :
23
CO BaCO
n 0,12 mol, n 0,08 mol
Có 0,08 mol CO
2
chuyển vào muối BaCO
3
còn 0,04
mol CO
2
chuyển vào muối Ba(HCO
3
)
2
.
Phương trình phản ứng :
CO
2
+ Ba(OH)
2
BaCO
3
+ H
2
O (1)
mol: 0,08
0,08
0,08
2CO
2
+ Ba(OH)
2
Ba(HCO
3
)
2
(2)
mol: 0,04
0,02
0,02
Theo (1), (2) và giả thiết ta có :
2
Ba(OH) 2
0,1
n 0,08 0,02 0,1 mol [Ba(OH) ]= 0,04M.
2,5
Đáp án C.
Ví dụ 6: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO
2
(đktc) vào 100 ml dung dịch gồm K
2
CO
3
0,2M và KOH x
mol/lít, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Cho toàn bộ Y tác dụng với
dung dịch BaCl
2
(dư), thu được 11,82 gam kết tủa. Giá trị của x là :
A. 1,0. B. 1,4. C. 1,2. D. 1,6.
Hướng dẫn giải
Nhận thấy :
2
23
3
CO BaCO
CO
n n n

nên suy ra trong dung dịch Y còn chứa cả muối HCO
3
-
.
Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố đối với C ta có :
22
2
3 2 3 3 3 3 3
CO
CO (trong K CO ) HCO CO (trong BaCO ) HCO
n n n n n 0,06 mol.
Phương trình phản ứng :
CO
2
+ OH
-
HCO
3
-
(1)
mol: 0,06
0,06
0,06
CO
2
+ 2OH
-
CO
3
2-
(2)
mol: (0,1 – 0,06)
0,08
Theo (1) và (2) ta thấy :
OH
1,4
n 0,06 0,08 1,4 mol x [KOH] [OH ] 1,4M.
1
Đáp án B.
Dạng 2 : Phản ứng của CO
2
(hoặc SO
2
) với dung dịch chứa hỗn hợp các bazơ tan.
Phương pháp giải
- Bản chất phản ứng :
2
2 3 2
2
2 3 2 3
2
2


CO OH CO H O
CO CO H O HCO
- Nếu dung dịch kiềm có Ba(OH)
2
hoặc Ca(OH)
2
thì còn có thể có phản ứng tạo kết tủa nếu
phản ứng của CO
2
với
OH
tạo ra
2
3
CO
22
33
22
33
Ba CO BaCO
Ca CO CaCO


- Dựa vào giả thiết và các phương trình phản ứng ion rút gọn để tính toán suy ra kết quả cần
tìm.
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Cho 0,448 lít khí CO
2
(đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dung dịch chứa hỗn hợp NaOH 0,06M
và Ba(OH)
2
0,12M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là :
A. 3,940. B. 1,182. C. 2,364. D. 1,970.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có :
2
CO
n
= 0,02 mol ; n
NaOH
= 0,006 mol ;
2
Ba(OH)
n
= 0,012 mol
2
Ba
n
= 0,012 mol ;
OH
n
= 0,03 mol.
Phương trình phản ứng :
2
2 3 2
CO 2OH CO H O
mol: 0,015 0,03 0,015


2
2 3 2 3
CO CO H O 2HCO
mol: 0,005 0,005

Như vậy
22
3
CO Ba
n 0,015 0,005 0,01 mol n 0,012 mol

nên lượng kết tủa tính theo
CO
3
2-
.
22
33
Ba CO BaCO
mol:0,01 0,01 0,01


3
BaCO
n
=
2
3
CO
n
= 0,01
3
BaCO
m
= 0,01.197 = 1,97 gam.
Đáp án D.
Ví dụ 2: Dung dịch X chứa hỗn hợp các chất KOH 0,05M, NaOH 0,05M và Ba(OH)
2
0,15M. Sục
7,84 lít khí CO
2
(đktc) vào 1 lít dung dịch X thì lượng kết tủa thu được là :
A. 19,7 gam. B. 9,85 gam. C. 29,55 gam. D. 10 gam.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có :
2
CO
n
= 0,35 mol ; n
NaOH
= 0,05 mol ; n
KOH
= 0,05 mol;
2
Ba(OH)
n
= 0,15 mol
2
Ba
n
= 0,15 mol ;
OH
n
= 0,4 mol.
Phương trình phản ứng:
2
2 3 2
2
2 3 2 3
CO 2OH CO H O
mol: 0,2 0,4 0,2
CO CO H O 2HCO
mol: 0,15 0,15



Như vậy
22
3
CO Ba
n 0,2 0,15 0,05 mol n 0,1 mol

nên lượng kết tủa tính theo CO
3
2-
.
22
33
Ba CO BaCO
mol: 0,05 0,05 0,05


3
BaCO
m
= 0,05.197 = 9,85 gam.
Đáp án B.
● Lưu ý : Ngoài cách viết phương trình theo đúng bản chất của phản ứng giữa CO
2
và dung
dịch kiềm để tính lượng CO
3
2-
tạo ra như ở ví dụ 1 và 2, ta còn có thể dựa vào tỉ lệ
2
OH
CO
n
n
để tính
lượng CO
3
2-
như ở ví dụ 3 dưới đây.
Ví dụ 3: Hấp thụ hoàn toàn 0,672 lít khí CO
2
(đktc) vào 1 lít dung dịch gồm NaOH 0,025M và
Ca(OH)
2
0,0125M, thu được x gam kết tủa. Giá trị của x là :
A. 2,00. B. 0,75. C. 1,00. D. 1,25.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có :
2
2
CO
OH Ca
n 0,03 mol, n 0,05 mol, n 0,0125 mol.

Nhận xét :
2
OH
CO
n
0,05 5
T 1 T 2
n 0,03 3
Phản ứng tạo ra muối CO
3
2-
và HCO
3
-
.
Phương trình phản ứng :
CO
2
+ 2OH
-
CO
3
2-
+ H
2
O (1)
mol: x
2x
x
CO
2
+ OH
-
HCO
3
-
(2)
mol: y
y
y
Từ (1), (2) và giả thiết ta có :
x y 0,03 x 0,02
2x y 0,05 y 0,01



So sánh số mol ta thấy
22
3
CO Ca
nn


Lượng kết tủa sinh ra tính theo ion Ca
2+
.
Ca
2+
+ CO
3
2-
CaCO
3
(3)
mol: 0,0125
0,0125
0,0125
Vậy
3
CaCO
m
= 0,0125.100 = 1,25 gam.
Đáp án D.
Từ ví dụ này ta thấy nếu
2
12
OH
CO
n
T vaø T
n
thì ta suy ra
2
2
3
CO
CO OH
n n n


.
Ví dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn m gam FeS
2
bằng một lượng O
2
vừa đủ, thu được khí X. Hấp thụ hết X
vào 1 lít dung dịch Y chứa Ba(OH)
2
0,15M và KOH 0,1M, thu được dung dịch Z và 21,7 gam kết
tủa. Cho dung dịch NaOH vào Z thấy xuất hiện thêm kết tủa. Giá trị của m là :
A. 23,2. B. 12,6 . C. 18,0. D. 24,0.
Hướng dẫn giải
Đốt cháy FeS
2
trong O
2
vừa đủ thu được khí X là SO
2
.
4FeS
2
+ 11O
2
o
t

2Fe
2
O
3
+ 8SO
2
Theo giả thiết ta có :
2
3
3
BaSO
SO
nn
= 0,1 mol,
OH
n
= 0,4 mol,
2
Ba
n
= 0,15 mol.
Cho dung dịch NaOH vào Z thấy xuất hiện thêm kết tủa suy ra trong Z có HSO , do đó OH
-
trong Y
đã phản ứng hết với khí SO
2
.
Phương trình phản ứng :
SO
2
+ 2OH
2
3
SO
(1)
mol: 0,1 0,2 0,1
SO
2
+ OH
3
HSO
(2)
mol: 0,2 (0,4 – 0,2)
0,2
Theo các phản ứng ta có :
2
FeS
n
=
1
2
.
2
SO
n
= 0,15 m = 120.0,15 = 18 gam.
Đáp án C.
Ví dụ 5: Sục CO
2
vào 200 ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)
2
0,75M. Sau khi khí bị
hấp thụ hoàn toàn thấy tạo 23,64 gam kết tủa. Thể tích khí CO
2
đã dùng (đktc) là :
A. 8,512 lít. B. 2,688 lít. C. 2,24 lít. D. Cả A và B đúng.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có :
2
23
KOH Ba(OH) BaCO
Ba OH
n 0,15 mol, n n 2n 0,5 mol, n 0,12mol.

Vì số mol Ba
2+
lớn hơn số mol BaCO
3
nên Ba
2+
còn dư. Như vậy phản ứng của CO
2
với dung
dịch kiềm đã tạo ra 0,12 mol CO
3
2-
.
Xét các khả năng xảy ra :
● Trường hợp
OH
dư :
CO
2
+
2OH
CO
3
2-
+ H
2
O (1)
mol: 0,12
0,24
0,12
3
Theo (1) suy ra :
22
CO CO
n 0,12 mol V 0,12.22,4 2,688 lít.
● Trường hợp
OH
phản ứng hết thì phản ứng tạo ra cả muối axit :
CO
2
+
2OH
CO
3
2-
+ H
2
O (1)
mol: 0,12
0,24
0,12
CO
2
+
OH
HCO
3
-
(2)
mol: 0,26
(0,5 – 0,24) = 0,26
Theo (1) và (2) suy ra :
22
CO CO
n 0,38 mol V 0,38.22,4 8,512 lít.
Đáp án D.
Ví dụ 6: Sục V lít CO
2
(đktc) vào 200 ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,5M và Ba(OH)
2
0,375M. Xác
định giá trị của V là để thu được lượng kết tủa lớn nhất ?
A.
2
CO
1,68 lít V 3,92 lít.
B. 1,68 lít hoặc 3,92 lít.
C.
2
CO
1,68 lít <V 3,92 lít.
D.
2
CO
1,68 lít V 3,92 lít.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có :
2
2
2
KOH Ba(OH)
KOH Ba(OH)
OH Ba
n 0,2.0,5 0,1 mol, n 0,375.0,2 0,075 mol
n n 2.n 0,25 mol, n 0,075 mol.

Để lượng kết tủa thu được lớn nhất thì lượng CO
3
2-
tạo thành trong dung dịch phải bằng lượng
Ba
2+
hoặc lớn hơn.
Ba
2+
+ CO
3
2-
BaCO
3
(1)
mol: 0,075
0,075
0,075
Lượng CO
2
cần dùng nhỏ nhất khi phản ứng chỉ tạo ra muối trung hòa :
CO
2
+ 2OH
-
CO
3
2-
+ H
2
O (2)
mol: 0,075
0,15
0,075
Theo (2) ta thấy
22
CO CO
n 0,075 mol V 0,075.22,4 1,68 lít.
Lượng CO
2
cần dùng lớn nhất khi phản ứng tạo ra cả muối trung hòa và muối axit :
CO
2
+ 2OH
-
CO
3
2-
+ H
2
O (2)
mol: 0,075
0,15
0,075
CO
2
+ OH
-
HCO
3
-
(3)
mol: 0,1
(025 – 0,15) = 0,1
Theo (2), (3) ta thấy
22
CO CO
n 0,175 mol V 0,175.22,4 3,92lít.
Vậy để thu được lượng kết tủa lớn nhất thì :
2
CO
1,68 lít V 3,92 lít.
Đáp án D.
II. Phản ứng của dung dịch axit với dung dịch muối cacbonat và hiđrocacbonat
● Lưu ý : Trong dạng bài tập này thì lượng H
+
mà đề bài cho thường không đủ để chuyển hết
các ion CO
3
2-
và HCO
3
-
thành CO
2
nên cho từ từ dung dịch chứa ion H
+
(HCl, H
2
SO
4
, HNO
3
) vào
dung dịch chứa các ion CO
3
2-
và HCO
3
-
và làm ngược lại thì sẽ thu được lượng CO
2
khác nhau.
Dạng 1: Cho từ từ dung dịch chứa ion H
+
(HCl, H
2
SO
4
, HNO
3
) vào dung dịch
chứa các ion CO
3
2-
và HCO
3
-
Phương pháp giải
Khi cho từ từ dung dịch chứa ion H
+
(HCl, H
2
SO
4
, HNO
3
) vào dung dịch chứa các ion CO
3
2-
và
HCO
3
-
thì phản ứng xảy ra theo thứ tự ưu tiên :
2
33
3 2 2
(1)
(2)


CO H HCO
HCO H CO H O
Phản ứng (1) xảy ra trước, (2) xảy ra sau.
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Dung dịch X chứa hỗn hợp gồm Na
2
CO
3
1,5M và KHCO
3
1M. Nhỏ từ từ từng giọt cho
đến hết 200 ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch X, sinh ra V lít khí (đktc). Cho dư dung
dịch Ba(OH)
2
vào dung dịch X, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m và V là :
A. 19,7 và 4,48. B. 39,4 và 1,12. C. 19,7 và 2,24. D. 39,4 và 3,36.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có :
2
23
3
Na CO
CO
nn
= 0,15 mol ;
3
3
KHCO
HCO
nn
= 0,1 mol ;
HCl
H
nn
= 0,2 mol.
Phương trình phản ứng :
H
+
+ CO
2
3
HCO
3
(1)
mol: 0,15
0,15 0,15
H dö
n
= 0,05 mol ;
3
HCO
n 0,1 0,15 0,25
mol
Tiếp tục xảy ra phản ứng :
H
+
+ HCO
3
H
2
O + CO
2
(2)
mol: 0,05 0,05 0,05
2
CO
n
=
H dö
n
= 0,05 mol
V = 0,05.22,4 = 1,12 lít.
Trong dung dịch X còn 0,2 mol HCO
3
Ba(OH)
2
+ HCO
3
-
BaCO
3
+ OH
-
+ H
2
O (3)
mol: 0,2 0,2
3
BaCO
m
0,2.197 = 39,4 gam.
Đáp án B.
Ví dụ 2: Trộn 100 ml dung dịch A gồm KHCO
3
1M và K
2
CO
3
1M vào 100 ml dung dịch B gồm
NaHCO
3
1M và Na
2
CO
3
1M thu được dung dịch C. Nhỏ từ từ 100 ml dung dịch D gồm H
2
SO
4
1M
và HCl 1M vào dung dịch C thu được V lít CO
2
(đktc) và dung dịch E. Cho dung dịch Ba(OH)
2
tới
dư vào dung dịch E thì thu được m gam kết tủa. Giá trị của m và V lần lượt là :
A. 82,4 gam và 2,24 lít. B. 4,3 gam và 1,12 lít.
C. 43 gam và 2,24 lít. D. 3,4 gam và 5,6 lít.
Hướng dẫn giải
Dung dịch C chứa: HCO
3
: 0,2 mol ; CO
3
2
: 0,2 mol.
Dung dịch D có tổng:
H
n
= 0,3 mol ;
2
4
SO Cl
n n 0,1 mol


Nhỏ từ từ dung dịch C và dung dịch D:
CO
3
2
+ H
+
HCO
3
mol: 0,2 0,2 0,2
H dö
n
= 0,1 mol ;
3
HCO
n 0,2 0,2 0,4
mol
Tiếp tục xảy ra phản ứng :
HCO
3
+ H
+
H
2
O + CO
2
mol: 0,1 0,1 0,1
2
CO
V
= 0,1.22,4 = 2,24 lít.
Trong dung dịch E còn 0,3 mol HCO
3
.
Tiếp tục cho dung dịch Ba(OH)
2
dư vào E :
Ba
2+
+ HCO
3
+ OH
BaCO
3
+ H
2
O
mol: 0,3 0,3
Ba
2+
+ SO
4
2
BaSO
4
mol: 0,1 0,1
Khối lượng kết tủa là : m = 0,3.197 + 0,1.233 = 82,4 gam.
Đáp án A.
Ví dụ 3: Hấp thụ hoàn toàn 13,44 lít CO
2
(đktc) bằng 500 ml dung dịch NaOH aM thu được dung
dịch X. Cho từ từ 200 ml dung dịch HCl 1M vào X có 1,12 lít khí (đktc) thoát ra. Giá trị của a là :
A. 1,5M. B. 1,2M. C. 2,0M. D. 1,0M.
Hướng dẫn giải
Lượng CO
2
thoát ra là 0,05 mol nhỏ hơn lượng CO
2
đem phản ứng là 0,6 mol chứng tỏ còn một
lượng CO
2
nằm trong dung dịch ở dạng ion HCO
3
-
(vì theo giả thiết cho từ từ HCl vào dung dịch X
có khí thoát ra, chứng tỏ nếu trong X có CO
3
2-
thì cũng đã chuyển hết thành HCO
3
-
).
Dung dịch thu được sau tất cả các phản ứng chứa NaCl và NaHCO
3
. Trong đó số mol Cl
-
= số
mol HCl = 0,2 mol, số mol HCO
3
-
= 0,6 – 0,05 = 0,55 mol. Áp dụng định luật bảo toàn điện tích
suy ra mol Na
+
= tổng số mol của Cl
-
và HCO
3
-
= 0,2 + 0,55 = 0,75 mol. Vậy nồng độ mol của
dung dịch NaOH =
0,75
0,5
= 1,5M.
Đáp án A.
Dạng 2 : Cho từ từ dung dịch chứa các ion CO
3
2-
và HCO
3
-
vào dung dịch chứa ion
H
+
(HCl, H
2
SO
4
, HNO
3
)
Phương pháp giải
Khi cho từ từ dung dịch chứa các ion CO
3
2-
và HCO
3
-
vào dung dịch chứa ion H
+
(HCl, H
2
SO
4
,
HNO
3
) thì phản ứng xảy ra đồng thời theo đúng tỉ lệ mol của các ion CO
3
2-
và HCO
3
-
có trong dung
dịch.
2
3 2 2
3 2 2
2 (1)
(2)


CO H CO H O
HCO H CO H O
Phản ứng (1) và (2) xảy ra đồng thời.
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Thêm từ từ đến hết dung dịch chứa 0,2 mol KHCO
3
và 0,1 mol K
2
CO
3
vào dung dịch chứa
0,3 mol HCl. Thể tích khí CO
2
(đktc) thu được là :
A. 4,48 lít. B. 5,04 lít. C. 3,36 lít. D. 6,72 lít.
Hướng dẫn giải
Để phản ứng hết với các muối KHCO
3
và K
2
CO
3
thì lượng HCl cần dùng là :
0,02 + 0,1.2= 0,4 mol > 0,3 mol
HCl thiếu, lượng CO
2
tính theo HCl.
Theo giả thiết ta có :
3
2
3
HCO
CO
n
2
n1
Do đó ta gọi số mol của các ion HCO
3
-
và CO
3
2-
tham gia phản ứng là 2x và x.
Khi cho từ từ dung dịch chứa các ion CO
3
2-
và HCO
3
-
vào dung dịch chứa ion H
+
thì phản ứng
xảy ra đồng thời (1) và (2).
2
3 2 2
3 2 2
CO 2H CO H O (1)
mol: x 2x x
HCO H CO H O (2)
mol: 2x 2x 2x




2
CO
Toång soámol H laø: 4x 0,3 x 0,075 V 3.0,075.22,4 5,04 lít.
Đáp án B.
Ví dụ 2: Cho rất từ từ 100 ml dung dịch HCl x mol/l vào 100 ml dung dịch Na
2
CO
3
y mol/l thu
được 1,12 lít CO
2
(đktc). Nếu làm ngược lại thu được 2,24 lít CO
2
(đktc). Giá trị x, y lần lượt là :
A. 1,5M và 2M. B. 1M và 2M. C. 2M và 1,5M. D. 1,5M và 1,5M.
Hướng dẫn giải
- Cùng lượng HCl và Na
2
CO
3
nhưng thao tác thí nghiệm khác nhau thì thu được lượng CO
2
khác nhau, điều đó chứng tỏ lượng HCl không đủ để chuyển hết Na
2
CO
3
thành CO
2
.
- Khi cho từ từ dung dịch Na
2
CO
3
vào dung dịch HCl thì xảy ra phản ứng giải phóng ngay khí
CO
2
nên thông qua lượng CO
2
ta tính được lượng HCl ban đầu :
2
3 2 2
CO 2H CO H O (1)
mol: 0,1 0,2 0,1


n
HCl
=
H
n
= 0,2 mol.
- Khi cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch Na
2
CO
3
thì phản ứng xảy ra theo thứ tự ưu tiên
nên thông qua lượng CO
2
giải phóng và lượng HCl phản ứng ta tính được lượng Na
2
CO
3
ban đầu :
2
33
3 2 2
CO H HCO (1)
mol:0,15 (0,2 0,05) 0,15
HCO H CO H O (2)
mol: 0,05 0,05 0,05



Vì ở (2)
2
CO
H
n n 0,05 mol

nên ở (1) số mol H
+
phản ứng là 0,15 mol
2
3
CO H (1)
n n 0,15 mol


Vậy ta có : Nồng độ mol của dung dịch HCl là
0,2
2M
0,1
.
Nồng độ mol của dung dịch Na
2
CO
3
là
0,15
1,5M
0,1
.
Đáp án C.
Dạng 3 : Khi đổ nhanh dung dịch chứa ion H
+
vào dung dịch chứa các ion CO
3
2-
và HCO
3
-
hoặc làm ngược lại
Phương pháp giải
Khi đổ nhanh dung dịch chứa ion H
+
vào dung dịch chứa các ion CO
3
2-
và HCO
3
-
hoặc làm
ngược lại mà H
+
bị thiếu thì ta chỉ tìm được khoảng thể tích khí CO
2
giải phóng chứ không tính
được chính xác thể tích CO
2
.
- Tìm khoảng thể tích CO
2
bằng cách xét 2 trường hợp :
+ Trường hợp 1: H
+
phản ứng với CO
3
2-
trước, với HCO
3
-
sau, suy ra
2
1
CO
VV
+ Trường hợp 2: H
+
phản ứng với HCO
3
-
trước, với CO
3
2-
sau, suy ra
2
2CO
VV
Từ hai trường hợp trên ta suy ra :

2
12CO
V V V
.
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Cho đồng thời 1 lít dung dịch HCl 2M vào 1 lít dung dịch hỗn hợp Na
2
CO
3
1M và
NaHCO
3
1M. Đến phản ứng hoàn toàn thu được V lít khí (đktc). Giá trị của V là :
A. V = 33,6. B. 22,4 ≤ V ≤ 33,6. C. V = 22,4. D. Kết quả khác.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có :
2
2 3 3
33
HCl Na CO NaHCO
H CO HCO
n n 2 mol, n n 1 mol, n n 1 mol.
● Trường hợp 1 : Giả sử H
+
phản ứng với CO
3
2-
trước
Phương trình phản ứng :
2H
+
+ CO
3
2-
CO
2
+ H
2
O (1)
mol: 2
1
1
Theo (1) lượng H
+
chỉ đủ phản ứng với CO
3
2-
.
2
CO
V 1.22,4 22,4 lít.
● Trường hợp 2 : Giả sử H
+
phản ứng với HCO
3
-
trước
Phương trình phản ứng :
H
+
+ HCO
3
-
CO
2
+ H
2
O (2)
mol: 1
1
1
Theo (2) lượng H
+
phản ứng với HCO
3
-
là 1 mol, còn dư 1 mol sẽ phản ứng với CO
3
2-
.
2H
+
+ CO
3
2-
CO
2
+ H
2
O (3)
mol: 1
0,5
0,5
Theo (2) và (3) ta thấy :
2
CO
V (1 0,5).22,4 3,36 lít.
Từ những điều trên suy ra : 22,4 ≤
2
CO
V
≤ 33,6.
Đáp án B.
III. Phản ứng của muối cacbonat, hiđrocacbonat với dung dịch axit dư
Đối với dạng bài tập này ta thường sử dụng các phương pháp như bảo toàn khối lượng hoặc
tăng giảm khối lượng. Nếu đề bài cho hỗn hợp muối cacbonat và hiđrocacbonat trong đó có những
muối có khối lượng phân tử bằng nhau thì ta sử dụng phương pháp quy đổi.
Ví dụ 1: Hoà tan hoàn toàn 23,8 gam hỗn hợp một muối cacbonat của các kim loại hoá trị (I) và
muối cacbonat của kim loại hoá trị (II) trong dung dịch HCl. Sau phản ứng thu được 4,48 lít khí
(đktc). Đem cô cạn dung dịch thu được bao nhiêu gam muối khan ?
A. 13 gam. B. 15 gam. C. 26 gam. D. 30 gam.
Hướng dẫn giải
Cách 1 : Áp dụng phương pháp bảo toàn khối lượng
Đặt công thức của hai muối cacbonat của hai kim loại hóa trị I và II là M
2
CO
3
và RCO
3
.
Phương trình phản ứng :
M
2
CO
3
+ 2HCl
2MCl + CO
2
+ H
2
O (1)
RCO
3
+ 2HCl
RCl
2
+ CO
2
+ H
2
O (2)
Theo (1), (2) và giả thiết ta có :
2 2 2
H O CO HCl CO
4,48
n n 0,2 mol, n 2n 0,4 mol.
22,4
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
23,8 + 0,4.36,5 = m
muối clorua
+ 0,2.44 + 0,2.18
m
muối clorua
= 26 gam.
Cách 2 : Áp dụng phương pháp tăng giảm khối lượng
Phương trình phản ứng :
M
2
CO
3
+ 2HCl
2MCl + CO
2
+ H
2
O (1)
RCO
3
+ 2HCl
RCl
2
+ CO
2
+ H
2
O (2)
Căn cứ vào các phản ứng ta thấy : Cứ 1 mol muối cacbonat tạo thành muối clorua thì khối lượng
muối khan tăng là : (71 60) = 11 gam, mà n
muối cacbonat
=
2
CO
n
= 0,2 mol.
Suy ra khối lượng muối khan tăng sau phản ứng là : 0,2.11 = 2,2 gam.
Vậy tổng khối lượng muối clorua khan thu được là : 23,8 + 2,2 = 26 gam.
Đáp án C.
Ví dụ 2: Hoà tan hoàn toàn 4 gam hỗn hợp MCO
3
và M’CO
3
vào dung dịch HCl thấy thoát ra V lít
khí (đktc). Dung dịch thu được đem cô cạn thu được 5,1 gam muối khan. Giá trị của V là :
A. 1,12 lít. B. 1,68 lít. C. 2,24 lít. D. 3,36 lít.
Hướng dẫn giải
Cách 1 : Áp dụng phương pháp bảo toàn khối lượng
Đặt công thức trung bình của hai muối cacbonat là
3
MCO
.
Phương trình phản ứng :
3 2 2 2
MCO 2HCl MCl CO H O
(1)
mol: x
2x
x
x
x
Gọi số mol của hai muối cacbonat là x mol.
Căn cứ vào (1) và áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
4 + 2x.36,5 = 5,1 + 44x + 18x
x = 0,1
2
CO
V
= 0,1.22,4 = 2,24 lít.
Cách 2 : Áp dụng phương pháp tăng giảm khối lượng
Đặt công thức trung bình của hai muối cacbonat là
3
MCO
.
Phương trình phản ứng :
3 2 2 2
MCO 2HCl MCl CO H O
(1)
mol: x
x
x
Theo (1) ta thấy sau phản ứng khối lượng muối tăng là do muối clorua sinh ra có khối lượng lớn
hơn khối lượng muối cacbonat ban đầu. Ta có :
(M 71)x (M 60)x 5,1 4 x 0,1
2
CO
V
= 0,1.22,4 = 2,24 lít.
Đáp án C.
Ví dụ 3: Hòa tan 14,52 gam hỗn hợp X gồm NaHCO
3
, KHCO
3
, MgCO
3
bằng dung dịch HCl dư,
thu được 3,36 lít khí CO
2
(đktc). Khối lượng KCl tạo thành trong dung dịch sau phản ứng là :
A. 8,94. B. 16,17. C. 7,92. D. 11,79.
Hướng dẫn giải
Quy đổi hỗn hợp X thành hỗn hợp NaHCO
3
và KHCO
3
(vì KLPT của MgCO
3
và NaHCO
3
bằng
nhau).
NaHCO
3
+ HCl
NaCl + H
2
O + CO
2
(1)
mol: x
x
x
KHCO
3
+ HCl
KCl + H
2
O + CO
2
(2)
mol: y
y
y
Ta có hệ phương trình :
x y 0,15
84x 100y 14,52


x 0,03
y 0,12
Vậy m
KCl
= 0,12. 74,5 = 8,94 gam.
Đáp án A.
IV. Phản ứng nhiệt phân muối cacbonat
Đối với dạng bài tập này ta thường sử dụng phương pháp tăng giảm khối lượng.
Ví dụ 1: Nung 100 gam hỗn hợp gồm Na
2
CO
3
và NaHCO
3
cho đến khi khối lượng hỗn hợp không
đổi được 69 gam chất rắn. Phần trăm khối lượng của mỗi chất tương ứng trong hỗn hợp ban đầu là :
A. 15,4% và 84,6%. B. 22,4% và 77,6%.
C. 16% và 84%. D. 24% và 76%.
Hướng dẫn giải
Chỉ có NaHCO
3
bị phân hủy. Đặt x là số gam NaHCO
3
2NaHCO
3
o
t

Na
2
CO
3
+ CO
2
+ H
2
O (1)
mol : x 0,5x
Theo (1) và giả thiết ta có : 84x – 106.0,5x = 100 – 69 x = 1
3
NaHCO
m 84
gam.
Vậy NaHCO
3
chiếm 84% và Na
2
CO
3
chiếm 16%.
Đáp án C.
Ví dụ 2: X là 1 loại đá vôi chứa 80% CaCO
3
, phần còn lại là tạp chất trơ. Nung 50 gam X một thời
gian, thu được 39 gam chất rắn. % CaCO
3
đã bị phân huỷ là :
A. 50,5%. B. 60%. C. 62,5%. D. 65%.
Hướng dẫn giải
Giả sử có 100 gam đá vôi thì khối lượng của CaCO
3
là 80 gam. Do đó trong 50 gam X có 40
gam CaCO
3
.
Phương trình phản ứng hóa học :
CaCO
3
o
t

CaO + CO
2
(1)
mol: x
x
Theo phương trình và theo giả thiết ta có :
100x – 56x = 50 – 39 = 11
x = 0,25
Vậy % CaCO
3
bị phân hủy là
0,25.100
62,5%
40
Đáp án C.
V. Khử oxit kim loại bằng khí CO, H
2
Với dạng bài tập này ta thường sử dụng bản chất phản ứng khử oxit kim loại bằng CO, H
2
là:
CO + O
(trong oxit kim loại)

o
t
CO
2
H
2
+ O
(trong oxit kim loại)

o
t
H
2
O
và kết hợp với việc sử dụng định luật bảo toàn nguyên tố, bảo toàn khối lượng và bảo toàn electron.
● Lưu ý : CO, H
2
chỉ khử được các oxit của kim loại đứng sau nhôm trong dãy điện hóa.
Ví dụ 1: Khử hết m gam Fe
3
O
4
bằng CO thu được hỗn hợp A gồm FeO và Fe. A tan vừa đủ trong
0,3 lít dung dịch H
2
SO
4
1M cho ra 4,48 lít khí H
2
(đktc). Giá trị của m là :
A. 23,2 gam. B. 46,4 gam. C. 11,2 gam. D. 16,04 gam.
Hướng dẫn giải
Sơ đồ phản ứng :
Fe
3
O
4
o
CO, t

(FeO, Fe)
24
H SO

3FeSO
4
2
24
4
4
H SO
Fe trong FeSO
SO
n n n 0,3
mol.
Đặt số mol của Fe
3
O
4
là x.
Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố Fe ta có :
34
4
Fe trong Fe O
Fe trong FeSO
nn
3x = 0,3 x = 0,1
34
Fe O
m 23,2
gam.
Đáp án A.
Ví dụ 2: Cho luồng khí CO (dư) đi qua 9,1 gam hỗn hợp CuO và Al
2
O
3
nung nóng đến khi phản
ứng hoàn toàn, thu được 8,3 gam chất rắn. Khối lượng CuO có trong hỗn hợp ban đầu là :
A. 0,8 gam. B. 8,3 gam. C. 2,0 gam. D. 4,0 gam.
Hướng dẫn giải
Cách 1 : Sử dụng phương pháp bảo toàn khối lượng
Sơ đồ phản ứng :
o
t
2
2 3 2 3
CuO Cu
CO CO
Al O A l O






Áp dụng định luật bảo toàn toàn nguyên tố đối với C ta thấy số mol CO phản ứng bằng số mol
CO
2
sinh ra.
Đặt số mol CO phản ứng là a mol. Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
9,1 + 28a = 8,3 + 44x
x = 0,05 mol.
Phương trình phản ứng :
CO + CuO

o
t
CO
2
+ Cu (1)
mol : a a
Từ (1) suy ra
CuO CO
n n 0,05 mol
m
CuO
= 0,05.80 = 4 gam.
Đáp án D.
Cách 2 : Sử dụng phương pháp tăng giảm khối lượng
Phương trình phản ứng :
CO + CuO

o
t
CO
2
+ Cu (1)
mol : x x
Theo (1) và giả thiết ta có :
80x – 64x = 9,1 – 8,3 = 0,8 x = 0,05 m
CuO
= 0,05.80 = 4 gam.
Đáp án D.
Ví dụ 3: Thổi một luồng khí CO dư đi qua ống đựng hỗn hợp 2 oxit Fe
3
O
4
và CuO nung nóng đến
khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 2,32 gam hỗn hợp kim loại. Khí thoát ra được đưa vào bình
đựng dung dịch Ca(OH)
2
dư thấy có 5 gam kết tủa trắng. Khối lượng hỗn hợp 2 oxit kim loại ban
đầu là :
A. 3,12 gam. B. 3,21 gam. C. 4 gam. D. 4,2 gam.
Hướng dẫn giải
Phương trình phản ứng :
Fe
3
O
4
+ 4CO

o
t
3Fe + 4CO
2
CuO + CO

o
t
Cu + CO
2
Bản chất của 2 phản ứng trên là CO lấy oxi trong oxit kim loại tạo ra CO
2
.
CO + O

o
t
CO
2
Khí CO
2
sinh ra tác dụng với dung dịch Ca(OH)
2
dư :
CO
2
+ Ca(OH)
2
CaCO
3
+ H
2
O
n
O (trong oxit)
= n
CO
=
23
CO CaCO
nn
= 0,05 mol.
oxit kim loaïi O (trong oxit)
m m m
= 2,32 + 0,05.16 = 3,12 gam.
Đáp án A.
Ví dụ 4: Thổi một luồng khí CO dư qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp gồm CuO, Fe
2
O
3
, FeO, Al
2
O
3
nung nóng thu được 2,5 gam chất rắn. Toàn bộ khí thoát ra sục vào nước vôi trong dư thấy có 15
gam kết tủa trắng. Khối lượng của hỗn hợp oxit kim loại ban đầu là :
A. 7,4 gam. B. 4,9 gam. C. 9,8 gam. D. 23 gam.
Hướng dẫn giải
Trong các oxit CuO, Fe
2
O
3
, FeO, Al
2
O
3
chỉ có CuO, Fe
2
O
3
, FeO bị khử bởi CO (t
o
).
Bản chất của phản ứng khử oxit kim loại bằng CO là CO lấy oxi trong oxit kim loại tạo ra CO
2
.
Phương trình phản ứng :
CO + O

o
t
CO
2
(1)
mol: 0,15
0,15
0,15
Khí CO
2
sinh ra tác dụng với dung dịch Ca(OH)
2
dư :
Ca(OH)
2
+ CO
2
CaCO
3
+ H
2
O (2)
mol: 0,15
0,15
Theo các phản ứng ta thấy :
23
O CO CO CaCO
n n n n 0,15
mol.
Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có:
2
oxit CO phaûn öùng chaât raén CO oxit
m m m m m 2,5 0,15.44 0,15.28 4,9 gam.
Hoặc có thể tính như sau :
oxit chaât raén O (trong oxit bòtaùch ra)
m m m 2,5 0,15.16 4,9 gam.
Đáp án B.
Ví dụ 5: Thổi từ từ V lít hỗn hợp khí (đktc) gồm CO và H
2
đi qua một ống đựng 16,8 gam hỗn hợp
3 oxit : CuO, Fe
3
O
4
, Al
2
O
3
nung nóng, phản ứng hoàn toàn. Sau phản ứng thu được m gam chất rắn
và một hỗn hợp khí và hơi nặng hơn khối lượng của hỗn hợp V là 0,32 gam. Tính V và m.
A. 0,224 lít và 14,48 gam. B. 0,448 lít và 18,46 gam.
C. 0,112 lít và 12,28 gam. D. 0,448 lít và 16,48 gam.
Hướng dẫn giải
Bản chất phản ứng khử các oxit trên là :
CO + O

o
t
CO
2
(1)
H
2
+ O

o
t
H
2
O (2)
Khối lượng hỗn hợp khí tạo thành nặng hơn hỗn hợp khí ban đầu chính là khối lượng của
nguyên tử oxi trong các oxit tham gia phản ứng. Do vậy :
m
O
= 0,32 gam
O
0,32
n 0,02 mol
16

Theo các phản ứng (1) và (2) ta suy ra :
2
CO H O
n n n 0,02 mol
2
(CO H )
V 0,02.22,4 0,448

lít.
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
m
oxit
= m
chất rắn
+ 0,32
16,8 = m + 0,32 m = 16,48 gam.
Đáp án D.
Ví dụ 6: Hỗn hợp X gồm Fe, FeO và Fe
2
O
3
. Cho một luồng CO đi qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp
X nung nóng. Sau khi kết thúc thí nghiệm thu được 64 gam chất rắn A trong ống sứ và 11,2 lít khí
B (đktc) có tỉ khối so với H
2
là 20,4. Giá trị của m là :
A. 105,6 gam. B. 35,2 gam. C. 70,4 gam. D. 140,8 gam.
Hướng dẫn giải
B
11,2
n 0,5
22,5

mol.
Bản chất phản ứng khử oxit sắt là :
CO + O

o
t
CO
2
(1)
mol: x
x
Theo giả thiết ta có :
2
BB
CO CO
M 20,4.2 40,8 gam/ mol M M M .
Vậy B gồm CO
2
và
CO dư.
Áp dụng sơ đồ đường chéo cho hỗn hợp B ta có :
CO
n
28
44 – 40,8 = 3,2
40,8
2
CO
n
44
40,8 – 28 = 12,8
22
CO CO CO phaûn öùng CO
14
n .0,5 0,1 mol; n .0,5 0,4 mol n n 0,4 mol.
55
Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có:
2
X CO phaûn öùng A CO
m m m m
X
m
64 + 0,4.44 0,4.28 = 70,4 gam.
Đáp án C.
Ví dụ 7: Cho một luồng CO đi qua ống sứ đựng 0,04 mol hỗn hợp A gồm FeO và Fe
2
O
3
đốt nóng.
Sau khi kết thúc thí nghiệm thu được B gồm 4 chất nặng 4,784 gam. Khí đi ra khỏi ống sứ cho hấp
thụ vào dung dịch Ba(OH)
2
dư thì thu được 9,062 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng Fe
2
O
3
trong
hỗn hợp A là :
A. 86,96%. B. 16,04%. C. 13,04%. D. 6,01%.
Hướng dẫn giải
Bản chất phản ứng khử oxit sắt là :
CO + O

o
t
CO
2
(1)
mol: 0,046
0,046
Lượng CO
2
sinh ra được hấp thụ vào dung dịch Ba(OH)
2
dư :
CO
2
+ Ba(OH)
2
BaCO
3
+ H
2
O (2)
mol: 0,046
0,046
2
CO
CO
n
3,2 1
n 12,8 4
Theo (1), (2) và giả thiết ta có :
23
CO CO BaCO
n n n 0,046 mol.
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
m
A
+ m
CO
= m
B
+
m
A
= 4,784 + 0,046.44 0,046.28 = 5,52 gam.
Gọi số mol của FeO và Fe
2
O
3
trong hỗn hợp B là x và y, ta có :
x y 0,04
72x 160y 5,52


x 0,01
y 0,03
% FeO =
0,01.72.101
13,04%
5,52
; % Fe
2
O
3
= 86,96%.
Đáp án A.
Ví dụ 8: Cho 4,48 lít CO (đktc) từ từ đi qua ống sứ nung nóng đựng 8 gam một oxit sắt đến khi
phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khí thu được sau phản ứng có tỉ khối so với hiđro bằng 20. Công thức
của oxit sắt và phần trăm thể tích của khí CO
2
trong hỗn hợp khí sau phản ứng là :
A. FeO; 75%. B. Fe
2
O
3
; 75%. C. Fe
2
O
3
; 65%. D. Fe
3
O
4
; 65%.
Hướng dẫn giải
Phương trình phản ứng :
Fe
x
O
y
+ yCO

o
t
xFe + yCO
2
(1)
Khí thu được có
M 40
2
CO CO
M M M .
Vậy khí thu được gồm CO
2
và CO dư.
Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố đối với C ta suy ra :
2
CO ban ñaàu CO CO dö
n n n 0,2 mol.
Áp dụng sơ đồ đường chéo cho hỗn hợp CO
2
và CO dư ta có :
CO
n
28
44 – 40 = 4
40
2
CO
n
44
40 – 28 = 12
Phần trăm về thể tích CO
2
trong hỗn hợp là :
2
3
%CO .100 75%
4

2
CO phaûn öùng CO
75
n n .0,2 0,15
100
mol
Bản chất phản ứng khử oxit sắt là :
2
CO
m
2
CO
CO
n
41
n 12 3
CO + O
(trong oxit sắt)

o
t
CO
2
n
CO
= n
O (trong oxit sắt)
= 0,15 mol m
O
= 0,15.16 = 2,4 gam.
m
Fe
= 8 2,4 = 5,6 gam n
Fe
= 0,1 mol.
Ta có:
Fe
O
n
x 0,1 2
n y 0,15 3
Oxit sắt có công thức là Fe
2
O
3
.
Đáp án B.
Ví dụ 8: Cho một luồng CO đi qua ống sứ đựng m gam Fe
2
O
3
nung nóng một thời gian, thu được
13,92 gam chất rắn X gồm Fe, Fe
3
O
4
, FeO và Fe
2
O
3
. Hoà tan hết X bằng HNO
3
đặc nóng thu được
5,824 lít NO
2
(đktc). Giá trị của m là :
A. 16 gam. B. 8 gam. C. 12 gam. D. 20 gam.
Hướng dẫn giải
Nhận xét : Trong quá trình phản ứng trên chỉ có nguyên tố cacbon và nguyên tố nitơ thay đổi số
oxi hóa.
Áp dụng định luật bảo toàn electron ta có :
2
CO NO CO
2.n 1.n n 0,13 mol
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
2 3 2 2
23
Fe O CO X CO CO CO
Fe O
m m m m maøn n
m 13,92 0,13.44 0,13.28 16 gam.
● Giải thích biểu thức
2
CO NO
2.n 1.n :
Bản chất của quá trình phản ứng trên là :
C
+2
C
+4
+ 2e
N
+5
+ 1e
N
+4
Suy ra số mol electron mà CO nhường =
CO
2n
; số mol electron mà HNO
3
nhận =
2
NO
1.n
Đáp án A.
C. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Các nguyên tử thuộc nhóm IVA có cấu hình electron lớp ngoài cùng là :
A. ns
2
np
2
. B. ns
2
np
3
. C. ns
2
np
4
. D. ns
2
np
5
.
Câu 2: Trong nhóm IVA, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân Z, nhận định nào sau đây sai ?
A. Độ âm điện giảm dần.
B. Tính phi kim giảm dần, tính kim loại tăng dần.
C. Bán kính nguyên tử giảm dần.
D. Số oxi hoá cao nhất là +4.
Câu 3: Trong nhóm IVA, những nguyên tố nào chỉ thể hiện tính khử ở trạng thái đơn chất ?
A. C, Si. B. Si, Sn. C. Sn, Pb. D. C, Pb.
Câu 4: Kim cương, fuleren, than chì và than vô định hình là các dạng :
A. đồng hình của cacbon. B. đồng vị của cacbon.
C. thù hình của cacbon. D. đồng phân của cacbon.
Câu 5: Chọn câu trả lời đúng : Trong phản ứng hoá học, cacbon
A. chỉ thể hiện tính khử.
B. vừa thể hiện tính khử vừa thể hiện tính oxi hóa.
C. chỉ thể hiện tính oxi hoá.
D. không thể hiện tính khử và tính oxi hoá.
Câu 6: Tính oxi hóa của cacbon thể hiện ở phản ứng :
A. C + O
2
o
t

CO
2
B. C + 2CuO
o
t

2Cu + CO
C. 3C + 4Al
o
t

Al
4
C
3
D. C + H
2
O
o
t

CO+ H
2
Câu 7: Tính khử của cacbon thể hiện ở phản ứng :
A. 2C + Ca
o
t

CaC
2
C. C + 2H
2
o
t

CH
4
B. C + CO
2
o
t

2CO D. 3C + 4Al
o
t

Al
4
C
3
Câu 8: Cho phản ứng :
C + HNO
3
(đ)
o
t

X + Y + H
2
O
Các chất X và Y là :
A. CO và NO. B. CO
2
và NO
2
. C. CO
2
và NO. D. CO và NO
2
.
Câu 9: Cacbon phản ứng với tất cả các chất trong dãy nào sau đây ?
A. Na
2
O, NaOH, HCl. C. Ba(OH)
2
, Na
2
CO
3
, CaCO
3
.
B. Al, HNO
3
đặc, KClO
3
. D. NH
4
Cl, KOH, AgNO
3
.
Câu 10: Cacbon phản ứng được với nhóm chất nào dưới đây ?
A. Fe
2
O
3
, CaO, CO
2
, HNO
3
đặc, H
2
SO
4
đặc.
B. CO
2
, Al
2
O
3
, Ca, CaO, HNO
3
đặc, H
2
SO
4
đặc.
C. Fe
2
O
3
, MgO, CO, HNO
3
, H
2
SO
4
đặc.
D. CO
2
, H
2
O lạnh, HNO
3
đặc, H
2
SO
4
đặc, CaO.
Câu 11: Cho các chất : (1) O
2
;
(2) CO
2
; (3) H
2
; (4) Fe
2
O
3
; (5) SiO
2
; (6) HCl ; (7) CaO ; (8)
H
2
SO
4 đặc
; (9) HNO
3
; (10) H
2
O ; (11) KMnO
4
. Cacbon có thể phản ứng trực tiếp được với bao
nhiêu chất ?
A. 12. B. 9. C. 11. D. 10.
Câu 12: Cho các chất : (1) O
2
;
(2) Cl
2
; (3) Al
2
O
3
; (4) Fe
2
O
3
; (5) HNO
3
; (6) HCl ; (7) CaO ; (8)
H
2
SO
4 đặc
; (9) ZnO ; (10) PdCl
2
. Cacbon monooxit có thể phản ứng trực tiếp được với bao nhiêu
chất ?
A. 5. B. 6. C. 7. D. 8.
Câu 13: Cho các chất: (1) O
2
;
(2) dd NaOH ; (3) Mg ; (4) dd Na
2
CO
3
; (5) SiO
2
; (6) HCl ; (7) CaO
; (8) Al ; (9) ZnO ; (10) H
2
O ; (11) NaHCO
3
; (12) KMnO
4
; (13) HNO
3
; (14) Na
2
O. Cacbon đioxit
có thể phản ứng trực tiếp được với bao nhiêu chất ?
A. 5. B. 6. C. 7. D. 8.
Câu 14: Để phòng nhiễm độc CO, là khí không màu, không mùi, rất độc người ta dùng chất hấp thụ
là :
A. đồng (II) oxit và mangan oxit. B. đồng (II) oxit và magie oxit.
C. đồng (II) oxit và than hoạt tính. D. than hoạt tính.
Câu 15: Điều nào sau đây không đúng cho phản ứng của CO với O
2
:
A. Phản ứng thu nhiệt. C. Phản ứng kèm theo sự giảm thể tích.
B. Phản ứng tỏa nhiệt. D. Phản ứng không xảy ra ở đk thường.
Câu 16: Dẫn luồng khí CO dư đi qua hỗn hợp Al
2
O
3
, CuO, MgO, Fe
2
O
3
, ZnO nung nóng. Sau khi
phản ứng xảy ra hoàn toàn, chất rắn thu được là :
A. Al
2
O
3
, Cu, MgO, Fe, Zn. B. Al, Fe, Cu, Mg, Zn.
C. Al
2
O
3
, Cu, Fe, Mg, Zn. D. Al
2
O
3
, Fe
2
O
3
, CuO, MgO, Zn.
Câu 17: Trong các phản ứng hoá học sau, phản ứng nào sai ?
A. 3CO + Fe
2
O
3
o
t

3CO
2
+ 2Fe B. CO + Cl
2
COCl
2
C. 3CO + Al
2
O
3
o
t

2Al + 3CO
2
D. 2CO + O
2
o
t

2CO
2
Câu 18: Hiệu ứng nhà kính là hiện tượng Trái đất đang ấm dần lên, do các bức xạ có bước sóng dài
trong vùng hồng ngoại bị giữ lại, mà không bức xạ ra ngoài vũ trụ. Chất khí nào sau đây là nguyên
nhân gây ra hiệu ứng nhà kính ?

A. H
2
. B. N
2
. C. CO
2
. D. O
2
.
Câu 19: Nhóm những chất khí (hoặc hơi) nào dưới đây đều gây hiệu ứng nhà kính khi nồng độ của
chúng trong khí quyền vượt quá tiêu chuẩn cho phép ?
A. N
2
và CO. B. CO
2
và O
2
. C. CH
4
và H
2
O. D. CO
2
và CH
4
.
Câu 20: “Nước đá khô” không nóng chảy mà thăng hoa nên được dùng để tạo môi trường lạnh và
khô rất tiện cho việc bảo quản thực phẩm. Nước đá khô là :
A. CO rắn. B. SO
2
rắn. C. H
2
O rắn. D. CO
2
rắn.
Câu 21: Khi nói về CO
2
, khẳng định nào sau đây không đúng ?
A. Chất khí không màu, không mùi, nặng hơn không khí.
B. Chất chủ yếu gây hiệu ứng nhà kính.
C. Chất không độc nhưng không duy trì sự sống.
D. Chất khí dùng để chữa cháy, nhất là các đám cháy kim loại.
Câu 22: CO
2
không cháy và không duy trì sự cháy nhiều chất nên được dùng để dập tắt các đám
cháy. Tuy nhiên, CO
2
không dùng để dập tắt đám cháy nào dưới đây ?
A. đám cháy do xăng, dầu. B. đám cháy nhà cửa, quần áo.
C. đám cháy do magie hoặc nhôm. D. đám cháy do khí gas.
Câu 23: Hấp thụ hoàn toàn a mol khí CO
2
vào dung dịch chứa b mol NaOH thì thu được hỗn hợp
hai muối. Quan hệ giữa a và b là :
A. a
b < 2a. B. a < 2b. C. a < b < 2a. D. a = 2b.
Câu 24: Hấp thụ hoàn toàn a mol khí CO
2
vào dung dịch chứa b mol Ca(OH)
2
thì thu được hỗn hợp
2 muối CaCO
3
và Ca(HCO
3
)
2
. Quan hệ giữa a và b là :
A. a > b. B. a < b. C. b < a < 2b. D. a = b.
Câu 25: Khi cho dư khí CO
2
vào dung dịch chứa kết tủa canxi cacbonat, thì kết tủa sẽ tan. Tổng hệ
số tỉ lượng trong phương trình phản ứng là :
A. 4. B. 5. C. 6. D. 7.
Câu 26: Thổi từ từ khí cacbonic vào dung dịch nước vôi trong cho đến dư. Hiện tượng quan sát
được là:
A. Kết tủa màu trắng tăng dần và không tan.
B. Kết tủa màu trắng tăng dần đến cực đại rồi tan dần đến trong suốt.
C. Kết tủa màu trắng xuất hiện rồi tan, lặp đi lặp lại nhiều lần.
D. Không có hiện tượng gì.
Câu 27*: Hiện tượng xảy ra khi sục từ từ đến dư khí CO
2
vào dung dịch hỗn hợp NaOH và
Ba(OH)
2
là :
A. Dung dịch vẩn đục, độ đục tăng dần đến cực đại và không đổi một thời gian sau đó giảm
dần đến trong suốt.
B. Ban đầu không có hiện tượng gì đến một lúc nào đó dung dịch vẩn đục, độ đục tăng dần
đến cực đại sau đó giảm dần đến trong suốt.
C. Ban đầu không có hiện tượng gì sau đó xuất hiện kết tủa và tan ngay.
D. Dung dịch vẩn đục, độ đục tăng dần đến cực đại sau đó giảm dần đến trong suốt.
Câu 28: Nhận định nào sau đây về muối cacbonat là đúng : Tất cả muối cacbonat đều
A. tan trong nước.
B. bị nhiệt phân tạo ra oxit kim loại và cacbon đioxit.
C. không tan trong nước.
D. bị nhiệt phân trừ muối cacbonat của kim loại kiềm.
Câu 29: Nhận định nào sau đây về muối cacbonat là sai ?
A. Các muối cacbonat (CO
3
2-
) đều kém bền với nhiệt trừ muối cacbonat của kim loại kiềm.
B. Dung dịch các muối cacbonat của kim loại kiềm bị thủy phân tạo môi trường kiềm.
C. Muối NaHCO
3
bị thủy phân cho môi trường axit.
D. Muối hiđrocacbonat có tính lưỡng tính.
Câu 30: Sođa là muối
A. NaHCO
3
. B. Na
2
CO
3
. C. NH
4
HCO
3
. D. (NH
4
)
2
CO
3
.
Câu 31: Để tạo độ xốp cho một số loại bánh có thể dùng muối nào sau đây?
A. CaCO
3
. B. NH
4
HCO
3
. C. NaCl. D. (NH
4
)
2
SO
4
.
Câu 32: Dung dịch X chứa a mol NaHCO
3
và b mol Na
2
CO
3
. Thực hiện các thí ngiệm sau :
Thí nghiệm 1 (TN1) : Cho (a + b) mol CaCl
2
.
Thí nghiệm 2 (TN2) : Cho (a + b) mol Ca(OH)
2
vào dung dịch X.
Khối lượng kết tủa thu được trong 2 TN là :
A. Bằng nhau. B. Ở TN1 < ở TN2. C. Ở TN1 > ở TN2. D. Không so sánh được.
Câu 33: Khi đun nóng dung dịch canxi hiđrocacbonat thì có kết tủa xuất hiện. Tổng các hệ số tỉ
lượng trong phương trình phản ứng là :
A. 4. B. 5. C. 6. D. 7.
Câu 34: Đun sôi 4 dung dịch, mỗi dung dịch chứa 1 mol chất sau : Mg(HCO
3
)
2
, Ca(HCO
3
)
2
,
NaHCO
3
, NH
4
HCO
3
. Khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, trường hợp nào khối lượng dung dịch giảm
nhiều nhất ? (Giả sử nước bay hơi không đáng kể)
A. dd Mg(HCO
3
)
2
. C. dd Ca(HCO
3
)
2
. B. dd NaHCO
3
. D. dd NH
4
HCO
3
.
Câu 35: Cho từ từ dung dịch Na
2
CO
3
đến dư vào dung dịch HCl, dung dịch thu được có pH :
A. pH = 7. B. pH < 7. C. pH > 7. D. không xác định được.
Câu 36: Có 4 ống nghiệm được đánh số theo thứ tự 1, 2, 3, 4. Mỗi ống nghiệm chứa một trong các
dung dịch AgNO
3
, ZnCl
2
, HI, Na
2
CO
3
. Biết rằng :
- Dung dịch trong ống nghiệm 2 và 3 tác dụng được với nhau sinh ra chất khí.
- Dung dịch trong ống nghiệm 2 và 4 không phản ứng được với nhau.
Dung dịch trong các ống nghiệm 1, 2, 3, 4 lần lượt là :
A. AgNO
3
, Na
2
CO
3
, HI, ZnCl
2
.
B. ZnCl
2,
HI, Na
2
CO
3
, AgNO
3
.
C. ZnCl
2
, Na
2
CO
3
, HI, AgNO
3
.
D. AgNO
3
, HI, Na
2
CO
3
, ZnCl
2
.
Câu 37: Hiện tượng xảy ra khi trộn dung dịch Na
2
CO
3
với dung dịch FeCl
3
là :
A. Xuất hiện kết tủa màu đỏ nâu. B. Có bọt khí thoát ra khỏi dung dịch.
C. Xuất hiện kết tủa màu lục nhạt. D. A và B đúng.
Câu 38: Dung dịch muối X làm quỳ tím hóa xanh. Dung dịch muối Y không làm đổi màu quỳ tím.
Trộn X và Y thấy có kết tủa. X và Y là cặp chất nào sau đây ?
A. NaOH và K
2
SO
4
. B. NaOH và FeCl
3
.
C. Na
2
CO
3
và BaCl
2
. D. K
2
CO
3
và NaCl.
Câu 39: Dung dịch chất A làm quỳ tím hoá xanh, dung dịch chất B làm quỳ tím hóa đỏ. Trộn lẫn
dung dịch của 2 chất lại thì xuất hiện kết tủa. A và B có thể là :
A. NaOH và K
2
SO
4
.
C. K
2
CO
3
và FeCl
3
.
B. K
2
CO
3
và Ba(NO
3
)
2
. D. Na
2
CO
3
và KNO
3
.
Câu 40: Một dung dịch có chứa các ion sau
2 2 2
Ba , Ca , Mg , Na , H , Cl
. Để tách được nhiều
cation ra khỏi dung dịch mà không đưa thêm ion mới vào thì ta có thể cho dung dịch tác dụng với
dung dịch nào sau đây ?
A. Na
2
SO
4
vừa đủ. B. Na
2
CO
3
vừa đủ.
C. K
2
CO
3
vừa đủ. D. NaOH vừa đủ.
Câu 41*: Từ hai muối X và Y thực hiện các phản ứng sau :
(1) X
X
1
+ CO
2
(2) X
1
+ H
2
O
X
2
(3) X
2
+ Y
X + Y
1
+ H
2
O (4) X
2
+ 2Y
X + Y
2
+ H
2
O
Hai muối X, Y tương ứng là
A. CaCO
3
, NaHSO
4
. B. BaCO
3
, Na
2
CO
3
.
C. CaCO
3
, NaHCO
3
. D. MgCO
3
, NaHCO
3
.
Câu 42: Nhiệt phân hoàn toàn hỗn hợp NaHCO
3
, BaCO
3
, MgCO
3
, Al
2
O
3
được chất rắn X và khí Y.
Chất rắn X gồm :
A. Na
2
O, BaO, MgO, Al
2
O
3
. B. Na
2
CO
3
, BaCO
3
, MgO, Al
2
O
3
.
C. NaHCO
3
, BaCO
3
, MgCO
3
, Al. D. Na
2
CO
3
, BaO, MgO, Al
2
O
3
.
Câu 43: Nung nóng hoàn toàn hỗn hợp CaCO
3
, Ba(HCO
3
)
2
, MgCO
3
, Mg(HCO
3
)
2
đến khối lượng
không đổi, thu được sản phẩm chất rắn gồm
A. CaCO
3
, BaCO
3
, MgCO
3
. B. CaO, BaCO
3
, MgO, MgCO
3
.
C. Ca, BaO, Mg, MgO. D. CaO, BaO, MgO.
Câu 44: Phản ứng nào sau đây không xảy ra ?
A. CaCO
3
o
t

CaO + CO
2
B. 2NaHCO
3
o
t

Na
2
CO
3
+ CO
2
+ H
2
O
C. MgCO
3
o
t

MgO + CO
2
D. Na
2
CO
3
o
t

Na
2
O + CO
2
Câu 45: Sự hình thành thạch nhũ trong các hang động đá vôi là do phản ứng hoá học nào sau đây ?
A.
3 2 2 3 2
CaCO CO H O Ca(HCO )
B.
2 2 3 3
Ca(OH) Na CO CaCO 2NaOH
C.
0
t
32
CaCO CaO CO
D.
3 2 3 2 2
Ca(HCO ) CaCO CO H O
Câu 46: Cho dãy biến đổi hoá học sau :
3 2 3 2 3 2
CaCO CaO Ca(OH) Ca(HCO ) CaCO CO
Điều nhận định nào sau đây đúng :
A. Có 2 phản ứng oxi hoá - khử. B. Có 3 phản ứng oxi hoá - khử.
C. Có 1 phản ứng oxi hoá - khử. D. Không có phản ứng oxi hoá - khử.
Câu 47: Nhiệt phân hoàn toàn hỗn hợp BaCO
3
, MgCO
3
, Al
2
O
3
được chất rắn X và khí Y. Hoà tan
rắn X vào nước thu được kết tủa E và dung dịch Z. Sục khí Y dư vào dung dịch Z thấy xuất hiện kết
tủa F, hoà tan E vào dung dịch NaOH dư thấy tan một phần được dung dịch G.
a. Chất rắn X gồm :
A. BaO, MgO, A
2
O
3
. B. BaCO
3
, MgO, Al
2
O
3
.
C. BaCO
3
, MgCO
3
, Al. D. Ba, Mg, Al.
b. Khí Y là :
A. CO
2
và O
2
. B. CO
2
. C. O
2
. D. CO.
c. Dung dịch Z chứa
A. Ba(OH)
2
. B. Ba(AlO
2
)
2
.
C. Ba(OH)
2
và Ba(AlO
2
)
2
. D. Ba(OH)
2
và MgCO
3
.
d. Kết tủa F là :
A. BaCO
3
. B. MgCO
3
. C. Al(OH)
3
. D. BaCO
3
và MgCO
3
.
e. Trong dung dịch G chứa
A. NaOH. B. NaOH và NaAlO
2
.
C. NaAlO
2
. D. Ba(OH)
2
và NaOH.
Câu 48: Trong phòng thí nghiệm, khí CO được điều chế bằng phản ứng :
A. 2C + O
2
o
t

2CO
2
B. C + H
2
O
o
t

CO + H
2
C. HCOOH
o
24
H SO , t

CO + H
2
O D. 2CH
4
+ 3O
2
o
t

2CO + 4H
2
O
Câu 49: Khí CO
2
điều chế trong phòng thí nghiệm thường có lẫn khí HCl. Để loại bỏ HCl ra khỏi
hỗn hợp ta dùng :
A. Dung dịch NaHCO
3
bão hòa. B. Dung dịch Na
2
CO
3
bão hòa.
C. Dung dịch NaOH đặc. D. Dung dịch H
2
SO
4
đặc.
Câu 50: Để tách CO
2
ra khỏi hỗn hợp gồm CO
2
, HCl và hơi nước, có thể cho hỗn hợp lần lượt qua
các bình đựng
A. NaOH và H
2
SO
4
đặc. B. Na
2
CO
3
và P
2
O
5
.
C. H
2
SO
4
đặc và KOH. D. NaHCO
3
và P
2
O
5
.
Câu 51: Khí CO
2
điều chế trong phòng TN thường lẫn khí HCl và hơi nước. Để loại bỏ HCl và hơi
nước ra khỏi hỗn hợp, ta dùng
A. Dung dịch NaOH đặc.
B. Dung dịch NaHCO
3
bão hoà và dung dịch H
2
SO
4
đặc.
C. Dung dịch H
2
SO
4
đặc.
D. Dung dịch Na
2
CO
3
bão hoà và dung dịch H
2
SO
4
đặc.
Câu 52: Thành phần chính của khí than ướt là :
A.
2 2 2
CO,CO ,H ,N .
B.
4 2 2
CH ,CO,CO ,N .
C.
2 2 2
CO,CO ,H , NO .
D.
2 3 2
CO,CO , NH ,N .
Câu 53: Thành phần chính của khí than than khô là :
A.
22
CO,CO , N .
B.
4 2 2
CH ,CO,CO ,N .
C.
2 2 2
CO,CO ,H , NO .
D.
2 3 2
CO,CO , NH ,N .
Câu 54: Để phân biệt khí SO
2
và khí CO
2
thì thuốc thử nên dùng là :
A. Dung dịch KMnO
4
.
C. Nước clo.
B. Nước brom. D. A hoặc B hoặc C.
Câu 55: Có 3 muối dạng bột NaHCO
3
, Na
2
CO
3
và CaCO
3
. Hoá chất thích hợp để nhận biết các
chất trên là :
A. Quỳ tím. B. Phenolphtalein. C. Nước. D. Axit HCl và quỳ tím.
Câu 56: Cặp hóa chất dùng để nhận biết 4 chất rắn KCl, K
2
CO
3
, BaCO
3
, BaSO
4
là :
A.
2
HO
và CO
2
. B.
2
HO
và NaOH. C.
2
HO
và HCl. D.
2
HO
và BaCl
2
.
Câu 57: Cặp hóa chất dùng để nhận biết 4 chất rắn NaCl, Na
2
CO
3
, CaCO
3
, BaSO
4
là :
A. H
2
O và CO
2
.
B. H
2
O và NaOH. C. H
2
O và HCl. D. cả A và C.
Câu 58: Có 5 lọ mất nhãn đựng 5 chất bột màu trắng : NaCl, Na
2
CO
3
, Na
2
SO
4
, BaCO
3
, BaSO
4
. Chỉ
dùng nước và khí CO
2
thì có thể nhận được mấy chất ?
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Câu 59: Chỉ dùng quỳ tím có thể nhận biết được bao nhiêu dung dịch trong số các dung dịch sau :
NaCl, NaHCO
3
, Na
2
CO
3
, NaHSO
4
, Na
2
SO
4
, NaOH ?
A. 3. B. 5. C. 4. D. 6.
Câu 60: Nguyên tố phổ biến thứ hai ở vỏ trái đất là :
A. oxi. B. cacbon. C. silic. D. sắt.
Câu 61: Si phản ứng được với tất cả các chất trong dãy nào sau đây ?
A. O
2
, F
2
, Mg, HCl, NaOH. C. O
2
, F
2
, Mg, HCl, KOH.
B. O
2
, F
2
, Mg, NaOH. D. O
2
, Mg, HCl, NaOH.
Câu 62: Cacbon và silic cùng phản ứng với nhóm chất nào :
A. HNO
3
đặc nóng, HCl, NaOH. C. O
2
, HNO
3
loãng, H
2
SO
4
đặc nóng.
B. NaOH, Al, Cl
2
. D. Al
2
O
3
, CaO, H
2
.
Câu 63: Khi cho nước tác dụng với oxit axit thì axit sẽ không được tạo thành, nếu oxit axit đó là :
A. Cacbon đioxit. C. Lưu huỳnh đioxit.
B. Silic đioxit. D. Đi nitơ pentaoxit.
Câu 64: Người ta thường dùng cát (SiO
2
) làm khuôn đúc kim loại. Để làm sạch hoàn toàn những
hạt cát bám trên bề mặt vật dụng làm bằng kim loại có thể dùng dung dịch nào sau đây ?
A. Dung dịch HCl. B. Dung dịch HF.
C. Dung dịch NaOH loãng. D. Dung dịch H
2
SO
4
.
Câu 65: Cho các chất (1) MgO, (2) C, (3) KOH, (4) axit HF, (5) axit HCl. Silic đioxit phản ứng với
tất cả các chất trong nhóm nào sau đây ?
A. 1, 2, 3, 4, 5. B. 1, 2, 3, 5. C. 1, 3, 4, 5. D. 1, 2, 3, 4.
Câu 66: Cho dãy các chất: SiO
2
, Cr(OH)
3
, CrO
3
, Zn(OH)
2
, NaHCO
3
, Al
2
O
3
. Số chất trong dãy tác
dụng được với dung dịch NaOH (đặc, nóng) là :
A. 6. B. 3. C. 5. D. 4.
Câu 67: Trong các phản ứng hoá học sau, phản ứng nào sai ?
A. SiO
2
+ 4HF → SiF
4
+ 2H
2
O B. SiO
2
+ 4HCl → SiCl
4
+ 2H
2
O
C. SiO
2
+ 2C
o
t

Si + 2CO D. SiO
2
+ 2Mg
o
t

2MgO + Si
Câu 68: Phương trình ion rút gọn : 2H
+
+ SiO
3
2-
H
2
SiO
3
ứng với phản ứng của chất nào sau
đây ?
A. Axit cacboxylic và canxi silicat. B. Axit cacbonic và natri silicat.
C. Axit clohiđric và canxi silicat. D. Axit clohiđric và natri silicat.
Câu 69: Công nghiệp silicat là ngành công nghiệp chế biến các hợp chất của silic. Ngành sản xuất
nào sau đây không thuộc về công nghiệp silicat ?
A. Sản xuất đồ gốm (gạch, ngói, sành, sứ). B. Sản xuất xi măng.
C. Sản xuất thuỷ tinh. D. Sản xuất thuỷ tinh hữu cơ.
Câu 70: “Thuỷ tinh lỏng’’ là :
A. silic đioxit nóng chảy. B. dung dịch đặc của Na
2
SiO
3
và K
2
SiO
3
.
C. dung dịch bão hoà của axit silixic. D. thạch anh nóng chảy.
Câu 71: Một loại thuỷ tinh thường chứa 13% natri oxit, 11,7% canxi oxit, 75,3% silic đioxit về
khối lượng. Thành phần của thuỷ tinh này biểu diễn dưới dạng các oxit là :
A. 2Na
2
O.CaO.6SiO
2
. C. 2Na
2
O.6CaO.SiO
2
.
B. Na
2
O.CaO.6SiO
2
. D. Na
2
O.6CaO.SiO
2
.
Câu 72: Một loại thuỷ tinh khó nóng chảy chứa 18,43% K
2
O, 10,98% CaO, 70,59% SiO
2
về khối
lượng. Thành phần của thủy tinh này biểu diễn dưới dạng các oxit là :
A. K
2
O.CaO.4SiO
2
. C. K
2
O.2CaO.6SiO
2
.
B. K
2
O.CaO.6SiO
2
. D. K
2
O.3CaO.8SiO
2
.
Câu 73: Một loại thuỷ tinh dùng để chế tạo dụng cụ nhà bếp có thành phần khối lượng như sau :
SiO
2
75%, CaO 9%, Na
2
O 16%. Trong thuỷ tinh này có 1 mol CaO kết hợp với :
A. 1,6 mol Na
2
O và 7,8 mol SiO
2
.
B. 1,6 mol Na
2
O và 8,2 mol SiO
2
.
C. 2,1 mol Na
2
O và 7,8 mol SiO
2
.
D. 2,1 mol Na
2
O và 8,2 mol SiO
2
.
Câu 74: Khi nung gạch, ngói thường có màu đỏ. Màu đỏ được gây nên bởi thành phần nào có trong
đất sét ?
A. nhôm oxit. B. silic đioxit. C. sắt oxit. D. magie oxit.
Câu 75: Sục 4,48 lít CO
2
(đktc) vào dung dịch chứa 0,2 mol NaOH, cho vài giọt phenolphtalein
vào dung dịch sau phản ứng, màu của dung dịch thu được là :
A. màu đỏ. B. màu xanh. C. màu tím. D. không màu.
Câu 76: Nung 13,4 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại hóa trị II, sau khi phản ứng xảy ra
hoàn toàn thu được 6,8 gam chất rắn và khí X. Lượng khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75 ml dung
dịch NaOH 1M. Khối lượng muối khan thu được sau phản ứng là :
A. 4,2 gam. B. 6,5 gam. C. 6,3 gam. D. 5,8 gam.
Câu 77: Cho 5,6 lít CO
2
(đktc) đi qua 164 ml dung dịch NaOH 20% (d = 1,22 g/ml) thu được dung
dịch X. Cô cạn dung dịch X thì thu được bao nhiêu gam chất rắn ?
A. 26,5 gam. B. 15,5 gam. C. 46,5 gam. D. 31 gam.
Câu 78: Cho 16,8 lít CO
2
(đktc) hấp thụ hoàn toàn vào 600 ml dung dịch NaOH 2M thu được dung
dịch X. Nếu cho một lượng dư dung dịch BaCl
2
vào dung dịch X thì thu được lượng kết tủa là :
A. 19,7 gam. B. 88,65 gam. C. 118,2 gam. D. 147,75 gam.
Câu 79: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO
2
(đktc) vào dung dịch nước vôi trong có chứa 0,25 mol
Ca(OH)
2
. Sản phẩm muối thu được sau phản ứng
A. Chỉ có CaCO
3
.
B. Chỉ có Ca(HCO
3
)
2
.
C. Có cả CaCO
3
và Ca(HCO
3
)
2
.
D. Không có cả 2 chất CaCO
3
và Ca(HCO
3
)
2
.
Câu 80: Cho 10 lít hỗn hợp khí (đktc) gồm CO
2
và 68,64% CO về thể tích đi qua 100 gam dung
dịch Ca(OH)
2
7,4% thấy tách ra m gam kết tủa. Giá trị của m là :
A. 10 gam. B. 8 gam. C. 6 gam. D. 12 gam.
Câu 81: Cho 4,48 lít CO
2
vào 150 ml dung dịch Ca(OH)
2
1M, cô cạn hỗn hợp các chất sau phản
ứng ta thu được chất rắn có khối lượng là :
A. 18,1 gam. B. 15 gam. C. 8,4 gam. D. 20 gam.
Câu 82*: Thổi khí CO
2
vào dung dịch chứa 0,02 mol Ba(OH)
2
. Giá trị khối lượng kết tủa biến thiên
trong khoảng nào khi CO
2
biến thiên trong khoảng từ 0,005 mol đến 0,024 mol ?
A. 0 gam đến 3,94 gam. B. 0 gam đến 0,985 gam.
C. 0,985 gam đến 3,94 gam. D. 0,985 gam đến 3,152 gam.
Câu 83: Sục V lít CO
2
(đktc) vào 150 ml dung dịch Ba(OH)
2
1M, sau phản ứng thu được 19,7 gam
kết tủa. Giá trị của V là :
A. 2,24 lít ; 4,48 lít. B. 2,24 lít ; 3,36 lít.
C. 3,36 lít ; 2,24 lít. D. 22,4 lít ; 3,36 lít.
Câu 84: Dẫn 10 lít hỗn hợp khí gồm N
2
và CO
2
(đktc) sục vào 2 lít dung dịch Ca(OH)
2
0,02M thu
được 1 gam kết tủa. Tính % theo thể tích CO
2
trong hỗn hợp khí
A. 2,24% và 15,68%. B. 2,4% và 15,68%.
C. 2,24% và 15,86%. D. 2,8% và 16,68%.
Câu 85: Sục V lít CO
2
(đktc) vào dung dịch Ba(OH)
2
thu được 9,85 gam kết tủa. Lọc bỏ kết tủa rồi
cho dung dịch H
2
SO
4
dư vào nước lọc thu thêm 1,65 gam kết tủa nữa. Giá trị của V là :
A. 11,2 lít và 2,24 lít. B. 3,36 lít.
C. 3,36 lít và 1,12 lít. D. 1,12 lít và 1,437 lít.
Câu 86: Cho 2,24 lít khí CO
2
(đktc) vào 20 lít dung dịch Ca(OH)
2
, ta thu được 6 gam kết tủa.Vậy
nồng độ mol/l của dung dịch Ca(OH)
2
là :
A. 0,004M. B. 0,002M. C. 0,006M. D. 0,008M.
Câu 87: Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO
2
(đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)
2
nồng độ a
mol/lít, thu được 15,76 gam kết tủa. Giá trị của a là :
A. 0,032. B. 0,048. C. 0,06. D. 0,04.
Câu 88: Sục V lít CO
2
(đktc) vào 200 ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,5M và Ba(OH)
2
0,375M thu
được 11,82 gam kết tủa. Giá trị của V là :
A. 1,344 lít. B. 4,256 lít.
C. 8,512 lít. D. 1,344 lít hoặc 4,256 lít.
Câu 89: Sục CO
2
vào 200 ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)
2
0,75M. Sau khi khí bị
hấp thụ hoàn toàn thấy tạo 23,64 gam kết tủa. Thể tích khí CO
2
đã dùng (đktc) là
A. 8,512 lít. B. 2,688 lít. C. 2,24 lít. D. Cả A và B đúng.
Câu 90: Sục V lít CO
2
(đktc) vào 1 lít dung dịch hỗn hợp NaOH 0,02M và Ba(OH)
2
0,02M. Đến
phản ứng hoàn toàn thu được 1,97 gam kết tủa và dung dịch A. Cho dung dịch NaOH vào dung
dịch A thu được kết tủa. Giá trị của V là:
A. 0,896 lít. B. 0,448 lít. C. 0, 224 lít D. 1,12 lít.
Câu 91: Sục 2,24 lít CO
2
vào 400 ml dung dịch A chứa NaOH 1M và Ca(OH)
2
0,01M thu được kết
tủa có khối lượng
A. 10 gam. B. 0,4 gam. C. 4 gam. D. Kết quả khác.
Câu 92: Cho 0,2688 lít CO
2
(đktc) hấp thụ hoàn toàn bởi 200 ml dung dịch NaOH 0,1M và
Ca(OH)
2
0,01M. Tổng khối lượng các muối thu được là :
A. 2,16 gam. B. 1,06 gam. C. 1,26 gam. D. 2,004 gam.
Câu 93: Cho 0,448 lít khí CO
2
(đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dung dịch chứa hỗn hợp NaOH 0,06M
và Ba(OH)
2
0,12M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là :
A. 3,940. B. 1,182. C. 2,364. D. 1,970.
Câu 94: Hấp thụ hoàn toàn 4,48 lít khí CO
2
(đktc) vào 500 ml dung dịch hỗn hợp gồm NaOH 0,1M
và Ba(OH)
2
0,2M, sinh ra m gam kết tủa. Giá trị của m là :
A. 19,70. B. 17,73. C. 9,85. D. 11,82.
Câu 95: Cho 0,448 lít khí CO
2
(đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dung dịch chứa hỗn hợp NaOH
0,12M và Ba(OH)
2
0,12M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là :
A. 3,940. B. 1,182. C. 2,364. D. 1,970.
Câu 96: Sục 4,48 lít CO
2
(đktc) vào 200 ml dung dịch chứa Na
2
CO
3
0,5M và NaOH 0,75M thu
được dung dịch X. Cho dung dịch BaCl
2
dư vào dung dịch X. Tính khối lượng kết tủa thu được ?
A. 39,4 gam. B. 19,7 gam. C. 29,55 gam. D. 9,85 gam.
Câu 97: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO
2
(đktc) vào 100 ml dung dịch gồm K
2
CO
3
0,2M và KOH x
mol/lít, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Cho toàn bộ Y tác dụng với
dung dịch BaCl
2
(dư), thu được 11,82 gam kết tủa. Giá trị của x là :
A. 1,0. B. 1,4. C. 1,2. D. 1,6.
Câu 98*: Hấp thụ hoàn toàn 1,568 lít CO
2
(đktc) vào 500 ml dung dịch NaOH 0,16M thu được
dung dịch X. Thêm 250 ml dung dich Y gồm BaCl
2
0,16M và Ba(OH)
2
a mol/l vào dung dịch X thu
được 3,94 gam kết tủa và dung dịch Z. Tính a ?
A. 0,02M. B. 0,04M. C. 0,03M. D. 0,015M.
Câu 99: Cho từ từ dung dịch chứa a mol HCl vào dung dịch chứa b mol K
2
CO
3
đồng thời khuấy
đều, thu được V lít khí (đktc) và dung dịch X. Khi cho dư nước vôi trong vào dung dịch X thấy có
xuất hiện kết tủa. Biểu thức liên hệ giữa V với a, b là :
A. V = 22,4(a – b). B. V = 11,2(a – b). C. V = 11,2(a + b). D. V = 22,4(a + b).
Câu 100: Cho từ từ 200 ml dung dịch hỗn hợp HCl 1M và H
2
SO
4
0,5M vào 300 ml dung dịch
Na
2
CO
3
1M thu được V lít khí (đktc) và dung dịch X. Cho dung dịch X phản ứng với dung dịch
Ba(OH)
2
dư thu được m gam kết tủa. Giá trị của V và m là :
A. 2,24 lít ; 39,4 gam. B. 2,24 lít ; 62,7 gam.
C. 3,36 lít ; 19,7 gam. D. 4,48 lít ; 39,4 gam.
Câu 101: Dung dịch X chứa 0,6 mol NaHCO
3
và 0,3 mol Na
2
CO
3
. Thêm rất từ từ dung dịch chứa
0,8 mol HCl vào dung dịch X được dung dịch Y và V lít khí CO
2
(đktc). Thêm vào dung dịch Y
nước vôi trong dư thấy tạo thành m gam kết tủa. Giá trị của V và m là :
A. 11,2 lít CO
2
; 90 gam CaCO
3
. B. 16,8 lít CO
2
; 60 gam CaCO
3
.
C. 11,2 lít CO
2
; 60 gam CaCO
3
. D. 11,2 lít CO
2
; 40 gam CaCO
3
.
Câu 102*: Hấp thụ hoàn toàn 13,44 lít CO
2
(đktc) bằng 500 ml dung dịch NaOH aM thu được dung
dịch X. Cho từ từ 200 ml dung dịch HCl 1M vào X có 1,12 lít khí (đktc) thoát ra. Giá trị của a là :
A. 1,5M. B. 1,2M. C. 2,0M. D. 1,0M.
Câu 103: Cho từ từ 150 ml dung dịch HCl 1M vào 500 ml dung dich A gồm Na
2
CO
3
và KHCO
3
thì
thu được 1,008 lít khí (đktc) và dung dịch B. Cho dung dịch B tác dụng với dung dịch Ba(OH)
2
dư
thì thu được 29,55 gam kết tủa. Nồng độ của Na
2
CO
3
và KHCO
3
trong dung dịch A lần lượt là :
A. 0,21 và 0,32M. B. 0,2 và 0,4 M. C. 0,18 và 0,26M. D. 0,21 và 0,18M.
Câu 104*: Cho rất từ từ 100 ml dung dịch HCl x mol/l vào 100 ml dung dịch Na
2
CO
3
y mol/l thu
được 1,12 lít CO
2
(đktc). Nếu làm ngược lại thu được 2,24 lít CO
2
(đktc). Giá trị x, y lần lượt là :
A. 1,5M và 2M. B. 1M và 2M. C. 2M và 1,5M. D. 1,5M và 1,5M.
Câu 105: Cho từ từ 300 ml dung dịch Na
2
CO
3
1M vào 200 ml dung dịch hỗn hợp HCl 1M và
H
2
SO
4
0,5M thu được V lít khí (đktc). Giá trị của V là :
A. 1,68 lít. B. 2,24 lít. C. 3,36 lít. D. 4,48 lít.
Câu 106: Thêm từ từ đến hết dung dịch chứa 0,02 mol K
2
CO
3
vào dung dịch chứa 0,03 mol HCl.
Lượng khí CO
2
thu được đktc bằng
A. 0,448 lít. B. 0,224 lít. C. 0,336 lít. D. 0,112 lít.
Câu 107: Hoà tan 10,6 gam Na
2
CO
3
và 6,9 gam K
2
CO
3
vào nước thu được dung dịch X. Thêm từ
từ m gam dung dịch HCl 5% vào X thấy thoát ra 0,12 mol khí. Giá trị của m là :
A. 87,6. B. 175,2. C. 39,4. D. 197,1.
Câu 108: Thêm từ từ đến hết 150 ml dung dịch (Na
2
CO
3
1M và K
2
CO
3
0,5 M) vào 250 ml dung
dịch HCl 2M thì thể tích khí CO
2
sinh ra ở đktc là
A. 2,52 lít. B. 5,04 lít. C. 3,36 lít. D. 5,6 lít.
Câu 109: Cho đồng thời 1 lít dung dịch HCl 2M vào 1 lít dung dịch hỗn hợp Na
2
CO
3
1M và
NaHCO
3
1M. Đến phản ứng hoàn toàn thu được V lít khí (đktc). Giá trị của V là
A. V = 33,6. B. 22,4 ≤ V ≤ 33,6. C. V = 22,4. D. Kết quả khác.
Câu 110: Rót từ từ nước vào cốc cho sẵn 2,86 gam Na
2
CO
3
.nH
2
O cho đủ 100 ml. Khuấy đều cho
muối tan hết thu được dung dịch có nồng độ 0,1M. Giá trị của n là :
A. 7. B. 8. C. 9. D. 10.
Câu 111: Dung dịch A có chứa : Mg
2+
, Ba
2+
,Ca
2+
và 0,2 mol Cl
-
, 0,3 mol NO
3
-
. Thêm dần dần dung
dịch Na
2
CO
3
1M vào dung dịch A cho đến khi được lượng kết tủa lớn nhất thì ngừng lại. Thể tích
dung dịch Na
2
CO
3
đã thêm vào là :
A. 300 ml. B. 200 ml. C.150 ml. D. 250 ml.
Câu 112: Dung dịch A có chứa 5 ion : Mg
2+
, Ba
2+
, Ca
2+
, 0,1 mol Cl
–
và 0,2 mol NO
3
–
. Thêm dần V
lít dung dịch K
2
CO
3
1M vào A đến khi được lượng kết tủa lớn nhất. V có giá trị là :
A. 150 ml. B. 300 ml. C. 200 ml. D. 250 ml.
Câu 113: Dung dịch A chứa các ion: CO
3
2-
, SO
3
2-
, SO
4
2-
, 0,1 mol HCO
3
-
và 0,3 mol Na
+
. Thêm V
lít dung dịch Ba(OH)
2
1M vào A thì thu được lượng kết tủa lớn nhất. Giá trị nhỏ nhất của V là :
A. 0,15. B. 0,25. C. 0,20. D. 0,30.
Câu 114: Cho 200 ml dung dịch hỗn hợp Na
2
CO
3
0,6M và K
2
SO
4
0,4M tác dụng vừa đủ với 100
ml dung dịch hỗn hợp Pb(NO
3
)
2
0,9M và BaCl
2
nồng độ C (mol/l). Thu được m gam kết tủa. Giá trị
của C là
A. 0,8M. B. 1M. C. 1,1 M. D. 0,9M.
Câu 115: Có 1 lít dung dịch hỗn hợp Na
2
CO
3
0,1 mol/l và (NH
4
)
2
CO
3
0,25 mol/l. Cho 43 gam hỗn
hợp BaCl
2
và CaCl
2
vào dung dịch đó. Sau khi các phản ứng kết thúc ta thu được 39,7 gam kết tủa
A và dung dịch B. Phần trăm khối lượng các chất trong A là :
A.
3
BaCO
%m
= 50%,
3
CaCO
%m
= 50%. B.
3
BaCO
%m
= 50,38%,
3
CaCO
%m
= 49,62%.
C.
3
BaCO
%m
= 49,62%,
3
CaCO
%m
= 50,38%. D. Không xác định được.
Câu 116:
Cho V lít dung dịch A chứa đồng thời FeCl
3
1M và Fe
2
(SO
4
)
3
0,5M tác dụng với dung
dịch Na
2
CO
3
có dư, phản ứng kết thúc thấy khối lượng dung dịch sau phản ứng giảm 69,2 gam so
với tổng khối lượng của các dung dịch ban đầu. Giá trị của V là
A.
0,24 lít.
B.
0,237 lít.
C.
0,336 lít.
D.
0,2 lít.
Câu 117: Cho 3,45 gam hỗn hợp muối natri cacbonat và kali cacbonat tác dụng hết với dung dịch
HCl thu được V lít CO
2
(đktc) và 3,78 gam muối clorua. Giá trị của V là :
A. 6,72 lít. B. 3,36 lít. C. 0,224 lít. D. 0,672 lít.
Câu 118: Cho 115 gam hỗn hợp ACO
3
, B
2
CO
3
, R
2
CO
3
tác dụng với dung dịch HCl dư thu được
0,896 lít CO
2
(đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được chất rắn có khối lượng là :
A. 120 gam. B. 115,44 gam. C. 110 gam. D. 116,22 gam.
Câu 119: Hòa tan 14 gam hỗn hợp 2 muối MCO
3
và R
2
CO
3
bằng dung dịch HCl dư, thu được dung
dịch A và 0,672 lít khí (đktc). Cô cạn dung dịch A thì thu được m gam muối khan. Giá trị của m là :
A. 16,33 gam. B. 14,33 gam. C. 9,265 gam. D. 12,65 gam.
Câu 120: Hoà tan hoàn toàn 4 gam hỗn hợp MCO
3
và M’CO
3
vào dung dịch HCl thấy thoát ra V lít
khí (đktc). Dung dịch thu được đem cô cạn thu được 5,1 gam muối khan. Giá trị của V là :
A. 1,12 lít. B. 1,68 lít. C. 2,24 lít. D. 3,36 lít.
Câu 121: Hoà tan hết m gam hỗn hợp gồm M
2
CO
3
và RCO
3
trong dung dịch HCl dư thu được dung
dịch Y và V lít khí CO
2
(đktc). Cô cạn dung dịch Y thì được (m + 3,3) gam muối khan. Vậy thể tích
khí CO
2
là :
A. 2,24 lít. B. 3,36 lít. C. 4,48 lít. D. 6,72 lít.
Câu 122: Cho 9,125 gam muối hiđrocacbonat phản ứng hết với dung dịch H
2
SO
4
(dư), thu được
dung dịch chứa 7,5 gam muối sunfat trung hoà. Công thức của muối hiđrocacbonat là :
A. NaHCO
3
. B. Mg(HCO
3
)
2
. C. Ba(HCO
3
)
2
. D. Ca(HCO
3
)
2
.
Câu 123: Hỗn hợp CaCO
3
, CaSO
4
được hoà tan bằng axit H
2
SO
4
vừa đủ. Sau phản ứng đun nóng
cho bay hơi nước và lọc được một lượng chất rắn bằng 121,43% lượng hỗn hợp ban đầu. Phần trăm
khối lượng CaCO
3
, CaSO
4
trong hỗn hợp đầu lần lượt là :
A. 55,92% ; 44,08% B. 59,52% ; 40,48%
C. 52,59% ; 47,41% D. 49,52% ; 50,48%
Câu 124: Cho 115,3 gam hỗn hợp hai muối MgCO
3
và RCO
3
vào 500 ml dung dịch H
2
SO
4
loãng
thấy có 4,48 lít CO
2
(đktc) thoát ra, dung dịch A và chất rắn B. Cô cạn dung dịch A thu được 12
gam muối khan. Nung chất rắn B đến khối lượng không đổi thì thu được rắn B
1
và 11,2 lít CO
2
(đktc). Biết trong hỗn hợp đầu số mol của RCO
3
gấp 2,5 lần số mol của MgCO
3
.
a. Nồng độ mol/lít của dung dịch H
2
SO
4
là :
A. 0,2M. B. 0,1M. C. 0,4M. D. 1M.
b. Khối lượng chất rắn B và B
1
là :
A. 110,5 gam và 88,5 gam. B. 110,5 gam và 88 gam.
C. 110,5 gam và 87 gam. D. 110,5 gam và 86,5 gam.
c. Nguyên tố R là :
A. Ca. B. Sr. C. Zn. D. Ba.
Câu 125: Nung nóng 100 gam hỗn hợp NaHCO
3
và Na
2
CO
3
đến khối lượng không đổi thu được 69
gam hỗn hợp rắn. % khối lượng của NaHCO
3
trong hỗn hợp là :
A. 80%. B. 70%. C. 80,66%. D. 84%.
Câu 126: Khi nung hỗn hợp CaCO
3
và MgCO
3
thì khối lượng chất rắn thu được sau phản ứng chỉ
bằng một nửa khối lượng ban đầu. Thành phần % khối lượng các chất trong hỗn hợp đầu là :
A. 27,41% và 72,59%. B. 28,41% và 71,59%.
C. 28% và 72%. D. Kết quả khác.
Câu 127: Một loại đá chứa 80% CaCO
3
phần còn lại là tạp chất trơ. Nung đá tới phản ứng hoàn
toàn (tới khối lượng không đổi) thu được chất rắn R. Vậy % khối lượng CaO trong R là :
A. 62,5%. B. 69,14%. C. 70,22%. D. 73,06%.
Câu 128: Nung m gam đá X chứa 80% khối lượng gam CaCO
3
(phần còn lại là tạp chất trơ) một
thời gian thu được chất rắn Y chứa 45,65 % CaO. Tính hiệu suất phân hủy CaCO
3
.
A. 50%. B. 75%. C. 80%. D. 70%.
Câu 129: Nung 3,2 gam hỗn hợp gồm CuO và Fe
2
O
3
với cacbon trong điều kiện không có không
khí và phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 0,672 lít (đktc) hỗn hợp khí CO và CO
2
có tỉ khối so với
hiđro là 19,33. Thành phần% theo khối lượng của CuO và Fe
2
O
3
trong hỗn hợp đầu là :
A. 50% và 50%. B. 66,66% và 33,34%.
C. 40% và 60%. D. 65% và 35%.
Câu 130: Nung 24 gam hỗn hợp Fe
2
O
3
và CuO trong ống sứ có thổi luồng CO dư đến khi phản ứng
hoàn toàn. Cho hỗn hợp khí tạo thành đi qua bình chứa KOH đặc, dư thì khối lượng bình tăng 17,6
gam. Khối lượng Fe và khối lượng Cu thu được là :
A. 5,6 gam Fe và 3,2 gam Cu. B. 11,2 gam Fe và 6,4 gam Cu.
C. 5,6 gam Fe và 6,4 gam Cu. D. 11,2 gam Fe và 3,2 gam Cu.
Câu 131: Cho 3,04 gam hỗn hợp Fe
2
O
3
và FeO tác dụng với CO dư đến khi phản ứng hoàn toàn.
Chất khí thu được cho qua dung dịch Ca(OH)
2
dư thu được 5 gam kết tủa. Khối lượng Fe
2
O
3
và
FeO có trong hỗn hợp là :
A. 0,8 gam và 1,44 gam. B. 1,6 gam và 1,44 gam.
C. 1,6 gam và 0,72 gam. D. 0,8 gam và 0,72 gam.
Câu 132: Khử 39,2 gam hỗn hợp A gồm Fe
2
O
3
và FeO bằng CO thu được hỗn hợp B gồm FeO và
Fe. Để hoà tan B cần vừa đủ 2,5 lít dung dịch H
2
SO
4
0,2M thu được 4,48 lít khí (đktc). Khối lượng
Fe
2
O
3
và FeO lần lượt là :
A. 32 gam và 7,2 gam. B. 16 gam và 23,2 gam.
C. 18 gam và 21,2 gam D. 20 gam và 19,2 gam
Câu 133: Dẫn từ từ V lít khí CO (đktc) đi qua một ống sứ đựng lượng dư hỗn hợp rắn gồm CuO,
Fe
2
O
3
(ở nhiệt độ cao). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được khí X. Dẫn toàn bộ khí X
ở trên vào lượng dư dung dịch Ca(OH)
2
thì tạo thành 4 gam kết tủa. Giá trị của V là :
A. 1,120. B. 0,896. C. 0,448. D. 0,224.
Câu 134: Khử hoàn toàn 24 gam hỗn hợp CuO và Fe
x
O
y
bằng CO dư ở nhiệt độ cao thu được 17,6
gam hỗn hợp 2 kim loại. Khối lượng CO
2
tạo thành là :
A. 17,6 gam. B. 8,8 gam. C. 7,2 gam. D. 3,6 gam.
Câu 135: Cho V lít hỗn hợp khí (ở đktc) gồm CO và H
2
phản ứng với một lượng dư hỗn hợp rắn
gồm CuO và Fe
3
O
4
nung nóng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng hỗn hợp rắn
giảm 0,32 gam. Giá trị của V là :
A. 0,448. B. 0,112. C. 0,224. D. 0,560.
Câu 136: Thổi từ từ V lít hỗn hợp khí X (đktc) gồm CO và H
2
đi qua một ống đựng 16,8 gam hỗn
hợp 3 oxit : CuO, Fe
3
O
4
, Al
2
O
3
nung nóng, phản ứng hoàn toàn. Sau phản ứng thu được m gam chất
rắn và một hỗn hợp khí và hơi nặng hơn khối lượng của hỗn hợp X là 0,32 gam. Giá trị của V và m
là : A. 0,224 lít và 14,48 gam. B. 0,448 lít và 18,46 gam.
C. 0,112 lít và 12,28 gam. D. 0,448 lít và 16,48 gam.
Câu 137*: Cho hơi nước đi qua than nóng đỏ, thu được 15,68 lít hỗn hợp khí X (đktc) gồm CO,
CO
2
và H
2
. Cho toàn bộ X tác dụng hết với CuO (dư) nung nóng, thu được hỗn hợp chất rắn Y. Hòa
tan toàn bộ Y bằng dung dịch HNO
3
(loãng, dư) được 8,96 lít NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc).
Phần trăm thể tích khí CO trong X là :
A. 18,42%. B. 28,57%. C. 14,28%. D. 57,15%.
Câu 138: Khử hoàn toàn một oxit sắt X ở nhiệt độ cao cần vừa đủ V lít khí CO (đktc), sau phản
ứng thu được 0,84 gam Fe và 0,02 mol khí CO
2
. Công thức của X và giá trị V lần lượt là :
A. Fe
3
O
4
và 0,224. B. Fe
2
O
3
và 0,448.
C. Fe
3
O
4
và 0,448. D. FeO và 0,224.
Câu 139: Cho 4,48 lít khí CO (ở đktc) từ từ đi qua ống sứ nung nóng đựng 8 gam một oxit sắt đến
khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khí thu được sau phản ứng có tỉ khối so với hiđro bằng 20. Công
thức của oxit sắt và phần trăm thể tích của khí CO
2
trong hỗn hợp khí sau phản ứng là :
A. FeO ; 75%. B. Fe
2
O
3
; 75%. C. Fe
2
O
3
; 65%. D. Fe
3
O
4
; 75%.
Câu 140: Cho một luồng khí CO đi qua ống đựng 10 gam Fe
2
O
3
nung nóng. Sau một thời gian thu
được m gam hỗn hợp X gồm 3 oxit sắt. Cho X tác dụng hết với dung dịch HNO
3
0,5M (vừa đủ) thu
được dung dịch Y và 1,12 lít NO (đktc) duy nhất.
a. Thể tích CO đã dùng (đktc) là :
A. 1,68. B. 2,24. C. 1,12. D. 3,36.
b. m có giá trị là :
A. 7,5. B. 8,8. C. 9. D. 7.
c. Thể tích dung dịch HNO
3
đã dùng là :
A. 0,75 lít. B. 0,85 lít. C. 0,95 lít. D. 1 lít.
Câu 141: Cho luồng khí CO đi qua ống sứ đựng m gam Fe
2
O
3
nung nóng. Sau một thời gian thu
được 6,96 gam hỗn hợp rắn X, cho X tác dụng hết với dung dịch HNO
3
0,1M vừa đủ thu được dung
dịch Y và 2,24 lít hỗn hợp khí Z gồm NO và NO
2
có tỉ khối so với hiđro là 21,8.
a. Hấp thụ hết khí sau khi nung vào nước vôi trong dư thì thu được kết tủa có khối lượng là :
A. 5,5 gam. B. 6 gam. C. 6,5 gam. D. 7 gam.
b. m có giá trị là :
A. 8 gam. B. 7,5 gam. C. 7 gam. D. 8,5 gam.
c. Thể tích dung dịch HNO
3
đã dùng là :
A. 4 lít. B. 1 lít. C. 1,5 lít. D. 2 lít.
Câu 142: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp khí SiH
4
và CH
4
thu được 6 gam chất rắn, hỗn hợp khí và
hơi X. Dẫn toàn bộ X vào dung dịch nước vôi trong dư thấy có 30 gam kết tủa. Hỏi khối lượng
dung dịch còn lại sau phản ứng chênh lệch với khối lượng dung dịch nước vôi trong ban đầu bao
nhiêu gam ?
A. 2,4. B. 0. C. 4,4. D. 9.
Câu 143: Trộn 6 gam Mg bột với 4,5 gam SiO
2
rồi đun nóng ở nhiệt độ cao cho đến khi phản ứng
xảy ra hoàn toàn. Lấy hỗn hợp thu được cho tác dụng với dung dịch NaOH dư. Thể tích khí hiđro
bay ra ở điều kiện tiêu chuẩn là :
A. 1,12 lít. B. 5,60 lít. C. 0,56 lít. D. 3,92 lít
ĐÁP ÁN
1A
2C
3C
4C
5B
6C
7B
8B
9B
10A
11D
12C
13C
14D
15A
16A
17C
18C
19D
20D
21D
22C
23C
24C
25A
26B
27A
28D
29C
30B
31B
32B
33A
34C
35C
36D
37D
38C
39C
40B
41C
42D
43D
44D
45D
46D
47ABBCB
48C
49A
50D
51B
52A
53A
54D
55C
56C
57D
58D
59C
60C
61B
62C
63B
64B
65D
66A
67B
68D
69D
70B
71B
72B
73A
74C
75A
76C
77C
78B
79A
80C
81B
82C
83A
84A
85D
86A
87D
88D
89D
90D
91B
92C
93D
94C
95C
96D
97B
98A
99A
100B
101D
102A
103D
104C
105D
106C
107D
108B
109B
110D
111D
112A
113C
114C
115C
116D
117D
118B
119B
120C
121D
122B
123B
124CAD
125D
126B
127B
128B
129A
130B
131B
132A
133B
134A
135A
136D
137B
138C
139B
140ABB
141CAA
142A
143A
| 1/49
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:

CHUYÊN ĐỀ 3 :
NHÓM CACBON A. LÝ THUYẾT
I. KHÁI QUÁT VỀ NHÓM CACBON (NHÓM IVA)
- Gồm : Cacbon (C), silic (Si), gemani (Ge), thiếc (Sn), chì (Pb).
- Cấu hình electron lớp ngoài cùng: ns2np2.
- Số oxi hoá có thể có trong chất vô cơ : -4, 0, +2, +4.
- Hợp chất với hiđro: RH4 ; hợp chất với oxi : RO và RO2
(Chú ý : CO2, SO2 là oxit axit ; GeO2, SnO2, PbO2 và hiđroxit tương ứng là hợp chất lưỡng tính). II. CACBON:
1.Tính chất vật lý
Cacbon ở thể rắn, không tan trong nước, có 4 dạng thù hình : Kim cương (cứng, tinh thể trong
suốt); than chì (xám, mềm, dẫn điện); Fuleren (phân tử C60, C70) ; than vô định hình (có tính hấp phụ).
2. Tính chất hóa học
a. Tính khử : Cacbon không tác dụng trực tiếp với halogen. ● Với oxi : o C + O t 2   CO2 (cháy hoàn toàn) o 2C + O t 2 
 2CO (cháy không hoàn toàn)
Ở nhiệt độ cao, cacbon lại khử được CO2 thành CO o C + CO t  2 2CO
● Với hợp chất oxi hoá : như oxit kim loại, HNO3, H2SO4 đ, KClO3... o C + 2H t  2SO4 (đặc) CO2 + 2SO2 + 2H2O o C + 4HNO t  3 (đặc) CO2 + 4NO2 + 2H2O b. Tính oxi hoá ● Với hiđro : o C + 2H Ni, 500 C 2   CH4 ● Với kim loại : o Ca + 2C t  CaC2 : Canxi cacbua o 4Al + 3C t
 Al4C3 : Nhôm cacbua 3. Điều chế
a. Kim cương nhân tạo
Điều chế từ than chì ở 2000oC, áp suất từ 50 đến 100.000 atmotphe, xúc tác sắt, crom hay niken.
b. Than chì nhân tạo
Nung than cốc ở 2500 – 3000oC trong lò điện không có không có không khí. c. Than cốc
Nung than mỡ khoảng 1000oC, trong lò cốc, không có không khí. d. Than mỏ
Khai thác trực tiếp từ các vỉa than. e. Than gỗ
Đốt gỗ trong điều kiện thiếu không khí. f. Than muội o Nhiệt phân metan : CH t , xt   4 C + 2H2
III. HỢP CHẤT CỦA CACBON 1. Cacbon monooxit
- CTPT : CO (M = 28) ; CTCT: C O
- Khí không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí, ít tan trong nước, rất độc.
- CO kém hoạt động ở nhiệt độ thường, hoạt động hơn khi đun nóng.
- CO là oxit trung tính (oxit không tạo muối ).
a. Tính chất hóa học
Hoá tính quan trọng là tính khử ở nhiệt độ cao.
● Với oxi : CO cháy trong oxi với ngọn lửa lam nhạt : o 2CO + O t  2 2CO2
● Với Clo : có xúc tác than hoạt tính : CO + Cl2  COCl2 (photgen)
● Với oxit kim loại : chỉ với kim loại trung bình và yếu : o Fe t  2O3 + 3CO 2Fe + 3CO2 o CuO + CO t  Cu + CO2
● Lưu ý : CO chỉ khử được oxit của các kim loại từ kẽm trở về cuối dãy hoạt động hóa học của các kim loại. b. Điều chế:
● Trong phòng thí nghiệm : o HCOOH H SO , t 2 4   CO + H2O
● Trong công nghiệp :
+ Đốt không hoàn toàn than đá trong không khí khô : o 2C + O t  2 2CO o C + O t  2 CO2 o CO t  2 + C 2CO)
Hỗn hợp khí thu được gọi là khí than khô (khí lò ga): 25% CO, còn lại là CO2, N2.
+ Cho hơi nước qua than nóng đỏ ở 1000oC : o C + H t  2O CO + H2 o C + 2H t  2O CO2 + 2H2
Hỗn hợp khí thu được gọi là khí than ướt : 44% CO, còn lại là CO2, N2, H2. 2. CACBON ĐIOXIT
- CTPT : CO2 = 44 ; CTCT : O = C = O
- Khí không màu, không mùi, nặng hơn không khí, dễ hóa lỏng, không duy trì sự cháy và sự
sống. Ở trạng thái rắn, CO2 gọi là nước đá khô.
a. Tính chất hóa học
● CO2 là một oxit axit
+ Tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit yếu. CO2 + H2O H2CO3
+ Tác dụng với oxit bazơ, bazơ tạo thành muối. CO2 + NaOH  NaHCO3 CO2 + 2NaOH  Na2CO3 + H2O
● Tác dụng với chất khử mạnh như (tính oxi hóa) o 2Mg + CO t  2 2MgO + C o 2H t  2 + CO2 C + 2H2O c. Điều chế:
● Trong phòng thí nghiệm
CaCO3 + 2HCl  CaCl2 + CO2  + H2O
● Trong công nghiệp o CaCO t 3   CaO + CO2
IV. AXIT CACBONIC VÀ MUỐI CACBONAT 1. Axit cacbonic
Là axit rất yếu và kém bền. H2CO3 CO2  + H2O
Trong nước, điện li yếu : H - 2CO3 HCO3 + H+ HCO - 2- 3 CO3 + H+
Tác dụng với bazơ mạnh (tương tự CO2) tạo muối cacbonat. 2. Muối cacbonat a. Tính tan
- Muối axit đa số dễ tan (trừ NaHCO3 hơi ít tan)
- Muối trung hoà không tan trong nước (trừ cacbonat của kim loại kiềm và amoni).
b. Tính chất hóa học ● Tác dụng với axit
CaCO3 + 2HCl  CaCl2 + CO2 + H2O
Chú ý : CaCO3 tan được trong nước có CO2.
CaCO3 + CO2 + H2O  Ca(HCO3)2
● Tác dụng với dung dịch kiềm :
NaHCO3 + NaOH  Na2CO3 + H2O
● Thủy phân trong nước tạo môi trường kiềm :
- Đối với muối cacbonat Na 2- 2CO3  2Na+ + CO3 CO 2- - 3 + H2O HCO3 + OH- HCO - 3 + H2O H2CO3 + OH-
- Đối với muối cacbonat NaHCO - 3  Na+ + HCO3 HCO - 3 + H2O H2CO3 + OH-
● Phản ứng nhiệt phân :
- Muối axit dễ bị nhiệt phân tạo muối trung tính.
2NaHCO3  Na2CO3 + CO2 + H2O
Ca(HCO3)2  CaCO3 + CO2 + H2O
- Muối trung hoà dễ bị nhiệt phân trừ cacbonat kim loại kiềm. CaCO3  CaO + CO2
V. SILIC VÀ HỢP CHẤT CỦA SILIC I. Silic
- Silic ở thể rắn, có 2 dạng thù hình : Si vô định hình (bột màu nâu) ; Si tinh thể (cấu trúc tương
tự kim cương, độ cứng = 7/10 kim cương, màu xám, giòn, d = 2,4, có vẻ sáng kim loại, dẫn nhiệt).
- Si là phi kim yếu, tương đối trơ.
1. Tính chất hóa học a. Tính khử ● Với phi kim: Si + 2F2  SiF4 (Silic tetra florua) o Si + O t 2   SiO2 (to = 400 - 600oC) ● Với hợp chất: o 2NaOH + Si + H t 2O   Na2SiO3 + 2H2 b. Tính oxi hoá
Tác dụng với kim loại: Ca, Mg, Fe... ở nhiệt độ cao. o 2Mg + Si t  Mg2Si Magie silixua 2. Điều chế
a. Trong phòng thí nghiệm o 2Mg + SiO t  2 2MgO + Si (900oC)
b. Trong công nghiệp o SiO t  2 + 2C 2CO + Si (1800oC)
II. HỢP CHẤT CỦA SILIC
1. Silic đioxit ( SiO2 )
- Dạng tinh thể, không tan trong nước, nhiệt độ nóng chảy là 1713oC, tồn tại trong tự nhiên ở dạng cát và thạch anh. - Là oxit axit :
a. Tan chậm trong kiềm hoặc cacbonat kim loại kiềm nóng chảy: o SiO t  2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O o SiO t  2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2
b. Tác dụng với HF (dùng để khắc thủy tinh) SiO2 + 4HF  SiF4 + 2H2O
2. Axit silixic ( H2SiO3 )
- Là chất keo, không tan trong nước. Khi sấy khô, axit silixic mất 1 phần nước tạo Silicagen
(được dùng để hút ẩm) : o H t  2SiO3 SiO2 + H2O
- H2SiO3 là axit rất yếu, yếu hơn H2CO3 : Na 
2SiO3 + CO2 + H2O  Na2CO3 + H2SiO3 3.Muối silicat
- Muối silicat của kim loại kiềm tan trong nước và bị thủy phân mạnh tạo môi trường kiềm : Na  2SiO3 + 2H2O 2NaOH + H2SiO3
- Dung dịch đậm đặc của Na2SiO3 và K2SiO3 được gọi là thủy tinh lỏng dùng để chế keo dán
thủy tinh và sứ, vải hoặc gỗ tẩm thủy tinh lỏng sẽ khó bị cháy.
VI. CÔNG NGHIỆP SILICAT
1. Thủy tinh : Là hỗn hợp của muối natri silicat, canxi silicat và silic đioxit. Công thức gần đúng
của thủy tinh : Na2O.CaO.6SiO2
Phương trình sản xuất : o 6SiO 1400 C  2 + CaCO3 + Na2CO3 Na2O.CaO.6SiO2 + 2CO2
Các loại thủy tinh : Thủy tinh thông thường ; thủy tinh Kali ; thủy tinh thạch anh ; thủy tinh phalê.
2. Đồ gốm : Được điều chế chủ yếu từ đất sét và cao lanh :
Có các loại : Gốm xây dựng (gạch, ngói), gốm kỹ thuật (sứ kỹ thuật), gốm dân dụng (sứ dân dụng, sành...)
3. Xi măng: Là chất bột mịn, màu lục xám, thành phần chính gồm các canxi silicat : 3CaO.SiO2,
2CaO.SiO2 và canxi aluminat: 3CaO.Al2O3, dễ kết dính nên được dùng trong xây dựng.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP VỀ NHÓM CACBON
I. Phản ứng của CO2, SO2 với dung dịch kiềm
1. Sục CO2 (hoặc SO2) vào dung dịch NaOH hoặc KOH
Bản chất phản ứng : Ban đầu tạo ra muối trung hòa, sau đó nếu CO2 dư thì muối trung hòa
chuyển dần thành muối axit. CO2 + 2NaOH  Na2CO3 + H2O
Na2CO3 + CO2 + H2O  2NaHCO3
Để tiện cho việc tính toán ta có thể viết hai phương trình độc lập với nhau : CO2 + 2NaOH  Na2CO3 + H2O CO2 + NaOH  NaHCO3 n n Đặt T =  OH
 NaOH , ứng với các giá trị của T ta thu được các chất khác nhau : n n CO CO 2 2 Giá trị của T
Chất thu được sau phản ứng T = 1 NaHCO3 T = 2 Na2CO3 T < 1 NaHCO3 và CO2 dư T > 2 Na2CO3 và NaOH dư 1 < T < 2 Na2CO3 và NaHCO3
2. Sục CO2 (hoặc SO2) vào dung dịch Ca(OH)2 hoặc Ba(OH)2
Bản chất phản ứng : Ban đầu tạo ra muối trung hòa kết tủa, sau đó nếu CO2 dư thì muối trung
hòa chuyển dần thành muối axit tan.
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3  + H2O
CaCO3 + CO2 + H2O  Ca(HCO3)2
Để tiện cho việc tính toán ta có thể viết hai phương trình độc lập với nhau : CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O 2CO2 + Ca(OH)2  Ca(HCO3)2 n 2nCa(OH) Đặt T =  OH  2
, ứng với các giá trị của T ta thu được các chất khác nhau : n n CO CO 2 2 Giá trị của T
Chất thu được sau phản ứng T = 1 Ca(HCO3)2 T = 2 CaCO3 T < 1 Ca(HCO3)2 và CO2 dư T > 2 CaCO3 và Ca(OH)2 dư 1 < T < 2 CaCO3 và Ca(HCO3)2
Dạng 1 : CO2 (hoặc SO2) phản ứng với dung dịch chứa một bazơ tan.
Phương pháp giải n
● Khi đề bài yêu cầu xác định và tính toán lượng sản phẩm tạo thành thì ta dựa vào tỉ lệ OH . nCO2
● Khi đề bài yêu cầu tính lượng CO2 phản ứng thì ta tính mol của Ca(OH)2 hoặc Ba(OH)2 và
tính mol của kết tủa BaCO3 hoặc CaCO3. So sánh số mol của bazơ và của kết tủa nếu số mol của
kết tủa nhỏ hơn thì sẽ có hai khả năng xảy ra : Hoặc bazơ dư hoặc bazơ hết. Trường hợp bazơ hết
thì phản ứng phải tạo ra cả muối axit.
● Khi đề yêu cầu xác định lượng Ca(OH)2 hoặc Ba(OH)2 tham gia phản ứng thì ta tính mol CO2
và mol của kết tủa BaCO3 hoặc CaCO3 rồi áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố đối với C để xem
phản ứng có tạo ra muối Ca(HCO3)2 hoặc Ba(HCO3)2 hay không. Từ đó áp dụng định luật bảo toàn
nguyên tố đối với Ca hoặc Ba để suy ra lượng Ca(OH)2 hoặc Ba(OH)2.
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Nung 13,4 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại hóa trị II, sau khi phản ứng xảy ra
hoàn toàn thu được 6,8 gam chất rắn và khí X. Lượng khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75 ml dung
dịch NaOH 1M. Khối lượng muối khan thu được sau phản ứng là : A. 4,2 gam. B. 6,5 gam.
C. 6,3 gam. D. 5,8 gam.
Hướng dẫn giải
Nung muối cacbonat thu được khí X là CO2. o MCO t  MO + CO 3 2
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có : 6,6 m  m  m
 13,4 6,8  6,6 gam  n   0,15 mol. CO MCO chaátraén CO 2 2 3 44 n 0,075 Theo giả thiết ta có NaOH n  0,075 mol  
 1 Muối tạo thành là muối axit. NaOH n 0,15 CO2
Phương trình phản ứng : CO2 + NaOH  NaHCO3 (1)
mol: 0,075  0,075  0,075
Theo (1) ta thấy số mol của NaHCO3 là 0,075 mol nên suy ra khối lượng của NaHCO3 là : m = 0,075.84 = 6,3 gam. NaHCO3 Đáp án C.
Ví dụ 2: Cho 10 lít hỗn hợp khí (đktc) gồm CO2 và 68,64% CO về thể tích đi qua 100 gam dung
dịch Ca(OH)2 7,4% thấy tách ra m gam kết tủa. Giá trị của m là : A. 10 gam. B. 8 gam. C. 6 gam. D. 12 gam.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta thấy thành phần phần trăm về thể tích của CO2 là : 10 %CO  
2 = (100 – 68,64)% = 31,36%  n .31,36% 0,14 mol. CO2 22,4 7,4 m  100.7,4%  7,4 gam  n   0,1 mol. Ca(OH) Ca(OH) 2 2 74 n
Cách 1 : Dựa vào tỉ lệ mol OH để xác định sản phẩm sinh ra nCO2 n 2n  Ca(OH) 2.0,1 2 Đặt T = OH 2   
 1 T  2  Phản ứng tạo ra hai muối. n n 0,14 1,4 CO CO 2 2
Phương trình phản ứng : CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O (1) mol: x  x  x 2CO2 + Ca(OH)2  Ca(HCO3)2 (2) mol: 2y  y  y
Theo (1), (2) và giả thiết ta có : x  y  0,1 x  0,06    x   2y  0,14 y   0,04
Khối lượng kết tủa là : m
 0,06.100  6 gam. CaCO3
Cách 2 : Dựa vào bản chất phản ứng CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O (1) mol: 0,1  0,1  0,1
CaCO3 + CO2 + H2O  Ca(HCO3)2 (2)
mol: 0,04  (0,14 – 0,1)  0,04
Theo các phương trình phản ứng ta thấy : Lúc đầu có 0,1 mol CaCO3 tạo ra nhưng sau đó có
0,04 mol CaCO3 bị hòa tan do CO2 còn dư. Kết quả là sau tất cả các phản ứng sẽ thu được 0,06
mol CaCO3, tức là thu được 6 gam kết tủa. Đáp án C.
Ví dụ 3: Cho V lít khí CO2 (đktc) 1 lít dung dịch Ba(OH)2 0,2M. Sau phản ứng thu được 19,7 gam
kết tủa. Giá trị của V là : A. 2,24. B. 2,24 hoặc 6,72.
C. 4,48. D. 2,24 hoặc 4,48.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có : n  0,2 mol, n
 0,1 mol  Còn 0,1 mol Ba2+ nằm ở trong dung dịch. Ba(OH) BaCO 2 3
● Trường hợp 1 : Ba(OH)2 dư CO2 + Ba(OH)2  BaCO3 + H2O (1) mol: 0,1  0,1  0,1
Theo (1) ta thấy số mol CO2 đã dùng là 0,1 mol. Suy ra thể tích CO2 ở điều kiện tiêu chuẩn đã dùng là 2,24 lít.
● Trường hợp 2 : Ba(OH)2 phản ứng hết, 0,1 mol Ba2+ nằm trong dung dịch ở dạng Ba(HCO3)2. CO2 + Ba(OH)2  BaCO3 + H2O (1) mol: 0,1  0,1  0,1 2CO2 + Ba(OH)2  Ba(HCO3)2 (2) mol: 0,2  0,1  0,1
Ta thấy số mol CO2 là 0,3 mol. Suy ra thể tích CO2 ở điều kiện tiêu chuẩn đã dùng là 6,72 lít. Đáp án B.
Ví dụ 4: Thổi khí CO2 vào dung dịch chứa 0,02 mol Ba(OH)2. Giá trị khối lượng kết tủa biến thiên
trong khoảng nào khi CO2 biến thiên trong khoảng từ 0,005 mol đến 0,024 mol ?
A. 0 gam đến 3,94 gam.
B. 0 gam đến 0,985 gam.
C. 0,985 gam đến 3,94 gam.
D. 0,985 gam đến 3,152 gam.
Hướng dẫn giải
Khi số mol CO2 biến thiên trong khoảng (0,005; 0,024) và mol Ba(OH)2 là 0,02 mol thì lượng
kết tủa lớn nhất thu được là khi n  n  0,02 mol . CO Ba(OH) 2 2 CO2 + Ba(OH)2  BaCO3 + H2O (1) mol: 0,02  0,02  0,02 Theo (1) suy ra m  0,02.197  3,94 gam. BaCO max 3 Khi số mol CO     2 là 0,005 mol thì n n 0, 005 mol m 0,985 gam. BaCO CO BaCO 3 2 3
Khi số mol CO2 là 0,024 mol thì : CO2 + Ba(OH)2  BaCO3 + H2O (2) mol: 0,02  0,02  0,02
BaCO3 + CO2 + H2O  Ba(HCO3)2
mol: 0,004  0,004  0,004 Khi đó n
 0,02  0,004  0,016 mol  m  0,016.197  3,152 gam. BaCO BaCO 3 3
Vậy khối lượng kết tủa biến đổi trong đoạn từ 0,985 gam đến 3,94 gam. Đáp án C.
Ví dụ 5: Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO2 (đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2 nồng độ a mol/l,
thu được 15,76 gam kết tủa. Giá trị của a là :
A. 0,048. B. 0,032. C. 0,04. D. 0,06.
Hướng dẫn giải Theo giả thiết ta có : n  0,12 mol, n
 0,08 mol  Có 0,08 mol CO CO BaCO
2 chuyển vào muối BaCO3 còn 0,04 2 3
mol CO2 chuyển vào muối Ba(HCO3)2.
Phương trình phản ứng : CO2 + Ba(OH)2  BaCO3 + H2O (1) mol: 0,08  0,08  0,08 2CO2 + Ba(OH)2  Ba(HCO3)2 (2) mol: 0,04  0,02  0,02
Theo (1), (2) và giả thiết ta có : 0,1 n
 0,08  0,02  0,1 mol  [Ba(OH) ]=  0,04M. Ba (OH) 2 2 2, 5 Đáp án C.
Ví dụ 6: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào 100 ml dung dịch gồm K2CO3 0,2M và KOH x
mol/lít, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Cho toàn bộ Y tác dụng với
dung dịch BaCl2 (dư), thu được 11,82 gam kết tủa. Giá trị của x là : A. 1,0. B. 1,4. C. 1,2. D. 1,6.
Hướng dẫn giải
Nhận thấy : n  n 
nên suy ra trong dung dịch Y còn chứa cả muối HCO -  n . 2 CO BaCO 3 2 CO 3 3
Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố đối với C ta có : n  n n n n 0,06 mol. 2   2       CO2 CO (trong K CO ) HCO CO (trong BaCO ) HCO 3 2 3 3 3 3 3
Phương trình phản ứng : CO - 2 + OH-  HCO3 (1) mol: 0,06  0,06  0,06 CO 2- 2 + 2OH-  CO3 (2) mol: (0,1 – 0,06)  0,08 Theo (1) và (2) ta thấy :  1,4 n          0,06 0,08 1,4 mol x [KOH] [OH ] 1,4M. OH 1 Đáp án B.
Dạng 2 : Phản ứng của CO2 (hoặc SO2) với dung dịch chứa hỗn hợp các bazơ tan.
Phương pháp giải
- Bản chất phản ứng :  2 CO  2  OH COH O 2 3 2 2 CO COH O  2  HCO 2 3 2 3
- Nếu dung dịch kiềm có Ba(OH)2 hoặc Ca(OH)2 thì còn có thể có phản ứng tạo kết tủa nếu
phản ứng của CO2 với OH tạo ra 2 CO 3 2 2 Ba
CO   BaCO  3 3 2 2 Ca
CO   CaCO  3 3
- Dựa vào giả thiết và các phương trình phản ứng ion rút gọn để tính toán suy ra kết quả cần tìm.
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Cho 0,448 lít khí CO2 (đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dung dịch chứa hỗn hợp NaOH 0,06M
và Ba(OH)2 0,12M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là : A. 3,940. B. 1,182. C. 2,364. D. 1,970.
Hướng dẫn giải Theo giả thiết ta có : n = 0,02 mol ; n n = 0,012 mol CO NaOH = 0,006 mol ; 2 Ba (OH)2  n n = 0,03 mol. 2 = 0,012 mol ;  Ba OH
Phương trình phản ứng :  2 CO 2OH CO     H O 2 3 2
mol : 0, 015  0, 03  0, 015 2 CO CO  H O 2HCO     2 3 2 3 mol : 0, 005  0, 005 Như vậy n       0, 015 0, 005 0, 01 mol n 
0, 012 mol nên lượng kết tủa tính theo 2 2 CO Ba 3 CO 2- 3 . 2 2 Ba CO    BaCO  3 3
mol : 0, 01  0, 01  0, 01  n = n m = 0,01.197 = 1,97 gam. BaCO 2 = 0,01  BaCO 3 CO3 3 Đáp án D.
Ví dụ 2: Dung dịch X chứa hỗn hợp các chất KOH 0,05M, NaOH 0,05M và Ba(OH)2 0,15M. Sục
7,84 lít khí CO2 (đktc) vào 1 lít dung dịch X thì lượng kết tủa thu được là : A. 19,7 gam. B. 9,85 gam. C. 29,55 gam. D. 10 gam.
Hướng dẫn giải Theo giả thiết ta có : n = 0,35 mol ; n n = 0,15 mol CO
NaOH = 0,05 mol ; nKOH = 0,05 mol; 2 Ba (OH)2  n n = 0,4 mol. 2 = 0,15 mol ;  Ba OH
Phương trình phản ứng:  2 CO  2OH  CO   H O 2 3 2 mol : 0, 2  0, 4  0, 2 2 CO
 CO   H O  2HCO  2 3 2 3 mol : 0,15  0,15 Như vậy n      2-  0, 2 0,15 0, 05 mol n 
0,1 mol nên lượng kết tủa tính theo CO . 2 2 3 CO Ba 3 2 2 Ba CO    BaCO  3 3
mol : 0, 05  0, 05  0, 05  m = 0,05.197 = 9,85 gam. BaC 3 O Đáp án B.
● Lưu ý : Ngoài cách viết phương trình theo đúng bản chất của phản ứng giữa CO2 và dung n
dịch kiềm để tính lượng CO 2-OH
3 tạo ra như ở ví dụ 1 và 2, ta còn có thể dựa vào tỉ lệ để tính nCO2 lượng CO 2-
3 như ở ví dụ 3 dưới đây.
Ví dụ 3: Hấp thụ hoàn toàn 0,672 lít khí CO2 (đktc) vào 1 lít dung dịch gồm NaOH 0,025M và
Ca(OH)2 0,0125M, thu được x gam kết tủa. Giá trị của x là : A. 2,00. B. 0,75. C. 1,00. D. 1,25.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có : n  0,03 mol, n    0, 05 mol, n  0, 0125 mol. 2 CO2 OH Ca n  0, 05 5 Nhận xét : OH T  
 1  T  2  Phản ứng tạo ra muối CO 2- - 3 và HCO3 . n 0, 03 3 CO2
Phương trình phản ứng : CO 2- 2 + 2OH-  CO3 + H2O (1) mol: x  2x  x CO - 2 + OH-  HCO3 (2) mol: y  y  y x  y  0,03 x  0,02
Từ (1), (2) và giả thiết ta có :    2x  y  0,05 y  0,01 So sánh số mol ta thấy n    n
Lượng kết tủa sinh ra tính theo ion Ca2+. 2 2 CO Ca 3 Ca2+ + CO 2- 3  CaCO3 (3)
mol: 0,0125  0,0125  0,0125 Vậy m = 0,0125.100 = 1,25 gam. CaCO3 Đáp án D. n
Từ ví dụ này ta thấy nếu T OH va 1
ø T  2 thì ta suy ra n    n n . 2 n CO CO OH 2 3 CO2
Ví dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn m gam FeS2 bằng một lượng O2 vừa đủ, thu được khí X. Hấp thụ hết X
vào 1 lít dung dịch Y chứa Ba(OH)2 0,15M và KOH 0,1M, thu được dung dịch Z và 21,7 gam kết
tủa. Cho dung dịch NaOH vào Z thấy xuất hiện thêm kết tủa. Giá trị của m là : A. 23,2. B. 12,6 . C. 18,0. D. 24,0.
Hướng dẫn giải
Đốt cháy FeS2 trong O2 vừa đủ thu được khí X là SO2. o 4FeS t  2 + 11O2 2Fe2O3 + 8SO2 Theo giả thiết ta có : n  n n  n = 0,1 mol,  = 0,4 mol, 2 = 0,15 mol. 2 BaSO SO OH Ba 3 3 
Cho dung dịch NaOH vào Z thấy xuất hiện thêm kết tủa suy ra trong Z có HSO , do đó OH- 3
trong Y đã phản ứng hết với khí SO2.
Phương trình phản ứng :  SO2 + 2OH  2 SO  (1) 3 mol: 0,1  0,2  0,1  SO2 + OH  HSO  (2) 3
mol: 0,2  (0,4 – 0,2)  0,2 1
Theo các phản ứng ta có : n = . n
= 0,15  m = 120.0,15 = 18 gam. FeS SO 2 2 2 Đáp án C.
Ví dụ 5: Sục CO2 vào 200 ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)2 0,75M. Sau khi khí bị
hấp thụ hoàn toàn thấy tạo 23,64 gam kết tủa. Thể tích khí CO2 đã dùng (đktc) là : A. 8,512 lít. B. 2,688 lít. C. 2,24 lít.
D. Cả A và B đúng.
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có : n        0,15 mol, n  n 2n 0,5 mol, n 0,12 mol. 2 KOH Ba (OH) BaCO Ba OH 2 3
Vì số mol Ba2+ lớn hơn số mol BaCO3 nên Ba2+ còn dư. Như vậy phản ứng của CO2 với dung
dịch kiềm đã tạo ra 0,12 mol CO 2- 3 .
Xét các khả năng xảy ra :
● Trường hợp OH dư : CO 2- 2 + 2OH  CO3 + H2O (1) mol: 0,12  0,24  0,12
Theo (1) suy ra : n  0,12 mol  V
 0,12.22,4  2,688 lít. CO CO 2 2
● Trường hợp OH phản ứng hết thì phản ứng tạo ra cả muối axit : CO 2- 2 + 2OH  CO3 + H2O (1) mol: 0,12  0,24  0,12 CO - 2 + OH  HCO3 (2)
mol: 0,26  (0,5 – 0,24) = 0,26
Theo (1) và (2) suy ra : n  0,38 mol  V
 0,38.22,4  8,512 lít. CO CO 2 2 Đáp án D.
Ví dụ 6: Sục V lít CO2 (đktc) vào 200 ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,5M và Ba(OH)2 0,375M. Xác
định giá trị của V là để thu được lượng kết tủa lớn nhất ? A. 1,68 lít  V  3,92 lít.
B. 1,68 lít hoặc 3,92 lít. CO2 C. 1,68 lít < V  3,92 lít. D. 1,68 lít  V  3,92 lít. CO CO 2 2
Hướng dẫn giải
Theo giả thiết ta có : n  0,2.0,5  0,1 mol, n  0,375.0,2  0,075 mol KOH Ba(OH) 2   n      n 2.n 0,25 mol, n  0,075 mol. 2 KOH Ba(OH) OH 2 Ba
Để lượng kết tủa thu được lớn nhất thì lượng CO 2-
3 tạo thành trong dung dịch phải bằng lượng Ba2+ hoặc lớn hơn. Ba2+ + CO 2- 3  BaCO3 (1)
mol: 0,075  0,075  0,075
Lượng CO2 cần dùng nhỏ nhất khi phản ứng chỉ tạo ra muối trung hòa : CO 2- 2 + 2OH-  CO3 + H2O (2) mol: 0,075  0,15  0,075 Theo (2) ta thấy n  0,075 mol  V  0,075.22,4  1,68 lít. CO CO 2 2
Lượng CO2 cần dùng lớn nhất khi phản ứng tạo ra cả muối trung hòa và muối axit : CO 2- 2 + 2OH-  CO3 + H2O (2) mol: 0,075  0,15  0,075 CO - 2 + OH-  HCO3 (3)
mol: 0,1  (025 – 0,15) = 0,1 Theo (2), (3) ta thấy n  0,175 mol  V  0,175.22,4  3,92lít. CO CO 2 2
Vậy để thu được lượng kết tủa lớn nhất thì : 1,68 lít  V  3,92 lít. CO2 Đáp án D.
II. Phản ứng của dung dịch axit với dung dịch muối cacbonat và hiđrocacbonat
● Lưu ý : Trong dạng bài tập này thì lượng H+ mà đề bài cho thường không đủ để chuyển hết các ion CO 2- - 3
và HCO3 thành CO2 nên cho từ từ dung dịch chứa ion H+ (HCl, H2SO4, HNO3) vào
dung dịch chứa các ion CO 2- - 3
và HCO3 và làm ngược lại thì sẽ thu được lượng CO2 khác nhau.
Dạng 1: Cho từ từ dung dịch chứa ion H+ (HCl, H2SO4, HNO3) vào dung dịch
chứa các ion CO 2- - 3 và HCO3
Phương pháp giải
Khi cho từ từ dung dịch chứa ion H+ (HCl, H 2-
2SO4, HNO3) vào dung dịch chứa các ion CO3 và HCO -
3 thì phản ứng xảy ra theo thứ tự ưu tiên : 2   COH HCO (1) 3 3  
HCO H CO   H O (2) 3 2 2
Phản ứng (1) xảy ra trước, (2) xảy ra sau.
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Dung dịch X chứa hỗn hợp gồm Na2CO3 1,5M và KHCO3 1M. Nhỏ từ từ từng giọt cho
đến hết 200 ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch X, sinh ra V lít khí (đktc). Cho dư dung
dịch Ba(OH)2 vào dung dịch X, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m và V là : A. 19,7 và 4,48. B. 39,4 và 1,12. C. 19,7 và 2,24. D. 39,4 và 3,36.
Hướng dẫn giải Theo giả thiết ta có : n     n = 0,15 mol ; n  n = 0,1 mol ; n  n = 0,2 mol. 2 Na2C 3 O CO KHCO HCO HCl 3 3 3 H
Phương trình phản ứng : H+ + CO 2  HCO  (1) 3 3 mol: 0,15  0,15  0,15  n n     0,1 0,15 0, 25 mol H = 0,05 mol ; dö HCO3
Tiếp tục xảy ra phản ứng : H+ + HCO   H 3 2O + CO2 (2) mol: 0,05  0,05  0,05  n = n CO 
= 0,05 mol  V = 0,05.22,4 = 1,12 lít. 2 H dö
Trong dung dịch X còn 0,2 mol HCO  3 Ba(OH) -  2 + HCO3 BaCO3 + OH- + H2O (3) mol: 0,2  0,2  m  0,2.197 = 39,4 gam. BaCO3 Đáp án B.
Ví dụ 2: Trộn 100 ml dung dịch A gồm KHCO3 1M và K2CO3 1M vào 100 ml dung dịch B gồm
NaHCO3 1M và Na2CO3 1M thu được dung dịch C. Nhỏ từ từ 100 ml dung dịch D gồm H2SO4 1M
và HCl 1M vào dung dịch C thu được V lít CO2 (đktc) và dung dịch E. Cho dung dịch Ba(OH)2 tới
dư vào dung dịch E thì thu được m gam kết tủa. Giá trị của m và V lần lượt là :
A. 82,4 gam và 2,24 lít.
B. 4,3 gam và 1,12 lít.
C. 43 gam và 2,24 lít.
D. 3,4 gam và 5,6 lít.
Hướng dẫn giải Dung dịch C chứa: HCO  2 3 : 0,2 mol ; CO3 : 0,2 mol. Dung dịch D có tổng: n    = 0,3 mol ; n  n  0,1 mol H 2 SO Cl 4
Nhỏ từ từ dung dịch C và dung dịch D: CO 2  3 + H+  HCO3 mol: 0,2  0,2  0,2  n n     0, 2 0, 2 0, 4 mol H = 0,1 mol ; dö HCO3
Tiếp tục xảy ra phản ứng : HCO  3 + H+  H2O + CO2 mol: 0,1  0,1  0,1  V = 0,1.22,4 = 2,24 lít. CO2
Trong dung dịch E còn 0,3 mol HCO 
3 . Tiếp tục cho dung dịch Ba(OH)2 dư vào E : Ba2+ + HCO  3 + OH  BaCO3 + H2O mol: 0,3  0,3 Ba2+ + SO 2 4  BaSO4 mol: 0,1  0,1
 Khối lượng kết tủa là : m = 0,3.197 + 0,1.233 = 82,4 gam. Đáp án A.
Ví dụ 3: Hấp thụ hoàn toàn 13,44 lít CO2 (đktc) bằng 500 ml dung dịch NaOH aM thu được dung
dịch X. Cho từ từ 200 ml dung dịch HCl 1M vào X có 1,12 lít khí (đktc) thoát ra. Giá trị của a là : A. 1,5M. B. 1,2M. C. 2,0M. D. 1,0M.
Hướng dẫn giải
Lượng CO2 thoát ra là 0,05 mol nhỏ hơn lượng CO2 đem phản ứng là 0,6 mol chứng tỏ còn một lượng CO -
2 nằm trong dung dịch ở dạng ion HCO3 (vì theo giả thiết cho từ từ HCl vào dung dịch X
có khí thoát ra, chứng tỏ nếu trong X có CO 2- -
3 thì cũng đã chuyển hết thành HCO3 ).
Dung dịch thu được sau tất cả các phản ứng chứa NaCl và NaHCO3. Trong đó số mol Cl- = số
mol HCl = 0,2 mol, số mol HCO -
3 = 0,6 – 0,05 = 0,55 mol. Áp dụng định luật bảo toàn điện tích
suy ra mol Na+ = tổng số mol của Cl- và HCO -
3 = 0,2 + 0,55 = 0,75 mol. Vậy nồng độ mol của
dung dịch NaOH = 0,75 = 1,5M. 0,5 Đáp án A.
Dạng 2 : Cho từ từ dung dịch chứa các ion CO 2- - 3
và HCO3 vào dung dịch chứa ion
H+ (HCl, H2SO4, HNO3)
Phương pháp giải
Khi cho từ từ dung dịch chứa các ion CO 2- - 3
và HCO3 vào dung dịch chứa ion H+ (HCl, H2SO4, HNO 2- -
3) thì phản ứng xảy ra đồng thời theo đúng tỉ lệ mol của các ion CO3
và HCO3 có trong dung dịch. 2 CO  2 
H CO   H O (1) 3 2 2  
HCO H CO   H O (2) 3 2 2
Phản ứng (1) và (2) xảy ra đồng thời.
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Thêm từ từ đến hết dung dịch chứa 0,2 mol KHCO3 và 0,1 mol K2CO3 vào dung dịch chứa
0,3 mol HCl. Thể tích khí CO2 (đktc) thu được là : A. 4,48 lít. B. 5,04 lít. C. 3,36 lít. D. 6,72 lít.
Hướng dẫn giải
Để phản ứng hết với các muối KHCO3 và K2CO3 thì lượng HCl cần dùng là :
0,02 + 0,1.2= 0,4 mol > 0,3 mol  HCl thiếu, lượng CO2 tính theo HCl. n  2
Theo giả thiết ta có : HCO3  n  1 2 CO3
Do đó ta gọi số mol của các ion HCO - 2-
3 và CO3 tham gia phản ứng là 2x và x.
Khi cho từ từ dung dịch chứa các ion CO 2- - 3
và HCO3 vào dung dịch chứa ion H+ thì phản ứng
xảy ra đồng thời (1) và (2). 2
CO   2H  CO   H O (1) 3 2 2 mol : x  2x  x
HCO   H  CO   H O (2) 3 2 2 mol : 2x  2x  2x Toång soámol H 
laø: 4x  0,3  x  0,075  V
 3.0,075.22,4  5,04 lít. CO2 Đáp án B.
Ví dụ 2: Cho rất từ từ 100 ml dung dịch HCl x mol/l vào 100 ml dung dịch Na2CO3 y mol/l thu
được 1,12 lít CO2 (đktc). Nếu làm ngược lại thu được 2,24 lít CO2 (đktc). Giá trị x, y lần lượt là : A. 1,5M và 2M. B. 1M và 2M. C. 2M và 1,5M. D. 1,5M và 1,5M.
Hướng dẫn giải
- Cùng lượng HCl và Na2CO3 nhưng thao tác thí nghiệm khác nhau thì thu được lượng CO2
khác nhau, điều đó chứng tỏ lượng HCl không đủ để chuyển hết Na2CO3 thành CO2.
- Khi cho từ từ dung dịch Na2CO3 vào dung dịch HCl thì xảy ra phản ứng giải phóng ngay khí
CO2 nên thông qua lượng CO2 ta tính được lượng HCl ban đầu : 2 CO  2H   CO  H O (1) 3 2 2 mol : 0,1  0,2  0,1
 nHCl = n  = 0,2 mol. H
- Khi cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch Na2CO3 thì phản ứng xảy ra theo thứ tự ưu tiên
nên thông qua lượng CO2 giải phóng và lượng HCl phản ứng ta tính được lượng Na2CO3 ban đầu : 2 CO   H  HCO  (1) 3 3
mol : 0,15  (0, 2  0, 05)  0,15
HCO   H  CO  H O (2) 3 2 2
mol : 0, 05  0, 05  0, 05 Vì ở (2) n    n
0, 05 mol nên ở (1) số mol H+ phản ứng là 0,15 mol CO H 2  n    n  0,15 mol 2 CO H (1) 3
Vậy ta có : Nồng độ mol của dung dịch HCl là 0, 2  2M . 0,1 0,15
Nồng độ mol của dung dịch Na  2CO3 là 1, 5M . 0,1 Đáp án C.
Dạng 3 : Khi đổ nhanh dung dịch chứa ion H+ vào dung dịch chứa các ion CO 2- 3 và HCO -
3 hoặc làm ngược lại
Phương pháp giải
Khi đổ nhanh dung dịch chứa ion H+ vào dung dịch chứa các ion CO 2- - 3 và HCO3 hoặc làm
ngược lại mà H+ bị thiếu thì ta chỉ tìm được khoảng thể tích khí CO2 giải phóng chứ không tính
được chính xác thể tích CO2.
- Tìm khoảng thể tích CO2 bằng cách xét 2 trường hợp :
+ Trường hợp 1: H+ phản ứng với CO 2- - V
3 trước, với HCO3 sau, suy ra V CO 1 2
+ Trường hợp 2: H+ phản ứng với HCO - 2- 3 trước, với CO3 sau, suy ra V V CO 2 2
Từ hai trường hợp trên ta suy ra : V VV . 1 2 CO 2
►Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: Cho đồng thời 1 lít dung dịch HCl 2M vào 1 lít dung dịch hỗn hợp Na2CO3 1M và
NaHCO3 1M. Đến phản ứng hoàn toàn thu được V lít khí (đktc). Giá trị của V là :
A. V = 33,6. B. 22,4 ≤ V ≤ 33,6. C. V = 22,4. D. Kết quả khác.
Hướng dẫn giải Theo giả thiết ta có : n        n 2 mol, n  n 1 mol, n  n 1 mol. 2 HCl Na CO NaHCO H CO 2 3 HCO 3 3 3
● Trường hợp 1 : Giả sử H+ phản ứng với CO 2- 3 trước
Phương trình phản ứng : 2H+ + CO 2- 3  CO2 + H2O (1)
mol: 2  1  1
Theo (1) lượng H+ chỉ đủ phản ứng với CO 2-   3 . V 1.22, 4 22, 4 lít. CO2
● Trường hợp 2 : Giả sử H+ phản ứng với HCO - 3 trước
Phương trình phản ứng : H+ + HCO - 3  CO2 + H2O (2)
mol: 1  1  1
Theo (2) lượng H+ phản ứng với HCO - 2-
3 là 1 mol, còn dư 1 mol sẽ phản ứng với CO3 . 2H+ + CO 2- 3  CO2 + H2O (3) mol: 1  0,5  0,5
Theo (2) và (3) ta thấy : V
 (1 0,5).22,4  3,36 lít. CO2
Từ những điều trên suy ra : 22,4 ≤ V ≤ 33,6. CO2 Đáp án B.
III. Phản ứng của muối cacbonat, hiđrocacbonat với dung dịch axit dư
Đối với dạng bài tập này ta thường sử dụng các phương pháp như bảo toàn khối lượng hoặc
tăng giảm khối lượng. Nếu đề bài cho hỗn hợp muối cacbonat và hiđrocacbonat trong đó có những
muối có khối lượng phân tử bằng nhau thì ta sử dụng phương pháp quy đổi.
Ví dụ 1: Hoà tan hoàn toàn 23,8 gam hỗn hợp một muối cacbonat của các kim loại hoá trị (I) và
muối cacbonat của kim loại hoá trị (II) trong dung dịch HCl. Sau phản ứng thu được 4,48 lít khí
(đktc). Đem cô cạn dung dịch thu được bao nhiêu gam muối khan ? A. 13 gam. B. 15 gam. C. 26 gam. D. 30 gam.
Hướng dẫn giải
Cách 1 : Áp dụng phương pháp bảo toàn khối lượng
Đặt công thức của hai muối cacbonat của hai kim loại hóa trị I và II là M2CO3 và RCO3.
Phương trình phản ứng :
M2CO3 + 2HCl  2MCl + CO2 + H2O (1)
RCO3 + 2HCl  RCl2 + CO2 + H2O (2)
Theo (1), (2) và giả thiết ta có : 4, 48 n  n   0,2 mol, n  2n  0,4 mol. H2O CO2 HCl CO2 22, 4
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
23,8 + 0,4.36,5 = mmuối clorua + 0,2.44 + 0,2.18  mmuối clorua = 26 gam.
Cách 2 : Áp dụng phương pháp tăng giảm khối lượng
Phương trình phản ứng :
M2CO3 + 2HCl  2MCl + CO2 + H2O (1)
RCO3 + 2HCl  RCl2 + CO2 + H2O (2)
Căn cứ vào các phản ứng ta thấy : Cứ 1 mol muối cacbonat tạo thành muối clorua thì khối lượng
muối khan tăng là : (71  60) = 11 gam, mà nmuối cacbonat = n = 0,2 mol. CO2
Suy ra khối lượng muối khan tăng sau phản ứng là : 0,2.11 = 2,2 gam.
Vậy tổng khối lượng muối clorua khan thu được là : 23,8 + 2,2 = 26 gam. Đáp án C.
Ví dụ 2: Hoà tan hoàn toàn 4 gam hỗn hợp MCO3 và M’CO3 vào dung dịch HCl thấy thoát ra V lít
khí (đktc). Dung dịch thu được đem cô cạn thu được 5,1 gam muối khan. Giá trị của V là : A. 1,12 lít. B. 1,68 lít. C. 2,24 lít. D. 3,36 lít.
Hướng dẫn giải
Cách 1 : Áp dụng phương pháp bảo toàn khối lượng
Đặt công thức trung bình của hai muối cacbonat là MCO . 3
Phương trình phản ứng : MCO  2HCl  MCl  CO  H O (1) 3 2 2 2
mol: x  2x  x  x  x
Gọi số mol của hai muối cacbonat là x mol.
Căn cứ vào (1) và áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
4 + 2x.36,5 = 5,1 + 44x + 18x  x = 0,1  V = 0,1.22,4 = 2,24 lít. CO2
Cách 2 : Áp dụng phương pháp tăng giảm khối lượng
Đặt công thức trung bình của hai muối cacbonat là MCO . 3
Phương trình phản ứng : MCO  2HCl  MCl  CO  H O (1) 3 2 2 2 mol: x  x  x
Theo (1) ta thấy sau phản ứng khối lượng muối tăng là do muối clorua sinh ra có khối lượng lớn
hơn khối lượng muối cacbonat ban đầu. Ta có :
(M  71)x  (M  60)x  5,1 4  x  0,1  V = 0,1.22,4 = 2,24 lít. CO2 Đáp án C.
Ví dụ 3: Hòa tan 14,52 gam hỗn hợp X gồm NaHCO3, KHCO3, MgCO3 bằng dung dịch HCl dư,
thu được 3,36 lít khí CO2 (đktc). Khối lượng KCl tạo thành trong dung dịch sau phản ứng là : A. 8,94. B. 16,17. C. 7,92. D. 11,79.
Hướng dẫn giải
Quy đổi hỗn hợp X thành hỗn hợp NaHCO3 và KHCO3 (vì KLPT của MgCO3 và NaHCO3 bằng nhau).
NaHCO3 + HCl  NaCl + H2O + CO2 (1) mol: x  x  x
KHCO3 + HCl  KCl + H2O + CO2 (2) mol: y  y  y x  y  0,15 x  0,03
Ta có hệ phương trình :    8  4x 100y 14,52 y  0,12
Vậy mKCl = 0,12. 74,5 = 8,94 gam. Đáp án A.
IV. Phản ứng nhiệt phân muối cacbonat
Đối với dạng bài tập này ta thường sử dụng phương pháp tăng giảm khối lượng.
Ví dụ 1: Nung 100 gam hỗn hợp gồm Na2CO3 và NaHCO3 cho đến khi khối lượng hỗn hợp không
đổi được 69 gam chất rắn. Phần trăm khối lượng của mỗi chất tương ứng trong hỗn hợp ban đầu là : A. 15,4% và 84,6%. B. 22,4% và 77,6%. C. 16% và 84%. D. 24% và 76%.
Hướng dẫn giải
Chỉ có NaHCO3 bị phân hủy. Đặt x là số gam NaHCO3 o 2NaHCO t   3 Na2CO3 + CO2 + H2O (1) mol : x  0,5x
Theo (1) và giả thiết ta có : 84x – 106.0,5x = 100 – 69  x = 1  m  84 gam. NaHCO3
Vậy NaHCO3 chiếm 84% và Na2CO3 chiếm 16%. Đáp án C.
Ví dụ 2: X là 1 loại đá vôi chứa 80% CaCO3, phần còn lại là tạp chất trơ. Nung 50 gam X một thời
gian, thu được 39 gam chất rắn. % CaCO3 đã bị phân huỷ là : A. 50,5%. B. 60%. C. 62,5%. D. 65%.
Hướng dẫn giải
Giả sử có 100 gam đá vôi thì khối lượng của CaCO3 là 80 gam. Do đó trong 50 gam X có 40 gam CaCO3.
Phương trình phản ứng hóa học : o CaCO t  3 CaO + CO2 (1) mol: x  x
Theo phương trình và theo giả thiết ta có :
100x – 56x = 50 – 39 = 11  x = 0,25 Vậy % CaCO 
3 bị phân hủy là 0, 25.100 62,5% 40 Đáp án C.
V. Khử oxit kim loại bằng khí CO, H2
Với dạng bài tập này ta thường sử dụng bản chất phản ứng khử oxit kim loại bằng CO, H2 là: o t
CO + O (trong oxit kim loại)   CO2 o t
H2 + O (trong oxit kim loại)   H2O
và kết hợp với việc sử dụng định luật bảo toàn nguyên tố, bảo toàn khối lượng và bảo toàn electron.
● Lưu ý : CO, H2 chỉ khử được các oxit của kim loại đứng sau nhôm trong dãy điện hóa.
Ví dụ 1: Khử hết m gam Fe3O4 bằng CO thu được hỗn hợp A gồm FeO và Fe. A tan vừa đủ trong
0,3 lít dung dịch H2SO4 1M cho ra 4,48 lít khí H2 (đktc). Giá trị của m là : A. 23,2 gam. B. 46,4 gam. C. 11,2 gam. D. 16,04 gam.
Hướng dẫn giải Sơ đồ phản ứng : o Fe CO, t  H SO  3O4 (FeO, Fe) 2 4 3FeSO4 n  n    n 0,3 mol. Fe trong FeSO H SO 4  2 SO 2 4 4
Đặt số mol của Fe3O4 là x.
Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố Fe ta có : n  n Fe trong F 3 e O4  Fe trong FeSO4   3x = 0,3  x = 0,1  m  23,2 gam. F 3 e O4 Đáp án A.
Ví dụ 2: Cho luồng khí CO (dư) đi qua 9,1 gam hỗn hợp CuO và Al2O3 nung nóng đến khi phản
ứng hoàn toàn, thu được 8,3 gam chất rắn. Khối lượng CuO có trong hỗn hợp ban đầu là : A. 0,8 gam. B. 8,3 gam. C. 2,0 gam. D. 4,0 gam.
Hướng dẫn giải
Cách 1 : Sử dụng phương pháp bảo toàn khối lượng
Sơ đồ phản ứng : CuO  o C  u t   CO    CO 2 Al O  Al O 2 3  2 3
Áp dụng định luật bảo toàn toàn nguyên tố đối với C ta thấy số mol CO phản ứng bằng số mol CO2 sinh ra.
Đặt số mol CO phản ứng là a mol. Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :
9,1 + 28a = 8,3 + 44x  x = 0,05 mol.
Phương trình phản ứng : o t CO + CuO   CO2 + Cu (1) mol : a  a Từ (1) suy ra n  n  0,05 mol  m CuO CO CuO = 0,05.80 = 4 gam. Đáp án D.
Cách 2 : Sử dụng phương pháp tăng giảm khối lượng
Phương trình phản ứng : o t CO + CuO   CO2 + Cu (1) mol : x  x
Theo (1) và giả thiết ta có :
80x – 64x = 9,1 – 8,3 = 0,8  x = 0,05  mCuO = 0,05.80 = 4 gam. Đáp án D.
Ví dụ 3: Thổi một luồng khí CO dư đi qua ống đựng hỗn hợp 2 oxit Fe3O4 và CuO nung nóng đến
khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 2,32 gam hỗn hợp kim loại. Khí thoát ra được đưa vào bình
đựng dung dịch Ca(OH)2 dư thấy có 5 gam kết tủa trắng. Khối lượng hỗn hợp 2 oxit kim loại ban đầu là : A. 3,12 gam. B. 3,21 gam. C. 4 gam. D. 4,2 gam.
Hướng dẫn giải
Phương trình phản ứng : o t Fe3O4 + 4CO   3Fe + 4CO2 o t CuO + CO   Cu + CO2
Bản chất của 2 phản ứng trên là CO lấy oxi trong oxit kim loại tạo ra CO2. o t CO + O   CO2
Khí CO2 sinh ra tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 dư : CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O n  O (trong oxit) = nCO = n n = 0,05 mol. CO CaCO 2 3  m  m  m = 2,32 + 0,05.16 = 3,12 gam. oxit kim loaïi O (trong oxit) Đáp án A.
Ví dụ 4: Thổi một luồng khí CO dư qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp gồm CuO, Fe2O3, FeO, Al2O3
nung nóng thu được 2,5 gam chất rắn. Toàn bộ khí thoát ra sục vào nước vôi trong dư thấy có 15
gam kết tủa trắng. Khối lượng của hỗn hợp oxit kim loại ban đầu là : A. 7,4 gam. B. 4,9 gam. C. 9,8 gam. D. 23 gam.
Hướng dẫn giải
Trong các oxit CuO, Fe2O3, FeO, Al2O3 chỉ có CuO, Fe2O3, FeO bị khử bởi CO (to).
Bản chất của phản ứng khử oxit kim loại bằng CO là CO lấy oxi trong oxit kim loại tạo ra CO2.
Phương trình phản ứng : o t CO + O   CO2 (1) mol: 0,15  0,15  0,15
Khí CO2 sinh ra tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 dư : Ca(OH)2 + CO2  CaCO3 + H2O (2) mol: 0,15  0,15
Theo các phản ứng ta thấy : n  n  n  n  0,15 mol. O CO CO CaCO 2 3
Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có: m  m  m  m  m
 2,5 0,15.44 0,15.28  4,9 gam. oxit CO phaûn öùng chaâtraén CO oxit 2
Hoặc có thể tính như sau : m  m  m
 2,5 0,15.16  4,9 gam. oxit chaâtraén O (trong oxit bòtaùch ra) Đáp án B.
Ví dụ 5: Thổi từ từ V lít hỗn hợp khí (đktc) gồm CO và H2 đi qua một ống đựng 16,8 gam hỗn hợp
3 oxit : CuO, Fe3O4, Al2O3 nung nóng, phản ứng hoàn toàn. Sau phản ứng thu được m gam chất rắn
và một hỗn hợp khí và hơi nặng hơn khối lượng của hỗn hợp V là 0,32 gam. Tính V và m.
A. 0,224 lít và 14,48 gam.
B. 0,448 lít và 18,46 gam.
C. 0,112 lít và 12,28 gam.
D. 0,448 lít và 16,48 gam.
Hướng dẫn giải
Bản chất phản ứng khử các oxit trên là : o t CO + O   CO2 (1) o t H2 + O   H2O (2)
Khối lượng hỗn hợp khí tạo thành nặng hơn hỗn hợp khí ban đầu chính là khối lượng của
nguyên tử oxi trong các oxit tham gia phản ứng. Do vậy : 0,32 m   O = 0,32 gam  n 0,02 mol O 16
Theo các phản ứng (1) và (2) ta suy ra : n  n  n  0,02 mol  V  0,02.22,4  0,448 lít. CO H  2 O (CO H2 )
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có : moxit = mchất rắn + 0,32
 16,8 = m + 0,32  m = 16,48 gam. Đáp án D.
Ví dụ 6: Hỗn hợp X gồm Fe, FeO và Fe2O3. Cho một luồng CO đi qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp
X nung nóng. Sau khi kết thúc thí nghiệm thu được 64 gam chất rắn A trong ống sứ và 11,2 lít khí
B (đktc) có tỉ khối so với H2 là 20,4. Giá trị của m là : A. 105,6 gam. B. 35,2 gam. C. 70,4 gam. D. 140,8 gam.
Hướng dẫn giải 11,2 n   0,5 mol. B 22,5
Bản chất phản ứng khử oxit sắt là : o t CO + O   CO2 (1) mol: x  x
Theo giả thiết ta có : MB  20,4.2  40,8 gam / mol  M  MB  M . Vậy B gồm CO CO CO 2 và 2 CO dư.
Áp dụng sơ đồ đường chéo cho hỗn hợp B ta có : n 28 44 – 40,8 = 3,2 CO n 3, 2 1 CO    40,8 n 12,8 4 CO2 n 44 40,8 – 28 = 12,8 CO2 1 4  n  .0,5  0,1 mol; n  .0,5  0,4 mol  n  n  0,4 mol. CO CO CO phaûn öùng CO 2 2 5 5
Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có: m  m  m  m X CO phaûn öùng A CO2
 m  64 + 0,4.44  0,4.28 = 70,4 gam. X Đáp án C.
Ví dụ 7: Cho một luồng CO đi qua ống sứ đựng 0,04 mol hỗn hợp A gồm FeO và Fe2O3 đốt nóng.
Sau khi kết thúc thí nghiệm thu được B gồm 4 chất nặng 4,784 gam. Khí đi ra khỏi ống sứ cho hấp
thụ vào dung dịch Ba(OH)2 dư thì thu được 9,062 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng Fe2O3 trong hỗn hợp A là : A. 86,96%. B. 16,04%. C. 13,04%. D. 6,01%.
Hướng dẫn giải
Bản chất phản ứng khử oxit sắt là : o t CO + O   CO2 (1) mol: 0,046  0,046
Lượng CO2 sinh ra được hấp thụ vào dung dịch Ba(OH)2 dư :
CO2 + Ba(OH)2  BaCO3  + H2O (2) mol: 0,046  0,046
Theo (1), (2) và giả thiết ta có : n  n  n  0,046 mol. CO CO2 BaC 3 O
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có : mA + mCO = mB + mCO 2
 mA = 4,784 + 0,046.44  0,046.28 = 5,52 gam.
Gọi số mol của FeO và Fe2O3 trong hỗn hợp B là x và y, ta có : x  y  0,04 x  0,01    7  2x 160y  5,52 y  0,03  0, 01.72.101 % FeO = 13,04% ; % Fe2O3 = 86,96%. 5, 52 Đáp án A.
Ví dụ 8: Cho 4,48 lít CO (đktc) từ từ đi qua ống sứ nung nóng đựng 8 gam một oxit sắt đến khi
phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khí thu được sau phản ứng có tỉ khối so với hiđro bằng 20. Công thức
của oxit sắt và phần trăm thể tích của khí CO2 trong hỗn hợp khí sau phản ứng là : A. FeO; 75%. B. Fe2O3; 75%. C. Fe2O3; 65%. D. Fe3O4; 65%.
Hướng dẫn giải
Phương trình phản ứng : o t FexOy + yCO   xFe + yCO2 (1)
Khí thu được có M  40  M  M  M
. Vậy khí thu được gồm CO CO CO 2 và CO dư. 2
Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố đối với C ta suy ra : n  n  n  0,2 mol. CO ban ñaàu CO CO dö 2
Áp dụng sơ đồ đường chéo cho hỗn hợp CO2 và CO dư ta có : n 28 44 – 40 = 4 CO n 4 1 CO    40 n 12 3 CO2 n 44 40 – 28 = 12 CO2 3
Phần trăm về thể tích CO   2 trong hỗn hợp là : %CO .100 75% 2 4 75 n  n  .0,2  0,15 mol CO phaûn öùng CO2 100
Bản chất phản ứng khử oxit sắt là : o t
CO + O (trong oxit sắt)   CO2
 nCO = nO (trong oxit sắt) = 0,15 mol  mO = 0,15.16 = 2,4 gam.
 mFe = 8  2,4 = 5,6 gam  nFe = 0,1 mol. n x 0,1 2 Ta có: Fe  
  Oxit sắt có công thức là Fe2O3. n y 0,15 3 O Đáp án B.
Ví dụ 8: Cho một luồng CO đi qua ống sứ đựng m gam Fe2O3 nung nóng một thời gian, thu được
13,92 gam chất rắn X gồm Fe, Fe3O4, FeO và Fe2O3. Hoà tan hết X bằng HNO3 đặc nóng thu được
5,824 lít NO2 (đktc). Giá trị của m là : A. 16 gam. B. 8 gam. C. 12 gam. D. 20 gam.
Hướng dẫn giải
Nhận xét : Trong quá trình phản ứng trên chỉ có nguyên tố cacbon và nguyên tố nitơ thay đổi số oxi hóa.
Áp dụng định luật bảo toàn electron ta có : 2.n  1.n  n  0,13 mol CO NO CO 2
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có : m  m  m  m maøn  n Fe O CO X CO CO CO 2 3 2 2  m
 13,92 0,13.44  0,13.28  16 gam. Fe O 2 3
● Giải thích biểu thức 2.n  1.n : CO NO2
Bản chất của quá trình phản ứng trên là : C+2  C+4 + 2e N+5 + 1e  N+4
Suy ra số mol electron mà CO nhường = 2n ; số mol electron mà HNO 1.n CO 3 nhận = NO2 Đáp án A.
C. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Các nguyên tử thuộc nhóm IVA có cấu hình electron lớp ngoài cùng là : A. ns2np2. B. ns2 np3. C. ns2np4. D. ns2np5.
Câu 2: Trong nhóm IVA, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân Z, nhận định nào sau đây sai ?
A. Độ âm điện giảm dần.
B. Tính phi kim giảm dần, tính kim loại tăng dần.
C. Bán kính nguyên tử giảm dần.
D. Số oxi hoá cao nhất là +4.
Câu 3: Trong nhóm IVA, những nguyên tố nào chỉ thể hiện tính khử ở trạng thái đơn chất ? A. C, Si. B. Si, Sn. C. Sn, Pb. D. C, Pb.
Câu 4: Kim cương, fuleren, than chì và than vô định hình là các dạng :
A. đồng hình của cacbon. B. đồng vị của cacbon.
C. thù hình của cacbon. D. đồng phân của cacbon.
Câu 5: Chọn câu trả lời đúng : Trong phản ứng hoá học, cacbon
A. chỉ thể hiện tính khử.
B. vừa thể hiện tính khử vừa thể hiện tính oxi hóa.
C. chỉ thể hiện tính oxi hoá.
D. không thể hiện tính khử và tính oxi hoá.
Câu 6: Tính oxi hóa của cacbon thể hiện ở phản ứng : o o A. C + O t  t  2 CO2 B. C + 2CuO 2Cu + CO o o C. 3C + 4Al t  Al t  4C3 D. C + H2O CO+ H2
Câu 7: Tính khử của cacbon thể hiện ở phản ứng : o o A. 2C + Ca t  CaC t  2 C. C + 2H2 CH4 o o B. C + CO t  t  2 2CO D. 3C + 4Al Al4C3
Câu 8: Cho phản ứng : C + HNO3 (đ) o t  X + Y + H2O Các chất X và Y là : A. CO và NO. B. CO2 và NO2. C. CO2 và NO. D. CO và NO2.
Câu 9: Cacbon phản ứng với tất cả các chất trong dãy nào sau đây ? A. Na2O, NaOH, HCl.
C. Ba(OH)2, Na2CO3, CaCO3.
B. Al, HNO3 đặc, KClO3. D. NH4Cl, KOH, AgNO3.
Câu 10: Cacbon phản ứng được với nhóm chất nào dưới đây ?
A. Fe2O3, CaO, CO2, HNO3 đặc, H2SO4 đặc.
B. CO2, Al2O3, Ca, CaO, HNO3 đặc, H2SO4 đặc.
C. Fe2O3, MgO, CO, HNO3, H2SO4 đặc.
D. CO2, H2O lạnh, HNO3 đặc, H2SO4 đặc, CaO.
Câu 11: Cho các chất : (1) O2 ; (2) CO2 ; (3) H2 ; (4) Fe2O3 ; (5) SiO2 ; (6) HCl ; (7) CaO ; (8)
H2SO4 đặc ; (9) HNO3 ; (10) H2O ; (11) KMnO4. Cacbon có thể phản ứng trực tiếp được với bao nhiêu chất ? A. 12. B. 9. C. 11. D. 10.
Câu 12: Cho các chất : (1) O2 ; (2) Cl2 ; (3) Al2O3 ; (4) Fe2O3 ; (5) HNO3 ; (6) HCl ; (7) CaO ; (8)
H2SO4 đặc ; (9) ZnO ; (10) PdCl2. Cacbon monooxit có thể phản ứng trực tiếp được với bao nhiêu chất ? A. 5. B. 6. C. 7. D. 8.
Câu 13: Cho các chất: (1) O2 ; (2) dd NaOH ; (3) Mg ; (4) dd Na2CO3 ; (5) SiO2 ; (6) HCl ; (7) CaO
; (8) Al ; (9) ZnO ; (10) H2O ; (11) NaHCO3 ; (12) KMnO4 ; (13) HNO3 ; (14) Na2O. Cacbon đioxit
có thể phản ứng trực tiếp được với bao nhiêu chất ? A. 5. B. 6. C. 7. D. 8.
Câu 14: Để phòng nhiễm độc CO, là khí không màu, không mùi, rất độc người ta dùng chất hấp thụ là :
A. đồng (II) oxit và mangan oxit. B. đồng (II) oxit và magie oxit.
C. đồng (II) oxit và than hoạt tính. D. than hoạt tính.
Câu 15: Điều nào sau đây không đúng cho phản ứng của CO với O2 :
A. Phản ứng thu nhiệt.
C. Phản ứng kèm theo sự giảm thể tích.
B. Phản ứng tỏa nhiệt.
D. Phản ứng không xảy ra ở đk thường.
Câu 16: Dẫn luồng khí CO dư đi qua hỗn hợp Al2O3, CuO, MgO, Fe2O3, ZnO nung nóng. Sau khi
phản ứng xảy ra hoàn toàn, chất rắn thu được là :
A. Al2O3, Cu, MgO, Fe, Zn. B. Al, Fe, Cu, Mg, Zn.
C. Al2O3, Cu, Fe, Mg, Zn.
D. Al2O3, Fe2O3, CuO, MgO, Zn.
Câu 17: Trong các phản ứng hoá học sau, phản ứng nào sai ? o A. 3CO + Fe t  2O3 3CO2 + 2Fe B. CO + Cl2   COCl2 o o C. 3CO + Al t  t  2O3 2Al + 3CO2 D. 2CO + O2 2CO2
Câu 18: Hiệu ứng nhà kính là hiện tượng Trái đất đang ấm dần lên, do các bức xạ có bước sóng dài
trong vùng hồng ngoại bị giữ lại, mà không bức xạ ra ngoài vũ trụ. Chất khí nào sau đây là nguyên
nhân gây ra hiệu ứng nhà kính ? A. H2. B. N2. C. CO2. D. O2.
Câu 19: Nhóm những chất khí (hoặc hơi) nào dưới đây đều gây hiệu ứng nhà kính khi nồng độ của
chúng trong khí quyền vượt quá tiêu chuẩn cho phép ? A. N2 và CO. B. CO2 và O2. C. CH4 và H2O. D. CO2 và CH4.
Câu 20: “Nước đá khô” không nóng chảy mà thăng hoa nên được dùng để tạo môi trường lạnh và
khô rất tiện cho việc bảo quản thực phẩm. Nước đá khô là : A. CO rắn. B. SO2 rắn. C. H2O rắn. D. CO2 rắn.
Câu 21: Khi nói về CO2, khẳng định nào sau đây không đúng ?
A. Chất khí không màu, không mùi, nặng hơn không khí.
B. Chất chủ yếu gây hiệu ứng nhà kính.
C. Chất không độc nhưng không duy trì sự sống.
D. Chất khí dùng để chữa cháy, nhất là các đám cháy kim loại.
Câu 22: CO2 không cháy và không duy trì sự cháy nhiều chất nên được dùng để dập tắt các đám
cháy. Tuy nhiên, CO2 không dùng để dập tắt đám cháy nào dưới đây ?
A. đám cháy do xăng, dầu.
B. đám cháy nhà cửa, quần áo.
C. đám cháy do magie hoặc nhôm. D. đám cháy do khí gas.
Câu 23: Hấp thụ hoàn toàn a mol khí CO2 vào dung dịch chứa b mol NaOH thì thu được hỗn hợp
hai muối. Quan hệ giữa a và b là : A. a  b < 2a. B. a < 2b. C. a < b < 2a. D. a = 2b.
Câu 24: Hấp thụ hoàn toàn a mol khí CO2 vào dung dịch chứa b mol Ca(OH)2 thì thu được hỗn hợp
2 muối CaCO3 và Ca(HCO3)2. Quan hệ giữa a và b là :
A. a > b. B. a < b.
C. b < a < 2b. D. a = b.
Câu 25: Khi cho dư khí CO2 vào dung dịch chứa kết tủa canxi cacbonat, thì kết tủa sẽ tan. Tổng hệ
số tỉ lượng trong phương trình phản ứng là : A. 4. B. 5. C. 6. D. 7.
Câu 26: Thổi từ từ khí cacbonic vào dung dịch nước vôi trong cho đến dư. Hiện tượng quan sát được là:
A. Kết tủa màu trắng tăng dần và không tan.
B. Kết tủa màu trắng tăng dần đến cực đại rồi tan dần đến trong suốt.
C. Kết tủa màu trắng xuất hiện rồi tan, lặp đi lặp lại nhiều lần.
D. Không có hiện tượng gì.
Câu 27*: Hiện tượng xảy ra khi sục từ từ đến dư khí CO2 vào dung dịch hỗn hợp NaOH và Ba(OH)2 là :
A. Dung dịch vẩn đục, độ đục tăng dần đến cực đại và không đổi một thời gian sau đó giảm dần đến trong suốt.
B. Ban đầu không có hiện tượng gì đến một lúc nào đó dung dịch vẩn đục, độ đục tăng dần
đến cực đại sau đó giảm dần đến trong suốt.
C. Ban đầu không có hiện tượng gì sau đó xuất hiện kết tủa và tan ngay.
D. Dung dịch vẩn đục, độ đục tăng dần đến cực đại sau đó giảm dần đến trong suốt.
Câu 28: Nhận định nào sau đây về muối cacbonat là đúng : Tất cả muối cacbonat đều A. tan trong nước.
B. bị nhiệt phân tạo ra oxit kim loại và cacbon đioxit.
C. không tan trong nước.
D. bị nhiệt phân trừ muối cacbonat của kim loại kiềm.
Câu 29: Nhận định nào sau đây về muối cacbonat là sai ?
A. Các muối cacbonat (CO 2-
3 ) đều kém bền với nhiệt trừ muối cacbonat của kim loại kiềm.
B. Dung dịch các muối cacbonat của kim loại kiềm bị thủy phân tạo môi trường kiềm.
C. Muối NaHCO3 bị thủy phân cho môi trường axit.
D. Muối hiđrocacbonat có tính lưỡng tính.
Câu 30: Sođa là muối A. NaHCO3. B. Na2CO3.
C. NH4HCO3. D. (NH4)2CO3.
Câu 31: Để tạo độ xốp cho một số loại bánh có thể dùng muối nào sau đây? A. CaCO3. B. NH4HCO3. C. NaCl. D. (NH4)2SO4.
Câu 32: Dung dịch X chứa a mol NaHCO3 và b mol Na2CO3. Thực hiện các thí ngiệm sau :
Thí nghiệm 1 (TN1) : Cho (a + b) mol CaCl2.
Thí nghiệm 2 (TN2) : Cho (a + b) mol Ca(OH)2 vào dung dịch X.
Khối lượng kết tủa thu được trong 2 TN là : A. Bằng nhau.
B. Ở TN1 < ở TN2. C. Ở TN1 > ở TN2. D. Không so sánh được.
Câu 33: Khi đun nóng dung dịch canxi hiđrocacbonat thì có kết tủa xuất hiện. Tổng các hệ số tỉ
lượng trong phương trình phản ứng là : A. 4. B. 5. C. 6. D. 7.
Câu 34: Đun sôi 4 dung dịch, mỗi dung dịch chứa 1 mol chất sau : Mg(HCO3)2, Ca(HCO3)2,
NaHCO3, NH4HCO3. Khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, trường hợp nào khối lượng dung dịch giảm
nhiều nhất ? (Giả sử nước bay hơi không đáng kể) A. dd Mg(HCO3)2. C. dd Ca(HCO3)2. B. dd NaHCO3. D. dd NH4HCO3.
Câu 35: Cho từ từ dung dịch Na2CO3 đến dư vào dung dịch HCl, dung dịch thu được có pH : A. pH = 7. B. pH < 7. C. pH > 7.
D. không xác định được.
Câu 36: Có 4 ống nghiệm được đánh số theo thứ tự 1, 2, 3, 4. Mỗi ống nghiệm chứa một trong các
dung dịch AgNO3, ZnCl2, HI, Na2CO3. Biết rằng :
- Dung dịch trong ống nghiệm 2 và 3 tác dụng được với nhau sinh ra chất khí.
- Dung dịch trong ống nghiệm 2 và 4 không phản ứng được với nhau.
Dung dịch trong các ống nghiệm 1, 2, 3, 4 lần lượt là :
A. AgNO3, Na2CO3, HI, ZnCl2.
B. ZnCl2, HI, Na2CO3, AgNO3.
C. ZnCl2, Na2CO3, HI, AgNO3.
D. AgNO3, HI, Na2CO3, ZnCl2.
Câu 37: Hiện tượng xảy ra khi trộn dung dịch Na2CO3 với dung dịch FeCl3 là :
A. Xuất hiện kết tủa màu đỏ nâu. B. Có bọt khí thoát ra khỏi dung dịch.
C. Xuất hiện kết tủa màu lục nhạt. D. A và B đúng.
Câu 38: Dung dịch muối X làm quỳ tím hóa xanh. Dung dịch muối Y không làm đổi màu quỳ tím.
Trộn X và Y thấy có kết tủa. X và Y là cặp chất nào sau đây ? A. NaOH và K2SO4. B. NaOH và FeCl3. C. Na2CO3 và BaCl2. D. K2CO3 và NaCl.
Câu 39: Dung dịch chất A làm quỳ tím hoá xanh, dung dịch chất B làm quỳ tím hóa đỏ. Trộn lẫn
dung dịch của 2 chất lại thì xuất hiện kết tủa. A và B có thể là : A. NaOH và K2SO4. C. K2CO3 và FeCl3. B. K2CO3 và Ba(NO3)2. D. Na2CO3 và KNO3.
Câu 40: Một dung dịch có chứa các ion sau 2 2 2   
Ba , Ca , Mg , Na , H , Cl . Để tách được nhiều
cation ra khỏi dung dịch mà không đưa thêm ion mới vào thì ta có thể cho dung dịch tác dụng với dung dịch nào sau đây ?
A. Na2SO4 vừa đủ. B. Na2CO3 vừa đủ. C. K2CO3 vừa đủ. D. NaOH vừa đủ.
Câu 41*: Từ hai muối X và Y thực hiện các phản ứng sau :
(1) X  X1 + CO2 (2) X1 + H2O  X2
(3) X2 + Y  X + Y1 + H2O (4) X2 + 2Y  X + Y2 + H2O
Hai muối X, Y tương ứng là
A. CaCO3, NaHSO4. B. BaCO3, Na2CO3.
C. CaCO3, NaHCO3. D. MgCO3, NaHCO3.
Câu 42: Nhiệt phân hoàn toàn hỗn hợp NaHCO3, BaCO3, MgCO3, Al2O3 được chất rắn X và khí Y. Chất rắn X gồm :
A. Na2O, BaO, MgO, Al2O3.
B. Na2CO3, BaCO3, MgO, Al2O3.
C. NaHCO3, BaCO3, MgCO3, Al.
D. Na2CO3, BaO, MgO, Al2O3.
Câu 43: Nung nóng hoàn toàn hỗn hợp CaCO3, Ba(HCO3)2, MgCO3, Mg(HCO3)2 đến khối lượng
không đổi, thu được sản phẩm chất rắn gồm
A. CaCO3, BaCO3, MgCO3.
B. CaO, BaCO3, MgO, MgCO3. C. Ca, BaO, Mg, MgO. D. CaO, BaO, MgO.
Câu 44: Phản ứng nào sau đây không xảy ra ? o o A. CaCO t  t  3 CaO + CO2 B. 2NaHCO3 Na2CO3 + CO2 + H2O o o C. MgCO t  t  3 MgO + CO2 D. Na2CO3 Na2O + CO2
Câu 45: Sự hình thành thạch nhũ trong các hang động đá vôi là do phản ứng hoá học nào sau đây ?
A. CaCO  CO  H O  Ca(HCO ) B. Ca(OH)  Na CO  CaCO  2  NaOH 3 2 2 3 2 2 2 3 3 0 C. t CaCO 
CaO CO D. Ca(HCO )  CaCO  CO  H O 3 2 3 2 3 2 2
Câu 46: Cho dãy biến đổi hoá học sau :
CaCO  CaO  Ca(OH)  Ca(HCO )  CaCO  CO 3 2 3 2 3 2
Điều nhận định nào sau đây đúng :
A. Có 2 phản ứng oxi hoá - khử.
B. Có 3 phản ứng oxi hoá - khử.
C. Có 1 phản ứng oxi hoá - khử.
D. Không có phản ứng oxi hoá - khử.
Câu 47: Nhiệt phân hoàn toàn hỗn hợp BaCO3, MgCO3, Al2O3 được chất rắn X và khí Y. Hoà tan
rắn X vào nước thu được kết tủa E và dung dịch Z. Sục khí Y dư vào dung dịch Z thấy xuất hiện kết
tủa F, hoà tan E vào dung dịch NaOH dư thấy tan một phần được dung dịch G. a. Chất rắn X gồm :
A. BaO, MgO, A2O3. B. BaCO3, MgO, Al2O3.
C. BaCO3, MgCO3, Al. D. Ba, Mg, Al. b. Khí Y là : A. CO2 và O2. B. CO2. C. O2. D. CO. c. Dung dịch Z chứa
A. Ba(OH)2. B. Ba(AlO2)2.
C. Ba(OH)2 và Ba(AlO2)2. D. Ba(OH)2 và MgCO3. d. Kết tủa F là : A. BaCO3. B. MgCO3. C. Al(OH)3. D. BaCO3 và MgCO3. e. Trong dung dịch G chứa A. NaOH. B. NaOH và NaAlO2. C. NaAlO2. D. Ba(OH)2 và NaOH.
Câu 48: Trong phòng thí nghiệm, khí CO được điều chế bằng phản ứng : o o A. 2C + O t  t  2 2CO2 B. C + H2O CO + H2 o o C. HCOOH H SO , t 2 4   CO + H t  2O D. 2CH4 + 3O2 2CO + 4H2O
Câu 49: Khí CO2 điều chế trong phòng thí nghiệm thường có lẫn khí HCl. Để loại bỏ HCl ra khỏi hỗn hợp ta dùng :
A. Dung dịch NaHCO3 bão hòa.
B. Dung dịch Na2CO3 bão hòa.
C. Dung dịch NaOH đặc.
D. Dung dịch H2SO4 đặc.
Câu 50: Để tách CO2 ra khỏi hỗn hợp gồm CO2, HCl và hơi nước, có thể cho hỗn hợp lần lượt qua các bình đựng
A. NaOH và H2SO4 đặc. B. Na2CO3 và P2O5.
C. H2SO4 đặc và KOH. D. NaHCO3 và P2O5.
Câu 51: Khí CO2 điều chế trong phòng TN thường lẫn khí HCl và hơi nước. Để loại bỏ HCl và hơi
nước ra khỏi hỗn hợp, ta dùng
A. Dung dịch NaOH đặc.
B. Dung dịch NaHCO3 bão hoà và dung dịch H2SO4 đặc.
C. Dung dịch H2SO4 đặc.
D. Dung dịch Na2CO3 bão hoà và dung dịch H2SO4 đặc.
Câu 52: Thành phần chính của khí than ướt là :
A. CO, CO , H , N . B. CH , CO, CO , N . 2 2 2 4 2 2
C. CO, CO , H , NO . D. CO, CO , NH , N . 2 2 2 2 3 2
Câu 53: Thành phần chính của khí than than khô là :
A. CO, CO , N . B. CH , CO, CO , N . 2 2 4 2 2
C. CO, CO , H , NO . D. CO, CO , NH , N . 2 2 2 2 3 2
Câu 54: Để phân biệt khí SO2 và khí CO2 thì thuốc thử nên dùng là : A. Dung dịch KMnO4. C. Nước clo. B. Nước brom.
D. A hoặc B hoặc C.
Câu 55: Có 3 muối dạng bột NaHCO3, Na2CO3 và CaCO3. Hoá chất thích hợp để nhận biết các chất trên là : A. Quỳ tím.
B. Phenolphtalein. C. Nước.
D. Axit HCl và quỳ tím.
Câu 56: Cặp hóa chất dùng để nhận biết 4 chất rắn KCl, K2CO3, BaCO3, BaSO4 là : A. H O và CO
H O và NaOH. C. H O và HCl. D. H O và BaCl 2 2. B. 2 2 2 2.
Câu 57: Cặp hóa chất dùng để nhận biết 4 chất rắn NaCl, Na2CO3, CaCO3, BaSO4 là : A. H2O và CO2. B. H2O và NaOH. C. H2O và HCl. D. cả A và C.
Câu 58: Có 5 lọ mất nhãn đựng 5 chất bột màu trắng : NaCl, Na2CO3, Na2SO4, BaCO3, BaSO4. Chỉ
dùng nước và khí CO2 thì có thể nhận được mấy chất ? A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Câu 59: Chỉ dùng quỳ tím có thể nhận biết được bao nhiêu dung dịch trong số các dung dịch sau :
NaCl, NaHCO3, Na2CO3, NaHSO4, Na2SO4, NaOH ? A. 3. B. 5. C. 4. D. 6.
Câu 60: Nguyên tố phổ biến thứ hai ở vỏ trái đất là : A. oxi.
B. cacbon. C. silic. D. sắt.
Câu 61: Si phản ứng được với tất cả các chất trong dãy nào sau đây ?
A. O2, F2, Mg, HCl, NaOH.
C. O2, F2, Mg, HCl, KOH. B. O2, F2, Mg, NaOH. D. O2, Mg, HCl, NaOH.
Câu 62: Cacbon và silic cùng phản ứng với nhóm chất nào :
A. HNO3 đặc nóng, HCl, NaOH.
C. O2, HNO3 loãng, H2SO4 đặc nóng. B. NaOH, Al, Cl2. D. Al2O3, CaO, H2.
Câu 63: Khi cho nước tác dụng với oxit axit thì axit sẽ không được tạo thành, nếu oxit axit đó là : A. Cacbon đioxit.
C. Lưu huỳnh đioxit. B. Silic đioxit.
D. Đi nitơ pentaoxit.
Câu 64: Người ta thường dùng cát (SiO2) làm khuôn đúc kim loại. Để làm sạch hoàn toàn những
hạt cát bám trên bề mặt vật dụng làm bằng kim loại có thể dùng dung dịch nào sau đây ? A. Dung dịch HCl. B. Dung dịch HF.
C. Dung dịch NaOH loãng. D. Dung dịch H2SO4.
Câu 65: Cho các chất (1) MgO, (2) C, (3) KOH, (4) axit HF, (5) axit HCl. Silic đioxit phản ứng với
tất cả các chất trong nhóm nào sau đây ?
A. 1, 2, 3, 4, 5. B. 1, 2, 3, 5. C. 1, 3, 4, 5. D. 1, 2, 3, 4.
Câu 66: Cho dãy các chất: SiO2, Cr(OH)3, CrO3, Zn(OH)2, NaHCO3, Al2O3. Số chất trong dãy tác
dụng được với dung dịch NaOH (đặc, nóng) là : A. 6. B. 3. C. 5. D. 4.
Câu 67: Trong các phản ứng hoá học sau, phản ứng nào sai ?
A. SiO2 + 4HF → SiF4 + 2H2O B. SiO2 + 4HCl → SiCl4 + 2H2O o o C. SiO t  t  2 + 2C
Si + 2CO D. SiO2 + 2Mg 2MgO + Si
Câu 68: Phương trình ion rút gọn : 2H+ + SiO 2-  3  H2SiO3
ứng với phản ứng của chất nào sau đây ?
A. Axit cacboxylic và canxi silicat.
B. Axit cacbonic và natri silicat.
C. Axit clohiđric và canxi silicat.
D. Axit clohiđric và natri silicat.
Câu 69: Công nghiệp silicat là ngành công nghiệp chế biến các hợp chất của silic. Ngành sản xuất
nào sau đây không thuộc về công nghiệp silicat ?
A. Sản xuất đồ gốm (gạch, ngói, sành, sứ). B. Sản xuất xi măng.
C. Sản xuất thuỷ tinh.
D. Sản xuất thuỷ tinh hữu cơ.
Câu 70: “Thuỷ tinh lỏng’’ là :
A. silic đioxit nóng chảy.
B. dung dịch đặc của Na2SiO3 và K2SiO3.
C. dung dịch bão hoà của axit silixic.
D. thạch anh nóng chảy.
Câu 71: Một loại thuỷ tinh thường chứa 13% natri oxit, 11,7% canxi oxit, 75,3% silic đioxit về
khối lượng. Thành phần của thuỷ tinh này biểu diễn dưới dạng các oxit là : A. 2Na2O.CaO.6SiO2. C. 2Na2O.6CaO.SiO2. B. Na2O.CaO.6SiO2. D. Na2O.6CaO.SiO2.
Câu 72: Một loại thuỷ tinh khó nóng chảy chứa 18,43% K2O, 10,98% CaO, 70,59% SiO2 về khối
lượng. Thành phần của thủy tinh này biểu diễn dưới dạng các oxit là : A. K2O.CaO.4SiO2. C. K2O.2CaO.6SiO2. B. K2O.CaO.6SiO2. D. K2O.3CaO.8SiO2.
Câu 73: Một loại thuỷ tinh dùng để chế tạo dụng cụ nhà bếp có thành phần khối lượng như sau :
SiO2 75%, CaO 9%, Na2O 16%. Trong thuỷ tinh này có 1 mol CaO kết hợp với :
A. 1,6 mol Na2O và 7,8 mol SiO2.
B. 1,6 mol Na2O và 8,2 mol SiO2.
C. 2,1 mol Na2O và 7,8 mol SiO2.
D. 2,1 mol Na2O và 8,2 mol SiO2.
Câu 74: Khi nung gạch, ngói thường có màu đỏ. Màu đỏ được gây nên bởi thành phần nào có trong đất sét ? A. nhôm oxit. B. silic đioxit. C. sắt oxit. D. magie oxit.
Câu 75: Sục 4,48 lít CO2 (đktc) vào dung dịch chứa 0,2 mol NaOH, cho vài giọt phenolphtalein
vào dung dịch sau phản ứng, màu của dung dịch thu được là : A. màu đỏ.
B. màu xanh. C. màu tím. D. không màu.
Câu 76: Nung 13,4 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại hóa trị II, sau khi phản ứng xảy ra
hoàn toàn thu được 6,8 gam chất rắn và khí X. Lượng khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75 ml dung
dịch NaOH 1M. Khối lượng muối khan thu được sau phản ứng là : A. 4,2 gam. B. 6,5 gam.
C. 6,3 gam. D. 5,8 gam.
Câu 77: Cho 5,6 lít CO2 (đktc) đi qua 164 ml dung dịch NaOH 20% (d = 1,22 g/ml) thu được dung
dịch X. Cô cạn dung dịch X thì thu được bao nhiêu gam chất rắn ? A. 26,5 gam.
B. 15,5 gam. C. 46,5 gam. D. 31 gam.
Câu 78: Cho 16,8 lít CO2 (đktc) hấp thụ hoàn toàn vào 600 ml dung dịch NaOH 2M thu được dung
dịch X. Nếu cho một lượng dư dung dịch BaCl2 vào dung dịch X thì thu được lượng kết tủa là :
A. 19,7 gam. B. 88,65 gam. C. 118,2 gam. D. 147,75 gam.
Câu 79: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào dung dịch nước vôi trong có chứa 0,25 mol
Ca(OH)2. Sản phẩm muối thu được sau phản ứng A. Chỉ có CaCO3.
B. Chỉ có Ca(HCO3)2.
C. Có cả CaCO3 và Ca(HCO3)2.
D. Không có cả 2 chất CaCO3 và Ca(HCO3)2.
Câu 80: Cho 10 lít hỗn hợp khí (đktc) gồm CO2 và 68,64% CO về thể tích đi qua 100 gam dung
dịch Ca(OH)2 7,4% thấy tách ra m gam kết tủa. Giá trị của m là : A. 10 gam. B. 8 gam. C. 6 gam. D. 12 gam.
Câu 81: Cho 4,48 lít CO2 vào 150 ml dung dịch Ca(OH)21M, cô cạn hỗn hợp các chất sau phản
ứng ta thu được chất rắn có khối lượng là : A. 18,1 gam.
B. 15 gam. C. 8,4 gam. D. 20 gam.
Câu 82*: Thổi khí CO2 vào dung dịch chứa 0,02 mol Ba(OH)2. Giá trị khối lượng kết tủa biến thiên
trong khoảng nào khi CO2 biến thiên trong khoảng từ 0,005 mol đến 0,024 mol ?
A. 0 gam đến 3,94 gam.
B. 0 gam đến 0,985 gam.
C. 0,985 gam đến 3,94 gam.
D. 0,985 gam đến 3,152 gam.
Câu 83: Sục V lít CO2 (đktc) vào 150 ml dung dịch Ba(OH)2 1M, sau phản ứng thu được 19,7 gam
kết tủa. Giá trị của V là :
A. 2,24 lít ; 4,48 lít.
B. 2,24 lít ; 3,36 lít.
C. 3,36 lít ; 2,24 lít.
D. 22,4 lít ; 3,36 lít.
Câu 84: Dẫn 10 lít hỗn hợp khí gồm N2 và CO2 (đktc) sục vào 2 lít dung dịch Ca(OH)2 0,02M thu
được 1 gam kết tủa. Tính % theo thể tích CO2 trong hỗn hợp khí A. 2,24% và 15,68%. B. 2,4% và 15,68%. C. 2,24% và 15,86%. D. 2,8% và 16,68%.
Câu 85: Sục V lít CO2 (đktc) vào dung dịch Ba(OH)2 thu được 9,85 gam kết tủa. Lọc bỏ kết tủa rồi
cho dung dịch H2SO4 dư vào nước lọc thu thêm 1,65 gam kết tủa nữa. Giá trị của V là :
A. 11,2 lít và 2,24 lít. B. 3,36 lít.
C. 3,36 lít và 1,12 lít.
D. 1,12 lít và 1,437 lít.
Câu 86: Cho 2,24 lít khí CO2 (đktc) vào 20 lít dung dịch Ca(OH)2, ta thu được 6 gam kết tủa.Vậy
nồng độ mol/l của dung dịch Ca(OH)2 là : A. 0,004M.
B. 0,002M. C. 0,006M. D. 0,008M.
Câu 87: Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO2 (đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2 nồng độ a
mol/lít, thu được 15,76 gam kết tủa. Giá trị của a là :
A. 0,032. B. 0,048. C. 0,06. D. 0,04.
Câu 88: Sục V lít CO2 (đktc) vào 200 ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,5M và Ba(OH)2 0,375M thu
được 11,82 gam kết tủa. Giá trị của V là : A. 1,344 lít. B. 4,256 lít. C. 8,512 lít.
D. 1,344 lít hoặc 4,256 lít.
Câu 89: Sục CO2 vào 200 ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)2 0,75M. Sau khi khí bị
hấp thụ hoàn toàn thấy tạo 23,64 gam kết tủa. Thể tích khí CO2 đã dùng (đktc) là A. 8,512 lít. B. 2,688 lít. C. 2,24 lít.
D. Cả A và B đúng.
Câu 90: Sục V lít CO2 (đktc) vào 1 lít dung dịch hỗn hợp NaOH 0,02M và Ba(OH)2 0,02M. Đến
phản ứng hoàn toàn thu được 1,97 gam kết tủa và dung dịch A. Cho dung dịch NaOH vào dung
dịch A thu được kết tủa. Giá trị của V là: A. 0,896 lít.
B. 0,448 lít. C. 0, 224 lít D. 1,12 lít.
Câu 91: Sục 2,24 lít CO2 vào 400 ml dung dịch A chứa NaOH 1M và Ca(OH)2 0,01M thu được kết tủa có khối lượng
A. 10 gam. B. 0,4 gam. C. 4 gam. D. Kết quả khác.
Câu 92: Cho 0,2688 lít CO2 (đktc) hấp thụ hoàn toàn bởi 200 ml dung dịch NaOH 0,1M và
Ca(OH)2 0,01M. Tổng khối lượng các muối thu được là :
A. 2,16 gam. B. 1,06 gam. C. 1,26 gam. D. 2,004 gam.
Câu 93: Cho 0,448 lít khí CO2 (đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dung dịch chứa hỗn hợp NaOH 0,06M
và Ba(OH)2 0,12M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là :
A. 3,940. B. 1,182. C. 2,364. D. 1,970.
Câu 94: Hấp thụ hoàn toàn 4,48 lít khí CO2 (đktc) vào 500 ml dung dịch hỗn hợp gồm NaOH 0,1M
và Ba(OH)2 0,2M, sinh ra m gam kết tủa. Giá trị của m là : A. 19,70. B. 17,73. C. 9,85. D. 11,82.
Câu 95: Cho 0,448 lít khí CO2 (đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dung dịch chứa hỗn hợp NaOH
0,12M và Ba(OH)2 0,12M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là : A. 3,940. B. 1,182. C. 2,364. D. 1,970.
Câu 96: Sục 4,48 lít CO2 (đktc) vào 200 ml dung dịch chứa Na2CO3 0,5M và NaOH 0,75M thu
được dung dịch X. Cho dung dịch BaCl2 dư vào dung dịch X. Tính khối lượng kết tủa thu được ?
A. 39,4 gam. B. 19,7 gam. C. 29,55 gam. D. 9,85 gam.
Câu 97: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào 100 ml dung dịch gồm K2CO3 0,2M và KOH x
mol/lít, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Cho toàn bộ Y tác dụng với
dung dịch BaCl2 (dư), thu được 11,82 gam kết tủa. Giá trị của x là : A. 1,0. B. 1,4. C. 1,2. D. 1,6.
Câu 98*: Hấp thụ hoàn toàn 1,568 lít CO2 (đktc) vào 500 ml dung dịch NaOH 0,16M thu được
dung dịch X. Thêm 250 ml dung dich Y gồm BaCl2 0,16M và Ba(OH)2 a mol/l vào dung dịch X thu
được 3,94 gam kết tủa và dung dịch Z. Tính a ? A. 0,02M. B. 0,04M. C. 0,03M. D. 0,015M.
Câu 99: Cho từ từ dung dịch chứa a mol HCl vào dung dịch chứa b mol K2CO3 đồng thời khuấy
đều, thu được V lít khí (đktc) và dung dịch X. Khi cho dư nước vôi trong vào dung dịch X thấy có
xuất hiện kết tủa. Biểu thức liên hệ giữa V với a, b là :
A. V = 22,4(a – b). B. V = 11,2(a – b). C. V = 11,2(a + b). D. V = 22,4(a + b).
Câu 100: Cho từ từ 200 ml dung dịch hỗn hợp HCl 1M và H2SO4 0,5M vào 300 ml dung dịch
Na2CO3 1M thu được V lít khí (đktc) và dung dịch X. Cho dung dịch X phản ứng với dung dịch
Ba(OH)2 dư thu được m gam kết tủa. Giá trị của V và m là :
A. 2,24 lít ; 39,4 gam.
B. 2,24 lít ; 62,7 gam.
C. 3,36 lít ; 19,7 gam.
D. 4,48 lít ; 39,4 gam.
Câu 101: Dung dịch X chứa 0,6 mol NaHCO3 và 0,3 mol Na2CO3. Thêm rất từ từ dung dịch chứa
0,8 mol HCl vào dung dịch X được dung dịch Y và V lít khí CO2 (đktc). Thêm vào dung dịch Y
nước vôi trong dư thấy tạo thành m gam kết tủa. Giá trị của V và m là :
A. 11,2 lít CO2 ; 90 gam CaCO3. B. 16,8 lít CO2 ; 60 gam CaCO3.
C. 11,2 lít CO2 ; 60 gam CaCO3.
D. 11,2 lít CO2 ; 40 gam CaCO3.
Câu 102*: Hấp thụ hoàn toàn 13,44 lít CO2 (đktc) bằng 500 ml dung dịch NaOH aM thu được dung
dịch X. Cho từ từ 200 ml dung dịch HCl 1M vào X có 1,12 lít khí (đktc) thoát ra. Giá trị của a là : A. 1,5M. B. 1,2M. C. 2,0M. D. 1,0M.
Câu 103: Cho từ từ 150 ml dung dịch HCl 1M vào 500 ml dung dich A gồm Na2CO3 và KHCO3 thì
thu được 1,008 lít khí (đktc) và dung dịch B. Cho dung dịch B tác dụng với dung dịch Ba(OH)2 dư
thì thu được 29,55 gam kết tủa. Nồng độ của Na2CO3 và KHCO3 trong dung dịch A lần lượt là : A. 0,21 và 0,32M. B. 0,2 và 0,4 M. C. 0,18 và 0,26M. D. 0,21 và 0,18M.
Câu 104*: Cho rất từ từ 100 ml dung dịch HCl x mol/l vào 100 ml dung dịch Na2CO3 y mol/l thu
được 1,12 lít CO2 (đktc). Nếu làm ngược lại thu được 2,24 lít CO2 (đktc). Giá trị x, y lần lượt là : A. 1,5M và 2M. B. 1M và 2M. C. 2M và 1,5M. D. 1,5M và 1,5M.
Câu 105: Cho từ từ 300 ml dung dịch Na2CO3 1M vào 200 ml dung dịch hỗn hợp HCl 1M và
H2SO4 0,5M thu được V lít khí (đktc). Giá trị của V là : A. 1,68 lít. B. 2,24 lít. C. 3,36 lít. D. 4,48 lít.
Câu 106: Thêm từ từ đến hết dung dịch chứa 0,02 mol K2CO3 vào dung dịch chứa 0,03 mol HCl.
Lượng khí CO2 thu được đktc bằng A. 0,448 lít. B. 0,224 lít. C. 0,336 lít. D. 0,112 lít.
Câu 107: Hoà tan 10,6 gam Na2CO3 và 6,9 gam K2CO3 vào nước thu được dung dịch X. Thêm từ
từ m gam dung dịch HCl 5% vào X thấy thoát ra 0,12 mol khí. Giá trị của m là : A. 87,6. B. 175,2. C. 39,4. D. 197,1.
Câu 108: Thêm từ từ đến hết 150 ml dung dịch (Na2CO3 1M và K2CO3 0,5 M) vào 250 ml dung
dịch HCl 2M thì thể tích khí CO2 sinh ra ở đktc là A. 2,52 lít. B. 5,04 lít. C. 3,36 lít. D. 5,6 lít.
Câu 109: Cho đồng thời 1 lít dung dịch HCl 2M vào 1 lít dung dịch hỗn hợp Na2CO3 1M và
NaHCO3 1M. Đến phản ứng hoàn toàn thu được V lít khí (đktc). Giá trị của V là
A. V = 33,6. B. 22,4 ≤ V ≤ 33,6. C. V = 22,4. D. Kết quả khác.
Câu 110: Rót từ từ nước vào cốc cho sẵn 2,86 gam Na2CO3.nH2O cho đủ 100 ml. Khuấy đều cho
muối tan hết thu được dung dịch có nồng độ 0,1M. Giá trị của n là :
A. 7. B. 8. C. 9. D. 10.
Câu 111: Dung dịch A có chứa : Mg2+, Ba2+,Ca2+ và 0,2 mol Cl-, 0,3 mol NO - 3 . Thêm dần dần dung
dịch Na2CO3 1M vào dung dịch A cho đến khi được lượng kết tủa lớn nhất thì ngừng lại. Thể tích
dung dịch Na2CO3 đã thêm vào là : A. 300 ml. B. 200 ml. C.150 ml. D. 250 ml.
Câu 112: Dung dịch A có chứa 5 ion : Mg2+, Ba2+, Ca2+, 0,1 mol Cl– và 0,2 mol NO – 3 . Thêm dần V
lít dung dịch K2CO3 1M vào A đến khi được lượng kết tủa lớn nhất. V có giá trị là : A. 150 ml. B. 300 ml. C. 200 ml. D. 250 ml.
Câu 113: Dung dịch A chứa các ion: CO 2- 2- 2- -
3 , SO3 , SO4 , 0,1 mol HCO3 và 0,3 mol Na+. Thêm V
lít dung dịch Ba(OH)2 1M vào A thì thu được lượng kết tủa lớn nhất. Giá trị nhỏ nhất của V là :
A. 0,15. B. 0,25. C. 0,20. D. 0,30.
Câu 114: Cho 200 ml dung dịch hỗn hợp Na2CO3 0,6M và K2SO4 0,4M tác dụng vừa đủ với 100
ml dung dịch hỗn hợp Pb(NO3)2 0,9M và BaCl2 nồng độ C (mol/l). Thu được m gam kết tủa. Giá trị của C là A. 0,8M. B. 1M. C. 1,1 M. D. 0,9M.
Câu 115: Có 1 lít dung dịch hỗn hợp Na2CO3 0,1 mol/l và (NH4)2CO3 0,25 mol/l. Cho 43 gam hỗn
hợp BaCl2 và CaCl2 vào dung dịch đó. Sau khi các phản ứng kết thúc ta thu được 39,7 gam kết tủa
A và dung dịch B. Phần trăm khối lượng các chất trong A là : A. %m = 50%, %m = 50%. B. %m = 50,38%, %m = 49,62%. BaCO CaCO BaCO CaCO 3 3 3 3 C. %m = 49,62%, %m
= 50,38%. D. Không xác định được. BaCO CaCO 3 3
Câu 116: Cho V lít dung dịch A chứa đồng thời FeCl3 1M và Fe2(SO4)3 0,5M tác dụng với dung
dịch Na2CO3 có dư, phản ứng kết thúc thấy khối lượng dung dịch sau phản ứng giảm 69,2 gam so
với tổng khối lượng của các dung dịch ban đầu. Giá trị của V là A. 0,24 lít. B. 0,237 lít. C. 0,336 lít. D. 0,2 lít.
Câu 117: Cho 3,45 gam hỗn hợp muối natri cacbonat và kali cacbonat tác dụng hết với dung dịch
HCl thu được V lít CO2 (đktc) và 3,78 gam muối clorua. Giá trị của V là :
A. 6,72 lít. B. 3,36 lít. C. 0,224 lít. D. 0,672 lít.
Câu 118: Cho 115 gam hỗn hợp ACO3, B2CO3, R2CO3 tác dụng với dung dịch HCl dư thu được
0,896 lít CO2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được chất rắn có khối lượng là : A. 120 gam. B. 115,44 gam.
C. 110 gam. D. 116,22 gam.
Câu 119: Hòa tan 14 gam hỗn hợp 2 muối MCO3 và R2CO3 bằng dung dịch HCl dư, thu được dung
dịch A và 0,672 lít khí (đktc). Cô cạn dung dịch A thì thu được m gam muối khan. Giá trị của m là : A. 16,33 gam. B. 14,33 gam. C. 9,265 gam. D. 12,65 gam.
Câu 120: Hoà tan hoàn toàn 4 gam hỗn hợp MCO3 và M’CO3 vào dung dịch HCl thấy thoát ra V lít
khí (đktc). Dung dịch thu được đem cô cạn thu được 5,1 gam muối khan. Giá trị của V là : A. 1,12 lít. B. 1,68 lít. C. 2,24 lít. D. 3,36 lít.
Câu 121: Hoà tan hết m gam hỗn hợp gồm M2CO3 và RCO3 trong dung dịch HCl dư thu được dung
dịch Y và V lít khí CO2 (đktc). Cô cạn dung dịch Y thì được (m + 3,3) gam muối khan. Vậy thể tích khí CO2 là : A. 2,24 lít. B. 3,36 lít.
C. 4,48 lít. D. 6,72 lít.
Câu 122: Cho 9,125 gam muối hiđrocacbonat phản ứng hết với dung dịch H2SO4 (dư), thu được
dung dịch chứa 7,5 gam muối sunfat trung hoà. Công thức của muối hiđrocacbonat là :
A. NaHCO3. B. Mg(HCO3)2.
C. Ba(HCO3)2. D. Ca(HCO3)2.
Câu 123: Hỗn hợp CaCO3, CaSO4 được hoà tan bằng axit H2SO4 vừa đủ. Sau phản ứng đun nóng
cho bay hơi nước và lọc được một lượng chất rắn bằng 121,43% lượng hỗn hợp ban đầu. Phần trăm
khối lượng CaCO3, CaSO4 trong hỗn hợp đầu lần lượt là : A. 55,92% ; 44,08% B. 59,52% ; 40,48% C. 52,59% ; 47,41% D. 49,52% ; 50,48%
Câu 124: Cho 115,3 gam hỗn hợp hai muối MgCO3 và RCO3 vào 500 ml dung dịch H2SO4 loãng
thấy có 4,48 lít CO2 (đktc) thoát ra, dung dịch A và chất rắn B. Cô cạn dung dịch A thu được 12
gam muối khan. Nung chất rắn B đến khối lượng không đổi thì thu được rắn B1 và 11,2 lít CO2
(đktc). Biết trong hỗn hợp đầu số mol của RCO3 gấp 2,5 lần số mol của MgCO3.
a. Nồng độ mol/lít của dung dịch H2SO4 là : A. 0,2M. B. 0,1M. C. 0,4M. D. 1M.
b. Khối lượng chất rắn B và B1 là :
A. 110,5 gam và 88,5 gam. B. 110,5 gam và 88 gam.
C. 110,5 gam và 87 gam. D. 110,5 gam và 86,5 gam. c. Nguyên tố R là : A. Ca. B. Sr. C. Zn. D. Ba.
Câu 125: Nung nóng 100 gam hỗn hợp NaHCO3 và Na2CO3 đến khối lượng không đổi thu được 69
gam hỗn hợp rắn. % khối lượng của NaHCO3 trong hỗn hợp là : A. 80%.
B. 70%. C. 80,66%. D. 84%.
Câu 126: Khi nung hỗn hợp CaCO3 và MgCO3 thì khối lượng chất rắn thu được sau phản ứng chỉ
bằng một nửa khối lượng ban đầu. Thành phần % khối lượng các chất trong hỗn hợp đầu là : A. 27,41% và 72,59%. B. 28,41% và 71,59%. C. 28% và 72%. D. Kết quả khác.
Câu 127: Một loại đá chứa 80% CaCO3 phần còn lại là tạp chất trơ. Nung đá tới phản ứng hoàn
toàn (tới khối lượng không đổi) thu được chất rắn R. Vậy % khối lượng CaO trong R là : A. 62,5%. B. 69,14%. C. 70,22%. D. 73,06%.
Câu 128: Nung m gam đá X chứa 80% khối lượng gam CaCO3 (phần còn lại là tạp chất trơ) một
thời gian thu được chất rắn Y chứa 45,65 % CaO. Tính hiệu suất phân hủy CaCO3. A. 50%. B. 75%. C. 80%. D. 70%.
Câu 129: Nung 3,2 gam hỗn hợp gồm CuO và Fe2O3 với cacbon trong điều kiện không có không
khí và phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 0,672 lít (đktc) hỗn hợp khí CO và CO2 có tỉ khối so với
hiđro là 19,33. Thành phần% theo khối lượng của CuO và Fe2O3 trong hỗn hợp đầu là : A. 50% và 50%. B. 66,66% và 33,34%. C. 40% và 60%. D. 65% và 35%.
Câu 130: Nung 24 gam hỗn hợp Fe2O3 và CuO trong ống sứ có thổi luồng CO dư đến khi phản ứng
hoàn toàn. Cho hỗn hợp khí tạo thành đi qua bình chứa KOH đặc, dư thì khối lượng bình tăng 17,6
gam. Khối lượng Fe và khối lượng Cu thu được là :
A. 5,6 gam Fe và 3,2 gam Cu.
B. 11,2 gam Fe và 6,4 gam Cu.
C. 5,6 gam Fe và 6,4 gam Cu.
D. 11,2 gam Fe và 3,2 gam Cu.
Câu 131: Cho 3,04 gam hỗn hợp Fe2O3 và FeO tác dụng với CO dư đến khi phản ứng hoàn toàn.
Chất khí thu được cho qua dung dịch Ca(OH)2 dư thu được 5 gam kết tủa. Khối lượng Fe2O3 và
FeO có trong hỗn hợp là :
A. 0,8 gam và 1,44 gam.
B. 1,6 gam và 1,44 gam.
C. 1,6 gam và 0,72 gam.
D. 0,8 gam và 0,72 gam.
Câu 132: Khử 39,2 gam hỗn hợp A gồm Fe2O3 và FeO bằng CO thu được hỗn hợp B gồm FeO và
Fe. Để hoà tan B cần vừa đủ 2,5 lít dung dịch H2SO4 0,2M thu được 4,48 lít khí (đktc). Khối lượng
Fe2O3 và FeO lần lượt là : A. 32 gam và 7,2 gam.
B. 16 gam và 23,2 gam. C. 18 gam và 21,2 gam D. 20 gam và 19,2 gam
Câu 133: Dẫn từ từ V lít khí CO (đktc) đi qua một ống sứ đựng lượng dư hỗn hợp rắn gồm CuO,
Fe2O3 (ở nhiệt độ cao). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được khí X. Dẫn toàn bộ khí X
ở trên vào lượng dư dung dịch Ca(OH)2 thì tạo thành 4 gam kết tủa. Giá trị của V là :
A. 1,120. B. 0,896.
C. 0,448. D. 0,224.
Câu 134: Khử hoàn toàn 24 gam hỗn hợp CuO và FexOy bằng CO dư ở nhiệt độ cao thu được 17,6
gam hỗn hợp 2 kim loại. Khối lượng CO2 tạo thành là : A. 17,6 gam. B. 8,8 gam. C. 7,2 gam. D. 3,6 gam.
Câu 135: Cho V lít hỗn hợp khí (ở đktc) gồm CO và H2 phản ứng với một lượng dư hỗn hợp rắn
gồm CuO và Fe3O4 nung nóng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng hỗn hợp rắn
giảm 0,32 gam. Giá trị của V là :
A. 0,448. B. 0,112. C. 0,224. D. 0,560.
Câu 136: Thổi từ từ V lít hỗn hợp khí X (đktc) gồm CO và H2 đi qua một ống đựng 16,8 gam hỗn
hợp 3 oxit : CuO, Fe3O4, Al2O3 nung nóng, phản ứng hoàn toàn. Sau phản ứng thu được m gam chất
rắn và một hỗn hợp khí và hơi nặng hơn khối lượng của hỗn hợp X là 0,32 gam. Giá trị của V và m
là : A. 0,224 lít và 14,48 gam.
B. 0,448 lít và 18,46 gam.
C. 0,112 lít và 12,28 gam.
D. 0,448 lít và 16,48 gam.
Câu 137*: Cho hơi nước đi qua than nóng đỏ, thu được 15,68 lít hỗn hợp khí X (đktc) gồm CO,
CO2 và H2. Cho toàn bộ X tác dụng hết với CuO (dư) nung nóng, thu được hỗn hợp chất rắn Y. Hòa
tan toàn bộ Y bằng dung dịch HNO3 (loãng, dư) được 8,96 lít NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc).
Phần trăm thể tích khí CO trong X là : A. 18,42%. B. 28,57%. C. 14,28%. D. 57,15%.
Câu 138: Khử hoàn toàn một oxit sắt X ở nhiệt độ cao cần vừa đủ V lít khí CO (đktc), sau phản
ứng thu được 0,84 gam Fe và 0,02 mol khí CO2. Công thức của X và giá trị V lần lượt là : A. Fe3O4 và 0,224. B. Fe2O3 và 0,448. C. Fe3O4 và 0,448. D. FeO và 0,224.
Câu 139: Cho 4,48 lít khí CO (ở đktc) từ từ đi qua ống sứ nung nóng đựng 8 gam một oxit sắt đến
khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khí thu được sau phản ứng có tỉ khối so với hiđro bằng 20. Công
thức của oxit sắt và phần trăm thể tích của khí CO2 trong hỗn hợp khí sau phản ứng là : A. FeO ; 75%. B. Fe2O3 ; 75%.
C. Fe2O3 ; 65%. D. Fe3O4 ; 75%.
Câu 140: Cho một luồng khí CO đi qua ống đựng 10 gam Fe2O3 nung nóng. Sau một thời gian thu
được m gam hỗn hợp X gồm 3 oxit sắt. Cho X tác dụng hết với dung dịch HNO3 0,5M (vừa đủ) thu
được dung dịch Y và 1,12 lít NO (đktc) duy nhất.
a. Thể tích CO đã dùng (đktc) là : A. 1,68. B. 2,24. C. 1,12. D. 3,36. b. m có giá trị là :
A. 7,5. B. 8,8. C. 9. D. 7.
c. Thể tích dung dịch HNO3 đã dùng là :
A. 0,75 lít. B. 0,85 lít. C. 0,95 lít. D. 1 lít.
Câu 141: Cho luồng khí CO đi qua ống sứ đựng m gam Fe2O3 nung nóng. Sau một thời gian thu
được 6,96 gam hỗn hợp rắn X, cho X tác dụng hết với dung dịch HNO3 0,1M vừa đủ thu được dung
dịch Y và 2,24 lít hỗn hợp khí Z gồm NO và NO2 có tỉ khối so với hiđro là 21,8.
a. Hấp thụ hết khí sau khi nung vào nước vôi trong dư thì thu được kết tủa có khối lượng là : A. 5,5 gam. B. 6 gam. C. 6,5 gam. D. 7 gam. b. m có giá trị là : A. 8 gam. B. 7,5 gam. C. 7 gam. D. 8,5 gam.
c. Thể tích dung dịch HNO3 đã dùng là : A. 4 lít.
B. 1 lít. C. 1,5 lít. D. 2 lít.
Câu 142: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp khí SiH4 và CH4 thu được 6 gam chất rắn, hỗn hợp khí và
hơi X. Dẫn toàn bộ X vào dung dịch nước vôi trong dư thấy có 30 gam kết tủa. Hỏi khối lượng
dung dịch còn lại sau phản ứng chênh lệch với khối lượng dung dịch nước vôi trong ban đầu bao nhiêu gam ? A. 2,4. B. 0. C. 4,4. D. 9.
Câu 143: Trộn 6 gam Mg bột với 4,5 gam SiO2 rồi đun nóng ở nhiệt độ cao cho đến khi phản ứng
xảy ra hoàn toàn. Lấy hỗn hợp thu được cho tác dụng với dung dịch NaOH dư. Thể tích khí hiđro
bay ra ở điều kiện tiêu chuẩn là : A. 1,12 lít. B. 5,60 lít. C. 0,56 lít. D. 3,92 lít ĐÁP ÁN 1A 2C 3C 4C 5B 6C 7B 8B 9B 10A 11D 12C 13C 14D 15A 16A 17C 18C 19D 20D 21D 22C 23C 24C 25A 26B 27A 28D 29C 30B 31B 32B 33A 34C 35C 36D 37D 38C 39C 40B 41C 42D 43D 44D 45D 46D 47ABBCB 48C 49A 50D 51B 52A 53A 54D 55C 56C 57D 58D 59C 60C 61B 62C 63B 64B 65D 66A 67B 68D 69D 70B 71B 72B 73A 74C 75A 76C 77C 78B 79A 80C 81B 82C 83A 84A 85D 86A 87D 88D 89D 90D 91B 92C 93D 94C 95C 96D 97B 98A 99A 100B 101D 102A 103D 104C 105D 106C 107D 108B 109B 110D 111D 112A 113C 114C 115C 116D 117D 118B 119B 120C 121D 122B 123B 124CAD 125D 126B 127B 128B 129A 130B 131B 132A 133B 134A 135A 136D 137B 138C 139B 140ABB 141CAA 142A 143A